Professional Documents
Culture Documents
i hc hu
trung tm o to t xa
TRN B
NH XUT BN GIO DC
1
MC LC
Chng 1
VIT NAM TRONG NHNG NM 1945-1946
Li dng qun Php quay tr li, cc t chc chnh tr, ng phi thn Php, thn
Nht, bn i Vit, bn phn ng trong cc gio phi ngc u dy lm tay sai cho
Php.
Trong khi , chnh quyn cch mng va mi thnh lp, cha c cng c. Lc
lng v trang ca ta cn non yu, nht l v trang b, kinh nghim chin u. Nn kinh
t nc ta vn kinh t nng nghip lc hu, b chin tranh tn ph nng n, ang trong
tnh trng nh n. Nn i u nm 1945 va cp i hai triu sinh mng ng bo ta,
nay tip tc e da nghim trng nhiu sinh mng khc. Nn lt ln 9 tnh min Bc,
tip l hn hn ko di ngay sau khi ginh chnh quyn, lm cho gi na tng s
rung t khng trng cy c. Nhiu x nghip cn nm trong tay t bn Php. Cc c
s cng nghip ca ta cha phc hi c sn xut. Hng vn cng nhn khng c vic
lm. Hng ha khan him, gi c tng vt, i sng nhn dn gp nhiu kh khn, thiu
thn. Ti chnh tin t ca chnh quyn cch mng hu nh trng rng, kho bc Nh
nc mi u c hn 1,2 triu ng. Ngn hng ng Dng vn do t bn ti chnh
Php nm gi. Thm vo , qun Tng tung ra th trng cc loi tin quc t, quan
kim mt gi, cng lm cho nn ti chnh nc ta ri lon.
Di sn vn ha lc hu do ch thc dn phong kin li ht sc nng n. Hn
90% nhn dn ta khng bit ch. Cc t nn x hi c nh m tn d oan, c bc, ru
ch, nghin ht... cn ph bin.
Tnh hnh trn t vn mnh dn tc ta trc him nguy, khc no ngn cn treo
si tc.
II. BC U CNG CUC XY DNG CHNH QUYN CCH MNG
1. V chnh tr - qun s
Chnh quyn cch mng thnh lp, nhng cha c xy dng v cng c phi
ng trc nhiu kh khn chng cht. Do , nhim v trc mt ca nhn dn ta
trong nm u ca nc Vit Nam dn ch cng ha l xy dng v cng c chnh
quyn va ginh c.
Trong phin hp u tin ca Hi ng Chnh ph cch mng lm thi ngy 3 thng
9 nm 1945, Ch tch H Ch Minh ngh tin ti cuc tng tuyn c, t chc cng sm
cng tt, theo nguyn tc ph thng u phiu.
Ngy 8/9/1945, Ch tch cch mng lm thi nc Vit Nam dn ch cng ha ra Sc
lnh s 14-SL v cuc tng tuyn c bu quc hi. Bn Sc lnh quy nh: Tt c cng
dn Vit Nam c trai v gi, t 18 tui tr ln, u c quyn tuyn c v ng c, tr
nhng ngi b tc mt cng quyn v nhng ngi tr c khng bnh thng. Bn
Sc lnh cn quy nh nhng vn v cuc tng tuyn c sp ti, v mt d tho Hin
4
php s trnh Quc hi. Ngy 06/1/1946, c tri c nc hng hi i b phiu bu Quc
hi.
Ti H Ni, gn 92% c tri c ni v ngoi thnh i b phiu. i biu cao phiu
nht l Ch tch H Ch Minh, t 89,4%. Ti Nam B, Nam Trung B v Ty Nguyn,
cuc tng tuyn c din ra di bom n ca gic Php, nhng c tri vn i b phiu.
Ti Nam B, 42 cn b chin s hy sinh trong khi lm nhim v tuyn c.
Trn phm vi c nc c 89% c tri i b phiu, v bu c 333 i biu vo Quc
hi u tin ca nc Vit Nam dn ch cng ha.
Ngy 2/3/1946, Quc hi kha I nc Vit Nam dn ch cng ha hp phin u
tin. Quc hi xc nhn thnh tch ca Chnh ph cch mng lm thi, thng qua danh
sch Chnh ph lin hip chnh thc do H Ch Minh lm Ch tch, thng qua Ban d
tho Hin php do Ch tch H Ch Minh ng u, c thnh lp theo Sc lnh s 34SL ngy 20/9/1945, v Hin php u tin ca nc Vit Nam dn ch cng ha chnh
thc cng b ngy 9/11/1946.
Sau cuc bu c Quc hi, ti cc a phng thuc Trung v Bc B tin hnh bu
c Hi ng nhn dn cc cp (tnh, huyn, x) theo nguyn tc ph thng u phiu.
y ban hnh chnh cc cp cng c thnh lp thay cho y ban nhn dn. B my
chnh quyn dn ch nhn dn cc cp c xy dng, bc u c cng c v kin
ton.
Cuc Tng tuyn c bu Quc hi v Hi ng nhn dn cc cp l cuc vn ng
chnh tr rng ln, cuc biu dng sc mnh v ch st ca khi i on kt ton
dn, khi dy v pht huy tinh thn yu nc, thc lm ch t nc, ngha v i
vi T quc ca mi cng dn v ton dn. V thng li ca cuc Tng tuyn c to
c s php l vng chc cho Nh nc cch mng thc hin nhim v i ni, i ngoi
trong thi k mi, ng thi gp phn nng cao uy tn ca nc Vit Nam dn ch cng
ha trn trng quc t.
Vic xy dng lc lng v trang nhn dn cng rt c ch trng. Khp ni trn
t nc ta mt phong tro luyn tp qun s, tm sm v kh din ra si ni. Cc i t
v ra i t trong phong tro ton dn chun b khi ngha v l lc lng xung kch ca
ton dn ni dy ginh chnh quyn trong Tng khi ngha thng Tm, nay c cng c
v m rng, tr thnh cng c st bn bo v chnh quyn cch mng c s. n
cui nm 1945, lc lng dn qun t v tng ln hng chc vn ngi, c mt hu
ht cc thn x, ng ph, x nghip trn khp c nc.
Cc n v Vit Nam gii phng qun c thnh lp trn c s cc lc lng v
trang chnh quy (Cu quc qun, Vit Nam tuyn truyn gii phng qun...) trong thi
th hai.
