Tiu lun trit hc

LI M U
K t sau cuc cch mng khoa hc cng ngh ln th ba (1913
1950), s pht trin nhanh chng ca khoa hc cng ngh thc y
s pht trin nhanh chng ca lc lng sn xut vt ra khi phm vi bin
gii quc gia, m rng trn phm vi ton th gii theo c chiu rng v
chiu su. Do , tt c cc quc gia khng phn bit trnh v
ang hnh thnh mi quan h gn b ln nhau. ng bin gii quc gia
v khong cch a l tr nn m nht, cc t chc kinh t khu vc v
ton cu ni tip nhau ra i. S ra i ca cc t chc ln nh WTO,
APEC, NAFTA v gn y l s ra i ca cc khu vc ng tin chung
Euro l v d in hnh trong thin nin k mi ny, cuc cch mng
cng ngh tip tc i su, m rng ng dng cng ngh tin hc s l
ng lc chnh thc y hn na qu trnh hi nhp kinh t, ton cu
ho.
Trc bi cnh ton cu nh vy, cng cuc pht trin kinh t ca nc
ta khng th ng ngoi xu th ton cu ho. Nhn thy c tnh
hnh kinh t ca t nc ang gp kh khn, thng 12/1986 ng v
Nh nc quyt nh chuyn i nn kinh t t tp trung quan liu bao
cp sang kinh t th trng theo nh hng x hi ch ngha. Trong chin
lc pht trin kinh t, vn hi nhp nn kinh t th gii, tng cng
hp tc kinh t cc nc v cc t chc quc t ang l vn c quan
tm. Vi phng chm a dng ho, a phng ho quan h v l bn
ca tt c cc nc trong cng ng th gii phn u v ha bnh, c
lp v pht trin. Vit Nam thit lp quan h ngoi giao vi hn 160
nc v hu ht cc t chc quc t v khu vc quan trng. Vi vic gia
nhp PECC (01/1995), ASEAN (07/1995), k kt hip nh chung v hp
tc kinh t vi EU (7/1995), tham gia APEC (11/1998), v ang chun b
tch cc cho cc cuc m phn gia nhp T chc thng mi th gii
(WTO). Vit Nam tng bc vng chc hi nhp su rng vo nn kinh
t khu vc v th gii. Ngy 27/11/2001, B Chnh tr ra Ngh Quyt
v hi nhp kinh t quc t nhm c th ho mt ch trng ln c nu
ra ti i hi ln th IX ca ng l: Ch ng hi nhp kinh t quc t
v khu vc theo tinh thn pht huy ti a ni lc, nng cao hiu qu
hp tc quc t, bo m c lp t ch v nh hng x hi ch

Tiu lun trit hc

ngha, bo v li ch dn tc, gi vng bn sc vn ho dn tc, bo

v mi trng.
Nhng vn nu trn l nhng vn m em rt tm huyt,
rt quan tm v cng l l do, l s thi thc em chn ti: Vit
Nam trong xu th hi nhp v pht trin di con mt trit hc.
V em hi vng ti ny s gii p c phn no thc mc v
vn hi nhp v ton cu ho nc ta hin nay.

Tiu lun trit hc

Phn 1
C s ca ti
I.

C s l lun

1. L lun trit hc
Php bin chng khng nh: cc s vt, cc hin tng, cc
qu trnh khc nhau ca th gii c mi lin h qua li, tc ng, nh hng ln nhau, v cng ng thi khng nh tnh thng nht vt cht
ca th gii l c s ca cc mi lin h .
Cc s vt, hin tng to thnh th gii, d c a dng, phong ph,
c khc nhau bao nhiu, song chng u ch l nhng dng khc nhau
ca mt th gii duy nht, thng nht th gii vt cht. Nh c tnh
thng nht , chng khng th tn ti bit lp, tch ri nhau, m tn
ti trong s tc ng qua li, chuyn ho ln nhau theo nhng quan h
xc nh. Chnh trn c s , trit hc duy vt bin chng khng
nh rng, mi lin h l phm tr trit hc dng ch s quy nh,
s chuyn ho ln nhau gia cc s vt, hin tng hay gia cc mt ca
mt s vt, ca mt hin tng trong th gii. Do mi mi lin h u
mang tnh khch quan, l vn c ca mi s vt, hin tng.
Mi lin h khng ch mang tnh khch quan, m cn mang tnh
ph bin. Bi l, bt c s vt, hin tng no cng lin h vi s vt hin
tng khc. Khng c s vt hin tng no nm ngoi mi lin h. Trong
thi i ngy nay khng mt quc gia no khng c quan h, khng c
lin h vi cc quc gia khc v mi mt ca i sng x hi. Chnh v
th m hin nay trn th gii v ang xut hin xu hng ton cu
ho, khu vc ho mi mt ca i sng x hi. Nhiu vn v
ang tr thnh vn ton cu nh : i ngho, bnh him ngho, mi
trng sinh thi, dn s v k hoch ho gia nh, chin tranh v ho
bnhNgoi ra, mi lin h c biu hin di nhng hnh thc ring
bit, c th theo iu kin nht nh Song, d di hnh thc no,
chng cng ch l biu hin ca mi lin h ph bin nht, chung
nht.
Mt khc, mi lin h l phm tr trit hc dng ch s quy
nh, s tc ng qua li, s chuyn ho ln nhau gia cc s vt, hin

Tiu lun trit hc

tng hoc gia cc mt ca s vt hin tng, m s vt hin tng lun

tn ti v vn ng khng ngng theo nhiu cch thc khc nhau. Do
m mi lin h cn mang tnh a dng. V trong mi s vt hin tng c th bao gm rt nhiu loi mi lin h, ch khng phi ch c
mt cp mi lin h xc nh.
2. Hi nhp kinh t quc t l mt tt yu khch quan ca cc nc trong giai on hin nay
Ton cu ho l mt xu hng pht trin tt yu ca lch s nhn
loi, m trc ht l tin trnh hi nhp kinh t quc t ang din ra si
ng. Cch y hn 150 nm, Cc Mc d bo xu hng ny v ngy
nay tr thnh hin thc. Theo ng, ton cu ho kinh t l mt xu
th mi ca qu trnh pht trin kinh t th trng, phn nh trnh
pht trin cao ca lc lng sn xut x hi m , phn cng lao ng
quc t v quc t ho sn xut tr thnh ph bin.
Trong lch s, trc khi phng thc sn xut TBCN ra i, do trnh
lc lng sn xut thp km, giao thng cha pht trin, vic sn xut
v trao i hng ho cn b gii hn trong cc c s sn xut quy m
nh, nng sut thp nn cha c th trng th gii theo ngha hin i.
T khi phng thc sn xut TBCN ra i, c bit l t khi din ra cuc
cch mng cng nghip, i sng kinh t cc nc c s thay i cn
bn. Tnh trng t cp, t tc v b quan to cng ca cc a phng,
cc dn tc trc kia c thay th bng s sn xut v tiu dng mang
tnh quc t. Tuy nhin, cho n trc Th chin th 2, hnh thc quc
t ha ch yu vn l phn cng p t trc tip, tc l cc nc pht
trin p dng chin tranh xm lc v bo lc thng tr cc nc lc
hu, bc lt, v vt ti nguyn v tiu th hng ho. Trong , mi nc
quc c mt h thng thuc a ring, phn cng lao ng v
quc t ho cn mang tnh cht ct c, lm cho cc nc lc hu khng
thot khi tnh trng kh khn tr tr.
T sau Th chin 2, do tc ng mnh m ca cch mng khoa hc
k thut, lc lng sn xut v phn cng lao ng x hi pht trin ht
sc nhanh chng. Thm vo l thng li ca phong tro gii phng
dn tc, lm cho h thng phn cng lao ng quc t theo li p
t trc tip phi sp v thay th bng h thng phn cng mi
gi l ton cu ho kinh t. Ton cu ho kinh t l qu trnh pht trin

Tiu lun trit hc

mi ca phn cng lao ng v hp tc sn xut vt ra khi bin gii mt

quc gia vn ti qui m ton th gii, t trnh cht lng mi.
Nh vy, ton cu ha kinh t l kt qu tt yu ca qu trnh x
hi ho sn xut, ca tc pht trin nhanh ca lc lng sn xut, bt
ngun t s thc y ca khoa hc, k thut v cng ngh hin i, n
l kt qu tt yu ca s pht trin su rng nn kinh t th trng trn
phm vi ton th gii, s gia tng phn cng lao ng quc t, s m
rng hn na trong khng gian v thi gian cc mi quan h giao lu
ph bin ca loi ngi v s hin din nng bng ca nhng vn
ton cu cp bch. Ni cch khc, n l kt qu ca cc qu trnh tch
lu v s lng to ra mt khi lng ti hn s lng bin thnh cht
mi; xu hng quc t ha, khu vc ho chuyn thnh xu hng ton cu
ho trong thi i ngy nay. N l mt trong nhng xu th lch s tt
yu do quy lut pht trin ca lc lng sn xut chi phi.
V trong c trng ni bt ca ton cu ho kinh t l nn
kinh t th gii tn ti v pht trin nh mt chnh th, trong mi
quc gia l mt b phn, c quan h tng tc ln nhau, pht trin vi
nhiu hnh thc phong ph. Tham gia ton cu ho kinh t, cc quc
gia vn hon ton c lp v chnh tr, x hi, vn l cc ch th t
quyt nh thc h, vn mnh v con ng pht trin ca mnh.
Ton cu ho kinh t lm cho cc quc gia ngy cng ph thuc vo
nhau v vn, k thut, cng ngh, nguyn liu v th trng. n nay
ton cu ho kinh t cun ht nhiu quc gia khp cc chu lc,
c 27 t chc kinh t khu vc v ton cu ra i v hot ng
[ Thm K Nh Trung Quc khng lm bt tin sinhVin TTKH, Hc
vin CTQG HCM, H1999, tr358-359 ] y l s pht trin mi cha tng
c. Lch s chng t khng mt quc gia no, d ln v giu n
u, cng khng th sn xut c tt c cc sn phm t tiu chun
quc t. Chng ta khng qun 100 nm v trc Trung Quc ng ca
nn kinh t ri phi chu s tht li v mi mt. Thnh tu c c
nh ngy nay l nh vo m ca kinh t.Nh vy r rng xu th ny l xu
th pht trin tt yu ca thi i khng th khc c. Ch c nhng
quc gia no nm bt nhp xu th ny, bit tn dng c hi, vt qua
thch thc mi ng vng v pht trin. C tuyt hay khc t ton cu
ho kinh t tc l t gt mnh ra ngoi l ca s pht trin.

