You are on page 1of 83

Nm Th 4892

www.vietnamvanhien.org
www.vietnamvanhien.net
www.vietnamvanhien.info
www.vietnamvanhien.com

Binh Th Yu Lc

Hng o i Vng Trn Quc Tun (1230-1300)

N Dung
* Li N u
THIN-TNG
GIN-M
TUYN TNG
MNH TUNG
TNG-O
GIN-LUYN
QUN-L
THUNG PHT
MC-H
BINH-C
HIU-LNH

1 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Li ni u.
Vic binh l vic sng cht ca nhn-dn, l vic cn mt ca quc-gia nn bt c
triu-nh no, chnh-ph no, cng u phi lu tm n binh-hc. Bi l y, cc
v-quan thi xa u phi thi v-thut v chu kho-hch v binh-th.
Nhng cc binh-th li c rt nbiu th. Phn Ngh-vn-Ch trong Hn- th c
chp rng : Nhim-honh chia cc binh-th ra lm 4 lo :
1.Binh Quyn Mu,
2.Binh Hnh-th.
3.Binh m Dng
4.Binh K-xo.
Nu im qua cc binh-th tr danh ca Trung-quc trong cc i th v i Tamhong c cc sch:
Hunh Binh Php
c-K-Kinh ca Phong-Hu
Trong i Chu c son cc sch:
Thi-Cng Binh-php ca L-Vng
Lc-Thao ca Triu-nh Chu
Chu-Cng T-M-Php
T-M Binh-php ca in-Nhng-T (nuc T)
Tn-T Binh-php ca triu-nh Ng
Ng-T Binh-php ca triu-nh Ngy
Ut-Liu-T Binh-php ca Ut-liu (hc tr ca Qu Cc T)
Trong i Hn c:
T-th ca Hunh-thch-cng
Tm-th ca Khng-minh
Vo i ng c:
Thi-Bch m-Kinh ca L Thuyn
L-V-Cng Vn-i ca triu-nh ng,
Nu ch xt ring cc binh-th cn thy c ngy nay cng c ti 53 nh:
-13 nh v Quyn Mu
-11 nh v Hnh Th
-16 nh v m-dung
2 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

-13 nh v K Xo
Xem trn th hiu rng binh-hc su rng nh rng, nh bin, lm sao cc vquan c th c ht cc binh-th c.
Bi th, cc i sau c son nhng b binh th tng-hp thng c gi l V
Kinh.
Trong i Tng c cc b:
V Kinh Tng-Yu (40 quyn) ca nhm Tng-Cng-Lng
H Kim-Kinh (20 quyn) ca Ha ng
B-Lun (l quyn) ca H-Kh-Phi
M-Cn-Thp-Lun (l quyn) ca Tn-Kh-Tt
V-Kinh Tht-Th gm c 7 sch tuyn-nh l:
1.Thi-Cng Binh-php
2.Lc-Thao
3.T-M php
4.Tn-T
5.Ng-T
6.Ut-Liu-T
7.L-V-Cng Vn-i
Trong i Minh c cc b :
V-Kinh Khai-Tng (14 quyn) ca Hunh-Hin-Thn
V-Kinh T-Ngh (7 quyn) ;
V Bin (12 quyn) ca ng-Thun-Ch
V-B Ch (240 quyn) ca Mao-Nguyn-Nghi
V-B Tm-Lc (7 quyn) ca Thi-Vnh-, vn vn.
Cc binh th son ra thc l nhiu, khng k xit! Nhng t i Minh tr v sau
binh-hc ca Trung quc c v suy-i nn cc binh-th son ra v sau t c
ngi i nhc nh.
Trong d-vng, nc Vit-nam tri qua nhiu cuc chin tranh. Cc triu i ln
nh inh, L, L, Trn, L, Nguyn u c xy-dng v gi-gn bng chincng nn khng th xao-lng ngh v. V chu nh hng ca vn-minh Trungquc, cc v tng Vit Nam t phi c nhng binh th ca Trung-quc iu y
cng hp l, v cc binh-th y rt c gi-tr, khng phi ring i vi -ng, m
cn i vi th gii na. Th hi cc binh-gia u-ty ngy nay, ai m khng bit
uy-danh ca SUN TZE tc l Tn-T?
Ngoi ra, cc triu-nh Vit Nam cng c san-nh v-kinh ring cho cc
tng s hc tp. Nu ch k nhng b ni ting nht th i Trn c b Vn-Kip

3 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Tng B-Truyn v b Binh-Th Yu-Lc ca Hng-o Vng Trn-QucTun, i Nguyn c b H-Trng Xu-c ca Lc-Kh Hu o-Duy-T.
Vn-Kip Tng B-Truyn l mt binh-th rt qu, thuc loi m-dng hc,
khng th ph-thng ra ngoi dn chng, vy ta khng th bn-lun iu g. NhnHu-Vng Trn-khnh-D ta sch y, vit nh sau:
Phm dng binh gii th khng cn by trn, by trn gii th khng cn nh,
nh gii th khng thua, kho thua th khng mt.
Ngi Quc cng ca chng ta (tc l Vng Hng-o) xem ho ca cc
nh m son thnh mt b sch, tuy ch chn ly cc ch tinh-vi nhng sao lc
y- cc ch ct-yu, loi b cc ch vn vt, rt ly cc ch thc-dng, u ly
nm hnh tng ng chn cung thay nhau, phi-hp cng mm, xoay-chuyn tunhon, l-lng bt ng, v thn-st tht-diu {tri, trng v 5 sao kim, mc, thy,
ha, th), hng-thn c-tng, tam ct ng-hung u ch by r rng
Sch y dng ba i trm nh trm thng, cho nn ng thi c th lm
rng-ng qun Hung-n (Mng-c) pha bc, lm cho nc Lm-p pha ty
phi khip uy, nn sch ny c bin-chp lm ca gia~truyn khng c php
tit l ra ngoi.
C li di-chc (ca Vng Hng-o) dn rng : V sau con chu, bi-thn hc
c b thut nay phi thi hnh cho sng sut khng c by trn m-mui h
.
Li c di-vn (ca Vng) dy rng : nu khng tun li dy..th s chiu vi taing hon-nn cho ti con chu, l bi tit l thin-c vy
Xem li dn ca Vng, ta hiu rng Vn-Kip Tng B-Truyn l sch thuc
loi m-dng-hc ch dnh ring cho cc bc qun-su cha truyn con ni m
gi nc. Thm na, danh-t Vn-Kip Tng t r -ch ca Vng mun lp mt
tng-phi v hc ti Vn-kip v Vn-Kip Tng B-Truyn chnh l binh-ph bittruyn ca mn-phi.
Tri vi b sch b truyn ni trn, b Binh-th Yu-Lc l mt v-kinh thng
thng c th ph-bin trong gii tng-s. Trong bi hch rn dy cc t-tng,
Vng h chng ni Cc ngi nu chuyn tp sch ny, nghe li dy bo ca
ta, l l duyn thy-tr kip xa; cn nu khinh b sch ny, tri li dy bo
ca ta, t l mi cu-th kip trc! hay sao?
Ti sao cc b V-kinh ca triu Tng rt c thng-dng m Vng li cn son
ra b Binh-Th Yu-Lc?
Hoc Vng thy cc v-kinh ca Trung-quc khng c y nn Vng
mun thm vo nhng kinh-nghim ca mnh chng?

4 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Hoc Vng mun ngi Vit phi c c t-lp, t ch nn Vng t son ra mt


b binh-th ring bit cho gii v tng Vit-nam chng?
Du sao, b Binh-Th Yu-Lc nh du mt giai-on mi cho nn binh-hc
Vit-nam bt u mun gi mt bn-sc c lp
Mt iu ng l bn Binh-th Yu-lc cn li ngy nay c cha nhiu skin lch-s lin-quan n hai triu L, Nguyn: iu y chng t rng triu
Nguyn cng dng sch y v thm vo nhiu on mi. Vy ta c th kt-lun
rng :
Binh-th Yu-Lc
l b v-kinh u tin ca Vit Nam
c thng-dng trong
cc triu Trn, L, Nguyn.
V sau, xu-hng t-lp, t-cng ca nn binh-hc Vit Nam cng c nhn
thy r rng trong cun H-Trng Xu-C m Lc-Kh Hu o-Duy-T" t
son ra cho triu Nguyn khc hn cc binh-th xa, sch ny c chia ra 3 phn
theo thuyt tam-ti : Thin-tp, a-tp v Nhn-tp.
Sau y xinh trch dn mt on trong bi ta ca Hu Tc Lc-Kh u cun
H Trng Xu-c:
Ngi xa c ni rng :
- Nu ng chin tranh ngn nga chin tranh du phi nh nhau, vic y
cng nn lm.
- Nu git ngi yn ngi, du phi git ngi, vic y cng nn lm.
Nhng trong vic chinh-chin c rt nhiu php tc, st pht c nhiu phngsch chng ging nhau. C tr th dng tr, khng tr th dng sc.
Vic nh ph cc ch vng bn, cm bt tinh-binh ca ch, ci nga ma roi,
b cng-lao ra sng vo cht, nui ch tht nt xng tan, chng qua l lm k
v dng, u c th ch li mun ngi? gi l khng dng tr th dng sc
vy!
Nay ti th u tr hn l u sc, do ngng mt tun theo diu ca thnh
hin i trc, ci xung nh cy vo ti nng kho-lo ca cc bn lnh, kim
ht cc kinh sch l-lng trong thin-h, tm xem cc php-tc khc thng xa
nay, ra nghin thm bt, ci chp mt sch t nhan l H-Trng Xu-C
Trong sch y, bt c l ho-cng, thy-chin, trn rn, trn chim, chin lc,
mu-k, cc vic c-mt ca binh-gia khng ch no m khng hon b. Nu tng
sy c c tr hc c sch y th c th lp c cng danh ng trn mun
ngi em li thi bnh trong mi hi trng ! Vy nn trn-trng gi-gn sch y
m ch truyn th cho ngi ngoi vn-dng.

5 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

L-do chnh thc gic Hu-tc Lc-Kh son ra b H-Trng Xu-C l cc


binh-th ca Trung-quc qu rm-r v kh hiu. Ta hy xem mt on trch-dn
t bi ta ca ng Cao-Khu Chiu-Dng trong bn chp tay vo i ngKhnh.
Nu c ai hi ti rng : Phm vic cn mt ca x-tc, vic mng lo ca nc
ca Vua u ty-thuc vo mt ngui tng-su. Cho nn lm tng m hc binhphp th ct phi tinh-thng ch chng cn hc nhiu, cn phi mnh-dn m phi
gom kim mu-tr nh m khi ra khi ca thnh, tng-su c th nm vng
then cht php cm binh, l ni treo gi s-mnh ca ba qun. Nu ngh v chng
c tinh-thng m tng-sy li thiu mu-tr th trong khonh-khc lt nguc
bn tay, giang-son phi chu i di, nh th chng ng cn-thn hay sao?
V li cc snh son ra khng phi l khng hay nhng li-l qu rm r,
rc ri, nhiu ch tinh th chng ging nhau, khin cho c-gi nh ngi y
ging nhn ln tri cao, th mt con thuyn lnh-nh trn bin c, m-mt khng
bit ngun ci ra sao, mnh-mng chng d ra manh-mi, nh phi chu nh th
vy !
Cho n triu ta, c ngi Lc-kh c ch-kh ngang-nhin khc thng c xem
ngi ph-t Vua Thnh-t nh ta. danh ting ngha-ng li ngn nm mang
li thi-bnh trong mt ngy nh th trong thm tm ca ngi thc c cha mun
ngn gip-binh vy. n khi ngi tr n v hu, vui cnh ni vn, c xem ci xuhg y cng bit rng ngi ng ngang hng vi cc bc Y Don, L-Vng,
T phng, Khng-minh vy.
n khi nm tri sp ht li s tm-thut ca ngi khng c truyn li. ti-tr
thn-diu phi b chn vi nhng may-mn c ng Triu-in lanh-li hn ngi
c ngi ch-thn truyn dy, ri ti hai v Bu-Thc, Cao-Lng khm-ph cc
iu s-hc ca ngi Lc-Kh v ca ng Triu-in m ngi i cha tng bit,
em ra truyn dy cho nhau, thc l ca bu ca tri t, h d ai m thu lm
ht c.
Li gp bn ti l H-H cng ham-thch mn hc b truyn, nn chng tic
cng-lao, ra nghin thm bt, chp ra mt pho chia thnh ba cun gi l HTrng Xu-C, trong t by tt c then my huyn-b ca tri-t, gom ht
tinh-hoa ca v-tr, nn ti khng th nn lng phn-khi, vui~-mng m cng
vit thm t li nh trn y.
Ta xem trn th hiu rng, sau Binh-Th Yu-Lc, b H-Trng Xu-C l
V Kinh mi nht ca Vit-nam vy.
Nh th t lu, t-tin ca chng ta mun sng-to mt nn binh-hc c-lp.
c t-lp, t-cng y khng phi l khng chinh-ng. c lch-s, ta thy rng

6 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

ngoi vic bnh Chim, sp-nhp Chn-lp, nh Xim, Lo m rng b ci,


nc Vit-Nam nh b lp nhiu chin-cng hin-hch gi-gn non sng:
i Ng ph Hn
i L nh Tng
i Trn bnh Nguyn
i L ui Minh
i Ty-sn ph Thanh
V trong khong 20 nm gn y qun Vit mc du phe-phi no cng u
chng t kh nng chin-u khc thng khin cho hon-cu phi mi ngy ch
n chin-cuc Vit Nam.
Nu nhng chin-cng k trn ch l nhng thng-li l t v tm thi, do s maymn em li th ta khng nn vi t khen. Thc ra, nhng chin thng y ch l
nhng o hoa t-im cho nhng chin-cuc c th ko di hng chc nm tri.
Chnh nhng chin cuc lu di ny mi chng t sc chin-u do dai v sc
sng mnh lit ca ngi dn Vit.
Khng cn phn-bit kt-cuc thnh hay bi, ta hy xt cc s kin sau y:
- Hai B Trng-Trc, Trng-Nh nh qun Hn, h c 65 thnh-tr, t lp lm
Vua, nh nhau vi danh-tng M-Vin gn 3 nm mi chiu t-tit.
- B Triu-Th-Chinh cm u l.000 th-h nh nhau vi qun Hn trong 3 nm
mi chu t-tit.
- L-Nam- ri tip theo l Triu Vit Vng nh nhau vi qun nh Lng
trong 50 nm mi chu thua.
- Dng-Din-Ngh ri tip theo l Ng-Quyn phi nh nhau vi qun NamHn trong 7 nm mi ginh c-lp
- L-Thng-Kit nh nhau vi qun Tng gn 2 nm.
- Trn-Hng-o phi nh nhau trong 5 nm vi hai o qun Mng-c mi ui
chng v nc.
- L-Thi-T phi nh nhau gn 10 nm vi qun Minh mi khi phc giang-sn.
- Ni-chin L-Mc 60 nm
- Ni-chin Trnh-Nguyn : 45 nm
- Ty-sn ui Nguyn, Trnh : 17 nm
- Nguyn ui Ty-Sn : 24 nm
- Chin-cuc Vit-Php-M : gn 20 nm.
Xem th, ta thy rng hnh nh Tri bt-buc nc Vit phi tri qua nhiu cuc
chin-tranh lu-di khin cho dn Vit c mt truyn thng chin-tranh trong
huyt-qun. Do , dn Vit c mt nh mnh khc thng : Ngi Vit phi l
mt nng dn v l mt chin s.

7 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Sau bao cuc chin tranh tn-ph, dn Vit li sinh-si ny-n, bnh-trng thm,
li cng lm cho th-gii bit r mnh hn v sp bc vo giai-on xy-dng
mt nn vn-minh lnh-mnh truyn-b khp th gii.
Vi mt nh-mnh khc thng nh th, dn Vit phi rt sc mnh t mnh, do
phi c mt nn v-hc t-cng v mt nn vn hc t ch.
Ngy nay trong lc nhn-dn ang tranh-u giang-sn c c-lp v thngnht, vic binh-hc t ra cn-thit hn bao gi ht. Vy n lc nn ngh ti
vic san-nh mt v-kinh hp-thi cho qun-lc Vit-nam, thu tm mi kinthc xa nay. dn ng cho cc nh binh-hc tng-lai, ti ngh rng vic
tham-kho cc binh-th thi trc cha hn l hon-ton li-thi v v-ch.
Ti vn l ngi tn hc nhng ng trc sch c ca t tin, chng dm ch-bai
v khinh thng bi ngh rng : Du hay du d, y l di-th ca t-tin. Nh
t-tin ca chng ta dng nc v gi nc, va nh mi c chng ta ngy
nay.
Chng ta nn trn trng gi n nh ca bu quc truyn vy.
i vi ti vic phin dch sch Binh Th Yu Lc ny ca Vng Hng-o
chng nhng lm sng li mt thi d-vng xa-xm, by gi nhn-dn Vit-nam b
li-cun vo mt cuc t chin vi qun Mng-c, m cn nhc li cho chng ta
nh li mt ng li tu-tp b b qun t lu: l Thnh o.
Bi th u sch ti c vit bi tiu s v c ca Vng c-th-ha nn
thnh-o ca nho-hc -ng . V bi ny, ti khng c may-mn tham-kho
c nhiu sch m ch c qua-loa vi on trong ba b sch l b i-Vit SK ca Ng-S-Lin, b Khm nh Vit-S Thng Gim Cung Mc v b LchTriu Hin-Chng Loi-Ch (phn Nhn-Vt Ch) ca Phan-Huy-Ch Nhng v
truyn ca Vng, hai b sau khng chp chi-tit no khc b trc, thnh-th rt
cuc ti ch s-dng b th nht m thi. Ti thnh-thc nhn rng l mt
khuyt-im ln v xin dnh vic thm cu cho cc s gia.
lm bi ta cho b sch ny, ti c chp nguyn-vn bi hch ca Vng v
a ra mt bn dch tuy khng hay bng cc bn dch vn-hoa bit nhng st
ngha hn qu v c gi xem i-chiu vi Hn-vn. B sch dch ny s
khng hon thnh c nu khng c s tr-lc ca cu Thiu-tng M NguynLng Long Hoa kim-im gim bn Hn-vn, v Dt-S Nguyn-PhcHi Long-Khnh nhun-nh gim bn dch. Vy ti xin ghi ni y li cm-t
i vi hai tin-sinh, va l thy hay va l bn qu.
Ti vn l ngi tn-hc khng thuc s kinh, li khng thng binh lc, nn vic
phin-dch khng th trnh khi c nhiu sai-lm. Vy ti xin nhn li trc v
thnh-thc mong qu v c gi b-th li ch-gio.

8 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

p Ty Nh, X Ph Nhun,
Qun Tn Bnh, Tnh Gia nh,
Mi Su Thng Ging K Du. (1969)
L XUN MAI
knh
QUYN TH NHT

TNG TRI
1. PHP B-MT XEM SC TRI V SC MY TRONG TIT NGUYN
N
Tit Nguyn-n, ng thng ging, ngy mng mt, gi t ln lu b mt xem bn
phng.
Nu thy khi my mu vng thi nm y thc la trng ma ln.
Nu thy kh my mu trng th c vic binh-bin xy ra, nu ch c mt vng my
hin ra mt mnh hng no th hng y c nn ao-binh.
Nu thn bn phng khng thy my m ch thy hai mu trng lin nhau, th
mu tng trng cho mu, mu trng tng-trng cho cht kim (gm, ao) hai
mu y hin ra hng no th hng y s dy lon.
Mu xanh l im c nn gi bo, mu en l im c nn ma lt ; nc no c
im y th phi phng-b
2. PHP XEM KH HU BN MA :
NGY LP-XUN : Vo gi dn, gi mo, nu hng ng c my trng hin
ra nh l tri thng binh-kh xung, x no c im y th s sinh lon ln.
Nu my c hnh-ng nh thanh kim treo ngc, u trn bng, u di nhn,
th x y s cht ht, l im xu. My y cao th nn cn chm, my y
thp th nn cht mau n. Trong mi trng-hp u phi ly trm php ton
thm vo bit chnh-xc hn.
NGY LP-H : Vo gi t, gi ng, nu thy hng nam c my nh l
binh tri by vic chin-tranh, hoc ging nh cha do, c hnh dng nh khn tay
mu hng th hng y c vic ao-binh xy ra trong nm y, khng i ti nm
sau.

9 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

NGY LP THU : Vo gi thn, gi du, nu thy hng ty c my trng mc


thng ngay ln, nu tit lp-thu th trong nm y v hng ty c binh dy lon.
Nu vo gi ng m c my trng chn ngang gia tri nh l tin binh lp trn th
s c binh dy lon.
NGY LP NG : Vo gi t, gi su, nu hng bc c my trng hnh
dng nh chim th di hng y trong nm ti, vo thng t s c vic aobinh.
Nu my trng c hnh-dng ging nh H-binh by trn tin binh th nm ti vo
thng by x y s ni lon. H nghe c lon th phi chun-b gp rt vic binhm
3. PHP XEM MY BAY ON THI TRI.
My l kh ni nhn v gp m bc ln, nn gi l my. Sch Cm-th ni rng :
Ngy Nguyn-n vo gi tt bc ch-tng nn i ln lu xem-xt.
Bn phng trong sng m ch c mt m my xanh hin ra gia. tri th thin-h
s i km mt ma.
Nu l my trng, s c quc-tang.
Nu l my s c mu, thin-h u dy binh, cc ging mi r hng
ng v hng bc s xm-phm bin-gii.
Nu l my en, s c ma lt.
Nu l my vng l im lnh.
Nu bn phng tri c gi bi mu bay y ni sng th s c ma.
4. PHP NGHE SM ST ON THI TRI.
Srn l trng ca tri, n ra th lm cho ngi ta s-hi ti mun dm.
Nu ting sm pht ra ha nh khc thung th trong nm y hng c ting sm
s c an-n.
Nu sm di kinh-khng th bn ch nn chun-b vic binh v s c gic gy lon
ln.
Nu sm ng hng chn (ng), s thy cy-ci tt-ti, nm lnh, nhiu
sng.

10 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Nu sm ng hng ly (nam), s c i-hn (nng lu khng ma).


