Professional Documents
Culture Documents
1 n 1 1
*) Tiêu cự thấu kính f = − 1 +
f N R1 R 2
+ R > 0: maët caàu loài; R < 0: maët caàu loõm; R → ∞ : maët phaúng
+ n: chieát suaát tuyeät ñoái cuûa chaát laøm thaáu kính; N: chieát suaát tuyeät ñoái cuûa moâi tröôøng 2 beân thaáu kính
*) Söï phaûn xaï toaøn phaàn: AÙnh saùng truyeàn töø moâi tröôøng coù chieát quang hôn sang moâi tröôøng chieát quang keùm và
n
goùc tôùi phaûi lôùn hôn goùc giôùi haïn: i > igh trong ñoù: sin i gh = 2
n1
*) BẢNG LIÊN HỆ CHIẾT SUẤT – TẦN SỐ - MÀU SẮC.
Màu sắc
Đỏ Cam Vàng Lục Lam Chàm Tím
Tần số Tăng dần
℡: 0982.602.602 Trang: 97
Trung tâm BDVH & LTĐH HÙNG VƯƠNG GV: Bùi Gia Nội
BÀI TẬP TRẮC NGHIÊM:
Caâu 1: Phaùt bieåu naøo sau ñaây laø ñuùng khi noùi veà hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng?
A: Nguyeân nhaân cuûa hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng laø do aùnh saùng truyeàn qua laêng kính bò taùch ra thaønh nhieàu
aùnh saùng coù maøu saéc khaùc nhau.
B: Chæ khi aùnh saùng traéng truyeàn qua laêng kính môùi xaûy ra hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng.
C: Hieän töôïng taùn saéc cuûa aùnh saùng traéng qua laêng kính cho thaáy raèng trong aùnh saùng traéng coù voâ soá aùnh saùng
ñôn saéc coù maøu saéc bieán thieân lieân tuïc töø ñoû ñeán tím.
D: Caùc vaàng maøu xuaát hieän ôû vaùng daàu môõ hoaëc bong boùng xaø phoøng coù theå giaûi thích do hieän töôïng taùn saéc
aùnh saùng.
Caâu 2: Chọn câu sai:
A: Đại lượng đặc trưng cho ánh sáng đơn sắc là tần số.
B: Vận tốc của ánh sáng đơn sắc không phụ thuộc môi trường truyền.
C: Chiết suất của chất làm lăng kính đối với ánh sáng đỏ nhỏ hơn đối với ánh sáng màu lục.
D: Sóng ánh sáng có tần số càng lớn thì vận tốc truyền trong môi trường trong suốt càng nhỏ.
Caâu 3: Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về ánh sáng trắng và ánh sáng đơn sắc?
A: Ánh sáng trắng là tập hợp của vô số các ánh sáng đơn sắc khác nhau có màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím.
B: Chiết suất của chất làm lăng kính là giống nhau đối với các ánh sáng đơn sắc khác nhau.
C: Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng không bị tán sắc khi đi qua lăng kính.
D: Khi các ánh sáng đơn sắc đi qua một môi trường trong suốt thì chiết suất của môi trường đối với ánh sáng đỏ
là nhỏ nhất, đối với ánh sáng tím là lớn nhất.
Caâu 4: Phaùt bieåu naøo sau ñaây laø sai khi noùi veà aùnh saùng ñôn saéc?
A: Moãi aùnh saùng ñôn saéc coù moät maøu xaùc ñònh goïi laø maøu ñôn saéc.
B: Trong cùng một môi trường moãi aùnh saùng ñôn saéc coù moät böôùc soùng xaùc ñònh.
C: Vaän toác truyeàn cuûa moät aùnh saùng ñôn saéc trong caùc moâi tröôøng trong suoát khaùc nhau laø nhö nhau.
D: AÙnh saùng ñôn saéc khoâng bò taùn saéc khi truyeàn qua laêng kính.
Caâu 5: Một tia sáng đi qua lăng kính ló ra chỉ có một màu duy nhất không phải màu trắng thì đó là:
A: ánh sáng đơn sắc C: ánh sáng đa sắc.
B: ánh sáng bị tán sắc D: lăng kính không có khả năng tán sắc.
Caâu 6: Tìm phát biểu đúng về ánh sáng đơn sắc.
A: Ánh sáng đơn sắc luôn có cùng một bước sóng trong các môi trường.
B: Ánh sáng đơn sắc luôn có cùng một vaän toác khi truyeàn qua caùc moâi tröôøng
C: Ánh sáng đơn sắc không bị lệch đường truyền khi đi qua một lăng kính.
D: Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng không bị tán sắc khi đi qua một lăng kính.
Caâu 7: Chọn câu trả lời sai. Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng:
A: Coù taàn soá khaùc nhau trong caùc moâi tröôøng truyeàn khaùc nhau
B: Không bị tán sắc khi qua lăng kính.
C: Bị khúc xạ khi đi qua lăng kính.
D: Có vận tốc thay đổi khi truyền từ môi trường này sang môi trường khác.
Caâu 8: Một sóng ánh sáng đơn sắc được đặc trưng nhất là:
A: màu sắc C: tần số
B: vận tốc truyền. D: chiết suất lăng kính với ánh sáng đó.
Caâu 9: Choïn caâu ñuùng trong caùc caâu sau :
A: Soùng aùnh saùng coù phöông dao ñoäng doïc theo phöông truïc truyeàn aùnh saùng
B: ÖÙng vôùi moãi aùnh saùng ñôn saéc, soùng aùnh saùng coù chu kyø nhaát ñònh
C: Vaän toác aùnh saùng trong moâi tröôøng caøng lôùn neáu chieát suaát cuûa moâi tröôøng ñoù lôùn.
D: ÖÙng vôùi moãi aùnh saùng ñôn saéc, böôùc soùng khoâng phuï thuoäc vaøo chieát suaát cuûa moâi tröôøng aùnh saùng truyeàn qua.
Caâu 10: Phaùt bieåu naøo sau ñaây laø sai khi ñeà caäp veà chieát suaát moâi tröôøng?
A: Chieát suaát cuûa moät moâi tröôøng trong suoát tuøy thuoäc vaøo maøu saéc aùnh saùng truyeàn trong noù.
B: Chieát suaát cuûa moät moâi tröôøng coù giaù trò taêng ñaàn töø maøu tím ñeán maøu ñoû.
C: Chieát suaát tuyeät ñoái cuûa caùc moâi tröôøng trong suoát tæ leä nghòch vôùi vaän toác truyeàn cuûa aùnh saùng trong moâi
tröôøng ñoù.
D: Vieäc chieát suaát cuûa moät moâi tröôøng trong suoát tuøy thuoäc vaøo maøu saéc aùnh saùng chính laø nguyeân nhaân cuûa
hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng.
℡: 0982.602.602 Trang: 98
Trung tâm BDVH & LTĐH HÙNG VƯƠNG GV: Bùi Gia Nội
Caâu 11: Chọn câu sai:
A: Ánh sáng trắng là tập hợp gồm 7 ánh sáng đơn sắc: đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm, tím.
B: Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng không bị tán sắc khi qua lăng kính.
C: Vận tốc của sóng ánh sáng tuỳ thuộc môi trường trong suốt mà ánh sáng truyền qua.
D: Dãy cầu vồng là quang phổ của ánh sáng trắng.
Caâu 12: Trong các yếu tố sau đây:
I. Bản chất môi trường truyền. II. Màu sắc ánh sáng. III. Cường độ sáng.
Những yếu tố nào ảnh hưởng đến vận tốc truyền của ánh sáng đơn sắc?
A: I, II B. II, III C. I, III D. I, II, III.
Caâu 13: Trong các phát biểu sau đây, phát biểu nào là sai?
A: Ánh sáng trắng là hợp của nhiều ánh sáng đơn sắc có màu biến thiên liên tục từ đỏ tới tím.
B: Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng không bị tán sắc khi đi qua lăng kính.
C: Hiện tượng chùm sáng trắng, khi đi qua một lăng kính, bị tách ra thành nhiều chùm sáng có màu sắc khác
nhau là hiện tượng tán sắc ánh sáng.
D: Ánh sáng do Mặt Trời phát ra là ánh sáng đơn sắc vì nó có màu trắng.
Caâu 14: Hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng trong thí nghieäm cuûa Niu tôn ñöôïc giaûi thích döïa treân:
A: Söï phuï thuoäc cuûa chieát suaát vaøo moâi tröôøng truyeàn aùnh saùng.
B: Goùc leäch cuûa tia saùng sau khi qua laêng kính vaø söï phuï thuoäc chieát suaát laêng kính vaøo maøu saéc aùnh saùng.
C: Chieát suaát moâi tröôøng thay ñoåi theo maøu cuûa aùnh saùng ñôn saéc.
D: Söï giao thoa cuûa caùc tia saùng loù khoûi laêng kính.
Caâu 15: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về chiết suất của một môi trường?
A: Chiết suất của một môi trường trong suồt nhất định đối với mọi ánh sáng đơn sắc là như nhau.
B: Chiết suất của một môi trường trong suốt nhất định đối với mỗi ánh sáng đơn sắc khác nhau là khác nhau.
C: Với bước sóng ánh sáng chiếu qua môi trường trong suốt càng dài thì chiết suất của môi trường càng lớn.
D: Chiết suất của môi trường trong suốt khác nhau đối với một loại ánh sáng nhất định thì có giá trị như nhau.
Caâu 16: Chiếu ba chùm đơn sắc: đỏ, lam, vàng cùng song song với trục chính của một thấu kính hội tụ thì thấy:
A: Ba chùm tia ló hội tụ ở cùng một điểm trên trục chính gọi là tiêu điểm của thấu kính.
B: Ba chùm tia ló hội tụ ở ba điểm khác nhau trên trục chính theo thứ tự (từ thấu kính) lam, vàng, đỏ
C: Ba chùm tia ló hội tụ ở ba điểm khác nhau trên trục chính theo thứ tự (từ thấu kính) đỏ, lam, vàng
D: Ba chùm tia ló hội tụ ở ba điểm khác nhau trên trục chính theo thứ tự (từ thấu kính) đỏ, vàng, lam.
Caâu 17: Chieát suaát cuûa moät moâi tröôøng trong suoát ñoái vôùi caùc aùnh saùng ñôn saéc khaùc nhau laø ñaïi löôïng.
A: Coù giaù trò baèng nhau ñoái vôùi moïi aùnh saùng ñôn saéc töø ñoû ñeán tím.
B: Coù giaù trò khaùc nhau, lôùn nhaát ñoái vôùi aùnh saùng ñoû vaø nhoû nhaát ñoái vôùi aùnh saùng tím.
C: Coù giaù trò khaùc nhau, aùnh saùng ñôn saéc coù böôùc soùng caøng lôùn thì chieát suaát caøng lôùn.
D: Coù giaù trò khaùc nhau, aùnh saùng ñôn saéc coù taàn soá caøng lôùn thì. chieát suaát caøng lôùn.
Caâu 18: Cho các chùm ánh sáng: trắng, đỏ, vàng, tím. Nhận xét nào sau đây là không đúng?
A: Chùm ánh sáng trắng bị tán sắc khi đi qua lăng kính.
B: Chùm ánh sáng trắng qua máy quang phổ sẽ thu được quang phổ liên tục.
C: Mỗi chùm ánh sáng trên đều có một bước sóng xác định.
D: Chùm sáng tím bị lệch về phía đáy lăng kính nhiều nhất nên chiết suất của lăng kính đối với nó lớn nhất.
Caâu 19: Khi moät chuøm aùnh saùng traéng ñi töø moâi tröôøng 1 sang moâi tröôøng 2 vaø bò taùn saéc thì tia ñoû leäch ít nhaát, tia tím
leäch nhieàu nhaát. Nhö vaäy khi aùnh saùng truyeàn ngöôïc laïi töø moâi tröôøng 2 sang 1 thì :
A: Tia ñoû vaãn leäch ít nhaát, tia tím leäch nhieàu nhaát.
B: Tia ñoû leäch nhieàu nhaát, tia tím leäch ít nhaát.
C: Coøn phuï thuoäc moâi tröôøng tôùi hay moâi tröôøng khuùc xaï chieát quang hôn.
D: Coøn phuï thuoäc vaøo goùc tôùi.
Caâu 20: Moät tia saùng ñi töø chaân khoâng vaøo nöôùc thì ñaïi löôïng naøo cuûa aùnh saùng thay ñoåi?
(I) Böôùc soùng. (II). Taàn soá. (III) Vaän toác.
A: Chæ (I) vaø (II). B: Chæ (I) vaø (III). C: Chæ (II) vaø (III) D: Caû (I), (II) vaø (III).
Caâu 21: Phaùt bieåu naøo sau ñaây ñuùng khi noùi veà chieát suaát cuûa moät moâi tröôøng :
A: Chieát suaát cuûa moät moâi tröôøng trong suoát nhaát ñònh ñoái vôùi moïi aùnh saùng ñôn saéc laø nhö nhau.