Tiu lun trit hc

Tiu lun trit hc

II.

c s thc t :

1. Tnh hnh quc t v khu vc lm ny sinh v pht trin qu

trnh hi nhp.
i hi VIII ca ng xc nh nhim v m rng quan h kinh
t i ngoi, ch ng tham gia cc t chc quc t v khu vc, cng
c v nng cao v th nc ta trn trng quc t. i hi ln th IX
khng nh ch trng pht huy cao ni lc, ng thi tranh th
ngun lc bn ngoi v ch ng hi nhp kinh t quc t pht
trin nhanh, c hiu qu v bn vng.[Trch vn kin i hi i biu
ton quc ln th IX trang 89] Ch trng hi nhp kinh t quc t c
ra trong bi cnh tnh hnh th gii v khu vc din ra nhanh
chng, phc tp, kh lng trc c, vi nhng c im sau:
Trong hn thp k qua, kinh t th gii nhn chung pht trin
khng ng u. Trn th gii xy ra my cuc khng hong ln,
su rng hn c l cuc khng hong kinh t ti chnh n ra nm
1997. V th cc nc v cc khu vc thay i theo hng: kinh t M pht
trin nhanh v n nh lin tc trong nhiu nm v n 2002 bt
u suy gim; kinh t Ty u hin khng cn pht trin nhanh nh cc
thp k trc; kinh t Nht suy thoi cha c li ra; cc nc thuc Lin X trc y v nc ng u ri vo tnh trng suy thoi ko di, vi nm gn
y tng trng tng i kh; kinh t Trung Quc pht trin ngon mc;
ng Nam v ng pht trin nhanh vo bc nht th gii trong
nhng thp k trc, tuy nhin va qua ri v suy thoi v nay ang
hi phc; Nam v Chu Phi vn cha thot khi tnh trng tr tr ko
di; kinh t M latinh c kh hn song cng khng n nh.
Cuc cch mng khoa hc v cng ngh trn th gii pht trin nh
v bo. Cuc cch mng khoa hc v cng ngh hin nay ang tc ng
n tt c cc nc trn th gii vi nhng mc khc nhau, a li
nhng thnh qu cc k to ln cho nhn loi v nhng hu qu x hi
ht sc su sc. Cng ngh thng tin ang l nhn li ca cuc cch
mng khoa hc v cng ngh hin i, n phn nh giai on mi v
cht ca sn xut, trong hm lng tr tu l thnh phn ch yu
trong sn phm. Cng ngh sinh hc l bc t ph vo th gii y b
him ca s sng, to ra mt tim nng to ln cho vic sn xut cc vt

Tiu lun trit hc

phm phc v cho nhu cu ca con ngi nh lng thc, thc phm, thuc
cha bnh v cc vt liu cng nghip tho mn nhu cu ngy cng
tng ca con ngi. Cng ngh vt liu mi, cng ngh nng lng mi, cng
ngh hng khng v tr m ra mt tim nng mi cho loi ngi chinh
phc t nhin, chinh phc v tr. T ng ho trong sn xut ngy cng
gii phng con ngi khi nhng cng vic nng nhc, nguy him, to ra
nhiu sn phm phc v x hi.
Xu th ton cu ho kinh t din ra mnh m, nh hng n cuc
sng ca tt c cc dn tc trn th gii. Ngy nay cc nn kinh t ca
cc quc gia gn b hu c v tu thuc vo nhau. Tnh thm thu ln
nhau ca cc nn kinh t gia tng. Nn sn xut th gii mang tnh ton
cu. Phn cng lao ng quc t t ti trnh ngy cng cao. Phng chm kinh doanh ly th gii lm nh my ca mnh, ly cc nc
lm phn xng ca mnh, qua phn cng lao ng quc t c th
li dng u th k thut, tin vn, sc lao ng v th trng ca cc nc,
thc y qu trnh quc t ho sn xut pht trin nhanh chng. Trong
qu trnh ton cu ho, khu vc ho, ni ln xu hng lin kt kinh t dn
ti s ra i, ri hp nht ca nhiu t chc kinh t v thng mi, ti
chnh quc t v khu vc, nh T chc thng mi th gii (WTO), Qu
tin t th gii (IMF), Ngn hng th gii (WB), Lin minh Chu u (EU),
khu vc thng mi t do Bc M (AFTA)
Hin nay, cc nc ln, nh u ginh u tin cho pht trin kinh t,
theo ui chnh sch kinh t m. Nay nhng nc c tim nng v th
trng ln nh Trung Quc, Nga, n , Mv c mt s nc vn khp kn,
theo m hnh t cung t cp cng dn dn m ca, tng bc hi nhp
vo nn kinh t khu vc v th gii.
Mt khc cng ng th gii ang ng trc nhng vn ton
cu m khng mt quc gia ring l no c th t gii quyt nu khng
c s hp tc a phng nh: bo v mi trng, hn ch s bng n dn
s, y li dch bnh him ngho, chng ti phm quc t
Tuy nhin trong xu th , cc nc cng nghip pht trin, ng
u l M, do c u th v th trng, nm c tin b khoa hc- cng
ngh, c nn kinh t pht trin cao, ra sc thao tng, chi phi th trng th gii, p t iu kin vi nhng nc chm pht trin hn, thm
ch dng nhiu bin php th bo nh bao vy cm vn, trng pht, lm

Tiu lun trit hc

thit hi li ch ca cc nc ang pht trin v chm pht trin. Trc tnh

hnh cc nc ang pht trin tng bc tp hp nhau li, u tranh
chng chnh sch tng cng quyn p t ca M bo v li ch
ca mnh v mt trt t kinh t bnh ng, cng bng.
khu vc ng Nam din ra nhiu bin i su sc.
Mc d tri qua cuc khng hong kinh t ti chnh trm trng trong
thi gian 1997 -1998, song vn l khu vc c nhiu tim nng do v tr
a l chnh tr v a l kinh t ca mnh, dung lng th trng ln, ti
nguyn phong ph, lao ng di do, c o to tt, c quan h quc
t rng ri.
Ton b tnh hnh trn em li nhiu thun li to ln, ng thi
cng t ra nhiu thch thc gay gt i vi nc ta trong qu trnh
pht trin t nc ni chung v qu trnh hi nhp kinh t quc t ni
ring.
2. Hi nhp kinh t vi cc nc ang pht trin
Th gii vo thi im chuyn giao gia hai th k ang chng
kin nhng i thay su sc trn tt c mi lnh vc, t sn xut vt
cht n i sng tinh thn x hi. Ton cu ho ni ln nh mt trong
nhng xu hng ch o chi phi h thng quan h quc t hin i.
Xt trn phng din sn xut vt cht x hi, mt giai on mi ca lch
s nhn loi ang tng bc qu t x hi gn vi nn vn minh cng
nghip ln nc thang pht trin cao hn. Nc thang pht trin ny c
c trng bi cng ngh v c cu kinh t mi kinh t tri thc, trn c
s p dng rng ri cc thnh tu khoa hc cng ngh tin tin, cc phng tin truyn tin hin i v my tnh.
Nhn mt cch tng qut, ton cu ho kinh t l qu trnh ph
bin theo hng nht th ho trn phm vi ton cu nhng gi tr, tri
thc, nhng hot ng, nhng m hnh cu trc trong lnh vc kinh
t v c khoa hc, k thut. Trong cc nc ang pht trin tham gia
vi ng lc c bn l nhm m rng th trng xut khu, to mi lin
kt thng mi gia cc quc gia, cc khu vc vi nhiu hnh thc phong
ph, hot ng c hiu qu. V cho n nay, mt s cc quc gia ang
pht trin t c nhng tin b vt bc v nh : khu vc ng Nam