Nu sm ng hng khn (ty-nam), s c tai-nn ln.
Nu sm ng hng oi (ty), st s tr nn qu-bu, nn ao binh s xy ra.
Nu sm ng hng cn (ty-bc), l im xu.
Nu sm ng hng cn (ng-bc), s c nhiu bnh v nn ao-binh.
Nu sm ng hng khm (bc), nm y s ma nhiu.
Ti ni ang hnh-binh, nu qun ang s-hi th lc nghe sm s thua ln; nu
nghe sm trc ri mi s hi sau, qun s bi chn-ng v kim ch n-np.
5. PHP NGHE SM NGY NGUYN N:
Ting sm ha-nh th thin h an-n v c ma.
Nu nh chp chi mt, sm n ic tai th thin-h s ri-lon, nn lo gp vic
binh-b, thy iu y chng kh khinh-thng.
Sm-st l do m-dng bin-chuyn v cm-ng nhau m sinh ra.
Tng ang hnh binh, nu sm n ng sau lng th binh s gp nhiu iu tt li
; nu sm n trc mt th binh s gp iu xu lm.
Nu sm n trc ri mi thy st nh th tiu nhn thnh m qun-t suy ; nu
thy st nh trc ri mi nghe sm th qun t thnh m tiu-nhn suy.
Sm thuc m, st thuc dng.
Thng gia xun (thng hai) sm bn pht, thng gia thu (thng tm) sm bn n,
nu nghch thi s c vic ao binh ni ln.
6. PHP XEM HNG GI THI LN TRI HAY XUNG T
Gi t hng khm (bc) thi li gi l hc-tuyn-phong (gi sui en) : nm y
khng c nn ao-binh, nhn dn b bnh-tt v gia nm cht v bnh n dch.
Gi t hng cn (ng-bc) thi li gi l hunh-tuyn-phong (gi sui vng) :
nm y khng c vic binh, cp beo xung ng ni lm tn hi nhn dn.
Gi t hng chn (ng) thi li gi l vng-n-phong (gi gi trng chng) :
nm y khng c vic binh, sinh~mng ca nhn dn b nguy-khn.
Gi t hng oi (ty) thi li gi l kim-lin-phong (gi sen vng) : nm y
11 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

khng c vic binh, gi phm vo tm t ca trai, dn.chng b cht v bnh ngt.


Gi t hng ly (nam) thi li gi l ha-huyt-phong (gi mu la) : nm y nng
lu khng ma, c nn ao-binh.
Gi t hng khn (ty-nam) thi li gi l thai-bnh-phong (gi bnh thai nghn)
: nm y khng c vic binh, n-b nhiu ngi cht v sinh-.
Gi t hng cn (ty bc) thi li gi l tang-phc-phong (gi tang-phc) : nm
y ngi ngi cht gp, c dn ni lon.
Nu hnh-qun ti trn, gp nm tui ca tng-sy, gi t hng sao Thi-tu
thi li gi l i st phong (gi git nhiu) th tai-ho ang n gp.
7. PHP B MT DY CCH XEM GI TM HNG
* Th nht: Gi d sc : Nu trong nc c hin thn b t-ti, th ngi y
thnh-lnh thy sc hin ln khp mt.
Bng dng tri t bin ra hng
Hin-s bt ng vung ngc gng
K-hn khng ngoi trm ngy ti
Nc chia hai x quyt tranh hng
* Th hai: Gi bc sc vng : nhn khng thy ngi, t c trung-thn b ti cht :
gi t hng bc thnh-lnh thi ti lm ct bi sc vng tung bay l vy :
Bng dng tri t bin ra vng,
Tt c trung thn phi cht oan,
Hn ti khng ngoi ba tun nht,
Bn phng yu qui khi lm cn.
* Th ba: Gi sc en : Hoc ban m hoc ban ngy, tri quang tnh m mt tri,
mt trng v cc sao vn khng sng, gi y bng thi n lm cho tri t u m ;
trong vng 300 ngy (10 thng) s c mi-r min nam v min ng xm-ln bin
gii.
Gi en bng thi gia tri quang
Tri t sao trng phi ti-tm
Trm ngy cha ti l k-hn
Man i t khi cuc xm lng !
* Th t: Gi git gic : (st tc phong) : Hoc ti bn-dinh hoc gia trn, gi
lm cho nhnh reo, cy gy, chc chc li thi, phng k ngy m, mi ngy i
c ba mi dm.
Gia trn ty thi ta hay theo
Nhnh rung cy gy, gi ku go
Ba qun gp tin theo chiu gi,

12 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Gp thi giao-chin, lp cng nhiu !


* Th nm: Gi d tha lnh qu-thn (thn lnh c-phong) : Bng thy gi y
uyn~chuyn thi ti lun c ngy m.
Gia ngy bng ni gi thn-phong,
Nh tri, cm thng tt gp hung,
Trc ng khng qu mui dm t,
Phi phng bn ch phc binh-hng !
* Th su: Gi lm bi binh : (Bi binh-phong) : Hoc mau hoc chm, thi
ngc ti trc mt ta, chc chc li thi, trn ny kb nh :
Dn binh bng thay gi bi binh,
Rt mt bi m gi ln kinh.
Ba qun truyn lnh lui binh-m
Giao-chin thi ny t hi mnh !
* Th by: Gi nng c hi (c-non-phong) : Gi nng nh la xuyn qua ngi,
ang yn-n bng ni ln, v ma ng cng chy m-hi, trong bng hi nng
trong vng trm ngy thin-h s mu.
Bng trn cung-phong thi nng ngi
Nng ran s tt m m hi
Trm ngy cha ti, phng nh ln
Mu xng ri t lon ri !
* Th tm: Gi ma c hi (Thy-c-phong) : Gi ph-hoi ti rut xng ngi
ang yn-lng bng gi thi ti vn vt, lnh but nh sng tuyt, s-tt khng
m mt ra c Binh-m phi gii-tn, chc-chn s thua.
Lnh thu rut xng, y thy-phong,
Thuyn, cu thy trn cng toi cng,
Ba qun truyn lnh khng nhn r
Binh phc bn ng. phi kh phng .
8. PHP XEM GI LNH :
Khi c gi lnh (bo im lnh) th ngy trong sng, hi gi ha-nh ; theo phn
ngy no, phn thng no, phn gi no, hoc theo phng sinh-kh no m ti th
lng ngi vui p, nc c iu tt lnh.
V ngy, m ng l iu b-yu: cc ngy gip, bnh, mu, canh, nhm thuc v
hng phn dng ; cc ngy t, binh, k tn, qu thuc v hng phn m. Hng
qu l hng dng.
9. PHP XEM GI D :
Khi c gi bo nn d thi ti, th ngy nng n u-m, kh tri ti-tm, b-tc,

13 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

ting gi go tht nh l gin-d, ct bay l rng, gi theo phng d m thi n.


Nn gp lo vic binh-b gi k, th no cng c gic ti
10. PHP B MT XEM CHN THC MY:
* Th nht: Tri c sc xanh bin : Tri m-mit, hn-n, xanh thm, thy mt
ngi cng c mu xanh t l gic ty nhung xm-phm bin-gii, nc trungng chng c yn-n :
Th nht, tri xanh thm l-lng
Vng ln in hi Chu-Cng,
Hin ra im y chngh na thng,
Bin-cng t phm gic Ty-Nhung.
* Th nh: Tri c sc hng : im ny ch v vic i-tng, hin-than b t
hm, ang yn-n m bng ng sinh ra nh vy Khi sc hng y hin ra th trungthn bi cht oan.
T-nhin tri t bin ra hng,
Hin-s khng ng vng ngc gng,
V bng chng c cung-phong khi
Trm ngy hai nc cng giao-phong
* Th ba: Tri c sc vng : Trung-thn, mu-s b cht oan. Nu dng chn ngi
xem-xt sc tri y th mi ngi u nhn ngay l mu vng.
ang yn, tri t bin ra vng,
t c trung-thn phi cht oan,
Mu lan y t trong mui thng,
Yn, Tn, yu-qui khi lm cn.
* Th t : Tri c sc en : im ny ch v vic trong vng ba trm ngy sp ti
s c k . m-mu lm lon. By gi sc tri u-m.
ang yn, tri t bin en s
t c k nao mu lon chi
Mt thng m thi, cn lon lc
T -nhin dp tt ch h nghi .
* Th nm : Tri lm s hi v c (s ht) : Tri pht ra ting n nh sm, bay ra
vang di ti ngn dm. T-nhin tri ang quang-ng m sinh ra nh vy.
Cy c iu ha lng-l bao
Ting vang nh sm t tri cao

14 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Kinh-hong khng qu ba tun nht


Bn phng cng kh vic binh-ao.
* Th su : Tri m ca : Nghe ting ng lan ra ging nh ting tri m ca.
Bc -vng ng n bi tng, trong mt trm ngy lnh cha hng vng,
bn trc ht dy binh dp lun. Nu trong mt tun nht, ca tri m v phng
Ngc-n th c ting n nh sm nhng khng phi sm.
Mt tun vang di ting nghim thanh,
Ngc-n phng tri ca m nhanh
Ting vng xung trn nghe ng sm.
Trm ngy cha ti t ra binh,
Bng dng ph gic ngoi bin-cnh,
Hng lnh tri ban xung nc mnh, .
khin ba qun ty tng lnh,
Vua bn bi tng mi xut-chinh.
* Th by : Tri thng binh kh : Kh my thng xung chn tri, nh l dao
ca. Nn gp tin binh, nh th thng ln.
My tri hnh:dng ging ca dao,
Thng xung chn tri, gic bi mau
Hng y tung binh cng quyt chin,
Bn phung tm s tt hng u.
* Th tm : Kh tri khng iu ha : Bn ma u tri thi-tit :
H lm tit ng, bc-phin phn,
ng lm tit h, t chinh nam,
Thu lm tit xun, gic ng dy,
Xun lm tit rhu, gic ty trn.
* Th chn : Tri sinh bin hng cn : Ch v vic hin-thn kh trch lun
nh Vua nghe theo. Mt tri v mt trng khi sp ln cn cao mt trng th c
sc .
Nht nguyt mu hm, bin sc y
m dng c bin, ch khng hay
T-thin r vic, bn sai quy,
Ngoi cuc ni vo xt chng sai.
11. PHP XEM HAI MT TRI MC K NHAU.
Hai mt tri cng mc th thin-h s ng binh, k v-o b tiu dit, hai qun
nh nhau c sc mnh ngang nhau.

15 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Hai mt tri cng mc th s c nh ln, thnh-tr b ph-hoi, ng ni chia ra


nhiu phn m nh nhau.
Hai mt tri mc k nhau nc no th nc y gp lon ln, nn d .
Cht tinh trng ca mt tri ri xung t x no th x y bn ch (qucvng, chnh-ph) phi tht-bi.
Di mt tri c nh-sng ging nh chn chim th x bn phe ch b tai-ng,
vic binh tht-bi, qun-i tiu-dit.
Trong mt tri c vt en th vua ti chng i nhau, trm h gp vic xu.
12. PHP XEM CC LOI NHT-THC:
Dng php H- m xem mt tri.
Cc trng hp nht thc u do ngy hi (cui thng) v ngy sc (u thng)
m sinh ra nht thc ; m dng xm ln nhau, i lc ng ti m nhau, gi l
nht-thc.
Nu ni c nht-thc, c quan i-thn m-mu lm hi nh Vua, t l mt trng
i ngc n trc mt tri : thin-h s dy lon.
Mt tri mi mc hai so ri bng dng khng sng na gi l mt tri bnh.
Mt tri sp ln phng ty, cn cao hai so, bng dng khng sng na, gi
l mt tri cht.Trong a phn nc y, bc vng hu gp nn ln, cc gian-thn
u ni ln khuy ri.
Nu mt tr nh mu th tbin-h s c lon ln.
Mt tri mi mc m b n th s thua binh, mt thnh.
T gi ng tr v sau m mt tri b n th binh-gia ngh vic giao chin.
Vo thng tm ma thu m c nht thc th. c vic ao-binh xy ra v phe khch
c thng.
Vo thng mi hai m c nht-thc, iu y ch v vic c binh dy lon.
Khi nht-thc m mt tri b n ht th r man (pha nam) v r di (pha ng) nii
lon, nn gp lo vic binh-b

16 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Nguyt thc xy ra vo nhng ngy gip, t, bnh, inh, mu, k th s c vic aobinh.
Nguyt-thc xy ra vo nhng ngy canh, tn, nhm, qu th khng nn tnh ti
vic binh.
13. BI TH MT TRNG LC NG :
Trng lc gia tri, cha chng hay
Hu-cung say m may nng phi,
Ba tun cha ti binh lin dy
m dng sai lc khin vong nguy.
14. PHP B-MT XEM TRNG :
Mt trng mi mc ma i v hng bc gi l cung ging th c k m-mu
vo thnh khuy ri.
Nu mt trng mi mc m c m my en chn ngang nh ch nht th trong
ngy y c ma.
Mt trng mi mc m c m my en gia c dng nh cm th th:
- nu vo ngy gip t s c hi v hng ng;
- nu vo ngy bnh inh s c hi v hng nam;
- nu vo ngy mu k s c hi v nc trung-ung;
- nu vo ngy canh tn s c hi v hng ty;
- nu vo ngy nhm qu s c hi v hng bc.
Trong mt trng c sao lt vo s thua qun, cht tng.
C my trng nh rn rt xuyn qua mt trng th s c tng cht, qun thua.
15. PHP B-MT XEM TRNG TRN KHUYT :
Mt trng ging nh trn nhng chng phi trn, ging nh khuyt nhng chng
phi khuyt, ln m chng ln, t c gian-thn mu phn.
Mt trng ging nh trn m chng phi trn, b trn v b di u b khuyt,
mc ti Ph-tang, ln ti Ph-tang, l im lon-thn lm cho nc nh bivong.
16. PHP XEM CC LOI NGUYT-THC :

17 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Binh cha nh m gp nguyt-thc th n khi nh, binh y s c thng


ln.
Binh ang trong m gp nguyt thc, iu y ch v vic c tai ng.
Mt trng ang trn y m bi n, iu y ch v vic binh s b cht ng ni.
Mt trng b n mt bn th tng sy v b ti khng cn gi o.
Mt trng b n pha di th cng vic ca tng-qun mt php-tc, l-li.
Nguyt-thc m c mu xanh th ng-cc tr nn qu-bu, hm-hoi, thin~h i
km.
Nguyt-thc m c mu th lc khi u li cho pbe khch.
Nguyt-thc m c mu vng th c vic lp ch-hu thnh vng-quc.
Mt trng b n ht th s c qun thua tng cht.
Hai mt trng cng mc th thin-h c lon ln.
Ma xun bi n v pha ng, ma h b n v pha nam,ma thu b n v pha ty,
ma ng b n v pha bc th x gp nguyt-thc s c iu lo bun v vic binh.
Mt trng ang b n m mc ln th ch ng qun bi tn hi, li thm na c s
mt mt -c, tng cht, binh tan.
17. PHP XEM MT TRI V MT TRNG N NHAU :
Nguyt-thc xy ra vo ngy dn, ngy mo, th la r, nhndn chiu thit-hi, nn
khi binh trc, li ch m hi khch.
Nguyt-thc xy ra vo ngy ng, ngy mi, iu y ch v vic c tru nga cht,
binh dy lon ti pha ty nh v pha ng.
Nguyt-thc xy ra vo ngy thn, ngy du, trong nm ny c kh c gy ra
nhiu bnh.
Nguyt-thc xy ra trong ngy hi, iu y ch v vic thiu-thn ng-cc.
Nguyt-thc xy ra vo ngy t, ngy su, iu y ch v vic i-km, lon-lc.

18 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

18. PHP B MT XEM M DNG XM PHM NHAU :


ng mt trng mc ln v i theo l:
- thanh-o v ma xun;
- bch-o v ma thu;
- xch-o v ma h;
- hc-o v ma ng ;
- hunh-o trong bn thng 3, 6, 9, 12.
Nu -vong tri o th mt tri v mt trng chy tri ng, ln m, m
dng, nn gi l m dng ln nhau, thin-h s c lon ln.
Nu mt trng v mt tri cng i ngang nhau, tb c quan i-thn m-mu ni
lon.
Nu hai mt trng chi nhau, iu y ch v vic c hai vua tranh thin h.
Nu mt tri v mt trng chi nhau iu y ch v vic trong nc c mu,
thin-h c lon ln.
19. PHP B-MT XEM M DUNG BN MA :
Mt tri c sc trng th trong vng chn ngy c r ty nhung xm-phm bingii.
Mt trng c sc trng th hin-thn bi lao t. Mt tri c sc th c m-mu
dy lon trong. nc.
Mt trng c sc th lon m.
y l cch xem nht nguyt, m-dng chy lon :
Mt tri h khng theo nam-o, mt tri ng khng theo bc-o th trong vng
trm ngy r man. (pha nam), r di (pha ng) s xm-phm bin-gii.
Mt trng i v hng bc gi l mt trng trng cung, th c k m-mu vo
thnh dy lon, bn ngoi gic phin. s dy binh xm-ot nc trung-ng.
20. PHP B-MT XEM SAO THI-BCH, THN-TINH :

19 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Sao mai gi l Thn-tinh, sao hm gi l Thi-Bch u l mt sao.


Sao Thi-Bch bi vng sng mt trng che khut, iu y ch v vic tng sy
phi cht.
Sao Thi Bch c mt trng ch trn, th trong nm ngy s c dy binh.
Thng tm ngy mng ba, sao Thi.Bch i sai ng v pha bc th s c binh
nh nhau.
Sao Thi-Bch i v pha bc th nc nh ri lon.
Sao Thi-Bch i v pha nam thl nc ln ri lon.
Sao Thi Bch trong mt trng cng c gi l nguyt-thc.
Sao Thi Bch l im xu ca nh Vua.
Sao Thi-Bch mc bn tri mt trng th nc m ri lon, mc bn phi mt
trng th nc dng ri lon.
Sao Thi-Bch dnh lin vi mt trng th trong ba nm c vic ao-binh, mt t.
Sao Thi-Bch chy vo mt trng th tng qun phi cht.
Sao Thi-Bch by ngy khng mc th s c nn ao-binh d-di..
Nu sao Thi-Bch ln gia tri m sng ra thl ba qun tan-v, lon-lc.
Nu trn c mt -tinh v di c mt c-tinh thng hng vi nhau th cc quan
phn Vua.
Nu sao Thi-Bch xut hin khng ng lc th Vua Ti cng khi binh.
Sao Thi-Bch m ti th ch-tng gp vic xu.
Sch Cm-Th chp rng : Thi-Bch Thn-Tinh cng mt ngy mc ln hng
ng, t c dy binh hng ng ; nu cng mc ln hng ty, t c binh dy
ln hng ty.
Nu cng mc hng ng m khng gn nhau, t hai mi ti ba mi ngy
khng ln vo hng ng-nam th c iu binh nhng khng nh ; n ma
xun, ma h s c dy binh.

20 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Thn-Tinh v Thi-bch mc hng ng, gn nhau trong khong ba bn thc


th t bai mi ti ba mi ngy c binh nh ln.
Thn-Tinh i theo Thi-Bch hng ng th c dy binh khp ni, t n
su mi ngy s c dy binh -t.
Thi-Bch t Thn-Tinh i ra th li ch.
Nu mc hng ng th li cho vic nh hng ty,binh pha ng c
thng ln ; nu mc hng ty th li cho vic nh hng ng, binh pha ty
c thng ln.
Thi-Bch v Thn-Tinh cng mc hng ng; Thi-Bch mc trc, ThnTinh theo sau ri vt qua Thi-Bch m i trc th x di c binh lm phn,
khng ti mt nm s thy ng-nghim.
Thn-tinh mc ra nh t giy m Thi-Bch cha mc th tng-qun phi cht;
thy mc ni no th ni y c qun tan, tng cht.
Thi-Bch mc hng ng, Thn-Tinh pha trc m khng mc th trong
vng nm mi ngy c m-binh dy lon trong nc.
Thi-Bch c vng sng th trong thin-h c n-x cho k phm ti.
Thn-Tinh c vng sng th s c dy binh v ma lt.
Vng sng ca Thi Bch v Thn-Tinh m c nh sng mu vng che khut. th
s c qun tan, tng cht.
22. PHP B MT XEM SAO LNH :
Sao Cnh Tinh l sao c-tinh. Sao y ln c hnh-ng nh na mt trng hin ra
vo ngy ba mi, mng mt. Nc no thy c sao y th gp nhiu iu tt
lnh.
Sao Chu Tinh c sc vng, nh sng rc r, nc no thy c th gp iu tt
lnh, ai thy c th ngi y gp iu tt lnh.
Sao Hm-D sng nh sao Tu, nc no thy c th gp iu vui mng, r
man pha nam vo cng-hin.

21 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

23. PHP B MT XEM SAO BC-U :


Bc-u c sao nh th thin-h khng yn, mi vic chin tranh cng dy ln.
Bc u c kh xm- nhp, iu y ch v vic qun phi thua ln, nu c binb
g~p th c hi.
Nu c my trng xm-nhp, iu y ch v vic mu nhiu.
Nu c my nh x-mu n vo, iu y ch v vic c lon ln, nn ra ngoi.
Nu c my hnh-dmg ging nh con heo, iu y ch v vic binh s-st v c.
Nu c kh vng tn-mc ng, ty th khng nn dy binh ng chng.
Nu c vt , u lt, ui m, iu thy ch v vic qun c thng ln.
Nu c mu lt th i thn lm lon.
Nu c my pha ng v ty th phe ch c i-binh, phe khch nn lui v m
gi.
Nu c my xy thnh bn pha, iu y ch v vic dy binh ln.
Nu hin ra ban ngy th x-tc khng yn, bc vng*gi gp tai-bin.
Nu ang xoay trn m m sau xem li, thy sao Bc-u c my xuyn vo th ba
mi ngy sau li b mt ln la.
Nu m mng mt u nm c sc hng bc quanh sao Bc-u, th hai mi
ngy sau s c tng cht qun bi.
24.- PHP B MT XEM SAO KHCH :
Cc sch Thin-vn u ni : Chng phi thng c thy m tnh-c mi thy
c sao y trn tri, th l s-gi ca Thin- Tinh i- : sao y l then cht
ca b thut xem im tt xu.
Hoc mc hng ty, hoc nm hng ng. Nu thy sao y trong nhiu ngy
th c vc to tt xy ra m li c ha ln; nu ch thy sao y trong t ngy th c
vic xy ra nhng khng quan-trng lm m tai-ha ch nh nh m thi.
Hoc hnh-dng bin ra sng nhn t l c m-mu gy lon; nu sc ca n m
lt, t l c binh ni lon.