B: Chieát suaát cuûa moät moâi tröôøng trong suoát nhaát ñònh ñoái vôùi moãi aùnh saùng ñôn saéc khaùc nhau laø khaùc nhau.
C: Vôùi böôùc soùng aùnh saùng chieáu qua moâi tröôøng trong suoát caøng daøi thì chieát suaát cuûa moâi tröôøng caøng lôùn.
D: Chieát suaát cuûa moâi tröôøng trong suoát khaùc nhau ñoái vôùi moät loaïi aùnh saùng nhaát ñònh thì coù giaù trò nhö nhau.
℡: 0982.602.602 Trang: 99
Trung tâm BDVH & LTĐH HÙNG VƯƠNG GV: Bùi Gia Nội
Caâu 22: Chọn câu sai trong các câu sau:
A: Chiết suất của môi trường trong suốt nhất định phụ thuộc vào bước sóng của ánh sáng sắc.
B: Chiết suất của một môi trường trong suốt nhất định đối với ánh sáng có bước sóng dài thì lớn hơn đối với ánh
sáng có bước sóng ngắn.
C: Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng có bước sóng nhất định.
D: Màu quang phổ là màu của ánh sáng đơn sắc.
Caâu 23: Chọn câu đúng. Tấm kính đỏ:
A: hấp thụ mạnh ánh sáng đỏ. C: hấp thụ ít ánh sáng đỏ.
B: không hấp thụ ánh sáng xanh. D: hấp thụ ít ánh sáng xanh.
Caâu 24: Lá cây màu xanh lục sẽ:
A: Phản xạ ánh sáng lục C: Hấp thụ ánh sáng lục
B: Biến đổi ánh sáng chiếu tới thành màu lục D: Cho ánh sáng lục đi qua.
Caâu 25: Phát biểu nào sau đây là không đúng?
A: Ánh sáng trắng là tập hợp của vô số các đơn sắc có màu biến đổi liên tục từ đỏ đến tím.
B: Chiết suất của chất làm lăng kính đối với các ánh sáng đơn sắc là khác nhau.
C: Ánh sáng đơn sắc không bị tán sắc khi đi qua lăng kính.
D: Khi chiếu một chùm ánh sáng mặt trời đi qua một cặp hai môi trường trong suốt thì tia tím bị lệch về phía
mặt phân cách hai môi trường nhiều hơn tia đỏ.
Caâu 26: Một chùm ánh sáng mặt trời có dạng một dải sáng mỏng, hẹp rọi xuống mặt nước trong một bể nước tạo nên ở
đáy bể một vết sáng
A: có màu trắng dù chiếu xiên hay chiếu vuông góc.
B: có nhiều màu dù chiếu xiên hay chiếu vuông góc.
C: có nhiều màu khi chiếu xiên và có màu trắng khi chiếu vuông góc.
D: có nhiều màu khi chiếu vuông góc và có màu trắng khi chiếu xiên.
Caâu 27: Trong chân không ánh sáng một đơn sắc có bước sóng là λ = 720nm, khi truyền vào nước bước sóng giảm còn
λ’ = 360nm. Tìm chiết suất của chất lỏng?
A: n = 2 B: n = 1 C: n = 1,5 D: n = 1,75
Caâu 28: Khi đi qua mặt phân cách của 2 môi trường thì bức xạ nào sau đây có góc khúc xạ lớn nhất?
A: λ1 = 100nm B: λ2 = 10nm C: λ3 = 1000nm D: λ4 = 10000nm
Caâu 29: Trong một thí nghiệm người ta chiếu một chùm ánh sáng đơn sắc song song hẹp vào cạnh của một lăng kính
có góc chiết quang A = 80 theo phương vuông góc với mặt phẳng phân giác của góc chiết quang. Đặt một màn ảnh E
song song và cách mặt phẳng phân giác của góc chiết quang 1m. Trên màn E ta thu được hai vết sáng. Sử dụng ánh
sáng vàng, chiết suất của lăng kính là 1,65 thì góc lệch của tia sáng là:
A: 4,00. B. 5,20. C. 6,30. D. 7,80.
3
Caâu 30: Chieát suaát cuûa thuûy tinh ñoái vôùi aùnh saùng ñôn saéc ñoû laø nñ = , vôùi aùnh saùng ñôn saéc luïc laø nl = 2 , vôùi aùnh
2
saùng ñôn saéc tím laø nt = 3 . Neáu tia saùng traéng ñi töø thuûy tinh ra khoâng khí thì ñeå caùc thaønh phaàn ñôn saéc lục, lam,
chaøm vaø tím khoâng loù ra khoâng khí thì goùc tôùi phaûi laø.
A: i < 35o B: i > 35o C: i > 45o D: i < 45o
3
Caâu 31: Chieát suaát cuûa thuûy tinh ñoái vôùi aùnh saùng ñôn saéc ñoû laø nñ = , vôùi aùnh saùng ñôn saéc luïc laø nl = 2 , vôùi
2
aùnh saùng ñôn saéc tím laø nt = 3 . Neáu tia saùng traéng ñi töø thuûy tinh ra khoâng khí thì ñeå caùc thaønh phaàn ñôn saéc chàm
vaø tím loù ra khoâng khí thì goùc tôùi phaûi laø.
A: i > 45o B: i ≥ 35o C: i ≥ 60o D: i < 45o
Caâu 32: Chieáu moät chuøm tia saùng traéng, song song, heïp (coi nhö moät tia saùng) vaøo maët beân cuûa moät laêng
kính thuûy tinh, coù goùc chieát quang laø A = 60o döôùi goùc tôùi i = 60o. Bieát chieát suaát cuûa laêng kính vôùi tia ñoû
laø nñ = 1,50 vaø ñoái vôùi tia tím laø nt = 1,54. Goùc taïo bôûi tia loù maøu ñoû vaø tia loù maøu tím laø bao nhieâu? Choïn
keát quaû ñuùng trong caùc keát quaû sau:
A: ∆D = 3o12’ B: ∆D = 3o29' C: ∆D = 1o50’ D: ∆D = 12o12’
Caâu 33: Chiếu một tia sáng trắng vào một lăng kính có góc chiết quang A= 4 dưới góc tới hẹp. Biết chiết
0
suất của lăng kính đối với ánh sáng đỏ và tím lần lượt là 1,62 và 1,68. Độ rộng góc quang phổ của tia sáng đó
sau khi ló khỏi lăng kính là:
A: 0,24 rad. B. 0,0150. C. 0,240. D. 0,015 rad.
d1 A
S1
d2
a I O
S2
ax
Hieäu ñöôøng ñi δ = d 2 − d1 =
D
1) Vò trí vaân saùng:
Taïi A coù vaân saùng, töùc laø hai soùng aùnh saùng do 2 nguoàn S1, S2 göûi ñeán A cuøng pha vôùi nhau vaø taêng cöôøng
laãn nhau. Ñieàu kieän naøy seõ thoaû maõn neáu hieäu quang loä baèng moät soá nguyeân laàn böôùc soùng λ.
ax D
δ= = kλ ⇒ x = k λ vôùi k ∈Z
D a
k = 0: Vân sáng trung tâm
k = ±1: Vân sáng bậc (thứ) 1
k = ±2: Vân sáng bậc (thứ) 2
2) Vò trí vaân toái:
Ñoù laø choã maø hieäu quang loä baèng moät soá nguyeân leû laàn nöûa böôùc soùng.
ax λ 1D
δ= = (2k + 1) ⇒ x = k + λ (vôùi k ∈ Z)
D 2 2 a
k = 0, k = -1: Vân tối thứ nhất
k = 1, k = -2: Vân tối thứ hai
k = 2, k = -3: Vân tối thứ ba
Chú ý: Theo SGK thì không có khái niệm bậc của vân tối mà chỉ có vị trí vân tối nhưng trong các bài tập ta vẫn có thể
tạm thời coi vân tối có bậc (suy theo bậc vân sáng).
3) Khoaûng vaân i:
Khoaûng caùch giöõa hai vaân saùng (hoaëc hai vaân toái) lieân tieáp:
D D Dλ D
i = x k + i − x k = (k + 1) λ−k λ= ⇒ i= λ
a a a a
*) Chú ý: Nếu thí nghiệm được tiến hành trong môi trường trong suốt có chiết suất n thì bước sóng và khoảng vân
λ λD i
giảm n lần: λn = ⇒ in = n =
n a n
II. Beà roäng giao thoa tröôøng – tìm số vân sáng, số vân tối, số khoảng vân:
1) Xác định số vân sáng, vân tối trong vùng giao thoa (trường giao thoa) có bề rộng L (đối xứng qua vân trung tâm)
L
⇒ Đặt n = và n chỉ lấy phần nguyên Ví dụ: n = 6,1 lấy giá trị 6.
i
∗) Nếu n là số chẵn thì: Vân ngoài cùng là vân sáng, số vân sáng là n + 1, số vân tối là n.
∗) Nếu n là số lẻ thì: Vân ngoài cùng là vân tối, số vân tối là n + 1, số vân sáng là n.
2 ) Xác định số vân sáng, vân tối giữa hai điểm M, N có toạ độ x1, x2 bất kì (giả sử x1 < x2)
⇒ Vân sáng: x1 < k.i < x2 ; Vân tối: x1 < (k + 0,5).i < x2
(Số giá trị k ∈ Z là số vân sáng (vân tối) cần tìm)
Lưu ý: M và N cùng phía với vân trung tâm thì x1, x2 cùng dấu. M và N khác phía với vân trung tâm thì x1, x2 khác dấu.
*) Xác định khoảng vân i trong khoảng có bề rộng L. Biết trong khoảng L có n vân sáng.
L
+ Nếu 2 đầu là hai vân sáng thì: i =
n −1
L
+ Nếu 2 đầu là hai vân tối thì: i =
n
L
+ Nếu một đầu là vân sáng còn một đầu là vân tối thì: i =
n − 0, 5
III. Giao thoa cuûa nhieàu böùc xaï - aùnh saùng traéng:
1. Hai böùc xaï:
λ2
+ Vò trí vaân saùng truøng nhau x1 = x2 k1λ1 = k 2 λ 2 ⇒ k1 = k2 (k1, k2 ∈ Z)
λ1
MN L L
+ trong ñoù: k1 ≤ vì − ≤x≤
2.i 2 2
2. AÙnh saùng traéng:
D
a. Xaùc ñònh chieàu roäng quang phoå baäc n: i = n.( iñoû - itím ) = n. .( λñoû – λtím )
a
D a.x
b. Xaùc ñònh soá vaân saùng taïi vò trí x: x = k. .λ => λ = (1 ) (k ∈ Z)
a k.D
ta bieát vôùi aùnh saùng traéng thì: 0,38µm ≤ λ ≤ 0,76µm
a.x
⇔ 0,4µm ≤ λ = ≤ 0,76µm vôùi k ∈ Z => k = ? laø soá vaân saùng taïi x, theá k tìm ñöôïc vaøo (1)
k.D
ta tìm ñöôïc caùc böùc xaï töông öùng.
1D a.x
c. Xaùc ñònh soá vaân toái taïi vò trí x: x = k + λ => λ = (2)
2 a 1
k + .D
2
a.x
ta bieát vôùi aùnh saùng traéng thì: 0,38µm ≤ λ ≤ 0,76µm ⇔ 0,38µm ≤ ≤ 0,76µm
1
k + 2 .D
vôùi k ∈ Z => k = ? laø soá vaân toái taïi x, theá k tìm ñöôïc vaøo (2) ta tìm ñöôïc caùc böùc xaï töông öùng.
Lưu ý: Vị trí có màu cùng màu với vân sáng trung tâm là vị trí trùng nhau của tất cả các vân sáng của các bức xạ.
3. Khoảng cách dài nhất và ngắn nhất giữa vân sáng và vân tối cùng bậc k:
D
∆xMin = [kλt − (k − 0, 5)λđ ]
a
D
∆xMax = [kλđ + ( k − 0, 5)λt ] Khi vân sáng và vân tối nằm khác phía đối với vân trung tâm.
a
D
∆xMax = [kλđ − ( k − 0, 5)λt ] Khi vân sáng và vân tối nằm cùng phía đối với vân trung tâm
a
IV) Söï dòch chuyeån heä vaân:
ax
1) Quang trình = (Quaõng ñöôøng) x (Chieát suaát). Coâng thöùc hieäu quang trình: δ = n. ( r2 − r1 ) =
D
2) Ñieåm M ñöôïc goïi laø vaân saùng trung taâm khi hieäu quang trình töø caùc nguoàn tôùi M baèng khoâng hay noùi caùch khaùc
quang trình töø caùc nguoàn tôùi M baèng nhau.
