B X Y D N G

G I O TRNH KHUNG D O T O

AN TON LAO DNG - V SINH LAO NG

TRONG NGNH XY DNG

UYN
LI U

sssT"

NH XUT BN XY DNG

B X Y DNG

G I O TRNH KH U N G O T O

AN TON LAO DNG - V SINH LAO NG

TRONG NGNH XY DNG

(Ti bn)

NH XUT BN XY DNG
H NI - 2012

LI NI U

Chng trnh Quc gia v Bo h lao ng, A n ton lao ng, V sinh lao ng c
Th tng Chnh ph ph duyt theo Quyt nh s'2 3 3 /2 0 0 6 /Q-TTg (18/10/2006).
trin khai su rng chng trinh quc gia ny, gip cc trng i hc, Cao ng, Trung
hc ngh, cc C s o to hun luyn cho sinh vin, son gio trnh, gio n v A n ton
lao ng - V sinh lao ng va m bo ni dung theo quy nh ca php lut hin hnh,
va ph hp VI thc tin ca c s. Ngoi ra, gio trnh ny gip cho ngi s sng lao
ng, ngi lao ng t ci thin iu kin lao ng, xy dng c cc m hnh qun l An
luu.. - V sinh lao ng trong n v.
N i a u i g gio trnh cn c vo cc vn bn quy phm , php lut hin hnh n h
Thng t lu n tch s 1 4 /1 9 9 8 /T T L T - B L T B X H -B Y T TL L V N ngy 31110/1998
ca lin tch B Lao ng

Thng binh u X hi; B Y t; Tng Lin on lao ng

Vit N am ; Thng t su 3 7 120051TT-BL TBXH ngy 2 9 /1 2 /2 0 0 5 , Hng dn h thng

qun l A n ton - V sinh lao ,: (OSH-M S); Phng php t ci thin iu kin lao
ng W ISE (Work Im provem ent in S m a ll Enterprises) v cc Quy phm , Tiu chun v
A n ton lao ng, V sinh lao ng ca ngnh X y dng bin son.
Gio trnh c nhm chuyn gia c nhiu kin thc, kin h nghim v A n ton lao
ng, V sinh lao ng bin son, cng vi s gip do
hun luyn A n ton

V sinh lao ng

chuyn mn ca Trung tm

Cc A n ton lao ng, A Lau ng Thng

binh v X hi; Khoa Bo h lao ng - Trng i hc Cng on; Vin nghin cu

Khoa hc Bo h lao ng Tng lin on lao ng Vit N am , kt hp vi s gip
ca rt nhiu chuyn gia v A n ton lao ng, V sinh lao ng ti cc B, N gnh, V,
Vin, Hi, T h a n h tra Lao ng v mt s a phng, doanh nghip. Qu trnh bin
son, nhm chuyn gia cng tham kho, trch dn ni dung ti liu, sch v A n ton
lao ng, V sin h lao ng ca cc tc gi (ghi trong ti liu tham kho).
N i dung cun gio trnh gm ba phn:

Phn th nht: Nhng vn chung v h thng vn bn php lut vBHL

Phn th hai: K thut An ton lao ng trong ngnh xy dng
Phn th ba: V sinh lao ng trong ngnh xy dng
Ni dung tng chng, mc, cp c th tng vn lin quan. Tu yu cu ca
ngnh hc (i hc, cao ng hay trung hc ngh) m ngi c c th s dng ni dung
ca cc chng, mc cho ph hp vi cng v nhng vn cn quan tm.
gio trnh ngy mt tt hn, st vi thc t hn chng ti m ong nhn c nhiu
kin ng gp ca cc chuyn gia v cc c quan qun l trung ng v a phng.

