Gii thieu mon hoc

CHI TIET MAY

CBGD: TS. Bi Trng Hiu

Bm. Thiet ke may

TS. Bui Trong Hieu

NH NGHA MON HOC

Chi tit my l mn hc nghin cu v cc phng

php tnh ton v thit k cc chi tit my c cng
dng chung.

Chi tit my c cng dng chung: bulng, ai c, bnh

rng, ln,
Chi tit my c cng dng ring: trc khuu, cam, bnh
tuabin,

1/2

NOI DUNG MON HOC

Nghin cu kt cu v tnh ton cc chi tit my, cm
chi tit my theo cc ch tiu kh nng lm vic.
Nghin cu nguyn l lm vic, phng php tnh
ton cho s phi hp lm vic ca cc chi tit my.

Cc mn hc lin quan:
C hc l thuyt
Sc bn vt liu
V k thut
V c kh

Nguyn l my
Vt liu hc

1/3

QU TRNH THIT K MY BAO GM:

Xc nh nhu cu th trng.
Xc nh yu cu k thut.

Xc nh nguyn l hot ng cho my.

Lp s ng my.
Tnh ton b phn cung cp nng lng - Phn phi TST.
Chn vt liu cho cc chi tit my.
Tnh ton ng hc, ng lc hc cho cc chi tit my.
Sn xut mu th, iu chnh, sa li thit k.
Lp ti liu thit k.

1/4

CHNG TRNH

Chng 1: CAC CH TIEU TNH TOAN, THIET KE CHI TIET MAY

Chng 2: BO TRUYEN AI
Chng 3: BO TRUYEN XCH
Chng 4: BO TRUYEN BANH RANG

Chng 5: BO TRUYEN TRUC VT - BANH VT

1/5

CHNG TRNH
Chng 6:

TRUC

Chng 7:

O LAN

Chng 8:

O TRT

Chng 9:

MOI GHEP REN

Chng 10: LO XO

1/6

Tai lieu tham khao

[1] Nguyen Hu Loc, C s thiet ke may, Nha xuat ban
ai hoc Quoc gia Tp.HCM, 2004.
[2] Nguyen Trong Hiep, Chi tiet may tap 1, 2, Nha xuat
ban Giao duc, 1998.
[3] Nguyen Hu Loc, Bai tap chi tiet may, Nha xuat ban
ai hoc Quoc gia Tp.HCM, 2003.
[4] Trnh Chat, Le Van Uyen, Tnh toan thiet ke he dan
ong c kh tap 1, 2, Nha xuat ban Giao duc, 2003.
1/7

Cac qui nh ve iem mon hoc

Tong so gi: 42 tiet ly thuyet + 14 tiet bai tap
- SV phai co mat vao gi sa bai tap.
- SV phai lam va nop bai tap kiem tra 15.

Hnh thc anh gia iem:

- iem kiem tra (35%): iem thi gia hoc ky (25%).
iem chuyen can (10%).
- iem cuoi ky (65%): iem thi cuoi hoc ky.
1/8

1/9

Chng 1

CC CH TIU TNH TON,

THIT K CHI TIT MY

10

Bm. Thiet ke may

TS. Bui Trong Hieu

NI DUNG
1.1. TAI TRONG NG SUAT
1.1.1. Tai trong

1.1.2. ng suat
1.1.3. ng suat tiep xuc
1.1.4. Hien tng moi

1.2. CH TIEU O BEN

1.2.1. o ben tnh
1.2.2. o ben moi

1.3. CH TIEU O CNG

11

Cac ch tieu chu yeu anh gia kha nang lam viec
cua chi tiet may:

o ben.
o cng.
o ben mon.
Kha nang chu nhiet.
o on nh dao ong.

o tin cay.
12

1.1. TAI TRONG NG SUAT

Tai trong va ng suat la cac thong so ac trng

cho che o lam viec cua chi tiet may. Tai trong
tac ong len chi tiet may co the gay ra cac ng
suat: keo, nen, cat, uon, dap, tiep xuc ...

13

1.1. TAI TRONG NG SUAT

a. Tai trong: ngoai lc tac ong len chi tiet (tai
trong la nguyen nhan gay ra ng suat).

