Nước Ta Khẳng Định Vai Trò Trên Thị Trường

Lun vn tt nghip .
nc thi gian qua c nhiu, song cha phi kt

thc qu trnh i mi. Nhng nhim v kh khn nht i
vi doanh nghip Nh nc nh hiu qu, cht lng v sc cnh
tranh vn ang cn pha trc.
II . nh gi chung v hot ng ca DNNN nc ta hin nay.
1. Nhng thnh tu.

Sau thi gian thc hin i mi, DNNN nc ta
khng nh vai tr ca mnh trong nn kinh t th trng.
y l thnh tu vt bc ca Vit Nam khi chuyn i sang
kinh t th trng. Qu trnh chuyn i DNNN ch vp
phi thi gian suy thoi rt ngn (na cui thp k 80 ca
th k 20). Cc thi k cn li DNNN u c tc tng trng nhanh hn tc tng trng chung ca nn kinh t.
Cho n nay, v c bn, cc DNNN vn gi mc tiu y
nhanh tng trng kinh t bn vng, gi n nh x hi, to
cng n vic lm, gp phn gim nh phn ho giu ngho... DNNN l cc n v kinh t mnh nht, nm vng
cc lnh vc then cht ca nn kinh t nh: Cng nghip, vn
ti, xy dng, xut, nhp khu, ti chnh, ngn hng.... Kt
qu hot ng tch cc ca DNNN sau 20 nm i mi t
chc qun l th hin trn cc mt c th sau:
- Do DNNN c sp xp, t chc, hot ng nng
ng, hiu qu hn nn pht trin n nh v ng gp
phn quan trng vo GDP v ngn sch Nh nc. T trng ca
DNNN trong GDP tng t 36,5% nm 1991, ln 40,2% nm
2000, t l np ngn sch trn mt ng vn Nh nc tng tng ng t 14,7% (nm 1991), ln 28% (nm 2002) v nm
1
Chu S Minh - Lp K2- CCLL - ng u khi CN H ni - Phn vin H Ni
Lun vn tt nghip .
2001 cc DNNN ng gp 39,2% tng thu ngn sch Nh

nc. Tng cng trong 10 nm(1991 - 2000) cc DNNN np
gn 64.000 t VND vo ngn sch Nh nc. T sut li nhun
trn vn Nh nc nm 1993 ch l 6,8% th n nm 2000
t c l 12%. Nm 2000, cc DNNN ng gp trn
50% kim ngch xut khu ca c nc v lin tc gi mc tng
trng kim ngch xut khu hng nm trn 20%, to vic lm
cho trn 1,9 triu ngi.
- Mt s sn phm ca DNNN c nh hng quan trng
n cn i cung cu hng ho ca nn kinh t quc dn
nh: in, than, ximng, du kh, bu chnh vin thng... n
nay, c khong 250 DNNN c cp chng ch ISO 9000. Sn
phm ca nhiu DNNN c ngi tiu dng tn nhim, bnh
chn t cht lng sn phm cao 5 nm lin (1997-2002).
Hiu qu hot ng SXKD c bit ca cc DNNN bc
u c ci thin. n nay, cc DNNN c li trc y vn gi
vng c mc li nhun; bc u, mt s DNNN kinh doanh
thua l c x l theo hng khoanh n, c phn ho, bn,
khon cho thu; s DNNN kinh doanh thua l cn li cng c
nhng bc tin theo hng gim l, tng hiu qu s dng ng
vn.
- Qu trnh t chc li gim s DNNN t 12.300
xung cn hn 5000. Cc DNNN sau sp xp, nht l sau c
phn ho u nng cao c hiu qu SXKD, cc ch tiu
huy ng vn, vic lm, doanh s, thu nhp u c ci
thin. Hn na, c phn ho DNNN thc s gp phn
nng cao tnh nng ng v hiu qu khng ch ca cc
2
Lun vn tt nghip .
DNNN m cn ca c h thng cc doanh nghip trong nn

kinh t nhiu thnh phn vn hnh theo c ch th trng
nh hng XHCN Vit Nam.
2. Nhng tn ti v yu km ca DNNN hin nay
2.1. Nhng yu km v hiu qu SXKD
Nhn chung, hiu qu hot ng ca DNNN, c bit
l hiu qu SXKD vn cn thp, th hin s lng DNNN lm
n thua l cn kh ln v nhng DNNN c li th li nhun
mc thp; ngoi ra, vic bo ton v pht trin vn ca
nhiu DNNN cn cha c m bo.
Theo s liu thng k ca B Ti chnh, t l cc DNNN
b thua l trong nm 1996 l 21%, nm 1997 l 17%, nm
1998 l 25%, nm 1999 l 17% v nm 2000 l 19,8%. Phn
ln cc DNNN lm n thua l thuc cc a phng qun l, l
nhng doanh nghip nh, t vn. T l cc DNNN c li trong
nm 1996 l 78%, nm 1997 l 77,8%, nm 1998 l 70%. Nm
1999 c 71,9% DNNN lm n c li vi tng li nhun thc
hin trong nm l 18768 t VND, ch t c mc t sut li
nhun trn vn sn xut l 3,56%; trong khi , cn 8,3%
DNNN ho vn v c ti 19,8% DNNN b thua l. iu c
bit ng quan tm, trong s cc DNNN lm n thua l ni
trn, c 314 doanh nghip do SXKD thua l ko di, khng
nhng lm mt ton b vn kinh doanh (theo s sch l
1231 t VND), m cn lm mt tip ton b vn vay tn dng
v cc ngun vn khc (3465 t VND). Nu hch ton cc
chi ph khu hao ti sn c nh, n kh i, vt t thnh
3
Lun vn tt nghip .
phm ng (km, mt phm cht)... Chc chn s l

tht cn cao hn.
Tuy nhin, cn thy rng, trong s cc DNNN c coi l
c li ni trn, s doanh nghip lm n thc s c hiu qu, li
nhun cao n nh trong nhiu nm ch l 40%, cn li l
cc DNNN c li nhun khng ng k hoc khng n nh.
Qua kho st, t sut li nhun trn vn (P1) ca cc DNNN c
li c th thy r c hiu qu SXKD cha c cao. Trong giai
on 1996 - 1999, t sut li nhun trn vn ca cc DNNN li
cn c xu hng gim: Nm 1996 l 11,2%, nm 1997 l 9,3%,
nm 1998 l 9,1% v nm 1999 l 9,2%. c bit, c mt s
ngnh t sut li nhun trn vn qu thp (1999): C kh
nng nghip (Tng Cng ty my ng lc v my nng
nghip) ch t 3%, ngnh dt, si t 1,57%, ngnh cng
nghip tu thu (Tng Cng ty cng nghip tu thu) ch
t 1,9%.
Trong bi cnh c qu nhiu thch thc gay gt trc ngng ca hi nhp kinh t quc t ang n gn, cc DNNN
lm n lin tc thua l ng nhin s khng th tn ti. Nhng
nhng DNNN c li vi t sut li nhun trn vn qu thp, hiu
qu hot ng SXKD thp, kh nng cnh tranh km cng s
khng th pht trin c.
2.2. Nhng yu km v s dng v bo ton vn
Phn tch c cu ti sn ca DNNN trn c s s liu
kim k 0 gi ngy 1/1/2000, TSLD v u t ngn hn l
333.460 t VND chim 63,2%, trong phn ln nm cc
khon n phi thu (chim 35,5%); TSC v u t di hn l
4
Lun vn tt nghip .
193.796 t VND, chim 36,8% tng gi tr ti sn thc t

ca doanh nghip. Trong khi ti sn hin vt (hng ho tn
kho, TSC, cng trnh XDCB d dang) l 201.929 t VND,
chim 33,8% th ti sn cn li l vn bng tin (cng n
phi thu, u t ti chnh di hn) chim ti 61,7%. Nu ch
xt ring cc DNNN kinh doanh v sn xut vt cht, TSLD
v u t ngn hn chim 43,8%. Nh vy, vic u t di hn
vo c s vt cht k thut hnh thnh TSC ca cc DNNN
cn thp, cng ngh lc hu, ngun vn cn hn ch. Phn
tch k thut mt s nhm ti sn ca cc DNNN sn xut kinh
doanh
th
thy
vn
ng
ch
nh sau:
- V cc khon n phi thu: Ti thi im kim k l
82,951 t VND, chim ti 23,64% tng gi tr ti sn ca cc
DNNN sn xut - kinh doanh. Con s ny cho thy, tnh trng
cc DNNN ang b chim dng vn l rt nghim trng. Hn
na, trong s cc khon n phi thu ni trn th cc khon n
kh i l 10.741 t VND. y thc cht l cc khon n
khng c kh nng thu hi nhng cha c x l.
- V hng ho tn kho: Ti thi im kim k l 45.550
t VND, chim 12,7% tng gi tr ti sn v 26,2% tng
TSL. Trong khi tng vn bng tin ch c 18,9% th n phi
thu li chim ti 47,7% ca tng TSL. iu ny cho thy,
vic s dng vn cha hiu qu, c bit l vn lu ng b
ng khu thanh ton, cng n bng tin. Tnh hnh TSL
ca DNNN cn tim n nhiu yu t ng ch , khi gi tr
5
Lun vn tt nghip .
vt t, hng ho tn kho, hng ho ng khng cn dng,

