You are on page 1of 13

Streszczenie mitw zawartych

w mitologii greckiej
Mit o powstaniu wiata
Od zarania dziejw Grecy zastanawiali si, jak powsta wiat, skd wzili si bogowie
i ludzie. Na pytania te udzielano wielu rnych odpowiedzi i badajc sprzeczne warianty mitw,
mona stwierdzi, e ju w najwczeniejszych rdach s zawarte dowody istnienia odmiennych
koncepcji powstania wiata i bogw, czyli kosmogonii i teogonii.
Okeanos - wielka rzeka opywajca cay wiat, uosobiony wieczny Czas i wreszcie Chaos,
tworzyy pierwotny stan, kiedy nad pomieszanymi elementami nie panowaa adna sia
porzdkujca.
Z Chaosu wyonia si najpierw Gaja (Ziemia) oraz Eros, bg mioci, pierwsza sia nadajca
wiatu uporzdkowan form. Ziemia zrodzia nastpnie Uranosa (Niebo). Ze zwizku tej pary - Gai
i Uranosa - powstali sturcy olbrzymi, cyklopi i sze par tytanw, ktrzy stali si pierwsz generacj
bogw. z pierwotnego Chaosu wyoniy si rwnie liczne istoty o abstrakcyjnym, bezosobowym
charakterze: najpierw Noc i Erebos uosabiajcy mrok i ciemnoci panujce pod ziemi, z ich za
zwizku powstay Dzie i Powietrze, a take inne personifikacje i bstwa abstrakcyjne (Nemezis,
Los, Staro, Niezgoda i wiele innych).
Dziemi Uranosa i Gai byo szeciu tytanw: Okeanos, Kojos, Krejos, Hyperion, Japetos
i Kronos oraz sze tytanid: Tetyda, Fojbe, Eurybia, Klimene, Teja i Rea (wrd nich wymienia si
niekiedy Azj). Uranos, ktrego mity przedstawiaj jako podejrzliwego tyrana, obawia si o sw
wadz i strci w znajdujce si pod ziemi czelucie Tartaru swych synw, gronych cyklopw
i sturkich olbrzymw. Oburzona tym postpkiem Gaja zwrcia si do tytanw, aby poskromili
Uranosa.
Najmodszy tytan, Kronos, zdecydowa si wystpi przeciw ojcu, odebra mu wadz
i pozbawi go mskoci (Ziemia skropiona krwi Uranosa wydaa wwczas na wiat trzy Erynie,
boginie zemsty). Kronos obj panowanie nad wiatem i okaza si wkrtce despot podobnym do
ojca. Cyklopw i sturkich, ktrych przejciowo uwolni, zamkn z powrotem w Tartarze. Gaja
przepowiedziaa Kronosowi, e zostanie pokonany przez wasnego syna. Usiujc zapobiec
spenieniu si przepowiedni, wszystkie dzieci, jakie wydaa na wiat jego siostra-maonka Rea,
poyka zaraz po urodzeniu. Losowi temu ulegli kolejno: Hades, Posejdon, Hestia, Demeter i Hera.
Rea, matka nieszczsnych potomkw, pewnego razu podaa mowi kamie zawinity w pieluszki,
w ktrych mia si znajdowa Zeus.
Wychowany w ukryciu Zeus pokona Kronosa, obj wadz i zmusi go, by ten zwrci ze
swego wntrza jego rodzestwo. Bogowie podzielili si wadz, za siedzib obrali Olimp i wiedli
boskie ycie, kcc si i kochajc oraz bacznie obserwujc ludzi.

Tekst pochodzi z portalu Gazeta.pl i zosta opracowany na potrzeby forum Rocznik95.pl

Mit o stworzeniu czowieka


Ludzie ulepieni zostali z gliny, ich twrc by tytan Prometeusz, syn Japetosa. Opiekowa si
pierwszymi ludmi i nauczy ich wielu poytecznych umiejtnoci oraz rzemios. Sw opiek
i pomoc posun tak daleko, e narazi si wadcy bogw Zeusowi. Po raz pierwszy Prometeusz
oszuka Zeusa, kiedy w czasie pierwszych obrzdw ofiarnych podzieli zwierzta ofiarne w ten
sposb, e z jednej strony uoy cae miso i przykry je skr i wntrznociami, z drugiej za koci
przykryte grub warstw tuszczu. Zeus, ktry mia do wyboru jedn z tych dwch czci ofiary,
zwiedziony pozornie bardziej atrakcyjnym wygldem, wybra gorszy udzia, czyli koci i tuszcz. Od
tego czasu bogom ofiarowywano zawsze tuszcz i koci, natomiast ludzie sami zjadali miso. Po tym
incydencie Zeus zabroni ludziom posiadania ognia i kaza im spoywa miso na surowo.
Prometeusz wykrad jednak ogie z rydwanu sonecznego i zanis go ludziom.
Za sw dziaalno tytan ponis kar: zosta przykuty do ska Kaukazu, orze za rozdziera
jego wci odrastajc wtrob. Po wielu wiekach Herakles uwolni Prometeusza, a Zeus przebaczy
mu za udzielenie wanej przestrogi (Prometeusz doradzi Zeusowi, aby trzyma si z dala od bogini
morskiej, Tetydy, poniewa spodzi z ni syna, ktry stanie si sawniejszy i potniejszy od ojca).
Prometeusz po dzi dzie symbolizuje postaw powicenia si dla ludzkoci oraz buntu
jednostki przeciw wadzy. To zapewne najpikniejsza, najwzniolejsza posta mitologii - heros
godzcy si na cierpienie z racji mioci do ludzi, wyprowadzajcy ich z mrokw zwierzcej
egzystencji w wiat wiedzy, rozumu, pozwalajcy pozna mechanizmy wiata, jego porzdek.
Postaw opart na powiceniu ycia dla dobra innych, niezgodzie na zo, niesprawiedliwo
nazywa si prometeizmem.
Zeus wymierzy rwnie kar wszystkim ludziom. Kaza Hefajstosowi zrobi pierwsz kobiet
- Pandor, ktra bya pikna i bogato wyposaona przez wszystkich bogw, ale zarazem faszywa,
ciekawska i niezbyt mdra. Zeus ofiarowa Pandor bratu Prometeusza, Epimeteuszowi. Bracia
rnili si pod kadym wzgldem, co byo widoczne nawet w etymologii ich imion (Prometeusz
znaczy - przewidujcy, imi Epimeteusz mona swobodnie przetumaczy jako mdry po szkodzie).
Epimeteusz przyj Pandor mimo rad swego brata, zwioda go bowiem jej wyjtkowa uroda.
Pandora przyniosa z Olimpu zamknite naczynie gliniane (puszk lub beczk), ktrego Prometeusz
nie pozwoli otwiera. Wcibska kobieta zdja jednak pokrywk i w ten sposb uwolnia zamknite
wszelkie zo, nieszczcia i choroby, ktre zaczy nka ludzi. w puszce zostaa tylko nadzieja,
jedyna pocieszycielka nieszczliwych.
Zbrodnie i nieprawoci ludzkie, a zwaszcza kanibalizm i skadanie ofiar z ludzi, stay si
przyczyn kolejnej kary, zesanej przez Zeusa na rodzaj ludzki. By ni potop. Woda zatopia ca
ziemi a po szczyty gr. z potopu uratowaa si tylko jedna para udzi - Deukalion, syn
Prometeusza, i Pyrra, crka Epimeteusza. Schronili si oni w drewnianej skrzyni, ktra moga unosi
si na powierzchni wody. Po dziewiciu dniach Deukalion i Pyrra mogli opuci swoj skrzyni. Zeus
obieca, e speni jedno ich yczenie, poprosili wic o towarzyszy, nie chcieli bowiem y
w samotnoci. Zeus poradzi im, aby rzucali za siebie "koci swej matki". Deukalion zrozumia, e
bogu chodzio o kamienie, koci Matki-Ziemi. z kamieni rzucanych przez Deukaliona i Pyrr powstali
mczyni i kobiety. w ten sposb zosta odnowiony gatunek ludzki.

