Professional Documents
Culture Documents
Phng Php t n Ph
Vn
1
Phng Php: Bin i phng trnh v dng c th a v phng trnh i s gii c bng php t n
ph thch hp
*Chng hn:
- a(f(x))2 + b(f(x)) + c = 0
- a(f(x))4 + b(f(x))2 + c = 0
t t = f(x) ( km theo iu kin nu c )
c phng trnh :
- at2 + bt + c = 0
- at4 + bt + c = 0..
*Mt s phng trnh khc c th t c n ph a n gii h phng trnh i s
V d:
x
x
a. 9 + 3 6 = 0
Gii: 9 x + 3x 6 = 0 (3x ) 2 + 3x 6 = 0 (1) t t = 3x , t>0
t = 2
t 2 + t 6 = 0
t = 3 t = 2 3x = 2 x = log 3 2
(1)
t > 0
t > 0
b. 3
x 2 +1
x
Gii: 3
t t =
+ 3x
2
+1
3x
+ 3x
= 270
1
2
1 2
= 270 3.3x + .3x = 270 (2)
3
, t>0
t > 0
t > 0
t > 0
t > 0
(2)
810
t = 81
1
9.
t
+
t
=
270.3
10
t
=
810
3.
t
+
.
t
=
270
t
=
=
81
3
10
3x = 81 = 34 x 2 = 4 x = 2
2
c. 27 + 12 < 2.8
x
x = 2
Nguyn Hi Lm_11/5 Phng trnh, bt phng trnh m v lgarit - h phng trnh m v lgarit
Page 1 of 12
Gii:
x
23
22
23
27 12
8
4
27 + 12 < 2.8 + < 2. 1 + < 2. 3 1 + 2 < 2. 3
27 27
27
9
3
3
3
x
2x
2
2
1 + < 2.
3
3
3x
2
t t = , t>0 ta c:
3
1 + t 2 < 2.t 3 2.t 3 t 2 1 > 0 (t 1).(2.t 2 + t + 1) > 0 ( chia lc hoocne) t 1 > 0
x
2
2
2
(do 2t 2 + t + 1 > 0, t ) t > 1 > 1 = x < 0 ( V < 1 nghch bin )
3
Vy phng trnh cho c nhim: x < 0
x
d. (5 + 2 6) + (5 2 6) = 10 (3)
Gii:
x
x
Nhn Xt: (5 + 2 6) . (5 2 6) = 1 nn
t t = (5 + 2 6) , t > 0 vy
Vy ta c :
(5 2 6) =
(5 + 2 6) =
1
(5 2 6)
1
t
t
=
5
2
6
(5
+
2
6)
= 52 6
1
t + = 10 t 2 10t + 1 = 0
x
t
(5 + 2 6) 2 = 5 + 2 6
t = 5 + 2 6
x
x
x
2
= 1
1
2
(5 + 2 6) =
x = 2
(5 + 2 6) = (5 + 2 6)
2
5
+
2
6
x
x
x = 2
(5 + 2 6) 2 = (5 + 2 6)1
x =1
2
(5 + 2 6) = 5 + 2 6
2
Nguyn Hi Lm_11/5 Phng trnh, bt phng trnh m v lgarit - h phng trnh m v lgarit
Page 2 of 12
9 t 0
t 9
t 9
t + 10t + 6 = 9 10t + 6 = 9 t
2
2
2
2
( 10t + 6) = (9 t )
10t + 6 = 81 18t + t
t 28t + 75 = 0
t 9
t = 3 t = 3
t = 25
6
4
6
4
6
2
+
3
+
3
+
3 (6)
2
log 2 2 x log 2 x
1 + log 2 x 2 log 2 x
1 + log 2 x log 2 x
t t = log 2 x
Lc ny (6) tr thnh:
6
2
6t + 2(1 + t )
8t + 2 3t (1 + t )
3t 2 + 5t + 2
+ 3
3
3
3
1+ t t
(1 + t )t
(1 + t )t
(1 + t )t
3t 2 + 5t + 2
(1 + t )t
-1
1
3
+ 0 -
1
Vy: 1 < t , 0 < t 2
3
1
1
1
1
1
<x 3
1 < log 2 x
3
2
<
x
2
3
2 (tha iu kin)
20 < x 2 2
0 < log 2 x 2
1 < x 4
1
1
<x 3
1 < x 4
3
2
x log x = 1 + log x
g.
