You are on page 1of 10
SO BO TIM HIEU VAI TRO CUA BO KHAU HAN TRONG CAU TAO CHU NOM La Minh Hing Tom tit: Trong sé cdc bd tha Hén tham gia cdu tao chit Ném Viét, b6 khdu hoat dng kh linh hoat va cé kha ning tgo nhiéu chit méi, Cac nha nghién ctu, tir nhing khia canh khéc nhau da ban vé vai trd cla b khdu trong c4u tao chit Ném Viét. Trén co 86 cif ligu thu duge tit Cé Chau Phét ban hanh va Cé Chau Phét ban hanh ngit luc, Bai viét thyre hién viéc déi chiéu vé hinh, 4m, nghia ctia 30 dang chit Nom mang b6 khau véi sy cé mat hay khéng ciia ching trong cdc bé ty dién chit Hin (Khang Hi te dién va Tie Nguyén), phan tich bign Iwan dé tir dé chi ra cdu tao cita cdc chit Ném loai nay. C6 thé thay, chi v6i 30 chit xudt hign trong 2 vin ban néu trén da cé thé hinh dung durgc khé day ui kha nang hoat déng cia b6 khdu trong c4u tao chit Nom Viét, va gidp ta hiéu cin ké hon cdu tric ndi tai cia hé théng chit Nom Viét. Tir khéa: c4u tao chit Nom, b6 khdu, Cé Chau hanh * ee Khi phan tich c4u tao chit Ném, cdc nha nghién ctru thudng phan hé théng chit Ném lam 2 loai lon: chit Nom mugn nguyén va chit Ném tu tao. Chit Ném muon nguyén hinh thé chi Han gdm: mugn chit Han ca 4m va nghia (doc theo 4m Han Viét), hoac chi mugn riéng mat 4m hoac mi§at nghia cla chit Han dé. Cac dang muon nguyén hinh thé nay xuat hién trong ca van ban Han va van ban Ném. Trai lai, dang chit Nom ty tao hau nhu khéng thay xudt hién trong cdc vin ban Han. Tuy nhién, cing cé nhiing trudng hop tring hinh ngdu nhién gitta chit Han voi chit Nom nhu truéng hop chit Han trdo #8 va chit Nom quo #& (gdm bé thi + chit qua). Véi chit Ném quo 4% can phai dugc gidi thich 14 dang chit dugc sang tao hoan toan trén co sé chat ligu ctia chit Hn. Trong nhém chit Ném ty tao, hé thong b6 tha Han cé vai tro dac biét quan trong trong viéc c4u tao nén nhiing chit Nom khac nhau. Ngudi So bé tim hiéis vai tré cia b6 Khu Han trong céiu tao chie Nom 187 Viet da phong theo mt s6 nguyén tic cau tao chit trong van tu Han, sit dung triét dé cac bé thi chit Han dé cu tao nén chit Nom. Vi du: ding b6 shy cha chit Han (biéu nghia) két hop véi céc chit Han khac co gia tri biéu am 4é tao me nhitng chit Ném ghi khai niém vé nude, vé song hay nhiing hoat déng can dén nude nhu tim, gidt, edi... Ding b6 khau dé chu tao nén nhiing chit Ném ghi khdi niém vé mém, miéng sau d6 tién téi ding b6 khdw dé tao nén cdc chit Nom ghi cdc hoat déng cla miéng nhu an, ndi, hdi... Khdc v6i cdc bé thu khdc, b6 khdu duge sir dung kha nhiéu va cling khd linh hoat trong chit N6m: bén canh tac dung biéu thi y nghia, 46i khi b6 khdu con mang tinh ch4t nhu méot déu higu¢ dé chinh 4m doc cho chit Ném. Trong tring hop nay, né dong vai trd gan nhu mot déu “nhay”, bao higu cho ngudi ta phai doc Am khdc di so voi Am Han Viét. vé loai