Tekst pochodzi z portalu Gazeta.pl i zosta opracowany na potrzeby forum Rocznik95.pl

Z mitem o Prometeuszu luno wie si opowie o czterech lub piciu wiekach (epokach)
w dziejach ludzkoci, ktre nazw sw wziy od uywanych wwczas metali:
Ludzie zotego wieku yli w czasach Kronosa. ywot ich by szczliwy, nie znali staroci
i chorb, nie musieli pracowa, poniewa ziemia rodzia wszystko, co potrzebne czowiekowi. Nikt
nie ba si mierci, podobnej raczej do snu. w tym szczliwym okresie ludzko ya w pokoju,
nieznane byy zbrodnie, panowaa powszechna sprawiedliwo.
W nastpnym okresie, zwanym wiekiem srebrnym, ludzie umieli ju wypieka chleb, nie byli
wic cakowicie zdani na natur, musieli ju jednak pracowa. Epoka ta staa znacznie niej pod
wzgldem moralnym ni wiek zoty; stopniowo zaczy si ujawnia wady rodzaju ludzkiego.
Z chwil zniknicia ludzi wieku srebrnego nastpi dalszy gwatowny upadek obyczajw.
Nasta wiek spiowy. Byy to ju czasy panowania Zeusa. w epoce tej pojawiy si wojny, gwat,
wszelka podo i niesprawiedliwo. Ludzie wieku spiowego swym postpowaniem cignli na
siebie zagad - zginli wszyscy w czasie potopu.
Po potopie nasta wiek herosw, wywodzcych si czsto od bogw olimpijskich. Okres ten
by bardziej pomylny od poprzedniego, bowiem herosw greckich cechowao wiele piknych
i szlachetnych rysw charakteru. Okres heroiczny zakoczy si wkrtce po najsawniejszej ze
wszystkich opisywanych w mitach wojen - wojnie trojaskiej.
Ostatnia epoka to wiek elaza, odpowiadajcy czasom historycznym. Wedug cytowanej
pesymistycznej opowieci o stopniowym upadku ludzkoci ludzie bd si stawa coraz gorsi, a
wreszcie doprowadz swj gatunek do zupenego rozprzenia i upadku moralnego, przez co
cign na siebie zemst bogw. Wiek elazny zakoczy si cakowit zagad czowieka.

Mit o Syzyfie
Syzyf by wadc piknego i bogatego miasta Korynt. Bardzo lubili go bogowie, bywa wic
czsto zapraszany na ich uczty. Pozwalali mu nawet prbowa ambrozji, boskiego poywienia
zapewniajcego czowiekowi dugie ycie, zdrowie.
Syzyf nie by dyskretny, lubi plotkowa o rnych sprawach bogw. Gdy pewnego dnia
zdradzi wan tajemnic, Zeus wysa do niego Tanatosa - boga mierci. Sprytny Syzyf zapa
wysannika i przyku do ciany w piwnicy. Podczas nieobecnoci Tanatosa ludzie przestali umiera,
wyludnio si Krlestwo Zmarych. Zatem bogowie wysali Aresa, by uwolni Tanatosa. Teraz ju
Syzyf musia poegna si z yciem. Wczeniej jednak zakaza onie pochowania swych zwok. Jego
dusza nie moga wej do Krlestwa Zmarych, bkaa si nad Styksem, podziemn rzek
oddzielajc ywych od umarych, skarya na z kobiet. w kocu bg Pluton pozwoli Syzyfowi
wrci na ziemi, by ukara on. Syzyf, wydostawszy si z podziemi, nie mia zamiaru tam wraca.
y w swym miecie, stara si, by bogowie go nie zauwayli. Dopiero po latach Tanatos
przypomnia sobie o nim. Zabra wadc Koryntu do pieka.
Bogowie kazali mu wtoczy na szczyt gry ogromny gaz. Gdy Syzyf by ju niemal
u wierzchoka, kamie stoczy si w d. i tak dziao si za kadym razem. Jego kara nie miaa koca
pomimo ogromnego trudu.
Syzyfowa praca to bezowocna praca, ogromny i bezskuteczny wysiek, trwajcy bez koca.
Tekst pochodzi z portalu Gazeta.pl i zosta opracowany na potrzeby forum Rocznik95.pl

Pastwo podziemne Hades


Do krlestwa Hadesa prowadzio z ziemi kilka wej, na og byy to pieczary lub rozpadliny
skalne. Pastwo podziemne miao do skomplikowan topografi, trudn do opisania ze wzgldu
na sprzeczne wersje wystpujce w rnych mitach. Otaczay je liczne rzeki:
- Styks - opywa podziemia a dziewiciokrotnie. Na wod Styksu bogowie skadali straszliw
przysig, ktrej nie wolno byo naruszy. w Styksie Tetyda kpaa Achillesa, aby zapewni mu
niemiertelno;
- botnisty Acheron, ktrego brzegi porastaa trzcina - w odzi stary Charon przewozi dusze
zmarych. Opata za przepraw bya umiarkowana, Charon pobiera jednego obola, ktr to
monet wkadano zmarym w usta;
- dopywem Acheronu by Kokytos, rzeka jkw o lodowatej wodzie, pynca rwnolegle do Styksu,
- ten kierunek przybiera te nurt Periflegetonu, rzeki ognistej;
- w krlestwie Hadesa znajdowaa si Lete. Wypicie wody z tej rzeki (lub rda) przynosio duszom
zmarych zapomnienie.
W Hadesie duchy zmarych wiody smtny ywot. Niektrym dane byo wykonywa te same
czynnoci, co za ycia na ziemi: myliwy Orion ciga zwierzyn, krl Minos za sprawowa sdy.
w pastwie zmarych znajdoway si wydzielone miejsca nagrody i kary; dusze herosw przebyway
na Polach Elizejskich lub na Wyspach Szczliwych, ktre umieszczano albo pod ziemi, albo gdzie
na Oceanie Atlantyckim lub na Morzu Czarnym. Miejsce wiecznej kary znajdowao si w Tartarze.
Bya to straszliwa otcha pod krlestwem Hadesa, tak oddalona od reszty wiata zmarych, jak
ziemia jest oddalona od nieba. Byo to miejsce, gdzie Syzyf bez przerwy toczy swj kamie, a
Tantal cierpia gd i pragnienie.
Ze wiatem podziemnym bya cile zwizana Hekate - prastara bogini wzywana w czasie
praktyk magicznych, okrutna, ale dajca si niekiedy przebaga, boginie zemsty - Erynie, crki
Ziemi lub Nocy, przeraajce czarne istoty o wach zamiast wosw, ktre drczyy mordercw,
zsyajc na nich napady szau.
W podziemiach mieszkay potwory i odraajce straszyda - Chimera, Gorgona, Cerber,
piekielny pies o trzech gowach i wowym ogonie; wpuszcza on wszystkich, nikomu jednak nie
pozwala powrci na ziemi.

