Professional Documents
Culture Documents
KHOA S PHM
B MN S PHM VT L
LUN VN TT NGHIP
Cn Th (05/2014)
TRNG I HC CN TH
KHOA S PHM
B MN S PHM VT L
LUN VN TT NGHIP
Cn Th (05/2014)
LI CM N
Trc ht em xin gi li cm n chn thnh n Cha, M cc anh ch to
iu kin cho em c hc tp ng thi cng l ch da tinh thn trong sut thi
gian em hc tp ti trng.
Em xin chn thnh cm n Khoa S phm Trng i hc Cn Th bi
dng, o to v l ni gip em hc tp v nghin cu gip em khi lng tng khi
lm lun vn tt nghip, mt khc gip chng em nhng sinh vin
S phm dn lm quen vi nghin cu khoa hc.
Em xin chn thnh cm n s ging dy ca cc thy c trng i hc
Cn Th, c bit l thy c Khoa S phm cung cp nhiu kin thc cho em
trong sut nhng nm hc qua em c th lm tt lun vn ny.
V cui cng, em c bit cm n thy Dng Quc Chnh Tn, mc d trong
qu trnh lm cng, np bn nhp n hon thnh bn chnh em c nhiu sai
st v ni dung cng nh hnh thc trnh by, nhng nh s nhit tnh hng dn
ca thy m em khc phc nhng kh khn hon thnh lun vn ca mnh.
Ng Ch Ti
LI CAM OAN
Em xin cam oan rng ti ny do chnh em thc hin di s hng dn
trc tip ca thy Tn, cc s liu thu thp, kt qu phn tch cng nh l lun trong
ti l trung thc, ti khng trng vi bt k ti nghin cu khoa hc no.
Ng Ch Ti
ii
MC LC
PHN M U .................................................................................................... 1
1. L DO CHN TI .......................................................................................... 1
2. MC TIU NGHIN CU .................................................................................. 1
3. I TNG NGHIN CU............................................................................... 1
4. NHIM V NGHIN CU ................................................................................. 2
5. PHNG PHP NGHIN CU ........................................................................ 2
6. CC GIAI ON THC HIN.......................................................................... 2
PHN NI DUNG................................................................................................ 3
CHNG 1 ................................................................................................................ 3
GII THIU CHUNG V VT LIU GRAPHENE ............................................ 3
1.1 TNG QUAN V CNG NGH NANO.......................................................... 3
1.1.1 Khi nim cng ngh nano ........................................................................... 3
1.1.2 Phn loi vt liu nano .................................................................................. 7
1.1.3 Mt s nguyn l v hiu ng lng t ........................................................ 8
1.1.4 Graphene, c s nhiu loi vt liu nano ccbon ........................................ 9
1.1.4.1 Cc dng th hnh ca ccbon ................................................................ 9
1.1.4.2 S bo co khoa hc v graphene tng vt, graphene cn l n v c
bn ch to ra qu bng C60, ng nano hay graphite. ................................ 10
1.2 GII THIU V GRAPHENE ........................................................................ 11
1.2.1 Con ng tm kim th gii 2 chiu .......................................................... 11
1.2.2 Vt liu graphene, vt liu ca th k XXI ................................................. 12
1.2.2.1 Tng quan v vt liu............................................................................. 12
1.2.2.2 Mt s tnh cht vt l ca graphene ..................................................... 12
1.2.3 Ch to vt liu ............................................................................................ 16
1.2.3.1 Ch to th cng (phng php bng keo Scotch) ............................... 16
1.2.3.2 Ch to trong phng th nghim ............................................................ 17
1.2.3.3 Ch to trong cng nghip .................................................................... 17
CHNG 2 .............................................................................................................. 19
GRAPHENE T VT LIU NANO TI VT LIU SIU DN .................... 19
2.1 VT LIU SIU DN ...................................................................................... 19
2.1.1 Khi nim hin tng siu dn ................................................................... 19
iii
vi
DANH MC T, CM T VIT TT
AFM:
C C:
EURO:
Fermion:
H ht spin bn nguyn.
HOPG:
L thuyt BCS:
NIST:
National Institute for Standard TechnologyVin Quc gia v Tiu chun Cng ngh ca M.
QED:
STM:
USD:
WEC:
vii
PHN M U
1. L DO CHN TI
Th gii hin nay bc vo th k XXI vi s pht trin nh v bo ca
khoa hc v cng ngh trong cng ngh nano c xem nh cng ngh ca
th k XXI. Song song vi vic hi nhp kinh t th gii l mt xu th tt yu ca
cc nc kinh t ang pht trin th vic tip cn tri thc mi, cng ngh mi cng
i hi nhiu thch thc c bit l tri thc khoa hc. Mun tip cn nhanh nn kinh
t tin tin cng nh khoa hc cng ngh cao phi c tri thc v nhn lc c o
to bi bn v cng l thch thc t ra cho ngnh gio dc nc ta.