3
2
log x 2
3 2
log 3
Gii:
Nguyn Hi Lm_11/5 Phng trnh, bt phng trnh m v lgarit - h phng trnh m v lgarit
Page 3 of 12
3
2
x log x = 1 + log x log 3 3 log 3 x (log x 2 log 3) = 1 + log x
3
2
3
3
2
log x 2
log x 2
2
3 2
1
1 1
(1 + log 3 x).log 2 x (2 log 3 x log 3 3) = + log 2 x
2
2 2
1 1 1
log 2 x + log 3 x.log 2 x 2 log 3 x + = + log 2 x
2 2 2
1
log 2 x + log 3 x.log 2 x 2 log 3 x = log 2 x(7)
2
1
1
t
t
2
t
t t = log 2 x => x = 2 lc (7) tr thnh t + log 3 2 .t 2 log 3 2 = t t + t log 3 2 2t log 3 2 = t
2
2
log 3
t = 0
log 2 x = 0
1
1
2
t log 3 2 + t 2t log 3 2 = 0 t log 3 2 + t ( 2 log 3 2) = 0 1
1
2
2
log 2 x = 5
t = 5
x = 20 = 1
1
5
x = 2 = 5
2
x = 1
1
Vy Phng trnh cho c nghim:
x = 5 2
h. lg 5 + ( x 2) lg 0, 2 = lg(26 5
Gii:
x 1
1
5.
5
( x 2)
= 26 5
x 1
1 ( x 2)
= 26 5
x 1
( x 3)
= 26 5
x 1
53
5x
x = 26 (8)
5
5
x
t t = 5 , t>0 lc (8) tr thnh
x
3
t = 125 5 = 5
x = 3
53
t
4
2
2
= 26 5 = 130t t t 130t + 625 = 0
x
1
t
5
5 = 5
t = 5
x = 1
x = 3
Vy Phng trnh cho c nghim :
x = 1
Nguyn Hi Lm_11/5 Phng trnh, bt phng trnh m v lgarit - h phng trnh m v lgarit
Page 4 of 12
log 2 x 1
2 log 2 x + log 2 2 x = 3
x
log 2
2
Gii:
i.
log 2 x 1
log 2 x 1
2log 2 x + log 22 x = 3
log 2 x + log 2 2 x = 3 log 2 2 x log 2 x 2 = 0 (9)
x
log 2 x log 2 2
log 2
2
x = 22 = 4
log 2 x = 2
t = 2
2
=
0
t
t
1
t: t = log 2 x lc (9) tr thnh
1
t = 1 log 2 x = 1 x = 2 =
2
x = 4
1
Vy Phng trnh cho c nghim :
x = 2
k. log 25 x + log 2 x 5 + 2 =
Gii: Ta c
5
> 0 Nn
2
log 5 x + log x 5 + 2
2
5
2
25
1
25
5
= log 25 x + log 2 x 5 + 2 =
log 25 x +
+2=
(11)
2
4
log 5 x
4
2
2
t t = log 5 x lc (11) tr thnh
log 25 x = 4
log 2 5 x = 22
x = 52 = 25
t = 4
1 17
2
t + = 0 4t 17t + 4 = 0 1 2
1
1 2
1
2
t 4
t = 4
log 5 x =
log 5 x = 2
x = 5 =
25
2
x = 25
Nguyn Hi Lm_11/5 Phng trnh, bt phng trnh m v lgarit - h phng trnh m v lgarit
Page 5 of 12
Vn
2
Phng Php:
Thng a phng trnh hoc bt phng trnh v dng:
=b
b
*a
hoc a
f ( x)
f ( x)
f ( x)
=b
b f ( x)
*a
hoc a
f ( x)
= l.b f ( x ) hoc h.a f ( x ) > l.b f ( x ) h,l l hng s
* h.a
f ( x)
f ( x)
V d:
x
a. 2 10
Gii:
x lg 2 x lg 3
lg 3 x(lg 2 lg 3)
( x 1) lg 3 x lg 2
lg 3 x
x lg 3 lg 3
lg 3
lg 3
= 1
lg 3 lg 2
lg 2
Nguyn Hi Lm_11/5 Phng trnh, bt phng trnh m v lgarit - h phng trnh m v lgarit
Page 6 of 12
lg 3
lg 2
2x
x
2x
x
c. 5 7 35.5 + 35.7 = 0
Gii:
52 x 7 x 35.52 x + 35.7 x = 0 52 x 35.52 x + = 7 x 35.7 x 52 x (1 35) + = 7 x (1 35)
d. 7 x + 7 x +1 + 7 x + 2 < 5 x + 5 x +1 + 5 x + 2
Gii:
7 x + 7 x +1 + 7 x + 2 < 5 x + 5 x +1 + 5 x + 2 7 x (1 + 71 + 7 2 ) < 5 x (1 + 51 + 52 ) 7 x.57 < 5 x.31
x
31
31
7
<
x < log 7
57
5
5 57
2
e. ( x + x + 1) < 1 (12)
x
Gii:
V x + x + 1 > 0, x do (12)
2
x > 0
x > 0
2
2
x
lg
x
+
x
+
1
<
0
(
)
( x + x + 1) < 1
x lg ( x 2 + x + 1) < 1
x < 0
x < 0
2
2
x lg ( x + x + 1) > 0
( x + x + 1) > 1
x > 0
1 < x < 0
x (; 1)
x < 0
x (; 1) (0; +)
Nguyn Hi Lm_11/5 Phng trnh, bt phng trnh m v lgarit - h phng trnh m v lgarit
Page 7 of 12
x < 0
2
( x + x + 1) > 1
x
x
0
2
2
2
( x + x + 1) < 1 ( x + x + 1) < ( x + x + 1) x > 0
: T cng c kt qu x (; 1)
2
x + x + 1) < 1
(
f.