TAI TRONG

Tai trong tnh

Tai trong thay oi

Tai trong va ap
14

1.1. TAI TRONG NG SUAT

Trong tnh toan chi tiet may, ta chia ra:

TAI TRONG

Tai trong
danh ngha

Tai trong
tng ng

Tai trong
tnh toan
15

1.1. TAI TRONG NG SUAT

Tai trong danh ngha Qdn : tai trong c chon
trong so cac tai trong tac dung len may
che o lam viec on nh.

Tai trong tng ng Qtd : tai trong co gia tr

khong oi thay the cho che o thay oi lien
tuc hoac thay oi theo bac.

Qtd Qdn. k N

k N : he so tuoi tho.
16

1.1. TAI TRONG NG SUAT

Tai trong tnh toan Q : tai trong khi tnh toan thiet
t
ke chi tiet may phu thuoc vao tnh chat thay oi
cua tai trong, s phan bo khong eu tai trong
tren be mat lam viec, ieu kien s dung, che o
tai trong.

Qt Qtd . ktt . kd . kdk Qdn. k N . ktt . kd . kdk

ktt : he so xet en s phan bo khong eu tai trong

tren cac be mat tiep xuc,

k d : he so tai trong ong,

k dk: he so phu thuoc ieu kien lam viec.

17

1.1. TAI TRONG NG SUAT

b. ng suat: di tac dung cua tai trong, trong
chi tiet may se xuat hien ng suat.

NG SUAT

ng suat tnh

ng suat thay oi
18

1.1. TAI TRONG NG SUAT

Tai trong tnh

ng suat tnh

Pha huy tnh

Tai trong thay oi

ng suat thay oi

Pha huy moi

ng suat thay oi c ac trng bi chu ky ng suat.

max
m
min
t

19

1.1. TAI TRONG NG SUAT

Nam ac trng cua chu ky ng suat (CKUS):

ng suat cc ai:

ng suat cc tieu:

ng suat trung bnh:

max

min

Bien o ng suat:

max min

max min

min
He so tnh chat chu ky: r
max

20

1.1. TAI TRONG NG SUAT

Tuy theo gia tr cua
ng suat sau:

min , co cac dang chu ky

r
max

Chu ky ng suat oi xng:(r

1)

max
t

min

max min
a max
m 0
r 1
21

1.1. TAI TRONG NG SUAT

CKUS khong oi xng mach ong dng: (r

0)

max

min 0, max 0
max
a m

min

r 0

t
22

1.1. TAI TRONG NG SUAT

CKUS khong oi xng mach ong am:(r

max
m
min

max 0, min 0
t

a
m

min
2

min
2

r
23

1.1. TAI TRONG NG SUAT

CKUS khong oi xng cung dau:(r

0)

max

max 0
min 0

r 0

min
t

24

1.1. TAI TRONG NG SUAT

CKUS khong oi xng trai dau:(r

0)

max

max 0
min 0

min

r0

t
25

1.1. TAI TRONG NG SUAT

ng suat khong thay oi: (r

1)

max min

max min
r 1

t
26

NI DUNG
1.1. TAI TRONG NG SUAT
1.1.1. Tai trong

1.1.2. ng suat
1.1.3. ng suat tiep xuc
1.1.4. Hien tng moi

1.2. CH TIEU O BEN

1.2.1. o ben tnh
1.2.2. o ben moi

1.3. CH TIEU O CNG

1/27 27

1.1. TAI TRONG NG SUAT

c. ng suat tiep xuc: sinh ra khi be mat lam viec

cua cac chi tiet may tiep xuc trc tiep vi nhau.
ng suat tiep xuc sinh ra tren mot dien tch
rong va vuong goc vi be mat tiep xuc c

goi la ng suat dap hoac ap suat.

V du:

ng suat dap sinh ra gia then va truc,

gia than bulong va chi tiet ghep trong moi ghep

ren khong co khe h...
28

1.1. TAI TRONG NG SUAT

qn

Cong thc Hetz:

I

qn
H ZM .
2

1
II

He so xet en c tnh
cua vat lieu:

qn

2 E1E2
ZM
E2 1 12 E1 1 22

29

1.1. TAI TRONG NG SUAT

qn
H ZM .
2

2 E1E2
ZM
E2 1 12 E1 1 22

30

1.1. TAI TRONG NG SUAT

d. Hien tng moi:
PHA HUY DO CHU NG SUAT TNH

PHA HUY MOI

- Do tac dung cua ng suat co tr so cao:

+ oi vi vat lieu deo:
ng suat > gii han chay
+ oi vi vat lieu gion:
ng suat > gii han ben

- Do tac dung cua ng suat co tr

khong ln lam.

