Professional Documents
Culture Documents
HE THONG TI
Muc luc
Fax:
Email:
vbdairyproject@vnn.vn
1.
La chon at
2.
3.
Thiet ke
23
Tel:
Fax:
4.
Lap at
29
Email:
cn@mard.gov.vn
5.
39
41
1.
Gieo hat
42
2.
Ti co
47
3.
Phan bon
49
4.
Lam co dai
51
5.
54
6.
Thu hoach
55
Tel:
Fax:
Email:
vietnam@btcctb.org
57
1.
57
info@dairyvietnam.org.vn
2.
66
Tel:
Fax:
Email:
Website: www.dairyvietnam.org.vn
www.nganhsuavn.org.vn
69
1.
69
2.
Ra bo loc
73
3.
Ra tep phun nc
75
4.
76
Li noi au
D an bo sa Viet B (VBDP) vi muc tieu tang thu nhap cho ho chan nuoi bo sa tren c s
san xuat sa trong nc phat trien mot cach ben vng tai 5 tnh d an la Ha Noi, Ha Tay, Ha
Nam, Vnh Phuc va Bac Ninh. D an do Bo Nong nghiep va Phat trien Nong thon (MARD) thc
hien vi s ho tr ky thuat cua C quan Hp tac Ky thuat B (BTC) t thang 3 nam 2005 en
thang 3 nam 2010.
Tap huan chan nuoi bo sa cho nong dan la mot trong nhng hoat ong chnh cua d an.
D an s dung phng phap ao tao cho tap huan vien (TOT) nham ao tao cho cac chu
ho trnh dien tr thanh cac tieu giao vien c s e tap huan cho cac nhom ho chan nuoi
bo sa tai cac xa d an. Cuon sach Thiet lap he thong ti e trong co chat lng cao
ch la mot trong nhng tai lieu se c chuyen cho cac ho chan nuoi bo sa, moi mot
phan nho trong cuon sach nay lien quan en cac chu e trong Thc hanh chan nuoi bo
sa gioi. Cuon sach nay la tai lieu bo tr cho cac tai lieu giang day c s dung trong
qua trnh tap huan. Toan bo cuon sach va tai lieu giang day co the c tai ve t website
cua Nganh sa Viet Nam: www.dairyvietnam.org.vn
Mac du mot so khai niem va noi dung con kha tru tng oi vi cac ho chan nuoi bo sa,
nhng a c cac tac gia dien giai het sc n gian, ngan gon, ket hp vi cac hnh anh
sinh ong va de hieu e tao hng thu cho ngi oc va ieu quan trong nhat la thuyet
phuc ngi chan nuoi lam theo hng dan cua cuon sach.
Chung toi chan thanh cam n nhng y kien ong gop cua ong Pham Kim Cng, cac can
bo t van thc an thc a (Tran Hoang Chat, ao Lan Nhi, Hoang Th Thng, Hoang Huy,
Le Tuan Thnh va Ngo Van Hiep) va ong Niel T. Schultz (Cong ty Khuyen nong), ngi a
hng dan cac can bo ky thuat va cac ho nong dan thiet lap thanh cong he thong nay.
Chu trach nhiem noi dung
Nhan dp nay chung toi bay to long biet n va anh gia cao ti cac ho chan nuoi, cac
can bo ky thuat - nhng ngi a tap huan cac ho chan nuoi lam theo nhng ch dan cua
cuon sach nay.
Xin tran trong cam n!
Chung toi san sang on nhan moi y kien ong gop ve cuon sach nay!
lap he thong ti da tren nhng kinh nghiem t thc tien ap dung tai cac ho chan nuoi bo sa trong a
ban d an Bo sa Viet B.
Chung toi a rat nhieu ten va loai vat t s dung trong he thong ti, tuy nhien chung ta co the s dung
trien nhanh va co the cho san pham quanh nam, ac biet trong
mua ong. Ngoai ra, s dung nc thai bioga e ti co se
giam c rat nhieu lng phan bon hoa hoc tham tr khong
dung en phan hoa hoc va gia thanh san xuat co se giam.
Nguon nc
2. Vat lieu
May bm
He thong ng ong
ng ong chnh
3. Thiet ke
ng ong phu
Cot phun
ao ranh
4. Lap at
Noi ng ong
Lap may bm
5. Chuan b at
va gieo hat
Lap ranh
Cay ba va san phang
Gieo hat
Co hon hp Uc
trong he thong ti
4
1. La chon at
1.1. Cac yeu to can quan tam khi la chon at
a hnh:
-
Neu o doc > 5%: s dung cac tep phun chuyen dung (Tep co bu ap suat Waterbird
cua hang Toro )
Hnh dang: tot nhat la at co dang hnh ch nhat hoac hnh vuong, cac hnh dang
khac van co the lap at nhng chi ph thng cao hn
Dien tch: t nhat 750 m, neu dien tch nho th chi ph lap at neu tnh tren 1 n v dien
tch se cao hn
Loai at:
-
Chon at thoat nc tot. oi vi at thoat nc kem (at tht nang, at set) nen
lam ranh theo chieu doc cua ruong e thoat nc khi tri ma to
Song / suoi
Ao, ho
2.2. Be cha nc
Nen xay be bang be tong e cha nc va co the hoa nc vi phan bon, nc thai bioga
hoac nc ra chuong e ti co.