Tiu lun trit hc

c Thi Lan, Malayxia, Singapo chuyn mnh sang kinh t hng v

xut khu v thu c nhng thnh qu tt.
Xt v vic m rng v a dng cc mi lin kt thng mi th
chnh sch t gi, chnh sch gim thu xut nhp khu, bi b hng ro
thu quan, phi thu quan lm cho hot ng thng mi ti cc nc m
rng th trng v tng khi lng hng ho xut nhp khu.
Hn na, trong qu trnh hi nhp kinh t,iu chng ta thy r
l th trng vn c mi lin kt cht ch hn nhiu. Cc nc ang pht
trin c c hi hi nhp vi th trng ti chnh ton cu. Nh vy m loi
b vic kim sot i vi ng vn chy vo, ng thi cng bi b dn
nhng hn ch trong thanh ton v giao dch thng qua ti khon. Hin
nay, nhiu nc chp nhn th ni ng tin, lm cho ng vn
vo cc nc ny tng nhanh.
Mt khc, hi nhp kinh t trong thi gian qua c tc ng tch
cc n vic n nh kinh t v m. Nhiu quc gia ang pht trin
m ca th trng thu ht vn, mt mt thc y cng nghip ho,
mt mt tng tch lu t ci thin mc thm ht ngn sch. Chnh
s n nh kinh t v m ny to nim tin cho cc chng trnh
pht trin h tr cho nhng quc gia thnh cng trong ci cch kinh t
v m ca.
Ngoi ra, hi nhp kinh t to ra nhiu c hi vic lm mi v
nng cao mc thu nhp tng i ca cc tng lp dn c.
Chnh nhng mt thun li ny m hi nhp kinh t quc t c
sc mnh to ln. N ko tt c cc quc gia d ln, d nh, d giu hay
ngho u b cun vo. Tuy nhin iu ng ni y l ch ngha
t bn hin i vi u th v vn v cng ngh ang ro rit thc hin
chin lc bin qu trnh ton cu ho ni chung v ton cu ho
kinh t ni ring thnh qu trnh t do ho kinh t v p t chnh tr
theo qu o t bn ch ngha. Bi vy, tt c cc nc, nht l cc nc
ang pht trin, u phi tm kim cc i sch thch ng vi qu
trnh ton cu ho a bnh din v y nghch l.
Sau hng th k u tranh kin cng, anh dng, cc dn tc thuc
a v ph thuc thot khi ch h ca ch ngha thc dn,
quc, ginh c c lp dn tc v ch quyn. Mc d vy, bc tranh

Tiu lun trit hc

kinh t x hi ca cc nc chm pht trin v ang pht trin vn

ang ngy cng c nhiu biu hin ng lo ngi v s tt hu so vi
trnh ca cc nc pht trin. Khong cch y khng nhng khng c khc phc, rt ngn m cn thc s tr thnh nguy c chia ct th
gii lm hai na khc bit: vi chc quc gia tin tin vt hn 100
quc gia thuc th gii th ba hng vi thp nin pht trin hoc gp
trm ln chnh lch v thu nhp bnh qun GDP tnh theo u ngi.
Cc nc ny tuy ginh c c lp, l mt thnh qu v cng
quan trng, song cc nc ny hu ht li l cc nc ngho, cn lc hu. Cho
nn, h vn b ph thuc vo h thng kinh t ca ch ngha t bn : t
khai thc s dng ti nguyn, quy trnh sn xut, vn, k thut cng
ngh n th trng tiu th cng nh phn cng lao ng quc t
Cc nc ang pht trin ang phi i din trc thch thc ca nguy c
tt hu ngy cng xa v kinh t. Bi mt c cu kinh t cn nhiu bt
hp l, trong t trng cng nghip nh b trong tng gi tr thu
nhp quc dn, cng thm vi trnh thp km v nng sut lao
ng, cho nn tc pht trin kinh t ca a s cc nc ang pht
trin thp v bp bnh. Trong thp nin 60, cc nc ang pht trin t
mc tng trng 5,7%, thp nin 70 t 5,3% th n thp nin 80 l 2%
v nhng nm va qua ca thp nin 90 tuy tnh hnh c c ci thin,
song cng ch t mc trn 4% trong khi t l tng dn s vn cn
mc trn 2%/nm.
Khng nhng th vn n nc ngoi cng tr thnh gnh nng
i vi cc nc ang pht trin. S liu thng k ca Lin hp quc cho
thy, n nc ngoi ca cc nc ny tng hn 300 ln trong 4 thp nin
qua : t 6 t nm 1995 ln trn 2000 t u nm 2000. Trong , c
nhng nc m tng s n vt xa so vi tng thu nhp quc dn.
Nhng bi kch v n nc ngoi ca cc nc ang pht trin khng ch c biu hin tng s n khng l m cn l tnh trng nhiu nc
khng c kh nng thanh ton d ch l li sut hng nm, trong khi d
tc ca cc khon vay vn gia tng v khng h c du hiu gim
bt.
Cng vi n nn l tnh trng bt bnh ng trong trao i mu
dch thng mi gia cc nc ang pht trin v pht trin. Ch tnh

Tiu lun trit hc

ring qua trao i khng ngang gi, cc nc pht trin mi nm thu v

mn li hng chc t USD.
Mt khc, vn tip tc din ra s phn bit i x vi hng ha
sn phm ca cc nc ang pht trin khi thm nhp th trng cc nc
pht trin. Qua con ng u t, chuyn giao k thut cng ngh, cc
cng quc t bn khng ch thu li do bn cc thit b cng ngh lc hu
v gy nhim m cn khng ch nhiu huyt mch kinh t quan
trng ca cc nc ang pht trin. Cn cc nc ang pht trin, do p lc
bc bch ca nhu cu ci thin i sng kinh t, d dng chp nhn
cho n bt k s ci tin k thut cng ngh no, bt k ngun
vn t bn no. S n gin d di ny, mc d trc mt c th thc
y tng trng kinh t, song rt c th phi tr gi t bi cc hu qu
kinh t x hi kh lng. Do vy, la chn k thut cng ngh, c cu
kinh t, m hnh kinh t x hi ang t ra nhng tiu chun phc
tp hn c th tn dng mi c hi pht trin cho c ngy mai,
khng ch v nhng ci li tc thi trc mt.
l nhng vn trn con ng hp tc gia cc nc ang pht
trin v cc nc pht trin, vy cn hp tc gia cc nc ang pht trin
vi nhau th sao? Con ng ny cng gp nhiu tr ngi bi l cc nc
ny u c s tng ng v trnh pht trin cng nh cc li th v
ngun ti nguyn, nhn lc v th trngtrong khi tt c u thiu
vn, k thut cng ngh v tri thc qun l hin i. Hn na, nhng
li th nu trn di tc ng ca cuc cch mng khoa hc cng ngh v
ton cu ho hin nay khng cn c vai tr, ngha ni bt nh cc thp
nin trc y. iu cho thy, cc nc ang pht trin cn thit phi
c cch tip cn mi trong hp tc cng nhau. Ch c nh vy, khun kh
v c ch hp tc mi thc s tr nn hu ch v thit thc i vi cc nc ang pht trin. ng thi, n ng gp v vic phi hp cc n lc
chung ca cc nc ang pht trin nhm tng bc khc phc v hn ch
nhng hu qu tiu cc ca ton cu ho cng nh trong qu trnh xc
tin quan h vi cc nc pht trin.
Hi nhp kinh t l mt vn cp bch v mang tnh thi i,
nhng cng l mt bi ton hc ba, ang thch cc quc gia,
dn tc ang pht trin, thi thc h tm li gii ti u. Gi vng c
lp dn tc, pht huy ni lc v kt hp vi ch ng m rng hi nhp

Tiu lun trit hc

quc t, tr thnh mt trong nhng iu kin tin quyt cha kho

hu hiu gii m bi ton ny trong k nguyn ton cu ho hin
nay.
3. S hnh thnh tt yu ca ch trng hi nhp kinh t quc
t nc ta
Tht ra, chnh sch m ca v hi nhp kinh t quc t pht
trin t nc khng phi l mt iu g hon ton mi i vi ng v
Nh nc ta. N l s k tha, pht trin v vn ng sng to vo hon
cnh hin nay ca t nc, nhng lun im m Ch tch H Ch Minh
nu ln ngay t khi nc Vit Nam dn ch cng ho va mi ra i sau
Cch mng thng Tm nm 1945. Trong bi tr li phng vn ca cc nh
bo ngy 23 thng 10 nm , Ch tch H Ch Minh ni: chng ta
hoan nghnh nhng ngi Php mun em t bn vo x ta khai thc
nhng ngun nguyn liu cha c ai khai thcChng ta s mi nhng
nh chuyn mn Php, cng nh M, Nga hay Tu, n y gip vic
cho chng ta trong cng cuc kin thit quc gia (H Ch Minh: Ton
tp, T4, NXB Chnh tr quc gia, HN 1995, tr74)
Qun trit t tng H Ch Minh, ngay t gia nhng nm 70 ca th
k trc, nc ta gia nhp Hi ng tng tr kinh t (SEV), tch cc
tham gia Phong tro khng lin kt, Lin hp quc m mt trong nhng
ni dung c bn l u tranh cho mt trt t kinh t th gii cng bng.
Bn cnh mi quan h vi cc nc trong cng ng XHCN, nc ta ra sc
thc y quan h hp tc bnh ng cng c li vi cc nc t bn ch
ngha mc du lc cc th lc th ch thc hin chnh sch bao
vy v kinh t, c lp v chnh tr i vi nc ta.
Trong thi k i mi, ch trng m rng quan h i ngoi v
hi nhp kinh t quc t cng c th hin r nt v c thc hin
tch cc hn. i hi ln th VI ca ng hp thng 12 1986 chnh
thc khi xng cng cuc i mi nhm a nc tar a khi cuc khng
hong v kinh t x hi. Vic trin khai Ngh Quyt i hi li din ra
trong bi cnh tnh hnh Lin X, ng u xu i nhanh chng v ti
u nhng nm 90 th ch XHCN b xo b ti cc nc ny, Lin
bang X Vit tan r, Hi ng tng tr kinh t gii th. phc v cho
vic thc hin ng li i mi, i hi v cc hi ngh Trung ng tip
theo, nht l cc Ngh quyt 13/5/1988 ca b chnh tr, Ngh quyt