Graphene l mt loi vt liu mi, c ch to thnh cng ln u vo nm
2004 v k t cho n nay c rt nhiu nghin cu c v l thuyt ln thc
nghim vi s gia tng nhanh s lng cc bo co khoa hc lin quan n vt liu.
S d m graphene c cc nh khoa hc tht s quan tm nh vo cc c tnh c
bit khc vi cc loi vt liu thng.
Ho theo xu th ca th gii, ca thi i th vt liu nano v cc ng dng
ca n ang l tm im nghin cu hin nay trong c graphene, mt vt liu vi
rt nhiu c tnh u vit trong phi k n tnh siu dn ca vt liu.
ti c tnh siu dn v ng dng ca vt liu graphene l mt ti
nghin cu khoa hc xoay quanh cc vn nh gii thiu v vt liu nano, cc ng
dng v kh nng u vit ca vt liu c bit l c tnh siu dn. Nhm gip cc
bn sinh vin c thm ti liu nghin cu cng nh hc tp.
ti ny chn chn khng th trnh khi cc thiu xt cn b sung, sa
cha, hi vng cc c gi, hi ng thm nh lun vn sau khi c v xem xt c
nhng nhn xt hay gp ti c th b sung, sa cha c bi lun vn hon
chnh hn.
2. MC TIU NGHIN CU
Tm hiu khi qut v khoa hc nano, vt liu nano, cc phng php ch to
v hng ng dng trong thc tin. Nghin cu kh nng siu dn cng nh c
tnh siu dn graphene trn c s l thuyt, t p dng cc c tnh vo trong
i sng cng nh sn xut.
3. I TNG NGHIN CU
i tng nghin cu: vt liu c c tnh siu dn (graphene) v mt s ng
dng c lin quan.
4. NHIM V NGHIN CU
Nghin cu con ng tm ra vt liu siu dn, vt liu graphene. Xy dng
v vn dng cc kin thc hc gii thch, cng c t vn dng vo trong
thc tin p ng nhu cu i hi ngy cng cao ca nhn loi.
PHN NI DUNG
CHNG 1
GII THIU CHUNG V VT LIU GRAPHENE
1.1 TNG QUAN V CNG NGH NANO
1.1.1 Khi nim cng ngh nano
T nano c ngun gc t ch Hy lp: nannos ngha l nh b, thp ln.
Theo quy nh quc t tin t nano tng ng 10-9 v c vit tc l n, th d:
1ng = 10-9g, 1nm = 10-9 m. Ta c th hnh dung mt nanomt chnh l kch thc
ca 10 nguyn t Hir hay 5 nguyn t Silic.
Thut ng cng ngh nano (nanotechnology) ln u tin c nu bi
Taniguchi vo nm 1974 ch cng ngh nhm gia cng chnh xc vt liu n
kch thc t 100 n 0,1 nm. Theo K. Eric Drexler (1986) th im c bit ca
cng ngh ny l theo hng t nh n to, l hng iu khin lp ghp hoc t
lp ghp cc nguyn t, phn t to ra nhng c my t hon c chc nng nh t
bo ca c th sng c kh nng t sao chp.
Cng ngh nano, (nanotechnology) l ngnh cng ngh lin quan n vic
thit k, phn tch, ch to v ng dng cc cu trc, thit b v h thng bng vic
iu khin hnh dng, kch thc trn quy m nanomt (1 nm = 109 m). Ranh gii
gia cng ngh nano v khoa hc nano i khi khng r rng, tuy nhin chng u
c chung i tng l vt liu nano. Vi cng ngh nano, kch thc chnh xc ca
nguyn t khng quan trng bng vic n gn vi nhng phn nh nht ca vt cht
m con ngi c th thao tc, iu khin c. Cng ngh nano bao gm cc vn
chnh sau y:
Hnh 1.1 nh chp t STM, AFM ca Silic (1), b mt graphite (2), b mt HOPG (3).
Thao tc vi tng nguyn t mt (di).
Ch to vt liu nano:
- Vt liu nano khng chiu hay 0D: c ba chiu u c kch thc nano,
khng cn chiu t do no cho in t, v d: m nano, ht nano.
- Vt liu nano mt chiu hay 1D: l vt liu trong hai chiu c kch thc
nano, in t c t do trn mt chiu (hai chiu cm t), v d: dy nano, ng
nano.
- Vt liu nano hai chiu hay 2D: l vt liu trong mt chiu c kch thc
nano, hai chiu t do, v d: mng mng.
Ngoi ra cn c vt liu c cu trc nano hay nanocomposite trong ch c
mt phn ca vt liu c kch thc nm, hoc cu trc ca n c nano khng chiu,
mt chiu, hai chiu an xen ln nhau.
1.1.3 Mt s nguyn l v hiu ng lng t
Mt trong nhng tnh cht quan trng ca cu trc nano l s ph thuc vo
kch thc vt cht khi dng vi th c th c nhng tnh cht m vt cht khi
dng nguyn th khng th thy uc.