22 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Nu c sao (nh) m thy n c sc trng th s c vic binh-ao xy ra trong aphn ca n ; nu sao y c nh-sng nh gai nhn thi x nh b qun tan, tng
cht, b gic ln t, ot p, thin-h lon ln.
H hng ngy thy sao y trn tri, khng ng vo gi khc no c, th sao y gi
l sao khch.
25. PHP B MT XEM SAO CHI :
Ngy xa kinh ca h S ni rng : Sao Tu gi l sao chi, hoc di vi thc,
hoc di mt trm thc, sao y hin ra t c dy binh.
Khi nh Vua sp gp tai-ha m sao chi hin ra, nu sao y ch v hng no th
nh thng v hng y, ch vo ta th ta gp im xu, ch vo ngi th ngi
chu tht-bi, u phi phn-bit ia-phn m on.
Sao chi di ba trng th vic xu ko di mt nm, di bn trng tr ln th vic
xu ko di ba nm, di mt trm nm mi trng tr ln th vic xu ko di by
nm.
Sao chi hin ra t l nc ch chu vic binh-bin. Sao chi ln th tai-ha ln,
sao chi nh th tai-ha nh , ui sao chi m cong ging nh l c th nh Vua
p gic bnh-nh bn phng.
26. PHP XEM CHUNG NM SAO :
1) Sao Tu Tinh c ngha l hng ng, l ma xun, l hnh mc, l c nhn
trong nm c thng ca con ngi (nhn, ngha, l tr, tn), l v mt trong nm
vic (mo, ngn, th, thnh, t). c nhn m thiu st, v mt m h hng, thi
tit ma xun m b tri ngc, kh mc m b tn thng, t s thy s trng pht.
Sao Tu-Tinh l ch u tin ca phc may.
V ma xun, c gi l Nhip-;
V ma h, c gi l Trng-Hoa;
V ma thu, c gi l ng-Tinh;
V ma ng, c gi l K-Tinh.
Sao Tu-Tinh tng trng cho bc c c, mun c thm nhun s sng sut
ca ngi y. Bc Vua ca loi ngi m c c t l Tu-Tinh ti lui cng thi
vi nh Vua, nc y c phc may, khng th nh nc y c. Bc cha
loi ngi m khng c c, ham thch vic chin tranh, th Tu tinh cng theo
m m ti, i mu lm cho tc v b t hm tht thng; nu nhn tai ng
xy ra th nc nh s gp vic xu (*), iu y ch v trong nm y, ng cc

23 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

v ngi sinh ra nhiu, nh Vua s trng nom o lm ngi khp cc nc ch


hu trong thin h.
Tu Tinh vo nc no, th nc y c c dy, ng cc ti tt, bc cha loi
ngi sng lu v gp iu tt lnh.
Nu phc may xung khc vi Tu Tinh th c tai ha.
Tu Tinh yn cc trung th tt lnh; nu m t khng chng th nc y c
vic lo bun, khng th by vic v dng binh.
2) Sao Oanh-Cm-Tinh c ngha l hng nam, l ma h, l hnh ha, l c
l (trong ng thng), l s thy. L nghi v s thy m thiu st, thi tit ma h
m b tri ngc, kh ha m b thng tn, t l s thy s trng pht.
Sao y khin cho cng vic sai php tc, i ra th mt la, i vo th binh tn, tan r
t khch, nc nh phi ri lon. Sao y gy ra gic gi, bnh tt, cht chc, i
km, sao y u th phi chu tai ng. Nu vnh bc quanh sao dao ng,
i mu v lm tr li nh th, khi th trc sau, khi th bn tri bn phi, nc
y cng chu tai ng nhiu hn.
(*) Khng nhn ra ch nn khng dch c.
3) Sao Trn Tinh c ngha l trung-ng, l bn thng 3, 6, 9, 12, l hnh th,
l c tn. Bn c nhn, ngha, l, tr u ly c tn lm ch. V mt, li ni, s
thy, s nghe u ly t duy lm ch. Bn v sao kia (Tu-Tinh, Oanh-Cm-Tinh,
Thi-Bch, Thn-Tinh) u mt c tn nn bo im nc s bin ng, t bc
vng hu khng bnh yn.
Sao Trn-Tinh m lu m, t l vic binh bt li.
Sao y nc no th nc y c iu tt lnh.
Sao y nm vo c ch tt th n b con gi c phc may, khng th nh
nc y c. Sao y khng nm c ch tt th n b, con gi c iu lo bun.
Sao y yn khng di ch th nc y c vic lo bun.
4) Sao Thi Bch c ngha l hng ty, l ma thu, l hnh kim, l c ngha,
l li ni. Trong nm vic (mo, ngn, th, thnh, t), li ni m b sai lm, thi tit
ma thu m b tri ngc, kh kim m b tn thng, t l s thy s trng pht.
Nhn cch sao Thi-Bch lui ti xem v vic binh; sao cao hay thp, i chm
hay mau, yn tnh hay ri lon, mc hay ln u tng trng cho php dng binh.

24 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Nu ni v im xu, khi sao y mc hng ty m i sai lc th r di (pha


ng) v r ch (pha bc) s b tht bi; nu mc hng ng m i sai lc th
nc trung ng s b tht bi; nu chy dc trn tri (theo phng nam-bc),
gi l ri lon k cng th bc vua cha loi ngi phi chu lu vong; nu ban
ngy thy sao y tranh sng vi mt tri th nc nh mnh, nc ln yu.
5) Sao Thn-Tinh c ngha l hng bc, l ma ng, l hnh thy, l c tr,
l s nghe. c tr v s nghe m thiu st, thi tit ma ng m b tri ngc,
kh thy m b tn thng, t l s thy s trng pht.
Sao Thn-Tinh ch v s git chc, l kh st pht, l sao tng trng cho s chin
u, qun i t l b hm ng ni.
Sao Thn-Tinh tng trng cho s phng b ca tng sy; tng tay khng chng
c qun l, l hnh pht dnh cho tng sy.
27.- PHP B MT XEM SAO BNG :
Sao bng l s gi ca Tri, t trn ri xung gi l lu-tinh, t di chy ln gi
l phi-tinh, sao ln gi l bn-tinh, tt c cng u l lu tinh c.
Sao ln th c s mng ln, sao nh th c s mng nh. Nu c nghe ting ku,
l tng trng cho s gin d. Nu chy mau th k hn n gp rt, nu i chm
th k hn cn lu.
Nu sao ln m khng sng, l vic ca dn chng; sao nh m sng l vic
ca ngi tn qu. Nu sao khi n khi hin l cng vic c thnh c bi. Nu sao
trc ln m sau nh th c iu lo s; nu sao trc nh sau ln th c vic vui
mng.
Nu sao chy ngung ngng nh con rn th c k m mu lm vic gian t. Nu
sao chy bng qua mau, bng qua m khng kp ti (rt), ng bng di th vic
lu di v quan trng; ng bng ngn th vic mau chng v khng quan trng.
Sao bng ri xung ni no th di ni y c vic binh ao. Sao bng di chuyn
m b ngn tr th c mu s xy ra.
V sao bng, hy xt ngy gi, xem sao a phn no m lun :
- Mu xanh tng trng vic lo bun, i km.
- Mu tng trng vic ao binh, kh hn.
- Mu vng tng trng vic vui mng, vic sa sang t nc.
- Mu trng tng trng vic ao binh, hnh pht.
- Mu en tng trng bnh tt, bnh dch, cht chc, ha tai.

25 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Khi sao bng c nh sng ging nh tm vi, nu l mu xanh th c s cc nc


ti ving, nu l mu th c vic ao binh, nu l mu en th c vic cht chc.
Nu sao bng rt ln, nh sng chiu xung t, mu xanh v mo ta ra bn
bn th ng cc mt ma.
Sao bng phm vo mt trng hay trin mt trng m nh sng hng v pha
mt trng th thin h khng yn n.
Khi gp lu tinh v bn tinh, nu dy binh s thng trn.
28.- PHP B MT XEM SAO YU QUI :
1) Sao Thin-Ng : Cng c tn l Gic-Tinh, vn thuc v sao Tu-tinh (sao
chi) nhn di bn thc. Nu mc hng ng-bc, th ch v vic tranh ot.
Nu sao tu (chi) mc hng ng th c tn l Thin-Cch th nc y khng
th c s, nu dng binh th phi mt thnh. Sao Thin-Ng di hn bn thc th
ch v vic yu qui ni ln khuy ph.
2) Sao Xi-Vu-K (ging c gic Xi-Vu i vua Hunh ). Ging loi sao Tu
(chi) nhng c ui cong nh hnh l c. Hoc hin ra mt mnh ging nh mt
m my , sc ca n trn di trng, sao y hin ra hng no th hng
y c binh dy lon. Sao Xi-Vu-K mc ra, ch v vic nh dp bn phng.
Li c ni sao Xi-Vu-K thuc loi sao Oanh-Cm, nh c kh bi p m tr
nn to ln, sc ca n chiu nh sng xung t, tn ca n l c Xi-Vu, ch v
vic binh d dy lon, r man (nam) v r di (ng) xm phm bin gii.
3) Sao Nguyt-Hong : Hnh n ln v c sc , cch mt t chng ba trng
ging nh b uc, ch v vic bn trong c gic gi, tai nn, ni no thy sao y
th c dy binh, trong v ngoi u gp nn ao binh.
4) Sao Chiu-Minh : Hnh ln m khng c sng nhn, khi th ln cao khi th
xung thp, nc no thy sao y hin ra th chu nn ao binh. Sao Chiu-Minh
c hnh di 3 thc, li c thm 3 sao trn, l loi sao Oanh-Cm.
5) Sao T-Nguy : C hnh dng nh sao Thi-Bch, c 2 mi nhn nh hai ci
ui, mc hng ty, cch xa mt t su thc v c sc trng, gi l sao TNguy. Sao mc hng no th ni y vic hnh binh ca phe ch khng c
thun li.
6) Sao Thin-Sm : Mc hng ty, ging nh mt cy kim di bn, nm
trng, c tn l Thin-Sm. Sao y mc ni no th ni y c dy binh, nc
no thy sao y th c lon ln.

26 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

7) Sao Ng-Tn : Mc ra hng ng, cch mt t chng ba n by thc,


ging nh mi thng cha ra nn gi l tn, nh c mi nhn di l ra. Ng-Tn
c ngha l chia ra nm phn. Ni no c sao y th phi chu nn hy hoi, bi
vong. Li c ni sao y ging nh la c mu hoc mu xanh. Sao Ng-Tn
xut hin ni no th ni y c nn binh ao, nh tan nc mt.
8) Sao Trng-Canh : Ging nh tm vi dnh vo da tri, ni no thy sao y th
c dy binh gy lon.
9) Sao Thin-Tc : Mc ra hng nam, so y ln cch mt t su thc v c
mu , dao ng m chiu sng, gi l sao Thin-Tc. N mc hng no th
di hng y c dy binh gy lon, t y phi bi vong.
10) Sao Cung-Th : Ging nh sao bng c hnh mi tn, mu xanh en, i nh
con rn, trng nh c sng, di chng vi thc. Thy n t l c binh mu phn
nhn cn lon m gy lon. Li c ni rng khi gp sao Cung-Th th qun s sinh
ra nht s, binh Tn phi thua, Hng V chp chnh. Ni no thy sao Cung-Th
xt xung hng ty th lm im dit vong.
11) Sao Thin-Cu : Hnh dng ca n ging nh ch chy, c sc en vng v c
ting ku, pha trn ging nh con ch. Sao y ri vo x no th x y trng nh
c nh la rc r xng ln tri, trn nhn, di trn m nghing v mt bn, ging
nh sao in-Tinh m c lng, mt bn c sao chi ngn, pha di c sao CuTinh mc ra c nh sng mu , trng, tc l sao Thin-Cu. Li c ni rng
sao bng c nh sng, thy ri xung m pht ra ting ku, c chn (*) mu trng,
gia mu vng ging nh hnh con ch, ch v vic c dy binh, gic ti ph
qun git tng, mu ngn dm. N c mt tn th nht l Lu-Tinh, mt tn
th hai l Doanh-u-Tinh, cng l sao Thin-Cu.
(*) Nguyn vn.
29.- PHP B MT LUN V TM SAO YU QUI :
Sch Binh-Php ni rng : Thn nhn ban cho sch l v sao yu qui, th gian
thng chng c thy. Nu li sao y hin ra th khng th khng xem xt; nc
no c sao y hin ra th quan T Thin Gim phi quan st k. Theo php ny nu
sao eo theo my m xut hin th rt kh m o lng.
- Th nht : Mao-u-Tinh : Hnh ca n di nh mng tre.
Gia ngy so hin ging u lng,
Nc ch ang yn bng bn lng
Sao hin khng y ba tun nht,
Nc sinh tai bin phi long ong!
- Th hai : i-Tinh : Sao y di thng mt ng, trn di ba phn, di di mt

27 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

phn.
Treo kim bn tri, y tng qun,
i ra nht nh dy ao binh,
Ban ngy sao hin, binh nn tin,
Thy ni no, y gic sanh!
- Th ba : Thng-Ngn-Tinh : Kh ca n hp thnh mt ng m xuyn qua
mnh n v chui qua thng.
Sao cp mt ng ng ging thng,
Xuyn hn qua sao tht l thng,
Hin ra khng qu ba tun nht,
Binh dy ng thi khp bn phng.
- Th t : Trng-Cung-Tinh : N di mt ng nh hnh cung ging.
Hnh sao trng ging chic cung ging
Ch tng ti lui phi hiu thng
Sao hin trc nh binh dy ng,
Hng binh nh trc mi thnh cng!
- Th nm : Thn-Xoa-Tinh : Trn c ba ng, di c mt ng.
Thy c Thn-Xoa tht t khi,
Gp thi sao hin, ch thin di,
Hin ra khng qu trm ngy chn,
Mu chy trn tr, nc lon ly!
- Th su : Trng-Canh-Tinh : C hnh nh si t thng xung, c kh trng.
Mt ln kh trng ging ng thng,
Sao hin ni no, y nhiu nhng,
Gia ngy sao hin nh my la,
Nc phi kinh hong chu ha ng.
- Th by : Phao-Ging-Tinh : C m my ging nh u ngi.
Hnh my trng chng khc u lu,
Sao hin ni no cha phi su,
Hin ra chng i qua hai thng,
Ma qu hi ngi, mu nhiu.
- Th tm : m-K-Tinh : Ging nh my, di nh l c trng ra.
Sao yu xut hin tri c ra,
Bin i man di quy nhiu ta,
Hin ra chng qu ba tun nht,
Thy cht y ng, ngi thi tha.
30.- PHP XEM SAO YU QUI HIN RA BAN NGY :

28 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Sao hin ra ban ngy, hnh ging nh cy ci, ch v vic c ao binh v mu.
Nu ban ngy c hai sao hin ra th thin h s i i.
Nu ba sao hin ra th r di (pha ng) v r ch (pha bc) xm phm bin gii.
Bn sao hin ra th vua ti m mu dy lon.
Nm sao hin ra th nc ngoi xm ot nc trung ng.
Mt sao hin ra vo thng tm ban ngy th nn phng nga k gian t mu s.
Nu sao xt mt bn th ch v vic c nh ln, mu. Nu sao quay ui li,
xt xung mt bn th ch v vic mt nc.
31. PHP XEM TNG TRI KHI HNH QUN :
A. Mt l khi gp tri t ti tm, sng m m mt, gi tung ct bi, c x
khng thy r, ching trng nghe khng c, th khng th xut binh. Nu c gic
tha lc ti tm y ko k binh kiu dng, di qun n nh ta th ta t phi dn
d i ba phen, c thc ba qun, gi k dinh trn, khng cho lon ng, ch dng
cc vt ngn chn, bia, phn n tn v bn ti, dng cung mnh n cng
ngi np m bn gic. Ta ch n khi gic gii i th tha dp bn ch ti tm
hn lon, ta xua s tt mnh dn ln i ra mt sau qun ch chn ngang ng
rt lui cng cc ch him yu, by gi ta nh th c th bt c chng.
B. Mt l khi gp tri t ma gi ti tm,, sng m m mt tt c bn pha,
th khng th tin binh, cng khng th di tri, vy nn gi k dinh tri, phng
nga s tt bin lon hoc gic ngoi ti nh.
C. Mt l khi gp gi to, mua ln, lnh nhiu, nng gt, khng th ra binh nh
dp, vy nn v v gip qun s, gi vng dinh tri, tt nhin gic cng khng
th ra binh. Nu binh ta i ng m thnh lnh gp gic th nn lp gp dinh trn
ch khi tri ti v ch lc th gic suy gim. By gi ta gng thm phng sch
hay, xt thi tri, thm d ch s h ca ch.
D. Mt l gp khi tuyt m mt, trong vng trm bc khng thy ngi nga,
trong trng hp y thng thng gic t k binh np ni him i ch nh
ta vo lc v . Nu ta ra qun i ng vi gic th chng s gi v thua chy
mong rng ta ui theo dn d ta vo ch chng ang phc binh. Theo cch t
nhin, ta trc ht nn chn nm by t tng, vi mi i tnh k, ch khi gic
ti bn pha t hu trc sau, cho qun n dn d ta, hoc dng qun tnh k by
trn th xng vo nh ta, tc thi t ng sau qun ta, ta khin hai vin tng i
ra, gp k di chuyn v ng bin vi nhau, em ngi nga i vng quanh, tm
ng v ca nga gic, ri d xem c phc binh hay khng ti cc ni him i
trn ng v y. Nu ta c tc thi chia binh ra hai ba nhm, thay phin nhau m

29 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

nh th gic phi thua chy.


Nu gic n nh ta trc, bn ta u ui chng thy nhau, nh th qun ta phi
ri khi ch m gic t phc binh, ri em nhu binh quay ngc li nh ngang
vo hng gic. By gi m gic n nh ta khng bit rng bn kia phc binh
thua chy, ta bn sai mt ton tnh k, va nh va lui, thay phin nhau bc nh
ch, ch gic i vo ch ta phc binh, ta lin em u ui gip li th c th cm
bt ton th qun ch. l ch ging s lc v trng hp ton qun ang giao
thng, phi bit ty lc gp hay hon m ng i.
. Gp cn tuyt ln bay mt m nh vy, nu ta c cung cng, nga hay, ngi
mnh th vic xy ra tm thng khng quan-trng.
Khi i sn bn chi, cn phi xem tri my hung h l hai ton qun tranh nhau
thng bi, mun thu li ln v pha mnh.
E. Sau cn tuyt ln, khi bit l b binh ca ta kh tin, qun gic bn lp mu l
em nhiu tinh k ti bn pha chung quanh dinh ly ca ta, khiu chin dn d
qun ta, hoc dng tinh k chy qua chy li xung phong vo qun ta. Nu ta em
binh ra, tc thi gic phn binh t tn, u ui hip li ti nh ta, mt l nh
dinh tri ca ta, mt l chn ng lng tho ca ta, ngn cho hai u ui ca ta
khng cu ng nhau c. Nu ng nh th, qun ta ngn ro cho k m ng i
ra, ch gic em binh mnh ti nh, ta bn dng cung n cng, loi n sng t,
ci th bn trn, ci th bn di. Khi th gic yu, khng cn ch chin u
na, ta c th em ton qun ra bt gic.
G. Mt l ngy mi ra qun, nu c ma nh gi l ma nhun binh, t s c
thng ln. Nu c ma ln gi l ma mc thi (thy g) th phi chn ngy khc
tin binh. Vic tuy gp rt cng khng th tin binh c bi v thi tri cha
thun, ch tn hi nhn mng v kh c m s tt li khng p lng.
H. Mt l gp cn gi ln thi tung ct bi th khng th tin binh nh dp. Nu
binh ang i ng thi nn tm ngay ti c ch no tin li lp dinh tri,
chnh n binh m. Nu pha truc bng gp phc binh nh ct t qun ta, hoc
c nh ln, l im cho bit tri khng thun cho s ra binh. Nu ng dinh
tri ng rung th nn dn d qun s hai ba ln hy gi vng dinh tri phng
nga gic theo chiu gi n la m nh inh tri ca ta. Nu ta lp trn xong
m c gi y th cng khng nh m nn gi vng.
I. Mt l gp mt tri v mt trng hi b n, th khng nn tin binh nh dp,
m ch ra lnh cho ba qun gi gn chc chn phng nga gic n nh.
K. Mt l qun ang i ng, gp nhiu ngn gi ln xp nhau, p vo nhau,

30 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

khi th thi khi thi ngh, by gi phi s gia ng c phc binh nh, vy nn
phng.
L. Mt l gi p vo mt ngi th khng nn tn binh. Nu khi pht binh i trn
ng th gp gi thun thi, khi i c na ng hoc tr v th gp gi nghch
thi, by gi nn lp inh tri ngay ti . Nu c tin binh, t s gp phc binh.
Nu gp gic phi nh, m c gi nghch khng phn ln nh th khng nn giao
chin m nn gi vng.V o tri cha thun nn phi th.
M. Mt l khi mi pht binh, gi ma chng c, i c na ng, bng c
nh ln, v c ma to gi ln, th nn chn gp ch lp dinh tri gi vng m
ch nn tin binh. Nu c i ti t c huyt chin.
N. Mt l qun ang i trn ng hay ang ng dinh tri ng ni, m gp
ma to gi ln, tuyt ri sng m, ti tm m mt th khng nn tin binh dp
gic. Nn v v s tt gi vng l hn ht.
O. Mt l qun ang ng dinh tri ti ng ni, ch c im tri l sc my,
mng tri, sao bng sa xung, t ct thay i, chim bay, th chy, c ging
vt l chy vo dinh trn cn qun lnh, th nn bi tm hiu.
32.- PHP XEM SNG RI ON THI TRI :
H v thng ba ma h, dng-kh ti m bng nhin sng ri xung lp p lm
cho u cnh cy m t, t s c binh dy ln t phng bc, n ly nc, ph
thnh. Ch nn phng b vc binh. Ngy xa, hin thn Tru Din nc Yn b
giam trong ngc, tri bn ging sng vo thng ba th khng ti mt tun, c binh
dy phng bc.