- Xuat hien bien dang deo ro ret trc - Khong thay dau hieu bao trc
nao. S pha huy ch xay ra mot
khi pha huy, lan rong ca mot vung tren
vung nho cua chi tiet may.
chi tiet may.
- Mau sac be mat vet gay ong nhat:
+ oi vi vat lieu deo: co s co that
tiet dien.
+ oi vi vat lieu gion: co dau hieu
b t ra.

- Mau sac be mat vet gay khong

ong nhat, vung ben trong co mau
sang hn vung ben ngoai:
+ Vung 1 (vung hong do moi):
mn, hat nho.
+ Vung 2 (vung hong tnh):
go ghe, hat to hoac co cac th31
.

1.1. TAI TRONG NG SUAT

d. Hien tng moi:

Gay do uon.
Gay do xoan.
Gay do ng suat tnh.

Gay do ng suat thay oi.

32

NI DUNG
1.1. TAI TRONG NG SUAT
1.1.1. Tai trong

1.1.2. ng suat
1.1.3. ng suat tiep xuc
1.1.4. Hien tng moi

1.2. CH TIEU O BEN

1.2.1. o ben tnh
1.2.2. o ben moi

1.3. CH TIEU O CNG

1/33 33

1.2. CH TIEU O BEN

Chi tiet may b bien dang d ln

Pha hong

s lam viec bnh thng cua cac bo phan.

Chi tiet may b gay

May ngng hoat ong

va co the gay ra tai nan lao ong.

Be mat lam viec cua chi tiet may b pha huy
Sai so hnh dang, anh hng en s phan
bo tai trong tren be mat tiep xuc, gay chan
ong, sinh nhiet cao, sinh tieng on.
34

1.2. CH TIEU O BEN

Cac dang hong chu yeu lien quan en o ben:
Pha huy do moi: phat sinh trong ieu kien tai
trong thay oi (troc ro be mat rang, troc ro be mat
con lan, gay rang, gay truc).

Bien dang deo: phat sinh do chi tiet lam bang

vat lieu deo b qua tai (cong truc, keo dai truc
hoac bulong).

Lao hoa: hien tng chi tiet may mat kha nang
chu tai sau mot qua trnh chu tai trong thay oi,
chu bien dang (cac chi tiet lam bang chat deo, phi
kim).

35

1.2. CH TIEU O BEN

Cac dang hong chu yeu lien quan en o ben:
Pha huy gion: thng gap cac chi tiet lam
bang vat lieu gion, co s tap trung ng suat ln,
chu tai trong va ap (gay rang, gay truc, v vong
o lan).

36

1.2. CH TIEU O BEN

Hai loai o ben cua chi tiet may:
o ben the tch: o ben uon, xoan, keo, nen, cat.
o ben tiep xuc: o ben tiep xuc, dap.

e tranh bien dang d ln hoac gay hong, chi tiet

may can co u o ben the tch.
e tranh pha huy be mat lam viec, chi tiet may
can co u o ben tiep xuc.
37

1.2. CH TIEU O BEN

Khi tnh toan o ben the tch cung nh o ben tiep

xuc, phai chu y en tnh chat thay oi cua ng suat
sinh ra trong chi tiet may (hoac tai trong tac dung len
chi tiet may).
- ng suat (tai trong) khong oi

Tnh theo o ben tnh.

- ng suat (tai trong) thay oi

Tnh theo o ben moi.

38

1.2. CH TIEU O BEN

a. o ben tnh:
Phng phap tnh: so sanh ng suat sinh ra khi chi
tiet may chu tai ( , ) vi ng suat cho phep
cua vat lieu ([ ], [ ]) .

ieu kien ben:

[ ]

Khi keo (nen): k ,n

Khi uon:

[ ]
A

M
[ F ]
Wx

39

1.2. CH TIEU O BEN

a. o ben tnh:
ieu kien ben:

[ ]

Khi xoan:

T
F
[ F ]
W0

Khi uon + xoan: td F2 3 x2 [ ]

Khi tiep xuc: H [ H ]

Khi dap:

F
[ d ]
A

40

1.2. CH TIEU O BEN

a. o ben tnh:
Theo o ben, co 3 bai toan c ban:
(xet thanh tron ng knh d chu lc keo F, [ ] ).

