Ungdung 3 Dieukhienvakhongchelotaokhi

§iÒu khiÓn vµ khèng chÕ lß t¹o khÝ
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
Ch¬ng I : t×m hiÓu qu¸ tr×nh c«ng nghÖ lß t¹o khÝ
I_1: S¬ lîc vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt ph©n ®¹m .

Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph©n ®¹m t¹i nhµ m¸y ph©n ®¹m vµ ho¸ chÊt Hµ B¾c ®îc
vÏ trªn h×nh I_1 . Tr¶i qua rÊt nhiÒu c«ng ®o¹n phøc t¹p , nhng cã thÓ chia ra
thµnh çc kh©u chÝnh sau :
Than , kh«ng khÝ vµ h¬i níc ®îc ®a vµo t¹o khÝ . T¹i lß t¹o khÝ cã çc ph¶n
øng hãa häc phøc t¹p ®Ó t¹o ra khÝ than . KhÝ than khi ra khái lß t¹o khÝ cã thµnh
phÇn gåm nhiÒu lo¹i khÝ kh¸c nhau nh : CO,CO2,N2,NH4,H2S … (thµnhphÇn cña
khÝ than phô thuéc chñ yÕu vµo nhiªn liÖu s¶n xuÊt khÝ than) . KhÝ than sau khi sinh
ra ë lß t¹o khÝ ®îc ®a vµo çc kh©u tinh chÕ ®Ó t¸ch ra çc s¶n phÈm nh :
N2,H2,CO,CO2 …Sau ®ã N2 vµ H2 ®îc ®a vµo kh©u hîp thµnh ®Ó s¶n xuÊt
amoniac(NH3) ,cßn CO,CO2 ®îc ®a vµo kh©u s¶n xuÊt CO . Cuèi cïng NH3 vµ
CO sinh ra ®îc ®a vµo kh©u s¶n xuÊt ®¹m ®Ó t¹o ra ®¹m lµ NH2-CO-NH2 .
Tõ qu¸ tr×nh tæng thÓ ®Ó s¶n xuÊt ph©n ®¹m ta thÊy lµ t¹o khÝ lµ mét kh©u rÊt
quan träng trong c¶ d©y chuyÒn s¶n xuÊt ph©n ®¹m . KhÝ than sinh ra ë lß t¹o khÝ lµ
nguyªn liÖu ®a vµo çc kh©u tiÕp theo do ®ã thµnh phÇn khÝ than t¹o ra ë lß t¹o khÝ
sÏ quyÕt ®Þnh chÊt lîng s¶n phÈm vµ hiÖu xuÊt s¶n xuÊt cña c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
ph©n ®¹m cña nhµ m¸y .
I_2: Qu¸ tr×nh khÝ ho¸ than vµ nh÷ng ¶nh hëng cña nhiªn liÖu tíi qu¸
tr×nh khÝ ho¸ .
1. qu¸ tr×nh khÝ ho¸ than .
qu¸ tr×nh khÝ ho¸ than ®îc tiÕn hµnh trong lß khÝ ho¸ than (gäi lµ lß t¹o khÝ) .
Lß nµy lµ lß ®øng do Trung Quèc l¾p ®Æt tõ nh÷ng n¨m 70 , bao gåm çc bé phËn
sau :
1 : Bé phËn n¹p than
2 : Chu«ng ch¾n
3 : Z«n sÊy
4 : Z«n chng kh«
------------------------------------------------------------------------------------------- 3
T.g: Phan ViÖt Cêng
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
5 : Z«n khö
6 : Z«n «xy hãa
7 : Khu vùc xØ
8 : Mòi giã
I : §êng giã vµo
II : §êng khÝ ra
III : §êng nhiªn liÖu
PhÝa trªn lß lµ bé phËn n¹p than vµo , phÝa díi cã çc bé phËn chøa níc ®Ó
th¶i tro xØ vµ thùc hiÖn sù khÝ ho¸ than . T¸c nh©n khÝ ho¸ nh kh«ng khÝ vµ h¬i
níc qu¸ nhiÖt cã thÓ ®i qua mòi giã ë phÝa díi , cßn nhiªn liÖu d¹ng khÝ t¹o thµnh
lóc ®ã sÏ theo ®êng èng phÝa trªn ®i ra ngoµi . Theo chiÒu tõ trªn xuèng : nhiªn
liÖu r¾n (ë ®©y lµ than Antraxit Hßn Gai) lÇn lît ®îc sÊy kh« , khö , oxy ho¸ vµ
cuèi cïng t¹o thµnh xØ than . Vµ do ®ã còng theo chiÒu cao ngêi ta ph©n lß khÝ ho¸
than thµnh çc z«n : sÊy , chng kh« , khö , oxy ho¸ vµ xØ . Ta cã thÓ gép z«n sÊy
vµ z«n chng kh« gäi lµ z«n chuÈn bÞ , cßn z«n khö vµ z«n oxy ho¸ gäi lµ z«n khÝ
ho¸ . Sù ph©n bè çc z«n ®îc m« t¶ b»ng h×nh vÏ I_2 .
2. Nguyªn lý cña qu¸ tr×nh khÝ ho¸ than .
Dßng khÝ tõ díi lªn qua z«n chuÈn bÞ lµm cho nhiªn liÖu ®îc ®èt nãng lªn
vµ h¬i níc trong ®ã ®îc t¸ch ra . Khi ®èt nãng kho¶ng 250 ¸ 350oC nhiªn liÖu
®îc chng kh« , t¹i ®©y çc s¶n phÈm d¹ng khÝ vµ h¬i níc t¹o thµnh oxit cacbon
(CO) , hi®ro(H2) , cacbua hi®ro nÆng (chñ yÕu lµ ªtylen) , hi®rosunfua (H2S) ,
amoniac(NH3) , nhùa than . Nhiªn liÖu cµng nhiÒu chÊt bèc th× s¶n phÈm chng kh«
cµng nhiÒu . Thµnh phÇn cña s¶n phÈm chng kh« phô thuéc vµo lo¹i nhiªn liÖu vµ
dao ®éng trong kho¶ng réng . S¶n phÈm chng kh« cµng nhiÒu th× chÊt liÖu khÝ
than cµng t¨ng .
Sau khi t¸ch chÊt bèc hoµn toµn , nhiªn liÖu ë d¹ng cèc . Than cèc nµy ®îc
nung ®á ®i vµo z«n khÝ ho¸ . T¹i z«n nµy , ph¶n øng ho¸ häc phøc t¹p x¶y ra gi÷a
cèc nung ®á vµ çc t¸c nh©n khÝ ho¸ nh kh«ng khÝ vµ níc . VÝ dô nÕu cho t¸c
nh©n khÝ ho¸ than theo ®êng tõ díi lªn trªn th× kh«ng khÝ sÏ t¸c dông víi than
cèc t¹o thµnh khÝ cacbonic (CO2) , ®ång thêi h¬i níc còng t¸c dông víi cacbon ®Ó
t¹o thµnh cacbonic vµ hi®ro .
Nh÷ng khÝ CO vµ H2 t¹o nªn l¹i tiÕp tôc ch¸y ®Ó t¹o ra khÝa CO2 vµ H2O v×
m«i trêng khÝ tån t¹i ë d¹ng oxy ho¸ . Cµng lªn phÝa trªn lîng khÝ oxy cµng
------------------------------------------------------------------------------------------- 4
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
gi¶m, m«i trêng cña dßng khÝ kh«ng cßn oxy . ChÝnh v× thÕ theo chiÒu cao hµm
lîng CO vµ H2O t¸c dông víi cacbon nung ®á t¹o ra CO vµ H2 . Nh vËy ë z«n
khö hµm lîng CO vµ H2 kh¸ cao . Çc ph¶n øng oxy ho¸ ®Òu to¶ nhiÖt , nhiÖt nµy
sÏ cung cÊp cho ph¶n øng khö vµ ®èt nãng cèc .
Nhiªn liÖu cµng Èm cµng chøa nhiÒu chÊt bèc th× thêi gian nhiªn liÖu lu l¹i ë
z«n khÝ ho¸ cµng l©u . NghÜa lµ tèc ®é ph¶n øng trong z«n khö phô thuéc rÊt nhiÒu
vµo møc ®é chuÈn bÞ nhiªn liÖu . ë ®©y cÇn ph¶i duy tr× nhiÖt ®é ë z«n khÝ ho¸
kho¶ng 1000oC v× ë nhiÖt ®é nµy hÇu hÕt khÝ CO2 ®Òu bÞ khö thµnh oxitcacbon
(CO) . NhiÖt ®é cµng cao ph¶n øng khö tiÕn hµnh cµng thuËn lîi . Nh vËy khÝ than
nhËn ®îc lµ do s¶n phÈm çc ph¶n øng x¶y ra ë z«n khÝ ho¸ vµ çc khÝ nhËn ®îc
tõ z«n chng kh« . Thµnh phÇn cña khÝ than khi ra khái z«n khÝ ho¸ còng cã sù
thay ®æi . Mét sè khÝ CO vµ H2 cã tham ,/gia ph¶n øng t¹o ra çc s¶n phÈm ë d¹ng
láng vµ CH4 .
Trong çc ph¶n øng cã ph¶n øng thu nhiÖt vµ ph¶n øng to¶ nhiÖt , song nÕu
yªu cÇu s¶n xuÊt NH3 th× khÝ t¹o ra ph¶i cã yªu cÇu vÒ tû lÖ nh sau :
( CO + H2 ) : N2 = 3 : 1
Do vËy ph¶n øng oxy ho¸ (to¶ nhiÖt) vµ ph¶n øng khö (thu nhÖt) lµ kh«ng c©n
®èi . §Ó ®¸p øng nhu cÇu trªn ngêi ta sö dông hai gi¶i ph¸p sau ®©y :
- Dïng kh«ng khÝ giµu oxy vµ h¬i níc ®i vµo lß khÝ ho¸ than . Lîng oxy
giµu sao cho nhiÖt to¶ ra b»ng nhiÖt thu vµo cña ph¶n øng :
H2O + C .
- Dïng ph¬ng ph¸p chÕ khÝ gi¸n ®o¹n theo chu khú 5 bíc (hiÖn nay nhµ
m¸y ph©n ®¹m vµ ho¸ chÊt Hµ B¾c ®ang sö dông ph¬ng ph¸p nµy) .
Trong ®ã gi÷a çc giai ®o¹n chÕ khÝ than Èm cã giai ®o¹n thæi giã lµm
t¨ng nhiÖt ®é cho tÇng nhiªn liÖu .
3. Nh÷ng ¶nh hëng cña nhiªn liÖu tíi qu¸ tr×nh khÝ ho¸ .
3.1 §é Èm cña nhiªn liÖu .
NÕu ®é Èm cña nhiªn liÖu cao th× ch¼ng nh÷ng tiªu tèn nhiÖt vµo qu¸ tr×nh bèc
h¬i Èm vµ ®èt nãng h¬i Èm ®Õn nhiÖt ®é khÝ lµm gi¶m chÊt lîng khÝ than . §iÒu ®ã
dÉn ®Õn ph¶i tæ chøc líp nhiªn liÖu cã chiÒu cao thÝch hîp hoÆc thay ®æi chÕ ®é khÝ
ho¸ .
3.2 ¶nh hëng cña nhùa than .
------------------------------------------------------------------------------------------- 5
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
Nhùa than tån t¹i ë d¹ng láng hoÆc h¬i vµ cã ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng khÝ
than ë nh÷ng møc ®é kh¸c nhau . V× nhiÖt sinh ra cña nhùa than kh¸ cao (tíi
31400KJ/KG) , v× vËy nÕu nã n»m ë d¹ng h¬i th× chÊt lîng khÝ than t¨ng lªn nhiÒu
.NÕu cã mét ®iÒu kiÖn nµo ®ã (®é Èm hoÆc chiÒu cao líp than kh«ng ®îc tæ chøc
hîp lý) th× than t¸ch ra ë d¹ng láng . Trong trêng hîp nµy chÊt lîng gi¶m xuèng
vµ qu¸ tr×nh khÝ ho¸ than gÆp nhiÒu khã kh¨n v× do nhùa than t¸ch ra trong lß lµ kÕt
dÝnh çc líp nhiªn liÖu . NÕu nhùa than t¸ch ra ë ®êng èng dÉn sÏ g©y ¸ch t¾c t¹i
®ã . §Æc biÖt víi van ba ng¶ nÕu bÞ kÑt , t¾c th× rÊt nguy hiÓm . ChÝnh v× vËy ph¶i cã
thiÕt bÞ t¸ch nhùa than ra khái khÝ than .
3.3 ¶nh hëng cña tro xØ .
ë vïng díi lß tro xØ cã thÓ nãng ®á v× nhiÖt ®é mµ nã tiÕp xóc kh¸ cao . NÕu
nhiÖt ®é nãng ch¶y cña xØ than thÊp th× nã sÏ kÕt dÝnh thµnh m¶ng lín lµm c¶n trë
qu¸ tr×nh khÝ ho¸ vµ lß bÞ bÞt kÝn mét phÇn hay hÇu hÕt . Lóc ®ã giã sÏ tËp trung ®i
vµo nh÷ng vïng cha bÞ kÕt dÝnh xØ . §iÒu nµy dÉn ®Õn t¸c nh©n hãa vît qu¸ n¨ng
lîng b×nh thêng ë vïng nµy dÉn ®Õn hµm lîng CO2 vµ N2 cña khÝ than t¨ng lªn .
NÕu qu¸ tr×nh tiÕp diÔn l©u th× nhiÖt ®é t¹i vïng ®ã sÏ t¨ng do kÕt qu¶ cña ph¶n øng
to¶ nhiÖt , lµm cho nhiÖt ®é xØ tiÕp tôc t¨ng dÉn ®Õn tª liÖt qu¸ tr×nh khÝ ho¸ than vµ
kÐo theo lµm gi¶m nghiªm träng chÊt lîng khÝ than . Ngoµi ra ®Ó ph¸ xØ ph¶i tèn
nhiÒu n¨ng lîng cho ghi quay ph¸ xØ . §Ó h¹n chÕ hiÖn tîng kÕt t¶ng ta ph¶i tèi
u ho¸ vïng khÝ ho¸ than , ®iÒu chØnh nhiÖt ®é vµ mùc níc vá kÐt thÝch hîp chèng
l¹i sù kÕt dÝnh khi cÇn thiÕt.
3.4 ¶nh hëng cña s¶n phÈm chng kh« .
Tïy tõng lo¹i nhiªn liÖu mµ s¶n lîng , s¶n phÈm chng kh« thu ®îc ë møc
®é kh¸c nhau . NÕu s¶n phÈm chng kh« cµng cao chÊt lîngkhÝ than cµng t¨ng .
3.5 ¶nh hëng cña kÝch thíc vµ h¹t cèc .
KÝch thíc h¹t than vµ h¹t cèc ®ãng vai trß ®¸ng kÓ trong qu¸ tr×nh khÝ ho¸
than , nÕu kÝch thíc h¹t nhá th× tæng diÖn tÝch tiÕp xóc bÒ mÆt cña chóng víi t¸c
nh©n khÝ ho¸ t¨ng lªn , tèc ®é ph¶n øng t¨ng . Tuy nhiªn nÕu kÝch thíc h¹t qu¸
nhá hoÆc ®é bÒn c¬ häc kÐm dÉn ®Õn vì vôn th× søc c¶n thuû lùc t¨ng , dÔ g©y bÝ
t¾c lß c¶n trë qu¸ tr×nh khÝ ho¸ . Bëi vËy ta ph¶i chän than , tuyÓn chän kÝch thíc
hîp lý .
------------------------------------------------------------------------------------------- 6
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
I_3: C«ng nghÖ s¶n xuÊt khÝ than t¹i lß t¹o khÝ cña c«ng ty ph©n ®¹m vµ ho¸
chÊt Hµ B¾c .
1. HÖ thèng thiÕt bÞ .
HÖ thèng thiÕt bÞ chÝnh cña qu¸ tr×nh chÕ t¹o khÝ than cña lß t¹o khÝ ®îc x©y
dùng nh h×nh I_3 . Víi mét c«ng ®o¹n bao gåm :
- Lß khÝ ho¸ than .
- Lß ®èt .
- Lß h¬i nhiÖt thõa .
- èng khãi .
- Mét hÖ thèng dÉn h¬i níc qu¸ nhiÖt (0,8at) .
Kh«ng khÝ cã ¸p xuÊt P = 2000mmH2O vµ hçn hîp cña chóng còng nh çc
èng dÉn khÝ than nèi gi÷a 5 bé phËn kÓ trªn víi nhau ®Õn tói röa phong råi ®Õn kÐt
khÝ . Qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn chÕ khÝ thùc hiÖn qua 5 giai ®o¹n do hÖ thèng ®iÒu khiÓn
(c¬ khÝ thuû lùc víi hÖ thèng dÇu cao ¸p) ®¶m nhiÖm . HÖ thèng ®iÒu khiÓn cã
nhiÖm vô ®iÒu khiÓn hÖ thèng cao ¸p (hoÆc níc cao ¸p) ®ãng më van c«ng nghÖ
theo ch¬ng tr×nh .
2. C«ng nghÖ chÕ khÝ than Èm .
KhÝ than Èm dïng lµm khÝ nguyªn liÖu tæng hîp amoniac (NH3) . Qu¸ tr×nh
chÕ khÝ ®ßi hái rÊt nhiÒu yªu cÇu vÒ c©n b»ng nhiÖt gi÷a ph¶n øng thu nhiÖt vµ ph¶n
øng to¶ nhiÖt (nh ®· nãi ë trªn) . ChÝnh v× vËy ®Ó ®¸p øng çc yªu cÇu ®ã qu¸ tr×nh
chÕ khÝ than ®îc chia thµnh 5 giai ®o¹n sau :
- Giai ®o¹n thæi giã .
- Giai ®o¹n thæi lªn chÕ khÝ lÇn 1 .
- Giai ®o¹n thæi xuèng .
- Giai ®o¹n thæi lªn lÇn 2 .
- Giai ®o¹n thæi s¹ch .
2.1 Giai ®o¹n thæi giã .
Nh ta ®· nãi ë trªn , theo yªu cÇu s¶n xuÊt amoniac NH3 th× khÝ t¹o ra ph¶i cã
tû lÖ (CO + H2) : N2 = 3 : 1 nªn tû lÖ ph¶n øng to¶ nhiÖt vµ thu nhiÖt trong qu¸ tr×nh
khÝ ho¸ kh«ng c©n b»ng . §iÒu nµy dÉn ®Õn ph¶i cã mét giai ®o¹n chÕ khÝ than kh«
nh»m t¨ng nhiÖt ®é cho tÇng nhiªn liÖu .
------------------------------------------------------------------------------------------- 7
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
Trong giai ®o¹n nµy kh«ng khÝ ®îc ®a vµo ®¸y lß th«ng qua tÇng than . KhÝ
than kh« ®îc ®a ra ë ®Ønh lß , qua lß ®èt , lß h¬i nhiÖt thõa råi phãng ra kh«ng
khÝ qua èng khãi . ë giai ®o¹n nµy chØ cã van kh«ng khÝ ®îc më , cßn van h¬i
níc vÉn ®ãng .
2.2 Giai ®o¹n thæi lªn chÕ khÝ lÇn 1 .
Hçn hîp kh«ng khÝ vµ h¬i níc qu¸ nhiÖt ®îc ®a vµo ®¸y lß nh lµ mét t¸c
nh©n khÝ ho¸ . Hçn hîp khÝ than ®îc ®a ra ë ®Ønh lß , qua lß ®èt h¬i nhiÖt thõa ,
tói röa thuû phong råi ra kÐt khÝ . Trong giai ®o¹n nµy nhiÖt ®é ë z«n khÝ ho¸ gi¶m
®i , khÝ than t¹o ra lµ hçn hîp cña khÝ than kh« vµ khÝ than Èm . ë giai ®o¹n nµy t¹i
z«n khÝ ho¸ x¶y ra çc ph¶n øng sau :
C + O2 = CO2
2C + O2 = 2CO
H2O + C = CO + H2
M«i trêng khÝ bao quanh côc than cßn d O2 nªn ph¶n øng tiÕp tôc x¶y ra ®Ó
t¹o ra CO vµ H2 . Cµng lªn cao nång ®é CO2 vµ CO cµng t¨ng nhng nång ®é O2
cµng gi¶m . ë cuèi z«n khÝ ho¸ m«i trêng khÝ quyÓn chuyÓn dÇn sang d¹ng khö ,
nång ®é oxy trë nªn v« cïng nhá , nång ®é CO , CO2 t¨ng vät lªn , trong z«n khö
CO2 vµ H2O l¹i bÞ khö thµnh CO vµ H2 .
H¬i níc qu¸ nhiÖt vµo z«n oxy ho¸ sÏ lµm gi¶m nhiÖt ®é cña z«n nµy v× ph¶n
øng thu nhiÖt . Trong dßng khÝ cã hiÖn tîng ch¸y CO vµ H2 nªn bÒ mÆt nhiªn liÖu
thÊp h¬n h¼n so víi nhiÖt ®é dßng khÝ , ®iÒu ®ã ng¨n trë viÖc t¹o d¹ng xØ , dÉn ®Õn
qu¸ tr×nh khÝ ho¸ lu th«ng dÔ dµng vµ ®Òu ®Æn h¬n .
2.3 Giai ®o¹n thæi xuèng chÕ khÝ .
Trong giai ®o¹n nµy hçn hîp h¬i níc vµ kh«ng khÝ ®îc ®a qua lß ®èt
(nh»m ®èt nãng khÝ) råi ®îc ®a sang lß khÝ ho¸ theo chiÒu tõ dØnh lß ®Õn ®¸y lß .
T¹i ®©y t¸c nh©n khÝ ho¸ (kh«ng khÝ vµ h¬i níc qu¸ nhiÖt) sÏ ph¶n øng víi nhiªn
liÖu lµm ph¸t sinh khÝ than , khÝ than nµy ®îc ®a ra ë ®¸y lß , qua van 3 ng¶ vµo
tói röa , th¸p röa vµ kÐt khÝ . Çc ph¶n øng x¶y ra còng t¬ng tù nh ë giai ®o¹n
thæi lªn chÕ khÝ lÇn 1 .
2.4 Giai ®o¹n thæi lªn chÕ khÝ lÇn 2 .
Giai ®o¹n nµy t¬ng tù nh giai ®o¹n thæi lªn chÕ khÝ lÇn 1 .
2.5 Giai ®o¹n thæi s¹ch .
------------------------------------------------------------------------------------------- 8
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
Gièng nh giai ®o¹n thæi giã nhng ë ®©y khÝ than kh« ®îc ®a vÒ kÐt khÝ ,
môc ®Ých nh»m thu håi khÝ than vµ t¨ng lîng khÝ N2 trong khÝ than . Thæi s¹ch çc
khÝ than cßn d trong çc lß , chuÈn bÞ cho chu kú tiÕp theo .
5 giai ®o¹n c«ng nghÖ kÓ trªn ®îc thùc hiÖn trong mét chu kú chÕ khÝ , hÕt
chu kú nµy sÏ thùc hiÖn chu kú tiÕp theo nh cò . Mçi chu kú ®îc thùc hiÖn trong
vßng xÊp xØ 180 gi©y .
3. HÖ thèng ®iÒu khiÓn van c«ng nghÖ cña lß t¹o khÝ .
§Ó thùc hiÖn çc giai ®o¹n c«ng nghÖ kÓ trªn vµ lÆp l¹i theo tõng chu kú ë ®©y
sö dông hÖ thèng dÇu cao ¸p ®Ó ®ãng më çc van c«ng nghÖ . Nguyªn lý ho¹t ®éng
®ãng më van c«ng nghÖ ®îc m« t¶ tãm t¾t trªn h×nh vÏ I_4 .
T¹i çc van c«ng nghÖ ®îc bè trÝ çc xylanh pitt«n ®Ó ®iÒu khiÓn ®ãng më .
Çc xylanh nµy cã thÓ ®îc ®iÒu khiÓn b»ng dÇu cao ¸p . Khi ®ãng më çc van
c«ng nghÖ hÖ thèng ®iÒu khiÓn sÏ ®iÒu khiÓn dÇu cao ¸p t¸c dông vµo mÆt tr¸i hoÆc
mÆt ph¶i cña pitt«n lµm cho pitt«n dÞch chuyÓn kÐo theo cÇn ®ãng më cña van c«ng
nghÖ . HÖ thèng dÇu cao ¸p ®îc thùc hiÖn nhê m¸y b¬m cao ¸p vµ ®a vÒ thïng
chøa cao ¸p . Thïng nµy ®îc coi lµ bé d÷ tr÷ n¨ng lîng cho hÖ thèng ho¹t ®éng
khi mÊt ®iÖn , m¸y b¬m ngõng ho¹t ®éng .
4. Nguyªn t¾c ®¶m b¶o an toµn .
KhÝ than lµ mét hçn hîp dÔ næ , mÆt kh¸c khÝ ra lß cã nhiÖt ®é cao , v× vËy nÕu
cã kh«ng khÝ lät vµo lµ næ ngay . Do ®ã nguyªn t¾c thiÕt kÕ hÖ thèng tù ®éng ph¶i
®¶m b¶o ®îc :
- ë giai ®o¹n nµo ®ã , van nµo ph¶i më van nµo ph¶i ®ãng , ®ãng sím bao
nhiªu , muén bao nhiªu gi©y lµ ph¶i ®óng nh vËy kh«ng ®îc sai sãt .
- NhiÒu khi trôc trÆc ®ét xuÊt nh hÖ thèng ®iÒu khiÓn dõng , mÊt ®iÖn, c¬
cÊu g·y háng … th× çc van c«ng nghÖ ph¶i vÒ vÞ trÝ dõng m¸y (tøc lµ vÞ
trÝ an toµn , khÝ than vµ kh«ng khÝ kh«ng thÓ lÉn vµo nhau ®îc) .VÞ trÝ
dõng m¸y ®îc x¸c ®Þnh trong b¶ng tr¹ng th¸i çc van ë çc giai ®o¹n .
§Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò an toµn trªn hÖ thèng cÇn ®¹t ®îc :
4.1 : Van kh«ng khÝ t¨ng N2 thæi lªn , van thªm kh«ng khÝ thªm N2 thæi xuèng
ph¶i ®ãng sím vµ më muén so víi van h¬i níc khi thæi lªn , thæi xuèng lµ 3% .
4.2 : Van kh«ng khÝ lÇn 2 ph¶i ®ãng sím h¬n van èng khãi vµ ph¶i lµm sao khi
®ãng ph¶i rÊt nhanh vµ khi më ph¶i chËm .
------------------------------------------------------------------------------------------- 9
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
4.3 : Thêi gian ®ãng më cña çc van ph¶i ®¹t ®îc : çc van h¬i níc vµ van
kh«ng khÝ t¨ng N2 , thêi gian ®ãng më lµ tõ 1 ®Õn 2 gi©y . Çc van 3 ng¶, èng
khãi , van kh«ng khÝ lÇn 1 (van thæi giã) lµ tõ 2 ®Õn 3 gi©y .
4.4 : Trêng hîp mÊt ®iÖn ®ét xuÊt th× çc van ph¶i tù ®ãng vÒ vÞ trÝ dõng m¸y
an toµn, trêng hîp nµy thùc hiªn nhê çc c¬ cÊu sau ®©y : Khi mÊt ®iÖn hÖ
thèng ®iÒu khiÓn kh«ng ho¹t ®éng , çc tÝn hiÖu ra ®Òu b»ng 0 . B¬m dÇu cao ¸p
còng dõng , song ¸p lùc dÇu cao ¸p do cã thïng dÇu cao ¸p dù tr÷ nªn kh«ng
gi¶m ngay mµ vÉn ®ñ ®Ó thao t¸c ®ãng më çc van c«ng nghÖ (cã thÓ t¸c dông
trong vµi giê) . Çc r¬le trung gian ®îc bè trÝ çc tr¹ng th¸i sao cho khi toµn bé
hÖ thèng kh«ng ®iÖn th× çc vÞ trÝ ®ãng më ®êng èng dÇu cao ¸p cho nã ®îc
gi·n ®Õn çc van cÇn ®ãng më vµ ®a chóng vÒ vÞ trÝ dõng m¸y an toµn ®· nªu .
Çc vÊn ®Ò nªu ë 4.1 , 4.2 , 4.3 lµ do hÖ thèng ®iÒu khiÓn thùc hiÖn .
I_4 : Nguyªn lý ho¹t ®éng cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn .

Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn nh h×nh I_5 .
Toµn bé m¸y bao gåm çc bé phËn chÝnh sau :
- Bé ®iÒu khiÓn tù ®éng ZK .
- Bé thao t¸c b»ng tay SC .
- B¶ng hiÓn thÞ qu¸ tr×nh lµm viÖc .
- Çc r¬le trung gian DF ®iÒu khiÓn hÖ thèng dÇu cao ¸p .
- Vµ sensor c¶m biÕn vÞ trÝ çc van c«ng nghÖ .
Bé phËn trung t©m cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn lµ bé ®iÒu khiÓn tù ®éng ZK cÊu
t¹o b»ng bé ®iÒu khiÓn ch¬ng tr×nh PLC . Bé nµy cã chøc n¨ng ®a çc tÝn hiÖu
®iÖn ®Ó ®iÒu khiÓn tù ®éng çc r¬le trung gian DF . Çc r¬le nµy khi cã tÝn hiÖu sÏ
t¸c ®éng ®ãng më çc ®êng èng dÉn cao ¸p ®Õn xylanh pitt«n cña çc van c«ng
nghÖ . VÞ trÝ ®ãng më çc van c«ng nghÖ sÏ lµ tÝn hiÖu cã hay kh«ng cã ®iÖn cña
çc r¬le t¬ng øng . Bé thao t¸c b»ng tay SC cho çc tÝn hiÖu ra t¬ng tù nh bé tù
®éng ZK vµ ®îc nèi song song víi bé tù ®éng ZK . Tuy nhiªn bé SC kh«ng ®iÒu
khiÓn tù ®éng mµ ph¶i thao t¸c çc giai ®o¹n b»ng tay . Bé nµy cã t¸c dông thay thÕ
bé tù ®éng khi khëi ®éng lß hoÆc khi cã sù cè . T¹i çc van c«ng nghÖ cßn bè trÝ
çc sensor c¶m biÕn tr¹ng th¸i kiÓu ®iÖn tõ JC ®a tÝn hiÖu vÒ ®Ó hiÓn thÞ trªn b¶ng
tr¹ng th¸i hÖ thèng , ®ång thêi ph¶n håi ngîc vÒ bé tù ®éng ZK . T¹i ®©y tÝn hiÖu
------------------------------------------------------------------------------------------- 10
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
sÏ ®îc xö lý vµ t¸c ®éng vµo çc tr¹ng th¸i lµm viÖc cña hÖ thèng , ®¶m b¶o hÖ
thèng ho¹t ®éng an toµn .
Çc th«ng sè ®Æt thêi gian cña çc giai ®o¹n , c¶ chu kú vµ çc thao t¸c khi vËn
hµnh m¸y ®îc ®Æt trªn çc phÝm bÊm cña bé tù ®éng ZK hoÆc ®iªï khiÓn trªn bé
thao t¸c b»ng tay . Thêi gian mçi giai ®o¹n trong mét chu kú phô thuéc vµo tÝnh
chÊt cña nhiªn liÖu ®Ó quyÕt ®Þnh vµ thêng xuyªn ph¶i thay ®æi cho phï hîp víi
tÝnh chÊt cña nhiªn liÖu tõng thêi kú tõng ngµy còng nh yªu cÇu cña c«ng nghÖ
trong viÖc khèng chÕ tû lÖ thµnh phÇn khÝ than theo yªu cÇu s¶n xuÊt NH3 .
Ch¬ng II : x©y dùng hÖ ®iÒu khiÓn khèng chÕ lß t¹o

khÝ
------------------------------------------------------------------------------------------- 11
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
HÖ thèng ®iÒu khiÓn c«ng nghÖ lß t¹o khÝ ®îc thiÕt kÕ gåm 4 bé phËn chÝnh
®¶m nhiÖm çc chøc n¨ng sau :
- Bé ®iÒu khiÓn tù ®éng .
- Bé thao t¸c b»ng tay .
- Çc r¬le trung gian .
- Bé hiÓn thÞ , çc sensor kiÓm tra çc tr¹ng th¸i van c«ng nghÖ vµ nguån
cung cÊp .
Trong ®ã bé ®iÒu khiÓn tù ®éng lµ quan träng nhÊt , nã ®¶m nhiÖm hÇu hÕt çc
chøc n¨ng ®iÒu khiÓn . Víi ph¹m vi cña ®å ¸n nµy em chØ ®Ò cËp tíi thiÕt kÕ vµ x©y
dùng bé ®iÒu khiÓn tù ®éng . Çc bé phËn kh¸c cã liªn quan lÊy çc th«ng sè kü
thuËt , çch l¾p ®Æt gièng nh cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn tù ®éng hiÖn cã do Trung
Quèc l¾p ®Æt t¹i nhµ m¸y .
II_1 : C¬ së tÝnh to¸n thiÕt kÕ vµ x©y dùng bé ®iÒu khiÓn tù ®éng .