nay, gido su Vuong Lye nhan xét: “cé mét loai chér hinh thanh rat giéng chit cho thém ky hiéu, dé 1a dy khdu 0 1am pho hiéu. B6 khdu (1 nay khéng cé ¥ nghia, né chi biéu thi chit 46 khéng gidng ve y nghia véi chit kh6ng cé b6 khau bén, loai nay rat gidng voi Hin MF (ca phé) trong tiéng Trung Quéc’, Boi vay, viée di s4u tim hiéu hoat dong ctta bé khu cé y nghia rat Ién, né gitip ta hiéu cain ké hon cdu tric ndi tai cia hé thong chit Ném. Trong bai viet nay, ching t6i sé khdo sat hoat dong cua bd khau trong viéc céu tao nén chit Ném Viét. Bai viet chi yéu dia trén nhitng cit liéu rit ra tir cuén Cd Chau Phat ban hanh? va Cé Chau Phat ban hanh ngit luc. Trong qué trinh phién 4m va phan tich ti mi cau tao cha timg chit Ném trong 2 cu6n sach néu trén, ching t6i da rat ra mot sé chit N6m mang bd khdu ma theo nhan xét bude dau cé thé coi la nhitng chit Ném duge cau tao theo phuong thire ty tao. Cau tao cua cdc chtt Nom dang nay gim cd mot chit Hin (cé tac dung biéu thi 4m thanh) va bé khau. im hiéu vai trd cla b6 khau trong vié cau tao nén cdc chit Ném ‘nay, bude dau tién ching t6i thye hign thao tac lung phan, dua trén thé ddi lap gitta su co mat hay vang mit cdc chit Ném 46 trong ty dién, tir dién chit Han cia Trung Qué. | Han ngie ste ludin van tap, Vigt Nam ngit nghién cu, Virong Lyre,1958, 384 * Day i cudn sich ma m6t nhém trong phong Van nr, Vién Han Nom da sum tim duge trong chuyén di céng tac tai chita Déu, Ha Bic nm 1989. Sach in nfm Canh Hung 13 (1752), gdm 21 trang, duge vidt theo thé luc bat, ké vé sur tich Man Nurong, vé lich sir Phat gido & Vit Nam. 188 LA MINH HANG 1. Nhimg chit Nom khéng cé mit trong cdc b6 ty dién Hin _ Ching t6i thyre hién d6i chiéu nhiing chit Nom mang b6 khdu trong 2 cuén sdch néu trén v6i nhitng chit déng hinh trong 2 6 ty dién cht Han (Khang Hi tu dién va Tie nguyén). Thuge nhom nay 1a hing chit hoan toan khéng cé mit trong uy dién Han, va durgc chting tdi x¢p vao loai nhitng chit Ném ty tao dua trén co sé cdc b6 khdu va chit Han c6 sin. Nhém nay lai phan biét 2 truéng hop: 1.1. BG khau mang tinh chat cia mOt bO thd biéu thi ¥ nghia 6 tiéng Han, chit c6 bé khau dang chi “khi quan cua ngudi, dong vat, ding dé an udng, phat am” (Tir nguyén). Vi dy chit khau (1 , nghia oi , chit ngat hZ nghia fa “in”, chit khiéu MY nghia “kéu goi”, chit ngdm 1 nghia « ‘ngém xu6ng”... Khi cau tgo chit Nom, bé khdu nhiéu khi cfing duge ding véi cdc nghia trén. a, B6 khau ding dé chi mdm, miéng va cdc hoat d6ng cia mom nhw goi, ran, day... Phan tich cac chit Nom sau day (de tign theo d6i, tl day tré di sé danh sé thir tu cho cdc chit Ném tir 1 dén hét), ta thay: 1. goi: gdm cd b6 khdu (biéu y) + chit Adi (biéu Am), Adi => goi; 2, 1H ran: gdm bd khdu (biéu y) + 1 b6 phan chit Jan (biéu Am), lan => ran; 3. Wi xin: gdm b6 