AD OPERA S. AMBROSII APPENDIX. IN SEQUENTEM LIBELLUM ADMONITIO. In hoo tractata Virgo Devote, id est, virginitatem publice professa, ab hominum secalariam usa et familiaritate deterretar, et iis quibus talis consuetudo prstexi solet, explosis, simulque illins periculis ac damnis ipsi ob oenlos positis, nonnulla do virtutibus ab ea maxime amplectendis adjunguntur. Et hoc est, cur editores Romani solita inscription: bane prasmiserint : De virginis forma eivendi. Quamvis autem ea scriptio in omnibus Ambrosii Operum editionibus beati doctoris nomen in fronte gerat, nullam tamen illiug manuecriptum lieuit reperire, unde intelligas hand molta, ut Ambrosio tribueretur, fuisse argu- menta. De auctore igitur hoc unum colligere posse nobis videmur, eum ascetive vit» fuisse addictum, cum sic loquatur :Absit uf tu mihi soror dicaris, quae cum talibus converaaris, At de Opere ipso certissime affirmare possumus illad ab Ambrosiana eloquentia et eruditione procul abesse. Ipsum contende cum ejus veris libris de Virginibus, et calculum tuum sine dubio nobis conferes, AD VIRGINEM DEVOTAM. 857-865 CAPUT PRIMUM. 44, 12.) « Andi, filia, et vide : inclina aurem tuam, et obliviscero populum tuum, et domum patris tai, quoniam concupivit Rex speciem tuam ; quoniam ipse est Dominus Deus tuus, ot adorabant oum (1).» Ipsius to dovovisti esse sponsam, devota Deo dice- ris. Quid tibi eum hominibus secularibus, quem tractatum babes cum illis? Quid vis sciro cum ipsis? Perditionem, quam ipsi sequantar? Si castitatem quaris, hane illi non habent : si fidem quaris, quis est fidelis in illis, quem tu comitabe- is? Si autem Christam quaris, non manet in ills. Nescio quid queras, quales amicitias vel quales fabulas habeas com illis. Devovisti animam toam ad destruends omnia que sunt bujus secali : quomodo antem queris saculum, cui renuntiasti? B eas pedibus suis Reverti vis ad vomitam taum sicut canis, aut vel— nt sas lota iterum in yolutationem, sieut scriptum est (IT Petr, u, $2), dicente Apostolo: « Si qu» destraxi, iteram reedificabo, prevaricatorem legis, ‘me constituo (Galat, u, 48). » Tterum ipse repe— tit (2) dicens : « Quidguid in saculo est, concupi- seentia carnis est, et concupiseentia oculorum (I Joan, rt, 16), » quod non est de Deo, ved de hoc mundo est. Item alibi dicit : « Si quis volnerit amicns esse hojus mundi, inimiens Dei constituetur (Jae. rv, &).» Quid di vel quid qusris? Si Deam quaris, tecum est : si autem hominem queris, non hoc devovisti. Quid sunt bomines ? (Paral. xiv, A desideras, nessio. Si auram, argentam, si vitam, si vestem splendidam ; hoe tbl non plaeuit cam Deo, hoe Deus non admiratur, sed cor contritum et humiliatam (Psal, 1, 49). Quid quaris homines seouli , quos sanctus apostolus judicat Paulus, dicens: « Quorum Deus venter est, et gloria in padendis ipsorum, qui terrena sapiunt : mostra autem conversatio in calis est (Philipp. ux, 49, 20)? » Si ergo conversationem in elo habemus, qua sursum sunt querere debemus, ubi’ Christus est, non quae super terram (Coless. ut, 4). Rogo, soror, qui sunt isti homines hujus s@cali? Fratres ‘twos spiritales homines non sequeris, et sequeris carnales ; qui si non saturentur, murmurabunt. Misisti margaritas tuas ante porcos, qui conculcent t conversi olidant te, Non an- disti: « Vitate canes, vitate malos operarios (Philipp. am, 2)? » Qui sunt isti? Homines bojus swouli, qui non sequuntur vestigia Christi. Rogo te, quid tibi demonstrant; dic mibi. Castitatem, quam non habent ? Quid? dem, quam non inve~ niunt ? doctrinam, quam non sequantur, nisi diabo- licam sapientiam hojus secali ? jejanium, quod odiunt? abstinentiam, quam judicant? humilitatem, quam opprimant? sobrietatem, quam