DANH MC NHNG T VIT TT

AT

An ton

ATL

An ton lao ng

AT-VSL

An ton - v sinh lao ng

ATVSV

An ton v sinh vin

BHL

Bo h lao ng

BNN

Bnh ngh nghip

BYT
DN
DNVVN

B Y t

KL

iu kin lao ng
T chc lao ng quc t

ILO
LB
LTBXH
NSDL

Doanh nghip
Doanh nghip va v nh

Lin b
Lao ng thng binh v x hi
Ngi s dng lao ng

NL

Ngi lao ng

sx

Sn xut

SXKD

Sn xut kinh doanh

TNL

Tai nn lao ng

TLLVN

Tng Lin on lao ng Vit Nam

VSL

V sinh lao ng

VLNCN

Vt liu n cng nghip

XD

Xy dng

Phn th nht

NHNG VN CHUNG V H THNG VN BN PHP LUT V BHL

Chng 1

KHI NIM, NI DUNG CA

CNG TC BO H LAO NG
1.1. KHI NIM, PHM VI i TNG CA CNG TC BHL
1.1.1. Khi nim v BHL
BHL l mt h thng ng b cc ch trng, chnh sch, lut php, cc
bin php v t chc, kinh t - x hi v khoa hc cng ngh ci tin KL
nhm bo v sc kho v tnh mng ca con ngi trong lao ng, nng cao
nng sut, cht lng sn phm, bo v mi trng lao ng ni ring v mi
trng sinh thi ni chung, gp phn vo vic ci thin i sng vt cht v tinh
thn ca NL.
T khi nim trn c th thy r mc ch, ngha v mt chnh tr, kinh t x hi v tnh cht ca cng tc BHL. Tnh php l, tnh khoa hc, tnh qun
chng ca cng tc BHL lun gn b mt thit vi nhau v ni dung ca cng
tc BHL nht thit phi th hin y cc tnh cht nu trn.
1.1.2. Mc ch BHL
Mc ch BHL l bo m cho mi NL nhng iu kin lm vic AT, v
sinh, thun li v tin nghi nht, khng ngng nng cao nng sut lao ng, to
nn mt cuc sng hnh phc cho mi NL, gp phn vo vic bo v v pht
trin bn vng ngun nhn lc lao ng. Nhm tho mn nhng nhu cu ngy
cng tng ca con ngi, m trc ht l ca chnh NL. cng chnh l
chnh sch u t cho chin lc pht trin kinh t, x hi, l mt trong nhng
chnh sch kinh t - x hi ca ng v Nh nc trong s nghip cng nghip
ho, hin i ho t nc.
Vy chnh sch BHL chnh l nhng ch trng, quyt nh, quy nh,
hng dn nhm th ch ho, c th ho quan im, ng li ca ng v
cng tc BHL. Cc quy nh ca cng tc BHL nhm:
m bo cho NL k c ngi hc ngh c lm vic trong iu kin
AT, v sinh khng b TNL, khng b BNN; khng phn bit NL chn tay
hay lao ng tr c; khng phn bit NL lm vic trong cc c quan, DN ca
Nh nc hay NL lm vic cc thnh phn kinh t khc; khng phn bit
NL l ngi Vit Nam hay l ngi nc ngoi.
5

NSDL cc DN Nh nc; cc DN v c s SXKD, dch v thuc cc

thnh phn kinh t khc; cc c nhn c s dng lao ng tin hnh cc hot
ng sn xut, kinh doanh; cc DN c vn u t nc ngoi, cc DN trong
khu ch xut, khu cng nghip; cc n v s nghip, SXKD, dch v ca cc
c quan hnh chnh s nghip, t chc chnh tr x hi, on th nhn dn: cc
DN thuc lc lng qun i nhn dn, cng an nhn dn; cc c quan t chc
nc ngoi hoc quc t ti Vit Nam c s dng lao ng l ngi Vit Nam
c trch nhim t chc thc hin php lut v BHL trong n v ca mnh.
T thc tin ca cng cuc i mi t nc hin nay v ang t ra
nhiu vn cp thit trong vic i mi chnh sch BHL cho ph hp vi
yu cu ca qu trnh chuyn i t nn kinh t hin vt sang nn kinh t th
trng, t c ch quan liu bao cp sang c ch th trng c s qun l ca
nh nc theo nh hng x hi ch ngha. Gp phn vo vic y nhanh cng
cuc cng nghip ho, hin i ho t nc.
Mc tiu ca BHL l m bo cho ngi lao ng khng b m au, bnh
tt, tai nn do tc ng ca cc yu t nguy him, c hi trong lao ng sn
xut thng qua h thng lut php, chnh sch v cc gii php v khoa hc k
thut, v kinh t, x hi, v tuyn truyn gio dc, v t chc lao ng v s
tun th ni quy, quy trnh, quy phm an ton v VSL ca NSDL v nT .
1.1.3. ngha ca cng tc BHL
Trc ht l ngha v mt chnh tr. Lm tt BHL s gp phn vo
vic cng c lc lng sn xut v pht trin quan h sn xut Chm lo n sc
kho, tnh mng, i sng ca NL l th hin quan im ca ng i vi
NL, vi giai cp cng nhn Vit Nam. Nhm xy dng i ng cng nhn lao
ng vng mnh c v mt s lng v th cht.
BHL mang tnh php l v mi ch trng, ng li ca ng y'k Nh
nc, cc gii php khoa hc cng ngh, cc bin php t chc x hi u c
th ch ho bng cc quy nh lut php v bt buc mi t chc, mi NSDL
cng nh mi NL phi thc hin. Trn th gii quyn c BHL c
tha nhn v tr thnh mt trong nhng mc tiu u tranh ca phong tro cng
nhn v lao ng.
Tnh khoa hc ca BHL c th hin trc ht gii php khoa hc k
thut loi tr cc yu t nguy him v c hi thng qua cc hot ng iu
tra, kho st, phn tch v nh gi KL, cc bin php k thut AT, phng
chy cha chy, cc bin php k thiit v sinh, x l nhim mi trng lao
ng, cc phng tin bo v c nhn v.v..., ng dng cc tin b k thut,
khoa hc cng ngh tin tin phng nga, hn ch TNL xy ra. BHL cn
lin quan trc lip n vic bo v mi trng sinh thi (ngi nh chung ca th
gii), v th hot ng khoa hc v BHL gp phn quyt nh trong vic gi
6

