Ngnh sa Vit Nam: Thch thc v c hi

(Ngy 25-10-2015)

Tc tng trng kinh t nhanh, th trng rng ln v mi trng u t thng

thong, hp dn, l nhng iu kin thun li pht trin th trng sa ti Vit
Nam. Bn cnh nhng iu kin thun li , ngnh sa Vit Nam cng phi i
din vi nhiu thch thc nh vn an ton v sinh thc phm, cht lng sa, k
thut chn nui, dy chuyn cng ngh, chi ph cng nh cc chnh sch, c ch
khuyn khch t Nh nc.
Mt ngnh sa vi tim nng pht trin th trng ln

Trong nhiu nm tr li y, nhu cu s dng sa ti Vit Nam tng ln ng k.

Theo Thng k t Hip hi Thc n gia sc Vit Nam, nhu cu sa ti nguyn liu
tng khong 61% , t 500 triu lt (nm 2010) ln n 805 triu lt (nm 2015). Cc
nh chuyn mn nh gi rng tim nng pht trin ca th trng sa ti Vit Nam
vn cn rt ln.

L mt quc gia ng dn v mc tng dn s cao khong 1.2%/nm, th trng sa

ti Vit Nam c tim nng ln. T l tng trng GDP 6-8%/nm, thu nhp bnh
qun u ngi tng 14.2%/nm, kt hp vi xu th ci thin thin sc khe v tm
vc ca ngi Vit Nam khin cho nhu cu tiu th cc sn phm sa lun gi mc
tng trng cao. Nm 2010, trung bnh mi ngi Vit Nam tiu th khong 15 lt
sa/nm. D bo n nm 2020, con s ny s tng gn gp i, ln n 28 lt
sa/nm/ngi.

c im a l v kh hu nhit i xen vi vnh ai n i ti Vit Nam rt thun

li cho pht trin n b sa. Cc ng c nh H Ty, Mc Chu, Bnh Dng
cung cp ngun thc n di do, phong ph v iu kin sinh trng tt.

Vic u t pht trin ngnh sa va to iu kin cho doanh nghip pht trin sn
xut vi chi ph nhn cng thp ng thi mang li sinh k cho ngi dn thiu vic
lm v thiu thu nhp, gp phn xa i gim ngho, tng cng an sinh x hi,
gn lin li ch doanh nghip vi cng ng.
Cc thch thc ca ngnh sa VN

Chn nui b sa l ngnh i hi k thut, u t cao. Tuy nhin, trn thc t hn,
95% s b sa nc ta c nui phn tn trong cc nng h vi quy m nh l,
thiu chuyn nghip. Ngi dn khng c hng dn bi bn v k thut chn

nui, bin php phng tr bnh tt. Thm vo , ngi nui b hon ton th ng
trc cc tc ng kinh t, x hi khc nh hng trc tip n qu trnh chn nui
nh vic tng gi ca con ging, thc n u vo hay chi ph u ra cho sn phm
sa thu hoch.

Trong nm 2009, sn xut sa nguyn liu t n gia sc trong nc ch mi p

ng c khong 20-30% tng mc tiu th sa. Vit Nam, ch c 5% ca tng s
b sa c nui tp trung trang tri, phn cn li c nui dng bi cc h gia
nh quy m nh l. n cui nm 2009, c 19.639 nng dn chn nui b sa vi
mc trung bnh l 5,3 con b mi trang tri. Hu qu l cc sn phm sa ca Vit
Nam l mt trong nhng t nht trn th gii. Chi ph trung bnh ca sa Vit
Nam l USD1.40/litre, so vi USD1.30/litre New Zealand v Philippines, USD1.101.20/litre ti c v Trung Quc, v USD0.90/litre Anh, Hungary v Brazil, theo cng
b ca Tp on nghin cu th trng Euromonitor.

xy dng mt h thng chn nui b sa t chun, doanh nghip phi u t

mt s vn rt ln. Hn na, mun p ng yu cu th trng, cc doanh nghip
trong ngnh sa phi nhp khu cng ngh, nguyn liu, thit b t nc ngoi do
k thut trong nc cn hn ch nh hng n gi thnh ca sn phm, doanh thu
ca doanh nghip. Cc cng ty sa ph thuc vo sa bt nhp khu hn l sn
xut sa ti trong nc. Sn xut sa phi i mt vi s mt cn bng cung v
cu khi n b sa trong nc ch p ng khong 20-30% tng nhu cu sa trn
ton quc. S ph thuc nhiu vo th trng nc ngoi i vi nguyn liu u
vo to ra mt nguy c chn p li nhun do bin ng gi ca cc sn phm sa
nhp khu. Theo B Nng nghip v Pht trin nng thn (B NN & PTNT), Vit Nam
nhp khu 72 phn trm ca tng sn phm sa trong nm 2009, bao gm 50 phn
trm sa nguyn liu v 22 phn trm sa thnh phm.

Mt khc, t sau khi gia nhp WTO, doanh nghip sa Vit Nam chu sc p cnh
tranh ngy mt gia tng do vic gim thu cho sa ngoi nhp theo chnh sch ct
gim thu quan ca Vit Nam khi thc hin cc cam kt Hip nh u i thu quan
c hiu lc chung trong Khu vc Mu dch T do ASEAN (cam kt CEPT/AFTA) v
cam kt vi T chc Thng mi Th gii (WTO). Tm l snh ngoi ca ngi Vit
cng tc ng tiu cc n s lng tiu th cc sn phm sa Vit Nam. Hin nay,
cc sn phm sa trong nc ch chim 30% th phn ni a.

Vn cht lng v an ton v sinh thc phm cng nh hng ln n tm l

ngi tiu dng. Do thiu tiu ch nh gi cng vi quy trnh kim nh cht lng
sa lng lo, nhiu loi sa khng r bao b nhn mc vn c by bn mt cch
cng khai. V vic nh sa c Melamine, sa c cht lng thp hn so vi cng
b, khin cho cc hot ng tiu th sa gp kh khn, nh hng ng k ti
cc doanh nghip sn xut sa