You are on page 1of 6

DINH DNG CHO TR S SINH: NN HAY KHNG NN

DNG THC PHM THAY TH SA M?


Ngi dch: Nguyen Dao
Ngun: http://www.pediatricsconsultant360.com/content/newborn-nutritionsupplement-or-not-supplement
Tc gi: ANN L. KELLAMS, MD, IBCLC
Trng i Hc Virginia
TM LC: Cch tt nht cho dinh dng tr s sinh l khng cho b n hay b
g ngoi sa m, ngoi tr nhng trng hp do y khoa ch nh. Nu b b
khng dn ti h ng huyt, mt nc trm trng v chm i tin, cn
phi nh gi nghim tc vic cho b. Thc phm ngoi sa m ch nn ch nh
i vi b no c tnh hnh khng c ci thin d c thm nh v c cc
bin php can thip nhm b b m hiu qu. Vic chm tr ca tin trnh
lactogenesis II (tc l qu trnh sn xut sa m) khng th uc chn on
cho ti ngy th 3 v th 5 sau khi sinh v cn phi c bng chng cho thy b
khng b . nh gi hiu qu b m, ngi ta s dng h thng chm
im LATCH. Tr s sinh cn c b y trc khi xut vin. Cn ch
nhng trng hp m tr tip tc gim cn sau ngy th 7 k t khi ra i, hoc
vi nhng b khng quay tr li cn nng lc mi sinh khi c 2 tun tui. Mt
trong nhng l do dn n vic NCBSM tht bi lin quan n nhng mong i
khng thc t ca b m. Gio dc l bin php u tin v hiu qu nht
khuyn khch NCBSM.
Thng thng ch c di 10% tr s sinh thng mi cn thc phm b sung vi cng
thc (sa cng thc, sct) trong thi gian bnh vin. Mc d T Chc Y T Th Gii
(WHO) v CDC v AAP ngh rng tr di 6 thng cn b sa m hon ton, tuy
nhin thng k cho thy ch c 75% sn ph tin hnh vic cho con b v t l cho con
b hon ton t 3 n 6 thng gim ln lt xung 33% v 13%.
C S CHO NHNG KHUYN CO HIN HNH
Nhn chung, cn trnh s dng sct cho tr s sinh trong nm u tin nu nh khng c
ch nh v sc khe. B m hon ton s cung cp cho tr tt c nhng nng lng cn
thit pht trin trong 4 ti 6 thng u i v sau tip tc vi vic tp cho b n
dm. Cho tr s sinh b m l quy tc sinh l v tiu chun vng. Sa m khng ch
cung cp dng cht cho tr m cn l mt h thng phc hp v h tr c bit dnh
cho ging loi (tc l sa ca ngi th dnh cho ngi, sa ca ng vt nh b th
dnh cho b con; sa ca loi no th tt cho loi ).
Theo nh gi ca C quan Nghin cu v chm sc v cht lng sc khe tr em cc
nc pht trin, vic cho tr b m hon ton c nhiu li ch v sc khe, chng hn
nh gim thiu nguy c vim tai gia cp tnh v nhp vin do nhim trng ng th.
Ngoi ra, cho tr b m t gp nhng kh khn v ti chnh. Mt nghin cu gn y kt
lun rng nu 90% gia nh M cho con b m hon ton trong 6 thng th t nc s
tit kim $13 t mt nm v trnh c 900 trng hp t vong.

Hi Sa M (Betibuti)

