NH

THNG B-52


Trung tng HONG VN KHNH

Hi k


NXB: Qun i Nhn dn

Nm xut bn:1993

Th hin: Th K

S ha: Triumf


LI NI U


Hn hai mi nm tri qua k t ngy chic B-52 u tin b bn ri trn
bu tri H Ni. Ngy 18 thng 12 nm 1972 tr thnh ngy lch s ca nhn
dn ta, qun i ta. Ring i vi Qun chng Phng khng, ngy 18 thng 12
nm 1972 tr thnh ngy truyn thng v vang ca mnh.


S kin 12 ngy m cui thng 12 nm 1972 trn bu tri H Ni tng
lm chn ng d lun th gii. Hng nghn bi bo, hng trm cun sch ca
nhiu tc gi thuc cc chnh kin khc nhau vit v s kin lch s v i ny.


Sau s kin 12 ngy m, nhiu ngi trn th gii t cu hi Gi nh
Vit Nam b sp di hng vn tn bom ri thm ca B-52 th vn mnh ca
th gii s ra sao?. Mt cu hi mang rt nhiu ngha. Qu thc, vo nhng
ngy , bn b ca ta v nhng ngi c lng tri trn ton th gii thuc
s lo lng cho ta, liu nhn dn ta c chu ng ni trn nh tng lc ca khng
qun chin lc M khng?


T lu, con ngoo p B-52 tr thnh mi lo s dai dng i vi nhng

ngi yu bng va trn th gii. Cc th loa tuyn truyn ca M kh thnh

cng trong vic t v cho con ngoo p ny. No l pho i bay bt kh xm
phm, siu pho i bay, loi v kh chng ni dy trn ba vn thc Anh. N
s trtbom xung nh mavi nhng ting rt go, ting x khng kh khng
khip nh ging bo. No l mt phi v B.52 c th hy dit c mt vng rng
ln, : li trn nhng h bom chi cht ko di hng ki-l-mt nh nhng cnh
tng trn mt trng v s khng cn mt sinh vt no c th tn ti ni di
nhng chn ma bom kinh khng ca B.52 m, i phng s b hy dit v
qun s, b khip m v tinh thn v cm thssy hon ton bt lc trc sc
mnh tn ph ca B.52 m h khng c cch g chng li ni, vn vn v vn
vn.


Nhng Vit Nam khng sp . Vit Nam chin thng. V mt cu hi
ln khc cung c t ra ngay sau s kin 12 ngy m v sut 20 nm nay,
ngi ta vn ang i tm cu tr li. l nguyn nhn g, sc mnh no m vi
loi tn la SAM.2 c l, vi mt qun i cn non tr, mt t nc c nn cng
nghip lc hu so vi M hng th k li c th bn ri hng lot B.52, lp nn
k tch c mt khng hai trong lch s chin tranh, t nht n thi im .


L mt ngi c may mn c tham gia vo s kin nh thng B.52, t
chic B.52 u tin b bn ri trn bu tri Vnh Linh n chic B.52 cui cng b
bn ri ti ch trn bu tri H Ni, ti t thy c trch nhim k li vi bn och,
vi cc th h mai sau v mt trong nhng chin cng hin hch nht trong lch
s chng ngoi xm ca dn tc ta. Hy cng tp sch s gp c phn no cho
li gii p m nhiu ngi trong v ngoi nc ang quan tm.


Tp hi k ny c vit cch y hn mi nm, trong dp k nim ln th
mi chin thng B-52 v c ng ti nhiu k trn bo ng. Nm nay
Nh xut bn Qun i nhn dn cho in ton b. V c bn ti khng thm bt
sa cha g, bi lch s din ra nh th no ti ghi li mt cch trung thc
nh n vn c. Nh tn ca tp sch, ti ch tp trung vo mt s kin nh
thng B-52, trong phm vi nhng g ti hiu bit, c chng kin hoc tham gia
v cm thy tm c nht vi cng v ca ti lc .


Vi tt c tm lng bit n su sc, ti xin knh dng nhng dng hig c tm
huyt ny, nh mt nn hng tng nim nhng ng bo, ng ch hy sinh
cao c v s nghip nh thng B-52, gp phn a cuc khng chin chng
M, cu nc ca nhn dn ta n ton thng.



Cui cng, cho php ti t li chn thnh cm n Nh xut bn Qun i
nhn dn, B T lnh Qun chng Phng khng nhit tnh gip , to mi
iu kin thun li cho tp sch kp thi ra mt bn c.


HONG VN KHNH

MT


CON NGOO P B-52


Ngy 18 thng 4 nm 1952, chic my bay khng l mang tn B-52 ln u
tin bay th thnh cng. Bn trm hiu chin M v tay reo mng. T nay khng
qun M c trong tay mt th v kh chin lc mang bom ht nhn lm bo bi
rn e nhn dn th gii.


C s trng hp tht ngu nhin. ung 20 nm sau, ngy 16 thng 4 nm
1972, thnh ph Hi Phng ca nc Vit Nam tr thnh thnh ph ng dn
u tin trn th gii b my bay B-52 nm bom ri thm. Tt nhin, chic B-52
ln ny khng hon ton ging nh chic B-52 lc mi ra i. Sau 20 nm, c
bit t khi M tham gia t vo cuc chin tranh xm lc Vit Nam, M ra
cng ci tin, ln lt cho ra i tm kiu B-52 nh s t B-52A n B-52H. Mi
chic c th mang trn di 100 qu bom thng thng vi trng lng t 18
n 28 tn. Vo nhng nm u thp k su mi, B t lnh khng qun chin
lc M c giao nhim v nghin cu s dng B-52 vo mt cuc chin tranh
hn ch. u nm 1965, c kin ngh dng B-52 nm bom Bc Vit Nam.
Nhng nh cm quyn nc M lc by gi cha dm lm vic . V li hc
cng cn khn ngoan tnh ton rng l con ch bi th phi a ra
ng lc. Thng 4 nm 1965, M quyt nh dng s on khng qun chin
lc s 3 ng o Gu-am tin hnh chin dch nm bom mang tn Cung
sng min Nam Vit Nam. Ngy 18 thng 6 nm 1965, ba mi my bay B-52
ct cnh t o Gu-am trung tm Thi Bnh Dng, vt gn 9.000km, vi 16
gi bay lin tc thc hin cuc nm bom ri thm ln u tin trn th gii vo
khu vc Trng Ln, B Cng thuc x Long Nguyn huyn Bn Ct, tnh Bnh
Dng pha ty bc Si Gn. Trong ln ra qun u tin ny, B-52 khng gp
may. Hai chic b tai nn trong khi tip du trn khng v ri xung bin. Tm
trong s 12 nhn vin trn my bay thit mng. Hai chic khc b trc trc dc
ng. Cui cng ch c 26 chic ti c khu vc mc tiu nhng li nm bom

trch ra ngoi cn c nn khng gy thit hi g cho lc lng khng chin. T

, cc my bay chin lc B-52 c dng thng xuyn lm nhim v chin
thut, ym tr cho cc cuc hnh qun trn b ca M v qun ngy Si Gn.
n cui nm 1965, cc i hnh ln t 18 n 30 chic B-52 c s dng
ph bin trn chin trng min Nam v cng xut kch ln ti 300 ln
chic thng. Sang u nm 1966, theo yu cu pht trin ca chin trng,
tng Ot-mo-len, t lnh qun M Vit Nam ngh ln lt tng ln 600, ri
n 800 ln chic thng. Mc du vy, quan v dn min Nam vn tip tc nm
quyn ch ng trn chin trng.


Ngy 12 thng 4 nm 1966, my bay B-52 ln u tin nm bom o M Gi
Bc Vit Nam, m u vic nh ph ca B-52 trn min Bc nc ta. u
nm 1967, sn bay U-ta-pao trn t Thi Lan c khn trng xy dng. T
cn c ny, B-52 i nm bom Vit Nam khng cn phi tip du. Do , cng
xut kch cu B-52 ngy cng tng, n thng 1 nm 1968 ln ti 1.200 ln
chic thng. Khi chin dch Khe Sanh bc vo giai on quyt lit th cng
xut kch ca B-52 ln ti 1.800 ln chic thng.


Vi tt c nhng c gng , B-52 vn khng gip cho k ch lm thay i
c cc din trn chin trng. Tuy nhin, vic dng B-52 nm bom trn chin
trng min Nam Vit Nam gn tm nm tri l mt qu trnh tp dt quan
trng i vi khng qun chin lc M. H thng ch huy dn ng ngy cng
c hon thin, cc my gy nhiu c ci tin v nng cao. Cho n nhng
ngy cui thng 12 nm 1972, khi quyt nh tung hng trm ln chic B-52 vo
vng tri H Ni, Hi Phng th cc nh chin lc ca Nh trng v Lu nm
gc tin rng nhng siu pho i bay ca chng tr thnh bt kh xam
phm, v n tp kch chin lc ny s l n quyt nh buc chng ta phi
qu gi u hng.


Thc ra, tham vng ca b l Nch-xn khng phi khng c cn c.

*

* *


B-52 ng l mt biu tng v sc mnh ca nn cng nghip M. Ch ring
vic lm cho thn hnh my bay c trng lng hn 221 tn ct cnh khi ng
bng lm chi th gioi lc by gi phi kinh ngc. V th, ngay t khi mi ra

i, M hp hnh t cho n ci tn pho i bay khng l, siu pho i

bay Vi chiu di 48,07m, chiu cao 12,39m, si cnh 56,42m, B-52 ng l
mt loi pho i bay khng l. Cho n nay cha c loi my bay qun s no
c kch thc v sc ch nng ln n nh th.


Thi gian lm cng tc chun b cho mt phi i B-52 t 10 n 12 chic ct
cnh phi mt 24 gi. Ring pht ng my trc khi bay mi chic B-52 phi
mt hai gi. Thi gian tp hp i hnh ln cao tm n mi km phi mt 35
pht.


Vic chi ph cho nhng chuyn bay B-52 cng t n mc khng l. Theo
Cuc chin tranh khng qun ng Dng ca nhm nghin cu trng i
hc Coc-nen, xut bn M u nm 1972, mt ln xut kch ca mt B-52 tn
ht 41.121 la, gm chi ph xng, du, m, bo qun, sa cha v nhiu
nht l bom n (Xng, du, m 3.397 -la, bo dng 4.424 -la, bom n
22.500 -la). Cng theo ti liu trn, t nm 1965 n nm 1971, my bay B52 M xut kch hn 79 nghn ln chic v tn ht 3 t 210 triu -la.


Cng vn ti liu vit: Trn mt na tng khi lng bom n nm t trn
khng cung Nam Vit Nam l ca B-52 Tnh n cui nm 1971, ch ring
Vit Nam c hn mi triu h bom, phn ln l do nhng qu bom nng 500
cn Anh v 750 cn Anh t my bay B-52 nm xung gy ra. Con s ny bng
mt khu vc rng 650 km2 v bng vic o ln khong hai t ri mt khi
(Anh) t. Nhiu vng kh rng ng Dng c nhiu h bom n ni cc
vng ny ging nh b mt ca mt trng.


Trong bi Chng ni lon t trn 30.000 feet: B-52 Vit Nam, K. Kipp vit:
Nhim v cu B-52 l quy ri ch, lm gin on mi hot ng bnh thng
ca ch, khng cho ch c ngh ngi ngay c cc so huyt ca h trong
rng v lm tiu hao ch v mt tm l. Cn James A. Donvan trong cun Ch
ngha qun phit M th vit: Trong khi vng nng thn tan bin di cn lc
ca cht n mnh do B-52 nm xung, ngi ta gii thch mt cch sinh ng
rng l con bi thanh ton bn xm lc cng sn v qun du kch.

Vo nhng nm 1965, 1966, nhng t truyn n th xung cc vng gii
phng min Nam, in hnh chic B-52 vi y kch thc, tnh nng ca n,
qu c tc dng tm l nht nh. Mt s cn b min Nam ra cng tc
min Bc khi k cho chng ti nghe v nhng t ri thm B-52, t ra phn

vn, lo lng. min Bc, trong nhng ngy u chng li cuc chin trnah ph
hoi ca k th, chng ti cng bt u suy ngh n B-52. Tuy cha a ra
c mt cch nh c th, nhng cu ni ca Bc H: D quc lm sng
nhiu tin, d chng c B-57, B-52 hay b g i na chng ta cng nh v
nh l nht nh thng ng vin v cng c nim tin cho chng ti. Ngay t
nhng ngy u, theo ch th ca cp trn, chng ti c k hoch theo di con
ngoo p ny mt cch cht ch, c bit l ci v in t tinh vi bo v n.
bn c d hnh dung, ti xin nu mt so snh. Trc , chng ti gi mi chic
EB-66 l mt nh my in t di ng trn khng. y l loi my bay trinh st
in t hin i ca khng qun M vi nm nhn vin in t ngi trn my bay.
Vo nhng nm 1966, 1967, mi t nh ln vo H Ni, chng ch dng t ba
n nm chic EB-66 l c th nhiu trng hu ht cc mn ra-a ca ta, lm bc
mn cho bn cng kch i bn ph. C th ni trong lng mi chic B-52 cha
gn mt chic EB-66. iu ny khng nhng ng c v kch thc, v mi chic
B-52 to gp bn ln chic EB-66, m ng c v tnh cht ca n. Nu mi chic
EB-66 ch c 16 loi my in t th mi chic B-52 c n 17 loi v tt nhin l
tinh vi hn, hin i hn nhiu.


Nh vy vn xcha tht yn tm. Nhng b c thng minh nht nc M
cn trang b thm cho mi chic B-52 hai my gy nhiu tiu cc, mi my ng
450 b nhiu, mi b c hng vn si kim loi, khi wocj tung ra n s bin thnh
mt khu vc nhiu c th che kn c i hnh B-52 trong mt thi gian nht nh.


Tin tng vo nhng my mc m c nn cng nghip in t ca M dc
ht sc mi c c, bn ch huy M trn an bn phi cng B-52: Cc anh yn
tr. Cc sn bay ca Bc Vit s b t lit trc khi cc anh vo, cn cc trm tn
la SAM th s b hon ton v hiu do cc my gy nhiu ca ta.

Tng cng nn k qua mt cht v cuc hnh trnh ca bn siu php i
bay ny bn c c th hnh dung c phn no h thng t chc ch huy
hin i ca lc lng khng qun chin lc M.


on ng t o Gu-am trung tm Thi Bnh Dng n gn vng bin
Vit Nam di trn 4.000km, B-52 bay theo mt ng bay nh sn. Bn gic li
ch vic m my t ng ri ung dung ngi c tiu thuyt hoc xem ha bo.
Thnh thong tn s quan dn ng nhn qua ca knh i chiu vi trng sao
trn tri, nu cn thit th iu chnh li hng bay. n mi im quy nh c
nh du trn bn bay, nhng ngn n c mu sc khc nhau ln lt bt
sng, bo cho kp bay bit cuc hnh trnh ang c thc hin tt p.



Khi ti vng tri pha bc Phi-lip-pin 180km, theo k hoch hip ng, nhng
chic KC-135 t Philip-pin cng va bay n, bt u lm nhim v tip du cho
B-52. Cng vic phc tp ny c tin hnh trn cao mi ngn mt, trong
lc nhng chic B-52 vn tip tc bay v hng Vit Nam. n khu vc nam
Nng, kp bay m my lin lc vi i dn ng Lo-ran t bn o Sn Tr
ri tip tc bay qua Lo, n vng tri sng M Kng. Ti y, bn cng kch,
tim kch t cc sn bay trn t Thi Lan cng va bay n, nhp vo i hnh
vi B-52 ri theo dc sng M Kng bay ln pha bc. Chng bay qua Xing Khong, Sm Na, vt bin gii pha ty vo Tuyn Quang, Ph Th, xung
Vit Tr, Tam o, vo nh H Ni. Bn F-105G c giao nhim v ch p trn
a tn la, cao x, bn F-4E lm nhim v chn kch chng li Mc bo v i
hnh B-52. Theo quy nh, mi tp B-52 c mt tp F-4 hai chic i h tng.
Bn ny sau khi gp cc tp B-52 im hn trn vng tri sng M Kng, bay
cch cc tp B-52 t 18 n 20km hai bn sn, theo mt ng bay tnh
sn, sao cho lun bn st c cc tp B-52 lc bay vo cng nh bay ra, mc
du tc ca bn tim kch bao gi cng ln hn B-52.


l cha k trc khi cc tp B-52 vo, c cc tp my bay chin thut
i nh cc sn bay v cc trn a phng khng ca ta theo mt k hoch
chung, thng nht ca b ch huy tp on khng qun s 7 M.


iu ng ch l c mt k hoc hip ng ln v ht sc t m nh vy, t
cn c Gu-am trung tm Thi Bnh Dng, n cc sn bay U-ta-pao, U-n,
U-bn, Tc-li, C-rt Thi Lan, cc cn c Nht Bn, Phi-lip-pin, cc tu
sn bay Vnh Bc B ch c b ch huy tp on khng qun s 7 M ng
Tn Sn Nht ph bin trc c su ting ng h bng in tn. Tuy vy, nh
chng ta bit, k hoch c thc hin vi chnh xc cao.

Tnh trung bnh mi chic B-52 i nm bom Bc Vit Nam phi huy ng thm
by chic my bay cc loi i theo phc v, bo v v phi hp tc chin. Mc
tp trung my bay ca M vo cuc tp kch chin lc 12 ngy m cui
thng 12 nm 1972 trn vng tri Bc Vit Nam ln n ni cc hng thng tin
phng Ty phi tht ln cha bao gi nh cm quyn M li huy ng mt lc
lng khng qun ln n nh th oanh kch Bc Vit Nam v cc chin
trng khc hu nh khng cn my bay hot ng.


Nh vy l trong nhng ngy m cui nm 1972 ng ghi nh , hu nh
cng mt lc trn bu tri Bc Vit Nam c t 400 n 500 my bay M hot

ng, va nm bom ch p trn a, va th nhiu, chn kch, nhn qua tng

chng bay mt cch hn lon, nhng thc ra c tnh ton t m. Khi chic B52 cui cng rt khi chin trng th tt c bn lau nhau u trn ng tr
v cn c.


Hng my trm chic my bay phn lc cng mt lc hot ng trn mt vng
tri nh hp, cch cn c hng trm, hng nghn km, gia tri m m mt,
nhng khng h va chm nhau, khng h b tht lc, chng t h thng ch huy
ca chng hin i, tinh vi bit nhng no.


Nc M vi nn cng nghip hin i vo bc nht th gii thc s trang
b cho b my chin tranh ca n v ring lc lng khng qun nhng phng
tin l tng i xm lc nc ngoi v rn e th gii.


Vi chin dch Lai-n bch-c 2, ln u tin bn M tung mt lc lng
khng qun khng l, ly B-52 lm lc lng t kch ch yu, thi th mi th
my mc hin i, vi tham vng p o i phng ngay t pht u v tin
chc ch trong vi ngy s ginh c thng li.


Chnh v vy m ngy 18 thng 12 nm 1972, cng mt lc Nch-xn va h
lnh cho B-52 ct cnh, va gi cng hm cho Chnh ph ta vi li l lo xc
ca mt ti hu th, hn gp li ta Pa-ri vo ngy 26 thng 12 nm 1972, vi
iu kin l ta phi chp nhn mt vn bn hip nh do chng p t. Tin vo
cng hm B-52 nht nh s c hiu lc nn khi pht lnh xong, Nch-xn yn
tr i ngh cui tun Phlo-ri-a ch tn hiu tr li t H Ni. Nhng thc t
din ra khng ng nh mong mun ch quan ca chng. Ngay m u tin,
con ngoo p B-52 b t thng v b mt n ph u chong vng.

NGY 18 THNG 12 NM 1972


Mi chng ta, trong cuc i chin u ca mnh, u c nhng ngy thng
ng ghi nh. Chc hn ngy v m 18 thng 12 nm 1972 tr thnh mt k
nim su sc i vi rt nhiu ngi, c bit l i vi cc chin s phng khng
- khng qun, i vi ng bo H Ni v Hi Phng.


Ngy 18 thng 12 nm 1972 thc s l mt ngy m d di v ho hng,

m u mt chin cng v i, nh sp thn tng siu pho i bay B-52 ca

gic M, em li nim vinh quang bt dit cho dn tc ta, T quc ta.


Cc chin s ra-a i i 16 on ra-a Ba B c vinh d l nhng ngi
u tin m u cho trn nh lch s . Mc cho 17 chic my gy nhiu trn
mi chic B-52 m ht cng sut, cng vi nhiu ca EB-66, ca cc tp
cng kch, cc trc th T Trng Huy, Phm Quc Hng vi cp mt tinh tng
c ti luyn, vi i bn tay thao tc thun thc mt cch ngh thut
chc thng mn nhiu dy c ca k th, bo v cho B ch huy chin lc mt
tin v cng quan trng: Nhiu tp B-52 ang bay ln hng Bc. Chin s bo
v kim nh du ng bay Nguyn Th Khu l ngi u tin S ch huy
Binh chng Ra-a ghi nhn c tin tnh bo ny. Lc l 19 gi 10 pht ngy
18 thng 12 nm 1972, khi nhng tp B-52 cn cch H Ni 300km v pha Ty
Nam. Tp B-52 u tin mang s hiu 463.


Tip , cc chin s ra-a i i 45 (cng thuc on Ba B) b tr trn t
Ngh An, vi cnh sng tt sn, nhn rt r nhng tp B-52 bay vt qua v
tuyn 20. i trng Nghim nh Tch, i trng Phm Duy Khnh, cc trc
th Phm Hong Cu, Nguyn Vn Xch hi hp bo co vi i i trng inh
Hu Thun v chnh tr vin Mnh Hin


- ngh bo co ln trn kin ca chng ti: B-52 c kh nng vo nh
H Ni.


T s ch huy Ngh An, Nm, on trng on ra-a Ba B sau khi
nhn c bo co, ht sc tin tng cp di ca mnh, khng chm mt
giy, bo co ln tng trm ra-a:


- B-52 ang vo H Ni!


Mt ging ni nghim trang t H Ni hi vo, vang ln trong ng nghe:


- C chc khng? ng ch c bo m l B-52 s vo H Ni khng?


- Ti xin bo m!


Nhng on i thoi trn y din ra qua tng i A-67 ca Qun khu 4 vo
khong thi gian 19 gi 14 pht n 19 gi 20 pht ngy 18 thng 12 nm 1972.
Chin s bo v kim nh du ng bay H Th Sinh l ngi ghi nhng tp B52 u tin vt qua v tuyn 20, vng qua bin gii pha ty vo vng ng
bng Bc B.

thc s l nhng giy pht lch s. V theo ti, tn tui nhng con ngi
bh thng , nhng trc th ra-a ca i i 16, i i 45, nhng chin s gi
bo v kim nh du ng bay S ch huy B t lnh Ra-a cn c nhc
n. Chnh h l nhng ngi c vinh d m u mt chin dch lch s.


T nhng ng bay c ghi mt cch chng chc, t tin trn tm mi-ca
ca H Th Sinh, nhng tn hiu tch t mang mt ng 333 (Tn hiu bo ng
quy nh khi c B.52) c pht i lin tc vo khng trung, chuyn n cc s
ch huy phng khng trn ton min Bc thng bo khn cp: Bo ng B.52.


Cuc chin u thc s bt u t .


19 gi 30 pht. T nc hi trng Ba nh, ting ci bo ng tng hi dng
dc v nghim trang, xuyn qua mn m rt lnh ca ma ng n tng ph
phng H Ni.


T ngy quc M gy ra cuc chin tranh ph hoi i vi min Bc nc
ta, ting ci bo ng i vi H Ni tr thnh chuyn bnh thng. Th
nhng nhng ngi c mt H Ni trong m 18 thng 12 nm 1972 lch s y
u c chung mt cm gic ting ci bo ng B.52 hm c mt ci g tht
khc l, tht c bit, nh bo trc vi mi ngi rng mt s kin ln lao, d
di ang bt u n vi dn tc ta. Cn nhng ngi tng tri qua nhng
ngy m cui thng 12 nm 1946 th ni rng khng kh m 18 thng 12 nm
1972 ny gi nh khng kh m 19 thng 12 ca hai mi su nm v trc.


thc s l nhng nm thng khng th no qun.



*


* *


Ti vinh d c mt Th trong nhng ngy m cui thng 12 nm 1946
vi cng v Tham mu trng Mt trn H Ni, nhng li phi vng mt H
Ni trong m lch s 18 thng 12 nm 1972. Ti khng mt cht n hn v iu
ny. Bi v sut c ngy v m hm y, trong cn hm ca S ch huy tin
phng Qun chng Ngh An cch H Ni 300km, H Ni lun lun trong
ti, H Ni lun lun trc mt ti. Tuy ch l mt ngi sao trn tm bng
tiu bng mi-ca vi hai ch H Ni m nt ghi bn cnh, nhng i vi anh
em chng ti trong S ch huy tin phng hm l Ba nh lch s, l ni Bc
, lm nm ca vi bit bao k nim, l nh my, trng hc, l nhng khu ph
ng dn.

Trong nhng ngy ny, b i tin phng Qun chng khu vc Ngh An,
Thanh Ha c n ba trung on tn la 263, 267, 275 v nm trung on cao x
228, 231, 223, 245, 262. Theo ti, chin dch Lai-n bch-c 2 ca M dng
B.52 nh H Ni ch l bc tip theo ca mt m mu nham him, hng dng
con ch bi B.52 gy sc p i vi ta vo giai on cui ca cuc chin
tranh. Bc th nht l dng B.52 nh mnh pha bc Qun khu 4 hng nh
mt n cn no, nn gn ct chng ta. Mt khc k ch cn nhm mc ch ko
lc lng ta ra xa H Ni bt ng m cuc tp kch ln, khin ta khng kp tr
tay.


Trong tnh hnh , B Tng t lnh mt mt ch o cht ch cng tc chun
b ton din nh tr cuc tp kch chin lc ng khng vo H Ni ca k
th, mt mt ch th cho Qun chng t chc lc lng ng B.52 Qun khu 4.


Cui thng 11, ti ln ng vo Ngh An cng vi S ch huy nh ca tin
phng Qun chng, c nhim v:


- Ch o, ch huy cc n v tuyn trong nh thng ch, c bit l B.52,
bo v chn hng v tuyn giao thng chin lc.


- nh B-52 v rt kinh nghim ph bin kp thi cho cc n v ngoi v
tuyn 20, c bit l cc n v bo v H Ni v Hi Phng.


- Gp phn bo v H Ni t xa.


V vy m tuy xa H Ni, chng ti vn cm thy H Ni rt gn. c bit
ngy 18 thng 12 nm 1972, chng ti cng cm thy nh ang c mt H Ni,
ang cng H Ni chin u.


Khong 9 gi sng, ng ch L Vn Tri, T lnh Qun chng t H Ni trc
tip gi in bo cho ti bit nhng din bin mi nht ca tnh hnh: Hi 5 gi 25
pht ch th thy li ca Nam Triu. Tip , 8 gi 35 pht chng bn tn la
vo ngoi thnh Hi Phng. Cui cng anh Tri nhc ti:


- ng ch Tng tham mu trng nhc Qun chng sn sng chin u. Anh
cho kim tra li ton b tnh hnh ca cc n v trong . T gi pht ny, cc
cn b trc ch huy khng c ri khi v tr.


Bui chiu, khi ti ang trc tip nghe ng ch trung on trng trung on
tn la 267 (Trung on tn la 267 c lnh hnh qun t Thanh Ha vo
Ngh An u thng 12) bo co tnh hnh qua my in thoi th ng ch Nguyn
Sinh Huy, trng phng tc chin tin phng vo bo co:


- C tin ca Cc 2 (Cc qun bo B Tng Tham mu), t 19 gi c t hot
ng ln ca B-52.


Ti thng bo tin ny lun cho trung on 267 v lnh cho trung on phi lp
tc cho ngi xung kim tra cng tc sn sng chin u ca cc tiu on.

Sau , ti cho gi cc ng ch tr l ch cht vo phng giao ban nghin
cu tnh hnh. Mt s triu chng kh nghi v ch c nu ln: Th thy li
Nam Triu, bn tn la vo Hi Phng, cho my bay khng ngi li trinh st
cng Nhng hot ng nhm mc ch g? Ti sao cng hot ng ca

B-52 ngy hm nay gim hn. T sng n gi mi c ba tp hot ng ng

s 10 v ng s 12. Vy tin Cc 2 bo c t hot ng ln ca B-52 ti nay
s l vo khu vc no? Bc v tuyn 20? H Ni? Hay vn l khu vc m b i
tin phng chng ti ang bo v? Khng ai mun ngh rng B-52 s nh vo
H Ni m nay. Bi v iu h trng qu, ln lao qu, n lay ng n tn ni
su kn nht ca tri tim mi ngi. Nhng trong nh gic, nhng ngi ch huy
qun s khng th phn on tnh hnh da theo tnh cm c. Ti ng dy
kt lun:


- Cp trn nhiu ln ch cho ta bit ch s liu lnh dng B-52 nh thng
vo H Ni gy sc p ti a i vi chng ta. Din bin trn bn m phn,
tnh hnh ch my ngy hm nay cho php chng ta phn on ti nay ch c
nhiu kh nng a B-52 vo nh H Ni.


Ngay by gi chng ta phi nhanh chng qun trit tnh hnh v quyt tm cho
cc n v:


1. Nu ch nh vo khu vc ta bo v, cc n v phi kin quyt nh
thng, nh ri ti ch, k c B-52, bt sng gic li.


2. Nu ch nh H Ni, cc n v phi m my theo di ch cht ch. Nu
B-52 trn ng vo H Ni, qua phm vi ha lc ca n v no, n v phi
kin quyt nh ri, nh tiu dit.


3. Phi theo di c lc ch nh H Ni xong bay ra, nu qua phm vi ha lc
ca n v no th n v phi kin quyt bn ri, nh tiu dit.


Ma ng, tri ti nhanh. Mi hn nm gi chiu, mn sng dy ph kn
khp vn i ca khu vc S ch huy. Trong cn hm c o su di lng
t, nhng chic n bo c thp sng. Di nh n, hai tm bn bng
mi-ca hin ln cng lm ni bt ngi sao H Ni.


Cha n 18 gi, cc nhn vin thuc kp trc ban c mt ng trong
S ch huy. Mi cp mt u hng v ngi sao . Khng kh hi hp ca s
ch i bao trm ln cn hm. Sau ba cm chiu nay, chng ti nhn c

in ca ng ch V Xun Vinh, Tham mu ph Qun chng cho bit: B Tng

Tham mu nhn ch m nay B-52 s vo nh H Ni.


Hnh nh cng mt lc, hai chic my in thoi, mt lin lc vi Qun khu,
mt lin lc vi H Ni ro ln mt hi di. Khng hn m gp, c Qun chng v
Qun khu u thng bo mt tin ging nhau: B-52 ct cnh.

Ti bo ng ch s quan phng hng cho ti ni chuyn vi ng ch
Nguyn Vn Gio, T lnh s on 365. Va nhc ng nghe ln nghe ting
ng ch Gio bn kia u dy. Ti thng bo tnh hnh ch, nhc li mt s vn
trong phng n tc chin ri dn:


- Cc n v phi chp hnh phng n nh B-52 mt cch nghim chnh v
sng to. - Ti nhc li - Ch c sng to trn c s chp hnh nghim nhng
kt lun c hi ngh thng 10 thng nht.


S d phi nhn mnh iu ny v cc n v tn la ca b i tin phng
u kinh qua vic nh B-52 trn nhng chin trng khc nhau nn c
nhng kinh nghim khc nhau. Hin tng bo th bt u xut hin.


18 gi 30 pht, trn bng tiu xut hin tp my bay u tin pha trn bin
gii Vit - Lo. l tp F-111. ng bay ca tp F-111 nhanh chng vt qua
bin gii vo vng ng - bc Bc B. Sau , chng ti c H Ni thng bo:
cc sn bay Ni Bi, Yn Bi, Gia Lm b cc tp F-111 nh ph d di.


Ti trao i vi ng ch Nguyn Sinh Huy lc ang ngi bn cnh:


- Chng n cho khng qun ta l i tng ch yu ca B-52 nn tm cch
dit trc.


Trong nh n m, ti thy Nguyn Sinh Huy mm ci. N ci ca anh nh
mun ni: Hy ch xem, ai s l i th ch yu ca chng my!.

Trn bng tiu , nhng tp B-52 u tin ang hng v ngi sao Th
H Ni. Ti cm thy tri tim mnh nh au tht mi khi ng ch nhch dn
vo. Cc ng ch trong S ch huy lc u im lng, nh nn th. Chc anh em
cng cng mt tm trng nh ti. Khng kh cn hm nh b nn li. ng ch
chin s tiu cn rt tr, nh v tnh, c chm ch ko nhng tp B-52 i vo
H Ni. Ch ring ci ng ch kia thi cng tin rng chng ta s thng. No
u l APK-20, APK-25, no u l ALT-28, 31, 32 (Tn cc loi my gy nhiu
t trn B-52) Chng nh lm t lit cc h thng ra-a ca ta, bt mt chng
ta. Th m by gi chng ta nhn thy r chng t cch xa 300km, theo di n
mt cch cht ch, cho n tn lc ny. Nu chng ta bit rng mi cch y tm
thng, ngy 10 thng 4 nm 1972, khi B-52 vo nm bom Vinh, chng ta vn
cn phn vn khng bit c ng l B-52 khng, th r rng chng ta c mt
bc tin vt bc. Vt qua bit bao gian kh, t ch cha nhn thy c k
th, by gi chng ta nhn r chng, nhn thy ngay t u. l mt nhn t
bo m thng li.


