Trung tm pht trin cng ngh vit - Nht

---------------------------------

Gii thiu
Cng ngh Vi sinh vt hu hiu EM
(EFFective microorganisms)

H Ni, 2014
1

Gii thiu chung

I- Khi nim v vi sinh vt hu hiu EM

Vi sinh vt hu hiu- Effective microorganisms (EM) l tp hp cc loi vi sinh vt c
ch (vi khun quang hp, vi khun lactic, nm men, x khun, nm mc), sng cng sinh
trong cng mi trng. C th p dng chng nh l mt cht cy nhm tng cng tnh a
dng vi sinh vt t, b xung cc vi sinh vt c ch vo mi trng t nhin, gim thiu s
nhim mi trng do cc vi sinh vt c hi gy ra. Kt qu l c th ci thin cht lng
v lm tt t, chng bnh do vi sinh vt v tng cng hiu qu ca vic s dng cht hu
c ca cy trng.
Cng ngh EM do Gio s-Tin s Teruo Higa-Trng i hc Tng hp Ruykyus,
Okinawa, Nht Bn sng to ra v c p dng vo thc tin vo u nm 1980. ng
kin tr u tranh cho quan im m rng cc ch phm sinh hc, gim thiu tin ti y
li vic s dng phn bn ho hc, thuc tr su, tr bnh bng ho hc.

II- Thnh phn v qu trnh hot ng ca cc vi sinh vt trong ch

phm EM
Trong ch phm EM c khong 80 loi vi sinh vt c k kh v him kh thuc 10 chi
khc nhau. Chng bao gm cc vi khun quang hp (tng hp ra cht hu c t CO2 v
H20), vi khun c nh Nit (s dng cht hu c ca vi khun quang hp chuyn N2
trong khng kh thnh cc hp cht Nit), x khun (sn sinh cht khng sinh c ch vi
sinh vt gy bnh v phn gii cht hu c), vi khun lactic (chuyn ho thc n kh tiu
thnh thc n d tiu), nm men (sn sinh vitamin v cc axit amin). Cc vi sinh vt trong
ch phm EM to ra mt h thng vi sinh thi vi nhau, chng h tr ln nhau, cng sinh
trng v pht trin.
1-Vi khun quang hp
Vi khun quang hp l nhm vi khun t dng quang nng c kh nng s dng nng
lng nh sng mt tri chuyn thnh nng lng ho hc trong cc lin kt cao nng ca
c th. Nng lng ny c dng ng ho CO2 trong khng kh to nn cht hu c.
Vi khun quang hp c sc t quang hp trong t bo nhng sc t quang hp vi khun
khng phi Clorofil nh cy xanh m bao gm nhiu loi khc nhau nh
Bacteriochlorofil a, b, c, e, g...mi loi c mt ph hp th nh sng ring.
Vi khun quang hp chim t l ln nht trong ch phm EM v n cng gi vai tr
ch o trong qu trnh hot ng. Vi khun quang hp tng hp nn cc cht c li nh
axit amin, hormon sinh trng, ng v cc cht hot ng sinh hc khc. Tt c chng
thc y cho s sinh trng, pht trin cu thc vt do qu trnh hp th trc tip vo c
th. Mt khc cc sn phm trao i cht ca vi khun quang hp ng thi cng l cht
dinh dng cho cc vi sinh vt t khc. Nh vy vi khun quang hp c b xung trong
t pht trin tt s gp phn vo qu trnh thc y cc vi sinh vt pht trin v lm tng
thm hiu qu hot ng ca vi sinh vt . V d: vi khun quang hp tng hp nn
axit amin l hp cht nit lm cht nn cho nm VA (Vesiccular Abuscula) trong vng r
ca thc vt pht trin. Nm VA c tc dng ln trong vic ho tan photpho cho cy hp
th, ng thi cng tham gia tng cng kh nng c nh nit cng vi vi khun c nh
m cho cc cy h u.
2-Vi khun Lactic
Vi khun Lactic thuc vi khun Gram (+) khng to bo t, hu ht khng di ng, c
hnh thi khc nhau. Vi khun lactic ln men k kh bt buc, tuy nhin chng cng c th
sinh trng c l khi c mt O2 l vi khun sng t k kh ti vi hiu kh. Vi khun
lactic thu nhn nng lng nh qu trnh phn gii k kh ng, hyrat cacbon vi s tch
lu axit lactic trong mi trng. Ngi ta ng dng qu trnh ln men lactic rt rng ri
ch bin thc n chua, chua thc n cho gia sc, sn xut axit lactic. Chnh v vy vi
khun lactic c a vo ch phm EM vi mc ch ch yu chuyn ho thc n kh
tiu thnh thc n d tiu. Sau y l nhng hot ng ca vi khun lactic trong ch phm
EM.
- Chuyn ho cc thc n kh tiu thnh thc n d tiu
2

- Vi khun lactic sinh axit lactic, l cht kh trng mnh, n tiu dit cc vi sinh vt c
hi v lm tng s phn hu ca cc cht hu c.
- Vi khun lactic lm tng s phn ct cc hp cht hu c nh xenlluloza sau ln
men chng m khng gy nh hng c hi no t cc cht hu c khng phn hu.
- Vi khun lactic c kh nng tiu dit s hot ng v truyn ging, ca Fusarium, l
loi gy bnh cho ma mng (nh lm yu cy trng, gia tng mm bnh)
3-X khun
X khun l loi trung gian gia vi khun v nm thuc nhm Prokaryota. a s x
khun c cu to dng si, si lin kt vi nhau to thnh khun lc phn nhnh phc tp
nhng ton b h si ch l mt t bo c nhiu nhnh, khng c vch ngn ngang. X
khun l nhm vi sinh vt phn b rng ri trong t v trong ch phm EM (sau vi khun
v nm). Chng tham gia vo qu trnh phn gii cc hp cht hu c trong t nh
xenlluloza, tinh bt, gp phn khp kn vng tun hon vt cht trong t nhin. Do c tnh
ny nn ch phm EM cn c ng dng trong qu trnh ch bin phn hu rc. X
khun cn sn sinh ra cc cht khng sinh t qu trnh trao i cht ca vi khun quang
hp v cc cht hu c trong mi trng. Cht khng sinh ny c tc dng dit nm v vi
khun gy hi.
4- Nm men
Nm men thuc vi nm, c cu trc n bo. Nm men tham gia vo cc qu trnh
chuyn ho vt cht, phn hu cc cht hu c trong t. Nm men cn tng hp cc cht
khng sinh c ch cho s sinh trng ca cy trng t axit amin v ng c to thnh
trong qu trnh trao i cht ca vi khun quang hp. Cc cht c hot tnh sinh hc nh
hocmon v enzym do nm men to ra thc y t bo hot ng v phn nhnh r cy.
Nhng cht c to thnh trong qu trnh trao i cht th li l ngun dinh dng cho
cc vi sinh vt hu hiu khc nh vi khun lactic v x khun.
Ngoi cc hot tnh sinh l, bn thn t bo nm men c rt nhiu loi vitamin v cc
axit amin, c bit l cc axit amin khng thay th. Do c tnh ny nn ch phm EM cn
dng b xung cng vi thc n cho gia sc to nng sut cao.
5- Nm si
C th nm si a bo c cu to hnh si phn nhnh, to thnh mt h si chng cht
pht trin rt nhanh gi l khun ti th hay h si nm. Nm si cn gi l nm sn sinh
men cng tham gia vo qu trnh chuyn ho vt cht trong t cng vi cc vi sinh vt
khc. Nm sn sinh men nh Aspergillus, Pennicillium nhanh chng phn hu cht hu c
to alcol, este v cht khng sinh. Do vy chng c th kh c mi hi ca rc, nc
thi, kh c cht c v bo v khi s ph hoi ca su b v rui nhng.

