You are on page 1of 12

BI TA I NAM QUC NG

[Trang Ba]

Thnh Thi K Hi Nin Mnh Thu Tuyn


Hi Chu T Bin Tp

i Nam Quc Ng

Vn Giang a Ngu Vn San ng Tng Bn


[t 1/3]

T
T vit nhn bt vi Chu Nam, Triu Nam th do chnh din tng nhi lp, hu vit
a thc iu th tho mc chi danh, Thnh mn chi hc bt cu cao vin, bt ym
ti cn, d th nhi nhp o d. D tch qun nhn ci th (thc ) kin s phng
kin c k trung hu c tri (c tr) t ng v, bt tri s d. Cp qun y th, hu v
nhn chi th gip ha vi hong tng ng. Vn chi lng y hong tng th h ng,
giai bt tri. Kho chi Bn Tho ch hong tng vi c tr. Ph, Trung quc nht
quc d, nhi hu S nhn, T ng, hung ng quc d Bc quc ngn ng bt
ng, phi Nam dch Bc m vn vt h do nhi tng. Tng ph kha trng tam b
ch, nhn vi chi trng. Thin a chi tnh nhn vi qu, qu k tri thc d. Kim tc
nhn m, [t 1/3]
c Phu T dy ta rng1 Ngi chng c Chu Nam, Triu Nam2 khc no ng quay mt
vo tng. Ngi cng c dy thm cn bit phn bit tn cc loi chim chc, th vt, cy c.
o Nho khng cn phi tm ti cao thp, gn xa; nh vy cng gi l vo Ca Nho .
Lc trc, ta c xem m ci tng, nhn vo bn trong, thy quan ti bn chc m li c bn
nm con c tr, khng bit v sao. Xem trong sch y hc, thy c li gii thch mng tay
ca ngi cht bin thnh c hong tng. Hi cc lng y hong tng l g, khng ai bit.
Kho xt sch Bn Tho thy li ch: hong tng l con c tr.

i, Trung Quc l mt nc vy m cn c ngi S, ting T, hung chi nc ta vi Bc


quc ngn ng bt ng, chng dng ting Nam m dch ra ting Bc th lm sao hiu r
rng c vn vt.
i, trong khong ba trm loi kha trng3 th con ngi c ng hng u. Tri Dt sinh
ra tnh tnh4 con ngi l qu, qu trng ch c hiu bit vy. By gi, c nhn nh, chng
hc hi thm th php tc l m, [t 1/3]
Ph Ch
1. Thu nh, khi mi hc ch Nho, khi u vi chng (Hc Nhi) trong tp

(Lun Ng):
, ?
, ?
, ?

T vit hc nhi th tp chi, bt dic duyt h?


Hu bng t vin phng lai, bt dic lc h?

Nhn bt tri nhi bt un , bt dic qun t h ?


Trc hc ch, k hc t, sau mi dch ngha.
Trong phn dch ngha, ti dch Khng T ni rng.
Ch ny gia nghim sa li c Phu T dy ta rng

2. Chu Nam, Thiu Nam l hai tp th Quc Phong trong Kinh Thi.
Sau y l thin m u ca mi tp:
Th Chu Nam, thin m u, trong tng s 11 thin.
Thi Kinh Quc Phong

Quan quan th cu, ti h chi chu.


Yu iu thc n, qun t ho cu.
Sm si hnh thi, t hu lu chi.
Yu iu thc n, ng m cu chi.

Cu chi bt c, ng m t phc.
Du tai du tai, trin chuyn phn trc.
Sm si hnh thi, t hu thi chi
Yu iu thc n, cm st hu chi.
Sm si hnh thi, t hu mo chi
Yu iu thc n, chung c lc chi.
Trn y l nm bi th tuy ni v c hnh ca b Hu phi, nhng ct nu t cch
sa mnh, t gia ca Vn Vng.
Th Thiu Nam, thin m u, trong tng s 14 thin.
Duy thc hu so, duy cu c chi.

Chi t vu quy, bch lng ng chi.


Duy thc hu so, duy cu phng chi.
Chi t vu quy, bch lng tng chi.

