38

POLSKI

COPPERCONCEPT.ORG1

SPIS TRECI

OD REDAKCJI

PORWNANIA MIEDZI
38

Jedn z zalet tego magazynu jest jego umiejtno porwnywania rnicych si midzy sob
sposobw architektonicznego podejcia do jednego materiau miedzi.
Nasze pierwsze dwa budynki czy rzebiarska, symboliczna
odpowied na kontekst historyczny: staroytne powizania
z ogniem w Polsce (strona 4) i zaart bitw Rzymian
w Dolnej Saksonii (strona 8). Ten ostatni rozpoczyna take
tryptyk budynkw zgbiajcych dialog midzy miedzi
i drewnem przywodzc na myl obraz przeciwnych sobie
armii, umacniajc brzeg austriackiego jeziora (strona 10), a
na koniec wyraajc siy glacjalne, ktre uksztatoway naturalny krajobraz Islandii (strona 12).
Zmiana jest tematem okrelajcym dwa, bardzo odmienne
budynki zwizane z kultur, gdzie transformacje obalaj
trwao ich tradycyjnych rl. Paryskie Konserwatorium
Claude Debussyego oywa dziki miedzianej elewacji animowanej przez skadane perforowane aluzje (strona 16).
W Gdasku, masywny, kryty miedzi dach nowego Teatru
Szekspirowskiego moe otwiera si na niebo lub zamyka,
co cznie z rozmaitymi aranacjami wntrza, dostarcza
rnorodnych wrae teatralnych (strona 20).
Nasze nastpne dwie realizacje s wzorem umiejtnego
pogodzenia wymogw technicznych, architektonicznych i kulturalnych, wyznaczonych przez typologie tych obiektw. Uniwersalna hala sportowa w Villach, w Austrii, potraktowana ze
zwodnicz prostot stylu, charakteryzuje si przezroczyst
elewacj z miedzi (strona 24). Tymczasem nowy gmach miejskiego archiwum w Lyonie zapewnia warunki rodowiskowe
niezbdne do chronienia dokumentw, a przy tym maksymalizuje powszechn dostpno i stwarza poczucie obywatelskiej dumy (strona 28).

Skontaktuj si z redakcj editorialteam@copperconcept.org

Zesp redakcyjny: Ari Lammikko, Chris Hodson, Graeme Bell, Herbert

Mock, Hermann Kersting, Irina Dumitrescu, Robert Pinter
E-mail: editorialteam@copperconcept.org

copperconcept.org

Adres: CAF, European Copper Institute,

Avenue de Tervueren 168 b-10, B-1150 Brussels, Belgium

Copper Architecture Forum 38, Czerwiec 2015

Wydawca: Nigel Cotton, ECI

Copper Architecture Forum jest elementem europejskiej kampanii Mied

w Architekturze. Magazyn jest publikowany dwa razy w roku w nakadzie
25 000 egzemplarzy. Magazyn jest przeznaczony do architektw i osb
zawodowo zwizanych z bran budowlan i wydawany jest w jzykach:
angielskim, czeskim, francuskim, hiszpaskim, niemieckim, polskim,
rosyjskim, wgierskim i woskim.

Skad i produkcja: ECI

2COPPER
COPPERARCHITECTURE
ARCHITECTUREFORUM
FORUM38/2015
38/2015
2

saw wielkiego odkrycia archeologicznego w Niemczech

10 11 Mied i drewno Brzeg mdrze zaprojektowany hangar dla odzi

ujmuje klamr brzeg jeziora w Austrii

12 15 Mied i drewno Przyroda Jeszcze jedno centrum dla

zwiedzajcych, tym razem w Islandii, inspirowane przez swoje

dramatyczne otoczenie

16 19 Owi muzyk nowa paryska szkoa muzyczna oywa dziki

uruchomianym silnikami aluzjom z perforowanej miedzi

20 23 Sigajc do nieba nowy teatr w Polsce jest wyposaony

w niezwyky otwierany dach z miedzi

24 27 Miedziana skrzynka zwodniczo prosta, ale elegancka

i wyrafinowana interpretacja typologii hali sportowej

28 31 Duma miasta pogodzenie technicznych wymaga archiwizacji

Z-ca redaktora naczelnego: Chris Hodson RIBA

Zdjcie: Basalt Architecture architects / Sergio Grazzia

i spoecznego centrum w Londynie jest mosidz

3
4 36 Zrwnowaone nauczanie obek dla dzieci Uniwersytetu

birgit.schmitz@copperalliance.de
kazimierz.zakrzewski@copperalliance.pl
marco.crespi@copperalliance.it
nick.hay@copperalliance.org.uk
nick.vergopoulos@copperalliance.gr
nuno.diaz@copperalliance.es
olivier.tissot@copperalliance.fr
pia.voutilainen@copperalliance.se
robert.pinter@copperalliance.hu
yolande.pianet@copperalliance.eu

Copper Architecture Forum 2015

z publiczn dostpnoci, w dobrym stylu

3
2 33 Dom o wielu drzwiach definiujcym elementem tego kulturalnego

Druk: Copy & Consulting Kft., Hungary

Panel redakcyjny:
Birgit Schmitz, De
Kazimierz Zakrzewski, Pl
Marco Crespi, It
Nicholas Hay, UK
Nikolaos Vergopoulos, Gr
Nuno Diaz, Es
Olivier Tissot, Fr
Pia Voutilainen, Se, No, Fi, Dk
Robert Pintr, Hu, Cz, Svk, Ru
Yolande Pianet, Benelux

odwiedzajcych w polskim pawilonie wystawowym

8 9 Mied i drewno Konfrontacja centrum dla zwiedzajcych gosi

W chwili, gdy to wydanie oddajemy do druku, dobiegaj koca

prace jury Europejskiego Konkursu Mied
w Architekturze. Krtka lista finalistw zostanie ogoszona
1 czerwca na naszej stronie internetowej, gdzie
do 30 sierpnia bdzie mona odda gos wybierajc zwycizc Nagrody Publicznoci. Wszystkie realizacje wytypowane na krtkiej licie bd eksponowane na wystawie w
czasie imprezy Vision w dnach 2-3 czerwca w hali Olimpii w
Londynie, gdzie odwiedzajcy rwnie bd mogli gosowa.
Wszyscy zwycizcy Konkursu zostan ogoszeni
w pniejszym terminie, jeszcze w tym roku i zamieszczeni
w nastpnym wydaniu Copper Architecture Forum.
copperconcept.org/pl/konkursy

Redaktor naczelny: Robert Pinter

Okadka: Konserwatorium Claude Debussyego w Paryu,

Francja (str. 16)

