You are on page 1of 24

10 loi rau rng n ngon, cha c bnh

1. Ci soong: Nasturticum officinale R. Br. H Ci Brassicaceae. Cy tho nhiu nm, b di.


Mc hoang ven sui cn. c trng khp ni, ngon, b, c c th gii a chung. Trong
khng chin Bc H vn thu hi ci soong mc ven sui L Nin n v lm qu, khuyn cn
b v dn quanh vng pht trin loi rau ny. Rau c thnh phn dinh dng rt cao. L loi
ci duy nht c cha it lm thc n phng cha bnh bu c, gii c nictin ca thuc l,
chng chy mu, thiu mu, gim ng huyt, c nghin cu chng ung th v rt

nhiu bnh khc.


2. Rau sng (Rau ngt ni, ngt rng) Melientha Suavis Pierre. H Rau sng Opiliaceae.
Cy g cao 4 8m, ng knh thn 25 30cm (Khc vi cc loi rau khc l cy tho, bi
thp trn di 1m). Rau l ngn non bnh t hoa, qu, ht n. Mc ph bin rng, ven
sui, ven ni nhiu tnh pha bc Qung Ninh, Lng Sn, Thi Nguyn, Ph Th, Ho
Bnh, Sn La, H Ty (Cha Hng) min Nam Vit Nam ni inh (ng Nai).

3. Rau chm bao (Lc tin, Nhn lng) Pasiflora foetida L. Thuc h Lc tin Passifloraceae.
Mc hoang khp rng ni hoc c trng. Dng ngn non ca dy lc tin lm rau n. C tc
dng an thn gy ng. Cha mt ng, ng hay mng m, hi hp tim. Cn dng li tiu, tiu
vim, gim au cha ho, ph n, vim da, nga l. Dng ung trong v p ngoi. Khi cha
bnh phi hp thm cc v khc theo yu cu c th tng bnh.

4. Rau tu bay. Tn khoa hc: Gynura crepidioides Benth. H Cc Asteraceae. C tn Tu bay


v hoa bay khp ni khi c gi. Rau c ph bin cc bi hoang nng ry, ba rng, khe sui.
Cn mc Lo, Campuchia, Trung Quc.

Ngn v l non dng lm


rau n sng cng cc l khc khi n bnh xo, v nt trn mui, luc, xo, nu canh hay mui
da. Thnh phn dinh dng ca rau tu bay nh sau % nc 91,1 protein 2,5, lipid 0,2
cellulose 1,6, dn xut khng protin 3,7 khong ton phn 0,9. Trong 1kg thc n c protin
tiu ho l 18g, calcium 0,8g, phospho 0,3g (Vin chn nui 1979) cn tm thy 3,4mg%
caroten, 10mg% vitamin C. lm thuc cha rn rt cn dng l ti gi nhuyn p ln vt
b cn. Rau tu bay c b i ta thng ni n trong cc loi rau rng c dng lm rau

n.
5. Rau mp. Mp gai, chc gai, rau gai. Sn thc Lasia spinosa (L) Thw. H Ry Aeaceae cy
tho ngun gc n sang cc nc khc. nc ta mp mc hoang khp ni ch m t,
ven sui, b ao, bi ly, mng rch t ng bng ln rng ni. Mc thnh m. L non dng
lm rau luc n hoc mui da.
lm thuc dng thn r, tnh mt, v cay cht. C tc dng li tiu mnh, mt gan, tiu vim.
Cha ph thng, au nhc, khp, nga l ngoi da x gan c chng (sc 15 20g) tr chng