Li c in thoi t H Ni. ng ch Nguyn Sinh Huy cm ng nghe. Mt lt
sau, ng ch bo co, nghe ging nh lc hn i:


- B-52 nm bom h Ni.


Ti a mt nhn ng h: 19 gi 42 pht. Nh vy l khong 19 gi 40 pht,
hng n my bay chin lc B-52 ca gic M nm bom xung H Ni, Th
ca nc Vit Nam dn ch cng ha.

Cch y tm thng, hi 1 gi 26 pht ngy 16 thng 4 nm 1972, Hi Phng
l thnh ph ng dn u tin trn th gii b my bay B-52 gic M nm bom
ri thm. Cn by gi, H Ni l Th u tin trn th gii b chm ngp di
nhng t bom ri thm ca B-52.


Mc du c chun b t lu, nhng tin B-52 nm bom H Ni vn gy
cho chng ti mt s xc ng c bit.


Th l trn quyt chin chin lc ca cuc ng u lch s bt u.


Ngy 25 thng 11 nm 1972, ng ch Vn Tin Dng, y vin Trung ng

ng, Tng Tham mu trng n S ch huy Qun chng duyt phng n

nh B-52 truyn t cho chng ti quyt tm ca B Chnh tr v Qun y
Trung ng l bt lun trong hon cnh no, qun v dn ta cng phi nh
thng trn ny v giao nhim v nng n cho Qun chng Phng khng - Khng
qun.


Trc khi ln ng vo Ngh An, ti dnh thi gian xung kim tra s
on 361 v s on 363 bo v H Ni v Hi Phng. n tng su sc nht
i vi ti trong chuyn i kim tra ny l hnh nh cc trc th tn la ang ngy
m say sa luyn tp nh B-52. Tt c u cn rt tr. Tui ca h phn ng
ch bng tui ca B-52. Cn so vi bn gic li, i th ca h, th ch bng mt
na. Khi nhng tn gic li B-52 hng ngy mang bom ri thm min Nam Vit
Nam nhng nm 1965, 1967 th nhng trc th tn la ny cn l nhng thiu
nhi s tn theo trng hc v cc vng nng thn.


Ti mt trn a pha bc sng Hng, ti hi chuyn mt kp trc th:


- Liu cc cu c bn ri c B-52 ngay trn t H Ni ny khng?


- Bo co th trng, n m vo th nht nh khng thot khi tay chng ti
u.


C tn mt chng kin nhng bui tp luyn mi thy c cu tr li ca
cc chin s khng phi ch l quyt tm sung, khng phi ch l ch. Ti
ng nhn rt lu nhng vng chn thng minh v cp mt tinh nnanh ca h
chm ch trn mn hin sng trong nhng bui luyn tp. V c bit l i bn
tay, i bn tay vn v trn vng quay nh ngnh iu luyn n mc ngh thut.
Nhng bi tp lun c thay i. Nhng dng nhiu khc nhau vi nhng tnh
hung phc tp nht c a ra th thch i vi nhng cp mt v i bn
tay ca cc chin s. Hiu qu chin u ca b i tn la cui cng c th
hin bi nhng i bn tay . V chnh nhng i bn tay m nay y, trong
trn quyt chin chin lc ny s gp phn quan trng, nu khng ni l quyt
nh, vo thng li ca trn nh.

m nay b i tn la H Ni s chin u nh th no? Tiu on no s
phng nhng qu n u tin? Chngs ti nng lng ch tin tc ca H Ni.
Gio ny, trong S ch huy Qun chng H Ni, cc ng ch trong B t lnh

chc ang phi sng nhng giy pht ht sc cng thng. ng ch T lnh L
Vn Tri chc ang nhu i my rm, hai tay chp sau lng, i i li li pha sau
bn ch huy, chiu nhng tia sng ca cp mt su vo nhng tp B-52, trn
bng tiu . ng ch Ph t lnh Nguyn QUang Bch, ngi trc tip ch huy
m nay vi tc phong bao gi cng chng chc, dt khot, chc ang ra nhng
mnh lnh quan trng vo thi im quyt nh ca trn nh. Ti hnh dung ra
thn hnh to cao ca anh ang chm ln pha trc, ch vo nhng tp B-52 nh
mun bp nt chng trong lng bn tay rn chc ca mnh. Cc ng ch Hong
Phng, Nguyn Xun Mu, Nguyn Vn Tin chc chn khng th vng mt
trong trn nh m mn m nay. T lu, Thng v ng y v B T lnh
chng ti tr thnh mt tp th gn b. c bit l t gn mt nm nay, khi
vn B-52 tr thnh vn trung tm ca ton Qun chng, c th ni tp th
chng ti cng c gn cht vi nhau hn. Lm sao k ht c nhng cuc
hp ca Thng v, ca B T lnh xung quanh vn B-52. Nhng cuc hp
n tn m khuay, ko di n qu gi m khng ai , vn c say sa tranh
lun.


Chng ti tng chia nhau nim vui khi tm ra c cch gii quyt mi, gp
phn thc y qu trnh nghin cu cch nh B-52 ln mt bc. V vy m
trong gio pht ny, ti cm thy hi tic l khng c c mt H Ni
cng cc ng ch tham d trn m mn lch s.


C in ca H Ni thng bo: hi 19 gi 44 pht, tiu on 78 trung on
257 s on 361 phng nhng qu n u tin. l tin lm chng ti ht
sc phn chn. Sau ny nghe k li, khong thi gian bn pht t khi B-52 nm
bom xung H Ni n khi nhng qu n u tin c phng ln l bn pht
cc k cng thng, cha tng c i vi cc n v tn la H Ni. y l nhng
n v u tin mt i mt vi B-52. Cn cc trc th th cha tng mt ln
c tn mt nhn thy B-52, d ch l trn mn hin sng.


Tiu on trng tiu on 57 Nguyn Vn Phit, mt trong nhng tiu on
trng xut sc nht trong chin dch 12 ngy m k li: ng l pht u tin
chng ti c lng tng, v th tht l cng c hoang mang. Nhiu nhe nhot c
mn hin sng. Cc sng v c nh chm ht vo nhiu nh mt mn sng m,
sng trng. Cn cc mn hin sng ca s quan iu khin v cc trc th th c
y nh nhng ca knh mu xanh c mt lot, c rt nhiu sc xanh m an
cho nhau, chuyn ng vi nhng tc khc thng, di n xen ln di kia,
sc n nhp vo sc kia ri li tch ra. Ri th hng trm, hng nghn nhng
chm sng lm m nh nhng chm tn hiu mc tiu ang chuyn dch mt
cch nhp nhy nh mt trn ma ro, lm sao phn bit c u l nhiu ca

F, u l nhiu ca B, u l nhiu ca EB-66, u l nhiu tiu cc ca kim loi

m bn F-4 tung xung ph kn c mt gc tri Th ri dn dn chng ti trn
tnh li c, lin h vi nhng iu hc, nhc nhau thao tc tht chnh xc.
Cui cng, tuy k th cha hin ra thc s nhng chng ti nhn thy bng
dng ca chng pha sau nhng di nhiu. Ch cn th thi l chng ti c th
phng n theo cch nh c luyn tp thnh thc. Phi ni rng nhng
qu n ca cc ng ch tiu on 78 c tc dng thc gic, ng vin chng
ti rt nhiu.

V trn chin u ca tiu on 78, ng ch Hong Bo, nguyn ph ban tc
hun tn la, kp trng kp trc ban trong trn chin u u tin S ch huy
B T lnh Phng khng H Ni k li:


19 gi 40 pht, khi nhng lot bomB-52 u tin nm xung H Ni, S ch
huy s on lin tip gic cc n v: Pht hin c B-52 cha? chn c
di nhiu cha? Sao cha phng n? tiu on 78, tiu on trng Nguyn
Chn cng mt soi tm k th trn mn hin sng. Tng m nhiu gi qut ln
chng cho ln nhau xa m c sng v c nh, vng chi n nhc mt. Trn
bng tiu 9x9 ca mng tnh bo quc gia, cc tp B v F xon xut ly nhau
thnh mt cc nh cun ch ri. Tuy hn nm nm lin tc v tr ch huy tiu
on, c rn luyn, th thch nhiu trong cc trn chin u vi bn cng
kch, nhng cha lc no anh gp phi mt tnh hung gay go, phc tp nh ln
ny. Trong xe ch huy, ting qut my rung u u, ha nhp vi ting my n
chy m m nh ting trng trn thi thc. S quan iu khin Nguyn Vn Luyn
vi bn tay iu luyn nh nhng ln trn vng quay, kho lo iu khin my thu
ca i, cng mt xc nh cc di nhiu lc ny nh nhng m my bng bnh
t khong khng xa thm ln lt hin v. Luyn va dng li giy lt phng
v X th trc th c ly inh Trng c t ngt h to B-52. Ting h ca c
lm cho ton xe nh c tip thm mt ngun nng lng mi. Vfa mi ngi
nhanh chng nhn ra s khc bit gia nhng di nhiu dang hin ra trc
mt vi nhng di nhiu ca cc loi F m h thng gp trc y trn bu tri
H Ni. Mt s khc bit ht sc t i m ch nhng cp mt tri qua hng
trm ngy m kh luyn mi c th nhn ra c. Cc hi ngh trc th do s
on t chc hi thng 8 nm 1972, cuc tp hun bt B-52 sau hi ngh thng
10 ca Qun chng v c bit c gi tr l nhng thc phim, nhng bc nh
chp nhiu B-52 chin trng Khu 4 gi ra gn y gip cc chin s tiu
on 78 m nay tr thnh n v u tin ca b i tn la H Ni nhanh
chng nhn ra c k th.


Sau khi c s quan iu khin Luyn trao tay quay, c nhc p, trc th
gc t, Hin, trc th phng v, kp cht di nhiu chn vo gia ng tim

ng. Vt sng ln ca di nhiu c thu gn li sau thao tc iu chnh mch

khuch i ca cc trc th gc, tc ca di nhiu bin i u n, nhp
nhng theo vng tay quay, ging nh tnh hung din tp hng ngy. Khng km
wocj nim vui, c li reo ln khng nh: ng B-52 ri. Mc du vy, vn
tnh thn trng, tiu on trng Nguyn Chn vn bnh tnh nhc anh em: Ch
xc nh thm cho chc chn. V khi ton kp trc th thng nht khng
nh ng l B-52, anh mi bo co ln trung on trng trung on 257
Nguyn in v ra lnh phng. Khi h khu lnh phng vo gi pht , tiu
on trng Nguyn Chn v ton kp trc th ca tiu on 78 khng h hay
bit rng l khu lnh phng u tin vang ln ca mt chin dch lch s.
Lc l 19 gi 44 pht ngy 18 thng 12 nm 1972.

Tuy cch xa H Ni 300km, nhng cuc chin u H Ni thu ht ton
b tm tr ca chng ti. Chng ti thc cng H Ni. M khng phi ring chng
ti, tt c cc n v ca b i tin phng Qun chng Ngh An, Thanh Ha,
t i i, tiu on n trung on, s on u thc vi H Ni. Ti ch th cho
cc ng ch s quan tc chin thng xuyn thng bo tnh hnh chin u ca
H Ni cho cc n v bit. Nhiu lc thy vng tin, cc n v li quay in ln
hi tnh hnh.


Sau khi c tin tn la H Ni phng n, phn on trn ng rt
chy, B-52 c th qua khu vc Ngh An, Thanh Ha, ti lnh cho tt c cc tiu
on tn la m my, hng v pha bc n nh ch. Rt khn trng, ch t
pht sau, tt c 72 b phng ca c ba trung on tn la u sn sng. n
v no cng no nc lp cng, cng u mun c chia la vi H Ni.


20 gi 5 pht, trn bng tiu xut hin tp B-52 mang s hiu 675 t
hng ty bc di thng xung. My pht sau, cc tiu on 51, 52 trung on
267 bo co thu c nhiu B-52. Vi cc n v trong Binh chng Tn la,
trung on 267 l n v n em nhng tin b nhanh chng. c bit, tiu on
52 ch by thng sau ngy ra qun tr thnh mt n v ni ting nh gii.
Vo nhng ngy ny nm 1971, ton trung on nh thng mt trn xut sc
trn vng tri thnh ph Vinh, bn ri nm my bay ch. Sau , n v c
lnh hnh qun vo tham gia chin dch Tr - Thin. Ti y, trung on li nh
thng mt trn gin gi vo ngy 6 thng 4 nm 1972, ngy Nch-xn m u
cuc chin tranh ph hoi ln th hai i vi min Bc. Trong trn ny, ring
trung on 267 c cng nhn bn ri nm chic. By gi, tt c bn tiu on
ca trung on 267 li c iu v chin u trn qu hng Bc.


20 gi 16 pht, s on 365 bo co tiu on 51, 52 phng lin tip bn

qu n vo tp B-52 mang s hiu 675 trn ng t H Ni bay v. Theo bo

co th phn t x kch rt tt, c hai tiu on u bm c di nhiu t xa, rt
ng hong, ch ng. Tiu on 51 phng trc khong 15 giy. Nh vy l
nh rt tp trung.


Ti trc tip gp ng ch Nguyn Vn Gio, T lnh s on 365:


- C chc ri khng?

- Bo co! Ri th l chc chn l ri ri. Trn nh p nh th khng ri
sao c nhng m


Ti ci, ngt li anh Gio:


- Nhng m cha s c ui c phi khng? (Trong b i phng
khng, s c ui ngha l my bay ri ti ch).


Anh Gio vn cha ht hy vng:


- Cng cha hn th. Chng ti ang cho ngi i tm.


Nhng anh Gio khng th tm c chic B-52 . Bi n khng ri ti ch
trn min Bc m l c ci xc nng n v h cnh bt buc xung sn bay
Nng. Sau gii phng, ng bo xung quanh sn bay Nng c k li cho
chng ti nghe chuyn ny. B ch huy tp on khng qun chin lc s 8 M
phi cho ngi n tn ni tho g my mc ca chic B-52 ny mang i
phi tang v gii phng mt bng cho bn cng kch ln xung.

Ti cn nh hi vic cng nhn bn ri chic B-52 ny cho tiu on no
cng kh phc tp. Hai tiu on phng n hu nh cng mt lc. n u n
tt. Cui cng, theo ngh ca S on 365, chng ti cng nhn cho tiu
on 52 v tuy tiu on 52 ch c mt qu n tt nhng xc minh li phn t th
xc sut ca qu n ny cao hn c. Tiu on ph Trn Ngc Vinh, s quan
iu khin Hong Vn Nam v kp trc th Bch, Khot, Hay tham gia nh thng

trn ny c ngh khen thng xng ng.

Sau ny, trong bn thnh tch ngh tuyn dng danh hiu Anh hng lc
lng v trang nhn dan cho trung on 267 v tiu on 52, thnh tch bn ri
chic B-52 trong m m u chin dch lch s ngy 18 thng 12 nm 1972
c nhc n nh l mt thnh tch xut sc nht trong qu trnh xy dng,
chin u v chin thng v vang ca n v


*


* *


Trn nh hi 20 gi 16 pht ngy 18 thng 12 thc s l trn nh kt thc
t mt ca m m u chin dch.


Anh L Vn Tri trc tip gi in cho ti, biu dng trn nh phi hp rt
p - theo li anh Tri - ca b i tin phng. Anh Tri cng phn khi bo cho
ti bit, hi 20 gi 13 pht, tiu on 59, trung on 261 ti trn a C Loa
bn ri ti ch chic B-52 u tin trn bu tri H Ni. Chic my bay ny mang
nhn hiu B-52G, ct cnh t Gu-am c tin ny, ti nh hnh dung thy n
ci rt ti trn khun mt y n ca ng ch trung on trng trung on
261 Trn Hu To. Nu H Ni, th no ti cng s tm n sit cht tay anh,
chc mng chin thng ca n v v ca ring anh. Chng ti quen nhau t nm
1957, khi cng c c i hc Lin X. Trn thng ny s c ghi vo lch s
nh l trn thng m u ca mt chin dch v i.


Ti nh hi ngh tn la thng 10, trong lc c ng ch cn pht biu nh
B-52 trong nhiu chng khc g xm s ng th Trn Hu To khng nh:
Nu chng ta luyn tp tt nh ti liu hng dn th nht nh s bn ri c
B-52.

V trn thng lch s ny, cun d tho S lc lch s s on phng
khng H Ni vit:

20 gi, tiu on 59 hai ln phng bn qu n vo tp su chic B-52 ang

men theo sn Tam o vo nh ng Anh. Cng lc cc tiu on 57, 93, 94
cng n sng nhng cha c chic B-52 no b h. ch nh ng Anh, Uy N,
bom cy t quanh trn a tiu on 59, cc xe b chn ng. La tt vo ca-bin
xe iu khin nng bng. Mc, tiu on trng Nguyn Thng mt vn khng
ri tn hiu tp mc tiu ang t Tam o bay xung Thy di nhiu trn mn
hin sng tch lm ba, s quan iu khin Dng Vn Thun lnh cho trc th
gc t L Xun Linh bt di cao, trc th phng v Nguyn Vn bm ng
di gia, ri bnh tnh n nt. Hai qu n va c iu khin th anh pht sng.
Kp chin u bm st gia di nhiu chn, kin quyt tiu dit ch bng
phng php T (Phng php bm st khi khng nhn thy mc tiu trn mn
hin sng v nhiu qu nng). Qu mt va n, trc th phng v bo mt mt
di th trc th gc t cng nhn thy di nhiu h nhanh cao. Bn ngoi ting
h reo bng ni ln vang ng, t c ting bom n:


- B-52 ri ti ch ri!


Cc i quan st ca cc n v dn dp bo co v s on. Ban ch huy
huyn i ng Anh vo tn trung on 261 ni chc chn c B-52 ri


Sau chin thng ca trung on 267, trong m ch cn t chc hai t nh
ln vo H Ni bng B-52. Nhng ng bay ca chng lc vo cng nh lc ra
u khng qua khu vc ca b i tin phng bo v. Chng ngi hi thy
lc lng tn la pha Nam H Ni l mt lc lng ng gm. Ngi S ch
huy nhn nhng ng bay ca B-52 c tng n, tng l ko nhau vo H Ni,
lng chng ti si ln cm gin. Nht l vo lc rng sng ngy 19 thng 12, sau
t nh cui cng ca ch, thy i pht thanh ngng mt my pht, tt c
chng ti c mt trong S ch huy lng i hi lu. Sau khi li nghe ging c pht
thanh vin vang ln bo tin chin thng, chng ti reo ln, lm cho cn hm
cht chi nh mun v ra.


Khong 8 gi sng ngy 19 thng 12, chng ti c thng bo c th v trn
thng u tin m 18 thng 12: bt u t 19 gi 40 pht n 4 gi 35 pht ch
huy ng mt lc lng ln my bay gm 295 ln chic, c 90 my bay B-52,
t chc thnh ba trn, nh ph mt lot mc tiu khu vc H Ni, Hi Phng,
tp trung ch yu vo H Ni v xung quanh H Ni vi ton b lc lng B-52
s dng trong m.

V pha ta, b i c chuyn vo cp mt sm nn rt ch ng, ng

hong. B i tn la, cao x v cc trn a bn my bay ca dn qun t v
trn th trn b tr sn kp thi n sng, pht huy ha lc cc tng, nh ng
i tng ch yu l B-52, ginh thng li gin gi ngay t u, c B Chnh
tr nhit lit biu dng. Tn la H Ni phng tt c 64 qu n, bn ri ti
ch hai B-52. Mt s chic khc b thng phi v h cnh Thi Lan. c bit
trong t ba t 4 gi n 5 gi 30 pht, tiu on 77 trung on 257 nh
thng mt trn xut sc, bn ri ti ch mt chic B-52D ti Thanh Oai, H Ty
bng ch bm st t ng. Tiu on trng inh Th Vn v kp chin u
gm s quan iu khin Nguyn Vn c, trc th c ly Phm Hng H, trc th
gc t Lu Vn Mc, trc th phng v Vn Tn nu mt tm gng to
bo, linh hot trong cch nh, gp mt kinh nghim ht sc qu bu vo thng
li chung ca chin dch. c tin ny, ti ni vi cc ng ch xung quanh:


- Th l con ch bi ht thing ri!


Th mi bit, s sng to trn thc t chin trng quan trng bit chng
no. T trc n nay khi tin hnh bin son ti liu nh B-52, hu nh cha
bao gi chng ti ngh n vic nh B-52 bng ch t ng. Bi v mun p
dng ch t ng, iu quan trng trc tin l phi nhn thy r c mc
tiu trn mn hin sng. iu ny i vi cc loi F lu nay l chuyn kh
khn, hung g i vi B-52 c bao bc bi 17 chic my gy nhiu ht sc
tinh vi, hin i. y vy m by gi, ch mi trong trn sc u tin, con
ngoo p B-52 b l nguyn hnh trc mt cc chin s ti gii ca chng ta,
ging nh tn ph thy b tc ht php mu. Kinh nghim ny c gi tr rt
ln c v l lun v thc tin. Ti liu Cch nh B-52 c thng qua trong hi
ngh thng 10 nm 1972 ch yu ly t kinh nghim nh B-52 ca cc n v
tuyn trong. l mt ti liu qu, c tnh cht c bn. Nhng nhng chin
trng khc nhau c nhng c im khc nhau. Ti nh, trong mt bui hp,
ng ch Trn Xanh, nguyn Ph t lnh s on 361 (sau ny l Ph t lnh
Qun chng) c ni: Tn la H Ni phi c cch nh ca H Ni. Cau ni ny
lm cho mt s tr l Qun chng lc khng va lm. By gi th r.
Nhng cho hon chnh hn, nn ni thm: Cch nh ca H Ni phi da
trn nhng kinh nghim c c rt t cc chin trng. V cht ch
hn, cn thm mt na: khng c kinh nghim nh B-52 cc chin trng
th s khng c cch nh B-52 H Ni.


Vn ny ti s c dp tr li vi bn c phn di ca hi k ny.

Th l trong m chin u u tin, chng ta ginh thng li gin gi. Ch

mt m chin u thi, m l m u tin, iu ny quan trng lm, chng ta

bn ri ba B-52, trong c hai chic ri ti ch. V nu ch tnh ring t tp
kch u tin din ra t 19 gi 40 pht n 20 gi 30 pht ca m 18 thng 12
th hiu sut cn ng kinh ngc hn nhiu. Trong t ny, ch huy ng 21 ln
chic B-52, ta bn ri hai chic, t t l gn 10 phn trm. y l mt t l
ht sc cao trong vic nh tr mt cuc tp kch ng khng trong thi i
ngy nay. K gy ra cuc tp kch li l mt cng quc qun s c lc lng
khng qun hin i nht, nhng phng tin k thut tinh vi vo bc nht th
gii, khin cho d lun th gii cng bt ng v kinh ngc.


Trong cun sch Chin tranh Vit Nam xut bn Lun n nm 1979,
Uchu. T.Creeuwd, mt nh s hc tng phc v trong b ch huy khng qun
chin lc M vit v trn tp kch u tin nh sau:


Trc khi tp my bay B-52 u tin ca cm my bay ln gm 129 chic
bay ti vng mc tiu, cc my bay F-111 tn cng vo bn sn bay ch
trc 30 pht. Tip , cc my bay F-4 th cc b nhiu kim loi, to thnh hai
di nhiu bao bc i hnh tn cng vo Kim N (ng Anh) v Yn Vin pha
Bc H Ni i hnh my bay B-52 ny b hai dn tn la ty-bc H Ni
bn ln, mt chic B-52 b bn ri y l chic u tin b h trong cuc hnh
qun Lai-n Bch-c 2. Vo gia m, 30 chic B-52 ct cnh t Gu-am n
nm bom vo khu vc H Ni. Mt s my bay B-52 khc b tn la bn b
thng phi quay v h cnh Thi Lan


i phng bn ln khong 200 tn la v hng nghn vin n pho, ba
my bay B-52 b bn ri v hai chic khc b thng.


y phi ni ngay l con s 200 tn la c thi phng qu ng. C l
y l con s do nhng tn phi cng thn hn nt thn tnh, thot cht tr v bo
co. Mi ln nhc n m 18 thng 12, phi cng B-52 thng tht ln:


Tht l khng khip! Mt chuyn bay y lo lng, s hi. Trong my bay thnh
thong li mt ting tht bt ln Ch ! Mc!. Cha thy Mc u, li nghe
Ch ! SAM!. S quan in t pht hin, li ph cng pht hin. Nhn u cng
thy Mc, nhn u cng thy SAM.

Trong cn s hi, hoang mang nh vy, tn la H Ni ch bn ln 64 qu

n m phi cng M tng l 200 qu th cng l iu d hiu!

Chiu ngy 19 thng 12, trong cn hm S ch huy tin phng, chng ti t
chc n mng th khen ca Ch tch Tn c Thng gi qun v dn H Ni,
Hi Phng, Vnh Ph, Ngh An, ng thi qun trit li ku gi ca Thng v
ng y v B T lnh Qun chng.


Ln ny, tin phng Qun chng c t chc gn nh, ch c khong mi
ngi. Chng ti ngi quy qun bn nhau sung sng, t ho v chin thng
vang di m qun v dn ta va ginh c. C my bao thuc l Th do anh
L Quang Ha va gi cho, thm t ko v mt gi ch loi mt gia nh va gi
vo, ti a ra khao tt c anh em.


Qu l mt ngy rt vui. Tht hnh phc v may mn khi c gp phn vo
trn chin thng B-52 trong m u tin ca chin dch lch s ny. Hnh nh ti
c duyn n vi B-52 hay sao m nm nm qua, B-52 gp ti trn sut
nhng chng ng chin u, t Vnh Linh, ng 9 - Nam Lo n Tr - Thin,
v by gi l H Ni.

Khi tt c mi ngi tr v ln ca mnh, ch cn Nguyn Sinh Huy v ti
ngi li trong cn hm, ti bng cm thy mt iu ngu nhin th v. Cch y
hn nm nm, trn chin trng Vnh Linh, ti v Nguyn Sinh Huy cng c gi
pht ngi bn nhau nh hm nay. l nhng vui sau trn nh ri chic B-52
u tin trn min Bc, qun v dn Vnh Linh c Bc H gi th khen. Ch
tic rng ngy , chng ti cha h c B-52 ti ch, c th mang mt
mnh xc B-52 v H Ni knh dng Ngi. By gi y, khi xc B-52 b bn
tc xc trn bu tri H Ni th Bc i xa. i vi chng ti, ni au ny khng
g so snh c. N tr thnh ni n hn sut i trong lng mi chin s phng
khng chng ti. Bi v nh trn ni, chnh Bc l ngi u tin ch cho
chng ti con ng i n chin thng vi cu ni bt h: D quc M lm
sng, nhiu tin, d chng c B-57, B-52 hay b g i na chng ta cng nh,
m nh l nht nh thng.

Khi B-52 leo thang ra n o M Gi, pha ty Qung Bnh, ri lin tc nh
ph khu vc Vnh Linh, Bc thng xuyn dnh thi gian nghe bo co tnh
hnh. Bit trung on tn la 238 vo khu vc Vnh Linh nh B-52, mi ln
ng ch ng Tnh ln bo co vi Bc tnh hnh chin u ca Qun chng,
bao gi Bc cng hi thm tnh hnh b i tn la nh B-52 Vnh Linh.


Mt ngy u thng 8 nm 1967, ti va i kim tra tnh hnh chin u ca
mt s trung on tn la pha bc sng Hng v th gp anh ng Tnh ang
ng trc ca. Anh vn v gi ti vo phng. Ti tng anh s hi v cng
tc chun b ca b i tn la trong t chin u bo v H Ni sp ti. Nhng
khng phi, ti va ngi xung gh, anh Tnh hi ngay:


- Bn anh do ny c nm c c th tnh hnh 238 th no khng?


T ngy cuc chin u bo v H Ni din ra quyt lit, nht l t u nm
1967 n nay, c lc phi tp trung n 80 phn trm lc lng tn la bo v
H Ni, chng ti hu nh qun mt trung on 238 ang chin u Vnh
Linh. Ti bo co vi anh ng Tnh v s cho c quan nm li v tng hp bo
co sau.


- Va ri Bc c nhc ti sao ta cha bn ri c B-52 - Anh Tnh ni vi ti
- Cc anh trn B ch th cho Qun chng phi c mt on cn b vo trc tip
ch o cho 238 nh ri B-52. Chng ti bn trong Thng v. Anh thu xp
vo trong mt chuyn.


My hm sau ti ln ng.


Anh Tnh sit cht tay ti cn dn:


- Chng ta c nhim v thc hin li dy ca Bc. Anh i, nh gi gn sc
khe, bo dm an ton. - Anh lc lc tay ti, cp mt nheo ci, thn i - Khi v,
nh mang theo mt chic B-52.

BA


CHIC B-52 U TIN


Ti khng cn nh ai t cho on i cng tc Vnh Linh ca chng ti hi

y mt ci tn hay hay, ng ng: on cng tc B. C l ch yu l gi b

mt thi. Nhng khng phi l khng c ngha: on cng tc ch o nh B52. Theo ngn ng qun s thng dng ca chng ti, B v B-52 l mt. B l
phn bit vi F, cc loi cng kch.


CHng ti ln ng lc ting sng bn tr my bay ch cn n ran trn bu
tri H Ni. K th ang tip tc leo nhng nc thang cao nht. Trong thng 4 v
thng 5 nm 1967, tn la bo v H Ni phi hp vi cc binh chng bn
gy cho ch nhng tn tht nng n. Sp ti nht nh chng cng s tip tc b
tht bi. Mc C-nen, tham mu trng khng qun M phi tht ln: Vng
H Ni, Hi Phng c mt h thng phng khng vo loi mnh nht th gii.
Nhng chc chn bn khng qun M s cha cam tm chu tht bi, v cuc
chin tranh xm lc min Nam cn ang tip din, v iu quan trng na l
chng cn nm trong tay con ch bi cha c dp tung ra: con ngoo p B-52.
Tuy B-52 c dng min Nam, Vnh Linh, nhng ch mi l phc v cho
mc ch chin thut, kt hp vi ph trng sc mnh rn e. Khi mi th
on u khng t c yu cu, n bc ng cng th nht nh con
ch bi s c a ra.


m trc hm ln ng, anh ng Tnh n thm v trao i vi ti nhng
suy ngh . Anh ni:


- Cch y hai nm, Bc ni n B-52. Nm ngoi, trn quyt nh cho 238
vo Vnh Linh nh B-52. By gi Bc v cc anh trn B li nhc vn B52, quyt nh c mt ng ch Ph t lnh Binh chng Tn la trc tip vo
Vnh Linh ch o nh B-52, khng phi l khng c l do. y l mt tm nhn
chin lc.


n Ngh An, theo li dn ca anh Tnh, ti vo B t lnh Qun khu 4
bo co nhim v v tranh th thm s ch a ca cc anh. Anh Quang Trung
ang mt trn B-5. Anh L Quang Ha nim n bt tay ti:


- Tht trng kha bn mnh qu! Trong y sp nh to m B-52 n honh hnh
d lm. Ln ny 238 phi qut ng t ra l mt thng n bt hung hng.


Ngy hm , on chng ti ngh li Vn Hng (khu nh khch Qun

khu) ly thm xng, chun b n ti vt Bn Thy.

Trc lc ln ng, ti dnh hn hai ngy nghe cc c quan tham
mu, chnh tr, hu cn, k thut bo co tnh hnh trung on 238 t khi c
lnh vo Vnh Linh nh B-52 n nay. l mt chng ng gian nan, vt v,
c nhiu tht bi hn thnh cng.

Ngy 28 thng 7 nm 1966, sau khi dnh thng mt trn xut sc trn bu tri
thnh ph Vinh, tiu on 84, tiu on u tin ca trung on 238 di s ch
huy ca tiu on trng L Quang Thnh c lnh vt Bn Thy. Ngay m
u tin , chic ph ghp ba chic thuyn ca cng binh b lt nho v chic
xe xch cng vi b phng m n ko nng hn 20 tn ri tm xung sng Lam.
May m ng ch li xe chui khi bung li ngoi ln c.


Tip , trn on ng t Nga Lc n th x H Tnh li gp mt trng
hp h va. Chic xe xch ko b cui cng va qua khi cu ng th cu b gy
lm i.


n vng t th tiu on 84 b ch nh ng vo v tr giu n, by
qu n b hy. Nn ny cha qua, nn khc li n. Vt c sng Gianh,
xe c dn ng-ten i lc sang o L Ha v b xung chn o, ngp y
nc mn.


Ko c xe ln, tip tc hnh qun vo Ph nh, va trin khai chin u
xong, cha kp phng n th b s-rai ch nh trng, hng kh ti. Hm sau
ch cn cho gn 150 ln chic nh ph hu nh sut ngy vo trn a Ph
nh. Hm sau na, li hng trm ln chic n nh ph. K ch quyt tm
chn ng khng cho tn la ta vo n t Vnh Linh. Chng mun bo m an
ton tuyt i cho nhng phi v B-52 trn chin trng Bc Qung Tr.