gn mi trng trong sch, hoc s hu dit Tri t do gim bt c s nng

ln ca Tri t.
BHL mang tnh qun chng v trc ht l cng vic ca ng o
nhng NL trc tip tham gia vo qu trnh sn xut v chnh h l nhng
ngi c kh nng pht hin v xut cc bin php c hiu qu. loi b
nhng yu t c hi v nguy him ngay ti ch lm vic trong qu trnh sn
xut. Khng ch nhng NL m mi cn b qun l, cn b khoa hc k thut
trong cc t chc qun l, nghin cu, t vn, thit k, ch to, v.v..., u c
trch nhim tham gia vo vic thc hin cc nhim v ca cng tc BHL theo
php lut quy nh. Ngoi ra, cc phong tro thi ua pht huy sng kin ci tin
k thut, ci thin iu kin lm vic; cc hot ng tuyn truyn ph bin kin
thc, ch chnh sch, php lut v BHL; hi thi, hi thao, giao lu v ATVSL, phng chng chy n u l nhng hot ng qun chng gp phn
quan trng vo vic ci thin khng ngng iu kin lm vic, hoc TNL,
BNN. Nhng ni dung hot ng khng nh s nghip BHL chnh l s
nghip ca qun chng lao ng.
1.1.4. Nhng quan im trong cng tc BHL
BHL lun l mt chnh sch kinh t - x hi ln ca ng v Nh nc
ta, l mt phn quan trng, b phn khng th tch ri ca chin lc pht
trin kinh t - x hi. Cc quan im c bn c th hin trong sc lnh
29/SL ngy 13/3/1947 v 77/SL ngy 25/5/1950; Hin php nm 1958 v
1992; Ngh nh s 181/CP ngy 18/12/1964; Php lnh BHL ngy
10/9/1991; B lut Lao ng ban hnh nm 1994, B lut Lao ng sa i
b sung nm 2003 v gn y Chng trnh Quc gia v BHL, ATL,
VSL c Th tng Chnh ph ph duyt theo Quyt nh s
233/2006/Q - TTg ngy 18/10/2006, c the l:
- Con ngi l vn qu nht ca x hi: NL va l ng lc va l mc
tiu ca s pht trin x hi. BHL l mt phn quan trng, l mt b phn
khng th tch ri ca chin lc pht trin kinh t x hi.
- BHL phi thc hin ng thi vi qu trinh t chc lao ng sn xut:
u, khi no c hot ng lao ng sn xut th , khi phi t chc cng
tc BHL theo ng phng chm Bo m AT sn xut, sn xut phi
m bo ATL.
- Cng tc BHL phi thc hin y ba tnh cht: Khoa hc k thut, lut
php v qun chng mi t hiu qu cao.
- NSDL chu trch nhim chnh trong vic BHL cho NL: Nh nc bo
v quyn v li ch hp php ca c hai ch th trong quan h lao ng mi
nng cao c ngha v ca mi bn trong cng tc m bo AT v sc kho
lao ng.
7