Tiu lun trit hc

ca Hi ngh Trung ng VIII thng 3/1990, phn tch su sc tnh

hnh th gii, ra cc ch trng v gii php ng ph vi nhng tiu
cc ca tnh hnh vi ni dung ch yu l y li chnh sch bao vy
kinh t, c lp v chnh tr i vi nc ta, m rng quan h quc t.
Cng theo tinh thn , nm 1987 nc ta thng qua Lut u t vi nc
ngoi vi nhng quy nh kh thng thong.
i hi ln th VII hp vo thng 6/1991 m ra bc t ph mi:
thng qua Cng lnh ca ng v Chin lc n nh v pht trin kinh
t x hi 10 nm, ng thi a ra nhng ng li i ngoi m rng
vi khu hiu: Vi chnh sch i ngoi rng m, chng ta tuyn b
rng: Vit Nam mun lm bn vi tt c cc nc trong cng ng th gii,
phn u v ho bnh, c lp pht trin. Hi ngh Trung ng ln
th 3 kho VII ra Ngh quyt v chnh sch i ngoi, trong nu
ra t tng ch o l gi vng nguyn tc c lp, thng nht v
CNXH, ng thi phi rt sng to. Nng ng, linh hot, ph hp vi v
tr, iu kin v hon cnh c th ca nc ta cng nh din bin ca
tnh hnh th gii v khu vc, ph hp vi tng i tng nc ta c quan
h. ng thi ngh quyt cng nu ra bn phng chm: bo m li
ch dn tc, trong kt hp nhun nhuyn ch ngha yu nc vi ch
ngha quc t ca giai cp cng nhn; gi vng c lp t ch, t lc
t cng, y mnh a dng ho, a phng ho cc quan h i ngoi;
nm vng hai mt hp tc v u tranh trong quan h quc t; u tin
hp tc khu vc ng thi m rng quan h vi tt c cc nc.
i hi ln th VIII hp thng 6/1996 khng nh ch trng
xy dng mt nn kinh t m, y nhanh qu trnh hi nhp kinh
t khu vc v th gii. Hi ngh Trung ng 4 kho VIII nu nhim v
tch cc ch ng thm nhp v m rng th trng quc t, tin
hnh khn trng, vng chc vic m phn Hip nh thng mi vi
M, gia nhp APEC v WTO, c k hoch c th ch ng thc
hin cam kt trong khun kh AFTA.

4. Nhn nh v nhng c hi v thch thc i vi Vit Nam

trn con ng hi nhp kinh t quc t.

Tiu lun trit hc

4.1. Nhng c hi m Vit Nam c c khi tham gia hi nhp kinh t

quc t
Hi nhp kinh t quc t l qu trnh m ca nn kinh t, a
cc doanh nghip trong nc tham gia tch cc vo cnh tranh, quc t.
Hi nhp kinh t quc t chng ta c c hi tch lu c nhng tin
, nhng iu kin cho mt trnh pht trin mi. Trc ht chng
ta c c hi thu ht vn, khoa hc, k thut cng ngh hin i, kinh
nghim qun l kinh t t bn ngoi v m rng th trng y
nhanh qu trnh cng nghip ho, hin i ho, a t nc ra khi
tnh trng km pht trin. Tip hi nhp kinh t to kh nng m
rng th trng ra nc ngoi trn c s cc hip nh thng mi k
kt vi cc nc, trong khu vc v ton cu. To c hi giao lu cc ngun
lc ca nc ta vi cc nc, bi chng ta c ngun nhn lc di do, nhng
nu khng hi nhp th vic s dng trong nc s b lng ph, km hiu
qu. Thng qua hi nhp ta c th xut khu lao ng qua hp ng gia
cng hng xut khu. ng thi to c hi nhp khu lao ng k
thut cao, cc cng ngh mi, cc pht minh sng ch m ta cha c. Mt
khc, m ca v hi nhp quc t s gip chng ta y mnh hn na
qu trnh ci cch, i mi x hi, nht l nhng ci cch v phng
thc hot ng ca h thng chnh tr, v th ch kinh t th trng
nh hng x hi ch ngha, iu chnh c cu sn xut trong nc,
tng sc cnh tranh cho nn kinh t tham gia ngy cng nhiu hn
vo phn cng lao ng quc t v m rng qu trnh dn ch ho x
hi. Vi mt nn kinh t yu km, nu khng tranh th c nhng c
hi do ton cu ho mang li d l ton cu ho ang do ch ngha t
bn chi phi th chng ta khng th xy dng ch ngha x hi c.
Ch ring vn hc hi ch ngha t bn ch cha ni n tranh th
nhng ngun lc, phng tin vt cht cn thit, l mt tt yu
khch quan, mt yu cu bt buc i vi vic xy dng ch ngha x
hi cc nc chm pht trin v ang pht trin ni chung v nc ta
ni ring. Bi v nh Lnin ni : chng ta khng hnh dung mt th
ch ngha x hi no khc hn l ch ngha x hi da trn c s nhng
bi hc m nn vn minh ln ca ch ngha t bn thu c ( V.I Lnin,
Ton tp, NXB Tin b, M, 1977, tr334).
4.2. Nhng thch thc m chng ta gp phi trn con ng hi nhp

Tiu lun trit hc

Tuy nhin, ton cu ho l mt qu trnh va hp tc va u tranh

v cng phc tp. N khng ch em n cho chng ta nhng c hi
thun li m cn c c nhng thch thc v kh khn mi ny sinh.
Thch thc ln nht vi nc ta l tnh trng thp km ca nn kinh
t, khong cch v trnh pht trin gia ta vi cc nc trong khu vc
v trn th gii cn rt xa. Hc thuyt t do mi v ton cu ha i hi
cc quc gia phi m toang ca nn kinh t t nc, phi thc hin trit
t do ho th trng bn trong v bn ngoi, phi th ni tin t,
phi t nhn ho, phi gim mnh vai tr kim sot ca Nh nc theo hng: Nh nc ti thiu, th trng ti a. V vy cc doanh nghip trong
nc phi chp nhn t cch thnh vin cnh tranh ngang bng cc nc khc.
M xu hng t do ho thng mi quc t cng pht trin th cnh tranh
quc t ngy cng khc lit. im c bit l ta phi cnh tranh ngay
t u, trn tt c cc mt trn, vi nhng th lc mnh hn nhiu v
thc lc v trnh . Ti din n K hp th 6, Quc hi kho XI, Th
tng Phan Vn Khi cng nhiu ln nhn mnh : Sc cnh tranh ca cc
doanh nghip Vit Nam v nn kinh t thua km nhiu nc xung quanh
l iu bt li ln nht khi hi nhp kinh t quc t Hi nhp kinh t
quc t, chng ta ng trc yu cu phi chuyn i c cu kinh t,
u t theo chiu su nn kinh t sc cnh tranh trn th trng
quc t. Bn cnh , chng ta ng trc kh khn rt ln trong vic
iu chnh h thng php lut, c ch, chnh sch lm sao va bo
m cho i mi thnh cng, nn kinh t pht trin bn vng; va ph
hp vi cam kt quc t; li c kh nng khc phc nhng tiu cc, ri ro
do hi nhp em li. Nhn chung, nu khng vt qua c nhng thch
thc ny, chng ta khng th c ch ngha x hi trong thc t. Mt
khc, ton cu ho ang b ch ngha t bn chi phi trn cc lnh vc :
th trng, khoa hc cng ngh v vn. Cc nc t bn ang mu toan
ding nhng li th ny gy sc p i vi chng ta. Thc t ny e
do tn cng vo ch quyn quc gia, l xi mn cc gi tr vn ho
truyn thng ca dn tc, e do s n nh v kinh t v x hi ca
t nc. Hn bao gi ht, chng ta cn tnh to trong tng bc hi nhp,
cn phn tch tnh hai mt ca ton cu ho nhn thc c nhng
mt, nhng xu hng, nhng tc ng, nhng quy lut vn ng ca
n. Trn c s ch ng tm ra con ng, cch thc bin php ph

Tiu lun trit hc

hp trong tng bc hi nhp tip tc con ng pht trin theo nh

hng x hi ch ngha trong bi cnh mi.

