You are on page 1of 428
VS.GS. TRAN BINH LONG BAO VE CAc HE THONG BIEN In lan thit 4 c6 stta chita & | NHA XUAT BAN KHOA HOC VA KY THUAT HA NOI -2007 MUC LUC LOI NOI DAU PHAN MG DAU Ma M2 M3 M4 PHANI Chuang 1 LL 12, La. La, 16. 16 La, 18. Chuong 2 21, 2.2. 2.3. 24. 265. 26. 27. Khai niém chung hing yeu cdu dét véi thiét bj bao ve hé thong dign Co cffu cite cae hé thong bao ve Nhiing thong tin cén thiét phye vu vige Iya chon vi tinh toin bao v9 be théng dign NHUNG VAN DE CHUNG VE BAO VE. CAC HE THONG DIEN TINH TOAN CAC CHE ®0 HU HONG VA LAM VIEC KHONG BINH THUONG CUA HE THONG BIEN Negdin mach Cham dat trong ludi dign 06 trung diém khong néi dat hode néi qua cudn dép hd quang Dutt day (hoac hd mach ) mgt pha Ce vong diy trong may dign chap nhau Qua tai Mat céin bing cong suit tac dung trong hé thong din Dao dong dign va mat én dinh eda hé théng Cée dang hu hing va ché 46 lam vige khong binh thuting khae CAC PHAN TU CHINH TRONG HE THONG BAO VE ROLE May bign dong dign May bién dign ap Céc b6 loc thanh phan déi xing Cac b@ loc song hai Neuén dién thao tée Role Kénh trayén tin higu Trang 2B 13 22 24 aT 30 al 33 40 43 43 62 10 6 8 83 88 Chuong 3 CAC NGUYEN LY DO LUGNG VA PHAT HIENHUHONG =— 99 TRONG HE THONG IEN 1. Cae nguyén ly do hitting ding cho mue dich bio ve 99 82 Qué dong’di¢n 102 3.8, So léch dong dign 305 34, So sinh pha ea ddng dign 108 3.5. “Qué dong didn va thidu dign dp 109 3.6. Hudng cong sua no 3.7. Cac thanh phan déi xting cita dong va Ap us 38. Téng us 29. Tin sf 16 3.10. Cée nguyén ly khéc 4é phat hign su cf va ché do 17 lam vige khong binh thuting PHANI BAO Vi CAC PHAN TU CHINE, us CUA HE THONG DIEN Chuang 4 BAO VE CAC DUONG DAY TRUYEN TAIVA PHAN PHOIDIEN = 121 4.1, Nbitng vain dé chung 121 4.2, Bio vo qua dong dién 192 43, Bao vé so léch dong dig 132 44, Bao vé khoang c&ch 140 45. Bao vé so sinh huéng 156 46. Bao vé chéng cham dt trong ludi dign 6 dong — 168 cham dat bé 4d Tt dong dong Lai 164 4.8. Bao vé cde dung day phan phéi dién 176 Chuang 5 BAO VE CAC MAY DIEN VA TRANG B] BIEN 187 5.1. Bao ve may phat dign déng bo 187 5.2. Bao ve may bién dp vi may bin ap tu ngdu 229 5.5. Bao vb b@ may phat dign va may bién ap 239 5.4, Bao vé cdc he thng thanh gép va bio vé dv phong may 248: edt hing 5.5. Bao vé cae déng ed dign ba pha dién dp cao 260 PHAN IIT Chuong 6 61 62. 63 64. Chuong 7 7.10. Chuong 8 81. 8.2. 83. 84. 85. 86. 87. PHU LUC SU DUNG K¥ THUAT S6 VA MAY TINH TRONG BAO VE VA DIGU KHIEN HE THONG DIEN NHUNG VAN BE CHUNG VE UNG DUNG KY THUAT 86. TRONG BAO VE VA DIEU KHIEN HE THONG BIEN Gidi thigu chung Neuyén ly lam viée cia ra le 56° Phan ciip mang Iuéi bio vé va diéu khién diéu do he théng dién Nhiing dinh huéng phat trién cite hé thdng diéu khién va thong tin dign luc CHUYEN BGI TUNG TY - S6 CUA CAC BAI LUGNG BAU VAO VA LOC TIN HIEU SO Khai nidm ea ban Bg Ige tin higu twdng ty Chuyén déi tin higu tuong ty - s6 (A/D ) Higu chinh Xit Iy tin higu sé ‘Téng hgp ede b9 loc voi xung dap ding v6 han ‘Ping hgp ede b6 Joe véi xung dap ting biu han Bigu din bign diu vio bing ete thanh phan trye gino cia né Twong quan sé Cae bé loc thin phan di xing CAC THUAT TOAN BAO VE SO Gi6i thigu chung Phép do bién 46 eda tin higu hinh sin Do cic thanh phan téc dung va phn khang Phép do cong suat Do khoang cach theo phudng phap sé Do Uin s6 bling phuang phép sé Cau tre 16 gich eda rd le 36 ‘TAI LIEU THAM KHAO 269 287 287 288 289 291 294 297 301, 815 as 319 323 323 824 333 338 341 364 359 369 422 Phan m6 dau LOI NOI DAU Hid biét vd nhitng hw héng va hién tong khong bink thuting e6 thé xdy ra trong hé thong dign cing vdi mhitng phutang phép va thiét bi bdo ve nhdm phat hign doing va: nhank chong eich ly phein ti hud hong ra Rhdi he thong, cdnh bao va xi? ly khde phuc ché dé khong binh thutmg la mang kiéh thite quan trong cia hy sue nganh ho thong dién So vot gido trinh * Béo vé role trong he thong dién " cia cang tic gid dé duoe xudt ban vi tdi bin nhiéu lén truide day, cuén sich " Béo vé cde he théng dién ” duye gidi thigu udi ban doc ln nay 6 noi dung vd bé cue thay dé cg bn. Ngoai phan md déu, sdich gém ba phan lon: Phén thit nhét: Gidi thigu nhitng vin dé chung vé bdo vé ede hé thong dién, trong dé tém tét phutong phép tinh todn ede che dg hu hong va lam vige khong bind thuting cia hé thong, mé td nguyén ly lam vige vi chute nang cdc phan ti chinh trong so dé bdo vé, nguyen ly do luting va phat hién hut hong trong hé thorns din Phan thit hai: Xem xét vite béo vé cde phén ttt chink trong hé thong ditn bao im: Méy phat dign ding b6, may biéh dp ve may bién dp tw nediu, b mdy phat dién - my biéh dp, thank gop, ding co dién cao dp, ede didimg déty truyén tdi ve phan phot dien, Phéin thit ba: Gidi thiéu viée si? dung ky thudt s6 trong bio v¢ va didu khién hé théng dién, trong dé xem xét udin dé chuyén doi nong tut - s6' cde dai luong dau vio, Joc tin higu 6'va cde thudt todin bdo v8 56. Sdich cé thé duye sit dung nhc tai ligu gido khoa cho sink vién ngank Hé théng dign vi tai ligu tham khdo cho dong déo ky su, can 66 nghién citu, thiét hé'va vim hank ede thiét bi bdo vé trong hé théng din. Léin déu tién scich duge gidi thigu cling ban doe vii ndi dung va bé'cuc hoan ton déi mdi chée khong trinh khdi thidu sot. Téc gid va Nha xudt ban cho mong va hoan nghénh nhitng ¥ kin déng gép ctta ban doe. Nhan xét ud gdp ¥ ain giti vd: BO mon He théng dién, Trung dai hoc Bach Khoa Ha N6i, 49 ding Dai €6 Viet - Ha N6i Tac gid M4. KHAI NIEM CHUNG Nhiing thinh tyu dat duge trong lich sit phat trién nginh cong nghigp dign luc, dae biét trong nhiing nam gdn day, cho phép thiét ké va xdy dung cae he thong dign tin cay va kink t@ nhim dap ting m@t efch tt nhét nhu edu dign nang ngay cang ting ciia x hdi, Trong sy phat trién cita cac hé théng dign luc, cic thiét bj va hé thoing bio vé déng mot vai trd cue ky quan trong, no din bao cho cée thiét bi dign chi yéu nhu may phat dién, may bién ap, dung day din dign tren Iehdng va cép ngiim, thanh gép va cée ding cd c8 Idn...vA ton bp hé thing dign lam vige an todn, phat trién lign tue va bén viing. Cae thiét bj bao vé 66 nhiém vy phat hién va loai trit cing nhanh cdng tot phan tii bj ay cé'ra Khdi hg théng. Nguyén nhén gay hy hing, suf e6 déi véi eée phan tit trong he théng dign rat da dang: Do cée hign tong thién nhién nh bién déi thdi tiét, gidng bio, déng dat, la byt, do may méc thiét bi bi hao mén, id cdi, do ede tai nan ngfu nhién, do nhim ln trong thao tée cha nhan vién van han v.v.. Nhanh chong phat hign va eich ly phn tit hu héng khdi he thing o6 thé ngin chin vi han ché dén mite thép nhét nhiing hau qua tai hai eda sy 03, trong d6 phn lén 1a ede dang ngin mach. Dang dién tang cao tai chd sul c6 va trong cfc phan tit trén dudng tit nguén dén diém ngén mach ¢6 thé gay nhing tac déng nhiét va co nguy hiém cho cae phiin ti né chay qua. Hé quang tai ché ngin mach néu éé tn tai lau o6 thé dét chay thiét bi va géy hod hoan. Ngdin mach "ra cho dign ap tai ehé sy c6' va khu vue Iuéi dién lan can bj giém thép, nh huBng dn ay lam vige binh thuGng cia céc ho dang dign. Ti t@ hon, ngin mach ¢6 thé dan dén mat dn dinh va tan ra hé théng. ‘Thiét bj bdo vé don giin nha duge sit dung sém nit trong hé théng dign 1a cc logi cu chi hay goi ding hon : edu chay. Cau chay la mot “ché yéu” duge tgo ra mét céch e6 chit dink trong mach dign dé ngét mach bang day chdy khi co dong dign sit e6 chay qua. Cho dén ngay nay céu chay van con duge sit dung rong rai trong Indi dign phan ph6i ( dén 110 kV) do két calu don gidn, ré tién va lam vige kha ehie ehén, Tuy nhién trong cae Ivéi dién hign dai, d6i v6i cae phan tit quan trong nhu cic may phat dién, may bin ap céng suat lon, céc hé théng thanh gép va dudng day tai dign cao ap vi siéu cao Sp khéng thé ding cfu chay dé bio vé duge vi nhang nhuge diém rt eo bin eda né : Dang tac dong (chiy ) khong chinh xéc, plu tbuge vao vat lieu va cong nghé ché tao day chay; kho phdi hgp tae dong trong ludi dién c6 cau hinh phuie tap; chi tae dong mét lan: théi gian thay day chay giiy mélt dign kéo dai cho hd tiéu thy; khOng thé thye hién vide ghép néi va lin dong véi céc thiét bi bao vé va tut déng khéc trong hé thang ‘Thidi bi tur dong duge ding phé bién nhat dé bao vd eée he chdng dién hign dai 1a cae role. Role la phién dm tit tiéng nude ngoai ( RELAIS ~ Php, RELAY - Anh, PENE - Nga ) véi nghia ban déu cia n6 1a phén ti lm nkiém vu ty dong chuyén (déng, edt ) mach dign, Rale duige ding rét phé bién trong nbiéu Hah vue va thigt bj khée nhau: trong bao vé cae thiet bi dign, trong buu chin vién théng, trén phudng tidn giao thong va hé théng diéu khién dén dung, trong robot va hdu nhut tat ¢4 eée thiét bi tw dong, thiét bi dign va dign ti gia dung, trong eae day chuyén céng nghé lién hodn v.v Ngay nay, khai niém rale thutong ding dé chi mét t6 hgp thiét bi thyc hién mat ho&e mét nhém chite nding bao vé va tut déng héa hé thdng dign, tha min nhiing yéu cfu ky thud dé ra dai véi nhigm vu bao vé cho tig phiin tit ey thé cing nut cho toan bé hb thong. M.2. NHUNG YEU CAU DOI VOI THIET BI BAO VE HE THONG DIEN Dé thyc hign duge cée chic nang va nhigm vu quan trong da dé chp 5 trén, thiét bj bao v@ phi tho man nhiing yéu edu cd bin sau day: tin ey, chon lec, tae ding nbanb, nhay va kinh t€. 4. Tin cay: la tinh nang dim bio cho thiét bi bio vé lam vige diing, chée chi, Ngudi ta phan bide: - Dp tin cay khi tae ding: (dependability ) duige dink nghia nhu “ mie 4) chic chan rng role hoac hé théng role s@ tac dong ding” { theo dinh nghia cia. Higp hoi ky su dign va dign tit - IEE C37. 2- 1979) va DO tin cay khong tac dong: ( security )" mite do chée chain ring role hove h@ théng rale sé khéng lam vige sai” (IEEE C 37. 2- 1979), Nai cdch khée, dé tin ey khi tée dng A kh ning bao v6 lam vige diing khi cd st of xay ra trong phan vi da duge xée dinh trong nhigm vu bao vé, cn 46 tin cay khong te dong la kha nang tranh kam vige nlm @ ché do van hanh inh thuding hode su 6 xy ra ngoai pham vi bio vé da duige quy dink, ‘Trén thuc té dé tin edy tée dGng c6 thé kiém tra tuong déi dé dang bang tinh ton va thue nghigm, cdn €é tin egy khing tse dong rit kho kiém tra vi tp hop nhiing trang thai vn hanh va tinh hudng bat thudng e6 thé din dén tée dong sai clia bao v@ khang thé luting trude hét duge. Dé néing cao d tin cay nén sit dung cde role va hé thdng role o6 két eifu don gin, chée chén, da dude thi thach qua thyc té st dung cong nhu tang cutng mite d@ dy phéng trong hé théng bio ve. S6 liu thong ké vé van hanh cho thay, he théng bao v6 trong cde hé théng dign hig dai cé xc sudt lam vide tin ey Khoding 95 - 99%. 2. Chon Ige: la kha nang cia bio vé c6 thé phat hign va logi trit dding phén tit bj su 5 ra khdi hé théng. Cau hinh cia hé théng didn chng phic tap vige am bao tinh chon loo eita bio vé cling khé khan. ‘Theo nguyén ly lm vige, ee bio ve duge phan ra: bio vé 6 dé chon Ioe tuy@t dai va bdo ve 6 46 chon Igc tueng Adi. Bao vé c6 a6 chon loc tuyét d6i Ia nihiing bao v@ chi lam vige khi ay e6 xdy ra trong mot pham vi holdin ton xe dinh, khong lam nhigm vu dy phong cho bao vé dt 3 cde phan tit lan can. Bao vé o6 d3 chon loc tuong déi ngoai nhiém vu bao vé chinh cho déi tuong duige bio vg cdn c6 thé thye hign chite nang du phéng cho bio v@ dt 6 cae phiin tian ean. Dé thy hign yéu céu vé chon loc déi vBi cfc bao vé 06 dé chon Ioe tutong dei, phai c8 sy phéi hgp gitta dc tinh lam vige cia ede bao vg lan cfm nhau trong toan he thong nhim dim bao mie d9 lien tue cung ep dign cao nhét, han ché én mie thap nhét thdi gian ngling cung cp dién. 3. Tée dong nhanh: Hign nhién bio vé phat hign va edch ly phéin ti bj sy cf cang nhanh cang tét. Tuy nhién khi két hgp véi yéu edu chon loc dé tha man yéu edu tée dng nhanh céin phai sik dung nhting logi bao ve phite tap va dat tién. Role hay bio vé duge goi la tae dong nhanh (hay con goi IA eb we dd cao) néu thdi gian tée dng khong vugt qué 50 ms (2,5 chu ky ca ding cong nghiép 50 Hz), Role hay bao vé due goi IA tae dong tite théi néu khéng thong qua khéu tré ( tao thai gian ) trong tac dong oa rele, Thong thudng hai khai niém tac dong mhanh va tac dong tife thdi duge ding thay thé ln nhau dé chi céc rdle hoi bao vé 06 thdi gian tée déng khong qué 50 ms. Negoai thai gian téc dng ciia rdle hay béo vé, vige logi nhanh phiin tit bi su 6 cdn phy thude vao t6e d9 thao téc cia may eft dign, Céc may eit dign te dO cao hign dai c6 thi gian theo tée tir 20 dén 60 ms (tit 1 dén 3 chu ky 50 Hz ): nhiing may ct thong thing eding o6 théi gian thao tée khong qué 5 chu ky (khoding 100 ms 4 50 Hz). Nhut vay thdi gian logi triv ey 6 ( thd gian lam vige cia bdo ve cOng vdi thdi gian thao tic may edt ) khodng tir 2 dén 8 chu ky (kholing 4 dén 160 ms 8 50 Hz.) doi véi cac bao ve tac dong nhanh. Gi véi ludi dién phan phi thuidng sit dung ce bio vé 4 d3 chon loc tung adi vva phai phot hyp th3i gian te ding gida eéc bio v8. Bio vé chinh théng thung o& ‘thoi gian khodng 0,2 din 1,5 gidy, bdo ve dy phong - khoding 1,5 dé 2 gidy. 4, Bd nhay: Dé mhay dc trung cho kha nang “elm nhin” sy of eda role hofic hé thing bao vé, né dude biéu didn bing hé 6d nhay, tite ti s6 gia tri sé celia dai lugng vat ly dat vio rdle khi 06 sy 8 vai ngudng téc dng cia nd. Sy sai khde gia tri s6 ciha dai luong vat ly dat vao role va ngudng khéi dng clia né cng Idn, role cang dé cém nhan st xaat hign cia sy e6, hay nhy thudng néi rale tac ding cing nhay. Dé hay thye té cia bao vé phy thuge vio nhiéu yéu 1, trong dé quan trong nhatt phai ké dén : Ché' dd lam vige eta he théing ( mic d@ huy dong nguén ), eff hinh cia lu6i dign, dang ngdin mach va vi tri diém agin mach, nguyén ly lam vige eta role, dic tinh eta qué tinh qué dQ trong he théng dign v.v.. ‘Tuy theo vai to cia bao vé ma yéu edu vé dO nhay doi voi né cing khée i bao vé chinh thuing yéu céu phai e6 hé s6/d6 nhay trong khodng tit 1,5 dn 2, cin ce bao ve dy phing - tif 1,2 dén 1,5. 5, Tinh kinh t8: Céc thiét bj blo ve duge thiét ké va lip dat trong hé thong dien, khac véi cac may moc va thiét bj khée, khéng phdi dé lam viée thudng xuyén trong ché d6 van hanh binh thing. Nhigm vu eh yéu eda ebiing la phai luén luén san sng chd dén nhiing bat thudng va sy cd ¢6 thé xay ra bat ky hic nio va cé nhiing tac ding chun xéc. Déi véi cfc trang thiét bj dign cao ap va siéu cao 4p, chi phi dé mua sim va lip dat thiét bj bao vé thuéng chi chiém mot vai phén tram gid tri cla cong trinh, vi vay thong thudng gia cd thiét bj bio ve khong phai 1a yu t6 quyét dinh trong Iya chon ching logi hoge nha cap hang cho thiét bi bao vé. O day bén yéu céiu ky thuat di néu trén day déng vai tro quyét dinb, vi néu khdng thod min duge ede yéu cfu nay sé din dén hau qua rit tai hai cho hé théng din, Déi vei ludi din trung, ha ap, vi sé lugng cde phiin tit can duge bao vg rat lon, va I9i you edu abi v6i thiét bj béo ve khong cao bling thiét bi bao vé 4 céc nha may dign In hoe hidi truyén tai cao ap va siéu cao dp do vay edn edn nhiie én tinh kinh t€ trong Iya chon thiét bj bao vé sao cho e6 thé dim bao duge che ‘yeu cdu vé ky thuat vdi chi phf thé nha Cudi cing eding cfin néi thém ring, nim you cau dé ra trén day trong nhiéu tring hgp méu thudn nhau, ching han muén e6 duge tinh chon loc va dé nhay cea0 edn phai sit dyng nhing logi bao v6 phitc tgp, bao vé eang phite tap eang khé théa man yéu edu vé d6 tin cay; hoge nhiing yeu cao vé ky thuat s@ lam tang chi phi cho thiét bj béo ve. Vi vay trong thu té edn dung hda & mite t6t nha cfc you edu néu trén trong qué trinh Iya chon ede thit bj rigng Ié ofing nhu td hop tod b9 cf thiGt bj bdo v8, didu khign va ty déng trong hé thong din, M.3. CO CAU CUA CAC HE THONG BAO VE Role lam vige theo tin higu dign thuding duge néi véi h thong dign thong qua cée may bin déng dién ( BI) va may bign dign 4p (BU). Chiing edn duge goi 1A cde may bién déi dai lugng déu vao hoe efe may bién déi do lang, c6 nhiém vu eéch ly mech bao ve khdi dign 4p eao phfa hé thong va gidm bién dG cla dign ap va ding dign cita he thong xudhg dén nhitng tri sf chudn 3 phia thet cfip, taudn tign cho vige ché tao va sil dung ede thiét bi bao vé, do Iudng va digu knié Tin higu dong va 4p dua vio rdle s8 duge so sinh véi ngudng tac djng cia né va ndu vugt qua ngudng nay role s@ tie dong" tite théi ” hoe 6 thii gian gti tin higu di eit may edt dign ofa phan ti duge blo vé. Dé cung célp nang long cho vige thao tae may edt dig, cho role va cde thiét bi phu trg khéc, ngudi ta thuing sti dung nguén dign thao tac riéng dc lap voi phan tit duge bio ve. Cau tric tng thé clia mot hé thong bio ve duge trinh bay trén hinh M1, Tiép diém phu MC; ciia may edt dign ( hofe clia réle phan anh vi trf cba méy edt ) o6 kha nang cit ding lén sé ngat mach ding dign ep cho cudn edt tre khi tigp diém ciia rdle trd vé, dam béo cho tigp diém cia role khdi bj chay vi phai ngit dong dign 16n (6 thé dén hang chue ampe ). Nguyen ly lam vide, chite ning, nhigm vu cing nhv yOu edu va cée thong 56° ky thut ofa ting loai phan tit va thiét bj trong hé thdng nhu may bigén dong din, may bigs dign 4p, cée b6 ge thinh phin déi xitng cla dong va ap, role va cfc thiét bi phu trd, kénh truyén thong tin va nguén dign thao tée s& duge dé cp dén trong chusng 2. Nhiing nim trude diy h@ thong hay a¢ dé béo vé role thuding duge td hop tit nhidu vole va thiét bj riéng 18, méi phan ti hoe nhém phén tit thc hign mot cite nang nhst dinh trong s0 dé bio vo. Ngay nay nhigu nba ché tgo rdle theo dudi muc tigu “ mét adi tuong edn duge bao vé chi edn ding mét bé bao ve". Dé ting cuing dO tin edy c6 thé dat thém mgt b9 tht hai véi tinh nang tuong duong nhting hoat déng theo mot nguy@n ly khée hoe do mgt nha afin xuit Khde ché tao, Nguyén ly dy phong nay cbn duge ap dung cho mach méy bign dang dién va dign 4p, cho nguén dign thao tée va cho cugn cit eta may edt dién (H. M. 2), Thenh gop Miy eft dign Mach dign duge bio ve L Tai ba Tin higu cit Hin M.A, 6.46 eu true cia he tng bo vi. Miy oft diga May bién dong gn BU. May bién dign 6p (Cch- Cu ent RL Role Ke Khoa aigu khién (et) may edt ign Mc, Tip aiém phy cia may oBt en CC Cugn clots may cat Ne Nguén din thao We Mach dign duge bio ve Bv2 Con Hinh M2. So d6 edu tric cba ne tng bdo vé cb dy phiong 8 tang outing 66 tin By. M.4. NHONG THONG TIN CAN THIET PHUC VU VIEC LUA CHON VA TINH TOAN BAO VE HE THONG BIEN Dé c6 thé Ita chon, tinh toan thiét ké, lap dat va van hanh ding hé théng bio v6, cae ky su thigt ké, ede nha ché tgo thiét bi, cde nha tw vn eaing nbut ky suf vn hanh edn biét nhiing théng tin t6i thiéu sau day: 1. Cu hinh cia hé théng. Thudng ding so dé mot agi dé dién gidi cu trie va nguyén ly lim vige ca thiét bj bdo ve va so dé 8 (hoe 4 ) sgi trong céc cht dan lap rap, déu day d thiét bj vA bang dién. O so dé lép rap, vi tri ctia may cdt dign, may bign dng dign va dig p, bing diéu Khién va vi trf cba ting rele phi duge chi 16 va danh 6, Ché d6 néi dat eta trung diém he théing cing phai dude xée dinh 2, So dé dau néi cac thiét bj so cap va téng tr cla chang, dign 4p, tin 86 va thit ty pha thudng duge chi dn ngay trén ede bin vé vé cfu hinh hé théng va cae ban vé lap rap. Nhiing théng tin nay phuc vu cho vige tinh toan fie ché d6 sy e8 cia he thong cing nhu tri s6 dat eda role. 3, T6 dau day cia may bién Ap lye, may bign dong dién va dién ap cdng voi ty 86 biGn déi cia chuing cdn biét dé tinh cée tri s0 tht c@p cia dong, Ap, téng trd Khai dng eda role 4, You cau vé tinh ton ngiin mach. Dé bio vé chéng sv of nhigu pha edn tinh toan ngin mach ba pha, dé chéng ngén mgch cham dét cAn tinh toan ngén mach mot pha. Ngoai ra déi véi cée bdo vé phan ting theo ede thanh phéin d6i xing edn tinh toan ede thanh phan dong va 4p thit ty nghieh va thi: ty khong tai ché bj sit e@' va chd dat role bao v@. Tinh toan ngén mach dge thu hign cho ed hai ché 9 cute dai va cuc tigu eta he thong, 5. Xéc dinh thai gian tac dong t3i da cho phép cia bio vé theo diéu kign ‘én dinh cia hé théng, theo kha nang phit néng cho phép cha trang thiét bi ‘Thai gian nay phy thude vao tri ef ctia dong dign sy ed trong tinh ton ngén mach. 6. You céu ky thudt déi vai blo vg: Mute dé dy phong cin thiét dé dim bao d9 tin cay eda he théng bao vé, d6 nhay 163 thidu edn dat duge d6i vai ting Jogi bio ve cho timg tink hudng av e0 khae nhau. 7. Théng tin vé hé théng bao vé hign hiu va yéu céu nang cp, mé réng. ‘Thong thudng cée eéng trinh dign lye ( mha may dién, tram bién ap, thiét bi phan phi...) duige phat trign, md rng va nang ciip theo su ting trating lia nhu edu sit dung dign va he théng bio ve cing duye mé rong va nang ep theo, 8 thiét ké nang ep va md rOng phai c6 thong tin dy di vé hg thong bao vé hign hitu va nhiing yeu cu phai dat duge sau khi nding ep va md rong. Phan 1 NHONG VAN DE CHUNG VE BAO VE CAC HE THONG DIEN Chuong 1 Tinh toan cac ché dé hu héng va lam viéc khéng binh thuéng cua hé théng dién Nhiing hu hong va ché d@ Jain vide khong binh thudng thing gap trong hé thong dign 1a ngiin mach, cham dit hode cham vé (trong h@ théng ¢6 trung diém khong néi dat true tigp), ditt day (hd mgch), cdc vong day trong may dign chap nhau, qué tdi, qué dién ap, mat cin bing cong suét tac dung, dao déng dign, mat kich tir may phat din, cde bur hing vé co khi trong may phat v.v. 1.4, NGAN MACH Cac dang ngin mach thudng gdp 1a (HLL): + Nein mach 3 pha, chiém khodng 2% s6 trating hgp ngén mgch trong hé théng: - Ngiin mach 2 pha, khodng 5%; + Ngdn mach 2 pha néi dat; Nagin mach 1 pha, khodng 90%; - Cham dit 2 pha tgi 2 diém khie nhau. Phan theo dang thiét bj trong hé thing dign, of 1G hu héng nhu sau: © Duong day tai dign trén khOng chiém khodng 50% sé trudng hgp hu héng trong hg thing; © Dung day cap : 10%; © May cdtdi¢n = 15: + May bign ap: 12: + May bign dong dign, bign dign ap : 2%; © — Thiét bi do ludng, diéu khién, béo ve : 3%; © Cicloai kde: 8%, 13 ‘Tri 66 ban dau ( si@u qué dg) cia dong ngdn mach (1 ) dé} voi cée dang ngdn mach khée nhau cho trong bang 1.1 2) yd » 8) NBN , ND BR x Q= @-& 8 @4 4 oe ° Hin 1.4. Cie dang ngén mach thing gp ‘a, Nan mach 3 pha Nb, Ngin mach 2 pha (8, C)~ Ni2!:¢. Ngiin mach 2 pha nam at (B,C) - Ni Nain mach 1 pha (A) Ns 8. Nan mach 2 pha cham {819126 kode nau. Ormg-—— ** —— A : B z tr a) Zya lige Zien Zip Tix - De fon "hn, O fe » Zale Zan 2p Han a o : foo toy ° Zon lor R Zorn Log to ton 7 “on Hin 1,2, So 6 ding tj tt Bude (a), nghich (b), va khGng (c) A xc Anh ee than phn (66 xng cha dong va ap ta cb gn mach (N) va ch& dk ce (R) “4 Bang 1.1. Cong thite tink dong ngdn mach ban 64 v6) ese dang ngkn mach khde nha ang ngéin mach ‘Céng the tinh Bo pha yey Vas V3Z, alpha Hai pha cham ast {along qua a8) Mat pha {abog qua aft) Dé phue vy cho tinh tofin bio vé role ef biét ede thinh phdn ding dign va dién ap tai ch dat bao vé (R) chi xay ra ngiin mach trong hé théag ( H. 1. 