Duy thc hu so, duy cu doanh chi,


Chi t vu quy, bch lng thnh chi.
3. (kho trng):(kho): trn, khng mc qun o; (trng): loi su c chn, con
ngi cng l mt loi su c chn.
4. Tnh tnh: Ngn ng c cu Cha m sinh con, Tri sinh tnh. C Nguyn Du c vit
Thng minh vn sn tnh Tri
5. (nhn m): (nhn)=thi quen, an nhn; (m)=m mt.
[t 2/3]

chi tc v vi chi trng nhi kh qu chi da k gian hu bng quan bc lm bt


xuyt chi lun thuyt v chi nc sanh th. Ch nhn dng th trc nhin tr tc
chng lu, su la bch th. Phm chng hnh danh hiu kin ngn lun, nht nht
kho hch, hoc gin nhi v b, hoc ch nhi bt minh hi th phn vn dic
nan hch chnh. Ni tham kho tin ngn tim thn mc k, bc cu tinh un,
hoch ly nhng phin, tin hu sm la. iu y thm mt thnh ng thp loi nhan
vit i Nam Quc Ng. Hoc v ng bang khoa hon gia v th dic v s tn.
H bt tng chnh gio lp ngn tc nht dng thng hnh thng lun tng
h d vi. Ph, thin a chi tinh anh ng vt, nht vt hu nht vt chi k, thng
thng hoc hoc khon khi qu vn h d cu. Ph, vt l Mao u thin cu.
Sm thng h tinh, Thanh n, Huyn minh, ng lc h thn, hng o, bch
o. [t 2/3]

[By gi, c nhn nh, chng hc hi thm th php tc l m], nay c b ca6, ngh l
trng thng ca loi kho trng, l ng qu trng sao. Phi dnh thi gian nhn xa
trng rng, bn lun khng ngng, th gi l sch nc sinh. Ngi ch thch sch ny dng
m nghin ngm, su tm khp trm h.
Phm cc hnh th, tn gi, tn hiu ca cc vt nhn thy, mi mi u em ra kho xt
tng th mt hoc ngi chp gin lc cha , hoc li ch khng r rng nh (hi),

(th) hay (phn), (vn) cng kh kho hch chnh xc c, bn tham kho ngi

xa, tm ghi chp trong sch thn tch lng l ghi rng tm v p su kn, ct b nhng tp

nhp7 trc sau rm r8, sp xp nhng iu thu thp c thnh nm mi loi, ly nhan
i Nam Quc Ng.
Hoc c ngi bo cc nh khoa hon cho rng khng c nhng iu ny cng khng tn hi
g. sao chng theo chnh gio m lp ngn, li ly nhng vic hng ngy bn lun.
i, tinh anh ca tri t to ra mun vt, mi vt u c k diu ring; v nh t9 c nghe,
c thy th bit ly g suy cu vt l. Mao u10, Thin cu11, Sm thng12 l sao g,
Thanh n13, Huyn minh14, ng lc15 l thn g, Hng o16, Bch o17. [t 2/3]
Ph Ch
6. (tc): lp kn, b ca
7. (phin nhng): tp nhp
8. (sm la): rm r
9. (qu)t
10. (Mao u) sao nh hng mao
11. (Thin cu) sao sng ra ba gc
12. (Sm thng) sao hnh nh cy gio
13. (Thanh n) thn lm sng
14. (Huyn minh) thn lm ma
15. (ng lc) thn lm tuyt
16. (o) La gi. Mt th la a cy rung c nc, mt nm chn hai ma;

(m) go
17. (hng o) np thm
18. (bch o) np trng
[t 3/3]

hu kh phn d. i mch, Tiu mch hu kh bn d. Ct tro, Phn thit h


cm, Mc khch, Cm dng h th. Vit Ngu tt, vit Kim linh h hiu, vit
Hoa l, vit ng l h danh. Vin qun thi vit phng tho bt phc lc vng
tn. Kim hu quy nhn bt gii Thi m vit vng tn bt tt xut d tri d