km phm cht theo gi s sch k ton l 1.600 t VND nhng gi tr thc t cha c iu kin kim chng, cha c bin
php x l kp thi, dt im. Tnh trng s cn xu do gnh
nng chi ph bo qun ct gi tip tc tng thm v vic
ng vn s lm cho tnh hnh ti chnh ca DNNN kh
khn hn.
- V ti sn c nh: Theo gi kim k xc nh li gi
tr, nguyn gi l 218.718 t VND, gi tr cn li l 124.758 t
VND (ch cn 57% nguyn gi); so vi thi im 1/1/1996
(106.004 t VND) th nguyn gi tng ln 124.758 t VND
(tng 2,06 ln). Ti sn tng thm mt phn l do iu
chnh gi theo quy nh ti thi im kim k 1/1/2000,
mt phn na l do u t mi ch yu cc ngnh in lc,
xi mng, gm s xy dng, bu chnh vin thng, ma ng .... Phn gi tr cn li ca TSC l 57% cho thy, ti sn
c cn nhiu, mc u t i mi TSC trong cc nm
qua qu chm. Hin nay, cha tnh ht mc hao mn v hnh
ca TSC, s lng TSC cha dng, khng cn dng, ch thanh l
hoc khoanh li khng khu hao cn nhiu (chim ti 7,3%).
y thc s l khi ti sn ang nm cht, khng pht huy
tc dng cho SXKD.
- V ngun hnh thnh ti sn v c cu vn: Theo cc
s liu nu trn, phn vn l ti sn hin vt chim t trng
thp. Nhng vn ng ch l c ti 54,1% hnh thnh t
ngun vn vay v chim dng, mt phn khng nh l cc
6
Lun vn tt nghip .
loi ti sn vt t, hng ho ng khng cn dng, hng ho

km phm cht ch x l, cng n phi thu v n kh i.
Trong khi , ngun vn ch s hu ch c 45,9%. Vi t l
vn vay qu ln, phi tr li vay, cng vi s vn nm cht
khng th a vo hot ng lm nh hng ln n hiu
qu SXKD ca cc DNNN.
Nh vy, c th thy, tuy qu trnh tch t vn c
y mnh, mt s DNNN tp trung c vn kh ln, iu
kin hin i ho cng ngh i ln sn xut ln; nhng, vn
tn ti ti 3/4 s lng DNNN c s vn qu nh (di 10 t VND),
sn xut manh mn, t c iu kin i mi cng ngh.
- V n phi tr: Tng s n phi tr ca cc DNNN sn
xut v kinh doanh l 158.568 t VND, bng ti 2,03 ln vn
Nh nc, gp gn 2 ln n phi thu. Thc t cho thy, nhng
DNNN u t ng hng, cng ngh v thit b ph hp th
kh nng thanh ton n tt nh Tng Cng ty Bu chnh Vin
Thng, Tng Cng ty Cao su, Tng Cng ty xng du, mt s
nh my xi mng ... Ngc li, nhng DNNN la chn thit b
cng ngh khng ng, quy m khng ph hp, thng l do
tham r chn mua thit b c, lc hu; (trong mt s trng hp
nguyn nhn cn l s dng ngun vn vay khng ph hp...)
tt yu dn n SXKD khng c hiu qu, kh nng tr n
km, thm ch khng c kh nng tr n nh Tng Cng ty
Du tm t, trn 70% nh my ng a phng, 50% nh
my xi mng l ng, nhiu nh my bia a phng, cc cng
trnh ngun vn ODA ca cc DNNN thuc b thu sn...
7
Lun vn tt nghip .
- V vic bo ton vn: n u nm 2000, tng vn

ch s hu ca cc DNNN l 173,857 t VND, trong ngun
vn v qu l 164,975 t VND, so vi nm 1990 tng c ti
5,5 ln. Nu ch nhn vo con s ny, dng nh cc DNNN
bo ton c vn, thm ch cn pht trin vi tc kh
nhanh. Nhng, iu ng lu , nu xem xt theo cch nhn
khc nh: Quy i gi tr ra USD (theo t gi ca tng thi k)
th li ch tng c 1,42 ln; thm ch nu tnh thm yu t
trt gi ca ng USD ch mc 3,5%/nm th tng vn
ch s hu ca cc DNNN khng tng thm mt % no;
nh vy, tng s vn u t rt ln b sung trong 10 nm ch
b li s khu hao v s tht thot ca tng vn ch s
hu trong k 1990 - 2000. Cc s liu kim k 1/1/2000
khng nu ln c s lng, qu trnh u t b sung trong 10
nm trc . V vy, phn tch mt cch chnh xc v
vic bo tn vn, cn c nhng nghin cu chuyn su v
vn ny. Tuy nhin, s b, vic bo ton vn ca cc
DNNN trong nhng nm va qua cn c nhng ch thch
ng. Ngoi lu v cch tnh ton nh trn, cn nh gi
chnh xc gi tr tht ca vn, k c vn hu hnh v v
hnh mi c th nh gi ng kt qu bo ton vn ca
cc DNNN.
2.3- Nguyn nhn ca nhng tn ti, yu km.
Nhng hn ch v yu km v hiu qu hot ng ca
cc DNNN c nhiu nguyn nhn: T pha ch chnh
sch, qun l Nh nc, m hnh t chc v c t pha cc
DNNN. Cn phi xc nh v ch ra c th nhng nguyn
8
Lun vn tt nghip .
nhn ny, trn c s nghin cu nhng bin php hu

hiu nhm nng cao hiu qu hot ng chung v hiu qu
SXKD ca cc DNNN.
2.3.1 - Nguyn nhn khch quan .
* Nguyn nhn v h thng th ch trong qun l Nh
nc:
Vic qun l ca Nh nc i vi cc DNNN hin nay cn
rt nhiu vng mc, gy kh khn cho hot ng SXKD. H
thng th ch, chnh sch hin nay cha hon ton dt b li
t duy c, c ch xin- cho, ban pht , bo tr mc khng cn
thit t ngn sch Nh nc, i khi cn p t mun ch
quan ca cc c quan hnh chnh, qun l cp trn cho
DNNN. Do vy, quyn t ch, t quyt nh ca cc DNNN
nhiu
khi
cha
pht
huy
ht
tc dng.
Trc ht, nhng vng mc do cha phn nh r chc
trch qun l Nh nc ca cc c quan ch qun vi t cch va
l ch s hu ca DNNN, va l ngi qun l cp trn. Cha
xc nh c ranh gii quyn hn mc cn thit gia ch
s hu, ngi i din ch s hu trc tip ti doanh nghip
vi quyn s dng vn v ch ng kinh doanh ca ngi
qun l doanh nghip. Trong khi xu hng ci tin c ch qun
l Nh nc hin nay l xo b dn cp ch qun ca cc b,
ngnh nhng cha hnh thnh c h thng qun l ph hp vi
yu cu mi.
9
Lun vn tt nghip .
Nhiu lnh vc qun l Nh nc cha thc hin tt, nh hng n hot ng ca doanh nghip nh: Qun l v chin
lc, quy hoch, chng bun lu, gian ln thng mi... C nhiu
vn bn php quy chng cho, thiu tnh kh thi, tri buc
quyn t ch kinh doanh ca DNNN. Vic thanh tra, kim tra
ca cc c quan qun l Nh nc va km hiu qu, va
chng cho, khng tht s cng bng, gy phin h, tn
km, nng n, cng thng cho DNNN.
Chnh sch tin lng bt hp l ko di trong cc DNNN
khng khuyn khch, ng vin c ngi lao ng,
khng m bo c cuc sng, khng thu ht nhng ngi c
ti. Thm vo , mc chnh lch tin lng gia cn b
qun l, cn b k thut, cng nhn k thut bc cao vi lao
ng ph thng qu thp, khng khuyn khch c nhng
ngi c nng lc, c chuyn mn, gii tay ngh phn u
nng cao nng sut, hiu qu. y l nguyn nhn chnh
dn n tnh trng chy mu cht xm v nn tham nhng
trong doanh nghip Nh nc, lm nh hng ln n nng sut
lao ng v gim st hiu qu hot ng ca DNNN.
* Nguyn nhn v c cu t chc ca h thng cc
DNNN.
Quy m cc DNNN ni chung cn qu nh, c ti 3/4 s lng DNNN c vn di 10 t VND; c cu h thng DNNN cn
bt hp l, nhiu DNNN cn chng cho v ngnh ngh v
t chc qun l. Hin nay, cng tc ch o thc hin ch
trng sp xp, i mi DNNN; i i vi cng tc xy dng
chin lc pht trin, quy hoch ngnh y mnh u t
10
Lun vn tt nghip .
tp trung v hng n nng cao hiu qu hot ng DNNN