WYBR PUBLICZNOCI W KONKURSIE MIED W

ARCHITEKTURZE

Zobacz poprzednie numery magazynu copperconcept.org

Przeczytaj wicej o konkursie European Copper in Architecture Awards

2 Porwnania miedzi komentarz odredakcyjny

4 7 Taczce pomienie drogowskaz z miedzianych pomieni wita

Temat ten zamykaj trzy budynki w Zjednoczonym Krlestwie

eksponujce mied i jej stopy, a jednoczenie speniajce
wysokie wymagania zrwnowaonego budynku. Szczegln uwag powicono wykoczeniu mosinych paneli na
nowym orodku spoecznym, ktry otrzyma ocen doskonay w klasyfikacji BREEAM (strona 32). Na zakoczenie
fascynujce porwnanie dwch realizacji obydwie zostay
zaprojektowane przez tych samych architektw dla Uniwersytetu w Edynburgu: nowy obek dla dzieci (strona 34) i
centrum innowacji technologii niskoemisyjnych Edinburgh
Centre for Carbon innovation (strona 38).
Zesp redakcyjny

Zarejestruj si na stronie Copper Architecture Forum copperconcept.org

Przelij swj projekt na stron copperconcept.org

w Edynburgu ma solidny program rwnowagi rodowiskowej

3
7 39 Innowacje w dziedzinie technologii niskoemisyjnych

interwencja z brzu w sercu nowego orodka uniwersyteckiego

tworzcego nowe technologie

COPPERCONCEPT.ORG

Read on iPad for free

Copper Architecture Forum 2015

COPPERCONCEPT.ORG3

TACZCE
POMIENIE

4 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

Drogowskaz z miedzianych pomieni wita

odwiedzajcych w orach na Grnym lsku,
w miecie, ktrego nazwa jest sugestywnym
symbolem historycznych powiza z ogniem.
Architekci Barbara i Oskar Grbczewscy
wyjaniaj projekt i jego koncepcj.

WIZYTWKA OR
Programem tego projektu by pawilon wystawowy sucy
eksponowaniu i promocji or wrd turystw i nowo
przybyych a take partnerw i inwestorw. Pawilon mia by
wybudowany w otwartej i wyeksponowanej lokalizacji,
w pobliu gwnej drogi dojazdowej do miasta. Dziaka
stawiaa szereg wyzwa, z uwagi na bardzo rozleg
infrastruktur podziemn, ktra pozostawiaa do zabudowy
tylko kawaek gruntu, o skomplikowanym, nieregularnym
ksztacie.

Spdzilimy pewien czas badajc rne opcje, ale

zdecydowalimy si powrci do programu i poszuka
tematu definiujcego. rdosw nazwy ory oznacza ogie,
ar i pomienie, a w historii miasta jest wiele odniesie do
ognia. W XII wieku, kiedy zakadano ory, wypalano lasy, aby
stworzy miejsce pod budow nowego miasta, ktre w swojej
pniejszej historii przeywao oblenia i poary. Mieszkacy
kadego lata obchodz wito Ognia, jako pamitk poaru
miasta w 1702 r., a jego logo jest may pomie.

COPPERCONCEPT.ORG5

IDEA SKRYSTALIZOWAA SI
Stao si dla nas oczywiste, e nowy pawilon powinien
symbolizowa ogie. Dziwnie uksztatowana dziaka nagle
przypomniaa nam ogie i wtedy ta idea skrystalizowaa
si. Budynek skada si z trzech cian, ktre pyn
niezalenie, lecz blisko siebie. Ich kompozycja i ksztaty,
pokryte pasami miedzi, wyczarowuj pomienie. Przestrzenie
midzy cianami s w peni przeszklone, tworzc wejcia do
pawilonu. ciany s wykonane z betonu architektonicznego,
ktry z zewntrz jest pokryty miedzi, a wewntrz pozostaje
odsonity. Posadzka jest wyoona czarnym kamieniem,
ktry przechodzi z wntrza budynku na zewntrz.

W trakcie budowy nasz zleceniodawca zdecydowa, eby

wykopan przestrze poniej poziomu terenu wykorzysta na
du hal wystawow. W ten oto sposb wyonia si finalna
koncepcja tego projektu jako Muzeum Ognia. Budynek ma
teraz trzy wejcia prowadzce do: hallu z recepcj/informacj
i wielofunkcyjnej sali na parterze, oraz do sali wystawowej
w kondygnacji podziemnej z multimedialn ekspozycj
powicon zjawisku ognia.
Otoczenie nowego Muzeum jest zagospodarowane zieleni
i ma architektur. Prace budowlane i ksztatowanie
krajobrazu stworzyy syntez tych przestrzeni z cigami
dla pieszych przebiegajcymi przez pawilon i ziele.
Przewidziano take dodatkow, zewntrzn przestrze
wystawow, ktra bdzie wykorzystywana w czasie wita
Ognia.

Architekt: OVO Grabczewscy Architekci Katowice

Instalator miedzi: DachTom, Kutno
Rodzaj miedzi: Nordic Standard
Zdjcia: Tomasz Zakrzewski / archifolio

PRZEKRJ

1 Hall
2 Recepcja / informacja
3 Sala wielofunkcyjna

POZIOM PARTERU

1 Podziemna sala wystawowa

2 Zewntrzna przestrze wystawowa

KONDYGNACJA PODZIEMNA

6 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

COPPERCONCEPT.ORG7

MIED I DREWNO
KONFRONTACJA
Autor: Chris Hodson
Pawilon Rmerschlacht am Harzhorn, widoczny z pobliskich
drg gosi saw wielkiego odkrycia archeologicznego
w Dolnej Saksonii, ktre zmienio w Niemczech postrzeganie
historii Rzymu. Ponad 1800, gwne militarnych, artefaktw
wiadczy o zacitej bitwie midzy Rzymianami i Germanami
w 3. wieku naszej ery. Pole bitwy pod Harzhorn ley na skraju
acucha wzgrz rozcigajcego si od gr Harcu.
Nowy pawilon jest pomylany jako dwie kanciaste formy
jedna pokryta rustykalnym dbem, druga gontami ze
zotego stopu miedzi wyaniajce si z ziemi, jak dwie
zmagajce si armie. Midzy nimi toruje sobie przejcie
wska cieka, bdca reminiscencj staroytnego traktu
handlowego przechodzcego przez przecz midzy
ssiednimi wzgrzami. Pawilon bdzie mieci wystaw
i jest pocztkowym punktem zwiedzania. Zoty stop miedzi
posuy take do wyrnienia punktw informacyjnych
w najwaniejszych miejscach pola bitwy.