Khi kch thc ca vt cht tr nn nh ti kch thc nanomt,
cc electron khng cn di chuyn trong cht dn in nh mt dng sng, m c
tnh c lng t ca cc in t biu hin ra dng sng. Kch thc nh dn n
nhng hin tng lng t mi v to cho vt cht c thm nhng c tnh k th
mi. Mt vi h qu ca hiu ng lng t chng hn nh:
- Hiu ng ng hm: in t c th tc thi chuyn ng xuyn qua mt
lp cch in. Li im ca hiu ng ny l cc vt liu in t xy dng kch c
nano khng nhng c th c ng gi dy c hn trn mt chip m cn c th
hot ng nhanh hn, vi t electron hn v mt t nng lng hn
nhng transistor thng thng.
- Hin tng lng t ho: s thay i ca nhng tnh cht ca vt cht
chng hn nh tnh cht in v tnh cht quang phi tuyn. Bng cch iu chnh
kch thc, vt cht dng vi m c th tr nn khc xa vi vt cht dng nguyn
th. Th d: Chm lng t (quantum dots) l mt ht vt cht c kch thc nh ti
mc vic b thm hay ly i mt electron s lm thay i tnh cht ca n theo mt
cch no . Do s hn ch v khng gian (hoc s giam hm) ca nhng electron
v l trng trong vt cht (l trng hnh thnh do s vng mt ca mt electron v
chng hot ng nh l mt in tch dng), hiu ng lng t xut pht v lm
cho tnh cht ca vt cht thay i hn i. Khi ta kch thch mt chm lng t,
chm cng nh th nng lng v cng pht sng ca n cng tng. V vy m
chm lng t l ca ng cho hng lot nhng p dng k thut mi.
Hin nay lin h gia tnh cht ca vt cht v kch thc l chng tun theo
"nh lut t l". Nhng tnh cht cn bn ca vt cht, chng hn nh nhit nng
chy ca mt kim loi, t tnh ca mt cht rn (chng hn nh tnh st t v hin
tng t tr), v vng cm ca cht bn dn ph thuc rt nhiu vo kch thc ca
tinh th thnh phn, min l chng nm trong gii hn ca kch thc nanomt. Hu
ht bt c mt thuc tnh no trong vt rn u kt hp vi mt kch thc c bit,
v di kch thc ny cc tnh cht ca vt cht s thay i. Th d: phn t bc c
tc dng dit khun mnh khi dng nano, ht ct t nhin s bng chy khi kch
thc nanomt. Cc mi quan h ny m ng cho s sng to ra nhng th h vt
cht vi nhng tnh cht mong mun, khng ch bi thay i thnh phn ha hc
ca cc cu t, m cn bi s iu chnh kch thc v hnh dng.
(Theo Wikipedia)
Nm xut bn
Hnh 1.3: S bi bo co v graphene. Graphene l n v c bn
lm ra qu bng C60, ng than nano v graphite.
(Ngun: http://www.diendan.org/khoa-hoc-ky-thuat/graphene)
e2
E1
K
e2
e 2 2d e 1 e 2 2d12 1
U (r ) ed1 E1 E12 1 . 3
(*)
K
K 4 0 r 4 0 K r 6
13
a
U (r ) 2 E0 0
r
14
bn (GPa) **
Vt liu
cng* (GPa) **
Thp
0.25 1.2
203
ng than nano
80 - 150
1000
Graphene
125
1020
Kim cng
60 225
1220
1.2.3 Ch to vt liu
1.2.3.1 Ch to th cng (phng php bng keo Scotch)
Mc d l mt vt liu siu u vit vi cc tnh nng n tng nhng
graphene t ra khng kh ch to th cng. Chng ta s tm hiu xem cch m
nhm Andre Geim v Konstantin Novoselov to ra graphene th cng nh th
no. Nhm nghin cu ca Geim v Novoselov dng mt phng php n gin
bng cch p bng keo ln than ch tch ra mt lp than ch mng hn, ri lp li
thao tc trn lp than ny c mt lp than mng hn na. Lm nhiu ln nh th
th ta c th thu hoch c nhng mnh graphene, mt vt liu 2 chiu vi "
dy" ca mt nguyn t.
a)
b)
Graphene
Graphite mng
Hnh 1.5: Lp bong graphene t than ch c tch ra bi bng keo a), c).
c)
d)
Hnh 1.5: Nhng lp bong cho nhiu mu sc bi dy khc nhau di knh
hin vi quang hc b). Minh ho bng keo cc dnh d).
(Ngun: http://www.diendan.org/khoa-hoc-ky-thuat/graphene)
Kch thch
camera flash
+hf
Hnh 1.6: Ch to graphene t oxit graphite trong phng th nghim bng phng php
camera flash (A: cu Epoxy , B: nhm Hydroxyl , C: cp nhm carboxyl).