Page 1

NHNG BT LI CA SN PHM THAY TH SA M


Hu ht nhng sn phm sa cng thc trn th trng u c xut x t sa b, c
ch bin trong hng xng v thng c c c hay lm kh, sau ng gi v vn
chuyn vi nguy c nhim khun tim n. D ng sa c th xy ra sau khi tr ung mt
lng nh chng 40ml sa cng thc t sa b. Nhng sn phm ny c th cha cc
cht gy nghin nh du da v du u nnh, v khng ging vi sa ngi nn khng
c cc t bo sng v t bo dit tr nhim trng. Kt qu, so vi b b m, mi trng
trong bng ca b b sct c khc bit r rt trong thnh phn cu to vi sinh hc vi
nhiu vi khun k kh v c mi nng hn.
S dng sn phm thay th sa m trong bnh vin do ch nh ca bc s hoc nhng l
do khc cho thy s st gim t l b m khi v nh. Cho b sa cng thc, cho d
bng hnh thc no, cng gy bt li cho thi gian tr c b m. Ch c khong 1/3 s
m cho con b sct quay tr li cho con b m hon ton.
Cch tt nht cho dinh dng ca tr s sinh. APP tn thnh 10 bc nui con bng
sa m thnh cng ca WHO v Qu Nhi ng Lin Hp Quc, tr bc th 9 v vic s
dng ti gi. AAP ng h vic s dng ti gi khi vic b m c thit lp, bi v iu
ny ngn chn chng t t tr s sinh v c tc dng xoa du cn au ca b trong
qu trnh phu thut hoc tim chch m khng c b m.
Mi bc nui con bng sa m l mt phn ca chng trnh Bnh vin Thn thin vi
Tr em (Baby-Friendly Hospital Initiative, BFHI) khuyn khch v h tr cho con b
m hon ton. Mc tiu ca BFHI l khuyn khch v cng nhn cc bnh vin v cc
trung tm sinh sn cung cp dch v ti u tr b m. Nm 2007, CDC (ngi dch:
CDC l vit tt ca Centers for Disease Control and Prevention, Trung tm Phng Chng
Bnh Tt) bt u kho st tt c cc trung tm ph sn nh gi h thc hin 10
bc nu trn nh th no.
KHI NO CN THC PHM B SUNG CHO TR SINH THNG KHE MNH? Khi
no cn ch nh thc phm b sung?
p n tuyt vi cho cu hi ny c th tm thy Quy c 2009 ca Vin Y hc Sa m
(the Academy of Breastfeeding Medecine, ABM) . ABM phn bit rch ri gia vic b b
khng do nhn thc (ngi m ngh rng mnh khng sa cho con b) v b b
khng thng thng c ghi li theo di, dn n vic h ng huyt, mt nc
trm trng hoc chm i tin. S hin din ca mt trong nhng du hiu ny nhm
ch nh b sung sn phm thay th khng c ngha l nn s dng sn phm thay th
sa m m l cn phi nh gi nghim tc km vi vic quan st v h tr vic cho con
b. Sn phm thay th ch nn s dng cho nhng tr m tnh trng/iu kin khng ci
thin sau khi c nh gi nghim tc v c nhng hnh thc nhm ci thin vic
NCBSM.
C l cch duy nht hu hiu trong bnh vin quyt nh khi no s dng sn phm
thay th sa m l thc hin mt thm nh nghim tc vic b b. AAP ngh rng
vic ny cn c thc hin t nht hai ln mi ngy trong thi gian hu sn bnh
vin. Mt cch khch quan nh gi vic NCBSM l s dng h thng chm im
LATCH (ngi dch latch l khp ngm v y cng l ch vit tt cho: Latch khp
ngm, Audible swallowing ting b nut sa, Type of nipple dnh nm v, Comfort
Thoi mi v Hold m p). Tng t nh h thng chm im Apgar (Apgar l h
thng nh gi sc khe s sinh ngay lc cho i), h thng LATCH cng c 5 tiu ch,
mi tiu ch c cho t 0 n 2 im. H thng ny c th do bc s, y t hoc c vn

Hi Sa M (Betibuti)

Page 2

v sa m thc hin. Mc tiu l cho cp m-con t c t 8/10 im hoc hn


trong ti thiu 2 c b lin tc trc khi xut vin.
Hai s kin lm kch thch Lactogenesis II, yu t m u cho vic sn xut sa di do:
S st gim t ngt ca progesterone trong qu trnh y ra ca nhau thai v s gia
tng ca prolactin mi ln b mt/b. Cn phi i t 3 n 5 ngy sau khi sinh mi
chn on l lactogenesis II c chm hay khng, v phi c bng chng l b b khng
.
Cc du hiu thc t khc nh gi hiu qu ca vic NCBSM cn bao gm vic b b
gim cn nhiu (hn 3% 1 ngy sau khi sinh, 7% ngy th 2, hoc hn 10% bt k
giai on no). Tr s sinh phi tiu t nht mt ln cho mi ngy b ln cho ti ngy
th 4 hoc 5 v t nht mt ln mi ngy. Cng cn phi lu i vi nhng b tip tc
gim cn sau ngy th 7 k t khi cho i hoc khng quay tr li s cn nng lc mi
sinh sau 2 tun tui. Thng tin ny gip phn bit gia vic st cn bnh thng v st
cn km vi mt nc trm trng. i vi tr s sinh b st cn hn bnh thng, trc
ht phi nh gi v h tr m v con tm ra nguyn nhn, sau mi quyt nh c
cn thit phi ch nh sn phm thay th hay khng.
Trc tin nn th thc phm no? Quy c ca ABM ghi r th t nh sau: Sa m ht
ra, sa kh trng xin t m khc, sa cng thc thy phn protein v cui cng l sa
cng thc thng thng.
TI SAO PH N CHN SA CNG THC CHO CON
tng s lng ph n t c mc tiu cho con b m hon ton, u tin chng ta
phi xem xt l do ti sao h li chn sa cng thc.
Nhng l do v sc khe s dng sa cng thc gm c:
Mt s chng ch nh c th (v d nh m b nhim HIV hoc s dng cht cm)
M b bnh hoc c hon cnh khc buc phi tch ri con.
Cc l do khng thuc v sc khe khi cho b b sa cng thc gm c:
Thiu hiu bit
Cc vn lin quan n vn ha hoc tn gio
Nhng mong i khng thc t
Suy ngh cho rng iu gip m ngh ngi
Lo lng b khng b sa m
Tm l Ti sao khng? tin rng cho b b sct khng c hu qu g.
LM SAO KHUYN KHCH VIC NUI CON BNG SA M HON TON
Bt k ai trc tip chm sc tr s sinh u bit rng s dng sct m khng c l do sc
khe l bnh thng, v vic khuyn khch nui con bng sa m hon ton l vic ni
d hn lm. Bng cch trang b kin thc cho bn thn v dy cho cc b m tng lai
cng nh nhng ngi va c lm b m v vic ngh nui con bng sa m hon