Architekt: K17 Steingrber Architekten

Instalator miedzi: Henkel Bedachungen
Rodzaj miedzi: TECU Gold
Zdjcia: Tim Grimme

8 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

COPPERCONCEPT.ORG9

Zdjcie: paul ott photografiert

MIED I DREWNO
BRZEG JEZIORA
Autor: Chris Hodson
Ten mdrze zaprojektowany hangar dla odzi na brzegu
jeziora Millsttter See w Austrii dzieli ld i wod swoim
rygorystycznym uyciem materiaw. Ponad jeziorem
prosta, prostopadocienna forma jest pokryta poziomymi
listwami o zmiennej szerokoci z syberyjskiego modrzewia.
Na dolnym poziomie elementy skadanych drzwi s
zintegrowane z elewacj; zoone na p su jako pomosty,
odsaniajc miejsce garaowania odzi i przestrze dla
aktywnoci na wolnym powietrzu. Od strony ldu obiekt jest
wyrazicie okrelony osaniajcymi go panelami z miedzianej
siatki rozciganej. Obydwa materiay zostay wybrane ze
wzgldu na ich naturaln tendencj do zmieniania swojego
wygldu pod wpywem czasu i czynnikw atmosferycznych.
Obrbki blacharskie elewacji maj prawie rustykalny
charakter. Rozcigana siatka metalowa zostaa po prostu
owinita wok aluminiowej ramy, tworzc panele, ktre
nastpnie zostay zamocowane wkrtami bezporednio do
konstrukcji budynku. Z siatki tej wykonano take zewntrzn
balustrad zintegrowan z owietleniem tamowym LED, jak
rwnie przesuwne okiennice w elewacji drewnianej. Jzyk
materiau jest take kontynuowany we wntrzu, wczajc
w to wykonan z rozciganej siatki miedzianej balustrad
klatki schodowej i pokrycie drzwi wejciowych.

Zdjcie: Christoph Theurer

Architekt: MHM architects, Vienna

Instalator miedzi: Lendorfer Schmiede
Rodzaj miedzi: TECU Classic_mesh

10 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

COPPERCONCEPT.ORG11

MIED I DREWNO
PRZYRODA

Inspiracj dla formy budynku s zewntrzne twrcze siy

lodowca jak toruje sobie drog w terenie lub cofa si, jak
rzebi w krajobrazie nowe, nieustannie zmieniajce si cuda
natury. Te twory natury stay si pierwowzorami przestrzeni
i form znajdujcych si w budynku.

Budynek jest zbudowany na planie w ksztacie litery X

i podzielony trzy czci tak, e moe by uytkowany na rne
sposoby, zalenie od pory roku. Jego gwna o Wystawy
i Edukacja jest po obu stronach uniesiona i tworzy ramy
dla biblioteki i przestrzeni wystawowej. O ta wznosi si od
Skalnego Fundamentu jak ywy i wiecznie zmieniajcy
si lodowiec. Skalny fundament krzyuje si z osi wystaw
i mieci kawiarni i toalety oraz pomieszczenia personelu.
cieka informacyjna przewija si przez te dwie osie, koczc
si na amfiteatrze na zewntrz budynku.

Jeszcze jedno centrum obsugi odwiedzajcych

tym razem w Islandii, opisane tutaj przez ARKS
ARCHITECTS jest bardzo rzebiarskie
w swojej formie, inspirowanej przez dramatyczny
krajobraz, w ktrym jest osadzone.
Centrum obsugi turystw Snfellsstofa przekazuje
podnioso otaczajcej przyrody i jest blisko powizane ze
swoim najbliszym otoczeniem. Jego unikalny wygld
i pooenie przycigaj zwiedzajcych, oferujc moliwo
aktywnoci zarwno wewntrz obiektu, jak i na otwartym
powietrzu. Centrum zostao celowo usytuowane na stoku,
w miejscu o wyranej zmianie nachylenia, dziki czemu
budynek wydaje si agodnie szybowa ponad terenem.
Taki wybr lokalizacji zapewnia oson od wiatru, obfito
dziennego wiata i widok na gry.

12 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

COPPERCONCEPT.ORG13

01 Taras wyoony
drewnem
02 Wejcie
03 Foyer
04 Kawiarnia
05 Sklep / Biblioteka
06 Miejsce spotka
07 Kafeteria dla
personelu

08 Biuro
09 Biuro
10 Wejcie dla
personelu
11 Toalety dla
personelu
12 Hall wejciowy dla
personelu
13 Komputery
ekspozycji
14 Przestrze
wystawowa

15 Taras wyoony
drewnem
16 Kuchnia
17 Hall wejciowy
18 Toalety
19 Toaleta dla osb
niepenosprawnych
20 Skad
21 Taras wyoony
drewnem

North

05

lodowiec

01
02

03

06

21

20

19

16

18
17

15

14 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

08

09

12
13

04

skaa
skaa

07

14

10

11

DOSTPNO I ZRWNOWAONY
CHARAKTER BUDYNKU
Budynek stoi oddzielnie, miejsce postoju pojazdw jest
odseparowane zieleni i cianami maej architektury.
Odwiedzajcy dochodz do budynku dowiadczajc, podobnie
jak wspinacze, majestatycznoci lodowca. Rozplanowanie
otoczenia zachca do korzystania z zewntrznych
przestrzeni, koncentrujc si na dostpnoci i uniwersalnym
projektowaniu. Chodniki dla pieszych, podjazdy i tarasy s
wykonane z miejscowego drewna, a ich uksztatowanie
kieruje odwiedzajcych ku budynkowi. Pomieszczenia
obsugi, jak: warsztat, gara i pomieszczenia techniczne s
tak zlokalizowane, eby nie byy widoczne od strony podejcia
do budynku. Klarowna i bezporednia paleta wybranych dla
budynku materiaw, w przewaajcym stopniu lokalnych,
obejmuje modrzewiowe deskowanie, dach pokryty darni
i mury maej architektury z kamienia.
Architekt: ARKS ARCHITECTS
Instalator miedzi: Sjrnublikk
Zdjcia: Sigurgeir Sigurjnsson

Faktura budynku bdzie przypomina pobliski las Skalny

Fundament jest wykonany z betonu wylewanego in situ,
izolowanego i z zachowan tekstur deskowania zarwno
wewntrz, jak i na zewntrz. Ponadto, panele
z modrzewiowego drewna przeamuj betonowe ciany we
wntrzu i na zewntrz. O edukacyjna Lodowy strumie jest
obramowana drewnem i pokryta ciemnobrzow, wstpnie
oksydowan miedzi. Przecinanie si i poczenie tych dwch
osi tworzy ciek informacyjn. Ksztat rzutu budynku i due
wysokoci pomieszcze umoliwiaj sta ekspozycj
w czci przestrzeni wystawowej i wystawy czasowe
w innych czciach. Przestrzenie te mog by czone ze
sob, zarwno wewntrz, jak i na zewntrz. Przykadowo,
sala spotka i centralny hall mog by otwierane i czone
z zewntrznym amfiteatrem, podobnie kawiarnia moe by
czona z tarasem. Owietlenie wewntrzne i zewntrzne jest
skorelowane z lokalizacj budynku i tak zaprojektowane, aby
minimalizowa zanieczyszczenie rodowiska wiatem,
a przy tym maksymalizowa wykorzystanie wiata
dziennego. Centrum obsugi turystw zostao zaprojektowane
z przywizaniem szczeglnej wagi do zrwnowaonego
charakteru budynku, ktry jest poddawany ocenie BREEAM.

COPPERCONCEPT.ORG15

OWI MUZYK
Architekci z pracowni Basalt Architecture
omawiaj swoj now realizacj paryskie
Konserwatorium Claude Debussyego,
charakteryzujce si okrywajcym je paszczem z
perforowanej miedzi, ktry oywiaj uruchomiane
silnikami i skadajce si aluzje, rozpraszajce
wiato.
Konserwatorium, pooone midzy dwoma wieowcami, stoi
na poczeniu scenariuszy architektonicznych powizanych
z historycznym dziedzictwem zabudowy miasta na skraju 17.
dzielnicy Parya. Od strony poudniowej budynki
w stylu Haussmanna spogldaj na pooone naprzeciw
budownictwo socjalne z bardziej wspczesnego okresu.