18
CHNG 2
GRAPHENE T VT LIU NANO TI VT LIU SIU DN
19
Nhit ti hn, TC
T trng ti hn, BC
Mt dng ti hn, JC
20
N
I n.s. j
L
H
B
0 H trong
n.s 0
-I
1
1 , trong h CGS =
,
4
H trong
dB0
di
L , suy ra SB0 Li const
dt
dt
Onnes
Muller
Meissner
Bednorz
Ochsenfeld
Abrikosov
Bardeen
Cooper
Ginzburg
Schrieffer
Leggett
Vi E - EF >>kbT;
Khi :
FFD (E)
1
;
E EF
exp
kbT
( E EF )
FFD (E) exp
;
kbT
Vng 1
Vng 2
EF
Vng 3
Chim mt phn
1
;
E EF
exp
1
kbT
FFD (E)
27
..
V
b
+
0
+
a
+
d+a
2d
0 x a
a x d a b
V(x) = khi
T nh l Bloch hm sng in t ta c:
28
Trong l ma trn 4 x 4:
1
k
= ik11a
e
k .eik1a
1
1
k1
e ik1a
k1.e ik1a
eid ( k 2 k )
k2 .eid ( k 2 k )
eik 2 a
k2 .eik 2 a
eid ( k 2 k )
k2 .e id ( k 2 k )
e ik 2 a
k2 .e ik 2 a
Cn l ma trn 4 x 1:
A
B
=
C
D
k12 k 22
sin k1a .sin k2b = cos k.d
2k1k 2
k12 k22
2mV0
2
(1)
(2)
Cng thc tnh E cho trng hp E<V0 c th suy ra trc tip bng cch thay:
2m(V0 E )
V c dng nh sau:
2
k2 2
Cos k1a.ch ( b) - 1
sin k1a . sh ( b) = cos k.d
2k1
ik2 ,
(3)
29
k12 2
2mV0
2
(4)
Cc cng thc (1), (2), (3), (4) cho ta tnh cc tr ring nng lng E nh mt
hm s ca s sng k: E = E(k). Cc phng trnh trn ch c th gii bng k thut
tnh s, chng hn bng phng php th. Trc tin, ta dng th hm F(E)
trong s ph thuc vo t s E/V0. Sau cho trc gi tr ca kd, ta tnh c f(kd)
ri v ng thng f(kd) song song vi trc honh. Ti giao im ng thng ny
vi F(E) ta k ng thng vung gc vi trc honh v nhng gi tr ny tng
ng cc gi tr nng lng, tt nhin cc gi tr ny l gin on.
Ch :
-1 cos k.d +1 -1 F (E) +1
(**)
Vng cm
cos kd
+1
F(E)
E/V
-1
Vng nng lng
Hnh 2.4: Tr ring E trong m hnh Kronig-Penney bng phng php th.
+ Vi k m
Vi k 0, E (k) ~ k2
Va ri ta ch xt trng hp lin kt trong graphene ch theo mt chi di,
by gi ta xt ton b cu trc mng tinh th (hai chiu), ngha l xt n nhiu lon
gia cc nguyn t trong mng. Khi cc mc nng lng s tch ra nhiu mc
c m t:
k.d
Hnh 2.5: Cu trc vng nng lng ca in t trong trng tun hon.
1 eV
6 eV
Hnh 2.6: Cu trc vng nng lng ca in t trong: (a) trong kim loi ng;
(b) trong bn dn Si; (c) trong tinh th kim cng.
Vc t mng o: b1
2 1
2 1
;1; b2
;1
a 3
a 3
ky
A
3
a1
b1
kx
a2
b2
32
1
N0
i .k . R
. p z ( r RA R )
1
N0
B (k , r )
i .k . R
. pz (r RB R)
Trong : H AA
H BA
H AB
H BB E
H AA
H AB
1
N0
1
N0
i .k .( R ', R )
R,R '
i .k .( R ', R )
R,R '
Vi
p zA, R pz (r RA R ) ; p zB , R pz (r RB R )
Ta s tnh ton vi s nt mng v hn (N0 ) v lu khi mt trong hai
ch s ( R ', R ) bin i, ta thy tng c tnh i xng i vi tt c cc v tr khc
nhau trn mng ca ch s kia do ta c th vit li tng di dng:
H AA
i .k . R '
R'
H AB
i .k . R '
R'
33
H AA p zA, 0 H p zA, 0 e
i .k . R p
p 1
A, R p
p zA, 0 H p z
H AB pzA,0 H pzB ,0 e i.k .a1 pzA,0 H pzB , a e i.k .a2 pzA,0 H pzB , a2
Trong biu thc HAA gm 1 s hng cp khng v su s hng cp mt,
ng vi nng lng nt l s xen ph ca su nguyn t cng loi ln cn gn nht.
Biu thc ca HAB gm ba s hn cp mt tng ng ba s hng ca ba
nguyn t khc loi ln cn gn nht.
