Professional Documents
Culture Documents
L TN PH
LI NI U
Nh chng ta bit v nhng c nhn, t chc hot ng v lnh vc
khoa hc k thut th cng hiu r hn v chitin chitosan, y l mt
polysacharite t nhin v chim sn lng rt ln, ch sau cellulose. Bn
cnh l nhng ng dng tuyt vi ca chitosan va hiu qu va rt an
ton v c bit l thn thin vi mi trng mt vn rt c quan tm
trn th gii hin nay. D rng chitin chitosan c sn lng ln, ng dng
hon ho nhng thin nhin vn d khng u i con ngi qu nhiu, mun
c c chitin chitosan th cn phi c mt quy trnh x l hiu qu, bt
ngun t i hi cc nh khoa hc bt u nghin cu tm ra nhiu
phng php c th sn xut c chitin chitosan. Trong sn xut chitin
chitosan bn cht chung ca qu trnh vn l kh cc thnh phn khong v
hm lng protein cn d tha trong ph liu v tm s cho ra chitin. Vy
qu trnh c thc thi ra sao? Dng tc nhn no kh khong, loi
protein thu chitin v deacetyl ha chitin thu sn phm chitosan. Vi
phng php ha hc ngi ta dng tc nhn ca ha cht x l, nhng
bn cnh xut hin thm nhiu vn khc cn x l nhc im ca
quy trnh. Ci tin hn ngi ta ngh ra phng php ha sinh, phng php
ny c nh gi gim thiu phm no lng ha cht dng trong quy trnh,
tuy nhin u cng cha gii quyt tn gc c vn , vn cn lng
ha cht dng trong qu trnh deacetyl ha chitin. V vy n vn cn nh
hng ln ti mi trng sng, sc khe cng nhn lao ng, ngi tiu
dngDo phi lm sao gii quyt cc nhc im , nng cao hiu
sut qu trnh, gim chi phkhng u khc hn l phng php sinh hc,
ch c sinh hc mi gn gi v gn lin vi s sng, s tn ti ca mun loi.
Tuy nhin n ch mi c manh nha trong suy ngh v ang c nghin
cu th nghim mt s phng th nghim. Trong chuyn ny s tng
quan hu ht cc phng php sn xut chitin chitosan bng ha hc, ha
L TN PH
ii
L TN PH
MC LC
LI NI U ...........................................................................................................1
MC LC ................................................................................................................ iii
DANH SCH HNH .................................................................................................v
DANH SCH BNG .............................................................................................. vi
CHNG 1. TNG QUAN V CHITIN - CHITOSAN ..................................7
1.1.
1.1.1.
Chitin ......................................................................................................7
1.1.2.
Chitosan ..................................................................................................8
1.2.
1.3.
1.3.1.
1.3.1.1.
1.3.1.2.
1.3.2.
1.4.
Chitin ....................................................................................................10
Chitosan ................................................................................................12
1.3.2.1.
1.3.2.2.
Cu trc ha hc ........................................................................................13
1.4.1.
1.4.2.
Cu trc ha hc ca chitosan............................................................15
1.5.
1.5.1.
1.5.2.
1.5.2.1.
Chitin ..............................................................................................17
1.5.2.2.
Chitosan .........................................................................................18
2.1.1.
2.1.2.
iii
L TN PH
2.1.3.
2.1.4.
u nhc im ....................................................................................24
2.2.
2.1.4.1.
u im ..........................................................................................24
2.1.4.2.
Nhc im ....................................................................................24
2.2.1.
2.2.2.
2.2.3.
2.2.4.
u nhc im ....................................................................................27
2.3.
2.2.4.1.
u im ..........................................................................................27
2.2.4.2.
Nhc im ....................................................................................27
2.3.1.
2.3.2.
2.3.3.
2.3.4.
Thit b ..................................................................................................35
2.3.5.
u im ................................................................................................37
2.3.6.
Nhc im ..........................................................................................38
Kt lun ......................................................................................................40
iv
L TN PH
L TN PH
vi
L TN PH
Gii thiu
1.1.1. Chitin
-
Phn b
-
Chitin hin din thc vt bc thp. Trong th gii thc vt, chitin ch gii hn
loi nm, to lc, a y, non khun.
L TN PH
Chitin tn ti trong t nhin dng tinh th. Trong t nhin him thy chitin
tn ti dng t do, n lin kt di dng phc hp chitin vi protein, chitin
vi cc hp cht v c,...Khi tn ti nh th, chitin c kh nng khng i
vi cc cht thy phn ha hc v enzyme, gy kh khn cho vic tinh ch, tch
chit. Ty thuc vo c tnh c th v s thay i tng giai on sinh l m
trong cng mt loi, ngi ta c th thy c s thay i v lng v cht chitin.