st rt.
6. Rau tai voi (R li b), Pentaphragma gamopetalum Gagnep. H Rau tai voi
Pentaphragmataceae. Cy tho mc cc vng ni cao 700 1200m (Rng Lm ng:
Lt, Bo Lc, ng Nai) Kon Tum (c Ply) v Gia Lai (Mng Giang). Tn dn tc gi Clonh
srma. L v qu nu canh n ngon.
Loi rau tai khc c tn rau tai nai, R bnh li (Qung Tr) Pentaphragma sinense Hensl. ex.
Wils phn b Lo Cai, Vnh Phc (Tam o), Qung Tr, Qung Nam, Nng. Gia Lai
Kon Tum Dng cc phn non lm rau n.
7. Rau bp (Rau danh) Gnetum gnemon L. var griffithii Markgr. H Giy gm Gnetaceae. Cy
bi. Gp nhiu rng Ty Nguyn, Khnh Ho, Lm ng, Gia Lai, Kon Tum, c Lc. L v
ht u n c, l nu canh sung hoc vi tht n ngt. Ht rang n bi nh lc.
Vi cy bp cha bit c c dng lm thuc khng. Cn nhng loi gn vi dy bp nh
dy gm (Gnetum montanum Mgf) th ht rang n, v dy, r lm thuc gii c, tr st rt, cha

t thp, b huyt.
8. Ci rng ta. Rau cn Viola inconspicua Blume. H Hoa tm Violaceae. Cy tho, mc
nhiu ni thng cc bi sui c ct. Dng phn non luc, xo v ng nht, hi the tnh mt,
vo tm, can. Tc dng lm mt huyt, gii c, tiu vim. Cha vim hng, v, mt, mn nht.
Trong ung ngoi p. Cha quai b: ly 40g l ci tm, 4g phn chua gi nh p. Cha dch
t: Ly ci ta v hng nhu mi v 40g, sc ung.

9. Rau vy c (n rau m, c bi) Pratia nummularia (Lam) A. Br. et Aschers (P.begoniifolia


(Wall) Lindl), h L bin Lobeliaceae, cy tho, nm b. Phn b cc nc chu . nc ta
cy mc ni m thp ven rng, nng ry li i vo rng ca vng ni cao 700 2000m. L v
ngn non nu canh, n v lm thuc. Thu hi ma h, thu. C v cay ng, tnh bnh. Tc
dng li tiu, hot huyt, tiu vim tr thp. Cha di mng tinh, kh h.

10. Rau tm bp (Th l ci) Physalis angulata L., h l Solanaceae, cy tho hng nm, mc
ven rng. Qu n sng, chi l non luc, nu canh. Qu cn dng lm thuc thanh nhit, tiu
m, gim ho, li tiu: Cha ph thng. p ngoi cha inh nht. R ti nu vi tim ln v
chu sa cha bnh ng huyt cao.

Cc rau khc c tc dng phng cha bnh:


- Rau dn hay cn gi l dn rng, rau dn rng, thi quyt (danh php khoa hc: Diplazium
esculentum) l mt loi thc vt hoang di thuc h Rau
dn

- Rau M trong ng y gi l "xa tin tho". Cy cn c nhng tn khc, nh "m

tho", "ngu thit tho", ngi Thi gi l "nh n dt", ngi Th gi l "su ma", ... tn

khoa hc l Plantago asiatia L. (Plantago major L. var. asiatica Decaisne), thuc h M

(Plantaginaceae).
- Rau m hay tch tuyt tho hoc li cng tho (danh php hai phn: Centella asiatica) l mt
loi cy mt nm thn tho trong phn h Mackinlayoideae

- Rau ngt, b ngt, b ngt, hay rau tut (danh php hai phn: Sauropus androgynus) l mt
loi cy bi mc hoang vng nhit i chu
- Rau Mnh bt hay cn gi l Bt bt, Hoa bt, Dy bnh bt, Da di, Dy ming bt

(Nam B).Tn khoa hc: Coccinia cordifolia (L.) Cogn, h B (Cucurbitaceae).

- Rau mui c tn khoa hc l Chenopodium album thuc h cy tho


(Chenopodiaceae) l loi cy c s dng lm rau n ca b con min ni, ven bin

- Gia v: Ring, Rau mi tu (Ng tu)


- Thn trng loi c c: Su u (Hoa, l n gi sng, luc) rt ng.