Nowa szkoa muzyczna jest strategicznie zlokalizowana,

gdy historia 17. dzielnicy jest cile powizana z francusk
muzyk, a wzniesienie nowego gmachu miao by godne
tej przeszoci. Jest ona pooona przy ulicy de Courcelles,
wanej trasie prowadzcej do centrum miasta, rozcigajcej
si w linii wzroku od obwodnicy Parya Boulevard
Priphrique, pomidzy dwoma obszarami i stylami
architektonicznymi. Suy te jako katalizator dla nowej
zabudowy obrzey ulicy de Courcelles.
Obiekt ten, usytuowany wzdu ulicy de Courcelles, jest od
dou do gry rozedrgany gr zewntrznych powierzchni.
Wysya silny sygna poprzez miasto dwudziestometrowej
wysokoci punkt orientacyjny z zielon alej, zdominowan
przez rolinno. Widoczny z Priphrique, identyfikowany
dziki swojej architekturze, wyrnia si spord
reklamowego krajobrazu dominujcego wzdu obwodnicy
Parya.

Biorc pod uwag jego wygld i lokalizacj, jest w cigym dialogu z miastem

16 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

COPPERCONCEPT.ORG17

PLISOWANA POWOKA Z MIEDZI

Pooone na grnych pitrach sale taneczne, o ktrych
oznajmiaj ich wielkie okna, wyrniaj si wrd miasta
bry, ktra jest odpowiedzi dla budynkw mieszkalnych
po stronie pnocnej. Po przeciwnej stronie od poudnia,
powoka budynku z perforowanej miedzi nawizuje
dialog z solidn architektur budynkw w klasycznym,
haussmanowskim stylu.
Konserwatorium zostao zaprojektowane w kierunku od
wntrza na zewntrz; stworzylimy go, jako miejsce wymiany
i emulacji skrzyowanie drg dla wiczenia i doskonalenia.
Jest to przewodnia idea tego projektu, od audytorium w jego
sercu, po muzyczne studia prb. Miejsce, gdzie ludzie graj,
ucz si, tacz i tworz. Z tego wiru aktywnoci, tej szkoy
wiczenia, wyaniaj si dwik i muzyka.
Odzwierciedlajc t dziaalno, budynek take oywa:
powoka perforowana przez rytm melodii, ktra wyania
si i przybiera ksztat w zewntrznych cianach. Jest
to scenariusz skadajcych si i falujcych w wietle
powierzchni i rytmu perforacji, ktre oywiaj budynek
w dzie i w nocy.

Laboratorium
komputerowe
C.A.M.
Pokj do
wicze piewu

Pokj wicze
muzycznych

Przestrzenie wewntrzne i bryy budynku mieni si

i poruszaj, a efekt ten jest wzmocniony przez pasae
i pomosty oraz materiay, ktre czasem odbijaj,
a czasem pochaniaj wiato, jak doskonaa akustyka
tego miejsca. Chocia brya budynku bya zamierzona jako
monolityczna, jest owinita w fady co bardzo przypomina
instalacje Christo Jawaszewa poszukiwalimy sposobu,
by zdematerializowa zasadnicz przestrze wntrza, aby
uczyni j nieuchwytn i ywotn.

Pokj wicze
muzycznych

Recepcja

PRZEKRJ

Studio
taneczne

Sala
koncertowa

Nastawnia

Studio
taneczne

Studio
taneczne

Sala z
organami

Warsztaty
wychowania
muzycznego

Zajcia z
aktorstwa /
reyserii

Pokj wicze
muzycznych
3. PITRO

1. PITRO

Sala
orkiestrowa

Dance studio
Pokj wicze
muzycznych
Audytorium
/ Sala
koncertowa

Zajcia z
muzyki

Sala
koncertowa

Zajcia z
muzyki

Sala jazzowa
Administracja
Sala
perkusyjna
PARTER

Recepcja

Zajcia z
muzyki

2 PITRO
Architekt: Basalt Architecture
Instalator miedzi: Antonangeli SA
Rodzaj miedzi: TECU Classic
Zdjcia: Basalt Architecture architects / Sergio Grazzia

18 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

COPPERCONCEPT.ORG19

To, co tutaj widzicie, to jest niezwyky,

otwierany dach nowego Gdaskiego Teatru
Szekspirowskiego w Polsce dwa skrzyda
z wstpnie patynowanej miedzi zwracajce si ku
niebu z masywnej bryy z czarnej cegy. Renato
Rizzi powie nam wicej o swoim zwyciskim
projekcie (wykonanym w partnerstwie z with Pro.
Tec.O.).
Projekt czy dwa fundamentalne zaoenia: charakter
historyczny i polityczno-kulturowy. Historycznie, w tym
batyckim miecie ju na pocztku siedemnastego wieku
istnia drewniany budynek Teatru Elbietaskiego. Blisko
cztery stulecia pniej, nowy teatr powstaje w tym samym
miejscu, lecz w zupenie odmiennym kontekcie miejskim
i krajobrazowym, odradzajc si z archeologicznych ladw
tej odlegej przeszoci.
Politycznie, Polska wstpia do Unii Europejskiej w roku 2004
w tym samym, w ktrym zosta ogoszony midzynarodowy
konkurs na projekt nowego Teatru Elbietaskiego. To byo
tak, jakby nowy teatr mia na scenie Gdaska reprezentowa
odwrcenie polskiego horyzontu politycznego.
Budynek teatru jest podzielony formalnie i funkcjonalnie na
trzy gwne czci: cig pieszy wok obrzey teatru, sam
teatr i pomieszczenia administracyjne z biurami, restauracj
i szatniami.

Zdjcie: Dekar

Korona muru opasujcego kompleks teatru stanowi

publiczny cig pieszy, biegncy dookoa budynku. Jest to
nowa miejska galeria spacerowa, pooona 6 metrw ponad
poziomem wejcia. Dziki swojemu pooeniu stanowi ona
nowy punkt widokowy na zabytkowe i nowoczesne miasto
z jego kontrastami i kompozycyjnymi kontrapunktami.
Funkcjonalnie obrzea zapewniaj drogi ewakuacyjne
z teatru i dojcia do wszystkich poziomw kompleksu, cznie
z kondygnacj podziemn 5 metrw poniej poziomu gruntu.

SIGAJC
DO NIEBA
20 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

Sylwetka architekta profesor Renato Rizzi

Po uzyskaniu dyplomu w Wenecji, Renato Rizzi pracowa
przez kilka lat z Peterem Eisenmanem w Stanach
Zjednoczonych, po czym powrci do Woch. Jego praca
obejmuje nauczanie, badania i projektowanie, jako
zintegrowane podejcie do architektury; otrzyma liczne
nagrody i zwycia w wielu konkursach.