Ngoi ra ta cn c: HAA = HBB
HAB = HBA*
Trong phng php LCAO-trc giao, ta khng cn tnh n s hn xen ph
ca hm sng.
t
pzA, 0 H pzA, 0 ,
pzA, 0 H pzA, Ri
pzA, 0 H pzA, a2
Ta c
Trong :
3 f (k )
k a
k a
3k x a
cos y cos2 y )
2
2
2
5K
7K
300K
37
VHall
h
38
Hnh 2.10: Quan st thc nghim ca hiu ng Hall lng t d thng graphene.
- Trong cng nghip nng lng: Siu t in, pin mt tri v.v
- Trong y hc qun s: Vt liu ch phm sinh hc, m nhn to, o chng
n, o tn hnh v.v
- Trong hng khng v tr: Vt liu siu bn, siu nh, siu dn, chu nhit
cao, chu bc x mnh v.v
- Trong cng ngh mi trng: Vt liu hot tnh graphene kh c, kh
trng, ch phm x l mi trng.
- Trong cng ngh cm bin: Cm bin nhy kh c dng mi in t, mt
in t, mn hnh cm ng v.v
Mt s tng trch ra t cc bo co nh: v tinh nhn to vi kch thc
to nh nhiu tng vi khi lng ch bng ming tht nng hay in thoi thng
minh c th b cong hay thm ch l a lu tr d liu ca c th gii vi kch
thc nh gn trong lng bn tay v.v Trong khun kh ti chng ta s i su
tm hiu v cc ng dng khai thc c tnh siu dn ca vt liu.
2.4.1 Ch to transistor graphene trn nn SiO2
Transistor l mt linh kin bn dn c bn c tm quan trng c bit trong
h cc linh kin bn dn. Transistor thuc h linh kin lng cc, c hai loi ht ti
in cng tham gia dn in l in t v l trng. T transistor c ngun gc t
ting Anh l transfer resistor, c ngha l chuyn i in tr gia u vo v u
ra.
Gn hai thp nin qua s pht trin ca cng nghip in t phn ln ty
thuc vo s thu nh ca transistor. Vt liu chnh dng trong transistor hin nay l
nguyn t silic. Kch c ca transistor hin nay ang dng 22 nm v chip dng
trong cc my tnh cha hng t transistor trn mt din tch vi cm2. Kt qu th
nghim ca transistor graphene trong bi bo co ng cp Nobel ca nhm Geim
v Novoselov cho thy graphene vi dy ca mt vi lp nguyn t c th kch
thch c s di ng ca electron trong in trng (Hnh 2.11). H o c
di ng ca electron v l c tch in dng trong chic transistor "th thin" l
10.000 cm2/V.s hay l 7 ln nhanh hn trong transistor silicon (1.500 cm2/V.s).
Trong cc cuc th nghim k tip trn mt phng graphene tinh khit khng cht
tp di ng t n 100.000 200.000 cm2/V.s hay l 70 - 140 ln nhanh hn
trong silicon. Bi bo co thu ht s ch mnh lit ca cc nh nghin cu trn
th gii. Kh nng ch to transistor vi dy mt nguyn t (0,335 nm), hay ni
mt cch khc - mng tn cng ca vt cht vi di ng cao hn silicon
mang nhiu hng khi n cng ng khoa hc in t. Tuy nhin, do graphene cu
to ch gm mt lp graphene n nguyn t nn cc tm ny phi t trn nn
silic ioxit, cc in tch b gi trong nn SiO2 c th nh hng n electron trong
40
graphene lm gim tnh linh ng. Thm ch dao ng mng tinh th SiO2 c th
nh hng n dao ng nguyn t ca chnh n. Nhng v cc phonon trong bn
thn graphene li khng h c tc dng trong vic phn tn electron do hiu qu
ny tr nn rt quan trng trong graphene. Theo cc nh khoa hc, graphene c kh
nng lm tng tc x l ca chip my tnh hin ti ln mc 500 n 1.000 Ghz.
Trong my tnh mi thng tin v d liu u c s ha v chuyn ti
dng bit nh phn 0 v 1. Silic l cht bn dn v c vng cm gia di dn in
v di ho tr. S hin hu ca vng cm trong nguyn t silicon cho transistor
chc nng nh nguyn biu hin qua s 0 v 1 c tc dng ng m dng in ty
vo in th ca cng transistor. Ni cch khc, transistor silicon c tc dng nh
vi nc v cng transistor nh l b phn kho m nc. Graphene khng c vng
cm nn transistor graphene khng c chc nng nh nguyn nh transistor silicon.
Mt thch thc na c ra l graphene n lp khng c vng cm nng lng nn
trng thi ng trong transistor graphene khng h tn ti. Nghin cu cho thy vi
mng kp graphene hay di s tc ng ca t trng ngoi th trong cu trc nng
lng ca n xut hin vng cm. Nhng tic thay khi c vng cm th di ng
ca cc in t trong mng graphene b gim st. Do vic thay th silicon ch to
transistor cho my tnh tr nn v ngha. Nhng iu ny khng c ngha graphene
l k thua cuc trong cuc chy ua transistor.
