nguyn khc minh

Ban Qun l di tch

danh thng Cn Sn Kip Bc

am To Bc u l hai v
thn rt quen thuc trong
i sng tm linh ca ngi
Trung Quc v Vit Nam. y l hai v
thn lc no cng chu hu bn cnh
Ngc Hong Thng , gim st chng
sinh, c chc trch gii ch, din th, h
mnh, ban tc lc cho nhng ngi lm
nhiu vic thin v trng pht, gim
tui th, gy tt ch cho nhng ai lm
iu c. Chnh v th vic tn th thn
Nam To v Bc u rt ph bin
Trung Quc v Vit Nam.

I. Quan nim ca ngi Trung

Quc v Nam To Bc u
T rt ra xa ngi Trung Quc
sng bi tinh thn (cc v sao) v khng
ngng khm ph v tr. Nh vy Trung
Quc c nn thin vn hc pht trin vo
loi sm nht th gii. H pht hin cc
sao Thi Tu, Bc Cc, T Vi, Bc u,
Nam u (Nam To)... Cc sao ny nm
bu tri phng Bc pha trn ca dy
Cn Lun, quyt nh s vn hnh ca

Nghin cu Trung Quc s 2(102) 2010

tri t, chia m dng, nh ng hnh,

chia bn ma.
Chm Bc u gm cc sao:
1) Thin Khu tinh Dng minh
Tham Lang tinh qun
2) Thin Ton tinh - m tinh C
Mn tinh qun
3) Thin C tinh Chn nhn Lc
Tn tinh qun
4) Thin Quyn tinh Huyn minh
Vn Khc tinh qun
5) Thin Hy tinh - n nguyn Lim
Trinh tinh qun
6) Khai Dng tinh Bc cc V
Khc tinh qun
7) Dao Quang tinh Thin xung
Ph Qun tinh qun
By sao ny ca Bc u sp xp
theo hnh chic u nhn thy v ban
m. Cc nh thn hc gi n l Tht
cung, Tht ty, Tht chnh.
Chm Nam u gm cc sao:
1) Thin Ph tinh T mnh trn
quc tinh qun

75

nguyn khc minh

2) Thin Tng tinh T lc trn

nhc tinh qun

u th c th c cu thot. Hai v
thng nh c di gc du c th.

3) Thin Lng tinh Din th bo

mnh tinh qun

Nghe li thy tng, Nhan Siu sm

mt mm tht hu v mt v ru a
ln ni. n gc du qu nhin thy hai
v ang ngi say sa nh c. Nhan Siu
lng l t ru tht xung, rt ra hai
bt ri ng np vo gc du.

4) Thin ng tinh - ch ton bo

minh tinh qun
5) Thin Khu tinh - ch vn
xng tinh qun
6) Thin C tinh Thng sinh
gim b tinh qun
Su sao ny ca chm sao Nam u
xp thnh hnh chic mi mc ru, v
tr i din vi chm sao Bc u nn
gi Nam u.
T rt xa xa ngi Trung Quc
sng phng tinh t, thn cch ha tinh t.
T M Thin vit: Bc u l c xe ca
Thng , vn hnh trung ng m
ch ng t phng, phn chia m dng,
kin lp t thi, nh ng hnh...
Khi o gio ra i th thn Nam
To, Bc u cng c coi trng. Nam
To l dng, cnh tay tri ca Ngc
Hong, Bc u l m, cch tay phi
ca Ngc Hong. Hai v nm s sinh t,
tc lc, tai ch ca Thin nh.
Truyn rng nc Ngy thi Tam
Quc c ngi rt gii xem tng tn l
Qun L. Mt hm xem cho Nhan Siu
bng ng ku ln: Tht ng thng!.
Nhan Siu mi mi chn tui li p
trai v thng minh. Khi nghe thy tng
than tic nh th cu ht hong v xin
cha m bin l n nh thy tng xem
thc h th no.
Thy tng ni: Nhan Siu khng bao
lu na s b cht. Ch cn cch bin
ru tht n cu hai v Nam To v Bc