III- Hot ng tng hp ca cc vi sinh vt trong ch phm EM

Mi loi vi sinh vt trong ch phm EM c mt chc nng hot ng ring ca chng.
Cc vi sinh vt ny l cc vi sinh vt c li cng chung sng trong mt mi trng, chng
sng cng sinh vi nhau, cng h tr nhau do vy hiu qu hot ng tng hp ca ch
phm EM c tng ln rt nhiu.
Trong ch phm EM, loi vi sinh vt hot ng ch cht l vi khun quang hp. Sn
phm ca qu trnh trao i vi khun quang hp li l ngun dinh dng cho cc vi sinh
vt khc nh vi khun lactic v x khun. Mt khc vi khun quang hp cng s dng cc
cht do vi sinh vt khc sn sinh ra. Hin tng ny l Cng tn ti v h tr cho nhau
EM s dng cc cht hot ng do r cy tit ra cho s tng trng nh cc hydrat
cacbon, axit amin, axit nucleic, cc vitamin v hormon l cc cht d hp th cho cy.
Chnh v th cy xanh pht trin tt trong nhng vng t c EM.

IV- Hiu qu tc dng ca EM

Tt c cc bin php canh tc (cy xi, phn bn, ch nc, lun canh cy trng)
u c nh hng trc tip v su sc n s pht trin ca vi sinh vt trong t, t nh
hng trc tip n qu trnh hot ng sinh hc. C th l qu trnh chuyn ho cc cht
hu c v v c trong t, qu trnh hnh thnh mn v kt cu t. Nhng yu t ny nh
3

hng trc tip n cy trng. Bi vy vic nghin cu t sao cho thch hp vi nng sut
cy trng khng th b qua yu t sinh hc t.
Vic s dng cc loi thuc tr su, dit c gy tc ng c hi i vi vi sinh vt cng
nh h sinh thi t. Ch phm EM c tng hp t cc vi sinh vt c ch lm phng
tin ci to t trng, tr kh cc loi bnh v ci thin hiu qu s dng cc cht hu
c trong t.
Mt s hiu qu tc ng ca EM:
- B sung vi sinh vt cho t;
- Ci thin mi trng l, ha, sinh ca t v tiu dit tc nhn gy bnh, su hi
trong t;
- X l rc thi, kh mi hi ca rc, nc thi;
- Tng nng sut, cht lng cy trng, vt nui;
- Tng hiu lc s dng cc cht hu c lm phn bn.
Cc ch phm dn xut ca EM v cch ch to

1. Dung dch EM gc (gi l EM1)

-

Dung dch EM gc l cht lng c mu nu vng vi mi d chu, nm c v

chua ngt. pH < 3,5;
Nu dung dch c mi thi, hoc pH > 4,0 th c coi l EM hng v khng
dng dc;
Bo qun EM1 nhit bnh thng, n nh, trnh nh sng trc tip ca
mt tri. Thi gian bo qun t 6 thng n 1 nm;
Dung dch EM gc thng c s dng ch to ra cc ch phm dn xut
khc.
Nu thy trn b mt c lp vng mng mu trng khi bo qun, lp VSV ny
khng c hi v khng nh hng g n cht lng sn phm.
Hin nay trn th gii c nhiu ch phm vi sinh, nhng ch c ch phm EM-1
mang logo mu xanh c t chc EMRO Nht bn ng k bn quyn
mi nc mi l sn phm chnh thng do Gio s Tin s Teruo Higa
Okinawa, Nht bn pht minh ra c EMRO m bo m thi.

2. Dung dch EM th cp.

Dung dch EM th cp l ch phm c ch to bng qu trnh ln men k kh t
EM1. Qu trnh pha ch EM th cp nh sau:
Nguyn liu
Nc
EM gc
R ng
Pha ch:

Lng s dng
100 lt
5 lt
5 lt
(hoc 5kg ng nu)

1. Trn u r ng vi nc v EM1.
2. hn hp vo can nha hoc thng cha bng nha c nt y cht
(khng nn dng chai thu tinh ng hn hp trn) v bo qun nhit
bnh thng, t ni mt trnh nh sng mt tri chiu trc tip.
3. EM th cp c th dng c khi pH < 4,0 sau khi ln men k kh t 510 ngy ( tu nhit mi trng).

S dng EM th cp:
EM th cp c s dng cng nhanh cng tt. Tuy nhin theo yu cu c th bo
qun EM th cp trong can nha kn, t ni mt trong vng 30 ngy.
Ch :
4

Khng c nhn EM cp 3 t dung dch EM th cp v nh vy s d b tp nhim.

S cn bng vi sinh vt thay i v hiu qu s b mt.