COPPERCONCEPT.ORG21

Ramiona teatru s wzniesione do nieba w gecie inwokacji, modlitwy, nadziei

i lekkoci

PRZEKRJ POPRZECZNY

POZIOM WEJCIA

OTWIERANY DACH
Na zewntrz sylwetk teatru charakteryzuj trzy oglne
aspekty: bryy, murowane ebra i otwierany dach. Z profilu
caoci wyaniaj si dwie bardzo odmienne bryy. Pierwsza,
o wysokoci 12 metrw, naley do elbietaskiego teatru.
Druga, to wiea sceniczna
o wysokoci 18 metrw. Wymagania techniczne, systemowe
i symboliczne uczyniy j najwyszym punktem panoramy.

22 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

Gdy dach teatru jest otwarty, widok z wiey obejmuje wntrze

teatru. Murowane ebra zewntrznych cian charakteryzuj
bryy teatru i wiey scenicznej. Z zewntrz wskazuj one
rytm modularnej struktury wewntrznej. Celem eber jest
przejcie nacisku, wywieranego na ciany przez otwarte
skrzyda dachu, i przeciwstawienie si siom pnocnych
wiatrw.

Koncepcja otwieranego dachu wywodzi si z potrzeb

typologicznych i symbolicznych. Przy w peni uniesionych
skrzydach wysoko krawdzi siga 24 metrw,
dopeniajc pionow progresj poziomw (6, 12, 18, 24 m).
W rzucie, cao przyjmuje form kamertonu z gwn
osi zorientowan w kierunku wschd-zachd. Wiea
sceniczna rozdziela poprzecznie obszar teatru od czci
administracyjnej. Jej centralne pooenie ogranicza
zewntrzny cig pieszy.
Na obwodzie (o gruboci 3,6 m) tego kamertonu
s usytuowane poziome i pionowe cigi piesze. Ta,
metaforycznie autonomiczna, cz jest cofnita w stosunku
do zewntrznych krawdzi w celu wyraenia przestrzennej
hierarchii midzy rnymi systemami formalnymi.

KONTEKST MIEDZI
Inspiracj dla wyboru materiau na pokrycie skrzyde
dachu zielonej, wstpnie patynowanej miedzi bya
od pocztku pobliska Bazylika Mariacka: gra ciemnych
cegie w historycznym centrum miasta, z ktrej wyrastaj
iglice wie. Wysokie i smuke, kryte miedzi, iglice
wygldaj jak czue anteny poszukujce nawet najsabszych
sygnaw teologicznych nadawanych dla wiata. Zgodnie
z t sam analogi, otwarte skrzyda teatru z ich
romboidaln struktur przypominaj odbiornik, nie tyle pl
elektromagnetycznych, co raczej niezliczonych duchowych
cieni naszej wewntrznej wyjtkowoci.
Architekt: Renato Rizzi in partnership with Pro.Tec.O.
Instalator miedzi: NDI
Rodzaj miedzi: Nordic GreenTM
Zdjcia: Matteo Piazza - o ile nie zaznaczono inaczej

COPPERCONCEPT.ORG23

MIEDZIANA
SKRZYNKA
24 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

Zwodniczo prosta brya z miedzi i szka

w Villach, w Austrii, jest eleganck
i wyrafinowan interpretacj typologii hal
sportowych. Architekci Dietger Wissounig
Architekten opisuj swj nagrodzony w konkursie
projekt.

Nowa hala sportowa jest uywana przez przyleg

szko redni, jak rwnie przez rne kluby sportowe
i ma parametry umoliwiajce rozgrywanie w niej
midzynarodowych turniejw w pice rcznej, siatkwce
i koszykwce. Wyduona konstrukcja jest usytuowana prawie
rwnolegle do ulicy, dziki czemu doskonale si prezentuje
i osania boisko sportowe. Pozwolio to take zachowa
istniejce miejsca parkingowe po stronie pnocno-zachodniej.

Na froncie budynku znajduje si gwne wejcie i may

parking. Rzd drzew i dodatkowe miejsca parkingowe
su jako strefa buforowa oddzielajca od ruchliwej ulicy.
Trzykondygnacyjny budynek jest zagbiony cztery metry
poniej poziomu ulicy, aby umoliwi bezporednie dojcie
podziemne do szkoy i zapewni uzyskanie cakowitej
wysokoci 11,8 m gwnej hali w formie speniajcej
wymagania planowania przestrzennego miasta.

COPPERCONCEPT.ORG25

PRZEKRJ

Zdjcie: Jasmin Schuller

ELEWACJA

PARTER

Architekt: Dietger Wissounig Architekten

Instalator miedzi: Reinhard Eder Blechbau
Rodzaj miedzi: TECU Classic_punch
Zdjcia: paul ott photografiert - o ile nie zaznaczono inaczej

KONDYGNACJA PODZIEMNA

WNTRZE W JASNYCH KOLORACH

W kontracie z przezroczyst fasad z miedzi na czarnym
tle, wntrze jest zdominowane przez jasne barwy: podoga
i ciany sali sportowej s wyoone dbowym drewnem,
podczas gdy pozostae powierzchnie nawet podogi, s
kremowobiae. Stwarza to przyjazn atmosfer, gdzie sprzt
sportowy i system owietlenia pod sufitem, pozostaj
w tle. Cay system wentylacji jest wkomponowany w ciany
budynku.
Geotermalne wstpne podgrzewanie doprowadzanego
powietrza, system wentylacji z odzyskiem ciepa i waciwa
izolacja cieplna, zapewniaj wysoki poziom efektywnoci
energetycznej, co skutkuje rocznym zapotrzebowaniem
energii na ogrzewanie w wysokoci 16,9 kWh/m.

26 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

COPPERCONCEPT.ORG27

DUMA MIASTA
Ten piknie zrealizowany budynek w Lyonie, we
Francji, ktremu powierzona bdzie opieka nad
histori Departamentu Rodanu jest gwarancj
pogodzenia technicznych wymaga dotyczcych
konserwacji i zachowania dokumentw
z kulturowym deniem do publicznej
dostpnoci, opisanych przez jego projektantw
gautier+conqut.
Stopniowo, francuskie wadze departamentalne odkrywaj
swoje dziedzictwo i, w konsekwencji, archiwa. Archiwa
reprezentuj zbiorow pami departamentw, a mieszczce
je budynki staj si ich wizytwkami. Odeszlimy od
technicznej i empirycznej archiwizacji w kierunku metodologii
bardziej dostpnej publicznie, umiejscowionej w miejskim
centrum, w przyjaznym dla uytkownika rodowisku.