10
11
lng thc, thc phm, phng tin giao thng vn ti; nhn tiu tin quan kim v
quc t Vit Nam.
i vi cc t chc phn cch mng, tay sai ca Tng (Vit Quc, Vit Cch), chnh
quyn cch mng da vo qun chng kin quyt vch trn m mu v hnh ng chia
r, ph hoi ca chng. Nhng k ph hoi c bng chng u b trng tr theo php
lut. Chnh ph cn ban hnh mt s sc lnh nhm trn p bn phn cch mng: Sc
lnh ngy 5/9/1945 gii tn i Vit quc gia x hi ng v i Vit quc dn ng
l nhng ng phn ng, tay sai ca pht xt Nht. Sc lnh ngnh 12/9/1945 cho an tr
nhng ngi nguy him i vi nn cng ho dn ch Vit Nam; Sc lnh lp to n
qun s trng tr bn phn cch mng...
Thc hin nhng bin php sch lc nhn nhng trn y hn ch v v hiu
ho n mc thp nht cc hot ng chng ph ca qun Tng v tay sai, lm tht bi
m mu lt chnh quyn cch mng ca chng.
2. Ho hon vi Php gt Tng khi nc ta, chun b nh Php v sau (t
6/3/1946)
a. Php - Tng bt tay cu kt chng li cch mng
u 1946, thc dn Php chim xong v c bn cc th, cc ng giao thng
chin lc quan trng Nam B v Nam Trung B. Php li c Anh v M tho
thun, ngy 28/1/1946, qun Anh rt khi Si Gn v n ny 5/3/1946, rt khi Nam
ng Dng, nhng cho quyn chim ng t v tuyn 16 tr vo.
Cng vic tip theo ca Php l chun b tin qun ra Bc, thc hin thn tnh
c nc ta. Nhng vi lc lng hin ti c hn (3,5 vn) trong khi cha bnh nh xong
min Nam, thc hin ngay ny, Php s gp kh khn. Hn na, a qun ra Bc
lc ny, chng gp hai tr lc ln: mt l lc lng khng chin ca nhn dn ta, hai l
s c mt ca qun Tng v bn tay sai min Bc. Tnh hnh buc thc dn Php
phi dng n th on chnh tr: iu nh vi Chnh ph Tng Gii Thch c
thay th qun Tng chim ng min Bc Vit Nam.
Trong khi , Tng Gii Thch cn tp trung lc lng i ph vi phong tro cch
mng ca nhn dn Trung Quc do ng Cng sn lnh o ang ln cao. Tnh hnh
cng buc Tng i n tho hip vi Php.
Ngy 28/2/1946, Hip c Php - Hoa c k kt gia i s Php v B trng
ngoi giao Chnh ph Tng Gii Thch. Theo Hip c, Php nhng cho Tng mt
s quyn li v kinh t, chnh tr, nh hu b cai tr ngoi php quyn ca Php trn t
Trung Quc, nhng cho Tng mt khu c bit t do bun bn v c quyn kim
sot thu quan cng Hi Phng, bn cho Tng on ng st t H Kiu n Cn
13
cng bn tay sai ca chng ra khi nc ta, ginh thm thi gian ho bnh cn thit
cng c chnh quyn cch mng, m rng mt trn dn tc thng nht, pht trin lc
lng v trang nhm chun b lc lng mi mt cho cuc khng chin lu di chng
thc dn Php v sau. Thc tin lch s chng t, k Hip nh S b l mt ch
trng sch lc ng n, linh hot v kp thi ca ng, Chnh ph v Ch tch H
Ch Minh.
Sau khi k Hip nh s b 6/3/1946, Chnh ph Vit Nam dn ch cng ho thi
hnh nghim chnh Hip nh. Trong khi , thc dn Php ra sc ph hoi nhiu iu
khon ca Hip nh.
min Bc, thc dn Php chim ng tri php nhiu ni v gy xung t nhiu
ni chng chim ng, nh chim ng Nha Ti chnh (27/3), gy xung t Hn Gai
(29/3). H Ni, Hi Phng, Hu ... thc dn Php cho xe chy khp cc ph, gy x
xt v cp bc ti sn ca dn.
min Nam, thc dn Php tip tc cn qut, m nhng cuc tin cng qun dn ta
ly l do l Hip nh s b ch c hiu lc t v tuyn 16 tr ra. T thng 3/1946, Php
tp trung qun C Mau, Rch Gi, ng Thp Mi, Hc Mn, Nha Trang. Thng
6/1946, Php huy ng 5.000 qun c xe tng v my bay ym tr nh chim Ty
Nguyn. Thc hin m mu tch Nam B ra khi Vit Nam, thc dn Php thnh lp
Chnh ph Nam k t tr (1/6/1946) do Nguyn Vn Thinh ng u. Cn vic m rng
m phn vi Vit Nam i n mt hip nh chnh thc th chng l i.
V pha Vit Nam, chnh quyn cch mng thi hnh nghim chnh Hip nh,
ng thi u tranh chng hnh ng khiu khch ca Php v i Php i n cuc
m phn chnh thc Pari.
chun b cho cuc m phn chnh thc, phi on Chnh ph Php v phi on
Chnh ph Vit Nam1 hp Hi ngh tr b Lt, nhm trao i cc vn s trao i
ti cuc m phn chnh thc. Hi ngh tr b ko di 3 tun l (t 17/4 n 11/5/1946),
nhng khng i n tho thun no do d tm ph hoi ca thc dn Php.
Ngy 31/5/1946, phi on Vit Nam do Phm Vn ng dn du ln ng sang
Php m phn. Cng ngy, Ch tch H Ch Minh cng ln ng sang thm nc
Php vi t cch thng khch ca Chnh ph Php. Trc khi ln ng, Ch tch H
Ch Minh gi th cho ng bo Nam B nu r ng bo Nam B l dn nc Vit
Nam. Sng c th cn, ni c th mn, song chn l khng bao gi thay i (2.387).
Phi on Php do Mc Angdr (Marc Andr) dn u. Phi on Vit Nam do V Nguyn Gip (m u do
Nguyn Trng Tam) dn u.
15
Ngy 7/6/1946, cuc m phn chnh thc gia i din hai Chnh ph Vit Nam v
Chnh ph Php hp ti Phngtennbl (Fontainebleau), cch Pari 60 cy s. Cuc hi
m bn cc vn nh: a v ca Vit Nam trong khi Lin hip Php v nhng
mi quan h ngoi giao gia Vit Nam vi cc nc; t chc Lin bang ng Dng;
vn thng nht ba k v vic trng cu dn Nam B; nhng vn kinh t - vn
ho; v tho mt d n hip c.