V hn
0,4
V c
1,24
V cua ng
23,8
V tm ng
30,0
V tm bin
33,1
1.1.2. Chitosan
L TN PH
L TN PH
1.3.
1.3.1. Chitin
1.3.1.1.
-
10
L TN PH
1.3.1.2.
-
Sn lng chitin 1990 trn th gii l 1200 tn. Nc s dng hng u l Nht
(600 tn/nm) v M (400 tn/nm). Ngoi ra cc nc nh Trung Quc, n
, Php cng ang trin khai thm cc c s sn xut qui m 50kg
chitin/ngy vi gi bn ra l 200 300France/kg. M, hng nm tng gi tr
11
L TN PH
v cc ch phm chitin chitosan s dng l 355 triu USD, trong 190 triu
thuc ngnh y t, sau nng nghip (54 triu) v m phm (50 triu). Theo
FAO, nhu cu chitin chitosan c th ln ti 36.700 tn/nm trong thp k ti.
-
1.3.2. Chitosan
12
1.3.2.1.
-
L TN PH
1.3.2.2.
-
Chitosan c chp nhn s dng nh mt ph gia thc phm hay thc phm
b sung, cc quc gia nh Nht, Anh, Hoa K, Italy, B o Nha, v Phn
Lan.
1.4.
Cu trc ha hc
13
L TN PH
14
L TN PH
Chitin
-
Chitin
Chitin
Chitin a mt mt xch ghp vi nhau theo kiu v hai song song mt ngc
chiu, gia cc lp khng c lin kt hydro.
15
L TN PH
Chitin c mu trng hay mu trng pht hng, dng vy hoc dng bt, khng
mi, khng v, khng tan trong nc, trong mi trng kim, axit long v cc
dung mi hu c nh ete, ru Nhng tan trong dung dch c nng ca
mui thioxianat liti (LiSCN) v thioxianat canxi (Ca(SCN)2) to thnh dung
dch keo, tan c trong h dimetylacetamid-LiCl 8%, tan trong hexafluoroisopropyl
alcohol
(CF3CHOHCF3)
hexafluoracetone
sesquihydrate
Chitin khng tan trong alcol, trong dung dch acid v kim long hay m c,
v cc dung mi thng thng.
Trong dung dch HCl, chitin c trin quang thay i t -140 n +560. S
thay i ny chng t c s thy gii chitin.
phn tn ca dung dch keo chitin trong cc dung dch mui trung tnh ngm
nc tng i cao.[15]
Chitin c kh nng hp thu tia hng ngoi c bc sng 884 890 cm-1.
16
L TN PH
Khi un nng trong dung dch NaOH m c (40 50%), nhit cao th
chitin s b kh mt gc acetyl to thnh chitosan.
-CH2OH
Chitin
-CH2OH
-CH2OH
-OH
Chitosan
-NHCOCH3
-
-OH
-NH2
-CH2OH
-CH2OH
-OH
Chitosan
-NHCOCH3
-OH
-NH2
Phn ng este ha
-
Chitin
17
L TN PH
1.5.2.2.
Chitosan
18
L TN PH
vt khng th nhn cc cht dinh dng c bn cho s pht trin bnh thng
nh glucose dn n mt cn bng gia bn trong v bn ngoi mng t bo v
cui cng dn n s cht ca t bo.
-
19
L TN PH
thng min dch c th, khi phc bch cu, hn ch s pht trin cc t bo u,
ung th, HIV/AIDS.
-
c tnh
dng trong thc phm v y t phi m bo khc khe v tnh an ton ca
vt cht, nn c nhiu cng trnh nghin cu v c tnh ca chitosan v a
ra cc kt lun sau. [15]
-
Chitosan vi trng lng phn t thp tim tnh mch, khng thy c tch
ly gan. Loi chitosan c DD = 50 %, c kh nng phn hu sinh hc cao, sau
khi tim vo bng chut, n c thi tr d dng, nhanh chng qua thn v
nc tiu, chitosan khng phn b ti gan v l lch.
20
L TN PH
Phng php ha hc
Qu trnh tch chit v lm sch chitin c tin hnh theo phng php ha
hc thng thng c p dng t trc ti nay trong nhiu phng th nghim
trn th gii cng nh Vit Nam thu nhn chitin lm nguyn liu sn xut
chitosan t ph phm thy sn, qu trnh gm 3 giai on chnh l loi khong,
loi protein v kh mu. V sn xut chitosan ngi ta tin hnh thm bc
deacetyl ha bng dung dch kim.[4]
21
L TN PH
Ph phm u tm,
v cua(cc loi
gip xc)
HCl 5%, V/W = 20,
nhit phng, trong
Loi canxi
12 24h.