ca cc b, ngnh v a phng cn cha kin quyt, thiu
chng trnh k hoch v kim tra n c.
* Nguyn nhn v h thng qun l DNNN.
Vi h thng qun l hin nay, cc DNNN phi gnh chu
ng thi hai h thng, mt bn l b, nghnh, cp ch qun
ca DNNN v mt bn l cc t chc thanh tra, kim tra
thuc b qun l chuyn ngnh vi h thng ngnh dc t trn
xung. C hai h thng qun l vi cc h thng dc,
ngang, u c quyn thc hnh chc nng qun l nh: Hng
dn, ch o, gim st, thanh tra i vi cc DNNN. Thc t,
qu trnh ng qun l ny trong nhiu trng hp gy ra
s nhng nhiu, phin h v gy tn tht cho DNNN; trong
khi , hiu qu qun l li qu thp v khng r rt.
C ch, chnh sch qun l i vi DNNN cha ph hp vi
c ch th trng, nhng cha c sa i, b sung kp thi
lm cho DNNN khng t ch trong SXKD. Trong lnh vc u
t, qun l ti chnh, phn phi li nhun sau thu, cng tc
t chc cn b... DNNN cha c hon ton t ch v s chi
phi nhiu khi khng ng nguyn tc ca cp trn. DNNN
cha c t ch v tr lng, tr thng, b hn ch trong x l
ti sn, vt t ng, chi ph qung co. Cha c h thng
chnh sch v bin php thc hin ng b v kin quyt
gii quyt dt im nhng tn ng trong vic x l ti
sn, vt t km, mt phm cht v cng n tn ng. Vic
ch o ca cc cp c thm quyn nhm phn nh, gii
quyt nhng nhim v x hi v SXKD ca cc DNNN cha
11
Lun vn tt nghip .
ng b, qu trnh x l cn ko di, khng dt im. c

bit, trong vic b tr, sp xp li cn b qun l, x l lao
ng di d ca cc DNNN trong qu trnh i mi cn gp
rt nhiu kh khn do thiu chnh sch ng b...
S tn ti lu di ca c ch b, ngnh v cp hnh
chnh ch qun vi 2 chc nng song hnh va i din ch
s hu Nh nc, va lm nhim v qun l Nh nc i vi
DNNN to c s php l cho cc cp can thip qu su
vo mi lnh vc trong qu trnh hot ng SXKD ca doanh
nghip. C ch ny to ra thi quan liu, hch dch, mnh
lnh i vi cp di, thi hnh vi nhiu gy ch huy, nhiu
ngi qun l ca c quan ch qun nhng khng ai chu trch
nhim t cc mnh lnh .
Gim c DNNN v cn b qun l cha c ch trng
o to v tuyn chn ng mc. Gim c cha thc s c
coi l mt ngh; ch s dng, i ng hin nay bin
ngi Gim c DNNN thnh mt loi quan chc Nh nc, va
phi chu s ch nh ca thang bng lng do Nh nc
quy nh, va khng phi gnh trch nhim vt cht vi
hiu qu hot ng ca DNNN. y l mt trong nhng
nguyn nhn dn n tiu cc, tham , lm tht thot ti
sn ca doanh nghip. V vy, chng ta cha c mt i
ng Gim c gii v thch hp vi c ch mi. Trn thc t,
c tnh trng nhiu DNNN b thua l ko di, nhng cn b
qun l li giu ln nhanh chng v khng phi chu trch
nhim g trong vic lm n thua l .
12
Lun vn tt nghip .
Hot ng ca b my qun l cc Tng Cng ty Nh nc nh: Hi ng qun tr v Ban Tng Gim c c nhiu
vn bt cp do mi quan h v chc nng, nhim v
khng r rng, nh hng n hiu qu hot ng v s pht
trin chung ca nhiu Tng Cng ty Nh nc.
M hnh t chc ng cc DNNN hin nay, c bit
l cc Tng Cng ty Nh nc cn cha ph hp vi tin trnh
i mi DNNN, lm nh hng n vai tr lnh o ton din
ca ng. y l mt trong nhng nguyn nhn lm cho
cng tc cn b v cng tc t tng ti cc DNNN cha tt, nh
hng khng nh n tin trnh ci t, ci cch, i mi,
sp xp li nhn s; t trc tip v gin tip nh hng
n hiu qu hot ng ca cc DNNN.
2.3.2 - Nguyn nhn ch quan .
Phn ln cc DNNN cn gi thi quen c s bao cp, ti
tr v bo h ca Nh nc. n nay, cha c ch ti c th
buc DNNN phi nng cao hiu qu trong c ch th trng
v bi cnh hi nhp kinh t quc t. Mt s DNNN phi
m bo c hai nhim v c bn chnh l kinh t v chnh
tr - x hi, nhng thiu ch ng hch ton tch bch nhng
khon chi cho nhng nhim v c th, nhiu trng hp cn
c tnh lm ln ln hng s bao cp ca Nh nc. Vic
Nh nc bo h qu lu cho cc DNNN, dn n s tr tr
lm mt tnh nng ng, sng to ca cc doanh nghip.
13
Lun vn tt nghip .
Mt phn hu qu ca c ch ch qun gy cho cc

DNNN tm l li vo s bo h ca Nh nc, to thi quen
th ng, xin x cc iu kin u i, thun li trong kinh
doanh (xin vn, quota, u mi xut - nhp khu, cung cp
thng tin, gii thiu i tc lm n...). T tng mong ch, coi
cc cp ch qun tr thnh ni xin, bao che tin cy
tr thnh thi quen xu ca cc DNNN.
Do nhiu l do khc nhau, hin nay vn cn tn ti mt
s ngnh c quyn, lm mt i tnh cnh tranh nhng li cha c nhng ch ti ph hp iu chnh. y l nguyn
nhn lm cho cc DNNN c quyn tr tr v hot ng
km hiu qu.
Trnh cng ngh ca cc DNNN nc ta ni chung cn
lc hu, hu ht cc DNNN khng xy dng c l trnh
khoa hc cng ngh v k hoch i mi h thng thit b,
dy truyn cng ngh ca mnh. Khong 80% thit b cng
ngh ch yu ca cc DNNN lc hu 20 - 30 nm, thm
ch ti 50 nm so vi cc nc trong khu vc v vic i mi
thit b cng ngh cn rt chm. Ngay trong ngnh cng
nghip ca nc ta, trong 10 nm gn y mi ch i mi
c khong 15 - 18% gi tr TSC. Chnh v hn ch v
trnh cng ngh, nhn chung, cht lng sn phm cha
cao, nng sut lao ng thp, gi thnh cao dn n kh
nng cnh tranh ca cc DNNN km.
14
Lun vn tt nghip .
C cu ti sn ca cc DNNN cn nhiu bt hp l
nghim trng: Tng TSL v u t ngn hn c t trng
kh ln (43,8% tng ga tr ti sn ca doanh nghip), thc
t li thiu vn lu ng nghim trng v mt phn ln nm
n phi thu (chim 35,5%); tng TSC v u t di hn
chim t trng cn thp (36,8% tng gi tr ti sn ca
doanh nghip), trong cn nhiu TSC cha cn dng, h
hng ch thanh l v khoanh li khng khu hao (chim
7,3%). Nh vy, vn cn kh ln ti sn khng c s dng cho
SXKD. Vi c cu vn v ti sn nh trn lm cho cc DNNN
gp rt nhiu kh khn. Hu ht cc DNNN u thiu vn lu
ng do cc khon cng n cha c x l, hng ho, vt t tn
ng kh ln, thng phi vay vn lu ng, lm nh hng ln
n hiu qu SXKD ca doanh nghip. Ngoi ra, vi c cu
v kh nng ngun vn thc s nh vy, hu ht cc DNNN
kh c th ch ng dnh vn cho u t di hn, m rng
sn xut, i mi cng ngh theo hng hin i ho.
Trnh ca cn b qun l, cn b k thut v ngi
lao ng ni chung cc DNNN cn thp, i ng cn b
ph bin tnh trng va tha, va thiu. Tnh trng
thiu vic lm v gii quyt s lao ng di d ang l thch
thc i vi nhiu DNNN do trong qu kh tu tin tng
bin ch gin tip, tuyn cng nhn thiu tnh ton cn
thit, t chc b my qun l va cng knh va km hiu
qu. Theo tng hp bo co t 42 tnh, thnh ph, n
thng 6/1999 s lao ng khng b tr c vic lm ca cc
15
Lun vn tt nghip .
DNNN l 41.807 ngi, chim 6,08% s lao ng hin c;