Th l tiu on 84, cnh qun u tin ca trung on 238 nh phi nut
hn quay tr li min Bc nhn kh ti mi.


Khng h nao nng trc s chng tr quyt lit ca k th, cc tiu on 81,
83 ln lt vt sng Lam, sng Gianh tin vo. Cuc trng chinh ca hai tiu
on ny l c mt bi ca tuyt vi v ch ngha anh hng cch mng. Lng

dng cm, tr thng minh, thc r nhim v nng n phi vo tn hang bt

cp, quyt bn ri bng c B-52 gip cc chin s vt qua chng ng
di la n.


a c on xe hng trm chic vi nhng b phng cng knh, nhng xe
my to cao, c ci di hng chc mt, vt qua nhng chng ng him tr vi
bit bao o, dc trong lc k ch in cung chn nh, vo c t Vnh Linh
l mt s tch anh hng. Tip , vic a c mt tiu on tn la xung
hm su, khn kho che mt ch, tr vng mt chin trng m bc mt nm
t bt k ch no cng thy c st thp ca bom n ch trn ln vo, th s
tch anh hng cng phi c nhn gp nhiu ln.

Th nhng chin thng vn cha n ci trung on 238. Ngy 15 thng 3
nm 1967, mt trn nh kh thun li, tng c th wocj bt u v chin
thng hu nh cm chc trong tay nhng b tut mt v s thiu quyt
on ca ngi ch huy. Hm c hai tiu on 81, 83 u pht sng v bt
c mc tiu. Tiu on trng tiu on 81 Phm Sn, tiu on trng tiu
on 83 Nguyn Hng Qung u quyt tm xin nh, nhng mt tnh hung bt
ng xy ra: kh ti ca tiu on 83 khng n nh. Trong tnh hung v trong
giy pht him hoi nghn nm c mt y, ng ch trung on trng li chn
ch thiu quyt on khng dm cho tiu on 81 phng n vi l do i hai
tiu on cng nh mt lc cho chc n. Ba tp B-52 ln lt bay qua trong ni
tic r v on trch ngi ch huy ca cc chin s trn a. m ba ln c
c hi nh B-52 nh vy nhng u khng c nh ch v l do mun n
chc. Bit bao tn tht, hy sinh, bit bao ng i thn yu ng xung mi
a c nhng b phng vo y. y th m khi nhng chic B-52 hin ra
trc mt, nhng vin n nm trn b phng, ch cn n nt l s bay ln
thiu chy k th th li khng c thc hin. Sau ny, mt s anh em trung
on 238 c ni, gi nh hm y bn qu n cu tiu on 81, 83, hoc ch t l
hai qu n cu tiu on 81 c phng ln th khng nhng c th bn ri
c B-52 m cn c kh nng bn ri ti ch. V lc ny yu t bt ng vn
cn, th on nhiu ca ch cha phi phc tp lm. Trong mi lnh vc, vn
thi c l v cng quan trng. Ring trong chin tranh, trong chin u, thi c l
thng li v tht bi, l xng mu ca chin s. Trong nhng trng hp cn
thit, ngi ch huy phi c tnh quyt on cao, dm chu trch nhim trc cp
trn, trc thng li ca trn nh. Do d, chn ch s bin thng li thnh tht
bi v dn n nhng hu qu khng th lng ht c.


Ch hai hm sau ln dnh ht B-52 y, ch t chc mt trn nh ht sc c
lit vo tiu on 83 C King. Vi hn 100 ln chic my bay, ch nm
xung gn 500 qu bom ph, hng vn bom bi, rc kt. Pho t b nam, pho t

ngoi bin cn bn vo hn 1.000 qu. Chnh y mt ln na li biu hin thi

do d, da dm, s trch nhim. Trong lc tiu on 83 b nh gn sut mt
ngy, ngi ch huy trung on khng dm ra lnh cho tiu on 81 bn cnh
nh chi vin. Chc chn khi tiu on 81 phng n, nhng qu n u tin
trn vng tri Vnh Linh th k ch s phi chn li, tiu on 83 s khng phi
chu ng nhng tn tht nng n nh n phi chu. ng ch Phm Sn, tiu
on trng tiu on 81 k li: Chng ti sn sng ch cn ch lnh l
phng n chi vin cho 83. Nhng lnh khng pht ra. V s ch
huy trung on cn hp thng v, thng v ch c hai ngi nn chng i n
mt quyt nh no. Sau ngi ta li gi in ln cp trn xin kin. Lm
xong c nhng th tc th kh ti ca tiu on 83 b nh hng hon
ton.

Tip theo mi hn Ph nh, mi hn C King l mt vt thwong nhc
nhi tng lng cc chin s trung on 238. C nhiu ng ch khc. Khc v
phi vnh bit nhng ngi bn chin u cng mnh i sut chng ng y
mu la m cha c nhn thy ngy nh thng B-52. Khc v cm th k ch
tn bo, t trn chn tng my nm bom tn st ng bo, ng ch, m ta cha
trng tr c. C ng ch cn khc v sau bao kh khn gian kh, l ra ta c
th nh thng B-52 trn u p li s quan tm ca Bc H, s m bc
ca ng bo Vnh Linh Nhng ch v mt pht do d, chn ch ca ngi ch
huy, chin thng khng n, li cn b tn tht.


Nh vy, con ng dn n chin thng B-52 khng phi ch l nhng kh
khn v k thut, chin thut, v cch nh. Nhng kh khn l v cng ln,
i hi tr thng minh v lng dng cm vt qua. Con ng dn n chin
thng B-52 cn l qu trnh u tranh khc phc nhng biu hin hu khuynh
dao ng, do d, chn ch, da dm, s trch nhim, m thc cht l thiu trch
nhim trc s hy sinh xng mu ca bit bao chin s v ng bo.


mt chin trng c lit, ci sng, ci cht ch cch nhau gang tc, nu
khng khc phc c nhng biu hin ny mt cch trit th tc hi s v
cng ln.


T c trao i nhng suy ngh ny vi anh ng Tnh trc lc ln ng v
ngh ng ch B th ng y Qun chng cho kin ch o c th. Anh
ng Tnh ni:

- Ti nht tr vi cch t vn ca anh. Bi v, tuy on cng tc B c

giao nhim v ch o nh B-52, nhng nh thng B-52 i hi phi gii
quyt tng hp nhiu vn , khng n thun l vn qun s. Nhng hin
nay 238 trc thuc Qun khu 4. Cng tc ng, cng tc chnh tr u do Qun
khu trc tip nm. Anh vo trong tm hiu tnh hnh c th, trc tip bo co
vi cc anh trong gii quyt, vi nguyn tc l Tt c nh thng B-52.

Sm ti, chng ti vwotj ph Bn Thy. T ngy xy ra cuc chin tranh ph
hoi, y l ln u tin ti c mt tuyn la Qun khu 4. Ti c nhn xt u
tin l H Ni tuy c nhng trn nh ln n hng trm ln chic my bay
ch, nhng sau cuc sng li tr li bnh thng. Cn ay th khc hn.
Hu nh sut ngy lc no cng c ting my bay ch trn u, cng nghe
ting bom, ting n, lc gn, lc xa. Cn ban m th thm mt tit mc ht
sc quen thuc l phi sng, pho hm tu. Cng d hiu thi, khi sut ngy m
nhng dng xe, dng ngi ca ta tun ra tin tuyn th sut ngy sut ngy m
ch cng tm cch chn ta li. Ngn chn v chng ngn chn l c trng ca
cuc chin u trn vng tri Qun khu 4.


Thng 8, sng Lam ang ma nc to. Con ph nng n vt sng a
chng ti sang b nam. Ti ng ta lng vo thnh xe, a mt nhn nhng
chm pho sng thnh thong li bng ln chn tri pha nam, ngh n cuc
chin u min t la Vnh Linh sp ti. Khng hiu hai tiu on 84 v 82
vo n ni cha? Dc ng c c an ton khng? Anh L Quang Ha cho
bit, c hai tiu on u ri Ngh An t cui thng 7, m hm nay l mng
10 thng 8. Nu khng gp g trc tr dc ng th ton b kh ti, b n chn
vo c khu ct giu an ton. Vn trc mt by gi l hun luyn. Tiu
an 84 sut mt nm qua tp trung vo vic cng c khi ti, cng tc hun luyn
hu nh khng c ch n. Cc trc th c gi n cc tiu on bn
hc nh, nhng ch yu l lm vic ph ng, thng c u tin i ly
cm, ly l ngy trang. V vy m ln ny i, ti mang theo hai ng ch tr l tn
la vo loi gii ca Binh chng Tn la l L c Khu v Trn Xun Khuyn
tin hnh cng tc hun luyn ngay ti chin trng. Vt ph Bn Thy,
chng bao lu chic Gt 69 ca chng ti bon nhanh trn ng s 15, con
ng chin lc quen thuc i vi nhng on qun ra trn trong nhng nm
chng M cu nc.

Ti rt ng lng mun c mt Vnh Linh cng sm cng tt, v nhim v
nh B-52 ln ny nm trong bi cnh chin dch ln sp m bc ng s 9
do mt trn B.5 ph trch. Anh L Quang Ha cho bit anh Quang Trung, T lnh
Qun khu 4 vo trong hn mt thng nay.

Xe chy sut m, m sng hm sau chng ti n nng trng Ph Qu, lc

ny tr thnh s ch huy c bn ca trung on 238. Ngi u tin chng ti
gp y l ng ch Phm Sn, tiu on trng tiu on 81, tay bng trng,
treo lng lng trc ngc. Ti hi:


- Sao th ny? Tiu on u?


Phm Sn tr li, khng c vui lm:


- Bo co anh n nh hng ht kh ti ri. Sau khi tiu on 83 b ch nh,
ch cn mt mnh 81 li tr bm v nh thng lin hai trn. Nhng rt tic l
cha phi nh B-52. Ngy 6 thng 7 va qua, tiu on 81 nh thng trn th
ba, bn ri mt F-4 nhng li b ch nh tr bng s-rai ng vo xe iu khin.
S quan iu khin L Hng Thnh anh dng hy sinh ngay ti v tr chin u
ca mnh. Trung y k s Nguyn c Lng, tr l ban k thut trung on
xung gip tiu on 81 hiu trnh kh ti cng hy sinh ngay trong xe. Qu s-rai
tai c y cn lm i i trng Ng Huynh v mt s ng ch khc b thng.
y l mt trn nh dng cm tuyt vi m mi ngi tham gia xng ng l
mt anh hng.


Ngy hm , on chng ti ngh li nng trng Ph Qu, ch n ti li i
tip vo Vnh Linh. Ti y, ti c nghe cu chuyn cm ng v s hy sinh
ca ng ch trung y k s Nguyn Ngc Tn. Tt nghip xut sc khoa ha
Trng i hc Bch khoa H Ni, Nguyn Ngc Tn c tuyn vo qun i
xy dng Binh chng Tn la. Xng xo, nhit tnh, say sa hc hi v sng to,
anh c ng i ht sc qu mn. Va t chn n nng trng Ph Qu,
quan st mt ht cy cao su b v lm i, Tn ngh ngay n vic c th dng
ht cao su ch bin thnh x phng. Nhng cuc chin u khn trng ca
ngi lnh cha cho php anh tp trung vo vic . Tn ni vi cc bn: Ht
chin tranh th no t cng s quay li ti ny. Nm ngoi, va ci v c
vi hm, Tn c lnh cng n v hnh qun vo tuyn la nh B-52. i v
chng tr lu luyn chia tay nhau. Va qua, Nguyn Ngc Tn c c ra H
Ni nhn mt s linh kin mi, chun b cho n v trin khai nh B-52. Va t
chn v n H Ni, Tn nh mt bc in cu may cho v, mt c gio dy
hc trng Nguyn Vn Tri. Anh v H Ni mt tun, lm sao gp c em!.
Khng ng chiu hm sau, Tn va n cm xong th mt chic -t con ngay
trc nh. Thy Lan, v anh, nt mt trn y hnh phc, t -t bc ra nh
t trn tri ri xung. Qu tht nm m cng khng th tng tng c c
mt chuyn nh th. Mi nh in hm qua, lm soa hm nay c mt. ng

l mt gic m, nhng li l mt gic m c tht. Nhn c in ca chng,

Thy Lan ang tn ngn suy ngh th tnh c c chuyn bay ca i tng V
Nguyn Gip gh qua. Thy Lan mnh dn trnh by: Chng chu l b i tn
la, vo khu 4 nh B-52 c ra H Ni cng tc mt tun. i tng hiu
ngay c gio tr ny mun g v Thy Lan c ln my bay v H Ni.

Gp nhau c nm ngy, i v chng tr li chia tay nhau. Ngi chng ra
tuyn la cng ng i tm cch dit cho bng c B-52 ca gic M. Ngi
v tr li vi mi trng, gp phn vun xi nhng mm non cho th h mai sau.
Nhim v no cng p. Ch mt tun sau bui chia tay H Ni y, trn ng
i cng tc t s ch huy M Thy xung trm k thut ca trung on, Nguyn
Ngc Tn b hai F-4 nh chn. Mt vin bi xuyn vo tim v anh tt th sau
hai ting ng h. Nhng giy pht tnh to cui cng thng c ca mt ngi
sp t gi cuc i, Tn dnh tnh cm cho ngi m gi ang sng khu tp
th Kim Lin v ngi v tr ang cch anh hng nghn ki-l-mt. Trung y k
s Nguyn Ngc Tn tr thnh mt trong nhng ngi hy sinh u tin ca trung
on 238 trong nhim v vinh quang nh thng B-52 ca gic M. V trong
chin thng ny, khng th ni n s hy sinh thm lng m ln lao ca nhng
ngi m, nhng ngi v


*


* *


on cng tc B ca chng ti ngh Ph Qu mt ngy, n sm ti li tip
tc i vo. Va n ngm Mi gp pho sng ch ba vy t pha. Rt
may, chng khng pht hin c v chng ti chy mt mch n ng Hi. Th
x u tin ca min Bc bc vo cuc chin tranh ph hoi nhng ngy ny
ch cn l mt ng gch vn, vng v n hoang lnh. T ngy ch nh ph
c lit, nhng on xe ln, xe ti thng i ng s 15. Thnh thong mt vi
chic xe con c vic gp mi i qua y. Tuy vy, chng ti cng phi ch mt
mt ting mi qua c ph Qun Hu. Tt c u an ton. Mc du pho ch
tu ngoi bin c bn vo my lat nhng ch l bn cm canh. n cch H X
chng ba ki-l-mt, chng ti r tay phi i vo Vnh Chp, ni t s ch huy tin
phng ca trung on 238. C l lc ny qu na m. Ai ny u mt v
i. Cng vic u tin l phi y xe vo giu mt hm ni c cy ci um tm.
Tip phi chuyn nhng can xng d tr xung xe, cn cht xng no trong
xe cng phi tho cho bng ht ri em chn xung t. Cui cng phi xem xt
ngy trang tht k con ng m xe va a vo ch giu. Ti tranh th o mt
vng quanh khu vc. Lng xm lng yn. Chng thy mt ngi nh no. Lc c

mt vi chic lu lp xp ven nhng qu i.

ng ch C, tr l cng tc chnh tr ca on cng tc B ni vi ti:


- ng l cuc sng min t la ny chuyn xung lng t ri anh !


Ti nht tr vi nhn xt y v ni:


- By gio phi tm hm h quanh y ngh ngi qua m, sng mai ta s i
tm trung on.


ng ch cng v tm cho ti mt cn hm kh rng, c np hn hoi, pha
trong li c c mt ci hm ch A chc chn. Ti bc xung hm v t hi:
nhng cn hm nh th ny ai o sn t bao gi v lm g? C phi l
n tip nhng on khch thng n mt cch t ngt nh chng ti m
nay khng?

a mt nhn ra nhng khong sng m m ca tri m, tnh thong nhp
nhong nhng nh la n, ti ngh nhiu n cuc chin u quyt lit sp ti.
Sng Bn Hi, cu Hin Lng gn ngay y, v bn kia sng l k th ri.
V tuyn c gi l tm thi ny tn ti 13 nm nay, nh mt vt thng
nhc nhi trong lng mi ngi dn Vit Nam. N s cn ko di n bao gi?
iu ny ph thuc vo n lc ch quan ca ta. V chic B-52 u tin s l mt
trong nhng n lc .


Cho n lc y, nh cm quyn nc M bit r rng khng th thng ni dn
tc Vit Nam bng nhng th on c a ra thi th. H cn hy vng B52. Cuc chin u y s l trn th sc u tin gia siu pho i bay ca
quc M v b i tn la Vit Nam. V trn u bao gi cng chim v tr c
bit quan trng. Ti nh n li anh Tnh trc hm ln ng: Hm no v H
Ni nh mang theo mnh xc mt B-52, cng thy r trch nhim ht sc nng
n ca mnh.


Th ra ti hm qua, trong lc i do quanh khu vc, ti gim ln ton b

khu vc s ch huy trung on 238 m khng h hay bit. Tht kh tng tng
c c c quan ch huy ca trung on tn la hin i li kho lo n kn di
lng t nh th. Cuc chin u y i hi khng phi ch c lng dng cm
m cn phi khn kho v thng minh. Trong cn hm s ch huy chc chn v
ng hong, chng ti tin hnh cuc gp g u tin vi cc cn b trung on
238.


Cc ng ng ch L Thanh Cnh, trung on ph, Nguyn Sinh Huy, tham
mu trng trung on, Nguyn Huy Nhun ph chnh y, o Cng Thn tham
mu ph u c mt. Lc ny trung on trng ang H Ni nhn kh ti
cho cc tiu on 81 v 83.


iu lm ti xc ng trc ht l khun mt ng ch no cng gy hc hc.
Cuc sng gian kh, thiu thn chin trng Vnh Linh cng vi vic phi
thng xuyn u tr cng thng vi mi th on xo quyt ca k ch lm
cho nhng cn b mi trn 40 tui ny trng gi hn i. Tuy vy, iu u tin
cc ng ch bo co vi on khng phi l ku ca, ngh cp trn ci ny, ci
khc m l lo lng cho H Ni.


- ngh th trng cho bit tnh hnh chin u ca H Ni. trong ny,
nghe tin ch nh ph H Ni, chng ti nng rut qu.


Nh li ng ch ng Tnh cn dn lc ln ng, ti chuyn li thm hi
ca Thng v ng y v B T lnh Qun chng ti ton th cn b, chin s
trung on. Ti cng thng bo cho cc ng ch 238 bit tnh hnh cuc chin
u bo v H Ni, c bit l ca cc trung on tn la pha bc. Mt s kinh
nghim bc u trong vic tm cch i ph vi th on nhiu trong i hnh
(Thi k ny vn nhiu trong i hnh, ngoi i hnh ang l vn tranh lun
si ni ca b i tn la) ca ch. Nghe ti ni, cp mt ca Nguyn Sinh Huy
c sng dn ln. Cui cng, khng ngn c nim vui trong lng, anh v hai tay
vo nhau nh t mt ci ri pht biu:


- on cng tc ca Qun chng vo ng lc qu. Nhng vn th trng
Khnh va pht biu cng chnh l nhng vn chng ti ang phn vn. Bi v
t chn vo n Vnh Linh l gp ngay nhiu trong i hnh. Dt khot B-52
nhiu trong i hnh l ch yu ri.

Trung on ph L Thanh Cnh tip li:

- Chng ti trong ny ch c mt mnh, xa s ch o ca Qun chng, i
khi c vn mun trao i vi cc bn chin u ngoi nhng xa qu.
Ln ny c on ca Qun chng vo chng ti rt mng, tin tng l c th
hon thnh c nhim v nh ri B-52 m cp trn giao cho.


Vi ging ni lc no cng si ni, o Cng Thn ng dy trnh by cn k
m mu th on ca ch trong thi gian gn y, c bit l th on nhiu ca
B-52 c km theo nhng bn thng k kh t m, cng phu. C th ni y l
nhng trang u tin rt qu bu cho tp h s v con ngoo p B-52 m
on cng tc B ca chng ti c nhim v su tm.


Rt t nhin, cuc hp mt u tin ca chng ti bin thnh bui tho lun
si ni v B-52, v cch nh B-52


Ngm nhn nhng khun mt hc hc, lng nghe tng li pht biu chn tnh
ca cc ng ch 238, lng ti bng tro ln nim mn thng v hn. Nhng
con ngi ny d tr vng di ma bom, bo n ca k th sut mt nm nay,
kin tr tng hnh rnh mi. Thng li cha n vi h khng pah v h thiu
dng cm, khng phi v h s hy sinh. T ngy thnh lp hi thng 5 nm 1965,
c bit l t ngy c lnh vo tuyn la nh B-52, trong iu kin chin u
v cng c lit, c trung on 238 khng h c hin tng o ng, nm , hoc
thoi thc nhim v. Nhiu ng ch b thng, b m nng nng nc xin li n
v, hoc iu tr ti ch khng chu v hu phng. Nu v vt thng qu nng
phi v hu phng iu tr th khi ra vin, tt c li tr ra tin tuyn. ng ch
thiu y Trn Ngc Hoa, trng xe thu pht thuc tiu on 81 b thng thng
nhiu khc rut phi iu tr li qun y vin 108. Khi ra vin th tiu on
chuyn sau vo pha trong, ng ch t tm mi cch, bng mi phng tin
tr li n v kp thi tham gia nh B-52. nh thng B-52 khng ch l yu cu
v l tr m t lu tr thnh tnh cm ca ton th cn b, chin s trung on
238.

C nhng cn b, chin s tuyt vi nh vy, ti sao chng ta cha nh
thng? Khng nhng th cn b tn tht kh nng n. C nhiu nguyn nhn,
nhng theo ti trong c nguyn nhn v t chc, ch huy. Trch nhim ny
nghim khc m xt, chng ti, nhng ngi lnh o, ch huy Binh chng,
Qun chng phi chu trch nhim mt phn. Chng ti ch quan n gin khi

a c mt trung on tn la vo chin trng c lit m mt bom n vo

loi cao nht trong lch s chin tranh so vi bt c ni no trn th giwosi. C l
chng ti hi nghing v vic dng ch vi st thp chng? Trong cuc
chin tranh ny, ch phi i oi vi khoa hc k thut. Cuc chin u trn bu
tri H Ni trong nhng ngy va qua chng t iu . Ti y mt cuc
chin tranh in t vi quy m ln thc s bt u. C th ni ton b nn
cng nghip in t ca nc M c huy ng phc v cho cuc chin
tranh ny. Khng tnh n nhng iu trong cuc chin u sp ti th khng
th thu c thng li. Tiu on 84 Ph nh va pht sng ln b n srai. Tiu on 83 hai ngy lin tc pht sng nhng khng chu di chuyn trn a,
ch cn dng phng php giao hi in t n gin, k ch cng d dng tm ra
trn a ca ta. Kt qu l 83 b nh. Ri n 81 cng b nh bng s-rai.


Chng ti ang hp th nghe mt lot ting n lp bp pha bn ngoi. Cn
hm rung ln nh c ngi g trng. Tham mu ph o Cng Thn va ci
va ni mt cch bnh thn:


- Pho b nam n bn sang y th trng !


Dt lot pho bn li n ting rt ca my bay v sau l ting bom n.
ng ch Thn li ni:


- N li bom Vnh Sn ri!


Thay mt on cng tc, ng thi l i din ca B T lnh Qun chng, ti
chnh thc giao nhim v cho trung on 238:


1. Nhim v: Tp trung mi n lc nh ri B-52 phi hp vi chin dch Bc
Qung Tr do B t lnh B.5 ph trch.


2. S dng lc lng: Tiu on 84 trin khai khu ty, tiu on 82 giu
qun khu ng lm lc lng d b.

3. T chc ch huy: Chuyn s ch huy ln khu ty cho gn n v ha lc.

Trung on ra lnh chuyn cp. Tiu on quyt nh thi c.


4. Cng tc bo m:


- Tp trung i i cng binh 82 ln cng i i cng binh ca 84 lm trn
i.


- Tt c cc hm ca cc xe kh ti u phi c np. Phi chp hnh nghim
k lut ngy trang.


- T chc tt vic thu tnh bo mng phn tn ca i i 12 ra-a.


5. Cng tc chnh tr: T chc mt t sinh hot chnh tr qun trit nhim
v vi ch : trch nhim v vinh d quyt tm nh thng B-52 gic M.

Cui cng, nh li nhng li ng ch ng Tnh trao i trong bui ti trc
ngy ln ng, ti kt lun bui giao nhim v:


- Cch y hai nm Bc ch th cho Qun chng ta phi nh thng B-52, l
no chng ta, nhng chin s c ng v Bc trao cho v kh trong tay li
khng thc hin c li dy ca bc? NHn dp sinh nht Bc 19 thng 5 va
qua, ng ch ng Tnh thay mt Qun chng chc Bc mnh khe sng lu,
Bc ni: Cc ch c bn ri nhiu my bay M l Bc khe ri. Trong nhng
t chin u bo v H Ni va qua, b i phng khng H Ni bn ri
c nhiu my bay M v c Bc gi th khen. Nu nh sp ti, chng ta
bn ri c B-52 ca gic M th Bc s vui bit chng no!


Tnh ti vn t l tnh cm ra ngoi, cng khng hay ni vn hoa, nhng
trong bui hp hm vi cc ng ch 238, ti pht biu vi s xc ng ca
lng mnh.


*



* *


Sau cuc hp vi trung on 238, sng ngy 14 thng 8 nm 1967, t Vnh
Chp ti ln ng n S ch huy Mt trn B-5 bo co tnh hnh v nhn
nhim v. ng ch Nguyn Cn, Ch nhim phng khng Qun khu 4 cng i
vi ti.


Dc ng anh Cn k cho ti nghe ni mong chy bng ca ngi dn Vnh
Linh mun c nhn thy tn la ca ta thiu chy B-52 M. Anh Cn cho bit,
pho cao x trung cao c 88mm cng c bn nhng khng n thua. n n
ht tm th cng ch mi gn ti bng B-52.


X chiu, chng ti n trm khch ca mt trn. Theo hng dn, chng ti
giu xe vo ni quy nh ri cuc b vt ni i vo khu vc s ch huy. Nhng
mt trn ma ln p xung bt ng. Gi ni thi o o, nc cc trin sui
dng ln nhanh chng. Anh Cn nu kin: Phi ngh li dc ng thi. Thc
ra cng chng cn cch no hn, mc du s ch huy ch cch y dng dm
km.


Khong 10 gi sng hm sau chng ti mi n c S ch huy B-5. Anh
Quang Trung nim n tip chng ti.


- c in bo cc anh i t hm qua, ch nng rut qu! Gp ma ln dc
ng phi khng?


Thy ti khng c khe, thnh thong li m bng nhn nh v bnh d dy
ang hnh h, anh Quang Trung t v i ngi, bo qun y ly thuc cho ti ung,
nhng vn c ni a vi ti:


- Lnh cu H Ni gp mt ba ra tr nh! Nhng cha mi g u. Hy
chun b tinh thn m qun nhau vi B-52. Ln ny phi qun ra tr, ch k n
thng li th thi. Cn by gi cc anh c ngh ngi, tm git, chiu nay ta s lm
vic. Tra nay s tht cc anh mt ba cm vi tht ln rng.



Bui chiu, chng ti c anh Quang Trung trc tip ph bin nhim v
chung ca chin dch v nhim v c th ca b i tn la nh B-52. Anh
Quang Trung nhn mnh:


- Ln nay tn la ch c mt nhim v ch yu l nh B-52. y l lnh twuf
H Ni. Va qua, cho tn la chuyn sang nh F cng c nhng cha tht
hay. c mt ci F nhng mt mt b kh ti. n khi B-52 ra th ch cn bit
a mt nhn.


Sau khi nghe ti bo co nh tc chin ca trung on 238 v cng tc
chun b tin hnh, anh Quang Trung ch th:


- Chm nht l ngy 23 thng 8 phi trin khai sn sng chin u xong.

Nhim v chung r rng, nhim v c th c giao. Trn h quyt
tm. By gi l vn t chc thc hin ca cn b n v v s n lc ca
ngi lnh chin trng. Sau khi r li thc lc mi mt ca trung on 238,
bo m cho n v c iu kin hon thnh tt nhim v, ti in ra H Ni xin
b sung thm cn b v mt s linh kin qu phc v cho kh ti sn sng
chin u.


Ch bn hm sau, ngy 18 thng 8 nm 1967, mt chic Gt 63 t H Ni vo
n Vnh Chp. Thm hn mt chc ng ch na c c vo tng cng cho
on cng tc B, gn cc ngnh: k thut, cng binh, qun bo, th sa
cha do ng ch Nguyn Kim Thiu, tr l bo v lm trng on. Chng ti
xc ng trc s quan tm c bit ca B t lnh Qun chng i vi mt b
phn nh ca chng ti ang lm nhim v chin trng. Cc ng ch mi vo
cho bit, bt u t ngy 11 thng 8 nm 1967, ch li m mt chin dch ln
nh thng vo H Ni, cu Long Bin b sp hn mt nhp. c bit ln ny,
k ch d man dng bom bi st thng ri sut dc my x pha bc sng
ung, gy tn tht kh ln cho ng bo v b i ta. c tin, chng ti lng
ngi i v au n v cm th. Ti hm sau, trong bui sinh hot chi b u tin
ca on, tt c chng ti ng thnh quyt ngh Phi tm mi cch cng n
v nh ri B-52 tr th cho H Ni.

Sau khi c thm lc lng ca Qun chng tng cng vo, on chng ti
t chc thnh bn b phn trc tip theo di gip n v trin khai nhim v
nh B-52.


B phn nghin cu ch do ng ch Bi Vn Hu, tr l qun bo Qun
chng ph trch, c nhim v tng hp li quy lut hot ng ca ch trn khng
t trc ti nay, i su vo quy lut hot ng ca B-52, rt ra nhng kt lun
cn thit phc v cho nhim v sp ti. B phn hun luyn trc th do ng
ch Trn Xun Khuyn, tr l xe iu khin ph trch, c nhim v cng ban tham
mu trung on cn c vo tnh thuc t ca n v, t chc hun luyn cch
nh B-52 cho cc kp chin u theo mt chng trnh c bit c rt ra t
kinh nghim nhng trn nh B-52 t i nhng khng thnh cng va qua, v c
nhng kinh nghim ca cc n v H Ni. Mc du ton n v ang phi tp
trung vo nhim v xy dng trn a, chng ti vn ra ch tiu mi ngy phi
t c bn gi hun luyn. B phn sa cha, iu chnh kh ti do ng ch
Trn Vn Lch, tr l k thutn ph trch. B phn bo m trn a, ngy trang
do ng ch L Vn Ty, tr l cng binh ph trch.


Trc khi cc b phn trin khai nhim v ti nhn mnh hai im:


Mt l, s phn cng y ch l s phn cng trong ni b on cng tc B,
cn khi tin hnh th phi da trn c s t chc ca n v, cn b ca on ch
ng vai tr c vn, nhng phi thc s tham gia. Phi ht sc khim tn, tn
trng v lng nghe kin ca cn b, chin s n v, gi gn s on kt, pht
huy sc mnh tp th, nhm mc ch cao nht l nh thng B-52.

Hai l, tng b phn phi c thc va lm va nghin cu, tng kt kinh
nghim, kp thi xut nhng vn mi, c bit l v m mu th on ca
ch cch nh ca ta. Tng b phn phi c c nn np ghi chp, sau t
cng tc ny mi b phn c mt ti liu tng i hon chnh v B-52. iu ny
rt quan trng. B-52 gy ti c i vi ng bo min Nam t nm 1965. Gn mt
nm nay B-52 leo thang ra pha bc Qung Tr, bt u gy ti c vi ng bo
Vnh Linh. Nhng h s v tn ti phm ny chng ta cha c bao nhiu. Mt
trong nhng nhim v quan trng ca on ln ny l lp cho bng c h s
, m trng tm l th on ca B-52 v cch nh B-52.


i vi ti, nhng k nim v thi gian nh B-52 chin trng Vnh Linh
nm 1967 l nhng k nim khng th qun. Khng phi ch l s c lit ca bom

n, l nhng trn ri thm ca B-52, l nhng ln cht ht hu nh ngy no

cng c, m ng sau nhng iu l mt ci g ln lao hn nhiu. l cuc
sng v chin u v cng anh dng ca ng bo, chin s Vnh Linh. C th ni
trn mnh t ny, mi ngi dn, t cc gi n em b u l mt tm gng
ni bt v ch ngha anh hng cch mng, v l sng lm ngi, v nhn sinh
quan cng sn. Nhng tiu chun o c m Mc v ng-ghen ni cch y
hn mt trm nm trong Tuyn ngn cng sn, v Bc H knh yu vn thng
xuyn chm lo gio dc chng ta, khng phi ch bng li ni m bng chnh c
cuc sng cao p ca Ngi, chng ta c th d dng tm thy mi ng bo
v chin s Vnh Linh.