khau (biéu y) + chir chan (biéu Am), chdn => xin; 4.1 khen: g6m bé khdu (bidu ¥) + chit khdn (biéu Am), khein => khen; 5. lft day: gdm bé khdu (bidu ¥) + chit dai (biéu Am), dai => day. 6. Vé chit 4g héi, néu phan tich thanh b6 khdu + chit mdi thi khong gidi thich thoa dang 4m doc cia chit Ném hdi duge. Trong Khang Hi tu dién khéng c6 chit nay, ma chi cé dang 4 vdi am doc hé (Tir nguyén khéng ghi nhan cé dang chit hd). Xét vé hinh thé, trong hé théng chit Ném cé nhiéu truéng hop trat tu 2 thanh t6 céu tao nén chit c6 thé dao vi tri cho nhau (trén - didi, phai - trai) dé tao nén cdc ma chit khac nhau. Vay ligu chit Nomi héi cé phai 1a do mugn chit Han 4F hd (va doc léch am: hd => héi), déng thoi cé sw dao trat ty cdc thanh td cdu tao nén chit (va viée dao trat ty lai la do ngwoi tao chit: ngudi Viét thyrc hién hay khéng?). Vé hién trong tring hinh cing da tig xay ra trong 2 hé théng van tu nay: boi vay cho di chit Han va chit Ném dé cé hinh thite ging hét nhau, cling khong nén vdi két ludn chit Ném dé thudc loai gia ta, So b6 tim hiéu vai trd cita bé Khatu Han trong cétu tgo chit Nom 189 mugn hoan toan tit chit Han. Truéng hop chir trdo (Han) va chit quo’ (N6ém), chit han (Hin) va chit Gat (Nom) 12 minh chimg cho digu vita néu. Voi nhimg suy nghi d6, ching téi cho rang chit wy hdi a loai chit Ném tyr tao. Cu tao chit nay vén di c6 dang: "(gdm bd khdu va hdi viét lién trong 1 6 vuéng, thanh 1 chit), sau chuyén thinh => Mg gém b6 khéu + hdi (luge bé b6 tim dmg). BG tam dimg bj mét di qua qué trinh muén viét nhanh (Trtdng hop nay giéng nhw chit dat ¢6 su hrge bot hinh thé HA => J), 7. Chit " udng, lA loai chi Nom ty tao, dugc phan tich nhu sau: b6 khdu (bidu ¥) + chit udng (biéu 4m), ding u (w) => u. Vé ty dang, cd sy rat gon: F + $F => EE (luge bét b6 cham thay 6 chit uéng). 8. Chit gia, nghia “tir biét, gid tir’, cu tao gdm b6 khdu (biéu y) + gia (biéu dm), ding gid => gid. 9. Chir 1 mugn, trong ti “vay muon”. Khi vay, muon ai cdi gi edn phai ndi li yéu cdu voi d4i phuong, boi vay ding b6 khdu (biéu y) + chit man (bid 4m), ding man => murgn. b. BO khdu ding dé tao ra nhing chit Nom ghi nhiing tir chi am thanh phat ra tir miéng; nhim cé y hung chi dén noi xuat phit ra am thanh do: 10. Chir "il toi gdm c6 b6 khdu (biéu y) + chit N6m /éi fH) (nghia “levi noi”, 48 biéu Am). Chit Nom 167 # dimg mloi (gdm chit Han ma viét tht + chit Hin /é, Day 14 dang chi: Nom c6 cu tao Am + 4m) ghi /éi. Nhu vay chit Nom "il Joi do bé khau két hop véi chit Ném c6 trurdc (chit Nom Joi i ); chit Joi") xudt hién trong khé nhiéu trong cdc vin ban thoi Lé vé tude. 11. Chit il lei g6m bo khau + chit 1é (biéu dm), ding 1é => Idi. Bén canh vige ding b6 khau dé tao thanh cdc chit Ném ghi cdc tir lién quan én mém miéng va cac d6éng tac can ding dén mm miéng, éng