Nen chia be lam 2 ngan: 1 ngan cha nc sach va 1 ngan cha nc thai. Trc khi
thu hoach 10 ngay, ch s dung nc sach e ti co e tranh mui nc thai con tren
co khi thu hoach
Lu y
Co the bm nc trc tiep t gieng e ti co. Tuy nhien, neu xay be cha nc
va hoa phan bon (phan am hoac nc thai bioga) e ti co se mang hieu qua
cao hn
au hut cua may bm c chia lam 2 nhanh noi trc tiep en ngan be (nc sach
va nc thai) bang van (co cho loc). Khi can thiet co the khoa van be nc thai e
bm nc sach ti co
ng ong cua gieng khoan phai ln hn ng ong hut cua may bm (toi thieu
48 mm)
Nc sach
at may bm gan song
ong co
Bm nc t di ao
Nc thai
Van
Bm
Lu y
2.3. May bm
Nhiem vu
Vbe =
Thi gian ti (gi) x Lng nc qua tep phun (l/gi) x so tep phun
1.000
[m]
V du
52 tep phun
Vbe =
Tep phun Toro
= 9,75 m
Hoac cai tien may bm xang tren e chay hoan toan bang kh Bioga
Lu y
Gia mua may bm ien khong ch re ma chi ph van hanh cung re hn may bm
xang
Chi ph cho van hanh cua may bm cai tien chay bang kh bioga la thap nhat
11
V tr at may bm cang gan nguon nc cang tot. Neu at may bm gan nguon nc,
tieu hao nang lng e hut nc se giam va nc c ay qua he thong se manh hn.
Nha e
May bm ien
may bm
Do nguon ien yeu va khong on nh tai mot so a phng, nen s dung on ap la can
thiet nham am bao cho may bm hoat ong ung vi cong suat thiet ke va he thong
ti hoat ong hieu qua.
Mot so ho chan nuoi co kinh nghiem thng ti co vao buoi sang sm. Tai thi iem nay
nguon ien khoe va on nh hn so vi buoi tra va buoi chieu khi he thong ien thng
b qua tai.
at may bm gan nguon nc
13
May bm xang
o cao ay, H: 30 m
o sau hut: 8 m
Lu y
Cac loai may bm tren th trng cung tnh nang eu co the s dung cho he thong
Nen tnh toan dien tch va so tep phun lap at e a ra quyet nh mua may bm
cong suat bao nhieu cho hp ly
cnh qut ly tm
ng x nc
ng ht
trc
14
2.4. He thong bm
oi vi may bm xang, s dung mot oan ong nha mem ( 50 mm) e noi gia au ra
cua may bm va au vao cua he thong ti tren ng ong chnh bang cac ai sat. Gia
au ra cua may bm va au vao cua he thong ti co noi vi bo loc nc bang cach s
dung 2 au noi ren trong 48 mm (so 10 trong trang 16).
34 mm
8
2. Ong nha 34 mm
3. Noi thang ren ngoai
34 mm
12
10
11
10
48 mm
7
9
6
8. Van nha
48 mm
9. Ong nha
48 mm
4
2
48 mm
: ng knh ong
16
17
S dung bang tan quan cac ren khi lap bo loc nham tranh nc ro r sau nay.
2.5. Bo loc
Cho loc cua may bm
Cho loc (van 1 chieu) c lap at tai au cuoi ong hut va noi vi
may bm. Tac dung cua cho loc:
Loc va han che cac chat can ban, tang hieu qua hoat ong
cua bo loc noi au ra cua may bm. Gi mc nc tnh (cot
nc trong ng ong) khi may bm ngng hoat ong
Lap at cho loc se giam ang ke thi gian thao ra tep phun
khi b tac.
Neu muon thao va mang may bm ve nha, co the s dung 2 bch noi (giac co) e lap at,
1 bch noi c lap tren ng ong hut (trc cu bm) gia v tr 1 va 3 (anh trang 16) va
1 bch noi c lap at sau bo loc - gia v tr 10 va 12 (anh trang 16).
Lu y:
ng ong hut phai ln hn co hut cua may bm.
at cho loc
Co the dung can nha e ieu chnh cho loc tranh hut bun khi
may bm hoat ong
Bo loc nc
Lu y
Neu nc sach
Nen lap cho loc (van 1 chieu) hoac li loc tai au hut cua
may bm se tang hieu qua loc cua bo loc nc
Bo loc F40
19
2.6. ng ong
ng ong chnh: ng knh cua ong lien quan en chieu dai cua ng ong chnh (t
be cha nc en cuoi cua tha ruong)
< 40 m dai:
48 mm
40 - 80 m dai:
60 mm
80 - 150 m dai:
90 mm
110 mm
ng ong phu:
34 mm
Chieu dai toi a cua ng ong phu la 80 m, neu qua 80 m, ng ong chnh phai at v
tr gia cua tha ruong nham am bao ap lc cua nc len ng ong va cac tep phun.