3. Chit sut cy trng ln men bng EM (EM F.P.E Fermented plant

extract)
Chit sut cy trng ln men EM bng cch s dng cc loi thc vt v EM1. EM
F.P.E bao gm axit hu c, cht hot ng sinh hc, khong cht v cc cht hu c c li
khc t thc vt. Chi ph sn xut ca EM F.P.E l rt thp bi v ch cn s dng cc loi
thc vt trong qu trnh ny.
Cng thc c bn pha ch EM F.P.E:
Nguyn liu :
Cc loi thc vt (cht on)*1
Nc *2
R ng *3
EM1 *4

14 lt (2-3kg)
14 lt
420ml
420ml

*1: S dng c c mi hng mnh nh cy ngi cu, bc h v mt s loi cy c gi tr y

hc tng hiu qu. Qu cn xanh khi ta cnh v cnh non c th kt hp s dng. S
dng cc loi cy c khc nhau cn c khuyn khch tng cht hot ng sinh hc v
a dng vi sinh vt. C nn ct vo bui sng.
*2: Nc dng cht lng tt. C th dng mt lng nh nc bin vi t l 0,1% rt c
ch cung cp thm khong cht cho cy trng.
*3: R ng chim 3% tng lng nc.
*4: EM chim 3% tng lng nc.
Qu trnh pha ch EM F.P.E nh sau:
1. C c cht nh thnh on (t 2-5cm) ri cho vo thng.
2. Ho EM1 v r ng vo nc sau dung dch vo thng cha c.
3. y thng cha bng ti nilon en.
4. t ln nilon mt vt nng nn c xung. Trong thi gian cn thn khng
cho khng kh vo thng cha v y np thng li.
5. Bo qun thng cha ni m (t 25-300C) v trnh nh nng mt tri.
6. Qu trnh ln men bt u v gas s hnh thnh trong khong t 5-10 ngy. Qu
trnh ny ph thuc vo nhit mi trng.
7. o trn c trong thng thng xuyn x gas.
Bo qun EM F.P.E
EM F.P.E c th s dng c khi pH ca dung dch < 4,0. Lc EM F.P.E bng
vi lc sau ng vo chai hoc can nha y kn.
EM F.P.E cn c bo qun ni ti, mt, c nhit n nh. Khng nn bo
qun trong t lnh hoc ni c nh nng xuyn vo. EM F.P.E c th s dng trong vng 3
thng.
S dng EM F.P.E:
C nhiu cch s dng EM F.P.E:
1. Ti vo t theo t l pha long 1:100-500 ( vi cy con 1:500-1,000) bng bnh
ti, bnh bm hoc nh git vo h thng ti tiu thu li.
2. Phun t cy trng vi t l pha long 1:100-500 ( vi cy con 1:500-1,000)
p dng EM F.P.E c bt u ngay t u v, trc khi c su hi v dch bnh nh
l mt bin php phng nga bnh. Nn phun u n vo bui sng hoc sau cn ma.
Hiu qu ca EM F.P.E cn c tng cng hn nu dng phi hp vi EM5 theo t l
50/50 (* Chi tit s dng EM5 s c trnh by phn sau).
Trong trng hp nu c su bnh xut hin, cn phun EM FPE hng ngy vi nng
cao hn (1:50-100) cho n khi khc phc hin tng ny.
Bnh thng nn phun EM F.P.E t 1-2 ln/ tun trc tip ln cy trng. Phun EM
F.P.E thng xuyn m bo cy trng pht trin kho mnh.

4. Dung dch EM5:

5

EM5 l cht ngn nga, xua ui cn trng, su hi, khng phi ho cht c.
Thng thng n c phun ln cy vi nng 1/ 500-1/ 1000 pha long vi nc.
Chun b EM5:
tng hiu qu ca EM, cn cho thm nhiu cht hu c c hm lng cht
chng xy ho (v d: ti, t, cy l hi, l nm, hoa qu xanh, c ho tho v cc cy c
gi tr y hc cao....). Khi s dng cc loi vt liu ny cn phi bm nh hoc xay nghin
trc khi iu ch.
Nc *1
600ml
R ng
100ml
Dm *2
100ml
Ru *3
100ml
EM1
100ml
*1: Nc tt nht l nc sch, nc ngm, hoc nc my kh clo.
*2: Dm t nhin tt hn l dm ho hc.
*3: Ru Whiskey hoc cn.
Nguyn liu:

Phng php pha ch:

1. Trn r ng vi nc, ch ho tan r ng hon ton. C th s dng nc
m ho tan nhanh r ng.
2. dm, ru (hoc cn pha long), sau cho EM1.
3. Rt dung dch hn hp vo can nha (hoc thng) y nt kn. y can duy
tr iu kin k kh. Cc cy, c, qu c xay nghin nh cho vo can nha (nu
mun).
4. Bo qun ni m (25-300C), trnh nh sng mt tri chiu vo.
5. Khi thng cha c nhiu kh ln men, thng xuyn m np x gas, sau ng
cht li nh c.
EM5 c th s dng khi gas khng cn sinh ra na. EM5 c cht lng tt khi cho mi
thm, ngt (mi ester/ ru).
Bo qun:
EM5 cn c bo qun ni ti, mt, c nhit n nh, ng nht. Nu s dng
cy c th phi lc trc khi cho vo bo qun. Khng c bo qun trong t lnh hoc
di nh nng mt tri. EM5 s dng trong vng 3 thng sau khi pha ch.
S dng EM5:
- tang kh nng chng su bnh EM5 c pha long trong nc theo t l
1/100-500 ( vi cy con 1:500-1,000) phun t cy. Bt u phun sau khi ny mm,
trc khi su bnh xut hin, nn phun EM5 thng xuyn, tt nht l vo bui sng hoc
sau khi ma to.
- kh mi hi phun EM5 vi t l pha long 1:100.

5- Bokashi

Cc nguyn liu c bn lm Bokashi:

Bokashi c lm bng hu ht cc vt liu hu c. Mt s v d v vt liu hu c
t thc vt v ng vt nh sau:
+/ Vt liu t thc vt:
Cm go, ng, la m, bt ng, v tru, v , rm, r, bnh du, v ht bng, bn
p, b ma, b c ci, c bm on, mn ca, s da, cht thi sau thu hoch nh v qu
trong cng nghip thc phm), c bin kh.
+/ Vt liu t ph thi ca ng vt:
Bt c, bt xng, phn bt k ca loi gia sc no, ph thi t cng nghip ch
bin tht, v cua, gia sc cht.
+/ Loi vt liu khc c th c dng l rc thi nh bp.
Ni chung khi lm Bokashi, tt nht l phi cn bng gia vt liu t thc vt v vt
liu t ng vt theo t l 1 3: 1. Tuy nghin, cm c coi l thnh phn quan trng ca
Bokashi bi v n cha hm lng dinh dng cao cho vi sinh vt.
6

Chun b Bokashi:
Bokashi c phn loi theo thnh phn. Tuy nhin loi Bokashi c bn bao gm
nhng thnh phn sau:
Cm go
100lt
EM1
500ml
R ung *1
500ml
Nc *2
10 lt
*1: Nu bn khng c r ng, c th dng bt k loi ng no. Mt s vt liu c th
s dng gm ng th, nc vt hoa qu v nc thi ca cng nghip ru.
*2: Nc sch khng cha cc cht dit khun nh clo. Lng nc cn thm vo s
ph thuc vo m ca vt liu s dng. Lng nc va phi lm m vt liu
khng b qu t hoc qu kh.
Bokashi k kh:

Ho tan r ng vi nc m theo t l 5/100 sau cho EM1 vo dung dch r

ng va iu ch. Rt dung dch EM vo cht hu c v trn u. Ch rt t t v trn
u trong khi va kim tra m. Khng c rt qu nhiu lm tha nc. m cn
t 30-40%, bn c th kim tra bng cch dng tay nm. Khi dng tay nm n, cn gi
nguyn mt khi khng b ti ra. Tuy nhin khi ng vo n d dng ti ra ngay.
Cho hn hp vo ti kn gi li khng cho khng kh vo (v d bao giy hoc ti
nha en). t ti vo mt ti nilon khc chng khng kh i vo. Buc cht ming
ti duy tr iu kin k kh. Ti cn c t ni ti, trnh nh sng trc x qu
trnh ln men tin hnh t 5-7 ngy. Bokashi k kh s dng c khi n cho mi ln men
ngt. Nu n sn sinh ra mi chua v thi th qu trnh ln men tht bi. Bokashi k kh
cn s dng ngay sau khi pha ch. Nu mun bo qun th tri u ln mt sn b tng,
hong kh trong bng rm, trnh nh nng mt tri. Sau khi phi cho hn hp vo ti nilon
ng kn, trnh chut hoc cc cn trng khc tn cng.
Bokashi ho kh:
Qu trnh iu ch cng ging nh lm Bokashi k kh. Sau khi trn, t hn hp
va pha ch ln sn b tng v che ph bng vi ay, thm rm r hoc vt liu tng t
nh chiu, bao ti. Nn trn trong nh trnh khng b ma.
Trong iu kin ho kh, Bokashi ln men, nhit tng, l tng nht l gi nhit
35 - 450C. Ch kim tra nhit thng xuyn, s dng nhit k bnh thng. Nu
nhit tng qu 450C cn ti ra o u Bokashi thng kh. Bokashi ho kh c th
dng c sau t 5-7 ngy. Bokashi ho kh s dng c khi cho mi men ngt v nhn
thy mc trng trn b mt. Tt nht l s dng ngay sau khi pha ch. Nu cn bo qun,
ri u ln mt sn b tng, lm kh trong rm mt v cho vo ti nilon.
Mt s v d v cc loi vt liu ch to Bokashi ho kh (phn bn hu c vi
sinh)

1- T phn ng vt:
- Phn ng vt : 1-5 phn.
- Cm go:
1 phn.
- Tru :
1 phn.
- EM1 v r ng pha thnh dung dch nh ch to Bokashi c bn.
2- T rm , r:
- Rm, r: 200kg
- cm go: 20kg ( 10% so vi rm, r )
- Phn g : 10kg ( 5% so vi lng rm , r)
- EM1 v r ng pha thnh dung dch nh ch to Bokashi c bn..
3- T cc cht thi hu c khc ( c, rc nh bp, rc ch)
- Cht thi hu c: 200kg
- Cm go :
20kg ( 10% so vi cht thi hu c)
- Tru:
10kg ( 5% -----nt----------)
- EM1 v r ng pha thnh dung dch nh ch to Bokashi c bn.
Ch : - Khng dng EM Bokashi bn trc tip vo vng r.
- Khi dng phi trn vo t 5-10 ngy trc khi trng cy.
6- Bng t EM:
Bng t EM c ch to t t sch ( khng cha thuc tr su v cc cht dit
VSV) trn vi EM Bokashi cm hoc cm go v EM th cp. Bng c s dng x
l nc c cha cht hu c gy nhim v c bit x l bn y.
Vt liu:
- t sch: 5 phn
- Cm go: 1 phn
- EM th cp : lng cc vt liu trn c th dnh kt v to hnh qu
bng t ( hn hp thng t khong 40% m)
Qu trnh ch to:
+/ Trn u hn hp t v cm go,
+/ Phun EM th cp vo hn hp v trn u,
+ Khi hn hp dnh kt, nm to hnh bng nh bng tennis, ng knh
khong 7cm,
+/ t bng vo cc r nha, che ph bng giy bo, sau 3-4 ngy b giy bo,
thong b mt thm 3-4 ngy na ( tng thi gian khong 5-7 ngy) khi b mt bng c
nm si mu trng v bng tr nn cng hn l c ( nu ln men en hoc xanh, vng l
hng)
Bng phi ni trnh nh nng mt tri v ma.
p dng:
+/ Bng c nm xung nc vi 1-3 qu/1m2, sau 1 thng p dng 1 ln.
8

+/ ng thi vi x l bn, nc c x l bng cch cho EM th cp vo vi t

l 0,01% lng nc cn x l.

ng dng cng ngh EM trong chn nui

Tc dng:
1. Tng t l pht trin, chng ln
2. Gim t l cht
3. Tng t l cai sa v kh nng sinh sn
4. Ci thin cht lng chn nui
5. Ngn chn pht trin bnh tt v dch bnh
6. Hn ch mi hi thi
7. X l nc thi ca chung tri v ti s dng nc thi
9

 Cch thc s dng EM trong chn nui:

- B sung vo nc ung
- B sung vo thc n
- Phun chung tri kh mi hi, cho vo nc thi x l sinh hc
- X l phn ng vt thnh phn bn hu c c cht lng
Kt qu tt nht khi s dng tng hp tt c cc cch trn. Tuy nhin c th thy
ngay kt qu khi ch s dng 1 trong cc phng php trn.

I. Chn nui gia cm:

1. Cho vo nc ung: Cho EM1 hoc EM th cp vi t l 0,5 - 1/1000 vo nc
ung hng ngy trong 2 tun u tin. T tun th 3 tr i c th gim t l trn i.
2. Cho vo thc n: Cho EM Bokashi vo trong thc n hng ngy vi t l sau:
2.1- G con:
Tui ( theo tun l)
% EM Bokashi
1-2
3
3
2
4-5
1
6 tun tr ln
0,5
2.2-G trng:
Tui ( tnh theo tun)
1-15
16-17
18-20
21 tr ln
Ch : Lun lun s dng Bokashi mi

% EM Bokashi
3
2
1
0,5

3- X l mi trng chn nui:

3.1-Phun v sinh chung tri: Phun EM th cp vi t l pha long 1/100 trn nn
chung vi lng 1lt pha long cho 1m2 nn. Tu thuc lng phn nhiu hay t m
khong cch ln phun khc nhau: khi gia cm cn nh 7 ngy phun mt ln, sau khi
phn nhiu thm th 5 ngy ri 3 ngy phun mt ln.
Khi nn phn m th nn s dng EM Bokashi C( xem phn di y) ch to t
cm go trn vi mn ca theo t l 1:1 , ln men bng EM, rc ln nn chung vi lng
50gr-100gr cho 1m2 nn phn chung gim mi hi v gip cho phn chng hoai mc.
3.2-X l nc thi t chung tri chn nui:
Nc thi t chung tri chn nui c thu gom vo b cha. Hng ngy nh git
EM th cp vo knh dn nc thi vo b theo t l 1 lt EM th cp/1000 lt nc thi
gim mi hi v c th s dng ti cy hoc cho vo ao nui c.
4- iu tr bnh cho gia cm:
Trong trng hp nu xy ra hin tng i ngoi ca gia cm( g, vt ngan,
ngng....) cho chng ung EM1 hoc EM th cp vi 1ml/1con th s dng i ngoi.