cha ta con sir dung bd khau trong viéc cau tao nén cdc chit Ném chi am thanh ndi chung (khéng chi 1a 4m thanh phat ra tir miéng). Vi du: 12. Chir if vang, voi nghia “tiéng vang, tiéng vong”, gdm bé khdu + chit vinh (biéu 4m), bé khdu 6 khia canh nao dé da giip hudng 4m doc tit vinh => vang. 190 LA MINH HANG 1.2. BG khau khéng c6 téc dung biéu nghia Trong cau tao chit Ném ty tao, bén canh viée biéu thi y nghia cho chit Ném, déi lic, bé khdu Jai khéng 6 tic dung thi y nghia cho chit Ném. N6 thue sy la mét dau higu b4o chit Ném d6 phai dugc doc chéch 4m di so voi 4m Han Viét cia chit Han kém theo. Truong hgp nay, ba khau cé tac dung nhw nhiing dau nhdy trong chit Nom. Thi du: 13. Chit «8 gdm, gdm bé khdu + chit edm. B6 khdu khGng mang y nghia gi thy su ma chi cd tac dung bdo higu chit nay khéng duge doc ding theo 4m Han Viét la cdm ma phai doc léch di. Sur doc chéch ny nhiéu khi con phai dua vao van canh. Thudc tiéu loai nay con cé: 14. Chir "i vui, nghia trong bai “vui vé”, cdu tao gém: b6 khau + chit bdi, L& ra dé biéu thi tam trang cila con ngudi, phai dung két hop véi bd ¢am tao thanh cht | vui. BO khau trong tring hop nay chi thuan tuy ce tdc dung chinh dm tir bdi => vui, 15. Tuong ty, ta c6 chit Hy ray, gdm bé khdu + chi 12. Tit két hop ciia b6 khdu voi chit /é da cho ta2 chit Ném khée nhaw: chit ray va chit Idi. Hai chit nay cé sut khdc nhau vé trat tw cdc thanh té: chit ray va wil Ii (chit sé 11). 16. Chi #8 mang gdm b6 khdu + chit mang, bo khau 1a m6t bio hiéu chinh 4m doc cia chit Nom, tir mang =>mang* 17. Chit HE nhém, gdm b6 khdu + cht nhdm, chit nay durge ghi cho ty “nhém nhat”, day la 1 tir ghép. Voi chit nhdm, b6 khdu hoan toan khdng cé nghia, né chi cd tdc dung chinh 4m doc: nhém => nham. 18. Chit AE ntre gdm bé Ahdu + chit the. Xét vé phu Am dau, th /t’/ trong tiéng Han cé thé ding dé ehi d /2/ trong tiéng Viét. Mat khdc, cing c6 thé ding d /d/ trong tiéng Han dé gl ghi n /Ay/ va d/z/ trong tiéng Viét. Hai am d /d/ va n /n/ tong img v6i nhau do thoi tién Viét Mudng, tiéng Viet cé nhém phu 4m nd. Nhém nay vé sau c6 sy phan tach theo: nd n Viét . d Mung * Mang (tir c6), nghia: “nghe”. So bé tim hiéh vai trd cia b6 Khu Han trong citi: tao chit Nom 191 Vi du: Viet: ndc, nudc; Muong: dac. Tro lai chit FE mite, ding sha hi 4m dic nao 46, dla do d chuyén thanh, d tuong img v6i . Vay co thé ding ndc thay cho 4m dac 6 é trén. BO khdu trong chit Nom nife cé tac dung chi bdo chuyén 4 am nde => mirc. Cau tao cia cht Ném nite duge phan tich thanh: bé6 khdu + chit thdc. Trong 46, bd khdu 6 tac dung nhu 1 déu hiéu chinh 4m: thde => mic. 2. Nhig chit Ném mang bo khau, nhung cé mit trong ty dién Han Bén canh nhitng chit N6m khong cé mit trong cdc bd tr dién Han, con cé mét sé chit Ném mang b6 khdu nhung lai thay xudt hién