33.- PHP XEM MA TUYT:


Tuyt l tinh ty ca ma mc khng phi do tri m khi, khng phi do t m
sanh, m chnh do vic binh ca nc m ng.
Ma ng sinh tuyt th thun, ma h sinh tuyt th nghch. Vo tit h ch m
tuyt bay ngn dm th c dy binh bin gii pha bc. Ch nn phng b.
34.- PHP XEM MC RI ON THI TRI:
Mc l do m kh kt li m thnh, n ng li nh m, trng p nh ko. Nu
c nh vy, th thun lng tri, binh s gp iu tt lnh.
Nu lnh nhc xng, t da, t s nghch lng tri, hnh qun s i bi.

31 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Mc cng c tn l ru ca tri. Ngy xa, ngi ta tin rng Vua Hn V


c thn tin dng tay hng cho m ung, chc phi c li g.
35.- PHP XEM MA GI NGY MNG MT:
Ngy mng mt thng ging ma to, gi l, thi ct bi bay ln, lm trc nc nh,
ch v vic t la him hoi, ngh tm tht bi, la mt ma.
Ngy mng mt thng hai c ma th t xu, mt ma la. Ngy ba mi m ma
th dn gp nhiu tt bnh, cht chc nhiu v gp vic d.
Ngy mng mt thng ba c ma gi th c nhiu bnh, c su la sinh ra, hai th
la m ln nh u khng chn, nhn dn chu su kh.
Ngy mng mt thng t c ma gi thi la m xu, go tr nn t . Ngy ba
mi c ma ln th c b co (su keo) gieo nn d.
Ngy mng mt thng nm c ma gi th tru b tr nn t . Trong nm y
nhn dn s i km, tr nn su on v s c dy binh.
Ngy mng mt thng su c ma gi th la go tr nn him hi t .
Ngy mng mt thng by c ma gi thi la go tr nn t , nhn dn khng
yn n, thin h lon ln.
Ngy mng mt thng tm c ma gi thi t m c nhiu vi v la m, khan him
go v du m.
Ngy mng mt thng chn c gi ma th ht m khan him cho n xun h nm
sau.
Ngy mng mt thng mi c gi ma l ch v vic c kh hm, ht m khan
him.
Ngy mng mt thng mi mt c gi ma th vic binh gp nhiu tai nn. .
Ngy mng mt thng chp c gi ma th ma xun b kh hn, ma h bi lt li,
go la tr nn t .
36.- TUYN M:
t ra ba bc tuyn m trng s. T quan li tr xung, u phi c ngi m
mnh bit r.

32 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Nhng k gic cp thi vo bc trn, nhng k thng hoc trm cp cho


vo bc th hai, nhng k khng lo vic nh th cho vo bc di.
Khin nhm hp cc tng v 300 c xe nga cho h dng, ri tuyn m qun
cm t hu h h: nu khng ph c ch, cng khng n ni mt nhu kh.
37.- BINH MNH:
Trong php chin thng c 5 vic ct yu:
1) Sp sn bo gip, binh kh.
2) Lo kim ngi, nga. xe cho .
3) Cha tr nhiu.
4) Hun luyn s tt.
5) Chn tng gii.
Nm vic trn chun b xong ri mi c qun i mnh m c.
38.- CHN BINH TP LUYN:
Binh cn tinh nhu ch khng cn nhiu.
Nn chn nhng k kho mnh m dng ch chn nhng k m yu khoe s
ng.
Nhng hng c th thu np hun luyn l nhng k:
1) C nhiu anh em.
2) Khng cha m.
3) Tuy n c nhng c con ni di,
4) Nh tuy ngho nhng c ti sc mnh kho.

CHN TNG
39.- XT TNG:
Mun bit ngui nn xt tm chng c sau ny:
1) Th nht l hi h, buc h phi tr li d xem kin thc tng tn ca h.
2) Th hai l ly li gn hi h xem ti ng bin ca h.
3) Th ba l dng gin ip d xt h xem lng thnh thc ca h.
4) Th t l buc h ging gii r rng xem c ca h.
5) Th nm l dng tin ca m sai khin h xem tnh lim khit ca h.
33 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

6) Th su l dng sc p m th h xem lng trinh chnh ca h.


7) Th by l em vic kh m bo h xem lng dng cm ca h.
8) Th tm l cho b ung ru say xem thi ca h.
40.- DNG TNG:
Hi : Nu c mt vin tng mnh dn, mt vin tng c tr phi dng h nh
th no mi c?
p : Tng mnh dn th c ti nh ph ch kin c ca ch, vy hm trn ch,
c tng mnh th c th gy nn th mnh. V vic lo liu i ph vi qun ch,
sp t k hay, ty c ng bin, nu khng c tng c tr th khng th lm c.
Nu tng ch cy dng cm m thi th phi thua mu tr vy. Cho nn ngy xa,
xy n, ln i, y trc xe (*), t phi tm mi tng sy c c tr lm ch
trng cy cho ngi tng mnh dn. Do ngi lm ch tng khng cn phi
bit php thut, nh gm ci nga, bn cung, m cn phi hiu bit thng sut
cc vic xa nay.
Vy phi giao trch nhim ch huy cho ai? Mun bit mt vin tng l ti gii
hay ngu ti, ta phi th thch h coi h ng lng hay khng.
(*) l php ng n bi tng ca vua cha i xa: V Vng phong tng
cho Khng T Nha, Hn Cao T phong tng cho Hn Tnvn vn...
41.- CCH I PH VI TNG NGU TI CA CH QUN :
Th thch m ng lng l hng tng ngu ti. Tng ngu ti thy li th ng
lng, khinh thng qun ch nn ng lng. V phng php i ph, ta nn dng
hai cch phnh gt sau ny bt tng y :
- i vi tng tham li, ta dng mi nh bt h.
- i vi tng coi thng i phng, ta gi v khip nhc cu nh th c th
bt c h.
42.- CCH I PH VI TNG GII CA CH QUN :
Th thch m khng ng lng, l hng tng ti gii. Tng ti gii, c mu
tr y nn khng ng lng, c php thut y nn khng ng lng. V
phng php i ph, ta nn dng hai cch gip thm sau ny chng chi.
- Khi hai bn dng tr u nhau, mu-tr ca ta khng hn c mu tr ca ch,
th ta dng php thut gip thm vo, che ngn ch s h khi ch nhn lc ta
thua tr m nh vo.

34 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

- Khi hai bn dng php thut nh nhau, m php thut ca ta khng hn c


php thut ca ch, th ta dng mu tr gip thm vo, ngn nga s bin lon,
khi ch tha dp ta s h v php thut m nh vo.
43.- CHIN LC:
y l mu nh. Khi giao binh, nu mun bit tnh trng h thc ca ch, ta hy
lm cho ngi l hnh tch m gi cho ta v hnh. Ta lm cho ngi bc l tnh
trng h thc, nh vo ch s h ca h m thnh ra nh c ch vng bn ca
h.
Nu ta nh vo ch vng mnh ca ch, t l ta sai lm, nu ta nh mnh vo
ch s h ca ch th ta c vng mnh, sai lm trn l bi l . Su kn n
ni tr nn v hnh, giu k trong chnh, giu chnh trong k, ly k lm chnh,
ly chnh lm k.
Php nh l dng chnh hp, dng k thng, php chin thng khng ra
ngoi k chnh, cch bin ha ca k chnh khng bao gi ht c. K v chnh
sinh ra nhau nh vng trn khng c u mi. Xt h thc, hiu r u l vng
chc u l s h, kho dng php k chnh, l ba vt bu ca binh php.
Bit mnh bit ngi, trm nh trm thng. Nui kh lc ca dn, nh tm ch
ca qun, gi l bit mnh. Xt tnh hnh qun ch, gi l bit ngi.Vic y
c ba iu trng yu, pht xut t ba cn bn, ti sao th?
Theo php cm binh th dng bn ngoi khoan nghim khng chng, nhng
th bn trong phi nghim, cho nn binh gia v php gia ph gip cho nhau; hnh
trng bn ngoi th ng tnh v thng nhng phi ly tnh lm ch, cho nn binh
gia v m ph gia (php s) phi nh cy nhau. Vic hnh php khng cn phi
kim thm vic binh, nhng tri li vic binh cha bao gi khi kim thm vic
hnh php; php thut khng cn dng binh m, nhng binh gia cha bao gi khi
dng php thut. Cho nn mi ni rng: ba iu trng yu do ba cn bn. Dng s
trng ca cc nh ri suy tnh li hi, nh th mu lc s c hon b.
44.- CCH DNG TNG:
Hi : Php dng tng nh th no ?
p : Ti mt vic c quyn m thi. Tng ni c th dng dn th phi dng,
tng ni khng th dng dn th khng dng. Tng ni c th dng binh th phi
dng, tng ni khng th dng binh th ch dng. Tng ni c th ui nh
qun ch th phi ui nh, tng ni khng th ui nh th ch ui nh.
Nh th qun php khng ri lon, c quyn khng b cn tr.
Nhng mun bit dng tng, trc ht phi bit chn tng. Mun bit chn

35 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

tng, trc ht phi bit xt tng. Ba vic hiu bit y em li quyn nng thn
diu cho tng sy, cho nn khng th khng xem xt cn thn. Php khin tng,
dng binh nh th y ri sao?
Tuy nhin theo Tn Ng th phi lo nh thnh, cn theo li Mnh T, Tun T th
cha c. V sao ni th? p rng : K hoch cn bn mt nn mi dng Tn
Ng, ch l ba ru dng o gt nc nh. Bn ngoi d c, bn trong o
gt th c mt nc ch cn king chn m mong ch.
45.- CHIN LC :
Vic ct yu trong khi nh gic l trc ht xem xt ti nng ca tng ch, ty
theo hnh th m dng c quyn, t l khng mt nhc m c thnh cng.
Tng ch ngu ngc m li tin ngi th ta c th ha hn dn d.
Tng ch tham lam m khng cu danh th ta c th dng tin m hi l.
Nu tng ch nh d v mu, th ta c th lm cho phi vt v, khn n.
Bn ch trn giu m kiu cng, di ngho m on hn th ta dng mo ly gin.
Bn ch ti lui ng vc, dn chng khng bit trng cy vo u, th ta lm cho
chng rng ng ri ui nh chng.
Bn ch s tt khinh tng sy m c bng mun tr v, th ta ngn chn li i d,
m thng li i kh ri n nh th cm bt c.
Bn ch ng ti d ng lui kh th ta vi chng n m nh, bn ch
ng ti kh ng lui d, th ta n gn chng m nh.
ch ng qun ch m thp, nc khng c ch chy thng, tri ma dm lu
ngy th ta c th khi nc chy vo chng b cht ui.
ch ng qun chn ng hoang, lau c um tm, khi c gi mnh ta dng la
t chng cht chy.
ch ng qun lu ngy mt ch, tng s bing nhc, qun y khng phng b,
ta c th n np m nh p.
46.- CC HNG TNG SY :
Tng sy c nhiu hng :
- C tng nho nh
- C tng mnh dn
- C tng khn lanh
- C tng ti gii.
Tng nho nh th c mu tr
Tng mnh dn th nh mnh
Tng khn lanh th bit ng bin
Tng ti gii th c nhiu kh nng.
36 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Nu tng gm kim c ht th khng vic g m khng thn diu, nu tng


bit phng b th khng c vic no bt li.
47.- HA MC :
Ha mc l ging mi chnh ca s tr an. Trong nc ha mc th vic binh tt
p. Lnh n th ngoi bin cnh ha mc th khng c vic kinh s. Nu bt c
d mi t gii cm th s ha mc cng c qu trng. Vua ti ha mc sau mi
chuyn dng. Tng vn tng v ha mc sau mi thnh cng. Tng s ho mc
sau mi nhc nh cng lao ca nhau m tng thng, khi gp nguy nan mi cu
vin nhau. Vy s ha mc l ng li tt p bt i bt dch ca php tr quc
hnh binh.
48.- TRNG THNG TNG SY :
Tng sy nh trng, pht c, khi gp nn th quyt t chin, xng pha gm
do, chng chi ni vi ch th c thng cng, nu danh, thua ch th binh
cht nc mt. Nh th vn cn, mt, yn, nguy ch ty thuc vo mt my t
ho, do khng th khng trng thng tng sy.
49.- TI DC CA TNG SY :
Ti c ca tng sy k t ngi nhiu chng ging nhau.
- Che giu iu gian t, cha tr tai ha, chng bit dn chng hn on, l
tng coi 10 ngi.
- Sing nng cn mn, ni nng kn o r rng, l tng coi 100 ngi.
- Ngay thng m bit lo u, mnh dn m bit chin u, l tng coi 1000
ngi.
- Ngoi mt mnh m, trong lng hng hi, hiu r iu lao kh ca ngi, thng
xt cnh i rt ca ngi, l tng coi mun ngi.
- Gn hin, c ti, c mt ngy th cn thn mt ngy, thnh tn, rng lng, sa
tr vic ri lon m vn thanh nhn, l tng coi 100 ngn ngi.
- Nhn i i vi ngi di, dng tn ngha hng phc nc lng ging, trn
hiu thin vn, di thng a l, gia r nhn s, coi ngi trong bn bin nh
trong mt nh, l tng-sy ca tt c thin-h, khng ai c th i ch li
c.

37 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

49.- THI TIT :


Vic iu binh khin tng l vic lo s ca binh gia vy nn cn ch mt tri, mt
trng (ngy, thng thun li) c thnh cng.
50.- PHP LP N :
Lp n 3 tng cao 3 trng tng trng tam ti, rng 24 trng tng trng
24 kh.
Gia n c 25 ngi ng, mc o vng, tay cm c vng, ui bo, trn gi
gia cung mu, k, th tng trng vic ch huy trn hnh.
Pha ng n c 25 ngi, mc o xanh. tay cm c xanh, trn gi hng ng,
gip, t, mc tng trng thanh long (rng xanh).
Pha ty n c 25 ngi, mc o trng, tay cm c trng, trn gi hng ty,
canh, tn, kim tng trng bch h (cp trng).
Pha nam n c 25 ngi, mc o , tay cm c , trn gi hng nam, bnh,
inh, ha tng trng chu tc (phng ).
Pha bc n c 25 ngi, mc o en, tay cm c en, trn gi hng bc, nhm,
qu, thy tng trng huyn v (ra en).
Chung quanh n c 365 ngi cm c mu tng trng vng tri 365
Nh th l y .
i tng theo phng sinh kh, ln n bi tng t tri t, ng gi su
nhung(?), sp t m dng.
Bn tri v bn phi c cc quan vn v ng hu, nu c ai lm huyn no hoc
ng sai hng li th s c qun php trng pht.
51- TRAO MNH CHO TNG SY:
Vic yn nguy ca x tc u ty thuc vo mt ngi ch tng nn mi khin
quan Thi S gi trai gii ba ngy, n Thi Miu bi mu ra chn ngy tt
trao ru ba.
Vua i vo ca miu, quay mt v hng ty m ng, tng quay mt v hng
bc m ng.
Vua t cm u ru a cn cho tng m ni rng: T y cho ti tri, tng

38 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

qun hy lo ch ng.
Ri cm cn ba a li ba cho tng m ni rng: T y cho ti vc thm,
tng qun hy lo ch ng.
Tng nhn ba ru ly t m tr li Vua : H thn nghe rng vic nc khng th
theo ngoi, tr qun khng th theo trong. Hai lng khng th th vua, ch kh chia
la khng th ng ph vi ch qun. Thn chu mnh, cm ru ba, khng dm
sng m tr v. Mong Vua ban cho thn mt li ni trao mnh, nu Vua khng
chu thn khng dm lm tng.
Lm nh th th trn khng c tri. di khng c t, trc mt khng c ch,
sau lng khng c Vua.
52.- DNG TNG :
i sau dng ngi khng c nh th. Ngh bn mt ngi m phn thi hnh v
mt ngi khc. Nh th ngi ngh bn khng bit s kh khn ca ngi thi
hnh m ch ni l thuyt cao siu. Ngi thi hnh mun tun th ca ngi ngh
bn nhng khng hp vi thi c. Thm ch c khi mt ngi thi hnh m c ti
my chc ngi ngh bn. gia k hin v ngi gian ln ln, k thng v
ngi ght u theo ring ca mnh m ni. K thng tuy t mu nhng cng
ph hi mong cho thnh. K ght tuy mu hay nhng tm nhiu cnh khuy ri.
Khng bit liu lng ch yu hay mnh nh th no m c cho rng nh t th
thng t, nh nhiu th thng ln. Khng hi thi th kh d nh th no m thy
qun ngh ngi th buc ti tr hon, thy qun gi vng th buc ti bing nhc.
K thi hnh lic tri, nhn phi, mun nh hay gi, ti hay lui, u khng t ch
c.
n khi c mi c xe nguyn nhung cha kp i m quan trn ban lnh ri rt,
mnh lnh trong qun nh m bn o gm ngi cao ti lm rn, vic em s
tt ra m nh hay em tng ra m nh u do bn ngh bn xng tt c.
Cc i ng, Tng, Minh u tht bi v nn ni trn, i Tng vp nng m
i Minh li cng nng hn na.
K lun vic i Tng ni rng : Nu ch bn sung m thnh cng, th ai bn t m
r vic, l k sng sut trong thin h. Khng cht v tay gic cp m cht v
tay ngi nh, khng cht ni bin cng m cht v k can gin ngi cao, iu
t hi y sinh ra do nhng ngi ch lo lm m khng chu lun bn. Tri li i
vi nhng k ch bn sung m khng lm th h c bn lun phn vn nh t v
khng th g ri. Xt li vic xa nay, Hn Tuyn s dng Triu Sung Quc, l
bit php dng tng vy.

O LM TNG
39 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

53.- CN MT :
Bin ng l ngun gc ca k chnh, gp vic chng h mi, dng binh chng ni
nng. Cho nn khi c vic, khng g hn c trc, khi ng khng g hn kn
lng, khi dng khng g hn bt ng, khi lp mu khng g bng ng cho ai bit.
54.- H THC :
K thng trc th trc ht t ra mnh yu hn ch cho nn s s ch bng na m
sc nh gp bi ch.
Cho nn cha thy thng m nh, du ng qun cng s tht bi. K nh gii
yn th khng ln xn, thy thng c th dy binh nh, thy khng thng
c th dng li.
Ngy xa k gii dng binh trong lng mun nh th nhng t ra ngoi rng mnh
khng mun nh th, khin cho ch ng rng mnh khng mun nh th, thi
hnh mun ca mnh ng nh th, l php vi diu, ph qun, bt tng,
hng thnh, phc p. By gi nu mun chng phi th, th lm ra v mun nh
th, khin cho ch ng rng mnh mun nh th, m thi hnh mun ring ca
mnh, l php vi diu ph qun, bt tng, hng thnh, phc p. Cho nn
vic by ra ngoi l nh. Cho nn lm ra cho ngi thy, nhng khng c y, th
trong nh li c nh hin ra. Hai gng cng treo soi nhau, su kn li cng su
kn.
ch sp t mu k m ta ph hoi c, ch toan ot li ta m ta ngn chn
c, t l c tr ca ch phi tht bi. Chng gi v khu chc ta nh p ta, ta
ph c. Chng gi ph trng, ta ph c. Chng gi nh, ta ph lc lng
ca chng. Chng dn d la di ta, ta ph hng mu m ca chng. Hoc ta dng
cch gi tr ph chng, hoc ta dng cch tn thc ph chng. H th khng
thc, gi tr th khng to cng. Thc th khng h, thnh vic th c kt qu.
Vn hnh t khng c, lay chuyn mi u ng yn. Su kn ti tm. ch
mun lm nhng chng lo toan c. ch mun mu nhng chng c tm tr
lm vic y, l s thn diu ca cch bin ha h khng vy.
55.- X TH :
B mnh bo n Cha m khng khin c s tt ng lng cng cht, nh th
chng phi l tng gii thnh cng. Cng s tt n ung m v sau qun lc i
kht trn nga. Cng s tt hng bng lc m v sau qun vic xng pha nguy
him. Cng s tt thc ng nhng v sau qun vic nh dp gian lao. Lo iu lo
ca s tt, cng chu iu kh ca s tt, nhng v sau qun vt thng tn bn.