S sng v ci cht vn t lu tr thnh mt du hi gay gt i vi bao
th h. i khi, ch v khng vt qua c ranh gii , m con ngi tr nn
thp hn. Chnh y, qua th thch ca bom n, gia ci sng v ci cht,
phm cht ca con ngi c sng lc mt cch chnh xc nht, r rt nht. i
vi ng bo v chin s Vnh Linh, sng v cht tr thnh vn n gin.
Sng chin u gp sc nh thng gic M xm lc. Cht hon thnh
nhim v v ng, v dn. Chnh v vy m xung quanh ci sng v ci cht
Vnh Linh c bit bao chuyn cm ng. Ti c chng kin nhiu ln
vic b tr ch ng trong mt gia nh. Ngi nm trn cng nht nh phi l
ngi gi, c cht th cng chng c iu g phi n hn. Th n l nhng
ngi cn tr. V cc em thiu nhi c b tr vo nhng cn hm chc chn
nht. Nu c b i, th b i tr thnh i tng c u tin nht. c bit i
vi b i tn la nh B-52 th s u tin ny l dt khot, r rng, khng th
no t chi c. Nhng ngy u mi vo, cc ng ch khu i Vnh Linh
nhng nhay, nhng hon ton c s ch huy c xy bng xi-mng ct thp
cho trung on 238. Khi c hi, cc ng ch s chuyn i u, cc ng ch
tr li: Khng phi lo cho chng ti m cc ng ch hy lo lm sao bn ri cho
c B-52.

Cp y, chnh quyn v nhn dn Vnh Linh, c bit l cn b v anh ch em
cng nhn nng trng QUyt Thng dnh cho b i tn la chng ti tt c
nhng g c th c c ca mnh phc v cho b i tn la nh thng.
Bit b i sng gian kh, thiu thn, m thnh phn chc th li phi c sc
khe tinh mt, nhanh tay li n bn trng B.52, ng bo ginh nhng
qu trng him hoi, nhng con g sng st di bom n bn cho b i vi gi
quy nh ca Nh nc. Thc ra, nu bn vi gi t gp nm, mi ln, chin s
238 cng mua ht. C chin s pht biu, nu cn dng c thng ph cp
mua mt m rau n mt ba cho thm cng mua. Nhng lm g c rau
mua. Trng c cy rau no, ng bo thng dnh gi ng h cc ng
ch m, cc ng ch thng binh nng, nu cn d dt cht t th gi biu cc
ch trc th nh B.52.



on cng tc B ca chng ti n Vnh Long vo ng thi gian ch tng
cng nh ph c lit mnh t a u ca min Bc x hi ch ngha. Chng
huy ng mi phng tin git ngi hin i m chng c trong tay: pho by
t ngoi bin, pho nng di t b nam, cc loi F, v c bit l B.52, chng
s dng vi c mt chin dch ln. Trong hai thng 8 v 9, ring x Vnh Thy,
cch x Vnh Chp ni ti khng xa, ch hn 30 ln cho B.52 ra nh ph
vi tng s hn 400 chic. Cn hm ti tuy c o su xung lng t
n bn mt, bn trn c np bng nhng cy g kh ln, li thm mt lp t
dy, vn thnh thong li rung ln bn bt bi nhing trn B.52 cy xi xung
quanh. C mt ln bom B.52 chp ng ln ton b khu s ch huy nhng nh
anh em thng ni vui sau mi ln gi bi ng dy: Chng ta vn tn ti, chng
ta l nhng ngi chin thng. Thit hi ln nht trong ln l mt n b hn
30 con hu nh b xa s. Nhng loi vt ny sng c ch m cht cng c ch.
Chng ti c a phng phn phi cho mt s lng tht b ng k, phi n
hn mt tun mi n ht.


Trong iu kin ch nh ph c lit vi r rt l ngn chn s chun b
ca ta, tiu on 84 vn phi khn trng hon thnh vic trin khai trn a. Ni
l tiu on 84, nhng thc ra ton b lc lng ca trung on 238 c mt
Vnh Linh lc u dc sc vo nhim v trung tm s mt ny. Khng phi ch
c trung on m c cng trng Quyt Thng, c khu vc Vnh Linh u tp
trung chun b cho trn nh B.52 u tin.


Mt hm ti nghe ng ch L c Khu bo co:


- i i cng binh Vit Bc hnh qun n khu ty, ngh cho trc thuc
vo 84 lun.


Ti ngc nhin hi li:


- Vit Bc no? Sao li l Vit Bc?


Thc ra ci tn Vit Bc chng c g xa l, ch hi l l ci tn y xut hin
y, trong thi im ny. Hi k mi bit ng l Vit Bc tht, Vit Bc cn c

a ca cch mng, ca khng chin chng Php. Mi tiu on tn la vo Khu

4 u c bin ch mt mt i i cung binh chuyn lm cng cng tc cng
s, ngy trang. Qun chng khng c lc lng. Th l cc ni trong ton
qun gi wwns, trong c mt i i ca Qun khu Vit Bc. i i ny i
theo 82, nhng 82 cha ra qun nn tm iu ln tp trung cho 84. Ch ring ci
tn i i cng binh Vit Bc c v ng vin cc chin s trung on 238 rt
nhiu. Vic bn ri chic B.52 u tin l trch nhim chnh tr i vi ng bo
v chin s c nc.

Ngy 21 thng 8 nm 1967, ti chuyn s ch huy ca mnh t Vnh Chp
khu gia ln khu ty nng trng Quyt Thng, ngay st trn a nh B-52
ca tiu on 84.


Trn ng t Vnh Chp ln khu ty ln ny, ti quyt nh n thm cc
ng ch trn i 74. i 74 ch cch sng Bn Hi chng bn n nm km.
Trung on 238 t y mt vng quan st mt gm bn ng ch, do ng ch
Mai Quang Thao lm t trng. Hn mt nm qua, cc ng ch y phi
ng u vi hng trm ln nh ph ca ch. Bn chng mun tm mi cch
nh bng c ci gai li hi ny d b hnh ng. Cn ta th quyt tm bm
tr, gi vng cp mt tin tiu ca trung on. Trong tnh hnh cc i ra-a ca
trung on thng b nhiu nng, mng tnh bo phn tn ca i i ra-a 12
cn cha tht n nh, vic bt B-52 cn kh khn, trm quan st mt trn i 74
ny chim mt v tr v cng quan trng.


Lu qu ri, ti khng cn nh r tn tui tt c cc ng ch na. Cc
ng ch thuc t quan st mt ca trung on 238 nm y chc cng thng cm
cho ti. Nhng gng mt, cp mt, n ci ca cc ng ch trong ngy hm
ti cn nh lm. l nhng gng mt, nhng cp mt, nhng n ci tuyt
p ca thi i anh hng chng M cu nc ca dn tc ta. Xung quanh ch
cc ng ch l nhng h bom nham nh, l st thp trn ln vi bi t. Nhiu
lot bom ri thm ca B-52 trm ln y. ng bo Vnh Linh nhiu ln
khc nc n khi nhn thy khi bi m mt trm ln nhng ngn i sau mi lot
bom B-52. Nhng cc ng ch ng vng, v cuc chin u cn s c mt
ca cc ng ch , v ng yu cu cc ng ch .


Bui sng hm , ng trn i 74, ti c tn mt nhn thy k th
bng xng bng tht bn kia sng Bn Hi. Chng n nhung nhc trong hm,
trong h Cn Tin, Dc Miu. Qua ng nhm c th nhn thy nhng hot ng
ca chng trn cn c v c mu qun o chng ang mc trn ngi.



Trn ng ln i 74 ln ny, cng nh nhng ln xung kim tra n v,
hoc i tm v duyt cc trn a nh B-52 trc y, ti li c dp i qua nhng
bi bom ta , nhng bi sn bt ngn b bom B-52 cy xi, cy ngn ngang.
Nhng cy cao su b bom n tin t ngang, nha a ra nh nhng vt mu.
nhn nhng bi sn di hng hai, ba km, vi nhng c sn trng nht tr ra trn
nn t bc mu, khng hiu sao trong k c ti li hin ln nhng cnh cht i
rng rn u nm 1945 trn cc ng ng H Ni m ti c chng kin.
Ti c ca thc dn Php, pht xt Nht nm v ti c ca bn quc M
ngy nay i vi dn tc ta c g khc nhau? Mt tn th tn st hng triu ng
bo ta bng nn i, cn mt tn th tiu dit hng triu ng bo ta bng bom
n. Ti c cha b trng pht th n s cn ln ti. hai nm qua, B-52 ngang
nhin tung honh min Nam, mt nm nay n leo thang ra bc Qung Tr. Liu
ri chng s cn leo thang n u? Ti bng ngh n H Ni, n nhng khu
ph ng dn, nu b chm ngp di nhng t ri thm B-52 nh y th tnh
hnh s din bin ra sao? Ti cng thy r trch nhim ht sc nng n trong
chuyn cng tc dc bit ny. Nht nh phi tm mi cch chn bn tay ti c
ca chng li. V vic c bt u t hm nay, ngay t by gi, bt u t
ci ng nhm trn im cao 74 ny, bt u t nhng xng t p trn a khu
ty Vnh Linh, bt u t tp h s B-52 m on cng tc ca chng ti ang
chun b vit nhng trang u tin.

Ti va v n s ch huy khu ty th ng ch tham mu ph o Cng
Thn bo tin cho ti bit cn hm ca ti Vnh Chp b bom M nh sp
ngay khi ti va mi ri khoi y cha y mt ting ng h.


Ti ni a vi ng ch Thn:


- Th l ci s ca t cn c sng vi anh em, t ra l sng cho c n
ngy bn ri chic B-52 u tin.


Ti khng tin ngi ta sng cht c s. Nhng nhng chuyn xy ra y
tht l. Nh trng hp hy sinh ca trung y k s Nguyn Ngc Tn chng hn.
M ca anh k li: Hm anh ra i, khc vi nhng ln trc, anh dn d t m mi
iu i vi gia nh, ging nh nhng li trn tri. Anh li cn ni a vi m:


- Nu con hy sinh m phi lo vic g chng cho v con. Con s dn anh em
trong n v gi v tng Thy Lan ci lc lm bng xc chic B-52 ca gic M.



C l anh ch mun to nn mt khng kh vui v cho gia nh v nhng ngi
thn lc ln ng vo tuyn la. M mng anh l ni g. Mt tun sau anh hy
sinh. Cn ti th hnh nh ci cht cn king d. Ch mi tun trc, khi t B t
lnh B-5 tr v, mt qu bom ri trng ngay ch chic xe con va chuyn
bnh. Hm anh Nguyn Cn ni a:


- Ch chm n my mt pht thi l chng ta c phong danh hiu lit s
c ri!


Anh Thn dn ti n cn hm cch s ch huy trung on chng 15 mt, ni
vui vi ti:


- Chng ti chun b cho th trng mt cn hm kh chc v t tn l
hm ch th. Khi no my bay M nm bom th th trng bo n nm ra xa
bo v danh hiu ch th cho cn hm. - Ni xong o Cng thn ci ha h.


Vn dn x Ngh, li quen n to ni ln, nn cch hng chc mt, ngi ta
vn d dng nhn ra ting ni, ting ci ca anh. vng tuyn la c lit ny,
c mt ting ci lc quan nh th tht qu.


*


* *


Cng vic chun b cho trn nh B-52 u tin nh mt cc nam chm ln
cun ht ton b sc lc, tm tr ca mi ngi. Trc ht phi k n s ng
gp to ln, trc tip ca cc ng ch cng binh. Cc ng ch cao x cng ng
gp phn khng nh. Anh ch em cng nhn nng trng Quyt Thng, ngoi
vic m bo ngy cng lao ng ca mnh, sm hm chm sc chu o nhng
l cao su, cn ng gp hng nghn ngy cng vo vic o p trn a.

Tht l mt cng trnh s, v cng c th ni l k diu. Ton b mt tiu

on tn la hin i, gm khu trung tm, my pht, my n, xe chia in v tt

c b phng u hon ton do bn tay con ngi vi nhng cng c th s nh
xng, cuc chuyn xung lng t. M ton b cng vic to ln, phc tp li
phi tin hnh ht sc b mt trnh s xoi mi m ngy ca cc lai my bay
trinh st ch. Ch cn mt s h thi v cng tc ngy trang, mt lm cy hm
qua cha c m hm nay bng nhin mc ln gia bi trng, mt vt c hm qua
cn xanh m hm nay a vng th l bn chng dng th on nh xm.
Thot u l mt vi lot roc-ket, my qu bom thm d vu v. Nu xm trng
th ch nm n mi pht sau, hng n cng kch ko n bn ph, nu cn
th c thm pho t b nam bn sang, t ngoi bin bn vo, vi quyt tm trit
ph hon ton nhng gin tn la SAM ca Bc Vit trn t Vnh Linh. Rt kinh
nghim nhng ln trc, ln ny, khi my n c kho ko dn ra xa trn
a hng nm, su trm mt, bng mt ng ho c ph kn khi khng
lan ta l liu trn mt t.


Cc ng ch L Thanh Cnh, Nguyn Sinh Huy, o Cng Thn vn gy,
nay trng li cng hc hc hn v phi thay nhau ln ln ngy m trn a.


Thi hn ngy 23 thng 8 n. T S ch huy B5, anh Quang Trung gi
in cho ti:


- Th no? Liu m nay c vo c khng?


Ti bo co:


- 18 gi ti nay chng ti s cho tiu on 84 vo chim lnh.


Ngh n trng hp ang chim lnh c th b pho hai cn c Cn Tin,
Dc Miu bn ph, ti ngh vi anh Quang Trung sn sng cho pho binh kim
ch.


Anh Quang Trung ha:

- C yn tr! Nu chng n m mm, trn ny s c cch buc chng phi

cm hng.


*


* *


Rt may trong ng giy t cn li, ti cn tm thy mt cun s ghi chp kh
y nhng s kin chnh lin quan n chic B-52 u tin.


Ngy 23 thng 8 nm 1967.

Tiu on 84 chim lnh trn a T3, i 6 nng trng Quyt Thng. Tt c
u trt lt. Thc vi anh em trn mt m. Sit cht tay cc ng ch li xe, cc
ng ch cng binh anh hng.


Ngy 25 thng 8 nm 1967

Chun b chin u xong, hai rnh, ba b, hai n. Cha c i mt (Ra-a
c trang b cho tiu on tn la pht hin ch t xa) v my n cn
nng trng Ph Qu. Hi ng ch Cng ti sao li nh th. ng ch Cnh tr
li: Nhiu vic qu, m ngi i qun mt. 3 gi 15 pht, trn thng bo c B ra.


t mt: ng-ten i hai (B phn pht sng cc mnh bt mc tiu,
chun b trc tip cho vic phng n tiu dit ch) bt c c ly 25km bay ra.

t hai: ng ten i hai bt c c ly 35 km bay ra, hai chic, nhiu nng.

i sao li hai chic? B-52 thng i ba chic kia mf? Phi kim tra li vic ny.
Pht sng tt c mi ln, mi ln t 14 n 16 giy. Nhc Khuyn v Khu phi
thng xuyn c mt trong xe trc tip hng dn anh em quy trnh chng
s-rai.

Ngy 26 thng 8 nm 1967.

Mt ngy ng bun. ch ta vo trn a, tt c 17 ln. Mt vin n
thng cnh li, mt vin b gy ng-ten. Rt may l cc xe an ton. Cng l nh
cao xa bo v tn la nh tt, bn ri ti ch mt F-105.


Hp on cng tc B rt kinh nghim. Biu dng cc ng ch xut sc: Ty,
Lch, Phc, Khuyn. Nhiu ng ch tham gia trc tip vo cng vic nh ngi
ca n v.


Ti, in bo co v h Ni cho anh Tnh, ha d kh khn n my cng
quyt tm hon thnh nhim v.


Ngy 30 thng 8 nm 1967.

19 gi chim lnh trn a T4, cng vn i 6, nng trng Quyt Thng. Li
thc trn vi anh em mt m na. Anh em vt v qu, u tc ri b, mt mi
hc hc. Khng mt ai ku ca. Ai cng ni: Tt c nh thng B-52. Nhc
ng ch C theo di st thnh tch ca anh em hm v bo co vi Qun
chng.


7 gi sng mi trin khai xong.


Ngy 31 thng 8 nm 1967.

6 gi sng, 10 chic B-52 nm bom bc C inh, kh ti hng khng nh
c. Nhc ng ch Khuye, ng ch Khuyn bm st kh ti, cha xong l t
chc hun luyn ngay.


8 gi 30 pht, kh ti sn sng chin u.


18 gi, B52 tip tc ra, pht sng i hai bt c hai ln, nhng u bay ra.
i mt lm vic nhng khng bt c mc tiu. Li thm mt vn cn
gii quyt: Hun luyn cho trc th i mt. Nhc L c Khu ch vic ny.

Khng hun luyn l khng lm n g c. Li c bo co: n vn ch c

mt vin tt. Nhc ng ch Cnh: Bng mi cch bo m n chin u. 21
gi 30 pht, bn n ba rnh sn sng chi u. K ra hi nng vi ng ch
Cnh. Nhng chc cc ng ch cng thng cm. nh B-52 m ch c mt n
th nh g.


Ngy 1 thng 9 nm 1967.


3 gi 15 pht, B-52 ba tp, chn chic.


84 vo cp mt xong th nghe ting bom.


i 74 bo co c mt tp ba chic c n hng B-52 va xut hin. Li
mt th on mi g chng? Trung on h lng cho 84 pht sng, 84 khng nh
khng phi l B, nhng cng vn c pht sng sc so, mt phn do t tng
nn nng sau qu nhiu ln l thi c, mt mt do chp hnh mnh lnh my
mc, li thm yu lnh chng r-rai cha tt, nn cui cng b s-rai nh
trng.

Nghe tin au n n bng hong: Tiu on trng v chnh tr vin tiu
on cng mi ng ch khc b thng. Trc th phng v Nguyn nh
Chuyn hy sinh. Trn Xun Khuyn, mt cn b xng xo ca on cng tc B
cng b thng trng trn ny. Sut m, 84 rt khi trn a.


Ngy 2 thng 9 nm 1967.

Quc khnh ln th 22. Vnh Linh rc c . C cm trn c nhng nc
hm. Mt biu hin mnh m ca ch, ca quyt tm. Tht cm ng.


Hp vi thng v v ban ch huy trung on. C kin chuyn nhim v
nh B-52 chi 82 (Tiu on 82 ang c giu kn khu ng lm lc lng d
b). C kin rt 84 ra, iu 82 ln khu ty. Phn tch tranh lun mi, cui cng
u nht tr kin ca on cng tc B: Xc li hai tiu on, tip tc nh.

Vn nguyn 84 khu ty, iu xe Y (Xe iu khin. Cc mn hin sng

ca tiu on trng, ca s quan iu khin v ca ba trc th li n u
trong xe ny) ln, nhp vo b kh ti ca 84. Nh vy ton b kp chin u ca
xe Y gm tiu on trng, s quan iu khin v ba trc th l ca tiu on 82.
Cn ton b vn l ca 84.


Ngy 3 thng 9 nm 1967.

Li c tin bun. Xe Y cng kp chin u ca tiu on 82 i n ng ba H
C th b bom ta phi quay li. Trc th gc t L Hu Dinh hy sinh. Lc sp
th hi cui cng, L Hu Dinh cn hi kh ti c vic g khng v chc ng i
li nh thng B-52. Tht xc ng! Phi lm sao nh thng B-52 tr th
cho anh em. Bo ng ch C ghi vod anh sch ngh hun chng. Ti, xe Y
ca 82 tip tc ln ng.


Ngy 4 thng 9 nm 1967.

ang gi in bo co tnh hnh vi B5 th L H, s quan iu khin tiu on
82 bc vo. Mng qu. L H tng ni ting dng cm trong trn nh H
Bc ngy 17 thng 10 nm 1965. Trao i vi L H cch nh. ng vin L H
c gng lp cng ginh danh hiu s quan iu khin nh thng B52 u tin
ca b i tn la. Cu ta ci rt ti vi hm rng trng bng.


Ngy 6 thng 9 nm 1967.

3 gi sng, c bo co ton b kh ti sn sng chin u. Mt c gng
phi thng. Chiu qua xung trn a, thy anh em ct mnh xc my bay, ct
vi, ri dng keo 88 chp li l thng ng-ten (T y sng in t c pht ln
khng trung tm ch). Tht l tuyt, tinh thn khc phc kh khn, tr thng minh,
sng to ca cn b, chin s ta.


Ngy 7 thng 9 nm 1967

9 gi, mt F-100F lng sc khu vc trn a ri cho F-4 nh xm. Ngi vi L
Thanh Cnh, Nguyn Sinh Huy s ch huy m rut nh c la t. Liu ln ny
c vic g khng. L no li b nh ln th ba?


15 gi, ch nh trng vo trn a do ng vo c b a vng cha kp
thay. Biu hin ca s ch quan n gin y. i khi ch v mt s xut nh m
lm hng c vic ln. Li phi ko kh ti ra, chun b mt trn chin u mi.

Ngy 8 thng 9 nm 1967.

Hp rt kinh nghim vi trung on 238.


Mi ra qun 15 ngy m ba ln b nh. K ch tn bo, xo quyt th r
ri, nhng c vn trch nhim y khng? Phi chng t tng mt mi
xut hin? m c vng trn ng vo trn a! Ti sao khng kim tra k?
Trch nhim y ch cn u? Hoc thy, bit nhng sao khng cho
o c mi v ngy trang? S b i mt ? Sut m nghe ting xe xch ko
kh ti rt khi trn a m lng qun au. i! Nhng chin s ca chng ta! Anh
em thc bit bao m ri. Bit bao nhiu mu v chic B-52 u tin? S
cn bit bao nhiu m hi, bao nhiu mu xung? Cha bao gi thy trch
nhim nng n bng lc ny. Liu c vt qua c ca i ny khng? ng bi
quan! Hy tin vo qun chng.


Ngy 10 thng 9 nm 1967.

Trung on tp trung hai i i cng binh, hai i i cao x lm trn a mi.
S anh em trung on b cng xung tham gia. Nng trng Quyt Thng vn
tip tc chi vin mt lc lng ng k. Khng th thng k ht c bao nhiu
mt khi t c o ln, lp xung, bao nhiu nghn cy g c dng
lm np hm cho trn nh B-52 u tin ny. Nghe ni c ci xng mn
vt n qu na. Hm no v H Ni phi mang theo ci xng a vo
bo tng Qun chng.


Sau ba ngy m n luc vi cng 24 trn 24 gi, trn a T5 hon
thnh. Mt k lc cha tng c.


18 gi, 84 vo chim lnh. Tri ma rt to. ng mi lm, bn nho nhot,
trn nh m. Hai ba xe xch u vo khng ko ni mt b. Th l ton b kh ti
ko n nh phi quay li v tr ct giu. y l tnh hung khng c lng
trc. Chin s li thm mt m thc trng. i! Chin s ca chng ta! Sc
mnh g gip h chu ng nh vy? Trong lc ba cm hng ngy ch yu l

mm mui, thiu tht, thiu rau. By gi li thm thiu ng na. Anh ng Tnh
ni: Nhng n v vo n Vnh Linh xng ng c phong ba ln anh hng.
Nhng ngi ch huy phi lm sao xng ng vi h. Mt sai st nh ca ngi
ch huy c th lm tn hi n xng mu ca bit bao chin s. Ch ring vic
khng d kin tnh hung tri ma, ng trn lm hng trm con ngi,
hng chc chic xe phi vt v sut mt m, l cha k k ch c th nh
ph.


Ngy 11 thng 9 nm 1967.

8 gi 30 pht, RF-100F ch im cho F-4 oanh tc khu vc ct giu kh ti.
Cng ch v ti hm qua ma to, bnh xe i hn r trn ng nn bn chng c
nh ng ct m nh. Thit hi cng ng k. Mt b phng b hng l chn
la, hai xe ATC b v knh, mt xe Zil b hng, ng dn sng b mp, ba ng ch
C2 b thng, mt ng ch hy sinh.


Ngy 12 thng 9 nm 1967.

Ton b lc lng k thut ca trung on, ca on cng tc B c tung
xung n v sa cha, iu chnh kh ti.

Li thm mt tai ha mi. Bp anh nui v khi l ra ngoi, lp tc my
chic F-4 lao xugn ct bom. Mt qu ng vo hm c su ng ch thng tin
ang np. C su ng ch hy sinh. ng ch Phng, trc th i mt vo ly cm
b thng nng. C y t L Th Thi khng qun nguy him chy n bng b cho
Phng v cc ng ch b thng khc. My bay ch quay li ct bom ln th
hai, L Th Thi hy sinh anh dng.


Danh sch nhng ng ch hy sinh v nhim v nh B-52 c ko di thm.
L an tng nhng ngi ng ch n ni yn ngh cui cng c t chc trng
th. Cc ng ch 238 kt hp pht ng cm th v cng c thm quyt tm
nh thng B-52 tr th cho ng ch, ng bo.


Sau bit bao tn tht hy sinh nh vy, kh th ca b i vn khng h gim
st m cn bc cao hn.

 ngh ln trn tng thng hun chng cho n y t L Th Thi ca nng

trng Quyt Thng.


Ngy 15 thng 9 nm 1967.

Tiu on 84 tr li chim lnh trn a T5 an ton. Sut m ma rt to. n
v bo co: Cc hm ngp nc. C hm nc ln n sn xe. Tht l tai ha.
Sao nhiu kh khn n th! Li thm ng tri mun th thch gan vng, d st
ca cc chin s trung on 238 chng? Nht nh phi chin thng. Khng thng
trn ny th s c li ln i vi ng bo, chin s, nht l i vi nhng ng
ch, ng bo hy sinh. Hp n na m rt kinh nghim. ti sao khi bt
c B l n quay ra? Phi ci tin h thng thng tin, thng bo nh th
no? Phi ra li quy trnh bt B-52 t i mt n i hai v tng cng luyn
tp. Phi tng cng luyn tp c s ch huy hai cp.


Qu na m mi t ch hp tr v cn hm ca mnh. Nc ma cng
trn vo trong hm, bn lp nhp. Mt ngn n du ha vn nh gc hm.
Mt thi lng kh trong ci bt st. Mt bi-ng nc cn m nng. Cm n
ng ch cng v. Ci phch nc b v sau my lm bom. Th m hu nh
lc no cng c nc nng. Bng am rn rm au, c t lng kh vo l
ngay. Mt qu, ly chic khn lau qua bn di chn ri ng xung ging thip
i lc no khng bit.


thng 9 nm 1967.

10 gi 5 pht, cp mt, hi rnh, ba n. Trn thng bo c B. Ngun thng
bo ca trn ngy cng chim v tr quan trng. Thng l chnh xc.


i 1 ca 81 (Lc ny iu thm i mt ca tiu on 81 vo b tr trn
a T3, cch T5 gn 10km nhm mc ch pht hin ch sm ch th cho i
mt ca mt thi gian sc so, bo m an ton hn cho trn nh chnh)
pht hin c su tp, 16 chic. Ti sao li l 16 chic nh? hay l chng c i
hnh mi? Phi bo ng ch Hu xc minh li vn ny. C ly bt c xa
nht l 178km. T tp th hai nhiu nh v gim dn.


i mt ca 84, t 10 gi, bt c tp th ba, c ly 42. nhng i hai pht
sng 15 giy vn khng thy mc tiu. Nhng ba giy tip tc pht sng. Nhng

PA (NA) chy cu ch, n-ten phng v khng quay.

t hai, lc 1 gi 30 sng, i mt ca 84 khng theo di c mc tiu, sc
so theo phn t i mt ca 81. i hai pht sng phng v 160 n 180, thi
gian t 8 n 10 giy, sang tri, sang phi 10 n 12 vn khng bt c mc
tiu.


Di mt ca 84 bt c tp th ba phng v 170, c ly 38. i hai pht
sng 15 giy. Vn khng bt c mc tiu. Nh vy tt c tm ln pht sng,
mi ln t 8 n 15 giy u khng bt c mc tiu.


c nhng trang ghi chp trn y chc hn bn c cng hnh dung c
phn no con ng i n nh thng chic B-52 u tin ca cc chin s
trung on 238 gian nan vt v bit nhng no. Hnh qun c n ni, xy
dng c trn a, gi gn c lc lng, bo m c kh ti l nhng
ca i tng nh khng th vt qua c, u vt qua. Gi y ca i
cui cng ang hin ra trc mt. C th ni ca i cui cng ny bt u
hin ra t ngy 23 thng 8 nm 1967, khi ton b kh ti ca tiu on 84 trin
khai sn sng chin u trn a T3, i 6 nng trng Quyt Thng. V k th
chng tr mt cch quyt lit, ri thin nhin cng gp sc gy thm nhng
kh khn. Nhng trn ma cui ma tht d di. Ba hm nay, t tiu on
trng n chin s thay nhau tt nc sut ngy m, bi v ch nhng mt
ting l nc c th dng ln qu sn xe. Nhiu ng ch ang m cng ra tt
nc. ng ch Nguyn B Vit, trc th xe A ang tt nc th ngt i, anh em
phi du vo. Mc d gp tt c nhng kh khn , cc chin s tiu on 84 vn
khng h nao nng. Vn by gi l lm sao nhn thy c mc tiu v phng
c n ln. y chnh l ca i cui cng cn phi vt qua. Nu khng vt
c ca i ny th nhng c gng trc y d to ln n my cng tr thnh
v ngha.


Ngy 17 thng 9 nm 1967.

Ti xung tiu on 84 d rt kinh nghim chin u. ng vo trn a ly
li. i n u cng thy cn b, chin s ang khn trng tt nc. cc th
dng c c a ra dng: gu, chu, m st v c ni, niu, xoong cho Ti
ngh nhng chic gu ny s i vo lch s nh nhng hin vt qu bu ca cuc
khng chin chng M, cu nc ca dn tc ta (Hin nay trong phng truyn
thng ca trung on 238 cn gi li mt trong nhng chic gu tt nc trong
trn nh B-52 u tin).



ng ho n xe Y ging nh trong a o. Tiu on trng Nguyn nh
Phin n ti ca xe, ti ci ni vui vi ti:

- ngh th trng phi lm sao cho chn tht sch mi c bc ln xe
ca chng ti y.


Ti va chi chn vo ng gi va ni:

- Trong hon cnh ny m cc cu vn ci c, vn sch s ng hong
th ny th nht nh chng ta s chin thng.

Nguyn Sinh Huy ang cng anh em tt nc cui hm cng chy ra n
ti, bo co:

- Nu tri khng tnh ma th gay lm th trng . ch vo cng kh m
nh c. Nu ma to hn cn c nguy c hm b st.


Ti ngh nhanh chng t chc cho hai i i cng binh vo o rnh thot
nc cho khu trung tm, mt i i o hm cho b, n. Sau , chng ti tp
trung vo vic rt kinh nghim bt mc tiu.


i i trng i i 1 on Mnh Dng bo co li din bin nhng trn
nh ht thi gian qua. Hnh th cc di nhiu c a ra phn tch so snh.
Cc ng ch trc th Nguyn Vn Ngn, Trn Hng Thnh, Phm Vn Ngon
pht biu si ni, nghim khc t nhn nhng sai st ca mnh trong thao tc.
Qua nhiu kin trao i, phn tch, cui cng s b rt ra c mt s kt
lun v ch, v ta v phng hng khc phc.


Trong nhng k nim v s kin bn ri chic B-52 u tin, bui hp rt kinh
nghim hm li trong ti nhng n tng tht su sc. Bn ngoi ma vn
ri. Bu tri xm xt. Trong chic xe c giu kn di hm su, nhng ngi
c giao trch nhim hon thnh phn vic cui cng ca mt trn nh ang
tp trung tr tu chun b cho cuc sc mi vi B-52. Ngm nhn nhng
khun mt tr ca kp chin u H, Thnh, Ngn, Ngon, chm ch lng nghe
nhng li pht biu ca h, ti thc s cm thy sung sng v t ho. Chnh

th h ny, th h c nh trng x hi ch ngha gio dc v rn luyn s

m ng nhim v lch s nh thng hon ton gic M xm lc. Tht l
p trong s gp g th c gia ba th h Cch mng thng Tm, th h khng
chin chng Php v th h chng M, cu nc trong mt cn hm di lng
t Vnh Linh hm nay. Sc mnh tng hp ca c ba th h di s lnh o
ca ng s nh thng mi k th dm ng n nn c lp ca dn tc ta, s
nh thng B-52 v mi th v kh hin i khc ca quc M.


Bui tra, chng ti ri trn a tr v s ch huy trung on. ng ch
Nguyn Sinh Huy li trc tip tham gia chin u vi n v. Ti sit cht tay
tiu on trng Nguyn nh Phin, s quan iu khin L H v tt c cc ng
ch trong kp chin u ca tiu on. Chc cc ng ch thnh cng.


V n nh vi tm trng ht sc phn chn, ti bc ngay vo s ch huy.
Khng hiu sao ti li c cm gic l trn nh sp xy ra v tin l s thng li.


Trung on ph L Thanh Cnh ang tp trung theo di tnh hnh ch trn
bng tiu . Cn tham mu ph o Cng Thn th ang nh ht vo ng nghe:

- Ch c hng ng-nam v ty-nam.