RAU LI B
K s H nh Hi
Cp nht ngy 22/2/2014

M hnh cy Rau li b
-Tn gi khc: Rau tai voi, Rau tai nai, Ngu thit (Hn Vit), Ng cch (v thuc).
-Tn ting Anh: (Khng thy).
-Tn khoa hc: Pentaphragma gamopetalum Gagnep.
-Tn ng ngha :
-Cc loi tng cn:
-Mng ti ni: Pentaphragma honbaense.
-Rau bnh ly: Pentaphragma sinensis

1-Phn loi khoa hc (Scientific classification)


B (ordo):
H (familia):
Chi (genus):
Loi (species):

Cc (Asterales)
Rau li b (Pentaphragmataceae)
Rau li b (Pentaphragma)
Pentaphragma gamopetalum

-H Rau li b (Pentaphragmataceae, J. Agardh) cn gi l h Rau tai voi ( Vit


Nam). y l mt h c tch ra t h Hoa chung (Campanulaceae), thuc B
Cc (Asterales). H ny c duy nht 1 chi vi khong 40 loi, ch yu l cy thn tho mng
tht, vi cc phin l bt i xng thng c mp l b x kha. Chng phn b khu vc ng
Nam v Malesia.
H Rau li b gm cc loi thc vt khc bit vi cc loi trong h Hoa chung
(Campanulaceae). Hoa ca chng dng xim hnh b cp, khng cung, i xng ta tia, vi
cc cnh hoa ln, d thy. Bao phn hng ngoi v bu nhy nh, chng c cc ti cha mt
hoa nm gia cc vch ngn kt ni hoa vi bu nhy. Qu l dng qu mng.
-Chi Rau li b (Pentaphragma) l chi duy nht thuc h Rau li
b (Pentaphragmataceae) hay cn gi l h Rau tai voi ( Vit Nam).

2-Ngun gc v phn b

-Chi Rau li b (Pentaphragma) c cc nc trn th gii pht hin v cng b c


khong 129 loi. Tuy nhin theo Phng tin thng tin a dng sinh hc ton
cu (GBIP) ghi nhn v ch xc nh c 40 loi v phn b nh sau:

Nc
Brunei
Philippines
n
Indonesia
Hoa K (Hawaii)
Trung Quc
Malaysia
Papua New Guinea
Singapore
Thi Lan
Vit Nam
Trn th gii

Tng s loi
Pht hin

S loi do GBIP
Xc nh
3
14
1
15
1
3
39
23
2
8
20
129

3
6
1
6
1
1
15
1
1
2
3
40

Ngun: Phng tin thng tin a dng sinh hc ton cu (GBIP)


Vit Nam cc c quan khoa hc v cc tc gi c lp cng b pht hin trong chi
Rau li b c khong 20 loi v c Phng tin thng tin a dng sinh hc ton cu
(GBIP) xc nh c ba loi l:
-Loi Rau li b Pentaphragma gamopetalum.
-Loi Mng ti/B ngt rng Pentaphragma honbaense.
-Loi Rau bnh ly Pentaphragma sinensis HEMSL. , EH WILSON, 1906.
Ngun: Mng thng tin Ti nguyn ging cy (GRIN) thuc B Nng nghip Hoa K
(USDA).
Vit Nam loi Rau li b (Pentaphragma gamopetalum Gagnep.) thuc H Rau
li b (Pentaphragmataceae) l loi cy thn tho ng mc cc vng ni cao 700 - 1200m
thuc: Rng Lm ng ( Lt, Bo Lc), ng Nai, Kon Tum (c Ply) v Gia Lai (Mng
Giang). Tn dn tc gi l Clonh srma.
Lu ! Vit Nam cn c hai loi cy khc cng c tn l cy li b gm:
1-Cy rau bnh li
-Tn khoa hc: Pentaphragma sinnese
Thuc chi Rau li b (Pentaphragma), H Rau li b (Pentaphragmataceae), B
Cc (Asterales).
-Tn gi khc: Cy li b, Rau tai voi, Rau bnh li
Trong website ny c trang ring vi tn : Rau bnh li.
2-Cy cht cht
-Tn khoa hc: Rumex wallichii Meissn.
Thuc H Rau rm (Polygonaceae), B Hoa cm chng (Caryophyllales).
-Tn khc: Li b, Th i hong, Dng .
Trong website ny c trang ring vi tn : Cy cht cht.