40 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Vic xong th tnh phi trn. Cho nn chin u l iu trng yu, chu thng
tch cht chc l phn s, xng pha gm do, tranh i trc ngi l nhim v,
nhng nu khng bit ng li th l vic nguy him. K qun mnh hon
cnh nguy him m li vui v c, k y s n vt c nh n ko.
56.- CHIN LC :
em binh uy hip ch m thin h khng bit, ch ng ch m thin h khng dm
ca, nh vo ch m thin h khng th gi, trn gi ch m thin h khng dm
nh, chy vo ch m thin h khng th chng c, ri b ch m thin h s
khng n. Ta trn nhip ch no th th uy ch y khin cho ch cha dng
binh m s ta. n khi dng binh m ch khng chng ni ta th bi chng
mt ln s ta ri nn ngn nm chng cng s s ti ca ta.
57.- TH CH NG :
Ti lui nh gi u do ni ta, l c c nh thng. Do ta th ta ch ng c
ch, do ch th b ch ch ng. Ta mun ch ng ch m du ch khng mun
cng khng cng li c, l do ta sp t khin cho phi c nh th.
58.- TNH T NHIN :
T tnh th chng c g m chng cha ng. Quen lm mt vic lu ngy t l
em dng c t nhin. Cho nn k gii dng binh th chng thy g ngoi vic
binh, chng lun m g ngoi mu lc, chng tr ch no m khng bin ha xen
trn. l khi thy vic bin xy ti th chng cn ch an bi bn tnh ton so o
trong mi vic kinh dinh chng c iu g m khng ho hp, n tha. Tri t
nhin m vn hnh, t t nhin m ngng t. Vic binh thi hnh t nhin cho nn
chng bao gi m khng thng.
59.- THNH O :
Dng mu tr hng phc thin h m thin h chu khut phc mu tr ca mnh
th mu tr y cng cha phi l ti thng. Dng hnh php ch ng thin h, m
thin-h chu theo hnh php th hnh php y cng chng c g hay. Di mu tr
hay hnh php u chng phi l iu hay nht trong nhng iu hay. Ngy xa
Thnh V gi th m chng vy thnh, chng nh ly chng by trn, l nh
nng nu ch h khng v da vo ch t oi.
Un c trong th khng tranh m c vy. Su xa trong sch, tang tnh tang... (*)
(*) Nguyn vn trong bn scan, c l do thiu st trong vic in n ...
60.- TIT CH :
Ngy xa, Vua ng Thi Tn hi L Tnh rng:
41 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

- Hin nay, v tng sy chi c L Tch, o Tng v Tit Vn Trit. Nhng tr


o Tng l ch thn thuc ring ra ngoi, th ai c th kham c vic ln?
L Tnh p:
- B h thng ni L Tch v o Tng dng binh khng thng ln m cng
khng thua to. Cn Vn Trit nu khng thng ln th phi thua to. Nhn nghe
thnh ngn ca B H, thn cn ngh rng: Khng cn thng ln m cng khng
thua to l binh c tit ch. Nu ch mt l thng ln, hoc mt l thua ln, th
ch l may mn m c thnh cng. Cho nn Tn V ni rng: Tng nh gii
lun lun ng vo th khng thua nhng khng b l c hi nh bi qun ch.
l nh s tit ch ni ta vy.
61.- CC IU CH YU TRONG BINH PHP:
Vua ng Thi Tn hi L Tnh rng:
- Trong binh php, nhng iu thm yu nht l g?
L Tnh p:
- Thn thng chia ra ba bc cho hc gi nghin cu dn dn.
Th nht l o
Th hai l tri t
Th ba l tng php
L thuyt v o rt l tinh vi. iu m dch hc gi l thng minh, du tr, thn v
nhng khng cn phi git ngi, chnh l ci y.
L thuyt ca tri l m dng, l thuyt ca t l kh d. K dng binh c th
ly m, ot dng, ly kh nh d. Mnh T gi thin thi, a li, chnh l ci
y.
L thuyt ca tng php l dng ngi, dng vt cho c hiu qu. Sch Tam Lc
ni c k s l tt, Qun Trng ni sc bn, bn b, chnh l ci y.
62.- SCH LC:
Vua ng Thi Tn ni: Tuy nhin, ta cho rng khng nh m khut phc c
binh ca ngi, l thng sch. Trm nh trm thng l trung sch. o ho
su, p ly cao t phng th l l h sch. Ly ba bc y cng c th so snh
vi ba bc trong sch ca Tn V.
L Tnh p: Xem vn v xt vic cng thy c ch sai bit. Trng Lng, Phm
Li, Tn V bng nhin i bit tch, khng bit l i u, nu khng phi l hng
ngi bit o, th sao c th lm c nh th? Nh Nhc Ngh, Qun Trng, Gia
Ct Lng nh th thng, gi th vng, nu khng bit xt thin thi, a li th

42 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

sao c th lm c nh th? Sau na Vng Mnh gi nh Tn, T An gi nh


Tn, nu khng bit dng tng sy, chn nhn ti gi gn hon b, sao c th
lm c nh th? Cho nn ngi hc tp v binh php, trc ht i t bc di,
tin ln bc gia, ri t bc gia tin ln bc trn, t l dn dn c th i ti ch
su xa. Nu khng lm nh th th ch l ni sung, du c chp v c tng cng
v ch, khng th dng c vy.
Vua Thi Tn ni: Cc o gia rt k vic ba i lm tng, nn khng dm truyn
ba bi m cng khng dm truyn, khanh nn cn thn v ch y.
L Tnh ly t m lui v, truyn ht sch binh php cho L Tch.
63.- C TNH:
Binh chn chin trng, ng vo ni cht chc, quyt cht th c sng, cu
sng th phi cht. Ngi tng gii ging nh ng trn thuyn thng y, nm
di nh ang chy, hon cnh y khin cho k c c tr cng khng kp mu tnh
c g, k dng cm cng khng kp ni gin, nh th mi c th chng c vi
qun ch. Cho nn trong cc iu hi ca s dng binh, s do d l ln nht, tai
nn ca ba qua sinh ra do s h nghi.
Cho nn nm iu hay gii ca tng sy l:
Th nht: sa tr
Th hai: phng b
Th ba: qu cm
Th t: k lut (gii cm)
Th nm: gin c.
Bit tr yn th c th tr nhiu ngi ging nh tr t ngi.
Bit phng b th i ra ca ging nh i gp ch.
C tnh qu cm th khi gp ch, chng cn cu sng.
Bit khp vo k lut th khi gp nguy nan, cng ging nh lc bt u nh.
C tnh gin c th ban php lnh r rng m khng phin phc.
Khi chu mnh ri, ngui tng khng kp t gi gia nh, ph ch xong ri mi
ni chuyn tr v, l l nghi ca tng sy.
Cho nn ngy ra binh, ch mong cht vinh m khng cu sng nhc.
64.- THAM MU:
Vic binh c bn qun c:

43 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Th nht: kh c
Th nh: ia c
Th ba: s c
Th t: lc c
Qun du c ba cnh, ng ti trm vn, mi vic sp by to hay nh u do mt
ngi: l kh c.
ng s cht hp, him tr, ni cao bt nghn, mt ngi trn gi c th ngn
chn mt ngn ngi khng qua c, l a c.
Kho sp t vic gin ip khin khinh binh lui ti phn tn kp ni, khin cho
vua ti on nhau, trn di li cho nhau, gi l s c.
Bit r bn iu y, c th lm tng sy c.
(*)
65.- NGHIM CHNH:
Ching trng phi lm cho tai khip uy
C x phi lm cho mt khip uy
Cm lnh, hnh pht phi lm cho tm khip uy
m thanh lm cho tai khip uy th khng th khng trong tro.
Mu sc lm cho mt khip uy th khng th khng sng.
Hnh php lm cho lng khip uy th khng th khng nghim.
Ba iu y m khng hn hoi ng n th du c nc cng s b ch nh bi.
Cho nn mi ni rng: Tng vy tay v pha no, th khng th khng i theo
pha y, tng ch tay vo ni no th khng th khng ti ni y m cht.
66.- UY QUYN V TI C:
K lm tng, tri khng ch ng c, t khng ch ng c, ngi khng ch
ng c, khng th chc gin, khng th dng ca ci mua chuc. Lng nng
gin, tai ic mt m, ly ba ci y dn dt ngi, iu y thc l kh.
67.- X TH:
Cc iu gian lao ca qun i, tng sy phi nm tri trc . Tri nng khng
che lng, tri lnh khng mc o cu dy, gp ch ng kh th xung i chn;
ging nc trong qun o xong, tng mi c ung nc; cm ca lnh nu

44 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

chn ri, tng mi c n; ly trong qun xy xong ri tng mi c ngh; khi


cc nhc hoc khi nhn h, tng phi cng sng vi qun lnh: nh th tuy dng
binh lu ngy m qun i vn mnh m, hng hi.
68.- KHINH V S:
Dn khng th c hai . S ta th khinh ch, s ch th khinh ta. Thy b khinh th
bi, gi c uy th thng. Nu mt tng sy hiu r nguyn tc y th cc li s
s tng y lm.
Li s s tng, th s tt s li s v qun ch s s s tt ca ta.
Cho nn mun bit php thng bi th trc ht phi bit cn nhc hai vic khinh
s.
69.- UY NGHIM V N HU:
Nu lng ngi chng vui thun th ta khng th sai khin h, nu lng ngi
chng uy nghim th ta khng th thnh cng. Di thng yu th thun, trn uy
nghim th ngay thng. Thng yu th khng ngay thng, uy nghim th khng
xc phm. Cho nn bc tng gii ch lo hai vic thng yu m lp uy m thi.
Uy nghim nh khng i,
n hu bi kp thi
C tr nh ng bin
nh c nh tr kh
Cng hm nh by
Gi k nh sp ngoi
Khng lm nh tnh s
Khng nguy nh d b
Cn thn do s nh
Tr dng nh coi ln
Tr hi do dm git
c ngi nh ngi di
Khinh ln bi dng ng
c nghit ti hay git
Thin lch bi lo ring
Chng lnh v nghe c
Qu v ly ht ca dn
Khng sng v nghe can gin
Khng v dy ba
Cn hp v xa hin
Mang ha bi tham li
Mang hi v gn ngi thp
Mt v khng c ch gi

45 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Nguy khn bi khng hiu lnh


70.- NHN NGHA:
Khi dng binh, khng c nh thnh khng li, khng c git ngi v ti.
Git cha m, anh em ca ngi, bt con ci ca ngi lm ti t hu thip, l
cp bc. Cho nn vic binh ch l tr bo dp lon, ngn chn iu bt ngha. Ti
ni dng binh, nh nng khng b rung, k mua bn khng ri ch, k s i phu
khng ri ni quan ph. S d cc iu y c thc hin, l nh vic iu binh
ch do tay mt ngi. Nh dng binh khng mu m li c thin h
thng yu.
71.- GIT V THNG:
Git l lm sng t v c. Git mt ngi m lm ba qun chn ng, git mt
ngi mun ngi lm iu lnh th nn git.
Khi git nn git ngi ln, khi thng nn thng ngi nh, nu ng git du l
ngi cao qu cng git, l php tra xt ngi trn ca hnh php. Thng cho
n k chn tru ct c, l cch thng k h lu. C th tra xt ngi trn,
tng thng k di, l v c ca tng sy, cho nn bc cha loi ngi
thng trng tng.
72.- UY QUYN:
K lm tng, trn chng b ngn bi tri, di chng b ngn bi t, gia chng
b ngn bi ngi. Cho nn vic binh l vic d, k no tranh ginh th hi c.
Tng l hng quen git ngi cho nn bt c d mi dng tng.
Trn chng c tri, di chng c t, sau lng chng c vua, trc mt chng c
ch. Binh ca mt ngi nh cp nh si, m thm, rung chuyn, thin h u
phi s st.
73.- BIN HA:
Binh thng ging nh nc. Nc l vt rt mm yu, nhng trn ch g ni ha
thnh bng chng khc khi chuyn nht th sc bn nh gm Mc T, cng
nhn nh sng t. Hnh tng ca ba qun nu bit bin ha theo php k chnh th
thin h khng th chng c li.
74.- NHN HA:
Cho nn mi ni rng: Dng k hin th khng cn chn ngy gi m ch cn li
ch. Php lut sng sut, hiu lnh n o th khng cn bi ton, cng vic cng
s tt lnh. Bit qu trng cng lao th khng cn cu o cng c phc may.
46 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Li c ni: Thi tri chng bng t li, t li chng bng ngi ha. Cc thnh
xa ch bit thn trng nhn s m thi.
75.- T QUC TRN HT:
Ngy chu mnh tng lin qun nh, ko qun ng tri th qun ngi thn, cm
di nh trng th qun mnh.
76.- PHNG NGA:
Khi Ng Khi ra trn, hai bn t hu dng kim. Khi ni rng: Tng ch trng
coi c trng, gp nguy nan th quyt nh, lo iu khin ba qun, l vic ca
tng. Ch cm mt thanh kim, u phi l vic ca tng.
Cho nn k bit o t trc ht phi lo liu, chng chu tht bi v s khng bit
ngn nga. iu xu l ch k c cng nh d tin ln cu nh. Qun ch lo
liu ngn nga ta, ta ti th b ch ch ng. Cho nn binh php ni rng: Cu c
m theo, thy c th gip vo nn ch nhn chng dm chng c, nu xc phm th
b nh tan.
77.- MU TR:
Li ni ba bi, khng cn thn th s phm thng khng th ngn nga. Nc
lt, sm st c th lm cho ba qun lon lc. By gi phi dng mu tr tr yn,
dp lon. Tho lun ti miu ng tm k hay. Lun vic trao mnh thm
long trng. Lun cch khc phc gian nan thm sc bn. Nh th c th nh
thng nc ch v hng phc h.
78.- CHM NGN:
Vic binh c nm iu cn nh:
- Lm tng th qun nh
- Xng pha nguy him th qun ngi thn
- nh ch th qun mnh
- Quyt cht th c sng
- Thng gp l h sch
*
**
Trm ngi mang kh gii c th hm trn;
Ngn ngi mang kh gii c th bt ch git tng;
Mun ngi mang kh gii c th honh hnh gia thin h.
47 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

*
**
Chuyn nht t thng;
Ly tn t bi;
Trn dy kn th vng chc;
Tin phong tha th thng sut;
Lnh s ch hn s tng mnh th bi.
S d bit thng bi l nh so snh tng nh vi qun ch. Tng nh v qun
ch cng ging nh cn v qu cn vy.
Yn tnh th tr.
D gp th lon.
79.- SU C:
Ngi xa ui gic khng qu trm bc, treo c x khng qu hai x (*), l
by t c l. Khng dn k yu vo th cng v thng xt ngi k b thng
tch v bnh tt, l by t c nhn. Thnh thc t by ra, l lm sng t c
tn. Ginh nhau iu ngha m chng ginh nhau iu li, l by t c ngha.
Li c th ci o ra, l by t lng dng cm. Bit u bit ui, l by t tr
tu. em su c ra m khuyn dy cho hp thi lm ging mi cho dn chng,
l php chnh tr ca ngi xa.
(*) X: ba mi dm.
80.- TRIU NH V QUN NG:
Thi xa nhng k dung tng trong triu nh khng c vo qun ng, nhng k
dung tng trong qun ng khng c vo triu nh. Nhng k dung tng trong
qun ng c vo triu nh th c hnh ca nhn dn b h hoi. Nu nhng k
dung tng trong triu nh c vo qun ng th qun ng s yu t.
Cho nn trong nc, ngn ng vn nh v n ha, ti triu mi ngi u cung
knh khim tn, lo sa mnh i x vi mi ngi. Mi ngi khng c triu
th khng ti, khng c hi th khng ni, kh ti d lui.
Trong qun l khng chin vng vng, trong hng ng thi ua hng hi. Mc qun
phc, mang gip tr th khng ly, ngi trn binh xa th khng lm l, canh gi
trn thnh th khng b chy, gp cnh nguy nan th khng t ra yu hn.
Cho nn nghi l v qun php l b ngoi v b trong, vn v v l tay mt v tay
tri.

48 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

81.- LNG NGI, SC MNH, TP LUYN, CHIN U:


Lng ca tng v lng ca qun s l lng ca ta. Lnh, xe, tru, nga khe khon
no l sc mnh. Vic rng dy ct l d phng, vic chin u ct l tit .
Tng qun l thn mnh, s tt l tay chn, hng ng l cc ngn.
82.- THI TRI, TI SN, TI NNG:
Mun chin u phi c thi tri, phi c ti sn, phi thc kho gii.
Ngy gi chng sai chch, bi c qu tt v hnh ng kn nhm, l c
thi tri.
Dn chng c , nh c m lm iu tt lnh, l c ti sn.
Ngi c luyn tp, trn by sc bn, sp t cc vic ht mc d b, l
kho gii.
83.- GI T V TH:
Lc u binh ging nh gi t, nhng v sau khi ch m ca th chy l nh th,
ch khng kp chng c.
84.- TINH THN:
Ngi ngi u ngay thng, li li u nng bng nh la.
85.- PHNG CHM DNG BINH:
Chin xa ly s dy kn lm kin c, lnh b ly s ngi gi lm vng chc; gip
tr ly s nng n lm bn b; binh ly s nh nhng lm u thng.
Gi th t kt thn giao hay tuyt giao, gi l lo tnh n cng cc (dt lo
ngh); chn binh tt hay xu, gi l lm ngi thm mnh; b hay dng, cho n
hay bt nhn, gi l d ngi: l php chnh tr ca thi xa.
86.- NM IU KIN:
Php dng binh buc nm iu kin: nhn i, tn thc, tr mu, dng cm, uy
nghim, thiu mt iu cng khng th c.
87.- BA TH:
Vic hnh binh c ba th ln: mt l tri, hai l t, ba l ngi.
Th tri l tri trng trong sng, nm sao ng , sao chi khng sinh, thi tit

49 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

iu ha.
Th t thun li l thnh cao, b dc, nc rng ngn dm, ca , ng hp,
ng i khc khuu nh rut d.
Th ngi l cha thnh, tng hin, ba qun gi l, s tt tun mnh, lng thc
v gip tr y , chc chn.
Tng gii th nhn thi tri, dng th t, da vo li ngi, cho nn hng vo
ni no ch cng khng nh li c, l nh hon ton vy.
88.- NM TI V MI LI:
Tng c nm ti v mi li.
- Nm ti y l dng, tr, nhn, tn, trung.
Dng th khng cho ai xc phm mnh.
Tr th khng ri lon.
Nhn th thng dn.
Tn th khng la di.
Trung th khng hai lng.
- Mi li l:
Dng cm m khinh cht.
Lm gp rt m lng nn nng.
Tham lam m mong li.
Nhn i m bt nhn.
C mu tr nhng lng khip s.
Tn thc nhng hay tin ngi.
C tnh lim khit nhng chng thng ngi.
C mu tr nhng lng tr bing.
C tnh cng ngh nhng cy mnh.
C tnh nhu nhc m thch dng ngi.
Dng cm m khinh cht th c tr nn hung d.
Lm gp m lng nn nng th c th b lm chm tr.
Tham lam m mong li th c th hi l (t lt).
Nhn i m bt nhn th c th khuy nhc.
C mu tr nhng lng khip s th c th dn vo ch cng qun.
Tn thc m hay tin ngi th c th b la di.
Lim khit m khng thng ngi th c th b khinh ln.
C mu tr nhng lng tr bing th c th b nh p.

50 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Cng ngh nhng cy mnh th c th th ngi.


Nhu nhc m thch dng ngi th c th c th b ln hip.
89.- DNG NGI:
Phi bit s dng nhng k c mu tr, nhng k dng cm, nhng k tham lam,
nhng k ngu ngc.
Nhng k mu tr th thch lp cng.
Nhng k dng cm thch thc hnh ch hng ca mnh.
Nhng k tham lam thch chy theo li lc.
Nhng k ngu ngc khng nhn thy ci cht.
Ty theo tnh tnh ca mi ngi m dng h, l php dng ngi vi diu ca
qun l.
90.- TM IU T HI:
Trong ngh lm tng c tm iu t hi:
Th nht: Tham lam cu mong khng bit chn
Th hai: Ghen ght k hin ti
Th ba: Tin k dm pha, a k nnh ht
Th t: Liu lng v ngi m chng liu lng v mnh
Th nm: Do d m khng quyt nh c
Th su: M say ru ngon, sc p
Th by: Thch vic di tr nhng lng hi s
Th tm: Ni nng ba bi m chng gi l nghi.
91.- PHM CCH CA TNG SY:
Ngi tng c nhim v nguy him, bi v nhim v quan trng t phi nguy
him. Cho nn ngi tng gii khng mnh, khng cy th, c thng yu
m khng mng, b lng nhc m khng s hi, thy li m khng ham, thy ru
ngon sc p m khng m say, mt lng liu thn v nc m thi.
92.- IU MONG C:
Bn iu mong c l:
- nh th mong dng c k l.
- Mu th mong c kn nhm.
- Qun lnh th mong c yn tnh.
- Lng ngi th mong c chuyn nht.

51 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

93.- TNG GII:


c tnh ca ngi tng gii l: cng rn m khng b b gy, mm mng m
khng b vy v. Cho nn c th dng yu chng mnh, dng mm chng
cng. Mm mi, yu mi th s b tc ot. Cng mi mnh mi th s b tht bi.
Khng cng, khng mm, l l thng ca o.
94.- HAI TNH XU: KIU CNG V BING NHC:
Ngi tng khng th kiu cng. Kiu cng th tht l. Tht l b ngi ri b. B
ngi ri b th qun lnh s phn lon.
Ngi tng khng th bing nhc, nu bing nhc th vic tng thng khng
c thi hnh chu o, s tt s khng ht lng vng mnh, qun i s khng lp
cng, nc nh s b h hoi, gic cp s y ry.
Khng T ni: Nu c ngi ti gii nh ng Chu Cng, nhng kiu cng v bin
ln th k y khng dng c, khng cn xt ti cc c tnh khc.
95.- NM C TNH:
- Cao qu, trong sch khuyn i
- Hiu knh nu danh
- Tn ngha giao du vi bn b
- Nhn i dung ngi
- Ht sc lp cng.
l nm c tnh ca ngi tng.
96.- TM VIC XU:
- C mu tr m khng phn bit c phi tri.
- Bit l nghi m khng dng c bc hin lng.
- Lm chnh tr m khng chnh n c hnh php.
- Giu m khng cu gip c k ngho.
- C tr thc m chng c th chun b khi vic cha thnh hnh.
- Lo toan m khng phng b c vic nh kn.
- Khi thnh t m khng th tin c k m mnh bit kh nng.
- Thua m khng th t mnh ngn mnh ng hy bng.
l tm vic xu.
97.- KHINH NGI:

52 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Kinh th ni rng: Khinh ln ngi qun t th khng th c lng ht mi


ngi, khinh ln k tiu nhn th khng th dng ht ngi.
98.- PHP DNG BINH:
iu ct yu trong vic dng binh l: cm nm lng d ca mi anh hng, thi hnh
nghim chnh vic thng pht, bao gm ngh vn nghip v, kim c hai thut
cng mm, xem ht cc thuyt l ngha, trc dng c ri sau mi dng v lc,
yn tnh nh c ln, di chuyn mau l nh con ri c, ph tan ch kn lin ca gic,
b gy ch mnh ca gic, dng c x rc r, ban hiu lnh bng chin trng, lui
nh ni di, tin nh gi ma, dy binh nh xung dc, nh mnh nh cp d,
bc bch nhng dung np ch, ly li d ch, dng l gi ch, t h mnh
ch sinh kiu cng, kt thn ly gin ch, lm cho ta thm mnh, m tri li
lm cho ch suy yu.
99.- CHNH TR CA TNG SY:
Ai b nguy khn th lm cho h yn n, ai s st th lm cho h vui lng, ai phn
nghch th em h tr v, ai b oan c th gii cu h, ai cng thng th nn h,
ai yu ui th nng h, ai nhiu mu k th gn gi h, ai dm pha th lt ty
h, ai c ca ci th cho h, khng sc mnh m khinh ch, khng cy giu c
t v kiu ngo i vi ngi, khng cy c yu mn th uy, tnh ton
trc ri sau mi dy binh, bit chc thng ri sau mi nh, c ngc la khng
c dng lm ca ring, c con trai, con gi khng c t sai dng. Nh th,
khi sa tr v ban b mnh lnh mi ngi u tnh nguyn chin u, dng binh
khng mu nhiu m ch t tht bi vy.
100.- TAY CHN CA TNG SY:
Bc tng sy t phi c k tay chn lm tim bng, c k tay chn lm tai mt, c
k tay chn lm mng rng. Nu khng c ngi lm tim bng th cng ging nh
ngi i m khng uc, khng c ngi lm tai mt cng ging nh ch ti
tm khng bit cch vn ng, khng c ngi lm mng rng cng ging nh
ngi i n vt c khng th no khi cht. Cho nn ngi tng gii phi c
nhng k nghe rng, nhiu mu tr lm tim bng, phi c nhng k trm lng, d
xt k cng, cn thn, kn o lm tai mt, phi c nhng k gan d, mnh dn lm
mng rng.
101.- TR V NGU:
Dng ngu chng tr l nghch, dng tr chng ngu l thun, dng tr chng
tr l c c mu.
102.- BA C HI:

53 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

C ba ng li:
- Th nht l cng vic;
- Th hai l th lc;
- Th ba l tnh cm.
C hi ca cng vic xy ti m khng ng bin c, l khng c tr thc.
C hi ca th lc chuyn ti m khng mu c l khng c ti nng.
C hi ca tnh cm pht sinh m khng thi hnh c l khng mnh dn.
Ngi tng gii t nhn c hi m xp t thng trn.
103.- L LI:
Khi ra qun, phi c l li. Mt l li th phi gp vic bt li. L li c 15 th l:
Th nht: Bit lo liu, ngha l rnh r v vic gin ip
Th hai: Bit ni, ngha l gi gn li ni
Th ba: Mnh dn, ngha l nh vi s ng m khng nhiu lon
Th t: Lim khit, ngha l thy li m vn ngh n iu ngha
Th nm: Cng bng, ngha l thng pht u nhau
Th su: Nhn nhn, ngha l gii chu iu xu
Th by: Khoan hng, ngha l dung np ngi
Th tm: Tn thc, ngha l nhn li mt cch kh khn
Th chn: Cung knh, ngha l gi l i vi cc bc hin ti
Th mi: Sng sut, ngha l khng dung np cc iu sai lm
Th mi mt: Cn thn, ngha l khng lm iu tri l
Th mi hai: Nhn i, ngha l gii nui dng s tt
Th mi ba: Trung ngha, ngha l liu thn v nc
Th mi bn: Gi phn, ngha l bit dng, bit
Th mi lm: C mu tr, ngha l t lo cho mnh ri sau lo cho ngi
104.- TNG L GC:
V li nc ly binh lm gc, binh ly tng l gc, s tt ly tng lm ch. Bi
th mun c binh mnh nh thng hoc gi vng th trc ht phi bit dng
tng, tm c ngi ph t ri sau mi c th th uy gia thin h, lm cho mi
r bn phng phi ti hng phc, l gc ln ca k c nc.
105.- PHNG TH V TN CNG:
Tng ch bit dng php chnh m khng dng php k, l tng phng th.