Ti hi:

- Mt trn c thng bo B ra ?


o Cng Thn t ng nghe xung bo co:

- T sng n gi mt trn khng c thng bo g thm. Nhng cn c vo
thng bo hm qua, chng ti quyt nh cho hai i mt ca 81 v 84 thay nhau
m my trc.

m qua, lc 23 gi, chng ti nhn thng bo c B ra vo lc 2 gi v 19
gi. Nhng t 2 gi khng c. Sau do ma qu to, phi ngng li tt
nc nn khi B ra, b l thi c khng nh c. Cn t 19 gi th sp n.
Nhng s thng bo ca trn khng phi lc no cng chnh xc mt trm phn
trm. V d nh thng bo t 2 gi c B ra th hn 3 gi B mi ra. Cn t 19

gi sp n th sao?


Ti bo ng ch Cnh:

- Lnh cho n v sn sng. Chiu nay c kh nng B-52 ra sm.


nh ca ti l c sn sng sm i bo m ch ng, nu B-52 ra th
nh c kp thi. Cn nu khng th anh em tip tc luyn tp, nht l luyn
tp theo phng hng ca cuc hp rt kinh nghim sng nay.


16 gi, i mt ca 81 bo co nhiu nng 360 .


Ti nhc ng ch Cnh:

- Cho thm i mt ca 84 m my.


16 gi 40 pht, s ch huy trung on lnh cho 84 vo cp mt. Kh ti bo
m sn sng chin u tt. Ba rnh, ba b, ba n.


17 gi, i quan st trn i 74 bo v: C ting ng c F-102 hng
ng v ng-bc. Ti nhc ng ch Thn thng bo ngay cho 84 bit tin ny.


F102 xut hin l mt triu chng hu nh tt yu phi c trc khi B-52 ra,
n gip cho ngi ch hu c thm c s x tr tnh hung.


Ti gp my ng ch Nguyn Sinh Huy ang 84.

- Tnh hnh th no? Tt c ch?

- Bo co tt! Vi-c (Mn hin sng ca tiu on trng) ca tiu on
trng ang c phn t i mt ca 84. Mt tp ba B-52, phng v 180, c l
120, tn hiu rt r.



Ti ch th:

- Cho thg bo ngc ln ngay.


Khi trn bng tiu ca s ch huy trung on xut hin tp B-52 u tin
mang k hiu 01, ti cm thy tim mnh nh nghn li v sung sng. Chnh n
y ? Bao nhiu lu nay nghe ting my, by gi ta mi gp. Bao nhiu tn
tht, hy sinh, bao nhiu c gng phi thng mi c c giy pht ny y!


Cn hm s ch huy lng bng bn nc. ng ch o Cng Thn chn i
ng, thng xuyn cm my trc tip lin lc vi hai i ra a 81 v 84. ng ch
L Thanh Cnh ngi trn chic gh trc bng tiu , chm ch theo di tnh
hnh ch, hai chn gc ln mt chic gh khc. Cn ti th ngi trn chic vng
cng ngay sau bn ch huy. Mt bin php chng ng tt nht.


Ngay khi tp B-52 mang s hiu 01 xut hin, ng ch L Thanh Cnh h
lnh cho 84 tiu dit.


Ch my pht sau, s ch huy trung on nhn c bo co: Tiu on 84
phng n. hai qu, gin cch 10 giy.


Nhanh qu, tuyt qu, hoan h Nguyn nh Phin, hoan h L H, hoan h
kp trc th Thnh, Ngn, Ngon! Hoan h tt c cc ng ch tiu on 84, cc
ng ch trung on 238 tham gia trn nh lch s hm nay!


Nhng kt qu trn nh nh th no, mi l iu quan trng. Phng c
n ln l mt thng li, nhng chng ti khng mun dng li . T trn a
bt u bo co ln nhng phn t ban u ca trn nh.


C hai qu u c tnh hiu K3 (Tn hiu ngi n v tuyn u qu n).

Tt c nhng yu t trn hon ton c th kt lun l mc tiu b tiu dit.

Nhng chc chn hn, ti gp my Nguyn Sinh Huy:

- Chc chn ri khng?

Ging nguyn Sinh Huy phn chn:

- Nht nh ri anh ! Rt tic l tri ma, my m nhiu, i quan st khng
nhn thy c. Nhng chin tranh in t m anh - Nguyn Sinh Huy ci to
y v tin tng - Cn g phi tri quang my tnh chng ta mi nhn thy k th
bc chy. Trn mn hin sng ca s quan iu khin ti nhn r tn hiu tn la
v sng ch i gia mc tiu, m dn qua vch ngang hai km th lch v tri.

- Th th chc chn l ri ri.


Ti b my xung, vui mng sit cht tay cc ng ch L Thanh Cnh,
Nguyn Huy Nhun, o Cng Thn v tt c nhng ng ch c mt trong s
ch huy hm . Cn hm nh, m t do my ngy ma ko di bng nh bng
sng ln bi nhng gng mt, nhng cp mt long lanh trc mt nim vui ln.
C chin trng mi thy ht c nim vui chn chnh ca ngi lnh, n k
diu bit nhng no. Ti nh mun m hn tt c.


Ti ng mnh trn cnh vng v cm thy nim vui sng dng tro. V t
nhin, ti ngh n Bc. Ngy mai, nht nh Bc s c tin ny. Chc chn l
Bc s vui. Nhim v Bc giao cho chng ti cch y hai nm, mi n by gi
chng ti mi thc hin c, tuy mi ch l bc u.


Ti cng ngh n anh Tnh v cc anh nh. Chc cc anh cng ang nng
lng mun bit tnh hnh c th ca trn nh. Ti nhc ng ch Thn thu thp
thm s liu, lm gp bo co trn nh gi ln trn.


Ngi trn vng, ti tho bc in gi anh ng Tnh: Hi 17 gi 05 pht ngy
17 thng 9 nm 1967, tiu on 84 bn ri chic B-52 u tin.

BN

TM B-52 M NH


Sau n Mu Thn (1968), quc M phi bt u xung thang chin tranh
v ngy 31 thng 3nm 1968 tuyn b ngng nm bom t v tuyn 20 tr ra.


Thi k ny, chin dch Khe Sanh ang din ra quyt lit. Gin-xn buc Otmo-len phi lm mt vic him c trong lch s chin tranh: Cam kt khng c
cn c Khe Sanh tht th.


Ti y con ch bi B-52 li c tung ra lm nhim v chin thut thay th
cho bn cng kch ang phi cng ra trn cc chin trng. Trn mt khu vc
hp, ch s dng trung bnh 30 ln chic B-52 mi ngy v cao nht ln ti
70 ln chic. Nhng trc sc mnh p o ca b binh ta, ngy 9 thng 7 nm
1968, bn lnh thy nh b M buc phi ko nhau rt chy khi Khe Sanh.
Trong chin dch ny, chng ta cha a c tn la vo nh B-52, nhng
c th ni chng ta thng B-52 mt ngha khc. Ha lc khng th tng
tng ni ca siu pho i bay khng bp c ch quyt chin,
quyt thng ca b i ta. Cng nh hn hai nm trc, B-52 khng lm thay
i c cc din trn chin trng. Mt khc. B-52 hot ng ci mt tp
trung cao v thng xuyn Khe Sanh d to cho chng ta c thm iu kin
vit tip tp h s con ngoo p. Cng thi gian ny mt on cng tc bt B52 do Binhc hng Raa c vo gip cc i i ra-a pha trong, trng im l
i i 12 Tn Truyn (Qung Bnh), nhm xy dng mt quy trnh bt B-52
hon chnh ph bin kinh nghim cho ton binh chng. on cng tc ny
c s ch o trc tip ca ng ch T lnh b i ra-a Lng Hu St, sau
ba thng ln ln trn a em v H Ni mt cng trnh qu bu. Ton b
hnh th ca con ngoo p B-52 trn mn hin sng cng vi cc dng nhiu
khc nhau c thu vo ng knh v phng thnh nhng tm nh c ln. Cc
tm nh ny, km theo nhng li ch thch t m tr thnh nhng ti liu hun
luyn rt qu bu i vi cc n v ra-a tuyn ngoi. Nm 1969, n d tng
kt bn nm chng chin tranh ph hoi ca Qun chng, sau khi xem ti liu
bt B-52 cng vi nhng tm nh , i tng V Nguyn Gip khen ngi:
Cng tc tham mu phi lm nh th mi thng c k th c trang b hin
i.


Trn c s nhng kinh nghim nh B-52 ca trung on 238 Vnh Linh,
Qung Bnh nhng nm 1967, 1968 v nhng ti liu v B-52 m cc ng ch
ra-a thu thp c, ngy 7 thng 1 nm 1969, B tham mu Qun chng
cho ra i ti liu D tho cch nh my bay chin lc B-52.



Trong khi chun b t liu vit hi k nh thng B-52, ti tm thy ti
liu qu bu ny kho lu tr ca bo mt Qun chng. By gi n ang nm
trc mt ti, gin d, n s, vi 22 trang giy, in r-n-. Cc dng ch D
tho cch ng my bay chin lc B-52, c vit bng tay mt cch nn nt
v kh p. ng ch ph trch lu tr cho bit, trong kho ch cn mt bn ny v
ng thi cng l bn duy nht cn li ca ton Qun chng. Ti ngi ngn hi
lu trc bn ti liu, lng trn y xc ng. c nhng trang ti liu ny, bit
bao ng ch, ng bo anh dng hy sinh. Trc mt ti nh hin ra nhng
ngy chin u gian kh nh B-52 trn chin trng Vnh Linh. Ti nh n
Nguyn Ngc Tn, L Hng Thnh, L Hu Dinh v nhiu ng ch khc ng
xung trong lc tui i cn rt tr v s nghip nh thng B-52.

Tp ti liu gm c ba phn ln: Phn th nht nu ln nhng th on chin
thut, k thut, quy m s dng lc lng ca B-52 trn chin trng Qun khu
4. Phn th hai ca ti liu vi mc: D kin quc M s dng my bay
chin lc B-52 nh ph H Ni - Hi Phng. Phn th ba ca bn ti liu,
ng thi cng l phn ch yu, chim n 13 trang, dnh ni v: Cch nh
my bay chin lc B-52 ca b i tn la ta khu vc h Ni, Hi Phng.


Ti nh li nhng cuc hp rt kinh nghim si ni di cn hm Vnh
Chp sau trn thng B-52 u tin. Trong nhng cuc hp , ton b hnh hi
ca con ngoo p B-52 c nhng ngi theo di n sut hn mt nm tri
chin trng Vnh Linh dng nn kh r nt. V chnh n gp phn quan
trng cc ng ch B tham mu Qun chng c kt thnh bn ti liu d
tho cch nh B-52.


Nhng nm 1969, 1970, 1971 cuc chin u nh tr my bay ch trn ca
khu cc tuyn hnh lang din ra ngy cng quyt lit. Ton b lc lng khng
qun M trc y dng nh ph min Bc nay hu nh c tp trung vo
vic nh ph giao thng vn chuyn trn tuyn ng Trng Sn. Ti y,
ngoi cc loi my bay khc ch vn thng dng, B-52 c tung ra vi
cng kh ln. Trong ma kh nm 1970-1971, B-52 c s dng trung
bnh ti 30 ln chic mi ngy, v mi thng trn di mt nghn ln chic. Ch
tnh ring t ngy 8 thng 10 nm 1970 n cui thng 1 nm 1971, ch s
dng n 3.766 ln chic B-52 nh ph tp trung trn bn ca khu bn tuyn
ng s 12, 20, 16, 18. B-52 tr thnh mi quan tm ln ca cc ng ch
on 559. ng ch ng S Nguyn, T lnh b i 559 nhiu ln in ra B
Tng tham mu v trao i vi ng ch ng Tnh v vic a tn la vo ca
khu cc tuyn hnh lang nh B-52. Trong mt chuyn cng tc kim tra

tuyn ng Trng Sn, ng ch Tng tham mu trng Vn Tin Dng

chnh thc ch th cho B t lnh on 559 v B t lnh Qun chng Phng
khng - Khng qun a tn la vo nh B-52 ca khu, nhm bo m k
hoch vn chuyn kp thi chi vin cho chin trng.


Thng v ng y Qun chng hp phin chuyn v vic a b i
tn la vo tuyn ng Trng Sn, tm B-52 m nh. ay l mt nhim v
ht sc nng n, c nhiu kh khn, phc tp. Mt ln na, trung on tn la
238 li c giao nhim v m u. Khu vc tc chin u tin c chn l
tuyn ng s 20, tuyn ng quan trng nht, thng xuyn b ch nh ph
c lit nht trong h thng ng H Ch Minh. R rng quyt tm a tn la
vo tc chin tuyn ng Trng Sn l quyt tm chnh xc v cn thit. Khi
k ch dng uy lc B-52 ngn chn giao thng ca ta th khng c l do g,
khi c v kh trong tay, ta li khng tm tiu dit n, hoc t ra l hn ch n
mc thp nht nhng thit hi do n gy ra. Mt khc, tp h s v B-52 vn
cn phi c thm nhng trang mi. Ti liu D tho cch nh B-52 tuy c th
gi l mt cng trnh nghin cu c gi tr nhng d sao cng mi ch l bc
u, cn c s kim nghim v b sung thm hon chnh.

Cui thng 10 nm 1969, ti ri H Ni i vo Trng Sn. Cng nh ln i
vo Vnh Linh hai nm trc, tin ti ln ng, anh ng Tnh li sit cht tay
ti, thn i:


- Th nht l bn ri B-52, th hai l c thm ti liu mi.


Ti nh trong nhng ln hp Thng v, hp B t lnh bn cch a tn la
vo nh B-52 ca khu cc tuyn hnh lang, anh ng Tnh thng nhc i
nhc li mt l vic chng ta tm nh B-52 ln ny va l nhim v quan trng
trc mt, va chun b cho nhim v lu di. Nu nh cc bc leo thang ca
khng qun chin thut M to iu kin thun li cho ta chun b nh tr chng
mt cch c hiu qu th vic leo thang ca bn B-52 cng th. Phi tranh th
thun li ny. nh B-52 gp phn bo v giao thng chin lc. Tm B-52
m nh t rn luyn mnh. V vy, khng phi ch tn la m c khng qun
ta cng c lnh vo nh B-52 tuyn hnh lang 559.


Trn ng s 20, ti c gp li nhng khun mt quen thuc. l
nhng cn b, chin s trung on 238, nhng ngi cng ti tri qua nhng
ngy gian kh, quyt lit trn chin trng Vnh Linh my nm trc. ng ch L

Thanh Cnh by gi l trung on trng, o Cng Thn l trung on

ph, n ti ca rng, vn vui v, lc quan:


- Chng ta li i tm dit con ngoo p ch th trng?


- Ch sao! B i tn la chng ta phi lun lun coi con ngoo p B-52 l
i th chnh ca mnh.


i hnh ra qun nh B-52 ln ny ca 238 khc hn vi hai nm trc, quy
m v b th hn nhiu. Theo ch trng ca Qun chng, lc lng ny nm
trong i hnh ca cm Quyt thng 1, di s ch huy trc tip ca s on
367.


Tht th v khi li c dp sng chung vi cc chin s tiu on 84 ti trn a
nh B-52. i i trng on Mnh Dng hi Vnh Linh nay l tiu on
trng. Cc chin s c trng thnh. Nhiu khun mt mi xut hin. Nhng
tt c u ha thnh mt khi, chung mt quyt tm: nh thng B-52.


Ngy 19 thng 12 nm 1969, tiu on 84 phng nhng qu n tn la u
tin trn tuyn ng Trng Sn. Trn nh cha mang li kt qu nh
mun, B-52 cha ri, nhng buc Lu nm gc phi lng tng i ph. Nhng
phi v B-52 trn ng mn H Ch Minh lp tc c lnh tm thi nh ch.
Cn b binh, cng binh, thanh nin xung phong, c bit l cc n v t vn ti
th nhit lit hoan nghnh s c mt ca b i tn la. ng ch ng S
Nguyn gi in cho B t lnh Qun chng vui mng bo tin: Nhng qu n
tn la phng ln ng s 20 ngy 19 thng 12 nm 1969 gip cho k
hoch vn chuyn trn tuyn ng hon thnh vt mc. ngh tng cng
hn na c tn la v khng qun.


i vi chng ti, tuy cha bn ri c B-52, nhng nhng kinh nghim
bc u thu c v hot ng cu b i tn la trn tuyn hnh lang l ht
sc qu bu, lm c s cho nhng bc pht trin tip theo sau ny.

*


* *


Ngy 28 thng 9 nm 1970, chng ti nhn c mnh lnh ca B Tng
Tham mu: tng cng sc chin u cho 559, B Tng Tham mu ra lnh
iu trung on tn la 238 gm hai tiu on ha lc, mt tiu on k thut rt
gn, hai tiu on cao x, t u mang theo 16 qu n tn la vo chin u
ti a bn 559, i cng c mt i i ra-a, mt phn i nhiu (n v k thut
chuyn lm nhim v bo ng B-52), mt tiu on cng binh bo m cho
238 chin u .


1. Nhim v: Tiu dit v khng ch my bay ch, ch yu l B-52 gp
phn tch cc bo v giao thng vn chuyn v chn hng. Sau s nh c C130.


2. Khu vc b tr: Vng Lm Bm (cui ng s 20), Lt Hn, ty Ta Lao
(cui ng s 18). Khi cn s i su vo nam ng s 9, hoc ra khu vc Bn
ng s c lnh ca B, nhng phi nghin cu trc trn a khi cn c
ng c ngay.


Mt hm vo khong u thng 10 nm 1970, anh ng Tnh (lc by gi vn
l T lnh kim Chnh y Qun chng) gi ti vo phng lm vic. M u anh
hi thm ti v sc khe:


- Do ny ci d dy ca anh ra sao?


Ti p:


- Vn nh nhng th thi. C vo khong 9 gi sng li ngm ngm au.


Anh Tnh nhc li mnh lnh ca B Tng Tham mu ri ni:

- Vn ch yu l vn B-52 thi. Ta quyt theo n n cng. Thy tn la ta

xut hin ca khu, n li sang bn kia ty Trng Sn. Ta li vt Trng
Sn sang tm n m nh. Trong B t lnh Qun chng, anh l ngi theo st
n t u. Ln ny chng ti bn nhau l anh li i mt chuyn na. - Ri anh
ci, vui v ni vi ti:


- Th no, cn d sc ch?


Ti cng ci, vui v p:


- Khng nhng cn d sc vt Trng Sn m cn c th i tn cng t
nc cho n ngy gii phng min Nam.


My hm sau ti cng on cn b tin trm ca Qun chng ln ng i
tm trn a v trinh st ng s trc. l mt chuyn i c bit bao k nim.
Li gp Nguyn Sinh Huy trong on cng tc ny. Mt bui chiu dng chn bn
b sui pha trn ng ba Dn

Ch, ni gp nhau gia con ng s 16 v ng s 10, Nguyn Sinh Huy
tm s vi ti:


- Cuc i chinh chin ca chng ta tht ng t ho. quc M em B-52
i h da khp th gii. Cn chng ta th li em tn la ln tn nh Trng Sn
tm B-52 m dit.


m hm , mc vng ng li gia rng, tt c chng ti u ngh n Bc
m cm thy thng nh Bc v cng. Cch y gn ng hai mi ln nm,
Bc ni mt cu ni lch s: D phi t chy c dy Trng Sn cng phi
ginh cho c c lp. S nghip cao c cha hon thnh th Bc i xa.
Bc vnh bit chng ta mi cch y hn mt nm. Mi chng ti u cm
thy mnh c li. Nh li Bc trong Di chc: Cuc chng M, cu nc ca nhn
dn ta d phi kinh qua gian kh nhiu hn na, song nht nh s thng li
hon ton. Hm nay chng ti i tm ng a tn la vt Trng Sn, chnh
l gp phn thc hin Di chc thing ling ca Ngi.




*


* *


Cuc chin u ca cc trung on tn la 237, 238, 275 trn wongf Trng
Sn l c mt chin cng thn k, phi c hn mt cun sch dy mi c th ni
ht c. Trong chng ta, t ai c th tng tng c nhng b phng tn la
cng knh vn thng thy cc trn a xung quanh H Ni li c th vt
c Cng Tri trn ng s 12, vt qua c cc trng im T L, Phu La
Nhch trn ng s 20 sang tn Lm Bm, xung tn Bn ng Nam
Lo ri li vng v ng s 9 qua Lao Bo, Khe Sanh. Ch vic i thi l kh,
hung h li va i va chin u, i di s nh ph c lit ngy m ca k
th th li cng kh khn bit chng no. Nhng vi quyt tm tm nh B-52,
cc chin s tn la bt chp mi gian kh, hy sinh, lp c mt s thnh
tch, tuy vn cn rt hn ch v t i.


Trong nhng trn nh B-52 Trng Sn, trn nh ngy 18 thng 3 nm
1971 ca tiu on 69 trung on 237 trn nh Pa Tng l trn nh ng ghi
nh nht. Do , chin dch ng 9 - Nam Lo ang din ra ht sc khn
trng, quyt lit. B-52 c s dng trung bnh hng ngy 28 ln chic. Bc
sang thng 3, ngy cao nht ln ti 49 ln chic tp trung nh t sng S
Bng Hing sang pha ty, nhm mc ch chn qun ta bao vy Bn ng. Vi
cng v l Ph t lnh chin dch ng 9 - Nam Lao ph trch phng khng,
ti mang phng n tc chin phng khng ca t ba chin dch thng qua cc
ng ch Vn Tin Dng, L Trng Tn. Theo k hoch th tiu on 84 vt
sang Lm Bm tham gia chin u trong i hnh qun binh chng hp thnh,
nhng lc ny tiu on 84 b ch nh hng kh ti, tiu on 81 cha vt
khu, tiu on 82 th ang ng s 12 cha xung kp. V vy, b i phng
khng tham gia t ba chin dch vn ch c trung on 241, trung on 230 pho
cao x v lc lng phng khng ca on 559.


ng ch L Trng Tn hi:


- Th cc tiu on ca trung on 237 hin nay ang u?



- 82 va qua Seng Phan, 83 ng s 15, 69 km 68 ng s 16. - Ti
bo co.


ng ch L Trng Tn ch th:


- y gp 69 ln! Hng bn l Bn ng. i tng l B-52. Dt khot phi
c tn la tham gia trong t ny!


Tr v hm ca mnh, ti cng cc ng ch Phan Khc Hy, Nguyn Vn
Thn, H Chp bn cch thc hin ch th ca B ch huy chin dch. Kho khn
ln nht l vn ng s. ng s 16 t km 40 tr ln km 68 mi m rng
thm trc chin dch l ng mt chiu, ton ln dc, nhiu cua hp, dc cao,
hm su, vch ng cao, tn la mun hnh qun c phi m rng thm. C
nhiu on nu xe ATC th xe khc khng i c. Rt t on c th quay
c u xe. Bn kia l ty Trng Sn. Nhng hm tri trong c th nhn thy
sng S Bng Hing. Mun b tr trn a tn la bn c v hng Bn ng,
nht thit phi tm trn a khu vc nh Trng Sn ny. Nhng hin nay cha
c ng i ti . m mun c ng cho mt tiu on tn la hnh qun
Trng Sn u phi chuyn d dng.


Kh khn c bo co ln B ch huy chin dch.

Quyt tm a tn la ln nh Trng Sn nh B-52 vn khng thay i.
Khi giao nhim v ln cui cho ti, ng ch Vn Tin Dng nhn mnh:


- y khng phi l vn qun s m cn l vn truyn thng, vn
lch s. Bit n bao gi cc anh mi li c dp a tn la ln nh Trng Sn
nh B-52.


Ch mt thi gian ngn sau , vi s n lc phi thng ca cc ng ch
cng binh, thanh nin xung phong v trc tip l binh trm 27, ging nh chuyn
thn thoi, mt con ng mi hin ra gia ni rng Trng Sn trng ip.
l con ng s 16.



Anh Phan Khc Hy i kim tra ng v, nt mt trn y xc ng:


- V i qu! Hc n bao nhiu sch cng khng th hiu c sc mnh v
cng to ln ca qun chng.


Anh Hy k:


- ng trn nh Trng Sn sng m dy c hu nh sut ngy m.
Bt n vng khng th thy ng. Bt n pha cng ch xuyn thng c
nm n su mt. Nhng khi bng chc ht m th tri li trong vt, bn trinh st
ch c th trng thy tng cnh cy, ngn c.


Nhng bn ch d c u c tng tng n my cng khng th ngh
c rng tn la li c th ko ln c nh Trng Sn trong thi im .
Bi v trong nhng tm nh mi nht v ng mn H Ch Minh m B t lnh
tp on khng quan s 7 M c c cho n cui thng 2 u thng 3 nm
1971 vn cha c con ng s 16 ny. Ngy 8 thng 3 nm 1971 ng mi
bt u thng. V ngy 18 thng 3 nm 1971, t nhng b phng trn nh
Trng Sn ny, nhng qu n ca tiu on 69 vch my m bay ln,
xuyn thng vo i hnh B-52 ca gic, lc i qun ta ang o t trn vo Bn
Dng.


Trong s vng nh thng B-52, y l chic B-52 th by b n ti. Kp
chin u gm tiu on trng Nguyn Vn Sang, s quan iu khin L ng,
trc th gc t Nguyn Vn on, trc th c ly Trn Vn Li, trc th phng v
H Hc nh cng vi tiu on ca mnh thc s lm nn mt chin thng
lch s.


Trung on trng trung on 237 Phm Sn, nguyn tiu don trng tiu
on 81 chin trng Vnh Linh bn nm trc, trc tip c mt trn a tiu
on 69 hm ni vui vi cc chin s:


- Phi mt ng bn nm mi tr c ci hn C King.



*


* *


Thng li vang di ca chin dch ng 9 - Nam Lo nh du s co
chung ca chin lc Vit Nam ha chin tranh nham him ca b l Nch-xn.
Th thng ca ta th thua ca ch th hin r trn chin trng. Nhng kinh
nghim thu c trong chin dch l ht sc qu bu. Tp h s B-52 li c
b sung thm nhng trang mi.


Phng tc chin, hun luyn tn la Qun chng lc ny do ng ch Nguyn
Sinh Huy ph trch c giao nhim v tng kt kinh nghim nh B-52
Trng Sn t nhng nm qua, c bit l nhng kinh nghim ca chin dch
ng 9 - Nam Lo.


Cui thng 4 u thng 5 nm 1971, ti t Trng Sn v n H Ni.


Thng 6, cng vic tng kt chin dch ng 9 - Nam Lo tm xong, phng
cn b bo cho ti chun b i ngh mt thi gian. Nhng n u thng 7, mt
hm anh ng Tnh gi ring ti vo phng. Anh bo cho ti bit B Chnh tr
Trung ng ng quyt nh m chin dch ln Tr - Thin trong ma kh ti.
y s l mt chin dch hip ng binh chng ln nht t trc ti nay. B i
phng khng s tham gia mt lc lng ln, gm ba n bn s on, v vy
phi thnh lp mt B t lnh Tin phng m nhim cng tc lnh o, ch
huy. Trn quyt nh anh lm T lnh tin phng ca Qun chng.

Ni n y, anh dng li, a mt nhn qua khung ca s. Cm nho do
chnh tay anh trng t ma xun nm ngoi, nm nay ln xanh tt. Pha trn
gin nho l khung tri ma h, nng rc r. ba nm ri, bu tri cc tnh pha
bc l mt bu tri ha bnh, nhng pha nam ting sng vn rn vang. Hng
ngy B-52 vn thay nhau nm bom ri thm. Hm nay ngi H Ni, nhng bn
tai ti vn cn nh nghe r ting ng c B-52 nh ci xay la v ting rt ca
tng lot B-52 di xung xung quanh khu vc ng qun trong nhng ngy
Trng Sn.


Quay v pha ti, anh Tnh ni:


- D kin chin dch ny, khng qun M s phn ng mnh cu nguy cho
qun ngy. B-52 s c s dng nhiu. B Tng Tham mu quyt nh cho
thm cc trung on tn la ngoi ny vo nh B-52.


Anh Tnh ngng li mt lc, a mt nhn ti, ri t nhin hi:


- Ci d dy ca anh do ny ra sao?


Ti cng ci vui v:


- Vn c nh nhng th thi.


- Th anh cm phiu an dng cha?


- Cha anh ! Nhng tnh hnh ny, anh cho ti ci phiu i Tr - Thin thi.
Ln ny chc ti s hon thnh c ci h s B-52 mt cch hon chnh hn.


C hai chng ti cng ct ting ci vang. Anh ng Tnh l mt con ngi
nh th . Mi vic u ht sc nh nhng, thoi mi.


Tin ti ra tn ca, anh n cn hi thm:


- Th hnh cc chu ca anh th no? Cc chu vn hc tt ch? B x vn
s tn theo c quan phi khng? C g kh khn khng?


Ti bo co vi anh, ti c th ln ng ngay ngy mai, hu phng hon
ton yn n.



Ni nh vy khng phi khng c nhng kh khn ny khc trong cuc sng
gia nh. By nm qua, t ngy xy ra cuc chin tranh ph hoi, gia nh ti hu
nh khng c dp no c hp mt ng . Cc chu s tn theo trng, v
s tn theo c quan. Cn ti th i theo B-52. Gian nh nh ph L Nam t
lu ging nh mt trm khch, tnh thong ti mi c dp tt qua nhn mt
chuyn i cng tc hoc i hp. Thng th khi thy ti dng xe trc ca,
thy bc hng xm bo tin:


- Ch y va v tun trc, mi i hm kia.


V ti thng cng nhn c tin nh vy.


- Anh y va v hm qua, sng nay i sm.


t nc ang c chin tranh. Mi ngi u phi chu chung s gian nan,
vt v m nhn dn ang phi gnh chu. Ti c nhng ngi bn chia tay vi v
con i chin trng hn mi nm cha h c tin tc. C ngi ng
xung trong nhng bi bom B-52. Trong cuc chin tranh ny, s tn tht hy sinh
ca dn tc l v cng ln, nhng g m bn thn ta, gia nh ta phi chu ng
l ht sc nh b.

*


* *


Tht tnh c, sau gn nm nm, ti li gp li i th B-52 ca mnh trn chin
trng Qung Tr. Tt nhin, by gi tt c u khc trc. Vnh Linh lp
thm bit bao chin cng v c tuyn dng danh hiu Anh hng. Nm
1967, chng ti ch c hai tiu on m phi giu kn, ch dm a mt tiu on
ra chin u. Cn by gi, chng ti trin khai mt lc hai trung on, gm su
tiu on vo loi gii, trong c trung on 236 l trung on ni ting ca
Binh chng Tn la. Nhim v ch yu c giao cho cc n v ny l nh B52.



i vi ring ti, cuc gp g B-52 ln ny c th coi l hip th t. Hip
mt Vnh Linh nm 1967. Hip hai tuyn hnh lang 1969-1970. Hip ba trn
nh Trng Sn nm 1971. Hip ny phi l hip cui cng cha? C nc
ra qun ln ny vi quyt tm v cng ln.


iu rt th v l y, ti c dp gp li nhng ng ch cng ti i sut
nhng chng ng nh B-52 va qua. l cc ng ch Nguyn Sinh Huy,
Phm Sn v mt s ng ch khc.


Mt hm, ti ni vui vi ng ch Nguyn Xun Mu c c gi chc Chnh
y tin phng Qun chng:


- K ra cng tc cn b ca cc ng cng gii tht, o to, sp xp
c mt i ng nh B-52 chuyn trch.


Anh Mu c th pha tr mt cch hm hnh:


-Cng tc cn b phi th ch! nh B-52 m khng chuyn trch th lm
sao nh c.


Qu thc, nu y l s sp xp c ch ca cng tc cn b th cn nu
thnh mt bi hc. Cn nu ch l mt s tnh c th cng tht qu. Vi kin thc
vng chc, vi tc phong cng tc nhanh nhn, xng xo, thc s cc ng ch
cn b ny gip ti rt nhiu trong cng tc ch huy. c quan, cc ng
ch l nhng kin trc s ch yu ca nhng bn phng n tc chin, c th
gi l kiu mu, nhng tng kt, s kt sc tch, nhng bc in hng dn kp
thi, c cht lng. Xung n v, cc ng ch l nhng c vn thc s c ch
cho cc b t lnh s on, cc ban ch huy trung on. v nu cn, trong trng
hp chin u khn trng, cc ng ch c th tr thnh mt tiu on trng,
mt trung on trng gii. ng ch Chu Thi, tr l khoa hc qun s l mt
trong nhng ng ch cn b nh th. Nh ln ln vi thc t chin trng, sau
ny ng ch tr thnh mt trong nhng tc gi ch yu ca ti liu Cch nh
B-52, gp phn quan trng vo chin thng in Bin Ph trn khng sau ny.


Qun i ta o luyn c mt lp cn b tht u t. Ngi ch huy gii
chnh l ngi bit pht huy nhng im mnh ca cn b quanh mnh.