Tiu lun trit hc

5. Nhng quan im ch o trong qu trnh hi nhp kinh t

quc t nc ta :
T nhng iu ni trn, chng ta c th khi qut v nhn mnh
mt s quan im ch yu cn qun trit trong tin trnh hi nhp
kinh t quc t ca nc ta nh sau :
Th nht ch ng hi nhp kinh t quc t v khu vc theo
tinh thn pht huy ti a ni lc, nng cao hiu qu hp tc quc t,
bo m c lp t ch v nh hng x hi ch ngha, bo v li ch
dn tc, an ninh quc gia, gi gn bn sc vn ho dn tc, bo v
mi trng (Trch Vn kin i hi i biu ton quc ln th IX trang
120)
Th hai, hi nhp kinh t quc t l s nghip ca ton dn;
trong qu trnh hi nhp cn pht huy mi tim nng v ngun lc cc
thnh phn kinh t ca ton x hi, trong kinh t nh nc gi vai tr
ch o.
Th ba, hi nhp kinh t l qu trnh va hp tc, va u tranh v
cnh tranh, va c nhiu c hi, va khng t thch thc, do cn
tnh to, khn kho v linh hot trong vic x l tnh hai mt ca hi
nhp tu theo i tng, vn , trng hp, thi im c th; ng thi
va phi phng t tng tr tr, th ng, va phi chng t tng gin
n, nn nng.
Th t, cn nhn thc y c im nn kinh t nc ta, t
ra k hoch v l trnh hp l, va ph hp vi trnh pht trin
ca t nc, va p ng cc quy nh ca cc t chc kinh t quc t
m nc ta tham gia; tranh th nhng u i ginh cho cc nc ang pht
trin v cc nc c nn kinh t chuyn i t kinh t tp trung bao cp
sang kinh t th trng.
Cui cng, cn kt hp cht ch qu trnh hi nhp kinh t quc t
vi yu cu gi vng n nh chnh tr, an ninh, quc phng; thng
qua hi nhp tng cng sc mnh tng hp ca quc gia, nhm cng
c ch quyn v an ninh t nc, cnh gic vi nhng mu toan thng
qua hi nhp thc hin din bin ho bnh vi nc ta.
Phn 2

Tiu lun trit hc

Thc trng ca vn nghin cu

I.

Cc bc i ca ta trong qu trnh hi nhp kinh t quc t

Nm 1993, chng ta khai thng quan h vi cc t chc ti chnh,

tin t quc t nh IMF, WB, ADB. IMF, WB h tr cho ta thng qua Chng trnh tn dng trung han; Chng trnh iu chnh c cu (SAC)
ca WB v chng trnh iu chnh c cu m rng (ESAF) ca IMF. Ni
dung m phn vi cc t chc ny gn b mt thit vi nhng yu cu
ca T chc thng mi th gii (WTO). Trong quan h vi cc t chc
ny, chng ta ch chp nhn s h tr ti chnh nu yu cu ca h
khng tri vi ng li chnh sch ca ta; c nm iu kin h a ra vi
phm ch quyn v li ch ca ta nn ta khng nhn.
Ngy 25/7/1995, nc ta chnh thc gia nhp ASEAN, ng thi
tham gia khu vc mu dch t do ASEAN (AFTA). T ngy 1/1/1996,
chng ta bt u thc hin ngha v v cc cam kt trong chng
trnh u i thu quan c hiu lc chung (CEFT) ca AFTA. C th, khi
tham gia vo AFTA, Vit Nam c ngha v gim thu sut xung cn 0
5 % vo nm 2006 v sau tip tc gim thu xung 0% vo nm
2015. Bn cnh Vit Nam phi thc hin l trnh loi b cc hn ch
v nh lng v hng ro phi thu quan khc; xy dng mt danh mc
biu thu quan chung ASEAN; xy dng h thng lung xanh hi quan
theo GATT/WTO v xy dng h thng lung xanh hi quan nhm to
iu kin thc y thng mi. Ngoi ra chng ta cn tham gia m
phn hip nh thng mi dch v, tham gia chng trnh hp tc cng
nghip (AICO) v khu vc u t ASEAN (AIA) cng nh cc chng trnh
hp tc trong cng nghip, nng nghip, giao thng vn tica ASEAN.
Thng 3/1996 nc ta tham gia din n hp tc - u (ASEM) vi t
cch l thnh vin sng lp. Ni dung ch yu tp trung vo thun li
ho thng mi, u t v hp tc gia cc nh doanh nghip - u. Cam
kt v t do ho thng mi u t cha c t ra.
Ngy 15/6/1996, Vit Nam gi n xin gia nhp din n hp
tc kinh t Chu - thi Bnh Dng (APEC). Thng 11/1998 c cng
nhn l thnh vin chnh thc ca t chc ny. APEC quyt nh thc
hin hi nhp y vo nm 2010 i vi thnh vin l cc nc pht

Tiu lun trit hc

trin v vo nm 2020 i vi cc nc ang pht trin (trong c Vit

Nam).
Thng 12/1994, ta gi n xin gia nhp T chc thng mi th
gii (WTO). Mi nm k t khi np n gia nhp t chc ny, Vit Nam
t c nhng bc tin nht nh. V mi y, chng ta va mi
kt thc phin m phn a phng th 10 ti Geneva (Thu S). Ti
phin hp ny chng ta nhn c s ng h rt ln ca cc nc thnh
vin, c bit l Trung Quc. Vit Nam hin ang ngng ca chnh
thc bc vo ngi nh chung ca i gia nh 148 thnh vin ca T
chc thng mi ln nht hnh tinh ny. Theo cc chuyn gia nc ngoi
gia nhp WTO vo cui nm nay ti Hi ngh cc B trng WTO Hng
Kng chng ta phi c bn kt thc m phn song phng v a phng vo qung thng 6 7 trong c nhng i tc rt ln nh M,
Trung Quc, Nht Bn. Tuy nhin, vic ny thc hin cn gp nhiu kh
khn bi vn cn nhiu i tc nc ngoi mun gy sc p cho ta. Th
nn, n gi, thi hn ta gia nhp WTO vn l mt cu hi ln.
II.

Cc kt qu bc u t c ca nc ta trong tin trnh hi

nhp

Trc tnh hnh kinh t th gii ang pht trin mt cch mnh m,
xu th hi nhp kinh t quc t ang tr thnh xu th tt yu ca
quan h kinh t th gii hin i. Vit Nam khng th trnh khi tm
nh hng ca xu th tt yu ny v cng khng mun b tt li hn
na. Kt qu l s thay i c ch, buc Vit Nam phi bt nhp vi
s pht trin ca th gii. Mt h thng chnh tr i theo con ng x
hi ch ngha nhng hot ng kinh t th trng vi chnh sch hp l,
mm do, m ca hi nhp, cc hot ng i ngoi m rng, a
phng, song phng tng bc tham gia vo cc din n kinh t ln, m
rng quan h ngoi giao, t thit lp cc mi quan h hng ho thc
y tng trng v pht trin nn kinh t.
Nh m chng ta t c nhng thnh tu nht nh m
trc ht l chng ta y li c chnh sch bao vy c lp, cm vn
ca cc th lc th ch, to dng c mi trng quc t, khu vc thun
li cho cng cuc xy dng v bo v T quc, nng cao v th t nc trn chnh trng v thng trng th gii.

Tiu lun trit hc

Nc ta khc phc c tnh trng khng hong th trng do Lin

X v h thng x hi ch ngha b tan r v cuc khng hong khu vc
gy nn, ng thi m rng th trng xut nhp khu.
Trong gn 20 nm i mi t nc t c nhng thnh
tu kinh t r rt, mt nn kinh t th trng i theo nh hng x hi
ch ngha dn c hnh thnh v tin tng bc tng trng v pht
trin.
Trong nhng nm qua nn kinh t nc ta tng trng kh
nhanh v ton din, nm sau cao hn nm trc.
Nm

1999

2000

2001

2002

2003

2004

Tng GDP

4,8%

6,8%

6,8%

7,0%

7,2%

7,7%

Bng th hin t l tng trng kinh t qua cc nm. Nh vy l vo

nm 2004, Vit Nam t mc tng trng cao ca khu vc, tng kh
cao vi thi gian trc v cng l mc cao nht so vi 6 nm trc .
c bit l so vi nm 1990 v gi tr GDP ln gp trn 2,74 ln, v cng
nghip gp gn 6,5 ln, v xut khu gp gn 10,8 ln. Thu nhp bnh
qun u ngi cng nh th m tng ln ng k, nu nm. l
100USD/nm th n nm 2004 t 400USD/ngi/nm. Kt qu ni
trn c c l do nhiu nguyn nhn, trong c nguyn nhn quan
trng l do vic chuyn dch c cu ngnh kinh t mang li. Trong
nhng nm qua c cu ngnh kinh t chuyn dch theo hng: t
trng ca khu vc nng lm nghip thu sn gim t 38,74% nm
xung cn 21,76% nm 2004, tc l gim trn 1,1% /nm. Trong khi
t trng ca khu vc cng nghip xy dng tng nhanh t 22,67%
nm 1990 ln 40,09% nm 2004, tc l tng gn 1,2%/ nm. T trng
dch v t nh cao nht vo nm 1999(44,06%) nhng gim 8 nm
lin: nm 2003 ch cn 38%, nm 2004 tng ln 38,15% - c du
hiu chn c st gim t trng dch v trong GDP.
Bn cnh , chng ta tng bc a hot ng ca cc doanh
nghip v c nn kinh t vo mi trng cnh tranh, nh to c t
duy lm n mi, thc y s chuyn dch c cu kinh t, nng cao
hiu qu sn xut kinh doanh. Trong qu trnh hi nhp kinh t quc t,
nhiu doanh nghip n lc i mi cng ngh, i mi qun l,
nng cao nng sut v cht lng, khng ngng vn ln trong cnh tranh