Lp trng ca Php Hi ngh Phngtennbl khng khc g Hi ngh tr b
Lt, l i t li ch ton quyn Vit Nam, tch Nam B ra khi Vit Nam, Vit
Nam khng c ngoi giao ring ... Cn lp trng ca Vit Nam l c lp dn tc v
hp tc bnh ng vi Php. Nhng im c th ca lp trng l: - Vit Nam khng
chp nhn bt c chnh ph lin bang no. Vit Nam c lp trong Lin hip Php. Trn
lnh vc kinh t, vn ho Vit Nam sn sng hp tc vi Php; - Nam B l mt b phn
ca nc Vit Nam thng nht, khng th chia ct; - Vit Nam c quyn c i s vi tt
c cc nc trn th gii; - Vit Nam bo v ti sn ca Php nhng pha Php phi tun
theo lut l ca Vit Nam. Nu cn c vn, Vit Nam dng c vn Php trc.
Cuc m phn ko di hn hai thng (t 7/6 n 12/9/1946)1, cui cng, cng nh
hi ngh tr b Lt, khng i n tho thun no do lp trng hai bn xa nhau.
Cuc m phn chm dt (ngy 12/9/1946), cng lm cho tnh hnh bang giao Vit Php thm cng thng. Nguy c mt cuc chin tranh n gn. Cn c mt quyt nh
nhanh chng nhm ko di thi gian ho hon xy dng, cng c thm lc lng
cch mng, v lm cho nhn dn Php, nhn dn th gii thy r thin ch ho bnh ca
Vit Nam, d tm xm lc ca Php. Chnh v l , Ch tch H Ch Minh k vi i
din Chnh ph Php l Mut (Moutet)- B trng B Php quc hi ngoi - bn Tm
c 14/9/1946.
Ni dung Tm c c my im chnh:
- Chnh ph Vit Nam v Chnh ph Php cam kt tip tc chnh sch hp tc nh
Hip nh S b nu, tip tc cuc m phn s m chm nht vo thng Ging 1947.
- Chnh ph Vit Nam bo m cc quyn t do dn ch, quyn li kinh t - vn ho
ca ngi Php Vit Nam.
- Chnh ph Php s nh ch xung t Nam B, Nam Trung B, bo m cc
quyn t do dn ch cho nhn dn.
- Vit Nam v Php th ht t chnh tr, chm dt tuyn truyn khng thn thin.
- Vic trng cu dn Nam B do hai bn quy nh thi gian v cch thc.
1
Gn nh c thng 8/1946, Hi ngh ngng hp do pha Vit Nam phn i vic Php t chc tri php Hi ngh
Lin bang ng Dng gm bn b nhn Nam K, Nam Trung K, Ailao, Cao Min, ngy 1/8/1946.
16
Hng dn hc tp
Ni dung chng I bao qut thi k lch s t sau ngy 2/9/1945 (sau khi Cch mng
thng Tm ginh thng li, nc Vit Nam dn ch cng ho tuyn b thnh lp) n
trc ngy 19/12/1946 (trc khi cuc khng chin ton quc chng thc dn Php tr
li xm lc bng n), c thc hin trong khung thi gian 10 tit l thuyt.
Cn nm vng nhng vn c bn v ni dung ca chng:
Bi cnh th gii v Vit Nam ca cch mng nc ta trong hn nm u sau Cch
mng thng Tm (9/1945 - 12/1946), bn cnh s thun li l c bn v lu di, c
khng t kh khn to ln v nguy him n s tn ti ca chnh quyn cch mng:
+ V thun li, ngoi v nc ta ginh c c lp t do, cn m rng thm v
s lnh o ti gii ca ng, ng u l Ch tch H Ch Minh; qun chng ginh
c quyn lm ch t nc, nm chnh quyn cch mng v bc u c hng
quyn li do chnh quyn cch mng v bc u c hng quyn li do chnh quyn
a li, nn gn b v quyt tm bo v chnh quyn, l chnh quyn ca dn, do dn
v v dn.
+ V kh khn, c nhiu, c th nu thnh 3 loi: tn d ca ch c thc dn
phong kin li hu qu ca chin tranh quc gy ra; s non yu ca chnh quyn
cch mng ang trong thi k trng nc; nguy him nht (cn c nhn mnh) l s
chng ph ca k th (ngoi xm v ni phn) vi lc lng ng (Tng, Anh, Php...
v cc t chc, ng phi phn ng...) v mnh (gn 30 vn qun).
Nhim v ca cch mng Vit Nam trong hn nm u sau Cch mng thng Tm,
va xy dng chnh quyn cch mng mi thnh lp, ang cn trng nc, va u
tranh chng th trong gic ngoi bo v chnh quyn cch mng.
+ Su nhim v cp bch trc mt ca cch mng Vit Nam sau thng li Cch
mng thng Tm c Ch tch H Ch Minh nu trong phin hp u tin ca Hi
ng Chnh ph ngy 3/9/1945: chng i, chng dt, t chc tng tuyn c, xy dng
i sng mi, xo b cc th thu v l, bo m quyn lc do tn ngng. Sau , Ngi
b sung v khi qut thnh 3 nhim v ln l dit gic i, dit gic dt, dit gic ngoi
xm.
19
+ Chnh quyn cch mng c xy dng khng phi trong mt hay mt s lnh vc
m trong tt c cc lnh vc chnh tr - qun s, kinh t - ti chnh, vn ho - gio dc.
+ u tranh chng ngoi xm, ni phn, bo v chnh quyn, tri qua hai thi k vi
mc 6/3/1946, ngy k Hip nh S b gia ta v Php:
Thi k trc 6/3/1946: Ta ho hon vi Tng Gii Thch min Bc, tp trung lc
lng c nc nh Php min Nam tranh th thi gian ho hon xy dng v cng
c chnh quyn cch mng v mi mt, th hin chnh quyn ca dn, do dn v v dn.
Cn lm r, ti sao ch c th nh Php min Nam, nhng li khng th nh Tng,
m ch c th ho hon v nhn nhng Tng min Bc. Ss nhn nhng ca ta i
vi Tng l rt ln, nhng khng vt qu gii hn cho php v khng chnh lch
hng cch mng.
Thi k t 6/3/1946: Ta ho hon vi Php, mn tay Php ui Tng khi nc
ta, tranh th thi gian ho hon chun b lc lng mi mt nh Php v sau. Cn
lm r, ti sao ta v Php c th i n ho hon vi nhau; nh gi khch quan ni
dung ho hon (th hin trong ni dung Hip nh s b 6/3/1946 v Tm c
14/9/1946), nhng g ta c v cha c trong ni dung ho hon v ngha ca ci
ta t c.