3) Khi ñaët baûn moûng coù chieát suaát n, coù beà daøy e saùt sau 1 khe thì heä vaân ( hay vaân trung taâm) seõ dòch chuyeån veà
e. ( n − 1) .D
phía khe coù baûn moûng moät ñoaïn ∆x so vôùi luùc chöa ñaët baûn moûng vaø ∆x =
a
4) Neáu ta cho nguoàn S dòch chuyeån 1 ñoaïn ∆y theo phöông song song vôùi maøn thì heä vaân seõ dòch chuyeån ngöôïc laïi
D
vôùi höôùng dòch chuyeån cuûa S moät ñoïan ∆x = .∆y trong ñoù d laø khoaûng caùch töø S ñeán 2 khe S1, S2.
d
5) Khi ta dịch chuyển nguồn sáng S thì vân trung tâm và hệ vân luôn có xu hướng dịch chuyển về phía nguồn trễ pha
hơn (S1 hoặc S2) tức là nguồn có quang trình đến S dài hơn.
O’ O’
S1 S1
∆x ∆x
I S
S
O ∆y O
S2 S2
D D
d
Caâu 34: Hiện tượng giao thoa ánh sáng chỉ quan sát được khi hai nguồn ánh sáng là hai nguồn:
A: Đơn sắc B: Cùng màu sắc C: Kết hợp D: Cùng cường độ sáng
Caâu 35: Chọn câu sai:
A: Giao thoa là hiện tượng đặc trưng của sóng.
B: Nơi nào có sóng thì nơi ấy có giao thoa.
C: Nơi nào có giao thoa thì nơi ấy có sóng.
D: Hai sóng có cùng tần số và độ lệch pha không thay đổi theo thời gian gọi là sóng kết hợp.
Caâu 36: Hiện tượng giao thoa chứng tỏ rằng:
A: Ánh sáng có bản chất sóng. C: Ánh sáng là sóng ngang.
B: Ánh sáng là sóng điện từ. D: Ánh sáng có thể bị tán sắc.
Caâu 37: Trong caùc tröôøng hôïp ñöôïc neâu döôùi daây, tröôøng hôïp naøo coù lieân quan ñeán hieän töôïng giao thoa aùnh saùng?
A: Maøu saéc saëc sôõ treân bong boùng xaø phoøng.
B: Maøu saéc cuûa aùnh saùng traéng sau khi chieàu qua laêng kính.
C: Veät saùng treân töôøng khi chieáu aùnh saùng töø ñeøn pin.
D: Boùng ñen treân tôø giaáy khi duøng moät chieác thöôùc nhöïa chaén chuøm tia saùng chieáu tôùi.
Caâu 38: Thí nghieäm giao thoa aùnh saùng, neáu duøng aùnh saùng traéng thì :
A: Khoâng coù hieän töôïng giao thoa.
B: Coù hieän töôïng giao thoa aùnh cuøng vôùi caùc vaân saùng maøu traéng.
C: Coù hieän töôïng giao thoa aùnh saùng vôùi moät vaân saùng ôû giöõa laø maøu traéng, caùc vaân saùng ôû hai beân vaân trung
taâm coù maøu caàu voàng vôùi maøu ñoû ôû trong (gaàn vaân trung taâm), tím ôû ngoaøi.
D: Coù hieän töôïng giao thoa aùnh saùng vôùi moät vaân saùng ôû giöõa laø maøu traéng, caùc vaân saùng ôû hai beân vaân trung
taâm coù maøu caàu voàng vôùi tím ôû trong (gaàn vaân trung taâm), ñoû ôû ngoaøi
Caâu 39: Trong thí nghieäm giao thoa aùnh saùng vôùi 2 khe Young, neáu dôøi nguoàn S moät ñoaïn nhoû theo phöông song
song vôùi maøn chöùa hai khe thì :
A: Heä vaân giao thoa tònh tieán ngöôïc chieàu dôøi cuûa S vaø khoaûng vaân khoâng thay ñoåi.
B: Khoaûng vaân seõ giaûm.
C: Heä vaân giao thoa tònh tieán ngöôïc chieàu dôøi cuûa S vaø khoaûng vaân thay ñoåi.
D: Heä vaân giao thoa giöõ nguyeân khoâng coù gì thay ñoåi.
Caâu 40: Thöïc hieän giao thoa bôûi aùnh saùng traéng, treân maøn quan saùt ñöôïc hình aûnh nhö theá naøo?
A: Vaân trung taâm laø vaân saùng traéng, hai beân coù nhöõng daûi maøu nhö caàu voàng.
B: Moät daûi maøu bieán thieân lieân tuïc töø ñoû ñeán tím.
C: Caùc vaïch maøu khaùc nhau rieâng bieät hieän treân moät neân toái.
D: Khoâng coù caùc vaân maøu treân maøn.
Caâu 41: Trong thí nghieäm giao thoa aùnh saùng vôùi hai khe Young S1 vaø S2. Moät ñieåm M naèm treân maøn caùch S1 vaø S2
nhöõng khoaûng laàn löôït laø: MS1 = d1; MS2 = d2. M seõ ôû treân vaân saùng khi :
ax Dλ ai
A: d2 - d1 = B: d2 - d1 = k C: d2 - d1 = kλ D: d2 - d1 =
D a D
Caâu 42: Duøng hai ngoïn ñeøn gioáng heät nhau laøm hai nguoàn saùng chieáu leân moät maøn aûnh treân töôøng thì :
A: Treân maøn coù theå coù heä vaân giao thoa hay khoâng tuøy thuoäc vaøo vò trí cuûa maøn.
B: Khoâng coù heä vaân giao thoa vì aùnh saùng phaùt ra töø hai nguoàn naøy khoâng phaûi laø hai soâng keát hôïp.
C: Treân maøn khoâng coù giao thao aùnh saùng vì hai ngoïn ñeøn khoâng phaûi laø hai nguoàn saùng ñieåm.
D: Treân maøn chaéc chaén coù heä vaân giao thoa vì hieäu ñöôøng ñi cuûa hai soùng tôùi maøn khoâng ñoåi.
hc
3. Giôùi haïn quang ñieän: λ0 =
At
P
4. Coâng suaát cuûa nguoàn saùng: P = nλ ε ⇒ nλ = nλ: soá phoâtoân öùng vôùi böùc xaï λ phaùt ra 1s
ε
I
5. Cöôøng ñoä doøng ñieän baõo hoaø: I bh = n e . e ⇒ n e = bh ne: soá electron böùc ra trong 1s
e
ne I bh .ε I bh .h. f I .h.c
6. Hieäu suaát löôïng töû: H= ⇒H = = = bh
nλ P. e P. e P.λ. e
1
7. Hieäu ñieän theá haõm: e.U h = mv 20max
2
Lưu ý:
*) Trong một số bài toán người ta lấy Uh > 0 thì đó được hiểu là độ lớn.
*) Hiện tượng quang điện xảy ra khi được chiếu đồng thời nhiều bức xạ thì khi tính các đại lượng: Vận tốc ban đầu
cực đại v0Max, hiệu điện thế hãm Uh, điện thế cực đại VMax, … đều được tính ứng với bức xạ có λMin (hoặc fMax)
*) Đối với một hợp kim thì giới hạn quang điện λ0 của hợp kim là giới hạn quang điện của kim loại thành phần có λ0
lớn nhất.
8. Böùc xaï coù böôùc soùng ngaén nhaát và tần số lớn nhất maø nguyeân töû coù theå phaùt ra laø λ min và f max thì naêng löôïng caàn
hc
thieát ñeå ion hoùa nguyeân töû ñoù laø: ε = hf =
λ min
9. Định lý động năng trong hiện tượng quang điện – điều kiên để electron không đến được Anốt:
a) Xét vật cô lập về điện, có điện thế cực đại VMax và khoảng cách cực đại dMax mà electron chuyển
1
động trong điện trường cản có cường độ E được tính theo công thức: e VMax = mv02Max = e E.d Max
2
m e .v e2
b) Ñoäng naêng electron tröôùc khi va ñaäp vaøo Anot: Wñ = = e. ( U h + U AK )
2
Wñ taêng neáu U AK ≥ 0
⇒ Wñ giaûm neáu U AK ≤ 0
W = 0 neáu U ≤ − U ( ñieàu kieän ñeå electron khoâng ñeán ñöôïc Anoát)
ñ AK Haõm
10. Lực Lorenxơ tác dụng lên 1 điện tích q có khối lượng mq chuyển động trong từ trường đều B là:
f lorenxo = q .B.v.sin α Trong đó α là góc tạo bởi v và B . Chuyển động của q trong B là chuyển động tròn xoáy
vq2 mq .vq
đều có bán kính R với florenxơ là lực hướng tâm và f lorenxo = q .B.v.sin α = mq⇒R= .
R q .B.sin α
m .v
Thường ta xét trường hợp e chuyển động trong từ trường với B ⊥ v khi đó sin α = 1 và R = e e .
e .B.
11. Bảng giới hạn quang điện của một số kim loại.
Chất λo(µm) Chất λo(µm)
Bạc 0,26 Canxi 0,75
Đồng 0,30 Natri 0,50
Kẽm 0,35 Kali 0,55
Nhôm 0,36 Xesi 0,66
Câu 183: Hieän töôïng naøo sau ñaây laø hieän töôïng quang ñieän ?
A: EÂlectron böùt ra khoûi kim loaïi bò nung noùng.
B: EÂlectron baät ra khoûi kim loaïi khi coù ion ñaäp vaøo.
C: EÂlectron bò baät ra khoûi kim loaïi khi kim loaïi coù ñieän theá lôùn.
D: EÂlectron baät ra khoûi maët kim loaïi khi chieáu tia töû ngoaïi vaøo kim loaïi
Uh
1,6.10-19C. Tìm hiệu điện thế cần phải đặt giữa anod và catod để làm triệt tiêu hoán toàn dòng quang điện khi được
chiếu sáng bằng bức xạ có bước sóng λ = 0,25µm:
A: -0,146 V B. 1,46 V C. -14,6 V D. -1,46 V
1,6.10-19C. Khi chiếu bức xạ điện từ có bước sóng λ = 0,14µm vào một quả cầu bằng đồng đặt xa các vật khác thì quả
cầu được tích điện đến điện thế cực đại. Khi đó vận tốc cực đại của quang electron là bao nhiêu?
A: 1,24.106 m/s B. 12,4.106 m/s C. 0,142.106 m/s D. 1,42.106 m/s
Câu 290: Laàn löôït chieáu vaøo catoât cuûa moät teá baøo quang ñieän hai böùc xaï ñôn saéc có bước sóng λ vaø 1,5λ thì ñoäng
naêng ban ñaàu cöïc ñaïi cuûa caùc eâlectron quang ñieän hôn keùm nhau 3 laàn. Böôùc soùng giôùi haïn cuûa kim loaïi duøng laøm
catoât coù giaù trò.
A: λo = 1,5λ B: λo = 2λ C: λo = 3λ D: λo = 2,5λ
Câu 291: Khi chiếu một bức xạ điện từ vào bề mặt catod của một tế bào quang điện, tạo ra dòng quang điện bão hoà.
Người ta có thể làm triệt tiêu dòng điện này bằng một hiệu điện thế hãm có giá trị 1,3V. Dùng màn chắn tách ra một
chùm hẹp các electron quang điện và cho đi vào một từ trường đều có B = 6.10-5T. Cho me = 9,1.10-31kg; |e| =
1,6.10-19C. Tìm vận tốc cực đại vmax của quang electron.
A: 0,68.105 m/s B. 0,68.106 m/s C. 0,86.105 m/s D. 0,86.106 m/s
Câu 292: Một nguồn phát ánh sáng đơn sắc có bước sóng λ = 0,4µm chiếu vào catod của một tế bào quang điện. Công
thoát của kim loại làm catod là A = 2eV. Cho h = 6.625.10-34Js; c = 3.108m/s; m = 9,1.10-31kg; |e| = 1,6.10-19 C. Neáu
hieäu ñieän theá UAK = 5V, thì ñoäng naêng cöïc ñaïi cuûa eâlectron quang ñieän khi ñeán anoát seõ laø bao nhieâu?
A: 5eV B. 8eV C. 10eV D. 6,1eV
Câu 293: Một nguồn phát ánh sáng đơn sắc có bước sóng λ = 0,45µm chiếu vào catod của một tế bào quang điện.
Công thoát của kim loại làm catod là A = 2,25eV. Cho h = 6.625.10-34Js; c = 3.108m/s; m = 9,1.10-31kg; |e| = 1,6.10-19 C.
Tính vận tốc cực đại của các electron quang điện bị bật ra khỏi catod.
A: 0,421.105 m/s B. 4,21.105 m/s C. 42,1.105 m/s D. 421.105 m/s
Câu 294: Khi chiếu một bức xạ điện từ vào bề mặt catod của một tế bào quang điện, tạo ra dòng quang điện bão hoà.