54 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Tng ch bit dng php k m khng dng php chnh, l tng chuyn v
chin u (tn cng).
Tng chuyn v k hay chuyn v chnh u c th gip nc c c.
106.- QUAN ST:
Khi dy binh, lp dinh, nh trn, hy xem c x lay ng th no, lng nghe ting
ching trng, tnh ton ngy gi xem im tt xu, ty theo cch chuyn vn
ca nm hnh, ty theo s ra vo ca thn v, ty c ng bin m dng binh.
107.- THIN TNG:
Nu c bc thin tng th qun ch khng bit qun ta t u m ti, thc ging
nh thn linh dng binh. Qun ta khng bit tng y lm g. Tng y ng hay
tnh u c tit phng hng, nm s thng bi trong tay, thy trc lng d
ca tri t qu thn nn c th lm cho binh s yn lng.
108.- TNG CM NM HT THY:
Trong bin gii, vic ca trm h u giao cho tng.
Ngoi bin gii, vic ca nc ngoi cng giao cho tng.
109.- KHNG CN DNG BINH:
Ngn ng ni rng:
Tng vn, tng v hiu rnh vic nc th khng cn dng binh.
110.- I TNG:
Bit mm, bit cng; ti hoa m mnh dn; dng cm m mu cao; trn nn c th
vn chuyn; quay v m ngay thng; thng hiu khp mun loi m lng mun
gip thin h; ngi thng tho cc iu trn c th gi l bc i tng.
111.- NC MNH HAY YU TU THUC VO TNG SU:
Cho nn ni rng: tng sy l ngi gip nc, gip chu o th nc mnh, gip
s h th nc yu. Dng tng t phi xem dng mo, xt thn kh bit lng d
nh th no.
t lm vua cng do ni tng, chn ngi hin ti trao quyn bnh, ct nhc
m chng nghi ng, tng sy t bn trong phi ng bin cho ngay thng, bn
ngoi phi x s phi thun mnh. ng bin ngay thng th qun k nghim minh,
x s thun mnh th b ti gi trn trinh tit, dy binh chng ch h ch l nn

55 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

cht chc hay sao?


112.- TI NNG CA TNG SY:
Vic thnh bi ca qun l u c th trng thy ngi tng, h l hnh vi ca
ngi tng hay sao? Hnh vi ca ngi tng l vic dng. Tr ngang vi mun
ngi m nu khng dng c mun ngi th cng ging nh k ngu. V dng
hn ba qun th cng ging nh k yu ui. K gii lm tng th ng ng
chnh chnh nhng cng bit bin ha, cng ci nhng bit thng ngi, nhn t
nhng c th chm git, mnh dnh nhng hiu bit rnh r, c y k sch
ch ng bn li s, c th lay chuyn mi tr lc, lp c cng lao to tt tr
ha, dp lon.
113.- CHN TNG:
Quc gia dng binh, ban b lut php, quyn sinh st u trong tay i tng.
Ngi tm phc ca nc nm gi vn mnh ca ba qun, u c th tuyn dng
ba bi c?
Nu mun trao mnh cho tng th phi xem trc th ngi tng c c chn
thnh hay khng. Mun bit c c hay khng, phi quan st bn iu:
Th nht l v mt.
Th hai l li ni.
Th ba l c ng.
Th t l vic lm.
Sch Vn C Chi ni rng: Tuy c qun i trm vn, cng phi kim cho c
bc tng sy nut ch ri em tt c li kh ca quc gia m trao cho tng y.
Nu khng c ngi nh th, th dng tng cng v ch.
114.- TM LOI TNG SY:
Tng sy c hai hng ln nh, mi hng c bn th. Nu khng thuc vo tm
loi y, sao ng gi l tng?
Bn loi tng bc cao l:
- Th nht: Thin tng (xem mc s 107).
- Th hai: a tng.
- Th ba: Nhn tng.
- Th t: Thn tng.
Bn loi tng bc thp l:

56 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

- Th nht: Uy tng.
- Th hai: Cng tng.
- Th ba: Mnh tng.
- Th t: Lng tng.
115.- A TNG:
Hng a tng c cc c im sau ny: n ni no th quan st a l k cng,
ni m xa gn, rng hp, kh d nh th no, rng r tha dy nh th no, khe
lch su cn nh th no. Nu xem tng y ch huy, th khi chin thng, trc v
sau khng tr ngi, tri v phi khng ngng tr, lnh b v lnh k i li tin li,
qua v kch dng rt thch hp, qun lnh ti lui rt thun tnh, ngi v nga
khng bao gi b cng khn, cng hay th u c tin li, hnh qun th kim
c vng nhiu c nc, ngi v nga khi b i kht, du c ri vo t cht
cng sng st, gp t nghch th dng thun, gp t thun th dng nghch, khng
cn chn t kh hay t d u c th yn n hnh ng v sau, hnh ng ri
th quyt thng l hng a tng.
116.- NHN TNG:
Hng nhn tng c cc c im sau ny: Khng tham tin ca, lm vic c tit
, chng m tu sc, gi mnh theo l, em lng trung th b trn, cng chia x
vui bun vi s tt, ot ca ci ca ch m khng dnh ring, bt c n b
con gi m khng gi ring, dng mu m bit dung ha, nghi ng m quyt on,
dng cm m khng xc phm ai, nhn i m khng b lut, trng pht ti nh, tha
th li ln, khi pht ti khng cha k thn thuc, khi thng cng khng cha k
th ch, gip ngi gi nua, v v tr th u, an i k s st, lm vui lng k lo
bun, phn xt k tha kin, t co k nhng lm, tr dp bn gic cp, c ch k
cng ho, che ch k yu ui, sai khin k dng cm, tr git k ngang dc, c
k n hng phc th cho lm li chc c, ai mt th tr li cho h, ui b k vong
bn, ban tc cho k theo mnh, kim ch k hung bo, gn gi k mu tr, la xa
k dm pha, c thnh m khng cn nh, c t m khng cn gi, gp ch
cn hp th ch xem cch chng bin ha, gp ch di tr th theo mnh m hnh
ng, gp cnh nghch th xem xt, gp cnh thun th tin nh, l hng nhn
tng.
117.- THN TNG:
Hng thn tng c cc c im sau ny: Ly tri t by, ly t bin ha,
ly ngi s dng, ly ba tng kim cc vic y, gi l thn tng.
118.- CNG TNG:

57 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Hng cng tng c cc c im sau ny: Khi hnh binh khng cn xt thin
thi a li, dng ngi khng cn bit l mnh dn hay nht s, nghe c ch th
i ngay t khng ng lo, khi c ai tri lnh, khng cn bit l ti to hay ti nh, u
dng hnh php xt x, ai nghe tng y u s hi, ai chng li th quyt ph,
l hng cng tng.
119.- MNH TNG:
Hng mnh tng c cc c im sau ny: Khng cn bit qun i nhiu hay t,
khng cn bit ch mnh hay yu, ba qun u tun lnh rm rp, qun c th bin
ha hng mun ngn cch khc nhau theo ngn tay ch huy, ra qun bt ng, c
ng thn diu, mt nga mt kim c th xung phong i trc, khin qun ch
khng kp xoay tr, phi s m trnh xa, l hng mnh tng.
120.- LNG TNG:
Hng lng tng c cc c im sau ny: Bn ngoi th uy nghim, bn trong th
d tn, gia th mnh m, gm kim tt c ba tng mo y, l hng lng
tng.
121.- CCH DNG CC LOI TNG:
Tng l ngi m nc nh sai dng.
Nc c thin tng, th c th chng c vi qun ch lm tri o tri.
Nc c a tng, th c th chng c vi qun ch lm tri o t.
Nc c nhn tng, th c th chng c vi qun ch lm tri o ngi.
Nc c thn tng, th c th chng c vi mi ch th trong thin h, mi
ln dy binh khng h tnh ton sai lm.
Uy tng c th gip thin tng, cng tng c th gip a tng, mnh tng
c th gip nhn tng, lng tng c th che ch cho bn phng.
Tuy ni l mnh tng, cng tng nhng c th hnh ng mau l, c vic.
Nn cc hng tng sy khng th dng ring mt mt. Nh trn l th ca tng.
122.- C HNH CA TNG SY:
Hnh ca ngi tng l khng lu luyn v con t rng mnh liu thn v
nc. V mnh ca Vua, tng khng dm khinh l nghi t rng mnh tha thit
c trng dng. Khi tng ngoi, c th c lc khng tun lnh Vua, m ch
rng lm li cho nc nh, i vi mnh th trong sch, i vi k s th qu trng.
Bi th cho nn nu tng sy khng nghe li khuyn can th cc anh hng s ln

58 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

trnh, tng khng theo k sch hay th mu s s b i, coi thin c nh nhau th


k hin v ngi ngu ln ln, thng pht ln xn th ging mi s tan r, thng
mng th thiu uy nghim, thng gin th lng ngi xa la, ni nhiu th vic c
mt phi tit lu, ham thch nhiu vic th tm tr nghi ng, m lon; khoan dung
th lm cho qun s cm kch, hung bo th lm cho qun s tc gin.
Tng chuyn quyn th k di quy li v tng, tng t cho mnh l ti gii th
k di khng c cng trng, tng nghe li dm pha th k ngay thng s xa la,
tng lm vic t t th k di trm cp, tng lu luyn chn ni phng th s tt
sinh ra dm ng.
123.- PHNG CHM CA TNG SY:
Khinh r tin ca, sc p gi mnh trong sch;
Trnh xa cc vic him nghi vt ln;
Lng l lo xa khi tht bi;
Ty theo thi c m bin ha cho thun tin lp cng;
Rng ri vi ngi, dc lng lm vic qui t tnh thng;
Nghe iu lnh, ui b k dm pha tin xa;
Trc o lng, sau hnh ng m ng bin;
Trc tin sau ni hng phc k di;
Trng pht ti li, tng thng cng lao sa ngi;
Xt xa r nay soi sng cho ngi;
Coi r sc p, qu trng ngi c ngi;
La b vic t, liu thn v vic cng gi nc;
Thn sc phi ngay thng, hnh dung phi oan trang;
C ng nhanh nh gi, ngng ngh lng l nh g ni;
nh trn nh sm st, sp t kho lo nh qu thn;
Suy t nh nh chiu, mnh lnh nh sng tuyt;
Nu c nh th, tng sy c th m ng vic ln ca quc gia.
124.- LNG NHN I CA TNG SY:
Trong qun c bnh tt, tng phi thn hnh cha tr. Trong qun c vic cht
chc, tng phi khc thng. Qun ng gi ni xa th cho php v n thm
ving. Khi lm l khao qun th phi chia u cho qun lnh v li s. Khi mun
dy binh hoc sp t vic g th phi nhm hp tt c tng t bn lun, mu
k phi sp t xong ri sau mi nh. Cho nn tng sy i vi qun lnh phi
c ban hu ru ban n ht mu. Ngy xa Hunh Thch Cng k rng: C
mt lng tng khi ai biu bu ru lao th nm xung sng ri khin tng s
n ging nc m ung. Mt bu ru lao khng th lm cho nc sng c mi
v ru th m ba qun cm kch bi n hu bn ng lng quyt cht. Li k
chuyn Ng Khi cm binh, c mt lnh tt b mt nht, Khi thn hnh iu tr v

59 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

mt mt nht, khin cho ba qun cm kch m ht lng nh gic.


Cho nn s tt c ci vui vt tru nu ru, chin u hng say, thng yu gip
ch tng nh con em theo cha anh, nh tay chn che ch cho u mt, khng
ai c th chng c li c.
Nu bc lt lm cho s tt phi au kh, bt chng lm vic nhc nhn, bung ra
li ni on th kh nghe, nh th l tng sy xem s tt nh c rc, th s tt s
xem tng sy nh cu th, n tnh trng y ch mong cho hng ng c y
cng l vic rt kh, lm sao c th trng mong qun s s liu cht xng n nh
ch? l ni s lc v php tng sy an y v v qun s.
125.- KIU CNG V NHT KH:
K lm tng khng bao gi thy qun mnh nhiu m kiu cng, khng bao gi
thy qun mnh t m nht ch. Khng c con vt no mnh nh con h nhng khi
bt heo chung m b dn c ui th cng phi cong ui m chy chng dm
quay lui, nh th hiu rng c th ly vic ngha sai khin ngi.
Tng kiu cng th phi tht bi. K lm tng khng th cy rng mnh tr dng
m khinh ngi. Tng Ngha s d nh c Hng Lng, Bch Khi s d git
c Triu Qut cng v l y.
126.- KHCH NG S TT:
Vic khch ng s tt c nhiu cch:
- Hoc ly s qu cm khch ng: nh Lu K i Tng gi Thun Xng;
gp khi ngi Kim xm ln pha nam, K bn c v t chy thuyn b, t
khng chu i, rn ngi nh khng c khut phc trc qun ch.
- Hoc ly lng trung ngha khch ng: nh Trng Tun by ra bc tng ca
vua ng, ly khc trch su tng, nhn i ngha m chm h, nh
khuyn khch ch kh ca qun s.
- Hoc ly lng ch thnh khch ng: nh Trng Tun th quyt cht lm cho
tng s phi thng tm m gic b tan v. Vua ng c Tng nhn li v
mnh m trm quan liu mnh quyt cht.
- Hoc nu iu li hi khch ng: nh Dng Khnh gi Thnh , tuyn m
hin s, tch tr lng thc, tr cp cho nhn dn, dn Thc luyn tp dao gy
gip quan qun lm cho r Man phi thua ln. L Mc i Tng trn gi Dc
Chu, c vt g chia u ht cho s tt.

60 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

- Hoc ly tin ca, vi la khch ng: Hunh Thch Cng ni rng: c tin
ca m em phn pht cho mi ngi th qun s s liu mnh quyt cht. L Mc
i Tng cng lm ging nh th.
127.- MI HAI CCH CHC THNG:
Bc vua ca loi ngi bit php chc thng, cho nn c th gm kim vic rng
ln thng nht ch , v th uy gia thin h theo mi hai cch sau ny:
Th nht l lin hnh (hnh php lin i) ngha l nhng k gi gn i ng s
cng chu mt ti nh nhau.
Th hai l a cm (t cm i li) ngha l ngn cm vic i ng lng bt k
gian t bn ngoi t nhp vo.
Th ba l ton qun (bo ton qun i) c ngha l cc th lnh nng ta vo
nhau, ba v nm ging nhau lin kt vi nhau.
Th t l khai ti (m ca) ngha l chia t lm gii hn, mi ngi phi gi
vng, liu cht lm trn chc v.
Th nm l phn hn (chia gii hn) ngha l tri v phi ngn nhau, trc v sau
ch nhau, qun ng vng quanh gi chc, n hoc ngn.
Th su l hiu bit (s hiu phn bit) ngha l qun ng trc sp t tin
ti, khc vi qun ng sau, khng c tranh nhau i trc hoc leo tro mt th
t.
Th by l ng chng (nm chng) ngha l sng t hng li, u ui khng
lon.
Th tm l ton khc (cong queo ht thy) ngha l khc chit theo nhau, u chia,
thnh nhiu b phn.
Th chn l kim c (ching trng) ngha l ct nhc k c cng, trng dng k c
c.
Th mi l trn xa (xe trn) ngha l cm mu lin tip nhau, che mt ngi li.
Th mi mt l t s (qun s liu cht) l nhng k ti tr trong ba qun, ci
chin xa, tung honh trc sau, dng mo l ch ng qun ch.
Th mi hai l lc tt (lnh mnh) ngha l coi sc mi ch khng lay chuyn.

61 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Dy qun s cho thnh thc mi hai php trn, ai tri lnh khng c tha th.
c nh th th: c th lm binh yu tr nn mnh, lm cha thp hn tr nn tn
qu, lm mnh lnh yu t tr nn mnh m, lm dn chng xa la tr nn thn
yu, lm cho khi ng nhn dn tr nn yn tr, c th gi gn t ai rng ln,
chin xa khng bao gi b nguy khn, ch cn dng o gip bng t m khng cn
rn gip st, th m cng lm cho thin h phi phc uy ca mnh vy.
128.- CHUYN, PHP, THNH, O:
Qun i p dng php lut cho mnh, gi l chuyn; buc ngi di phi s php
lut th gi l php. Dng binh khng v vic nh, chin u khng v li nh, gi
l thnh; hnh ng kn o, lng l gi l o.
129.- CH KH:
Tng l ch, ba qun l kh. Kh th d ng m kh ch ng.
Nu tng trn gi ch ng c kh th nhng k s hi s yn nh, s phn trc
s c dp yn, qun ch du ng ti trm vn cng s b nh ui.
Ch ngay thng m mu thng nht, kh pht ra m lng dng cm tng gp bi, th
chc thng.
130.- LI KHUYN:
Thy h th tin, thy thc th dng. Chng thy ba qun ng o m khinh ch.
Chng thy vic nhn mnh lm trng m quyt cht, chng thy mnh tn qu m
khinh r ngi, chng v thin kin ca ring mnh m hnh ng tri ngc vi
qun chng, chng nghe li bin thuyt m cho l ng hn, qun s cha ngi th
mnh ch nn ngi, qun s cha n th mnh ch nn n, khi nng rt u phi nh
nhau, c nh th th qun s s liu mnh quyt cht.
131.- GI B MT:
Vic ca mt ngi ch tit l cho hai ngi bit. Ngy mai phi i ni no,
ngy nay ch tit l ra. Phi ko qun mt cch kn o, lng l, v cn thn ng
cho gin ip hay bit g. iu b mt trong cng vic ch tit l ra li ni.
iu b mt trong li ni ch tit l ra dng mt. iu b mt trong dng mt
ch tit l ra tinh thn. iu b mt trong tinh thn, ch tit l ra mng
m. C hnh ng nhng giu kn manh mi, c s dng nhng phi kn ming.
Nhng iu ni c cng khng hi v ni cho bit t ra thnh tn. C iu vn
chng b mt, m lm ra v b mt.
132.- VIC CA TNG SY:

62 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Vic ca tng qun l yn tnh c su kn, ngay thng sa tr, bt tai bt


mt ca s tt chng khng bit g, thay i mu chng khng hiu, thay ch
i ng i khng ai tnh ton c iu g.
Thi k dy binh cng ging nh tro cao m vt thang i. em qun i su vo
t ch hu cng ging nh bn tn, ging nh xua n d, xua i th i, xua li th
li m chng bit phi i u. Nhm hp ba qun ng o, nm chng vo ni
nguy him, l vic ca tng qun.
Lun v vic lm th vic xa khc vic nay. Vic nhiu th php tc cng nhiu,
thi thay i th l cng thay i. Cho nn gii c binh php ngn xa, thy c
ch khng thch hp th ch chp nhn, thy li ni by th bit sai lm, nh th
cng cha bit quyt on, phn bit iu no ng, iu no sai.
Vt g ni phng th i ln, nn ot ly m thot. Ngn cm m li thi hnh,
rn e m li lm ra, xt tha m t dy, do mt bn m c ton th, khi lm ra
th thy k diu, b my bin ha tun hon. Ngi ta cu n v php tc m ta th
by ra php tc. Ai t php hay th thn linh lm sng php y.
133.- HC HI:
Xt tnh mnh r ngun gc vic binh. Tm ti s xa thy du vt ca vic
binh. Bit ht tng s thu trit tng trng ca vic binh. Bit thi v
thng sut qui tc ca vic binh. Kho st kh c bit r cc vt dng trong ngh
binh. Khi tnh c th lp mu m khng tit l ra ngoi. Khi ra ngoi t tm ti
iu mong mun ca ngi sa tr thin h.
134.- L TNG:
Tng ma ng khng mc o cu, ma h khng phy qut, gp ma khng che
lng, gi l l tng, chng t mnh theo l th khng th bit s nng rt ca s
tt. Ra khi ni quan i, gp ng bn ly, tng phi xung bc i b, gi
l lc tng, nu chng rng sc th chng bit s lao kh ca s tt.
Khi ng qun, ch qun sp t xong, tng mi vo qun ngh, ch thc n
qun s nu chn xong, tng mi n, qun khng t la th tng cng khng t
la, gi l ngn iu mun. Nu tng khng ngn iu thm mun th khng
bit s no i ca s tt.
135.- CHIA LOI LUYN TP:
Hi: Php luyn tp s tt phi nh th no?
p: Trong qun nu c nhng k mnh dn, liu cht, khng s b thng tch th

63 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

gom h li thnh mt ton gi l qun xng pha gm do (qun cm t).