Khi hc chng ny, cn hiu r thm mt trong nhng c im ca lch s dn tc,
l dn tc ta tng phi chng li nhng k th ln mnh ca cc thi i, thm ch c
thi k phi chng li khng nhng mt m nhiu k th ln mnh nh thi k 1945 1946; hiu r li ni ca Ch tch H Ch Minh c th hin trong thi k ny l ginh
chnh quyn kh, gi chnh quyn cng kh hn; v thy r s lnh o ti tnh ca
ng v Ch tch H Ch Minh a t nc ta qua c thi k y nhng kh khn
him nguy, khc no ngn cn treo si tc.
Cu hi n tp chng I
1. Trong hn nm u sau Cch mng thng Tm (t 9/1945 n 12/1946), cch mng
nc ta c nhng thun li v kh khn g?
2. Ni dung v ngha ca cng cuc xy dng chnh quyn cch mng trong nm u
ca nc Vit Nam dn ch cng ho (9/1945 - 12/1946).
3. Cuc khng chin chng thc dn Php tr li xm lc ca nhn dn Nam B v
Nam Trung B din ra nh th no? ngha?
20
4. m mu ca qun Tng v tay sai i vi Vit Nam (1945 -1946)? Nhng bin php
ca Chnh ph Vit Nam v Ch tch H Ch Minh i ph vi m mu ca
chng?
5. Ti sao Chnh ph Vit Nam v Php u 1946 i n bt tay ho hon? Ni dung
ho hon?
6. Hip nh S b ny 6/3/1946 v Tm c 14/9/1946: hon cnh k kt, ni dung,
ngha?
7. Tranh th thi gian ho hon vi Tng min Bc (trc 6/3/1946) v vi Php (t
6/3/1946), chng ta chun b c g cho cuc khng chin ton quc (t
19/12/1946) chng thc dn Php xm lc?
21
Chng II
Vit Nam t 1946 n 1954
Hi ng bo ton quc!
Chng ta mun ho bnh, chng ta phi nhn nhng. Nhng chng ta cng nhn
nhng, thc dn Php cng ln ti, v chng quyt tm cp nc ta ln na!
Khng! Chng ta th hy sinh tt c, ch nht nh khng chu mt nc, nht nh
khng chu lm n l!
Hi ng bo! Chng ta phi ng ln!
Bt k n ng, n b, bt k ngi gi, ngi tr, khng chia tn gio, ng phi,
dn tc. H l ngi Vit Nam th phi ng ln nh thc dn Php cu T quc. Ai
c sng dng sng, ai c gm dng gm, khng c gm th dng cuc, thung, gy,
gc. Ai cng phi ra sc chng thc dn Php cu nc.
Hi anh em binh s, t v dn qun!
Gi cu nc n. Ta phi hy sinh n git mu cui cng gi gn t nc.
D phi gian lao khng chin, nhng vi mt lng kin quyt hy sinh, thng li nht
nh v dn tc ta! (3.202-203).
p Li ku gi ton quc khng chin ca Ch tch H Ch Minh, ton dn ta
nht lot ng ln khng chin, trc tin H Ni.
ng 20 gi 30 pht ngy 19/12/1946, nh n trn cc ng ph H Ni pht tt,
tip ting sng vang dy khp thnh ph, bo hiu cuc khng chin ton quc bng
n.
3. ng li khng chin chng Php
ng li khng chin chng Php c nu u tin bi nhng nt c bn trong
Li ku gi ton quc khng chin ca Ch tch H Ch Minh. Li ku gi nu r trch
nhim chin tranh v pha thc dn Php, chnh ngha thuc v nhn dn ta; mc ch
khng chin l quyt tm khng g lay chuyn ca nhn dn ta chin u n cng
chng thc dn Php xm lc; tnh cht gian kh v tt thng ca cuc khng chin.
Li ku gi ng thi nu r quan im chin tranh nhn dn, ton dn nh gic.
ng li khng chin chng Php sau c nu y , ton din trong Bn Ch
th Ton dn khng chin ca Ban Thng v Trung ng ng ngy 22/12/1946 v
trong tc phm Khng chin nht nh thng li ca Tng b th Trng Chinh thng
9/1947, v tnh cht, mc ch, ni dung, phng chm chin lc ca cuc chin tranh
nhn dn, l ton dn, ton din, trng k, t lc cnh sinh.
Cuc khng chin ca nhn dn ta chng thc dn Php xm lc l cuc chin
tranh t v, cuc chin tranh chnh ngha v tin b, nhm tip tc hon thnh nhim v
23
qun dn ta nh lui. C qun n cu vin, ch tng cng nhng cuc phn kch.
trnh mt cuc chin u bt li, ngy 12/3/1947, qun ta rt khi thnh ph bo ton
lc lng.
thnh ph Vinh, ngay t u cuc chin u, qun dn ta buc ch u hng.
thnh ph Hu, qun dn ta tin cng buc ch phi c th trong cc cn c
chng chim ng. Trong 50 ngy m tin cng v bao vy, qun dn ta dit trn 200
ch, h 1 my bay, ph 3 xe thit gip, nhiu xe vn ti, thu nhiu sng n. Ngy
8/2/1947, qun ta rt khi thnh ph bo ton lc lng.
thnh ph Nng, qun dn ta tin cng bao vy c lp sn bay v nh lui
nhiu t tin cng m vy ca ch. u thng 1/1947, c tng vin, chng iu 2000
qun b t bin ln gii vy sn bay, thnh ph.
Nam b v Nam Trung b, qun dn ta y mnh chin tranh du kch, chn nh
ch trn cc tuyn giao thng, ph c s hu cn ca chng, nh kho lng thc, xng
du, n dc...
Trong nhng thng u ca cuc khng chin ton quc, qun dn ta ch ng
tin cng ch, bao vy giam chn chng th H Ni, cc thnh ph, th x khc, to
th trn i vo cuc chin u lu di.
V pha Php, sau mt thi gian b ng phng ng H Ni, trong cc thnh ph,
u nm 1947, nh c vin binh t Php sang v rt mt phn qun i t Nam b ra,
chng m nhng cuc tin cng gii vy cc thnh ph, m rng phm vi chim ng
ngoi cc thnh ph, th x, cc tuyn giao thng chin lc...
Chin tranh cng lan rng, kh khn ca ta cng to ln, nhng khng lm gim
quyt tm khng chin lu di ca dn tc ta.
2. Tch cc chun b cho cuc khng chin lu di
Ngay sau khi Cch mng thng Tm 1945 thnh cng, vi tm nhn chin lc v
mt cuc chin tranh sp ti, Ch tch H Ch Minh phn cng Phm Vn ng cng
mt s cn b li Vit Bc mt thi gian cng c cn c a.