3-M t
Cy rau li b (c l ging nh li tru b nn gi l ngu thit).
-Thn: Cy thn tho a nin mc ng cao 1-1,5 m, ng knh ti 1cm, thn c rnh.
-R : R mc khe, phnh thnh c, n su trong t nn chu hn tt.

-L : L c phin hnh mi mc di, hp, khng cn i, hi nhn hai u, di 12-20


cm, rng 6-19 cm, c gc khng u nhau, phin l nhn, mp c rng mn, gn bn 5 i ni
r mt di, cung l di 5-8 cm c lng.
-Hoa : Hoa mc ngn, mc st nhau nht l nh, cm hoa nch l, di 5cm, c 36 hoa, gn nh khng cung, bao hoa c 6 mnh, l bc hnh tri xoan, rng hn hoa, i hoa
hnh chung c 5 l i khng u, trng hoa hnh u, c 5 thu t, nh dnh gc trng, bu
di c 2 , cha nhiu ht.
-Qu : Qu hnh 3 cnh, bu di c 2 , cha nhiu ht.
Vit Nam, rau li b ch gp cc vng rng ni cao 700-1200m Rng Lm
ng ( Lt, Bo Lc), ng Nai, Kon Tum (c Ply) v Gia Lai (Mng Giang).

Cy rau li b

4-Thnh phn ha hc
Cha thy ti liu phn tch no.

5-Cng dng ca cy rau li b


Rau li b c l v qu nu canh n ngon nh rau mng ti nn c dng lm rau
v dng lm thuc.
a- Cy rau li b c dng lm rau
L v t non c dng nu canh n ngon nh rau Mng ti.
Cy rau li b c Cng ty Sannamfood su tm, sn xut v bn cc siu th
H Ni nh mt loi rau sch.
Cht lng: Tt c cc loi Rau Xanh-Rau Rng do Sannamfood sn xut u m
bo tho mn cc tiu ch rau sch t nhin & rau an ton 100% theo quy trnh t ng & khp
kn t trng trt, thu hi, ng gi, ti giao hng trc tip t trang tri ti tn nh khch hng
bng xe chuyn dng, khng qua bt k trung gian no.
Cch bo qun: nguyn ti trong ngn mt t lnh, dng trong vng 5-7 ngy.
Trc khi ch bin ra bng nc sch.
b-Cy rau li b c dng lm thuc
Theo ng y : Cy rau li b c v chua ng, tnh lnh tc dng thanh nhit, lng
huyt, nhun trng, st trng C tc dng cha to bn, mn nht, hc lo, huyt sng
au

B phn dng lm thuc l r c, thu hi quanh nm, nhng tt nht l vo ma thu


ng. o ly r cy gi, ra sch, b r con, nguyn hoc thi mng, phi hay sy kh.
Dc liu l mu r trn, di 10-20cm, ng knh 1-1.5cm, v ngoi mu vng nu hay nu
ti, c vt nhn dc, ct ngang vt ct khng bng phng, ln nhn mu vng, mi nh.
c- Cng dng khc ca cy rau li b
Ch mi bit l trong dn gian, ngi ta dng qu cy n v ch ru.