- Nu c nhng k tro cao, vt xa, nhanh chn, chy gii, th gom h li thnh
mt ton gi l quan binh.
- Nu c hng vng thn tht th mun c lp cng tr li th gom h thnh
mt ton gi l qun t u (liu cht).
- Nu hng con em ca tng cht trn mun bo th cho tng y th gom li
thnh mt ton gi l qun t phn (phn ut m liu cht).
- Nu c nhng k ngho kh tc gin mun c tha ch th gom h li thnh
mt ton gi l qun tt t (quyt cht).
136.- QUI C:
Vua ng Thi Tn ni: Gia Ct Lng ni l binh c quy c m tng bt ti
cng s khng th tht bi, binh khng c quy c m tng ti gii cng khng th
thng c. Trm nghi ng rng bn lun y cha c ch l.
L Tnh p rng: V Hu ni nh th hi qu ng. Thn xt Tn T c ni rng:
Rn dy v tp luyn khng sng sut, li v tt thay i khng thng, by trn
ngang dc, gi l ri lon. T xa cc trng hp nh qun ta ri lon m ch
c thng li khng th m xu. Rn dy khng sng sut c ngha l gio hun
v kim sot khng ng theo php xa. Li v tt khng thng c ngha l tng
t v quan li gi chc c lu. Qun ta lon em li thng li cho ch c ngha
l qun ta t tan v, ch khng phi ch nh thng ta. Bi th cho nn V Hu
ni l s tt c qui c th du tng sy l ngi tm thng, binh y cng khng
tht bi. Nu s tt t ri lon, du l tng ti cng phi chu nguy hi, nh th
khng cn nghi ng g na.
Vua Thi Tn ni: V php gio duyt th phi tn thc, khng th sao nhng.
Tnh ni: Dy m ng o th qun s vui lng lm theo. Dy m khng ng
php th tuy sng thc dc, chiu qu trch cng khng ch g cho cng vic. H
thn thng xuyn xt qui ch i c, son c nhiu hnh nh t chc
c o binh c qui ch.
Vua Thi Tn ni: Khanh hy v ta m k li cc trn php, nht l cc hnh.
137.- TRN LC HOA:
Vua Thi Tn ni: Trm cng L Tch bn lun v binh php phn nhiu cng
ging vi kin ca khanh, ch c khc l L Tch khng cu xt n xut x. Hi

64 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

khanh ch trn php lc Hoa t thut no m ra?


Tnh ni: Ti vn hc theo php Bt Trn ca Gia Ct Lng, trn ln bc trn
nh, cc gc cc cnh u lin nhau, khc chit i din nhau. i xa by ra nh
th, h thn theo m v hnh, cho nn bn ngoi v hnh vung, bn trong v
vng trn, do m c tn trn l Lc Hoa.
Vua Thi Tn hi: Trong trn, ngoi vung, v sao gi nh th?
Tnh p: Vung sinh b, trn sinh k, dng vung lm qui c cho b, dng
trn ni vng quanh, Nh th b s nh t, hng ni ng vi tri. Khi b
c nh, vng ni c t chnh th s bin bo khng lon. Bt trn m lm su
l php c ca V Hu.
Vua Thi Tn ni: V hnh vung thy b, im vng trn thy binh. V b
th dy php dng chn, v binh th dy php dng tay. Khi tay chn u c tin
li, nh th l qu na ri chng?
Tnh ni: Ng Khi ni rng: Xa m khng la, lui m khng tan, l b php.
Dy qun s cng ging nh by c trn bn, nu khng v ng cho c i, th
lm sao nh c c? Tn T ni rng: o t ai bit rng hp, di ngn, o
ri th phi c lng bit nhiu t, c lng ri th phi tnh s, tnh s ri th
phi cn nhc bit nng nh, cn nhc ri th s thng bi c th quyt on
c. Binh thng ging nh ly qu dt (20 lng) so vi qu th (1/24 lng). Binh
bi ging nh ly qu th so vi qu dt, tt c u do s o lng vung trn c.
Vua Thi Tn ni: Su sc thay li ni ca Tn T. Khng o lng th t xa hay
gn, hnh dng rng hay hp th lm sao t ra tit c?
Tnh ni: Tng qun tm thng c th bit tit c. K nh gii c th
nh rt nguy him, thi nhp hnh ng ca h tht chp nhong, th nh ging
nh ging n, thi nhp ging nh phng tn.
H thn theo thut y, phm khi lp i u cch nhau mi bc, tr i cch
s i hai mi bc, mi khong cch mt i, lp mt chin i, pha trc tin
ln ly nm bc lm tit, nghe mt ting gic th cc i u tn ra, ng khng
cch nhau qu mi bc. n ting gic th t th nhng qun cm thng u
qu xung. By gi anh ba ting trng, h ln ba ting, ch ng s bin ha
ca qun ch t ba mi n nm mi bc. n khi gp vic th xp ng trc
l chnh, ng sau l k, xem ch ra sao. n khi anh trng ln na th sp k
ng trc, sp chnh ng sau, ch ch n xem ch s h, yu t ca
ch. Trn Lc Hoa i l nh th.
138.- C X:

65 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Vua Thi Tn hi: V phng sc ly nm c lm chnh chng? Dng c phan vy


xng vo nh lm k chng? Ly phn hp lm bin, ly s i cho thch nghi
chng?
Tnh ni: H thn dng theo php xa, phm ba i hp li th c da vo nhau m
khng tro nhau, nm i hp th hai c tro nhau, mi i hp th nm c tro
nhau. Thi ting gic, m nm l c tro nhau th mt li tn ra lm mi, m hai
l c tro nhau th mt li tn ra lm nm, m th c da nhau m khng tro nhau
th mt li tn ra lm ba. Binh tn th ly hp lm k, binh hp th ly tn lm k.
Dn d i ba phen rng ba tn nm hp ri r v chnh. Nh th bn s, tm ui
c th tp hp c, php s dng i ng mi thch nghi c.
Vua Thi Tn khen hay.
139.- PHP HOCH A:
Vua Thi Tn hi: Sch Thi Cng ni rng: t vung hoc 600 bc, hoc 60
bc, u tiu biu cho 12 gi, thut y nh sao?
Tnh p: Vch t vung 2200 bc, l hnh khai phng. Mi b chim t
vung vc 20 bc, b ngang 5 bc t mt ngi, b dc 4 bc t mt ngi.
Tt c 2500 ngi chia ra 5 phng, l khng a v bn x. Ci gi l khong trn
l ch cha trn vy. V Vng nh Tr, dng qun h bn l 3.000 ngi, mi
trn 6.000 ngi, cng li l 3 vn qun, l php hoch a (chia t) ca Thi
Cng.
*
*

Vua Thi Tn hi: Trn Lc Hoa ca khanh chim bao nhiu t?


Tnh p: t i Duyt vung vc 1300 bc, ngha l Lc Trn chim 400 bc
chia ra hai khu ng ty. Khng a 1200 bc l ch dy nh. H thn thng
dy 3 vn qun s, mi trn 5.000 ngi, ly mt trn dy php ct dinh tri, ly
nm trn xp t hnhn th vung, trn, cong, thng, nhn. Mi trn c nm ln
bin, tng cng l 25 ln bin tr ln.
Vua Thi Tn hi: Trn Ng Hnh nh th no?
Tnh p: Vn theo 5 phng, sc m t ra tn y, cn 5 trn vung, trn, cong,
thng, nhn l do a hnh m ra. Nu khng tp sn 5 th trn y, lm sao c th
gp ch c? Thut cm binh l thut d di, nn tm gi l ng hnh. B ngoi
th ly ngha thut s l tng sinh, tng khc, m thc ra b trong hnh th ca

66 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

binh l ging nh nc, ty theo hnh dng ca t ai m tm ng chy, ngha


l nh th.
*
*
*
140.- CCH TP LUYN:
Ngi ta thng cht ch m mnh bt lc, thng tht bi ch bt tin cho
mnh. Cho nn trong php dng binh, s tp luyn phi ng u.
- Mt ngi hc nh, dy li vn ngi bit nh.
- Vn ngi hc nh, dy li thnh ba qun bit nh.
Ly ta gn ch nh ch t xa ti.
Ly ta nhn ch nh ch mt.
Ly ta no ch nh ch i.
Binh ta ang by vin trn, ta buc chng i thnh phng trn.
Binh ta ang ngi, ta buc chng ng dy i.
Binh ta ang i, ta buc chng ng li.
Binh ta ang i qua tri, ta buc chng i qua phi.
Binh ta ang quay ra trc, ta buc chng quay ra sau.
Binh ta ang phn tn, ta buc chng t hp li.
Binh ta ang kt hp, ta buc chng gii tn.
Mi vic bin dch y u phi tp luyn cho quen thuc ri mi s dng binh y
c, l phn s ca tng sy.
141.- KIM SOT VIC TP LUYN:
Binh s thng ngy chm m trong cnh tin nghi, an lc, khng c tp quen
s cn lao. Nay mun sa li s i try, luyn gn ct, lm cho mnh khe th
khng g bng thi hnh php tc then cht sau ny.
T nay tr v sau phi kim sot xem cc quan c ph, trn c theo l c hnh
vic tp luyn cho u hay khng? Mi nm vo khong thu ng, phi c hnh
hai ba ln tp cho lnh quen vic lao kh v khuyn khch s kh, php y rt
hay.
142.- THNG PHT TRONG KHI TP LUYN:
V gio lnh trong vic binh, vic chia dinh lp trn, nu c ai khng nhn c
lnh m c ty ti lui, th buc h vo ti tri lnh. Ai cn i trc, hoc i sau,
hoc i bn phi, hoc i bn tri, th nn dy h phi i nh th no. Vic rn dy

67 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

c chu o, th ngi th lnh c thng. Khng rn dy cng ng mt ti


nh l tri li dy vy.
Khi lm trn, mt ng (ton 5 ngi) phi hnh ng nh mt ngi.Nu c mt
ngi khng chu liu cht tin nh qun ch th ngi rn dy cng c ti nh
k phm php. Mi thp (ton 10 ngi)phi t gi gn, nu mt mt ngi m
chn ngi khng liu cht tin nh qun ch th ngi rn dy cng c ti nh
k phm php. T thp tr ln cho ti t tng nu c ai tri php th ngi rn
dy cng c ti nh k phm php.
Ngi ng trng (cm u ng) dy bn ngi kia, ly vn lm trng, ly ngi
lm ching, ly trc lm c. Nghe nh trng th ti, thy h c th chy, nghe
nh ching th lui. Thy vy c th quay qua tri, vy c th quay qua phi. Nghe
ching trng cng nh th ngi. Ng trng luyn tp xong th hp vi tt trng,
tot trng luyn tp xong th hp vi b trng, b trng luyn tp xong th hp
vi binh y, binh y luyn tp xong th hp vi i tng, i thng luyn tp
xong th by trn ng gia, t bng ln, c 300 bc mt bng. By xong th
i gp rt cch bng 100 bc, phng gp 100 bc. Tp nh cho ng tit ri
by ra thng pht.
143.- CHIA TH HNG SANG HN:
Ngy xa mun rn dy dng chng, ngi ta phi chia th hng sang hn, cho
nhng k hc kinh s chng tranh ginh nhau, nhng k c ngha chng ln lt
nhau, nhng k ti ngh chng che giu nhau, nhng k mnh dn chng xx phm
nhau, nh m ch ng nht, tm ha hp.
144.- TRIU NH V QUN NG:
Ngy xa, khch ca triu nh khng c vo qun ng, khch trong qun ng
khng c vo triu nh cho nn ti c chng ln nhau.
145.- KHUA NG:
V cc cch khua ng, th c pht c x, p xe, p nga, khua binh kh, v u,
dm chn: by cch khua ng u phi thc hnh mt ln.
146.- KHUYT IM:
Nu ng cng nh t, hn cng nh thua, binh kh chng sc bn, gip tr chng
bn b, xe khng vng chc, nga khng chy hay, ng m chng t mnh c
nhiu, nh th l cha c o.
147.- TM TRN, CHN QUN:

68 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Kh th mnh m u do tm trn Thin, a, Phong, Vn, Long, H, iu, X m


ra. Li lp ra chn qun, phn bit r, v xy p kh th ca trn hnh.
Mt l thn qun gm nhng gia inh mnh m h v i tng.
Mt l phn qun gm nhng ngi mun bo th, nguyn i trc.
Mt l thy qun c th xng pha sng nc, lt thuyn trm cho.
Mt l ha qun c th phi nga xng pha la n, t xa n hm trn ch.
Mt l cung n qun c th n np ch hang hm, ko dy cung cng bung tn
mt lt, ch ng c qun ch nhgoi trm bc.
Mt l xung qun c sc mnh lay chuyn ni non, kh th hin ra c x, dng
hm trn ngi, bt bn gic mnh.
Mt l k qun, kiu dng khc thng, phng nga qua li gia hai trn, ui
nh qun ch chn xa xi.
Mt l xa qun, ti sc kho lo nhanh nhn, ti th xng pha tn , lui ln t
qun k, khin ch khng th ng n ta.
Mt l du qun qua li lanh l tun phng, cu ng ba qun, mi c ng u
lin h n ba qun, c nhng k leo tro nhanh nhn, i nh rn, np nh chut,
leo o, xung vc, vt thnh, khot vch
Chn ton qun ni trn chy i chy li che ch trung qun, cn d th chia ra
tm gc. cc gc ch ng, hp li cng ra qun. C th co, c th dn,
khin cho trong mt trn tt c huyt mch u lin lc vi nhau, lin kt chng
cht m thng sut ht thy.
148.- HA HIU V THNH TN:
Kt hp ba qun th c ng o vy. Ch nh vo s ha hiu kt hp m
thi. K tr xt n, k dn dng n, k mun tha mn n, k bt khut nui sng
n. Lm bc l s cm tc, lm sng li hn th. Thy mt nht ca ngi nh ca
mnh, bt ti ngi m tr git th nh t lng bt nhn. K c cng lao nh nht
cng phi ghi chp. K lm c vic th ban cp chng thng. c tin ca th
chia u. i vi k theo hu gip vic th thng xt. V v dn chng, tm mi
k thnh tn. Bt ch ch git nhiu. Nu thnh tn nh th, h ch c ba qun tun
theo s ch huy ca ta thi u? Tt c thin h s trng ngng ta nh n gi mt
vy.
149.- CM BINH:
Vic binh chng phi l vic hay. Ci ti lm li cho mnh cng l ci ti chuc hi
vo mnh. K mnh t phi git, k dn t c lng lang si. K tr t phi gi tr, k
mu t phi nhn nhn. Vic binh khng th b st nhng k mnh, dn, tr,
mu m khng dng, tc l khng th b st nhng k lang si, ham git, gi tr,
nhn nhn. Cho nn k cm binh gii th dng c ti nng, b iu bt li, thu

69 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

thp iu b ch, tr kh iu tn hi, nh th thin h khng khi no thiu k ti


nng. K cu th cng c th chiu vi, k lm gic cng c th v v, k trm
cp cng c th ct nhc. K qu cm khinh thng php lut, k theo ha vi
qun ch, v k xa l u c th dng c c.
150.- RN LUYN:
khi m sc yu, l kh suy. Sc d m lng s tr ngi, l thiu gan mt.
Lc kh suy, gan mt mt, th tr dng cng ht m khng th dng. Cho nn
cn phi lp th luyn kh, coi nh thng li luyn mt, by t lng mnh
luyn tnh, tp tnh luyn trn.
151.- KHCH L:
Khi khch l qun s, chng nn nh cy vo php lut. Danh vng c thm th
k cng dng phn khi. em li lc m dn d th k nhn ni, qu quyt s
phn khi. Dng th lc m bc bch, ly nguy nn m vy hm, dng xo thut
m la di th k nhu nhc cng phn khi. Nu tng bit thi n, th uy th lng
qun ha hip, vic mu s thnh tu, t l s tt trong ba qun s ging nh
rng cp rnh mi, khi gp ch th khc ch ngay m li c th lp th gip oai
nu cao tit kh, nu c thua chy cng khng mt nhu kh, tuy gp nguy nan vn
khng sn lng, nh th bt k ai, lc no cng c phn chn.
152.- PHP LNH:
Rng buc nga th ly gim m ng vo u, mun rng buc binh s th dng
php lnh. Cho nn mun hn thin h th khng th b php lut. Nhng phi thi
n trng hu ri mi c th thi hnh php lut. Hnh pht phi thi hnh ri sau mi
lp uy c. Nh th k gii dng binh ly tiu chun c, thua nh cng ti,
bit r ai nh, ai chy cu gip k tn thng. Git mt ngi m mi ngi
khip uy, pht k hn nht, chm k tht bi, m qun s cng thm phn khi.
ng ngh lng l nh ni non, chuyn ng mau l nh bng , khin cho qun
s khng dm khinh ln php tc, cho nn ch thng li m khng tht bi.
153.- DNG TI:
Than tic rng tri kh sinh nhn ti m c k s tr mu n nh v li khng
c trng dng, c tng chu i nh ch m ta li ngn cn.
154.- LO NGH N QUN S:
K lm tng phi hi thm vic h hi, chng bao gi sai khin m khng thng
cm, l cch lo ngh bc nht n qun s. Khi qun s phi mang gip tr tri
nng dm sng, i kht thiu thn, thn th b thng tch m chng dm than

70 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

kh, gp cn him nn m chng dm ku mt, cho nn k gii dng binh chng


qun s ca mnh b ch vy hm, ai theo th dng, ai b th git, l cch lo ngh
bc hai n qun s.
155.- NHU KH:
Nui uy th qu sn c, ng bin th qu mu cao. Hai qun ang nh nhau,
nghe h mt ting th phn khi, ch nh nhu kh m thi. Qun ch ng o
nh ti d di, cn ta t qun m ti ngn chn chng c, cng l nh nhu
kh. Gia m qun ch, qun ta ra vo, lui ti, xng xo dc ngang c, cng
l nh nhu kh. Tng kiu dng, mnh m, d tn, l tng c nhu kh. Nh
gi, nh ma, lm rung chuyn ni rng, l c nhu kh. Tng nh ti d di,
qun nhy ti xng xo, l tng, qun u c nhu kh. Dng nhu kh khng
ng ch th vp ng, khng c nhu kh th suy. C c tr m c th chu ton, pht
ra m thu li c th nhu kh khng bao gi ht.
156.- PHP CHIN U:
Php chin u l so snh o ngha, lp tt ng, nh hng ct, chnh n ng
ngang li dc, xt danh thc. Khi ng m i ti th ci xung, khi ngi m i ti
th qu gi. S th sp cho dy, thy nguy him th ngi xung. xa m nhn th
khng s, gn ng nhn th khng tan r. Di ngi vua, qun hai bn tri phi
b gip ngi xung, thong th th nguyn.
157.- H BN:
Trong mt ton qun, t c hng h bn (dng s) c sc gnh ni vc, khe chn
chy hn nga nhung, u sc git c git tng. Nu c nh th, nn chn
ring h ra m thng yu qu mn h, gi l qun lnh. Chia h ra nm th
binh, c ti nng, c sc mnh, c sc khe, nhanh nhn, nui ch nut ch. Ban
thm phm tc cho h, h quyt thng, chm nom cha m v con ca h,
thng khuyn khch h, pht h s uy, l php by trn vng chc, c
th gi gn lu di. Bit xt liu vic y th c th dy binh gp bi.
158.- CONG THNG:

V Hu ni rng: Bit trc c ci k cong thng th s


thng, l php tranh ginh.
159.- HIU LNH:
Sch Qun Chnh ni rng: Ni m khng nghe nhau nn mi by ra ching trng.
Nhn nhau m khng thy nn mi by ra c x. Mi ngi chuyn nht nn k
mnh dn khng c tin ti mt mnh, k khip s khng dm i lui mt mnh,
71 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

l php s dng s ng vy.


160.- IU TRNG MONG:
Nm iu trng mong:
-

Mong s tt c trng kin


Mong cung tn bn trng
Mong tp luyn dao, do c tinh thc
Mong b ng by trn c hp
Mong dng chin trng c x cho ng tit

Khng c lm iu g by b v ch. Cho nn nu khng trng mong cng vic


th c th trng mong thng trn c sao?

161.- PHN CNG:


Theo php giao chin th k ngn cm mu kch, k di cm cung n, k mnh cm
c x, k dn cm ching trng, ngi yu lm vic vt vnh v nui n, ngi tr
lm ch mu, hng xm nng nhau, cc i thp i ng che ch nhau.
162.- CHING TRNG:
Nghe mt ting trng th sp binh chnh t, nghe hai ting trng th tp
trn, nghe ba ting trng th i n, nghe bn ting trng th lm vic
nghim chnh, nghe nm ting trng th vo hng, nghe trng v ching
cng nh mt ln ri mi a c ln.