trong , DNNN do Trung ng qun l l 4,14% v DNNN
do cc a phng qun l l 8,82%. Trong s ny cha tnh
n s lao ng c tn trong danh sch ca cc DNNN ang
c gii quyt ngh ch vic di hn nh hoc t tm
vic lm ngoi doanh nghip. Nu tnh thm yu t ny v c tnh theo t l 6,08% ni trn, trong cc DNNN ca 61 tnh
v thnh ph c n khong 100.000 ngi lao ng khng
b tr c vic lm. Nhn chung, bin ch ca DNNN thng
gp 2 - 3 ln doanh nghip t nhn, gp 10 ln doanh nghip
c vn u t nc ngoi c cng ngnh ngh, cng tng ti
sn, cng cng sut; nhng thiu lao ng tr, c trnh
lnh ngh, c k thut cao theo i hi ca cng ngh mi.
Nguyn nhn ny gp phn lm tng thm kh khn cho u
t, i mi cng ngh nhm nng cao hiu qu hot ng
ca cc DNNN.
16
Lun vn tt nghip .
Chng III
Phng hng, gii php c bn
tip tc i mi t chc qun l nhm nng cao hiu qu
ca DOANH NGHIP nh nc Vit Nam
I. Phng hng chung.
1. Thi c v thch thc i vi DNNN Vit Nam.

Bc vo th k 21, cc DNNN Vit Nam, ngoi nhng
yu t ni ti vn c ca n cn c t trong bi cnh vi
c thun li v kh khn.
* V thun li: Sau hn 20 nm tin hnh i mi, ci
cch, nn kinh t Vit Nam v c bn hot ng theo
qu o ca kinh t th trng vi nhng quan h kinh t th
trng t nhiu c th ch ha v tr thnh quen thuc.
C nc hnh thnh tng i ng b cc loi th trng
nh th trng hng ha dch v, th trng vn, th trng lao
ng, th trng quyn s hu tr tu, th trng bt ng
sn... Nn kinh t khi sc, c tc tng trng nhanh
trong thi gian di. Th ch qun l kinh t ca nh nc
i vo n nh v tng bc c hon thin theo chiu su.
Dn c trong nc c bn thot ra khi thi quen sng trong
thi bao cp, ha nhp vng vng vo cc quan h kinh t
th trng. Nu so vi thp k 80, 90 ca th k 20 th mi trng hot ng trong nc ca DNNN c ci thin theo hng
tch cc ln rt nhiu. Mi trng khng nhng l iu
kin cn thit DNNN vn ln hot ng hiu qu m cn
17
Lun vn tt nghip .
to u th cho cc DNNN hn cc loi hnh doanh nghip

khc, do bn cht ca DNNN l thch ng vi mi trng c t
chc, kinh doanh lnh mnh.
Mi trng quc t cng c nhiu thun li cho DNNN vn
xa, m rng quy m, tm kim li nhun v tr thnh cc
doanh nghip hot ng trn nhiu quc gia. S thun li
th hin ch Vit Nam ci thin c quan h ngoi giao
kinh t vi nhiu nc. Vic bnh thng ha quan h ngoi
giao vi cc nc v Trung tm ln trn th gii, vic m rng
quan h vi hu khp cc nc (171 nc v vng lnh th/ 191
nc trn th gii), vic k kt cc hip nh thng mi song
phng v vic tham gia tch cc vo cc t chc kinh t khu
vc to cho Vit Nam mt v th mi trn th trng th
gii. Nu DNNN bit tn dng c hi th th trng ca
DNNN s m rng c v hai pha u vo u ra, vic tch
ly kinh nghim, o to cn b, xy dng h thng i tc
s rt thun li. Mt khc, nhng lin kt khu vc cng ta
iu kin DNNN c c hi vt nhanh khi cc gii hn ni
lc ca ring mnh hot ng tch cc hn na.
* V kh khn: Nhng kh khn trong nc cng khng
phi l nh. Trc ht l trnh ni chung cn thp ca nn
kinh t. Vi h thng cc doanh nghip hu ht quy m va
v nh (98%), nng lc hp th cng ngh v ch bin vt
cht ca Vit Nam rt thp. Hin ti Vit Nam cha t ti cc
ch tiu trung bnh tin tin ca th gii v lng xi mng, st
thp, in, ng... tnh trn u ngi nhng sn phm ca
18
Lun vn tt nghip .
nhng ngnh ny c biu hin kh tiu th. Mc thu nhp

500 USD/ngi (nm 2002) cho thy th trng 80 triu dn
Vit Nam vn cn kh nh v nng, tng cu thp, li c xu
hng sng bi hng ngoi. C ch qun l nh nc i vo
n nh nhng hiu lc qun l cha cao lm cho cc DNNN
tr nn "bt li th" hn so vi doanh nghip ngoi quc
doanh do nghim chnh chp hnh php lut, chnh sch ca
ng v Nh nc. Ngoi ra tm l chung th ng trng ch
vo nh nc m cha pht huy thc s quyn dn ch, ch
ng ca cng dn cng nh hng su sc n ng lc,
tc phong v cung cch hot ng ca DNNN theo hng khng
c li.
Nhng thch thc ca th trng th gii i vi DNNN
cng kh ln. Mt mt, thch thc l do quan h kinh t
quc t vn do cc nc t bn ln cm chch nn t nhiu cc
DNNN phi ng u vi sc p v chnh tr, v thi
phn bit i x cng khai hoc che du. Mt khc, vi cc
chiu hng kh khn m kinh t th gii cha khc phc c
nh suythoi, nhim mi trng e da cuc sng con ngi,
ti nguyn cn kit... Cc DNNN ca ta mun xm nhp vo
th trng nc khc phi p ng cc tiu chun qu cao so vi
ni lc ca chnh mnh. Ngoi ra, cc DNNN cn phi i
u vi s cnh tranh gay gt t pha cc doanh nghip nc
ngoi c s ng h hng hu ca cc Chnh ph giu tim lc
kinh t, qun s...
Tm li, thi c v thch thc t trc DNNN u rt
ln. Nu khng tch cc, n lc, sng to v kin tr th
19
Lun vn tt nghip .
DNNN s kh c th tr vng vi hiu qu cao. Hn na s

tch cc, n lc sng to khng ch quy m tng DNNN m
phi c t chc thng nht trong c h thng DNNN trn c
s mt c ch qun l hiu qu, mt h thng c t chc
phn cng tt v mt th h doanh nhn ti gii trung thnh
vi cng cuc xy dng ch ngha x hi.
2. Mt s nh hng mang tnh nguyn tc i
vi qu trnh tip tc i mi t chc, qun l DNNN
trong thi gian ti
i hi IX ng Cng sn Vit Nam v nht l Ngh quyt
Hi ngh Trung ng 3 (kha IX) vt qua cuc tranh lun
gia cc quan im i x khc nhau i vi DNNN i
n mt s cc quan im c tnh nguyn tc nhm nh
hng qu trnh tip tc i mi t chc qun l DNNN trn
cc mt sau:
* Tip tc i mi DNNN l nhm nng cao vai tr v
sc mnh ca DNNN trong nn kinh t ch khng phi l
thu hp n cng nhanh cng tt. ng nht tr quan
im cho rng nhn nh coi DNNN l khng hiu qu l sai
lm. Thc t nhiu nc cho thy nu c t chc tt DNNN
thm ch c hiu qu di hn hn doanh nghip t nhn. Do
vy vn l phi tip tc tm kim con ng hon thin
c ch qun l DNNN pht huy c tt nht vai tr ca
n. Nhiu hng hon thin s c trin khai nh tch ti chnh
DNNN ra khi ti chnh cng, tng cng tnh cnh tranh cho
DNNN thng qua tch c quyn nh nc ra khi c quyn
DNNN, xa b bao cp cho DNNN cnh tranh, tng bc tnh
20
Lun vn tt nghip .
cc chi ph u vo... Mc tiu ca tng cng vai tr

