UBND TỈNH TIỀN GIANG CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TIỀN GIANG Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

Mỹ Tho, ngày …… tháng …… năm 200…

ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN

NGÀNH ĐÀO TẠO: PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG

1. Tên học phần: TỔ CHỨC QUẢN LÝ VÀ PHÁT TRIỂN CỘNG ĐỒNG

Mã số: 78222
2. Loại học phần: Lý thuyết
3. Trình độ sinh viên năm thứ: 3
4. Số tín chỉ: 2
Phân bổ thời gian:
+ Lên lớp: 26 tiết
+ Thảo luận: 4 tiết
+ Thực hành, thí nghiệm: 0 tiết
5. Điều kiện tiên quyết: Xã hội học nông thôn.
6. Mục tiêu của học phần:
Kiến thức: Sau khi học xong môn này, sinh viên hiểu rõ mục đích, nội dung,
biện pháp tổ chức và phát triển cộng đồng, chú trọng đặc biệt xây dựng nguồn lực
và tăng năng lực cho cộng đồng
7. Mô tả vắn tắt nội dung học phần: Học phần có 6 chương, gồm:
- Bài mở đầu: Những khái niệm liên quan đến phát triển cộng đồng.
- Chương I (Lý thuyết Phát triển cộng đồng): Lịch sử hình thành và diễn biến
của phát triển cộng động, cơ sở lý thuyết phát triển cộng đồng.
- Chương II (Tổ chức cộng đồng): Trình bày các bước thực hiện từ lúc tác viên
cộng đồng chọn cộng đồng, thâm nhập cộng đồng, cùng với người dân tìm hiểu
và phân tích các vấn đề và nhu cầu của cộng đồng đến giai đoạn tác viên rút lui
sau khi đã hoàn thành nhiệm vụ và cộng đồng đã được tăng năng lực và tự giải
quyết các vấn đề của họ.
- Chương III (Người tác viên cộng đồng): Những kỹ năng, phẩm chất cần có
của người tác viên cộng đồng.
- Chương IV (Sự tham gia): Các hình thức và mức độ tham gia của người dân
trong phát triển cộng đồng.
- Chương V (Phương pháp đánh giá nông thôn có sự tham gia): Các công cụ
thường dùng trong phương pháp đánh giá nông thôn có sự tham gia nhằm phát
triển cộng đồng một cách bền vững.

ĐCCTHP-BMTS – TỔ CHỨC QUẢN LÝ VÀ PHÁT TRIỀN CỘNG ĐỒNG/01 Trang 1/6

BM-QTGD-01/02
 - Chương VI (Thiết kế dự án phát triển cộng đồng): Các bước xây dựng, thực
hiện và đánh giá hiệu quả một dự án phát triển cộng đồng.
8. Nhiệm vụ của sinh viên:
+ Dự lớp: tham dự đầy đủ các buổi học trên lớp
+ Chuẩn bị: Sinh viên nên tham khảo thêm các tài liệu có liên quan đến môn
học trước khi lên lớp và chuẩn bị kỹ nội dung các chủ đề đã được giao trước
những buổi thảo luận nhóm.
9. Tài liệu học tập:
+ Sách, giáo trình chính:
Lê Thanh Dũng, 2009. Bài giảng Tổ chức quản lý và Phát triển cộng
đồng. Đại học Tiền Giang
+ Sách, giáo trình tham khảo:
- Nguyễn Thị Oanh, 2000. Phát triển cộng đồng. Đại học Mở Bán công
Thành phố Hồ Chí Minh.
- Phạm Huỳnh Thanh Vân, 2007. Kỹ năng phát triển cộng đồng. Đại học
An Giang.
- Geoffrey Woolcock, Desley Renton, Jim Cavaye, 2003. What Makes
Communities Tick?. The University of Queensland.
- Jim Cavaye, 2000. The Role of Government in Community Capacity
Building. Department of Primary Industries and Fisheries Information Series
QI99804. Queensland Government.
- Jim Cavaye, 2001. Rural Community Development – New Challenges
and Enduring Dilemmas. Cavaye Community Development.
- Jim Cavaye, 2006. Understanding Community Development. Cavaye
Community Development.
10. Tiêu chuẩn đánh giá sinh viên:
10.1. Điểm đánh giá quá trình: Trọng số: 30%
+ Kiểm tra thường xuyên: 2 lần kiểm tra sự có mặt của sinh viên bằng cách gọi
ngẫu nhiên tên sinh viên trong danh sách. Hệ số: 1
+ Thi giữa học phần: Hệ số 2
10.2. Điểm thi kết thúc học phần: Trọng số: 70%
10.3. Điểm học phần là tổng điểm của tất cả các điểm đánh giá quá trình và
điểm thi kết thúc HP nhân với trọng số tương ứng.
11. Thang điểm10 (từ 0 đến 10).
Điểm học phần, điểm đánh giá quá trình và điểm thi kết thúc HP được làm tròn
đến một chữ số thập phân.
12. Hình thức thi kết thúc học phần:
+ Tự luận x + Trắc nghiệm
+ Vấn đáp + Tiểu luận
+ Bài tập lớn + ……………