QUN L V THNG PHT


163.- L NGHI:
Mun tr qun th dng l v gi u cn trong tay mnh. Theo php tr qun th
nh hay ln u phi gi l nghi, lng bit phi thc hnh ra. Tr qun m
khng nh vo l nghi th k tr t s xc phm tng su, tng su s xc phm
thin t, do sinh ra cc vic ha hon. Quyn bnh ti cao khng th khng
trong tay mnh. Nu quyn bnh b ri vo tay k di th trn di c th lc bng
nhau, trn chng sai khin c di, di chng trnh bm ngi trn, l bi
quyn bnh ti cao khng trong tay mnh. i Hu ng qun s git Tit
S ri ginh lun chc v ca ngi b git.
(Gn y nh Trnh suy yu khng kim ch c ngi di, qun s sinh kiu
cng em n cnh lon vong, trng hp ny cng ging nh trng hp
72 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

trc)*.
* on ny do ngi i sau thm vo, nhc ti lon "kiu binh" thi Trnh Khi.
164.- S KH:
Trao kim dy binh, git tru b i qun s, an i v khch l s tt th s kh s
tng gp bi. Nn trng thng cng lao gi gn bin gii.
165.- GHI CHP CNG LAO NH NHT:
Nghe gic xm phm bin gii, bn gian bn m mu lm lon. Bc nhn thn
phng mnh ra qun chnh n vng quc, bo tn vng nghip, lp cng
trng ln lao. Binh php ni rng: cng lao nh nht m khng c ghi chp th
chng nn thng cng lao ngoi bin gii.
166.- MIN L NGHI CHO QUN S:
Trong qun th rng sc m tin ln, trong hng ng th thi ua ly thnh qu.
Mang gip tr th khng ly, ngi binh xa th khng lm l. Nn vic th chng
sai chch, gp cnh nguy nan chng sn lng. Cho nn l nghi v php tc l b
ngoi v b trong, vn v v l tay phi tay tri.
167.- TIP N B TRN:
Nu b trn i kiu m n, th o ti con l phi git tru b, rt ru m i
ng trm quan, h dm vin c c gic m thiu l vi bc vua, cha hay sao?
168.- TR NI, O NG:
Lnh n tri ca i tng tr sau tng v li s mt ngy th cha m v con cng
mang ti nh nhau. Lnh trn v nh mt ngy m cha m v con chng bt np
hay khng bo co th mang ti nh nhau.
169.- B RI NG NG:
Ham nh m qun c tng sy v li s hay l tng sy v li s b ri qun
lnh m chy trn mt mnh th phi em chm ht.
Li s trc b lnh mnh m chy, li s sau chm c li s trc v gi lnh li
th c trng thng.
170.- LIN I TRCH NHIM:

73 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Ba qun ang nh ln, nu i tng cht m c trn 500 qun theo li s khng
chu liu cht nh li qun ch th phi chm ht, cc qun lnh theo hu gn i
tng gia trn cng phi cht chm. Ngoi ra cc s tt c cng trng phi b
ging xung mt cp, s tt khng c cng trng th phi i lnh th ba nm.
Trong mt ng c ngi tht lc hay cht m khng ly c thy, th mi ngi
trong ng u mt ht cng trng, nu tm c thy th x ti ht thy.
171.- BA THNG LI:
Nay dng php lut trng tr s b trn, ngn nga s gim qun s, l thng
li th nht v vic binh.
Thp v ng ni lin nhau. Khi chin u, lnh v li s cu nhau, l thng li
th hai ca vic binh.
Tng gi uy v, lnh gi tit , hiu lnh tnh thc, nh hoc gi u thnh
cng, l thng li th ba ca vic binh.
172.- LNH NGN CM QUN S:
Nghe rng ngi xa tr qun, khi tri ma, trong qun c ngi ly ca dn mt
ci nn che u th ngi y phi b chm u rao cho mi ngi bit.
Hung l cht ph cy ci, dm nt rung nng ca dn, ph hy nh ca ca
dn, gian dm, trm cp, cht u ca binh s cht (?), git con trai ca gic, lm
nhc v ca gic, thm ch git thng dn ba bi ri cht u bo l u gic,
nh th l tri chng dung, php vua chng tha. Ai mang ti y th s b xt x
theo qun php.
173.- THNG NGI NH, PHT NGI LN:
Tng ly vic git ngi ln lm uy, thng ngi nh lm sng sut. Bi v git
ngi ang a v qu trng, l hnh php cc nghim vy. Thng cho k
chn tru, gi nga, l s tng thng thng sut ti ngi di. Do m
tng su xy dng c uy tn cho mnh.
174.- DNG NGI:
Lnh cha thn thit vi mnh m pht chng th chng khng phc, nu chng
khng phc th kh dng. Khi lnh thn thit vi mnh m s trng pht khng
thi hnh th cng khng dng c. Cho nn ly vn m sai khin chng, ly v m
sa tr chng, l php dng ngi. Mnh lnh m mnh t thi hnh ri em ra
dy dn th dn s phc, mnh lnh m mnh t thi hnh ri em ban b cho dn th
s c hp .

74 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

MC H
175.- CHN LA NHN VIN CHO MC PH (B T LNH):
Chn hai ngi cho vic thin vn: Xem sao, xem lch, xt phong th, kh hu,
chn ngy gi, quan st cc vic thin tai qui d.
Chn hai ngi coi vic a li: xt hnh th t ai li hi, xa gn, kh d.
Chn hai ngi coi vic coi vic binh php: ging lun binh php, luyn tp vic
binh.
Chn hai ngi coi vic th ton (k ton): ghi chp lng hng, qun s, kh
gii.
Chn hai y s: iu tr quan nhn.
Chn ba du s (ip vin hay thm t): lm vic gin ip, tun thm.
Chn bn ngi coi vic th t (cng vn): son tho cc t, trt, chng, s,
vit cc bi tu, biu.
176.- DNG PHP K (TRI VI PHP CHNH):
Cm qun mi vn, bit bao nhiu l s tt phi cht v xng pha nguy him, cho
nn khng th dng php k.
em qun i ng ngn dm, gp bit bao nhiu l gin ip ti ngh thn diu
nn cng khng th dng php k.
Ta xem cc nh chuyn dng php k, h mu k lp sn ri th thnh cng, cn
nu gp nh bt ng th phi tht bi, thc c trng hp nh th.
H chng phi qun cm t chng gip tng sy, gin ip chng c tng
thng cng khai! n hu cm ng c lng ngi, ngha kh kt thnh,
th m thng phi lo s khng rng c, hung h l tng sy chng tng tri
gian lao, hung h l lng hng khng sn sng, by gi gp lc cn kp, nhy
mt cn cha kp, du c dng php k, u c th mnh t dng c hay sao?
177.- DNG NHN TI:
Bc vng gi c nhiu ngi lm tay chn, tai mt, bc i tng c lm k lm

75 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

vy cnh gip rp. Cho nn qun i dng nhn ti ging nh triu nh.
C hng tr s (k s c mu tr) coi vic tham mu, vic tn hoch, vic mu lc,
dng ngay di trng quyt nh vic qun c.
C hng dng s (k s mnh dn) nh l kiu tng, kin tng, mnh tng
chuyn lo vic quyt chin, xung t, dn qun m ng cc vic nguy him
trc mi ngi.
C hng thn s (k s thn cn) nh l t tng, c tng, nha tng, ct hu
gn hai bn mnh, tuyn b mnh lnh, nm gi c quyn.
C hng thc s (k s bit rng) hiu trn nghi, bit bin ha xem cnh tr, thm d
my, nc, gi, ma, xt t ai, thy r ch tnh, bit c iu su kn, nh
nht, quyt nh vic qun ti, lui, ngng ngh.
C hng vn s (k s vn hc) thng sut vic xa nay, hiu r dch l, gi gn
nghi tit, son tho cc t hch s, t, chng
C hng thut s (k s bit php thut) thng tho cc vic thn linh, m dng,
ngy gi tt xu, bi ton, php thut, lm li cho mnh, tn hi cho ch.
C hng s s (k s coi v ton s), coi s sch k ton, qun s, vic b dng,
thng thng, qun nhu
C hng k s (k s kho lo) nh kim khch, cm t, gii vic trm cp, gii
vic du thuyt, gin ip, ra vo thnh ly ca ch mt cch d dng
C hng ngh s (k s c ngh ring) lo v tin ca, kh c, o ho rnh, tu b vt
h hng, sng ch cc my mc l lng
Ngoi ra, mi ngi u c bit ti, th d nh ci a, nhy ma, chi mng, ca
ht, nu nng, gi dng, chy nhanh
178.- TR V LC:
Tri sinh ra ngi, nu kh t ti trung h th sinh ra tr tu, nu kh tan ra bn tay
chn th mc mc. Mc mc th c nhiu sc. K tr th yu t. Nhng k tr dng
kim ton trn i khng c nhiu. Cho nn ai hn c mt trm ngi th
ng u mt trm ngi, ai hn c mt ngn ngi th ng u mt ngn
ngi. Hn mt ngn ngi th thnh mt qun. Ai c ti ng bin vi thi c, c
th ng u vi mt cuc tn cng th sc lm trng qun (cm u mt
qun). Qun c lc b c n, sai khin tng qun t mong dng ly mt mnh,
cho nn nu gii dng nhn ti th k tr t cng c th lm i tng.

76 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

BINH C
179.- CNG DNG CA MI VT:
Mc, di dng lm t
Ba, ru, dao, ca dng lm cy g
Th rn dng lm kim cht
Tru nga dng chuyn vn
G ch dng d xt
Th may dng may o trn
Thuc men dng cha bnh
Chng gai phng lt ng by gic
Giy da phng chy gp
Lng kh phng thiu thc n
180.- PHP D BT NGA GIC:
Ngy xa i Hu ng, S T Minh lm phn. Hn c ngn nga hay, mi ngy
em ra sng H Ch m tm ra, lm tun hon nh th t rng mnh c nhiu
nga.
L Quang Bt khin tm trong nm qun trm nga c, nh vo u chng
trong thnh, ch khi nga gic n sng H Ch, th cho nga ca mnh i ra ht.
n nga h mi khng thi. Nga gic nghe ting h bn bi qua sng i ht vo
trong thnh.
182.- HA TIN:
Ha tin c th rt mnh, qun ch s n hn l cung n. Nu ch hay, mi chic
c th bn xa su by trm bc. Phi nn thuc sng chng ba vn ci mi dng
c, u trn dng cht mi la chng hai phn mi.
Gp trng hp ha tin qu mnh m bum chiu qu mng, ha tin bn vo th
xuyn lt qua m i lun thnh th khng chy c. Nu s i xuyn qua lun,
th cch ming chng hai ba tc, ta gn mt ch thp bng tre chn n li. Ch
tre v st tip nhau, ngi ta dng giy vn v sn mt lp sn cho kn. Di lp
sn c th dng linh hoa ngn m thp. phung nam ngi ta dng ti ba
trm chic cho vo mt ng, gi l oa phong hay ha lung. Dng chn chic th gi
l cu lung ng. Th nh gi l dng tin.
C th ngi trn nga m phng ha tin.

77 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

183.- HM CHNG GAI DNG BY NGA GIC:


o h vung su chng bn thc, ri t chng gai di, mt trn
gc cy, ph c v t cho bng phng nh l t hoang. Nu gic xng
ti nh dinh tri th s sp vo h chng y. Ngi v nga ca gic b
thng s b phc binh ca ta bt gi.

HIU LNH
184.- QUN LNH:
Mt khi hiu lnh c pht ra, ba qun u chn ng s st.
Nghe trng th tin, nghe ching th dng.
Nghe sng bn th ng dy, nghe chung nh th n.
Nghe nh phu th rng sc, thy vy c th chy mau.
Gp ma khng np, gp nng khng ci gip.
Mt khng bung v kh.
Thy nguy nan khng tr lui.
Gp tin ca khng ly.
Hm thnh khng git ba bi.
C cng trng khng khoe khoang.
Dong rui th lng l.
B nh cng khng rng ng. B chn p cng khng s hi.
B nh p khng b chy, b nh ct ngang m khng phn tn.
gi l binh nghim chnh.
185.- VIC QUY:
Thnh hin khng thy sai quy th min li, binh php khng thy sai quy th
ghi cng. Cho nn k gii dng binh th thi hnh di tr tri ngc, dy nghch ly
by.
Tri lun hnh theo thi, qu thn mn thi m hnh ng, mng m cng theo
thi m hin ra, cc vt l cng theo thi m sinh ra, cu ca dao, li sm cng theo
thi m ni, mi vic sp t cng theo thi m chia ring, ting li cng theo thi
m pht biu.
Khuyn khch lng qun, ngn tr kh th ca ch, khin ngi khng th liu
lng. Lun chuyn tr b iu quy ri li dng iu quy. V li iu h quy,
ngay thng nh cy vo n th khng , d di mn dng n th thng c d.
186.- DNG PH N:

78 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Thng nghe bc i tng ngy xa cng tng nh cy vo s mm yu ca ph


n. Khi dng vn th khin cho gic vui chi sng khoi, khi dng v th ci xe
chin u, cu nn gii nguy, ty c ng bin, u c li c.
187.- DNG VN DY U C CM LNH:
Ngh v chuyn lun v tnh dng, nhng co, hch th cn vn. C khi mt li
ni m c th cu nc, lm cho qun gic phi u hng. S tt th t bit vn
chng, ch ngha. Bi th cho nn, khi nhn h nn buc s tt tp h, tp ht,
truyn tai nhau cc iu c, cm lnh, cc bi chiu ging gii cc iu ngha
dng v ci o ca qun t, ca nho s, tc l chng lm tn hi ngi b trn.
l binh php vy.
188.- BAN B IU LNH:
Con ngi ly tm m nh li, nh li ra lnh. Bi th nn phn khch tnh
ho hng, mu lc, ni li cng ci, mnh m, gi lng st , chu tri phong
sng, sau mi ban b hiu lnh, lp qun php nghim minh.
Trc ba ngy, treo lnh ti qun mn, khin vin quan qun chnh cm ban tuyn
b gia su qun. Nu c ai tri lnh th khin quan qun chnh tp hp qun nhn,
ri theo lnh m hnh hnh cho su qun u bit r.
189.- TRNG PHT K PHM QUN LNH (QUN PHP):
Khi bc i tng qun nhn mnh, cm ht quyn chinh chin trong tay, lm l
khao qun xong ri mi ban b mnh lnh. Ai tri lnh s b git.
Nghe trng m khng tin, nghe ching m khng dng, thy a c ln m khng
ng dy, thy h c m khng nm np, l qun bi nghch, phi chm chng.
Nghe gi tn m khng p, c vi m khng ti, hoc ti m tr ni, c ng
sai quy lut, l qun ngo mn, phi chm chng.
Ban m th kho chuyn gian di, thng bing nhc khng hng hi, tr tnh sai
lm, hiu lnh khng r rng, l qun li bing, phi chm chng.
Thng ni li on vng, khng c thng th gin hn, c ch tng dng
th t ra cng u kh tr, l qun ngang dc, phi chm chng.
T xng tn h phm chc m ci ni, nh l trn mnh chng c ai, b ngn cm
vn khng cha, l qun kiu cng, phi chm chng.
Gi kh gii m cung n t dy, tn th thiu mi hay thiu lng ui, kim

79 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

kch th i lt, c x rch nt, l qun la di, phi chm chng.


Ni li di tr by t vic qy thn, mn chuyn mng m, phnh gt li s, l
qun yu nghit, phi chm chng.
n ni no th ph phch nhn dn, hm hip ph n, l qun gian t, phi
chm chng.
Ming li sc bn, hay bn phi tri, gieo on gia cc li s, khin h chng ha
hip, l qun dm pha, phi chm chng.
Trm tin ca ngi lm ca mnh, ot th cp ca ngi khc dnh cng
lao v phn mnh, l qun trm cp, phi chm chng.
Khi tng qun t hp bn mu, m n gn trng nhn trm, nghe trm s
tnh, l qun d thm, phi chng.
Khi nghe c mu k v hiu lnh ca qun mnh, m bn ting ra ngoi ch
qun nghe c, l qun bi phn, phi chm chng.
Khi c s dng, m cm ming chng p, gc u r lm ra v kh nhc,
l qun hn yu, phi chm chng.
Chng gi hng ng, tranh ginh trc sau, ni nng n o, chng theo cm lnh,
l qun ln xn, phi chm chng.
Gi v b thng hoc mang bnh trnh vic kh nhc, gi v cu gip k
thng vong ln xa, l qun di tr, phi chm chng.
Khi gi tin ca, n lc ban thng li ty v nhng ngi thn thuc khin cho
li v tt hn on nhau, l qun thi nt, phi chm chng.
Thy gic m khng xt, xt gic m khng bit r, gic ng m ni khng, gic
khng ng m ni c, gic nhiu m ni t, gic t m ni nhiu, l qun lm
lc, phi chm chng.
Ti chn n tri, chng phi lc khao qun m by ra ung ru, l qun
phng ng, phi chm chng.
Khi php lnh trn lp xong, trong li s c ai phm php th c theo php m
x chm.
190.- DNG BINH TRN TN A (A PHN CA MNH):

80 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Qun ch vo su trong nc ta, m thnh quch cha hon b, c lng thiu


thn, c th th khng li. Bn ta nn hn nhau quyt chin, cn nu s st m thi
lui th t cht. Ai bt c g, ly c g th ban thng. Ai lm tng quay lui
cng em chm, gp ch m thn khng nh, s mc thay i cng chm; c sc
mt lo bun, nghing ng nhn nhau m nhy mt b b ching trng chng ng
i, u phi chm ht. c mt th cp cng trng thng, nh th mi c th
dng binh trn tn a c.
191.- THNG PHT THEO L NGHI:
Nu bc i tng cng dng l nghi thi hnh vic thng pht th s tt khng
hn on m mi ngi s lo s.
Mt l cc iu qun lnh phi tht nghim khc khi ra qun ln u cho tai mt
qun s phi thm nhun, khin chng phi trnh n khng dm phm vo.
192.- X CHM:
Mt l gi v c bnh, c mun trn. i na ng ri b trn, th phi chm.
Mt l cp tin ca ca nhn dn v hip dm ph n, th phi chm.
Mt l o bi m m ly tin ca th phi chm.
Mt l t vo cc n, miu ly cc vt th phi chm.
Mt l ngm giao thip ring vi qun ch, lm tit lu qun c th phi chm.
Mt l b i ng, t vo nh dn m ng ngh th phi chm.
Mt l trong m v c la khin qun s lo s, th phi chm.
Mt l trong m t la khng cn thn lm chy dinh tri, th phi chm.
Mt l canh gi, tun phng s xut qun ch tha c ln vo th phi chm.
Mt l t git tng v lnh n u hng, th phi chm.
Mt l lm cho cha con, chng v ca tng lnh n u hng phi xa nhau th
phi chm.
Mt l hip bc nhau, nh nhau n ni cht ngi, th phi chm, qun vin
cng b pht.
193.- NH N:
Mt l cp tin ca, chc ph ph n, th phi nh nhiu bng gy.
Mt l chi bi nhau, tri vi qun l th pht nh bng gy.
Mt l trn di tranh ginh nhau lm mt th t, th phi nh nhiu bng gy.
Mt l nhn ring ru v thc nhm n ni n nhm thuc c ca qun ch th
qun vin chu trng ti.
Mt l giao thip ring vi thy ph thy, thy bi, ng ct, by t ra vic ha
phc, gieo nghi ng trong qun ng, th phi nh bng gy.
Mt l say ru, ni by, chng gi v th, ch tnh ru xong s nh bng gy
v ging lun cho nghe.

81 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Mt l ph phch nh ca ca nhn dn, b hi hoa qu th phi nh bng gy.


194.- KHU HIU:
Mt l pht hiu lnh: Bui chiu trong qun ng hy xt chung cc nhn vin. T
hu, Tham tn ti bin lnh khu hiu. Mi canh i mt khu hiu. Mt khu hiu
c hai ch. Hi ch ny phi p ch kia. Th d: Hi v th p cng, hi dng
th p an.
195.- M HIU:
Qun i m khng thng ng vi nhau, t nhng nhm b phn chia khng th kt
hp vi nhau, nhng nhm xa khng th cu ng, y u c th hiu nhau
c, l ng li tht bi. Nhng thng ng vi nhau m khng kn o th
ngc li b ch mu toan ph hoi. Cho nn nu khng dng ching, c, khng
dng nga chy mang lnh tin, khng t la, phun khi, th ly g m thng bo
nhng vic kinh ng cp bch?
Hai qun gp nhau th nn dng m hiu lin lc vi nhau, i xa ngn dm th
lin lc bng th trng (khng c c) vit bng ch khng ra ch, dng li vn
khng hiu c, khng vit trn giy. K mang th cng khng hiu g, du c
tm ti cng khng ra gc tch. Thn diu thay! Thn diu thay! Hoc b ch ngn
cch, hoc b mt lin lc, hoc qu xa khng kp gp nhau, t phi dng c mu
thng tin theo cch trn.
196.- HIU LNH L GC:
(Ngy xa) V Vng hi rng: Nu binh ca ta b phn ra nhiu ni, mun
chng t hi ng k hn, phi lm th no?
Thi Cng p: Theo php dng binh th ba qun ng o phi bit cch bin ha
phn hp. Bc i tng trc ht phi nh ch nh v ngy nh ri mi truyn
hch cho tng s bit ngy hn nh thnh vy p, phi t hi ni no, ngy nh
phi ni r, gi khc phi ng n. i tng lp dinh, by trn, xy dng vin
mn, dn ng ch tng s ti, xem th ai ti trc, ai ti sau. Ai ti trc
hn th thng, ai ti sau hn th chm, nh th xa gn u chy li, ba qun u
ti gp sc cng nh.
Vua hi: Thi Cng ging by sch Cm Th, php thng bi ng m nh th no?
Thi Cng p: Theo php dng binh, hiu lnh l tai mt. K dng binh m khng
r hiu lnh cng nh ngi m i m. H thn xem php dng binh trong kinh
u ly hiu lnh lm gc vy.

82 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

Ht.
Ngun: vnthuquan.net

Nhm mng Vit Nam Vn Hin


Trang: Binh Th Yu Lc
www.vietnamvanhien.net (Tin tc cp nht thng xuyn)
www.vietnamvanhien.org (Thun v vn ho - Ti nhanh)
www.vietnamvanhien.info (T sch Vn Hin - Hn 1700 tc phm)
www.vietnamvanhien.com (Kinh t & Ti chnh)

Email: thuky@vietnamvanhien.net
Nhm mng Vit Nam Vn Hin l ni lu tr v ph bin nhng bin kho, sng tc
v kin ca qu nhn s, thi-vn s v c gi nhm hai mc ch: (1) Bo tn di sn
vn ha ca Vit tc. (2) Thp sng nim tin Din Hng v np sng Vn Hin hu phc
hi nn "An Lc & T Ch" ngn i ca Vit tc

83 Binh Th Yu Lc Hng o i Vng

www.vietnamvanhien.net

You might also like