Ra trung tnh
NaOH 4%, 100oC,
thi gian 2 gi
Loi protein
Ra trung tnh
Kh mu bng H2O2 5%, thi
gian 15 30 pht. Bng NaOCl
5, thi gian 15 30 pht.
Bng KmnO4 0,1% v C2H2O4.
Kh mu
Chitin
Dung dch NaOH 35 50%,
90 100oC, thi gian 2 3 gi
Deacetyl ha
Chitosan
-
22
L TN PH
CaCO2 + HCl
Ca3(PO4)2 + 6HCl
3 CaCl2 + 2 H2PO4
Bc 2: X l vi kim
-
Bc 3: Kh mu
-
Bc 4: Deacetyl ho
-
23
L TN PH
u im
Thi gian to ra sn phm rt nhanh ch trong 1 ngy, tit kim c thi gian
v sc lao ng.
2.1.4.2.
-
Nhc im
24
L TN PH
Cht lng sn phm km, cht lng khng ng iu gia cc m trch ly.
2.2.
Tn dng hai tnh cht tt ny ca qu da thay th HCl v NaOH cho vic loi
b protein v cc khong cht trong nguyn liu ph thi. Ton b thi gian
thc hin quy trnh ny ko di 8 ngy.
25
L TN PH
Ph phm u tm, v
cua(cc loi gip
xc)
Ra loi tht
Nc p b da. T l
300ml/100g nguyn
liu
Ra sch thu cn
NaOH 12% ,90oC,
thi gian 45 pht
Loi protein ln 2
Ra trung tnh
Kh mu bng H2O2 5%, thi gian
15 - 30 pht. Bng NaOCl 5, thi
gian 15 30 pht. Bng KMnO4
0,1% v C2H2O4
Kh mu
Chitin
Deacetyl ha
Chitosan
26
L TN PH
Bc 2: X l vi kim
-
Bc 3 kh mu, bc 4 deacety ha
-
2.2.4. u nhc im
2.2.4.1.
-
u im
Hiu sut thu hi sn phm bng phng php enzyme cao hn so vi phng
php ha hc. Tng ng khong 7,45% v 10,4%.
2.2.4.2.
Nhc im
27
L TN PH
2.3.
S lc v Lactobacillus acidophillus
-
Phn loi:
Gii: Bacteria
Ngnh : Firmicutes
Lp: Bacilli
H: Lactobacillaceae
Chi: Lactobacillus
Loi: Lactobacillus acidophillus
28
L TN PH
c tnh quan trng nht ca chng vi sinh ny l kh nng sinh acid lactic
mnh, v chu c mi trng c pH thp. Khong pH ti u cho chng pht
trin l 5,5 5,8, nhng nhn chung chng c th sinh trng pH < 5.
29
L TN PH
10,5% ng.
0,875% CH3COONa
V tm s
Ra s b
0.35% KH2PO4
T l nc : v tm
2,5:1
Chnh pH 6.5
Ging Lactobacillus
acidophilus.
Ty mu bng H2O2
Sy kh 50 65oC
Chitin
-
30
L TN PH
Mc ch
-
Tin hnh
-
Rng vt v tm ln ro nc.
Ch
-
Nn dng thao chu sch ra, s gim thiu ti a ngun nhim vi sinh vt
gy thi.
Mc ch
-
Tin hnh
31
L TN PH
250%
Sucrose
10,5%
CH3COONa
0,875%
KH2PO4
0,35%
Ch
-
Ngun nc s dng trong quy trnh phi l ngun nc sinh hot hoc tt hn.
Dng cc ngun nc khc s khng kim sot c cht lng nc, nu nc
b nhim gy nh hng qu trnh.
Bc 3: Xay v tm
Mc ch
-
Tin hnh
-
Bc 4: Gia nhit
Mc ch
-
Tin hnh
-
Ch
-
32
L TN PH
Bc 4: Cy ging
Mc ch
-
Cung cp sinh khi ging khi ng cho qu trnh tng trng vi khun.
Tin hnh
-
Ging c tng sinh 24h 37oC trn mi trng MRS. C mt trn 3,5105
cfu/ml.
Cy ging trc tip vo mi trng ln men. 15% th tch ging (so vi khi
lng v tm).
Ch
-
Bc 5: Ln men
Mc ch
-
Tin hnh
-
Ch
-
Kim tra h thng c hot ng u trong sut thi gian ln men. V quan st
24h u c sinh kh (kh ny c th do vi sinh gy thi sinh ra, v sau khi x b
kh ny i th cho ti lc kt thc ln men khng thy sinh kh na). Nu 24h
u sinh kh nhanh, x kh t th.
33
L TN PH
Quyt nh cho ln men tip th canh thi im 40 48h sau ln men tin hnh
o pH thy c gim th cho ln men tip, nu tng th tin hnh loi b m ln
men.