negligunt ? sinceram mentem, quam non habent, nisi dupli~ cem? verecundiam, quam projiciunt a se? Nesoio autem quid vis studere cum ips 366 CAPUT Il. — Sed quid dicist Ego antom converto eos ad me. Si autem ad te conversi fue— Homines hojas seculi : « Et smculum transit, et C rint, non tibi expedit. Quid quait Inpuscumagno? cononpiscentia ejas : qui autom fecerit que soripta sunt, manet in mternum (J Joan. u, 17). > Quid (4) Rom. edit. sola, et ipse Dominus Deus tuus, adorabunt eum filia Tyri. vel quid quarit canis, nisi panem f Quare autem rugit leo (Ina. xxn1, &), nisi pro prada? Tu te (2) Eadem Rom. edit. Ilerum idem reperitur, Et Ele uur 5 gu eluentsipsam castam custodi, si potes. Quid vis docere No- quod tn ipsa non facis 7siout dicit Apostol lite omni spiritai credere, sed probate spirite ex Deo sunt (I Joan. ry, 1). » Si autom ab ipsis doctrinam accipias, docebunt te, quod faciunt, vel quod sequuntur, concupiscentiam, fornicationem, Tibidinem, avaritiam, fraudem, immunditiam, im- podicitiam, luxuriam, ebrietatem, improbitatem, ‘tarpiloquium, stultitiam, maleficia, homicidia, iram, rizam, et omnem malitiam. Quid dicis, mi- sera, vel quid exensas? Devovisti animam tuam, queris ? Rogo, non confundaris, quando de ts illi sibi fabulas facinnt, dicontes: Eeco devota Deo, qam nos soquitar; doreliquit enim viam suam, et por terminos agri sui erravit, viam habitationis sam non invenit, Venite, preoccupemus eam, et duce- mos in viam nostram, Cecidisti, misera, in via lata et spatioss, que ducitad mortem. Videtur tibi esse ‘bona, qum mala est ; soqueris eos amens, et nescis qnoniam recta in foveam cadis, Momor non os arclam et angustam esse viam, que ducit ad vitam (Matth. vu, 43, 44) ?Laboriosa tibi videtor ease, qua bona est : oblita es dictum fuisse : « Quia per maltas tribalationes nos oportet in regaum celorum introire (Act. x1v, 21)?+ Nunc antom voluntati tux vis stadero. Non legisti Sslomonem dicentem : « Bonis bona oreata suot ab initio, similiter impiis et peceatoribus bona ot mala (Becli, xxxux, 30)? > Item ipso dicente : « Initium vite hominis spiritae liter arguetur (3) (Ibid. 34). > « Spiritalis omnia judicat, ipse autem a nemine judicator (I Cor. u, 45). » Ubi es, Deo dovola? Spiritalis quidem de aliis judicans, ta ipea jadicaris, Quid queris cum illis? «Que pats fideli cam infideli (I Cor. v1, 45)?» vel qua pars sancti hominis ad carnem? ‘Virgo potes esse corpore, sed non mente corrupta. Oculi autem tui obewcati sunt nimio ardore libidi- nis, in quibas trabs subjacet: aures tam plenw sunt ‘omni spurcitia virili: pedes vero tai veloces cet non sunt pigri ad januam foris. Ubi sanctitas ? ‘bi verecundia ? ubi sobrietas ? ubi gravitas ? ubi castitas? abi modestia ? ubi fides ? ubi continentia? ubi pura mens ? Ubi sunt illa omnis, pro quibas 6 dom tuam opposueras, quam perdidisti? « Melius enim fusrat te non voviass et facere, quam Yovere, cet non facere (Eccle. v, &).» — «Non potes duobos dominis servire, aut Deo, ant mammong, > sicat scriptum est (Matth. v1, 24). «Cam perverso sub- vertaris (Psal. xvu, 27).» — «Non potest com~ mitti pannum vetus cum novo ; tollit enim forti- ‘tudinem ejus, et pejor scissura fit (Matis. rx, 16).» Volatilia ad sibi similia conveniunt; ot veritas ad 008, qui operantuream, revertetur. Absit ut tu mihi soror esse dicaris, que com talibus conversaris. + Aut facite arhorem bonam, et fractas ejus bo- (3) Eadem Rom. edit., et it ln? snllen, Nett at corer ra ignis, ferrum of sal, ste. Omnia hoe pris bona, sic AD VIRGINEM DEVOTAM. ‘A nos: aut facite arborem malam, et fractus ejus malos. Unaquaque arbor ex fracta suo cognosal— tur (Math. xn, 33).» — ¢Quicanque autem 367 qualis foorit, cum tali