3
2
41
2.4.2 Dy dn in siu dn
Nh vo linh ng cao ca in t v in tr cc nh thm ch bng 0
nu nhit gim nh th graphene c y cc yu t c th ch to dy
dn siu dn mi. Nh chng ta bit hin nay c mt s nc p dng cng
ngh truyn ti in khng in tr bng cch gi lnh dy dn bng nit lng. Tuy
nhin phng php ny c mt nhc im l lun phi gi lnh cho dy dn gy
tn km. Vi graphene, nu c ch to tinh khit th dn in cao hn ng
n 1 triu ln vi in tr xut thp n 0,1 ngay nhit phng, y qu tht
l mt kt qu n tng. Ta bit graphene l mt vt liu 2D v l c s ca cc
vt liu nano ccbon khc do ta c th ch to cc ng nano ccbon a lp to
thnh dy dn 1D vi cc tnh cht in tng t graphene.
Ti i hc Bath v i hc Exeter nhm cc nh nghin cu khm ph ra
rng vi mt vi lp graphene xp chng ln nhau, chng c th tr thnh mt vt
liu tuyt vi dnh cho cc b chuyn mch quang, qua mang li tc truyn
ti nhanh hn 100 ln so vi cng ngh vin thng hin nay. Theo nhm nghin cu
trong khi cc b chuyn mch quang hc thng thng phn hi t l vi pico giy
(1 phn nghn t ca 1 giy) th cc nh vt l quan st c thi gian ti hp ca
mt b chuyn mch quang hc s dng cc lp graphene ch bng 100 femto giy
(1 femto giy = 1 phn triu t ca 1 giy) - gn nhanh hn gp 100 ln. Mt nhm
cc nh nghin cu i hc Maryland cn o c chnh xc gii hn tnh linh
ng (tiu ch xc nh mt vt liu dn in tt n mc no) ca graphene
nhit phng cao mc 200.000 cm2/Vs, cc mu vt hin nay li c tnh linh
ng nh hn vo khong 10.000 cm2/Vs.
ng bc
ng thp
Hnh 2.12: M hnh cp siu dn dng trong thng tin s dng cc ng nano ccbon a lp
to ra t cc mnh graphene cun trn.
42
44
2.4.4 Siu t in
T in l mt linh kin in t th ng to bi hai b mt dn in c
ngn cch bi in mi. Khi c chnh lch in th ti hai b mt, ti cc b mt s
xut hin in tch cng cng . C s l lun cho vic ch to siu t in tng
i n gin. c tnh ca t in din t bng in dung C v c cng thc nh
sau:
C = A/d
Trong : l hng s in mi
A l din tch ca in cc
d l khong cch gia c hai in cc.
V vy, in c th "t" mt cao (in dung C cao), phi ln, A rng
v d nh. Trong ba bin s ny th s la chn vt liu c hng s in mi to c
nhiu kh khn, dy d ch c th gim n mt gii hn nht nh. Ch c din
tch b mt A l mt bin s c nhiu kh nng lm gia tng. Nh vy in cc cn
mt b mt rng nhng iu ny tng phn vi i hi thu nh ca t in. gii
quyt kh khn ny cc in cc kim loi ca t in c ph ln lp than xp
hot tnh. Lp than xp s gia tng din tch b mt t 10.000 n 100.000 ln nhiu
hn nh s gia tng ca cc l vi m. Hin nay, siu t in c in cc than xp
hot tnh ang l mt sn phm thng dng trn th trng.
Thng th cc siu t in c bit n vi tui th gn nh v hn cng
vi kh nng ti np in nng ch trong vi giy, im yu ca nhng siu t in
hin ti l t l nng lng lu tr so vi th tch hay mt nng lng cn thp.
Siu t in do nhm nghin cu ca gio s Li sng ch c mt nng lng 60
Watt-gi mi lt - tng ng vi pin axit ch v cao hn so vi cc siu t in
thng mi hin ti khong 12 ln! ti u ha mt nng lng, nhm nghin
cu ch to mt in cc nh t mt tm phim thch ng dng gel bng graphene
lm nn in cc c o nh gn ca mnh, nhm nghin cu ca Gio s Li
s dng cht in phn lng s dng trong siu t in truyn thng kim sot
khong cch gia cc tm graphene trn quy m tiu nanomt. Bng cch ny, cht
in phn lng ng mt vai tr kp: duy tr khong cch gia cc tm graphene v
tch tr in.
Nhm nghin cu cho bit h s dng k thut lm giy truyn thng
ch to vt liu v bng cch ny, gi thnh s c gim xung v nng cao quy
m s dng trong cng nghip. Gio s Li ni: "Chng ti to ra mt vt liu
graphene v m, tin thm mt bc quan trng trc nhng g t c. Gi
y, mi th ang giai on chuyn i t phng th nghim sang pht trin
thng mi".