1. Yªu cÇu chung .
ViÖc tÝnh to¸n thiÕt kÕ hÖ thèng ®iÒu khiÓn cÇn tháa m·n ®îc çc yªu cÇu
chung sau :
- §¶m b¶o ®iÒu khiÓn çc van c«ng nghÖ ®óng tr¹ng th¸i (theo b¶ng tr¹ng
th¸i) chØ ®Þnh cho c«ng nghÖ vµ mçi chu kú thêi gian còng nh thêi gian
cña tõng giai ®o¹n .
- §¶m b¶o chÆt chÏ çc yªu cÇu vÒ an toµn , thø tù ®ãng më çc van c«ng
nghÖ gi÷a çc giai ®o¹n chÕ khÝ vµ thêi gian ®ãng më cña çc van nh ®·
tr×nh bµy ë trªn .
- §¶m b¶o ®é tin cËy , cã thÓ thao t¸c sang bé ®iÒu khiÓn b»ng tay khi qu¸
tr×nh kiÓm tra néi bé ph¸t hiÖn cã hiÖn tîng bÞ trôc trÆc .
- §¸p øng mét sè chøc n¨ng cho viÖc theo dâi vËn hµnh .
- §¶m b¶o tÝnh n¨ng cã thÓ thay ®æi mÒm dÎo theo çc yªu cÇu c«ng nghÖ
vÒ chu kú , tû lÖ phÇn tr¨m çc giai ®o¹n c«ng nghÖ vµ ph¬ng thøc vµ
ph¬ng thøc vËn hµnh .
2. Tr¹ng th¸i vËn hµnh cña çc van c«ng nghÖ .
Víi quy tr×nh c«ng nghÖ ®· nãi ë trªn : viÖc ®ãng më çc van c«ng nghÖ sÏ
®îc thùc hiÖn theo 5 giai ®o¹n . §ång thêi c¨n cø vµo çc yªu cÇu an toµn trong
------------------------------------------------------------------------------------------- 12
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
vËn hµnh nªn mçi giai ®o¹n quan träng cã thÓ ®îc chia ra lµm 2 hoÆc 3 bíc nhá .
Mçi bíc çc van l¹i ®îc ®ãng më sao cho hÖ thèng gi÷ an toµn nhÊt . Ngoµi ra
qu¸ tr×nh vËn hµnh lß t¹o khÝ ®îc chia lµm 5 chÕ ®é vËn hµnh :
- ChÕ ®é vËn hµnh lß b×nh thêng .
- ChÕ ®é vËn hµnh lß kh«ng thªm N 2 .
- ChÕ ®é vËn hµnh lß kh«ng më van giã lÇn 2 .
- ChÕ ®é vËn hµnh lß thæi lªn lÇn 2 .
- ChÕ ®é vËn hµnh lß chÕ khÝ tr¬ .
2.1 Tr¹ng th¸i çc van khi lß vËn hµnh b×nh thêng .
B¶ng tr¹ng th¸i ®ãng më çc van c«ng nghÖ trong mét chu kú ®îc m« t¶ ë
b¶ng II_1 . ë ®©y ®Ó ®iÒu khiÓn 1 chu kú c«ng nghÖ ph¶i thùc hiÖn qua 12 bíc
kh¸c nhau . Thêi gian cña 1 chu kú çc giai ®o¹n cÇn ®îc ®¶m b¶o cã thÓ ®Æt ®îc
trong kho¶ng :
- Tæng thêi gian cña 1 chu kú lµ : tõ 165 ¸ 185 gi©y (th«ng sè nµy Ýt thay
®æi) .
- Thêi gian thæi lªn lÇn 2 lµ : tõ 10 ¸ 20 gi©y .
- Thêi gian thæi s¹ch lµ : tõ 0 ¸ 10 gi©y .
- Thêi gian thæi giã lµ : tõ 20 ¸ 99 gi©y .
- Thêi gian thæi len lÇn 1 lµ : tõ 20 ¸ 99 gi©y .
- Thêi gian thæi xuèng lµ : tõ 20 ¸ 99 gi©y .
Khi thay ®æi thêi gian cña çc giai ®o¹n th× ph¶i thay ®æi sao cho tæng thêi
gian çc giai ®o¹n vËn hµnh b»ng thêi gian cña c¶ 1 chu kú vËn hµnh .
2.2 Tr¹ng th¸i çc van khi vËn hµnh lß kh«ng thªm N2 .
B¶ng tr¹ng th¸i ®ãng më çc van c«ng nghÖ trong 1 chu kú ®îc biÓu diÔn
trªn b¶ng II_2 . Víi trang th¸i nµy khi vËn hµnh lß çc van liªn tôc ®ãng trong c¶
chu kú . Còng cã thÓ cho vËn hµnh chØ kh«ng thªm N2 khi thæi lªn vµ kh«ng thªm
N2 khi thæi xuèng vµ ngîc l¹i . Khi khëi ®éng giai ®o¹n thæi lªn ®Çu tiªn kh«ng
thùc hiÖn bÊt kú 1 thao t¸c thªm N2 nµo .
2.3 Tr¹ng th¸i vËn hµnh kh«ng më giã lÇn 2 .
B¶ng tr¹ng th¸i vËn hµnh çc van c«ng nghÖ trong 1 chu kú ®îc biÓu diÔn
trªn b¶ng II_3 . Trong tr¹ng th¸i vËn hµnh nµy th× khi vËn hµnh kh«ng më van giã ,
van thæi giã lÇn 2 .
------------------------------------------------------------------------------------------- 13
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
2.4 Tr¹ng th¸i vËn hµnh lß thæi lªn hoµn toµn .
B¶ng tr¹ng th¸i vËn hµnh çc van c«ng nghÖ trong 1 chu kú ®îc biÓu diÔn
trªn b¶ng II_4 . Trong tr¹ng th¸i vËn hµnh nµy gièng nh tr¹ng th¸i vËn hµnh lß
b×nh thêng nhng ®Ó ®¶m b¶o an toµn th× khi thæi xuèng ®æi thµnh thæi lªn vµ giai
®o¹n nµy kh«ng thªm N2 .
2.5 Tr¹ng th¸i vËn hµnh lß chÕ khÝ tr¬ .
B¶ng tr¹ng th¸i vËn hµnh çc van c«ng nghÖ ®îc biÓu diÔn trªn b¶ng II_5.
Trong tr¹ng th¸i vËn hµnh nµy 4 giai ®o¹n : thæi lªn lÇn 1 , thæi xuèng , thæi lªn lÇn
2 , thæi s¹ch ®Òu phãng kh«ng hÕt . Khi ë giai ®o¹n thæi giã th× ®a khÝ vÒ kÐt khÝ .
Trong qu¸ tr×nh chÕ khÝ kh«ng thao t¸c thªm N2 vµ çc th«ng sè cña çc giai ®o¹n
còng ph¶i ®Æt hîp lý theo yªu cÇu cña c«ng nghÖ .
II_2 : X©y dùng bé ®iÒu khiÓn tù ®éng .