Người ta có thể làm triệt tiêu dòng điện này bằng một hiệu điện thế hãm có giá trị 1,3V . Dùng màn chắn tách ra một
chùm hẹp các electron quang điện và cho đi vào một từ trường đều có B = 6.10-5T. Cho me = 9,1.10-31kg; |e| =
1,6.10-19C. Tính lực tác dụng lên electron:
A: 6,528,10-17N B. 6,528,10-18N C. 5,628,10-17N D. 5,628,10-18N
Câu 295: Lần lượt chiếu vào catốt của một tế bào quang điện các bức xạ điện từ gồm bức xạ có bước sóng λ1 =
0,54µm và bức xạ có bước sóng λ2 = 0,35µm thì vận tốc ban đầu cực đại của các êlectrôn quang điện bứt ra từ catốt lần
lượt là v1 và v2 với v2 = 2v1. Công thoát của kim loại làm catod là:
A: 5eV B. 1,88eV C. 10eV D. 1,6eV
Câu 296: Lần lượt chiếu vào catốt của một tế bào quang điện các bức xạ điện từ gồm bức xạ có bước sóng
λ1 = 0,26µm và bức xạ có bước sóng λ 2 = 1,2λ1 thì vận tốc ban đầu cực đại của các êlectrôn quang điện bứt ra từ catốt
lần lượt là v1 và v2 với v2 = 3/4v1. Giới hạn quang điện λ 0 của kim loại làm catốt này là
A. 1,00 µm . B. 1,45 µm . C: 0,42 µm . D. 0,90 µm .
TIA RÔNGHEN
1. Böôùc soùng nhoû nhaát, taàn soá lôùn nhaát cuûa tia Rôn ghen phaùt ra töø oáng Rôn ghen:
hc 1
h.fMax = = m e v 2e = e.U AK ; ve laø vaän toác electron khi ñaäp vaøo catoát
λ Min 2
(e là điện tích nguyên tố e = 1,6.10-19C)
1
2. Coâng cuûa löïc ñieän tröôøng: m e v 2e = e.U AK
2
h.c
3. Böôùc soùng cöïc tieåu tia Rônghen: λ X min =
e.U AK
4. e.U AK = ε + Q = h.fX + Q ; Naêng löôïng electron khi va ñaäp vaøo ñoái Catoát moät phaàn bieán ñoåi thaønh naêng
löôïng tia Ron-ghen moät phaàn thaønh noäi naêng Q laøm noùng catot
5. Ñoä taêng nhieät ñoä ∆t0 cuûa ñoái catot: Q = m.C.∆t0 . Trong ñoù m(kg) laø khoái löôïng catot, C nhieät dung rieâng cuûa
chaát laøm catot .
N
6. Cöôøng ñoä doøng ñieän qua oáng Rônghen: I = n.e = .e ; N laø soá e ñaäp vaøo catot trong thôøi gian t(s).
t
Câu 297: Tia Rônghen phaùt ra töø oáng Rônghen coù böôùc soùng ngaén nhaát laø 8.10-11m. Hieäu ñieän theá UAK cuûa oáng laø :
A: ≈ 15527V. B: ≈ 1553V. C: ≈ 155273V. D: ≈ 155V.
Câu 298: Moät chuøm tia Rônghen phaùt ra töø moät oáng Rônghen. Taàn soá lôùn nhaát trong chuøm tia Rônghen do oáng phaùt
ra laø 5.1018Hz. Cho haèng soá Plaêng h = 6,6.10-34Js. Ñoäng naêng Eñ cuûa electron khi ñeán ñoái aâm cöïc cuûa oáng Rônghen laø:
A: 3,3.10-15 J B : 3,3.10-16J C : 3,3.10-17 J D : 3,3.10-14 J
Câu 299: Hieäu ñieän theá giöõa anoât vaø catoât cuûa moät oáng Rônghen laø. U = 18200V. Boû qua ñoäng naêng cuûa eâlectron khi
böùt khoûi catoât. Tính böôùc soùng ngaén nhaát cuûa tia X do oáng phaùt ra. Cho e = - 1,6.10-19C; h = 6,625.10-34 J.S; c = 3.108m/s.
A: 68pm B: 6,8 pm. C: 34pm. D: 3,4pm.
Câu 300: Moät oáng Rônghen phaùt chuøm tia Rônghen coù böôùc soùng ngaén nhaát laø 5.10-11m. Ñoäng naêng cöïc ñaïi cuûa
electron khi ñaäp vaøo ñoái catot vaø hieäu ñieän theá giöõa hai cöïc cuûa oáng coù theå nhaän nhöõng giaù trò ÑUÙNG naøo trong caùc
giaù trò sau?
A: Wñ = 40,75.10-16J ; U = 24,8.103 V C: Wñ = 39,75.10-16J ; U = 26,8.103 V
-16 3
B: Wñ = 36,75.10 J ; U = 25,8.10 V D: Wñ = 39,75.10-16J ; U = 24,8.103 V
Câu 301: Trong moät oáng Rônghen, soá electron ñaäp vaøo ñoá catot trong moãi giaây laø n = 5.1015 haït, vaän toác moãi haït laø
8.107 m/s. Cöôøng ñoä doøng ñieän qua oáng vaø hieäu ñieän theá giöõa hai cöïc cuûa oáng coù theå nhaän nhöõng giaù trò ÑUÙNG naøo
sau ñaây? Xem ñoäng naêng cuûa e khi böùt khoûi catot laø raát nhoû.
A: I = 0,8A ; U = 18,2.103V C: I = 0,16A ; U = 18,2.103V
5
B: I = 0,8A ; U = 18,2.10 V D: Moät caëp giaù trò khaùc.
Câu 302: Trong một ống Rơnghen (phát ra tia X), số electron đập vào catod trong mỗi giây là n = 5.1015 hạt, vận tốc
mỗi hạt là 8.107m/s. Cho h = 6.625.10-34Js; c = 3.108m/s; m = 9,1.10-31kg; |e| = 1,6.10-19C. Tính cường độ dòng
điện qua ống:
A: 8.10-4 (A) B: 0,8.10-4 (A) C: 3,12.1024 (A) D: 0,32.10-24 (A)
Câu 303: Moät oáng Rônghen phaùt chuøm tia Rônghen coù böôùc soùng ngaén nhaát laø 5.10-11. Soá electron ñaäp vaøo ñoái catot
trong 10s laø bao nhieâu? Bieát doøng ñieän qua oáng laø 10mA. Choïn keát quaû ÑUÙNG trong caùc keát quaû sau.
A: n = 0,625.1018 haït B: n = 0,625.1017 haït C: n = 0,625.1019 haït D: Moät giaù trò khaùc.
Câu 304: Trong moät oáng Rônghen, soá electron ñaäp vaøo ñoá catot trong moãi giaây laø n = 5.1015 haït, vaän toác moãi haït laø
8.107 m/s. Böôùc soùng nhoû nhaát maø oáng coù theå phaùt ra baèng bao nhieâu? Choïn keát quaû ÑUÙNG trong caùc keát quaû sau:
A: λo = 0,068.10-12 m B: λo = 0,068.10-6 m C: λo = 0,068.10-9 m D: Moät giaù trò khaùc
Câu 305: Trong một ống Rơnghen (phát ra tia X), số electron đập vào catod trong mỗi giây là n = 5.1015 hạt, vận tốc
mỗi hạt là 8.107m/s. Cho h = 6.625.10-34Js; c = 3.108m/s; m = 9,1.10-31kg; |e| = 1,6.10-19C. Tính hiệu điện thế giữa
anod và catod (bỏ qua động năng của electron khi bứt ra khỏi catod).
A: 18,2 (V) B. 18,2 (kV) C. 81,2 (kV) D. 2,18 (kV)
Câu 306: Trong một ống Rơnghen (phát ra tia X), số electron đập vào catod trong mỗi giây là n = 5.1015 hạt, vận tốc
mỗi hạt là 8.107m/s. Cho h = 6.625.10-34Js; c = 3.108m/s; m = 9,1.10-31kg; |e| = 1,6.10-19C. Tính bước sóng nhỏ nhất
trong chùm tia Rơnghen do ống phát ra:
A: 0,68.10-9 (m) B. 0,86.10-9 (m) C. 0,068.10-9 (m) D. 0,086.10-9 (m)
Sự phát quang
Tóm tắt lý thuyết:
1) Sự phát quang: Hiện tượng một số chất có khả năng hấp thụ ánh sáng có bước sóng này (λkt bước sóng kích thích)
để rồi phát ra ánh sáng có bước sóng khác (λphát bước sóng phát ra) được gọi là sự phát quang (λphát > λkt).
Ví dụ: Chất bột bên trong đèn ống; lớp sơn ở cọc tiêu đèn đường; áo của công an hay công nhân vệ sinh đường sử
dụng khi trời tối, đèn LEP; dung dịch fluorexêin; công tắc điện, các vùng chứng thật trên tiền giấy.
*) Có một số chất khi hấp thụ năng lượng dưới một dạng nào đó, thì chúng có khả năng phát ra các bức xạ điện từ
trong miền ánh sáng nhìn thấy. Các hiện tượng đó được gọi là sự phát quang.
*) Sự phát quang có khác biệt với các hiện tượng phát ánh sáng khác, hai đặc điểm quan trọng :
+ Một là, mỗi chất phát quang có một quang phổ đặc trưng cho nó.
+ Hai là, sau khi ngừng kích thích, sự phát quang của một số chất còn tiếp tục kéo dài thêm một khoảng
thời gian nào đó, rồi mới ngừng hẳn.
2) Phân biệt sự huỳnh quang và lân quang:
*) giống nhau: Đều là sự phát quang.
*) khác nhau:
Câu 313: Sự phát sáng của nguồn nào dưới đây là sự phát quang?
A: Bóng đèn xe máy B: Ngôi sao băng C: Đèn LED D: Hòn thang hồng
Phöông Phaùp :
1. Quang phoå Hiñroâ:
c Em − En E 0 1 1
*) Taàn soá böùc xaï haáp thuï hay phaùt xaï: f = = = 2 − 2
λ h h m n
1 1 1 E
*) = R − 2 ; R = 0 = 1, 097.10−7 (m) : Haèng soá Ritbec
λ m 2
n hc
- 13,6(eV)
*) En = Möùc naêng löôïng ôû traïng thaùi n (vôùi n = 1,2,3, …) vaø 1eV = 1,6.10-19 (J)
n2
*) Mối liên hệ giữa các bước sóng và tần số của các vạch quang phổ của nguyên từ hiđrô:
1 1 1
= + và f13 = f12 + f23
λ13 λ12 λ23
E6 Hδ P
Hγ
E5 O
Hβ
E4 N
E3 Hα M
Pa sen
Vuøng hoàng ngoaïi
E2 L
Ban m e
Vuøng khaû kieán và một phần
vùng tử ngoại
E1 K
Lai m an
Vuøng töû ngoaïi
Câu 328: Theo nhaø vaät lyù Ñan Maïch Niels Bohr, ôû traïng thaùi döøng cuûa nguyeân töû thì eâlectron:
A: Döøng laïi nghóa laø ñöùng yeân.
B: Chuyeån ñoäng hoãn loaïn.
C: Dao ñoäng quanh nuùt maïng tinh theå.
D: Chuyeån ñoäng theo nhöõng quyõ ñaïo coù baùn kính xaùc ñònh.
Câu 329: Theo giaû thuyeát cuûa Niels Bohr, ôû traïng thaùi bình thöôøng (traïng thaùi cô baûn) nguyeân töû hidro.
A: Coù naêng löôïng cao nhaát, eâlectron chuyeån ñoäng treân quyõ ñaïo K.
B: Coù naêng löôïng thaáp nhaát, eâlectron chuyeån ñoäng treân quyõ ñaïo L.
C: Coù naêng löôïng thaáp nhaát, eâlectron chuyeån ñoäng treân quyõ ñaïo K.
D: Coù naêng löôïng cao nhaát, eâlectron chuyeån ñoäng treân quyõ ñaïo L.
Câu 330: Nguyeân töû hiñroâ nhaän naêng löôïng kích thích, eâlectron chuyeån leân quyõ ñaïo N, khi eâlectron chuyeån veà quyõ
ñaïo beân trong seõ phaùt ra
A: Moät böùc xaï coù böôùc soùng λ thuoäc daõy Banme C: Hai böùc xaï coù böôùc soùng λ thuoäc daõy Banme.
B: Ba böùc xaï coâ böôùc soùng λ thuoäc daõy Banme. D: Khoâng coù böùc xaï coù böôùc soùng λ thuoäc daõy Banme
Câu 331: Quang phoå vaïch phaùt xaï Hydro coù 4 vaïch maøu ñaëc tröng:
A: Ñoû, vaøng, lam, tím. C: Ñoû, luïc, chaøm, tím.
B: Ñoû, lam, chaøm, tím. D: Ñoû, vaøng, chaøm, tím.
Câu 332: Mẫu nguyên tử Bo khác mẫu nguyên tử Rudơpho ở điểm nào sau đây?
A: Mô hình nguyên tử có hạt nhân. C: Hình dạng quỹ đạo của các electron.