Cot tep phun:
Bt au
20
Noi thang
Van
21
3. Thiet ke
1.
21 - 34 mm
2.
Neu cac ho muon thao ri mang ve nha th phai lap them bo ren
3.
Ong PVC
4.
5.
Tep phun (Red Nozzle Toro Waterbird VI mini - sprinkler, 200 - 250 l/h)
Gan nguon nc
6.
21mm
21 mm: 1,3 m
21 - 16 mm
Neu at doc:
Lu y
Thao cac cot tep phun ve sau moi lan s dung mat rat nhieu thi gian.
22
23
Da theo kch thc cua tha ruong va v tr cua nguon nc e phac thao thiet ke he
thong ti.
e am bao lng nc phan bo eu va thiet ke mang tnh khoa hoc, thiet ke he thong
ti phai tnh en:
Bc 1: ng ong chnh
V tr tot nhat e lap at ng ong chnh la:
Gan nguon nc
Thiet ke am bao s dung toi a nhng g a co, tiet kiem chi ph lap at, van hanh va
nhanh hoan von au t.
Ba bc trong qua trnh thiet ke phai tien hanh ong thi:
Ve s o ng ong phu
V tr at tep phun: 5 x 5 m
Lu y:
Bc 2: ng ong phu
Tren ng ong chnh c 5 m lai cat va noi vi 1 ng ong phu. Moi ng ong phu
c noi vi 1 van
Chieu dai toi a ng ong phu la 80 m, neu qua 80 m, ng ong chnh nen at
gia ruong va khi o 2 ng ong phu oi xng se lech nhau 1 khoang e lam sao cho
de lap at va 2 ng ong gan nh thang hang (khoang 30 cm)
26
Do ban knh phun nc cua cac tep phun la 5 m nen khoang cach gia cac cot phun
nc c lap at la 5 x 5 m
Lap at tat ca cac cot phun nc theo khoang cach tren e am bao cho nc
c phun eu tren tha ruong
27
4. Lap at
Thiet ke
ng ong phu
34 mm
Bt au ng ong chnh
Bt
ng ong chnh
Van
34 mm
34 mm
He thong ti co the lap at bat ke thi gian nao. Tuy nhien, tot nhat la lap at he thong
nay phai ket hp vi gieo hat ngay v nhng ly do sau:
Tiet kiem thi gian lam at khi lap at va gieo hat (ch cay, ba 1 lan sau o gieo hat
ngay)
Khong e at trong sau khi lap at, han che xoi mon va ra troi
Neu lap at ma khong gieo hat ngay, co dai moc va hat co dai lai rung trong at se
nay mam
5m
Nguon
nc
5m
5m
Tep phun
30 cm
5m
Bm
Be cha
nc
29
4.1. Chuan b at
Xac nh dien tch va kch thc e thiet ke. S dung coc, day e cam va xac nh
moc gii theo nh thiet ke
ao ranh lap at ng ong va sau khi lap at phai lap he thong ng ong
Do ng ong c chon di at (o sau 30 - 40 cm) nen khi cay ba phai can than
-
Khi thu hoach co khong cho may chay cat ngang qua ng ong phu
31
ng ong chnh:
Lap ng ong chnh ve pha gan may bm
trc
Noi ng ong chnh
Lau sach cat, mun vet cat ong, nc va cac chat ban tren ong va cut noi v cac chat
ban va nc lam giam o dnh cua keo
Noi 2 au ong
32
33
ng ong phu
Noi ng ong phu ( 34 mm) vi ng ong chnh bang Ba chac 90O chuyen bac, tren
ng ong phu sat vi ng ong chnh co gan Van 34 mm.
34 mm co
Co 2 cach thiet ke
Cach 1: ng ong chnh sat b ruong, ng ong phu 1 pha so vi ng ong chnh
Cach 2: ng ong chnh gia tha ruong neu ng ong phu dai hn 80 m. Lap ng ong
phu oi xng so le nhau khoang 20 - 30 cm
34 -
34
35
S dung ong ( 21 mm) va cat vi chieu dai 1,3 m, phan lap at 30 cm va phan tren
mat at 1 m
Co the thao tng phan e ra khi b tac. Quy trnh thao ra tep phun trang 75
34 - 21 mm
e phong mat trom, co the mang cot va tep phun ve nha bang cach noi bo ren gia
cot phun nc.
1m
1.3 m
4
3
1
Mat ruong
1: ng ong phu
2: Ba chac chuyen bac
3: Cot phun nc
4: Cut noi ren trong chuyen bac
5: Tep phun
36
Moi lan ti viec thao ra va lap vao mat rat nhieu thi gian
37
Sau khi cay, ba at phai c san bang phang tranh hien tng ung cuc bo khi co
ma to hoac khi ti
Chuan b at (cay ba va san phang) sau khi lap at he thong ti va san sang gieo hat
Ra he thong ng ong di at trc khi lap at tep phun bang cach van hanh he
thong khong co tep phun e ay toan bo cat, at a, mun va cac chat can ban trong he
thong ng ong ra ngoai.
38
39