se jungit (Becli. xin, 20). » Columba dimissa de man. hominis, statim revorsa est ad eum in arcam : nam corvus dimissus carnem: secutus est (Gen. vin, 7), quem tu quoque vis #e— qui; ut non revertaris ad januam Christi. Est tibi conversatio cum bestiis agri et cum volatilibus icut ef corvus, non memoraris Dominum, qui te de diluvio liberavit : non queris cubile tua ‘umbrosum et bonum, ubi requiem temporalem ha- buisti. Nou tibi ante oculos est tempestas, atque oblita es charitatem Christi, et tenes charitatem hominum hojas seculi, qui non babent charitatem B in 2, nisi diaboticam : tem aliam carnem se quuntur, et non desinunt quoadusque moriantur. Recede, misera, do illis hominibus, ne carnes tas electas comedant, talos tuos overtant, et relinqua— ris nada, et spoliata, sicut in cucumerario. Modo fantom quid facies, quia nada es ot spoliata? Ibis ad Vicinos tuos, quot ante oderas, petens ab ipsis ope— rimentum padoris :illi autem dare nolunt, dioantes : ‘« Ubi est vestimentam tanm splendidum, quod ante portaresolebas ? » Quid dicis,et quidrespondes quam frigus obligavit ? Gratulantur autem in is vonerant, Tunc to plangos misere, cui talia venerunt! Quid mihi profuit ills captivitas, que me captive Vit miseram of infelicem ? « Quo ibo a Spiritu tuo, c eta facie tua quo fugiam ? Si ascendero in crlum, tw illices : si descondero ad infernum, adee. Si ‘sumpsero pennas meas ante lucem, et habitavero in ‘extremo maris; otenim illuc manus tua deducet me, et tenebit me dextera tua (Psal. cxxxvm, 7- 40). » Tune dices: « Vadam et revertar ad virum moum primariam ; quia melius mibi erat tune ma- gis, quam modo (Gsee u, 7), » qui mibi dabat Yestimenta mea, ot oleum meum in tempore suo. Modo autem quid facio? Tune reverteris in domum ‘tam cum fleta, unde exieras gaudens. Sedebis in angulo domus tum lugens et contristata, plorans die ac nocte, quarens qui simul tecum contristetar et non erit : et consolantes t2, et non invenies. EX dabunt tibi eleemosynam, quos ante oderas: ot movebunt capita sua super te, dicentes : Eece que erat devota Deo, modo facta est ut stercora in via, et sicut civitas qua expugnatar. Ubi est castitas illius? Ubi sunt omnia illa, qua cam soqueban— tar? Dereliquerant enim illam, quia castites erat dux corum : perdidit castitatem, et fagerant omnia Modo autem quid facies, misera? Ubi sunt ill, quos insoquebaris? Redimant 1 si possunt. Quam potesdare commutationsm pro anima tua, quam frandasti per inobedientiam tuam; ut non andires fratres tuos, vel sorores, que tibi demons ‘peccatoribus convertentur in, mala, Vita hominis liam spiritaiter arguetur, quia spirilals, etc,603, AD OPERA S, AMBROSI APPENDIX. ob trabant, ne te jongeres cum hominibus seculari- A sit (4) sermo tans : Est, est,Non, non : quod autem bus ? Nunc autem quid faciemus tibi vel quid dice- ‘mas, quos andire noluisti; nisi ut nos ipsos plan— ‘gamus super te, dicentes: Parce, Domine, parce ? Qui forte fletum nostram et gemitam exaudire di- gnetor, ut det tibi animum convertendi ad ipsum denuo; ut rememores peccata tua, dicendo : « Quantis panibus mercenarii patris mei abundant, ego autem fame pereo? Surgam itaque, et vadam ad patrem meum, et dicam illi: Pater, peccavi in calum et coram te; jam non sum digna vocati filia tua, suscipe me sicut unam ex ancillis tuis, ut vivam (Luc. xv, 17-49). » Quid si forte pro te occiderit vitulum 368. illum saginatum ? Zelans enim te zelor: + Desponsavi enim te uni viro armplins est, a malo est (Matth. v, 34-37). > Ira~ seere, et noli poceare (Psa. rv, 8), ad excnsandas excusationes in peceatis cum hominibus operanti- bus iniquitatem (Psat, cx, 4). Humilia te, filia, ante Dominum; quoniam « Deus superbis resistit, humilibus autem dat gratiam (I Petr. v, 5).