6-Mt s bi thuc ng y t cy rau li b


1- Cha to bn: R li b 4g, cam tho 4g. Tt c ra sch 3 bt con nc sc
cn 1 bt, chia 2 ln ung trong ngy, ung lc cn nng. Ung lin 3 ngy. (TheoLng y Hu
c - SK&S).
2- Cha hc lo: Dng r li b 90g, phi kh ngm vi 600ml ru, mi ngy lc
bnh 1 ln, ngm khong 10 ngy, lc ly nc bi vo vng da b hc lo ra sch thm
kh, ngy 1 ln. Dng lin 5 ngy. (Theo Lng y Hu c - SK&S).
3- Cha mn nht sng au (cha v m): R li b 15g, thi mng, cho thm t
dm p vo mn khong 1- 2 gi, tho b thuc ngy mt ln, p lin 3 ngy. (Theo Lng y
Hu c - SK&S).
4- Cha mn nga do nng: Dng l li b ti 15g, ra sch gi nt, st nh nh
ni nga, sau khi ra sch, lau kh ngy 2 ln. (Theo Lng y Hu c - SK&S).
Lu ! Nhng ngi h hn, tiu chy khng dng. (Theo Lng y Hu c SK&S).

7-Gii thiu mt s loi rau rng khc c tn Li b Vit


Nam
1-Cy rau bnh li
-Tn khoa hc: Pentaphragma sinnese
Thuc chi Rau li b (Pentaphragma), H Rau li b (Pentaphragmataceae), B
Cc (Asterales).
-Tn gi khc : Cy li b, Rau tai voi, Rau bnh li
Trong website ny c trang ring vi tn : Rau bnh li.

Rau bnh li
2-Cy cht cht
-Tn khoa hc: Rumex wallichii Meissn., H Rau rm (Polygonaceae), B Hoa cm
chng (Caryophyllales).
-Tn khc: Li b, Th i hong, Dng .
Trong website ny c trang ring vi tn : Cy cht cht.

Cy cht cht

RAU TAI VOI NH


K s H nh Hi
Cp nht ngy 20/2/2014

Rau tai voi nh


-Tn gi khc: Cy tai voi nh, Cy rita nh, Ban dip thn tr c di (v thuc).
-Tn ting Anh: Chirita pumila
-Tn khoa hc: Chirita pumila D.DON, 1825
-Tn ng ngha: Henckelia pumila , Bonnaya pumila Spreng.
-Cc loi tng cn:
Rau tai voi (Chirita colaniae Pellegr.)
Rau tai voi phu (Chirita eberhardtii Pellegr.).
Rau tai voi lng mc cu (Chirita hamosa R. Br.).
Hoa oi hng (Chirita lavandulacea).

1-Phn loi khoa hc (Scientific classification)


B (ordo):
H (familia):
Chi (genus):
Loi (species):

Hoa mi (Lamiales)
Tai voi (Gesneriaceae)
Rau tai voi (Chirita)
Chirita pumila

Chirita pumila l mt loi thc vt c hoa trong h Tai voi. Loi ny c D.Don miu
t khoa hc u tin nm 1825.
Lu !
Vit Nam tn gi H Tai voi ang tranh chp gia hai h thc vt l
HGesneriaceae v H Pentaphragmataceae hay Pentaphragmaceae. Chnh s tranh chp
ny dn n s ln xn trong phn loi.
Cc trang web trong mng x hi c nhiu s nhm ln do s ln xn ny nn dn
n nhiu hu qu tai hi nht l v nhn dng cc loi cy c tn Tai voi v cc bi thuc
ng y lin quan n Cy tai voi.
hp l trong tn gi ph hp vi tnh m t trong ting Latin nn gi:
-H Tai voi hay h Kh c i hoc h Phong l c tn khoa hc lGesneriaceae. in
hnh trong h n l chi tai voi (Chirita) gm nhng loi c l rng v gn trn (nh tai voi).
-H Rau li b C tn khoa hc l Pentaphragmataceae hay Pentaphragmaceae.
Cc loi trong chi ny c dng l hp v di (ging nh li b).