DNNN l nng cao hiu qu, sc cnh tranh ca chng ch
khng thin v u t mi nh giai on trc. Phn u
Vit Nam khng ch c nhiu DNNN mnh, kinh doanh hiu
qu m cn c h thng DNNN mnh, to tim lc, c s cho
cc chnh sch ca nh nc v gip thnh phn kinh t nh nc gi vai tr ch o.
* Kin tr con ng i mi DNNN nht qun cc
nguyn tc ca kinh t th trng. T tng ca Ngh quyt
Trung ng 3 (IX) nhn mnh quyt tm t cc DNNN
trong mi trng cnh tranh t ch, t chu trch nhim v
kt qu sn xut kinh doanh. Kin quyt khng khng quay
tr li ch bao cp tp trung mc d kinh t th trng
c th nh hng n nhiu mt tiu cc cu DNNN. Bi
v ch t ch, t chu trch nhim l m hnh t chc
qun l du cn nhiu vn cn bn bc, hon thin nhng thc t t ra ph hp vi trnh lc lng sn xut
hin nay v mang li hiu qu cao hn thi k bao cp. Tuy
nhin i i vi m rng quyn t ch cho DNNN cn thit
k c ch kim tra, kim sot hiu qu nhm ngn chn
gii qun l DNNN i chch hng hoc li dng s hu nh
nc lm li cho c nhn.
* i mi DNNN phi theo hng to ra nn kinh t th trng thng nht trong cc DNNN khng tn ti nh b phn
c bit c lp v tch bit vi cc hnh thi doanh nghip
khc. Ngc li DNNN phi tch cc s dng cc hnh thc t
chc sn xut kinh doanh l sn phm ca kinh t th trng
21
Lun vn tt nghip .
nh cng ty c phn, cng ty trch nhim hu hn, tp on

kinh t... nhm va tn dng cc li th ca kinh t th trng,
va thng qua nhng hnh thc a dng khuyn khch,
nh hng cc doanh nghip thuc cc thnh phn kinh t
khc hng vo qu o x hi ch ngha. V th trong thi
gian ti ch trng a dng ha s hu trong DNNN vn l hng trng tm trong i mi, ci cch DNNN.
* i mi c ch qun l DNNN va phi hng ti cc mc
tiu chin lc do s la chn con ng x hi ch ngha quy
nh, va phi ch n cc cam kt hi nhp quc t v
khu vc m chng ta k kt. Do phm vi hnh ng
ca Nh nc khng cn rng ln nh trc kia, c ngha l khi
bt u m ca th trng trong nc, nh nc d c mun cng
khng th h tr DNNN nh trc. Do i mi DNNN phi hng ti hiu qu thc s nhm to c s tn ti vng chc cho
DNNN. Mt khc, Nh nc cng cn t chc sp xp li,
chuyn cc DNNN khng iu kin hot ng nh doanh
nghip tr v l cc t chc s nghip, phc v phc li x
hi trc tip. Lm nh vy mi to c mi trng kinh doanh
lnh mnh ng thi vn gi c s n nh x hi v to
tin cho tin b cc giai on sau.
II . Mt s gii php c bn tip tc i mi t chc qun
l DNNN Vit Nam
1. Tip tc t chc sp xp li DNNN

1.1. Tip tc cng c cc Tng Cng ty Nh nc
Tip tc cng c cc Tng Cng ty nh nc theo hai hng: Tp trung xy dng mt s Tp on kinh t mnh trn
22
Lun vn tt nghip .
c s sp xp v cng c cc Tng Cng ty nh nc hin

nay; chuyn i mt s Tng Cng ty nh nc theo m
hnh Cng ty m - Cng ty con.
*Xy dng mt s Tp on kinh t mnh:
Trn c s h thng cc Tng Cng ty nh nc hin nay
cn nghin cu chn la sp xp v cng c theo hng
xy dng mt s Tp on kinh t nh nc c sc mnh,
chim th phn ln i vi cc sn phm v dch v ch
yu trong nc, sc lm u tu cho nn kinh t quc
dn v c kh nng vn ln cnh tranh trn th trng nc
ngoi trong bi cnh hi nhp kinh t quc t.
thc hin c bin php ny cn c nhng nghin
cu c th, xc nh nhng ngnh ngh kinh t nht thit
cn phi xy dng cc Tp on kinh t nh nc, tin hnh
sp xp v chuyn i cc DNNN thnh vin ca cc Tng
Cng ty nh nc hin c trn c s quy hoch li ngnh ngh
cho ph hp vi yu cu khch quan ca SXKD, kin quyt xo
b tnh trng ct c, cc b trong cc B, Ngnh v cc a
phng.
Cc Tng Cng ty nh nc l ht nhn xy dng
thnh cc Tp on kinh t cn c k hoch pht trin di
hn ph hp vi chin lc pht trin kinh t x hi ca t nc
v ca cc ngnh ngh kinh doanh ca mnh.
* Chuyn mt s Tng Cng ty nh nc sang hot ng
theo m hnh Cng ty m- Cng ty con
Trc ht l thnh lp Cng ty u t ti chnh ca Tng
Cng ty nh nc vi vn nh nc chim t 51% n 100% vn
23
Lun vn tt nghip .
iu l ca Tng Cng ty hoc nh nc gi c phn chi

phi. Tng Cng ty vi t cch l Cng ty m thng qua Cng
ty u t ti chnh ca Tng Cng ty s u t vn vo cc
Cng ty con (l cc DNNN thnh vin v cc doanh nghip
khc khi cn thit). Tng Cng ty nh nc vi t cch l ch s
hu phn vn gp s c i din tham gia Hi ng qun tr
ca cc Cng ty con v chi phi, qun l hot ng ca cc
Cng ty con thng qua i din ca mnh.
1.2. Chuyn doanh nghip 100% vn nh nc
thnh Cng ty TNHH mt thnh vin
Trin khai thc hin ch trng chuyn cc DNNN 100%
vn nh nc thnh Cng ty TNHH mt thnh vin vi s chun
b cn thn chu o. Bi v y l qu trnh mi khng
ch i vi Vit Nam, m c th gii. Theo thng l kinh t,
cc nc kinh t th trng, cc doanh nghip mt ch thng c
trch nhim v hn. Tuy nhin do tnh cht ri ro qu ln i
vi ngi u t vo loi hnh cng ty trch nhim v hn, nn
gn y cc nc kinh t th trng bt u xut hin
cc doanh nghip mt ch nhng ng k trch nhim hu
hn.
Chuyn cc doanh nghip 100% vn Nh nc sang m
hnh Cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin s t c
hai mc tiu: 1) Tch mt bc su hn quyn t ch ti
chnh ca DNNN ra khi s vn hnh bnh thng ca ngn
sch, t tm cch nng cao hiu qu ca n; 2) Xc
nh r ch u t chnh l c quan u t vn v ra quyt
nh thnh lp, do xa b trit cung cch qun l
24
Lun vn tt nghip .
theo nhiu u mi, qu phn tn hin nay i vi DNNN.