Bai toan kiem tra ben:

Bai toan thiet ke:

Bai toan xac nh kha
nang tai:

4F

[ ]
2
d
d

4F
[ ]

d [ ]
2

41

1.2. CH TIEU O BEN

NG SUAT CHO PHEP
ng suat cho phep c xac nh theo ng suat
gii han.

ng suat gii han la ng suat sinh ra trong chi tiet

may luc vat lieu bat au b pha huy.
Khi tai trong tac dung khong oi:
- ng suat gii han oi vi vat lieu deo la gii han chay.

- ng suat gii han oi vi vat lieu gion la gii han ben.

Khi tai trong tac dung thay oi: ng suat gii han la
gii han moi.

42

1.2. CH TIEU O BEN

Bieu o ng suat ben keo

b
ch

[ ]

[ ]

oi vi thep (kim loai deo)

oi vi gang (kim loai gion)

43

1.2. CH TIEU O BEN

NG SUAT CHO PHEP
ng suat cho phep oi vi vat lieu deo:

[ ]

ch .
[ s]

ng suat cho phep oi vi vat lieu gion:

[ ]

b .
[ s]. K S
44

1.2. CH TIEU O BEN

NG SUAT CHO PHEP

[ ]

ch .
[ s]

[ ]

b .
[ s]. K S

45

1.2. CH TIEU O BEN

b. o ben moi:
Th nghiem moi:

d 3 5 mm

Q
46

1.2. CH TIEU O BEN

b. o ben moi:

iem chuyen tiep

r
N

N0

47

1.2. CH TIEU O BEN

b. o ben moi:
Phng trnh ng cong moi:

m . N const
T o th, tm iem chuyen tiep:

. N . N0 const
m
N

m
r

N r.

N0
N
48

1.2. CH TIEU O BEN

b. o ben moi:
ieu kien ben:

vi:

[ ] N

[ ]N
[ ] N

r . .
[ s]. K

N . .
[ s]. K

.K L

vi:

KL

N0
N
49

1.2. CH TIEU O BEN

b. o ben moi:
So chu ky tng ng:
Trng hp tai trong tnh:

N 60. n. K ng . 24. K n .365. L

N 60. n. Lh
t

Lh K ng . 24. K n .365. L
50

1.2. CH TIEU O BEN

b. o ben moi:
So chu ky tng ng:
Trng hp tai trong tnh:

N 60. n. K ng . 24. K n .365. L

N 60. n. Lh

51

1.2. CH TIEU O BEN

b. o ben moi:
So chu ky tng ng:
Trng hp tai trong thay oi theo bac:

T1

N LE

T2

T3

t1 t2 t3
tck

Ti
60.
Tmax

m'

. ni . ti

t
52

1.2. CH TIEU O BEN

b. o ben moi:
So chu ky tng ng:

N LE

Ti
60.
Tmax

m'

. ni . ti

53

1.2. CH TIEU O BEN

b. o ben moi:
So chu ky tng ng:
Trng hp tai trong thay oi lien tuc:

N LE N . K E

T
T

tck

t
54

1.2. CH TIEU O BEN

Cac bien phap nang cao o ben moi:

Cac nhan to anh hng en o ben moi:

Vat lieu va phng phap nhiet luyen.
Hnh dang ket cau chi tiet.
Kch thc chi tiet.

Cong nghe gia cong be mat.

ac tnh tai trong.
Trang thai ng suat.
...
55

1.2. CH TIEU O BEN

Cac bien phap nang cao o ben moi:

e nang cao o ben moi:

Ve thiet ke: thiet ke ket cau hnh dang hp ly,
tranh tap trung ng suat.

Ve cong nghe:

Nhiet luyen, hoa luyen be mat chi tiet.

Dung cac phng phap gia cong ac biet
e tao ra cau tao tinh the hat nho, co o
ben cao, tao ra lp be mat co ng suat d
la nen.
Gia cong tinh be mat chi tiet lam tang o
ran, lp be mat co ng suat d la nen.
56

1.3. CH TIEU O CNG

(Sinh vien t oc tai lieu)

57