B: Biểu thức của lực hút giữa hạt nhân và electron. D: Trạng thái có năng lượng ổn định.
℡: 0982.602.602 Trang: 129
Trung tâm BDVH & LTĐH HÙNG VƯƠNG GV: Bùi Gia Nội
Câu 333: Khi eâlectron trong nguyeân töû hidroâ môû moät trong caùc möùc naêng löôïng cao L, M, N, O,... nhaûy veà möùc naêng
löôïng K, thì nguyeân töû hidro phaùt ra vaïch böùc xaï thuoäc daõy:
A: Laiman
B: Banme
C: Pasen
D: Thuoäc daõy naøo laø tuøy thuoäc vaøo eletron ôû möùc naêng löôïng cao naøo.
Câu 334: Phaùt bieåu naøo sau ñaây veà quang phoå cuûa nguyeân töû hidro laø sai?sai
A: Caùc vaïch trong daõy Pasen ñeàu naèm trong vuøng hoàng ngoaïi.
B: Caùc vaïch trong daõy Banme ñeàu naèm trong vuøng aùnh saùng thaáy ñöôïc.
C: Caùc vaïch trong daõy Lai man ñeàu naèm trong vuøng töû ngoaïi.
D: Daõy Pasen taïo ra khi eâlectron töø caùc taàng naêng löôïng cao chuyeån veà taàng M
Câu 335: Phaùt bieåu naøo sau ñaây laø sai :
A: Nguyeân töû chæ toàn taïi trong nhöõng traïng thaùi coù naêng löôïng xaùc ñònh, goïi laø traïng thaùi döøng.
B: Trong caùc traïng thaùi döøng, nguyeân töû chæ haáp thu maø khoâng phaùt xaï.
C: Moät khi nguyeân töû chuyeån töø traïng thaùi döøng coù möùc naêng löôïng Em sang traïng thaùi döøng coù möùc naêng
löôïng En thì noù seõ böùc xaï (hoaëc haáp thu) moät phoâtoân coù naêng löôïng ε = |Em – En| = hfmn
D: Trong caùc traïng thaùi döøng cuûa nguyeân töû, eâlectron chæ chuyeån ñoäng quanh haït nhaân theo nhöõng quyõ ñaïo coù
baùn kính hoaøn toaøn xaùc ñònh goïi laø quyõ ñaïo ñöøng.
Câu 336: Khi caùc nguyeân töû hidro ñöôïc kích thích ñeå eâlectron chuyeån leân quyõ ñaïo M thì sau ñoù caùc vaïch quang phoå
maø nguyeân töû coù theå phaùt ra seõ thuoäc vuøng :
A: Hoàng ngoaïi vaø khaû kieán. C: Hoàng ngoaïi vaø töû ngoaïi.
B: Khaû kieán vaø töû ngoaïi. D: Hoàng ngoaïi, khaû kieán vaø töû ngoaïi.
Câu 337: Câu nào dưới đây nói lên nội dung của khái niệm về quỹ đạo dừng?
A: Quỹ đạo có bán kính tỉ lệ với bình phương của các số nguyên liên tiếp.
B: Bán kính quỹ đạo có thể tính toán được một cách chính xác.
C: Quỹ đạo mà electron bắt buộc phải chuyển động trên đó.
D: Quỹ đạo ứng với năng lượng của các trạng thái dừng.
Câu 338: Trong quang phổ của nguyên tử hidro, các vạch trong dãy Laiman được tạo thành khi electron chyển động từ
các quỹ đạo bên ngoài về quỹ đạo:
A: K B. L C. M D. N
Câu 339: Trong quang phổ vạch của nguyên tử hidro, các vạch trong dãy Banme được tạo thành khi electron chyển
động từ các quỹ đạo bên ngoài về quỹ đạo:
A: K B. L C. M D. N
Câu 340: Nội dung của tiên đề về sự bức xạ và hấp thụ năng lượng của nguyên tử được thể hiện đúng nhất trong các
câu nào sau đây?
A: Nguyên tử phát ra một photon mỗi lần bức xạ ánh sáng.
B: Nguyên tử thu nhận một photon mỗi lần hấp thụ ánh sáng.
C: Nguyên tử phát ra ánh sáng nào thì có thể hấp thụ ánh sáng đó.
D: Nguyên tử chỉ có thể chuyển giữa các trang thái dùng. Mỗi lần chuyển nó bức xạ hay hấp thụ một photon có
năng lượng đúng bằng độ chênh lệch năng lượng giữa hai trạng thái đó.
Câu 341: Chọn câu đúng.
A: Các vạch quang phổ trong các dãy Laiman, Banme, Pasen, hoàn toàn nằm trong các vùng ánh sáng khác nhau.
B: Vạch có bước sóng dài nhất của dãy laiman có thể nằm trong vùng ánh sáng nhìn thấy.
C: Vạch có bước sóng ngắn nhất của dãy Banme có thể nằm trong vùng ánh sáng tử ngoại.
D: Vạch có bước sóng dài nhất của dạy Banme có thể nằm trong vùng ánh sáng hồng ngoại.
Câu 342: Các vạch trong dãy Laiman thuộc vùng nào trong các vùng sau?
A: Vùng hồng ngoại.
B: Vùng ánh sáng nhìn thấy.
C: Vùng tử ngoại.
D: Một phần nằm trong vùng ánh sáng nhìn thấy, một phần nằm trong vùng tử ngoại.
Câu 343: Các vạch trong dãy Banme thuộc vùng nào trong các vùng sau?
A: Vùng hồng ngoại.
B: Vùng ánh sáng nhìn thấy.
C: Vùng tử ngoại.
D: Một phần nằm trong vùng ánh sáng nhìn thấy, một phần nằm trong vùng tử ngoại.
Câu 358: Tia laze không có đặc điểm nào dưới đây?
A: Độ đơn sắc cao B: Công suất lớn C: Cường độ lớn D: Độ định hướng cao
Câu 359: Tia laze rubi có sự biến đổi dạng năng lượng nào dưới đây thành quang năng?
A: Điện năng B: Quang năng C: Nhiệt năng D: Cơ năng
Câu 360: Hiệu suất của một laze.
A: Nhỏ hơn 1 B: Bằng 1 C: Lớn hơn 1 D: Rất lớn so với 1
Câu 361: Laze rubi không hoạt động theo nguyên tắc nào dưới đây?
A: Dựa vào sự phát xạ cảm ứng C: Tạo sự tái hợp giữa electron và lỗ trống
B: Sử dụng buồng cộng hưởng D: Tạo sự đảo lộn mật độ.
Câu 362: Hãy chỉ ra câu có nội dung sai. Khoảng cách giữa 2 gương trong laser có thể bằng:
A: Một số chẵn lần nửa bước sóng
B: Một số lẻ lần phần tư bước sóng của ánh sáng đơn sắc mà lazer phát ra
C: Một số chẵn lần phần tư bước sóng
D: Một sỗ lẻ lần nửa bước sóng
Câu 363: Một phôtôn có năng lượng 1,79eV bay qua hai nguyên tử có mức kích thích 1,79eV nằm trên cùng phương
với phôtôn tới. Các nguyên tử này có thể ở trạng thái cơ bản hoặc trạng thái kích thích. Gọi x là số phôtôn có thể thu
được sau đó, theo phương của phôtôn tới. Hãy chỉ ra đáp số sai:
A: x = 3 B: x = 0 C: x = 1 D: x = 2
Câu 364: Trong thí nghiệm đo khoảng cách từ trái đất tới mặt trăng bằng laze người ta đã sử dụng laze có bước sóng λ
= 0,52µm. Thiết bị sử dụng để đo là một máy vừa có khả năng phát và thu các xung laze. Người ta nhận thấy khoảng
thời gian phát và nhận được xung cách nhau 2,667s. Hãy xác định khoảng cách từ trái đất đến mặt trăng:
A: 4.105m B: 4.105km C: 8.105m D: 8.105k m
Câu 365: Trong thí nghiệm đo khoảng cách từ trái đất tới mặt trăng bằng laze người ta đã sử dụng laze có bước sóng λ
= 0,52µm. Thiết bị sử dụng để đo là một máy vừa có khả năng phát và thu các xung laze. Biết thời gian kéo dài của
xung là 100ns, năng lượng mỗi xung là 10kj. Tính công suất chùm laze.
A: 10-1W B: 10W C: 1011W D: 108W
Câu 366: Trong thí nghiệm đo khoảng cách từ trái đất tới mặt trăng bằng laze người ta đã sử dụng laze có bước sóng λ
= 0,52µm. Thiết bị sử dụng để đo là một máy vừa có khả năng phát và thu các xung laze. Biết năng lượng mỗi xung là
10kj. Tính số photon phát ra trong mỗi xung.
A: 2,62.1022 hạt B: 0,62.1022 hạt C: 262.1022 hạt D: 2,62.1012 hạt
Câu 367: Trong thí nghiệm đo khoảng cách từ trái đất tới mặt trăng bằng laze người ta đã sử dụng laze có bước sóng λ
= 0,52µm. Thiết bị sử dụng để đo là một máy vừa có khả năng phát và thu các xung laze. Biết thời gian kéo dài của
xung là 100ns. Tính độ dài mỗi xung.
A: 300m B: 0,3m C: 10-11m D: 30m.
3. Độ hụt khối: Khối lượng của một hạt nhân luôn nhỏ hơn tổng khối lượng của các nuclon tạo thành hạt nhân đó.
∆m = {(Z.mp + (A – Z).mn) – m( AZ X )} gọi là độ hụt khối.
*) Năng lượng liên kết của hạt nhân: ∆E = ∆mc2.
*) Hạt nhân có năng lượng liên kết riêng ∆E0 = ∆E/A càng lớn thì càng bền vững.
4. Phản ứng hạt nhân: Phản ứng hạt nhân là quá trình biến đổi của các hạt nhân, phản ứng hạt nhân chia thành hai loại:
- Phản ứng hạt nhân tự phát(phóng xạ): Quá trình tự phân rã của một hạt nhân không bền vững thành các hạt
nhân khác: A → C + D.
(Trong đó: A: hạt nhân mẹ; C: hạt nhân con; D: tia phóng xạ (α, β…))
- Phản ứng hạt nhân kích thích: Quá trình các hạt nhân tương tác với nhau thành các hạt nhân khác.
A + B→C + D
Các hạt nhân trước và sau phản ứng có thể nhiều hoặc ít hơn 2.
Các hạt nhân có thể là các hạt sơ cấp electron, pôzitron ν , nơtrôn…
5. Hiện tượng phóng xạ: Phóng xạ là qúa trình phân huỷ tự phát của một hạt nhân không bền vững (tự nhiên hay nhân
tạo). Quá trình phân huỷ này kèm theo sự tạo ra các hạt và có thể kèm theo sự phát ra các bức xạ điện từ. Hạt nhân tự
phân huỷ gọi là hạt nhân mẹ, hạt nhân được tạo thành sau phân huỷ gọi là hạt nhân con.
6. Các loại tia phóng xạ:
a) Tia alpha (α): thực chất là hạt nhân nguyên tử Heli 42 He .
- Bị lệch về phía bản (-) của tụ điện vì mang q = +2e.
- Phóng ra với vận tốc 107m/s.
- Có khả năng ion hoá chất khí.
- Đâm xuyên kém. Trong không khí đi được 8cm.
−λt
* Số hạt nguyên tử bị phân rã bằng số hạt nhân con được tạo thành: ∆N = N 0 − N = N 0 (1 − e )
t
−
* Khối lượng chất phóng xạ còn lại sau thời gian t: m = m0 .2 T
= m0 .e−λt
III) Độ hụt khối - năng lượng liên kết - quy tắc dịch chuyển phóng xạ - năng lượng phản ứng hạt nhân:
1. Hệ thức Anhxtanh, độ hụt khối, năng lượng liên kết:
* Hệ thức Anhxtanh giữa khối lượng và năng lượng.Vật có khối lượng m thì có năng lượng nghỉ E = m.c2
Với c = 3.108 m/s là vận tốc ánh sáng trong chân không.
* Độ hụt khối của hạt nhân ZA X : ∆m = m0 – m
Trong đó m0 = Z.mp + N.mn = Z.mp + (A- Z).mn là khối lượng các nuclôn; m là khối lượng hạt nhân X.
* Năng lượng liên kết ∆E = ∆m.c2 = (m0 - m)c2
* Năng lượng liên kết riêng ∆E0 (là năng lượng liên kết tính cho 1 nuclôn): ∆E0 = ∆E/A
Lưu ý: Năng lượng liên kết riêng càng lớn thì hạt nhân càng bền vững.
2. Phản ứng hạt nhân – các định luật bảo toàn:
a) Phương trình phản ứng: ZA11 X 1 + ZA22 X 2 → A3
Z3 X 3 + ZA44 X 4
Trong số các hạt này có thể là hạt sơ cấp như nuclôn, eletrôn, phôtôn ...