Tiu lun trit hc

v pht trin, v thc t sc cnh tranh ca h cng c nng ln ng

k. Mt t duy mi, mt np lm n mi, ly hiu qu sn xut v kinh
doanh lm thc o, mt i ng cc doanh nghip nng ng sng to
c kin thc qun l ang hnh thnh.
Hn na chng ta cng ang tng bc tip thu khoa hc cng
ngh, k nng qun l, gp phn o to i ng cn b qun l v cn
b kinh doanh. Hi nhp kinh t quc t to c hi nc ta tip
cn vi nhng thnh qu ca cuc cch mng khoa hc v cng ngh
ang pht trin mnh m trn th gii. Nhiu cng ngh hin i, dy
chuyn sn xut tin tin c s dng to nn bc pht trin mi trong
cc ngnh sn xut. Cng vi thng qua cc d n lin doanh hp tc vi
nc ngoi, cc doanh nghip Vit Nam tip nhn c nhiu kinh
nghim qun l sn xut hin i.
ng thi, cc lnh vc x hi nh gii quyt vic lm, nng
cao i sng ca ng o qun chng nhn dn, pht trin s
nghip vn ho, gio dc, y t, th dc th thao, xy dng c s h
tng, kinh t x hi cho cc vng su, vng xa, dn tc thiu s c
quan tm pht trin tng bc ng b vi pht trin kinh t. C th:
mi nm c hn 1,2 triu lao ng mi c vic lm. T l h ngho t
trn 30% gim xung cn 10%. Ngi c cng vi cch mng, vi t nc
c quan tm, chm sc. T l tng dn s t nhin hng nm t 2,3%
gim xung 1,4%. Tui th bnh qun t 65,2 tui ln 68,3 tui. c
bit l trong lnh vc gio dc v o to chng ta t c thnh
tu to ln. Nu thi Php thuc t l dn s i hc mi ch t 2%, tiu
hc l 0,4%, s ngi hc i hc khng qu 1000 ngi, 95% dn s m
ch. Th gn 50 nm sau, nm 1999, chng ta c 16.508.452 hc sinh,
s sinh vin l 401.666 ngi. c bit l nm 2000 Vit Nam hon
thnh gio dc ph cp bc tiu hc. C c kt qu trn l do nhiu
nguyn nhn. Trong mt trong nhng nguyn nhn c vai tr quyt
nh l vic tng ngn sch trong lnh vc gio dc trong c cu
chi tiu ca chnh ph. Nm 1997, t l ngn sch chi cho gio dc
chim 11,6% tng s chi ngn sch, nm 1998 l 11,86%, nm 1999 l
12,4%. Nh th nng lc nghin cu khoa hc c tng cng, ng dng
nhiu cng ngh tin tin. Cc hot ng vn ho thng tin pht trin
rng ri v nng cao cht lng, gp phn tch cc ng vin ton dn

Tiu lun trit hc

tham gia xy dng v bo v T quc, nng cao kin thc v cht lng
cuc sng. Phong tro th dc, th thao rn luyn sc khe pht trin,
thnh tch thi u th thao trong nc v quc t c nng ln.
Vic xy dng lut php v Nh nc php quyn x hi ch ngha
(XHCN) tip tc c chm lo, dn ch x hi c m rng. Cng tc xy
dng, chnh n ng c ch trng, h thng chnh tr c cng c.
Nhiu Ngh quyt Trung ng ra nhng ch trng, gii php cng
c ng v chnh tr, t tng, t chc, cn b, tng cng vai tr lnh o
ca ng. Nh nc tip tc c xy dng v hon thin, nn hnh
chnh c ci cch mt bc. Mt trn T quc, cc on th nhn dn
tip tc i mi ni dung v phng thc hot ng. Quyn lm ch ca
nhn dn trn cc lnh vc c pht huy, mt s chnh sch v quy
ch m bo quyn dn ch ca nhn dn, trc ht c s, bc u
c thc hin, lng tin ca nhn dn c cng c.
Quan h i ngoi khng ngng c m rng hi nhp kinh t
quc t c tin hnh ch ng v t nhiu kt qu tt. Nc ta
tng cng quan h hu ngh, hp tc nhiu mt vi cc nc XHCN, cc nc
lng ging, v cc nc bn truyn thng Nh nc thi hnh mt lot
cc bin php thc y tin trnh m ca v hi nhp kinh t quc
t. Thng 12 1987, nc ta thng qua lut u t nc ngoi Vit Nam.
Nm 1989, Vit Nam m cc cuc m phn ni li quan h ngoi
giao vi Qu tin t quc t v Ngn hng Th gii, v n thng 10
1993 bnh thng ho quan h tn dng vi hai t chc ti chnh,
tin t ln nht th gii ny. Thng 7 1995, Vit Nam chnh thc gia
nhp ASEAN v t ngy 1 1 1996 bt u thc hin cam kt trong
khun kh Khu vc mu dch t do ASEAN, tc l AFTA. Cng thng 7
1995, Vit Nam k kt hip nh khung v hp tc kinh t, khoa
hc, k thut v mt s lnh vc khc vi Cng ng Chu u, ng
thi bnh thng ho quan h vi M. Thng 3 1996, Vit Nam tham gia
vi t cch thnh vin sng lp ASEM. Thng 11 1998, Vit Nam tr
thnh thnh vin chnh thc ca APEC. Thng 7 2000, Hip nh thng mi Vit Nam Hoa K c k kt. Trc , t cui nm 1994,
Nh nc gi n xin gia nhp T chc thng mi th gii (WTO) v
hin ang trong qu trnh m phn c kt np vo t chc ny.
Ngoi ra, Vit Nam cn sn sng m rng cc cng, cnh quc t.

Tiu lun trit hc

Chnh v vy, hin nay nc ta c quan h thng mi vi hn 140 nc,

quan h u t vi gn 70 nc v vng lnh th, thu ht c nhiu ngun
vn u t t nc ngoi, uy tn, v th ca nc ta trn trng quc t c
m rng.
Tnh hnh chnh tr x hi c bn n nh quc phng v an
ninh c tng cng. Cc lc lng v trang nhn dn lm tt nhim v
bo v c lp ch quyn, ton vn lnh th, bo m an ninh quc
gia. Sc mnh tng hp ca nn quc phng ton dn, nht l trn cc
a bn chin lc, bin gii, bin o c pht huy. T chc qun i
v cng an c iu chnh theo yu cu mi. Vic kt hp quc phng
v an ninh vi pht trin kinh t v cng tc i ngoi c tin b. V
vy to mi trng thun li, an ton cho cc nh u t nc ngoi u
t vo Vit Nam.
Nh vy, chng ta kt hp kh tt ni lc vi ngoi lc, hnh thnh
sc mnh tng hp gp phn a n nhng thnh tu kinh t to ln v
nh gip chng ta tip tc gi vng, cng c c lp t ch, nh
hng x hi ch ngha, an ninh quc gia, bn sc vn ho dn tc. Thc
hin hi nhp thi gian qua cho thy : ng ta v Nh nc ta c bn
lnh khc phc kh khn, vt qua thch thc, khai thc cc li th trn th
trng th gii, bo m s pht trin ca t nc theo nh hng x hi
ch ngha.
III.

Nhng yu km v hn ch cn tn ti cn gii quyt trong

thi gian ti

Tuy nhin, nhng thnh tu v tin b t c cha vt

qua tnh trng nc km pht trin, cha tng xng vi tim nng ca t
nc. Trnh pht trin kinh t ca nc ta cn thp xa so vi mc trung
bnh ca th gii v km nhiu nc xung quanh. Thc trng kinh t x
hi vn cn nhng mt yu km, bt cp, ch yu l:
Kinh t tuy tng kh nhng vn cha t nhp tng trng i hi 9
ra v vn cha t mc tng trng cao nh nhng nm gia thp nin
90.
1992 1993

1994

1995 1996 1997

200
2

2003 2004

Tng GDP 8,7% 8,1%

8,8%

9,5% 9,3% 8,8%

7,0

7,2% 7,7%

Nm

Tiu lun trit hc

%
Ch tiu do i hi ng IX ra l a GDP nm 2005 gp 2 ln so
vi nm 1995. Nhp tng trng GDP bnh qun hng nm thi k 5
nm 2001 2005 l 7,5%. Trong khi , nm 1995 c mc tng trng
GDP l 9,5% nh vy t c ch tiu ca i hi IX th nm 2005
phi t 19%, l mt iu rt kh thc hin i vi nc ta lc ny. Nn
kinh t km hiu qa v sc cnh tranh yu. Tch lu ni b v sc mua
trong nc cn thp. Nhiu ngun lc v tim nng trong nc pht
trin kinh t cha c pht huy v s dng tt. Tht thot trong qun l
kinh t cn rt nghim trng. C cu kinh t chuyn dch chm theo hng cng nghip ho, hin i ho, gn sn xut vi th trng, c cu
u t cn nhiu bt hp l. V vy cha tn dng c li th v n nh
chnh tr x hi thu ht mnh m ngun vn u t nc ngoi.
Nhiu vn x hi bc xc chm c gii quyt. T l tht
nghip thnh th v thiu vic lm nng thn cn mc cao (6,4%)
v ang l mt trong nhng vn ni cm nht ca x hi. Cht lng
gio dc v o to thp so vi yu cu. Trong gio dc c nhng hin tng tiu cc ng lo ngi. o to cha gn vi s dng, gy lng ph. Gio
dc v o to min ni, vng su, vng xa cn nhiu kh khn. Cc
hot ng khoa hc v cng ngh cha p ng tt yu cu ca s
nghip cng nghip ho, hin i ho, xy dng v bo v T quc.
Mi trng th, ni cng nghip tp trung v mt s vng nng thn
b nhim ngy cng nng. Mc sng nhn dn, nht l nng dn
mt s qu thp. Cc t nn x hi, nht l nn ma tu v mi dm lan
rng. Cng vi l tnh trng bung lng qun l theo php lut. Rng
v ti nguyn khc b xm hi nghim trng. Nn bun lu, lm hng
gi, gian ln thng mi tc ng xu n tnh hnh kinh t x hi.
H thng ti chnh ngn hng cn yu km v thiu lnh mnh.
Tnh trng tham nhng, suy thoi v t tng chnh tr, o c, li sng
mt b phn khng nh cn b ng vin l rt nghim trng. Tnh
trng lng ph, quan liu cn kh ph bin.
Nhn thc ca ng v mt s cc vn quan trng trong ng
li i mi cha thng nht cao nn i mi cha mnh m, cng
quyt. Trong cn b ng vin c nhng cch hiu v cch lm khng
thng nht v nhng vn nh: xy dng nn kinh t th trng nh