1. C¬ së cña viÖc sö dông PLC .
Trong c«ng nghiÖp tríc ®©y , çc hÖ thèng ®iÒu khiÓn sè thêng ®îc cÊu t¹o
trªn c¬ së çc r¬le vµ çc m¹ch logic ®iÖn tö kÕt nèi víi nhau theo nguyªn lý lµm
viÖc cña hÖ thèng .
§èi víi çc hÖ lµm viÖc ®¬n gi¶n vµ cã tÝnh ®éc lËp th× viËc sö dông çc phÇn
tö logic cã s½n liªn kÕt cøng víi nhau rÊt cã u ®iÓm vÇ gi¸ thµnh . Tuy nhiªn trong
çc hÖ thèng ®iÒu khiÓn phøc t¹p nhiÒu chøc n¨ng th× viÖc cÊu tróc theo kiÓu cøng
cã nhiÒu nhîc ®iÓm nh :
- HÖ thèng cång kÒnh , ®Çu nèi phøc t¹p dÉn tíi ®é tin cËy kÐm .
- Trêng hîp cÇn thay ®æi chøc n¨ng cña hÖ thèng , hoÆc söa ch÷a çc h
háng b¾t buéc ph¶i dõng toµn bé hÖ thèng ®Ó ®Êu hoÆc nèi l¹i .
HiÖn nay víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ ®iÖn tö ®· cho phÐp chÕ t¹o çc hÖ vi
xö lý tiªn tiÕn . Dùa trªn c¬ së cña bé vi xö lý bé ®iÒu khiÓn kh¶ lËp tr×nh PLC
(Programable Logic Control) ra ®êi cho phÐp kh¾c phôc ®îc rÊt nhiÒu nhîc ®iÓm
cña çc hÖ ®iÒu khiÓn liªn kÕt cøng tríc ®©y . ViÖc sö dông PLC ®· trë nªn rÊt phæ
biÕn trong c«ng nghiÖp tù ®éng ho¸ .Cã thÓ liÖt kª çc u ®iÓm chÝnh cña viÖc sö
dông PLC gåm :
------------------------------------------------------------------------------------------- 14
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
- Gi¶m bít ®îc viÖc ®Êu nèi d©y khi kiÕn t¹o hÖ thèng . Gi¸ trÞ logic cña
nhiÖm vô ®iÒu khiÓn ®îc thùc hiÖn trong ch¬ng tr×nh thay cho viÖc ®Êu
nèi d©y .
- TÝnh mÒm dÎo cao : trong hÖ thèng dïng PLC çc phÇn tö ®iÒu khiÓn ®·
®îc m« t¶ s½n , mèi liªn kÕt gi÷a çc phÇn tö ®îc m« t¶ b»ng ch¬ng
tr×nh . Do vËy khi cÇn sö dông , cÇn sù thay ®æi trong cÊu tróc ®iÒu khiÓn
th× chØ cÇn thay ®æi ch¬ng tr×nh trong bé nhí cña hÖ thèng .
- Sù ®¸nh gi¸ çc nhu cÇu lµ ®¬n gi¶n : nÕu biÕt con sè ®óng cña ®Çu vµo
vµ ®Çu ra cÇn thiÕt th× cã thÓ ®¸nh gi¸ kÝch cì yªu cÇu cña bé nhí (®é dµi
ch¬ng tr×nh) tèi ®a lµ bao nhiªu . Do ®ã cã thÓ dÔ dµng vµ nhanh chãng
lùa chän lo¹i PLC cho phï hîp víi yªu cÇu ®Ò ra .
- Kh«ng gian l¾p ®Æt nhá .
- D¶i chøc n¨ng réng .
- Tèc ®é lµm viÖc cao .
- C«ng suÊt tiªu gi¶m .
- L¾p ®Æt ®¬n gi¶n .
- Hª thèng cã thÓ më réng theo khèi .
2. Tæng qu¸t bé ®iÒu khiÓn tù ®éng .
C¨n cø vµo çc yªu cÇu kü thuËt , chøc n¨ng vËn hµnh , thao t¸c nh trªn viÖc
x©y dùng bé ®iÒu khiÓn tù ®éng cã thÓ chia ra lµm 2 phÇn : thiÕt kÕ phÇn cøng vµ
thiÕt kÕ phÇn mÒm .
- PhÇn mÒm lµ çc ch¬ng tr×nh lËp cho viÖc ®iÒu khiÓn , ®¶m b¶o thùc
hiÖn çc chøc n¨ng vÒ ph¬ng ph¸p , tr¹ng th¸i vËn hµnh , ®Æt çc th«ng
sè theo çc yªu cÇu cña c«ng nghÖ .
- PhÇn cøng lµ mét bé PLC ®¶m nhiÖm çc chøc n¨ng : thu nhËn çc tÝn
hiÖu ®Æt , çc tÝn hiÖu ph¶n håi vµ ®a ra çc tÝn hiÑu ®iÒu khiÓn van c«ng
nghÖ . §ång thêi hiÓn thÞ çc th«ng sè , tr¹ng th¸i vËn hµnh cña hÖ thèng
. §Ó ®¶m b¶o ®é tin cËy cho kh¶ n¨ng chèng nhiÔu , chÞu sù sôt ¸p tèt ,
hÖ thèng ®îc thiÕt kÕ víi 2 nguån cung cÊp ®éc lËp (nguån cho CPU vµ
çc mo®un vµo , ra vµ nguån c«ng suÊt cho çc van) .
Tæng hîp sè ®Çu vµo , ra cho bé ®iÒu khiÓn ch¬ng tr×nh PLC lµ :
a. Çc tÝn hiÖu ra
------------------------------------------------------------------------------------------- 15
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
- TÝn hiÖu ®a ra ®iÒu khiÓn çc van c«ng nghÖ (®ång thêi ®a ra hiÓn thÞ
çc LED trªn b¶ng hiÓn thÞ) : 9 ®iÓm 24V .
- TÝn hiÖu ®a ra hiÓn thÞ tr¹ng th¸i çc giai ®o¹n lµm viÖc cña 1 chu kú t¹o
khÝ : 5 ®iÓm 24V .
- TÝn hiÖu ®a ra b¸o hiÖu khi cã sù cè : 1 ®iÓm 24V.
b. Çc tÝn hiÖu vµo
- Çc c«ng t¾c ®Æt chÕ ®é lµm viÖc : 5 ®iÓm .
- Çc c«ng t¾c ®Æt chÕ ®é ®iÒu khiÓn : 1 ®iÓm .
- C«ng t¾c dõng toµn bé hÖ thèng khi cã sù cè : 1 ®iÓm .
Bé tù ®éng bao gåm çc khèi sau :
- ThiÕt bÞ ®iÒu khiÓn logic kh¶ tr×nh (CPU) .
- M¹ch nhËn tÝn hiÖu ph¶n håi (Modul Input) .
- M¹ch ®Æt th«ng sè vµ thao t¸c .
- M¹ch xö lý tÝn hiÖu ra (Modul Ouput) .
- Nguån cung cÊp (gån 2 bé : nguån cho m¹ch ®iÒu khiÓn vµ nguån cho
m¹ch lùc) .
Nh vËy s¬ ®å chøc n¨ng tæng qu¸t bé ®iÒu khiÓn tù ®éng ®îc thiÕt kÕ nh
h×nh II_6 .
3. Bµi to¸n cho ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn .
C¨n cø vµo yªu cÇu c«ng nghÖ ®· nªu ë trªn , viÖc thiÕt kÕ phÇn mÒm dùa trªn
c¬ së thùc hiÖn lËp tr×nh ®Î ®a ra çc tr¹ng th¸i ®Çu ra cña thiÕt bÞ (phÇn cøng) ®¸p
øng ®îc yªu cÇu c«ng nghÖ . Tõ b¶ng tr¹ng th¸i cña van c«ng nghÖ ®· nªu ë trªn ,
do viÖc ®iÒu khiÓn çc van c«ng nghÖ thùc hiÖn bëi çc tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn r¬le
trung gian do PLC ®¶m nhiÖm . Nh vËy ta cã b¶ng tr¹ng th¸i cña çc tÝn hiÖu ®Çu
ra cña PLC ®Ó ®iÒu khiÓn çc van c«ng nghÖ trong çc chÕ ®é vËn hµnh nh sau :
- Tr¹ng th¸i çc van khi lß vËn hµnh b×nh thêng : b¶ng II_7 .
- Tr¹ng th¸i vËn hµnh lß kh«ng thªm N 2 : b¶ng II_8 .
- Tr¹ng th¸i vËn hµnh lß kh«ng më van giã lÇn 2 : b¶ng II_9 .
- Tr¹ng th¸i vËn hµnh lß thæi lªn hoµn toµn : b¶ng II_10 .
- Tr¹ng th¸i vËn hµnh lß chÕ khÝ tr¬ : b¶ng II_11 .
Trong ®ã çc tÝn hiÖu cã ®iÖn t¬ng øng víi çc tr¹ng th¸i t¸c ®éng cña çc
r¬le trung gian , ®ång thêi t¬ng øng víi çc tr¹ng th¸i më cña çc van c«ng nghÖ :
------------------------------------------------------------------------------------------- 16
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
van giã lÇn 1 , van tæng h¬i níc , van N 2 thæi lªn , van N 2 thæi xuèng . Çc tÝn
hiÖu ra kh«ng cã ®iÖn t¬ng øng víi tr¹ng th¸i t¸c ®éng cña çc r¬le trung gian ,
®ång thêi t¬ng øng víi tr¹ng th¸i ®ãng cña çc van c«ng nghÖ: van giã lÇn 1 , van
giã lÇn 2 , van tæng h¬i níc , van N2 thæi lªn , van N2 thæi xuèng .
Çc tÝn hiÖu ra cã ®iÖn t¬ng øng víi tr¹ng th¸i t¸c ®éng cña çc r¬le trung
gian ®ång thêi t¬ng øng víi tr¹ng th¸i më phÝa cho thæi lªn cña çc van 3 ng¶ h¬i
níc , khÝ than . Çc tÝn hiÖu ra kh«ng cã ®iÖn t¬ng øng víi tr¹ng th¸i t¸c ®éng
cña çc r¬le trung gian , ®ång thêi øng víi tr¹ng th¸i më phÝa cho thæi xuèng cña
çc van 3 ng¶ h¬i níc , khÝ than nãi trªn .
Riªng víi tÝn hiÖu ra ®iÒu khiÓn van èng khãi th× ngîc l¹i do yªu cÇu ®¶m
b¶o an toµn . NÕu ®Çu ra ®iÒu khiÓn cã ®iÖn th× ®ãng khãi . Thêi gian duy tr× më
van èng khãi khi mÊt ®iÖn do hÖ thèng dÇu cao ¸p thùc hiÖn (kho¶ng tõ 1 ®Õn 3
giê) .
4. Tæng hîp m¹ch .
C¨n cø vµo çc b¶ng tr¹ng th¸i tr¹ng th¸i , ®Ó x©y dùng m« h×nh hµm ®iÌu
khiÓn th× tríc hÕt ta ph¶i tæng hîp m¹ch . Bµi to¸n tæng hîp m¹ch lµ bµi to¸n khã ,
h¬n n÷a tõ mét yªu cÇu ®Ò ra l¹i cã rÊt nhiÒu çch gi¶i quyÕt kh¸c nhau . Do vËy
vÊn ®Ò chung ë ®©y lµ ph¶i dùa vµo 1 chØ tiªu tèi u nµo ®ã , ®ång thêi ®Ó t×m ®îc
lêi gi¶i tèi u th× ngoµi çc suy luËn to¸n häc logic , ngêi thiÕt kÕ cßn ph¶i tËn
dông çc kinh nghiÖm thùc tÕ rÊt phong phó vµ ®a d¹ng .
Çc ph¬ng ph¸p tæng hîp m¹ch ;
- Ph¬ng ph¸p gi¶i tÝch .
- Ph¬ng ph¸p dùa vµo to¸n tö tr¹ng th¸i vµ biÕn cè .
- Ph¬ng ph¸p dïng b¶ng t¸c ®éng hoÆc hµm t¸c ®éng çc biÕn cè .
- Ph¬ng ph¸p dïng b¶ng tr¹ng th¸i .
- Ph¬ng ph¸p ®å h×nh Mealy hoÆc Moore .
- Ph¬ng ph¸p Grafcet .
Trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp , çc thiÕt bÞ m¸y mãc thêng ho¹t
®éng theo mét tr×nh tù logic chÆt chÏ nh»m ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm vµ an
toµn cho nhêi vµ thiÕt bÞ . CÊu tróc lµm viÖc tr×nh tù cña d©y chuyÒn ®Ï ®a ra yªu
cÇu cho ®iÒu khiÓn lµ ®iÒu khiÓn sù ho¹t ®énh thèng nhÊt chÆt chÏ cña d©y chuyÒn ,
®ång thêi còng gîi ý cho ta sù ph©n nhãm logic cña automat tr×nh tù bëi çc tËp
------------------------------------------------------------------------------------------- 17
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
hîp con cña m¸y mãc vµ çc thuËt to¸n ®iÒu khiÓn b»ng çc ch¬ng tr×nh con . S¬
®å khèi cña hÖ ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh ®îc thÓ hiÖn trªn h×nh sau :
TÝn hiÖu vµo
Mét qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp gåm 3 h×nh thøc ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng sau :
- Hoµn toµn tù ®éng , lóc nµy chØ cÇn sù chØ huy chung cña nh©n viªn vËn
hµnh hÖ thèng .
- B¸n tù ®éng , lµm viÖc cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn çc thao t¸c liªn tôc cña
con ngêi gi÷a çc chuçi ho¹t ®éng tù ®éng .
- B»ng tay , tÊt c¶ hµnh ®éng cña hÖ ®Òu do con ngêi thao t¸c .
Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc ®Ó ®¶m b¶o an toµn , tin cËy vµ linh ho¹t , hÖ ®iÒu
khiÓn cÇn cã sù chuyÓn ®æi dÔ dµng tõ kiÓu “b»ng tay” sang “tù ®éng” vµ ngîc l¹i
, v× nh vËy hÖ ®iÒu khiÓn míi ®¸p øng ®óng çc yªu cÇu thùc tÕ .
Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc , sù “kh«ng b×nh thêng” trong ho¹t ®éng cña d©y
chuyÒn cã rÊt nhiÒu lo¹i , khi thiÕt kÕ ta ph¶i cè g¾ng m« t¶ chóng mét çch ®Çy ®ñ
nhÊt . Trong sè çc ho¹t ®éng “kh«ng b×nh thêng” cña ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn
mét d©y chuyÒn tù ®éng , ngêi ta ph©n biÖt çc lo¹i sau :
- H háng “mét bé phËn” trong cÊu tróc ®iÒu khiÓn . Lóc nµy cÇn ph¶i xö
lý riªng phÇn ch¬ng tr×nh cã chç h háng , ®ång thêi ph¶i lu t©m cho
d©y chuyÒn ho¹t ®éng lóc cã h háng vµ s½n sµng chÊp nhËn l¹i ®iÒu
khiÓn khi h háng ®îc söa ch÷a xong .
- H háng trong “cÊu tróc tr×nh tù” ®iÒu khiÓn .
- H háng ë bé phËn chÊp hµnh (h háng thiÕt bÞ chÊp hµnh , h háng c¶m
biÕn , h háng bé phËn thao t¸c …) .
Khi thiÕt kÕ hÖ thèng ph¶i tÝnh ®Õn çc ph¬ng thøc lµm viÖc kh¸c nhau ®Ó
®¶m b¶o an toµn vµ sö lý kÞp thêi çc h háng trong hÖ , ph¶i lu«n lu«n cã ph¬ng
¸n can thiÖp trùc tiÕp cña ngêi vËn hµnh ®Õn viÖc dõng m¸y khÈn cÊp , xö lý t¾c
ngÏn vËt liÖu vµ çc hiÖn tîng nguy hiÓm kh¸c . Grafcet lµ c«ng cô rÊt h÷u Ých ®Ó
thiÕt kÕ vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ çc yªu cÇu cña hÖ tù ®éng ho¸ çc qu¸ tr×nh c«ng
nghÖ kÓ trªn .
------------------------------------------------------------------------------------------- 18
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
Ta thÊy trong qu¸ tr×nh c«ng nghÖ cña lß t¹o khÝ th× mçi chu kú ho¹t ®éng
®îc chia lµm 5 giai ®o¹n vµ mçi giai ®o¹n l¹i cã thÓ chia thµnh çc bíc nhá .
Tæng céng cã 12 bíc trong mét chu kú , çc bíc nµy ®îc thùc hiÖn mét çch
tuÇn tù . Nh vËy dùa vµo b¶ng tr¹ng th¸i çc tÝn hiÖu ra cña PLC ta cã thÓ tæng
hîp m¹ch b»ng ph¬ng ph¸p Grafcet nh h×nh II_12 .
Tõ Grafcet ë h×nh II_12 ta cã :
* ë chÕ ®é vËn hµnh lß b×nh thêng :
S0+ = g + S1.12.V6.V8 + S2.12.V6 + S3.12.V6.V8 + S4.12.V6 + S5.12.V1.V2
S0- = S1.1 + S2.1 + S3.1 + S4.1 + S5.1
S1.1+ = S0 + m1
S1.1- = S1. 2
S1.2+ = S1.1.V3.V8
S1.2- = S1.3
S1.3+ = S1.2.V3.V4.V8
S1.3- = S1.4
S1.4+ = S1.3.V3.V8
S1.4- = S1.5
S1.5+ = S1.4.V3.V5.V6.V7.V8
S1.5- = S1.6
S1.6+ = S1.5.V5.V6.V7.V8
S1.6- = S1.7
S1.7+ = S1.6 .V5.V6.V7
S1.7- = S1.8
S1.8+ = S1.7.V1.V2.V5.V7
S1.8- = S1.9
S1.9+ = S1.8.V1.V2.V5.V6.V7.V9
S1.9- = S1.10
S1.10+ = S1.9.V1.V2.V5.V6.V7
S1.10- = S1.11
S1.11+ = S1.10.V5.V6.V7
S1.11- = S1.12
S1.12+ = S1.11.V5.V6.V7.V8
S1.12- = S0
------------------------------------------------------------------------------------------- 19
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
* ë chÕ ®é vËn hµnh kh«ng thªm N2 :
S0- = S1.1 + S2.1 + S3.1 + S4.1 + S5.1
S2.1+ = S0 + m2
S2.1- = S2.2
S2.2+ = S2.1.V3
S2.2- = S2.3
S2.3+ = S2.2.V3.V4
S2.3- = S2.4
S2.4+ = S2.3.V3.V6
S2.4- = S2.5
S2.5+ = S2.4.V3.V5.V6
S2.5- = S2.6
S2.6+ = S2.5.V5.V6
S2.6- = S2.7
S2.7+ = S2.6.V5.V6
S2.7- = S2.8
S2.8+ = S2.7.V1.V2.V5.V6
S2.8- = S2.9
S2.9+ = S2.8. V1.V2.V5.V6
S2.9- = S2.10
S2.10+ = S2.9. V1.V2.V5.V6
S2.10- = S2.11
S2.11+ = S2.10.V5.V6
S2.11- = S2.12
S2.12+ = S2.11.V5.V6
S2.12- = S0
*ë chÕ ®é vËn hµnh kh«ng më van giã lÇn 2 :
S0- = S1.1 + S2.1 + S3.1 + S4.1 + S5.1
S3.1+ = S0 + m3
S3.1- = S3.2
------------------------------------------------------------------------------------------- 20
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
+
S3.2 = S3.1.V3.V8
S3.2- = S3.3
S3.3+ = S3.2.V3.V8
S3.3- = S3.4
S3.4+ = S3.3 .V3.V6
S3.4- = S3.5
S3.5+ = S3.4.V3.V5.V6.V7.V8
S3.5- = S3.6
S3.6+ = S3.5.V5.V6.V7.V8
S3.6- = S3.7
S3.7+ = S3.6.V5.V6.V7
S3.7- = S3.8
S3.8+ = S3.7.V1.V2.V5.V6.V7
S3.8- = S3.9
S3.9+ = S3.8.V1.V2.V5.V6.V7.V9
S3.9- = S3.10
S3.10+ = S3.9.V1.V2.V5.V6.V7
S3.10- = S3.11
S3.11+ = S3.10.V5.V6.V7
S3.11- = S3.12
S3.12+ = S3.11.V5.V6.V7.V8
S3.12- = S0
* ë chÕ ®é vËn hµnh thæi lªn hoµn toµn :
S0- = S1.1 + S2.1 + S3.1 + S4.1 + S5.1
S4.1+ = S0 + m4
S4.1- = S4.2
S4.2+ = S4.1.V3
S4.2- = S4.3
S4.3+ = S4.2.V3.V4
S4.3- = S4.4
S4.4+ = S4.3.V3.V6
S4.4- = S4.5
------------------------------------------------------------------------------------------- 21
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
+
S4.5 = S4.4.V3.V5.V6
S4.5- = S4.6
S4.6+ = S4.5.V5.V6
S4.6- = S4.7
S4.7+ = S4.6.V5.V6
S4.7- = S4.8
S4.8+ = S4.7.V5.V6
S4.8- = S4.9
S4.9+ = S4.8.V5.V6
S4.9- = S4.10
S4.10+ = S4.9.V5.V6
S4.10- = S4.11
S4.11+ = S4.10.V5.V6
S4.11- = S4.12
S4.12+ = S4.11.V5.V6
S4.12- = S0
* ë chÕ ®é vËn hµnh chÕ khÝ tr¬ :
S0- = S1.1 + S2.1 + S3.1 + S4.1 + S5.1
S5.1+ = S0 + m5
S5.1- = S5.2
S5 .2+ = S5.1.V3.V6
S5.2- = S5.3
S5.3+ = S5.2.V3.V4.V6
S5.3- = S5.4
S5.4+ = S5.3.V3.V6
S5.4- = S5.5
S5.5+ = S5.4.V3.V5
S5.5- = S5.6
S5.6+ = S5.5.V5
S5.6- = S5.7
S5.7+ = S5.6.V5
S5.7- = S5.8
------------------------------------------------------------------------------------------- 22
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
+
S5.8 = S5.7.V5
S5.8- = S5.9
S5.9+ = S5.8.V5
S5.9- = S5.10
S5.10+ = S5.9.V5
S5.10- = S5.11
S5.11+ = S5.10.V5
S5.11- = S5.12
S5.12+ = S5.11.V5
S5.12- = S0
5. Lu ®å thuËt to¸n .
C¨n cø vµo yªu cÇu ®Æt ra , ®ång thêi dùa vµo çc hµm ®iÒu khiÓn trªn ta cã
lu ®å cña ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn nh h×nh II_13 .
6. Lùa chän thiÕt bÞ .
§Ó lùa chän thiÕt bÞ vµ ch¬ng tr×nh phÇn mÒm cho viÖc l¾p r¸p bé tù ®éng em
®· kh¶o s¸t nhiÒu chñng lo¹i thiÕt bÞ vµ phÇn mÒm ®iÒu khiÓn ch¬ng tr×nh cña
nhiÒu h·ng ®· ®Æt ®¹i lý t¹i ViÖt Nam . HiÖn nay ë ViÖt Nam thiÕt bÞ vµ phÇn mÒm
®iÒu khiÓn PLC chñ yÕu lµ thuéc 3 h·ng næi tiÕng : OMRON (NhËt B¶n) ,
SIEMENS (§øc) , GEFANUC (Anh) . Thùc tÕ thÊy :
- TÝnh n¨ng kü thuËt , ®é tin cËy thiÕt bÞ vµ ch¬ng tr×nh cña çc h·ng lµ
t¬ng ®¬ng nhau , gi¸ c¶ chªnh lÖch lµ kh«ng ®¸ng kÓ .
- ThiÕt bÞ cña OMRON vµ GEFANNUC míi vµo thÞ trêng ViÖt Nam, thùc
tÕ th× cha sö dông nhiÒu . Çc dÞch vô l¾p ®Æt , b¶o hµnh , t vÊn kü thuËt
cha chuyªn s©u , çc v¨n phßng cña 2 h·ng nµy míi chØ mang tÝnh chÊt
qu¶ng ço .
- ThiÕt bÞ Siemens ®· chiÕm lÜnh thÞ trêng ViÖt Nam tõ rÊt sím . HiÖn t¹i
cã nhiÒu nhµ m¸y l¾p ®Æt vµ sö dông nh : nhµ m¸y xi m¨ng Hoµng
Th¹ch , thuû ®iÖn Hoµ B×nh , nhµ m¸y bia Halida , nhµ m¸y thuèc l¸
Th¨ng Long … VÒ mÆt dÞch vô l¾p ®Æt , b¶o hµnh , t vÊn kü thuËt s©u
réng , do vËy em chän thiÕt bÞ PLC cña h·ng Siemens .
Cô thÓ : - PhÇn cøng PLC Simatics S7-300 .
- PhÇn mÒm : Step 7 .
Sau ®©y lµ çc th«ng sè kü thuËt cña thiÕt bÞ :
------------------------------------------------------------------------------------------- 23
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
a. CPU Simatics S7-300 : CPU 314 .
- §iÖn ¸p nguån nu«i : 24v
- §iÖn ¸p dao ®éng cho phÐp : 20,4 ¸ 28,8v
- Dßng ®iÖn ®Þnh møc : 1A
- C«ng suÊt tiªu hao : 8W
- Bé nhí RAM : 24Kb/800 lÖnh (1 lÖnh = 3 byte)
- Bé nhí c¬ së : 2048 bÝt
- Thêi gian thùc hiÖn 1 lÖnh : 0,3 ms
- Bé ®Õm : 64
- Bé thêi gian :125
- Digital I/O cùc ®¹i cho phÐp : 512
- Analog I/O cùc ®¹i cho phÐp : 64
- Cæng giao tiÕp : MPI
- Nèi m¹ng : SINEC L2/L2DP
- Träng lîng : 530 gam
- KÝch thíc (dµi x cao x réng) : 80 x125 x120 (mm) .
b. Modul Digital Input .
- Sè ®Çu vµo :16
- §iÖn ¸p nguån nu«i :24v
- §iÖn ¸p vµo møc '1' : 11 ¸ 30v
- §iÖn ¸p vµo møc '0' : -3 ¸ 5v
- Dßng ®iÖn vµo møc '1' : 7,5 mA
- C«ng suÊt tiªu hao : 3,5W
- Träng lîng : 200gam
c. Modul Digital Ouput
- Sè ®Çu ra : 16
- §iÖn ¸p nguån nu«i : 24v
- §iÖn ¸p ra møc '1' : 5mA ¸ 0,5A
- Dßng ®iÖn tiªu thô tæng (ë 60o) : 2A
------------------------------------------------------------------------------------------- 24
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
- C«ng suÊt tiªu hao : 4,9W
- Träng lîng : 190gam
d. Modul POWER Suply PS 307 PE
(nguån cung cÊp riªng cho m¹ch vi xö lý)
- §iÖn ¸p vµo : 120/230v
- §iÖn ¸p dao ®éng cho phÐp : 93 ¸ 132v/187 ¸264v
- TÇn sè :50/60Hz
- Dßng ®iÖn ®Þnh møc vµo : 2/1A
- §iÖn ¸p ra : 24v(±5%)
- Dßng cùc ®¹i :5A
- C«ng suÊt tiªu hao :18W
- Träng lîng :740gam
------------------------------------------------------------------------------------------- 25
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
Ch¬ng III : T×M HIÓU Vµ øNG DôNG PLC TRONG THIÕT KÕ HÖ