Trường hợp đặc biệt là sự phóng xạ: X1 → X2 + X3
X1 là hạt nhân mẹ, X2 là hạt nhân con, X3 là hạt α hoặc β
b) Các định luật bảo toàn trong phản ứng hạt nhân:
* Bảo toàn số nuclôn (số khối): A1 + A2 = A3 + A4
* Bảo toàn điện tích (nguyên tử số): Z1 + Z2 = Z3 + Z4
* Bảo toàn động lượng: p1 + p2 = p3 + p4 hay m1v1 + m2 v2 = m3v3 + m4 v4
* Bảo toàn năng lượng: K X1 + K X 2 + ∆E = K X 3 + K X 4
1
Trong đó: ∆E là năng lượng phản ứng hạt nhân; K X = mx vx2 là động năng chuyển động của hạt X
2
Lưu ý: Phóng xạ hay phản ứng hạt nhân không tuân theo định luật bảo toàn khối lượng, năng lượng nghỉ, số
proton, notron, electron, cơ năng(năng lượng cơ học) .
3) Quy tắc dịch chuyển của sự phóng xạ:
* Phóng xạ α ( 24 He ): ZA X → 24 He + ZA−−42Y . So với hạt nhân mẹ, hạt nhân con lùi 2 ô trong bảng tuần hoàn
và có số khối giảm 4 đơn vị.
* Phóng xạ β- ( −01e ): ZA X → −10 e + Z +A1Y . So với hạt nhân mẹ, hạt nhân con tiến 1 ô trong bảng tuần hoàn
và có cùng số khối. Thực chất của phóng xạ β- là: n → p + e− + v (ν là hạt nơtrinô)
* Phóng xạ β+ ( +01e ): ZA X → 0
+1 e + Z −A1Y . So với hạt nhân mẹ, hạt nhân con lùi 1 ô trong bảng tuần hoàn và
có cùng số khối. Thực chất của phóng xạ β+ là một hạt prôtôn biến thành một hạt nơtrôn, một hạt pôzitrôn và một
hạt nơtrinô: p → n + e+ + v và bản chất của tia phóng xạ β+ là hạt pôzitrôn (e+)
* Phóng xạ γ (hạt phôtôn). Hạt nhân con sinh ra ở trạng thái kích thích có mức năng lượng E1 chuyển xuống
hc
mức năng lượng E2 đồng thời phóng ra một phôtôn có năng lượng: ε = hf = = E1 − E2 . Trong phóng xạ γ
λ
không có sự biến đổi hạt nhân ⇒ phóng xạ γ thường đi kèm theo phóng xạ α và β.
* Hạt phôtôn: Không có khối lượng nghỉ, không có kích thước, không có điện tích, không tồn tại trong điều
kiện không vận tốc.Nhưng có năng lượng, có động lượng và chỉ tồn tại khi chuyển động với vận tốc bằng vận tốc
ánh sáng! Hạt nơtrinô cũng có tính chất gần tương tự như thế.
4) Năng lượng thu – tỏa của phản ứng hạt nhân: ∆E = (M0 - M).c2
Trong đó: M0 = mX1 + mX2 là tổng khối lượng các hạt nhân trước phản ứng.
M = mX3 + mX4 là tổng khối lượng các hạt nhân sau phản ứng.
* Nếu M0 > M ⇔ ∆E > 0 phản ứng toả năng lượng ∆E dưới dạng động năng của các hạt X3, X4 hoặc phôtôn γ.
⇒ Các hạt sinh ra có độ hụt khối lớn hơn nên bền vững hơn.
* Nếu M0 < M ⇔ ∆E < 0 phản ứng thu năng lượng |∆E| dưới dạng động năng của các hạt X1, X2 hoặc phôtôn γ
⇒ Các hạt sinh ra có độ hụt khối nhỏ hơn nên kém bền vững.
5)Tính năng lượng thu – tỏa của phản ứng hạt nhân theo độ hụt khối và năng lượng liên kết:
Xét ứng hạt nhân: ZA11 X 1 + ZA22 X 2 → ZA33 X 3 + ZA44 X 4 . Trong đó: X1, X2, X3, X4 có: Năng lượng liên kết riêng
tương ứng là ε1, ε2, ε3, ε4. Năng lượng liên kết tương ứng là ∆E1, ∆E2, ∆E3, ∆E4 . Độ hụt khối tương ứng là ∆m1, ∆m2,
∆m3, ∆m4. Năng lượng của phản ứng hạt nhân ∆E là: (∆E > 0 toả năng lượng, ∆E < 0 thu năng lượng).
∆E = A3ε3 +A4ε4 - A1ε1 - A2ε2 = ∆E3 + ∆E4 – ∆E1 – ∆E2 = (∆m3 + ∆m4 - ∆m1 - ∆m2)c2
6) Áp dụng định luật bảo toàn động lượng trong bài toán hạt nhân:
m .v 2
* Mối quan hệ giữa động lượng pX và động năng K X = X X của hạt X là: p X = m X .v X ⇔ p X2 = 2 mX . K X
2
* Khi tính vận tốc v hay động năng K thường áp dụng quy tắc hình bình hành: p1
Ví dụ: p = p1 + p2 biết ϕ = p1 , p2 ⇒ p 2 = p12 + p22 + 2 p1 p2 cosϕ
hay ( mv) 2 = (m1v1 ) 2 + ( m2 v2 ) 2 + 2m1m2 v1v2 cosϕ
p
hay: φ
mK = m1 K1 + m2 K 2 + 2 m1m2 K1 K 2 cosϕ
(Tương tự khi biết φ1 = p1 , p hoặc φ 2 =
p2 , p )
p2
* Trường hợp đặc biệt: φ1 = p1 , p2 = 900 hay p1 ⊥ p2 ta có p 2 = p12 + p22
* Tương tự khi p1 ⊥ p hay p2 ⊥ p thì tương ứng ta có p22 = p12 + p 2 hay p12 = p22 + p 2
K v m A
* Khi v = 0 hay p = 0 ta có p1 = p2 ⇒ 1 = 1 = 2 ≈ 2
K 2 v2 m1 A1
(Tương tự v1 = 0 hoặc v2 = 0.)
7) Các hằng số và đơn vị thường sử dụng:
A: 210 e B: 126 e C: 84 e D: 0
Câu 378: Chọn câu sai:
A: Một mol nguyên tử (phân tử) gồm NA nguyên tử (phận tử) NA = 6,022.1023.
B: Khối lượng của 1 nguyên tử cacbon bằng 12 gam.
C: Khối lượng của 1 mol N2 bằng 28 gam.
D: Khối lượng của 1 mol ion H+ bằng 1 gam.
Câu 379: Ñôn vò ño khoái löôïng trong vaät lyù haït nhaân laø :
A: kg C: Ñôn vò khoái löôïng nguyeân töû (u).
2 2
B: ñôn vò eV/c hoaëc MeV/c . D: Caâu A, B, C ñeàu ñuùng.
Câu 380: Tính số nguyên tử trong 1 gam khí O2 ? Cho NA = 6,022.1023/mol; O = 16
A: 376.1020 B: 736.1030 . C: 637.1020 D: 367.1020 nguyên tử
Câu 381: Trong vaät lyù haït nhaân, baát ñaúng thöùc naøo laø ñuùng khi so saùnh khoái löôïng proâtoân (mp), nôtroân (mn) vaø ñôn vò
khoái löôïng nguyeân töû u.
A: mp > u > mn. B: mn < mp < u C: mn > mp > u D: mn = mp > u
Câu 382: Trong hạt nhân nguyên tử thì:
A: Số nơtron luôn nhỏ hơn số proton C: Điện tích hạt nhân là điện tích của nguyên tử.
B: Số proton bằng số nơtron D: Số nơtron luôn lớn hơn hoặc bằng số proton
Câu 383: Chất phóng xạ do Becơren phát hiện ra đầu tiên là:
A: Radi B. Urani C. Thôri D. Pôlôni
Câu 384: Muốn phát ra bức xạ, chất phóng xạ thiên nhiên cần phải được kích thích bởi:
A: Ánh sáng mặt trời B: Tia tử ngoại C: Tia X D. Tất cả đều sai
Câu 385: Chọn câu sai. Tia α (alpha)
A: làm ion hoá chất khí. C: bị lệch khi xuyên qua một điện trường hay từ trường.
B: làm phát quang một số chất. D: có khả năng đâm xuyên mạnh.
Câu 386: Chọn câu sai. Tia γ (grama)
A: Gây nguy hại cho cơ thể. C: Không bị lệch trong điện trường, từ trường.
B: Có khả năng đâm xuyên rất mạnh. D: Có bước sóng lớn hơn tia Rơnghen.
Câu 387: Chọn câu sai. Các cặp tia không bị lệch trong điện trường và từ trường là :
A: tia α và tia β C. tia γ và tia β
B: tia γ và tia Rơnghen D. tia β và tia Rơnghen
Câu 388: Chọn câu sai. Các tia có cùng bản chất là:
A: tia γ và tia tử ngoại C. tia α và tia hồng ngoại.
B: tia âm cực và tia Rơnghen D. tia α và tia âm cực.
Câu 389: Tia phóng xạ β- không có tính chất nào sau đây:
A: Mang điện tích âm. C: Bị lệch về bản âm khi đi xuyên qua tụ điện.
B: Có vận tốc lớn và đâm xuyên mạnh. D: Làm phát huỳnh quang một số chất.
-
Câu 390: Chọn câu sai khi nói về tia β :
A: Mang điện tích âm. C: Có vận tốc gần bằng vận tốc ánh sáng.
B: Có bản chất như tia X. D: Làm ion hoá chất khí yếu hơn so với tia α.
Câu 391: Chọn câu sai khi nói về tia γ
A: Không mang điện tích C. Có bản chất như tia X.
B: Có khả năng đâm xuyên rất lớn. D. Có vận tốc nhỏ hơn vận tốc ánh sáng.
khi coù ñoä phoùng xaï laø 1 curi (Ci). Bieát NA = 6,023.1023 haït/mol.
A: 0,222 mg B: 0,222 g C: 3,2.10-3 g D: 2,3 g.
Câu 433: Ban ñaàu coù 128g plutoni, sau 432 naêm chæ coøn 4g. Chu kì baùn raõ cuûa plutoni laø :
A: 68,4 naêm B: 86,4 naêm C: 108 naêm D: Giaù trò khaùc.
Câu 434: Hạt nhân 11 Na phân rã β- và biến thành hạt nhân Z X với chu kỳ bán rã là 15 giờ. Lúc đầu mẫu Na là
24 A
A
nguyên chất. Tại thời điểm khảo sát thấy tỉ số giữa khối lượng Z X và khối lượng Na có trong mẫu là 0,75. hãy tìm tuổi
của mẫu Na.
A: 1,212 giờ B: 2,112 giờ C: 12,12 giờ D: 21,12 giờ
24 24
Câu 435: Đồng vị 11 Na là chất phóng xạ β- tạo thành đồng vị của magiê. Mẫu 11 Na có khối lượng ban đầu mo =
0,24g. Sau 105 giờ, độ phóng xạ của nó giảm đi 128 lần. Cho NA = 6,02.1023 (mol-1). Tìm chu kỳ bán rã và độ phóng xạ
ban đầu (tính ra đơn vị Bq) của mẫu. (Kết quả tính lấy đến 3 chữ số có nghĩa).
A: T = 1,5 giờ ; Ho = 0,77.1017Bq C: T = 15 giờ ; Ho = 7,7.1017Bq
B: T = 1,5 giờ ; Ho = 7,7.10 Bq
17
D: T = 15 giờ ; Ho = 0,77.1017Bq
Câu 436: Đồng vị 11 Na là chất phóng xạ β- tạo thành đồng vị của magiê. Mẫu 11 Na có khối lượng ban đầu mo =
24 24
0,24g. sau 105 giờ, độ phóng xạ của nó giảm đi 128 lần. Cho NA = 6,02.1023 (mol-1). Tìm khối lượng Magiê tạo thành
sau thời gian 45 giờ.
A: 0,21g B: 1,2g C: 2,1g D: 0,12g
Câu 437: Chất phóng xạ Pôlôni Po 210 có chu kỳ bán rã T = 138 ngày. Hãy tính gần đúng khối lượng Po có độ phóng xạ
1 Ci. Sau 9 tháng thì độ phóng xạ của khối lượng Po này bằng bao nhiêu? (1Ci = 3,7.1010phân rã/s; u = 1,66.10-27 kg).
A: mo = 0,223mg ; H = 0,25 Ci C: mo = 2,23mg ; H = 2,5 Ci
B: mo = 0,223mg ; H = 2,5 Ci D: mo = 2,23mg ; H = 0,25 Ci
Na + p → Y +
23 20
và 11 10
Ne . Thì X và Y lần lượt là:
A: triti và dơrơti B. α và triti C. triti và α D. proton và α.