Bc 6: Ty mu
- Sau ln men tin hnh vt phn v tm ra khi dch ln men, tt hn nn ra
nc cng on ny ri mi ty mu, ty mu xong s ra sch, tuy nhin cn
tit kim ti a chi ph, vy nn khng ra m i tin hnh ty mu trc tip. C
hai nguyn nhn th nht l tit kim chi ph s dng nc, th hai trn v tm
cn nhiu sinh khi vi sinh vt, mc d y l vi sinh vt ng rut an ton
vi ngi v vt nui, tuy nhin nn c bin php loi tr vn an ton hn. V
vy khi cho vo ty mu vi H2O2 l mt cht oxy ha mnh, kh nng dit
khun rt cao.
Mc ch
-
Tin hnh
-
Dng H2O2 nng cao, cho v tm vo ngm trc tip 2 3h, lng s
dng sao cho ngp u v tm.
Ch
34
L TN PH
H2O2 l cht oxy ha mnh, nguy him i vi ngi s dng, khng tip xc
da tay trc tip.
Bc 7: Ra
Mc ch
-
Sau ln men cc thnh phn khong lin kt trn v tm c tch ra, cc ion
khong ny ch yu l canxi kt hp vi acid lactic to thnh canxiumlactate,
thnh phn na l protein b thy phn s nm trong phn canh trng ln men
v ln nht l sinh khi vi khun sau ln men. Do chitin c tinh sch ta
cn tin hnh ra sch bng nc.
Tin hnh
-
Ch
-
Bc 8: Sy kh
Mc ch
-
Tin hnh
-
Chitin sau khi ra sch ro nc, mang cho vo trong t sy, ci t nhit
dao ng t 50 65oC, trong vng 4 6h.
Ch
-
2.3.4. Thit b
35
L TN PH
36
L TN PH
Hnh 2. 4 B iu khin
2.3.5. u im
37
L TN PH
Vic khng s dng ha cht cng ko theo chi ph cho sn xut gim xung,
tng li nhun kinh t.
Dch sau ln men c cha rt nhiu thnh phn dinh dng, nn co bin php
thu hi c th lm ngun thc n chn nui giu dinh dng.
2.3.6. Nhc im
-
38
L TN PH
Phi theo di thng xuyn trong qu trnh ln men, nhm pht hin s c tp
nhim gy h hng.
39
L TN PH
Kt lun
Vic sn xut chitin thc hin qua hai qu trnh chnh l kh khong v kh
protein xa nay ngi ta vn dng phng php ha hc v phng php sinh
hc cng hon ton lm c iu , cn cho hiu qu cao hn. Ti nay
phng php sinh hc vn cha ti u nn tng lai s cho kt qu tt hn na.
3.2.
-
Kin ngh
Sn xut chitin chitosan bng phng php sinh hc cn rt nhiu b ng
cha nghin cu tm hiu r. Cn tin hnh nghin cu nhm hon thin quy
trnh sinh hc.
40
L TN PH
Hin nay vn cha deacetyl ha chitin cho ra chitosan bng sinh hc, y l mt
bc tng gi tr s dng t ngun ph thi v tm, nn rt mong s c cng
trnh nghin cu cho vn ny.
Nghin cu thm quy trnh thu hi caxium lacatate trong canh trng ln men.
V thu hi c phn canh trng ln men lm thc n gia sc rt giu m.
41
L TN PH
42
L TN PH
Ngun internet:
18. http://www.chitosan.com.vn/
19. http://www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-625chitosan.aspx?activeIngredientId=625&activeIngredientName=chitosan
20. http://doan.edu.vn/do-an/de-tai-tim-hieu-ve-chitin-chitosan-5929/
21. http://www.cyberchemvn.com/cyberchem/technology-and-apply/107chitosan-tng-quan-nghien-cu-ng-dng.html
43
L TN PH
22. http://www.banglajol.info/index.php/BJSIR/article/view/7330
23. http://www.faqs.org/patents/app/20090275745
24. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21790136
25. http://www.france-chitine.com/fab.e.html
26. http://www.jstor.org/discover/10.2307/20107794?uid=3739320&uid=2&uid
=4&sid=21102453108017
27. http://www.hindawi.com/journals/er/2012/421683/
28. http://www.sigmaaldrich.com/catalog/product/sigma/c3646?lang=en®ion
=VN
29. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17707781
30. http://fishfarming.com/shrimp.html?gclid=CLzphbfngLgCFYgn4god63MAy
A
31. http://www.ijens.org/Vol%2011%20I%2001/110201-8484%20IJBASIJENS.pdf
32. http://www.plantphysiol.org/content/66/2/205.short
33. http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/08905439709549920
34. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1381514800000389
35. http://www.foodproductiondaily.com/Packaging/Researchers-develop-ecofriendly-packaging-using-chitosan-from-shrimp-shells
HT
44