2). Cée thanh phén déi xing ( thud -1, nghich -2, khong -0) eita dong dig tai ché dat role (R) so véi ding dign tai ch ngén mach (N) duige xéc dinh theo cong thite sau: uy heat 3H Zia Zinn + Zip 28 lig shy 3— 5 (1) 2ra t+2ren tlre Zog Jor =lon Zon *Zonn +20" trong dé: Z,, Zg - tung ding 1a téng trd dang tri ciia cae hé théng A va B; Zan tng trd doan dudng day ti chd datrdle dén chd ngén mach; i,,- déng dign phy tdi chay qua ché dat role truéc khi bi ng&n mach. Cée thanh phan d6i xing cia dign ap tai chd dat role duge xac dinh theo cic Ong thite saw: 18 7 (1-2) 2, Lay + Loan + Low trong dé; Ux - dién 4p tai ché dat rdle truéc khi xay ra ngén mech. ‘Thanh phén dong dign thi ty thugn (iy), nghich (iy )s va khong (ion ) tai ché ngdn mach duge tinh toan theo cée céng thite trong bang 1. 2. Bang 1.2. Thinh phén ddi xing céia ding dign tai ché ngin mech 446i v6i ede dang suf 6 khde nhaw Dang “Thay tboan “Tai ey nghich “Th ey khong agin mach fiw yy iow Ba pha E a ° ° z ai pha (BC) E ° atk, Hai pha E(Zq+Z,) -B.2, sham dit(BO | ZZ542,29 +252) Zj2Zq+2Z,2y 42g) BLq+Z%o + Zh ‘Mor pha (A) z E EB Z)+E,+Z ty +2y Fy +By 4% Oday: Cnrtadin 7 _Clanttamian >, an2ons on ara ik + Lo Ziq + Lien Zip Zin +2aen *Za6 Loa + Coan +40 + Quan hé ela ede thanh phién &6i xing trong eéc eéng thie (1-1) (1-2) va bing 4.2 viet ‘cho pha 63c biel (A), nghia Ie pha nm tong aiéu kin knac vol bai pha ka; ching han ‘néu ngén mach mBt pha (il pha Ala pha bi nga mack, néu ngén mach hal pha hod hal pha cham dit th pha Aa pha khéng bi nga mach, 16 Dong va ap toan phan ofa cdc pha tai ché dat role duige xée dinh yua cde thanh phan 463 xting cia né nh sau Tag = lig +tor tor: Igg = 47g tale Hon’ a3) 2 Teg =atyp ra? top logs Una = Uy + Uy + Uog Upn =27Usg #8 ag + Von 5 (4) Ucy =aUyg $870 a— +U ce» trong dé: a =e"™" va a?= e™" Déi véi tru’ng hgp ngdn mach ba pha tric tiép ( H.1.3 ) ta c6 quan hé thai gion cia déng va Ap tai chd de role nhe sat Site dién dong cia nguén E,.cos(ot +B) (5) trong dé: f- g6e pha cita ste dign dong nguén tai thai diém ngén meh. Dong dign gi chd ngén mach (16) V6i R, L 1a dign trd va dign cdm ea mach vong ngdn mach : R=Ry + Res L=y +a ‘Ty - hing sé thai gian cha hé théng: Ty L R oL «=p 1, ™ cosa- thanh phan mét chiéu cia dong ngdn mech; khi « = 0 thanh phan nay dat tri si cute dai. I,,cos( ot + o.)- thank phan xoay chiéu cia ding ngiin mach, Ww ), gid tr] tite thai lia ding ngén mach bang: wate -owt on ‘Tay theo ctip dign 4p, téng trd eiia mach vong ngén mach ma hang 96 thii gian tét déin Ty eda thanh phan mt chiéu e6 thé nhanh hay cham. Déi vai hii trung 4p, Tythudng khoang vai chuc mili gidy. Sy cé mat cita dign tré tai ché su 6 (ciia hé quang dign, dign ted tip xiie gida e&e day din voi nhau va day din véi dt) lam giém ding ké Ty va tang nhanh te 49 tét cha thaah phén mét chiéu trong dong dign ngin mach. Dign dp dat tai ché ngin mach: uyD= Rhy + trong d6: Un =Em Rav +(eLen) R?+(oL} Rhy ioe rains (18) Ry ) YR Goly) sa) @= arctan] ( Rew Ky (9) U,-Ky.e ™ cosa thanh phn mét chiéu trong dién 4p ngén mgch. Thanh ‘ Lut phan nay phu thude vio hé 8 Ky, Khi Re Ry » Ky=0 va thanh phan m6t HO Rew chidu 58 bi trigt tigu. Trén thye t@ than phdn mét chidu trong dign 4p ngdn mach chi chigim mOt ty 18 rat nbs. U,cos (ot +a+)- thinh phén xoay chiéu trong dién 4p ngén mach, ‘Tren thue t€ do sy cb mat cia dign dung dudng day ( H.14 ) nén trong thanh phiin xoay chiéu cla 4p va ding chay qua role, ngoai thanh phéin xoay chiéu song ca ban cin xutt hign cdc hai xoay chiéu bic eao do mach dao ding RLC tgo nén. as Hinh 14, Sod6 ding cho tng hop ngén mach ba pha tue tp c6 x8 den ign dung obo Gung diy 38 vt dt ew Hinh 1.5. So 48 ding wi cho tnzing hap agin mach ba pha te tp tien ding dy c6 68 ty in doc. Gia uniee LH. ben Raw €6 tai ch5 at role c6 dang: va nguén dién dp 06 dang (1-5 ), dign ap qua L,+L, = e,[ eset +64 © *oxpcoxoo| 2-10) Ly . : trong dé: ——8%__f., cos(wt+B) - thanh phiin s6ng ca ban trong dign ap tai Ly tLen ché dat rale; 19 pike * cosB.cos(o,t)- think phan hai bic cao trong dign ap tai ché dat role; Gia thiét thanh phéin dong dién phu tai trude khi ngin mach rat bé 06 thé. bé qua, cdg nhw anh hung cia dién trd qué dé tai chd ngdn mach lén thinh phin xoay chigu ctia déng su cf la khong dng ké, ta o6 thé xée dinh dong dién qué dd chay qua role ¢6 dang: wot ™ cosa —cos(wt+a)-he '* sinacsin(o,t) (Ll) Em trong dé: 1 = Bee te = olla than e | cosa- thanh phén mét chiéu trong ding dién qua dé chay qua ché dat role. ‘cos(ut +)- thanh phin s6ng es ban trong ding dién chay qua ché dat role. 1,,h¢ " sinasin(w,t)- thanh phin hai bac cao trong ding dién qua 6 chay qua ché dat role, vdi h=—” °, ? ‘Ta (1-10 ) 66 thé nhén thay ring, trong tring hgp eye han khi = 0, bién dg cite hai bac cao tat din theo ham mi e6 thé bing bién 46 cia séng ed ban trong dign ap qua db u(t. Dei véi dong dign qué dd ix(0) Vi@< @, nén bien d6 cae hai bac cao luén bé hon bién d9 cia sng co bén, Nhu trén da nei, khi a = 0 tri s6'ban du cia thanh phan mét chigu trong dong dién eu 6 dgt cue dai cdn bién d9 cla cée hai bie cao sé titn dén khéng. 20 Khia. = ta cé truéng hop ngugc lai, thanh phén mot chiéu bling khong va céc ‘nai bae cao ¢6 tri sO rat dang ké. Tay thuge vao twang quan gitia dién cm L va dign tri R etia mach vong ngén mgch ma tén s@ cia cée thiah phéin dao dong tét dén c6 thé khac nhau Déi véi luéi cao Ap va siéu cao dp Lin sO nay o6 thé thay déi ti vai tram Hz dén vai chye kHe, Déi voi cae dudng day ¢6 dat tu din bi doc ( H.1.5 ), thay cho Unanh phén mt chigu trong dong dign qua do chay qua ehd dat role 98 06 cée hai bac cao tat dfn theo ham mi iy (t)=1p) cosfot +a }-Neos(iteg}e cz) trong dé 1 5 NOR, X,=Xy #Xet Xo (13) +Ruw Dé dang nhan thay rang, khi a= 0; N= 1 va khi a = 90°; N = Af. ‘Tay theo thing sé cia h@ thing truyén tAi (mite d6 bd doe, vi tri diém ngin mach, dign khéng ding tri ciia hé théng (Ky), tn a0 eda cde dao dng tét din bac cao cé thé bin déi trong khodng tit 16 Hz dn 150 Hz (cho hé thing c6 tén s@danh dinh 50 Ha), Hing so uboi gian Ty thuding cé tj 6 trong khoding tir 100 dé 400 mili giay cho truing hop ngdn mach ba pha true tiép, Déi véi cée dang ngin mach cham dat, tén 2 dao dong va hing 86 thoi gian Ty 6 tri s6'bé hon trudng hop ngén mgch ba pha truc tiép. a 4.2, CHAM BAT TRONG LUGI BIEN CO TRUNG DIEM KHONG NOI BAT HOAC NOI DAT QUA CUON DAY DAP HO QUANG Cham dit trong lvéi dién c6 trung diém khéng néi dat hofc néi qua eudn ap hé quang (hode dign trd Ién) (H.1.6,a) hau nhut khéng lm thay ééi hé thong. dign &p dy cita ludi dign ( H.1.6, b). Hinh 4.6. Cham ast 1 pha trong lub dign c6 tung Un khdng n6k dt noge nd qua cugn dep né ‘quang. a) So 46 nguyén ly: b) H§ théng dig &p knit pho char dat; ©) Dang aig khi ‘pha cham dit 2 wo» 6 > Xin Xoo Xie Xa ® He Kio = Xo Xs © ve Xan Hinh 4.7. Mang phic hop ding a8 tinh toa dong sy c6 kh cham dt mt pha Khi cham dat mét pha, trung diém ( N ) cia ludi dign sé mang dign ap pha 30 véi ditt (D ), c&e pha khéng bj cham s8 mang dién 4p day so vdi dat. Dang dign sy of cha yu phu thude vao dign dung cla efe phan tit din dign 80 vai dt Key (H.1.6 va 1.7). Gié tr xée I8p cia dng dién cham dat bing: Ip = 1, =3ley = ¥3}0Cp Uys (114) trong d6: Cy - dign dung ciia cdc phan tit din dign so véi dat, Dang dién cham dat qua d6 c6 thé chia ofc thanh phiin dao dong véi tan sé Khe nhau. Thanh phan 06 tn sf thélp hon ( véi hing 88 thi gian khodng 107 giay 23 va tin sd khong mist qué 1 kHz ) dac trung cho qué trinh nap cia dign dung cic pha khéng hu héng théng qua ci khang cia nguén dign. ‘Thanh phén o6 tan s6 ‘cao hon (vdi bing s thdi gian khong 10° gidy va tén sf trong khodng tit vai kHy, dn hang chue kHz ) dac trung cho qué trinh phéng dign eta dign dung pha bj cham dat, Bién 9 cita ede thanh phéin dao dong nay ¢6 thé cao hon mot vai lén 80 véi bién dé cia thanh phan ed ban trong ché d6 xac I4p. Dao dong ciia dong dign cham dat c6 thé gay qua dign ap qué 46 trén che pha khong bj cham (¢6 thé dat d&n 3,5U,y, ) lam phéng dign trén céc pha nay va dn dén ngin mach nhiéu pha. Déi véi Iudi dign 6 trung diém néi dat qua cugn dap hé quang ( Petersen) thong thudng ngudi te chinh cho dign cdm cia khang dign Ly ch€ €9 cing huting, nghia li 1 sales" is) Khi &y dong dién chay qua ché sv ef chi cdn Tai than phin te dung: ip p=3ER,O'C, 5 (0-16) trong d6: Ry - dign trd tae dung cita cudn Petersen. ‘Thwing thi: Twp * (0,08 + 0,1) Top (17) va ding dign chay qua chd cham dat bé hon tri s6 ty dap tit cia hé quang nén 1h8 quang khéng phat sinh tai noi bi cham dét. Vi vay cugn Petersen duge nhiéu nuée sit dung trong ludi trung ap dé han ché hau qua cia cham dat mét pha. Voi ce ludi trung ap 6 tng chiéu dai dudng day Ién hoac Iudi cao 4p, tri s6 dong dién theo (1-17) cb thé vugt qué ngwing ty dap tat oa hé quang Chong chitng 30 A) nén vige sit dyng euén Petersen khdng eda phat huy duge tée dung. 1.3, BUT DAY ( HOAC HG MACH ) MOT PHA ‘Thue :@ van hanh hé théing dién cho thay, cd thé xy ra tung hgp h mach mOt ho8e hat pha do dit day ( tut lee ) hoge dau tidy xtte etia may edt dign bi hd, gay nén ché 0 van hinh khong toan pha trong hé théng. Thuting gap nhét la ché 9 dust diy mét pha. © ché d9 van hanh khong di cd ba pha sé xuat hign ché do khong cin bang va thanh phn dang dign thit tu nghjch chay vao cae may dign quay, tao nén tit 24 thong thit Uy nghich quay nguge chiéu véi roto voi ted tung di bing 2 tan t&e €6 déng by. Van we c&t rito rat én nay lam xust hign trong than réto va cudn day réto ding dign cm ting rat lén dét néng roto va stato cia may dién quay. Bien do cla thanh phar chit ty nghich trong dong dign stato cdi may phat ign déng bo phy thude vao edu hinh cia h@ théng dign. Voi trudng hgp duting day truyén tai dén trén hich 1.8,a, thanh phin dong thit ty nghjch cb thé xéc dinh theo sd dé phic hgp trén hink 1.8,b. Khi ditt pha A va may bién ap 06 16 adiu dy Y/A-11, ta 06 DAZ ZZ eo cot Oo to (19) (GE tENE, +2, +2, 4%) +E, +B dy +L) trong dé i : (1-20) Zi =Zyy Zig tZips ‘ (1-21) 24 =2ay +2243 (122) 2q = Lap raZoy ‘Thanh phén dong thi ty nghich 1 chay vao may phat dign ( H.1.8,b) bang: bap or (2-23) TE ALL EE, Mot s6 tuting hyp dat day, déu day din bj ditt roi xuding dat gay nén su oo phite hop: vita ditt day vita cham d&t. So d8.phiic hgp dé tim dong sy 06 duge két hgp tit cée so dé ding dé tinh ngin mach va ding dé tinh ditt day. Dé lam vi du, tren ( H.1.9 ) trinh bay quan he gia thanh phén dong thit tw nghieh (trong hg don vj tuong d6i I=L, /Ty,) chay qua may phat dién véi vi tri diém suf 66 trén dung day (qua ty s& Zip /Zyp - trong dé Zip - t6ng trd thet te thugn tir dau duong day dén diém sy 05). Thong $6 ciia ede phan tik cho vi du trén H.1.9: May phat dién o6 céng suat 400 MW, dung dy 400 kV c6 chiéu dai 100 km. Xét 2 trutdng hap sy cé: 25 1s 2} bin usp + ginfnach 0s 1 oar an 0 02 0a 06 08 inh 1.9, Dong the ty nghich chay vao may phil den: 1) Khi dit 1 pa; 2) Khi va at day wea ng mach 1 pha 26 100 50 20 be 2.5/7 4 [laa 23 10 Hint 4.10, Thal gian qué 131 cho php theo dang thi ty nghicn va ng 8 qua ta Ke 1) Ditt dy 1 pha} 2) Vita ditt: day 1 pha vita ngdn mach 1 pha. ‘Trong tring hgp dist day 1 pha, tei a6 dong dign thi ty nghjch khong phy thuge vio diém su of va bé hun nhiéu so véi dong dign danh inh etia may phat ign. Trong truding hgp nay thong sf cia duéng day tai dign khéng anh hutng dang ké d&n tri 36 eta ding dign sy e6 thd ty nghich. Nauge Iai, déi véi trading hgp vita ditt day, vita ng mgch, thong 86 cita Auting day tai dign va vi tri ex 6 ¢6 Anh huting Ién dn tri of eda dong dign thir ty nghich ( dudng 2 trén H.1.9). ‘Thi gian qua tai cho phép theo ding dign this tt nghich adi voi may phat ign duge xée dinh theo biéu thie: (=) teks (2ay Naae) trong dé: Ky la mt hing duge xe djnh theo eée thong o6 thiét KE va hg thong lam mat olla may phat dign. Théng thudng Ky 6 tri sé trong khodng tit 2,5 dén 60 gidi han duéi 4p dung d6i véi céc may phat dién cd céng sudt lon +1500 MW). ‘Trén H.1.10 tinh bay quan hé gia thdi gian qué tai cho phép ( t, s) theo trj s6 ( tugng 461) cia dng thif ty nghich (Tp/ Tygp) 401 véi may phat nbiét dién 6 hang 86 Kp khéc nhau ( 2,5 - 7 va 20 }, Thudng thi khi dang phat cing su&t danh dinh, néu bi hd mach mét pha, dong thit ty nghich trong hai pha edn Jai cé thé tang dén 57% déng dién danh dinh. 1.4. CAC VONG DAY TRONG MAY BIEN CHAP NHAU Cac vong day trong may dign (méy phét dign, may bién Ap, dong cd dign...) 6 thé bj chap nhau 6 mét pha nao dé hodc d cic cugn day song song trong cing mgt pha. Nguyén nhan lam cho cc ving dy ch§p nhau la cach dién bi hing do tae dong ed gidi tir bén ngoai hoe sét dénh. 4.4.4, BSI véi may phat dign déng be Hu héng cach dign thu’ng lim cho cée vong day chgm nhau hode cham ra than may. Dang dign trong ede vong day bj chap 06 thé dat tri so rat 16n Lam hdng cugn day. Trong may phat dign véi cugn day stato c6 hai nhénh song song trong mét cuén day kép, Khi cb mt sé ving day chap nhau, site dign dong em ting trong hai nhdnh s@ khée nhau tao nén dong dign can bing chay quan trong che mgch vong sit ¢6, fot ndng cugn day va ob thé gay hu héng nghiém trong a7 (HL.1.11} ). Cée vong day ch§p-nhau trong réinh than stato cla may phét dign thuing chi xy ra déi v6i ede méy phét e6 cng suit vila va nhd, J ede may phat nay trong mOt rinh ngudi ta o6 thé dat nhiéu than din thuge céc vong day khac nhau. G nhing may phat dign cong suat lén trong méi ranh thudng chi dat mot thanh din (réng, lam m&t v bén trong ) vi vay kha nang cfc vong day bi chap nhau chi xdy ra khi ech dign bj héng @ hai ranh khée nhau hotic efe vong day 6 phan ngoai than stato bj chap nhau (@ vanh néi gia eée thanh din véi nhau ) Vé ly thuyét cing ¢6 thé xay ra ng’in mach nhiéu pha trong cudn day stato cia may phat dign déng bd, tuy nhién thing ké thye té cho théy rét it xdy ra tung hop nay. ‘Tinh tofin ding dign sy ¢6 cho trudng hop cae vong day chap bau hoje ngin mach nhidu pha trong cugn day stato rat phitc tap. 6 cudn day réto (cuén kich ti) cia may phat dign déng b6 od thé xdy ra trudng hgp cham dat mot diém hode hai diém ( H.1.12 ). Hé thdng kich tix eda may phat dign déng b9 thung khng e6 diém néi dat nén khi 6 mt diém cham att (cham chan r6to) (H.1.12,a) may phat dié tye lim vige. Tuy ahién khi xdy ra cham dat diém thet hai (H.1.12,b) mot phan cugn day Kich tix bi ndi tt, ding dign qua ché céch dign bj dénh thiing c6 thé rat Ién lam hong cugn day va phén than réto ché bj sy 06. Ngoai ra c6 thé din dén mét so hau qua xu khie nhwt: ‘Dang dién trong mach kich thich ting cao (do mat phén cudn diy roto bj ngdn mach ); = Tit truing ca rto 6@ bi méo lam cho s6ng dign ap do may phat tgo nén khéng cdn dang hink sin vi may bi rung; ~ Tarthéng khong €6i xting lam cho truc may bi ti hod + Dong dign chay trong than rota of thé khép mach qua 6 truc va géi 43 af thé lam hing céc b§ phn nay va trong mt 96 tru’ng hop o6 thé Anh hung €n cd tuabin. 1.4.2. Di vai may bién ap Cham chap cde vong day trong may bién ap 06 thé xay ra do qua dién ap khi quyén hose cfch dign bj gid ebi. Dang dign sy oO chay trong mach yong bi chép ¢6 thé 1én gdp nhiéu lan dng dién danh dinh cia may bién Ap tay theo sf vang bj chap (H.1.13 ). Dang dién nay tgo ra nhiing xung lye lin x6 diy ede vong day ciia may bién dp va trong nhigu trudng hyp c6 thé lim hng cugn day. Bao vg qué ding dign at 8 may bign 4p thudng khé phat hign su 8 chap cée vong day, vi theo quan hé cn bang siic tir déng, ding dign pha sy ef 6 thé tang lan khéng dang ké so véi tris danh dinh. Tuy nhién sy ed cée vong day cham 28 nhau o6 lin quan één thay doi 4p sudt ca dau (do Ive dign dong khi cée vong day bi x6 day tao nén, do hé quang tai ché cham chap lam dau bée hdi..) hoae lam cho nhigt 4} dau tang cao, khi Ay vole khi hode role qué nhiét e6 thé téc dong ct may bign 4p ra khdi hé thong. Cang tung tit nit vay 48) véi cae su ef cham chp ving day tla khang dign cao &p cong suat lon ngdm trong déu a) A b» ei Hinh 1.41. Cham chap cdc vong dy tong mach stato may phit ign ‘tng bo voi cub day don (a) va cuon day Kep (0) EW B A > © Y ' © Wt inh 1.13, Cae vong day chip nhau trong may bis 8p 29 4.5. QUA TAL Cac thiét bj dign thutdng bj phat néng qua mite cho phép do dang dién tang cao liu dai qué gidi han quy dinh, hode hé thdng lam mét kém higu qua hose khong hoat ding. D6i voi cée may dign quay, cén dac bigt quan tim dén hign tugng qua nhigt 6 do anh hudng cia dong dign thet ty nghjch xudt hign trong cc ché d9 tai khong @éi xiing, ngain mgch khong di xitng hodc van hanh khéng toan pha (dit day, xem muc 1-3). May dign quay o5 cong suat cing In kha nang chju qué tai theo ding dign this tu nghich (tinh trong hé dan vi tuong déi) cang thatp. DO tang nhigt 6 cda mot vat thé déng nhat gay nén bai nguén mhigt Q c6 thé biéu dién bang phuong trinh can bang nhigt sau day: Qat = Cyd0 + 0,0 dt; (1-25) trong dé: Q.dt - nhigt lugng phat ra bdi nguén nhigt; C\dd - nhigt long tich ty “trong vat thé; C,0 dt - nhiét lugng tiéu tan ra méi truding. ‘Tit (1-25) nhan dulge lai gidi: 0=8jpyx| 1 (1-26) nhigt d@ gidi han lén nhat; ~ bling sf thai gian vé nhiét ola vat thé; = ce hé sf tinh dn khd nang tich ty nhigt va tod nhigt cia vat thé, Da.tang nhiét @ do dong dign tdi I gay ra bang: (127) trong dé: 0, - nhigt 49 lam vige léu dai cho phép cia vat thé: 1,, - ding dign t&i lau dai cho phép. Nhigt dé lim vige lau dai cho phép ®, han tye 8 dat duce sau khodng thii gian gidi (1-28) D6 tang nhigt tng cho phép Kkhi c6 xét dén nhige d} moi tring Op =O + nua] Ie (1-29) ‘Théi gian gidi han ty, dé dat dén nhiét d6 cho phép 0: tent (3-80) So sinh dé tang nhiét cia vét thé din dign khi khong xét va c6 xét dén nhigt d6 cia méi trudng xung quanh 0, trén H.1.14 ta thay, thdi gian gidi han trong trudng hgp 66 xét dn 8, bé han. Nhigt d@ méi truding 0 c&ng cao, thai gian cho phép qué tai cing théip. 4.6. MAT CAN BANG CONG SUAT TAC DUNG TRONG HE THONG BIEN ‘Trong ché 46 vin hanh binh thudng, néu b3 qua tn thét céng sudt trong truyén tii vi phén phéi bao gid ta cling c6 cn bing cng suét téc dung gita | nguén dign va phy tai, trong dé céng sudt cla nguén beo gém ete ngudn noi tai ‘va nguén tif ngoai hé thing vao ( hoge tai ra khéi he théng ). Ching han déi véi lidi dign trén hinh 1.15 ta 6: -Véi RTD A: Py~Py= Phx Véi HTD B: Py +P; = Pauw trong 46: P,, Py - twong ting la cOng suit phat cia ede nguén ndi tai twang ing; P;- céng sus truyén tai ti hg thong A dén hé théng B; Py Pya + tong ting 1A ong sud phy tai cia he thong A va hé théng B. Khi su of’ dudng day truyén t2i, mat lién hé gitfa 2 hé théng A va B, ta c6: ' Pr=0 P,> Pa: hé théng A thita cong suit tae dung. Py 120° thudng khéng cén kha nang giii déng bé (out-of-step system swing), 5 sé thay déi thanh nhiéu chu ky 360° Néu diing trén véctg E, nhin sit chuyén dong twong di cia veets By so véi Eq ta thay, mat veetd By s8 v8 nén quy dao hinh tron véi tam & gée véets Ey va ban kinh |Eg| (H.1.17a). 