Budynek musi take pogodzi uwarunkowania

architektoniczne z zachowaniem odpowiednich warunkw
przechowywania materiaw archiwalnych. Wyzwaniem jest
tutaj zapewnienie wymiany powietrza przy jednoczesnym
utrzymaniu stabilnych warunkw cieplno-wilgotnociowych
i minimalizacji zuycia energii.
Budynek ma take wyraa dziedzictwo miasta, przyjmowa
i zachca do odwiedzania publiczno oraz promowa
wiedz. Krtko mwic, musi stanowi cz miejskiej
strategii kulturalnej. Lokalizacja tej inwestycji w obecnie
rozwijajcej si dzielnicy, w pobliu uniwersytetw, atwo
dostpna komunikacja tramwajowa uwzgldnia t strategi.
W szczeglnoci, projekt stanie si czci korytarza
kulturalnego z bdcymi w rozkwicie obiektami publicznymi
i kulturalnymi, pomagajc wzbogaci dzielnic i zwikszy
jej populacj. To szczeglne miejsce pomidzy dobrze si
zapowiadajcym miejskim bulwarem a lini szybkiej kolei
czcej Lyon z Europ umieszcza budynek archiwum
w centrum uwagi.

Gromadzenie, klasyfikacja, komunikowanie, zachowywanie: cztery funkcje

archiwum

28 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

COPPERCONCEPT.ORG29

MIED W DETALACH

HIERARCHIA BRY

AKTYWNE FASADY

Wejcie publiczne znajduje si na poziomie ulicy,

z dramatycznie uniesionym nad nim centralnym szecianem,
zapraszajc odwiedzajcych. Przestronna czytelnia,
umiejscowiona pomidzy dwoma szecianami, otrzymuje
obfite owietlenie naturalnym wiatem nieprzesonitym
przez wysze kondygnacje, wzbudzajc respekt i skaniajc do
zachowania ciszy. Archiwum wymaga starannego
i umiejtnego pakowania dokumentw w pojemniki. Pojemniki
archiwizacyjne powinny by dobrze zaprojektowane
i atrakcyjne i samym swoim charakterem sygnalizowa
warto przechowywanych w nich dokumentw. Nasz projekt
w skali miasta zawiera trzy takie pojemniki, mieszczce
w sobie nastpn warstw pojemnikw pomieszczenia
archiwalne, w ktrych z kolei znajduj si jeszcze mniejsze
pojemniki archiwa.

Powoka budynku peni aktywn funkcj na podobnej zasadzie

jak termos. Lekka, izolujca fasada, pokryta panelami ze
zotego stopu miedzi, jest zainstalowana w odstpie okoo 80
cm od cian z betonu konstrukcyjnego, tworzc w ten sposb
pust przestrze. Umoliwia to powoln cyrkulacj powietrza
wentylujcego pomieszczenia archiwum i zapewnia doskona
ochron przed nadmiarem wiata sonecznego, cieplno-wilgotnociow i pod wzgldem bezpieczestwa.

Bryy budynku pojemniki s wykonane z cennych

materiaw: kamienia, miedzi i szka. Kamienna podstawa
budynku jest wykonana z upanego czarnego granitu
ukadanego w poziome warstwy. Centralne przestrzenie
mieszczce archiwa s pokryte blach ze zotego stopu
miedzi, wytaczan dla nadania jej tekstury. Ten trway stop
bdzie zachowywa kolor mimo upywu czasu. Zwieczenie
budynku stanowi biura osonite podwjn szklan
wentylowan fasad, jak wieczko chronice cenny skarb
w szkatuce.

Wentylacja

Administracja

Kondygnacje administracyjne
Podkonstrukcja dwupowokowej ciany
osonowej, pojedyncze oszklenie
Ochrona przed socem
aluzje weneckie
Biura
Niskoemisyjne podwjne oszklenie
Rama aluminiowa z przegrod termiczn
Otwierane panele dla wentylacji
naturalnej

System podwjnego przepywu

powietrza z odzyskiem ciepa
Sufitowa aktywna belka chodzca
Owietlenie energooszczdne

Administracja
2

Wentylacja sterowana przez centralny

system zarzdzania energi

7. PITRO
1 Biura
2 Pomieszczenie
techniczne
3 Pomieszczenie
socjalne
4 Pokoje
konferencyjne
5 Warsztaty

KONDYGNACJA
ARCHIWUM
1 Magazynowanie
archiwaliw
2 Pomieszczenie
sortowania
3 Biuro
praktykantw

PARTER
1 Czytelnia
2 Wejcie i recepcja
3 Przestrze dla grup
szkolnych
4 Audytorium
5 Administracja
6 Obsuga i dostarczanie

5
7. PITRO

Archiwum dokumentw
Szczelina powietrzna

Kratka wentylacyjna z klap

przeciwpoarow

Archiwum dokumentw
elbetowa ciana nona

Konstrukcja ciany
Pomieszczenia konserwacji dokumentw
Panel miedziano-aluminiowy

TYPOWA KONDYGNACJA ARCHIWUM

Zewntrzny panel stalowy

Izolacja cieplna
Stalowe poszycie powoki wewntrznej
5

Archiwum dokumentw

3
4

PRZEKRJ PRZEZ CZYTELNI

30 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

PARTER

Uzdatnianie powietrza
atmosferycznego dla pomieszcze
konserwacji dokumentw
Nawiew powietrza ze szczeliny
pomidzy cianami osonowymi
Temperatura i wilgotno
kontrolowana przez system
wentylacyjny wyposaony
w centrale klimatyczne z
systemem podwjnego przepywu
z odzyskiem ciepa

Architekt: gautier+conquet architects et paysagistes

Podwykonawcy: Dumetier Design / Squences Architecture
Instalatorzy miedzi: Alain Le NY (pokrycie dachowe z miedzi); SMAC (fasady pokryte miedzi)
Wyroby z miedzi: TECU Gold / Nordic RoyalTM
Zdjcia: Renaud Araud

COPPERCONCEPT.ORG31

3
2

PARTER
1 Centrum
modzieowe
2 Sala wielofunkcyjna

3 Miejsce spotka
4 Kawiarnia / Bar

5 Sala projekcyjna

DOM
O WIELU DRZWIACH
Mosidz jest definiujcym elementem zarwno
wewntrz, jak i na zewntrz tego nowego
centrum kulturalno-spoecznego w Londynie,
opisanego poniej przez architektw z pracowni
Lifschutz Davidson Sandilands.

JW3 jest nowym, nagrodzonym w konkursie centrum, ktre

ma suy ydowskiej spoecznoci w Londynie. Jego celem
jest skupienie wielu rnorodnych dziaalnoci organizacji
w jednym budynku miejscu spotka, zarwno dla ydw, jak
i nie-ydw. Propozycja domu o wielu drzwiach doskonale
podsumowuje centralne wyzwanie JW3: stworzy atrakcyjne
miejsce dla wszystkich londyczykw zainteresowanych
kreatywnoci; budynek jest super bez wzgldu na to,
czy korzystaj z niego dziadkowie, czy wnukowie.