Trong chin dch ny, ti c nhiu ln trc tip lm vic vi ng ch Tng
tham mu trng Vn Tin Dng, i din B Tng t lnh bn cnh B ch huy
chin dch. Mi ln ti ln thng qua phng n tc chin, ng ch chm ch
theo di tng trn a tn la trn bn v lun lun dn: Nhim v ch yu
ca tn la trong chin dch ny l nh B-52.


ng nh d on ca cp trn, trong chin dch Tr - Thin, B-52 tr
thnh lc lng ch yu ca khng qun ch, vi hot ng bnh qun hng
ngy t 60 n 70 ln chic. C ngy ln ti 100 n 110 ln chic. Trong chin
dch ny, ch nm tt c 290.082 ln bom cc loi, ring bom do B-52 nm
ln n 242.575 tn (chim 83 phn trm). C v mt v cng , B-52
c s dng gp hn hai ln chin dch Khe Sanh v ng 9 - Nam Lo. V
pha ta, lc lng tham gia nh B-52 cng cha bao gi c tp trung nh ln
ny.

Ngy 30 thng 3 nm 1972, chin dch Tr - Thin m mn th n m 29
thng 3, cc tiu on 62, 64 thuc trung on 236, cc tiu on 86, 87, 88, 89
thuc trung on 274 vo chim lnh ngay st b bc sng Bn Hi. Tt c
cc trn a ny u c tnh ton k c th bn c cc ng bay B-52
khi chng vo nm bom cc vng Tn Lm, Qun Ngang, Dc Miu, Cn Tin,
Lng C, bc ng H l nhng v tr b binh ta s tin cng v tiu dit ngay
t t u ca chin dch. m 29 thng 3 nm 1972 i vi ti l mt m thao
thc kh ng. Trong cn hm ca S ch huy tin phng Qun chng Ro ,
ng s 10, di nh sng m m ca ngn n bo, ti tn ngn ngi trc
tm bn k hoch chin dch. Nhng vng trn m ly cc k hiu ch trn
a tn la nh nhy ma trc mt ti. Cch y nm nm, chng ta ch mi c
mt trn a, ba b phng, try trt, vt v, sut hn mt nm tri mi phng ln
c vi ba qu n. By gi chng ta c n trn ba mi b phng, thnh
i hnh hon chnh, c tuyn trc, tuyn sau, b tr st nch k th, sn sng
phng ln khng ch mt vi qu n m l hng chc qu n cng mt lc vo
i hnh B-52 ca gic. Bn cnh ti by gi l i ng dy dn kinh nghim, nm
chc v B-52 nh Nguyn Sinh Huy, Phm Sn, Ng Kim, Chu Thi nhng
ngi v ang l tc gi ca tp h s v con ngoo p m chng ti ang
kin tr v tch cc su tm.


Khong na m 29 thng 3 nm 1972, trong tm trng ht sc phn chn v

xc ng, ti gi in cho ng ch Nguyn Vn Gio, T lnh s on 365

Tn nh:


- n c ch?


Bn kia u dy, ti cng nghe r ging xc ng ca anh Gio:


- n c anh ! Kh ti u rt tt. n gn 100 qu. Chng ti ang ch gi
G.


- Vic chun b cho 236 pht trin tip sang bn kia Bn Hi cc anh chun b
n u ri?


- Bo co anh, chun b y . Tin trm sang tn bn . Trn a,
ng s, cng binh m bo hon ton.


- Rt tt! Chc cc anh thng li!


Ti b my xung v cm thy ht sc yn tm v ng ch t lnh s on
ny. Nm 1946, anh l mt trung on trng b binh dng cm, chin u t
Phan Rang, Bun Ma Thut n Ply Cu. L mt tr thc tr thnh ngi ch huy
qun s, anh cho rng, s i u vi B-52 thc cht l mt cuc u tr, u
mu cng thng v quyt lit. Phng n tc chin ca anh bao gi cng r
rng, chnh xc n tng chi tit.


Theo phng n c B ch huy chin dch thng qua, sau khi chin dch
m mn, b binh ta chc thng tuyn phng th vng ngoi, y ch li su v
pha trong th lp tc tn la s vt sng Bn Hi, tip tc lm nhim v nh
B-52, chi vin cho lc lng qun binh chng hp thnh.


Vy l ln u tin, tn la SAM-2 s vt qua v tuyn 17, i su vo t
ch. y s l nhim v ht sc kh khn v phc tp. Nhim v ny c giao

cho trung on 236, trung on tn la u tin ca b i tn la Vit Nam.

Khong 3 gi sng ngy 30 thng 3 nm 1972, ti gi in thng xung s ch
huy trung on 236 Lai Cch. Bn kia u dy l ging ni x Ngh khe
khon ca trung on trng Hong Bt:


- Bo co th trng! Chng ti sn sng, ang ch gi G.

- Ch Phm Trng Uy (Tiu on trng tiu on 64, n v c giao
nhim v vt Bn Hi u tin) ra sao?

- Anh em kh th lm th trng ! Ai cng bo trong cuc i chin u ca
mnh, cha bao gi c ra trn vui v kh th nh ln ny.

- Vui nhng quan trng l phi nh thng.


Ti nhc Hong Bt ch gio dc n v chp hnh nghim chnh sch i
vi vng mi gii phng, ch cc bi mn cn st li xung quanh khu vc trn
a. Ti cng nhc Hong Bt phi chun b t tng nh theo phng php T
ngay t u. Phi ng k t m phn t cc trn nh.


Va nm xong tnh hnh cc n v mt lt th 7 gi sng ngy 30 thng 3
nm 1972 c in thoi ca anh Vn Tin Dng:


- Sn sng c ri ch?

- Bo co! Tt c u c tin hnh dng nh k hoch.

- Tn la ch c nh B-52. Ch nh tp trung, nh thng trn u.


*


* *


11 gi 30 pht sng ngy 30 thng 3 nm 1972, chin dch tin cng Tr Thin m mn. B binh v xe tng ta xng ln o t, th nh ch tre. K ch
thc s b bt ng v chong vng. Hai ngy u, khng qun ch b ng
khng kp phn ng. Ngy 2 thng 4, B-52 bt u nh vo cc vng Tn Lm,
u Mu, bc Cn Tin, ty miu Bi Sn, bc ng H, bc Ca Vit, nam Hin
Lng hng chn th tin cng ca b binh ta. Lp tc, tn la phng khng
ca ta ln ting. Ch ring ngy 2 thng 4, cc tiu on 62, 64, 86 nh lin nm
trn, phng lin tip 15 qu n vo i hnh B-52. Ngay trn u, cc tiu on
62, 64, 86 nh tp trung, bn ri 1 B52 La Hp, c B ch huy chin dch
nhit lit biu dng.


Tip , sut t u ca chin dch, t ngy 3 n ngy 9 thng 4 nm 1972,
cc tiu don tn la thuc hai trung on 236, 274 s on 365 nh tt c
13 trn vi tng s 42 qu n, bn ri thm 2 B-52. Mt chic ri ng Ca
Vit, mt chic buc phi h cnh xung sn bay Nng. iu ng ni y
l c n by trn nh tp trung t hai n bn tiu on. Nhng ln chuyn
cp u kp thi. Ni chung, cc n v u sn sng chin u trc khi B-52
vo t 15 n 20 pht. Ch c mt ln vo cui t, chng ti b chng la
bng B-52 gi. Nhng chnh tn F gi B ny b n ti.


y l nhng kinh nghim ht sc qu bu, lm phong ph thm tp h s
B-52 m B tham mu Qun chng ang khn trng hon chnh, nhm chun
b cho hi ngh nh B-52 ca ton Qun chng c triu tp su thng sau .
y l hi ngh c tm quan trng quyt nh trong chin thng 12 ngy m trn
bu tri H Ni cui nm 1972 m sau ny chng ti quen gi l Hi ngh thng
10.

NM


HI NGH THNG 10


n tin cng mnh lit ca ta Tr - Thin u nm 1972 cng vi ln sng
tin cng v ni dy ca qun v dn ta trn khp chin trng min Nam t
tp on Nch-xn trc nguy c tht bi trong cuc chin tranh xm lc Vit
Nam.

Khng cn cch no khc, nhng k tng say sa vi Vit Nam ha buc

phi M ha tr li cuc chin tranh, trc ht l khng qun.


Ngy 6 thng 4 nm 1972, quc M chnh thc gy li cuc chin tranh
ph hoi th hai i vi min Bc nc ta. Khc vi cuc chin tranh ph hoi
ln th nht ca Gin-xn l leo thang dn dn, va leo thang va thm d, ln
ny Nch-xn leo mt cch hc tc, vi v, vi tt c sc mnh c tch ly
sau bn nm mi nanh, gia vut. Ngy 6 thng 4 nm 1972 m li cuc chin
tranh th ngy 6 thng 4, ngha l ch mi ngy sau, chng leo n nc thang
cao nht, nh thng vo H Ni, Hi Phng. iu m Gin-xn phi mt hai
nm th Nch-xn ch cn trong mi ngy.


Cc lc lng phng khng v nhn dn min Bc thc s phi ng u
vi mt th thch mi ht sc nghim trng trc mt k th tn bo v xo
quyt. Nhng v kh mi, nhng th on mi v chin thut, k thut ca khng
qun M ln ny gy nhng kh khn ln v mt tc chin i vi cc binh
chng Tn la, Cao x, Khng qun v Ra-dar ta. Cc mc tiu bo v ln lt b
nh hng nhanh chng. Cu Hm Rng tng hin ngang ng vng trong bn
nm chin tranh ph hoi ln th nht, b gy gc ch sau mt trn nh bng
bom la-de. Hiu sut chin u ca b i tn la gim st r rt, hin tng n
ri xung t tr nn c bit nghim trng. Ch trong thng 4 v thng 5 c
n 70- qu n mt iu khin, trong c 37 qu ri xung t. Tnh hnh
chin u ca b i ra-dar tht ng lo ngi, nhng cng trnh nghin cu v
bt B-52 trc y, nay t ra t hiu qu. Ngy 16 thng 4 nm 1972, khi B-52
tht vo Hi Phng th khng c thng bo r rng, nhng khi B-52 gi vo th
ng bay trn bng tiu li y nh tht. Ngy hm , b i tn la Hi
Phng phng ln hn 90 qu n m ch c cng nhn bn ri 1 B-52.
Cng trong ngy 16 thng 4 nm 1972, b i tn la c lnh nh mnh lit
vo cc tp B-52, nhng chic MiG-21 cng ct cnh chn nh cc tp B52 nhng ch gp my v gi. Ngy hm B-52 khng vo H Ni!


Trong cuc chy ua k thut vi bn M, chng ta tm thua mt hip. Theo
ti, ni ra iu ny chng c g phi xu h. Chng ta phi nhn rng, v mt no
, chng ta cha theo kp s pht trin ca tnh hnh. Trong lc k ch lun tm
cch ci tin trang b k thut th chng ta c lc hu nh dng li, tha mn, t
bng lng vi nhng ci m chng ta t c cch y ba, bn nm.


Tuy nhin, bom n ca k th ln n mc c lit nht vn khng ngn
c ln sng tin cng nh v bo ca qun v dn ta trn chin trng chnh

 min Nam. Hu phng ln vn cun cun chuyn sc ngi, sc ca ra tin

tuyn. Quyt tm st gii phng min Nam, thng nht T quc, thc hin Di
chc thing ling ca Bc ca ng bo v chin s c nc khng g lay chuyn
ni. Nch-xn bit r iu v c mt quyt nh liu lnh nhm cu nguy th
c thua trng thy: th mn phong ta cng Hi Phng, mt gic m m nhng
k i trc hn cha dm thc hin.

Ngy 9 thng 5 nm 1972 - ngy M th mn phong ta cng Hi Phng nh du s m u mt chin dch mi, mang tn Lai-n bch-c m sau ny
ta quen gi l Lai-n bch c 1. Lc by gi, ci tn ny c cc hng thng
tin phng Ty dch ngha kh st v hm hnh l cu bng trc khung thnh.
ng l khung thnh Vit Nam ha ang b nghing ng, cn c mt hnh ng
cu nguy.


u thng 6 nm 1972, ti t chin trng Tr - Thin v ti H Ni, c
tham gia ngay cuc hp ca B T lnh Qun chng bn v nhim v tc chin
ca cc binh chng trong tnh hnh mi. Khng kh cuc hp kh cng thng.
Cuc hp tp trung bn cch khc phc nhng th on mi ca ch v nhng
bin php y nhanh hiu sut chin u ca cc binh chng ln mt bc. Hi
ngh nht tr ch trng m t rt kinh nghim t c s ln tng binh chng.
Ti c phn cng chuyn su v tn la, rt kinh nghim nh ch, c bit l
nh B-52. Kt thc cuc hp anh Hong Phng, Chnh y Qun chng pht
biu:


- Cuc sng khng t ra vn g m con ngi khng gii quyt c. T
trc ti nay, bonh Khng qun M cng thi th nhiu m mu, th on
nham him. Nhng b i phng khng - khng qun di s lnh o ca
ng, pht huy sc mnh tp th ca Qun chng lin tip chin thng. Ln
ny, tuy bn M c thm nhng th on k thut mi ht sc tinh vi, nhng nh
chng ta bit, khng c loi v kh no d tinh vi n u, khng c m mu,
th on no, d xo quyt n u, li khng c nhng ch yu ca n. iu
quan trng l chng ta phi tm ra nhng mt yu ca k ch v khot su vo
.


Ngy 27 thng 6 nm 1972, ch th Hng dn t chc hi ngh s kt chin
u su thng ca b i cao x, tn la, khng qun, radar c gi xung cc
n v.

C th ni, trong Qun chng chng ti, cha bao gi c t s kt chin u

no c tin hnh khn trng, si ni n th. T i i n tiu on, ban
ngy anh em vn trc ban sn sng chin u bn b phng, trong bung my,
ngoi trn a, ban m li ngi li vi nhau nghin cu cch nh ch hiu qu
nht. Ch cp trung on, s on mi c dng thm mt ngy tin hnh
hi ngh, cn tt c ch c ly thi gian ban m.


B t lnh Qun chng phn cng nhau xung d y cc hi ngh cc
s on, cc binh chng. Cc tr l ca B tham mu, tr nhng ng ch phi
trc ban, s cn li c tung xung cc n v nm tnh hnh.


T ngy 11 n ngy 15 thng 7 nm 1972, hi ngh s kt chin u ca
ton Qun chng c tin hnh khu Ha Mc, ngoi thnh H Ni. Cc ng
ch Cc Tc chin, Cc Qun hun v cc c quan khc trn B u xung d
y . Trc , cc trung on trng tn la ang chin u pha bc v
tuyn 20 cng c B Tng tham mu triu tp v hp.


t s kt chin u su thng u nm 1972 thc s gp phn quan
trng nng cao thm mt bc cht lng chin u ca ton Qun chng. c
bit ni ln l b i tn la S on 363 bo v Hi Phng, lin tip to nn
nhng trn nh xut sc. Ring tiu on 81 trung on 238 t ngy 6 thng 8
n ngy 6 thng 9 bn ri ti ch ba chic.

*


* *


Tuy nhin, vn quan tm nht ca chng ti lc by gi l B-52.


Trn c s nhng kinh nghim nng hi ca nhng trn nh B-52 trong su
thng u nm, c bit l cc trn nh Vinh, Thanh Ha, Hi Phng ngy 16
thng 4 nm 1972, mt phng n nh B-52 tng i hon chnh c
hon thnh trong thng 7.

Bn phng n nh B-52 ln ny c ra i trong bi cnh cc din trn

chin trng chnh ang th ging co. Ta tip tc tin cng, cn ch th in
cung phn kch hng cu vn th tht bi. B Tng tham mu lnh cho Qun
chng phi hon thnh th trn nh B-52 trc ngy 20 thng 7 nm 1972. Sau
y l nhng im ng ch ca phng n:


- Sp ti ch s tin hnh mt bc leo thang cao nht, mc ch gy sc p
mnh i vi ta, bng mt t nh t bng B-52, kt hp vi my bay chin
thut ca khng qun v hi qun nh ra ngoi v tuyn 20, hng l ng s
1 nam, 1 bc, Thi Nguyn, Hi Phng v H Ni, cc vng ngoi vi st trung
tm. Nht l H Ni, Hi Phng, ch yu l H Ni. t nh ko di t nm n
by ngy.

- B-52 s dng trn di 50 ln chic ngy, trong mt khu vc mc tiu trn
di 30 chic. My bay ca hi qun c th dng ba n bn tu ch my bay.
Khng qun s dng ton b khng qun Thi Lan, mi ngy s dng 250 n
300 ln chic. Cao nht c th 350 chic.


B52 s nh kt hp vi cng kch.


B-52 nh m l ch yu. Tng cng cng kch v tim kch i ym h v
h tng B-52, kt hp nh xen k khu vc mc tiu ca B-52 c m v nh b
sung ban ngy.


- Tng cng nhiu che giu i hnh, lm ri lon thng tin, nghi binh to
nn tp B-52 gi xen k vi tp B-52 tht.

- Tng cng i ph vi lc lng phng khng, s dng cng kch nh
ph tiu hao tn la, nh ph sn bay, nh thnh t trc v trong qu trnh
B-52 nh ph.


V ta, Qun chng ch ng v pht huy sc mnh tng hp nh bi bc
leo thang mi ca ch. Kin quyt bn ri ti ch my bay B-52.


- Xc nh lc lng ch yu nh B-52 l tn la v khng qun, khng qun

ch yu l MiG-21. D kin trung on 267 l lc lng d b ca chin dch.

- Chun b hnh thnh th b tr kt hp cao x v tn la. Cao x bo v trc
tip mc tiu, bo v tn la nh cng kch. Pho 100mm tham gia nh B-52.
Tn la nh c cng kch v B-52, b tr thnh th nh kt hp chnh din,
nh sn v pha sau, ly H Ni l hng ch yu cu t nh. Tranh th
pht hin mc tiu B-52 trong nhiu, iu khin n bng phng php hiu qu
nht. Chun b c nhng n v phc kch t xa (Mc Chu, B Thc).

- Khng qun ct cnh nh ch t xa ngoi vng ha lc ca tn la.

- Radar rt kinh nghim xy dng quy trnh thao tc pht hin B-52, nht l
phn bit tht, gi, chng bt ng, kin quyt khng lt B-52.

Sau khi phng n thng 7 c B Tng Tham mu thng qua, B t lnh
Qun chng t chc hi ngh ph bin cho cc binh chng, cc s on. Tip ,
cc binh chng, cc s on, cc c quan khn trng chun b phng n nh
B-52 ca n v mnh.


Ti c B t lnh phn cng xung trin khai cng tc chun b ca s
on 361 bo v H Ni. S ch huy s on phng khng kn o np mnh
trong xm nh mt lng ngoi thnh H Ni. Nu khng c nhng cn ng-ten
nh ln sau ly tre, khng ai c th ng ni y l trung tm ch huy ca mt s
on phng khng hin i, c nhim v bo v mc tiu quan trong bc nht
ca c nc.


im ni bt trong phng n tc chin nh B52 ca s on 361 l xc
nh c m mu, th on ca ch mt cch dt khot v th hin c
quyt tm chin u cao.


Vn bn khon nht ca cc ng ch 361 l tn la bo v H Ni qu t,
ch c hai trung on, s kh khn trong hon thnh nhim v. Ti c ni vi cc
ng ch l vn ny, B t lnh Qun chng cng ngh n. Ngoi trung
on 267 hin ang ng chn H Nam, Ninh Bnh, c ghi vo phng
n tc chin lm lc lng d b cho H Ni, B t lnh Qun chng ngh
ln trn iu gp trung on 274 t tuyn trong ra, v s nm trong i hnh ca
H Ni.


Thc ra, nhng bn khon ca cc ng ch 361 l hon ton c cn c. Bn
thn ti cng c bn khon v iu ny nn rt thng cm vi ni lo lng ca cc
anh 361 v c tm cch lm cc anh yn lng:


- Sc mnh ca qun i ta ni chung v ca tng n v ni ring l s tng
hp gia s lng v cht lng. Do chng ta phi bng mi cch dc sc
nng cao cht lng b i. Trn c s t rt kinh nghim va qua, cc ng
ch hy y mnh cng tc hun luyn i ng trc th, nng cao hiu sut chin
u, thc hin mt vin n mt qun th th hai trung on ca cc ng ch
s c gi tr bng bn trung on.


*


* *


Trong nh gic, c phng n l iu v cng quan trng, nhng r rng
thng li cui cng l do hnh ng ca ngi lnh trn chin trng quyt nh.
i vi b i phng khng, l cc ng ch pho th, trc th, c bit l cc
ng ch trc th tn la, trc th ra-a. y, bn cnh ch v quyt tm, vn
k nng chin u l yu t hng u ginh thng li. D phng n tc
chin ca B ch huy c hay n boan hiu, nhng nu nh cc trc th li n
tn la lng tng khi chn di nhiu bm st, bn tay b git cc trong lc v
theo vng quay lm cho cnh sng b lch vi mi-li-mt th vin n s khng bay
trng mc tiu (Mt mi-li-mt trn mn hin sng l hng chc ki-l-mt trong
khng gian), v s khng c chin thng. Chin cng ca b i tn la l chin
cng tp th, nhng ngi i din lm bn cui cng chnh l cc chin s trc
th.

Trong lc thng qua phng n nh B.52 thng 7 nm 1972, Thng v
ng y v B t lnh Qun chng hon ton nht tr rng lc lng ch yu
nh B.52 l b i tn la. Mun nh c B.52, nht nh phi xy dng bng
c mt i ng trc th li tn la gii. M mun c mt i ng nh vy t
nht phi c mt thi gian t hai n ba nm. Vi thi gian , i bn tay ca
ngi chin s li n mi c th t n mc iu luyn nh bn tay ca ngi
ngh s chi dng cm. n lc th ng tc iu khin tay quay ca ngi
chin s khng n thun l mt ng tc ch c tnh cht c hc m ha vo
c tm hn v tnh cm ca mnh, to nn mt loi cm gic mi ht sc k

diu, ch c nhng chin s chc th mi cm nhn c. Anh em gi l cm

gic tay quay. Ch cn mc tiu mi bt u c triu chng ln vng hoc h
thp cao l lp tc bn tay phi v theo, v mt cch nh nhng, tinh t,
ging nh ngi ngh s vut nh trn phm n l c th bt ln mt m thanh
k diu lm xao xuyn lng ngi. Cng ging nh ngi ngh s dng cm,
mun chi hay phi c bn nhc tht hay, ngi chin s trc th tn la mun
nh gii trc ht phi c cch nh gii. Ti liu Cch nh my bay chin
lc B-52 ra i nm 1969 pht huy c vai tr lch s ca n. Nhng trc
nhng th on k thut, chin thut mi, qu quyt ca k th, i hi phi c
mt ti liu mi.


Thng v ng y v B t lnh Qun chng giao cho ti c trch cng
vic ny. l cui thng 7, u thng 8. Tnh hnh rt khn trng. B-52 bt
u nh ph c tnh cht thng xuyn H Tnh, Qung Binh. Mt t bin
son ti liu c nhanh chng thnh lp do ng ch V Xun Vinh, Tham mu
ph Qun chng trc tip ph trch. Thnh phn ca t gm cc ng ch
Nguyn Sinh Huy, trng phng tc hun tn la, V Lai Trng, trng phng
khoa hc qun s v cc ng ch Chu Thi, T Ngi, L C, Nguyn Xun
Minh Tt c cc ng ch trong t u l nhng ngi qua chin u vi B52.


i vi chng ti, nhng trn nh ngy 16 thng 4nm 1972 trn bu tri H
Ni, Hi Phng l mt mi hn. Nhng gi tr m hai trn nh mang li cho
nhng ngi nghin c th tht qu. Trn chm trn vi B-52 ln u tin ngoi v
tuyn 20 gip chng ti nhn r k th hn v cng nhn r bn thn mnh
hn.


Th l, trong khi cuc chin tranh ph hoi ang din ra quyt lit trn khp
cc a bn min Bc, th trong mt cn ln d chin cnh S ch huy Qun
chng, t nghin cu bin son ti liu Cch nh B-52 mi m lm vic.
Nhng tin tc mi nht v nhng trn nh B-52 chin trng Khu 4 c in
v nhanh chng. Anh em trong t bin son xc nh ln ny phi c kt cho
c nhng kinh nghim qu bu t trc ti nay, c bit l nm bt cho c
nhng th on v k thut, chin thut mi nht ca khng qun ch trong cc
trn nh gn y. Tun no ti cng n lm vic vi t vi ba ln.


Gia thng 9 nm 1972, t bin son hon thnh xong ti liu Cch nh B52. Cc ng ch V Xun Vinh, Nguyn Sinh Huy, V Lai Trng trc tip bo
co vi ti v ngh b tr hn mt tun thng qua. Ti hi:



- Sao xin nhiu thi gian th?


ng ch V Xun Vinh trnh by:


- Ti liu gm bn phn chnh, do bn b phn bin son, c mt s vn
cha ng ng cn phi trao i thm mi i n thng nht.

Trong khoa hc, vn tranh lun l iu ng khuyn khch. Nhng tnh hnh
chin u lc ny ang rt khn trng. Cng tc ch o nh B-52 tuyn
trong ang hng ngy thu ht tm tr ca chng ti. Suy cho cng, cng vic son
tho ti liu nh B-52 trong cn ln nh yn tnh ny v nhng trn nh B-52
ang din ra quyt lit pha nam cng l mt. Ti bo co vi Thng v ng
y v B t lnh Qun chng, c cc anh chp nhn tm dt cng vic chin
u hng ngy dnh ton b thi gian cho ti liu Cch nh B-52.


*


* *


Sau nhng trn nh B-52 Vinh, Thanh Ha, Hi Phng v nhng trn nh
k tip khng thng li chin trng Khu 4, trong b i tn la, ra-a bt u
xut hin chiu hng t tng khng lnh mnh. Ra-a khng tin l c th pht
hin c B-52 t xa v kh phn bit c B-52 tht vi gi. Tn la th khng
tn l c th bn ri c B-52. Trc tnh hnh , Thng v ng y v B
T lnh Qun chng c nhng bin php kin quyt v khn trng khc
phc. Ti thy cn nhn mnh l cc ng ch Binh chng Ra-a c nhng
ch trng thit thc v c hiu qu, th hin c quyt tm nh ch cao v
tc phong nghim tc trong nghin cu khoa hc. y, s lnh o ca g
khng cn l nhng ngh quyt chung chung m thc s i thng vo nhng
vn k thut, chin thut. Trung on 290 Qung Bnh, Vnh Linh l trung
on c nhiu kinh nghim bt B-52. B T lnh Binh chng quyt nh t chc
cho cc on trc th ca cc n v pha ngoi vo hc tp kinh nghim ti
ch. Mt s trc th gii ca trung on 290 c lnh iu ng b sung cho
cc n v pha ngoi. Mc du tnh hnh chin u ang rt khn trng, cc
ng ch ra-a vn kin quyt m nhng hi ngh u b kp thi rt kinh

nghim v ph bin kinh nghim nhanh nht, nh hi ngh thng tin, thng bo
i i 25, hi ngh chng nhiu bo m dn ng i i 26 ng ch
nht l hi ngh xy dng quy trnh bt B-52 c t chc ti i i 18 do ch
thn T lnh Binh chng Bi nh Cng ch tr. Cc ng ch Ph chnh y
Nguyn ng Tut, Tham mu trng Nguyn Tm Trinh u c mt sut t u
ch cui trong ba ngy tho lun si ni. Cc trc th t khp cc n v ra-a
trn min Bc hm h ko v mt trn a heo ht min ty tnh Thanh Ha
vi quyt tm chy bng l tm mi cch bt cho bng c B-52 nu chng dm
liu lnh leo thang ra ngoi v tuyn 20.


Hiu qu ca nhng cuc hp rt kinh nghim, nhng hi ngh u b, hi
ngh chuyn m cc ng ch ra-a tin hnh trong nm 1972 pht huy tc
dng to ln trong trn nh bi cuc tp kch chin lc 12 ngy m ca B-52
M vo H Ni. Sau ny, trong tng kt chin tranh, nhng bin php ny ca cc
ng ch ra-a c nh gi rt cao. N gii thch v sao ngay ngy u tin
18 thng 12 nm 1972, m mn chin dch, cc ng ch ra-a pht hin c
B-52 ngay t u v sut trong chin dch hon thnh nhim v mt cch xut
sc, c tng thng Hun chng Qun cng v sau , c tng danh hiu
v vang Binh chng Anh hng. R rng chin thng khng t trn tri ri xung,
m l mt qu trnh tch ly vi tinh thn cch mng tin cng lin tc, vi thc
trch nhim cao trc cuc sc lch s c lin quan n vn mnh ca dn
tc.

Ngoi nhng hi ngh mang tnh cht k thut, chp hnh mnh lnh ca
Qun chng, cc ng ch ra-a cn tin hnh mt cng tc ht sc quan trng l
iu chh li i hnh chin thut ca cc n v, c tuyn trc, tuyn sau, c
cnh sng tt sn, nhm gim n mc cao nht cng nhiu ca ch v
bt k ch vo t hng no cng c nhng n v pht hin c B-52.


*


* *


u thng 10 nm 1972, ti liu Cch nh B-52 ca b i tn la c
thng qua ln cui cng v cho ph bin xung cc n v. m 7 thng 10 trong
lc trc chin S ch huy, ti nhn c bo co B-52 bt u nh ra bc H
Tnh. Sng 8 thng 10, thay mt B t lnh Qun chng, ti gi mt bc in
khn xung cc n v: m 7 thng 10, B-52 ba t nh ra bc H Tnh, ti

ng ba Vt. Nh Qun chng nhn nh, ch ang c m mu dng B-52

nh ra min Bc. Cc n v cn nghin cu iu chnh li i hnh, kim tra v
b sung phng n tc chin, t chc luyn tp theo phng n, chn chnh t
chc ch huy, bo m chuyn cp kp thi. Cc n v bo co mi mt chun b
ln Qun chng trong ngy 8 thng 10.


Sau ny ti c bit rng, cng chnh trong ngy 8 thng 10 nm 1972, phi
on ta ti cuc m phn Pa-ri chnh thc chuyn cho phi on M vn bn
d tho hip nh ca Chnh ph nc Vit Nam dn ch cng ha v vic chm
dt chin tranh lp li ha bnh Vit Nam. ang trong th b ng, lng tng
trn chin trng, li ang cn tm kim vn chnh tr chun b cho cuc bu c
tng thng sp ti, Nch-xn hm h v ly bn d tho hip nh ca ta. Ta bit
tnh th buc k ch phi chp nhn ch khng phi do thin ch. Ngc li, tay
cm bn d tho hip nh ha bnh nhng trong u chng hin ln bao mu
ma chc qu.


Ngy 20 thng 10 nm 1972, hai bn hon thnh vn bn hip nh v thng
nht ngy 31 thng 10 nm 1972 s chnh thc k kt.


Ngy 23 thng 10 nm 1972, M tuyn b ngng nm bom t v tuyn 20 tr
ra nhm xoa du d lun trong nc v th gii. Nhng cng chnh ngy hm ,
chnh ph M gi cng hm cho ta nu ln nhng kh khn gi to do pha Si
Gn gy ra v i ko di thi gian k kt. Trc s lt lng ca M, Chnh ph
ta ra bn tuyn b ngy 26 thng 10 nm 1972 vch trn thi xu xa, thiu
nghim chnh ca pha M.


Trong bi cnh , cuc hi ngh ng y Qun chng bt thng ngy 27
thng 10 nm 1972 chim mt v tr c bit quan trng. ng ch Nguyn Xun
Mu, Ph chnh y Qun chng trc tip ln nhn ch th ca Qun y Trung
ng v tnh hnh v nhim v mi qun trit cho hi ngh tinh thn c bn l:
Tnh hnh din bin s c hai kh nng. Kh nng no cng ht sc phc tp v
quyt lit. Kh nng no b i phng khng - khng qun cng phi sn sng
chin u cao nht. Ti cn nh, hi b i thng c nhc i nhc li cu
ni nh mt chm ngn: Qun i ta chc nng l chin u, nhim v l
chin trng, trch nhim l nh thng.

Sau hi ngh ng y, hi ngh cng tc t tng cp tc triu tp. Tip , hi
ngh tn la ton Qun chng bn cch nh my bay B-52 cng c triu tp.

Ti c B T lnh phn cng trc tip ch tr hi ngh. Cng lm vic c ng

ch V Xun Vinh, Tham mu ph Qun chng ph trch tn la, ngi c nhiu
cng hin tng vic nghin cu bin son ti liu cch nh B-52.


Hai mi nm tri qua, nhng nhng k nim v cuc hi ngh tn la bn
cch nh B-52 ny vn cn m nt trong k c ca mi chng ti.


Thnh phn ng nht trong hi ngh vn l cc trc th, nhng chng trai m
trnh vn ha mi ht cp hai, cp ba ph thng, nhng ngi tng nh
ri B-52 v c nhng ngi cha tng c thy B-52 trn mn hin sng. Tt
c u cn rt tr, cp mt sng ngi, vng trn thng minh, phi phi lng tin v
quyt tm nh sp thn tng pho i bay Hoa K.