x(
log 3 x ) 3log 3 x
3
= 9log 2 5.log 25 16
(13)
Gii:
Ta c:
log 2 5.log 25 16 = log 2 5.log 52 24 = 2 log 2 5.log 5 2 = 2
Lc (13)
log 3 x
(( log
( log3 x )
( log3 x )3 3log3 x
3log 3 x
= 34
= log 3 3 log 3 x
4
Ly lgarit c s 3 hai v ta c:
( log 3 x )3 3log3 x
=4
(( log
3 x ) 3log 3 x .log 3 x = 4
3
log 23 x = 4
log 23 x = 22
x = 32 = 9
t = 4
2
2
Lc ny t t = log 3 x (14) t 3t 4 = 0
2
t = 1 log 3 x = 1 log 3 x = (1)
x = 3
2
x = 9
x = 3
g. 5 . 8
x 1
x
x
5
.8
Gii:
x 3
5 .2
= 500 5 x . 2
x 3
x 1
3.
5
= 53.22 3 .
5
x
3. xx1
x 1
3.
2
2
x 3
x
=
1
5
.
2
= 1
22
= 1 lc ny ly logarit c s 2 ca hai v ta c:
Nguyn Hi Lm_11/5 Phng trnh, bt phng trnh m v lgarit - h phng trnh m v lgarit
Page 8 of 12
log 2 5 . 2
x 3
= log 2 1 log 2 5
x 3
+ log 2 2
x 3
x3
= 0 ( x 3) log 2 5 +
= 0
x
( x 3 ) = 0
x = 3
x = 3
1
( x 3) log 2 5 + = 0
1
1
log 2 5 + = 0
x
log 2 5 = x 1
log 2 5 + = 0
x
x
x = 3
x = 1 = log 5 2
log 2 5
x = 3
Nguyn Hi Lm_11/5 Phng trnh, bt phng trnh m v lgarit - h phng trnh m v lgarit
Page 9 of 12
Nguyn Hi Lm_11/5 Phng trnh, bt phng trnh m v lgarit - h phng trnh m v lgarit
Page 10 of 12
Vn
4
H Phng Trnh
Bt Phng Trnh M v Lgarit
V d:
2 x = 200 .5 y
(1)
a.
x + y = 1
Gii:
Nhn xt phng trnh (1)c th gii phng trnh th 2, sau th vo phng trnh th nht ca h
x + y = 1 y = 1 x Thay vo phng trnh th hai ca h ta c:
Nguyn Hi Lm_11/5 Phng trnh, bt phng trnh m v lgarit - h phng trnh m v lgarit
Page 11 of 12
1
10 x = 103 x = 3
x
5
3log x = 4log y
log 4
log3
( 4 x ) = ( 3 y )
Gii:
Lgarit thp phn h phng trnh trn :
lg 3.lg x = lg 4.lg y
3log x = 4log y
lg 3lg x = lg 4lg y
1
u 1
lg x 1
10
=
10
=
x
=
u = lg 4
u.lg 3 = v.lg 4
4
4
4
v = lg 3
lg 4. ( lg 4 + u ) = lg 3(lg 3 + v)
10v = 1
10lg y = 1
y = 1
3
3
3
1
x
=
4
Vy h phng trnh trn c nghim:
y = 1
3
c. Gii h bt phng trnh:
2 x + 2 y 1
x + y 2
Gii:
2 x + 2 y 1
2 x + 2 y 1
x + y 2
x 2 + y
Nguyn Hi Lm_11/5 Phng trnh, bt phng trnh m v lgarit - h phng trnh m v lgarit
Page 12 of 12