Tiu lun trit hc

hng XHCN, pht huy vai tr ch o ca kinh t Nh nc, i mi v

pht trin doanh nghip Nh nc, c phn ho doanh nghip Nh nc,
chnh sch v t aiVic t chc thc hin ngh quyt, ch trng,
chnh sch ca ng cha tt; k lut, k cng cha nghim. Ci cch
hnh chnh tin hnh chm, thiu kin quyt, hiu qu thp. Cng tc
t tng, cng tc l lun, cng tc t chc, cn b c nhiu yu km, bt
cp.
Cha lm r ni dung xy dng th ch kinh t th trng nh hng XHCN, chm pht trin ng b cc loi th trng. C phn thiu ch
ng trong hi nhp kinh t quc t, chm ci tin tt mi trng u t
thu ht vn u t nc ngoi. Li thm t tng bo h cn nng n.
Doanh nghip ca ta cn yu c v sn xut, qun l v kh nng cnh
tranh. C ch, chnh sch khng ng b v cha to ng lc mnh
pht trin. u t ca Nh nc cn tht thot v lng ph. C ch, chnh
sch v th trng ti chnh, tin t cha ng b.
Cha lm tt cng tc chun b khi cng cuc hi nhp quc t
chuyn qua mt bc mi. Tuy ch trng hi nhp kinh t quc t c
khng nh trong nhiu Ngh quyt ca ng v trn thc t c
thc hin tng bc, nhng nhn thc hi nhp cha t c s nht tr
cao, nh hng ti qu trnh xut chnh sch v trin khai thc hin.
Hi nhp kinh t quc t trong xu th ton cu ho, khu vc ho ang
pht trin mang li c thi c ln thch thc ln, trong khi , nn kinh
t nc ta cn yu, t tng bo h cn nng n, vic chuyn dch c cu
kinh t, i mi qun l v ci tin cng ngh din ra chm chp. Nu
khng kp thi khc phc s b thua thit, thm ch cn b tt hu xa
hn. Thiu st ng k l cng tc nghin cu trin khai chm, cht lng thp. Cho n nay, nc ta cn cha hiu tht su, cha nm tht
vng ton b nh ch ca cc t chc kinh t khu vc v ton cu,
nht l T chc thng mi th gii (WTO) v nhiu vn kin php l khc
m nc ta cn vn dng khi gia nhp t chc ny. Cng tc hi nhp
quc t mi cn tp trung trin khai ch yu cc c quan Trung ng;
s tham gia ca cc ngnh, cc cp tuy c c t ra nhng cn yu v
cha ng b, do cha to c sc mnh cn thit trong qu trnh hi
nhp quc t.

Tiu lun trit hc

Cha hnh thnh c mt k hoch tng th v di hn v hi

nhp kinh t quc t v mt l trnh hp l cho vic thc hin cc cam
kt quc t. Thi gian qua chng ta va tin hnh hi nhp, va trin
khai nghin cu nhng ni dung cam kt xc nh ch trng, phng hng hnh ng nhng thng b ng i ph vi nhiu khuyn
ngh do cc i tc nc ngoi nu ra; khng c c s hng dn
cc doanh nghip xy dng chng trnh ci tin qun l, nng cao
kh nng cnh tranh, ch ng vn ra th trng khu vc v th gii.
Lut php, chnh sch qun l kinh t thng mi cha hon chnh.
Lut php, chnh sch l cng c m bo hi nhp thnh cng,
kinh t pht trin. Cc hot ng hp tc kinh t thng mi quc t
ang din ra theo th ch kinh t th trng, theo xu th thun li ho,
t do ho, theo lut chi ca cc th ch kinh t quc t v khu vc.
Nhng h thng php lut v c ch chnh sch ca ta cha hon chnh,
khng ng b, gy nhiu kh khn cho ta khi p ng cc cam kt
ca cc t chc kinh t quc t. Vic hon chnh lut php v chnh
sch ca ta phi ph hp vi thng l quc t v nhng quy tc ca cc
t chc m nc mnh tham gia, va ph hp vi c th ca nc ta, c
bit l bo m c nh hng x hi ch ngha. Ta cng cha nghin
cu su xut nhng bin php chnh sch cn thit, nhng
cch lm khn kho, hp l nhm tn dng nhng u i m quc t
dnh cho nc ang pht trin v km pht trin nh quy ch ti hu
quc, i ng quc gia, ch hn ngch thu quan, quyn t v,
chng bn ph gi bo v li ch ca ta.
Doanh nghip ca ta cn yu c v sn xut, qun l v kh nng
cnh tranh. Doanh nghip nc ta hu ht quy m nh, yu km c v
hai mt qun l v cng ngh, li hnh thnh v hot ng qu lu
trong c ch bao cp. Chng ta cha to c ch, bin php c hiu
lc nhm kch thch cc doanh nghip gn s tn ti v pht trin ca
mnh vi vic ci tin sn xut kinh doanh vi kh nng cnh tranh trn
thng trng quc t.
Mt b phn khng nh i ng cn b cng chc cn nhiu yu
km, bt cp v trnh chuyn mn v nng lc iu hnh cng
vic, cha tng xng vi cng v v trch nhim c giao, mt s khng
t cn b thoi ho v phm cht; chy theo s cm d vt cht, sng

Tiu lun trit hc

thc dng, ca quyn, hi l, sch nhiu, tham nhng,nh hng rt

xu ti uy tn ca ng v Nh nc, nhn dn ch trch, gy cn tr ln
cho s nghip pht trin t nc. ng thi i ng cng nhn lnh
ngh v c th lc tt cn t. Tnh trng tha thy, thiu th din ra rt
ph bin trong nhiu nganh ngh. Do cch t chc v qun l lao
ng dn n thi h danh; su tm bng cp, xin hc hm, chy
hc v,Khng nhng vy trong c cu tui ca lao ng, s lao
ng tr (t 15 n 29 tui), la tui ch lc ca ngun lao ng v
rt d dng tip cn vi tin b khoa hc k thut ca th gii cng
ang din ra tnh trng: thiu u c kinh doanh hin i, cung cch
lm n ln; tnh ton nhn xa trng rng, to bo nhy cm v nng ng
vi ci mi, thch ng mau l xoay chuyn tnh th khi gp kh
khn; mit mi hc tp, ngm ngh su sc mi vn . Tt c nhng
nhc im trn y tr thnh lc cn khng cho php chng ta tin
nhanh.
IV.

Cc kin ngh xut trn phng din trit hc hn

ch cc nhc im v pht huy nhng mt tch cc ca
tin trnh hi nhp kinh t quc t nc ta

T nhng iu ni trn, chng ta cn qun trit v thc hin tt

mt s vn c bn sau y trong tin trnh hi nhp kinh t quc
t ca nc ta:
Th nht l phi thng nht c nhn thc v nhu cu tt yu phi
hi nhp kinh t, coi hi nhp kinh t quc t l mt trong nhng
nhim v then cht trong hot ng kinh t, nhm phc v li ch chung
ca t nc. Vn thng v nhn thc c ngha rt quan trng, v
hi nhp kinh t quc t vi trng tm l m ca, thc hin t do ho
thng mi s lm xut hin nhiu mu thun cc b. Chng hn, mu
thun gia xu bo h vi xu hng t do ho; nhiu doanh nghip cn yu
km khng sc cnh tranh, ngi phi thay i cch lm c, vn
mun nh nc tip tc bo h; mu thun gia tng ngun thu ngn
sch qua thu nhp khu vi vic gim dn cc hng ro thu quan, phi
thu quan khi thc hin t do ho s lm gim ngun thu ngn sch
Nhng mu thun lm cho qa trnh hi nhp kinh t quc t vp
phi khng t tr ngi khi i vo cc vn c th. Th nn, ch khi
no nhn thc thng sut th mi c ch, bn lnh, quyt tm v