II- Chn nui ln:

1- a vo thc n: cho EM Bokashi vo thc n theo t l sau:
1.1-Ln ni v ln c: trn ln 1% EM Bokashi B ( xem phn di y) theo khu phn
thc n vi lng thc n cho n ri cho ln n vo tun u tin, sau gim t l cn
0,5% cho tun tip theo.
1.2- Ln cai sa:
3% cho tun u
2% cho tun th 2
1% cho tun tip theo
1.3- Ln ang ln - v bo:

0,5% cho n khi bn

10

Ch : S dng Bokashi mi. Khi mun gi thi gian di ( 1-6 thng) phi xy kh EM
Bokashi m t khong 12-13% v cho vo bao ng kn trnh khng kh thm nhp
vo.
2- a vo nc ung: Cho EM1 hoc EM th cp vi t l 0,5 - 1/1000 vo nc
ung hng ngy
3- X l mi trng chn nui:
3.1- Phun ra kh mi hi v v sinh chung tri:
Ho long EM th cp vi nc theo t l 1/200 n 1/500 phun ra chung tri hng
ngy hoc 3 ngy 1ln tu theo s pht sinh mi hi ca chung nui.
i vi nn chung khng thu dn hng ngy, rc EM Bokashi C ln nn chung vi
lng 100-200 gr/1m2 nn chung, nu nn chung qu m c th tng lng EM Bokashi
ln; nu cn mi hi th phun EM th cp pha long theo t l 1/50-1/100 vi lng phun
1lt pha long cho 1m2
3.2- X l nc thi: Nc thi ra chung v nc tiu ca ng vt nn tch ring vi
phn v dn vo b cha ring. x l nc ny ta cho EM th cp trc tip vo b theo
t l 1 lt th cp/1000 lt nc thi. Nn cho hng ngy theo lng nc thi chy vo b
b xung kp thi VSV EM x l nc thi.
4- iu tr bnh cho ln: Trng hp ln b i ngoi cho ung trc tip EM1 vi lng
1ml/1kg trng lng, hoc 1,5ml/ 1kg trng lng trong 3 ngy lin s khi.

III- Chn nui tru, b:

1- a vo thc n: Cho EM Bokashi vo thc n ca tru, b theo t l sau:
1.1- Tru, b v bo:
Cai sa/ang ln
30gr/ngy
V bo/kt thc
0gr/ngy
B ang cho b
30gr/ngy
B ht sa
10-30gr/ngy
B c phc v
10gr/ngy
1.2- B sa:

B con/ang ln/b ci

B sa

30gr/ngy
30gr/ngy

1.3- Chun b thc n th:

Phun dung dch EM th cp pha long vi nc theo t l 1/200 vo thc n th
khong 30 pht trc khi cho n.
2- a vo nc ung: Cho EM1 hoc EM th cp vi t l 0,5 - 1/1000 vo nc
ung hng ngy.
3- X l mi trng trung tri: phn chung tri v nc thi ra chung bng
dung dch EM th cp v EM Bokashi C nh gii thiu trn vi ln.
Phn tru, b, nga, d.. sau khi x l bng EM em cht ng ln men v hoi
nhanh. Sau 15-30 ngy em s dng lm phn bn hu c rt tt cho ng rung. Lng
phn c x l khi bn cho rau hoc cy trng c th gim i ch bng 1/2-1/4 so vi
bn phn chung khng x l bng EM.
4- iu tr bnh: Trng hp tru, b b i ngoi cho ung trc tip EM1 vi lng
1ml/1kg trng lng, hoc 1,5ml/ 1kg trng lng trong 3 ngy lin s khi.

IV- Qui trnh ch to EM Bokashi :

Tu theo mc ch s dng, c th chia ra lm hai loi Bokashi:
- Bokashi B : lm thc n cho gia sc
- Bokashi C: x l mi trng
11

1- EM Bokashi B:
Vt liu cn dng:
- Thnh phn thc n: cc loi thnh phn thng s dng lm thc n cho gia sc
( bt ng, bt cm, bt c...) c phi trn theo t l nht nh m bo t l m
v dinh dng cn thit cho vt nui.
- Dung dch EM1, R ng(hoc ng nu), nc sch, chng c pha trn theo
t l 5:5:100
Cch lm
Trn u cc thnh phn thc n, sau v phun dung dch trn vo hn hp va trn
cho n khi m t 30-40% l c. Cho vo bao hoc thng cha, bao kn ln men
k kh. Sau 7-10 ngy, khi hn hp c mi ln men ngt, thm, c mc trng trn b mt,
c ngha EM Bokashi B lm xong v em dng.
2- EM Bokashi C:
Vt liu cn dng:
- Vt liu kh l cm go v mn ca c pha trn theo t l 1:1
- Dung dch EM c chun b nh trn
Cch lm
Qu trnh ch to tng t nh i vi cch lm EM Bokashi B.

V- ng dng cng ngh EM trong nui c:

Quy trnh nui c h, ao:

1- X l t bn y bng EM sau khi tho ht nc

Rc EM Bokashi ln men k kh t phn g (500 kg/ha)
Phun EM th cp 5% vi lng 120-200lt/ha
Cy xi t v phi nng 7 ngy
2- Cho nc vo h, cng vi EM th cp 1% vi t l 1/100.000 n khi nc y h.
3- Sau mt tun cho c ng vo h
4- Hng tun 1 ln cho EM th cp t l 1/100.000 so vi lng nc h sau khi th c
5- Cho c n bng EM Bokashi k kh phn g (cm go:phn g [2:1]), hoc thc n
thng mi cho c, ln men k kh bng EM trc khi cho n. Nu cho c trm c n,
trc khi cho c xung ao, ngm c trong dung dch EM th cp 1% qua m.