A:
206 222 210
82
Pb B. 86
Rn C. 84
Po D. Một hạt nhân khác
Câu 481: Phản ứng nào sau đây không phải là phản ứng hạt nhân nhân tạo?
A: n → U → 2 He +
238 1 239 238 4 234
92
U + 0 92
U C. 92 90
Th
B: 2 He + N → 8 O + 1H Al + α → 15 P + 0 n
4 14 17 1 27 30 1
7
D. 13
Câu 482: Haõy cho bieát x vaø y laø caùc nguyeân toá gì trong caùc phöông trình phaûn öùng haït nhaân sau ñaây:
9 19 16
4 Be + α → x + n; p + 9 F → 8 O + y;
14 1 12 4
A: x : 6 C ; y : 1 H C: x : 6 C ; y: 2 He
14 7 10 7
B: x : 6
C ; y : 3 Li D: x : 5 Bo ; y: 3
Li
226 -
Câu 483: Haït nhaân 88
Ra phoùng ra 3 haït α vaø 1haït β trong moät chuoãi phoùng xaï lieân tieáp, thì haït nhaân taïo thaønh laø:
224 214 218 224
A: 84
X B: 83
X C: 84
X D: 82
X
Câu 484: Phaùt bieåu naøo sai khi noùi veà naêng löôïng lieân keát vaø naêng löôïng lieân keát rieâng ?
A: Naêng löôïng lieân keát coù trò soá baèng naêng löôïng caàn thieát ñeå taùch haït nhaân thaønh caùc nucloân rieâng
B: Haït nhaân coù naêng löôïng lieân keát caøng lôùn thì haït nhaân ñoù caøng beàn.
C: Naêng löôïng lieân keát rieâng laø naêng löôïng lieân keát tính cho moät nucloân.
D: Naêng löôïng lieân keát coù trò soá baèng tích ñoä huït khoái cuûa haït nhaân vôùi bình phöông vaän toác aùnh saùng trong
chaân khoâng.
27
Câu 485: Trong phaûn öùng haït nhaân nhaân taïo: 13 Al + α → X + n thì haït nhaân X seõ laø :
A: Ñoàng vò beàn. C: Ñoàng vò phoùng xaï β-
+
B: Ñoàng vò phoùng xaï β D: Ñoàng vò phoùng xaï α.
238 - 206
Câu 486: 92 U Sau moät soá laàn phaân raõ α vaø β bieán thaønh haït nhaân beàn laø 82 Pb . Hoûi quaù trình naøy ñaõ phaûi traûi qua
bao nhieâu laàn phaân raõ α vaø β- ?
A: 6 laàn phaàn raõ α vaø 8 laàn phaân raõ β-. C: 8 laàn phaân raõ α vaø 6 laàn phaân raõ β-.
-
B: 32 laàn phaân raõ α vaø 10 laàn phaân raõ β . D: 10 laàn phaân raõ α vaø 82 laàn phaân raõ β-.
Câu 487: Tính ra MeV/c . Đơn vị khối lượng nguyên tử u = 1,66.10-27 kg và Khối lượng của proton mp = 1,0073u.
2
1,00866u. Năng lượng toả ra khi các nuclôn kết hợp với nhau tạo thành tạo thành 1mol khí hêli là:
A: 2,7.1012J. B. 3,5. 1012J. C. 2,7.1010J. D. 3,5. 1010J.
Câu 506: Cho khoái löôïng proâtoân laø mp = 1,0073u ; khoái löôïng nôtroân laø mn = 1,0087u ; khoái löôïng haït α laø
mα = 4,0015u ; 1u = 931,5MeV/c2. Naêng löôïng lieân keát rieâng cuûa 2 He laø :
4
A: Phaûn öùng toûa naêng löôïng ≈ 2,98MeV. C: Phaûn öùng toûa naêng löôïng ≈ 2,98J.
B: Phaûn öùng thu naêng löôïng ≈ 2,98MeV. D: Phaûn öùng thu naêng löôïng ≈ 2,98J.
Câu 515: Hạt nhân triti (T) và đơteri (D) tham gia phản ứng nhiệt hạch sinh ra hạt a và hạt nơtrôn. Cho biết độ hụt khối
của hạt nhân triti là ∆mT = 0,0087u, của hạt nhân đơteri là ∆mD = 0,0024u, của hạt nhân X là ∆mα = 0,0305u; 1u =
931MeV/c2. Năng lượng toả ra từ phản ứng trên là bao nhiêu?
A: ∆E = 18,0614MeV. B. ∆E = 38,7296MeV. C. ∆E = 18,0614J. D. ∆E = 38,7296J.
20
Câu 516: Tính năng lượng cần thiết để tách 1 hạt 10
Ne thành 2 hạt α và 1 hạt C12. Biết năng lượng liên kết riêng của
20
các hạt 10 Ne , α, C12 lần lượt là: 8,03MeV, 7,07MeV, 7,68MeV.
A: 10,8MeV B: 11,9MeV C: 15,5MeV D: 7,2MeV
Câu 517: Hạt nhân X phóng xạ α và biến đổi thành hạt nhân Y. Hỏi quá trình tỏa hay thu năng lượng là bao nhiêu nếu
biết độ hụt khối của các hạt X là 7,63MeV, của Y là 7,7MeV, của α là 7,1MeV.
A: 10,82MeV B: 13,98MeV C: 11,51MeV D: 17,24MeV
℡: 0982.602.602 Trang: 146
Trung tâm BDVH & LTĐH HÙNG VƯƠNG GV: Bùi Gia Nội
Câu 518: Cho phản ứng hạt nhân: A → B + C. Biết hạt nhân mẹ A ban đầu đứng yên. Kết luận nào sau đây về
hướng và trị số của tốc độ các hạt sau phản ứng là đúng?
A: Cùng phương, cùng chiều, độ lớn tỉ lệ nghịch với khối lượng.
B: Cùng phương, ngược chiều, độ lớn tỉ lệ nghịch với khối lượng.
C: Cùng phương, cùng chiều, độ lớn tỉ lệ với khối lượng.
D: Cùng phương, ngược chiều, độ lớn tỉ lệ với khối lượng.
Câu 519: Moät haït nhaân meï coù soá khoái A, ñöùng yeân phaân raõ phoùng xaï tạo ra 2 hạt nhân con là B và C có vận tốc lần
lượt là vB và vC và động năng là KB và KC (boû qua böùc xaï γ). Biểu thức nào sau đây là đúng:
A: mB. KB = mC. KC và mB.vB = mC.vC C: vB. KB = vC. KC và mB.vB = mC.vC
B: mB. KC = mC. KB và vB. KB = vC. KC D: vB. KB = vC. KC và mB.vC = mC.vB
Câu 520: Haït nhaän meï X ñöùng yeân phoùng xaï haït α vaø sinh ra haït nhaân con Y. Goïi mα vaø mY laø khoái löôïng cuûa caùc haït α
vaø haït nhaân con Y; ∆E laø naêng löôïng do phaûn öùng toaû ra, Kα laø ñoäng naêng cuûa haït α. Tính Kα theo ∆E, mα vaø mY.
mα mα
A: Kα = ∆E C: Kα = ∆E
mY m Y + mα
mY mY
B: Kα = ∆E D: Kα = ∆E
mα m Y + mα
Câu 521: Moät haït nhaân meï coù soá khoái A, ñöùng yeân phaân raõ phoùng xaï α (boû qua böùc xaï γ). Vaän toác haït nhaân con B coù
ñoä lôùn laø v. Vaäy ñoä lôùn vaän toác cuûa haït α seõ laø:
A A 4 4
A: vα = − 1 v B: vα = 1 − v C: vα = v D: vα = v
4 4 A − 4 A + 4
14 14 17
Câu 522: Baén haït α vaøo haït nhaân 7 N ñöùng yeân ta coù phaûn öùng: α + 7
N → 8
O + p. Bieát caùc haït sinh ra coù
cuøng vectô vaän toác. Cho mα = 4,0015u ; mN = 13,9992u; mp = 1,0072u ; mO = 16,9947u ; 1 u = 931MeV/c2. Ñoäng
naêng caùc haït sinh ra ñöôïc tính theo ñoäng naêng Wα cuûa haït α bôûi bieåu thöùc naøo sau ñaây?
1 17 1 17
A: WP = Wα ; WO = Wα C. WP = Wα ; WO = Wα
60 81 81 81
17 1
B: WP = Wα ; WO = Wα D. Moät caëp keát quaû khaùc
81 81
12 4
Câu 523: Döôùi taùc duïng cuûa böùc xaï gamma (γ), haït nhaân cuûa cacbon 6 C taùch thaønh caùc haït nhaân haït 2 He . Taàn soá
cuûa tia γ laø 4.1021Hz. Caùc haït Heâli sinh ra coù cuøng ñoäng naêng. Tính ñoäng naêng cuûa moãi haït heâli. Cho mc = 12,0000u.
mHe = 4,0015u ; u = 1,66.10-27 kg ; c = 3.108 m/s; h = 6,6.10-34J.s
A: 7,56.10-13J B: 6,56.10-13J C: 5,56.10-13J D: 4,56.10-13J
Câu 524: Chất phóng xạ 210 84
Po phát ra tia α và biến đổi thành 206 82
Pb . Biết khối lượng các hạt là mPb = 205,9744u, mPo
= 209,9828u, mα = 4,0026u. Coi hạt nhân mẹ ban đầu đứng yên và sự phân rã không có tia γ thì động năng của hạt α là:
A: 5,3 MeV. B. 4,7 MeV. C. 5,8 MeV. D. 6,0 MeV.
7
Câu 525: Duøng haït proton coù ñoäng naêng Kp = 1,6 MeV baén phaù haït nhaân 3 Li ñöùng yeân. Sau phaûn öùng, ta thu ñöôïc
hai haït gioáng nhau có cuøng ñoäng naêng vaø phaûn öùng toûa moät naêng löôïng Q = 17,4 (MeV). Ñoäng naêng cuûa moãi haït sau
phaûn öùng coù giaù trò laø :
A: K = 8,7 (MeV) B: K = 9,5 (MeV) C: K = 3,2 (MeV) D: K = 35,8 (MeV)
7
Câu 526: Cho moät phaûn öùng haït nhaân xaûy ra nhö sau: n + 3 Li → T + α . Naêng löôïng toaû ra töø phaûn öùng laø Q =
4,8 MeV. Giaû söû ñoäng naêng cuûa caùc haït ban ñaàu laø khoâng ñaùng keå. Ñoäng naëng cuûa haït α thu ñöôïc sau phaûn öùng laø :
A: Kα = 2,74 (MeV) B: Kα = 2,4 (MeV) C: Kα = 2,06 (MeV) D: Kα = 1,2 (MeV)
9
Câu 527: Cho phaûn öùng haït nhaân: p + 4 Be → α + X Haït Be ñöùng yeân. Haït p coù ñoäng naêng Kp = 5,45 (MeV).
Haït α coù ñoäng naêng Kα = 4,00 (MeV) vaø v α vuoâng goùc vôùi v p . Ñoäng naêng cuûa haït X thu ñöôïc laø :
A: Kx = 2,575 (MeV) B: Kx = 3,575 (MeV) C: Kx = 4,575 (MeV) D: Kx = 1,575 (MeV)
3 3
Câu 528: Hạt proton có động năng 4,5MeV bắn vào hạt 1 T đứng yên tạo ra 2 hạt 2 He và nơtron. Hạt nơtron
sinh ra có véctơ vận tốc hợp với véctơ vận tốc của proton một góc 600. Tính động năng hạt nơtron. Cho mT = mHe =
3,016u, mn = 1,009u, mp = 1,007u.
A: 1,26MeV B: 0,251MeV C: 2,583MeV D: 3,873MeV
m α .v α m p .vα 3.m α .v α 3 .m p .v α
A: v α = B: v α = C: v α = D: v α =
mp mα mp mα
27
Câu 530: Cho haït α coù ñoäng naêng Eα = 4MeV baén phaù haït nhaân nhoâm 13
Al ñöùng yeân. Sau phaûn öùng, hai haït sinh ra
laø X vaø nôtroân. Haït nôtroân sinh ra coù phöông chuyeån ñoäng vuoâng goùc vôùi phöông chuyeån ñoäng cuûa caùc haït α.
mα = 4,0015u ; mAl = 26,974u ; mX = 29,970u ; mn = 1,0087u. Ñoäng naêng caùc haït nhaân X vaø Nôtroân coù theå nhaän caùc
giaù trò naøo trong caùc giaù trò sau?
A: EX = 0,5490 MeV vaø En = 0,4718 MeV C: EX = 1,5490 MeV vaø En = 0,5518 MeV
B: EX = 0,5490 eV vaø En = 0,4718 eV D: Moät giaù trò khaùc.