13. Thời gian thi :

60 phút x 90 phút 120 phút 150 phút 180 phút ........phút

ĐCCTHP-BMTS – TỔ CHỨC QUẢN LÝ VÀ PHÁT TRIỀN CỘNG ĐỒNG/01 Trang 2/6

BM-QTGD-01/02
 14. Nội dung chi tiết học phần phân theo tuần:
Phần lý thuyết (30 tiết). Học trong 15 tuần, mỗi tuần 2 tiết.

Tuần 1:
BÀI MỞ ĐẦU
I. Cộng đồng
II. Phát triển
1. Một số khái niệm về phát triển
2. Mục đích của phát triển
3. Nội dung của phát triển con người
4. Các chỉ báo phát triển

Tuần 2:
CHƯƠNG 1: LÝ THUYẾT PHÁT TRIỂN CỘNG ĐỒNG
I. Lịch sử hình thành và diễn tiến của phát triển cộng đồng
1. Diễn tiến
2. Phát triển cộng đồng và tổ chức cộng đồng
3. Phát triển cộng đồng: một bộ môn khoa học
II. Cơ sở lý thuyết phát triển cộng đồng
1. Khái niệm phát triển cộng đồng - thực chất và phạm vi
2. Lý thuyết phát triển cộng đồng – các nguyên lý

Tuần 3:
CHƯƠNG 1: LÝ THUYẾT PHÁT TRIỂN CỘNG ĐỒNG (tt)
3. Quan điểm, mục tiêu và quy tắc hành động
3.1. Các quan điểm định hướng
3.2. Mục tiêu của phát triển cộng đồng
3.3. Tiến trình phát triển cộng đồng
3.4. Quy tắc hành động
III. Cơ sở thực tiễn phát triển cộng đồng
1. Từ sáng kiến của cộng đồng, gia tăng tính năng động xã hội vi mô và giảm
trừ độc quyền Nhà nước vĩ mô
2. Quá trình chuyên môn hóa phát triển cộng đồng

Tuần 4:
CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC CỘNG ĐỒNG
I. Tổng quát
1. Khái niệm tổ chức cộng đồng
2. Mục tiêu của tổ chức cộng đồng
3. Tiến trình tổ chức cộng đồng
II. Các bước tiến hành công tác tổ chức cộng đồng
1. Bước 1: Chọn cộng đồng
1.1. Một vài tiêu chí tham khảo để chọn địa bàn
1.2. Một số điểm lưu ý

ĐCCTHP-BMTS – TỔ CHỨC QUẢN LÝ VÀ PHÁT TRIỀN CỘNG ĐỒNG/01 Trang 3/6

BM-QTGD-01/02
 2. Bước 2: Hội nhập cộng đồng, nhận diện những người có khả năng và tích cực
3. Bước 3: Xây dựng và bồi dưỡng/Tập huấn nhóm lãnh đạo nòng cốt
3.1. Vài tiêu chuẩn để nhận diện người nòng cốt
3.2. Bồi dưỡng nhóm nòng cốt

Tuần 5:
CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC CỘNG ĐỒNG (tt)
4. Bước 4: Tìm hiểu và phân tích về cộng đồng
5. Bước 5: Chính thức hình thành ban điều hành/ban phát triển cộng đồng và
lập kế hoạch các chương trình phát triển
6. Bước 6: Vận động, phát huy tiềm năng nhóm – Củng cố tổ chức
6.1. Bản chất của các tổ chức cộng đồng
6.2. Một số nhóm/tổ chức cộng đồng
6.3. Tiềm năng nhóm
6.4. Nhiệm vụ của tác viên trong hỗ trợ củng cố các tổ chức cộng đồng
7. Bước 7: Rút kinh nghiệm – Lượng giá các chương trình hành động và sự
phát triển của các nhóm.
8. Bước 8: Liên kết các nhóm hành động.
8.1. Liên kết các nhóm hành động
8.2. Những cản ngại trong việc phối hợp, hợp tác giữa các thành phần
8.3. Những việc cần thiết để tạo sự phối hợp, liên kết
9. Bước 9: Giai đoạn rút lui
9.1. Công tác chuyển giao
9.2. Chuyển giao tại một cộng đồng

Tuần 6:
CHƯƠNG 3: NGƯỜI TÁC VIÊN CỘNG ĐỒNG
1. Vai trò của tác viên cộng đồng
2. Các điều chỉ dẫn dành cho tác viên cộng đồng
3. Phẩm chất cần có của tác viên cộng đồng
4. Mối quan hệ của tác viên với cộng đồng