ng dng EM trong nui tm

1. Chun b h nui:
Ngy 1-7
Ngy th 8

Phi h nui
Rc Bokashi phn g (cm go:phn g)(tl2:1) 350kg/ha, 250lt EM
th cp ( s dng EM th cp 5%)/ha
c bit trong trng hp phn g trong khi c dch cm g xy ra
khng th dng phn g c nn thay phn g bng phn b, ln, hoc
mn rc hu c c b xung thm 1 phn Zeolite theo t l: Phn ng
vt:Zeolite:Cm go ( 1:1:2), ri ln men bng dung dch EM thnh
Bokashi nh ni trn x l bn y l rt hiu qu.
Ngy th 9
Tho nc vo vi chiu cao 90cm-100cm, EM5: 35l/ha
Ngy th 10
Kim tra nc sau 4h: pH, mn.
Ngy th 11
Trc khi th tm vo h phi sc kh c ngy. Ly nc h v mt t
tm con trong mt m, nu hm sau vn thy tm kho mnh th mi th tm vo.
Ngm ti tm con vo nc h cho tm quen dn mi trng ri th tm con t mc
12

nc 90cm sau tip tc cho nc vo tng dn 10cm/ngy n chiu cao 1,8m.

Lng tm th l 40 con/m2.
Ngy th 12

Kim tra nc h : o pH, mn

pH : sng 6h, pH= 7.5-:-8 l tt,nu pH<7.5 v pH>8 th khng tt.
Chiu 3h, pH=8-:-8.5
C th iu chnh pH bng cho EM th cp v EM Bokahi, nu pH>8.5 phi gim
lng to (dng sc kh).

2. X l nc h:
EM5 35l/ha
Sau th tm 5 ngy
15 ngy
25 ngy

EM th cp 250l/ha
Sau th tm 10 ngy
20ngy
30 ngy

Bokashi phn g 65kg/ha

Sau th tm 15 ngy
30 ngy
60 ngy

Sau ngy th 30 c 3 ngy cho EM5 v EM th cp mt ln .

Sau ngy th 60 c 7 ngy cho Bokashi phn g mt ln.
Sc kh hng ngy 1 ln/ngy vo ban m, sau ngy th 60 1 tun/ln cho n khi thu
hoch

3. Cho tm n
Sau 1 ngy th tm n ngy th 24, cho n bng Bokashi c bit
- Bt u tng:
10 phn
- Cm go:
10 phn
- Bt c:
10 phn
- Bt xng:
0,5 phn
- V hi sn:
0,5 phn
cc thnh phn trn trn u ln men k kh bng EM trong thi gian 5 ngy.
n 2 ln/ngy (sng, ti). Lng thc n l 1kg/100,000 con/ngy.
T ngy th 25 n ngy th 60: cho n thc n thng phm.
4. Phng chng bnh cho tm c th dng:
1/ EM5 ti:

EM5
Ti
Nc

1lt
1kg
8lt

Trn u hn hp ny, ln men 1 ngy, sau cht ly nc em s dng. Trong

EM5 c ch to nh EM5 thng thng nhng khng c thnh phn nc tham gia.
Thnh phn ch gm:
EM1:
20%
R ng:
20%
Dm:
20%
Ru:
40%
1 lt EM5 chit xut ti trn vi 10kg thc n thng phm trong 4 gi, cho n vo
ln u tin trong ngy vo bui sng, ngay ngy u tin khi cho tm n thc n
thng phm.
2/ EM chit xut t chui: C th thay chui bng u hoc b .
Chui ty
EM th cp(5%)

1kg
1lt

ln men 1 ngy (24 ting)

Trn vi thc n cng nghip 1lt EM chit xut t chui + 10kg thc n thng phm
nh trn. Cho tm n vo sng, ti. T ln th 2, th 3 tr i trong ngy khi cho n thc
n thng phm.
Ch : Cch lm EM th cp 5% nh sau:
13

EM th cp 5%: Pha theo t l :

EM1
5%
R ng( hoc ng nu)
5%
Nc sch
90%
Ho trn u, vo can nha, y kn, ni trnh nh nng trc tip ca mt tri,
ln men k kh t 5-7 ngy, o pH<4 l dng c.
Cch cho n:
*T ngy th 2 sau khi th tm n ngy th 24 : cho n Bokashi 2 ln/ngy ,lng
cho n l 1kg/100,000 con tm con/ngy.
*T ngy th 25 n ngy 60 cho tm n 3 ln trong ngy :
- Ln 1 cho n thc n thng phm trn vi EM5 chit xut ti .
- Ln 2 cho n thc n thng phm trn vi EM chit xut t chui.
- Ln 3 cho n thc n thng phm trn vi EM chit xut t chui.
*T ngy th 61 n ngy thu hoch cho tm n 4 ln trong ngy :
- Ln 1 cho n thc n thng phm trn vi EM5 chit xut ti
- Ln 2 cho n thc n thng phm trn vi EM5 chit xut ti
- Ln 3 cho n thc n thng phm trn vi EM chit xut t chui.
- Ln 4 cho n thc n thng phm trn vi EM chit xut t chui.

5 . Thu hoch:
Cho dung dch EM pha long 1:1000 vo trong thng c cha ng tm bo
qun v s gi cho tm c ti lu hn .
Ch : EM Bokahi phn g c ch to t phn g ( ln, b), cm go theo t l
1:2, ln men ho kh (theo hng dn ca ti liu ch to cc ch phm EM) .
Mt s ch tiu t c : (theo ti liu ca Thi lan)
* Thi gian chun b h nui tm n khi th tm con
11 ngy
* Sau khi th tm n khi thu hoch
90 ngy
* Tng thi gian cho mt chu k nui tm
101 ngy
* Doanh thu 1 v / 0.8ha (40baht = 1USD)
1,500,000 baht (37,500USD)
* Chi ph 1 v/ 0.8ha
437,500 baht (10.938USD)
* Li nhun 1 v/ 0.8ha
1,062,500 baht (26.562USD)