Hi Sa M (Betibuti)

Page 3

ton v cch t c mc tiu ny, chng ta s trnh c vic s dng thc phm
thay th sa m. Khi thc hin iu ny, chng ta c th gip cc b m t c mc
tiu sc khe cng ng thng qua vic cho con b m ban u, thi gian b m, hon
ton, cng nh c mun ban u ca h v vic NCBSM.
Gio dc l chin lc u tin, v tt nht. Trong cc nghin cu v nguyn nhn chm
dt sm vic NCBSM (trong vng 6 tun u), nhng l do ph bin nht c nu ra l
nhng mong i thiu thc t ca m, chng hn nh cho rng mnh khng c sa,
cho b thng xuyn v au. Thng thng, iu m tt c cc cha m cn l vic trn
an rng con ca h khe mnh v b bnh thng. Hy ni vi cha m rng sa sn xut
ph thuc vo ngun sa v nhu cu v lng sa phi i t 3 n 5 ngy mi c
c.
V d, mt ngi m ch c vi git sa trong 2 hoc 3 ngy u tin thng lo lng rng
mnh khng sa cho con khi em b lin tc i b. Hy cho c y bit rng h mi ln
b b, c th phn ng bng cch sn xut nhiu sa hn v rng da tip da l cch
d b lm nh vy s lm cho c y lo hn. Cn nhc nh cc cha m rng trong
tun u tin, tr s sinh s i b mi ln thc. Nhiu ch em mi lm m thng s
rng cho con b s b au. Nhiu ch em b au do b khng nut su hoc ngm sau
khp hay cho rng au khi cho con b l bnh thng v v th s b au rt nhanh v s
b t sa i. Cc ch cn bit rng cn phi i cho b h ming to v ngm qua nm v,
li v nu ca b khng c hoc c vo nm v.
Cc lp hu sn cho thy cng c hiu qu. Mt nghin cu ghi nhn t l cho con b
tng nhanh vo lc 6 tun, 3 thng v su thng i vi cc ph n c chn ngu
nhien xem mt video di 20 pht v tin sn. Preventive Service Task Force ca M
cng khuyn khch c nhng can thip ng vin v h tr vic NCBSM v iu ny
cn thc hin t khi mang thai n sau khi sinh. Da tip da ngay sau khi sinh. Li ch
ca thi gian da-tip-da c xem xt rng ri v nhn mnh trong 10 Bc nu
gip m bt u cho con b trong vng mt ting u tin sau khi sinh. AAP v Trng
Ph Sn Hoa K khuyn khch cho con tip da m ngay va khi cho i, nhng th tc
v nh gi khc nh cn nng, tm b, xc du Erythromycin v tim vitamin K c th
i sau khi b b c u tin. Thi gian da tip da cng c th gip kch thch
lactogenesis II.
Tuyn truyn/gio dc ng vai tr khc bit nh th no trong vic NCBSM.
Khi tho lun v k hoch con b, thay v ch bt u bng vic khuyn khch, nn t
cu hi, v d: Anh/ch thch hay khng thch sa cng thc im no?, iu ny gip
chng ta hiu ng lc ca b m khi cho con b. Tip , chng ta s c cch gio dc
ph hp vi nhu cu c th. Thng thng vi vi gii thch n gin, nhiu ph n s
chn cch c gng cho con b hon ton, hoc t ra cng thay bng cch cho b b bng
sa m ht ra. C th khuyn khch nhng ph n vn mun s dng thc phm thay
th sa m bng cch dng mt cht xu sct sau khi c gng cho con b. Sau
ng vin h vt tay hay my sau mi c sct lm trng tuyn sa c th nhn
c tn hiu sn xut nhiu sa hn. Nhiu m c th mun s dng cch khc nh cho
ung cc hoc syring v trnh s dng nm v nhn to nh hng dn ca WHO.
Trong nhng bui tho lun ny, iu quan trng l nn mi cc ng b, ng b v
nhng ngi h tr chnh cho ngi m mi tham gia. S khuyn khch ca h ng gp