Cui thng 10/1046, sau chuyn i thm Php v k Tm c 14/9/1946 bn v
nc, thy nguy c mt cuc chin tranh vi Php sp n ra, Ch tch H Ch Minh giao
nhim v cho Nguyn Lng Bng tr li Vit Bc chun b a im xy dng cn c
a khng chin.
Thng 11/1946, Trung ng ng quyt nh thnh lp i cng tc c bit do
Trn ng Ninh ph trch. i gm i biu cc ngnh qun s, an ninh, chnh quyn,
on th chm lo vic nghin cu di chuyn v chn a im an ton t cc c quan
25
26
28
phi nhm nhng ch yu ca ch m nh nhng trn vang di, nhng trn tiu
dit....
Thc hin ch th , trn cc hng, khp cc mt trn, qun dn ta anh dng chin
u, tiu dit nhiu sinh lc ch, tng bc ph v cc gng km ca chng.
Ti Bc Cn, ngay t u, qun dn ta ch ng, kp thi phn cng v tin cng
ch: Tin hnh bao vy, chia ct, c lp chng; t chc tp kch vo Ch Mi, Ch n,
Ch R, Ngn Sn, Bch Thng..., phc kch trn cc ng t Bc Cn i Ch Mi,
Ch n, Ph Thng... Va chn nh ch, ta va b mt, khn trng di chuyn cc c
quan Trung ng ng, Chnh ph, cc cng xng, kho tng t ni ch uy hip, chim
ng n ni an ton.
hng ng, qun ta phc kch chn nh ch trn ng s 4, cn bc tin
ca chng, tiu biu l trn nh phc kch trn on ng Bn Sao - o Bng Lau
ngy 30/10, nh trng on xe c gii ch, loi khi vng chin u hn 1 i i, ph
hu 27 xe, thu nhiu v kh, qun trang, qun dng ca chng. Do b chn nh trong
nhiu trn phc kch, m cnh qun ca Bphr khng gp c cnh qun ca
Cmmuynan i Th. Hai gng km ng v Ty ca ch khng khp kn li c.
hng Ty, qun ta phc kch nh ch nhiu trn trn sng L. Ngy 24/10, 5
tu chin ch c my bay h tng t Tuyn Quang i oan Hng lt vo trn a phc
kch ca ta (t ti oan Hng, st b sng l), qun ta n sng bn chy 2 tu v bn b
thng 2 tu khc ca ch. Ngy 10/11, 2 tu chin v 1 can ch t Chim Ho v th
x Tuyn Quang lt vo trn a phc kch ca ta (t ti Khe Lau, ng ba sng L v
sng Gm), qun ta n sng bn chy tu v dit hng trm ch.
Phi hp vi cuc chin u Vit Bc, qun v dn ta trn cc chin trng ton
quc hot ng mnh, kim ch khng cho ch tp trung ln binh lc vo chin trng
chnh.
Qun dn H Ni lin tip m nhng cuc tp kch vo cc n bt ch ngoi
thnh, nh Gia Lm, Thch Bch, Chm, Vn in, Vnh Tuy, Cu Giy, Cu ung...
u thng 12/1947, qun dn Si Gn m hng lot cuc tp kch vo n bt, kho
tng ca ch Th Ngh, Gia nh, G Vp, Bn Ct, B Quo, B im, Ph Lm,
Ph Th...
nhiu a phng khc cng c nhng cuc tp kch vo cc n bt, kho tng
ca ch, nh Sn La, Sn Ty, H ng, Bc Ninh, Hi Phng, Hi Dng, Qung
Nam, Nng, Khnh Ho, Bnh Thun, Vnh Long, Ty Nguyn...
Cuc chin u lin tc 75 ngy m gia ta v Php kt thc bng cuc rt chy
ca i b phn qun Php khi Vit Bc ngy 19/12/1947.
29
Ln ci t Chnh ph 1947, ng Phan Anh gi chc B trng B Kinh t, ng Hong Minh Gim - B
trng B Ngoi giao, ng T Quang Bu - B trng B Quc phng, ng ng Vn Hng - B trng
khng b. Sau khi c Hunh Thc Khng qua i, thng 11/1947, c Phan K Toi gi chc Quyn B
trng B Ni v.
31
Chnh quyn cch mng cc cp, ngi i din chn chnh ca nhn dn, chng
nhng t chc, ng vin ton dn khng chin thng li, m cng gp phn lm
ph sn h thng chnh quyn b nhn tay sai ca Php1.
Cuc khng chin ca nhn dn ta chng thc dn Php xm lc c s ng tnh
ng h ca loi ngi tin b. Ngy 14/1/1950, Ch tch H Ch Minh thay mt Chnh
ph Vit Nam dn ch cng ho tuyn b vi chnh ph cc nc trn th gii rng:
Chnh ph Vit Nam dn ch cng ho l chnh ph hp php duy nht ca ton th
nhn dn Vit Nam. Cn c trn nguyn tc chung, Chnh ph Vit Nam dn ch cng
ho sn sng t quan h ngoi giao vi tt c chnh ph nc no trng quyn bnh
ng, ch quyn lnh th v ch quyn quc gia ca nc Vit Nam, cng nhau bo
v ho bnh v xy p dn ch th gii (1. 319). Sau li tuyn b ca Ch tch H Ch
Minh, ngy 18/1/1950, Chnh ph nc cng ho nhn dn Trung Hoa quyt nh cng
nhn v t quan h ngoi giao vi chnh ph Vit Nam dn ch cng ho. Tip n,
ngy 31/1/1950, Chnh ph Lin X, v trong vng 1 thng sau, cc nc x hi ch
ngha khc ln lt cng nhn v t quan h ngoi giao vi Chnh ph ta. Thng li
ngoi giao gp phn quan trng vo thng li qun s sau ny trong cuc khng
chin.
V kinh t: Ta va ra sc ph hoi kinh t ch, va y mnh xy dng i i vi
bo v nn kinh t dn ch nhn dn c kh nng t cp t tc.
Sn xut nng nghip bo m lng thc cho nhn dn v cn b hu phng,
cho b i tin tuyn. Tnh t Bc Trung b tr ra, nm 1950 t 2.414.830 tn. Lin
khu V t tc c lng thc. pht trin nng nghip v thit thc bi dng nng
dn. Chnh ph ra ch trng trit gim t 25% (Sc lnh thng 9/1949); thc hin
gim tc, xo n, hon n (Sc lnh thng 5/1950); chia li rung t cng cho hp l,
tm cp tt c rung t vng ch, rung t ly t tay thc dn quc, bn Vit gian
phn ng (Sc lnh thng 7/1949). n cui 1950, trong ton quc, chnh quyn cch
mng tm cp c 253.863 hcta rung t cho gn 50 vn nhn khu, trong
Nam b tm cp c 226.373 hcta.