Khi cp n cc loi rau rng v cy thuc nn c y tn khoa hc v m t


nhn dng chi tit hn.
Tn Rau tai voi trong ting Vit gi tn t nht 5 loi thc vt khc nhau, tn rau tai
voi ang gy s lm ln gia mt s loi trong hai h thuc hai b khc nhau l
hPentaphragmataceae (thuc B Cc-Asterales) v h Gesneriaceae (thuc B Hoa mi
-Lamiales). Hin nay tn gi gia cc loi cn tranh chp nhau trong ting Vit, ting Anh v
ting Latin v cha c s phn nh r rng gia tn cc chi v loi trong ting Vit mt s
chi v loi trong hai h ny.
Tn Cy tai voi trong ting Vit bao gm cc loi sau y:
+Trong H Tai voi hay h Kh c i hoc h Phong l (Gesneriaceae):
1-Rau tai voi (Chirita colaniae Pellegr.)
Thuc : Chi Rau tai voi (Chirita), H Tai voi (Gesneriaceae), B Hoa mi(Lamiales).
-Tn ng ngha: Primulina colaniae (Pellegr.)
-Phn b: L loi cy c hu ca Vit Nam, ch thy mc vch , t m, dc theo
sui trong rng cc tnh H Bc, Bc Thi, qua Qung Bnh, Qung Nam- Nng, ti cc
tnh Ty Nguyn.
Trong website ny c trang ring vi tn : Rau tai voi
2-Rau tai voi hoa phu (Chirita eberhardtii)
Thuc : Chi Rau tai voi (Chirita), H Tai voi (Gesneriaceae), B Hoa mi(Lamiales).
-Phn b: Loi ny ch gp Tha Thin - Hu v Qung Nam. Cy mc trong cc
rng trn ni .
Trong website ny c trang ring vi tn : Rau tai voi hoa phu
3-Rau tai voi lng mc cu (Chirita hamosa)
Thuc : Chi Rau tai voi (Chirita), H Tai voi (Gesneriaceae), B Hoa mi(Lamiales).
-Phn b: Loi ca Nam Trung Quc v Vit Nam. nc ta cy mc ri rc nhiu ni
Bc b, Trung b vo ti Kin Giang. Thng gp trn ni vi, cao 800 - 1500m.
Trong website ny c trang ring vi tn : Rau tai voi lng mc cu
4- Rau tai voi nh (Chirita pumila)
Thuc : Chi Rau tai voi (Chirita), H Tai voi (Gesneriaceae), B Hoa mi(Lamiales).
-Phn b: Loi ca Nam Trung Quc, Npan, Vit Nam. nc ta, c gp ti Sa Pa,
tnh Lo Cai. Thng mc rng ni trn cao 1000 - 2500m.
Trong website ny c trang ring vi tn : Rau tai voi nh
+ Trong H Rau li b (Pentaphragmataceae hay Pentaphragmaceae)
1-Loi Rau li b (Pentaphragma gamopetalum Gagnep.)
-Tn gi khc : Rau tai voi, Rau tai nai, Ngu thit (Hn Vit), Ng cch (v thuc).
Thuc Chi Rau li b (Pentaphragma), H Rau li b (Pentaphragmataceae), B
Cc (Asterales).
-Phn b : Vit Nam Rau li b phn b Rng Lm ng ( Lt, Bo Lc),
ng Nai, Kon Tum (c Ply) v Gia Lai (Mng Giang).
Loi ny c trang web ring vi tn: Rau li b.
2-Loi Rau bnh li (Pentaphragma sinnese)
-Tn gi khc : Rau tai voi, Rau li b.
Thuc Chi Rau li b (Pentaphragma), H Rau li b (Pentaphragmataceae), B
Cc (Asterales).
-Phn b : Lo Cai, Vnh Phc (Tam o), Qung Tr, Qung Nam, Nng. Gia Lai
- Kon Tum
Loi ny c trang web ring vi tn: Rau bnh li.
-Cy Rau tai voi nh trong bi vit ny cp n loi Chirita pumila Pellegr.
Thuc : Chi Rau tai voi (Chirita), H Tai voi (Gesneriaceae), B Hoa mi(Lamiales).

