Professional Documents
Culture Documents
80
Tc phm S hc
bin son, v s liu v in tch u c
tng tr ph quan, hon ton khng lu
truyn trong dn gian. Nc cn th vn
hin cn, nc mt th vn hin mt. T
nhng trang sch rch nt thiu trang cn
li n nay, c th thy, ci gi l sch s
thi phn ln u gin lc, khng c
th t nm thng, hn na li tn mn,
khng tun theo mt th l chung nht
nh; hai l Khng T tng chu du cc
nc tuyn truyn ch trng chnh tr
ca mnh, nhng khng c chp nhn.
Cui i ng tr v nc L, chuyn ch
vo s nghip gio dc, ng thi chnh l
in tch c i. V th, Xun thu ca
Khng T khng ging vi nhng truyn
s trc , ch qu vic ghi chp rng
m thi. C th l qua Xun thu, Khng
T by t thi khen ch i vi
nhiu nhn vt, s kin lch s;ng thi
c nhng nh gi v hin thc x hi; qua
, gi gm l tng chnh tr ca mnh.
Trong S k t ta, T M Thin dn
li Khng T: Ly li ni sung chp
v o th chng bng chng minh vic
lm th cng su sc, r rng hn. Khng
T cng tng ni: Ngi ta bit ti l qua
Xun thu, ngi ta kt ti ti cng ch qua
Xun thu m thi! C th thy, Khng T
coi Xun thu l trc tc tiu biu cho
ni nim vinh nhc trong sut i mnh.
c im ch yu nht ca Xun thu l
s kt hp gia vic nghin cu lch s vi
hin thc chnh tr ng thi, biu hin
s k cng, t m i vi hin thc m s
lc vi qu kh (Tng kim lc c) trn
phng din s dng hoc loi b s liu;
cng biu hin vic ch trng nghin cu
lch s ng i. V khuynh hng t
tng m ni, Khng T l mt i s tn
Nghin cu Trung Quc s 4(116) 2011
81
DUY T
ch khng ham nhiu m vit sung,
khng c chng l r rng. Khng T ch
trng Bit th bo l bit, khng bit th
bo l khng bit (Tri chi vi tri chi, bt tri
vi bt tri), phn i vic Khng bit cng
lm ( Bt tri nhi tc). Trong Xun thu,
ngoi nhng ghi chp v tnh hnh chnh
tr - kinh t - qun s ng thi, cn c
nhng on an xen v khoa hc t nhin.
V nh nhng ghi chp v sao chi c tch
chun xc rt cao; hoc nhng ghi chp v
37 ln nht thc quan st thy nc L,
c ti 36 ln l chnh xc. Nhng ghi chp
trn lnh vc ny cung cp nhiu ti
liu tham kho gi tr cho vic nghin cu
lch s khoa hc k thut thi c Trung
Quc, ng thi cng chng thc tnh
ng tin cy trn phng din tuyn chn
s liu ca Xun thu.
Nin i c cp trong Xun thu
tng i sm, vn chng li rt tm tt,
biu hin c im chung ca sch s thi
k u. Truyn n hu th, phn ln
ngi c khng d hiu, v th, nhiu
ngi ni tip nhau vit Truyn cho n,
m sm nht l mt s hc tr ca Khng
T. Khng T l nh gio dc ln thi
Xun thu, trc tc Xun thu li l mt
trong nhng gio trnh ng dng ging
dy hc tr. V c s khc bit trong cch
hiu ca mi ngi, hn na vic ging
dy thi c ch l truyn ming, nn phn
truyn sau vi i c sao chp c
nhng ch khc nhau rt ln. Theo Hn
th - Ngh vn ch, vit Truyn cho
Xun thu c 5 nh ch yu: T th, Cng
Dng, Cc Lng, Tru th, Gip th nhng n nay, ch cn truyn ca 3 nh
T th, Cng Dng v Cc Lng.
82
Tc phm S hc
Xun thu. Cc nh c vn cho rng Xun
thu l mt b trc tc lch s, nn T
truyn ch trng s tht lch s; cc nh
kim vn li coi Xun thu l trc tc c
Khng T vit, nhm mc ch Thc c
ci ch (Tm dch l Mn xa ni nay).
Bi th h ra sc khai thc Ngha ln li
su n sau nhng cu ch (t l hng
gian) trong Xun thu, cn i vi s thc
lch s th h li vit rt s lc. Phm
nhng iu trong Xun thu khng ghi
chp, th hai truyn vn Cng dng v
Cc lng cng khng b sung , cp.
Gii s hc Trung Quc cn c vo , coi
T truyn l S truyn, hai truyn vn sau
l Kinh truyn. Xt t gc s hc, gi
tr ca T truyn r rng cao hn Cng
Dng v Cc Lng; Nhng t gc
Kinh hc, th Cng Dng v Cc Lng
hn hn T truyn.
Xun thu vn l sch s, sau ny, cng
vi a v ca Nho gia ngy cng c
nng cao, Khng T b thn thnh ha, th
Xun thu dn dn tr thnh trc tc
quan trng ca Kinh hc. Ba truyn T th,
Cng Dng, Cc Lng cng c xp vo
loi kinh in. T thi Hn, li c nhiu
hc gi ni tip nhau ch gii ba truyn
trn, trong , c 3 tc gi vi 3 tc phm
tiu biu nht l: Xun thu kinh truyn
tp gii (Ch gii T truyn) ca D
ngi nc Tn; Xun thu Cng Dng
truyn gii h (Ch gii Cng Dng
truyn) ca H Hu thi ng Hn; Xun
thu Cc Lng truyn tp gii (Ch gii
Cc Lng truyn) ca Phm Ninh ngi
nc Tn. Do c lu truyn trn din
rng, trong thi gian di nn nhng bn
ch Xun thu tam truyn c t trc thi
Hn u ln lt b tht lc, bi th, ba
Nghin cu Trung Quc s 4(116) 2011
bn ch ca h , h H v h Phm k
trn tr thnh nhng vn bn ch gii,
ghi chp v Xun thu tam truyn sm nht,
cn tn ti n nay.
Triu Thanh thay th triu Minh,
cao Hn hc; sau , Nguyn Nguyn bin
son Thp tam kinh ch s, mt thi k
ch gii Xun thu tam truyn li c bt
u. Mt s tc gi, tc phm quan trng
lnh vc ny l: Xun thu t truyn h
(Kho cu Xun thu t truyn) ca Hng
Lng Ct; Xun thu t truyn cu ch s
chng (Ch gii nhng bn Xun thu t
truyn c) ca Lu Vn K; Cng Dng
h th gii h (Kho cu, ch gii Cng
Dng truyn ca H Hu) ca Lu
Phng Lc; Cng Dng ngha s (Gii
thch ngha Cng Dng truyn) ca
Trn Lp; Cc Lng truyn s chng
(Ch gii Cc Lng truyn) ca Hu
Khang; Cc Lng b ch (Ch gii thm
Cc Lng truyn) ca Chung Vn Chng.
DUY T bin kho
83