37 Su léch pha cia Ey va Ep tao nén dé lech site dign ding AE [at|=[E_ -Bp)=28sin5. (1-95) trong dé: 8 = (a, ~ wp) gt (1-36) VGi as = (4 - Wg) ~ te dd trugt. Dign Ap tai mot diém R bit ky trén dung day AB néu nhin tir E496 bang (H.1.37,b): Uy = Ey ~jleg(Ky +Xan)s (1-37) trong dé: iy, - déng din can bang (hay dong dién dao dong ) dutge xac dinh: AE|_ 26 gl = 2} = 2 3 I x, X (1-38) Dong cn bing sé dat duge tri s6 eye dai Khi d = 180° va bing 0 khi 8 = 0° : 26 ; ‘Tris cua dong céin bling cye dai co =) 6 thé vugt qué tri s6 dong . s ngdin mach ba pha khi cé sy c6 trén duéng day. © digi gitta téng tré cita he thong khi 8 = 180° dign ap s@ bing 0, ta goi la tam dao déng'T hose tam dién cia hg théng (H.1.17). ‘Tri 86 cue tidu Unian cla dién dp tai mét diém bat ky trén duting day nim ten dudng chéo néi hai mit vects E, va Bp khi 5 = 180°. ‘Ti cde dé thj trén binh 1.17 ta nhn thay: «hi xy ra dao dong trén dudng day xuat hién dong cin bing xung dong. Tri sf eye dai xudit hign khi gée Igch pha giida hai véets site dién dong 5 = 180° va c6 thé lén han ea déng ngdn mach ba phs + Dign ap trén duimg day Ishi 6 dao dong dign cing xung ding. Mute 43 dao dong ca dign dp tuy thuge vao vi tri eda diém quan sat trén dubng day. Cang géin tm dao dong mite xung dong cing Idn. Tai tam dao dong khi 8 = 180° dign dp tut dén tr 560, © Khj xy ra dao dong hodc lam vige khong déng bO ede b6 phgn dinh huténg céng suit 6 hai d&u A, B cia dung day c6 thé tac déng nhim CH 118). Xét teuiing hgp khi 6 = 180°, ta e: Dud: Uy eUy+iXL =7X,L (vi Up=0) DéuB: Up=Up+i XL =1XL 38 us dus eis E,__ Quidao cia Us ») Hinh 4.47. 2) Dao dng din trong hé théng : b) 4th vée 16 ¢) Bid thn cba dng dién 4) Bién dp trong qua tinh dao déng (theo ga léch pha 6 }; bees Hin 4.18, Hanh vi eda bBo v8.66 huténg (cbng sus kh 06 dao déng din, 39 trong dé: Uy - dign 4p tai tam dao dong, Up= X, - dién khang cia mét don vi dai dudng day ; L_ - khoang cach tir tam dién dén du A. L’ . khodng eich tit tam dign dén ddu B. ‘Ta thély U, vugt trtde 1’ cing suit du A 06 hung duang so vii chiéu quy ue. 6 dau B, Ug nguge pha voi U 4 nhung i” cang nguge pha vai {'(vi 1 iy). Két qua la Up cing vuat trude I va cng suit cing 6 hudng dudng so véi chiéu quy ude. Nhnt vay ede blo vé 06 huiéng c6 thé te dong ct duing day, edt nhu vay khong ding vi dao dong dign khong phai la trudng hop sy 06, Khéng duge cét cée dung day c6 dong dao dong chay qua ma phai xit ly bing cde gidi phap van hanh khac dé loai trix dao dong. Cit cdc dudng day trong tring hgp nay Lim cho sy e6 udm trong thém, c6 thé dn dén mat dng bo va tan ra hé théng. * Tuong ty nhu vay, bao vé khoang cach cing cé thé phan émg sai khi cd. dao dong dién, dic bigt Ia cée bdo vé dat gdm tam dao dng. Tai day khi = 180° dong dign qua bao vé tang cao dat gid tri c6 thé Ién hon dong ngéin mach nhu trén da néi, cdn dign ap 6 thé gidm xuding rat thalp, bao v6 06 thé cdm nbn nhut ¢6 xdy ra ngin mach gén ché dst bao vé va tée dong cit duing day. Dé ngan chan khong cho bio vé khong cach tc dgng nhim khi e6 dao déng ign, ngudi ta ding phugng phap khod bio vé chéng dao déng ( xem chuong 4, mye 4.4.3) 1.8. CAC DANG HU HONG VA CHE DO LAM ViEC KHONG BINH THUONG KHAC Ngoai cae dang hy héng va ché dé lam vige khéng binh thung ké trén con 6 thé gap nhing hw héng va hign tuong khong binh thuding sau day trong qué trinh van hanh hé théng dign: 1) Thiéu hoge mst kich ti 6 eée may phat dign déng bo. 2) Qua bao héa 3 cde may bign ap hye. 8) Cac dong co déng bé lam vige d ché a6 khong déng b6. 4) Cée hus hing vé eo kh khée: hut héng vé ed 8 cde b9 ph@n quay ciia tuabin va may phét, hu héng bé diéu &p dudi tai 8 may bign 4p, chy du may bign 4p -~ Gf hus hing nay s€ duige xem xét khi thc hign bio vé cho timg d6i tugng cy thé. 40 Ll. 12, 18, 14. LB, 16. LT, 18. 19. CAU HOI ON TAP ‘Tinh dong ngéin mach ban déu cia céc dang ngin mach ba pha, hai pha, hai pha cham dat va mot pha. ‘Tinh thanh phan di xing ciia dong dign tai ché ngén mgch khi ngén mach ba pha, hai pha, hai pha cham dat va mt pha. Dang va &p khi cham dat. mét pha trong hidi dién 6 trung diém eéch ign Dong dign khi ditt, day mgt pha va vita dit day vita cham dat mot pha, Céc vong day trong may dign chp nhau va hau qué eta n6. ‘Tinh 9 tang nhigt Khi qua tai ‘Thay déi tan s6 eta he thong khi xay ra mat cn bing cong oudt tée dung. Xée dinh thdi gian edt gidi han theo didu kign én dinh dng bing phitong phép dign tfch, Bign thién cia dong va ap khi c6 dao dong dién, a Chuong 2 Cac phan tiv chinh trong hé théng bao vé role 2.1, MAY BIEN DONG DIEN (61) 2.4.4. Gidi thigu chung Dong dign cing nhu dign Ap cia cde phan tit trong hé thing dién thuding c6 tri sf rit ln, Ichong thé duta true tidp vio dung cu do hode role va eée thiét bj ty dong khae, vi vay cée dung cu va thiét bj nay thuding duge du adi qua may bign ding va may bién dign 4 May bigh dong dign c6 cudn day s0 cdip difu néi ti€p vio mach sd cap. Téng tri cia may bién dong, ké ca ting ted cia phy tai 6 phia thu edip, rat be co voi téng tré phia so eifp etia mach dign. Diéu nay ¢6 thé minh hog trén wi dy sau day (H.2.). Duting day 13i dign 11 KV véi tdng tr mech so edlp Z = 21,1 9 tuong ting v6i dang dign scalp 300 A May bign ding cé ty 36 3006 A duge sit dung dé caip dign cho phy tai thet cp 10 VA(H. 2.1.4. ‘Trén hink 2.1.b trink bay so dé dang trj cia mach dién voi may bién dong “ly tudng", nghia la mét may bién dong khong c6 tn hao kich tir vA tn hao trong cudn day, né chi lam nhigm vy chuyén déi tri so dong dién tix 300 A xudng 5A, céc tén hao kich tit va tén hao cugn dy duge dae trung bing tén hao trén ce tng trd %, va Zp. Trén hink 2.1,¢ trinh bay so dé dang tri cia mach dign da tinh déi vé pha thit e&p eda BI, trong dé dign ap phia sd edip duge nhan vai t} 86 n, =(800/6) = 60, cin téng trd phia s6 clip duge nhin vai ty s8 nf = 3600. Tw so dé hinh 2.1,¢ ta thay téng trd phia s0 edip riit lén so vdi phia thit ofp, va cho 43 da e6 thay déi phy tai phia that 4p trong mét gidi han rat rong, (th4m chi 1s ngch thts célp vdi Z,. =.) cling khong anh huéng gi dén tri s6 ota dong dign bén so cap. Vi vay may bién dong c6 thé duge xem nhu mét nguén dong dign. May bién dong lam nhiém vy cach ly mach thit céip khdi dién Ap cao phia so cap va dam bao ding dién thi edp tiéu chuéin (5 hay 1A) khi ding dién so cap danh dinh cé thé rat khdc nhau. Déi véi mét s6 thiét bi do ludng va bao vé lam. vige theo gée pha cua dong dign cf phai néi ding dbu cae cudn day so cd va thit eaip ctla may bién dong. Bh 6350 U= 680 008 A Pres 7820008 = 63502, 7 7 rn = 81000 V = we M2 040 inh 2.1. Mach ding ri cla may bién dong, 44 Céc diu day cia eudn se exp duce ky higu 8, va S,, con cée du cia cudn thit ep T, va Tp. Cac dau day duge xe dinh theo qui tic sau: Chon dau S, cia cugn sd cap véi qui wéec 1a khi gid tr] tite thoi cia dong dién so edp Ly di tit ddu S, dén S, dong dign thus cap ly s€ di tit T, dé T, (H.2.2,0. Cac dau cing tén (thing la S, vit T,) déi khi ngudi ta danh du sao (*) hose néu trén hinb vé khong ghi ky higu thi duge hiéu la ddu cing tén (S, va T, hose S, va'T,) nim canh nhau Cac dau day otta may bién dong 06 thé duge kiém tra bing the nghigm theo so dé don gién gdm mét miliampemét c6 thang do vé hai phfa va b6 pin (hoa &e quy) trén hinh 2.2, b. éu vac du day du diing abu hink vé thi khi &n mt balm kim eda mA Iéch vé phia eve duong (4), cdn khi nhé mut ra kim sé léch vé phia exe am (-) ‘Tit so dé dang tri ca mach may bign ding trén hinh 2.1,¢ ta ¢6 thé néu c&e hain xét sau: a) Téng trd cia phu tai mach thit cap cia may bién dong hdu nhu khong Anh hutdng déin tri s6 ctia ding dign thit ep: b) Khi phia sa eéip 06 dong dién, khéng doe dé hé mach thit céip cia BI vi khi ay toan bd dng dign sa cdip 98 chay qua mach kich tir v6i téng tri Z,, kha Ton, e6 thé gay nguy hiém cho ngudi va thiét bi bén phia tht c&p; ©) Néu biét duige tri sé cia téng tré mach kich tit Z,, va Wng trd phy tai Zi. thi c6 thé xe dinh duige sai sé vé gié tri cing nhu gic pha cia dong dién phia thi cp cia may bign dong: d) So dé thay thé ding trj ctia may bien dong c6 thé vé nhu tren hinh 2.3, 2.1.2. Sai sé cla may bién dong Tirso dé thay thé ding trj cia BI trén hinh 2.3 ta c6 thé xy dung dé thi wee to don gid hod trén hinh 24, TW dé thi véc ws nay ta thay: en Chinh ey c6 mat lia dong dign tit hod I, d& lam cho dang dign thit esp Ty sai khée véi ding dién so efip sau khi tinh d3i (1, =1,/m,). Dang dig tit hoa I, cang In sar seta may bign dong eang cao, Ngudi ta phan bigt: sai 36 dong dign, sai sé gée va sai si phite hyp. 4 a) Sai sd'vé tri sd’dong dign fi: Bang higu 56 gitta bién d6 dong dign so cap sau ki tinh 463 ( 1,) vdi ding dign thit eap (I), vé tr] 86, sai si nay gén bang thanh phan [,, cia dong dién ti hoa chiéu Jén truc (tring pha) cia dong ign th ep Ly. b) Sai s6'gée 4; Bing géc lech pha 6 gitta eée veota dong dién s0 esp va thit céip. VE tri 26, sai 98 g6c 0, ty 18 véi thianh phan I,, cia ding dign tit hoa thaing g6e vai truc cia dng dign the op Ty ©) Sai 86 phite hop F;: Sai sé phitc hop ctia' may bién ding duge dinh nghia jeu dung ca ding dign thi cap ly tudng vi ding dign thit nhu tri sé ctip thye té, né bao gdm cil sai s& vé tri s6 lin sai 36 vé géc of xét dén inh hung eta eée hai bac eno trong dong dign tit hoa: fo (2.2) trong dé: F, - sai sé phite hgp tinh bing %; chu y eiia dong dign xoay chiéu , s; hy - GY 86 bin déi cla may bién dong; iy i€ tri tte that cila dong dign thir ep; iy va Ty tuong ting la gid tj tite thai va gid tr} cia ding dign sa. dung a » Hinh 2.2. Banh du du cde cutn dBy eda may bign dong ') 50 d6 rguyén ly; b) Bang tye nghgen. 46 Hinh 2.3. $0 d6 thay thé cia may bign dong, Ghi chi E, = Ste dién ding the cée, U, = Bign ap thi cap. Ip): Dong dia tht ep Fy Dong aie sa cap (aa unh ap Hinh 2.4, 8 th) vee tela may bién dong. Ra © o ing din trod ign Wd te dung va {ign khng cia Gn te ‘Tutnng. Sai 06 ge. Cilp chinh xée cia may bién ding (va cd may bign dign ap) theo cde tia chudn khae nhau cho trong bang 2.1. Bang 21. ‘Ap chinh xae ctia may bién dong dign va may big dign Ap Ap dung cho ede dung ey do luang va thiét bj bio ve "Theo tdu chudn Linh vate ap dung, EC voc | ANSI (Chau Ay | ie) | avy. “+ Ly chun dung ou do va ang hn mls on oa 03 + Dochian xae 02 02 03 + Bodém an nang os 08 06 ‘+ Boling cong nahien cde da ong U.1.P. 1 1 12 ‘+ Mach amporat, vonmét, role qua dng, qui ap 38 3 12 + Loitirding cho bao ve. seioe | sp.10e | oT 4 2.1.3. Higu chinh (ba) sal s8 bling céch thay déi sé vong day thu edp cla may bién dong ‘Thing dé bd sai sf cita may bin dong do déng dién tir hod I, gay nén, ngudi ta c6 thé giam bét mét vai vong day cla cu6n thi célp, khi ay dong ign, thit edlp sé dude tang cao déi chit nbd vay sai st vé déng dign €6 thé duge giém tha. Chang han, 8 vi dy hinh 2.1, sai si sé lén nhat khi phy tai JA thudn dign cém (Khong 1,2 %), néu 66 vong danh dinh 1a 2: 120 (ny = 60) thi kthi giém bet 2 vong thit ctip s@ lam tang dong dign thu cp len 0,88% va sai s6' dang dign se gidm xudng - 0,37%, 2.1.4, Gidi han sai s6 déi voi may bigén dong V6i cde may bién dong ding cho do lung cé cap chinh xac ti 0,1 d€n 1, gidi han sai sé cho phép v6 tri 86 (f,, %) va gée (@ , phuit) cho 6 bang 2.2. Bang 2.2. Gidi han sai sé cia BI 06 ofp chink xc 0,1 + 1 cap 11 (08) theo dong 80 ep 0; (Dhat thee dong se ep enim ede [0.0514 | O2le | te | 12tu | 0.05le | O2'm | la | 12le on oa | o2 | ot | on | 5 8 5 5 02 075 | 035 | o2 | 02 | 9% ss | 0 | os 1s | o7s | os | os | #@ | 4 | 30 | 30 10 30 | is | 10 | 10 | wo | 9 | oo | oo Cac tri 36 cho trong bang 2.2 tuong ting véi diéu kign tan sO danh dinh va phu tdi phia thi clip etia méy bién dong thay déi trong gidi han tit 25 % dén 100 % phw tai danh din, V6i cfc may bitin dong 06 ctip chinh xée 8 va 5, sai a6 cho phép vé trj a8 ding dign (f. %) cho trong bing 2.3 tuong ting véi digu kign tn sf danh dinh va phy tai phia thi ep cia BI thay di trong gidi han tit 50 + 100 % phy ti danh dink, Phy tai that cap ding dé kim tra dg chinh xac ciia may bién dong thudng c6 cosy=0,8 (cam khang ), néu phy tai bé hon 5 VA c6 thé sit dung cosp = 1, khong nén sit dung phy tai bé hon 1 VA dé kiém tra d6 chinh xéc ciia BI. 48 Being 23. Gi n sai 86 cha BI ¢6 edp chinh xAe 3 va 5 f, 6) neo dong so op Sp chinh xe oark ae 3 3 3 5 5 5 Déi véi BI c6 c&ip chin xéc 3 va 5 khong quy dinh gidi han sai sd vé gée 6, 2.1.5. Yéu edu vé dé chinh xéc cla may bién déng ding cho muc dich bao v6 role Cf thiét bj bdo vé phai lam vigc trong digu kign sit cé véi dong dign so céip vugt qué nhiéu Ién so véi ding dién danh dinh, tuy vay van phai dam bao d6 chinh xéc edn thiét. Tri s6 ding din sd eip & dé BI edn dam bao dutge d6 chink xée yéu cdu duge goi 1A ding dign gidi han theo d9 chinh xéec. TY sé dng dién fii han theo d® chinh xée va ding dién dank dink goi lA hé 36 gidi han theo 43 chink xée V6i cée may bin ding dng cho thiét bj bao vé o6 cfip chinh xe 6P va 10P, sai 86 cho phép vé tri s6\(f, ,%) e6e pha 8, phiit ) va sai s6 phute hap (F,,% ) cho trong bang 2.4. Mong ting v6i diéu kin phu tai thit ep ctia BI bling 100 % phu tai danh inh, hé s gidi han tigu chun theo d9 chinh xéc bing 5, 10, 15, 20, va 30. Dé kiém tra may bin dong khi sai s6 vé ding dign va géc pha da duge xéc dinh, phy tai BI phai e6 cos = 0,8 (cém Khang ). Khi phu tdi bé hon 5 VA 6 thé cho phép cosg = 1. Khi hé ad gidi han theo 6 chinh xée edng Idn, céng suat dau ra cia BI cang cao. Ching han phy tai é ché 4 danh dinh IA 10 VA, voi hé 86 gidi hen theo dé chinh xac bing 80, d ché do ngdn mgch céng sualt déu ra phia thi eaip ctia BI 06 thé dat 9000 VA. May bign dang dign thudng duige sit dung chung cho eiie dung ey do Inn va thiét bj bio vé, vi vay cép chinh xée cia né cin duge chon phdi hgp theo che bang 2.3 va 24. Bang 24. Gi6i han sai 85 eta BI cd ei'p chinh xée SP va 10P Cp chin xe 4% phat Fi 3% oP a 200 3 10P +3 10 He s6 gi han theo dd chinh xa: 8, 10, 15.20 va 30. 40 Thong sf cia BI ding cho do lung thudng duce ky higu theo phy tai danh dinh va cp chink x4e, chang han 15 VA, céip 0,5 ; edn BI ding cho bao vé duge kg higu theo phy tai danh din, etip chinh xée va hé s6 gidi han theo d@ chinh xc, ching han 10 VA, cp 10P10 ( s6 10 sau cing 1a hé 96 gidi han theo d3 chinh x40), Trén hinb 2.6, a minh hoa bang dé thi céch ky hiéu BI ding cho bao vvé theo ei{p chinh xée va hé 86 gidi han theo dé chinh xéc. 2.1.6, May bign dang cap X Gidi han sai sé cia BI cho trong bang 2.4 thuting duge dang cho bao vé qué ding dién, Déi véi bao vé chéng cham dat va nhiéu logi bdo vé Khée ngudi ta thudng quan tam dén site dign dong Ey trong cudn thi cap cla may bign dong trong quan hé vai ding dign ttt hod I, va diém gap (Knee - point) trén duiing cong tit hoa (H.2.5,b). Diém gap (Exo, Iq) 18 mot diém dac trung trén during cong tit hoa, ti dé néu muén tang siic tit déng thit cp cia may bién dong én 10 % phai tang dng dign tiv hod lén 50%. May bién dong duce thiét ké va ché tao véi dc tinh tix hoa c6 diém gap thoa man diéu kign vita néu o6 tén goi 1a may bin dang cap X. BW 1S 20 Newly o hele Hinn 2.5. Minh hos bing 4th ky higu cla Bl ding cho bio v8 (a) va xée dh idm gap G ten dung cong thos ela may bidn ding (b) 50 2.4.7, Xac dinh phy tai eda may bign dang Phy tai ctia may bign dong 6 thé duge dic trung bing cOng suét ddu ra phfa thir edp &,, (VA) hot téng tré phia thit ep Z,, (0). Cong suit déu ra phia tha edip thudng duge tinh ting véi ding dign danh dinh phia thé ep ea BI. ‘Téng tré phia thi cap ciia may bién dong phy thude vao cing sudt va ding dign danh dinh etia BI. Chang han, néu eéng euét 1a 5 VA voi may bign ding 6 dong dign thit cap 1 A, téng tré cia phu tai méy bign dong: Vai may bién dong c6 ding dign thit ep 5 A, téng tré cia phu tai BI bing: Jy = 5I5P= 0,22 ‘Téng trd phy tai clia may bién ding bao gém tng tré cia cée dung cu do Iuding, thiét bi bao ve duge méc néi tip nhau eng voi tEng trd cita cée day dén phy. Téng tré phy tdi cang lén cing eudt tidu thy d phfa thit ep cang cao va sai sé eda may bign dng cdng lén. ‘Trong mot sé truéng hgp, dé gidm sai s6 cia méy bién dong ngudi ta gidm ign dp 3 ddu ra cudn thi ep bing céch dau néi tiép hai cudn thit efip cla may bign ding Iai véi nhau (H.2.6,a). Khi cde cugn thi caip duge mée néi tiép, dign ap 3 ddu ra méi cugn thé csp 88 gidm xudng 2 lan so v6i dign ép dat trén phy tai 7: Uy Ip y= a2 4, tT 22 va phy ti tinh todin déi vi méi bién dng : Ur 2 42 eT, Py 2 ig la gidm xudng 2 lén so véi trudng hop chi ding mot BI. ‘Trong hé thdng 3 pha, d0i khi ngudi ta ding so dé dilu nd} cde eugn thit clip ca BI theo hinh tam giée edn role Iai difu theo hinh sao ( H.2.6, b) khi dy phu tai tinh todn eda may bign dong sé tang Ten 3 Kin. Ching han véi may bign ding pha A: Ua = Cra ~ tre = Gre ~ bra 2 tr] sO cita dign ap thet cap = Ura = 3 Ira. Z va phy ti tinh ton eita bin ding: Zy = Uta 2 Sta 37, Va Ita ® » il] allie inh 2.6. Xac dinh phy ti tinh todn eda may bién dong 4) Bandi tp 2 cuba tit cp cla ay bién dong ;b) Cubm tit ep 3 may bign ééng ‘dau hinh tam gide ~ Phu tS 3 pha dau hinh sao. May bién ding dign thuiing duge ché tao vai phy tai danh dinh phia thet cap bing 2,5-5- 7,5 -20- 15 va 30 VA, May bién dong véi ding dign danh dinh phia thit ep 1A 6 nhigu wu diém hon loai 5 A vi tén hao cbng suat trén day dn phy 96 bé han nhiéu, do 46 cong sudt dai hdi 4 ddu ra phia th cd{p cia BI cing sé bé hon nén c6 thé ché tao véi kkich thuée gon nhe hen, Vi du, théng thutng khoang céch tix sn phan phéi cao ap dén phing diéu khién chimg 200 m, cép diéu khién duge ché tao véi tiét dién tiéu chugn, vot khoing cach nhu trén, ting tré cdia mach vong day din phu khong 3.0. Voi may bign dong ¢6 ding thi ep danh dink 8 A céng sudt tiéu tn trén mach vong day din phy la 5? . 3 = 75 VA céng véi cOng ust hitu {ch tiéu thy trén dung cy do hofe thiét bi bdo vé la 10 VA ddi hdi BI phai ¢6 cong suat danh dinh phia tht cép la 85 VA. Mot may bién dong v6i céng sudt danh dinh phia thit cdip lon nhut vay s@ rat edng kénh va de tién Néu ding BI véi déng dign danh dinh thi effp 1 A thi céng sudt tiéu ton trén mach ving day din phy 1A 17. 3= 8 VA va cong suit ddi hdi & phia thit c&p trong trudng hyp nay chi bang 13 VA, may bién dong sé 06 kich thutéc bé hon va gid r8 hon nhiéu, | Quan hé Ly/Ry cdng 1én, hang s6 thii gian tét dén ede thanh phin mot chiéu trong dane dién aud dé eang cham e6 thé ein bing ine sf this gian tit din 2.4.8. Ché d6 hé mach thi dp ca may bién dong Khi mgch thé ep ctia may bién dong dé hd, néu phia so cp ¢6 ding dién thi toan b@ dang dign eo calp ay s€ lim nhigm vy tir hod, tit cm B,, tang lén 46t nng6t gay bao hod cho mach tit nén ede ding cong bidn thién theo thdi gian cia 5 tit cdim B va tix thong © c6 dang bing dau. Khi dong dién so e&p qua tri sé Khong, ste dign dng cdm ting trong cugn thit efip elia may bin ding ed dang dinh nhgn véi bign 46 rift én (H.2.7), de bigt trong ché d9 oy 06 hi dong dign ‘286 cdip dat béi s6 lon, site dign dong cém ting phia thit cap ¢6 thé dén hang chye kilovén, rat nguy hiém cho ngudi va thiét bj bén phia thi ep. Vi vay khong duge lam hd mach thit cp cla BI trong khi phia 0 cdip 6 ding dign chay qua. ‘Trudng hop cfin thye hign déi n6i 8 phia da exip khi e6 dong dién chay qua cugn 36 ciip thi vige ddu tién IA phai nOi tht cfc eye thit edp cia BI trude khi tign hanh déi néi. Ché d6 lam viée véi cuén thit cdlp bj ndi ngdn mach duge xem la ché d@ binh thung cia may bién dong. op — ow) | ° » Hinh27, Bung cong tirhod (a) vb quan hé cla dong didn $0 ci ig tithing © , tircém B va sit itn dng thi ep e theo ti ian (b) 2.4.9. Qué trinh qua d@ trong may bién dong Trong hé théng didn, dite bigt IA trong lu6i chu cao dp vA siéu cao 4p, che phan tik e6 téng ted véi tuang quan Ly/Ry edng In (Ly, Ry twang ting 1a digm cdm vA dign trd tée dung cia mach vong ngén mach) edn pha xét dén anh huféng cia qué trinh qué dé trong may bién dng lén su lam vige ella cée bao ve. 53 Quan hé LyRy cng Ién, hang 86 thai gian tét dén ca thinh phan mot chiéu trong dong dién qué dé cing cham c6 thé gan bing hang s6 théi gian tét din cla ede may phat dién Ién (khoang 400 ms). ‘Thanh phan mot chidu cia dang dign qué d6 cé thé lam cho I0i tit ca BI bi dio hod ngay ca trong truding hgp ding so cfip ¢6 bién 46 khdng Ién Him, vi hau nhu toan bé thanh phén mot chiéu khdng chuyén sang duge phia tht cip, nd Jam tang tit thong va gay bao ho& cho mach ti, Dang so ed’p ciia BE trong ché 46 sui of: } (23) rms F cost trong 46: Iysy - bién d6 eda dong ngéin mach phia so céip, ‘Ty = Ly/Ry- hing 88 thai gian cita mach vong ngin mach. ‘Tit s0 dé thay thé cita may bién dong trén hinh 2.3 ta c6 phucng phan sau day: inh vi diy at Ret Ry dis (Ly thy) (2-4) (2.5) Lyt Ly=0j (oT) >> 1 va oTy >> U(oTy) nén tit (2-3) va (2-6) ta 06: ng * on miei i cath en Ta| Jain or] - thanh phn xoay chiéu cia dong dien qua do. 54 Mat khée vir thong trong mach vir cia bién dong lei tf Ie véi dong dign wx hod i, nén tif thong cling 06 qui luét bién thién tuong ty nhu bidu thite (2-6) . ‘Trén hinh 2.8 trinh bay su bién thién cia ee thanh phan cia tit thong © cho trudng hop mach tit cla BI kkhéng bj bio hoa (a) va bao hoa (b). ‘Tit eae dung cong trén hinh 2.8 ¢6 thé nhan théy ring, thinh phén mét chi6u @ . 