Tiu lun trit hc

sc mnh tht s a vn hi nhp kinh t quc t vo cuc

sng, vo suy ngh, vo k hoch, chng trnh hnh ng, chin lc
pht trin ca Nh nc.
Th hai, cn c c s vng vng v chnh tr, n nh x hi,
pht huy ni lc, pht trin kinh t, nng cao sc cnh tranh ca c nn
kinh t, ca tng ngnh v tng doanh nghip. Mun vy, chng ta phi
nh gi li tim lc kinh t ca t nc trong mi lnh vc, ngnh
hng; nghin cu li th so snh gia nc ta vi khu vc v cc nc khc
T xy dng c cu kinh t, c cu lao ng theo hng cng
nghip ho hin i ho, m ca hi nhp; xy dng chin lc pht
trin, m rng th trng trong v ngoi nc; xc nh ngnh mi nhn
cn u tin u t pht trinNh nc cn tip tc i mi c ch qun
l kinh t; xy dng hnh lang php l va cht ch li va thng
thong; xc nh l trnh hi nhp kinh t quc t, thc hin cc cam
kt v s k kt to mi trng thun li cho sn xut kinh doanh
Th ba l ch ng tham gia cng ng thng mi th gii mt
cch c chn lc. Nm vng cc vn kin, thng l quc t. Khng b
st, b l c hi nhng cng khng nn qu nn nng, quan h hp tc vi
nhiu quc gia, trnh b l thuc vo mt quc gia, mt th lc no
. Sm c ch trng, chnh sch v trin khai vic chuyn i c
cuca nn kinh t theo nh hng xut khu, nhm to ra cc mt
hng xut khu ln v s lng, t tiu chun v cht lng, c sc
cnh tranh cao. ng thi, nhm to ra mt i ng doanh nghip c
quy m v nng lc, tt c nhng yu t ny cng vi mi trng php l
thng thong s to thnh mt sc mnh tng hp nng cao sc mnh
cnh tranh ca nn kinh t Vit Nam trong qu trnh hi nhp.
Th t l chng ta cn tip cn, dn dn i vo kinh t tri thc.
Nu khng c tri thc, khng pht trin ngun tr lc tm s rt kh
ch ng trong hi nhp kinh t quc t v khu vc cng nh trong quan
h chung vi th gii hin i. Bi tri thc hin ng vai tr s mt
trong cc ngun lc pht trin kinh t. Kinh t tri thc to ra nhng c
hi cho cc nc ang pht trin ni chung v nc ta ni ring vn ln rt
ngn khong cch vi cc nc pht trin.
Tip , ta cn thu nhp, cp nht thng tin v tnh hnh kinh
t, ti chnh, thng mi th gii, tm hiu k th trng th gii, d bo

Tiu lun trit hc

trin vng, xu hng bin ng v pht trin ca n. Cn nm vng cc

vn kin, thng l quc t, h thng php lut, cc quy nh ca cc
t chc kinh t quc t, cc cam kt quc t c th ch ng,
trnh b p trong khi m phn, k kt cc cam kt; khng b st, b l
m c th khai thc trit , tn dng quyn li, nhng u tin, u i
dnh cho chng ta trong qu trnh hi nhp. T tm c ting ni
chung v mt vn , mt lnh vc no tranh th cng nhiu
cng tt s ng h, ng tnh, hp tc ca cc i tc cng chung li
ch.
Th nm l xy dng i ng cn b c phm cht o c tt,
c nng lc v bn lnh vng vng. Nhn t con ngi l yu t quyt
nh nht trong cc khu, cc hot ng phc v cho hi nhp kinh t
quc t.
Cui cng, l vic gi gn c bn sc vn ha dn
tc, pht huy c nhng gi tr u t ca dn tc, m bo cho s pht
trin hi ho v lnh mnh ca t nc. ng thi cng cn chn lc tip
thu nhng tinh hoa vn ho ca nhn loi lm giu thm bn sc
vn ho dn tc, xem l nhn t cc k quan trng khi dy cc
tim nng sng to, lm nn nhng gi tr vt cht v tinh thn mi.
Chng ta kin quyt phn i s tip nhn x b mi th gi l tn
k ca vn ho ngoi lai m khng phn bit hay d, tt xu, i
n ch mt gc v lai cng v vn ho, gy hu qu xu v t tng,
o c, li sng.

Tiu lun trit hc

LI KT
Ngy nay, trong th gii lun lun c bin ng khng ngng, xu
th hi nhp, ton cu ho ang ni ln chim v tr ch o khuynh
hng pht trin ca th gii trong thi gian ti. Mi quc gia u hiu
rng khng th ng ngoi xu th pht trin chung ca th gii hi
nhp m ca ng ngha ho nhp trong xu th i ln ca x hi loi
ngi; ng ca, bit lp cng ng ngha vi bo th, t gim kh nng
pht trin. V trong qu trnh hi nhp cc quc gia phi c bin php
c th tn dng mc tt nht nhng c hi pht trin. Vit
Nam cng khng th ng ngoi mc ch ny. Nhng vi mt tim lc
kinh t cn hn ch, Vit Nam ng trc nhng th thch, kh khn to
ln. Trong ni bt l nguy c tt hu khong cch pht trin vi cc
quc gia tin tin ngy cng m rng hn. y l hn ch, kh khn cn
bn bi v cng c tim lc kinh t cng mnh s c c hi trong vic
gi v th, ting ni ch ng trong qu trnh hi nhp v c bit
thng mi quc t. Tuy nhin vi thnh tu t c qua thi gian gn 20
nm i mi cng vi ch trng ng n pht huy ni lc trong pht
trin kinh t, nc ta s vt qua kh khn t mc tiu ti nm 2020 tr
thnh quc gia cng nghip v xa hn na, vn ln snh kp vi cc
quc gia trong khu vc v trn th gii nh Singapore, Nht Bn, Hn
Quc.
Qua ti ny em mnh dn a ra mt s nhng hn ch, yu
km ca qu trnh hi nhp v pht trin kinh t Vit Nam v mt s
nhng gii php nhm khc phc nhng hn ch cng nh nhm
thc y qu trnh hi nhp v pht trin kinh t Vit Nam nhanh
hn.
Do cn hn ch v trnh , trong qu trnh nghin cu hn
khng trnh khi thiu st. Em mong nhn c s ng gp kin ca
thy c cng trnh nghin cu ca em hon thin hn.
Em xin chn thnh cm n thy c!

Tiu lun trit hc

Ti liu tham kho

Tc phm kinh in ca Mac Anghen Lnin

Cc tc phm ca cc v lnh t Lnin, H Ch Minh, L Dun,
Phm Vn ng

Vn kin i hi i biu ton quc ln th VI, VII, VIII, IX

Bo nhn dn ngy 18 thng 4 nm 2002

Bo nhn dn ngy 18 thng 9 nm 2002

Bo nhn dn ngy 6 thng 5 nm 2002

a ngh quyt i hi IX ca ng vo cuc sng s 16 thng8

- 2001

a ngh quyt i hi IX ca ng vo cuc sng s 21

thng11 - 2001

a ngh quyt i hi IX ca ng vo cuc sng s 24 thng

12 - 2001

a ngh quyt i hi IX ca ng vo cuc sng s 33 thng

11 2002

Tp ch cng sn s 2 nm 2001

Tp ch cng sn s 4 nm 2001

Tp ch cng sn s 12 thng 6 nm 2001

Tp ch cng sn s 9 thng 3 nm 2002

Tp ch cng sn s 17 thng 6 nm 2002

Tp ch cng sn s 32 thng 11 nm 2002

Tp ch Cng nghip Vit Nam s 3/2001

Tp ch kinh t d bo s 4/2001

Trit hc s 2 (129) thng 2 2002

Kinh t pht trin s 44/2001

Tp ch con s s kin s 6/2002

Tiu lun trit hc

Tp ch php lut Vit Nam s 29 ngy 3 2 -2005

Bo sinh vin Vit Nam s 19 nm 2005

Tiu lun trit hc

Mc lc
Li m u................................................................................................1
Phn 1. C s ca ti..........................................................................3
I.

C s l lun.....................................................................................3
1. L lun trit hc..................................................................................3
2. Hi nhp kinh t quc t l mt tt yu khch quan ca cc nc
trong giai on hin nay....................................................................4

II.

C s thc t :..................................................................................7

1. Tnh hnh quc t v khu vc lm ny sinh v pht trin qu trnh

hi nhp..............................................................................................7
2. Hi nhp kinh t vi cc nc ang pht trin......................................9
3. S hnh thnh tt yu ca ch trng hi nhp kinh t quc t nc ta...................................................................................................13
4. Nhn nh v nhng c hi v thch thc i vi Vit Nam trn con
ng hi nhp kinh t quc t........................................................15
4.1. Nhng c hi m Vit Nam c c khi tham gia hi nhp kinh t
quc t................................................................................................15
4.2. Nhng thch thc m chng ta gp phi trn con ng hi nhp
16
5. Nhng quan im ch o trong qu trnh hi nhp kinh t quc
t nc ta..........................................................................................18
Phn 2. Thc trng ca vn nghin cu.............................................19
I.

Cc bc i ca ta trong qu trnh hi nhp kinh t quc t..........19

II.

Cc kt qu bc u t c ca nc ta trong tin trnh hi nhp

20

III.
Nhng yu km v hn ch cn tn ti cn gii quyt trong thi
gian ti......................................................................................................25
IV.
Cc kin ngh xut trn phng din trit hc hn ch cc
nhc im v pht huy nhng mt tch cc ca tin trnh hi nhp
kinh t quc t nc ta...........................................................................29

Tiu lun trit hc

Li kt......................................................................................................32
Ti liu tham kho...................................................................................33
Mc lc.....................................................................................................34