Theo tinh thn ch o ca B t lnh Qun chng, hi ngh va mang tnh
cht ch o, va mang tnh cht mt cuc tp hun, tp trung ch yu vo
chuyn cch nh B-52. Khng kh chung ca hi ngh l phn khi, tin tng
c th bn ri c B-52 nu chng dm liu lnh m cuc tp kch ra min Bc.
Sau khi tho lun k nhng vn v t chc ch huy, bo m chin u, cch
vn dng quy tc bn my bay B-52 ca tiu on tn la, ngay c nhng cn b
cha tng nh B-52 cng tin chc chn l hon ton c th bn ri c B-52
nu t chc hun luyn tt cho b i ng nh nhng kt lun m ti liu Cch
nh B-52 c kt. V sau, chnh cc n v ny l nhng n v bn ri
nhiu B-52 nht trong chin dch 12 ngy m thng 12 nm 1972.


Hi ngh thng 10 l ci mc quan trng trn bc ng nghin cu tm
cch nh B-52 ca b i tn la Vit Nam. N chng minh s tin b trong
cng tc nghin cu ch v xc nh c th cch nh ca ta. N th hin t
tng cch mng tin cng trong cng tc lnh o, ch o tc chin, hun
luyn ca Thng v ng y v B t lnh Qun chng i vi mt qun chng
k thut.


Hi ngh thng 10 l tin ca thng li nh gc B-52 M trong cuc tp
kch chin lc bng khng qun vo H Ni nhng ngy cui thng 12 nm
1972.

SU


TRN THEN CHT

26 THNG 12 NM 1972


Tuyn b ngng nm bom t v tuyn 20 tr ra, Nch-xn lm ra v c thin
ch, cho l mt bc to iu kin thun li i n gii php ha bnh v vn
Vit Nam, nhng trn thc t, Nch-xn cho khng qun, hi qun nh
ph vi quy m ln, c tnh cht hy dit cha tng thy nhiu vng ng dn c
trn mt phn lnh th ca min Bc Vit Nam. Trong thng 10 nm 1972, cng
xut kch ca my bay M c ngy ln ti 408 ln chic, mc du phm vi
nh ph ch bng mt phn t din tch ton min Bc. Ring B-52 c ngy
ln ti 45 ln chic. Hng thng tin M AP ngy 13 thng 11 nm 1972 nht xt:
Cc trn nm bom ca my bay M c B ch huy M a tin ngy 12 thng
11 nm 1972 l cc trn nm bom mnh nht cha tng c vng cn xoong
Bc Vit Nam.


Chng ti c bit quan tm n nhng hot ng ca B-52 trn chin trng
Qun khu 4. S lng xut kch B-52 tng vt ln sau ngy 23 thng 10, nng
tng s xut kch trong thng 10 nm 1972 ln ti 408 ln chic, so vi 305 ln
chic hi thng 9. Sang thng 11, nht l sau khi Nch-xn yn v trn chic
gh tng thng nhim k hai, ch cng s dng B-52 nh ph in cung hn,
trung bnh mi ngy 27 ln chic, bng 25 phn trm tng s ln xut kch trn
ton chin trng ng Dng. Tng s ln B-52 nh ph t Thanh Ha tr
vo trong thng 11 nm 1972 ln ti 786 ln chic.


Trong nhng ngy ny, khng kh trong S ch huy B t lnh Qun chng
kh cng thng. Nhn trn bng tiu , thy nhng ng bay B-52 gn nh
an kn khu vc Ngh An, Thanh Ha, ri lin tip nhn c bo co hng trm
im dn c b bom N-52 di thm, chng ti u cm thy khng yn lng. Cc
n v tn la Ngh An, Thanh ha cha bn ri c B-52. Cng chnh v th
m k th li cng honh hnh d di. Nhng b l Nch-xn c m mu g trong
vic dng B-52 nh ph in cung, t phn t pha di v tuyn 20 ny?


u thng 11 nm 1972, trung on 267 c lnh hnh qun vo Thanh
Ha. Nh vy l lc lng d nh b tr lm lc lng d b cho H Ni theo
phng n thng 7 khng cn na. Lc ny, khi B-52 ang ngy m nh ph
c tnh cht hy dit ng bo Khu 4 th s iu ng ny c th xem l hp l,

p ng c nguyn vng ca cn b, chin s. Cn chng ti, mt s ng ch

trong B t lnh Qun chng, mt phn cng thy a lc lng vo nh B52 l cn thit, nhng khng khi phn vn. Nu Nch-xn bt ng tr mt, a
B-52 ra tp kch H Ni th lc lng tn la y qu mng.


Trc tnh hnh chin s si ng cc tnh Khu 4, cui thng 11 nm 1972,
ti c lnh ln ng vo Ngh An cng vi S ch huy tin phng Qun
chng c nhim v ch yu nh B-52.

ng nh ni lo ca nhiu ngi, Nch-xn tr mt m cuc tp kch chin
lc bng khng qun vo H Ni, Hi Phng vi qua m cha tng thy. Sau
trn nh B-52 m 18 thng 12 nm 1972, b i tin phng Qun chng
Ngh An, Thanh Ha, nht l cc n v tri qua mt s khng hong v tinh
thn v tnh cm. Mi ln pht sng thy r tng n, tng l B-52 bay vo
hng H Ni, Hi Phng, cc chin s cn cht mi n a mu v tc ti v
cm th.


Hu nh ngy no S ch huy tin phng chng ti cng nhn c phn
nh ca cc n v yu cu c hnh qun ra Bc tham gia bo v H Ni, Hi
Phng. Khi c tin B-52 M nm bom v ri thm hy dit bnh vin Bch Mai,
nhiu n v t chc mt tinh pht ng cm th. Nhiu l n ti tp gi ln
xin c tham gia chin u tr th cho H Ni.


Ti bo co tnh hnh ny ra H Ni. Khng phi ch l nguyn vng ca anh
em m cng l nguyn vng ca c ti na. Sang ngy th ba ca chin dch,
mt s n v pho cao x c lnh hnh qun cp tc ra H Ni. Cn ti th
mi tra ngy 23 thng 12 mi c lnh gi ra. Khng ch tri ti, mi khong
14 gi, chng ti cho xe n my. n nng trng ng Hiu, va ra ti ba
rng th xe chng ti b ngay mt thng F-4 sn ui. Ti bo ng ch li xe
ca chy, v hai bn khng c ng trnh, dng li ch t lm mc tiu ch n.
y ln tn gic lao xung chn nh chng ti nhng u khng n thua. Chy
c mt qung, thy tr chi ny c v nguy him, nn khi thy c ng
trnh l chng ti dng xe li ngay. Nguyn Sinh Huy v ti va xung xe, v
chic xe va chy khut vo trong rng cy th mt qu bom n cch chng
ti chng 15 mt. Phi ni thng gic li ny thuc loi nh ngh. B bt ng,
Nguyn Sinh Huy y ti ln xung mt chic h nng chon. t tung ln ri
ro ro quanh ngi. Tai ch hi mt t, s khp ngi chng thy c sy st g.
Nhng khi chng tay nh ng dy, ti bng git mnh rt tay li. Mt mnh bom
sc cn nng bng bng ci np ng ng nm ngay bn cnh. Tht h va!



Khuya hm , chng ti v n H Ni. Ngay khi n Thng Tn, chng ti
nhn thy mt vng sng rc hng pha trc mt. Nguyn Sinh Huy tht ln
vui sng:


- H Ni ca chng ta vn sng in.


ng ch li xe cng ha nim vui vi chng ti:


- Thng Nch-xn chu thua H Ni ca ta ri.


Chng ti mi ri H Ni cch y vi tun. Ngh An vi H Ni cng chng
xa xi g. Th m khi va t chn v ti ca ng H Ni, chng ti u cm thy
hi hp nh i u xa lm, lu lm mi tr v. i vi ring ti, H Ni l mu
tht, l c cuc i. Thi thanh nin si ni ti hot ng b mt H Ni. ng
bo H Ni tng cu mang, gip , bo v ti nhiu ln thot khi s truy lng
ca bn mt thm. Nhng ngy u ton quc khng chin chng Php, ti
cng ng bo H Ni chin u, gi tng gc ph, tng ngi nh. Trong nhng
nm chng chin tranh ph hoi thi Gin-xn, ti li cng ng bo H Ni tri
qua nhng chi dch nh ph quyt lit ca khng qun M. Gi y, ti li c
tr v chin u bo v H Ni gia lc cuc sc cui cng anh thi im
quyt lit nht. V ti y, ti mnh t nghn nm vn hin ny, vn mnh ca
dn tc ta s c quyt nh. i vi ngi lnh, c hnh phc no hn l c
tham gia vo nhng trn nh nh th.

Trong nhng ngy qua, H Ni thay mt c nc ng u vi nhng
th thch gay go nht cha tng c trong lch s ca mnh. Bng s hy sinh cao
c v nhng chin cng tuyt vi, h Ni tr thnh nim tin, nim kiu hnh
ca c nc. Hn th, chin thng k diu nh sp thn tng siu pho i
bay Hoa k tr thnh nim t ho ca nhn dn cch mng ton th gii. V
H Ni, Th ca nc Vit Nam dn ch cng ho tr thnh Th ca
phm gi con ngi.


Sau ny ti c bit, ngay t ngy 21 thng 12 nm 1972, bo Php Th
gii vit: Gii chc trch M, sau khi dn mnh vo cuc leo thang ti c ny
tng rng tip n l giai on i phng ca h s u hng. Nhng i

phng ca h l nhng ngi kh bo, bi v nhng ngi ny c tr thng

minh ca lng t ho. H l nhng ngi c th c coi l mt dn tc ng
u trong hng ng nhng dn tc hy sinh v l tng ca mnh.


Xe qua bnh vin Bch Mai, ti thy hng trm ngi ang o bi, thu dn
trn ng gch nt. 3 gi 45 pht sng hm qua, k ch cho B-52 ri thm
xung bnh vin, tn ph hon ton cc c s nghin cu v cha bnh. T
khoa ni, khoa in quang, huyt thanh, da liu, tm thn, khoa sinh ha n cc
khoa nhi, khoa sn u b nh sp. Nhiu bc s, nhn vin phc v, bnh nhn,
sn ph v c nhng em b mi ra i b git hi, b thng hoc mt tch.


Nguyn Sinh Huy xung xe trc cng Trng i hc Bch Khoa:


- Bo co th trng, ti xin php nh ht m nay, mai ti s vo sm.


Ti bo:


- L ra t cho cu ngh vi hm, nhng tnh hnh ny sng ngy mai c vo
n v tham gia chin u l tt hn c. Bn M cng chng cn my sc m ko
di na u.


Nhn theo dng cao cao ca Nguyn Sinh Huy khut dn trong ng ph, ti
ngh n s hy sinh tht ln lao ca nhng ngi lnh. Sut my nm qua, anh
cng trung on 238 bm tr Qung Bnh, Vnh Linh, sau i chin dch
ng 9 - Nam Lo, ri li vng v Qung Tr. m nay, chc g anh c
gp v con. Hn 30 vn dn H Ni, phn ln l tr em, ngi gi, ph n,
nhng ngi khng trc tip tham gia chin u ra i trong t s tn ln
nht i vi lch s ca mt thnh ph. Nhng ngi ra i cng gp phn lm
nn chin thng.


Khi xe vng qua B h, ti bo ng ch li xe i chm li mt cht. Nim xc
ng ln trn ngp trong lng H Ni ca chng ta vn ng hong v bnh tnh
nh th ny ? Nhng ngn n n Ngc Sn vn lung linh ta sng. Nhng
hng cy xanh vn ung dung r xung mt h. Bn h ph, tnh thong mt t
tun tra i lm nhim v, t th chng chc, nghim trang. Gi ny, H Ni yn

tnh. Sau nhng trn thua m, khng chu ng ni, B-52 phi gin ra vng
ngoi.

xa H Ni, chng ta c phn lo lng qu nhiu cho H Ni. Nhng khi ng
gia lng H Ni, nhn thy t th ca H Ni chin u th ta hon ton tin chc
H Ni s ng vng, H Ni s chin thng


Khong ba gi sng, ti v ti gian gc ca mnh ph L Nam . Ti ni
vi ng ch li xe v ng ch cng v:


- Cc cu ng y, t vo trinh st trc xem tnh hnh ra sao.


C khu nh vng ngt. Ti i men theo dy hnh lang ti om n trc ca
nh mnh, trong lng c hi cht hi hp. Mc du bit chc v con i s tn
nhng ti vn c mun hy vng c hp lai gia nh, d ch l mt vi pht thi,
ngy mai li tip tc bc vo cuc chin u mi. Nhng ci kha quen
thuc hin ra trc mt. Th l ht hy vng. Ti ly cha kha ring ra m
ca, ri gi tay bt cng tc n. vt trong nh lng l nhn ti nh mun ni:
Anh v y ? C nh s tn ht ri. Ti mit ngn tay ln mt bn. Mt bn
hn ln mt lp bi. Nh th l v con ti ri khi cn phng ny t nht cng
hn mt tun.


*


* *


Rng sng, ti v n S ch huy Qun chng. Bc vo ca hang, nhng
ngi m ti gp u tin l cc v La Hn. Tt c 18 v i ng chnh t ng
mt vng quanh vch hang. Thc tnh m ni, i u lu ngy cng c lc ti nh
n cc v ny. Di nh n n-ng, gng mt cc v hin ra tht bnh thn.
Cc v c hay khng, bn ngoi, cch khng xa lm ci ni yn tnh m cc v
ang ngi suy ngm v cuc i, cuc chin u gia vn minh v bo tn ang
din ra quyt lit sut ngy m. Trong s 18 v, ti nh nht v ngi ngoi cng,
ming c n ci ht c. By gi, lu ngy gp li, v La Hn vn ang nhn
ti vi n ci lc quan.



Bc qua ca ngch, cn hm S ch huy hin ra trc mt. Anh Nguyn
Quang Bch ang trc ch huy. gn sut mt tun thc trng m m nt mt
anh trng vn tnh to. Chng nhng th m hnh nh li tr ra. Cc nhn vin
trong S ch huy cng th. Gng mt no cng chan cha nim vui ca chin
thng. Khng vui sao c, chin thng vang di trong my ngy qua ca Th
H Ni, chnh nhng con ngi thc sut ngy m trong cn hm ny gp
phn rt xng ng.


Pha cui cn hm, anh Nguyn Xun Mu ang nm ng trn ba chic gh
ta ghp li, chn th ra ngoi, nguyn c i giy mu . Cng vi anh
Nguyn Quang Bch, anh Nguyn Xun Mu tham gia trc ch huy trong sut tun
qua.

Ngay chiu hm , 24 thng 12 nm 1972, ti c d bui giao ban tun
ca B t lnh. ng mt thng trc y, ngy 24 thng 11 nm 1972, cng vo
mt bui chiu nh chiu nay, cng ti cn phng ny, ng ch Tng tham mu
trng Vn Tin Dng xung thng qua phng n tc chin nh B-52 ln
cui v giao nhim v cho Qun chng. Nhng dng ch c mt hm y, hu ht
hm nay u c mt. Sut mt tun chin u ht sc cng thng cha tng c
trong lch s chin u ca Qun chng, nhng khng mt ai t ra mt mi.
Chin thng ang l cht men lm say lng ngi. Tt nhin y khng phi l
mt th say lm cho chong vng, m l th say ca lng t ho chnh ng, ca
nhng ngi lnh sau khi hon thnh tt nhim v cp trn giao cho, mt
nhim v ht sc to ln, nng n, mang tm vc lch s.


Tuy tt c chng ti u nm c din bin chin u tng ngy, tng
trn, nhng chiu nay, nghe ng ch Tham mu ph Nguyn Hu ch h thng
li tnh hnh chin u ca mt tun, chng ti vn cm thy nh c sng li
nhng giy pht ho hng ca nhng trn thng vang di va qua. c bit,
chng ti dng li trao i kh lu trn nh m 20 rng ngy 21, trn nh
mang y tnh cht ca mt trn nh tiu dit, mt trn then cht. m 20,
bn ch vn cha thay i quy lut v th on nh ph. Vi tng s 93 ln
chic B-52, 151 ln chic my bay chin thut, ch t chc nh 3 trn vo H
Ni, Thi Nguyn, Hi Phng. Ring H Ni ch dng B-52 nh hai trn, mt
trn lc 19 gi 30 pht v mt trn lc 4 gi 33 pht. Pht hin c ch t xa
v do rt kinh nghim ca m trc, ngay t u, hai MiG-21 c lnh ct
cnh nh ch vng ngoi. Tuy khng gp c B-52 nhng my bay ta
lm cho bn tim kch bao quanh B-52 phi tn lon i hnh, to iu kin thun
li cho tn la nh ch. Ngay lot n u tin, hi 20 gi 30 pht, tiu on 93

 trn a Ph Thy bn ri ti ch mt B-52 ngay trn t Yn Vin, mc tiu

m bn ny c lnh nh ph. Bn pht sau, tiu on 77, tiu on bn
ri ti ch mt B-52 m 18 thng 12, li bn ri chic B-52 th hai trong m ti
x Vn Thng, huyn Ba V. c bit, ch trong vng nm pht, t 5 gi 9 pht
n 5 gi 14 pht, cc tiu on 57, 77, 79 t cc trn a i ng, Chm, ng
Mai, ch bng by qu n bn ri lin tip bn B-52, trong c ba chic ri
ti ch. y l trn nh t hiu sut chin u cao nht t trc ti nay trong
lch s ca b i tn la. Tng hp chung trn thng oanh lit m 20 rng ngy
21 thng 12, ton min Bc bn ri tt c 19 my bay ch, trong c 3 F-4,
1 F-111 v 1 A-6 ri ti ch. Ring b i tn la H Ni bn ri 7 B-52, c nm
chic ri ti ch. c bit xut sc trong trn ny l tiu on 77, ch cn 6 qu
n nh tt c ba trn cho n lc trng b, bn ri ti ch hai B-52. ng
ch l tiu on 57, do n thiu, tiu on trng Nguyn Vn Phit phi
cn nhc tng qu mt, trong ba pht nh hai trn, mi trn mt qu, bn ri hai
my bay B-52, trong c mt chic ri ti ch.


Phn khi th phn khi tht, nhng vn t ra i vi chng ti trong bui
giao ban chiu gy 24 thng 12 cng rt cng thng. Ni ln l vn s dng
lc lng v vn n tn la. Mt ln na ti li nu vn iu trung on
267 ra bo v H Ni. Bi v, ch gin B-52 ra vng ngoi ch l trn an bn
phi cng sau nhng trn thua thit qu nng. Chng vn cn tim lc v nht
nh s cn nh tr li H Ni tip tc gy sc p ti a vi ta, hng t
c m phn trn th mnh. Vic B-52 gin ra vng ngoi cn nhm ko
lc lng ta ra bt ng nh tr li khu vc ch cht. ng ch Nguyn
Quang Bch cng nht tr vi kin ngh ny v ngh Nu khng ng a
267 ra th a bt hai tiu on ca 275 ra Nam H v dch 267 li ra.

Tuy nhin cng c kin nhn lc ch gin ra, a mt phn lc lng tn
la ca H Ni ra vng ngoi nh B-52, c th l iu tiu on 71, 72 ra khu
vc Kp, iu trung on 257 ln hng Vit Tr, Thi Nguyn, cn Hi Phng
th iu hai tiu on ra khu vc Bi Chy.


Tt c nhng kin ny u c bo co ln B Tng tham mu v s a
ra bn bc thm trong cuc hp rt kinh nghim chin u ngy hm sau ca cn
b qun chnh ton Qun chng.


m 24 thng 12, t 19 gi 50 pht n 20 gi 30 pht, ch dng 33 ln
chic B-52 t cn c U-ta-pao, c 34 ln chic khng qun chin thut ym h, t
chc nh mt trn vo khu gang thp Thi Nguyn. Pho cao x 100 ca trung
on 256 thuc Qun khu Vit Bc nh tr mnh lit, bn ri mt B-52.



24 gi, ch tm ngng nh ph ngh l N-en, kt thc giai on mt ca
chin dch v ch tn hiu tr li ca ta.


Cn nhc li rng, sau cng hm c tnh cht ti hu th gi cho ta cng mt
lc vi cng hm B-52 ngy 18 thng 12 nm 1972, ngy 22 thng 12 nm
1972, M li gi tip cho ta mt cng hm na ngh ni li Hi ngh Pa-ri.
Nhnnj r tim en ca k th v p li ci thi gng-xt kiu M, chng ta
im lng v tr li chng bng cch nh mnh hn, tiu dit nhiu B-52 hn. V
chng bt u ngm n. Tuy nhin, k hoch ngh N-en ca Nch-xn ch l
k hon binh hng xoa du d lun trong nc v th gii ang nh mt ln sng
ln n mnh m ti c ca chng i vi nhn dn Vit Nam.


Ti nhiu nc trn th gii, hng chc vn ngi xung ng. Nhng
ting tht cm hn cc th Pa-ri, Xtc-khm, Bon, T-ki- vang ln:
Chm dt ngay nm bom khng b, Nch-xn ging nh Ht-le, Treo c Nchxn, Nch-xn tn git ngi, my s c ghi vo lch s l mt tn tng thng
M xu xa nht


Ti M, nhiu cuc mt tinh, biu tnh ln n bc leo thang in r ca b l
Nch-xn n ra nhiu thnh ph nh Niu-Y-oc, Cli-v-len, Lt ng-gi-lt
i Nch-xn phi chm dt nm bom, chm dt s la bp. Nhiu thng ngh s
c tn tui nh Mc-ga-vn, Men-xphin, Phun-brai, Ken-n-i v hng chc h
ngh s khc gay gt ln n Nch-xn la bp nhn dn M, i Nch-xn phi
chm dt ngay chin tranh Vit Nam.


Nch-xn ngng nm bom ngy l Nen cn nhm mc ch quan trng na
l cho bn phi cng B-52 kp hon hn v cng ngay c bn ch huy ly li
tinh thn sau nhng n tn tht qu nng n cha tng c trong lch s ca
khng qun M. Qu sng bi k thut, qu tin vo s mu nhim ca cc thit b
in t nn khi b n st nh, bn chng hoang mang n cc . Chng
khng th ng, v cng khng th hiu ti sao pho i bay ho hng ca
chng li b tiu dit nhiu n nh th.

Cc hng thng tn phng Ty u cho rng nhng trn nm bom va qua
l d di nht trong lch s chin tranh, lm cho M b thit hi nng n nht
v ngi v trang b (UPI). Cha bao gi lc lng B-52 ca M li vp phi
mt h thng phng cng c hiu lc n nh th, b thit hi nhiu my bay n

nh th trong mt khong thi gian ngn n nh th (AFP). Cc nh qun s

Oa-sinh-tn c tnh rng vi mc ri rng nh vy th ch trong khong ba
thng na l M c th ht nhn B-52. Nhng hin tng phn chin trong hng
ng bn phi cng B-52 bt u xut hin. Bn ch huy tm mi bin php bng
bt tin tc, cm khng cho cc nh bo tip xc vi bn phi cng. Nhng lm sao
che giu c nhng thit hi qu ln nh th. Ngay c nhng ngi ng u
Nh trng, Lu nm gc cng rng ri chn tay. Nch-xn, Kt-xinh-gi tuy
ngoi mt vn ra v bnh thn, nhng rut gan th ri bi. S khng khip ca h
khng ch l s B-52 b ri, s phi cng b mt m ch yu l thn tng m h
vn tn th, t v b h b. Liu ri y, bit ly g h da nhn dn th
gii.


Ch trong mt tun chin u, t 18 gi ngy 18 thng 12 n 24 gi ngy 24
thng 12 nm 1972, qun v dn min Bc bn ri 53 my bay M, c 18
chic B-52, nm chic F-111. Trong , lc lng phng khng a phng v
sng my ca dn qun t v bn ri 21 chic, c mt B-52 v bn F-111. B i
tn la, b i ra-a lp cng xut sc. B i pho cao x nh tt, hon thnh
nhim v. B i khng qun c nhiu c gng. Trn chin u hip ng binh
chng ln nht trong lch s chng chin tranh ph hoi din ra tuyt p trn
bu tri H Ni, Hi Phng. Sc mnh tng hp ca chin tranh nhn dn t i
khng c pht huy n mc cao nht. Ngh thut ch o chin dch, chin
thut phng khng c nng ln mt nh cao mi. c bit cch nh B-52
ca b i tn la c Hi ngh thng 10 khng nh c thc t kim
nghim l ht sc chnh xc v sng to.


Bi B-52 trn bu tri H Ni ng trong tp ch M Tun hng khng c
on vit: y l mt cuc chin tranh phn in t quy m ln u tin gia
phe tin cng t v phe phng th cng t. H Ni theo di cc tn hiu nhiu
trn mn ra-a do my bay B-52 pht ra, giao hi cc ngun pht nhiu, tnh ton
ng bay ri phng hng lot qu n dc theo ng bay d on. Thit hi
B-52 ln n nh cao vo ngy th ba v th t. iu m tp ch Tun hng
khng ni n th chnh ti liu Cch nh B-52 cp t lu v Hi ngh
thng 10 tranh lun si ni. Sau Hi ngh thng 10, cng tc hun luyn
nh B-52 tr thnh phong tro qun chng rng khp ti cc tiu on tn la
m trng tm l vn pht hin nhiu B-52, chn di nhiu bm st, xc nh
c l phng. Cc trc th mit mi hc tp, rn luyn khng bit mt mi trong
sut hai thng trc khi xy ra trn quyt chin chin lc gp phn quan
trng lm nn chin thng in Bin Ph trn khng v i.


*



* *


Ngy 25 thng 12 nm 1972, c s ch o ca B Tng tham mu, B T
lnh triu tp hi ngh qun chnh ton Qun chng rt kinh nghim t mt
ca chin dch v qun trit tnh hnh nhim v trong giai on mi.

T ngy thnh lp Qun chng n lc gn mi nm, nhng cha c
mt cuc hp qun chnh no li trn y nim tin v phn chn n th. Cc
ng ch t lnh, chnh y cc binh chng, cc s on t cc hng chin dch
u kp v d y . ng ch Bi ng T, V Trng Cnh, T lnh v Chnh
y s on 363 t mt trn Hi Phng ln, mang theo khng kh si ng ca
nhng trn nh cng kch ban m cha tng c trong lch s ca thnh ph.
ng ch Nguyn Vn Gio, Cao Vn Chn, T lnh v Chnh y S on 365 t
hng chin dch pha nam ra, mang theo nguyn vng hu nh l ca c s
on mun c mau chng hnh qun ra chin u bo v H Ni. Cc ng
ch Nguyn Vn Hi, Trn Vn ch t ng s 1 bc v. Cc ng ch ra-a,
khng qun, cc c quan B t lnh, i din cc c quan cp trn u c mt
ng . c n tip nng nhit nht l i din ca b i phng khng H
Ni. T lnh Trn Quang Hng, Chnh y Trn Vn Giang bc vo gia ting
hoan h nhit lit ca mi ngi. R rng mt tun qua, b i tn la H Ni
lm nn chin tch c mt khng hai trong lch s, lm chnh k th cng phi
kinh ngc, bng hong.


Ni dung cuc hp sng 25 thng 12 l hi ngh qun chnh vi tnh cht rt
kinh nghim chin u, nhng khng kh th ging nh mt hi ngh mng cng.
Mi chng ti u cm thy lng phi phi. Tht k l, gng mt ai cng hc
hc, cp mt trng su, nhng tt c u tot ln nim phn khi dt do.


M u cuc hp, trong khng kh trn y nim vui, ng ch Hong
Phng, Chnh y Qun chng thng bo cho mi ngi bit, B Chnh tr, Qun
y Trung ng rt hi lng vi nhng chin thng ca qun v dn ta va ginh
c, c bit biu dng cc n v trong Qun chng Phng khng - Khng
qun lp cng xut sc v s c khen thng xng ng. ng ch cng
thng bo cho mi ngi bit Qun chng nhn c rt nhiu bc in t
khp ni trong nc, k c chin trng min Nam v c nc ngoi gi
n chc mng chin thng. Tip , ng ch k li cho mi ngi nghe bui
n thm S ch huy Qun chng ca Th tng Phm Vn ng v ng ch
Tng Tham mu trng Vn Tin Dng nhn ngy thnh lp qun i sng ngy

22 thng 12 va qua. Tuy ngay bui ti hm , cc n v c Cc Chnh tr

thng bo t m v cuc i thm ny nhng hm nay nghe k li, mi ngi vn
ht sc xc ng. Ch ring s c mt ca Th tng trong nhng gi pht c
lit ca cuc chin u l ngun c v i vi chng ti. Sau khi thm S ch
huy Qun chng, Th tng vo thm S ch huy Ra-a, S ch huy Khng
qun. n u, ng ch cng ni vi cc chin s: Cm n cc ng ch! Cm
n cc ng ch. ng ch cn ni: Trn ny ta khng thng th gay lm, v
chng n ang c p ta Chin thng ca cc ng ch hay lm, tt lm, qu
lm. Trung ng ng, B Chnh tr, c nc cm n cc ng ch.


Chnh trong ngy l lch s v vang 22 thng 12 ny, b i tn la H Ni li
nh thng mt trn xut sc. Ch trong vng ba pht, t 3 gi 42 pht n 3 gi
45 pht, cc tiu on 57, 93, 78 lin tip bn ri ba B-52, c ba u ri ti ch.
Chin thng ny tht c ngha, va l mn qu cho mng sinh nht qun i
ta, va cho mng ng ch Th tng v ng ch Tng Tham mu trng
n thm Qun chng.

Tip , hi ngh chm ch lng nghe ng ch Nguyn Xun Mu k chuyn
i tng V Nguyn Gip cng vo ngy 22 thng 12 n tn trn a Chm
thm hi v ng vin b i. Ti trn a ny, lin tip trong ba ngy 19, 20 v 21
thng 12, tiu on 77 di s ch huy linh hot ca tiu on trng inh Th
Vn bn ri ti ch ba chic B-52. ng ch V Nguyn Gip ln lt sit
cht tay v m hn kp chin u gm s quan iu khin Nguyn Vn c v
cc trc th Mc, H, Tn. Mi ln bt tay, ng ch rt lu bn tay ca cc
chin s trong lng bn tay mnh, nng nhit ni: Cc ng ch nh rt xut sc,
rt xut sc. Sau , trong lc ni chuyn thn mt vi kp chin u, ng ch
li nhc n nhng bn tay qu bu ca cc trc th, nhng bn tay bnh thng
chin thng my mc in t ca quc M. ng ch biu dng s thnh
cng ca cng tc hun luyn, cng tc chnh tr ca b i v nhc n v ch
rt kinh nghim chin u sp ti chin thng gin gi hn na.


Sau nhng hn hoan, hi ngh nghim tc rt kinh nghim chin u. Mi
ngi u nht tr thng li va ginh c l rt to ln, ton din c v chnh tr,
qun s, c v chin dch, chin thut v k thut. Nhng nghim khc rt kinh
nghim, vn cn bc l nhiu khuyt im v thiu st. Ni ln l nhng hn ch
trong nhn nh v nh gi ch nn c s chi phi s chun b ca ta. Nhn
chung ton cc th ti H Ni, mc tiu ch yu ca cuc tp kch chin lc, lc
lng d b ca ta cha . Kh ti, phng tin v nht l s lng n tn la
cha p ng c yu cu. Bc sang ngy th ba, c tiu on tn la
phi nh m c tng vin mt. V s dng lc lng, tuy ta tp trung cho
H Ni, nhng cha p ng ng vi tm vc mt chin dch ln, mc tp

trung cn c kh nng cao hn, c th c lc lng d b kp thi tng cng

trong thi c quyt nh.


Trng tm chnh ca hi ngh l phn tch m mu, th on ca dch v
nhim v sp ti ca Qun chng. Hi ngh nht tr cho rng, ch tuy b tht bi
nng nhng vn cn tip tc nh, mc tiu ch yu vn nhm vo H Ni.
Chng s tng cng nh trn a tn la. nh H Ni, ch s thay i th
on: tng cng nhiu ra-a, nhiu thng tin, i hng nh, nh c hng
ty-nam v ng-bc, s nh vo ni thnh, khu trung ng gy sc p ti
a. Trn c s phn tch , B t lnh Qun chng ch trng:


- Tch cc sa cha kh ti bo m 100% sn sng chin u.

- iu chnh i hnh, b tr tp trung, nh tp trung. Duy tr lc lng tn la
nh B-52; cao x, khng qun tch cc bo v tn la. Nhanh chng trin
khai thm hai tiu on ca trung on 274 tham gia chin u bo v H Ni.

- Khn trng iu thm n cho H Ni t Hi Phng ln, t Khu 4 ra, mt
khc tng cng ch o cng tc sn xut n ngay ti H Ni, kin quyt bo
m n cho b i nh B-52.

- Tranh th t chc rt kinh nghim. Ph bin nhanh chng kinh nghim cho
tt c cc n v.

- Gp rt b sung phng n tc chin v tch cc luyn tp theo phng n
tc chin mi.

Ngy 25 thng 12 l mt ngy v cng khn trng bn rn i vi tt c cc
n v, c quan trong ton Qun chng, c bit l i vi cc n v bo v H
Ni, Hi Phng. Song song vi vic rt kinh nghim chin u tt c cc cp,
vic iu chnh i hnh, o p cng s, sa cha kh ti, chun b n c
hon thnh gp trong thi gian ngn nht.