6- Mt s gii php lm gim bnh ca tm

Trong nui tm, vn tm cc gii php khc phc tnh trng tm nhim bnh rt
quan trng v cn thit. Tm b bnh c nhiu nguyn nhn khc nhau: bnh tim n, thc
n km, mi trng nhim do thc n tha gy ra... C th tng hp li l c hai ngun
gy bnh chnh:
- Tm m di truyn sang tm con, hoc tm ging nhim bnh.
- Qun l qui trnh nui tm km.
Mt s bnh thng gp ca tm:
- Bnh m trng
- Bnh u vng
- To qun quanh tm hn ch s pht trin ca tm
- ui tm b mn
- Tm ni
phng nga bnh ca tm nn trn EM chit xut ti v chui ngay ngy u
tin cho tm n thc n thng mi. Dng EM chit xut ti rt tt v ti sn sinh ra nhiu
cht c kh nng ngn chn bnh tt v tng sc khng cho tm. Ba th hai trn thc
14

n tm vi EM chit xut chui. EM chit xut chui rt tt v chui nhiu vitamin v sn

sinh ra cht lm tng sc khng cho tm, gip tm khng b stress.
6.1 Mt s trng hp cn x l:
- Khi tm xut hin bnh pht sng , cho tm n lin tc EM chit xut ti trn vi
thc n cng nghip nh trn trong vi ngy lin n khi hin tng trn khng cn na .
- Kim sot to :
+/ To nhiu qu, dng xc kh trong 8 gi v khng cho EM Bokashi. Cho
EM5 trong 3 ngy. To s cht. pH s xung thp. Tng lng EM th cp vo h
ngn chn nhim do to cht gy ra v iu chnh pH
+/ Nu to t phi tng lng EM Bokashi v EM th cp tng lng to v
ph du.
Trong thi gian ban ngy s khc nhau v nhit gia bn trn v di h l tnh hnh
khng tt cho tm .
Thc n tha nhiu v xc kh nhiu s lm cho to pht trin.
6.2. X l mt s bnh thng gp
1- Bnh m trng
Khi pht hin tm b bnh m trng, hy cho EM5 vo h nui tm vi t l 35lt
EM5/ha/ngy trong 5 ngy vo bui sng. Nu thy tm lt v th ngng cho EM5 v cho
EM th cp vo theo t l nh hng dn thng thng. Bnh m trng dn dn s ht.
(kinh nghim 10 nm nay Thi Lan).
2- Bnh u vng
Cho EM bokashi vi t l 250kg/ha x 2 ln/ngy v 35 lt EM th cp/ha/ngy. Khi khng
cn pht hin tm b vng u na th dng s dng t l ny, tr li s dng t l nh
hng dn s dng cng ngh EM thng thng.
3- Tm b to qun
Cho EM5 vo vi t l 35lt EM5/ha/ngy trong 5 ngy vo bui sng, to s ht. Khi h
tm c nhiu to cht, pH xung thp. Hy cho EM th cp vo iu chnh pH.
4- ui tm b mn
Cho 250 kg EM Bokashi/ha x 2 ln/ngy
5- Tm ni u
Cho 20 lt EM1/ha vo h
6- Mt s vn khc:
a- Nu h c pH thp, khi chun b h trc khi nui tm c th dng:
625kg Dolomit /ha hoc 3.125kg vi /ha
nh vy trong 10 ngy. Sau dng EM theo quy trnh ging nh hng dn.
Nu pH cha th s dng vi t l 1.250lt EM th cp/ngy, cch nht vo bui ti t
18h-20h cho n khi t pH yu cu th dng li.
b- Nu lng ph du t: tng lng EM Bokashi ln. EM Bokashi c th lm t phn g
(ln, b) ( lu khng dng phn c cht khng sinh hoc ho cht), ln men bng EM.
Nu phn khng c th c th dng cm go, bt c ln men k kh bng EM.

15

ng dng cng ngh EM trong TRNG TRT

I-Tc dng ca cng ngh EM trong sn xut rau xanh

1. Gip cho cy rau sinh trng v pht trin tt; cc ch tiu cu thnh nng sut (s
l/cy, din tch l ...) u tng, dng EM c th gim c lng phn ho hc.
2. S dng EM gim 50-60% lng thuc tr su, tin dn ti khng dng thuc tr
su hoc dng thuc tr su sinh hc.
3. Ci thin c cht lng t
4. Rau t tiu chun rau an ton (c ngha l cc ch tiu NO3, ho cht, vi sinh vt
gy hi nm trong gii hn cho php)

II- Quy trnh k thut s dng ch phm EM:

sn xut c rau an ton th bt buc phi thc hin 5 iu cm:
- Cm s dng phn ti, nc gii ti
- Cm s dng nc bn
- Cm lm dng phn ho hc, khng bn qu 200N/ha rau
- Cm lm dng ho cht BVTV, khng dng thuc thuc din cm s dng, hn ch
s dng nhm c, tin dn ti khng dng m thay th bng cc ch phm sinh
hc khng c hi.
- Cm s dng ho cht nng nghip (phn bn, thuc BVTV trong vng 10 ngy
trc khi thu hoch).
thc hin c 5 iu cm th gii php ng dng ch phm EM trong sn xut rau
l mt trong nhng gii php rt hiu qu va r tin, va d p dng.
Vic ng dng cng ngh EM trong sn xut rau c tin hnh cho tt c cc cng on
gieo trng, cng nh cc giai on pht trin ca cy rau.
1- X l, ci to t trng:

t trng rau yu cu phi ti, xp, gi m v thot nc nhanh nh t ph sa, t pha

ct....V vy cn phi tin hnh x l, ci to t. Cng vic ny phi lm thng xuyn
trong nhiu v, ng dng cng ngh EM theo cc bc sau:
- Sau khi thu hoch rau cho tt c cc loi ph thi ca v trc (l gi, cy rau b h,
gc r, cy c trong rung rau...) xung rnh gia hai lung.
- Dng Bokashi phn g rc u ln ph thi vi lng 200-300g Bokashi phn
g/1m2
- Phun hoc ti u ln ph thi dung dch EM th cp pha long 1/500 vi lng
1lt/1m2
- Lp kn t dy 4-5cm, 2-3 tun sau c th gieo ht hoc trng cy. Trc khi gieo
ht hoc trng cy 5-7 ngy, phun EM th cp pha long 1/1000 vi lng 1lt/1m2
2- X l ht ging, cy trng

16

Ngm ht ging trong dung dch EM1 (EM gc) pha long vi t l 1/1000 (c 1ml
EM pha vi 1000ml nc sch) nhm thc y s ny mm v ngn chn s pht trin ca
mm bnh sinh ra t ging.
Thi gian ngm ging nh sau:
- Ht ging nh (nh ht ci xanh)
20-30 pht
- Ht ging trung bnh (nh ht c su ho)
30-60 pht
- Ht ging to (nh ht ci bp, ht rau mung, b ng)
2-3 gi
- Cc loi chi mm (nh khoai ty, hom da)
5 pht
3- X l phn hu c
Tt c cc loi phn hu c s dng bn cho rau u phi qua x l bng ch phm EM
3.1- i vi phn chung: tin hnh x l theo cc bc sau
- Ri phn thnh lp dy 20-30cm, rng 1-2m, chiu di tu .
- Dng ch phm EM th cp pha long theo t l 1/100 phun t u ng phn (nu
phn t qu th dng EM-Bokashi rc u trn b mt lp phn, lng EMBokashi l 5% so vi lng phn).
- Tip tc lm nhiu lp n khi ng phn cao 1-1,2m.
- Dng bao ti hoc bt da che ph kn.
- Sau 5-7ngy tin hnh o ng v phun EM ln 2 (t l liu lng nh ln 1).
- Tip tc sau 5-7ngy em bn rau.
3.2- i vi cc loi phn ti: tin hnh theo cc bc x l sau
- Trn u phn vi cc cht hu c khc nh mn, v tru, tro bp...sau ri thnh
lp cao 20cm.
- Dng EM th cp pha long theo t l 1/50 phun t u ton b (khong 20-25 lt
dung dch pha long/1m3).
- Tip tc lm nhiu lp n khi ng cao 0.8m.
- Dng bao ti hoc bt da che ph kn.
- Sau 7-10 ngy tin hnh o trn, phun EM th cp ln 2(t l liu lng nh ln 1).
17