Mit o Heraklesie
Herakles - najsawniejszy z herosw greckich, syn Zeusa i Alkmeny. Ju jako niemowl udusi
dwa we nasane przez nienawidzc go Her, dowodzc swego boskiego pochodzenia.
w modoci otrzyma bardzo staranne wyksztacenie: Amfitrion nauczy go powozi rydwanem,
sawny piewak Linos zapozna go z muzyk i literatur, Eurytos nauczy go strzela z uku, a Kastor
wada bia broni.
Tekst pochodzi z portalu Gazeta.pl i zosta opracowany na potrzeby forum Rocznik95.pl

Pierwszym czynem dorosego Heraklesa byo zabicie na Kitajronie olbrzymiego lwa, ktry
sia spustoszenie wrd stad Amfitriona i krla Tespiosa; w nagrod pidziesit crek Tespiosa
obdarzyo herosa swymi wdzikami. w drodze powrotnej z Kitajronu pokona krla Orchomenos
Erginosa, ktry wymusza wielk danin od Tebaczykw. Krl Teb Kreon, odda mu z wdzicznoci
rk swej crki Megary. Herakles pod wpywem szalestwa zesanego na przez Her wymordowa
swe wasne dzieci zrodzone z Megary, odzyskawszy zmysy, opuci j, podda si oczyszczeniu przez
Tespiosa, a pniej za rad Pytii uda si na sub do swego krewnego Eurysteusza, aby
odpokutowa zbrodnie; Eurysteusz narzuci mu wykonanie dwunastu prac. w cigu dwunastu lat
suby Herakles dokona nastpujcych czynw:
zabi ogromnego lwa nemejskiego, z jego gowy zrobi sobie hem, a ze skry strj i tarcz
zabi hydr lernejsk, potwora o wielu gowach, ktre si cigle odradzay - bohater odci je
wszystkie, zakopa w ziemi i przywali ogromn ska
schwyta i przynis do Myken ogromnego dzika, ktry grasowa w Erymancie, w Arkadii
po nocnym pocigu pojma i ywcem sprowadzi do Eurysteusza olbrzymi ani kerynejsk
sposzy i pozabija strzaami aroczne ptaki zamieszkujce las nad jeziorem Stymfalos w Arkadii
oczyci stajnie Augiasza, krla Elidy na Peloponezie, kierujc na nie nurt dwch rzek
schwyta i przywid do Grecji byka z Krety, ktry pustoszy tamtejsze zasiewy
spta i sprowadzi ywice si ludzkim misem klacze Diomedesa
zdoby pas krlowej Amazonek, Hippolity
sprowadzi olbrzymie stado bykw nalece do potwornego Geryona, ktrego pokona i zabi
uprowadzi z Hadesu trjgowego psa, Cerbera; po drodze uwolni z Podziemia Tezeusza
zdoby zote jabka z ogrodu Hesperyd.
Po zakoczeniu swej suby u Eurysteusza Herakles powrci do Teb, odda rk swej
pierwszej ony Megary, sam za polubi Dejanir, zwyciywszy w zapasach boga rzeki Acheloos.
Wzi udzia w pierwszej czci wyprawy Argonautw i sprowadzi z Podziemia Alkestis.
Zakocha si w Iole, crce Eurytosa; oburzony, e jej ojciec i bracia nie chcieli mu jej odda,
zabi jednego z braci - Ifitosa, i musia za to, z polecenia wyroczni delfickiej, przez rok lub przez trzy
lata przebywa w niewoli u krlowej lidyjskiej Omfale, ktra nieustannie go poniaa, kac mu
wykonywa kobiece prace.
Skoczywszy t sub, wyprawi si do Troi przeciw krlowi Laomedontowi, ktry niegdy
odmwi mu wspaniaych koni jako obiecanej zapaty za zabicie morskiego potwora; zdoby Troj
na czele swej armii, zabi Laomedonta, a jego crk Hezjon da za on Telamonowi. Wreszcie
zdoby Ojchali, zabi krla Eurytosa, jego synw i uprowadzi Iole. Wwczas Dejanira, bojc si
utraci jego mio, nasczya uszyt dla Heraklesa szat zatrut krwi centaura Nessosa. Kiedy
trucizna zacza pali ciao herosa, przyprawiajc go o straszne cierpienia, uda si na gr Ojta,
przekaza swoj ostatni wol wezwanemu synowi Hyllosowi i wznios dla siebie stos, na ktrym
poleci si spali Pojasowi, ojcu Filokteta, dajc mu w nagrod swj uk i strzay.
W chwili mierci Zeus zabra go na Olimp, obdarzy niemiertelnoci i da za on bogini
modoci Hebe. Wszedszy do grona niebian, Herakles pojedna si z Her. Herakles by uwaany
przez Grekw za posta symbolizujc si, energi i heroizm; widziano w nim boga, a jednoczenie
czowieka gotowego do pomocy innym, walczcego z bezwzgldn odwag przeciw
niesprawiedliwoci, karzcego zo i okruciestwo; jego sia, wytrzymao, a take apetyt byy
przysowiowe.
Tekst pochodzi z portalu Gazeta.pl i zosta opracowany na potrzeby forum Rocznik95.pl