1dn hon niga so véi thanh phén xoay chiéu ©. , trong diéu kign bao hoa tit thong tng e6 tri 88 bé hon tj sO bao hod Ds, Hang 86 thai gian ciia mach vong ngin mach ea hé thong TN khoiing 50 dén 300 ms va trong triding hop cufe han, nh! trén da ndi, ob thé dat dén 400 ms. ‘Véi phy tai danh dinh, hing s6 thai gian T cilia may bién dong co thé dat mot vai gidy. Hin 2.8, Bién thién da te théng @ trong qua tinh qua d@ khi mach tr ‘la Bi knéng B80 h(a) va BB0 hos (0) ‘Ti hinh 2.8.4 ta thy tt thong téng dat tr) sO cuc dai tai to, khi thanh phdn mot chiéu dat tri sé etfe dai, thdi gian te, 6 thé duge xée dinh v6i biéu thie sau (wr 26) poo tol 7 Thy ‘Trong digu kign oT >>1 phutong trinh (2-6) e6 thé ding dé tinh tit thong cue dai ©, tai thi diém te,. Tuong quan gidta tir thong cye dai ®,, va bién 45 cha than phan xoay chiéu @.,, cho ta hé sd: Ke Secure (2-8) Ty) do: Fe[— won (%) K dutge goi IA he 86° qua dé hoe he 56'téng kick thutdc clin may bin dng ad Xkhi bj bao hoa. Trén hinh 2.9 tinh bay twong quan ea hé sf taing kich thuée cba bign ding K theo hang sf thai gian Ty eta mgch vong ngin mach eta hé théng va hang 96 thdt gian T cia may bién ding. C6 thé nh§n thay ring, ngay ca véi nhiing tri of Ty bé, hg sf tang kich thuée K cba BI 6 thé dat tr} 98 dang ké. Ching han khi Ty = 100 ms va T= 1s, K = 25, nghia la dé cho mach tit cia BI khéng bj bdo hoa trong qua trinh qué a6 phai ché tao v6i kich thutée 25 ln lén hon so véi yéu cdu lam vide trong ché dé binh thudng, diéu nay lim tding chi phi ché tao BI Chi phi ché tao edn cao hon néu ké thém dén hé ai du eiia tirthéng. K, = ©,/y, (trong d6 &, la vix théng du) - thong thuting voi BI ¢6 mach tit bang ton khép kin K, = 0,8, vay hg 6 tang kich thuée thye t8 dé tranh bao hod cho mach tit sé la: K_ _wTyF+l K “ =5K x TE K, (2-9) Ky - T= 2000 ms 0 1000 ° “ = , Za 7 i 9 9 Hinh 2.8. H8 s8 ting hich thud K cia may bién ding theo hing $6 thi gian cla hé thdng Ty va ela may bién dng T. 56 ‘Thyc té khong thé thoa man duge hé sting kich thuéc qué ldn nhui vay. Vi vay thutng may bién dong duce thiét ké' sao cho voi thdi gian lam vige thye té ciia bio v@ t,,, BI chia kip bao hoa, nghia la: (2-10) trong dé: ty, - thi gian tiv Nic bat déu ngiin mach dén thai diém bit du bao hoa ela mach tie (hinh 2-8 J; 1n,-h@ sf qué ding thyc té eta BI. ‘Tit cée bigu thie (2-9), (2-10) e6 thé nhgn thity, loai may dién dong véi 16: thép khép kin thong thuing khé dam bio duge diéu kign tranh bao hoa, dae bigt trong cae hé théng eS dong ngdn mach Ién va véi cée bao vé Jam vige ¢6 thai gian dai ( thutdng IA ede bao vé du phong ). Khi xdy ra bio hoa, dong dién thi efp cita BI sé bién dang so véi ding sd cap, sai sé vé bién d9 géc pha cba dong thu cp od thé vugt qua gidi han cho phép, 06 thé din dén cdc bdo vé lam vige mat chon loc. Khi bao hoa do dong thi ep bj bign dang sé xuét hién céc hai be cao lam anh hudng dén sy lam vige ding din cia bio ve. Trong cée Jogi role a6 hién dgi, newdi ta Sp dung nhitng gidi php a8 bio ve cé thé lam vige ding khi xuat hign ede hai bie cao trong ding dign thi cp cba BI do bdo hoa. Ngoai ra ngvdi te cing ché tao nhiing bién ding véi mach ti c6 Khe hd khéng khi dé sit dung cho mue dich bdo vé. 2.4.10, May bién ding dign véi mach tir c6 khe hd khong kht May bign dong dign vai mach tit c6 khe hd khéng khi trong mach tir lam gidm dign cam eila mach tit hod L,, do dé lam gidm hing sf thdi gian T cba BI, vi vay cho phép gidm duge hg s6 ting kich thuée K (H.2.9), do d6 tiét dign eda Ji thép mach Ui 88 duge gidim ahd go véi BI théng thuding véi mach tir khép kin. Hign nay ngudi ta ché tao logi bin ding c6 khe hd bé (thuting 6 2 khe hé nhé véi téng chidu rong eda khe khodng 0,12 mm) va logi ¢6 kkhe hé lén (nhidu Khe vdi tng chiéu rong khoang 7,5 + 10 mm). May bién dong cé khe hd dé gigm ti thong du ®, trong mach tit cia BI sau khi ding din su 06 da bi cét. Trong may bién dong thong thudng voi Joi tix khép kin, sau khi cat dong dign so ed’p, tit thong du c6 thé tn tai“ hang gid” tham chi hang ngay va tuy theo du cia tif théng khi déng lai ding dign so céip eda BI ma mach tir e6 thé xay ra bio hod hay khong. rong truding hgp tit thong 6 nita chu ky déu sau khi dng lai, dang dign cing dau voi tix thong du thi mach ti clia BI cé thé bi bao hoa ngay gp tie, 57 Hinh2.10, Subién dang cia. dong hired ty ela may bid dong do blo ho May bign dang cé khe hd e6 thé gidm h@ s6'tir du K, xudng cdn khodng 0,1 (thay vi 0,8 voi BI théng thudng) va hing sf thdi gian cia BI xudng con 0,1 + 1s, Nhu vay kich thudc cita BI sé giaim rét dang ké Dé cdi thign hon nita dae tinh Iam vige cla BI trong qua trinh qua d5 ngudi ta cin ché tao loai bign ding véi mgch tit o6 khe hi Jén. May bign ding cé khe hd dn di khi cdn duige goi l& may biga dong tuyén tinh. Loai bign dng tuyén tinh nay e6 ti8t dign Idi thép bé hon nhigu eo véi BI thong thudng va oé Khe hé bé. Tu théng du trong loi thép BI tuyén tinh o6 thé idm xudng gan dén tri 96 khong véi hing sé théi gian bé han 60 ms. Khong nén gidim hing 06 thai gian xuding qué tri of nay vi khi dy eai a6’ gée 86 vuct qua 8°. Nhuge diém chinh cba loai bién dong tuyén tinh la vige truyén thanh phin m@t chigu trong ding dign sif of khOng chinh xde va thinh phén mét chiéu tong dang dign tht ep 06 thé cin duge duy tri sau ki da ct dang so efip, nhuge diém nay 06 thé anh hung dén dic tinh Lam vige caa mot 86 logi bao ve. Vi vay ‘khong nén ditng logi BI tuyén tinh cho ede bdo vé dit phong chong su c6 may cat Cie méy bign dong 06 khe hd nén ding cho cfc sd dé bao vé cée phén tit trong 1g thng dign c6 cong suat 16n, vi néu dang BI thong thuing kha nang mach tir bi baa hoa sé réit eao lam cho cac bao vé tae dng o6 thai gian ob thé hoat dong sai, May bién dong tuyén tinh thutng duge sit dung cho bio v8 80 lgch ede phan tit e6 cng aust lén va cho mét sé sd dé bio vé so Ich thanh gp. Cac may bign dong d6i khi cdn duge phan logi theo kha nang dp ing déi véi qué trinh qué 49 (Transient Performance : TP). Theo kha nang nay BI duge phan thanh 3 loai: 58 ‘TPX - bao gém ede bid dong théng thudng e6 mach tir kin dyge thiét ke tang cating hé 5d qué d9; TPY - bao gém eéc bin dong cé khe hd khdng khi bé; ‘TPZ - gbm ege bin ding e6 khe hd Idn hay edn goi la bién dong tuyén tinh. Mot s0' thong s6' quan trong eda 8 logi BI: TPX, TPY, TPZ cho trong bang 2.5. Bang 2.5. Mot s6 thong 26 va je tinh quan trong cite cae may hién dong, dang cho mye dich bio vé logi TPX, TPY, TPZ Loe Bt Sliahdeihianiei Tex PY. Tez ‘Sai 36 v8 bin 21% 2% 2% Sal s6 v8 gbe pha +09 : 60° a0 20 He od ak, =08 <0. 20 ing 36 tha gan T vai ity on ets 602 6 CChuyéo a6itnanh paint chido | Chinn de | Tung ee cninn xtc | em 2.4.11, May bién dong “kiéu mei" Nhung may bign dong co nguyén ly hoat dong khée véi nguyén ly da tein bay trén day due goi la may bién ding “ kidu méi ”. Nhiing may bin dong kidu méi nay thutang duge ché tao va ap dung cho cée Iudi dign siéu cao 4p nham ggidm phan chi phi cho céch dign déi véi ce may bién dong thing thudng 4a trinh bay trén day. Cho dén nay, trong sO nhting nguyén ly dé ché tgo céc BI kiéu méi nay dang chi ¥ dén hai nguyén 1y sau day: nguyén ly chuyén déi dign quang va nguyén ly ti - quang Fareday. ‘Trén hinh 2.11,@ trinh bay sd dé nguyén ly cia may bin dong lim vige wen ¢6 sd chuyén déi dién - quang. Dang dign so edt ig dttge do qua mot BI thong hung (BIZ) va dita qua bé digu bign (1) chuyén thaoh dai lugng dign ap ty 18. Dign gp nay sau do duge bin thanh ede xung rdi rae e6 dO dai xung thay di (Pulse Width Modulation - PWM) hode cée tfn higu xung ¢6 téin sO thay aéi (Pulse Frequeney Modulation - PFM). Dé dai xung hoe tén sf xung cia tin higu téng tf Ie vdi tri a6 tite thai cia dong 26 ep. Qua bo Khuéch dai (2), tin higu diéu khién diét phat quang (8) dé phat cac tin higu quang tuong img. Didt phat quang (3) cing véi cép quang (6) va didt quang dign (4) hyp thinh he théng 89 inn 2.41, Nguyba i ede may bid dang” kibu me", _2) Nguyen i cla may big dng dign - quang; bNguyén ly cha may bién dong tr- quang Faradey. ghép néi quang dién dé truyén tin higu quang ti cde phén tit mang dign thé cao dén cée phan tit mang dién thé théip. Tin higu quang thing e6 chiéu dai bude séng Khoding 900 nm due truyén qua cap quang dén didt quang dign (4) dé chuyén Iai thanh tin higu ap hinh sin, Qué trinh chuyén d6i tin higu tgo nén nhigu téin s6'cao, vi vay tit b6 bién déi (6) cde xung Ap duge dua qua b6 lye tan 86 thap (7) dé c6 thé tao nén cac tin higu ap cé dang sin va bién dé ty Ie véi dong ign a0 cp , ede tin higu nay sau Kkhi qua Khudch dgi (8) 06 dit cong sudt dé cung ef’p cho céec thiét bj do luting va bdo vé. BO bign dong dign BI (2) cing voi thiét bj phy (9) dé nap dién cho dc quy am nguén nudi cho hé thing bién dong dign quang. ‘Trén hinh 2.11,b trinh bay so dé nguyén ly cla may bién dong lam vige tran co 6 chuyén déi tit- quang Faraday. Mgt chim anh séng phét ra tirnguén séng (1) duge eép quang din dén bo phan exe (2), 6 déu ra eita bd phan eye chim dh sang d& duge phan cye duge dua qua ling kinh dé din téi tinh thé quartz @A), tai dé dudi tae dung cba ti trudng do dong dign so cap I, tg0 ra, chim 4nh séng sé bj phiin eve quay, g6e quay duge xe din: o=VHL, ayy 28.106 rad/Am; trong dé: V- hing s6'Verdet, véi tinh thé quartz V= HE cutng 46 tit truting trong tinh thé quartz, A; L.- chiéu dai cfia thank tinh thé, m Chim anh sing sau dé lai dude dua qua tinh thé quartz ( 3B) 6 mite dién thé tha'p, ti trudng trong tinh thé quarta 3B nay duge tao nén béi ding dién thit ep Ip, hwéng oa tir truding duge chon sao cho bi lei duve goe quay phan cute 48 cho T,Wy = InWz trong 46 Wa va Wr I8 86 vong ciia ce cudn day bao quanh tinh thé quartz 3A va 9B. Két qué 18 gée quay 6, trong quartz SA duge bi lai bang gée quay 8, = 6, trong quartz 3B. Mite anh sing nhan duge bai cée bé phan quang cim bién (6A) va (SB) gidng nhau nén hieu tin higu vao ctia b6 khuéch dai vi sai bang khéng. Khi mat phing phan eye bj quay, mie nh sing nhan duge eta ede bd cdm bin (GA) va (6B) sé khée nhaw lam xudt hign tin higu dau vio cia bo khuéch dai vi sai lim xudt hign dong dign I; 8 ddu ra, ding dign nay phan anh diing ding 80 cA Is, Dong dign tht caip chi xust hign khi céc bG quang cim bién cho tin bigu vi sai, nghia 18 chi khi I,W, # pW e Un diém cia nguyén ly bign ding nay lA khong cdn nguén cung etip 8 phia siéu cao thé, Nhuge diém la logi bién dong nay nhay cdim véi cée chain ding co va d0i hdi cng nghé ché tao véi d6 chinh xde rt a0, 2.2. MAY BIEN BIEN AP (BU) 2.2.4. Giéi thigu chung May bién dign dp lam nhigm vu gidm dign &p cao phia su eflp xudhg dign 4p tha ep ti@u chun 100 hoge 110 V va céch ly mach thu edfp khdi dign Ap cao pia so c&ip. May bin dign ap lam vige gidhg nhut cdc may bién Ap luc ¢6 cing suét bé, chi khae 4 ché 18 duge thiét ké sao cho dim blo duge d6 chinh xae cin thiét ehi phy ti phia thit cap cia BU cé thé thay déi trong gidi han rong. Ding ign ich ti trong BU tinh 4 don vi tuong déi danh dinh 6 thé én hon nhiéu dong dign kich tit trong may bin &p thong thuting. Phy tai cia BU cing nh phy tai cia bign 4p thong thutng duge mie song song nhau, tong trd cla day ndi néu qué 16n 68 dnh hudng dén 49 chinh xe cla BU. Ddu cdc cugn day ctia may bién dign ap cing duge dinh difu twong ty nhu dai xét déi véi may bién dong, dau ding déu cudn day vdi cée dung ey do va thiét bi bao vé cé ¥ nghia quan trong khi cin xét dén gée léch pha cita cée dei luong dién. 2.2.2, Sai sd cia may bién dign ap Sai sf vé tri sO dign 4p duioe tinh theo cdng thie sau: Bubs “Us 100% (212) s trong dé: ny - he 96 bién déi danh dinh chia BU, ny = Ung Uy voi Us va Uy tugng ting Ia tri sO ota dign ap do duge trén cute cia cubn sd cp VA cudn thit cap BU. Néu fy > 0, din 4p trén cudn thtt edip cao hon dign Ap danh dink. Déi khi ngwdi ta ding bign phép thay déi s6 vng day dé diéu chinh sai s6 cata BU sao cho dat dutge sai sé duong 6 phy tai thép va Am d phy tai cao. Sai s6 gée Oy 1A géc léch pha gitta dién ép 30 célp va dign Ap thit edip. @y > 0 néu vécts Us duige dao chiéu vugt trutée véctd Us, May bién dign &p duge phén logi theo céip chinh xée, BU dang cho do lung cho trong bang 2.6; BU diing cho bdo v8 cho trong bing 2.7, 62 Bang 2.6. Gidt han si s8 cla may bign difn dp do hiding (Cp chinh te fu) (ona) oa 201 8 02 £02 +10 os £08 #20 10 19 40 39 130 Kong qui din GGhi cho: Bign ap thay C6 rong gi ham 0,8 + 1.2 Un phu i thay a6 trong gi han 0.25 +1 Syn vii cosy = 0.8 Bang 2.7. Gidt han sai sé cia may bién diga ap dng cho bio ve ip ehinh xe 108) ey (nat) 3p 23 $120 ep 26 £240 GGhi chi: ign dp thay bi trong cidi han 0.05 Um + 1 Une (au dp Jén nbst cho php ): phu ti thay 06 trong @6i nan 0.25 + 1 Spay vei cosy = O8. Qua dign 4p ldn matt cho phép U,,. 461 vdi BU ly bing 1,5 U,, trong mang 6 trung diém néi dat truc tiép hoge néi qua dign tré bé, va bing 1,9 U,, trong che mang con Iai, 2.2.3. Bao v8 cho méy bién dign &p Phia so cfip cilia may bién dién 4p c6 Us, < 66 kV thudng dude bao vé bing cdu chy. 6 edip dign ap cao edu chay khéng dim bio duge dung lugng edt ngdn mach, vi vay BU duge néi tryc tiép vao dign 4p 80 exfp. Phia thi etfp cha BU thudng duge bao vé bing edu chay hoge otbmat dat sat phia ddu ra cia BU. Khi ngén mach & phia phy t8i the ep, ding ngan mach o6 thé vugt gap nhiéu lan dong thé cp danh dinh va néu 8 mach thit ep ca BU khong dat thiét bi bao ve BU c6 thé bi héng. Ngay ed trong trung hop phia s0 efip o6 dat edu chiy bio vé thi cing khéng thé cit BU ra khéi luéi, vi khi ngén mach cé thé dong dién phia sé ealp khong di lm nd edu chay. 63 2.2.4, Cac loal may bién dign 4p ‘Prong hé théng dign hign nay e6 thé gép 3 loi may bién 4p: loai cdm ting dign tit, loai ty dign phan dp va cée BU kiéu moi. a) May bith dign dp kidu cdm tng din tit BU c6 thé duge ché tao 3 pha (thudng cho céip dign ap Us 36 kV) hose 1 pha (cho U2 66 kV), véi 1 hode 2 cudn day thit ed’p. Tug theo dién 4p edn thiét 3 phia thi cap ta 6 thé sit dung céc loai BU khée nhau, dau néi theo nhiing so dé khée nhau (hinh 2.12). $0 dé hinh 2.12, a sit dung 8 BU 1 pha, 2 cudn day délu Y/Y,, & phia thes eéip lity duige Ujug Va Cay So dé hinh 2.12, b sit dung 2 BU 1 pha, méi BU dude néi vao dign &p day theo hinh V, phia thit ep néi dat & pha gitta va c6 thé lay duige Usa So dé hinh 2.12,¢ eli dung 3 BU 1 pha hode 1 BU 3 pha v6i l0i tix 06 5 tru (2 try ngoai cing khong quén day), 3 cuga dfu Y.Y/da, 3 phia this cp 06 thé lay ude Usyay Usgy va U, @ ddu cugn day ndi tam gide hd ds ). Lai tty v6 5 try dé dam bio dudng khép kin cho tir thong thi ty khéng 8 qua cée try khong duge quén day. Phia cugn so célp BU trung diém phai duge ndi dt tao dung di cho dong dign thi ty khong Ip 48 tao ndn tit thdng » khi e6 cham dat, Khi phia 80 cfip khang néi dit, phia thi eép 8 ddu cudn tam gide hé sé nhan dude dign ép 1g vOi hai bee 8 Su dé d hinh 2.124 thutng duige sti dang dé phat hign cham dat trong mang 6 dong cham dat bé, so a8 sit dung mét BU, cuén so ep dau vao gid trung didm cia may phat dign hoae may bién ap, 8 phia thi cap 6 thé lay duge Us khi 6 cham dat & phia so eép. Cong suat danh din phia thit céip ca BU thung bing 25, 20, 50, 75, 100 va 200 VA Qué trinh qua dé trong may bign dign p kigu cam ting dign tix thong thudng khéng cé anh hudng gi lén dén sy lam vige eta thiét bi bio ve. Thanh phn mét chiéu cia dign 4p qué dO cting duge phan anh dé dang sang phia thit cap, hai bie cao cing vay. Trong mot sd trudng hgp c6 thé xay ra cng huting néu tin sO olla hai bie cao tring véi tin si odng hung eta may bign dign ap. Kha nang dng hung sé duge gidm thap néu phy tai phia thet cap 1a dign tré tae dung hode tén that cong sudt d phia that eéip kha lén. » » Minh 2.12. C8¢ tai so 6 dis 8 may bidn dign ap, 6), May bin dign ap ghép téng ( Cascade VT } Khi dign 4p eda luéi dign én hon 110 KV, cdch dign cho cugn sv etfp cha may bién dign ép loai cm ting dign tit véi Ibi thép 68 gp kh6 khan. Dé gidi quyét van dé nay nguii ta chia cugn day sd cp cia BU ra nhiéu tdng v6i nhidu Jai thép, Trén méi I8i thép cugn sd e@lp duce chia thanh hai phén quan trén hei tru di dign nhau sao cho ti thong ching tgo nén duge eng véi nhau trong mach tit. Cudn thit ep duge quéin trén Idi thép cuéi cling (phia néi dat eta BU). Cugn lién két (LK) lim nhiém vy lién bé gitia titng cp 16i tit, ddim bdo mach Hen hé c6 tng tré thap gia cdc tng va dm bio phan phéi déu dign 4p trén cde phan cudn day sd ep. Cach dign cha céc cudn day tron ting 16i thép duge tinh toan dé chiu duoc phéin dign 4p sd céip dat wen cugn day dé, SO tang cang ahiéu, dign 4p nay cang thap (1.2.18), c) May bién dién dp kiéu tu phan ap I Kich thude ciia may bién dién ap kiéu dién ti ty 1é véi dién ap ed cp cita BU, Chi phi dé ché tgo BU Jogi nay tang nhanh theo tri 96 cia dign ap danh dinh, Vé mat nay, iT weed may bién dién 4p kiéu tu phan 4p cé tinh kinh té tét hon. LK Phan 4p kigu ty fing ging nhu ia phan &p kiéu ign tit, dién ap lay ra 4 mot vi tet phin p mio dé. phu a thuje vao vi tri phfn 4p va téng tro cita phy thi (H.2.14, a) C1, ‘Trong bp phan 4p kiéu ty, tong ST e td oda nguén mang tinh dung Hinh 2.13. May bin dién ap ghép ting. Ebding vi vay 06 thé duge bit bing mt cdm khang (H.2.14,b) difu nd tip vao mach phan 4p. Néu tu dign va cugn ign Iehding Iehéng chiia thanh phdn dién tré tac dung thi vé nguyén ly c6 thé ba. hoan ton tng trd nguén va ldy ra cong sudt tuy ¥ 6 phia thit exp. ‘Thye té cée eugn khang déu chia thanh phan dién trd tée dung nén cng suit dau ra eta b§ phan ap bi han ché. Néu mudi lay truc tiép dién ap tht cap bing dign dp thi edip danh dinh cha BU, chang han bing 100 V, thi dé dat duge cong suat phy ti danh dinh, tri sé cia ty phan 4p phai rat Ion, Dé gidm dung Iigng cia tu phan Ap va dim béo duge cong sust du ra eta BU, ngudi ta sit dung sd 46 06 may bién dign 4p dign tit trung gian (H.2.14,0). May bign &p trung gian nay cé cugn sd ctip duge du vao mite dign ap cao han 4 bo phan 4 hd vay ma o6 thé lay ra cong suat can thidt 3 phia thé céip véi dung ligng déi hdi tu phan @p thaip hdn va mic eéch dién 8 cubn so ed’p khong cao lim. 66 8 ” 8: Ss —t. +7: o 2.44, May bin dan ap tabu tu phan dp. ‘Trén hink 2.14, trinh bay sd dé nguyén ly ca cba may bign dién ap kiéu ty phan dp két hgp trong thiét bi tai ba (PLC) ding cho mye dich truyén tin trong hé théng dign, Dign khang Lme & mot phan eta thiét bi PLC. Trong BU 67 Jogi nay phia thit ed’p thuting 6 hai cugn day, mt cugn dé cung cfip dign Gp tht cp dank dinh cho thidt bj do Iuing va bao vé (@éu Ty, T,) va mét cugn lam nhigm vu can diu (Damping - ddu D,, D,) dé chdng cong hudng sit tit va anh hung ciia qué trinh qué 49. Mach dang trj cta BU loai nay (H.2.14,e) cho thy tu phn ap cing véi dién cdm L, va dign cam ca may bién ap dign tit e6 thé tao nén mach vong eGng hutdng sit tit, Hign tugng cing hudng c6 thé xdy ra ching han khi mach thit ep cla BU bj né edu chi, Khi xdy ra cng huang, dign p thit cap s€ bj bién dang vi xuat hign cc song hai bac thiip. Dé ngan ngita cong hudng ngudi ta cé thé néi mét dién trd téc dung vio cudn can dju. Dign trd nay duise tinh ton sao cho cong sudt tiéu thu téng 4 mach thit cp khéng vuigt qué cong sudt danh dinh cia BU. Cac hai bac cao c6 thé loc duge dé dang, edn ede hai bac thi'p véi tn s6 tit 10 + 25Hz thi rat kh6 loc hét, cho di c6 ait dung nhiing b6 loc dic bidt, 2.2.5. May bién dién ap kiéu méi a) Phan dp kiéu tu 06 ditng khuéch dai C6 thé trénh hign tuong cOng hung tit trong may bign ap dign tir bing céch Kkhéng si dung bign 4p dign ti sau khi phan 4p ma cho qua mot bé khuéch dai (1.2.15) dé khudch dai dign ép va cong sudt nhan duige tit bé ty phan 4p. BS tw phan Ap véi céc phén tit déng nhat c6 gée Iéch pha gidng nhau sé chuyén adi trung thanh tin hiéu dién 4p tt phia so edp sang phia thi cp. Két cfu ciia may ign dign &p logi nay khé don gidn va su lam vige cia BU trong qué trinh qué 6 tuong doi t&t, Tuy nhién céng sudt danh dinh 3 dau ra phia tht ep thalp han Day din 2 _ Uy {| Hinh 2.15. May biénditn p kidutu phn bp ob ding Khusich d 68 ogi BU dign tit théng thudng, vi thé BU kiéu ty phan ap 06 ding khuéeh dai duge sit dung chi yu cho cac hé thing bio ve véi role s®hode rele tinh vi chting 6 cong suat tiéa thy bé hon (role dign co thuting tiéu thy khoing 5 + 10 VA, role tinh khoang trén duéi 1 VA, rele 6 khoang 0,1 VA), ‘Trong s0 dé nguyén ly trén hinh 2.15, dign Ap 56 ctip Us duge bp tu phan 4p sgidm tha dn tri od Uyiny (ny la ty 28 phan 4p) va dat vao du vao eta bé tién khugch dai 1. Dign 4p déu ra U, cia b9 tién khuéch dgi duge din theo cp déng trac 2 dén bé kbuéch dai cOng sudt 3. Dign ap dau ra cia bp khudch dai c6ng suat 3 duge dat vio cugn s6 cp cia may bign Ap céch ly 5, May bién ap céch ly thuding lA logi bién Ap ign tit véi hai cudn thif effp dé c6 thé nhan duge Urva Uro (tuong ting bing 100//3 va 10/3 V). Cong suat danh dinh déu ra tia BU logi nay thuing bing vai ehue VA, cée hai bac thiip vit cao hon tan 96 cong nghigp (tit vai Hz dén vai trim kHa) 6 phia s0 céip cd thé phin anh dé dang sang phfa tht ep. Khi ngin mach gin ché dat BU, dign ap thi: cp trong vong khoang 1 ms o6 thé gidm xuéng cbn khosing 1% tri sé danh dinh, dic tinh nay thich hop vai ede loai bao vé tae dng nhanh. BU kiéu ty phan dp c6 ding khuéch dai da duge ché tgo va lip dat van hanh abiéu nam trong lui dign eao 4p. b) May bitn dién dp tam vite theo higu ting POCKELS Khi cho hai séng anh séng chay qua m9t tinh thé khiic xg kép dat dudi tée dung cia dién truting E, ta 6 thé do duge gée Iéch pha 6 gidta hai song nay theo hhigu ting dign quang tuy€n tinh POCKELS: 8=K,EL, @12) trong dé: Ks, hé s6 dign quang, déi véi tinh thé quartz Ky, = 8,12. 