Cc ng dng u vit ca graphene nu c khai thc tt s ha hn em li
rt nhiu li ch cho con ngi trong tng lai.
45
CHNG 3
MT S I HI CP THIT V CC THCH THC
KHAI THC V PHT TRIN VT LIU GRAPHENE
3.1 MT S HIU NG LNG T PHT HIN KHI GIM KCH
THC XUNG NANOMT
Khi gim kch thc xung mc nano, mt s hiu ng mi t nhin ni tri
m khng cn thay i thnh phn ho hc.
Khi gim kch thc th t s gia b mt v th tch khi tng ln v kt qu
l hiu ng trn b mt chim u th, cc tng tc ho hc, xc tc, d tr nng
lng, tng tc vi mi trng, kh nng hot ho trong thuc cha bnh cng
tng ln.
Khi kch thc vt liu nh s dn n vic vt liu dng ch to ra sn
phm cng cn t i, nng lng tiu th t, lng cht thi t. Nh vy cng ngh
to ra cc sn phm s t nh hng ti mi trng.
i vi linh kin in t kch thc nanomt s rt nh b, do vy qung
ng bay ca ht s rt ngn, vn tc cao ca ht dn n thi gian bay ca ht s
nhanh t lm cho tn s hot ng rt cao.
Kch thc linh kin nh to iu kin tch hp cao, kh nng lm vic tt
hn, gi thnh gim.
3.2 I HI PHT TRIN O LNG V NANO V A RA CC IU
KIN TIU CHUN
H thng o lng v cc tiu chun nano s dng trong ch to nano cng
nh thng mi ho trong cng ngh ch to nano ang c cc i hi cp thit, l
yu t c vai tr then cht trong vic pht trin cng ngh nano v ch to cc sn
phm nano mang tnh quy chun. Tuy nhin trong lnh vc ny n nay vn cha
c ch trng pht trin. Hin nay ang c xut dng h n bi gen
(anometrology) s dng lm cng c o cho vic pht trin ca cng ngh nano.
Vic xc nh kch thc nh hn 1nm so vi mu chun ang l vn v cng
kh khn hin nay, c bit n cn gp nhiu kh khn hn trong vic iu khin
qu trnh sn xut, ch to ra sn phm kch thc nano v cc qu trnh ny cng
tun theo h quy chun nghim ca h nano trong khi cc h quy chun trong cng
ngh vn cha pht trin hon thin. Hin nay c mt s nc ang xc tin
mnh trong lnh vc pht trin h o lng tiu chun nano, trong phi k n
Vin Quc gia v Tiu chun Cng ngh ca M (NIST), c cc iu kin tt
trin khai ch to vt liu nano vi cc tiu chun quy chun cn t c c th:
46
- Hon chnh a ra kch thc khc chun dng tiu chun 3nm, 10nm hay
30nm lm tiu chun cho k ngh khc nano.
- Lng t ho vic truyn dn cc ht ti trong cu trc nano c trng.
- Ci thin phng php o lng nano cho cc mu kch thc nano c
trng.
Cng ngh nano to ra nhiu c hi to lp nn mt nn tng mi hoc to
ra cc chun th cp. V d: t 1990 cc in tr Hall (hiu ng Hall lng t)
c s dng trong cc phng th nghim quc gia o in tr khng ca vt liu
dn in. Lu l i vi graphene, khi xy ra hiu ng Hall lng t th chnh
xc cc php o t l vi s nguyn hoc phn on ca
e2
, chnh xc php o
h
cng, b cm ng, pin mt tri, tch tr nng lng v nht l vic m ra mt vng
cm cho nhng ng dng in t. Hng mc (3) ty vo tm nhn v chin lc ca
chnh ph v doanh nghip.
C th ni rng trong tt c mi ng dng, cng nghip in t l mt lnh
vc to ln v mang n nhiu doanh thu. N s quyt nh s thnh cng ca vic
thc dng ho graphene. Nhng pht hin lin tc ca vt liu hu c dn in v
bn dn khi u t polymer dn in vo thp nin 70 ca th k trc, qu bng
fullenre vo thp nin 80, n ng than nano v graphene ngy hm nay hon
thnh cuc cch mng vt liu lm thay i cc din trong nhiu ng dng. Mt
trong nhng h qu ca cuc thay i ln lao ny l s xut hin ca cc loi dng
c in t mm nh pin mt tri hu c, n LED hu c, mn hnh cm ng.
Chng s nh nhng i vo cuc sng i thng trong vi thp nin ti. Nhng
ng dng quan trng khc nh tng tr nng lng nh t in, sn xut nng lng
(pin mt tri) v gia cng cho thy cc tim nng quan trng ca graphene. Trong
mt tng lai khng xa nhng "chng c tim nng" th v v nhiu ha hn trong
phng th nghim s c doanh nghip em ln bn m soi xt hay a n tay
ngi tiu dng.