trong cdc bé Tu dién chit Han. Bai vay, vide xem xét day cé phai la chit N6m ty tao hay khéng 1a cong viéc khéng don gin. CAn phai khao sat cy thé thng chit Ném, ddng thoi phai d6i chiéu véi nhtmg chit Hén tuong img vé ca ba mét: hinh, 4m va nghia moi co thé dua ra két luan chinh xdc duge. 19. Chit 8, Ném doc la hay. Nguyén chit Hin chit nay doc 18 hai c6 nghia “ché cui” (Tir nguyén). O chit Nom, chit nay doc hay, véi nghia “hay piét”. Nhu vay chit Nom hay muon nguyén hinh chit cua chit Han, nhung khéng muon nghia. Day la taring hop that khé doan dinh dit khoat va cau tao, vind o6 thé: - Coi la chit muon nguyén tir chit Han dé phién tiéng Viét (muon 4m Han Viét hai dé ghi am tiéng Viét ay); va 14 Joai mugn hinh chit nhung doc léch am Han Viét. - Coi 1a chit do ngudi Viét ty tao bang cach ghép b6 khdu + chit thai. Nghia trong van ban, hay §4 voi nghia “hay biét”. Nhu vay, b6 khdu trong truéng hop nay kh6ng cé tac dung biéu thi y nghia, no chi don thudn 14 d4u hiéu chinh am doc tit thai => hay (b6 khau tuong duong dau cA nhay). 20. Chit 8 ving, 4m Han Viét doc la vinh, véi nghia “ca vinh”, Ném doe 1a viing, ding chi mét trd choi. Tir vang dirge ghi trong c4u: An khao dink vézng thudn thi gid mua (C6 Chéu, 142]. Trung hop nay cting ging chit hay via phan tich, nghia 14 cé thé hiéu theo 2 cach: 1/14 chit muon nguyén chit Han vinh ghi 4m Ném vdng; hodc 2/ 1a cht ng truimg bop chi Xem Nguyfa Tai Can, Mét sd vi 192 LA MINH HANG Fj va chit it ma gido su Nguyén Tai Cin 3 phan tich, shit Ném, Nxb DH va THCN, Nam 1985,tr 49. c6 cau tao bé khau + vinh, trong dé bé khdu gitp huéng chi 4m doc tir vinh => vdng. 21. Chit fill, Ném doc migng. Trong Khang Hi ne dién, chit nay dugc phién 14 Ado véi nghia: “tiéng con hd, con gau kéu”. Nhung trong Tit nguyén lai khéng thay cé chit nay, didu dé chimg t6 ring hao 1A dang chit kh cé trong tiéng Hin cé dai. Va diéu chic chin 1a khi cdu tao chit Ném 6ng cha ta 4 khéng mugn nhitng chit Hin qué cé dé ghi 4m tiéng Viét. Vay nén, chit Ném iff] dugc hiéu 1a dang chit Nom ty tao. Dé hiéu dugc cach doc cia chit miéng, ta phai phan tich ching thinh cdc thanh t6 nhw sau: bd khdu + chit manh (manh, nghta “d dug”), bo khdw biéu ¥ va chit mdnh biéu am. Ghi 4m: mdnh => miéng. 22. Chit Mz , Ném doc la an. Trong Khang Hi te dién, chit nay durge chi 4m 18 “6 cat thiét, tong Am At” va cé nghia “un” (ngoai ra cdn o6 2 nghia nita). Nhung Ti Nguyén, lai khong ghi nhn chit nay. Diéu ndy cho thay dy la dang chit khé c6 trong tiéng Han cé dai. Chit trong chit Nom va trong tiéng Hin cd dai du cé nghia “an”, nhung 4m doc khdc nhau. Ném doc la dn. Han cd doc Ia dt. Tuy cé sy tring hinh va nghia nhw vay, nhung van cé thé khang dinh day khéng phdi 1A dang chit Nom mugn nguyén ctia chit Han (vé hinh va nghia). Boi vi diéu rét dé hiéu 1 khi muon chit Hin dé str dung cho tiéng din t6c minh, éng cha ta khong cé cé gi ma mugn nhiing chit rat it ding cua tiéng Han (thm chi con xa la voi ngay ca ngudi Trung Quéc duong thii). Trung hop chit Nom &n phai duge hiéu 1d mét dang chit Ném tu tao gdm 2 thanh t6: b6 kadu (biéu y) + chit an (biéu 4m), ding an (Hn) ghi 4m in (Ném) . Ghi am: an => an’. 