0% rad/V.mm; E - cuting do dign trutng trong tinh thé, V; L- chiéu dai dvéng di cia anh séng trong tinh thé, m. ‘Trén hinh 2.16 trinh bay sd dé nguyén ly cilia may bién dign ap dua ten higu ing POCKELS. B5 phan &p bao gém tu C, va phén ti POCKELS véi dign dung C; duige difu vao dign ap efin do. Dign ap dit lén phan tt POCKELS tao nén trong tinh thé m9t dign trudng E 1 1¢ v6i dign 4p cn do. 69 Hin 2.46. May bign di dp hig més ca trim higu Gg POCKELS. Chim anh sfing ti nguén 3 duge dua qua b9 phan eye 4 dé phan thanh hai séng quang Ich pha nhau w2. Hai s6ng quang nay dude chiéu qua phén ti POCKELS 2, duéi téc dong cia dign truting E, song sé e6 te d6 lan truyén khée nhau lam tang gée Iéch pha 6 nhy da néi & trén. Cée séng quang sau dé duge dua qua ban eve 5 06 bé diy bing 1/4 bude séng (0/4) dé tigp tuc lam léch pha thém trude khi dula dén bo phan phan tich 6. Dé sing d dau ra cia bg phan tich ty Ié vai géc Ifch pha 5 va vi vay n6 cing ty 6 v6i dign ap duge do, Diot quang 7 lam nhiém vy bién déi cudng dé anh sng nhén duge thanh tin higu dién 4p, Tin higu dién 4p nay qua bé khuéch dai 8 td thanh dign 4p thet efip Up. Loai may bith dién ap sit dung higu tng POCKELS nay chua duge san xudt, hang logt va ting dung thye t trong hé thong dign vi edu tric tong 40% phite tap. 2.3. CAG BO LOC THANH PHAN BOI XUNG 6 cae ché dS su 6 va lam vige khéng binh thing khéng déi xing trong cc dai lygng dign nhu cong sudt, dong dign, dién 4p, ngoai thanh phan thit ty thuan 06 thé xuat hign ede thanh phin déi xing thit tu nghich va th ty khong. Cc bio vé phan tng theo cac thanh phén chi xudt hign trong ché d6 suf 6’ va lam vige khong binh thuting nay thutng c6 dj mhay va 48 chen gc cao han hang bao vé phan Ung theo dai lugng toan phan hoge theo thanh phdn thit ty ‘thuan. Cae béo vé lam vige theo thanh phén déi xiing dude néi véi hé thong 3 pha théng qua cde bé lgc thanh phin déi ximg. 10 2.3.1. BO lec dong dign thir ty nghich (LL) Bio vé qué dong thtt ty nghich thudng duge sit dung dé bio ve cae may phat dign déng bé 06 trung diém khong néi dat. Hinh 2.47. 80 lgc ding ign thirty nghich Lig ‘a, So a8 efi tre:'b) Mach ign; ¢) 88 1h vée to a6! va thin phn thst thud; d) BS th vee to 4 ve thanh phn thirty nahh. ‘Trén hinh 2.17 teinh bay 60 48 nguyén ly cla bd loc ding dign thit Uy | nnghjch (LI) dau vao phia thu edp eda hai may bign dong dign dat trén hai pha ‘A va C cia he thong 3 pha. So dé gdm hai dign td tée dung R,, Ry va cdim khang X. Déng dién thit caip cia BI pha A [a Ip, chay qua R,, dong dign thit cap cha BI pha Cla Iye chay qua Ry va X méc n6i tigp nhau. Cie dong dign nay gay a nén cae thanh phan dign ap gidng tuong ding 1a Upy, Uy va Ux. O déu ra cia bd. Joe Li, ta 06 (H.2.17,b): Um =U + Uxaas (2-13) ‘trong 46 Unga = Ups + Ux ‘Tri 86 eita cde didn trd R, , Ry va cdim khdng X duige chen sao cho trong ché 26 doi xtmgtacé Ug, 1 = [Uye! va 1U,,, | = 0 (hinh 2.17.0). Khi xudt hign thanh phan ding dign thi ty nghich, dign 4p 4 dau ra cia b6 loc Uma 06 tri 86 én (H. 2.17.4), 2.3.2, BO loc dign 4p thirty ngt (LU,) Bao vé qua ding dign o6 khoa dign 4p thép & mOt of ché dé ay 08, dic bigt ‘Ikhi ngdn mach khéng déi xiing, xa ndi dat bao vé 06 thé khong di 49 nhay vé dign 4p. Dé taing d6 nhay eda phén khod dién ap, thay vi viéc sit dung rele dign ap cuc tiéu néi tryc tiép vao dién 4p phia thit cp cilia BU, 06 thé sit dung role dign ap eye dai néi d dau ra cita bé loc dign dp thit ty nghjch LU,, ‘Trén hinh 2.18,b trinh bay so dé nguyén ly cia bp lge dign Ap thi ty nghich sit dung cac dign trd tac dung R,, R, va ty C,, Cy déiu vao hé théng din ap day 6 phia thit e&p cia may bign dign 4p. Thong sé cba ty dign va dign trd duge chon theo quan hé sau 7 (2-14) eC) = aR: Dign Ap 6 dau ra cita bé loc Upg= 0 adi véi ch€ d5 dién 4p d6i xing binh ‘thuong (chi cé thanh phén dign 4p thit ty thugn U, , hinh 2.18,c). Déi v6i he thing dién p 3 pha thif ty nghich U, (hinh 2.18.4) dién ép dau ra eda LU, bing Un =V3Uy+ (2-15) trong d6 U; 18 dign ap day phia thit c@p cia BU. 2 Hinh 2.18, BG loc dién dp thirtunghich LU, 42}S¢ d8 cf tri; b)Mach dién; c) BS thi ects a6 vi thanh phn tr tu thus; €) BS hj vecto 46: v6 thanh phn tha ty nghich 2.3.3. B6 loc dng dién this tu khang (Ll) Dé loc ding dign thit ty khong, ngudi ta 06 thé cOng try tip dong dign ther cd cia ba pha (s¢ 46 dang ba may bién déng dign hinh 2.19,b) hode cdng ti thong cha ba pha déng dign xoay chiéu (su dé ding may bién dong hit ty khong hinh 2.19,¢ va 2.19,4). 3 i il tT oot ou, ge GR i roo 1 oS A a oe ° ® A Rg bode de \\ L\ U +2 oxo ah Yincip » {AA f a Ape ome Hinh 2.19. 8 loc dong thi ty khong Li 2) 80 a8 és te: ») 88 lee ding 3 my bbe ding (cin go enach o.NestEN: ©) BO loc met may bién déng ding cho duang day tin Kong, 4) BO ln mat may bid dong ding cho no yeep. So dé loc déng dign thit tu khéng ding ba may bign ding dién thuing duge dang trong Iuéi dign 06 ding cham diit 1én, Cac BI c6 thé sit dung két hop cho mhiéu myc dich do lung va bao vé khéc nhau. Nhuge diém ee sd dB nay la ong khong can bling ¢ du ra cia bé loc trong ché dé lam vige binh thudng kha Jan do dae tinh cua cée BI sit dung lam bé Ige 6 thé Khe nhau. ‘Vi thé dé dang vao muc dich bao vé ch6ng cham dat trong ludi dign ¢6 dong cham dat bé (Iudi o6 trung diém khong ndi dat tryc tigp hoge ndi dt qua dién khang hoge dign trd 16n), ngudi za ding ege bién dong thit ty khéng lam vige theo nguyén ly cng tir thong cia 3 pha dong dign s0 cip (H.3.19,0). Di véi ludi cp, loai may bién dong thit ty khng nay duge lép dat rd tién loi (H.3.19,0). ™ Khi lip dat bign dong the tu khong é dau cap, odin chu #18 day nbi dat vd cap phai cho xuyén qua bén trong ving xuyén ciia mach tiy dé khi thanh phiin td thing do dong dign phan bé trong dat ¢6 thé chay qua vd cdp va day ndi dat. gay nén, 2.3.4, BO loc n Ap thirty khéng ( LU.) Dé Ige dign Ap thit tu khong Up, thudng ngwtdi ta ding ba may bién dign ap 1 pha hoae mot may bin dign &p 3 pha 6 tru v6i cde cudn thi céip duge dau thank hinh tam gide hé (H.2.12.¢ vA H.2.20,b). Doi khi nguéi ta ding mot may bién dign dp mot pha e6 cudn sd cap néi vao trang diém ca cugn diy bién 4p Ive hoge may phat dién trong hé théng e6 trung diém khong n6i dat sryc tip (H.2.12.4 va 1.2.20.) 7 » Up 2 Uy Usa wy, Uy D2 ua - inh 2.20, 80 loc den dp tn WW kdng Uy. 2} $06 cd tac; ) BE lee ding ba fy blén din 9p 2 pho hoge mot may bgn len p 3 pha 8 oo cubn ‘thi ep déu tem gidc hd; c} BS ec ding BU 1 pha dau ‘vao trung diém may phat dién. Us 2.3.5. BO I9c tong hgp cae thanh phan déi xtmg ‘Mot s6'logi bao ve c6 thé phain ding theo t6 hgp mot vai thanh phan déi xitng cia dong va &p. Dong dign va din dip 3 diu ra eta b6 loc td hgp céc thinh'phén 48 xiing trong trudng hgp chung bang : i. = KU +Kib 4K. Ug = KU, KU, + RU, (2-17) trong dé: K,,K,,Kqva K,,K>,K, tuong ding IA c&c hé sé ty 16 cia cae thanh phéin thit tif thufn, nghich vA khéng trong che bé loc té gp dang dign va dign ap (H.2.21,avab). ” Bu u, | __ren_t a m Ri |__rm_] Ua lg, Us {an} Ue | Ki wr aac Hinh 2.21. 88 oe t6 hop ede thinh phn di xing 4) Dang didn LIE b) 8lgn ap LUE, Cac bé le tiing thanh phan d6i xing c6 thé duige xem 1a trudng hyp riéng cia 10 loc td hyp Khi hg s6'ty Ig etia cée thainh phan d6t xing khac duge Ify bang khong. Dé loc cée thanh phéin déi xting c6 thé sit dung ky thudt sé, 8 duge trinh bay trong chuong 7. 2.4. CAC BO LOC SONG HAI | BG oc séng hai lam nhigm vu téch mot thanh phan hai nko dé ra khéi tin higu tuong ty dau vao dé khuéch dai né lén ding vo muc dich bao vé hoge dp tit nd 6 khéi anh hudng dén sy lam vige cita bao vé. Ching han trong béo ve to Ifch c6 hm dung cho méy bin 6, nevi ta sit dung hai ble hai cia ding | dién dé danh gia tac déng cia déng dién tix hod va ding né dé ham khéng cho | bao vé téc dgng nhdm dudi anh huéng eda dong tit hos dot bién. Trong mot s6 trudng hop ngudi ta cing sit dung hai bée 5 dé ham bio vé so Iéch duéi tac dong 76 cita dong ti hod bio hoa o6 thé xdy ra d0i v6i may bign fp dat é cudi dutdng day dai khi bi mat ti dot ngot. Dac tinh téin s6 va sd dé cita b6 loc dé lay ra hai béc 2 va bac 5 duoc trinh bay trén hinh 2.22, Cudn thi edp cia may bi6n ap du vao B va tu dign C tao nén mech Joe ¢d tin 6 cng huGng d 100 Hz (hii bac 2) va 250 Hz (hai béc 8) Bién trd R dé higu chinh hé s@ khuéch dei (t¥ s6 gid tin higu higu déu vio S.,) Hinh 2.22, B8 Ipc hal bge 2 va bie S £2) BBc tinh tn $5 :b) So a6 nguyen Logi lge song hai this hai dé logi trit hoje dap tat tat c& ede hai ngoai song ed ban, hode loai trix mt s6 song hai ndo @6 duige trinh bay trén hinh 2.28. OG. OG Hinh 2.23. 89 loc a8 d9p tat c& cae hal ngoal séng cabin (a) node a op mot sé hal cho trade (b} cL I So dé nguyén ly ciia bG Ioe chi cho qua téin s6'e9 ban (40i khi edn goi 18 b@ loc cho qua tan s& thap) trén hinh 2.23,a, cing tuong ty nbu so dé hinh 2.22,b, chi Ihde nhaw 8 ché dign cdm cia cugn thit cp méy bin ap dau vao va dign dung cia tu C tron hink 2.93,0 ¢6 tdn sé cng huting 4 50 Hz (tan 96 co ban cia ding n xoay chiéu), Trén hinh 2.23,b trinh bay so d6 nguyen ly eta b9 loc cho qua mot song hai nao dé 6 chita trong tin hiéu dau vao, Hign nay tn tai mhidu kidu b6 loc séng hai Khe mhau, Cac bé loc tin $6 ‘ding ky thudt s6 sé duge gidi thigu trong phn III, chusng 7 2.5. NGUON BIEN THAO TAC Neuén dign thao téc cung cap nang lugng cho cae thiét bj bio ve, didu hign, digu chinh va bao higu d nha may dién, tram bign ap va ode trung tam digu do hé théng dign, Nguén dién thao tée edn thod man nhiing yéu edu ky thuAt, kinh té chi yéu sau dy: - de Ip di véi ché d9 lam vige eda Indi dign xoay chi C6 dung long di lén, dam bio cho ede thiét bi bdo vé, diéu khién va ty dong lm vige chée chén trong sudt qué trinh thao tc; - Mae dign ap cita nguén dam bdo trong gidi han dao dng cho phép; ~ An toan, tin edy va sit dung thuain tign; - Gi cd hop ly. Neuén dign thao tac c6 thé 14 xoay chiéu ho&e mot chiéu. Nguén xoay chiéu dang trye tip & cdc tram nhé dé thao tée méy eft dign véi mach bio vg va diéu khign don gidn. Neudn mot chiéu thu’ng ding fe quy, tu dign duge nap dién sin hoe cic bé ndn ding xoay chigu laly nguén tir efc he théng tyt ding, tit may bign dong dign hode dign ap. Dign dp cda ngudn thao tic mét chiéu thudng 1A 220 V va 110 V ding cho role va thigt bi diéu khién; 60 V, 48 V va 24 V ddi véi ede mgch tin higu va. théng tin xa. ‘Trong mbt of hé thong bao vé vi didu khidn doi khi ngudi ta ding ofc bé di dign fie quy da tich dign sn thanh dign xoay chiéu dé cung dip cho cde phy ti xoay chigu quan trong (hé may tinh, thiét bj thong tin ..). 2.5.1. Ac quy Dign ap va dung lugng ca b9 dc quy duge xdc dinh theo dién 4p danh dinh ccita nguén thao tée e6 xét dén mite dao déng cia dién ap trén timg binh de quy trong qué trinh nap - phéng cing nhu dign ap lim vige tin cay déi véi timg loa thiét bi bdo ve va ty dong, cOng sudt tiéu thy eda ving loai phy tai, thdi gian Jam vige cia timg loai thiét bi v.v... ad déi tix dign moe chide et ‘Thudng ding hai logi dc quy: dc quy axft - chi va 4c quy niken - cadimi. Ac guy axit - chi duge sit dung rong rai é nha may dign, tram bién Ap va thiét bi phan phéi vdi eéng sudt Ién va thai gian sit dung kéo dai, Trong nhiéu trutng hop de quy edn duge ding lam nguén chi sang ay e6. Ac quy niken ~ cadimi thuting duge ding cho céc thiét bi phan pho 06 kich thuée trung bin va nhé véi khéng gian bi han ché. So vdi de quy axit - chi né c6 hiing uu, nbuge diém ehfnh sav: Uu dis: Dé bén co cao hon, béo quan va van hinh dé ding hon, tuéi the dai hon, kich thude va trong lugng bé hon. Nhuve diém: Dign 4p cia mbi binh thap hon (1,2 V thay vi 2 V cia dc quy axit- chi); trong qué trinh nap dién Ap tang cao hdn (dén 50%), trong qua trinh phéng dién 4p gidm nhiéu hon (dén 20% ); hiéu sudt khoaing 75% néu tinh theo: Ampe-gid (Ah); v& Ikhodng 50 + 60% né&u tinh theo oat-gid (Wh); ligng nude cat, tiéu thu nhiéu hon, chét dién méi phéi duge thay sau 2 ndm do dé ton kém hdnj nhay edm véi sy thay déi nhigt do. Khi Iya chon de quy ein ch ¥ nhitng diéu kign sau day Dien dp dank dink. Dign Sp danh dinh cba méi binh é quy 18 o& dinh (2V véi de quy axit - chi va 1,2 V d6i véi de quy niken - eadimi nhu trén di néi) Dign ap dank dinh cba b6 Ae quy bang tich clia s6 binh de quy mac ndi tiép véi dign ép danh dinh eiia mdi binh. Dung lvong dank dink. Dung hugng danh dinh cia b9 de quy Cay 8 dign lugng ma de quy ¢6 thé phéng duge trong khoang thdi gian xée dinh (thdi gian phéng danh djnh ty ) vi dong dign dank dinh Ty, Trong diéu ign dung dich dign gidi cd ndng d va thé tich danh dinh 8 nhiét dd danh dinh va dign Ap trén 9 de quy khong gidm xudng thlp hon gié trj cho truée Ua ( Uses duge goi 1a dign &p phOng dign cudi cng danb dinh). Cua = Tae ta (218) Néu dang dign phéng khde véi tri e6'tri s6 danh dinh, ngudi ta ding ky higu ©, dé chi dung lueng phéng cita dc quy voi n 1a ef gid phéng dién, chéng han Gy: dung lugng phéng ciia éc quy trong 3 gid Din dp phéng dién cudi cling 1a dién ap t6i thigu phai gid wen cyc cita bd fe quy khi phéng dign vi mét ding dign cho trude nao dé. Dign Ap phéng dign cuti eling dah dinh thudng duge sit dung dé tinh ton dung Iugng danh dink iia Se quy Ca khi phong dign v6i dong dién dant dink Toy = Cu tae 9 Bign dp siti bot Uy 18 dign 4p nap Tn nhslt cho ée quy eao eho chia xy ra hign ‘uugng sii bot c6 thé nbin thay duge trong binh de quy ; Doi véi &e quy axft - chi Ug = 2,4 + 2,45 V; dbl véi de quy niken - cadimi Ug= 1,55 + 1,6 Vcho méi binh. Hé sé'nap Va t} 86 gitta dig ligng cin thidt dé nap de quy véi dién leng ma fe quy da phong ra (hg sé nap 1a sé nghich do eta higu suat de quy). Uu diém chinh cia nguén ae quy so véi cae nguén thao tac khée 1a tinh doc lap hoin tofn so véi trang théi cia Iuéi dién xoay chiéu, dung hgng va mie dign ap c6 thé chon tuy J, lam vige tin cay. Nhuge diém cita dc quy la phai bao quan, cham sé phde tap (phy nap, thay dung dich ..), doc hai (dae bigt voi Se guy axit - chi), 2.5.2. Diing nang lugng tich sn trén ty dign Khi nap dign cho mot ty dign C, nding lugng tich trén ty dign bing cu 2 (2-9) trong dé: C- dign dung cia tu dign; U- dign ap ngp trén tu. Sd dé ngp trinh bay trén hinh 2.24. Nguén dign xoay chiéu qua may bign 4p B (hay bién dién 4p BU) va diét D nap cho tu C, Dign trd R dé han ché ding dién nap va dong phéng ngude ki didt bi choc thing, tuy nhién dign trd nay Iam ting thai gian nap cia ty dién va 06 thé gay trd nggi cho cée thiét bj ty dong tae dng nhiéu lén ign tiép. Role dign 4p RU véi tiép didm thudng hd c6 cuén day néi vao dién 4p nguén dé ngén ngita dong dign nguge qua diét D khi dign ap nguén bj gid thé. Hin 2.24. Nguén thao tae ding nang iuang lich sin tren tu dién ign dung C ita ty dign phai duige tinh tofin sao cho nang lugng tich duge & ign 6p U cia nguén thao tée 6 thé cb cho oe thidt bj bio vé va tu ding lim vvige, Thong thuing nhiing bé ty duige nap dign sn chi sik dung cho nhing so 46 don gian véi $6 it thiét bj, tiéu thy cong sudt va nang lugng khong In va thdi gian lam viéc khéng kéo dai, 2.53. Cac bé nin dong Dign ép mgt chiéu cia ngudn thao tae 6 thé duge ndn tu dign ap xoay chiéu phia thet edp oda may bin dign ap (BU), mfy bién dong dién (BI) hode may ign fp ty ding (BTD). Nguén mot chiéu nén ty dign ap thu cap cia BU hose BI dat & phén ti duge bdo vé thuting c6 cong sudt han ché (< 1000 VA) va dign Ap dau ra mbt chigu 06 thé phy thuéc vao ché d6 lam vige cha phan tit duge bao vé. Ching han dign ap ddu ra cia bd nén dau voi BU khi c6 ngiin mach gain ché dat bio ve c6 thé bi gidm th&p han mute cho phép, nguide lai, trong ché 6 non tdi hode khong tii, dign ap 3 déu ra cla bo nin déu voi BI s8 rit thtip hose bing khong. Dé khée phyc nhuge diém nay ngudi ta thudng sit dung ce bb cung ep lign hgp, két hgp gilla nguén ap véi nguén dong (H.2.25) meg = te BU Bus Hinh 2.28. Nouén cung edp in nop ti bién deng dién vi bi cién dp. ‘Trong so 48 cung cd lién hgp & hinh 2.25, eée may bién ap trung gian BUG va BIG lam nhiém vu phéi hop thong sf dé tao dign ap xoay chiéu déu ra tuong ing véi dign ap mt chiéu cfin 06 cho nguén thao téc, ngoai ra ching edn lam nhigm vu céch ly gitta mang dign mét chiéu v6i mang xoay chiéu. Tu dién C.néi vv6i phia thtt ep cla BIG (chudng véi dign ép cao hdn dign Ap xoay chidu duge nin) dé phot hgp véi thong sé ca BIG tgo nén mgch céng hudng sét tt, dim bio cho ign ap nin ti nguén dong dign duge Gn dinh khi dong dign phia sv cip cia phén ‘i duge béo vé o6 thé thay di trong gidi han rong (tit non tai dén ngéin mach). Déi véi nhing he théng quan trong cin nguén thao tée 6 cong suéit Jén va 9 tin cay cao, dign ap mot chiéu c6 thé dutge nén ti dign ap 6 cde phan doan ty diing khéc nhau, ké c& vige dit may phat dign dy phong cho hé thdng ty ding (1.2.26), ar ‘Trong céc hé théng nay, d6i khi ngudi ta edn sit dung cdc thiét bi bién déi ty dig’ mot chiéu cia &e quy a3 duge nap thanh dign xoay chiéu (UPS) dé cung eiip cho mét s& phy tai xoay chiéu quan trong trong ché 46 su e6. Acquy 1 Hinh 2.26. Lin he gita hé thing didn mBt chi ve 1 thing tu ding & ede efng tinh quan tong. 254. Cacnguén Nhiing thiét bi bio vé hign dai ding ky thudt 26 déi khi o6 nhitng d0i hii riéng di voi nguén cung cap nhu: tinh én dinh va lien tye eda dign 4p nguén, chéng nhiéu, nhiéu mie dign ap khée nhau v.v... Nhing nguén thi cap nay nhan din ti nguén thao tée chinh eda nha may dign hoc tram bién Ap va o6 thé duge ché tao sin trong thiét bi hoac ti bang bao vé, gn thao tac thi c&ip (Auxillary Supply Units) | 82 Trén hinb 226,a trinh bay sd dé nguyén ly cia ngudn dign thao tae Ut dip dang cho thiét bj bao vé gém 2 khdi chinh : Khdi tich nang Iugng (Res) vi Khoi ign déi dign mét chiéu DC/DC. Khéi tich nang lugng ¢6 nhigm vu duy tri vige cdip dign lién tue cho bio vé trong khong théi gian khi dign 4p ela ngudn thae tae chung c6 thé bi dao dong do thao téc may cit dign, ngdn mach trong mach mét ehiéu vv... Khodng thai gian nay ¢6 thé kéo dai dén vai chye mili gidv. Khdéi bién déi dign mgt chiéu DC/DC lim nhiém vu eéch ly cée mech dign wt hoi ngudn thao tae mét chiéu etia nha méy dién hog tram bién dip va tg0 non mife dign ap mét chiéu thi célp thich hop véi thiét bi dign tif ein sit dung. uy t gi tich nang Luong. Kind bign #61 DEIDC Hinh 226.2, S046 nguyen ly cba nguén a thao tc thee, Khéi tich nang wong gbm bé lee F 46 loc cde nhiéu cita dign ap ngudn thao tée Uy. Tu dién C vii dung lugng kha lén 48 duy tri dign @p dn dink cho thiét bi bio vé trong khoang thdi gian dao dOng dién ap ngdn hen cba nguén thao tée. Ty C duge nap qua dign tré R va phéng dién qua dist D, Dign 4p ddu ra cilia Khéi tich nang ltgng duige dua vio khét bign adi moe chiéu DCIDC, 6 day dign 4p mot chiéu dugc chuyén thanh chudi eée xung cht nhat véi tin sé vai kHz va qua may bién dp B gidm xudng dén mite dién ap tvong thich véi thiét bj sit dung. Digén Ap nay sau d6 sé duge n’in v8 loc. May biga ap B edn lam nhigm va cach ly ede thiét bi dign tt & phia thit e@p voi mach so cp cia ngudn thao tie. Trong cée thiét bi bao vé hign dai, nguén dign thao tée tht efip 06 thé ¢6 edu tric phitc tap hdn nham bao dam nhiéu dip mt chiéu dau ra véi chat lugng dign ap t6t hon, 26. ROLE Role la phan ti chinh trong hé théng thiét bi bao vé, Thuat ngit role theo nghfa ban dau cia n6 ding dé chi tae dng chuyén mach, chuyén trang thi 88 Phan tirrole nhan mot (X) hay mét s# (X,, X...X,) tin higu ddu vao thudng a nbing tin higu tuong ty, bign déi va so sinh tin higu nay véi ngudng tée dong dé cho tin higu ddu ra (Y) dudi dang eée xung rai rac vai hai trang thai adi gp: Cé xung (trang th&i 1) va khéng 6 