Mit o Demeter i Korze


Demeter, crka Kronosa i Rei, naleaa do drugiej generacji bogw. Jako bogini yznej ziemi
i zbiorw bya opiekunk rolinnoci i rolnictwa.
Demeter urodzia Zeusowi crk Kor (Persefon). Mit o porwaniu Kory przez Plutona
(Hadesa) jest jednym z najwaniejszych fragmentw mitologii greckiej. Wyjania dwie sprawy
niezwykle istotne dla wszystkich religii antycznych: wegetacj rolin zwizan z cyklem pr roku
oraz problematyk dotyczc ycia pozagrobowego i wiata podziemnego. Mit ten by ponadto
integraln czci misteriw eleuzyskich (nazwanych tak od miasta Eleuzis w Attyce), jednego
z najwaniejszych obrzdw w greckim yciu religijnym.
Bg podziemi Hades, zakocha si w Korze, ktra wychowywaa si wrd nimf i dzielia ich
beztroskie tycie. Pewnego razu, gdy Kora zrywaa wraz ze swymi towarzyszkami lilie i narcyzy na
sycylijskiej rwninie, nagle otworzya si ziemia. Wyoni si z niej Hades na rydwanie, porwa
dziewczyn i unis j do swego podziemnego krlestwa. Stao si to tak szybko, e nikt z wynikiem
boga soca nie widzia tego uprowadzenia. Zrozpaczona Demeter zacza przemierza ca ziemi
w poszukiwaniu crki.
Po dziesiciodniowej wdrwce, za rad mieszkajcej w podziemiach bogini Hekate,
Demeter zwrcia si do wszystkowidzcego Heliosa. Ten wyjawi imi winowajcy i doda, e
porwanie nastpio za wiedz i milczc aprobat Zeusa.
Oburzona Demeter postanowia zesa na ca ziemi klsk nieurodzaju i tak dugo nie
wraca na Olimp, dopki Hades nie odda uwizionej w podziemiach Kory. Przybraa posta starej
kobiety i udaa si do krla Eleuzis, Keleosa i jego maonki Metanejry, gdzie zostaa piastunk syna
krlewskiego Demofona. Okazan jej yczliwo pary krlewskiej Demeter chciaa nagrodzi,
obdarzajc niemiertelnoci swego wychowanka. w tym celu, aby wypali z niego wszelkie
pierwiastki miertelne, noc trzymaa dziecko nad ogniem. Nagle do pokoju wesza Metanejra
i wydaa okrzyk przeraenia, niweczc skutki odprawianych obrzdw magicznych. Wedug jednej
wersji mitu Demofon zgin w pomieniach, wedug innej ocala, ale pozosta miertelnikiem.
Drugiemu synowi Keleosa Triptolemosowi, powierzya Demeter misj upowszechnienia
uprawy zb. Ofiarowaa mu pug i wz zaprzony w skrzydlate smoki. Triptolemos przemierzy
cay wiat, obsiewa wszdzie pola ziarnem, uczy ludzi rolnictwa i wprowadza obrzdy ku czci
Demeter.
Gdy Demeter przebywaa w Eleuzis, ziemia nie rodzia podw - ludziom grozia mier
godowa, bogowie byli pozbawieni ofiar. w kocu Zeus musia wysa do podziemi Hermesa, ktry
nakaza wadcy zmarych, aby zwrci matce porwan dziewczyn. Okazao si jednak, e crka
Demeter skosztowaa strawy zmarych - nadgryza wyrosy w podziemiach owoc granatu i zjada
kilka jego ziarenek. w ten sposb zwizaa si na zawsze z krlestwem Hadesa.
Spr Demeter i pana podziemi rozstrzygnito wic polubownie: Kora miaa spdza co roku
dziewi miesicy na ziemi, w towarzystwie swej matki, a pozostae trzy miesice w krlestwie
zmarych u boku swego maonka Hadesa. Jako krlowa podziemnego wiata otrzymaa ona imi
Persefony. Powszechnie sdzono, e Persefona w Hadesie spdzaa zim, gdy w tej porze roku
zamiera ycie przyrody.
Tekst pochodzi z portalu Gazeta.pl i zosta opracowany na potrzeby forum Rocznik95.pl

Prawdopodobny jest jednak rwnie inny pogld, zgodnie z ktrym nie chodzi tu o agodn
w Grecji zim, ale o lato, kiedy to promienie soca wypalaj rolinno i hamuj jej rozwj.
Zgodnie z t teori Kora zstpowaa do Hadesu na miesice letnie, po przypadajcych na pn
wiosn niwach.

Mit o Dedalu i Ikarze


Dedal - ateski wynalazca, architekt, mechanik, rzebiarz, wnuk krla Aten, Erechteusa.
Dziki jego osigniciom i niewyczerpanej inwencji dokona si w Grecji, wg Ateczykw, ogromny
postp techniczny. Kiedy opanowany zazdroci Dedal zabi swego siostrzeca i ucznia, ktry
wyprzedzi go w pomysowoci, zosta skazany przez areopag ateski na wygnanie.
Schroni si wwczas na Krecie, u krla Minosa, ktry powierzy mu wybudowanie labiryntu
przeznaczonego dla potwora Minotaura. Kiedy Dedal podsun Ariadnie pomys ofiarowania
Tezeuszowi kbka nici, w celu atwiejszego wydostania si z labiryntu, Minos zamkn go w tej
budowli wraz z synem Ikarem. Dedal, posugujc si skrzydami z pir zlepionych woskiem, zdoa
wraz z synem stamtd zbiec.
Ikar wpad do morza wskutek nieostronego zblienia si do soca - upojony lotem nad
ziemi, wznis si zbyt wysoko: promienie soca stopiy wwczas wosk, ktrym sklejone byy
skrzyda, i w pobliu wyspy Samos chopiec run do morza (od jego imienia nazywa si Morzem
Ikaryjskim). Dedal natomiast dotar do Sycylii i schroni si u krla Kokalosa, ktry przyj go jako
nadwornego architekta.
Mit o Dedalu i Ikarze obrazuje odwieczn ludzk dno do lotu ku socu, do marze
ponad rozsdek, do podejmowania ryzyka dla zrealizowania swych ideaw. Ikar to uosobienie
modzieczego marzycielstwa, posunitego do szalestwa i ryzykanctwa.

Wojna Trojaska
Troja bya potnym miastem na zachodnim wybrzeu Azji Mniejszej. Zaoyli j uchodcy z
Krety lub Attyki. Jako bezporedniego zaoyciela miasta wymienia si najczciej Ilosa, od ktrego
imienia pochodzi druga nazwa Troi - Ilion. Wnukiem Ilosa by Priam, najmodszy syn Laomedona,
jedyny ocalay z masakry rodziny dokonanej przez Heraklesa. Herakles odda Priamowi tron
ojcowski i pozwoli mu odbudowa zniszczone miasto. Priam ze sw on Hekabe i z innymi
kobietami mia pidziesiciu synw i dwanacie crek. Najstarszym i najdzielniejszym synem
Priama by Hektor. Jego siostra Kasandra, otrzymaa od Apollina dar wieszczenia, bg sprawi
jednak, e nikt nie dawa wiary jej proroctwom.
Jednym z najmodszych synw Priama i Hekabe by Parys. Hekabe przynio si tu przed
jego urodzeniem, e powia ponc pochodni. Uznano to za zy znak i postanowiono zgadzi
nowo narodzone dziecko. Parys unikn jednak mierci, poniewa pasterz, ktry mia go zabi,
porzuci niemowl w grach, gdzie wykarmia je niedwiedzica. Parys wychowa si wrd pasterzy
i wyrs na piknego modzieca. Pas on zwykle trzody na stokach gry Ida. Modziecowi temu
powierzy Zeus funkcj arbitra w sporze midzy boginiami. Pocztkiem sporu stao si wesele
Peleusa i Tetydy, w czasie ktrego bogini niezgody Eris, rzucia jabko z napisem "dla
Tekst pochodzi z portalu Gazeta.pl i zosta opracowany na potrzeby forum Rocznik95.pl

najpikniejszej" Do tego trofeum pretendoway trzy boginie: Hera, Atena i Afrodyta.