23. Chit , Ném doc la rao. Khang Hi tu dién chi thich: “tong lao”, cé nghia “néi quanh” (Jan lao lién 1 ngén ngit tiéu gidi da). Cing gidng truéng hop chit sé 21 va 22 vira néu, dang chit @ rao khong xudt hign trong Tir Nguyén. Chit Ném l rao 1A loai chit ty tao gom b6 khdu biéu y + chit /ao biéu 4m. Ghi 4m: lao => rao. ° Truong hop nay, GS Virong Luc cling céng nhan 1A loai chit Nom hinh thanh. Xem Vuong Luc, sda, tr.385 So bG tim hid: vai trd ctia bo Khdu Han trong cdi tao chit Nom 198 24. Chi UX ewdi: trong tiéng Hn, chit nay cé Am doc khdi, nghia “khéng nghe, kh6ng nhin thay”. C6 thé thay, Mf khong cé méi lién hé gi vé am va nghia cia chit khdi (Han) véi ewoi (Nom). Chit cwéi chi cé thé hiéu duge vé am doc va y nghia khi ta phan tich ching thanh b6 khdu (biéu y) + chit &p (bidu am). Ghi am: i => cadi. 25. Chir 0 tiéng: Trong Khang Hi te dién, chit nay duge chi 4m doc la sanh, nghia “ngam miéng khong noi”, 4m doc va nghia chit Han nay hoan toan khong 6 méi lién quan voi am doc va nghia ctia chit Nom tiéng. Nhu vay, tiéng la dang chit Nom tu tao gom b6 khdu (bidu y)+chir tinh (biéu am). Ghi dm: tink => tiéng. 26. Chit 4} ndi, 4m Han Viét n6z. Trong cdc bé tu dién cé cha Trung Quéc, i) duge xac nhan nghia “cham chap” (Ngoc thién), hay nghia “ndi khé” (Tép van). C6 thé thay M4 1a mét chit khé c6 trong Han ngit. Sang chit Nom, !W phai duge hiéu 1a dang chit Ném ty tao gdm bd khdu (¥) + chit ndi (Am). Ghi am: ndi => ndi. 27. Chit WE ehé, Khang Hi te dién chi am doc 1a chi (chuong di thiét), nghia chi “tiéng thanh”. Day cing 1a chit N6m tu tao g6m 2 thanh 16: b6 khdu biéu y + chit chi biéu 4m. Ghi 4m chi => ché. 28. Chit " ra (déng tir, nghia “ta vao”) Khang Hi ty dién cha am: li ha thiét, dm la, chi “tiéng ca”. Ném doc “ra”. Day 1a dang chit Nom tt tao gdm 2 thanh t6: bd khdu + cht Ja, BG khdu trong trrdng hop nay thuan tly mang tinh chat 1a m6t dau hiéu chinh 4m dgc la => ra. 29. Chit § hoi. Am Han Viét doe 1 hi (hu ky thiét), véi nghia: “than thé”. Xét vé nghia, Fi trong Han ngir va trong tiéng Viét 14 hoan toan khac nhau. Ta chi cé thé hiéu duge nghia va li gidi am doc cia Mp (1a hoi) khi phan tich chit nay ra 2 thanh t6: b6 khdu + chit hi. Voi trong hop nay, b6 khdu c6 tac dung nhu mét ky hiéu chinh 4m doe: hi => hoi. 30. Chir 8} hat. Chir Hén doc hat voi nghia: “uéng”. Ném doc hat v6i nghia “ca hat”. Truong hgp nay cting cé thé hieu theo 2 cach (ging chir so 19 va 20): - C6 thé la dang muon hoan toan chit Han dé phién tiéng Viét: muon am Han Viét hdr dé ghi 4m Viét hat. La hién tuong muon 4m doc thing. - C6 thé lA chit Ném do ngudi Viét tu tao bing cdch ghép b6 khdu + chit hat. Lic nay, b6 khaw cé tac dung biéu thi y nghia. 