xung (trang thai 0) (hinh 2.27) » » Tig | Wink 2.27. Ky hidu role lam vigo voi mot da ong abu vo (a) va nhigu Bei i wong eu vao (b). BAc tinh knit dng vi tr vé ela role ove dal (c.e) ‘va role cea (dg) vd mpt det lang du vo, 84 Nhinng chiée rile du tién duge ché tao dua trén nguyén ly dign oo va sit dung cho dign béo vio nhing ném 30 cia thé ky 19, Ngdy nay thuat ngi réle ding dé chi tap hop cdc thiét bi ty ding dé bio vé hé théng dign, dé diéu khign va diéu chinh ty dng, dé lam nhiém vu chuyéa mach trong ec h théing théng tin V.v.. Cudi thé ky 19 role duge bat ddu sit dung dé bao vé cde phan ti trong he théng dign dudi dang cae co eaiu dign ti tée dong truc tigp lap dat sin & may c&t ign. Tuy nhién chi d&n thé ky 20, khi cdc hé théng dign da phat trién, ky thuat bio vg role méi duge 4p dung rong rai. C6 thé néu mgt of mde thdi gian dang hau § Nam 1901 - xust hign role cém ting dong dign; + Ném 1908 - bio v@ so Iéch ding dign; = Nam 1910 - role hung cong sudt va bdo ve qua ddng ¢6 hung; - Diu nhiing nam 20 - bao vé khoang eéch; Cuéi nhting nam 20 - bio ve dung tin higu tin sO'eao truyén theo day din cita mgch dig duge bio v6 (PLO); + Nhiing nam 60 - rdle tinh (_khéng ¢6 tiép diém dong ) dign tit va ban din; Nbiing nim 70. role 66, he thing bio vé ding ky thuat vi xitly va may tinh. ‘Negay nay cdc nha ché tgo va sn xudt role trén thé gidi déu da chuyén huéng sang ky thugt s6, tuy nhién s6 lugng role dign eg va role tinh obn dang duge sit dung kha nhiéu trong hé théng dign do diéu kign lich et. D6i véi cdc o6ng trinh méi duge xay dung, chi yéu ngudi ta sit dung rale sf do nhing uu vigt sau day: + Chite nang hoat dong cita role dige md rng ra rat nhiéu so véi ede thé he role trude day, dé dang md réng kha nang do htdng, bién dé tin hiéu, so séah va td hap I6 gich trong eff: tric ctia role, Cé thé két hop nhiéu nguyén Iy phat bign ou cf va bao vé trong mot hé théng role. - Ngoai chite nang bao vé va canh bao, role'sé hién dai cdn c6 thé thye hign ahiéu nhiém vu quan trong khée nhu: Ghi chép céc thong s6 van hanh va su 06, xe dinh vi trf su e6, thu hign lién ding véi thiét bi bio vé va ty dong cia cée phan tit lan cfm, d6ng trd lai may edt - Dé dang ghép néi véi nhau va voi cde thiét bi bio vé, ty déng, thong tin va do lung khée trong he thing; a8 ghép ndi véi he thing may tinh. ‘Thong sd cia bao vé ¢0 thé chinh dinh gidn tign véi do chinh xée cao va dé dang thye hign vige chinh dinh thong sé tit xa hoae chinh dink ty dng theo nguyén If tut thich nghi, 85 - Cong suit tieu thu bé, kich thuée gon, nhe, dé dang chudin hoa kich thuée. thanh twong di tinh theo tuong quan gilts chi phf vA chite nang eta hg thong bao vé thi ky thuft sé va may tinh ré han céc hé thdng réle dign eo théng thutong (H. 2.28) . Chi pt div tu ch abut + % “tuong us aS) 200 200 100 100 — gig 1995 2005 nm Bg é ‘Tong quan vé Tuan quan chile nang chi phi DIRS T 05 115 2 Twang quan 1995 2005 nam cnet 2.28. So sinh tutng di gta he théng bdo v8 ctng rele théng thug ( RS ) va Ky thus eS (DS p, [Negoai eich phan logi theo céng nghé ché tgo, role cdn duge phan loi theo: + Nguyén téc hoat dong (aéi voi role dign co) : dign ti, cam ding, dign dong... Dat huang di vdo: ding dién, dign dp, cng suai, ng tri (khong ch) tn 6... 86 + Chie ning trong so dé bao vé: do lung, trung gian, thai gian, ein higu ‘Tuy theo edch bidu dign sv dé (eilu trde, ehite nang, tong hop hog khai trign) ma céch bidu dién role 6 thé khae nhau. Trong so dé ctu tric hoe chite nang role ditge biéu dién nhu hinh 2.27,a va b), trén 6 ghi 16 ede dai lugng vat ly dau vao eita role, Trong so dé téng hop hode so dé lép rap, role duige bidu dién nb mét thiét bi théng nhitt bao gém céc eye dau vao va dtu ra (adi voi rdle ign eg : cugn day va tiép diém). Trong 2d dé Khai tridn howe so dé 16 gich, cae eye du vao va dau ra eiia role ¢6 thé duge biéu diém tach ri nhaw trén cde ming so dé hoge so 46 khée nha, ‘Trang théi diiu ra eda role (46i vdi rule dign oo 18 cde tidp did thug hd hoe Uhudng kin) duge bidu din véi quy uée cho trutng hyp dai lugng ddu vao bang khong, Negoai cdc role phan ing theo dai luong dign ddu vio, trong céc so dé bao v8 dong cdn diing nhiéu loai rele Kim viée theo nhiing dai luang vat ly khée nhau nhu nhiét dé, van téc hodc gia téc chuyén dong, 49 di chuyén, néng dé cha moi chat, evdng 49 cite dnb sing vv. Ky higu cfc loai thiét bi va role thudng ding trong se dé bao v6 cho trong bang 2.8. Bang 2.8. Danh mye Ki higu che logi thigt bf thug ding trong s0 a bio vé role ign Bingo Teo FEE aan ngs Tn Bingen | Loar 2 1 Rae niga Rae ingame AD 3 “Tt Rote khoa lid ding hode kigm tre: 4 c ‘Céng tac to chinh a 2< | Rao tnong hon (tg 48) % © | Raw annote Meta dg a ve Reet ain » mm | Rowsnnps 7 Broke Bato nang stg st én hate W | Row hanging ud och ® te | Roms canta noe i cng suit ® © | reesved senting © fle ding a teri he in Bg ® | Rates 87 ‘yeu Bang 36 (Theo EEE c oat tit bi C5r2070) Bling = 1 Reale dong dn eli ahah 3 > Fle qua dng cb tha ian (xoay chu) SiN tp hose i> | Rote qué dng dign thi ty krong 66 tal gian 2 Me May oft 60 520 Nes Tigp diém ph thudng 88 clu my ct eign 52 Noy, “Tip Gi ph thudng kin oda may edt sien 55 cos Role cose 50 u> Role qua &én ap 60 aU hose a! | Rete can bing ép hate sng 64 Rate bio vé ching cham dat or Role qua cng (xoay chidu) 66 hing 68 Role ttn ding 14 Role bdo dang (ch béo) 16 Rote qua dong mot chiéu % 3 Rete ech pha hode bio vé mt dng bo 9 TRLIAR) 1 ! 8s 7 Role phit v8 nh tin ig theo kénh tray (Gin bigu bdo va) 86 K Role kod 7 sian) Fe bio ve so igen 2.7, KENH TRUYEN TIN HIEU 2.7.1. C&c loai kénh truyén tin higu Dé phuc vu vige truyén dit ligu, théng tin lién lac, diéu khién, bao vé va tu dong hoa HTD e6 thé ding nhiéu loai kénh truyén tin higu khic nhau, Hign nay ngudi ta thw@ng ding 4 loai kénh truyén tin higu sau day: 1) Day dan phy hoge cép théng tin cia nganh dign howe thué bao eda mang luéi buu chfnh vién thong. 2) Kénh tai ba (Power Lines Carrier: PLC): Tai tin higu tan s6 cao bing chinh day dfn cia dudng day tai dign, 8) _Kénh théng tin v6 tuyén siéu cao tén (vi ba), 4) Cép quang. 8 ‘Tuy tiing trudng hop o6 thé Iva chon va sit dung mot hoac mot sé kénh tren day. Nhing yéu té anh hudng dén vige lua chon nay la: Khodng céch gitta che digm can lién bé, aut phat trign va nding lye etia mang buu chinh vién théneg, lugng théng tin edn truyén, chi phf cho vige xy dung va sit dung kénh truyénv.v... si voi he thong bao vé role, kénh truyén due sit dung trong cde 50 dé bio v8 so lech hose trong cfc so d8 didu khién lién déng cfc bio vé lan cin nhau. ‘Trong cfc sd dé bio vé so Iéch (so Iéch pha hod so Ich dng dién) tin higu & hai du phan tit ditge bao ve (g6e pha cia c&e dang din hose bién 6 va gée pha cia cée dong dign tuy theo logi bao vé) duge truyén qua kénh din 46 tién hanh so sanh tai vi tri dat thidt bj bao vé role. Diéu khign vige lién dong gia cde bao vé (hoge gida cae may c&t) trong hé théng ngudi ta cing ding cée kénh truyén tin higu. Vige diéu khién nay nhim nding cao dQ tin e@y cits céc bio vé trong ki logi trit su 6, ngin chain the dong nha hode gidm thai gian lam vige cita bio v6. ‘Thuong sit dung ba loai tin higu diéu khién sau day: = Tin higu cdt lién déng: Dé cht ding thai c&c may ct & cée phia khée ahau ca phén tik duge blo v@ hoae may cd lan can véi may cat bj hut héng. - Tin higu cho phép: May ct chi e6 thé duge cét ra khi nhan duge tin higu cho phép déng théi véi su téc dong cla thiét bj bao vé role lam nhigm vy bio ve chinh chéug loai su of dang xét. + Tin hiéu khod: May cét chi cé thé ct ra khi khéng 6 tin hiéu khoa déng thdi véi sy tée dng cia thiét bi bao vé rele lam nhiém vy bdo vé chinh chéng loai sx of dang xét. Lign he gia oie thiét bi lam vide véi kénh truyén tin higu duge m6 td trén hinh 2.29. 2.7.2. Yeu cu déi véi kénh truyén tin higu Thai gian loai trit su e6' bao gém thai gian tae dong eda rele, thdi gian truyén tin higu va thi gian edt cita may At dign, Thai gian loai trit su of duge xae dinh ttr két qua nghién etfu hé thong xudt phat ti diéu kign ddim bao én dinh, han ché hgu qua cha ngéin mach, nhanh chéng hye héi viée ep dign cho cdc ho tiéu thu vv. ‘Thong thudng thdi gian truyén tin higu cing gan bang théi gian lam vige ctia bao vé role, déi véi eée ht6i dién cao ap va siéu cao 4p thai gian nay khoang ching tix 15 dén 40 ms tuy timg loai bao ve. 39 Céc kénh teuyén tin higu thudng bi inh hudng cia cdc iogi nhiéu khéc nhau tuy theo logi kénh truyén. Cac nhiéu logi nay 06 thé lam cho bio vé tac dong sai hoae mait tin higu diéu khién hoan toan. Dé dae trung cho tinh nang cia kénh trayén doi voi timg loai tin higu diéu khidn, ngudi ta thutng ding 3 thing 86 sau - Thai gian lam vige eye dai Ty Xac sudt xudt hign tin higu la Puc BG an toan 1 = Pye). 100% - Xe sudt mat tin higu didu khign Pye DG phy thude 1—Phyc ). 100% Buting day ti diem HN f Citi ding ==. | cho pep =>: LS ~ Khoa ~ | rend | Tinhigu DK | } Tin hidu OK nay ENT Eco re) tiveagu | Hinh 2.29. Lin h@ gla ede tht bj lim vige vai kénh teuyé tn lu, 20 Ching hen, khi kénh truyén chiu tée dong cia nhiéu, cde loai tin higu diéu khién ding trong bio vé role c6 thé e6 ede thong 86 sau: Cat lien dong: Ty, = 60 ms Pye = 10* Pago 10° ‘Tin higu cho phép: ‘Tin higu khod: 2.7.3. Méi trudng truyén tin higu va nhigu 1) Day din phy hodie odp thong tin ‘un gin nbat la st dung day dn phy hole cp thong tin dign lye rigng cha céc 06 28 dig lye. Trong tring hép nay ching c6 thé duge dat eang rank Wi cap cao ap, At trong ranh eép ring hode bing day tran trén cbt Dign ap cdim img tan sé dng nghigp thuing duge tinh toan sao cho cde thigt bi thit effp 06 thé chju dug duge (khng qué 150 V). Dign 4p cam ting nay e6 thé duge han ché bing cfc van chdng qué 4p dé néi tit cée day din phy trong truting hyp dign ap tang cao, tuy nhién phwdng phap nay cé thé lam cho bao vé khéng te dong trong trudng hop qua ép gay nén béi st et'chinh ma bao vé phai tc dng. Déi khi ngudi ta ding bién 4p phan cach dé bao vé mach tha céip trong. truting hgp thé d didm adi it @ nha may dig ho&e tram bin Ap tang qué cao khi si o8, nhimng bign Sp phén eéch na cng sé lam nhiém vu bio ve khi dig ‘4p cdim tng trong day dn phy hode cap thong tin tang cao, Cée thiét bj thit ep cing phai chju dying néi dign ap cim ting khi 6 sét dénh hoge khi ob déng eft bén phia sd clip eda hé théng din. Day din phy va cép thong tin dung cho bio vé duge sit dung tir ddu thé ky 20, tuy mbiéa phem vi si dung bi han ché vi dé tin cAy thap va gid chi pht tudng déi cao. Tin higu truyén c6 thé 6 mite khd cao (+ 10 dBm), gidi han vé mite tin higu thufémg han ché bai cdc thiét bi khuéch dai va thiét bi phy try dau néi vao cde diém trung gian ota mach théng tin. Thong thudng tusng quan tin a higu /nhiéu khodng 40 dB c6 thé chip nhan duige. Néu tén that mach truyén tin cao thi c6 thé ding mie tin higu truy€n cao hon. Dé; véi cdc hé thong dign tap trung, khodng cach gitia céc déu phat va thu tin higu khéng Ién, ¢6 thé ding day din phy hoic cép théng tin riéng néu Kh6ng thué bao duce cép thong tin cha nganh buu chinh vign thong hode cp théng tin eda buu chinh vién théng khéng thod man duige yeu cdu vé dé tin cay va dO siin sang d6i véi hé thing bio vé va diéu khién ede cong trinh dién, G nhidu nude cong nghigp phat trién véi mang Iuéi thong tin vién thong tin tién va day dac, cde céng ty dién Ive 06 thé thué bao mot sf kénh thang tin (ching han trong khong 20 - 26 nam) dé ding riéng cho hé thong dién, Phuong an nay néu vé mat d6 tin cay va dO sn sing cho phép thudng cé thé ré hon 1a xy dung mang luéi thong tin riéng cho nganh dign luc. Thong thutng néu ding kénh truyén tin cila h@ vién théng thi kha nang qué &p 6 phia this efip ¢6 thé thap hon vi 19 trinh eta kénh truyén tin khée véi 1 trimh cha cdc dung day t&i dign. Tuy nhién cdc thiét bi thi céip cling phai c6 khd nang chiu mot mite qué 4p nhat dink. ‘Trong mot sO trudng hgp su ef cham dat, thé 4 didm néi dat cda nha may dign va tram bigh ap €6 thé kha cao, vi vay edn phai dung bién ap phan cach dé dim bao an toan cho nguii va thiét bj cita hé théng buu chinh vign thong. Cac bign ép phan céch nay phai c6 dign ap chju dung kha cao (cé thé dén 15 kV). Day din phu va eép théng tin lam vige véi tin higu trayén din tix mot chigu dén 200 Hz xoay chiéu, véi ban kinh tir 11 km trd lai va ¢6 thé thich hgp vdi cée logi bao vé so Iéch. Véi Méi dign 110 KV thuting khong yéu cdu thi gian tac dong cia bo vé that nhanh, cde kénh thué bao e6 thé ding chung cho dign thoai, do luting va bao vé, nha vay ma chi phi cho thué bao tuong déi thiip (tinh rigng cho mue dich blo vé). Véi etip dién 4p 220 - 500 kV, you cau vé thai gian bo vg phi nhanh hon vi kénh truyén phai e6 d@ tin edy cao hon nén thong thudng phai thué bao riéng cdc kénh truyén ding cho bao ve 2) Cac kénh tai ba (PLO) Doi voi nhimg duttng day dai hode di qua ning dia hinh phtic tap. vige lép dt day din phy cé thé gip khé khan va tén kém. Trong trudng hop nay viée sit dung day din cda chinh duéng day tai dign dé truyén tin higu cao tén ding cho ‘bao vé va thong tin lién Ige 6 thé cd nhiing uu viét nhu: day din chée chan hon, tén hao trong truyén tin higu sé tha hon, kénh truyén hoan to&n nim duéi quyén kiém soat cia céng ty dign Ive. Cé thé gia céng mét hay hai pha cba dudng day tai dién bing céch dat cde bé chin & hai ddu duting day duige bao vé, cdc bd chan nay e6 téng trd khong dang ké d6i voi dng dign Uin s6 cong nehigp va tng td rét Yon Adi vei cde tin 2 higu tan s6 cao ding cho théng tin va bao v@, dé cde tin higu may khéng lan truyén ra ngoai pham vi dudng day duige bao v6 0 dé hai pha tuy tdin kém han s0 v6i s0 46 pha - dat, tuy nhién mite tén heo kkhi trayén din tin hiéu 98 thap hon va Khng phu thuge vio dign tré dat cting. nh néi dat ‘Tin higu cao tan duge dua vao kénh truyén qua tu phan céch cao ap, tu nay phai chiu duge dp pha va ¢6 dién dung khoang ti 2000 pF dén 20000 pF. Cugn ign cdm cita b@ chin cao tin thutdng 6 dién cdm b6, khong 0,1 - 2 mH va phai chiu dung duoc dong dign tai binh thudng va déng ngdn’ mach nhu cae day din pha cia dvong day tai dign. Mot yeu edu khée di véi cugn edm Ia dign dung cla ban than cugn dfy phai hop véi dién cam thanh mach cOng hung 4 tin sé cao hdn tan sé van hanh lén nhét. Thuding tan sf ding dé truyén tin hiéu duge chon trong khoang 70 - 600 kHz. + Dén dung diy + Bo aia chia nite | Dén BU cares + Geese N6i bing ep déng true 750 din tht bi exo tin Hinh 2.30. Kénh ti ba theo so 66 hal pha 93 B6 loc due néi véi thiét bj cao Un bing cép cao tin vii ted khang 75.0. Mt trong nhiing chi tiéu quan trong ciia cdc kénh tai ba 18 mic dé tat dén tin higu trong kénh truyén, vi né xée dinh cng sufit truyén tin higu sao cho 6 déu thu tin higu o6 thé vugt duge mite nbigu vA dign 4p cdm ting. Tén hao tin higu 8 moi dau nhan (qua b6 loe, cap cao tén va thiét bi phu try) khodng 4,6 dB, d0i voi day tai dign - Ikhodng 0,02 + 0,2 dBlkm, mute tén hao thaip nhélt ting véi dign dp tai ign cao nhat (400 + 500 KV) va tin 96 truyén thalp nbat (60 kHz), ‘Tén hao tin hiéu trén dudng day {t phu thuge vio mya dm, nhung 6 cde muée 06 bing gid , khi dung day bi tuyét phi hoi bj déng bang thi dé tit dain ‘eda tin higu c6 thé tang gap 2 dén 3 dn Cong suat dau ra cia thiét bi phat cao tn thudng tit 2 dén 100 W (+60 dBin) tuj vao tuong quan gid tin higu/nhibu Miic tin higu truyén cao nhét hoge théi gian truyén tin higu dai nhét do tiéu chudn ting quée gis quy dinh dé trénh anh hudng v6i hé thdng thong tin va truyén thong toan quée Khi 6 sét danh vao dudng day hoge duing day bi sy 06 hoge thao tae déng eft, ¢6 thé gay nhiu manh dn kénh thong tin. Mac di nhiing nbiéu nay chi xdy ra trong thdi gian ngdn, thudng chi kéo dai vai mili gidy mhung né ¢6 thé Jam cho thiét bj thu cao tén bj qué tai. Cac thiét bj thuge hé théng cit ign dong edn phai duge chinh dinh sao cho khéng xy ra tc dong nhém Gan dge bit chi ¥ dén truing hgp ding nguyén ly truyén tin higu cho phép, vi trong truing hep nay tin hiéu cho phép duge truyén qua doan dudng day bj sy 06. Me do tit dan eta tin h uruydn qua kénb dn phy thuge vio loai su of, tuy nhién ngubi ta thuting chon trong gidi han gitia 20 va 30 4B. 3) Cae enh v0 tuytin viba C&c kénh viba cho phép truyén tin higu trong mét dai kha réng va sit dung cdc modem véi nang Ive truyén rit 1én, ‘Tin higu bdo vé va diéu khién 6 thé truyén néi tig vai d9 dai dG an va d6 ma hod phe tap dé dam bio €9 tin egy cia truyén tin nhung vin git duge te do truyén rit cao, Trén thye té Khéng edn thiét ké va sin xudt nhiing thiét bj viba chuyén ding cho hé théng dién ma c6 thé dang chung cac thiét bj vo tuyén ti 4 chuéin trong théng tin vio mye dich truyén tin higu bdo vé va diéu khién wong he théing dign. ‘Thing cf thiét bj viba lam vide vdi tin 96 tir 0.2 dén 10 GHz. Vi ede thiét bj thu - phat viba lam vie ¢6 dinh hudng va dai tin sO da duge dang ky sin nén trén thue tf ft bi nhiu. Ky thugi “ Multiplex” cho phép sit dung déng thoi nhiéu kénh théng tin va mé rng dai tdn sé cia tin higu truyén dé ding cho e& mue dich thong ‘in (thogi) lin truyén di ligu, chéng han trong hé théng truyén tin higu tuong ty thuting sit dung nhiéu nbit dé 12 kénh thogi duige tap hop trong dai tn 96 ir 12+ 60 kHz hoa 60 + 108 kHz, hoac cling o6 thé ding mot kénh duy nhat 48 kHz, Cac hé thong hign dai sit dung nguyén ly diéu tiét cée ma xung va thi gian phan céch thu¥ng “bam” cde tin higu tuong ty véi tdn sé 8 kHz va tap hop thanh cde ky tyf 8 bit tuong ting voi tée do truyén 64 kbitslgidy - (atong dong vi mpt kénh thogi) hoge eao hn. HG théng truyén tin higu bling kénh v6 tuyén sibu cao tin (viba) duige sit dung rong rai dé lién he cfc trung tm diéu khign v6i nhaw. Khi 16 trinh ca cae kénh viba tring hgp véi 16 trinh vita duding day tai dién, 6 thé sit dung cic kénh viba vao myc dich truyén tin higu bo ve. Tuy nhién trén thye t& céc tram viba khéng tring hop véi cic tram adu va cudh etia dudng day tai din nén khd nang sit dung eée kénh viba tryc tigp dé truyén tin higu bao vé thép hon so véi oo kénk tai ba cia hé théhg. Mie d@ tét dén ca tin higu viba khéng phy thude vio sul 6 trén duting day ti dign, Tuy nhién edn hu § dén anh hudng ela nhibu v6 tuy€a dén cde kénh viba, Nhigu nay thuding do bas than ede thiét bi v6 tuyén gay nén, Chigu cao ota fe oft ang ten viba thuting duge han ché Khong In lim sao cho Anh hudng cia gid bao va thay déi nhiét dé khdng tae dong nhiéu dén sy lam vige eda ang ten 4) Cac kénh cdp quang Cap quang la nhing sgi thuy tinh nhé ¢6 kha nang truyén Trong hé théng dién cap quang thudng duge ché tao két hop bén trong day nhdm Ibi thép dé lam nhigm vu chéng sét trén cdc duéng day t8i dign, nh sing di xa. So véi cap thong tin ding tin higu dién, cap quang c6 uu diém rit lén 1a nang lye truyén ti rst In va khong bj nhi8u bai song dign ti. ‘Tin higu quang sau khi duge ma hod, duge truyén theo sgi quang dén déu nbgn, & day sé duge gidi ma dé chuyéa thinh nhing thong tin cin thiét, Thigt bi dé ma hod va gidi ma thudng duge sit dung 6 tdn s6 twang ing véi bude song 850, 1800 va 1550 nanémét. Khoing cach o6 thé truyén tin higu quang true tigp phy thuge vio mite d9 suy giém va tén xa ofa tin higu trong hé truyén dn anh sfing, chi yu 1A chiing loai va chit Iugng ca sgi quang cling nhut bude séng cia nguén phat tin higu. Voi cfc kenh truyén tin higu quang 6 tén s6' ed hang tram mégahée khong céch truyén e@ hang chuc kilo mét, khi khoang céch lén hon edn o6 ahiing tram gp trung gian. Cac kénh truyén bang cép quang hién dai oé kha nang truyén tai lén cdc logi tin higu thoai, do Iudng, diéu khién va bao vé, Cong nghé hign dei 6 xu thé ché tao cép quang két hop véi cap dign lye dé cid gia thanh va ting ewng tinh bén viing va an ton cita tuyén e&p quang. Neay nay cdp quang duge sit dyng ngay cang rong rai khong nhing trong céc hé truyén ti eao 4p va siéu cao 4p ma ngay e& déi véi luéi dign trung va ha 4p. 96 cAU HOI ON TAP May bith dong dign; chide nang; so dé dng tri; cdch danh dau déu cae cuén day; sai sé va phy tdi tink ton, May bién dign ap : chite nang; sai 96 va ede Iogi may bin din dp chudng gap. Ba lge dong dign va dign Ap this tu nghich Bo loc dong dign va dign ap thi ty khong, Cac b@ Ioe song hai, So.dé nguyén ly va ting dung cia ching, Cac togi nguén dign thao tac, uu nhuge diém va link vue ding dung catia ting loni Role : ehiie nang va dng dung cba rele. Lich sit phat trién cba rele. Phin tich tu didi etia role #6 so véi role di@n od va role tinh Cae loai kénh truyén tin higu. Uu mbuge ciém va pham vi sit dung cia ting loa 97 Chuong 3 Cac nguyén ly do luong va phat hién hu hong trong hé thong dién 3.1. CAC NGUYEN LY 80 LUONG DUNG CHO MUC BCH BAO VE 3.1.1. Bo ludng mot dai Dai lugng du vao X cia role thudng la nhiing dai lugng twong ty (dong ign, dign 4p, géc pha gitta dong va ap...) duge lay ra tiy phia tht eap eta may bign ding diga va may bidn dién dp. jong déu vo ‘Tri s6 higu dung, tri sé tuy@t d0i hode tri a6 tite thi cia dai lugng dau vio nay ditge 90 sdnh véi ngwing tée ding X,q cia réle, con goi la tri séchinh dink cia role, Néu dai Itong du vao bign thién vulgt qué (A6i vdi logi role eye dai) hode thép hon (Adi vét logi role eye tigu) nguOng chinh dinh thi role s8 tée dong (xem mue 2.6 va H.2.27). Sau khi tée déng xong néu dgi lugng déu vio bién thién theo chiéu nguge lai va vuiot qué tri st X,,, rale s8 trd vé trang thai ban dau trudc hie khdi dng. Xy dude goi lA ngudng tr’ uf hoge tri s6'trd vé, Tri 36 khdi dong va tri s6 trd vé lien hé voi nhau qua hé s0 trd vé: ky =a en © Déi véi ef role dign ed Ke 1 (4.2.27); théng thudng + K, = 0,85 - 0,9 Abi vai rale cue dai; +K,= 11-116 déi véi role eye tidu. © Déi véi cde role tinh va rdle 96: K, = 1. Khai nigm role cuc dai (tac dong khi dai lvgng déu vao tang) va role cuc tigu (tae dong khi dai lueng dau vao gidm) ¢6 anh hudng dén cau tric ea role dién cd (cugn day, 10 xo, tiép diém). Déi véi role tinh va role sf chie nang cue dai hose cuc tidy e6 thé dé dang déi lan cho nhau bing phép nghich dao tin hiéu 16 gich déu ra cia rdle. 3.1.2. So sanh nhiéu dai lugng déu vao Role 06 thé tée dong trén cd si so sanh nbiéu dai Ieng déu vao. Nhigu loai role hign nay nhy khoang céch, so lgch, din huéing cing sudt v.v..Jam vige vai hai dai lugng dau vao. Trong trudng hgp tong quat, hai dai higng dau vao X, va X_la 6 hop eile ding dign I vi dién 4p U eta phén tit bio vg: X,=K\U+Kyh } 8.2) =KU+K,i © day cc hé 86 19 18 K,, Ke, Ky, K, 18 nhitng he 96 phite. Tuy tig loai bdo ve oai role) ¢é thé chon nhiing tr} s6 thich hgp cho cc hé s6'nay. Chang han, déi véi role so léch ding dign, hai dai lung ding dé so sénh 1a vée td dong difn & hai déu phiin tik duge bao ve i,va iy, khi sy ngudi ta chon Ky =K, =0va K,=K,=1. Déi v6i role Ikhoding cich, hai dai lugng ding dé so sanh la dign ap chd dit bao ve vi. dong dign chay qua phén tit duge bao vé nén ta chon: K, = K, =1va Ky = K,=0. ‘Véi cae role lam vige theo hai dai ligng dau vao thuing ngudi ta ding hai nguyén I¥ 80 sinh: so sfinh bién 49 va so sanh pha. 4) So sdink bién dg Trong ede role lm vige véi hai dai lueng du vio, thing thudng mot dai lugag nao dé (ching han X,) tée dng theo chigu hudng lam cho role khdi dong ‘bn dai Iugng kia (X,) tae dng theo chiéu huéng ngude lei (ham, edn trd role tac ng). ‘Tim higu déu ra ¥ ca role sé xudt hién khi 2-3) trong dé: |X,|- tin higu du vio khéi dong; [X,| «ttn higu dus vao ham, Nguyén ly so sanh bién dé hai dai higng dign dug sti dung trong bao vé so Ich va bio vé khodng eéch (11.3.1). 