Sd rozjemczy odby si na grze Ida. Kada z bogi w zamian za korzystny dla siebie
werdykt obiecywaa Parysowi wspaniae dary. Hera ofiarowaa mu krlestwo caej Azji, Atena saw mdrca i niezwycionego wodza, Afrodyta za przyrzeka mu rk najpikniejszej na wiecie
kobiety i wanie ta obietnica skusia Parysa, ktry odda jabko Afrodycie.
Zanim bogini zrealizowaa sw obietnic, Parys wrci na dwr ojca. Stao si to w ten
sposb, e modzieniec uda si do Troi na igrzyska, w ktrych odnis zwycistwo. Kasandra
rozpoznaa w nim brata, a Priam przyj z radoci syna, ktrego uwaa za zmarego zaraz po
urodzeniu.
Niedugo potem Parys wyruszy, by zdoby obiecan mu najpikniejsz kobiet. Bya ni
Helena, crka Zeusa i Ledy, ona Menelaosa, krla Sparty. Parys przyby wic do Sparty, gdzie zosta
gocinnie przyjty. Menelaos akurat musia wyjecha, Helena penia wic sama obowizki pani
domu. Parysowi udao si pozyska jej wzgldy. Korzystajc z nieobecnoci ma porwa Helen i
wywiz wraz z ni wielkie skarby. Helena przybya do Troi wraz z Parysem i zostaa serdecznie
przyjta przez oczarowanego jej urod Priama, ktry zlekceway zowrbne przepowiednie
Kasandry.
Wkrtce po porwaniu przybyli do Troi Menelaos i Odyseusz jako posowie wszystkich
pastw greckich. Zadali oni natychmiastowego oddania Heleny i zrabowanych skarbw. Priam
odmwi i wojna staa si nieunikniona.
Krlowie miast greckich zaczli przygotowania do wyprawy, ktrej dowdc mia by brat
Menelaosa, krl Myken - Agamemnon. Wielu najdzielniejszych wojownikw greckich byo niegdy
zalotnikami Heleny. Przysigli oni, e zawsze przyjd z pomoc szczliwemu wybracowi, gdyby
kto chcia mu zabra Helen. Werbunek uczestnikw wyprawy obfitowa niekiedy w komiczne
epizody.
Przemylny krl Itaki Odyseusz, zwany rwnie Ulissesem, nie darmo by potomkiem
sawnego ze swych sztuczek zodzieja Autolikosa. Nie chcc porzuca rodzinnej wyspy i ukochanej
ony, Penelopy, Odyseusz zacz udawa szalonego. Gdy jednak podstp si wyda, przystpi on
gorliwie do obrocw sprawy Menelaosa. Jemu to wanie udao si zapewni udzia w wyprawie
modego Achillesa, syna Peleusa i bogini morskiej Tetydy.
Znane byo proroctwo, e bez udziau Achillesa Troja nie moe by zdobyta. Tetyda, bdc
bogini, znaa przyszo i wiedziaa, e jeli Achilles wyruszy pod Troj, musi on zgin w walce.
Pragnc zapewni synowi ycie dugie, cho pozbawione sawy, Tetyda ukrya go na wyspie Skyros
przebranego za dziewczyn. Odyseusz dotar na Skyros w przebraniu kupca i wyoy swoje towary.
Podczas gdy dziewczta oglday stroje i ozdoby, Achilles zapomnia o swym przebraniu i
zainteresowa si broni. Rozpoznany, da si namwi i postanowi wyruszy pod Troj, wybierajc
w ten sposb ycie krtkie, ale sawne i chwalebne. Achilles by dzielnym wojownikiem, a Tetyda
zaraz po urodzeniu uczynia jego ciao niewraliwym na rany zanurzajc go w wodzie piekielnej
rzeki - Styksu. Trzymaa go za pit i ta przysowiowa pita Achillesa bya jedynym miejscem, w
ktre mona go byo ugodzi.
Innymi synnymi uczestnikami wojny trojaskiej byli po stronie Grekw: mdry, stary Nestor,
dwaj Ajasowie (sawniejszy by "wielki" Ajas, pochodzcy z Salaminy, mny, ale pyszny i
Tekst pochodzi z portalu Gazeta.pl i zosta opracowany na potrzeby forum Rocznik95.pl