3.4 NHNG THCH THC T RA CHO K THUT V VN MI
TRNG
3.4.1 Cc thch thc
Cc thch thc hin nay c ra cho cng ngh nano nh:
- y l thi k hnh thnh v pht trin ban u, bao gm t vic hnh thnh
cc tng n khi trin khai cc th nghim, nh gi v pht trin cng ngh u
l cc khi nim cn mi m, l lm cha on bit ht c cc ri ro.
- Cc hn ch v cng ngh, o lng, quan st, thao tc gn kt vi th
gii v m nhm a ra cc ng dng rng ri.
- Hin nay ngun nhn lc cn thiu, s hiu bit cn kh hn ch, cn o
to thm c mt lc lng cn b khoa hc mnh.
- Cn c c s u t ng b, quy m ln trong nghin cu v sn xut ra
cc sn phm cc mi quan h hp tc quc t tt p.
- Cn c cc thit b cng ngh hin i v ng b, nn cng nghip
mnh, m hin nay nc ta cn rt thiu.
51
52
PHN KT LUN
1. NHN XT
Graphene l vt liu mi mang tnh cch mng trong vt liu nano vi nhiu
tnh cht quan trng. Khai thc c tnh vt liu ng dng vo thc t l tht s
cn thit v th gii hin nay ang phi i mt vi nhiu thch thc t ra. V vin
thng, s b tc ca cc nh khoa hc khi gim kch thc cc transistor xung kch
thc 10nm l iu khng th v s r r xut hin kch thc ny. S cn kin
ngun nhin liu ho thch dn n s u t khai thc ngun nng lng sch t
mt tri ang dn c ch trng. Vn khai thc v s dng hp l cc ngun
nng lng nh in nng, nhit nng nhm gim thiu n mc thp nht hao ph
in, nhit cng rt quan trng v.v. V tt nhin, siu vt liu s m nhn tt
c cc thch thc v ha hn s lm tt nhng nhim v .
c th to nn c cuc cch mng khoa hc mi ny th s n lc ca
cc nh khoa hc rt xng ng c tuyn dng v gii thng Nobel vt l
cho 2 nh khoa hc tm ra graphene tht s l rt xng ng. Tuy nhin t c
nhng thnh tu nh vy th s u t, s hp tc gia cc nghin cu cng mt
phn no lm nn nhng thnh tu , i vi graphene ni ring v vt liu
nano ni chung, ngoi nhng mt tch cc th vn cn nhiu hn ch, tiu cc c th
lm nh hng n s sng cn ca con ngi v cc sinh vt trn tri t. Do
gio dc kin thc phi gn lin vi gio dc nhn cch. iu ny cng nhn mnh
vai tr ca gio dc trong nghin cu khoa hc.
2. KT LUN CHUNG
Trong thi gian thc hin ti, ti c c hi tip cn vi nghin cu
khoa hc, ng thi c thm thi gian cng c kin thc hc trng cng nh
vn dng c cc k nng tnh ton, suy lun, lp lun.
ti nu khi qut c cc vn c bn ca cng ngh nano, con
ng tm kim vt liu mi, xy dng cch tip cn cc nghin cu vt liu
graphene. ng thi cng tm hiu c tnh cht ca n v mt s ng dng rt
thc t. Thng qua m hnh Pronig-Penney c th kho st tnh cht vng nng
lng ca cc loi vt liu ng thi thng qua phng php Tight-binding c th
kho st cu trc vng nng lng ca graphene t c c s so snh vi thc
nghim. Tuy nhin ti vn c mt s hn ch nht nh nh cha i su tm hiu
cu trc vt liu, cha gii c chi tit bi ton vng nng lng graphene, mt s
l lun v phng php vn cn mang tnh nghin cu, cha mang tnh thc t nh
53
xem tng tc electron trong mng tinh th l t do m cha xem xt tng tc spin
ca electron, tng tc gia cc electron, gia electron vi nt mng v.v m iu
l tht s quan trng trong nghin cu vt liu mi. Hi vng sau khi tt nghip s
c iu kin nghin cu su hn cc vn nu trn. Sau khi nghin cu v
ti ny, ti thy c th khai thc mt s phc v cho cng tc ging dy
trng ph thng sau ny nh:
- Bit c xu th th gii hin nay l nghin cu v cng ngh nano, cc vt
liu mi, cng ngh, k thut mi.
- C th s dng mt s t liu khi ging dy cc bi v in tr, dng in
trong kim loi, hay cc hiu ng quang in v.vcng nh ti liu nhm lin h
thc t.
- Cc thch thc t ra khi cng ngh nano dn dn chim lnh th trng t
nh hng cho cc em hc sinh bin php nm bt, hiu r bn cht c th
ng ph kp thi nu cng ngh nano b li dng cho mc ch khng mong mun.
54
55