100 BG, Ole »x] a Hinh 3.1, Nauyén Ij so sani bién 69 hal dai lreng du vo, R b) So sénk pha So inh pha phan aah géc Ich pha gitta e&e dai ludng dau véo, néu g6e léch pha vugt qué (idn hoa hay bé hon) tri =6 pha dink trude role 98 tée dng. Cae dai lugng tuong ty ddu vao X,, X, qua cée b9 bign di BD,, BD, bién thanh cée xung chi abit X,’ va Ky’ véi thdi gian tring pha !& ty. Kiéu so smh nay goi JA s0 sémh théi gian tring hop pha. Néu thai gian tring hgp pha ty I6n hon théi gian dat te cia b§ phan thdi gian thi sé xuét hign tin higu du ra (¥ =1). Trén hinh 3,2,b trinh bay bigu 46 so sanh niia chu ky dutong cia hai dai Iugng ddu vao hinh sin X, vA Xy. Cling ¢6 thé tign hanh so sénh cho cd nita chu kj Am dé tang mite tae dong nhanh cla bG phan so sanh, Dé tang d9 chinh xée cia b 60 sinh pha, eé thé tign hanh loc va kkhit thanh phén mgt chiéu cdng nu eéc song hai bac cao trong c&c dai hegng du vao X,, X, trutée ki dua vio bé so sinh, a) » aa Gate Hin 3.2. Nguyen ly so sh pha (a) va bidu d& so Sanh 2 tn hiu du vio inh in Nich pha nha (b) 101 & & & Kyo) +L -7AL_I™_I7 Xia +X) f yor ey Y Hinh 2.2. $3 &8 nquyén ly (a) va biéu 25 so snk han iu "ibn co 88 tring hop va phan tring hep tn Aw (0) Mot phuong phap so sdnh pha khée trinh bay trén hinh 3.3, trong phuung phép nay tin higu déu ra Y phy thude vio két qua so sfinh thai gian trang pha x Vi thdi gian nghich pha t,x (tie thoi gian khi hai xung chit nhat X; va X; nguge déiu nhau). 3.2, QUA DONG BIEN Qua dang dign la hign tugng khi ding dién chay qua phan ti eta he théng dign vugt qué tri sé déng dién tai lau dai cho phép. Qué dong dign cé thé xay ra khi ngén mach hode do qua tai. Neguyén If qué dong dign 1a mét trong nhiing nguyén ly duge sit dung sm nhatt dé bao ve céc phan tit eta h@ thong dign bang edu chay (edu chi), Déi véi cdc role qué dng dign, ding dign khdi dong I,, ciia bao ve duge chon theo diéu kien (H.8.4) 102 Tyna > Ths = Keke Se (4) trong d6: Tyga dong ign Tam vige 1én nhat cho phép déi vai phiin tit duge bo ves fer “Gs mB may (khéi dng) clia efe phu tai dong cd ob dong dign chay qua ché dat bao vé. Tuy theo ty I¢ cia phu tdi dong co trong dong dién téng qua ché dyt bio vo va loai dong e¢ duge sit dung ma he s6K,, ¢6 thé lay trong khong 26; K,,- h@ s6'an to&n, thing ly trong khong 1,1 (v6i role rdle 86) dén 1,2 (v6i rale din co); K, - hé 86'trd vé, vdi ede role dign eo K, = 0,8! va role sé K,= 1 Tym - dang ngdn mach eye tiéu di qua béo vé dam bao cho rdle con khéi dong duige. Khi xfe dinh tri sf cia Inga cfm iu ¥ dén ché dé lam vige eda he théng, edu hinh eiia liGi dign, vi tri cia diém ngén mach va dang ngéin mach K, h va 0,9; véi role tinh 2 a Dong khéi dong Ding trv Dong méméy thai digin hdl didm MCZ agin mosh | [edengan och Hin 3.4, 830 ve qa tng glen ont gan 1) S846 gyn: 6) Chon dng Kh 6 a 103 Su nhay cém eta role qué dong déi véi mtte t&ng ding dign duce dic trung bang hé 36 d6 nhay Ky (3-4a) Trong mot sf trudng hyp rat kh6 phan bigt gia qué tai vA ngdn mech, thm chf bét dang thite (3-4) khong thyc hign duge, khi dy cin e6 bien phap két hop véi role qua ding dé xéc dinh loai ngin mech, chéing han théng qua cdc thanh phan déi xing cha dong va ap. Trong lidi dién h8 cb mét nguén cung edlp, 8 chon lee cita bio ve qué dng dign 6 thé dim bio bing nguyén tie chon thai gian tang dan ting caip At (goi la tip chon loe vé thai gian), cing vé phia gan nguén thoi gian lam vige ea blo vé c&ng lén. DO chon Toc eta bdo ve qué dong ign cng 6 thé duge dim bao bing eéch chon dong dign khéi dong cia bio vé lén hon tej i dong dign ngdn mach ln nbat ki hur hong & du phén ti tidp theo (1.3.5): Tha Kuelap nee 5) trong dé: Inaenas * dong dign ngiin mach ngoai lén mhét thudng duge tinh theo ngén mach ba pha tryc tiép trén thanh eéi 6 eudi phéin tit duige bio vé véi ché dé lam vige eve dai ciia hé théng; hé s0'an toan, thudng lay bang 1,2 + 1,3. = pee Hinh 3.5. Bho v§ qua ding ibn edt ahah {9} $0.46 nguyén ib) Chen dng Khas ng a 104 Bao ve qué ding véi déng dig khdi ding chon theo (8-5) c6 tn goi IA blo ve ct nhanb, thudng lam vie tic théi hotie voi m9t do tré rit bé (~0,1gidy) dé dé phong kh nang bao v8 o6 thé lam vige mat chon loc khi o6 gidng sét va thiét bi ching sét tée dong. Bao vé qué dong cét nhanh e6 nhuge dim 1a khong bdo vé duge toan bé déi wong, khi ngdn mgch & cuéi phan ti, bio va edt nhanh khOng (fe dng, Hon nila ving bao vé Ley ¢6 thé thay déi nhiéu khi ché d6 lim viée cia hé thing va dang ngén mach thay déi Nhuge diém chung cia nguyén ly qué ding dign la khong d&m bdo duge tinh chon Igc elia bao ve trong cfc luéi dign phic tap, ed nhiéu nguén cung ep. 3.3. SO LECH DONG BIEN Bién do ding dién 8 hai ddu phén tit éuge so smh voi nhau, Néu su sai lech givia hai ding dién vurgt qué trj 96 cho true thi béo vé 86 tac dong, vi vay bao ve 6 tin la bao vé so léch, ‘Vang tac dong cia bio vé so léch duge gidi han bing vj trf dat cia hai té may bién dong @ dau va cudi phan tit duge bio vé, tit dé nhain tin higu dong dién 6 so sanh (H.3.6). Ving bio ve —_, a aisin-in| dy jie ’ inh 3.6. Bio v8 so lech dong aién 2) So 46 nguyén ly; b) 86 th vécts eda dong digs hi ngéin mach ngoal ving va trong ch ab binhthung, e) Khingén mach rong wing 105 So dé néi cae phéin tit eda bao vé nhut trén hinh 3-6 cdn c6 tén goi 18 90 dd dong ditn tudn hodn, vi d ché 46 lam vigc binh thudng va khi c6 ngén mach ngoai ving bdo vé, dong dign phia thi ep chit yéu tudin hoan trong mach vong cia cudn thit efip ef may hién dong va day din phy néi ching lai véi nhau. Dang dign so léch chay qua role ~in eo) Néu bé qua sai sé cita cée may bidn ding BI1, BI2 (H3.6s) thi trong ché dé lam vige binh thudng va ngén mach ngoai (chang han tai N,) ta c6 (H.3.6,b). eae } 7) Khi ngin mach trong ving bao vé (ching han tai N,, gin N,) déng dign & m@t phia (Ip) sé thay déi ef chiéu lin tri s6 nén (H.3.6.): i va al tire } nny #0 (3-8) va Ai Nu nguén cung cdip chi d mot phia (Sy 0) thi hy Bio ve sé tae dong khi AT 2 Tuy ‘Tren thye té, do sai s6 cla may bin ding, die bigt do hién tugng bao hod cita mach tit, nén trong ché d6 lam vige binh thuing va khi cé ngén mgch ngoai, dong dign phia thé e@p cita hai 8 may bién déng BI1 va BI2 sé khée nhau va al bra = Tae (8-9) Dang dién khéng can bing Iyq, trong mt sé truding hyp o6 thé c6 tri srt Vin, ae bigt khi cé ngzin mach ngoai, ding sv oé qua céc BI cé thé tim cho chang bj bao hod. Dé ngan ngita bao vé so Iéch o6 thé lam vige khong chon Ioe du6i anh hudng ciia dong Iya, thiding sit dung nguyén ly hém bao ve bing ding ign pha (xem chuong 4 myc'4.3) hode eée hai bac cao (bic 2, bac 5) xudt hign trong qué trinh qué d9 va Khi mgch tr bj bao hoa. 108 Khi ap dung nguyén ly so lech dong dign dé bao vé cde may bién &p va bién ap tu neu, edn luu ¥ dén kha nang bio vé so léch c6 thé lam vige sai khi dong may bign Sp khong tai Tuy vito thii diém déng méy edt ndi bign ap khéng t&i véi ngudn dign ma tri sf ban dau (sung hich ) ctia dong dign ttt hod may bid dp o6 thé dat tri 9 lon gap nhigu Jn dong dign danh dinh cdia may bién ap. Truong hop xa nhat (tong ting véi ding tir hoa xung ich I6n nha) s@ xay ra khi déng may cét dign vao that dim dign ap nguén o6 tri sf tite thai qua digm 0. Kbi qué trinh qua d6 chim dét, dng dign tit hod tré lai tri s6'xée Ip ehimg vai phiin trdm ding dign danh djah, Vi dong din tit hod chi chay d phia cugn dy bign &p néi voi nguén va bién Ap dang 4 ché d6 khong tdi, nén dong dign 8 cudn day bén kia bing khong. Bao Ve so Iéch may bién 4p trong trung hgp nay o6 thé cdm nhan vige dong may bién Ap khéng ti nhu khi c6 ngin mach bén trong may bién fp, voi nguén cung tip tit mot phia va ndu khong c6 gidi phap ngan chan, bao ve cb thé téc dong eft nbd may bién ap. Dé phan bigt wudng hop déng may bien ap khéng tai voi rudng hop ngén mach trong may bién 4p, ngudi ta can cit vao tinh chat ola dong dign tit hod xung kich va dong dign ngén mach trong may big Sp. Phan tich sng hai tia hai dong dim ny ta thay, ding dign tit hod xuhg ich e6 chita mt phan lugng rat lon hai bc hai (Ishodng 70% so véi hai cd bin) vi c6 thé dat tri sd cue dai dén khoding 30% trj sé ca dong dién sy o6. Néu thanh phdn hai bée hai trong dong dign ti hoa duge tach ra va dua vao tang euing cho déng dién ham trong b9 so sénh S eiia bao vé so Iéch thi sé ngan chan duige tite dong nhim khi déng may bign 4p khéng t8i ‘Trén hinh 3.7,a trinh bay s d6 nguyén ly ciba béo ve so Iéch may bi him bé sung bing hai bac hai (f = 100 Hz) ca ding dign qua do. Ap c6 ‘Trong so dé nay ¢6 dang 3 may bién dong phu: Bl,y dé lly ra dong dién lam viée (hay dong dién so léch ig, =1,,- 1), ; Bly 46 lay ra ding dién ham (i,, =i), +i,.) va Bl, dé loc hai bac hai trong dong dién so léch dua vio ham bé sung trong bo so sanh 8. LF, (SO Ha) ig. sin ire inh 3.7.2. So.d6 nguyén i bio ve so ich c6 him bé sung bing ‘ding ign hai bac hai 8p dung cho may bén ap hal cudn dy. Neuyén ly ham bé sung bing dong dign hai bac hai ngay nay duge sit dung 4é ché tgo cc role s6 bao vé may bién 4p. ‘Trong bao vé so léch may bién 4p, dong ikhdng can bing T,q chii yu do dong dign tiy hod cia may bién 4p lic, sai sé cia may bién dong dién va viée thay déi du phan dp trong qua trinh diéu chinh dign ap gay nén. 3.4. SO SANH PHA CUA DONG DIEN Bao vé so sénh gée pha céa dong dién di vao va di ra khdi phan tit duge bao v8, vi vay nén e6 tan Ia bdo vé so scinh pha. Pha cia dong dign duge truyén qua kénh truyén dé so s4nh véi nha (H.3.7,b), DO Ieeh pha : AD= 1-278, (3-10) trong d6: g,, oy tutong ting la gée pha ea dong dign di vao va di ra khéi phiin ti bio ve © ché d@ lam vige binh thuding va ngdn mach ngoai gc pha ding dién 4 hai du gin nbu nhau nén 0 ~ 0°. Khi ngiin mach trong ving, dang dién hai phia nguge pha nhau nén @~ 180", 108 ‘Tren thye té do anh hung cia dign dung phan b6 ca phén tit duge bio vé nén trong ché dé binh thuding @ + 0" va dé trnh cho bao vé tae dong nhdm phéi chon 6c khai déng 6,, lin hon mét gidi han nao dé, thug khhoang + (30° + 60°) (H.3.7.b). » A ca “fae ae} cit 0-90" 0 Mién Khoi dong a vaso se i te Hinh 3.7. Bio v8 so sinh pha dong di: +b) S08 nguyén ly ©} Bc tinh gbe cis bo VE 3.5. QUA BIEN AP VA THIEU DIEN AP Trong ché d6 lam viée binh thudng, dién 4p 06 thé dao dong trong mét gidi | han cho phép: U=Uy £ AU, (@-t) Mite dao dong cho phép cia dign ap + AU, phy thuge vao tiéu chudn thiét ké va diéu kign van hinh cy thé ciia ting ludi dién. Néu dign ap vugt qué gidi han cho phép (cao hon hode thép hon) chiing té ché dé lam viée khéng binh thuting hoc 06 suf e@ trong ludi dign. Qué dign 4p kéo dai thudng do true tric hole hu héng & ede thiét bj diéu chinh dign ap 4 may phat dign, hode trong | ‘mang truyén tai va phan phéi hoe do sa thai phy tai gay nén. Qué dign ap kh 109 quyén hote qué dign 4p ndi bd do qué trinh thao tac gay nén duge bao ve bing céc van chéng qua ép, khéng thuse linh ve bao vé cia thiét bi role. ‘Thidu dign dp thuding do ngiin mach trong hé théng gay nén. ‘Trong cdc he thing bio vé, thong sé v6 dign ap thuting duige sit dung két hop v6i cae théng sé khac, chang han qué dign ap thing két hdp véi qué tan ef dé bao vé cae may phat dign, thigu didn dp thu’ng két hgp vdi qué ding dign dé phan bidt ché'd6 qua tai voi ngdn mach v.v. 3.6. HUONG CONG SUAT Nguyén ly qué ding dign o6 nhuige diém quan trong IA khong dam bio duge tinh chon loc trong ludi dign phic tap (mach vong, luGi od eée phan tit lam vige song song), hidi e6 nhiéu nguén cung etip (H.3.8). Déi vdi cde luéi dién trén hinh 3.8,a,b,, xét sy lam viée cia cae bio vg qua dong 2 va 3.4 thanh cai B khi c6 ngén mach trén cée dudng day Di va D2, Khi ngén mach tai N1 trén dung day D1, dong ngiin mach di qua bio vé 2 va 2 la dong ly" va bao vé 2 nim gin ché sy o6 hun bao vé 3, dé dam bao tfah chon Ige n6 phat lam vige nhanh hon bio vé 3, nghia lat 1000 kV - dung day eye cao &p (UHV). Dung day ctip dign 4p danh djnh ti 220 kV trd lén duge goi la duimg day truyén tdi vA W110 KV t18 xudng duge goi la duting day phan phéi Nhiing su cf thuting gdp di véi dung day tai dign 1A ngin mgch ( nbiéu pha hoe mot pha ) cham d&t 1 pha ( trong ludi dign 6 trung diém eéch dign hode néi | ‘qua cugn Petersen ), qué dign ap (Kkht quyén hog thao tae ), ditt day va qua ti, at Dé chéng céc dang ngén mach trong ludi_ ha ap thudng ngudi ta dany edu chiiy hoge Gtdmat ( khf cu ty dng cét mach dign khi e6 ding dién qué tai ho&e agin mach chay qua, dong tré lai bang tay sau khi da khdc phye sy 6). Dé bio ve cae dutng day trung ap chdng ngdin mach, ngudi ta ding céc loai bao vé ~ Qué dong dién cét nhanh hodc cé thii gian (véi dae tinh déc lap hode phy thude );, + Qué dong dign 6 hung; - So lich ding cép thi ed’p chuyén ding; Khoding cach. Déi véi ede duong day cao dp va siéu cao dp, ngudi ta thuding ding céc Joai bao vé: + So léch ding dign, - Khoing cach; So sanh tin higu ( Signal Comparison ); - So sinh pha; - So sinh huéng (cdg sudt hode dang dign ). 4.2. BAO VE QUA DONG BIEN 4.2.1 Bao vé qua dong dign cat nhanh ( 50>) Nguyén Iy lam vige cia bdo v6 qué dong dign néi chung va qué ding dién cit nhanh da trinh bay trong muc 3.2. Tir nguyén tc chon dong dién khéi dong dé dim bio tinh chon lec theo (3-5) ta thay, ving téc dong ciia bio vé kbéng thé bao triim toan bp chiéu dai dung day dutge bio v8 va thay di theo tej sé cia dng dign agin mach qua bio vé, tic la thay {d6i theo dang ngéin mach va theo ché dé van hanh ciia he thong (H.3.). Dé ng&in chan bao vé céit nhanh lam viée sai khi c6 sét danh vao duing diy (khi &y cdc van chéng sét lm vige, théo dong dign sét gay ngiin mach tem thii ) hode Ithi dong cdc may bién dp du vao dudng day (dong dign kich tir khong tai jit ctia bdo vé edt nhanh ) thong thutng Gi d6 tré khong 50-80 mili gia ciia may bin ap €6 thé vugt qué tr 5 ngudi ta cho bio vé lam wi ‘Véi ludi dign c6 trung diém néi dat tryc tidp, dé chéng c& ngin mach 1 pha gui ta si dung so dé ba may bign dong va ba role néi hink sao day di, hoge 122 ba may bién déng néi theo b9 loc thit ty Khéng ( H.2.19,b ) va mét role ding dign phan ting theo ding this ty khong I, Bao vé edt nhanh thit tu khéng thudng 06 dé nhay cao hon va viing bio ve én dinh hon Khi ché dé van hinh etia he théng thay di. © Ludi dign c6 trung diém cach dign 06 thé sit dung s¢ d6 bao vé edt nhanh vdi hai may bign ding va hai role néi hinh chit V. Déi v6i cde dudng day c6 hai nguén cung célp, néu bdo vé edt nhanh dat & hai dau dudng day khOng ¢6 bo phan dinh huGng cong suat thi dong dign khdi dong 4 ca hai dau phai chon theo dong dign ngin mach lén nhat xay ra trén mot trong hai thanh gop ddu dudng day. Chang hgn, véi vi dy tren hinh 4.1, khi he thong A c6 cong sudtt 1én hon be thong B thi dong khdi déng phai chon theo diéu kién ngén mach 3 pha trye tiép trén ddu dudng day B. Néu chénh léch cong sudt gitta hai hé théng qua lén, ving tée dng cia bao vé cét nhanh phia hé théng céng suit bé s@ rit han ché, a khie phuc nhuge diém nay edn dit BB phan dinh huéng céng suit & du 06 ngudn ding ngan mach bé hon (myc 4.2.5 ). OF ro axwhan Ignis Ine Lf = T Lon ———, T To ‘Vong kg ie dng ca bo ve cit ‘han tea ba hia Hinh 4.4. Bdo v8 dong aida edt phan dying dy e8 hai nguéa cung edb. 123, ‘Néu ngoai duting day duge béo vé gitta che thanh gép A va B con cé nhiing 1ién hg ving khac thi sau Kkhi bdo vé mét ddu di tée ding oft may cdt, dong ngdin mach & déu cn lai cb thé tang lén va ving tée dng cia bao vé cét nhanh 4 ddu nay 66 thé dude md rong ra (hign tugng khdi dng hong ding thai cia bao vé cét nhank ). 4.2.2, Bao vé qua dong dign cé thai gian Bao vé qua déng dién c6 thdi gian thudng ding dé bao vé cic dudng day trung &p hinh tia. Tinh chon Ige eita bao vé duige dim bio bing nguyén tée phan e@ip vige chon thai gian tac dng: bio v@ cling gin nguén cung ep # sian tae dong cang lén. Cé hai logi dic tinh thdi gian lam vige eta bao vé qué déng dign: dae tinh ge lap va die tinh phy thuge ( tf 18 nghjch ). b) ay ‘ Hinh 4.2. Bac ti thd gin cd bio ve qua dong atin 8) Bbc lap =) Phu thube. ‘Thai gian lam vige cia bao vé e6 dec tinh doc lap khéng phy thuge vao tri 66 dong dign chay que bio v8 ( H.4.2,a) cdn eta bio v¢ 6 dc tinh phy thuge thi ty 1g nghich v6i dong dign chay qua béo ve: déng dign cang Jén thdi gian tac dong ‘ang nhanh (11.4.2,b ), ‘Trén hinh 4.3 trinh bay céch phdi hgp dgc tuyén thdi gian eba bao ve qué dong dign trong mét mang din hinh tia ( H.4.3,a ) cho trutng hap dae tuyén déc lap (H.4.3,b) va dc tuyén phy thuge H.4.3,). 