2-Ngun gc v phn b

Theo H thng APG II (4/2003):


-B Hoa mi (Lamiales) c t nht 24 h, 1.059 chi vi khong 23.800 loi.
-H Tai voi (Gesneriaceae) c 147 chi vi khong 3.200 loi c ngun gc vng nhit
i ca Cu th gii v Tn th gii.
-Chi Rau tai voi (Chirita) c khong 150 loi c ngun gc n , ng Nam v
nam Trung Quc c cng nhn. C khong 100 loi c hu ca Trung Quc.
T Chirita l tn Latin bt ngun t ting Hindu Chiraa, tn dn gian n ch
loi cy Chiraeta/Chiruta (Tai voi).
C 77 loi Rau tai voi phn b t n n Malaixia, Innxia.
Vit Nam pht hin c c 21 loi, phn b Bc Giang, Thi Nguyn,Qung
Bnh, Qung Tr, Qung Nam n cc tnh Ty Nguyn.
Cy mc vch , t m, dc theo sui trong rng. Trong c mt s loi c
dng lm rau, trng lm cnh, mt s loi c dng ly nguyn liu lm thuc.Trong c 4
loi quan trng l:
1-Rau tai voi (Chirita colaniae Pellegr.).
2-Rau tai voi hoa phu (Chirita eberhardtii Pellegr.).
3-Rau tai voi lng mc cu (Chirita hamosa R. Br.).
4-Rau tai voi nh (Chirita pumila).
-Loi Rau tai voi nh (Chirita pumila)
Thuc : Chi Rau tai voi (Chirita), H Tai voi (Gesneriaceae), B Hoa mi(Lamiales).
Loi ny phn b nam Trung Quc (Qung Ty, Ty Nam Qu Chu, Ty Tng v Vn
Nam, Bc n , Nepal, Myanmar , Thi Lan v bc Vit Nam.
Cy sng theo rng, b sui, vch hoc gia cc khi c, cao 800-2800 m.
Vit Nam c gp ti Sa Pa, tnh Lo Cai. Thng mc rng ni trn cao 1000 2500m.
Trong website ny c trang ring vi tn : Rau tai voi nh

3-M t

Cy thn tho nh, sng lu nm.


-Thn: Cy thn nh, c lng, cao 20-30 cm, chia 3-5 t di 5-8 cm, ng knh 2,5-5
mm.
-L: L c phin hnh trng, di 2-12cm, rng 1,2-5,5cm, chp t, gc t trn, y lng
phn c hai mt; gn ph 6-7 cp. Cung l di 4-15mm.
-Hoa: Cm hoa ngn; hoa c 5 l i cao 12mm, dnh n 1/2, c lng trng, trng
mu lam tm, c nhiu lng trng, di 3,5cm, chia 2 mi vi thy trn, nh sinh sn 2, bu khng
lng.
-Qu: Qu nang mnh, di 8-10cm.
-Ht: Ht nh.

Hoa cy rau tai voi nh sp n

Hoa rau tai voi nh ang n

Rau tai voi nh mc di tn rng

4-Thnh phn ha hc

Cha thy ti liu phn tch no.

5-Cng dng
a-Dng lm rau
L v t non Cy rau tai voi nh c th dng lm rau n, khng c.
Tuy nhin do cy sng lu nm nn thng gp l gi, t thu l non nn t c ch
lm rau n. L v t cn non, mm u c th lm rau n bng cch luc, xo hoc nu
canh.
b-Dng lm thuc
B phn dng: Ton cy - Herba Chiritae Pumilae.
Tnh v, tc dng: Cy c tc dng ch khi, ch huyt, th cn hot huyt, tiu thng
ch thng.
Cng dng, ch nh v phi hp: Trung Quc, ngi ta dng cy ny tr ho khc
ra mu, bch i, n ng sng ty.