Cng nghip pht trin theo quy m nh, phn tn, sn xut bng cng c th s kt
hp vi c kh, t cp t tc. Ch trng cng nghip a phng v cng nghip quc
phng. n nm 1948 - 1949, ta sn xut c sng ci 60 li v 120 li, sng khng
git SKZ, sng v n phng bom. Cc c s cng nghip quc doanh thit yu nh cc
32
ngnh khai thc than, kim kh, cc xng c kh, ho cht, qun nhu, qun dc... c
xy dng v hot ng c hiu qu.
Tiu th cng nghip c ch trng, trc tin l ngh dt, n lot, lm giy, sn
xut x phng, s, dim, chiu, mui, nc mm... nhm phc v nhng nhu cu thit
yu ca i sng nhn dn v quc phng.
i ng cng nhn trong cc vng t do, cc vng cn c khng chin ngy cng
tp trung v trng thnh nhanh chng. i ng cng nhn Vit Bc, Lin khu IV v
Nam b trong nm 1948 l 121.763 ngi. S cn b v cng nhn cc x nghip quc
phng nm 1949 l 32.500 ngi, gp 7 ln so vi nm 1946.
V vn ho - gio dc: Tip tc pht trin trong hon cnh chin tranh, nhm p
ng yu cu ca khng chin. Cc cp, cc ngnh m nhiu loi trng, loi lp o
to cn b, cng nhn, nng cao trnh chuyn mn, k thut. H thng cc trng i
hc v trung hc chuyn nghip cng c xy dng o to cn b cng nhn cho
trc mt v xy dng t nc trong tng lai. Thng 4/1950. Chnh ph ra ch
trng thc hin ci cch gio dc ph thng, thay h thng gio dc c bng h thng
gio dc ph thng 9 nm, nhm xo b nhng tn tch ca nn gio dc thc dn
phong kin, hng gio dc tch cc phc v nhim v khng chin kin quc, t nn
mng cho nn gio dc dn tc, dn ch nhn dn Vit Nam.
Thng 6/1948, Ch tch H Ch Minh pht ng phong tro thi ua yu nc ton
quc. Phong tro ny tr thnh ng lc mnh m, li cun mi lc lng tham gia
thc hin nhim v khng chin, kin quc.
5. Chin dch Bin gii Thu - ng 1950
Sau chin dch Vit Bc thu - ng 1947 kt thc v sau Cch mng Trung Quc
thng li (1/10/1949), tnh hnh ng Dng v trn th gii thay i khng c li cho
thc dn Php v bn thc dn quc ni chung. Thc dn Php cng kh khn v
tht bi ng Dng cng l thuc M. Li dng vo , nht l sau Cch mng Trung
Quc, quc M can thip su, dnh lu trc tip vo cuc chin tranh ng Dng.
Ngy 7/2/1950, M cng nhn Chnh ph b nhn Bo i (thnh lp thng 7/1949).
Ngy 8/5/1950, M ng vin tr kinh t v qun s cho Php ng Dng, bt
u bng khon vin tr 10 triu la.
Thng 7/1950, M t phi on c vn vin tr qun s (MAAG) Vit Nam trc
tip nm quyn iu khin cuc chin tranh xm lc Vit Nam.
Nh vin tr v ti chnh, qun s ca M, thc dn Php ra sc thc hin k hoch
Rve (Rever) ( ra t thng 5/1949), nhm kho ca bin gii Vit - Trung bng
cch tng cng h thng phng th trn ng s 4 v c lp cn c a Vit Bc vi
33
ng bng Lin khu III v Lin khu IV, bng vic thit lp hnh lang ng - Ty (Hi
Phng - H Ni - Ho Bnh - Sn La). Trn c s , chng chun b mt k hoch quy
m ln tn cng cn c a khng chin Vit Bc ln th 2, ginh thng li qun s
quyt nh nhanh chng kt thc chin tranh xm lc ng Dng.
ph m mu ca Php c M gip v a cuc khng chin pht trin ln
bc mi, thng 6/1950 ng v Chnh ph quyt nh m chin dch Bin gii, nhm
mc ch tiu dit mt b phn quan trng sinh lc ch, khai thng con ng giao
thng quc t gia nc ta vi Trung Quc v cc nc dn ch th gii, m rng v
cng c cn c a Vit Bc, to thun li mi thc y cuc khng chin tin ln.
i tng V Nguyn Gip lm Ch huy trng kim Chnh u mt trn. Lc lng
v trang tham gia chin dch gm i on 308, hai trung on 209 v 174, trung on
95 pho binh v ba tiu on a phng (ca Lng Sn v Lin khu Vit Bc), cc i
i a phng v dn qun du kch hai tnh Cao Bng, Lng Sn. Cc ngnh, cc cp
trung ng v a phng huy ng lc lng phc v mt trn v tc chin phi hp
bo m cho chin dch ton thng.
Do tm quan trng ca chin dch - chin dch tin cng quy m ln u tin - Ch
tch H Ch Minh ra mt trn cng vi B ch huy ch o v ng vin b i chin u.
B ch huy mt trn chn ng Kh l hng tin cng quyt nh ca chin
dch.
Sng sm 16/9/1950, qun ta vi lc lng p o v theo li nh cng kin
nh vo cm c im ng Kh, m mn chin dch. Sng 18/9, ng Kh hon ton b
tiu dit, y qun ch vo th nguy khn: Tht Kh b uy hip, th x Cao Bng b c
lp, h thng phng ng trn ng 4 lung lay.
Sau khi mt ng Kh, tuyn phng th trn ng 4 b ct i, qun Php c
lnh rt khi Cao Bng theo ng 4, ng thi qun Php Tht Kh c lnh tin
nh ng Kh n cnh qun t Cao Bng ri cng rt v.
on trc nh ca ch, qun ta t chc mai phc, chn nh trn ng 4, gy
thit hi nng n cho hai cnh qun - binh on L Pagi (Le Page) t Tht Kh ko ln
v binh on Sctng (Charton) t Cao Bng rt v - lm cho chng khng lin lc c
vi nhau. Hn 600 qun Php do la Bm (De la Baume) ch huy t Tht Kh ko ln
ng cu, nhng c hai binh on L Pagi v Sctng u khng trnh khi b tiu dit,
v qun ca D la Bm phi tho chy v Tht Kh m 8/10/1950. Qun ch Tht
Kh b c lp v b uy hip, buc phi rt v Na Sm ngy 10/10/1950, v sau qun
ch Na Sm cng phi rt chy v pha Lng Sn (13/10/1950).