zapalczywy) i Diomedes.
Zgodnie z relacj Homera przeciwny wiatr dugo zatrzymywa flot greck w porcie.
Wieszczek Kalchas ogosi, e przyczyn tego jest gniew Artemidy, ktr mona uagodzi tylko w
jeden sposb, a mianowicie skadajc w ofierze bogini crk Agamemnona, Ifigeni. Agamemnon
postanowi powici crk i poleci swej onie Klitajmestrze, aby przysaa dziewczyn do Aulidy,
pod pretekstem, e postanowi wyda Ifigeni za m za Achillesa. W ostatniej chwili, gdy Ifigenia
miaa ju otrzyma miertelny cios przy otarzu, cakowicie ju przejednana Artemida okrya
dziewczyn chmur i uniosa j do swej wityni na Taurydzie (dzisiejszy Krym). Skoro tylko wiatry
zmieniy kierunek, flota wyruszya z Aulidy i przybia do brzegw trojaskich, gdzie oczekiwali ju
obrocy.
Dziewi lat wojny upyno na walkach podjazdowych i upieczych wyprawach
wymierzonych przeciw ssiadom i sojusznikom Troi. Ekspedycjami tymi dowodzi zwykle Achilles,
najlepszy i najdzielniejszy wojownik w obozie greckim. W czasie jednej z tych wypraw pojmano
crk kapana Apollina Chryzejd. Rozgniewany Apollo zesa zaraz na obz grecki. Agamemnon
musia odda brank, ktra jemu wanie przypada jako udzia w upach, ale jako rekompensaty
zada Bryzejdy, branki Achillesa. Po ktni Achilles odda Bryzejd, ale odmwi dalszego udziau
w walkach. Zamkn si w namiocie i za porednictwem Tetydy poprosi Zeusa, aby ukara
Agamemnona i pozwoli Trojanom odnie znaczne sukcesy w walce. Agamemnon przygotowa
walny atak przeciw obrocom Troi. Bitw poprzedzi pojedynek wojownikw bezporednio
zainteresowanych w sporze o Helen - Parysa i Menelaosa. Parys zosta pokonany, lecz uratowaa
go Afrodyta. Zgodnie z ukadem Helena bya stawk pojedynku, jednak Trojanie nie chcieli jej
wyda, co wicej, ucznik trojaski Pandar zrani podstpnie Menelaosa, amic w ten sposb
zaprzysiony rozejm.
Wojna rozgorzaa na nowo. Pod nieobecno Achillesa cudw walecznoci dokaza
Diomedes, ktry zabi wielu obrocw miasta i zrani wspomagajcych ich bogw: Aresa i Afrodyt.
Losy bitwy zmieniy si, gdy do boju przystpi Hektor. Obrocom Ilionu zaczo sprzyja szczcie.
Agamemnon na prno usiowa pogodzi si z Achillesem, ktrego wyranie brakowao w
szeregach achajskich. Po nocnych utarczkach (Trojanie po raz pierwszy spdzili noc poza murami)
bitwa rozgorzaa na nowo. Trojanie uzyskali chwilow przewag, ale Hera, ktra sprzyjaa Grekom,
upia Zeusa, a Posejdon na czele oddziaw achajskich odpar atak, bitwa pozostaa jednak
nierozstrzygnita. Po przebudzeniu si Zeus wyjawi Herze, e na razie pozwoli zwycia Trojanom,
aby da satysfakcj Achillesowi, pniej jednak Hektor polegnie, a Troja zostanie zdobyta. Zgodnie z
wol Zeusa Trojanie uzyskali tak powan przewag, e okrtom greckim grozio spalenie.
Achilles mimo klsk swych ziomkw nie przystpi do bitwy, pozwoli jedynie wyruszy
swemu przyjacielowi Patroklesowi, ktremu poyczy swoj zbroj. Patrokles pocztkowo odnis
wiele zwycistw, a dotar przed bramy miasta, gdzie zabi go Hektor wspomagany przez Apollina.
Na wie o mierci przyjaciela Achilles wpad w rozpacz, nastpnie zapaa dz zemsty. Na prob
Tetydy Hefajstos wykona dla niego now, wspaniale zdobion zbroj. Szczeglnie pikna bya
tarcza, na ktrej wyryto wiele scen ukazujcych codzienne ycie ludzi. Achilles, zanim wyruszy do
boju, pogodzi si z Agamemnonem, ktry odda mu Bryzejd.
Zanim zacza si walka herosw, odbyy si utarczki midzy bogami podzielonymi na dwa
obozy, ktre popieray strony walczce w wojnie trojaskiej.

Tekst pochodzi z portalu Gazeta.pl i zosta opracowany na potrzeby forum Rocznik95.pl

Na zbliajcego si do murw Troi Achillesa czeka tylko jeden Hektor. Najdzielniejszy


Trojaczyk, ujrzawszy Achillesa, rzuci si do ucieczki, pragnc w ten sposb zmczy przeciwnika.
W tej wanie chwili Zeus pooy na wadze losy Hektora i Achillesa; szala z losem Hektora opada.
Po trzykrotnym okreniu murw Achilles dogoni Hektora, pokona go i zabi. Pomciwszy w ten
sposb Patroklesa Achilles wyprawi przyjacielowi wspaniay pogrzeb, uczci go igrzyskami i
ofiarami z jecw trojaskich. Nastpnie, nie zaspokoiwszy swej dzy zemsty, Achilles codziennie
okra grb przyjaciela na swym rydwanie, do ktrego byy przywizane nagie zwoki Hektora.
Zrozpaczony Priam dotar noc do namiotu Achillesa i uzyska zgod herosa na wykupienie zwok
syna. Homerowy opis rozmowy Priama z Achillesem to jedna z najbardziej wstrzsajcych sw
humanistyczn wymow scen w literaturze wiatowej. Opowie Homera koczy si opisem
pogrzebu Hektora.
Achillesowi przeznaczona bya mier w kwiecie wieku i nie dane mu byo ujrze zdobycia
Troi. Wszystkie wersje mitu s zgodne co do tego, e miertelny cios ugodzi w jedyn wraliw
cz ciaa herosa - w pit. Jeden z mitw gosi, e Achilles, zakochany w crce Priama Poliksenie,
pozwoli jej zwabi si w puapk i zgin od zdradzieckiej strzay wypuszczonej z ukrycia przez
Parysa. Wedug innego wariantu opowieci Achilles zgin pod murami Troi, a miertelny grot
wystrzeli Parys wspomagany przez Apollina.
Ajas i Odyseusz odnieli zwycistwo w walce nad ciaem Achillesa i nie pozwolili
sponiewiera jego zwok. Herosowi urzdzono wspaniay pogrzeb i usypano nad jego grobem
wysoki kurhan. Istnieje przekaz mityczny, i Achilles zosta przeniesiony przez bogw na wysp
Leuke, pooon u ujcia Dunaju, gdzie polubi Helen i pdzi szczliwy ywot w otoczeniu innych
bohaterw wojny trojaskiej. mier Parysa, ktry rwnie zgin od strzay z uku, nie przybliya
koca wojny. Priam w dalszym cigu odmawia wydania Heleny, ktr odda za on innemu
swemu synowi Dejfobosowi. Troja bya niezwyciona, dopki w jej murach znajdowa si
Palladion, posg Ateny w penym rynsztunku bojowym. Istniaa legenda, e posg ten spad z
nieba. Palladion zosta wykradziony noc przez Diomedesa i Odyseusza. Przebiegy krl Itaki chcia
zabi Diomedesa i przywaszczy sobie ca zasug tej ryzykownej wyprawy. Zamysy te spezy na
niczym i nie przysporzyy chway Odyseuszowi, ktry wrci do obozu zwizany i pazowany przez
idcego za nim Diomedesa.
Po dziesiciu latach nierozstrzygnitych walk Grecy uznali, e nie zdobd Troi szturmem i
e trzeba bdzie uy podstpu. Zbudowali wic, za rad wieszczka, wielkiego drewnianego konia,
pustego wewntrz. Nastpnie zwinli obz, wsiedli na okrty i odpynli, stwarzajc wszelkie
pozory, e rezygnuj z oblenia miasta i opuszczaj na zawsze wybrzea Troi. Pod Troj zosta tylko
jeden z Grekw Sinon, ktry opowiedzia Trojanom, e jest uciekinierem z obozu greckiego,
poniewa Odyseusz chcia go zabi na ofiar. Sinon wyjani, e drewniany ko jest darem dla
Ateny, zoonym jako rekompensata za kradzie Palladionu; ko jest tak wielki, aby uniemoliwi
Trojanom zaniesienie go do miasta. Posiadanie tego konia zapewni bowiem Troi zwycistwo nad
wrogami i wszelk pomylno.
Trojanie uwierzyli Sinonowi i pucili go wolno, a nastpnie zaczli zastanawia si nad
przeniesieniem konia do miasta. Sprzeciwiali si temu Kasandra i kapan Laokoon, zlekcewaono
jednak ich ostrzeenia, tym bardziej e tego samego dnia Laokoona spotkaa straszna kara za
popenione dawniej winy: zosta on wraz ze swymi synami uduszony przez dwa ogromne we,
ktre wypezy z morza. Trojanie przetransportowali wic konia do miasta i zaczli wici obchody
Tekst pochodzi z portalu Gazeta.pl i zosta opracowany na potrzeby forum Rocznik95.pl

zwycistwa, odniesionego po dziesicioletniej wojnie.