194 LA MINH HANG 3. Thay Idi két Qua khao sat phan tich trén day, co thé th4y: trong cdu tao cht N6m, b6 khdu déng vai trd dic biét, khdc han voi cdc b6 tha khdc cua tiéng Han. No khéng nhiing dong vai tro bé phan chi nghia trong cdc chit Ném cd cau tao hinh thanh ma con cé tac dung nhu mét dau hiéu chinh 4m doc trong chit Nom. Trong cu tao chit Nom bé khdu cé 3 kha nang sau: 1. BG khdu c6 tac dung biéu nghia trong chit Nom Trong chit Nom mang bé6 khau biéu nghia, vi tri cia bé khau va chit Han biéu 4m duge mé hinh héa nhu sau: a b6 khau, chi y chit Han, chi am Tir két qua phan tich néu trén cdc cht N6m thudc nhém nay gdm: '@ goi, UE ran, U4 xin, 7G khen, Mt day, MS hoi, FE udng, lH gia, 1 murgn, "fil 19%, wi Loi, M], miéng, NZ An, ME rao, WE ewoi, 14 tiéng, ON ni va FZ ché. 2. BG khau cé tée dung chinh dm trong chit Ném. Khac voi dau nhay thuong hay dit bén phai chér khi da viét gin xong chit, bd khdw trong cdc chit Ném loai nay thong dat bén trai khi bat dau viét chit. M6 hinh cua chit Ném loai nay nhu sau: bé khdu, chinh 4m ZION Nhu vay vé hinh thir ma xét, vj tri cla b6 khdu chi y va bd khdu chinh am déu 6 bén trai cua chit Nom. Dé co thé di dén xéc dinh tinh chat cla bé khau can cé sur phan tich ti mi 3 mat hinh dm nghia cia ching trong su déi sanh véi chit Han. Két qua khao sat néu trén, cho phép ching toi dua ra cdc chit Nom cé b6 khau chinh 4m gém; (4% vang, If ngim, u se ‘vai, Bi ray, EE ra, (G8 mang, GE nhim, FE mic, 4 hoi. chit Han, chi 4m So b6 tim hiéte vai tr cita b§ Khétu Han trong cate tgo chit Nom 195 3. Cae chit co thé Hi gidi vé edu tao theo 2 cdch: loai nay gém 3 chit hay, vang va hat: - Céch thi nhat: La chit mugn nguyén hinh chit Han 4é phién tiéng Viét: + Ding hai dé phién hay : La loai muon 4m Han Viét doc léch; + Ding vinh dé phién vang : La loai mugn am Han Viét doc léch; + Ding Adt dé phién hat : La loai mugn doc thing 4m Han Viét. - Céch thir hai: La chit ty tao bang cach ding bé khau két hop véi chi Han: 0G hay, gém bé khau + thai : B6 khdu cé tac dung chinh 4m; Au cé tac dung chinh 4m; GK vang, gém bé khau + vinh : B6 1G hat: gdm bé khdu + hat : BG khau biéu y. Hat Néi, xudin 1995 TAI LIEU THAM KHAO CHINH 1, Vuong Luc (1958), Hn ngit si tudn vin tp, Viét Nam ngitnghién cvtu, Khoa hoc xuat ban xa. 2, Nguyén Tai Can (1985), Méts6 van dé vé chit Nom, Nxb DH va THCN. 3. C6 Chdu Phdp Van Phat ban hanh, Ban khic in tai chia Dau. 4. Cd Chau Phép Van Phat ban hank ngit luc, ki higu A.184, Vién Nghién cia Han Nom. 196 LA MINH HANG

You might also like