6-Gii thiu mt s loi rau rng khc c tn Rau Tai voi


Vit Nam

6.1-Rau tai voi (Chirita colaniae Pellegr.)


Thuc : Chi Rau tai voi (Chirita), H Tai voi (Gesneriaceae), B Hoa mi(Lamiales).
-Tn gi khc : khng c.
-Tn ng ngha: Primulina colaniae (Pellegr.)
-Phn b: L loi cy c hu ca Vit Nam, ch thy mc vch , t m, dc theo
sui trong rng cc tnh H Bc, Bc Thi, qua Qung Bnh, Qung Nam- Nng, ti cc
tnh Ty Nguyn.
Trong website ny c trang ring vi tn : Rau tai voi

Rau tai voi


6.2-Rau tai voi hoa phu (Chirita eberhardtii)
Thn rt ngn, c lng. L mc so le, hnh bu dc, c mp kha ln tai bo, c lng
nhiu c hai mt; cung l c lng.
Cm hoa l nhng xim tha gm 12 hoa c l bc. Cung hoa c lng. L i 5,
thun hp. Trng mu trng c vin tm hay xanh l, dng phu chia 2 mi, mi trn 2 thy, mi
di di hn c 3 thy. Nh sinh sn 2, nh pha gia ng trng; nh lp 2 - 3; a ngn hnh
u; bu thun. Qu nang hp, hi cong, mang vi nhy di u.
Loi ch gp Tha Thin - Hu v Qung Nam.
Cy mc trong cc rng trn ni .
Cy c hoa p, c th trng lm cnh.
Ngun: http://mobile.vietgle.vn/detail.aspx?key=eberhardtii&type=A0

Rau tai voi hoa phu Chirita eberhardtii Pellegr.


6.3- Rau tai voi lng mc cu (Chirita hamosa)
Cy tho, thn cao 15 - 20 cm, mc ng, c khi hi c lng. L mc i, hnh trng
hay bu dc, di n 15cm, nhn, c gc trn hay t, c hai mt c lng mm a bo, mp
nguyn hoc hi kha tai bo.
Cm hoa c cung chung dnh vo cung l; cung hoa xp tng i trn cung l. i
c 5 thy su, thy c 3 gn, c lng nh. Trng mu trng hay tm lam dng phu chia 2
mi vi 5 thy khng u. Nh sinh sn 2; ch nh hnh si, c lng ti tn nh; bao phn hnh
thn. Bu c lng, thun; vi hnh tr, c lng; u nhy ch i. Qu nang hi cong, c im t
lng tha; ht mu nu sm, hnh thoi.
Loi ca Nam Trung Quc v Vit Nam. nc ta cy mc ri rc nhiu ni Bc b,
Trung b vo ti Kin Giang.
Thng gp trn ni vi, cao 800 - 1500m.
Ra hoa t thng 3 n thng 7 - 8.
Cy c trng lm cnh.
Trung Quc, ton cy c dng lm thuc tr tiu tin bt li v rn cn.
Ngun: http://mobile.vietgle.vn/detail.aspx?key=hamosa&type=A0

Rau tai voi lng mc cu Chirita hamosa R. Br.


6.4. Rau tai voi (Rau li b), Pentaphragma gamopetalum Gagnep.
H Rau li b Pentaphragmataceae. Cy tho mc cc vng ni cao 700 - 1200m (Rng
Lm ng: Lt, Bo Lc, ng Nai) Kon Tum (c Ply) v Gia Lai (Mng Giang). Tn dn
tc gi Clonh srma. L v qu nu canh n ngon.
Loi rau tai khc c tn rau tai nai, R bnh li (Qung Tr) Pentaphragma sinense Hensl. ex.
Wils phn b Lo Cai, Vnh Phc (Tam o), Qung Tr, Qung Nam, Nng. Gia Lai
Kon Tum Dng cc phn non lm rau n.

You might also like