TỪ VI MÔ ĐẾN VĨ MÔ
1) Hạt sơ cấp: Các hạt có kích thước và khối lượng nhỏ, như êlectron, prôton, nơtron, mêzôn, muyôn, piôn là các
hạt sơ cấp.
a) Các đặt trưng của hạt sơ cấp
+ Khối lượng nghỉ mo: Phôtôn có khối lượng nghỉ bằng không. Ngoài phôtôn, trong tự nhiên còn có các hạt
khác có khối lượng nghỉ bằng không, như hạt nơtrinô ve, hạt gravitôn.
+ Điện tích: Hạt sơ cấp có thể có điện tích
Q = +1 hoặc Q = -1, hoặc Q = 0. Q được gọi là
số lượng tử điện tích, biểu thị tính gián đoạn độ
lớn điện tích các hạt.
+ Spin s: Mỗi hạt sơ cấp khi đứng yên
cũng có momen động lượng riêng và momen từ
riêng. Các momen này được đặc trưng bằng số
lượng tử spin.
+ Thời gian sống trung bình T: Trong số
các hạt sơ cấp, chỉ có 4 hạt không phân rã thành
các hạt khác, gọi là các hạt bền. Còn tất cả các
hạt khác là các hạt không bền và phân rã thành
các hạt khác.
b) Phản hạt: Phần lớn các hạt sơ cấp đều
tạo thành cặp, mỗi cặp gồm hai hạt có khối
lượng nghỉ mo và spin s như nhau, nhưng chúng
có điện tích Q bằng nhau về độ lớn và trái dấu.
Trong mỗi cặp, có một hạt và một phản hạt của
hạt đó.
c) Phân loại hạt sơ cấp
+ Phôtôn (lượng tử ánh sáng) có mo = 0
+ Leptôn, gồm các hạt nhẹ như êlectron,
muyôn (µ +, µ -), các hạt tau (τ+, τ -)…
+ Mêzôn, gồm các hạt có khối lượng trung
bình trong khoảng 200 ÷ 900 me, gồm hai nhóm :
mêzôn π và mêzôn K.
+ Barion, gồm các hạt nặng có khối lượng
bằng hoặc lớn hơn khối lượng prôtôn. Có hai nhóm barion là nuclôn và hipêrôn, cùng các phản hạt của chúng. Năm
1964 người ta đã tìm ra một hipêrôn mới đó là hạt ômêga trừ (Ω-). Tập hợp các mêzôn và các bariôn có tên chung là các
hađrôn.
Chú giải:
- Solar system: Hệ Mặt trời
- Sun: Mặt Trời
- Mercury: Thủy Tinh
- Venus: Kim Tinh
- Earth: Trái Đất
- Mars: Hỏa Tinh
- Jupiter: Mộc Tinh
- Saturn: Thổ Tinh
- Uranus: Thiên Vương Tinh
- Neptune: Hải Vương Tinh
- Pluto: Diêm Vương Tinh
b) TÊt c¶ c¸c hµnh tinh ®Òu chuyÓn ®éng quanh mÆt trêi theo
cïng mét chiÒu (chiÒu thuËn) vµ gÇn như trong cïng mét mÆt
ph¼ng. MÆt trêi vµ c¸c hµnh tinh ®Òu tù quay quanh m×nh nã vµ
theo chiÒu thuËn (trõ Kim tinh).
c) Khối lượng của Mặt trời lớn hơn khối lượng của Trái Đất
333 000 lần, tức là bằng 1,99.1030 kg.
3) Mặt trời
a) Cấu trúc của Mặt trời
+) Quang cầu. Nhìn từ Trái Đất ta thấy Mặt trời có dạng một
đĩa sáng tròn. Khối cầu nóng sáng này được gọi là quang cầu.
Khối lượng riêng trung bình của quang cầu là 1400 kg/m3. Nhiệt
độ hiệu dụng của quang cầu vào khoảng 6000 K.
+) Khí quyển. Bao quanh quang cầu có khí quyển mặt trời
được cấu tạo chủ yếu bởi hiđrô, heli… Khí quyển được phân ra
hai lớp.
-) Sắc cầu là lớp khí nằm sát mặt quang cầu có độ dày trên
10.000 km và có nhiệt độ khoảng 4500 K
-) Nhật hoa ở trạng thái ion hóa mạnh, nhiệt độ khoảng 1 triệu
độ, có hình dạng thay đổi theo thời gian.
b) Năng lượng của Mặt trời: Mặt Trời liên tục bức xạ năng lượng ra xung quanh. Công suất bức xạ năng lượng
của Mặt trời là P = 3,9.1026 W! Mặt trời duy trì được năng lượng bức xạ của mình là do trong lòng Mặt trời đang
diễn ra các phản ứng nhiệt hạch.
c) Sự hoạt động của Mặt trời: MÆt trêi cã cÊu t¹o thµnh hai phÇn: quang cÇu vµ khÝ quyÓn. KhÝ quyÓn MÆt Trêi
®−îc ph©n ra hai líp: s¾c cÇu vµ nhËt hoa. Quang cầu sáng không đều, có cấu tạo dạng hạt, gồm những hạt sáng biến
đổi trên nền tối. Tùy theo từng thời kì còn xuất hiện nhiều dấu vết khác: vết đen, bùng sáng, tai lửa. Năm Mặt Trời
có nhiều vết đen nhất xuất hiện được gọi là Năm Mặt Trời hoạt động. Năm Mặt Trời có ít vết đen xuất hiện nhất gọi
là Năm Mặt Trời tĩnh.
d) Sự hoạt động của Mặt trời có rất nhiều ảnh hưởng đến Trái Đất:
+) Làm nhiễu loạn thông tin liên lạc bằng sóng vô tuyến ngắn.
+) Làm cho từ trường Trái Đất biến thiên, gây ra bão từ.
+) Ảnh hưởng đến trạng thái thời tiết trên Trái Đất, quá trình phát triển của các sinh vật, tình trạng sức khỏe
của con người sống trên Trái Đất.
4) Trái đất
a) Cấu tạo: Trái đất có dạng phỏng cầu, bán kính ở xích đạo bằng 6378 km, bán kính ở hai cực bằng 6357km.
Khối lượng riêng trung bình là 5520 kg/m3. Trái đất có một cái lõi bán kính vào khoảng 3000 km, có cấu tạo bởi chủ
yếu là sắt, niken, lớp vỏ dày khoảng 35 km được cấu tạo chủ yếu bởi đá granit. Vật chất ở trong vỏ có khối lượng
riêng 3300 kg/m3.
b) Từ trường của Trái Đất. Vành đai phóng xạ: Từ trường Trái Đất có tính chất như từ trường của một nam
châm, trục từ của nam châm này nghiêng góc 11o5 so với trục địa cực Bắc – Nam và có thay đổi theo thời gian. Từ
trường Trái Đất tác dụng lên các dòng hạt tích điện phóng ra từ Mặt Trời và từ vũ trụ làm cho các hạt này “tập trung”
vào các khu vực ở trên cao so với mặt đất, tạo thành hai vành đai bao quanh Trái Đất, gọi là “vành đai phóng xạ”.
c) Mặt trăng – vệ tinh của Trái đất: Mặt Trăng cách Trái đất 384.000 km có bán kính 1.738 km, có khối lượng
7,35.1022 kg. Gia tốc trọng trường trên Mặt Trăng là 1,63 m/s2. Mặt Trăng chuyển động quanh Trái Đất với chu kì
27,32 ngày. Trong khi chuyển động quanh Trái Đất, Mặt Trăng còn quay quanh trục của nó với chu kì đúng bằng
chu kì chuyển động quanh Trái Đất. Hơn nữa, do chiều tự quay cùng chiều với chiều quay quanh Trái Đất, nên Mặt
Trăng luôn hướng một nửa nhất định của nó về phía Trái Đất.
Trên Mặt trăng không có khí quyển. Bề mặt Mặt trăng được phủ một lớp vật chất xốp. Trên bề mặt Mặt trăng có
các dãy núi cao, có các vùng bằng phẳng được gọi là biển, đặc biệt là có rất nhiều lỗ tròn ở trên các đỉnh núi. Nhiệt
độ trong một ngày đêm trên Mặt trăng chênh lệch nhau rất lớn; ở vùng xích đạo của Mặt trăng, nhiệt độ lúc giữa trưa
là trên 100oC nhưng lúc nửa đêm lại là – 150oC. Mặt trăng ảnh hưởng hiện tượng thủy triều.
5) Sao chổi: Sao chổi là loại “hành tinh” chuyển động quanh Mặt trời theo những quỹ đạo elip rất dẹt. Sao chổi có
kích thước và khối lượng nhỏ, được cấu tạo bởi các chất dễ bốc hơi như tinh thể băng, amôniac, mêtan… thuộc loại
thiên thể không bền vững.
6) Thiªn hµ: lµ mét hÖ thèng gåm hµng tr¨m tØ ng«i sao. Cã 3 lo¹i thiªn hµ chÝnh: thiªn hµ xo¾n èc, thiªn hµ elÝp,
thiªn hµ kh«ng ®Þnh h×nh. Thiªn hµ chóng ta thuéc lo¹i thiªn xo¾n èc, chøa hµng vµi tr¨m tØ ng«i sao,
cã ®−êng kÝnh kho¶ng 90 ngh×n n¨m ¸nh s¸ng, lµ mét hÖ ph¼ng gièng nh− mét c¸i ®Üa. HÖ m¾t trêi cña chóng ta
c¸ch trung t©m thiªn hµ kho¶ng 30 ngh×n n¨m ¸nh s¸ng.
7) Sao lµ thiªn thÓ nãng s¸ng, gèng nh− mÆt trêi, nh−ng ë rÊt xa chóng ta. Cã mét sè lo¹i sao ®Æt biÖt: sao biÕn
quang, sao míi, punxa, sao n¬tr¬n ...
8) ThuyÕt Vô næ lín (Big Bang) cho r»ng Vò trô ®−îc t¹o ra bëi mét vô næ “vÜ ®¹i” c¸ch ®©y kho¶ng 14 tØ n¨m,
hiÖn nay ®ang dXn në vµ loXng dÇn. Tèc ®é lïi xa cña thiªn hµ tØ lÖ víi kho¶ng c¸ch d gi÷a thiªn hµ vµ chóng ta (®Þnh
luËt Híp-b¬n): ν = H.d, H = 1,7.10-2m/s.n¨m ¸nh s¸ng. 1 n¨m ¸nh s¸ng = 9,46.1012km, H lµ h»ng sè Híp-b¬n.
Câu 584: Theo thuyÕt Big Bang, c¸c nguyªn tö xuÊt hiÖn ë thêi ®iÓm nµo sau ®©y?
A: t = 3000 n¨m. B: t = 30.000 n¨m. C: t = 300.000 n¨m. D: t = 3000.000 n¨m.
Câu 585: Chän c©u sai:
A: Vò trô ®ang giXn në, tèc ®é lïi xa cña thiªn hµ tØ lÖ víi kho¶ng c¸ch d gi÷a thiªn hµ vµ chóng ta.
B: Trong vò trô, cã bøc x¹ tõ mäi phÝa trong kh«ng trung, t−¬ng øng víi bøc x¹ nhiÖt cña vËt ë kho¶ng 5K, gäi lµ
bøc x¹ nÒn cña vò trô.
C: Vµo thêi ®iÓm t =10-43s sau vô næ lín kÝch th−íc vò trô lµ 10-35m, nhiÖt ®é 1032K, mËt ®é 1091kg/cm3. Sau ®ã
giXn në rÊt nhanh, nhiÖt ®é gi¶m dÇn.
D: Vµo thêi ®iÓm t = 14.109 n¨m vò trô ®ang ë tr¹ng th¸i nh− hiÖn nay, víi nhiÖt ®é trung b×nh T = 2,7K.
Câu 586: Sao ξ trong chßm §¹i Hïng lµ mét sao ®«i. V¹ch chµm H γ (0,4340µm) bÞ dÞch lóc vÒ phÝa ®á, lóc vÒ phÝa
0
tÝm. §é dÞch cùc ®¹i lµ 0,5 A . VËn tèc cùc ®¹i theo ph−¬ng nh×n cña c¸c thµnh phÇn sao ®«i nµy lµ:
A: 17,25km/s; B. 16,6km/s; C. 33,2km/s; D. 34,5km/s.
Câu 587: §é dÞch vÒ phÝa ®á cña v¹ch quang phæ λ cña mét quaza lµ 0,16λ. VËn tèc rêi xa cña quaza nµy lµ:
A: 48 000km/s. B. 36km/s; C. 24km/s; D. 12km/s
Câu 588: HXy x¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch ®Õn mét thiªn hµ cã tèc ®é lïi xa nhÊt b»ng 15000km/s.
A: 16,62.1021km; B. 4,2.1021km; C. 8,31.1021km; D. 8,31.1021km.
Câu 589: TÝnh tèc ®é lïi xa cña sao Thiªn Lang ë c¸ch chóng ta 8,73 n¨m ¸nh s¸ng.
A: 0,148m/s. B. 0,296m/s; C. 0,444m/s; D. 0,592m/s.