Tuy nhin cng phi d tnh trc xu hng phn tn ti sn
thuc s hu nh nc thnh s hu cc cc nhm li ch khc
nhau. Mun vy cn hon thin nhanh chng lut v qun l
phn vn nh nc trong doanh nghip i i vi chin lc cn
b v phong tro ph tr tr, bo th, tham , tham
nhng trong i ng nhng nh qun l DNNN. Ngoi ra cn
y mnh tuyn truyn, o to li khng ch cho cn b
qun l doanh nghip, m ton dn ni chung nhm y
nhanh qu trnh chuyn i ny.
1.3. y mnh cng tc c phn ho DNNN
Cn tip tc y mnh hn na cng tc c phn ho
nhng DNNN m Nh nc khng cn nm gi 100% vn.
ng thi trin khai kin quyt vic giao, bn, khon kinh
doanh, cho thu, st nhp, gii th cc DNNN quy m nh,
thua l ko di khng c phn ho c v Nh nc khng cn
nm gi s dng c hiu qu ti sn nh nc, bo m
vic lm, thu nhp v quyn li hp php ca ngi lao ng.
Phng thc c phn ho phi c i mi ph hp vi
yu cu ca nn kinh t th trng. Cn nghin cu chuyn
vic nh gi ti sn nh hin nay sang bn u gi c
phiu cng khai trn th trng, trong gi tr quyn s
dng t cn c tnh vo gi tr ti sn c phn ho.
Ngoi ra cn c chnh sch khuyn khch cc doanh nghip
c phn ho s dng nhiu lao ng di d, ng thi cc c
quan nh nc cn tip tc to iu kin doanh nghip
sau c phn ho hot ng c hiu qu, khng b phn
25
Lun vn tt nghip .
bit i x. Cc Cng ty thnh vin ca cc Tng Cng ty

nh nc sau c phn ho nu nh nc c c phn chi phi
th vn l thnh vin ca Tng Cng ty.
2. Nhng bin php v i mi c ch, chnh
sch qun l i vi DNNN
to iu kin hon thin v php l nhm gip cho
DNNN hot ng thun li, c hiu qu, Nh nc cn sm r
sot, ban hnh nhng c ch, chnh sch cha hp l, tp
trung tho g cc vng mc trong vic hnh thnh ng b
cc th ch kinh t th trng vn, lao ng, t ai, a
c, thng tin.khoa hc cng ngh... theo cc ni dung sau
y:
1. Cn c c ch chnh sch ph hp DNNN
hot ng thun li v ph hp vi nn kinh t th trng, nhiu thnh phn theo nh hng XHCN
Trong nn kinh t th trng nhiu thnh phn, DNNN
ch khc vi cc doanh nghip khc ch vn l ca nh nc.
cc DNNN hot ng hiu qu cn to c ch DNNN
t ch huy ng c nhiu vn t nhiu ngun khc nhau
cng nh t ch s dng cc yu t sn xut khc. c bit
cn to lp mt mt bng php lut bnh ng cho tt c
mi loi hnh doanh nghip, khng c s phn bit i x
nhng khng cc doanh nghip khng chu s ch nh
ca php lut.
26
Lun vn tt nghip .
c bit cn to khung php l trao quyn ch

ng cao hn cho cc Tp on kinh t nh nc, cc Tng
Cng ty nh nc v cc DNNN ln.
Nh nc cn sm ban hnh cc ngh nh, quyt nh
giao quyn t ch cao hn cho cc DNNN c quyn
quyt nh v nhng vn sau y:
- nh hng kinh doanh theo quan h cung - cu trn th
trng, ph hp vi giy php v iu l Cng ty.
- Quyt nh v u t v chu trch nhim v hiu
qu u t.
- Quyn vay vn v la chn ngn hng vay vn
ph hp vi k hoch SXKD v d n u t ca doanh nghip,
khng b l thuc vo s ch nh v can thip hnh chnh
ca cc cp qun l nh nc.
- Quyn quyt nh tr lng, tr thng, phn phi v
trch lp cc qu t li nhun li sau khi hon thnh
ngha v vi nh nc.
Cn trao quyn cho hi ng qun tr ca cc Tng
Cng ty nh nc v cc Cng ty m c quyn tuyn chn,
b nhim v k hp ng thu Tng Gim c. Tng Gim
c khng nht thit phi l U vin Hi ng qun tr v
c quyn ngh Hi ng qun tr b nhim Ph
Tng Gim c, K ton trng v ph duyt b nhim Gim
c cc n v thnh vin l cc DNNN.
27
Lun vn tt nghip .
2. Cn c c ch chnh sch khuyn khch, to

ng lc mnh m i vi cn b qun l sn xut kinh
doanh v ngi lao ng trong cc DNNN
- i vi ngi lao ng (cng nhn, cn b k thut v
nghip v) cn c cc hnh thc khuyn khch v tin lng,
tin thng theo kt qu lao ng mc hp dn thu
ht c ngi lao ng gii, ng thi ngn chn hiu qu
hin tng ngi c chuyn mn gii ri b DNNN i lm cho cc
doanh nghip khc.
- i vi Gim c v cn b qun l cc cp cn c ch
khuyn khch bng mc lng thch hp, ng thi gn
tin thng vi hiu qu qun l kinh doanh (ch yu l cn c
vo t l li nhun). Vic iu tit thu nhp ch yu ch
thng qua thu thu nhp c nhn.
- ng thi vi cc hnh thc khuyn khch vt cht ni
trn vi ngi lao ng v cn b qun l cn c cc bin php
ch ti thch hp gn quyn li vi trch nhim. C cc
bin php kim tra v x pht thch hp i vi nhng ngi
c lm tri hoc gy ra thit hi kinh t cho DNNN.
* C ch, chnh sch c th nng cao hiu qu
hot ng ca cc DNNN hot ng cng ch.
Cc DNNN hot ng cng ch trong nhng lnh vc
quan trng trc tip phc v cho quc phng v an ninh cn
c quy nh ring v t chc hot ng v c ch chnh
sch thch hp nh chuyn t c ch cp vn sang c ch
t hng nh nc khuyn khch ngi lao ng v nng
cao hiu qu hot ng ca cc DNNN hot ng cng ch.
28
Lun vn tt nghip .
Cn ra sot li v thu hp ti a danh mc ngnh ngh

buc phi thnh lp cc DNNN hot ng cng ch. y mnh
cng tc x hi ho cc hot ng cng ch v khuyn khch
cc thnh phn kinh t khc tham gia cc hot ng cng
ch thuc nhng lnh vc nh nc khng cm nh xy dng
h tng c s, x l rc thi th... hoc t chc u thu
thc hin sn phm, dch v cng ch.
3. Nhng bin php v tng cng chc nng qun l
i vi DNNN
Xu hng i mi qun l l gim dn, tin ti xo b ch
ch qun ca cc B, cc Ngnh v Chnh quyn a phng i vi cc hot ng SXKD ca DNNN. Cc c quan
qun l nh nc cc cp khng can thip trc tip vo hot
ng SXKD ca DNNN m giao nhim v v quyn hn ny
cho Cng ty u t ti chnh nh nc thc hin thng qua i
din vn ch s hu DNNN. Cc c quan qun l nh nc
tp trung vo vic hoch nh chnh sch v m, chin lc
pht trin kinh t x hi, cng b cng khai cc d bo chin
lc, c ch, chnh sch nh hng cho cc doanh nghip
thuc tt c cc thnh phn kinh t hot ng c hiu qu
v pht trin. Nh nc to mi trng php l bnh ng,
thng thong cho cc doanh nghip thuc mi thnh phn
kinh t, m bo mi trng cnh tranh lnh mnh v hp tc
pht trin.
i vi cc DNNN, vic i mi tng cng chc nng
qun l nh nc cn theo hng to iu kin y v
ng b nhm nng cao hiu qu hot ng ca DNNN trn
29
Lun vn tt nghip .
c s to kh nng t ch, t chu trch nhim v SXKD.

Theo chc nng qun l nh nc cn c tng cng v ch
trng nhng ni dung sau:
- Tp trung vo vic xy dng hon thin khung php
l, ban hnh chnh sch, c ch qun l i vi cc loi
DNNN; ch o xy dng quy hoch tng th v chin lc
pht trin kinh t - x hi ca cc ngnh v a phng; xy
dng quy hoch o to i ng cn b qun l DNNN. Trong
th ch kinh t th trng theo nh hng XHCN, chc nng
c bn ca nh nc v kinh t l nh hng pht trin nn
kinh t thng qua vic xy dng chin lc, quy hoch, k
hoch v chnh sch; xy dng mi trng php l v kinh t
pht trin mnh m v lc lng sn xut, to mi iu
kin thun li cho cc ch th kinh t hot ng v cnh
tranh lnh mnh; xy dng quan h sn xut v phn phi
li ch mt cch hp l, thng qua vic s dng cc cng c
ngn sch, thu kho, tn dng...; thc hin tt vic kim
tra, kim sot cc hot ng kinh t theo ng php lut v
chnh sch.
- Tp trung ch o vic to lp v thc y pht trin
cc loi th trng to mi trng thun li cho hot ng
kinh doanh ca cc doanh nghip. Trong qu trnh hnh
thnh nn kinh t th trng theo nh hng XHCN, cn to
lp ng b cc loi th trng. Ngoi vic tip tc hon thin
nhng loi th trng v hng ho v dch v hin c, cn
pht trin nhanh th trng vn v tin t, th trng bt
ng sn, bao gm quyn s dng t theo quy nh ca
30
Lun vn tt nghip .
php lut, th trng sc lao ng, th trng cc loi dch v