THèNG §IÒU KHIÓN KHèNG CHÕ .
A : T×m hiÓu PLC .

III_1: CÊu tao chung cña PLC .
ThiÕt bÞ ®iÒu khiÓn logic kh¶ tr×nh (Programmable Logic Control) viÕt t¾t lµ
PLC , lµ lo¹i thiÕt bÞ cho phÐp thùc hiÖn çc thuËt to¸n ®iÒu khiÓn sè th«ng qua 1
ng«n ng÷ lËp tr×nh thay cho viÖc ph¶i thÓ hiÖn thuËt to¸n ®ã b»ng m¹ch sè .
§Ó cã thùc hiÖn ®îc mét ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn , PLC ph¶i cã tÝnh n¨ng nh
mét m¸y tÝnh , nghÜa lµ ph¶i cã mét bé vi xö lý (CPU) , mét hÖ ®iÒu hµnh , bé nhí
®Ó lu ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn , d÷ liÖu vµ çc cæng vµo/ra ®Ó giao tiÕp ®îc víi
®èi tîng ®iÒu khiÓn vµ ®Ó trao ®æi th«ng tin víi m«i trêng xung quanh . Bªn c¹nh
®ã nh»m phôc vô bµi to¸n ®iÒu khiÓn sè , PLC cßn ph¶i cã thªm çc khèi chøc
n¨ng ®Æc biÖt kh¸c nh : bé ®Õm (Counter) , bé thêi gian (Timer) …vµ nh÷ng khèi
hµm chuyªn dông (h×nh díi) .
CPU
Bé nhí ch¬ng tr×nh
Khèi vi xö
lý trung Timer
Bé ®Öm t©m
+ Counter
vµo / ra
HÖ ®iÒu
hµnh BÝt cê
Cæng vµo ra Bus cña PLC

onboard
Qu¶n lý ghÐp nèi
Cæng ng¾t vµ
®Õm tèc ®é cao
------------------------------------------------------------------------------------------- 26
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
1. Bé xö lý trung t©m (CPU) .
Bé xö lý trung t©m lµ h¹t nh©n cña PLC , nã thùc hiÖn çc phÐp tÝnh logic , sè
häc vµ ®iÒu khiÓn toµn bé ho¹t ®éng cña hÖ thèng .
Bé xö lý gäi çc lÖnh tõ bé nhí ®Ó thùc hiÖn mét çch tuÇn tù . Theo ch¬ng
tr×nh nã xö lý çc th«ng tin ®Çu vµo vµ chuyÓn kÕt qu¶ xö lý ®Õn ®Çu ra. Trªn thùc
tÕ , mäi PLC thÕ hÖ míi ®Òu dùa trªn kü thuËt vi xö lý . Mét sè PLC cßn sö dông
thªm çc bé vi xö lý chuyªn dông ®Ó ®iÒu khiÓn çc chøc n¨ng , phøc t¹p nh çc
phÐp tÝnh to¸n häc hay bé ®iÒu chØnh PID .
2. Bé nhí .
Mäi PLC ®Òu dùa trªn 2 lo¹i bé nhí lµ : ROM vµ RAM cã dung lîng tuú
thuéc vµo thiÕt kÕ riªng cña tõng lo¹i PLC . ViÖc sö dông çc phÇn cña bé nhí phô
thuéc vµo thiÕt kÕ hÖ thèng cña nhµ s¶n xuÊt , tuy nhiªn cã thÓ ph©n chia bé nhí
cña PLC Ýt nhÊt thµnh 5 vïng sau :
- Bé nhí ®iÒu hµnh (Executive Memory)
- Bé nhí hÖ thèng (System Memory)
- B¶ng ¶nh vµo ra (I/O Image Table)
- Bé nhí sè liÖu (Data Memory)
- Bé nhí ch¬ng tr×nh (User Program Memory)
2.1 Bé nhí ®iÒu hµnh .
Bé nhí ®iÒu hµnh (hay hÖ ®iÒu hµnh) lu«n n»m trong ROM , do ®îc ph¸t
triÓn bëi nhµ s¶n xuÊt nªn rÊt Ýt khi cÇn thay ®æi . HÖ ®iÒu hµnh lµ mét ch¬ng tr×nh
ng«n ng÷ m¸y ®Æt biÖt ®Ó ch¹y PLC nã chØ dÉn cho bé vi xö lý ‘®äc’ vµ ‘hiÓu’ çc
lÖnh , biÓu tîng do ngêi sö dông lËp tr×nh , theo dâi mäi tr¹ng th¸i ra vµ duy tr×
gi¸m s¸t çc tr¹ng th¸i hiÖn t¹i cña hÖ thèng .
2.2 Bé nhí hÖ thèng .
Khi hÖ ®iÒu hµnh thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh th× cÇn mét sè vïng ®Ó lu gi÷
kÕt qu¶ vµ th«ng tin trung gian , do ®ã mét phÇn cña bé nhí RAM ®îc dïng cho
môc ®Ých nµy . Th«ng thêng vïng bé nhí hÖ thèng chØ do hÖ ®iÒu hµnh sö dông .
Mét sè PLC dïng bé nhí hÖ thèng cho viÖc lu gi÷ th«ng tin liªn l¹c gi÷a bé lËp
tr×nh víi hÖ ®iªï hµnh . VÝ dô nh hÖ ®iÒu hµnh t¹o mét m· lçi chøa trong vïng bé
nhí hÖ thèng , nh vËy trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn , ch¬ng tr×nh sö dông cã thÓ ®äc
m· lçi nµy ®Ó xö lý . MÆt kh¸c ngêi sö dông còng cã thÓ göi th«ng tin cho hÖ ®iÒu
------------------------------------------------------------------------------------------- 27
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
hµnh tríc khi thùc hiÖn ch¬ng tr×nh sö dông b»ng çch ghi th«ng tin vµo vïng bé
nhí nµy .
2.3 B¶ng ¶nh vµo ra .
Mét phÇn cña bé nhí RAM ®îc dïng ®Ó lu gi÷ tr¹ng th¸i hiÖn t¹i cña çc
tÝn hiÖu vµo ra hay cßn gäi lµ b¶ng ¶nh vµo ra . Nh vËy tr¹ng th¸i mçi tÝn hiÖu vµo
ra ®îc lu gi÷ t¹i mét vÞ trÝ t¬ng øng trong b¶ng ¶nh vµo ra vµ cã ®Þa chØ duy
nhÊt x¸c ®Þnh , mçi modul vµo ra ®¬n lÎ ®îc g¸n mét vïng riªng trong b¶ng ¶nh
vµo ra .
2.4 Bé nhí sè liÖu .
Bé nhí sè liÖu ®îc dïng ®Ó lu gi÷ çc sè liÖu cÇn thiÕt trong ch¬ng tr×nh
nh tr¹ng th¸i bé ®Õm , bé thêi gian , çc tham sè to¸n h¹ng hay çc qu¸ tr×nh cÇn
lu gi÷ sè liÖu t¹m thêi . Mét sè nhµ chÕ t¹o chia vïng bé nhí sè liÖu thµnh 2 vïng:
1 cho sè liÖu cè ®Þnh vµ 1 cho sè liÖu thay ®îc . Vïng sè liÖu cè ®Þnh chØ cã thÓ
lËp tr×nh th«ng qua thiÕt bÞ lËp tr×nh , CPU kh«ng cho phÐp ghi sè liÖu vµo vïng nµy
mµ chØ ®îc ghi sè liÖu vµo vïng sè liÖu thay ®æi ®îc .
2.5 Bé nhí ch¬ng tr×nh
Vïng cuèi cña bé nhí trong PLC ®îc dïng ®Ó chøa ch¬ng tr×nh cña ngêi
sö dông . §©y lµ vïng nhí mµ hÖ ®iÒu hµnh sÏ chØ cho CPU ®äc vµ thùc hiÖn çc
lÖnh cña ch¬ng tr×nh . Vïng nhí ch¬ng tr×nh cã thÓ ®îc chia nhá tiÕp nÕu CPU
dïng mét phÇn cña bé nhí nµy ®Ó lu gi÷ çc th«ng b¸o m· ASCII , çc ch¬ng
tr×nh con hay çc hµm ®Æc biÖt kh¸c .
PhÇn lín çc PLC lu gi÷ çc sè liÖu vµ ch¬ng tr×nh sö dông trong RAM .
Mét sè hÖ thèng cho phÐp lu gi÷ c¶ ch¬ng tr×nh vµ vïng sè liÖu cè ®Þnh trong bé
nhí EPROM , khi ®ã ngêi sö dông cã thÓ lËp tr×nh ch¹y thö trong RAM cho ho¹t
®éng ®óng tríc khi n¹p vµo EPROM . Lu ý r»ng , bé nhí RAM cã ®Æc ®iÓm lµ
néi dung bé nhí thay ®æi nhanh nhng bé nhí sÏ bÞ xo¸ khi cã lçi nguån cung cÊp
vµ kh«ng cã nguån backup . §Ó lu gi÷ an toµn ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn ph¶i ghi
vµo bé nhí EPROM hoÆc EEROM . Tuy nhiªn çc bé nhí ROM cã thêi gian truy
cËp lín nªn khi khëi t¹o PLC çc ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn trªn bé nhí phô
(EPROM or EEROM) nµy thêng ®îc sao chÐp vµo RAM nh»m t¨ng tèc ®é ho¹t
®éng cña hÖ thèng .
3. Khèi vµo ra .
------------------------------------------------------------------------------------------- 28
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
Khèi vµo ra cña PLC thùc hiÖn c«ng viÖc ghÐp nèi gi÷a çc thiÕt bÞ c«ng
nghiÖp c«ng suÊt lín víi m¹ch ®iÖn tö c«ng suÊt nhá , chøa vµ thùc hiÖn ch¬ng
tr×nh ®iÒu khiÓn . PhÇn lín çc PLC thùc hiÖn víi çc ®iÖn ¸p trong tõ 5¸15v (®iÖn
¸p TTL vµ CMOS) , trong khi tÝn hiÖu tõ thiÕt bÞ vµo cã thÓ lín h¬n rÊt nhiÒu ,
thêng tõ 24¸240v víi dßng vµo mét vµi ampe .
Nh vËy khèi vµo ra lµ bé ghÐp nèi gi÷a m¹ch ®iÖn tö cña PLC víi thÕ giíi
bªn ngoµi do ®ã ®¶m b¶o ®îc tr¹ng th¸i tÝn hiÖu cÇn thiÕt víi tÝnh chÊt çch ly.
§iÒu nµy cho phÐp PLC ®îc nèi trùc tiÕp víi çc c¬ cÊu chÊp hµnh , çc thiÕt bÞ
vµo ra mµ kh«ng cÇn m¹ch ®iÖn hoÆc r¬le trung gian .
Mét tiªu chuÈn ®Ò ra ®èi víi tÊt c¶ çc kªnh I/O lµ ph¶i ®îc çch ly víi hÖ
®iÒu khiÓn vi xö lý ®¾t tiÒn b»ng viÖc sö dông m¹ch Optoilator trªn çc modul vµo
ra .
ë PLC cì nhá cã çc ®Çu vµo ra trong cïng mét khèi víi CPU th× çc ®Çu vµo
còng nh çc ®Çu ra thêng chuÈn cïng mét lo¹i ®Ó kinh tÕ cho nhµ s¶n xuÊt . Çc
PLC kiÓu modul gióp ngêi sö dông linh ho¹t trong viÖc lùa chän , kÕt hîp çc
khèi vµo ra cã møc tÝn hiÖu thÝch hîp .
III_2 : Giíi thiÖu vÒ PLC S7-300 .