32 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

Odpowiedzi byo wyposaenie budynku w przestrzenie dla

wielu rodzajw dziaalnoci, programowane w rnym czasie
przez grupy o rnych zainteresowaniach muzyka, taniec,
sztuka, pisanie, teatr czy debata. Miejscami jednoczcymi
rozmaite przestrzenie i dziaalnoci s plac, kawiarnia
i restauracja na parterze forum, gdzie wszystkie grupy
mog si przenika i spotyka. Czternacie mieszka
w czci wysokociowej kampanili zapewnia podany
dochd dla celw dobroczynnych i wspaniae widoki na
pnocny Londyn.
Budynek zosta zaprojektowany tak, aby atwo si byo
w nim orientowa, by dostpny dla wszystkich, i przyjazny
dla rodowiska, z naturaln wentylacj i tzw. brzowym
dachem sprzyjajcym biornorodnoci, umoliwiajcym
zbieranie wody deszczowej i instalowanie paneli solarnych.
JW3 uzyska ocen doskonay w klasyfikacji BREEAM.

PATYNOWANY MOSIDZ
JW3 wykorzystuje skromn palet materiaw,
w szczeglnoci patynowany mosidz nadajcy ciepo
zewntrznym powokom budynku, gdzie kontrastuje on ze
sztucznym kamieniem i murark z cegy wszystko s to
materiay trwae, powszechne w tej dzielnicy, ktre mona
znale w najbardziej atrakcyjnych budynkach uytecznoci
publicznej. Ta sama idea jest kontynuowana we wntrzu,
gdzie detale, jak okucia czy porcze wykonano z mosidzu,
aby byy przyjemne w dotyku.

Starannie przemylano wykoczenie mosidzu w caym

budynku, powicajc szczegln uwag okadzinom cian
zewntrznych. Wykoczenie powierzchni zostao specjalnie
dla tej realizacji opracowane przez woskich specjalistw,
ktrzy zastosowali poczenie chemicznego patynowania dla
uzyskania faktury powierzchni z warstw nawierzchniow
wosku dla podkrelenia gbi koloru.
Architekt: Lifschutz Davidson Sandilands
Instalator miedzi: Colorminium
Rodzaj miedzi: TECU Brass
Zdjcia: KME

COPPERCONCEPT.ORG33

MIED I ZRWNOWAONY ROZWJ

Wybrano materiay, ktre s przetwarzalne, o niskiej energii zawartej

w produkcie i minimalnym ladzie wglowym

RZUT DACHU

Architekt: Malcolm Fraser Architects

Instalator miedzi: CLM
Rodzaj miedzi: Nordic RoyalTM
Zdjcia: Angus Bremner

Nowy budynek zapewnia edukacj przedszkoln dla ponad

100 dzieci w wieku od szeciu tygodni do piciu lat. Zosta
zaprojektowany zgodnie z koncepcj swobodnej zabawy
jednoczenie zapewniajc, e dzieci s bezpieczne i mog
by atwo nadzorowane. Jest pomylany, jako szereg pynnie
poczonych ze sob przestrzeni, ktre mog by otwierane
lub oddzielane od pozostaych w sposb dogodny dla zaj
w danym dniu, nie koncentrujc si jedynie na tym, eby
stworzy jeden pokj do zabaw dla kadej grupy wiekowej, ale
szereg dodatkowych przestrzeni, takich jak pomieszczenia
zabaaganione lub pokoje do zaj plastycznych,
kuchnia dla dzieci, przytulne pomieszczenia na antresoli
do odpoczynku czy chwili spokoju, pokoje muzyczne i do
czytania.
34 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

Wszystkie one cz si w sercu budynku z elastycznie

zaaranowan przestrzeni suc powitaniu i komunikacji,
majc wiele innych przeznacze, jak spoywanie posiku
i szatnia.
Pokj zabaw kadej grupy jest atwo rozpoznawalny
z zewntrz, jako zapraszajcy, z domow atmosfer, ale take
wspczesny stwarzajcy poczucie przynalenoci
i wasnoci dla kadej grupy wiekowej. Dachy i niektre
fasady s pokryte zotym stopem miedzi, ktry nadaje im
wizualn lekko i ciepo, stwarzajc take aur odpowiedni
do pooenia w zabytkowym kampusie uniwersyteckim.
Wszystkie trzy pawilony s poczone jednopitrowym
budynkiem z duym wietlikiem dachowym z widokiem
na korony drzew. Ch uszanowania elewacji przylegego
budynku Szkoy Chemii Josepha Blacka spowodowaa, e
zdecydowano si na moliwie ma powierzchni zabudowy
z antresolami dla dzieci i pierwszym pitrem mieszczcym
biura, pokoje dla personelu i pokj rodzinny. Odmienne,
trapezoidalne formy dachw odzwierciedlaj rnorodne
przestrzenie wewntrzne.

obek dla dzieci Arcadia jest pierwsz

z dwch realizacji w zabytkowym kampusie
Uniwersytetu w Edynburgu, zaprojektowanych
przez architektw z pracowni Malcolm Fraser
Architects, charakteryzujcych si uyciem stopu
miedzi i zdecydowanym programem rwnowagi
rodowiskowej jak wyjaniaj projektanci.

ZRWNOWAONE
NAUCZANIE

RZUT POZIOMU 00

PRZEKRJ A-A

PRZEKRJ B-B

COPPERCONCEPT.ORG35

MIED I ZRWNOWAONY ROZWJ

ZRWNOWAONY CHARAKTER
W PRAKTYCE

MIED DLA ZRWNOWAONYCH

BUDYNKW

Oprcz wymaga, jakie naley speni dla uzyskania

doskonaej oceny BREEAM, zleceniodawca od
pocztku by bardzo zainteresowany tym, aby stworzy
budynek w wysokim stopniu zrwnowaony. My take
czulimy, e sam budynek moe by wykorzystany
jako narzdzie edukacyjne dla uczenia dzieci o rnych
aspektach rwnowagi rodowiskowej. Byo take spraw
najwyszej wagi, aby dzieciom stworzy zdrowe i spokojne
rodowisko. Konstrukcja z drewna klejonego krzyowo
umoliwia stworzenie ciepego, miego w dotyku
wntrza przy wykorzystaniu naturalnego, ekologicznie
zrwnowaonego produktu, ktry pozwoli konstrukcyjnie
uzyska wolne przestrzenie dachowe bez uszczerbku dla
pomieszcze antresoli.

Opracowany przez BRE Zielony przewodnik po specyfikacji

zawiera przydatne wytyczne dla oceny materiaw
architektonicznych pod wzgldem rwnowagi rodowiskowej
i zapewnia niezalen aprobat niskiego poziomu
oddziaywania rodowiskowego pokry dachowych
i okadzin z miedzi. Ocenia on szeroki asortyment
kompletnych elementw budynkw w zakresie od A+ do E
stosujc techniki oceny cyklu ycia (LCA) produktu. Oceny
BREEAM i jednostki emisji mona uzyska posugujc si
specyfikacjami dla kluczowych elementw budynku (np.
ciany zewntrzne i dachy) o niskiej zawartoci energii
i niskim poziomie oddziaywania na rodowisko. Rozwaane
s rne kompletne elementy cian lub dachw, zawierajce
materiay konstrukcyjne, izolacyjne, przeciwwilgociowe
i wykoczeniowe. Specyfikacje wszystkich dachw krytych
miedzi i wikszo okadzin elewacyjnych uzyskay
sumaryczne oceny A+ lub A. Nawet nieliczne gotowe
elementy z niszymi ocenami mog by atwo ulepszone
przez zastosowanie zamiennikw bez wpywu na sam
powok miedzian. Trwao miedzi jest jej gwn zalet
wynikajc ze zoonego procesu patynowania, ktry
zapewnia wyjtkow odporno bez potrzeby konserwacji
oraz odporno na korozj w praktycznie kadych warunkach
atmosferycznych.
Temat ten jest bardziej szczegowo omwiony w 34.
numerze Copper Architecture Forum (strony 34-35),
dostpnym na copperconcept.org/pl

Starannie rozwaano specyfikacj wszystkich materiaw.