khoa hc, cng ngh, sn phm tr tu, bo him, t vn.
Vic hon thin ng b cc loi th trng l yu cu khch
quan, bc thit, nhng cn c bc i thch hp nhm pht huy
mt tch cc v hn ch cc mt tiu cc, to ra s nng
ng, hiu qu cao, bn vng, cnh tranh lnh mnh. Phm
vi v c ch hot ng ca mi loi th trng cn c s qun
l thch hp ca Nh nc. Trong qun l kinh t, Nh nc cn
tng cng s dng hai loi cng c chnh l chnh sch, php
lut v thc lc ca kinh t nh nc thc hin chc nng
nh hng pht trin v iu tit kinh t, iu tit th trng. y l mi quan h gia Nh nc v th trng, trong
th trng hot ng theo quy lut khch quan nh gi c, cung
cu, cnh tranh ... Nh nc phi ch ng to iu kin cho
th trng hot ng lnh mnh v iu tit nhng khu,
nhng thi im cn thit bo m nh hng pht
trin.
Phi xy dng c h thng ti chnh - tin t vn
hnh theo nhng nguyn tc ca kinh t th trng, cng
khai, minh bch, theo ng php lut v phi tht s tr
thnh mch mu ca nn kinh t th trng theo nh hng
XHCN, tng bc hi nhp vi khu vc v quc t theo mt l
trnh ch ng. Cn c bit quan tm ch o vic xy
dng chin lc vay v tr n lun gi vng c tnh trng
ti chnh lnh mnh ca quc gia; qun l cht ch vic vay
v tr n ca cc DNNN vi yu cu phi bo m pht huy
hiu qu cc ngun vn vay, tr c n. Nh nc cn c mt l-
31
Lun vn tt nghip .
ng d tr ngoi t mc cn thit bo m an ton

cho cc dch v tr n n hn, d phng ng ph vi nhng
thm ht v cn cn thanh ton quc t v nhng bin
ng bt thng ca th trng ti chnh, tin t c trong v
ngoi nc.
- Xy dng v ban hnh cc chnh sch khuyn khch
vic nghin cu v ng dng tin b k thut - cng ngh
vo SXKD; to iu kin thun li v h tr cho cc doanh
nghip i mi cng ngh, p dng cng ngh cao, cng
ngh sch, to ra sn phm c sc cnh tranh cao trn th trng trong nc v quc t.
4. i mi t chc c s ng ti DNNN
Tng cng v i mi t chc c s ng v phng
thc lnh o ca ng ti DNNN s l c s tng cng hiu
lc qun l v nng cao hiu qu hot ng ca DNNN. Thc
t cho thy DNNN no c ng b vng mnh, ng vin gng mu, lnh o doanh nghip v ng u on kt nht
tr th lun chp hnh php lut nghim chnh, pht
huy c tnh dn ch, khch l c tinh thn lao ng sng
to ca tp th v SXKD c hiu qu.
Trong cc Tp on kinh t Nh nc v cc Tng Cng
ty Nh nc cn sm nghin cu khng nh m hnh t chc
ng thng nht trong ton Tp on v Tng Cng ty,
m bo s lnh o thng nht v ton din ca ng. Cn
nghin cu thc hin ch B th ng u Tng Cng ty
ng thi lm ch tch Hi ng qun tr, mt s ng u
vin ng thi tham gia Hi ng qun tr ph hp thm
32
Lun vn tt nghip .
quyn ca cp u ng trong vic quyt nh v nhn s

v
nhng
vn
ln
trong
SXKD
ca
Tng
Cng ty.
Cc tp on kinh t v Tng Cng ty nh nc thng c
cc doanh nghip thnh vin hot ng nhiu a phng,
thm ch c c chi nhnh nc ngoi, nhu cu cn c t
chc ng thng nht l rt cn thit. Vi m hnh t chc
ng hin nay hu ht cc Tng Cng ty nh nc, th t
chc ng ca Vn phng cc Tng Cng ty nh nc khng tng ng (ng cp) vi cp chnh quyn Tng Cng ty; t
chc ng ca cc n v thnh vin ca cc Tng Cng ty
nh nc li trc thuc cc ng b a phng, gy kh khn
cho cng tc ng ti cc Tng Cng ty nh nc. Hin nay
nhiu Tng Cng ty nh nc vic ch o thng nht ca
ng v nhiu mt cng tc quan trng cn b hn ch nh:
cng tc xy dng v trin khai chin lc pht trin kinh t
x hi ca ng, cng tc thc hin nhim v chuyn mn
trong SXKD, cng tc quy hach v o to cn b .... cn
nghin cu m hnh ng b ca cc n v thnh vin trc
thuc ng b ca Tng Cng ty nh nc v hot ng phi
thuc vi cc ng b a phng trong cc mt cng tc lin
quan n a phng kin ngh m hnh thch hp vi
B Chnh tr, Ban Chp hnh Trung ng ng.
3. Mt s kin ngh nhm ci thin iu kin hot ng
cho DNNN
1) Cn t chc nghin cu l trnh v tin hnh ng

b vic gin dn s can thip qun l qu su vo cng tc
33
Lun vn tt nghip .
t chc SXKD, tin ti xo b hn c ch hnh chnh ch

qun, ng thi tng cng chc nng qun l nh nc ca cc
cp c quan qun l nh nc cc B, Ngnh v U ban
Nhn dn tnh (thnh ph) i vi cc DNNN. Chuyn giao
chc trch i din ch s hu cho cc i din s hu nh
nc ti cc DNNN nh Hi ng qun tr hoc Cng ty u t
ti chnh
2) Cn c ch trng, c ch hp l v cc bin php ch
o kin quyt c th tp trung mi ngun lc t cc
Tng cng ty nh nc v cc DNNN ang thuc qun l ca
nhiu b, Ngnh v cc a phng nhm xy dng mt s
Tp on kinh t mnh khng nhng lm u tu cho ton
b nn kinh t quc dn m cn sc cnh tranh trn th
trng Th gii. Hin nay, trong bi cnh tin trnh hi nhp
kinh t quc t ca nc ta, yu cu rt cp bch l phi tp
hp c mi lc lng hin c, trnh tnh trng cc b , ct c
cc b, Ngnh, a phng.
3) Cn nhanh chng i mi cng tc cn b, coi cng
tc cn b l then cht ca s nghip i mi. Trc ht phi
ch o vic xy dng v trin khai thc hin chin lc cn
b qun l chuyn nghip v quy hoch cn b cho cc DNNN
c tnh khoa hc v thc tin. Hiin nay cc cp, cc
ngnh, cc a phng vn cn tnh trng ch xy dng quy
hoch cn b chiu l, khng c chng trnh o to bi
bn v v vy cng tc la chn, b nhim cn b thng l
b ng, cn b c b nhim khng p ng hon ton
34
Lun vn tt nghip .
tiu chun ra v khng ph hp vi quy hoch cn b

c.
4) Cn sm hon thin c ch b nhim cc cp lnh
o cao nht ca cc Tp on kinh t v cc Tng cng ty
nh nc thng qua quy hoch chn la, thi tuyn c c
nhng ngi thc s tm huyt, c nng lc, trnh ph
hp ng chuyn mn v c phm cht xng ng vi cng
v. Ch tch Hi ng qun tr v cc thnh vin Hi ng
qun tr ca cc Tng cng ty nh nc (hoc cc DNNN).
Giao quyn cho Hi ng qun tr ca cc Tng cng ty nh
nc k hp ng thu Tng Gim c sau khi t chc thi
tuyn. Tng Gim c khng nht thit l U vin Hi ng
qun tr ca Tng Cng ty, cc chc v Ph Tng Gim c,
K ton trng, U vin Ban kim sot ca Tng Cng ty, U
vin Hi ng qun tr cc n v thnh vin do Hi ng
qun tr s b nhim sau khi tham kho ngh ca Tng
Gim c; Gim c cc n v thnh vin ca Tng Cng
ty do Hi ng qun tr ca cc n v thnh vin hoc
Tng Gim c b nhim sau khi c Hi ng qun tr
Tng Cng ty chp thun; cc cp lnh o, qun l iu
hnh khc do Tng Gim c hoc ngi c Tng Gim
c u quyn (phn cp) b nhim.
Vi c ch b nhim cn b nh vy s thng nht quyn
t chc, iu hnh cc Tng cng ty nh nc v mt mi,
lm r quyn hn v trch nhim ca ngi c Nh nc b
nhim, tng cng hiu lc cho cng tc qun l, iu hnh
35
Lun vn tt nghip .
ca cc Tng Cng ty. Ngoi ra cn nhanh chng c c ch ,