Gdy miasto pogryo si we nie, Sinon rozpali ognisko, ktre byo sygnaem dla
znajdujcych si tu przy brzegu okrtw. Jednoczenie z wntrza konia wyszo kilkudziesiciu
najdzielniejszych wojownikw greckich pod wodz Odyseusza. Otworzyli bramy miasta i wpucili
swych towarzyszy, ktrzy przybyli z powrotem do brzegu i podeszli pod mury Troi. Zacza si rze i
rabunek, rozgryway si wstrzsajce sceny. Nie szczdzono dzieci ani starcw, zhabiono
witynie, w ktrych bezbronni Trojanie szukali azylu. Neoptolemos zabi starego Priama, Odyseusz
za zamordowa maego Astianaksa, syna Hektora. Kobiety trojaskie stay si niewolnicami
zwycizcw: Kasandra przypada w udziale Agamemnonowi, ona Hektora - Andromacha Neoptolemosowi, stara Hekabe za zostaa niewolnic Odyseusza. Crk Priama Poliksen, ktr
kocha Achilles, zoono w ofierze na jego grobie.
Po zdobyciu Troi zwycizcy ruszyli w drog powrotn do ojczyzny. Niektrzy z nich szybko
dotarli do swych domw, inni przez wiele lat musieli si tua po morzach i obcych krajach, wielu
za nigdy ju nie ujrzao stron rodzinnych. Bez adnych przygd powrci do Pylos stary Nestor,
rwnie Neoptolemosowi sprzyjay wiatry w drodze powrotnej. Syn Achillesa zgin zamordowany
w Delfach. Bya to kara za zbezczeszczenie wityni Apollina.
Menelaos po zdobyciu Troi pogodzi si z Helen i wyruszyli wsplnie w drog powrotn.
Ma Heleny, ktrego przeladowaa obraona Atena, wiatry zagnay a do Egiptu. Menelaos z
Helen spdzili tam pi lat. W drodze powrotnej znowu zatrzymay ich przeciwne wiatry i dopiero
napotkany na wyspie Faros bg morski Proteus zdradzi pod przymusem, jakie naley zoy ofiary,
aby zmieni kierunek wiatru. Menelaos wrci do Sparty dopiero osiem lat po zdobyciu Troi. Doy
on w domu rodzinnym pnej staroci, a nastpnie Zeus przenis go ywcem na Pola Elizejskie.
Najduej, a dziesi lat, trwaa tuaczka Odyseusza, ktr Homer opisa w swej "Odysei".
Od wielu lat wiadomo, e Troja nie bya miastem mitycznym, wymylonym przez Homera i
jego poprzednikw, e istniaa naprawd. Od kilku pokole archeolodzy zajmuj si interpretacj
znalezisk odkrytych w ruinach tego miasta (a waciwie miast, poniewa na tym terenie mona
wyrni liczne warstwy kulturowe odpowiadajce kolejnym etapom osadnictwa na przestrzeni
trzech tysicleci). Mimo e dzieo Homera powstao czterysta z gr lat po opisanych w " Iliadzie"
wydarzeniach, moemy uzna, e jego relacja w oglnych zarysach znajduje pokrycie w faktach.

Historia rodu Labdakidw


Lajos, ktry przebywa bardzo dugo na wygnaniu, mg po mierci obu braci powrci do
Teb i odzyska wadz krlewsk. Polubi Jokast (Epikast), z ktr mia syna Edypa. Poniewa
Lajosowi przepowiedziano, e zginie z rki wasnego syna, chopca porzucono w grach zaraz po
urodzeniu (i przebito mu pity - Ojdipus znaczy Opuchonogi). Odnalaz go jednak krl Koryntu
Polybos, ktry wychowa go jak wasnego syna.
Zgodnie z najbardziej znan spord licznych wersji mitu Edyp dowiedzia si w Delfach, e
zabije swego ojca i oeni si z wasn matk. Modzieniec, przekonany, e jest synem krla Koryntu,
aby uniemoliwi spenienie si strasznej przepowiedni, uda si na dobrowolne wygnanie. W
czasie swej podry na skrzyowaniu traktw lub przy zweniu drogi Edyp spotka Lajosa i pokci
si z nim o pierwszestwo przejazdu. Wywizaa si walka, w ktrej Edyp zabi Lajosa, speniajc
Tekst pochodzi z portalu Gazeta.pl i zosta opracowany na potrzeby forum Rocznik95.pl

niewiadomie pierwsz cz przepowiedni.