Ch th 132 CT/TW rt ch trng cng tc BHL, th hin qua cc quan im

chnh sau:
- BHL phi c thc hin ng thi vi qu trnh t chc lao ng, l yu
t quan trng pht trin sn xut. Cng tc BHL phc v trc tip cho sn
xut v khng th tch ri sn xut. Bo h tt sc lao ng ca ngi sn xut
l mt yu t rt quan trng y mnh sn xut pht trin.
- Khng ngng ci thin KL, ngn nga TNL, BNN.
- Cn tng cng gio dc cho cng nhn thc t bo v AT trong lao
ng, lm cho vic phng TNL thnh cng tc ca qun chng th mi c
kt qu tt.
- Cn cao vai tr gim st ca cng on v qun chng, cng qun
chng bn bc thi hnh nhng bin php c th m bo ATL.
T nhng quan im ca ng v Nh nc v BHL, qun l Nh nc v
cng tc BHL c thc hin thng qua h thng cc vn bn php lut, bao
gm cc tiu chun, quy phm k thut AT v sinh, quy phm v qun l v
cc ch c th nhm thc hin mc tiu m bo AT tnh mng v sc kho
NL trong lao ng sn xut.
1.2. NI DNG CNG TC BHL
m bo mc tiu BHL, cng tc BHL phi th hin c ba ni
dung sau:
1.2.1. Ni dung khoa hc k thut BHL
y l ni dung gi v tr rt quan trng, thng qua loi tr cc yu t
nguy him v c hi, ci thin KL. Ni dung ny nhm m bo tnh ng
b v tun th cc yu cu v AT-VSL trong qu trnh thit k, sn xut, vn
chuyn, lp t, vn hnh v bo qun nh xng, quy trnh cng ngh, my
mc, thit b, vt t, nhin liu, nng lng s dng trong qu trnh lao ng.
Nhng ni dung chnh ca khoa hc k thut BHL gm:
- Khoa hc v y hc lao ng: C nhim v i su kho st, nh gi cc
yu t nguy him v c hi pht sinh trong sn xut, cng tc; nghin cu nh
hng ca chng n c th NL. T ra cc Tiu chun gii hn cho
php ca cc yu t c hi, ra cc ch lao ng v ngh ngi hp l...
Khoa hc v y hc lao ng c nhim v qun l, theo di tnh hnh sc kho
NL, ra cc Tiu chun v thc hin vic khm tuyn, khm nh k, pht
hin sm cc BNN, khm v phn loi sc kho v xut cc bin php
phng nga v iu tr cc BNN.
- Cc ngnh khoa hc vVSL nh iu ho khng kh, chng bi. chng
kh c, chng rung, chng n, chng nh hng ca in t, chng phna x
k thut chiu sng v.v... l nhng lnh vc chuyn ngnh i su nghin cu
8

ng dng cc gii php khoa hc k thut loi tr cc yu t c hi trong sn

xut, nhm x l v ci thin mi trng lao ng n trong sch v tin nghi
hn, nh NL lm vic d chu, thoi mi v nng sut cao hon, TNL v
BNN gim i.
- K thut AT l mt h thng cc bin php v phng tin v t chc v k
thut nhm ngn nga bo v NL khi tc ng ca cc yu t nguy him,
TNL, sn xut i vi NL. K thut AT cn nghin cu nh gi tnh trng
AT ca cc thit b v qu trnh sn xut; ra nhng yu cu AT cho ngi
thit k, ch to cc thit b; c cu AT, cc che chn bo v con ngi khi
lm vic vi nhng my mc, thit b nguy him. Quan im phng nga trong
k thut AT c th hin bng vic phi ch ng loi tr cc yu t nguy
him v c hi pht sinh trong sn xut ngay t khu thit k, thi cng cc cng
trnh, dy chuyn sn xut, cc thit b my mc l mt quan im mi, tch
cc, ph hp vi phng hng ca thi i chuyn t k thut AT sang AT
k thut.
- Khoa hc v cc phng tin bo v NL ra i vi nhim v nghin cu
thit k, ch to nhng phng tin bo v tp th hoc c nhn NL s
dng trong sn xut nhm chng li nh hng xu ca cc yu t nguy him
v c hi trong sn xut, khi m cc bin php v k thut v sinh v k thut
AT vn khng gii quyt c trit .
Ni dung khoa hc k thut BHL mt mt c tin hnh a ra cc
gii php khoa hc k thut khc nhau ng dng vo sn xut nhm bo v sc
kho NL, mt khc cng rt quan trng l a ra nhng c s khoa hc lm
lun c cho vic xy dng cc vn bn php lut, ch chnh sch, tiu chun
AT-VSL. y l s gn b gia tnh cht khoa hc v tnh cht php l ca
cng tc BHL.
Hin nay, nhiu ngnh khoa hc mi ra i v ng dng ngay, c hiu
qu vo cng tc BHL, phi k n ngnh khoa hc Ecgonomi. Ecgonomi l
mn khoa hc nghin cu v gii phu, tm sinh l con ngi trong mi trng
lao ng, nhm tm ra cc gii php ti u ho hiu qu lao ng, AT, sc kho
v s tin li nh nhng. Mn khoa hc ny nghin cu c h thng tc ng
qua li gia con ngi, my mc, thit b v mi trng nhm mc ch lm
cho cng vic ph hp vi con ngi, ci thin iu kin lao ng, tng cc vu
t thun li, tin nghi v AT trong lao ng, gim nng nhc, TNL v BNN
cho NL.
1.2.2.
Xy dng, thc hin cc vn bn lut php v BHL v tng
cng qun l nh nc v BHL
Cc vn bn lut php ch chnh sch, tiu chun, quy nh v BHL l
s th hin c th ng li, quan im, chnh sch ca ng v Nh nc v
cng tc BHL. Cc vn bn ny c xy dng iu chnh cc mi quan
9