1. Giíi thiÖu chung .
SIMATIC S7 lµ lo¹i PLC dïng ®Ó ®iÒu khiÓn çc hÖ thèng c«ng nghiÖp . S7-
300 rÊt thuËn tiÖn vµ kinh tÕ cho nh÷ng hÖ cã nhiÒu d©y nèi , cho nh÷ng nhiÖm vô
kh¸c nhau . VÝ dô nh :
- M¸y dïng cho môc ®Ých ®Æc biÖt .
- M¸y dÖt .
- M¸y ®ãng gãi .
- §iÒu khiÓn hÖ thèng .
- M¸y c«ng cô .
CPU cña S7-300 cã 5 lo¹i , tuú theo nhiÖm vô cô thÓ mµ chän cho thÝch hîp :
CPU312 IFM , CPU313, CPU314 , CPU315 , CPU315-2DP .
1.1 §Æc ®iÓm chung cña S7-300 .
CPU S7-300 gåm çc bé phËn sau :
- Bé xö lý trung t©m CPU .
------------------------------------------------------------------------------------------- 29
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
- Modul tÝn hiÖu vµo ra (SMs) cã thÓ lµ sè hoÆc t¬ng tù .
- Modul chøc n¨ng (FMs) ®Ó ®Õm nhanh .
- M¹ch nguån (PSs) cung cÊp ®iÖn ¸p 115/230v .
- Modul giao diÖn (IMs) ®Ó nèi çc modul më réng .
1.2 §Æc ®iÓm cña çc CPU .
- CPU312 IFM : dïng ®Ó ®o lêng tÇn sè tíi 10KHz ng¾t ®Çu vµo vµ xö lý
nhanh (xö lý mét sù kiÖn ng¾t trong 1ms hoÆc Ýt h¬n) .
- CPU313 : dïng cho nh÷ng øng dông nhá , yªu cÇu cÇn xö lý nhanh .
- CPU314 : dïng cho nh÷ng øng dông yªu cÇu cÇn xö lý nhanh .
- CPU315 vµ CPU315-2DF : dïng cho nh÷ng nhiÖm vô phøc t¹p vµ cho hÖ cã
cÊu tróc phøc t¹p .
B¶ng III_14 nªu çc th«ng sè kü thuËt cña çc lo¹i CPU nãi trªn .
2. CÊu tróc cña CPU S7-300 .
H×nh díi tr×nh bµy tæng quan vÒ çch ph©n chia bé nhí cho çc vïng nhí
kh¸c nhau . I/O ngo¹i vi
System memory
Accumulator
ACCU1 Bé ®Öm ra sè Q
Bé ®Öm vµo sè I
ACCU2
Vïng nhí cê M
Timer T
Address register Counter
AR1
AR2 Work memory

· Logic block
Data block register · Data block
· Local block , Stack
DB (share)
DI (instance)
Load memory
· user program (RAM)
Status word
· User program (EEPROM)
Status
Bao gåm :
- Vïng System memory
- Vïng Load memory
------------------------------------------------------------------------------------------- 30
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
- Vïng Work memory
KÝch thíc cña çc vïng nhí nµy phô thuéc vµo chñng lo¹i cña tõng modul CPU.
Load memory : Lµ vïng nhí chøa ch¬ng tr×nh øng dông (do ngêi sö dông
viÕt) bao gåm tÊt c¶ çc khèi ch¬ng tr×nh øng dông OB , FC , FB , çc khèi
ch¬ng tr×nh trong th viÖn hÖ thèng ®îc sö dông (SFC,SFB) . Vïng nhí nµy ®îc
t¹o bëi mét phÇn bé nhí RAM cña CPU vµ EEPROM (nÕu cã EEPROM) . Khi
thùc hiÖn ®éng t¸c xo¸ bé nhí (MRES) toµn bé çc khèi ch¬ng tr×nh n»m trong
RAM sÏ bÞ xo¸ . Còng nh vËy , khi ch¬ng tr×nh hay khèi d÷ liÖu ®îc ®æ (down
load) , tõ thiÕt bÞ lËp tr×nh (PG , m¸y tÝnh) vµo modul CPU , chóng sÏ ®îc ghi lªn
phÇn RAM cña vïng nhí Load memory .
Work memory : Lµ vïng nhí chøa çc khèi DB ®ang ®îc më , khèi ch¬ng
tr×nh (OB,FC,FB,SFC hoÆc SFB) ®ang ®îc CPU thùc hiÖn vµ phÇn bé nhí cÊp ph¸t
cho nh÷ng tham sè h×nh thøc ®Ó çc khèi ch¬ng tr×nh nµy trao ®æi tham trÞ víi hÖ
®iÒu hµnh vµ víi çc khèi ch¬ng tr×nh kh¸c (local block) . T¹i mét thêi ®iÓm nhÊt
®Þnh v×ng Work memory chØ chøa mét khèi ch¬ng tr×nh .Sau khi khèi ch¬ng
tr×nh ®ã ®îc thùc hiÖn xong th× hÖ ®iÒu hµnh sÏ xo¸ nã khái Work memory vµ n¹p
vµo ®ã khèi ch¬ng tr×nh kÕ tiÕp ®Õn lît ®îc thùc hiÖn .
System memory : lµ vïng nhí chøa çc bé ®Öm vµo/ra sè (I,Q) , çc biÕn cê
(M) , thanh ghi C-Word,PV,T-bit cña Timer , thanh ghi C-Word,PV,C-bit cña
Counter . ViÖc truy cËp , söa ®æi d÷ liÖu nh÷ng « nhí thuéc vïng nhí nµy ®îc
ph©n chia hoÆc bëi hÖ ®iÒu hµnh cña CPU hoÆc do ch¬ng tr×nh øng dông .
Ngoµi ra cßn cã :
- 2 thanh ghi 32 bits (ACCU1 vµ ACCU2) : dïng ®Ó n¹p vµ thùc hiÖn çc
phÐp to¸n .
- 2 thanh ghi ®Þa chØ 32 bits (AR1 vµ AR2) : dïng ®Ó chØ dÉn ®Þa chØ .
- Tõ tr¹ng th¸i 16 bits (STW) : dïng ®Ó chøa kÕt qu¶ RLO , OV , OS , CCO
, CC1 .
3. Ho¹t ®éng cña CPU .
Ho¹t ®éng cña CPU S7-300 ®îc chia ra thµnh çc bíc sau :
- CPU quÐt tr¹ng thai cña modul vµo vµo cËp nhËt vµo thanh ghi ¶nh .
- CPU thùc hiÖn ch¬ng tr×nh cña ngêi sö dông .
- CPU ®a kÕt qu¶ tõ thanh ghi ¶nh ra çc modul ra . Sau khi ghi kÕt qu¶
lªn ®Çu ra th× CPU thùc hiÖn tiÕp çc bíc cña chu kú tiÕp theo .
------------------------------------------------------------------------------------------- 31
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
Chu kú quÐt cña CPU ®îc miªu t¶ trong s¬ ®å díi ®©y :
Khëi ®éng ch¬ng tr×nh

OB100 (Start-up)
KiÓm tra thêi gian quÐt ,

chu kú quÐt
§äc tr¹ng th¸i ®Çu vµo

vµ chuyÓn vµo b¶ng ¶nh
Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh

TÝn trong OB1 (chu kú xö lý)
hiÖu
tõ Sù kiÖn (tÝn hiÖu thêi
modul gian, xö lý giao tiÕp…)
ngo¹i
vi Gäi çc khèi OB kh¸c
ViÕt tíi xö lý b»ng ¶nh
4. Çc chÕ ®é ho¹t ®éng cña CPU S7-300 .

CPU S7-300 ho¹t ®«ng theo 3 chÕ ®é sau :
- ChÕ ®é START_UP
- ChÕ ®é STOP
- ChÕ ®é RUN
4.1 ChÕ ®é STOP
- §Æt I/O ë tr¹ng th¸i x¸c ®Þnh tríc ®ã .
- Kh«ng thùc hiÖn ch¬ng tr×nh .
4.2 ChÕ ®é START_UP
- Thùc hiÖn khëi ®éng l¹i .
------------------------------------------------------------------------------------------- 32
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
- Xo¸ nh÷ng phÇn duy tr× cña bÝt nhí , bé thêi gian , bé ®Õm …
- Lo¹i bá tÊt c¶ çc th«ng b¸o dù tr÷ xö lý vµ th«ng b¸o chuÈn bÞ lµm viÖc .
- Néi dung danh s¸ch ®Þa chØ vµ b¶ng ¶nh I/O .
- N¹p th«ng sè çc modul vµo .
- §äc cÊu h×nh I/O vµ so s¸nh tr¹ng th¸i thùc tÕ cña I/O vËt lý víi tr¹ng th¸i
x¶y ra .
4.3 ChÕ ®é RUN
Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh cña ngêi sö dông , cËp nhËt I/O , xö lý çc tÝn hiÖu
vµo ra ®a ra .
Ho¹t ®éng cña CPU S7-300 ®îc m« t¶ nh h×nh sau :
- Tr¹ng th¸i 1 : Khi bËt nguån
- Tr¹ng th¸i 2 : Khi lùa chän RUN or RUN_P , lóc nµy CPU trong chÕ ®é
START_UP .
- Tr¹ng th¸i 3 : NÕu cã lçi CPU chuyÓn sang chÕ ®é STOP .
- Tr¹ng th¸i 4 : NÕu START_UP xö lý thµnh c«ng th× CPU chuyÓn sang chÕ
®é RUN .
- Tr¹ng th¸i 5 : NÕu cã lçi th× CPU chuyÓn sang chÕ ®é STOP .
2 4
START_
UP
3
1
STOP RUN
5. Çch ®äc vµ ghi d÷ liÖu cña CPU .

5.1 Çch ®oc d÷ liÖu tõ ®Çu vµo .
- CPU ®äc gi¸ trÞ tõ ®Çu vµo nh mét phÇn cña chu kú quÐt . Gi¸ trÞ cña mçi
®Çu vµo ®îc n¹p xuèng b¶ng ¶nh vµo (b¶ng ¶nh cã 128 byte) .
- Dùa trªn viÖc x¸c ®Þnh ®Þa chØ b»ng lÖnh , ch¬ng tr×nh ®äc gi¸ trÞ ®Çu vµo
hoÆc th«ng qua b¶ng ¶nh hoÆc vïng nhí ®Çu vµo ngo¹i vi (truy cËp trùc tiÕp tíi
modul ®Çu vµo) .
------------------------------------------------------------------------------------------- 33
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
5.2 Çch viÕt d÷ liÖu ®Çu ra
- Çch viÕt tíi ®Çu ra 1 çch tuÇn tù . Ch¬ng tr×nh chuyÓn d÷ liÖu hoÆc lµ tíi
vïng nhí hoÆc lµ tíi ®Çu ra ngo¹i vi (truy cËp trùc tiÕp tíi modul ®Çu ra) . ViÖc
chuyÓn d÷ liÖu cã thÓ lµ bits , byte , tõ .
- CPU cËp nhËt ®Çu ra nh mét phÇn cña chu kú quÐt . Gi¸ trÞ trong b¶ng xö lý
¶nh ra ®îc chuyÓn tíi ®Çu ra vËt lý .
6. §Þa chØ tuyÖt ®èi cho I/O vËt lý .
§Þa chØ I/O vËt lý cña hÖ PLC S7-300 t¬ng øng víi çc vïng nhí ngo¹i vi
th«ng qua ®ã ta cã thÓ truy cËp I/O qua b¶ng ¶nh vµo vµ b¶ng ¶nh ra .
ViÖc ®Þnh ®Þa chØ tuyÖt ®èi cña mçi ®Çu vµo vµ ra phô thuéc vµo sè khe (slot)
mµ modul ®ã c¾m . Ngoµi ra viÖc g¸n ®Þa chØ cho I/O cã thÓ truy cËp theo biÓu
tîng . Trong mét ch¬ng tr×nh cã thÓ lÆp 2 ®Þa chØ : biÓu tîng vµ gi¸ trÞ tuyÖt ®èi
nhng kh«ng xen lÉn vµo nhau ®îc .ViÖc mÆc ®Þnh ®Þa chØ cho I/O ®îc m« t¶
b»ng h×nh III_15 .
III_3 : Mét sè lÖnh c¬ b¶n trong ng«n ng÷ lËp tr×nh STEP7 .
Çc lo¹i PLC nãi chung thêng cã nhiÒu ng«n ng÷ lËp tr×nh nh»m phôc çc
®èi tîng sö dông kh¸c nhau . PLC S7-300 cã 3 ng«n ng÷ lËp tr×nh c¬ b¶n :
- Ng«n ng÷ 'liÖt kª lÖnh' , ký lµ STL (Statement list) . §©y lµ d¹ng ng«n ng÷
lËp tr×nh th«ng thêng cña m¸y tÝnh . Mét ch¬ng tr×nh ®îc ghÐp bëi
nhiÒu c©u lÖnh theo mét thuËt to¸n nhÊt ®Þnh, mçi lÖnh chiÕm mét hµng vµ
®Òu cã cÊu tróc 'tªn lÖnh' + 'to¸n h¹ng' .
- Ng«n ng÷ 'h×nh khèi' , ký hiÖu lµ FBD (Function block diagram) . §©y
còng lµ kiÓu ng«n ng÷ ®å häa dµnh cho ngêi cã thãi quen thiÕt kÕ m¹ch
®iÒu khiÓn sè .
- Ng«n ng÷ 'h×nh thang' , ký hiÖu lµ LAD (Ladder logic) . §©y lµ d¹ng nh«n
ng÷ ®å ho¹ thÝch hîp víi nh÷ng ngêi quen thiÕt kÕ m¹ch ®iÒu khiÓn logic .
Mét ch¬ng tr×nh viÕt trªn LAD hoÆc FBD cã thÓ chuyÓn sang ®îc d¹ng STL,
nhng ngîc l¹i th× kh«ng ®îc . Trong STL cã nhiÒu lÖnh kh«ng cã trong LAD
hay FBD . ChÝnh v× lý do ®ã , trong ®å ¸n nµy em chØ giíi thiÖu ng«n ng÷ STL ®Ó
lËp tr×nh minh häa .
Nh ®· nãi ë trªn , cÊu tróc cña mét lÖnh STL cã d¹ng : 'tªn lÖnh' + 'to¸n h¹ng'
VÝ dô : Nh·n : L PIW304 // §äc néi dung cæng vµo cña modul analog
------------------------------------------------------------------------------------------- 34
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
tªn lÖnh to¸n h¹ng