Nastpnie uda si do Teb. Miasto byo wwczas przeladowane przez Sfinksa, skrzydlatego
potwora o ciele lwa, wowym ogonie i gowie kobiety. Sfinksa zesaa Hera, celem ukarania Lajosa,
ktry jako pierwszy odczuwa skonno do mczyzn. Sfinks siedzia zazwyczaj na skale w pobliu
Teb. Wszystkim przechodniom zadawa zagadk, a tych, ktrzy nie umieli jej rozwiza, poera.
Zadawana przez Sfinksa zagadka brzmiaa: Jakie stworzenie chodzi czasem na czterech, czasem na
dwch, a niekiedy na trzech nogach, najsabsze za jest wtedy, kiedy ma najwicej ng? Edyp
odgad, e stworzeniem tym jest czowiek, ktry w dziecistwie raczkuje, a na staro podpiera si
lask. Po odgadniciu zagadki przez Edypa Sfinks zabi si, skaczc ze skay.
W nagrod za uwolnienie Teb od potwora Edyp otrzyma rk wdowy po Lajosie i zosta
wybrany krlem. Z Jokast mia czworo dzieci: Eteoklesa, Polinejkesa, Antygon i Ismen. Po latach
Teby nawiedzia straszliwa zaraza, wyrocznia delficka za orzeka, e epidemia nie ustanie, dopki
morderca Lajosa nie poniesie kary. Edyp zacz szuka winnego, o pomoc w tej sprawie poprosi
lepego wrbit Tejrezjasza. Badajc spraw, Edyp zacz podejrzewa, e to on sam jest
zbrodniarzem, ktrego szuka. Wtpliwoci te ustpiy miejsca poznaniu tragicznej prawdy, kiedy
Edyp dowiedzia si, w jakich okolicznociach zgin Lajos. Ostatecznie jednak sprawa wyjania si
w chwili, gdy nadesza wiadomo, e Edyp wcale nie jest synem krla Koryntu, tylko podrzutkiem.
Zakoczenie historii Edypa jest przepojone gbokim tragizmem. Nieszczliwy krl, ofiara kltwy
bogw, pozbawi si wzroku, poszed na wygnanie do Attyki, gdzie zmar i zosta pochowany w
Kolonos. Jego maonka-matka powiesia si.
Po abdykacji Edypa wadz w Tebach objli jego synowie, ktrzy umwili si, e bd
panowa na przemian, kady po roku. Pierwszy obj rzdy Eteokles, ktry zama dane sowo i po
upywie roku nie chcia ustpi tronu Polinejkesowi. Obraony modszy brat przygotowa przy
pomocy swego tecia Adrastosa, krla Argos, zbrojn wypraw, aby odzyska si swoje prawa do
panowania w rodzinnym miecie (bya to synna wyprawa siedmiu przeciw Tebom).
Pod murami Teb doszo do krwawej bitwy, w czasie ktrej synowie Edypa zginli w
bratobjczym pojedynku od zadanych sobie wzajemnie ran.
Po mierci synw Edypa wadz w Tebach obj Kreon, brat Jokasty. Urzdzi on uroczysty
pogrzeb obrocy miasta, Eteoklesowi, natomiast zwoki najedcy i zdrajcy Polinejkesa rzucono na
er dzikim zwierztom. Kara mierci grozia kademu, kto omieliby si pogrzeba jego ciao. Zakaz
ten zamaa crka Edypa Antygona, ktra, posuszna prawom boskim nakazujcym grzeba zwoki
zmarych, posypaa ziemi ciao brata. Zgodnie z greckim rytuaem akt ten by ju rwnoznaczny z
pochowaniem ciaa. Za to przewinienie Antygona zostaa na rozkaz Kreona ywcem zamurowana w
grobowcu rodzinnym. Przy ciele Antygony zada sobie mier jej narzeczony, syn Kreona Hajmon. Z
kolei matka modzieca, a ona Kreona, powiesia si. Kreon ponis srog kar za zlekcewaenie
odwiecznych praw.
W dziesi lat po tych wydarzeniach synowie herosw polegych w czasie wyprawy siedmiu
postanowili pomci ojcw i ruszyli na Teby pod wodz Alkmajona, syna Amfiaraosa. Za rad
starego Tejrezjasza Tebaczycy opucili w nocy swoje miasto i wydali je na up zdobywcw; Teby
zostay zupione. Wieszczek Tejrezjasz umar wkrtce po opuszczeniu Teb. Nawet po mierci, w
krlestwie cieni, zachowa on swj dar proroczy, o czym wiadomo z " Odysei".
Tekst pochodzi z portalu Gazeta.pl i zosta opracowany na potrzeby forum Rocznik95.pl

Mitologia rzymska
Mit o powstaniu Rzymu
Romulus i Remus byli dziemi westalki o imieniu Rea Sylwia i boga wojny Marsa. Ojciec ich
matki, Numitor, krl dynastycznego miasta Alba Longa, zosta strcony z tronu, przez uzurpatora a
zarazem wasnego brata Amuliusa. Nowo koronowany wadca starannie zadba o to, aby stary krl
nie doczeka si ju potomkw. Zamkn on Re Sylwi w wityni bogini Westy i przymusi do
suby jako westalka, tym samym do zoenia lubu czystoci (zachowania dziewictwa). Jednake
wbrew wszelkim przypuszczeniom dziewczyna staa si po pewnym czasie brzemienn. Rea Sylwia
wskazaa za sprawc jej stanu boga wojny Marsa. Inne wersje mitu gosz, e Mars uwid j
podczas snu, jeszcze inne natomiast e w witym gaju - dokd wybraa si po wod.
Zaniepokojony Amulius zakopa kobiet ywcem za zamanie przysigi, a urodzone przez ni
blinita kaza w koszu wiklinowym puci nurtem Tybru.
Kosz z noworodkami zatrzymaa szczliwie ga drzewa figowego. Tam znalaza chopcw
wilczyca. Miaa ona mode, wic rwnie chopcw nakarmia wasn piersi. Przybranej matce
pomaga te dzicio. Ich pomoc miaa potwierdzi zatem twierdzenia Rei Sylwii dotyczce ojcostwa
Marsa - bg jakoby czuwa nad dziemi. Pewnego dnia spostrzeg to pasterz Faustulus i zabra
blinita do domu. Razem z on wychowa ich na tgich i piknych modziecw.
Pewnego razu po bjce midzy pastuchami Numitora i Amuliusa Romulus i Remus znaleli
si u Numitora, ktry rozpozna w nich swych wnukw. W trzech obmylili plan obalenia Amuliusa.
Bliniacy zabili go i osadzili na tronie dziadka Numitora. Sami chcieli zaoy swoje miasto w miejscu
gdzie ich Faustulus znalaz. Ale zaczli kci si, kto nada mu nazw, postanowili wic wybada
wol bogw. Zasiedli noc do czuwania. Remus zobaczy spw jako pierwszy. Byo ich 6, a
Romulus ujrza je poniej ale byo ich dwanacie. Wszyscy uznali wic, e Romulus ma zaoy
miasto. Zgodnie z legend Romulus zaoy Rzym w 21 IV roku 753 p.n.e., od ktrego Rzymianie
liczyli lata. Zaora on pewn przestrze ziemi, na ktrej miao stan miasto. Remus nie mg si
pogodzi z tym e to Romulus zaoy miasto, poniewa on zobaczy spy jako pierwszy, wic Remus
z pogard powiedzia do Romulusa Silne miasto budujesz, przeskoczy przez wiet bruzd i zosta
zabity przez brata.
Romulus sprowadzi do swego miasta zodziei i przestpcw bdcych pierwszymi
osadnikami. Dla nich zbudowa gaj - asylum, w ktrym kady mg znale schronienie, bez wzgldu
na swoje winy. Z ich pomoc zabudowa Rzym i otoczy go murem. W nowym miecie nie byo
jednak jeszcze adnych kobiet. Romulus wybra co pikniejszych mczyzn i poszed do pobliskich
miast prosi, eby kobiety zamieszkay z nimi w Rzymie. Ale nigdzie ich nie przyjmowano, poniewa
byli zbjcami. Romulus czeka, nie pozwala na adne przestpstwa. Gdy si uspokoio urzdzi
wielkie uroczystoci i zaprosi na nie mczyzn z pobliskich miast. Kiedy zabawa si rozpocza
kady Rzymianin porwa kobiet przy, ktrej sta. Romulus porwa Sabin Marsyli. Gocie wrcili
do domw bez on i crek. Pniej poszkodowane miasta z Titusem, krlem Sabinw na czele
ruszyy zbrojnie na Rzym. Tymczasem kobiety przywizay si ju do nowych mw. Probami i
paczem namwiy braci, ojcw, mw do zaprzestania wojny. Rzym poczy si z Sabinami.
Pewnego razu Romulus zosta zakryty mg i sta si bogiem pod imieniem Kwirinus. Hersilia
pakaa po mu, a aby przy nim by te staa si bogini pod imieniem Hora. Potem w Rzymie
rzdzio szeciu krlw, a zaprowadzono tam republik.
Tekst pochodzi z portalu Gazeta.pl i zosta opracowany na potrzeby forum Rocznik95.pl

You might also like