bt tri h nh bnh tht kin vn thnh nhn mng hng kin bin T Sn ng
Phng Sc chi thc, Tt Phng, Lu T Chnh chi hiu, nh ph giai bt tc qu
d. Bnh k ng thc, Lng chng th th tn h bt tn h. D thut th th,
nht d t kho, nht d chiu ch t hu nng gia tm ch nhn bt v tiu b.
Nhc th vi tm thng nht bt kh kin ninh, bt ph thnh nhn chi s gio th.
T. [t 3/3]
[(hng o), (bch o)] c th phn bit c 19. i mch20, Tiu mch21 c
th phn bit c chng. Ct tro21, Phn thit23 l chim g, Mc khch24, Cm dng25 l
th g. Gi Ngu tt26, gi Kim linh27 l gi tn hiu ca loi g, gi Hoa l28, gi ng l29
l gi tn ca loi g. Vin Qun Thi ghi rng phng tho bt phc lc vng tn. Nay
em hi mi ngi u khng gii thch c. Sch Thi m ghi rng vng tn l con d30.
Vy bit v khng bit l nh th no. Hi Thnh hin v Bnh Thc31, hi v Mng Hng32,
hi T Sn v hiu bit ca ng Phng Sc, Tt Phng33, Lu T Chnh v nh ph u
cha y . Bnh k trng thc, sch Lng chng34 vit tay b mt hay cn
Ta son sch ny, phn l t kho hc, phn l cc lp sau ngi c kh nng b tc
thm t nhiu cng c ch vy. Nu xem sch ny m khng ch l tm thng, ta thy yn
tm, chng ph li ch dy t trc ca thnh nhn. [t 3/3]
Ph Ch
19. (d): vy , chng
20. (i mch) la chim thng nm
21. (tiu mch) la bng nh
22. (ct tro) chim i m
23. (phn thit) chim khiu
24. (mc khch) con sc
25. (cm dng) con cu
26. (ngu tt) r c xc
27. (kim linh) c su u
28. (hoa l) g trc
29. (ng l) cy mn
30. vng tn l con d, gi theo ngi nc S
31. (nh ph) : (nh ph) _
K ch Sn Hi Kinh nh ph chi thn vit Nguy.
Theo Sn Hi Kinh, Nh Ph l tn l Ngy ca mt v quan.

PH LC
I. Trch Th Mc
1. () i Nam Quc Ng (1899). Hi Chu T Nguyn Vn San
bin to. Lu tr ti Th vin Trng Vin ng Bc C Paris, do Alexandre L gi tng.
2. () i Nam Quc Ng. Vin Nghin Cu Hn Nm, Hanoi 2013.
(Gio s Trn Huy Bch gi t California ln Seattle cho mn)
3. Trch T Gii m Ca gm mi t do T Xuyn L Lo
Nhn chp tay vo ngy 20 thng Tm nm Thiu Tr th 5 (1845).
T u c phn TIU DN: .

Tch nhn hu tr Tam Thin T Gii m nht bin trc t khi vn d bnh trc nh
thanh tng gian bt cu lun th v th tin c k i mng s thnh hu h c d c
vn on xc hoc tch k nan thnh vnh gi b lnh chi h bit vi trc vn din thnh
ca quyt. Nhan vit Trch T Gii m Ca th lnh ng nh mng bi hnh ta ngm nga
nhn c dch k c thng d bc hin gi chi nht hon vn.

4.
5.
6.
7.
8.
9.

Ton vn Trch T Gii m Ca gm 145 cu ca theo th Su Tm.


Ng Thin T Gii m. Lu tr ti Th vin Trng Vin ng Bc C Paris,
do Alexandre L gi tng.
Ch Nam Ngc m Gii Ngha (Minh Gim Bn), Lu tr ti
Socit Asiatique (Paris), do Alexandre L gi tng.
Thi Kinh Quc Phong. Bn dch Kim Y Phm L Oanh. T liu ca c GS
Nguyn nh-Ho. Hin lu tr ti Library Zuzzallo, University of Washington.
Shi Jing [Book of Odes] Electronic version. Chinese Text Initiative University of Virginia
Library Charlottesville, Virginia Chinese. URL: http://etext.lib.virginia.edu/chinese
1983T Th Chng C Tp Ch
(Bc KinhTrung Hoa Th Cc 1983
T Th c Bn (Taipei 2007).

10. ()Lun Ng (Hn Anh i chu) (Taipei 1983).


11. ()i Hc Chng Thch Thn Tm n
Kinh X (Taipei 1926).
12. Nht dng thng m Phm nh H (1851)

ng Vn Trai tng bn, do Alexandre L gi tng.


13. ( thp tam quyn) T c Thnh Ch T Hc Gii Ngha Ca
14. Thng Th t b yu tch ch s
tng san (1998)
15. Khang Hy T in, Bn ng Vn. Trung
Hoa Th Cc Tinh n
16. T Nguyn (2 tp)

17. T Hi (2 tp)
18. Hn Vit T in. Thiu Chu. uc Tu. Hanoi (1942)
19. Hn Vit T in. o Duy Anh. Minh Tn Paris (1949)
20. Ngu Tn Cao Giai Anh Hn Song Gii T in
Oxford Advanced Learners English-Chinese Dictionary. Oxford University Press (1997)
21. T Lm Hn Vit T in Vnh Cao Nguyn Ph Nh XB Thun Ho
(2001)
22. Ti Tn Tht Dng Hn Anh T in A new Practical Chinese
English Dictionary.

You might also like