Tuần 7:
- Kiểm tra giữa học phần
- CHƯƠNG 4: SỰ THAM GIA
I. Ý nghĩa của sự tham gia
II. Các kiểu tham gia
1. Tham gia thụ động
2. Tham gia bằng cách cung cấp thông tin
3. Tham gia qua tư vấn
4. Tham gia vì những khích lệ vật chất
5. Tham gia chức năng
6. Tham gia tương tác
7. Tự huy động

ĐCCTHP-BMTS – TỔ CHỨC QUẢN LÝ VÀ PHÁT TRIỀN CỘNG ĐỒNG/01 Trang 4/6

BM-QTGD-01/02
Tuần 8:
CHƯƠNG 4: SỰ THAM GIA (tt)
III. Sự tham gia là phương tiện hoặc mục đích
IV. Thuận lợi của sự tham gia của người dân
1. Tham gia mang lại lợi ích gì?
2. Yếu tố để thúc đẩy sự tham gia
V. Những cản trở của sự tham gia
1. Những tranh cãi về sự tham gia
2. Các yếu tố cản trở
VI. Mức độ tham gia

Tuần 9:
CHƯƠNG 5: PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ NÔNG THÔN CÓ SỰ THAM GIA
I. Khái niệm về PRA
1. PRA là gì?
2. Xuất phát của PRA
3. Những đặc điểm chủ yếu của PRA
4. PRA đòi hỏi thái độ làm việc thận trọng và có phát huy
II. Các hình thức tham gia của cộng đồng
III. Các kỹ thuật và công cụ PRA
1. Các đặc điểm chính của kỹ thuật PRA
2. Các điểm cần lưu ý
3. Ưu và nhược điểm của PRA

Tuần 10:
CHƯƠNG 5: PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ NÔNG THÔN CÓ SỰ THAM GIA (tt)
V. Các kỹ thuật PRA
1. Thông tin thứ cấp
2. Kỹ thuật quan sát
3. Kỹ thuật phỏng vấn bán cấu trúc
4. Thảo luận nhóm tiêu điểm

Tuần 11:
CHƯƠNG 5: PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ NÔNG THÔN CÓ SỰ THAM GIA (tt)
5. Sơ lược dòng lịch sử
6. Vẽ bản đồ có sự tham gia của người dân
7. Sơ đồ mặt cắt
8. Lịch thời vụ

Tuần 12:
CHƯƠNG 5: PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ NÔNG THÔN CÓ SỰ THAM GIA (tt)
9. Xếp hạng
10. Phân loại kinh tế hộ gia đình
11. Biểu đồ các bên có liên quan (biểu đồ Venn)

ĐCCTHP-BMTS – TỔ CHỨC QUẢN LÝ VÀ PHÁT TRIỀN CỘNG ĐỒNG/01 Trang 5/6

BM-QTGD-01/02
 12. Phân tích mặt mạnh, mặt yếu, cơ hội và rủi ro (SWOT)

Tuần 13:
CHƯƠNG 6: THIẾT KẾ DỰ ÁN PHÁT TRIỂN CỘNG ĐỒNG
I. Dự án phát triển cộng đồng là một loại dự án đặc biệt
1. Các vấn đề chung
2. Định nghĩa
2.1. Dự án là gì?
2.2. Dự án phát triển cộng đồng
II. Thiết kế dự án
1. Nhận diện cộng đồng
2. Đánh giá nhu cầu
3. Xây dựng mục tiêu tổng quát và mục tiêu cụ thể
4. Lượng định nguồn lực và trở ngại
5. Xây dựng kế hoạch hoạt động
5.1. Xác định các hoạt động của dự án
5.2. Lên trình tự các hoạt động
5.3. Lên khung thời gian
5.4. Phân công trách nhiệm
5.5. Các vấn đề hậu cần
5.6. Chuẩn bị kinh phí

Tuần 14:
CHƯƠNG 6: THIẾT KẾ DỰ ÁN PHÁT TRIỂN CỘNG ĐỒNG (tt)
III. Triển khai dự án
1. Các hoạt động phối hợp
2. Hoạt động giám sát
IV. Đánh giá dự án
1. Thiết kế đánh giá
2. Thu thập thông tin
3. Phân tích thông tin
4. Sử dụng các kết luận

Tuần 15: Ôn tập và thảo luận

Chú ý: Nếu số tuần trong học kỳ đang học nhỏ hơn 15 thì những nội dung trên
sẽ được giảng viên điều chỉnh lại cho phù hợp với thực tế.

TRƯỞNG BỘ MÔN TRƯỞNG KHOA BAN GIÁM HIỆU

ĐCCTHP-BMTS – TỔ CHỨC QUẢN LÝ VÀ PHÁT TRIỀN CỘNG ĐỒNG/01 Trang 6/6

BM-QTGD-01/02