Tip tc sau 10 ngy, tin hnh o trn, phun EM th cp ln 3 (t l liu lng

nh ln 1). Sau 30 ngy em s dng, bn rau.

Ch : Duy tr nhit ng trong khong 35-450C. Nu nhit cao qu phi tin hnh
o gim nhit.
3.3- i vi nc gii, nc phn gia sc...Tin hnh x l theo cc bc sau:
- Dng EM th cp trc tip vo b cha nc phn hay nc gii, lng EM th
cp l 5% so vi lng nc phn trong b, 2 ngy 1 ln.
- Sau 7-10 ngy, khi ht mi hi em pha long vi nc ti cho rau.
Vic x l ci to t trng, x l ht ging, x l phn hu c trn y p dng cho
cc loi rau
4- CHUN B T EM BOKASHI GIEO HT V TRNG CY CON
EM Bokashi c th c s dng nh t trng cy con hoc dng trc tip vo vng r
sau khi trn vi t trc khi dng.
* Vt liu trng cy con (bu t):
t b mt
5 phn
EM Bokashi
1 phn
Tro tru (hoc zeolite)
2 phn
Pha dung dch EM theo t l:
EM-1 (hoc EM th cp)
1% lng nc
R ng
1% lng nc
- Phun dung dch EM vo hn hp n m 40-50%.
- t b mt c dng khng cha phn ha hc hoc thuc tr su t nht l 24 thng (2
nm).
* Qu trnh chun b t:
1. Ha tan r ng vo nc v cho thm vo EM-1 (hoc EM th cp).
2. Trn u t, EM Bokashi, than v mn.
3. Ti dung dch EM vo hn hp t t v trn u, kim tra m n mc 4050% l t yu cu.
4. nh ng hn hp trn nn kh vi chiu cao 20-30cm v che ph bng bao ti,
chiu rm hoc vt liu tng t. phi trnh cho hn hp khi nc ma v nh
nng mt tri trc tip di vo.
5. Trong thi gian ln men, nhit cn gi t <50C. V th cn thng xuyn
kim tra nhit v o trn thot nhit ca hn hp.
6. t EM Bokashi c s dng sau 2 tun chun b. Khi c mi thm nh t rng
v nhit n nh. Nu sau t ngy thy hn hp qu kh, cn ti thm dung
dch EM trn.
* Bo qun: Cn gi hn hp trn ni kh, mt trnh nh nng trc tip ca mt tri.

18

ng dng EM x l mi trng
I- Chn lp rc thi th
Qui trnh x l nh sau :
Rc thu gom c ln bi, san lp t chiu cao mi lp rc khong 20cm, ho
long EM th cp vi nc sch theo t l: 1/50, 1/100, 1/200, 1/300 tu thuc vo m
ca rc, thng thng pha theo t l 1/100, phun u ln bi rc. Lm nh vy i vi tng
lp rc ca mi t thu gom. n chiu cao 0,8-1,0m th rc EM Bokashi ( cm + mn
ca), ph t 10cm to s ln men k kh. Khng s dng vi bt v thuc dit cn
trng trn bi chn lp, ch s dng ni xung quanh bi.
II- Phn loi v x l rc thi ti h gia nh:
Qui trnh x l rc trong thng chuyn dng c tin hnh tun t nh sau:
+/ Trc khi cho rc vo thng, rc u 1 lp EM Bokashi cm vo y thng khong 40
gr v ln v ngn cch 20 gr.
+/ Mi ln b rc vo thng, san u, rc u ln b mt rc 1 lp Bokashi cm mng,
dng tha (g hoc nha) hoc dng tay n cht xung, Nu rc t mi ngy x l 1 ln.
Rc nhiu x l mi ngy 2 ln vo tra, ti hng ngy. Lng Bokashi cm rc vo
khong t 20-40gr tu theo lng rc.
+/ Nu rc qu m, trc khi cho vo nn vt bt nc i. Nu rc qu kh hoc thy xut
hin mi hi, phun u vo rc dung dch EM th cp pha long theo t l 1/50 hoc
1/100. qu trnh ln men c tt, m ca rc hu c nn m bo mc 30-50%.
+/ Hng ngy m vi tho nc rc ra. Nc ny khng c mi hi v c mi chua l tt.
Cha nc rc vo chai nha v dng n nh sau: trc tip vo h x v c ra lm
sch v kh mi hi, hn ch s pht trin ca ru, mui. Ho long nc rc vi nc
sch theo t l 1/1000 ti cho cy.
+/ Khi rc y khong 80% th tch thng, rc x l vo h mgoi vn v ph t.
Sau 2-3 tun l, rc bin thnh mn v em bn cho cy.
Cc qui trnh trn c lp li khi x l cho thng mi.
III- X l nc thi
i vi cc loi nc thi c x l bng cng ngh vi sinh, ta b sung EM ngay t
giai on u ca h thng x l thng thng, nhm thc y qu trnh v tng cng
hiu lc x l ca h thng. EM c th tng cng kh nng x l ca h thng c dng
k kh v ho kh. Hiu qu rt tt khi s dng EM x l nc thi c hm lng hu c
cao. Phng php n gin nht hn ch mi hi v nh l gii php cy vi sinh vt vo
nc thi gip cho qu trnh x l bng vi sinh vt, l cho EM th cp vo b thu gom
nc thi u tin vi t l 1/1000 so vi lng nc thi.
x l nc thi t ng ao, h, knh mng... cn phi x l c bn y bng bng EM
Bokashi v nc thi bng EM th cp.

Mun bit thm chi tit, xin vui lng lin h ti:
Trung tm pht trin cng ngh Vit - Nht

a ch: P105 C3-Trung T-ng a- H Ni

Tel: 04-38523930 ; 04-35773208
Fax: 04- 38524179 ; 04-35773207
Email: lekquang@yahoo.com

19

20