S tht bi ca hai binh on L Pagi, Sctng, v cuc rt chy ca cc c im
Tht Kh, Na Sm lm cho qun ch cc c im cn li trn ng 4 cng thm
34
ng Dng
Dng v nm bn tay sai, chun b cho vic thc hin m mu ca ch ngha thc dn
mi sau ny.
Sau khi Hip nh phng th chung ng Dng c k kt, vin tr ca M
chim t l ngy cng cao trong ngn sch ca Php ng Dng: Nm 1950 l 52 t
phrng bng 19% ngn sch. Nm 1951: 62 t = 16%; nm 1952: 200 t = 35%; nm
1953: 285 t = 43%; nm 1954: 555 t = 73%.
c M gip , thc dn Php cng lao su vo cuc chin tranh xm lc.
Thng 12/1950, Chnh ph Php c tng Lt Ttxinhi (De Lattre de
Tassiguy) lm Tng ch huy kim Cao u Php ng Dng 1.
Da vo vin tr M, li c quyn lc tp trung trong tay, Ttxinhi ra k
hoch qun s quy m ln, gm 4 im chnh:
- Gp rt tp trung qun u - Phi, xy dng lc lng c ng chin lc mnh,
ng thi ra sc pht trin ngu qun, xy dng lc lng qun i quc gia b nhn.
- Xy dng h thng phng tuyn cng s bng ximng ct st (boong-ke), thnh lp
vnh ai trng bao quanh vng trung du v ng bng Bc b nhm ngn chn qun
ch lc ca ta v kim sot ta a nhn ti, vt lc ra vng t do.
- Tin hnh chin tranh tng lc, bnh nh vng tm chim, v vt sc ngi, sc
ca ca nhn dn ta tng cng lc lng ca chng.
- Ph hoi hu phng ca ta bng lc lng qun th ph, gin ip, bit kch,
bng chin tranh kinh t, chin tranh tm l, kt hp vi oanh tc bng phi pho.
K hoch Ttxinhi l mt k hoch bnh nh gp rt kt hp vi phn cng
quyt lit, th hin s c gng ln ca thc dn Php v bn can thip M vi m mu
bp lc lng khng chin, kt thc nhanh chin tranh.
Trin khai k hoch , u nm 1951, thc dn Php xy dng h thng phng
tuyn boong-ke Bc b, vi 113 c im (13.000 l ct) t Hng Gai, ng Triu, Lc
Nam, Bc Giang, Bc Ninh qua Vnh Ph, Sn Ty, H ng n Ninh Bnh do 20 tiu
on u - Phi cht gi. vng ngoi phng tuyn thc dn Php tin hnh hng lot
cuc hnh qun tn ph lng mc, rung vn, cng bc nhn dn vo vng chng
kim sot, hnh thnh vnh ai trng. Chng gp rt tp trung qun u - Phi, pht
trin ngu qun, xy dng qun i quc gia b nhn, y mnh chin tranh tng
lc cc vng tm chim, nht l cc vng chu th sng Hng v sng Cu Long.
y l vin tng duy nht ca Php c giao ton quyn hnh ng c v chnh tr v qun s trong
cuc chin tranh xm lc ng Dng (1945 - 1954).
36
Bng nhng bin php qun s, thc dn Php ra sc thc hin cc mc tiu chnh tr,
kinh t l Dng ngi Vit tr ngi Vit, ly chin tranh nui chin tranh.
K hoch Ttxinhi a cuc chin tranh xm lc ca thc dn Php ng
Dng ln nc thang quyt lit, mang tnh cht ton din, lm cho cuc chin u ca
nhn dn ta, nht l vng sau lng ch tr nn kh khn, phc tp.
2. i hi i biu ton quc ln th II ca ng (2/1951)
m mu mi ca Php - M nhm y mnh cuc khng chin ca nhn dn ta phi
y mnh hn na tnh cht ton din, tng cng s lnh o ca ng.
p ng yu cu y mnh khng chin n thng li, ng Cng sn ng Dng
hp i hi i biu ton quc ln th II ti cn c a Vit Bc (Chim Ho - Tuyn
Quang) t 11 n 19/2/1951. Tham d i hi c 158 i biu chnh thc v 53 i biu
d khuyt thay mt cho 766.349 ng vin ton ng.
Bn Bo co Chnh tr ca Ch tch H Ch Minh v bn bo co Bn v cch
mng Vit Nam ca Tng b th Trng Chinh c kt kinh nghim my chc nm
vn ng cch mng ca ng, nu r nhng nhim v trc mt ca ton ng, ton
dn ta a cuc khng chin chng Php n thng li, v vch r tin ca cch
mng Vit Nam.
Bo co Chnh tr ca Ch tch H Ch Minh nu r nhim v ch yu trc mt
ca cch mng Vit Nam l Tiu dit thc dn Php v nh bi bn can thip M,
ginh thng nht c lp hon ton, bo v hon bnh th gii. thc hin c
nhng nhim v ch yu , phi ng vin tinh thn yu nc, ra sc thi ua i quc,
y mnh xy dng lc lng v trang v cc on th qun chng, tng cng mt trn
on kt dn tc v on kt quc t, thc hin chnh sch rung t.
Bo co Bn v cch mng Vit Nam ca Tng b th Trng Chinh nu r k th
ch yu trc mt ca cch mng Vit Nam l ch ngha quc xm lc (thc dn
Php v can thip M) v b nhn Vit gian bn nc, i biu quyn li cho i a ch
phong kin v t sn mi bn. Nhim v c bn ca cch mng Vit Nam l nh ui
bn quc xm lc, nh b nhn Vit gian bn nc, ginh c lp v thng nht
hon ton cho dn tc, th tiu ch thuc a, xa b nhng tn tch phong kin, lm
cho ngi cy c rung, pht trin ch dn ch nhn dn, gy c s cho ch ngha x
hi Vit Nam.