Hi Sa M (Betibuti)

Page 4

cho vic thnh cng khi NCBSM. p ng nhu cu ca ngi mv gia nh khi h
NCBSM v a ra li khuyn cng nh khuyn khch ph hp c th hiu qu. a
khuyn khch c tnh cht cung cp thng tin thay v iu khin quyt nh NCBSM s
gip pht trin tnh hu ngh. L bc s nhi, chng ta khng nn ngi khuyn khch
NCBSM thay v sct cng nh khi chng ta cm thy thoi mi t vn cho cc cha m v
tim chng, ngng ht thuc, s dng gh ngi trn xe hi cho b v thc tp cho b
ng an ton.

Ph lc 1: Mi bc nui con bng sa m thnh cng.


1. Vit chnh sch nui con sa m thng xuyn trao i vi tt c nhn
vin y t.
2. o to nhn vin y t cc k nng cn thit thc hin chnh sch ny.
3. Thng bo cho tt c ph n mang thai v li ch cng nh cch qun
l/iu chnh vic cho con b.
4. Gip cc b m cho con b trong vng mt gi sau khi sinh.
5. Hng dn cho cc m cch cho con b v gi gn ngun sa, cho d cch
xa con.
6. Khng cho tr mi sinh bt k n thc ung no tr sa m, nu nh
khng c ch nh y t.
7. Thc hin nguyn tc chung phng cho php m v b bn nhau 24
gi mi ngy.
8. Khuyn khch cho b theo nhu cu
9. Khng cho b b m ngm ti gi hay nm v nhn to.
10. To iu kin cho vic thit lp cc nhm h tr nui con bng sa m v
gii thiu cho cc m khi xut vin.

Hi Sa M (Betibuti)

Page 5

Ph lc 2: Nhng ch nh dng sct cho b sinh thng khe mnh


i vi tr:
-

ng huyt h khng c triu chng theo kt qu th mu ca phng th


nghim (ch khng th theo cch thng thng ti ch) th khng c phn
ng d cho b thng xuyn v ph hp. i vi cc trng hp b h
ng huyt c triu chng th cn cha tr bng cch truyn ng vo
tnh mch.
Mt nc trm trng (v d: gim 10% cn nng, tng lng mui trong
mu, b b t, mt mi) m khng tin trin sau khi c cc bin php
h tr vic b m ph hp.
Gim cn t 8% n 10% km theo chm tr vic sn xut lactogenesis II
vo ngy th 5 (tc 120 ting sau khi sinh) hoc tr hn.
Chm i tin hoc tip tc i phn su vo ngy th 5 (tc 120 ting sau
khi sinh)
Hp th km d b (chuyn ha km)
Lng bilirubine trong mu tng cao
Vng da s sinh lin quan n thiu dinh dng v b khng mc d
co can thip ph hp.
Vng da do sa m khi lng bilirubin tng 20 25 mg/dl b khe
mnh v cn thit phi ngng sa m iu tr
Khi cn ch nh dinh dng mc v m

i vi m:
-

Chm tin trnh lactogenesis II (ngy th 3 5, tc 72 120 gi, hoc tr


hn) v b b t.
St nhau (lactogenesis c th xy ra sau khi nhau thai c ly ra ht)
Hi chng syndrome (mt mu hu sn km theo vic thiu lactogenesis)
Thiu tuyn sa nguyn pht (khng c kh nng to sa nguyn pht),
th hin thng qua vic ngc chm pht trin trong sut qu trnh mang
thai v khng c du hiu to sa (lactogenesis), xy ra t hn 5% ph
n
C bnh v v hoc phu thut v dn n vic sn xut sa khng hiu
qu.
B au khng chu c trong qu trnh cho b m khng cha tr c.

Hi Sa M (Betibuti)

Page 6

You might also like