15 gi 25 pht ngy 25, ng ch Nguyn Bc trc ban trng a n cho
ti bc in ca B Tng tham mu, nguyn vn nh sau:


B Tng tham mu gi


B t lnh Phng khng - Khng qun


1. B Tng Tham mu lnh cho ton Qun chng t 19 gi ngy 25 thng 12
nm 1972 tt c b i, v kh, kh ti tn la phi sn sng chin u 100 phn
trm.


2. B i ra-a phi phn bit chnh xc mc tiu tht, gi v thng bo kp
thi, ch mc tiu bay thp.


3. Cc loi pho cao x tiu cao t chc n lng, nh tp trung loi F-111.
Pho trung cao tham gia nh B-52


Gi ny cc t lnh, chnh y cc s on ang chy ua vi thi gian. Trch
nhim nng n ca chng ti l phi tip tc nh thng ln hn na. Nhng
chc chn l s rt gay go. Con th d trc lc giy cht bao gi cng s vng
ln mt ln cui cng d di. V nhng th on mi thm c hn, nham him
hn s c tung ra.


m 25 thng 12 l mt m hon ton yn tnh trn bu tri. Cn mt t th
vn si ng vi nhng cng vic cui cng chun b cho nhng trn nh mi.
Hng nghn dn cng khng qun m ng rt mt i sa cha sn bay, o
p cng s. cc n v sn xut n, in sng sut m, kh th bng bng
nh mt cng trng ang thi k cao im. Trong cc bung my ra-a, trong
cc xe ch huy tn la, cc kp trc th chm u bn nhau tm ti cch nh mi
nht, hay nht. m nay c th gi l m hi ca cc n v cao x. Ton b
lc lng cao x H Ni, Hi Phng c lnh ri khi cht, hnh qun n
lm v tinh xung quanh cc tiu on tn la, thc hin ch trng Kin quyt
bo v tn la tn la nh B-52.

Sut m ti ngi theo di tnh hnh chun b di cc n v, cc trn a.
Chung in thoi ro lin hi trong S ch huy. in thoi t Khu 4, t Hi
Phng, t ng s 1 bc thng sut n mc l tng. Trong chin dch ny,
cc ng ch thng tin hon thnh xut sc nhim v ca mnh. Trong cc
ting chung in thoi, hnh nh ting chung in thoi chic my lin lc vi
Cc tc chin c mt m sc ring. Mi ln ting chung reo ln u lm mi
ngi trong S ch huy phi ch . Tng rng trong ci m yn tnh nh m

nay, chic my s c ngh. Nhng khng, m hnh nh n cn ro ln nhiu

hn ngy thng. Cm my ln nhn ra ging ni quen thuc ca ng ch V
Lng, Cc trng, ca ng ch Nguyn Ninh, tr l Cc tc chin ph trch
phng khng - khng qun. Cc ng ch B Tng tham mu rt quan tm n
trn nh sp ti. m nay cc ng ch phi nm chc tnh hnh cc n v,
chun b cho ng ch Tng Tham mu trng giao nhim v cho Qun chng
Phng khng - Khng qun vo ngy mai.


Vo khong na m, ng ch Nguyn Vn Gio, T lnh s on 365 in
ra cho ti:


- Vn 267 th no anh? Ti bo ng cho 267 chun b ri y. Anh em
nh m c trong bng.


Ti tr li anh Gio:


- Trn cha c kin g, nhng c nhc 267 sn sng, khi no c lnh l
hnh qun c ngay.


Nh th , khi ch cha nh H Ni th v t lnh no cng mun cho khu
vc ca mnh c thm nhiu lc lng. Nhng khi k th ng n H Ni th
chnh cc ng ch li rt t nguyn san s lc lng ca mnh cho H Ni,
tri tim ca T Quc.


Cho n gi pht ny, lc lng tn la bo v H Ni c n hn mi
tiu on. Hai tiu on 71, 72 t Hi Phng ln sn sng chin u tng
cng ha lc cho hng ng, ng-bc l hng m chng ti d kin B-52
s t nhp trong trn nh sp ti. Tiu on 76 kh ti b ch nh hng vo
cui t mt cng sa xong. Nh vy, t l sn sng chin u ca b i tn
la H Ni l 100 phn trm. Lc lng cao x c tng cng cc tm,
cc c, c b tr rng khp v dy c. Trn mm pho, b phng, di cnh
bay, cn b chin s phng khng bo v Th hin hang, nh c i gi n
sng. Lc lng cao x, sng my ca dn qun t v H Ni cng c trin
khai thm trn cc nh cao tng, quanh cc trn a tn la, cc lng m kh
nng F-111 c th bay qua.


B i khng qun tin hnh xong vic rt kinh nghim pht hin B-52, cch
tip cn v nh ch. T chc thng tin v h thng s ch huy vng ngoi
c cng c. Theo lnh ca ng ch Tng Tham mu trng, sp ti phi kin
quyt to iu kin cho khng qun lp cng, pht huy sc mnh tng hp ca
c bn binh chng trong Qun chng to nn chin thng to ln hn.

Vo lc na m ti gi in thng xung trung on 261, n v c nhng b
phng n ng pha bc sng Hng. Trong pht ch i trc trn nh ny, ti
mun gp trung on trng Trn Hu To ni mt vi cu chuyn vui c
nghe ci ging ni Qung Nam bo gi cng si ni vi ting ci h hi, thoi
mi ca anh. Ti hi:


- thm mt cha? Liu cn sc chi vi B-52 mt hip na khng? Hip
ny mi l hip quyt nh!


Nhc n Hi ngh thng 10, Trn Hu To phn khi ni:


- i vi chng ti n l nguyn nhn thng li y anh ! Chng ti cha
tng nh B-52, cha tng thy B-52. Hi ngh thng 10 cho chng ti nhn
thy n v ch cho chng ti cch nh n.


Ti nhc Trn Hu To phi ch n hai tiu on 71, 72 mi t Hi Phng
ln phi thuc vi 261 v cn c k hoch ph bin ngay kinh nghim chin u
cho hai tiu on ny. Trn Hu To tm s vi ti:


- nh gic hn 20 nm, cha c lc no c hng nhng gi pht vui
sng, h h nh ln ny.


Ti hon ton thng cm vi nim vui ca anh. nh gic v thng gic l
nim vui ca ngi lnh. Nhng ring anh, trong trn thng ny, nim vui ca anh
c nhn ln gp nhiu ln. Qu hng anh min Nam. By nm qua, B-52
gieo rc bit bao au thng cho ng bo v b con rut tht ca anh, nhng
chng cha b trng tr. Gi y, nghe tin B-52 b bn ri hng lot trn bu tri
H Ni, trong c nhng ngi con qu hng min Nam gp phn, ai m
chng t ho. My ngy qua, tr th cho H Ni, chin s v ng bo min

Nam pht trin th tin cng v ni dy trn ton chin trng, gy cho ch
nhng thit hi to ln.


Trn Hu To cn k vi ti l sut na anh khng c tham gia trn nh
lch s ny. Ch mi u thng, n v anh c lnh chun b hnh qun vo
pha trong nhn nhim v mi. Ngy 14 thng 12, anh v mt s cn b tiu on
c ngh php trc khi ln ng. Anh khng c gia nh min Bc. V con
anh min Nam. Anh v nh b ch Du Keo. Bui sng ngy 18 thng 12, t
nhin anh thy rut gan cn co khng yn. Anh ngh chc l n v c chuyn g
chng? Th l anh chun b ba l sn sng. B ch du ngc nhin v tnh ra cn
nm ngy na anh mi ht php. Anh ch ci l nh n v qu. Khng ng va
chun b xong th ngoi ng c ting ci -t. ng ch li xe ca th trng trung
on ht h, ht hi chy vo bo co:


- Th trng v ngay, nh ang chun b nh nhau to lm. Nghe ni m
nay B-52 s vo nh H Ni.


Th l qun c cho b ch du, anh xch ba l chy ra xe, phng mt mch
v n v. K xong cu chuyn, Trn Hu To kt thc:


- Thng Nch-xn ch chm nh khong mt tun na thi chc l chng ti
ln ng. Tht h va!

*


* *


Ngy 26 thng 12.


Sau 36 gi ngng nh, t 13 gi, ch dng 56 ln chic my bay chin
thut vo nh ngoi vi H Ni v lng sc nh cc trn a tn la. Nm thi
c thi tit xu, tiu on tn la 72 tranh th bn ri mt F-4.

 l mn gio u cho mt trn nh ln. Sau ny, chng ta c bit bn

ch chun b cho trn nh ny ht sc chu o, t m, hn c trn m u
chin dch ngy 18 thng 12.


Ln trc bn chng ch quan vo v kh k thut, nh gi sai i tng
nn chuc phi tht bi thm hi. n lc ny c Lu nm gc v Nh trng
mi tnh ngi ra. Chng hp hnh lin min, cng thng. Nhng b c thng
minh nht ca nc M c tp hp li. Cc ch hng sn xut cc thit b
in t cng c mi n hi kin. Bn tham mu M b u vo rt kinh
nghim, son tho k hoch, quyt lm mt trn sng mi vi i phng
ra hn. Bn k hoch tc chin ca trn nh ny km theo bn s dng lc
lng, mc tiu nh ph c in li trong tp ch Khng qun ca M.


Theo bn k hoch th s lng B-52 M tung ra trng trn ny ln ti 129
chic. Cn theo thng k ca chng ta l 105 chic. D sao cng l trn c mt
B-52 cao nht trong chin dch 12 ngy m.


m 26, lc 18 gi, khi ti bc vo S ch huy th tt c sn sng. ng
ch trc ban trng Nguyn Bc pht lnh cp mt t lc 17 gi 35 pht, ngay
khi nhn c thng bo ca Cc 2: T 18 n 20 gi c 30 n 40 chic B-52
hot ng. Bn ngoi tri rt lnh, nhng khng kh trong cn hm tht m p.


Trn bng n tn hiu, nhng ngn n bt u bt sng, nhp nhy, bo
hiu tt c cc n v trong ton Qun chng sn sng chin u, k c ba
trung on tn la pha Nam.


18 gio 12 pht, bn cng kch hi qun bt u hot ng hng Hi
Phng. m nay B-52 s vo Hi Phng trc chng? Ti bo ng ch s quan
phng hng nhc s on 363 khng c dng tn la nh cng kch,
phi dnh n nh B-52.

18 gio 50 pht, hai tp cng kch hot ng hng ty-nam, vng Mc
Chu, Ha Bnh.


20 gi 33 pht, mt EB-66 hot ng ng Sm Na, nam N Sn.



20 gi 35 pht, mt tp hai chic hot ng hng ng-nam, t ng Rn
n nam ca Vn L.


21 gi 48 pht, hai tp tm chic tim kch, cao by ki-l-mt bay lng t
Lo, Ty Bc, Vnh Yn, Sn Ty, dc theo ng s 6 sang Ha Bnh, vng ln
Ngha L, Ph Th. Rt d dng nhn thy bn ny l bn chn kch v kt hp
th nhiu tiu cc ph kn mt hnh lang di t ty ln ty-bc, cch H Ni
khong 40 n 50 ki-l-mt.


21 gi 57 pht, cc i nhn vng bo v c nhiu tch cc xut hin hng
ty-nam cng hai. Trng phng qun bo L T, trng phng tc chin
L Thanh Cnh, trc ban trng Nguyn Bc chm ch theo di tnh hnh ch
u c chung mt nhn xt l k ch hm nay hot ng khn trng v dn
dp. Tt c u thng nht ch hot ng cc hng khc nhau chnh l nhm
mc ch dn ng cho B-52 vo. Nh vy kh nng B-52 s t nhp cng
mt lc nhiu hng, lm cho ta lng tng trong cch nh. Tnh hung chin
u ny s din ra rt phc tp. Ti trc tip cm my giao nhim v cho s
on 361 phi ch c ba hng nh d kin v nhc nn giao nhim v
chnh cho cc cm ha lc ph trch tng hng b i c th ch ng, linh
hot trong cch nh.


Trn nh m 26 thng 12 din ra ng nh nhn nh ca ta. T 22 gi 5
pht n 22 gi 52 pht, ch dng 105 ln chic B-52 vo 110 ln chic my
bay chin thut h tng ng thi vo nh ba khu vc mt lc. 66 ln chic B-52
vo nh H Ni, 21 ln chic B-52 vo nh Thi Nguyn, 18 ln chic B-52 vo
nh Hi Phng.


m hm Hi Phng bn ri hai B-52. Tiu on tn la 81 trung on 238
bn ri mt my bay B-52 vo hi 22 gi 36 pht. i i 174 pho cao x 100
trung on 252 bn ri mt B-52 vo hi 2 gi 24 pht.


Ti H Ni, cuc chin u din ra c bit si ni. 66 ln chic B-52 chia
nhau cng mt lc t nhp ba hng: ty-nam, ty v ty-bc, ng-bc. Chng
vo hng no cng b nh quyt lit. Bu tri H Ni rc sng nh mt m
hi. Nhng m chy B-52 bng ln nh nhng chic nh chy gia lng tri.
Chung in thoi ro lin hi trong S ch huy. Nhiu nht lucny l in bo

co bn ri B-52 ca s on 361. c bit phn khi l tin ca B t lnh Th

cho bit c hai chic B-52 ri ngay ti H Ni, mt chic ca hng n ung
Tng Mai, mt chic x nh Cng ngay pha sau sn bay Bch Mai. Ti bo
ng ch L T cho tr l n ngay hai a im ny thu thp ti liu ca bn
gic li. Tht l mt m chin u si ni, ho hng. Ch trong vng 18 pht, t
22 gi 29 pht n 22 gi 47 pht, b i tn la H Ni lin tip bn ri nm
my bay B-52, c bn chic ri ti ch. y l mt trn nh tiu dit, t hiu
sut chin u cao, lm cho m c gng cao nht ca bn khng qun chin
lc M tr thnh m hi hng nht i vi chng. Cng trong m ny, trong
thi gian ngn ngi cha y mt ting ng h ca t nh, b i cao x
Qun khu Vit Bc cng c cng nhn bn ri mt B-52.


Nh vy l trong m 26 thng 12 nm 1972, tm chic B-52 b dit, tr
thnh m b thit hi ln nht trong cuc tp kch 12 ngy m ca k th. T l
sut sot tm phn trm B-52 b dit trong mt trn nh l mt n nng n c
tnh cht quyt nh, chng nhng lm suy sp tinh thn v ch ca bn khng
qun chin lc M m c Nh trng v Lu nm gc cng khng ng ti. Trn
nh mang y tnh cht mt trn then cht. Sau trn ny, kt kc ca chin
dch c nh on. B qut mt n ay, ch nh khng th gng dy
c na cho n ngy b nh bi hon ton.

BY


CHIC B-52 CUI CNG


Nh li nhng ngy chin u si ng ho hng ca trn in Bin Ph trn
khng nm y, ti khng th no qun mt hnh nh kh c bit thng din ra
S ch huy Qun chng. l, c mi bui sng, cn b chin s li xm quanh
chic i bn dn ca ng ch trc ban chnh tr ch nghe v nghe mt cch
say sa bi x lun ca bo Nhn dn. Nhng bi x lun nh c la bn
trong, thp sng nim tin, thi bng lng t ho, tip thm sc mnh cho ng
bo v chin s c nc vn ln, tip tc lp nhng chin cng to ln hn na.
Do , nhiu ng ch cn b ni, sau mt m nh gic cng thng, mt
nhc, tng nh khng nhc ni mnh dy, nhng nghe nhng bi x lun ca
bo ng qua ging c c sc truyn cm c bit ca ngi pht thanh li nh
c tip thm sc mnh, nh c chp thm i cnh bay ln.


Sau ny ti c bit, trong nhng ngy cui thng 12 , khng ch S ch

huy Qun chng m cc trn a tn la, cao x, ra-a, khng qun cng u
din ra cnh ch n nghe x lun ca ng.


L ngi ch huy b i, ti thy phi cm n bo ng v nhng bi x lun
. C th c chng khi ti mun ni rng, chnh nhng bi x lun gp
phn xng ng ca mnh vo chin thng 12 ngy m lch s.


m 27 thng 12, trn ng vo S ch huy, ti dng li mt lc ca hang,
a mt nhn v H Ni. Ti c hnh dung di vng sng k diu ca H Ni,
u l ph Khm Thin. m qua nghe tin ch nh Khm Thin v sng nay
nghe ng ch tr l qun bo k li, Khm Thin nt tan hoang bi nhiu
vt bom B-52 ri thm sut dc khu ph, ti thy bn thn c ngi. Tuy vn bit
Nch-xn l con ngi tn bo, nhng ti vn khng th ngh rng ng ta li c
nhng hnh ng in cung, d man, hy dit dn thng n mc nh th.


Khm thin lm ti bn thn cn v c mt k nim su sc ca i ti.
Cui nm 1943, bn mt thm H Ni m mt cuc truy lng ng din cng sn.
Ch ca ti ph Lng Yn b l, buc ti phi chuyn n nh mt c s
hai ngi th giy giu lng yu nc ph Khm Thin. Cc anh khng
qun nguy him cho ti nng nu hng thng tri. By gi, ngi nh lp xp,
cht chi ca cc anh c cn khng?


Trc khi bc vo trn nh, khng kh trong cn hm S ch huy bao gi
cng si ni, rm r, vi nhiu ngun tin mi nht. T cn hm ny, qua thong
bo ca c quan chin lc, chng ti c th bit c B-52 ct cnh U-ta-pao
cch y hng nghn ki-l-mt v c Gu-am, cch y gn na vn ki-l-mt.
Chnh bng mt mnh, ngay trn bng tiu , t cn hm ny, chng ti c th
nhn thy B-52 ang bay trn vng tri sng M Kng, trn vng tri ng
Nng. T y, lnh bo ng B-52 c pht i khp min Bc. V cng t y
pht i tin vui mi ngi hng mong i: B-52 b bn ri.

Ti mong rng, mai sau cn hm ny s tr thnh mt bo tng qu bu ca
dn tc ta, Bo tng nh thng B-52. Cc th h mai sau s tm n y nh
tm v mt ct mc lch s quan trng ca t nc. T nh cao chin thng ny,
bc ngot ca cuc khng chin chng M, cu nc bt u.


Mt iu may mn ln cho khu bo tng tng lai ny l Bc H knh yu

c ln n y. l mt ngy ma h nm 1966. Bc n y sut mt ngy

suy ngm, chun b vit li hch lch s: Khng c g qu hn c lp, t do.


Tin mi nht c mi ngi bn lun ht sc si ni sng nay l s phn
bn chic B-52 ri ti ch m qua. Hai chic ri Tng Mai v nh Cng th
r. Cn hai chic na, mt chic ri Sn La, mt chic ri o Kh.


Nhc n chuyn my bay ri ti ch, ti nu kin vi cc ng ch trong S
ch huy:


- Thi Gin-xn, chng ta c xc my bay M ri ngay trong ni thnh.
Nhng l cng kch. Hm qua B-52 ri Tng Mai, nh Cng, tuy
cng thuc t H Ni nhng cng vn cn hi xa. m nay, nu chng ta vt c
c B-52 xung ngay trung tm thnh ph th mi tht tuyt vi.


*


* *


m nay, m th mi ca cuc ng u lch s, chng ta vn cn sung
sc. Ring mt trn chnh H Ni, tr tiu on 86 b cng kch ch nh hng
hi 11 gi tra nay, cn tt c cc tiu on u sn sng chin u. Sau trn
nh ln m 26 thng 12, m nay s lng n vn cn kh di do.


Ti hi ng ch trc ban k thut:


- n d tr ca H Ni cn bao nhiu?


- Bo co! ba tiu on k thut cn hn 100 qu, tuyn hai c th sn
sng tip n cho trn a ngay 48 qu.

Ti bit l mt c gng ln ca cng tc bo m. C th ni l s n

lc vt bc cha tng thy ca cc ng ch hu cn, k thut.


m 27, ch dng tt c 54 ln chic B-52, c 66 ln chic khng qun chin
thut ym h, tp trung nh li cc khu vc ng Anh, Yn Vin, Bch Mai, Vn
in, Khuyn Lng, a Phc. Trn nh bt u t lc 22 gi 30 pht n 23
gi 30 pht. Xen k gia thi gian hot ng ca B-52 c 17 ln chic F-111 thay
nhau vo nh ph. Cng thi gian , my bay hi qun vo nh ph khu vc
Hi Phng.

m nay, theo phng n nh ch c B Tng tham mu thng qua,
B T lnh Qun chng quyt tm cho khng qun ct cnh nh ch vng
ngoi. Nh c dn ng tt, bin i Phm Tun ct cnh v bn ri B-52.
y l chic B-52 u tin b b i khng qun nhn dn Vit Nam bn ri.


B i tn la H Ni tip tc pht huy kh th chin thng ca trn nh m
26, vi 32 qu n bn ri bn B-52, c hai chic ri ti ch. Mt chic do tiu
on 94 bn ri ti Qu V, H Bc, mt chic do tiu on 72 bn ri ngay ti
ng Hong Hoa Thm, H Ni. Khng th no qun c nhng giy pht si
ng trong cn hm S ch huy lc . Nu nh c nhng nim vui n nght
th, c nhng giy pht sung sng n bng hong th chnh l lc ny y.


u tin nghe S on 361 bo co B-52 ri Hong Hoa Thm, ti bo
ng ch trc ban tc chin hi cho r l Hong Hoa Thm tnh no, v ti nh
c mt khu rng Vit Bc cng c ci tn l Hong Hoa Thm. ng ch trc
ban bo co nh reo to ln cho tt c mi ngi cng nghe:


- Bo co th trng, l ng Hong Hoa Thm H Ni!


Tnh cm con ngi c lc tht k l. Khi th c mong n chy bng, mong
ngy mong m, nhng khi ci iu hng c mong y n th li khng mun
tin. Tm trng ca ti lc tht ging tm trng nm 1967 chin trng Vnh
Linh, khi c tin tiu on 84 bn ri chic B-52 u tin, c bng hong, na
tin na ng. V cng nh nm 1967, ti li trc tip cm my hi li cc ng ch
361. ng ch Trn Nhn, Ph t lnh, vn l mt ngi trm tnh, cng ni nh
reo ln trong my:


- Bo co Ph t lnh, ng tht l n ri ng Hong Hoa Thm ri. Xc
n cn ri l t xung c vn Bch Tho, vo c lng Ngc H


Sung sng qu, tri tim ti nh c bn tay ai bp cht v ni chn tc sau
gy, mt cm gic rm ran c chy lan khp da u. ng trm phn trm l B52 ri ngay trong lng H Ni.


i! S kin v i m ngy mai y s theo ln sng in truyn i khp th
gii, nghn nm u d c mt ln. Mnh t c n nhn nim vinh quang ,
trn hnh tinh mnhg mng ny, ch c Th anh hng ca chng ta, Th
ca phm gi con ngi.


Mun ngn ln cm n cc chin s anh hng nh gii, thng ln cho
chng ta c c nim vui hm nay. y chnh l chic B-52 b bn ri ti ch
cui cng trn bu tri H Ni. Sau trn ny, bn khng qun chin lc M
lm vo cnh th cng, lc kit. Ngy hm sau, 28 thng 12, Nch-xn li gi
cng hm cho Chnh ph ta xin ni li Hi ngh Pa-ri bn vic k kt.

Th l ch trong vng mi ngy, M ba ln gi cng hm cho ta. Ln u,
ngy 18 thng 12 li l lo xc. Ln th hai, ngy 22 thng 12, tuy cn ra v
cng nhng cng nng th. Cn ln ny th r rng l cu xin. Ta ang th
mnh, th thng, nhng ta y thin ch v chng ta bao gi cng mong mun
ha bnh. Chnh ph ta chp nhn li yu cu cu h v hn gp ti Pa-ri ngy 8
thng 1 nm 1973 vi iu kin l phi lp tc tr li nguyn trng trc ngy 18
thng 12 nm 1972.


ng 7 gi sng ngy 30 thng 12 nm 1972, M buc phi tuyn b ngng
nm bom, chm dt ci m sau ny th gii phng Ty gi l Tn thm kch
Lai-n bch-c 2.


Lai-n bch-c 2 c dch ra l Ngi cu tr chnh sch 2 bt u t
ngy 18 thng 12 v kt thc ngy 30 thng 12 nm 1972. K cng bun ci
cho Hoa K, mang bom n i git ngi m li t ra nhng ci tn tht hay
hm. Nhng c th v kh no c th cu tr c chnh sch xm lc phi
ngha ca h. Thi i ngy nay u phi l thi i vo sc mnh ri mun
lm g th lm nh thng con ch bi B-52 ca M, dn tc Vit Nam nu

cho nhn loi tin b mt bi hc su sc rng cc dn tc c th nh thng mi

k th d chng c v kh ti tn n my, nu nh chng ta c lng dng cm v
tr thng minh, c mc ch chin u chnh ngha ph hp vi xu th ca thi
i.


Thi im ny l ma xun nm 1973.


Nhng ngi sng H Ni vo nhng nm u ca thp k by mi s
khng th no qun c ma xun ny, ma xun sau chin thng B-52. Mt
ma xun trn y nim vui v phi phi t ho.


Trong nhng ngy ny, ngi H Ni i u, u, gp nhau l nhc n B52, k chuyn chin thng B-52. Ai cng c chung ngh l chin thng B-52
lm cho ma xun nm nay n sm. Ngay t sng mng mt Tt Dng lch, c
H Ni rc r c hoa. Hoa Ngc H nm nay c thm xc B-52 ti bn nn
hnh nh cng thm ti, thm p. Tm lch treo c hnh c gi Ngc H ti
hoa bn xc B-52 tr thnh mt hng c nhiu ngi a thch. Ai cng mun
c mt t lch nh vy treo nh mnh, ch v mt iu n gin l trong tm lch
c xc chic B-52.


C nc dnh cho b i phng khng - khng qun, c bit l b i tn
la nhng tnh cm thm thit nht. Bi ai cng bit trong chin thng hin hch
va qua, b i tn la gp phn xut sc. Trong tng s 34 my bay B-52 b
bn ri trong 12 ngy m lch s, b i tn la bn ri 30 chic, trong
ring b i tn la bn ri 25 chic. Trong tng s 68 chic B-52 b qun v dn
ta bn ri, b i tn la bn ri tt c 61 chic, trong c 16 chic ri ti
ch.


ng v Nh nc dnh cho b i phng khng - khng qun nhng
phn thng cao qu. Binh chng Ra-a, S on 361 c tng thng Hun
chng Qun cng. c bit Binh chng Tn la, Binh chng u tin ca qun
i ta c tng thng danh hiu Anh hng lc lng v trang nhn dn.

Vi tm lng thng yu, quan tm c bit, mc d tui cao, sc yu, Bc
Tn vn n tn trn a tiu on 77 thm hi v ng vin cn b, chin s
tn la. Chng ti mun n Bc S ch huy Qun chng (lc ny chuyn
v ni thnh H Ni) bc phi i xa vt v, nhng Bc nht nh i xung

trn a. Hm y, gia ngy mng mt Tt, nng vng rc r, m p, ti v anh

Mu n Bc. Bc Tn rt vui, bt tay khp lt kp chin u v ni chuyn kh
lu vi b i. Cc ng ch i theo Bc Tn cho bit, lu lm, Bc Tn mi c
dp i xa v ni chuyn lu nh th. Bc cn ln c xe iu khin xem cc chin
s thao tc v tn mt nhn mn hin sng. Chc Bc mun bit cc chu chin
s tn la yu qu ca Bc chin u nh th no m bn ri c nhiu B52 nh th.


Nm , Bc Tn yu lm. Ti phi Bc i tng bc n trn a. nhn
Bc Tn ng di tri Xun nng m, ti mt trn a cn ngn ngang t v
nhng trn nh c lit ca k th, lng ti xit bao xc ng. Ngi lnh thy tn
knh ny vt bit bao sng gi ca cuc i 53 nm sau ngy ko c
phn chin trn bin Hc Hi, n thm mt trn a nh B-52 kin cng nht
ca Th . Chc hn khi hnh ng nh vy bo v Cch mng thng Mi,
thnh qu u tin ca nhn dn lao ng trn ton th gii, Bc khng ngh rng
vic lm c lin quan cht ch n nhng trn thng ln trn bu tri ca T
quc ta hm nay. Nhng b phng ny, nhng qu n ny, nhng kh ti ny,
chnh chng ta nhn c t qu hng ca Cch mng thng Mi v i,
t tm lng b bn sng ngi tinh thn quc t cao c.


Trung tm s kin ma xun nm 1973 H Ni l bi xc B-52 vn Bch
Tho. Hng chc vn ngi ko v y chim ngng chin cng lng ly
c mt khng hai trong lch s chng ngoi xm ca dn tc ta. Sut my ngy
Tt, ngi ko v y nh try hi. Khng ch c ngi H Ni, m ng bo t
cc a phng xa xi cng ko v. Khng ch c ng bo ta, m cn rt ng
khch nc ngoi. Nhng ngi t khp bn bin nm chu, tng lo lng cho ta,
tng ng h ta, nay n chia vui chin thng vi chng ta. H n c chnh
mt trng thy con ngoo p B-52, thn tng ca khng lc Hoa K phi
xc mt cch thm hi di chn ngi H Ni nh th no. Th ra quc M
khng c g ng s! H lm sng, nhiu tin, nhng hon ton c th b nh
bi. S khng nh l ng gp ln lao ca dn tc ta, v chin cng nh
thng B-52 ln ny l mt minh chng hng hn.


Mt ngy vo dp sau Tt, ti ha vo dng ngi ng o i xem xc B-52.
i vi ti, l mt ngy vui vi bit bao n tng p . Chung quanh ti l
nhng gng mt phi phi t ho. Ngi ta ni, sau chin thng B-52, gng
mt Vit Nam ta p ln gp nhiu ln. Nhng c gi, em b, nhng ch ph n,
nhng chng trai v c gi tt c bc i, chen nhau nh trong mt ngy hi.
Mi ngi trong h l mt chin s trong ci tp th v i Vit Nam anh hng.
Cng vi on ngi i chm bc, ti n trc bi xc B-52. Ci oai

phong ca khng lc Hoa K c phi ra thnh mt ng ngn ngang nhng

mnh xc kim loi mang nhn hiu M, c nhng dy thng Vit Nam ging nu
xung quanh nh mt ci chung th tm thi. Mt tm bin c vit vi, nhng
r rng, gii thiu cho ngi xem bit 12 ngy m lin tc chin u, H Ni
bn tan xc 25 B-52 ca gic M.

Ri bi xc B-52, ti li ha theo dng ngi i vo lng hoa Ngc H - Hu
Tip. Ti y, ti c thy mt hnh nh tht p: mt cnh hoa n bung t
trong ng xc B-52. Trn th gii ny, c cnh no p hn th?


Cng ti lng hoa Ngc H, ti bt gp mt hnh nh kh qun khc. l
ngi nh mt ng c b xc B-52 ri xung lm s tan tnh. Ngi nh i vi
mt gia nh u phi chuyn nh. i khi n l c mt cuc i tn to sm
hm. Nhng ng trc ngi nh ca mnh, nt mt ng c li c ti nh
hoa. Hn th na, ng c tr thnh ngi thuyt minh ci trn thng tuyt vi
m 27 thng 12 nm 1972 y. Ht on ny, on khc n, ng c c thuyt
minh khng bit mt. Cu kt thc ca ng c bao gi cng l: B i tn la ta
lm sao m nh gii th! N bay tn chn tng my m vn vt c n xung tn
y c!.


Khi ti tr ra th gn tra. Dng ngi chi xun xem xc B-52 vn c
ng vui, tp np. ang trin min trong nhng suy ngh p, tri tim ti bng
nh au tht li khi cht thy y, trong sc xun rc r thong hin mt vi
vnh khn trng. c chin thng ny, bit bao nhiu ngi ng xung. Ti
bng ngh n bit bao ng i ca mnh vin vin t gi cuc i, khng
c hng nim vui ln, nim t ho ln ca dn tc hm nay. T quc v
nhn dn s i i ghi nh cng lao ca ng bo, ng ch, ca cc chin s
anh hng. Mong rng ri y mt tng i chin thng B-52 s c dng ln
trn mnh t H Ni anh hng, mt tng i b th, xng ng vi tm vc
ca mt chin cng hin hch.


Trn ng i v, i qua nh Bc, ti dng li nhn v t nhin nc mt ti
a ra, nghn ngo, xc ng. Bc i! Chng con hon thnh nhim v Bc
giao cho. Cu Bc thng hi khi thm b i phng khng nh ri B-52
cha, nay xin tha vi Bc chng con nh thng B-52 ca gic M, thng
rt oanh lit. Xc B-52 ri cch nh Bc cha y mt trm mt. Chin thng B52 gp phn cng qun v dn min Nam bt quc M phi k Hip nh Pa-ri,
chu rt ht qun M v qun ch hu ra khi nc ta. Theo chn Bc, di ngn
c trm trn, trm thng ca Bc, cc lc lng v trang nhn dn Vit Nam
thc hin thng li di chc thing ling ca Ngi: Nc ta s c vinh d l mt

nc nh m anh dng nh thng hai quc to - l Php v M.

Tha bc, chng con quyt tip tc nm chc tay sng, cng nhn dn c
nc nng cao cnh gic khng mt k th no c th lm vn c bu tri
yn tnh v thing ling ni Bc ang nm.


HT