Wybrano materiay przetwarzalne, o niskiej energii
zawartej w produkcie i minimalnym ladzie wglowym
kryteria, ktre stop miedzi atwo speni
a jednoczenie stworzono paroprzepuszczaln,
oddychajc konstrukcj budynku, o wysokiej szczelnoci
na przenikanie powietrza. Dziki tym rozwizaniom
uzyskano wysok jako powietrza wewntrz budynku
przy zminimalizowaniu lub wyeliminowaniu produktw
emitujcych substancje o niskiej toksycznoci. W fazie
projektowania uzyskano wysok ocen BREEAM 82.2%,
a w sekcjach materiaw i zanieczyszczenia rodowiska
osignito wynik 100%.
36 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

INNOWACJE TECHNOLOGII
NISKOEMISYJNYCH Z MIEDZI
Drugi ze swoich projektw dla Uniwersytetu
w Edynburgu architekci z pracowni Malcolm
Fraser Architects zaczli od skoncentrowania si
na rwnowadze rodowiskowej projektu.
Byo niezwykle istotne, aby Centrum Innowacji Technologii
Niskoemisyjnych w Edynburgu (ECCI) jako wiatowej
klasy interdyscyplinarny orodek badawczy i dydaktyczny,
koncentrujcy si na kluczowych wyzwaniach zwizanych ze
zmianami klimatu, ktrym spoeczestwo musi stawi czoo
mogo wykaza si najwyszymi ocenami
w dziedzinie rwnowagi rodowiskowej. Budynek zosta
tak zaprojektowany, aby uzyska wyjtkowo niskie
zapotrzebowanie energii, szczeglnie biorc pod uwag fakt,
e realizacja obejmuje remont istniejcego budynku objtego
ochron zabytkw. ECCI uzyska w fazie projektowania ocen
BREEAM wyrniajcy si.

Jest to pierwszy remontowany lub zabytkowy budynek, ktry

otrzyma ocen BREEAM wyrniajcy si (oczekiwane
potwierdzenie dla etapu budowy). Chcemy skupi si
na utrzymaniu i ulepszeniu istniejcej zabudowy przed
stworzeniem nowej. Znaczenie ma to, e ECCI jest ponownym
wykorzystaniem istniejcego budynku pooonego
w zabytkowym centrum miasta. Przy starannym
przemyleniu moliwa jest praca z zabytkow struktur
i stworzenie budynku, ktry spenia wspczesne
wymagania uytkownika, uznajc przy tym istotne znaczenie
zrwnowaonych rodowiskowo materiaw i niskie
zapotrzebowanie energii.
Przykadowo, jako materia elewacyjny dla grnych
kondygnacji nowej konstrukcji wybrano brz stop miedzi
i cyny, ktry jest lekki, co zmniejsza zapotrzebowanie na
materiay konstrukcyjne, a sama mied zawiera du cz
surowca pochodzcego z recyklingu. Jest to take materia
trway i nadajcy si do powtrnego wykorzystania.
COPPERCONCEPT.ORG37

MIED I ZRWNOWAONY ROZWJ

To byby pierwszy remontowany i zabytkowy budynek, ktry otrzyma ocen

BREEAM wyrniajcy si
SERCE Z BRZU
ECCI wprowadzio znaczne zmiany i rozbudow chronionego
zabytkowego budynku Old High School przy Infirmary Street.
Zaoenia projektowe obejmoway uwzgldnienie przylegych
budynkw i propozycje oywienia terenu High School Yards
do granicy z ulic Infirmary Street od frontu oraz zamknitej
przestrzeni placu Surgeons Square na tyach. Teren High
School Yards zawsze by miejscem o duym znaczeniu architektonicznym i przechodzi wiele przeobrae od swoich
pocztkw, kiedy w 1230 r. istnia tu klasztor Dominikanw.
Z powodu wielu, chaotycznie wprowadzanych, fragmentarycznych zmian, istniejcemu budynkowi, jako caoci, brakowao spjnoci, a komunikacja w nim bya niejasna. Usunicie
klatki schodowej czcej dwa gwne budynki frontowy i
tylny, umoliwio stworzenie obszernej przestrzeni bdcej
sercem budynku centrum komunikacji. Jest to atrium, z
ktrym wszystkie pomieszczenia maj bezporednie poczenie, s one take wizualnie rozpoznawalne. Zgodnie z zaoeniami klienta przestrze komunikacyjna jest centrum interakcji midzy rnorodnymi grupami uytkownikw budynku i
powinna zapewni miejsce dla nieformalnych spotka maych
grup absolwentw, pracownikw i przedsibiorcw.

Okadzina elewacyjna z brzu wyznacza now interwencj

biegnc poprzez budynek i jednoczc zabytkowe czci.
Przestrzenie w caym budynku zostay tak przeprojektowane,
aby zapewni pomieszczenia o odpowiedniej wielkoci
i proporcjach, ktre mog by maksymalnie elastycznie
wykorzystywane, jako biura, pomieszczenia dydaktyczne
lub konferencyjne.
Podjto konkretne decyzje umoliwiajce zrnicowanie
infrastruktury w zakresie IT i wentylacji w rnych pomieszczeniach, tak eby budynek, jako cao mg odpowiada zmianom w przyszoci i na bieco zaspokaja rne potrzeby.
Budynek obecnie mieci wyremontowan sal dydaktyczn/
seminaryjn, pomieszczenia wykadowe/konferencyjne;
pokoje spotka, biura pracownikw, centrum studentw
studium magisterskiego, kawiarni; cz si
z nim take zewntrzne tereny zielone.

Architect: Malcolm Fraser Architects

Rodzaj miedzi: TECU Bronze
Zdjcia: Dave Morris Photography

Istniejcy ukad budynku

z rnymi dobudowami
do Old High School
wykonanymi w latach 1830
do 1970

czca klatka schodowa

do usunicia

PRZEKRJ ATRIUM

Nowe rozwizanie
poczenia midzy
budynkiem frontowym
i tylnym; od pounia nowa
kawiarnia, od pnocy
pomieszczenia pomocnicze

Ksztatowanie bry dachu

RZUT POZIOMW
02/03

38 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015

COPPERCONCEPT.ORG
COPPERCONCEPT.ORG3939

Copper
Architecture
Forum

Read on iPad for free

COPPER ARCHITECTURE FORUM

38

40 COPPER ARCHITECTURE FORUM 38/2015