h, xc nh trch nhim ca nh nc, cc t chc kinh t - x hi, ngi qun

l, NSDL cng nh NL trong lnh vc BHL, ra nhng chun mc,
nhng quy nh bt buc mi ngi phi nhn thc v nghim chnh thc hin.
Xy dng lut php trong lnh vc BHL cn c hiu l vic xy dng
v ban hnh cc vn bn php lut, t dng c bn ch yu nht (nh lut
hoc php lnh), cc vn bn di lut (nh ngh nh, thng t, ch th), n
cc tiu chun quy phm, hng dn, ni quy v BHL.
Thc hin cc vn bn lut php trong lnh vc BHL ngha l lm cho mi
ngi nhn thc y v thc hin nghim chnh cc vn bn . ng thi
phi tin hnh thng xuyn v nghim tc vic thanh, kim tra chp hnh lut
php v BHL, tin hnh khen thng v x pht kp thi.
Tng cng qun l nh nc v BHL gm nhng ni dung sau:
- Nh nc ch o vic nghin cu xy dng v cho ban hnh cc vn bn
lut php, ch chnh sch, hng dn quy nh v BHL.
- Vi s tham gia ca cc ngnh, cc cp v Tng Lin on lao ng Vit
Nam, Nh nc ch o vic xy dng v ph duyt chng trnh quc gia v
BHL v a vo k hoch pht trin kinh t - x hi v ngn sch nh nc.
- Thng qua cc h thng thanh tra v ATL v thanh tra VSL, xem xt
khen thng v x l cc vi phm v BHL.
1.2.3.
Gio dc hun luyn v BHL v t chc vn ng qun chng
lm tt cng tc BHL
cc lut l, ch , quy nh v BHL c thc hin mt cch c hiu
qu, iu cc k quan trng l phi lm sao cho mi ngi, t cc cn b qun
l, NSDL n ng o NL nhn thc y , thy r nhim v v quyn
hn ca mnh t gic thc hin. Trong c bit quan tm n NL vi h
va l mc tiu, i tng vn ng, li va l ch th ca hot ng sn xut
v BHL. H c nhn thc v t gic thc hin, bit t bo v mnh th mi
hn ch c TNL, BNN trong sn xut.
Ni dung cng tc gio dc hun luyn v BHL v t chc vn ng qun
chng lm tt cng tc BHL gm nhng ni dung sau:
- Bng mi hlnh thc, tuyn truyn gio dc cho NL nhn thc c s
cn thit phi m bo AT trong sn xut. Phi ph bin v hun luyn cho h
c nhng hiu bit v AT-VSL h bit t bo v m nh...thy c ngha
v v quyn li trong cng tc BHL, ng thi hun luyn cho NL thnh
tho tay ngh v nm vng cc yu cu v k thut AT trong sn xut, bit s
dng thnh tho, bo qun v s dng hp l cc phng tin bo v c nhn'
- Ph bin nhng quy nh c th v ATL, VSL nh: c im, quy trnh
lm vic m bo AT, v sinh ca my mc, thit b, cng ngh v ni lm vic
10