> Accedead Dominum, ut illuminet te, et non era- bescos in conspectn illius (Psal. xxxm, 6). Recede de voluptate szouli, et indue te constantia virtutis. Depone vestimenta hujus saeuli, et indue te tunica Perpetuitatis. Derelinque cibos istius seculi, et accipe tibi Saneta sanctorum (3). Memorare Sidrach, Misach, Abdenago, et Daniol recusasse carnes et vinam gentilium, et accepisse sibi olera et legamina virginem castam exhibere Christo. Timeo enim p (Dan. 1, 8-42). Memento Machabeam propler carnes ne, sicut serpens Evam seduxit astatia sus, sic tui seusus corrumpantur, et excidant a charitate quae est in Christo Jesu (1 Cor. x1, 3, 3).> CAPUT IIL. — Vide ergoet cave de istis homi- nibs, ut mihi soror et domina nomineris, « Intra in cubiculum, clanso ostio ora Patrem tuum (Malth, V1, 6), » utdettibi mentem bonam et intellectum, tt scias quos debeas sequi, et quos vitare ; quia multi sunt qui fingunt se esse quod non sunt, sed. mentiuntur:: et nescis quoniam de anima tua. agi- tur; ne ducant te captivam, sicut bovem qui ad occisionem ducitor: ant velut canem, ut,alligetur. No festines sicat avis in laqueum. Audi me, remove porcinas passam faisso, et filios ipsius assatos vel frixos in oleo (I Mach. vn, 4 seq.). Ambala, filia, in habitu sancto, eum verecandia, et sobrietate, et gravitate. Depone mendacium, loquere veritatem ‘cum proximo tuo. Ora, sine intermission jejuna frequenter, ot da cleemosynam, « quoniam eleemosyna a morte liberat, et non patitur ire tenebras (Tob. iv, 14). » Manus bonum est elee- ‘mosyna, que pargat omnem sordem et squalorem. Beata eris, si hae omnia cum legeris, facias. Zelare qnod bonum est, ut quod malum est obliviscaris. Benedicat to Pater, et Filius, ot Spiritus sanctas, benedictione qua patresnostros benedicere dignatus est Abrabam, Isaac, et Jacob. Ora pro me, filia; pedem taum do illis, sede sedula in domo tus, ¢ quia ot ogo sollisitus sum de te, siont scriptum operare manibus tais quod bonum est ; ut habeas unde communicare possis necessitatem sustinen— tibus. Orasine intormissione, nec facilis videaris in plateis. Certa bonum certamen, cure velocius ; ut comprehendas, in quo comprehensa es a Christo (Philipp. ut, 42). Audiant te homines, et Letentur de bono animo ; et de mente qua vivis. « Da elee- mosynam, et ecce omnia munda erunt tibi (Luc. x1, 44). » Non te pigeat visitare infirmos; ex his enim indilectionefirmabetis. « Non jurabis omnino, neque per verum, neque per mendaciam : sed (4) Rom. edit., neque per calum, neque per ter- rain : sed sit, ote. est: « Orate pro invicom (Jac, v, 16). > Item, fra- ter fratrem adjuvans exaltabitar (Prov. xvii, 49). Exaltet te Dominus in sanctitatem ot dilectionem, sicut scriptum est: « Qui diligit fratrem suum, legem implevit (Rom. x1, 8).» — «Impleat Do- ininus omnes petitiones tuas (Peal. xix, 7). » Prass- tet hoc tibi Dens Pater per Jesum Christum Filiam suum, Dominum et Deum, regem, judicem, salva~ torem, redemptoremque nostram, qui est benedi- tus cum Spiritu sanclo, par omnis sacala seculo- rum, amen. (5) Eadem Roni. odit., tibi escam sanctorum. Maud infeliciter. IN SERMONES HACTENUS SUB AMBROSII NOMINE EVULGATOS . ADMONITIO. Sermonum, quos in antiquioribus Amb nostri editionibus persolvere est, mentionem prope fecil nemo, qui partem eoram hand modiocrem eidem sancto viro perperam attribui, et inter aliorum Patrum Opera, maxime vero beati Maximi cireumforri non agnoverit. Romana editio nedum mederetar huic in- ‘commodo, alios insuper adjectos voluit ab ingenio styloque Ambrosiano magis abhorrentes, quam primi ili, Sed ‘non unicum ejusdein editionis in ea re hoc peccatum est praterea enim et sermones non