76

Mi nh c li thy mi thm ca
ru tht hai v c th ung ht v ru
v n ht mm tht.
Lc ny thn Bc u pht hin
Nhan Siu ang ng np vo gc du
lin qut:
Tn kia sao li ng y cn tr vic
chi c ca chng ta.
Nhan Siu sp ly khng ni cu no.
Thn Nam To on bit Nhan Siu
mun cu xin iu g nn ni
Va ri chng ta n tht ung ru
ca chng trai ny vy nn cn tra li s
sinh t xem th no.
Khi xem s sch, Nam To thy
chng trai ch sng (thp cu nin) 19
nm, th ri Nam To ly bt sa thnh
(cu thp nin ) chn mi nm.
Nhan Siu rt mng khu u ly t
ra v.
Sau Nhan Siu qu nhin sng n
90 tui. T ngi ta tin rng Nam
To ch sinh, Bc u ch t.
ng hu bn phi Ngc Hong
Thng l Bc u. Thn Bc u
bao gi cng i song song vi thn Nam
To. Thn Bc u l t mnh thn,
trng coi vic sng cht, th yu, bn

Nghin cu Trung Quc s 2(102) 2010

ph, ha phc, tc lc ca nhn gian,

gii tr mi tai ch ca con ngi.
Trong dn gian vn truyn tng:
Bnh Tin tr thnh Bnh T
Cy nh Bc u Tinh Qun.
T rt xa xa c ngi tn gi l
Bnh Tin. S tri ch cho ng sng 50
tui. Mt hm bng c thy tng ch
vo ng m ni: Ngi ch sng c chc
ngy na thi c g hy n ung tha
thch ch ngy v th gii bn kia.
Bnh Tin v cng s hi nn i cu
cng khp ni. Ti n Tam Quan
(Thin quan, a quan, Thy quan),
Bnh Tin c o Hoa tin ch bo:
y chnh l ngi n m Thin Quan
(Bc u) thng xuyn trc ging. Vo
tit Trung Nguyn (15 thng 7), ng hy
cu khn thn ti y, ta s gip ng.
Mun vy ng phi n chay, lm iu
thin, cu gip ngi ngho kh.
Bnh Tin nghe li o Hoa tin em
ht ca ci gia sn chia cho mi ngi,
t mnh i khp mi ni cu o thn
linh. m ngy 15 thng 7 theo li cn
dn ca o Hoa tin Bnh Tin sm
sa l vt n n Tam Quan cu o.
ng canh ba mt lung gi lnh ni
ln, Bnh Tin bng thy trn in c
chn v thn tin. Bng mt v ni:
Bnh Tin! chng ta xt thy ngi l
ngi trung hu tht th lun lm iu
thin. Hn na ngi li c o Hoa
tin c lm chng cho mi hnh vi tch
thin. Nay chng ta i tn cho ngi l
Bnh T, cho sng thm 800 nm, vo

Nghin cu Trung Quc s 2(102) 2010

ngy 3 v ngy 27 hng thng phi trai

gii thnh tm l bi thn Bc u.
T mi c cu sng ngang Bnh
T v c tc l thn Bc u vo ngy 3
v ngy 7 hng thng.
II. Quan nim ca ngi Vit
Nam v Nam To Bc u
Trc tin v mt t ng th ngi
Vit thng gi l Nam To Bc u
ch khng gi Bc u Nam u nh
ngi Trung Quc. Trong cc kinh sch
i khi vit l Nam u, Bc u. Cn
chc nng ca thn Nam To vn l
nm vn mnh th yu hng vong ca
vua cha, tc lc ca T tng, bch
quan, sinh tn v khoa c ca nhn
gian. Chc nng ca thn Bc u vn
l nm vn mnh sng cht, th yu,
bn ph, tc lc ca nhn gian, gii ch
tr tai cho con ngi.
Chnh do quyn nng ca thn Nam
To v Bc u nh vy nn vic tn
sng hai v rt ph bin trn t nc
ta. Hin cc cha, ph ca Vit Nam u
t hu ht tng Ngc Hong Thng
. Bn tri Ngc Hong t tng Nam
To, bn phi t tng Bc u. Cn
n th ring hai v Nam To v Bc
u c xy dng x Hng o
huyn Ch Linh tnh Hi Dng. n
th Nam To trn ni Dc Sn bn tri
n Kip Bc. n th Bc u trn ni
Vn Kip bn phi n Kip Bc.
Truyn thuyt v vic xy dng hai
ngi n ny nh sau:

77

nguyn khc minh

X Dng Sn tip gip vi x Vn

Kip, huyn Phng Nhn, t ny nh
con rng chy di t u ni xung nh
chic bnh phong. Hai bn ni ln hai
ngn ni. Mt ngn x Dc Sn.
Tng truyn trn ni c ngi cha, mt
lo nhn sng , c th on c
phc ha rt chnh xc, dn cc vng
n xem ng nh chy hi. Sau khng
bit ng i u, ch thy trn vch tng
rng: Nam To ln in Linh Tiu.
Dn a phng bn lp n th ti
v t tn l ni Nam To.
Mt ngn ni x Vn Kip, tc
truyn c mt thng nhn i lm n,
ban m n chn ni bng nghe thy
ting mt i nhn thuyt ging v
thin c, th yu ca nhn gian. Khi tri
sng bng thy gi t Ty Bc thi li,
my lnh t hi, thp thong di chn
ni c mt i nhn i tinh quan, mc
o , ci xe my bay ln tri. Ngy
hm sau thng nhn k li s vic,
dn a phng bn lp n th trn ni
v t tn l ni Bc u. Ni Bc u
ng i din vi ni Nam To, gia c
ni Nn Sn. Nhn v pha trc c sng
Thin c un quanh hnh ch t. Tn
tht nh Trn l Hng o i Vng
Trn Quc Tun lp hoa vin t ny,
ng bt Phm Nhan h Nguyn v M

ly chiu c mang v, bnh nhn nm

ln th s khi bnh. Dn chng xa gn
n n thp hng cng l rt ng,
n nay tc l ny vn cn.

Nhn xt
1. Nam To v Bc u u l cc
chm sao vng tri pha Bc l sao
Bc u v sao u (sao u Khi) ca
Nh thp bt t. Sau ny c thn cch
ha tr thnh th gi ca Ngc Hong
Thng , qun th yu, ha phc,
khoa c, tc lc ca Thin nh v trn
gian.
2. Vic th thn Nam To v thn
Bc u Vit Nam lun gn lin vi
th Pht v th Mu. Pht l tn gio
chnh ca Vit Nam t xa n nay.
Mu l tn ngng dn gian rt ph bin
t nc ta. Cc lng x Vit Nam u
c nh, cha. c cha l c ph th
Mu. M cha v ph u c tng th
Ngc Hong Thng v th gi l
thn Nam To v thn Bc u. V vy
thn Nam To v Bc u c th
hu ht cc cha, ph ca Vit Nam.
Hai v thn Nam To v Bc u rt
c sng thng bi ai cng mun
mnh khe, trng th, t, lm
quan, bng cao lc hu. Ngy nay vic
th phng hai v thn Nam To v Bc
u vn nh xa.

Nhi sng Bch ng, v sau dn lp

n th ngay ti th cng, nay
t tn Bc in (Kip Bc in). Tc
truyn, n b c bnh khng sinh n
c th gi l bnh Phm Nhan, thng
n n th cu o, em chiu mi i

78

ch thch:
Trch dch trong sch Ch Linh huyn s
tch k hiu A1384 Th vin Vin Nghin
cu Hn Nm.

Nghin cu Trung Quc s 2(102) 2010