Professional Documents
Culture Documents
Sociedad y consumo
Arquitecturas silenciosas
Edson da Cunha Mahfuz
Inmersa en un contexto que privilegia los guios al
espectador, la arquitectura silenciosa que Mahfuz detecta
y presenta igualmente es capaz de acoger las demandas de
sus usuarios, pero les exige cierto compromiso: su aparente
neutralidad no permite lecturas inmediatas. Su valor, antes
que la forma externa, radica en una estructura relacional
que el propio proyecto propone.
Palabras clave: Arquitectura-Brasil, teora de la arquitectura, crtica, identidad
formal, arquitectura brasilea contempornea.
2 DPTO Propaganda e
Marketing, So Paulo, 1995,
Fernando de Mello Franco, Marta
Moreira e Milton Braga (Foto:
MMBB). A forma intensa se
impe sobre o caos circundante; a
sobreposio de planos de fachada
resolve os problemas climticos e
de privacidade
3
5
El organicismo, el rea-lismo,
el brutalismo, el historicismo,
la tendenza, el inclusivismo, el
sintacticismo, el posmodernismo,
el
regionalismo
crtico,
el
deconstructivismo,
y
hace
algunos aos, el minimalismo,
son las doctrinas hasta hoy
ms celebradas entre las que
intentaron por lo visto, sin
xito enterrar para siempre
los principios y criterios sobre
los cuales se apoya la nocin
moderna de orden. Texto indito
de Helio Pin.
2
5 Espao de Convivncia do
Campus I, FUMEC, Belo
Horizonte, 2003, Andra Vilella
Arruda e Srgio Palhares (Foto:
Vilella e Palhares). Um pavilho
que consegue ser acolhdor sem
recorrer a elementos nostlgicos.
A estrutura metlica define
o carter geral do edifcio e
possibilita o grande vo livre,
enquanto os elementos de
madeira filtram o sol e conferem
tactibilidade ao objeto
11
12
Arquiteturas silenciosas
Edson da Cunha Mahfuz
A vigncia do modernismo na arquitetura brasileira /
I. Estes so tempos difceis para a prtica da
arquitetura autntica no Brasil. Refletindo
de modo prprio a crise disciplinar que vem
atingindo a arquitetura e o urbanismo em todo
o mundo h algumas dcadas, o panorama local
sombrio e desestimulante para os que ainda
consideram a arquitetura uma profisso de
alcance social e cultural.
Embora as origens dessa crise sejam vrias,
o fenmeno da globalizao e a consequente
infiltrao e predominncia dos valores do
mercado na maioria das atividades humanas
parecem ser as mais importantes.
A crise disciplinar de que falo se manifesta de
muitas maneiras. Uma das mais importantes a
perda da influncia que a arquitetura gozava at
meados do sculo XX como centro ideolgico
do modernismo, e sua consequente decadncia
como profisso relevante aos olhos da sociedade.
Outro problema o deslocamento do centro real
das decises sobre a cidade, do poder pblico
para a iniciativa privada. Coincidentemente
ou no, nas ltimas dcadas ocorreu o virtual
desaparecimento do poder pblico como cliente
lembremos apenas a sua importncia para
o desenvolvimento da arquitetura moderna
brasileira de 1930 a 70.
Some-se a isso a mercantilizao da arquitetura
edifcios passam a ser tratados como objetos
de consumo, cuja organizao e aparncia
7 Clnica de odontologa,
Orlandia, 2000, Angelo Bucci,
Fernando de Mello Franco,
Marta Moreira y Milton Braga
(Foto de los autores)
Forma intensa elemental y
transparente-, apoyada por
el acierto de las soluciones
constructivas, demuestra
sutilmente la naturaleza no
privada del edificio. La caja de
vidrio sin los problemas climticos
de muchos de sus predecesores
7 Clinica de Odontologia,
Orlndia, 1998-2000, Angelo
Bucci, Fernando de Mello
Franco, Marta Moreira e Milton
Braga (Foto: MMBB)
Forma intensa elementar e
transparente, apoiada pelo
acerto das solues construtivas,
demonstra sutilmente a natureza
no privada do edifcio. A caixa de
vidro sem os problemas climticos
de muitos dos seus precedentes
8 Loja Montenapoleone, So
Paulo, 2002, Aurelio Martinez
Flores (Projeto 274, Arco
Editorial Ltda., So Paulo,
dezembro 2002)
Economia de meios sem resultar
em escassez. A concentrao
da estrutura resistente em
uns poucos pontos resulta na
liberao do nvel trreo
13
O organicismo, o realismo,
o brutalismo, o historicismo,
a tendenza, o inclusivismo, o
sintaticismo, o psmodernismo,
o
regionalismo
crtico,
a
desconstruo e, h alguns anos,
o minimalismo, so as doutrinas
at hoje mais celebradas entre
as que tentaram pelo que se
v, sem sucesso enterrar para
sempre os princpios e critrios
sobre os que se apia a noo
moderna de ordem. Helio Pin,
texto indito.
2
14