trong ®ã to¸n h¹ng cã thÓ lµ mét d÷ liÖu hoÆc mét ®Þa chØ « nhí .
Khi thùc hiÖn lÖnh , CPU sÏ ghi nhËn l¹i tr¹ng th¸i cña ph¸p tÝnh trung gian
còng nh cña kÕt qu¶ vµo mét thanh ghi ®Æc biÖt 16 bits ,®îc gäi lµ thanh ghi
tr¹ng th¸i (Status word) . MÆc dï thanh ghi tr¹ng th¸i nµy cã ®é dµi 16 bits nhng
chØ sö dông 9 bits víi cÊu tróc nh sau :
8 7 6 5 4 3 2 1 0
BR CC1 CC0 OV OS OR STA RLO FC
- FC (First check) : Khi ph¶i thùc hiÖn mét d·y lÖnh logic liªn tiÕp nhau gåm
çc phÐp tÝnh Ù,Ú vµ nghÞch ®¶o , bit FC cã gi¸ trÞ b»ng 1 . Nãi çch kh¸c ,
FC=0 khi d·y lÖnh logic tiÕp ®iÓm võa ®îc kÕt thóc .
- RLO (Result of logic operation) : KÕt qu¶ tøc thêi cña phÐp tÝnh logic võa
®îc thùc hiÖn .
- STA (Status bit) : BÝt tr¹ng th¸i nµy lu«n cã gi¸ trÞ logic cña tiÕp ®iÓm ®îc
chØ ®Þnh trong lÖnh .
- OR : Ghi l¹i gi¸ trÞ cña phÐp tÝnh logic Ù cuèi cïng ®îc thùc hiÖn ®Ó phô
gióp cho viÖc thùc hiÖn phÐp to¸n Ú sau ®ã . §iÒu nµy lµ cÇn thiÕt v× trong
mét biÓu thøc hµm hai trÞ , phÐp tÝnh Ù bao giê còng ph¶i ®îc thùc hiÖn
tríc çc phÐp tÝnh Ú .
- OS (Stored overflow bit) : Ghi l¹i gi¸ trÞ bÝt bÞ trµn ra ngoµi m¶ng « nhí .
- OV (Overflow bit) : BÝt b¸o kÕt qu¶ phÐp tÝnh bÞ trµn ra ngoµi m¶ng « nhí .
- CC0 vµ CC1 (Condition code) : Hai bÝt b¸o tr¹ng th¸i cña kÕt qu¶ phÐp tÝnh
víi sè nguyªn , sè thùc , phÐp dÞch chuyÓn hoÆc phÐp tÝnh logic trong ACCU
- BR (Binary result bit) : BÝt tr¹ng th¸i cho phÐp liªn kÕt hai lo¹i ng«n ng÷ lËp
tr×nh STL vµ LAD . Ch¼ng h¹n cho phÐp ngêi sö dông cã thÓ viÕt mét khèi
ch¬ng tr×nh FB hoÆc FC trªn ng«n ng÷ STL nhng gäi vµ sö dông chóng
trong mét ch¬ng tr×nh kh¸c viÕt trªn LAD . §Ó t¹o ra mét mèi liªn kÕt ®ã ,
ta cÇn ph¶i kÕt thóc mét khèi ch¬ng tr×nh trong FB , FC b»ng lÖnh ghi .
1. Çc lÖnh logic .
A : quÐt gi¸ trÞ to¸n h¹ng víi '1' , kÕt qu¶ kÕt hîp víi RLO qua
phÐp to¸n AND .
------------------------------------------------------------------------------------------- 35
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
AN : quÐt gi¸ trÞ to¸n h¹ng víi '0' , kÕt qu¶ kÕt hîp víi RLO qua
phÐp to¸n AND .
O : quÐt gi¸ trÞ to¸n h¹ng víi '1' , kÕt qu¶ kÕt hîp víi RLO qua
phÐp to¸n or .
ON : quÐt gi¸ trÞ to¸n h¹ng víi '0' , kÕt qu¶ kÕt hîp víi RLO qua
phÐp to¸n or .
2. Lªnh SET vµ RESET .
S : g¸n gi¸ trÞ '1' cho to¸n h¹ng nÕu RLO = '1' .
R : xo¸ to¸n h¹ng vÒ '0' nÕu RLO = '1' .
SET : g¸n gi¸ trÞ '1' cho çc bÝt .
CLR : xo¸ gi¸ trÞ çc bÝt vÒ '0' .
3. Çc lÖnh n¹p vµ chuyÓn .
L : n¹p néi dung to¸n h¹ng vµo thanh ghi ACC1 .
T : chuyÓn néi dung cña thanh ghi ACC1 ®Õn to¸n h¹ng .
4. Çc lÖnh so s¸nh néi dung cña 2 thanh ghi ACC1 vµ ACC2 .
a. So s¸nh b»ng :
== I : so s¸nh b»ng nhau gi÷a 2 sè nguyªn chøa trong 2 thanh ghi .
== D : so s¸nh b»ng nhau gi÷a 2 sè nguyªn díi d¹ng tõ kÐp chøa
trong 2 thanh ghi .
== R : so s¸nh b»ng nhau gi÷a 2 sè thùc chøa trong 2 thanh ghi .
b. So s¸nh kh¸c :
<> I : so s¸nh kh¸c nhau gi÷a 2 sè nguyªn chøa trong 2 thanh ghi .
<> R : so s¸nh kh¸c nhau gi÷a 2 sè thùc chøa trong 2 thanh ghi .
<> D : so s¸nh kh¸c nhau gi÷a 2 sè nguyªn díi d¹ng tõ kÐp chøa
trong 2 thanh ghi .
c. So s¸nh h¬n :
>I , >D , >R : gi¸ trÞ néi dung chøa trong thanh ghi thø nhÊt lín h¬n gi¸ trÞ néi
dung chøa trong thanh ghi thø hai (díi d¹ng sè nguyªn , tõ kÐp , sè
thùc) .
d. So s¸nh nhá h¬n :
------------------------------------------------------------------------------------------- 36
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
<I , <D , <R : gi¸ trÞ néi dung chøa trong thanh ghi thø nhÊt nhá h¬n gi¸ trÞ néi
dung chøa trong thanh ghi thø hai (díi d¹ng sè nguyªn , tõ kÐp , sè
thùc) .
e. So s¸nh lín h¬n hoÆc b»ng :
>=I, >=D, >=R : gi¸ trÞ néi dung chøa trong thanh ghi thø nhÊt lín h¬n hoÆc b»ng
gi¸ trÞ néi dung chøa trong thanh ghi thø hai (díi d¹ng sè nguyªn , tõ
kÐp , sè thùc) .
f. So s¸nh nhá h¬n hoÆc b»ng :
<=I, <=D, <=R : gi¸ trÞ néi dung chøa trong thanh ghi thø nhÊt nhá h¬n hoÆc b»ng
gi¸ trÞ néi dung chøa trong thanh ghi thø hai (díi d¹ng sè nguyªn , tõ
kÐp , sè thùc) .
5. Çc lÖnh nh¶y .
JC < nh·n > :nh¶y ®Õn nh·n khi kÕt qu¶ cña RLO = '1' .
JU < nh·n > : nh¶y ®Õn nh·n kh«ng phô thuéc vµo RLO .
Ngoµi ra cßn cã çc lÖnh nh¶y kh¸c nh : JZ , JN , JP , JPZ , JPM .
6. Çc lÖnh gäi .
CALL < khèi > : ch¬ng tr×nh quÐt tiÕp tôc ë khèi ®îc gäi .
CC < khèi > : gäi khèi khi RLO = '1' .
UC < khèi > : gäi khèi kh«ng phô thuéc vµo RLO .
7. Çc lÖnh to¸n häc .
Çc lÖnh to¸n häc ( +, - , * , / ) ®îc thùc hiÖn gi÷a 2 thanh ghi ACC1 vµ
ACC2 kÕt qu¶ ®îc göi vµo ACC1 .
a. §èi víi sè nguyªn :
+I , -I , *I , /I : céng , trõ , nh©n , chia néi dung cña 2 thanh ghi díi d¹ng
sè nguyªn .
b. §èi víi d÷ liÖu ghi díi d¹ng tõ kÐp :
+D , -D , *D , /D : céng , trõ , nh©n , chia néi dung cña 2 thanh ghi díi d¹ng
tõ kÐp .
c. §èi víi sè thùc :
+R , -R , *R , /R : céng , trõ , nh©n , chia néi dung cña 2 thanh ghi díi d¹ng
sè thùc .
8. Çc bé thêi gian .
------------------------------------------------------------------------------------------- 37
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
Trong S7-300 cã 5 lo¹i bé thêi gian lµ :SP ,SE ,SD ,SS ,SF .
- SP : bé thêi gian d¹ng xung , bé nµy khëi ®éng ngay sau khi RLO chuyÓn
tõ '0' lªn '1' vµ bÞ xo¸ vÒ '0' khi RLO vÒ '0' . Tr¹ng th¸i ®Çu ra lµ '1' trong
suèt thêi gian ho¹t ®éng .
- SE : bé thêi gian xung më réng , bé nµy ®îc khëi ®éng theo sên lªn cña
RLO vµ kh«ng phô thuéc vµo RLO trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng .
- SD : bé thêi gian khëi ®éng ph¸t trÔ , bé nµy ®îc khëi ®éng theo sên lªn
cña RLO vµ bÞ xo¸ vÒ '0' khi RLO vÒ '0' .
- SS : bé thêi gian khëi ®éng cã gi÷ , bé nµy ®îc khëi ®éng theo sên lªn
cña RLO vµ kh«ng bÞ ¶nh hëng bëi RLO trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®«ng .
- SF : bé thêi gian t¾t trÔ , bé nµy khëi ®éng theo sên xuèng cña RLO .
9. Bé ®Õm .
Gièng nh STEP5 th× STEP7 còng cã çc bé ®Õm lµ :
- CU : lµ bé ®Õm lªn (t¨ng ) .
- CD : lµ bé ®Õm xuèng (lïi) .
10. LÖnh kÕt thóc khèi .
BE : lµ lÖnh kÕt thóc mét khèi .
11. Mét sè lÖnh kh¸c .
Ngoµi çc nhãm lÖnh trªn th× cßn mét sè lÖnh kh¸c nh lÖng quay , lÖnh trÔ …
VÝ dô : NOP0 : 16 bÝt trong RAM bÞ xo¸ vÒ '0' , lÖnh nµy thêng ®îc dïng ®Ó
t¹o trÔ .
NOP1 : 16 bÝt trong RAM ®îc ®Æt lªn '1' .
B : ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn .

1. Khèi OB1 : ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn c«ng nghÖ lß t¹o khÝ .
Network 1 : B¾t ®Çu ho¹t ®éng cña ch¬ng tr×nh .
A(
O I 0.7
O Q 0.7
ON I 0.0
)
JC p1
------------------------------------------------------------------------------------------- 38
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
JU p2
p1 : UC FC 15
BE
p2 : A I 0.0
AN Q 0.7
AN I 0.7
A(
O I 0.1
O I 0.2
O I 0.3
O I 0.4
O I 0.5
)
JC p3
JU p4
p3 : L DB1.DBW 24
T MW 105
CALL FC1
p4 : NOP 0
2. Khèi FC1 : chän chÕ ®é lµm viÖc .

Network 1 : ChÕ ®é lµm viÖc b×nh thêng .
A I 0.1
AN I 0.2
AN I 0.3
AN I 0.4
AN I 0.5
= Q 13.1
Network 2 : ChÕ ®é lµm viÖc kh«ng thªn N2 .
AN I 0.1
A I 0.2
AN I 0.3
AN I 0.4
AN I 0.5
= Q 13.2
Network 3 : ChÕ ®é lµm viÖc kh«ng më van giã lÇn 2 .
AN I 0.1
AN I 0.2
------------------------------------------------------------------------------------------- 39
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
A I 0.3
AN I 0.4
AN I 0.5
= Q 13.3
Network 4 : ChÕ ®é lµm viÖc thæi lªn hoµn toµn .
AN I 0.1
AN I 0.2
AN I 0.3
A I 0.4
AN I 0.5
= Q 13.4
Network 5 : ChÕ ®é lµm viÖc chÕ khÝ tr¬ .
AN I 0.1
AN I 0.2
AN I 0.3
AN I 0.4
A I 0.5
= Q 13.5
Network 6 : Chän bíc lµm viÖc .
L 0
T MW 1
L 0
==I
JZ d1
JU s1
d1 : CALL FC 2
s1 : L 1
L MW 1
==I
JZ d2
JU s2
d2 : CALL FC 3
s2 : L 2
L MW 1
==I
JZ d3
JU s3
d3 : CALL FC 4
------------------------------------------------------------------------------------------- 40
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
s3 : L 3
L MW 1
==I
JZ d4
JU s4
d4 : CALL FC 5
s4 : L 4
L MW 1
==I
JZ d5
JU s5
d5 : CALL FC 6
s5 : L 5
L MW 1
==I
JZ d6
JU s6
d6 : CALL FC 7
s6 : L 6
L MW 1
==I
JZ d7
JU s7
d7 : CALL FC 8
s7 : L 7
L MW 1
==I
JZ d8
JU s8
d8 : CALL FC 9
s8 : L 8
L MW 1
==I
JZ d9
JU s9
d9 : CALL FC 10
s9 : L 9
L MW 1
==I
------------------------------------------------------------------------------------------- 41
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
JZ d10
JU s10
d10 : CALL FC 11
s10 : L 10
L MW 1
==I
JZ d11
JU s11
d11 : CALL FC 12
s11 : L 11
L MW 1
==I
JZ d12
JU s12
d12 : CALL FC 13
s12 : NOP 0
3. Khèi DB1 .
ADDR NAME TYPE Initial Value Comment
+0.0 dw1 S5TIME S5T#3S Bíc 1
------------------------------------------------------------------------------------------- 42
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
+24.0 dw0 S5TIME S5T#2S TrÔ
4. Khèi DB2 .
+0.0 c®1b1 WORD W#16#84
+2.0 c®1b2 WORD W#16#8C
+4.0 c®1b3 WORD W#16#24
+6.0 c®1b4 WORD W#16#F4
+8.0 c®1b5 WORD W#16#FO
+10.0 c®1b6 WORD W#16#70
+12.0 c®1b7 WORD W#16#73
+14.0 c®1b8 WORD W#16#173
+16.0 c®1b9 WORD W#16#73
+18.0 c®1b10 WORD W#16#870
+20.0 c®1b11 WORD W#16#FO
+22.0 c®1b12 WORD W#16#AO
5. Khèi DB3 .
+0.0 c®2b1 WORD W#16#4
+2.0 c®2b2 WORD W#16#C
+4.0 c®2b3 WORD W#16#24
+6.0 c®2b4 WORD W#16#34
+8.0 c®2b5 WORD W#16#30
+10.0 c®2b6 WORD W#16#30
+12.0 c®2b7 WORD W#16#33
+14.0 c®2b8 WORD W#16#33
+16.0 c®2b9 WORD W#16#33
+18.0 c®2b10 WORD W#16#30
------------------------------------------------------------------------------------------- 43
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
+20.0 c®2b11 WORD W#16#30
+22.0 c®2b12 WORD W#16#20
6. Khèi DB4 .
+0.0 c®3b1 WORD W#16#84
+2.0 c®3b2 WORD W#16#84
+4.0 c®3b3 WORD W#16#24
+6.0 c®3b4 WORD W#16#F4
+8.0 c®3b5 WORD W#16#FO
+10.0 c®3b6 WORD W#16#70
+12.0 c®3b7 WORD W#16#73
+14.0 c®3b8 WORD W#16#173
+16.0 c®3b9 WORD W#16#73
+18.0 c®3b10 WORD W#16#70
+20.0 c®3b11 WORD W#16#FO
+22.0 c®3b12 WORD W#16#AO
7. Khèi DB5 .
+0.0 c®4b1 WORD W#16#4
+2.0 c®4b2 WORD W#16#C
+4.0 c®4b3 WORD W#16#24
+6.0 c®4b4 WORD W#16#34
+8.0 c®4b5 WORD W#16#30
+10.0 c®4b6 WORD W#16#30
+12.0 c®4b7 WORD W#16#30
+14.0 c®4b8 WORD W#16#30
+16.0 c®4b9 WORD W#16#30
+18.0 c®4b10 WORD W#16#30
------------------------------------------------------------------------------------------- 44
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
+20.0 c®4b11 WORD W#16#30
+22.0 c®4b12 WORD W#16#20
8. Khèi DB6 .
+0.0 c®5b1 WORD W#16#24
+2.0 c®5b2 WORD W#16#2C
+4.0 c®5b3 WORD W#16#24
+6.0 c®5b4 WORD W#16#14
+8.0 c®5b5 WORD W#16#10
+10.0 c®5b6 WORD W#16#10
+12.0 c®5b7 WORD W#16#10
+14.0 c®5b8 WORD W#16#10
+16.0 c®5b9 WORD W#16#10
+18.0 c®5b10 WORD W#16#10
+20.0 c®5b11 WORD W#16#10
+22.0 c®5b12 WORD W#16#0
9. Khèi FC2 : bíc 1 .