124 ‘Trén ede hinh 4.3,b va 4.3,¢, dt gide 2 dae tuyén lan ean nhau dude goi 1A cap chon Ige vé thdi gian, né phy thude vio sai sé cita ban than role cing’ nhu thai gian cdt cla may At dién. Déi véi cde role dign eo thuding ly At = 0,4 + 0.5 gidy, vOi cfc role 36, At = 0.2 + 0.3 giy. A B c b 3 Bis ‘ee Tie 0% DLeke “Q) Hinh 43. Ph8i hop 83 tuyin that gian cia bo v6 quh dng dtm trong i din hinh ta (0) ‘cho trong hop dc tuyén dBc lap (b) va 63c uy phi thude (€) Cée de tinh théi gian phy thuge cia bao ve qué ding dign thing gip c6 "dang (H.4.4 ): DO dé tiéu chudin: 125 réit de: eye dée; dng dign chay qua role tinh quy déi vé gid tri tuong déi so véi tri af dat tren rale; {- thai gian lam vige cite bio vé ( gidy ). Dg phong chong ngin mach chim dat (Bo des idu chun 1 10 100 Hint 44, Bie th tha glan phu huge hung gp cia bio v8 qué dong dién 126 Ciing gidng nhu bdo vé efit nhanh, béo vé qué ding din c6 thai gian c6 thé duge thye hign theo 86 dé hinh sao (8 bién dong + 3 role ), so dé hinh V (2 biér dong + 2 role) hoe mot role déng dign ndi vao bo loc ding thit ex khong. Déi v6i Udi dign c6 trung dim ndi dat trye tip thudng ding so dé hinh sao hose dong this ty khéng. Bao v9 qué dang thir ty khéng e6 dg nhay cao hon ( vi khéng phai chinh dinh theo ding phy tai eye dat )bigu thie (3-4 ) va thai gian lim vige bé han so véi blo vé qua dng thong thing cling ep ( vi s8 cép chinh dink thi gian trong mang tht ty’ khdng ét hon nhiéu so véi sé ep trong mang thit ty thuén) 4.2.3, Bao vé qua déng dign c6 thai gian c6 khod dign ap thap Trong nhiéu truing hgp bao vé qué dong dign 6 thii gian véi dong dign khdi ddng chon theo (2-4) c6 thé khéng di d6 nhay, vi dong dign lam vige eye dai Tyga chay qua phan ti duge bao vé c6 tri sé qua én, ching han khi téch mech ving ciia Iudi dién, khi cit mt sO duing day hose may bién ap lam vige song aong. ‘Trong mét sf ludi dign véi nguén cong sudt ngén mgch yéu, néu theo dong dién Ta 4 c6e ché d9 nay tham chi bat dng thie ( 3-4) khong thé thda man duge. ‘Trong nhing diéu kign nhy vay, dé nang cao d6 nhay cia bio ve qué dong | dign c6 théi gian, dim bao cho bao vé c6 thé phan biét dude ngdin mach va qua | edi, ngudi ta chém vio sd dé bio v8 bp phn khéa dign dp thap (1.4.5). = ea te Hinh 4.5. Bio vb qué dng dién ob thal ian cb khod dién ap tp, | Bg phin khéa dign @p thap (U <) s8 lim vige phéi hgp v6i b6 phfin qué dong (1 >) theo l6 gich "VA" ( & ). Khi e6 ngdin mach dong dign chay qua chd | dt bao ve tang cao cdn dign dp thi gidm thép, hai su kign nay xdy ra dng thoi, 127 bdo vé s@ tac dong. Con khi 06 qué ti dong dign c6 thé vuot qua tri so chinh djmh tuy nbién dign 4p chi suy gidim doi chut, bo khod dign ap thap sé khong lam vide nén bao v9 8 khong tae ding ign ap khdi dong Uy, cita bg khéa dign ap tha chon theo diéu kign; Unin > uy > nose . mw Sha > ay bia trong d6: Uyag~ dign ap Lim vige t6i thiu cho phép tai ché dat béo vé trong diu icign qué ti nding né nhét. nx * didn &p dut ln nhét tai ché dat bao vé ki c6 ngén mach & cudi ving bao vé cia bao v8 qué dang, nt 86 bién dBi edie may bigh dign ap. Khi c6 thém b9 phan khéa dién ép thé, déng dién kehdi dong eita bé phin gud ding dign 6 thé chon theo digu kign lam vige binh thudng ma khong cén xét dén ché d) quid tai suf e6. U, Role ding dién trong trong truing hgp nay lam nhiém vu khéng cho bao ve tée ding nhiim trong trudng hgp ditt edu chi trong mgch rdle dign 4p. ‘Thoi gian lam vige cia bao vé duge phéi hop nhu tyén hinh 4. 3. 4.2.4, Bao vé qué dong dién 6 huéng Oi vdi mét sé edu hinh ca Iuéi digm, bo vé qué dong dign véi thai gian lam vige chon theo nguyén tée phan céip ( myc 4.2.2) khong dm bao duge tinh chon loc. Chang han vi so dé céc dudng day song song trén hinh 4.6,a, néu sit dung bio vé qua dong dign thong thuéng thai gian lim vige cila cée blo vé duge chen, hut sau: betete tat 8 + AU= t+ 2A trong dé: At - edip chon loc vé théi gian (0,3 = 0,5 8), Khi cdc bio vé 2 va 4 c6 trang bj bp phn dinh hudng céng sudt vi chiéu tée déng ting véi luéng cing sudt di tit thanh gop vio dung day ( myc 3.6) thi khong cén phéi hgp thai gian tae dong gitta bdo vé 2 va 4 vai bdo vé 5, vi khi gin mach trén dung day D3 ( diém N& ) ede bio vé 2 va 4 98 khong lam vige. TTrong truting hgp nay cde bao vé J va 3 s€ phoi hgp thdi gian tye tiép voi bao ve 5: 128 Lestat ard ot Hinh 4.8. Bo v8 qué dang din husing dung dy hai mach song song (a) ‘va céch chon thai gian lam vide eda bdo v8 (b) Vi vay thai gian lam vige eta ede bio ve nay s8 dude gidim di, cd thai ty va ty 06 thé chon bé tay ¥ (H4.6b). Voi cic Iudi dign trén hinh 3.8,a va ¢, néu gia thiét tat ca cée bio ve déu duge trang bj bd phan dinh hung cdng suat, thi theo chiéu tc dong ede bao ve duige phan think hai nhém: nhém Jé gdm céc bao ve 1, 3, 5 v6i bio ve 5 nim xa nguén. nhét edn d6i nom chin (2, 4, 6) thi bao ve 2 nam xa nguén nha, ‘Trong méi nkém théi gian lam vige aida cae bdo vé dutge chon theo nguyén Ue bée thang nhut d6i voi cae bao ve qué ding dign da xét trude day (H.4.7 ). Can liu § ring néu trén thanh gép nhiéu dung day ra, thi thdi gian lim vvige ea bao vé qua ding doan sau ( gain ngudn han ) phai phéi hgp vdi thai gian lam vige ldn nhét ciia bao vg qua ding dat & dung day néi vai thanh gép lién ké, nghia la: t= max (ty. }+ At. (42) trong dé: t, - thai gian lam vige ella bio vé qué déng gén nguén hon, t,. = thoi gian lam vige ciia bdo ve qué dong etia dung day noi véi thanh gop lién ké (xa nguén hdn ). At. eafp chon Ige vé thai gian. ‘Déi vi trténg gp cé hai phén tit lam vige song song ( nhu dung day hai mach trén H.4.6,a hodic tram bign ap cb hai méy bién 4p ) khi xée dinh dong dign lam vige cue dai theo ( 3-4) clin cong ding dign lan vige In nhiit eda ed hai phan tit dé tanh bao vé 6 thé lam vige nhém eft ed phan tif thét hai sau khi phan tu thet nhéit bj ou 6 vita éét ra, nghia la phi lay (43) Taam vite max = Tham vitemx s + Lie vie ome 2 129 v Hin 4.7. Phéi hop thé gan am vige cia cé bo v8 qu dang 06 hng trong its dign cb 2 nguén cung cp ‘Trén day hi chinh dinh thdi gian lam viée, ta gid thiét ring tit ea eée bio vé dat 3 céc doan duldng day déu duce trang bi b6 phan dinh hudng céng suat. ‘Trén thuc té d6i voi mdi doan duding day bo phan dinh huéng cdng sust nhu d& néi trong myc 36 chi edn dat 3 dau ¢6 thai gian lam vige bé hon, néu bio vé & hai dau doan duéng day c6 théi gian lam vige gidng nhau thi 6 ca hai diu déu khong cin dat bd phén dinh hudng eéng suét. Ching han déi véi luéi dién trén vi du H.4.7,a bd phan dinh hung cong sult chi cfin dat & cde bio v6 2, 4 va 6 ‘Tac dong cia bio vé qua ding e6 hudng phu thude vio hai yéu té: dong dign sy cf ( duge kiém tra bling b6 phan khdi dong qué dong din ) vA hudng eng suit qua chd dat bio vg. Dé ahay cita bO phan khdi dong qué ding dign duige xiém tra theo hé sf d nhay K, ( 3-4a ) cdn tac dong cia bd phan dinh huong 130 \g sudt duoc kiém tra theo die tinh gée ( H.3.8,e ). Déi véi trudng hop sy oF cdn khao sit, xée dinh véc to dign ap dat vao role, léy vée to nay lam chudin, xée dinh min tée déng ofa bp phan dinh hvéng theo gée khdi ding ys. Sau 46 xée dinh véc to dong dién chay qua role Ichi o6 sy 66, néu véc to dang dign suf of niin trong mign tée ding, role céng suéit sé lam vige, Tuy theo gée Ich pha gitta t6 hgp ding va Ap dat vao role trong ché dé 1am vige binh thudng ma di khi ngu’i ta cn go tén e&e 34 dé bio vé qué dong c6 huéng theo géc nhu 80 d6 90”, 60", 30” v.v, 42 . Bao vé qua dng cat nhanh cé hudng Doi véi dung day duige eung cap tit hei phia, néu d hai déu duing day dat bdo vé edt mhanh théng theGng. thi dé dim bao tink chon loc dang dién khdi dong cia ed hai bio vé phai chon bing nhau theo ( 3-6 ), trong 46 déng din gan mach ngoai Ion nha Lge a Chon theo diéu ign: Tyas = MBOX A Tye sana Lrg oe (44) trong 46: Ineg wa. déng dién ngdn mach ngoai lén nhét chay qua bao ve tr phia A (dim N1) 1 dng dign ngin mgch ngoai lén nhit chay pha B (diéin N2). Ver dong dign khdi déng chon theo ( 3-5 ) va (4-4) thi ving duge bio v6 tit hai phia eta dudng day sé rt han ché. Néu cong sudt ngdn mach etia nguén 6 hai dau dung day khée nhau nhidu thi c6 thé ( H.4.8.2 } Tray ia bao ve te Twa + Lyn lan co nghia la e6 thé tén tai mét phéin dung diy ma Khi su 6 xdy ra trén dé bio vé cat nhanh 6 ca hai dau déu khéng lam viée. ‘Dé mé réng ving bao vé cat nhanh trong trudng hop: nguén eéng sudt ngan mach chénh léch nhau nhidu, cd thé dat thém bé phan dinh hudng cdng suat 6 ddu cé nguén yéu hon ( H.4.8,b ), Khi dy déng dién Khai dong cia bao vé ct nhanh d hai dau dudng day co thé chon khac nhau: metKe tees } a hé sé an toan, lay K,, = 1,2 + 1,3. trong dé: K, Nhu vay néu dat 6 ddu nguén yéu hon bd ph@n dinh hudng cbng sudt thi ving béo vé cat nhanh 6 dau nay s8 duge mé rng ra nhiéu. 131 Hinh 438. Bao vé qua ding dién edt ananh kndng c& huting (a) va e6 hutng (8) 4.3. BAO VE SO LECH DONG BIEN 4.3.1, Bao v8 so léch dong dign cé ham Neguyén téic lim vige cita bao vé so léch dong dign trinh bay trong mye 3.3. ‘Dé nang cao 49 nhay eda bio vé va ngan chan tac déng nhiim do anh hudng eda ong khong cfin bang do sai sé cia BI khi cé ngfin mech ngoai, ngudi ta ait dang nguyén ly him, bdo vg, So dé nguyén ly ca bao vé so lech ding dign 6 ham trinh bay ¢rén hinh 4.9,a. Dong dién so léch Ty, ( lm viéc ) x4e dinh theo ( 3-6): lg = Al=ty hs = hy, (48) con dong dign ham Iy bang: iy ety thy 7) ‘Trong ché a6 lim vige binh thudng vi ngéin mach ngoai ving bio vé, dong ign lam vige 68 bé hon nhiéu so v6i dong dign ham (H.4.9,0 ) nén role #0 Igch (so sinh bién dé cia Jyy va Ty ) khéng lam vige. Khi c6 ngdn mach trong ving, bio vé ding dign 8 mot dau ( chdng han dau thi 2)-s8 déi_chiéu, hie bay gid Suy> In nén réle 0 Igch 88 lm vige (H.4.9,¢). 192. Vang bao ve Bly in sin tivs Hinh 4.9. So 66 nguyén ty (2) va a6 th eto oda dong if lam vide Iva dng din ham fy kh cb ngén mach ‘ngoai(p) vi tong vung bo vb (2) ‘Trudng hgp chi 6 mot nguén cung edip (chang han tix déu L) thi khi sy c xiy ra trong ving bio vé, ding dign su e6 chi chay qua mét dau, Iehi éy: Dé bao vé c6 thé lam vige trong truding hgp nay, dang dién Iam viée phai chon én hon déng dign ham, nghfa la T= Kil di (4-8) trong dé: Ky - 18 hé sham, Ky < 1; thuéng chon Ky = 0.2 + 0,5. GiGi han dudi cia h@ s6 hm duge chon cho mién e6 dang dign ngéin mach bé 8 nfing cao d§ nhay clia bao vé, cdn 8 mién o6 dong diga ngdin mech [én thuting chon h@ sf ham cao dé ngan chan tée ding nhdim mot céeh chée chan. dy Hinh 4.10, ®8¢ tinh lam vige celia bio v8 so ch c6 nam (1) ‘va twong quan gide dong din am vibe ly va dong cign hae {ig Hh ngdn mach trong ving bho v6 va. nguén cung ip ti mot pha (2) 133 4.3.2. Bao vé so Iéch ding day din phy Dé thuc hin nguyén ly so lech, ding dign d hai déu phan tit duge bao vé phai duge do va so sénh véi nhau, Néu hai déu phan tif duge bdo vé nim hau ( nhy eudn da néi true tip cae t8 indy bign dong véi mét b9 rale so léch dang chung dé eat eae indy cat 66 hién quan. Déi voi dung day ti dign cdin phi diing hai hod ba ( dé} vi duting day ré nhank hinh T ) b6 bio vé, méi bé dé tac dong c&t may ct 6 mdt dau dung day. eiia may phat dign, may bién ép, dgng ea ign...) c6 thé Cac b9 bao ve niy due néi véi nhaw qua cdc kénh thong tin: day dn phy, cap théng tin, PLC, vi ba hoae cap quang. Di véi cae dutng day ngan e6 thé sit dung day din phy. So dé bao vé so lech dong dién ding day dfn phy e6 hai logi: logi dong dién tudn hoan (H.4.11,a) va loai can bang dién Ap (H.4.11,5 ), Vang bio ve 1a, Bo v8 20 ech dong Bn iam véc theo nguytn tke ‘ong dign uan noan of mim . eung day on ph 80 dé dong dign tun hoan edn ding 3 day din phu, odn ss dé céin bling dign 4p chi can ding 2 day, Ci hai so dé déu chung dung nguyén ly ham a trinh bay tren day. Dé giim bit 6 luong day dn phu trong 6 dé ba pha ngudi ta cbn ding phyiong phép cdng dong dign pha thing qua cée may bién ding cong ( H.4.12 ) He 36 big dGi gida dong dign cée pha trong may bign déng cng phat chon sao cho dong dign déu ra khong bi trit Liu doi vdi bat ky mat dang ngin mech nao, 134 Day din pu inh 4.11, Bio v8 so ech cong diem lam vic theo nguyen dc can bang den ap 6 har, ding day dn phu Ching han, déi vai so dé trén Wy: We: Wy inh 4.12, ty sd 30 vong day giita cdc cugn 1a: 2: 1:9 va dong din daw ra cla may big ding cong la i +t eaiy (49) trong dé: Lys dang didn chay trong day trung tinh eda wW may bign dong dau hinh suo. 6 ché d§ van hin déi xing va voi dang ngiin mach khéng chain d8t iy =o. Day din phy wo ©: wr | Sa dé bao v6 so léch dong dién dling day dn phy e6 mét 96 nhuge diém dang ké: 1) Dign ap cdm dng trong day dn phy & ché do ngiin mach cham dat trén dutang day duge bao vé e6 tri s6 kha lén gay nguy hiém cho ngudi va thiét bi 6 phia thi cfip, Dign 4p cém ting nay do ti thong thi ty Ikhong ti duing day tai ign méc vong qua mach day dan phu ( thudng dat song song véi dudng day duge bio v@) gay nén, Dang dign thi ty khong cing lén va chiéu dai dudng diy cang tang thi dién ap cdm ting cang 16 2) Dong dign nap do dign dung cia day din phu gay nén c6 tri s6 dang ké. 3) Day din phu edng dai xéc sudt sy 06 day din phu ( ditt day, chap mach) cing cao. Khi day dan phy bi ditt c6 thé lam cho bdo vé tac ding nhém, cén khi day din phy bj chap nha, bao vé cé thé tit chéi lam vige trong trudng hop ngén mach trong ving bao vé. 4) Thanh phan mét chiéu trong dong sy 6 cé thé lam cho cdc may bién dong bj bao hoa nang. Nhuge diém 1) va 2) ¢6 thé duge khée phuc bang céch thay thé day ddn phy bang cap quang. Cap quang trong truting hgp nay ngoai nhiém vu truyén cae tin higu phyc vu bao vé cén c6 thé duge sit dung vao myc dich truyén dif ligu va thong tin lién lac trong hé théng. Dé kiém tra trang thai cia day din phy ngudi ta dung nhiing so dé dae bigt 6 dita thém nguén dién mot chidu hode xoay chiéu tn 6 cao ( khoang 1 kHz ) vio mach day dn phy. Dé ngan chin bao vé tac dong nhdm do anh hudng cia bio hoi cia may bign ding ngudi ta thudng sit dung nguyén ly ham. Vi nhiing han ché néu trén nén bao vé so Iéch dong dign 06 ham thuéng chi duge sit dung cho nhtng doan dung day ngén (khong qué 25 km ) ti cing suat lon. V6i nhéing duing day c6 chiéu dai lén, nguyén ly so lgch thing duge sik yng két hop véi céc kénh truyén hign dai nb eép quang hode vi ba, chang han bao ve so sénh pha dong dign. 4.3.3, Bao vé so sénh pha dong dién Neguyén ly lam vige cia bio vé so sénh pha ding dién trinh bay trong chuong 3. Déng dign 4 hai ddu dudng diy duge so sénh véi nhau theo tiing pha hoke théng qua mét bo cdng pha dé so sénh gitta hai t6 hgp pha cia dong dign & hai ddu dudng day. Viéc so sénh c6 thé tién hanh cho hai nita chu ky ( dvong va dm ) hode chi theo nita chu ky. 198 @ 7 —o-O ‘ oo 12 n cu % 5, Br afar i biz Pha B Pac io kha cove] Vin hig kh ding, Hinh 4.13. So 46 kn cis bia vi so sanh pha dong oi@n theo ting pha réng bet. Dong dign 6 dau 7 thong qua may bién dong trung gian BIG (lam nhiém vy cach ly mach biio ve vA tao tin higu chudn cho sd dé bio vé ) va bé loc hai ed ban Li tgo nén tin higu chudn hink sin S,. Thong qua dO chuyén dang s6ng ( tir sin sang hinh chit nhat ) DS s€ tgo 6 déu re cae séng chit nhat Sy. Siq duge dua vio dau vio ciia bd so sinh pha SP. Mat khac Sq duge dua qua be bign tn BT va b@ loc L2 dua vao bo phat P dé phat thong tin vé pha g, cia dong dién dau 7 thong qua kénh truyén sang phia déi dién. hi Dong dign 4 déu déi din ( ddu 2 } eting di qua 16 trinh tuong tu dé dua tin higu Syy dén du 1, Cie tin higu Sy. va Syx duige so v6i nhaw 6 b6 so pha SP. Neu cde tin higu nay trang pha nhau, ching han déu ti thanh gop vao duéng day (trudng hgp ngiin meh trén dudng day duge bio vé 6 H.4.14.b ) thi d dau ra iia b8 20 pha SP sé xuét hign tin higu S, tin higu nay sé két hgp véi tin hig khdi dong gui tin higu di cde may ct. ‘Trong trudng hap nay név bé qua ding dign tai trén dung day ta thay, ki 6 ngiin mach trong ving béo vé gitta hai tin higu du vio Sy va Soy 08 mét 197 khoang tréng ( khéng c6 tin higu ) khong 180° hode khoding 10 ms ( ding véi tan. 96 danh dinh fyy = 60 Hz ). Néu géc léch pha gia hai ding dign & hai déu 1, va I; bé hon 180° - Gg ( véi G4 18 g6e khoa bao v9, nhut da néi trong chuong 3, H.3.7) & du ra cla SP sé xudt hién tin hiéu S, Ki o6 ngén mach ngoai viing bio vé ( H.4.14,a) dong dign @ hai déu nguge pha nhau, nén hai tin higu Sy_ v& Sop lp kin khoding tréing gita hai nite chu ky nén déu ra bé SP sé khéng xudt hién tin hiéu S,, may edt 86 khong duge ct ra. Dé tidt kiém 86 Ivong kénh théng tin sit dung vao muc dich truyén tin higu pha ding dién, ngudi ta thuting t hgp cic ding dign pha theo mgt quy luat nao d6 a VON SS TTT s, Hin 4.14, Tin hu so sénh pra dong dién cho tating hop ngiia mach ngoal ving (2) va rong ving (b) Blo ve thong qua cée may bién dong cong, Thuting ngudi ta t6 hop céc thanh phin adi wiing ciia dong dign pha, chang han theo quan hé: 131) +5i9s (410) 138 rong d6: ty, iy. iy - twong tng la than phan thi ty thudn, nghieh va khong urong ding dign pha. D6i Khi ngwd te chi W hop cae thamh phan thé ty thugn va nghich theo quan hé: i Ki +R, i, (au) Voi K, = +1 va ba7, ang c6 thé thye hign vige td hyp theo dong dign ton phan nhuttrén eo a6 3 hinh 4.15. Dign ap du ra Usd may bién dng tf hop BTE (tren H.4.15 ) U, KU) Kfi, HhOZed, +h OR] (4.12) ‘Trong ché dé phy tai di xing iy =O, ta c6: Uy = KU,Z41,R) (413) wong d6: K - ty sé bidn dét eda BT, Z va R - wing td va dign urd tae dung dung dé chinh dinh trong mach déu ra cia BTS Néu chon quan hé gidta ding dign pha va cac thanh phén eta né theo (4- 11) ta dae mi, + Kab) (414) wong dé, (415) Theo ( 4-14 ), khi hé s8 bign déi K va cae dai higng Z, R da biét, dign dp 16 hop Uy: chi phy thuge vio 1, va f). Khi ngén mach cham dét 1 pha i= i; ¥ 1, va Ux dgt tri s® cue dai, hi ngén mach 8 pha 1)= 0 va Uy dat eri stiouc tid, ‘Trén hinh 4.13 6 thé thaly tin hi@u déu ra ctia b6 50 pha S, duge két hop voi tin higu khdi dong theo lo gich “VA” dé cho tin higu ct may edt, Tin higu kha dong c6 thé nhan duige tit bp ph§n khdi dong 1am vige theo nhiéu nguyén tée khic nhau nhu déng dign oye dai, ting trd eu tigu, hudng cong swt .v.v.: 139 8 Hinh 4.15. $0.46 ding may bign déng 6 hop BIE a6 nhan én ép dura t pha Us te dng ain 3 pha. Mot s6'b@ phan khdi dong lam vige theo thanh phéin déi xing eta ding dién hoae céng suat. Véi cae dvdng day dai (> 200 kin ) 06 thé ding role téng trd cue tiéu 6 dae tinh khdi dong han ché (hinh théu kin ) lam bo khdi dong, ‘Mbt sso dé bao vé so sanh pha khdng sit dung bo phan khéi dong. 4.4. BAO VE KHOANG CACH Nguyén ly bao ve khong céch ( hode nguyén ly do téng trd - xem chuong 3 ) duge sit dung rat rong rai dé bio vé cfc dudng day tai dign Vao nbang nam dau thé kj 20, bao vé khodng eéch duge xem nhu loai béo vé hoin hao nat dé bao vé cae dudng day tai dign. ‘Tréi qua ngot mot thé ky, cdc role khodng cach due nghién cttu rat rong rai va khéng ngig dude cai tién qua cc thé hé tix role dign cg, role tinh dén céc role sf ngay nay. ‘Tinh nang cia role khodng céch nhiit 1a nhing hgp bé bao vé khodng céch sit dung kj chust sé Ihign dai da duige md rong va da dang hon nhiéu so véi cic rale tnée diy. 4.4.1. Chon téng trd khdi dong va théi gian lam vige cila cdc c&p bao vé khac nhau ciia role khoang cach Role khodng céch ding dé bio vé cée dudng day tai dign thudng ¢6 nhigu vang tée déng, chdng han ba vung cho phia truée va mot ving cho phia sau (hiéu theo huéng téc dong ti thanh gép vio dung day tai noi dit role khosing céch). Cie vang tée dong vé phia trtde lam nhigm vu dy phing cho nhau va cho bio vé doan lién ké. M0 Neuge véi edich chon thai gian trong bdo vé qué ding dign ( e6 dae tinh thé gian dgec lap }, ngén mach cang gin chd dat bao vé cng duge loai tri nhanh. Dé chénh léch vé thoi gian lam vige gitta céc ving ( edip ) bao vé lién ké nhau At cing chon ging nhu d6i véi bao vé qua dang dién, nghita la At= 084053, ‘Vong thet nhat ita bio vé vi thai gian 1am vige t! = 0 bao trim khong 80 -90% chiéu dai caa duéng day dude bao vé, nghia 1a téng trd khdi dong Z!, cia ving thi nhét cia bao vé davd ddu A trén duing day AB (H. 4.16.) duge chon theo bigu thé: Zh eKy Lag (4-16) 6 day he s6'an toan Ky, < 1 e6 xét dén sai si cia ae mach do lung ( dong dién, dign 4p ), cla ban than role khodng cdch va cua viée xae dinh théng s6 cia tng trd dung day duige bio Ve. Zag A 8 MOQ Lan MC, Paw OF : Laps [k2] RZ] e—Z'e20.82%) Hinh 4.16. Phéi hop téog ud kha ding va dc tinh we gian ida 3 ving the dng cla bho vé khong cach 2) So d8 bt én; b) Phe hop knGi dog va thal gan lam vige git ce ving ui VGi cac role dign ev 6 thé lay Ky, = 0,8, véi cdc role 36 c6 46 chinh xac cao hon c6 thé lay K,, = 0,89; néu t6ng tré cia dudng day duce do truc tip ( thay vi c tri sO tay ¢ tai ligu tra citu ) va sti dung role sé thi hé sé an toan c6 thé lay ‘Téng tré khar dong ciia ving thi I eds béo ve dtu A edn dge phoi bgp voi ving thi II cia bao vé doan tiép theo ( du B ) thee biéu thé: 24 = KZ Zh) (ary trong dé: Z| - téng trd Ikhdi ding viing thit I cita bao vé dat d du B dung day tiép theo. Hg oan toan K,, dutge chon nhv trén nhim phdi hop chon loc gitta hai ving thi TT eta hai bao vé A va Blign ké. ‘Tugng th nhu vay 06 thé tinh téng tr’ Khéi dong ota ving thes IIL ZR = Kyl2ant Ky Ze +20) (418) trong dé: Zi. - téngtrd khéi dong ving thi I cdia bao vé dat d dia C eda dung day lién ké véi dudng day up theo. Néu ti thanh cai cuéi dudng day c6 nhiéu dung day ra thi duong day cé chigu dai ngan nhat duge chon dé ph6i hgp véi wing ud ving thé II caa duang day dang xét. Théng thudng t6ng trd khdi déng cap II it nhat cng bao tram duuge 20% chiéu dai doan dung day tigp theo dé lam dy phong chéing cae hit hong trén thanh gop cud dudng day. Ving khdi dong that TIT thuting bao lay toan bd chidu dai dung day dai nhat tip theo dé lam bao vé du phéng cho dung day nay (H.4.17) Kha nang du phong cho nhau gilta che ving bao ve va gilta cfc bio ve khoang edch lién ké o6 thé thy ré trén hinh 4.16, Khi ngin mach trén ducing day AB (@iém N,, H.4.16,a) trong ving I cia role khoang cach RZ,, bao vé sé c&t may c&t MC, véi thai gian edip I la t!, =O. Néu ving [ tif chéi tac dong, vang I! s@ cat MC, vdit!! va: néu ving IT cting lai tit chéi thi ving II 38 edt MC, véi «' Khi ngén mach 6 cudt dudng day BC ( diém N,, H4.16.a ) trong ving Il eda role khoding cach RZp, bao vé sé cit may edt MCy vdi thai gian edip IL1a tf}. Néw ving II cia role Ry tit chéi tae dong thi ving IIT ctia role RZ, tée dong edt may edt déu nguén MC, véi thi gian 1! Nhu vay role RZ, lam nhiém vu du phong cho Ry, 142

You might also like