chnh sch tin lng, tin thng v cc khuyn khch vt
cht kh cho cp lnh o cao nht ca DNNN (Hi ng
qun tr, Gim c) gn lin vi hiu qu hot ng ca
DNNN. ng thi cng xc nh r rng trch nhim php l
v cc hnh thc x l k lut tng ng vi cc sai phm nu
c. U quyn cho cp lnh o cao nht ca DNNN quyt
nh vic tr lng, tr thng v cc khuyn khch vt cht
cho cn b qun l iu hnh v ngi lao ng trong cc
DNNN.
5) Cn nhanh chng nghin cu i mi, b xung, iu
chnh c cu t chc ng ti cc DNNN, c bit l cc t
chc ng ca cc Tp on kinh t ca cc Tng cng ty
nh nc c c m hnh t chc ng thng nht, tng
ng vi h thng t chc quyn lc ca DNNN, ph hp vi yu
cu i mi v thc tin hin nay. Trc ht cn gii quyt
cho c mi quan h gia ng vi Chnh quyn trong hot
ng ca cc DNNN. T chc ng trong DNNN phi c
cng c c nng lc thc hin c chc nng, nhim v
lnh o chnh tr , t tng v t chc. T chc ng phi
nm vng hnh ng ca ng vin c bit l phm
cht o c, lnh o ng vin hon thnh nhim v
chuyn mn c phn cng; thc hin vai tr gim st, kim
tra, gi vng n np sinh hot, ph bnh v t ph qun
l ng vin v gi gn s on kt ni b trong ng, chp
hnh nghim chnh iu l, k cng ca ng v php lut
nh nc.
36
Lun vn tt nghip .
Kt lun
Trong hn hai mi nm thc hin i mi, t nc ta
t c nhng kt qu ng k nh nhng c gng
khng mt mi trong s nghip mi nn kinh t quc
dn trong c bit l cng tc i mi t chc qun l
nhm nng cao hiu qu SXKD ca DNNN. Nh vy, chng ta
vt qua c khng hong kinh t - x hi, a nn kinh t
lin tc tng trng vi tc cao. n nay chng ta c
nhng bc chuyn mnh v quan h sn xut, hnh thnh
dn nn kinh t th trng nh hng XHCN vi nhiu hnh
thc s hu, nhiu thnh phn kinh t cng tn ti, ang
hot ng c hiu qu. Nh Ngh quyt Hi ngh ln th 3
Ban chp hnh Trung ng khng nh Trong bi cnh th
gii c nhiu din bin phc tp v nn kinh t cn nhiu
kh khn gay gt, DNNN vt qua c nhiu th thch,
ng vng v khng ngng pht trin, gp phn quan trng
vo thnh tu to ln ca s nghip i mi v pht trin t
nc, a nc ta ra khi khng hong kinh t - x hi, chuyn
sang thi k y mnh cng nghip ho, hin i ho theo
nh hng XHCN
Vic i mi t chc qun l nng cao hot ng
ca cc DNNN , ang v s l nhng ch chnh trong
bc ng pht trin i ln ca nn kinh t nc ta. Thng
xuyn nghin cu, kho st thc trng hot ng ca DNNN
nc ta trong tng thi k nm bt c vn v kp
thi ra gii php ph hp vi phng hng pht trin ca
37
Lun vn tt nghip .
DNNN ta trong thi k i mi l rt cn thit. Nhng phng

hng gii php tip tc i mi t chc qun l nu trong
lun vn nhm nng cao hiu qu ca DNNN Vit Nam c
th cha y , cn phi tip tc nghin cu hon thin
thm. Song, chng ti hy vng nhng tm ti nghin cu
trong lun vn s ng gp ting ni vo qu trnh ci cch,
nng cao hiu qu hot ng ca DNNN trong thi gian ti.
Ti liu tham kho
1. ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu
ton quc ln th IX, 2001.
2. ng Cng sn Vit Nam: Ngh quyt Hi ngh ln
th ba, Ban Chp hnh Trung ng ng kho IX, nm 2001.
3. Ch th ca Th tng Chnh ph s 20/1998/CT-TTg
ngy 21/4/1998.
4. Kinh t hc pht trin, Nxb CTQG., H Ni, 2002.
5. Gio trnh Qun l kinh t, Nxb CTQG., H Ni 2001.
6. C phn ho cc doanh nghip nh nc Vit Nam.
PGS.PTS. Hong Cng Thi, PGS. Phng Th oan_ Vin khoa
hc ti chnh, nh xut bn thng k, 1994.
7. Nng cao hiu qu sp xp v i mi DNNN GS.TSKH. To Hu Phng, Tp ch Cng sn s 7 (3/2002).
8. Ngh nh 52/2002/N-CP ngy 14/9/2002 v vic
c phn ho cc DNNN.
chuyn DNNN thnh cng ty trch nhim hu hn mt thnh
vin.
giao, bn, khon, cho thu DNNN.
38
Lun vn tt nghip .
11. . Ngh nh 44/1998/N-CP ngy 29/6/1998 v vic

c phn ho kt hp vi phng n tng th sp xp li
DNNN.
12. Lut DNNN, 1995.
13. Lut doanh nghip 1999.
14. Tng quan khoa hc, ti cp b nm 1999 2000, hc vin chnh tr quc gia H Ch Minh _ H Ni ,
2001.
15. Ti liu hc tp nghin cu Ngh quyt Hi ngh ln
th ba, Ban Chp hnh Trung ng ng kho IX, Ban T tng
Vn ho Trung ng, Nxb CTQG., H Ni, 2001.
39

Nước Ta Khẳng Định Vai Trò Trên Thị Trường

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Nước Ta Khẳng Định Vai Trò Trên Thị Trường

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Lun vn tt nghip .

nc thi gian qua c nhiu, song cha phi kt

1. Nhng thnh tu.

2001 cc DNNN ng gp 39,2% tng thu ngn sch Nh

DNNN m cn ca c h thng cc doanh nghip trong nn

phm ng (km, mt phm cht)... Chc chn s l

193.796 t VND, chim 36,8% tng gi tr ti sn thc t

vt t, hng ho tn kho, hng ho ng khng cn dng,

loi ti sn vt t, hng ho ng khng cn dng, hng ho

- V vic bo ton vn: n u nm 2000, tng vn

nhn ny, trn c s nghin cu nhng bin php hu

tp trung v hng n nng cao hiu qu hot ng DNNN

ng b, qu trnh x l cn ko di, khng dt im. c

Mt phn hu qu ca c ch ch qun gy cho cc

DNNN l 41.807 ngi, chim 6,08% s lao ng hin c;

1. Thi c v thch thc i vi DNNN Vit Nam.

to u th cho cc DNNN hn cc loi hnh doanh nghip

nhng ngnh ny c biu hin kh tiu th. Mc thu nhp

DNNN s kh c th tr vng vi hiu qu cao. Hn na s

cc chi ph u vo... Mc tiu ca tng cng vai tr

nh cng ty c phn, cng ty trch nhim hu hn, tp on

1. Tip tc t chc sp xp li DNNN

c s sp xp v cng c cc Tng Cng ty nh nc hin

iu l ca Tng Cng ty hoc nh nc gi c phn chi

theo nhiu u mi, qu phn tn hin nay i vi DNNN.

bit i x. Cc Cng ty thnh vin ca cc Tng Cng ty

c bit cn to khung php l trao quyn ch

2. Cn c c ch chnh sch khuyn khch, to

Cn ra sot li v thu hp ti a danh mc ngnh ngh

c s to kh nng t ch, t chu trch nhim v SXKD.

php lut, th trng sc lao ng, th trng cc loi dch v

ng d tr ngoi t mc cn thit bo m an ton

quyn ca cp u ng trong vic quyt nh v nhn s

1) Cn t chc nghin cu l trnh v tin hnh ng

t chc SXKD, tin ti xo b hn c ch hnh chnh ch

tiu chun ra v khng ph hp vi quy hoch cn b

ca cc Tng Cng ty. Ngoi ra cn nhanh chng c c ch ,

DNNN ta trong thi k i mi l rt cn thit. Nhng phng

11. . Ngh nh 44/1998/N-CP ngy 29/6/1998 v vic

You might also like