Network 1 : N¹p h»ng sè thêi gian .
L DB1.DBW 0
T MW 200
Network 2 : Bé thêi gian .
AN Q 14.4
L MW 200
SE T 1
AN I 0.7
R T 1
L T 1
T QW 1
LC T 1
T QW 1
A T 1
------------------------------------------------------------------------------------------- 45
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
= Q 12.1
Network 3 : C®1- bíc 1 .
A Q 12.1
A Q 13.1
S Q 8.3
S Q 8.2
A Q 12.1
A Q 13.2
S Q 8.2
A Q 12.1
A Q 13.3
S Q 8.2
S Q 8.7
A Q 12.1
A Q 13.4
S Q 8.2
A Q 12.1
A Q 13.5
S Q 8.2
S Q 8.5
Network 8 : HiÓn thÞ giai ®o¹n lµm viÖc .
A Q 12.1
S Q 0.0
AN Q 12.1
R Q 0.0
Network 9 : N¹p h»ng sè mÉu .
A Q 13.1
JC a1
JU a2
a1 : L DB2.DBW 0
T MW 111
a2 : A Q 13.2
JC a3
JU a4
------------------------------------------------------------------------------------------- 46
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
a3 : L DB3.DBW 0
T MW 111
a4 : A Q 13.3
JC a5
JU a6
a5 : L DB4.DBW 0
J MW 1
a6 : A Q 13.4
JC a7
JU a8
a7 : L DB5.DBW 0
T MW 111
a8 : A Q 13.5
JC a9
JU a10
a9 : L DB6.DBW 0
T MW 111
a10 : NOP 0
------------------------------------------------------------------------------------------- 47
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
giíi thiÖu vÒ grafcet
1. §Þnh nghÜa Grafcet :

Grafcet lµ tõ viÕt t¾t cña tiÕng Ph¸p “Graphe fonctionnel de commande
Ðtape transition” , lµ mét ®å h×nh chøc n¨ng cho phÐp m« t¶ çc tr¹ng th¸i lµm viÖc
cña hÑ thèng vµ biÓu diÔn qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn víi çc tr¹ng th¸i chuyÓn biÕn tõ
tr¹ng th¸i nµy sang tr¹ng th¸i kh¸c , ®ã lµ mét Grafcet ®Þnh híng vµ ®îc x¸c ®Þnh
bëi çc phÇn tö sau :
G := { E , T , A , M }.
Trong ®ã :
+ E = { E1 , E2 , … , Em } lµ mét tËp h÷u h¹n çc tr¹ng th¸i (giai ®o¹n) cña hÖ
thèng , ®îc ký hiÖu b»ng çc h×nh vu«ng . Mçi tr¹ng th¸i øng víi nh÷ng t¸c ®éng
nµo ®ã cña phÇn tö ®iÒu khiÓn vµ trong mét tr¹ng th¸i çc hµnh vi ®iÒu khiÓn lµ
kh«ng thay ®æi . Mét tr¹ng th¸i cã thÓ lµ ho¹t ®éng hoÆc kh«ng ho¹t ®éng . §iÒu
khiÓn chÝnh lµ thùc hiÖn çc mÖnh ®Ò logic chøa çc biÕn vµo vµ çc biÕn ra ®Ó hÖ
thèng cã ®îc mét tr¹ng th¸i x¸c ®Þnh trong hÖ vµ ®ã còng chÝnh lµ mét tr¹ng th¸i
cña Grafcet . VÝ dô tr¹ng th¸i Ej ë h×nh 1 lµ sù phèi hîp cña biÕn ra P vµ M , víi M
= Ek.a , trong ®ã Ek lµ biÕn ®Æc trng cho sù ho¹t ®éng cña tr¹ng th¸i Ek , cßn a lµ
biÕn ®Çu vµo cña hÖ .
+ T = { t1 , t2 , … , ti } lµ tËp hîp çc chuyÓn tr¹ng th¸i ®îc biÓu diÔn b»ng
g¹ch ngang “_” . Hµm Boole g¾n víi mét chuyÓn tr¹ng th¸i ®îc gäi lµ “mét tiÕp
nhËn” . Gi÷a hai tr¹ng th¸i lu«n lu«n tån t¹i mét chuyÓn tr¹ng th¸i . ChuyÓn tr¹ng
th¸i tj ë h×nh 2 ®îc thùc hiÖn bëi tÝch logic Ev.a.c , trong ®ã Ev lµ biÕn ®Æc trng
cho sù ho¹t ®éng cña tr¹ng th¸i Ev , cßn a vµ c lµ çc biÕn vµo . ViÖc chÊp nhËn
chuyÓn tj lµ tj = Ev.a.c .
ChuyÓn tr¹ng th¸i tj ë h×nh 3 ®îc thùc hiÖn bëi ®iÒu kiÖn logic : Ek.(-a) ,
trong ®ã Ek lµ biÓu diÔn ho¹t ®éng cña tr¹ng th¸i Ek , cßn -a biÓu diÔn sù thay ®æi
tõ 0 ¸ 1 cña biÕn vµo a .
(P,Ek.a:M) tj tj
Ej Ev.a.c Ek.(-a)
H×nh_1 H×nh_2 H×nh_3
------------------------------------------------------------------------------------------- 48
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
+ A = { a1 , a2 , … , an } lµ tËp hîp çc cung ®Þnh híng nèi gi÷a mét tr¹ng th¸i
víi mét chuyÓn hoÆc mét chuyÓn víi mét tr¹ng th¸i .
+ M = { m1 , m2 , … , mm }lµ tËp çc gi¸ trÞ (0,1) . NÕu mi = 1 th× tr¹ng th¸i i lµ
ho¹t ®éng , nÕu mi = 0 th× tr¹ng th¸i i lµ kh«ng ho¹t ®éng .
Grafcet cho mét qu¸ tr×nh lu«n lu«n lµ mét ®å h×nh kÐp kÝn tõ tr¹ng th¸i ®Çu
®Õn tr¹ng th¸i cuèi vµ tõ tr¹ng th¸i cuèi ®Õn tr¹ng th¸i ®Çu .
2. Mét sè ký hiÖu dïng trong grafcet :
Mét tr¹ng th¸i ®îc biÓu diÔn b»ng mét h×nh vu«ng cã ®¸nh sè . G¾n liÒn víi
biÓu tîng tr¹ng th¸i lµ mét h×nh ch÷ nhËt bªn c¹nh , trong h×nh ch÷ nhËt nµy cã
ghi çc t¸c ®éng cña tr¹ng th¸i ®ã .
· Tr¹ng th¸i khëi ®Çu ®îc thÓ hiÖn b»ng 2 h×nh vu«ng lång vµo nhau .
· Tr¹ng th¸i ho¹t ®éng ®îc thÓ hiÖn b»ng mét h×nh vu«ng .
3 Sù di chuyÓn chi 3 Qu¸ tr×nh 1 2

tiÕt tõ A ¸ B h·m
a b c d
Trong ®ã :
a,b _ Ký hiÖu tr¹ng th¸i
c _ Tr¹ng th¸i khëi ®Çu
d _ Tr¹ng th¸i ho¹t ®éng
3 5 7 9
4 6 8 9a
H×nh 5-a H×nh 5_b H×nh 5_c H×nh 5_d

ViÖc chuyÓn tiÕp tõ tr¹ng th¸i nµy sang tr¹ng th¸i kh¸c ®îc thùc hiÖn khi çc
®iÒu kiÖn chuyÓn tiÕp ®îc tho¶ m·n . Ch¼ng h¹n viÖc chuyÓn tiÕp gi÷a çc tr¹ng
------------------------------------------------------------------------------------------- 49
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
th¸i 3 vµ 4 (h×nh 5.a) ®îc thùc hiÖn khi t¸c ®éng lªn biÕn b , cßn chuyÓn tiÕp gi÷a
tr¹ng th¸i 5 vµ 6 ®îc thùc hiÖn ë sên t¨ng cña biÕn c (h×nh 5.b) , ë h×nh 5.c lµ t¸c
®éng cña sên gi¶m cña biÕn d . ChuyÓn tiÕp gi÷a tr¹ng th¸i 9 vµ 9a (h×nh 5.d) sÏ
s¶y ra sau 2s kÓ tõ khi cã t¸c ®éng cuèi cïng cña tr¹ng th¸i 9 ®îc thùc hiÖn .
Çc ký hiÖu ph©n nh¸nh
1 7 8
t12 t13 t79 t89
2 3 9
H×nh 6_a(OR) H×nh 6_b(OR)
1 7 8
t123
t789
2 3 9
H×nh 6_c(AND) H×nh 6_d(AND)

ë h×nh 6_a , khi tr¹ng th¸i 1®· ho¹t ®éng , nÕu chuyÓn t12 tho¶ m·n th× tr¹ng
th¸i 2 ho¹t ®éng ; nÕu chuyÓn t13 tho¶ m·n th× tr¹ng th¸i 3 ho¹t ®éng .
ë h×nh 6_b , nÕu tr¹ng th¸i 7 ho¹t ®éng vµ t79 tho¶ m·n th× tr¹ng th¸i 9 ho¹t
®éng , còng nh vËy nÕu tr¹ng th¸i 8 ho¹t ®éng vµ t89 tho¶ m·n th× tr¹ng th¸i 9 ho¹t
®éng .
ë h×nh 6_c , nÕu tr¹ng th¸i 1 ho¹t ®éng vµ t123 tho¶ m·n th× tr¹ng th¸i 2 vµ 3
®ång thêi ho¹t ®éng .
ë h×nh 6_d , nÕu tr¹ng th¸i 7 vµ 8 cïng ho¹t ®éng vµ t789 tho¶ m·n th× tr¹ng
th¸i 9 ho¹t ®éng .
------------------------------------------------------------------------------------------- 50
ebook@free4vn.org
--------------------------------------------------------------------------------------------
2 6
a a d
3 7
b e
4 8
c f
5 9
H×nh 7_a H×nh 7_b

H×nh 7_a biÓu diÔn Grafcet cho phÐp thùc hiÖn bíc nh¶y . Khi ®iÒu kiÖn a
®îc tho¶ m·n th× qu¸ tr×nh sÏ chuyÓn ho¹t ®éng tõ tr¹ng th¸i 2 sang tr¹ng th¸i 5 vµ
bá qua çc tr¹ng th¸i trung gian 3 , 4 ;nÕu ®iÒu kiÖn a kh«ng ®îc tho¶ m·n çc
tr¹ng th¸i chuyÓn tiÕp theo tr×nh tù b×nh thêng ( 2Þ3Þ4 ) .
ë h×nh 7_b khi ®iÒu kiÖn f kh«ng tho¶ m·n th× tr¹ng th¸i 8 sÏ quay l¹i tr¹ng
th¸i 7 , nÕu f tho¶ m·n th× tr¹ng th¸i 8 míi chuyÓn sang tr¹ng th¸i 9 .
3. Quy t¾c vît qua chuyÓn tiÕp .
· Mét chuyÓn tiÕp lµ hîp çch (hoÆc chuÈn) khi tÊt c¶ çc tr¹ng th¸i ®Çu vµo
cña nã lµ ho¹t ®éng . Mét chuyÓn tiÕp chØ ®îc vît qua khi nã lµ chuÈn vµ tiÕp
nhËn g¾n víi chuyÓn tiÕp lµ ®óng .
· Vît qua mét chuyÓn tiÕp sÏ lµm ho¹t ®éng tr¹ng th¸i kÕ tiÕp vµ khö bá ho¹t
®éng cña tr¹ng th¸i tríc ®ã .
------------------------------------------------------------------------------------------- 51

Ungdung 3 Dieukhienvakhongchelotaokhi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ungdung 3 Dieukhienvakhongchelotaokhi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

§iÒu khiÓn vµ khèng chÕ lß t¹o khÝ

Ch­¬ng I : t×m hiÓu qu¸ tr×nh c«ng nghÖ lß t¹o khÝ

I_1: S¬ l­îc vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt ph©n ®¹m .

I_4 : Nguyªn lý ho¹t ®éng cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn .

Ch­¬ng II : x©y dùng hÖ ®iÒu khiÓn khèng chÕ lß t¹o

II_1 : C¬ së tÝnh to¸n thiÕt kÕ vµ x©y dùng bé ®iÒu khiÓn tù ®éng .

II_2 : X©y dùng bé ®iÒu khiÓn tù ®éng .

Ch­¬ng III : T×M HIÓU Vµ øNG DôNG PLC TRONG THIÕT KÕ HÖ

A : T×m hiÓu PLC .

Cæng vµo ra Bus cña PLC

III_2 : Giíi thiÖu vÒ PLC S7-300 .

AR2 Work memory

Khëi ®éng ch­¬ng tr×nh

KiÓm tra thêi gian quÐt ,

§äc tr¹ng th¸i ®Çu vµo

Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh

ViÕt tíi xö lý b»ng ¶nh

4. C¸c chÕ ®é ho¹t ®éng cña CPU S7-300 .

5. C¸ch ®äc vµ ghi d÷ liÖu cña CPU .

tªn lÖnh to¸n h¹ng

B : ch­¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn .

2. Khèi FC1 : chän chÕ ®é lµm viÖc .

9. Khèi FC2 : b­íc 1 .

1. §Þnh nghÜa Grafcet :

H×nh_1 H×nh_2 H×nh_3

3 Sù di chuyÓn chi 3 Qu¸ tr×nh 1 2

H×nh 5-a H×nh 5_b H×nh 5_c H×nh 5_d

H×nh 6_c(AND) H×nh 6_d(AND)

H×nh 7_a H×nh 7_b

You might also like

Ch¬ng I : t×m hiÓu qu¸ tr×nh c«ng nghÖ lß t¹o khÝ

I_1: S¬ lîc vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt ph©n ®¹m .

Ch¬ng II : x©y dùng hÖ ®iÒu khiÓn khèng chÕ lß t¹o

Ch¬ng III : T×M HIÓU Vµ øNG DôNG PLC TRONG THIÕT KÕ HÖ

Khëi ®éng ch¬ng tr×nh

Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh

B : ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn .

9. Khèi FC2 : bíc 1 .