37
Nhim v chng phong kin phi thc hin ng thi vi nhim v chng quc,
nhng lm tng bc, c k hoch va bi dng lc lng khng chin va gi vng
khi i on kt ton dn khng chin.
ng lc cch mng lc ny l nhn dn, gm c cng nhn, nng dn, tiu t sn
v t sn dn tc, ri n nhng nhn s, a ch yu nc v tin b. Nn tng ca
nhn dn l cng nng v lao ng tr c. Giai cp lnh o cch mng l giai cp cng
nhn.
i hi ra nhng chnh sch c bn v cng tc xy dng v cng c chnh
quyn; tng cng qun i; m rng mt trn on kt dn tc v on kt quc t,
pht trin kinh t - ti chnh, vn ho - gio dc... nhm y mnh khng chin ton
din.
i hi quyt nh ng ra hot ng cng khai ly tn l ng Lao ng Vit Nam.
i vi Lo v Campuchia, xy dng mi nc mt ng ring ph hp vi iu kin
c th lnh o cch mng tng bc n thng li1.
i hi thng qua Tuyn ngn, Chnh cng, iu l mi ca ng; quyt nh xut
bn bo Nhn dn, c quan ngn lun ca ng.
i hi bu Ban chp hnh Trung ng ng gm 19 u vin chnh thc v 10 u
vin d khuyt. B Chnh tr gm 7 u vin 2 do H Ch Minh lm ch tch v Trng
Chinh lm tng b th.
i hi ton quc ln th II l mc nh du bc trng thnh ca ng trong
qu trnh lnh o, nh du bc pht trin mi ca cuc khng chin chng Php, l
i hi khng chin thng li.
3. Pht trin hu phng khng chin v mi mt
Sau i hi ton quc ln th II ca ng, thc hin Ngh quyt i hi, ngy
3/3/1951, Vit Nam c lp ng minh (Vit Minh - thnh lp thng 5/1941) v Hi lin
hip quc dn Vit Nam (Hi Lin Vit - thnh lp thng 5/1946) hp i hi i biu
thng nht thnh mt mt trn duy nht, ly tn l Mt trn Lin hip quc dn Vit
Nam (gi tt l Mt trn Lin Vit). ng Lao ng Vit Nam chnh thc ra mt trc
B Chnh tr gm H Ch Minh, Trng Chinh, L Dun, Hong Quc Vit, V Nguyn Gip, Phm Vn ng,
Nguyn Ch Thanh v mt u vin d khuyt l L Vn Lng.
38
39
41
Chin dch phn cng Ho Bnh ca ta ginh thng li l thng li ca ngh thut
ch o phi hp chin u gia mt trn chnh din vi mt trn sau lng ch, gia
chin trng chnh vi cc chin trng phi hp trong c nc, kt hp gia vn ng
chin vi du kch chin, gia tin cng qun s vi ni dy ca qun chng.
Tip tc thc hin phng chm nh chc thng v phng hng chin lc
trnh ch mnh, nh ch yu, b i ta chuyn hng tin cng ch trn cc chin
trng rng ni, trng tm trc mt l trn chin trng Ty Bc.
Ty Bc l vng chin lc quan trng, ch chim ng uy hip khu cn c
a Vit Bc ca ta v che ch cho vng Thng Lo ca chng. Nhng Ty Bc cch xa
cn c Vit Bc v vng t do Thanh - Ngh - Tnh ca ta, nn ch li lng vic phng
b.
Nm c s h ca ch, ta quyt nh m chin dch Ty Bc nhm tiu dit sinh
lc ch, gii phng t ai v ng bo cc dn tc y, ng thi a mt b phn
ch lc lun su vo lng ch, gip qun chng ni dy, pht trin chin tranh du
kch, m rng cn c khng chin, v to iu kin phi hp vi cuc khng chin ca
nhn dn Lo.
M u chin dch, qun ta tin cng ch Ngha L ngy 14/10/1952. Tip ,
qun ta nh vo Mc Chu, Thun Chu, (Lai Chu), Sn La, Yn Bi.
Sau hn hai thng chin u (t gia thng 10 n cui thng 12/1952), trn cc
mt trn, ta loi khi vng chin u hn 13.000 ch, gii phng 28.500 cy s vung
gm ton tnh Ngha L, hu ht tnh Sn La (tr N Sn), bn huyn thuc Lai Chu,
hai huyn thuc Yn Bi, vi 25 vn dn, ph mt phn m mu lp X Thi t tr ca
ch. ch b nh bt khi hng lot cn c, phi tp trung qun v N Sn. Sau
chng thm qun xung N Sn c gi v tr ny.
u nm 1953, Trung ng ng v Chnh ph ta cng vi chnh ph khng chin
Lo v Mt trn Itxala ca Lo tho thun m chin dch Thng Lo, tin cng tnh
Sm Na, nhm tiu dit sinh lc ch, gii phng t ai v dn, xy dng v m rng
cn c du kch, y mnh cuc khng chin ca nhn dn Lo. Ngy 8/4/1953, chin
dch bt u.
Sau gn 1 thng chin u, lin qun Vit - Lo loi khi vng chin u 3 tiu on
v 10 i i, gii phng ton tnh Sm Na, mt phn tnh Xing Khong v tnh
Phongsal vi trn 30.000 dn. Cn c khng chin Thng Lo c m rng, ni lin
vi Ty Bc Vit Nam, to th uy hip mi i vi gic Php.
44
47
ch buc phi b d cuc tin cng Tuy Ho, Ph Yn tng cng lc lng cho
Plycu v Plycu tr thnh ni tp trung binh lc th t ca chng.
Cng vo cui thng 1/1954, nh lc hng phn on ca ch, to iu kin
cho qun ta y mnh mi cng tc chun b in Bin Ph, b i ch lc ta phi
hp vi qun i Patht Lo m cuc tin cng ch Thng Lo, gii phng lu vc
sng Nm Hu. Tha lc ch hoang mang, mt b phn lin qun Vit - Lo tin ln
pha Bc, gii phng hon ton tnh Phongsal, mt cn c khng chin ca nhn dn
Lo, m rng thm 1 vn cy s vung. Khu gii phng Sm Na ca Lo ni lin vi
khu Ty Bc ca Vit Nam.
Lo s lin qun Vit - Lo tha thng nh vo Lung Phabng, Nava dng cu
hng khng a qun t ng bng Bc b tng cng cho Lung Phabng v Mng
Si, Lung Phabng v Mng Si tr thnh ni tp trung binh lc th nm ca ch.
Phi hp cht ch vi mt trn chnh din, phong tro chin tranh du kch pht trin
mnh vng sau lng ch.
Nam b, b i ch lc khu v ch lc tnh y mnh tin cng vo vng tm b
chim, tiu dit nhiu ch, h tr qun chng u tranh qun s, chnh tr, kt hp vi
ch vn.
Nam Trung b, chin tranh du kch pht trin mnh, tiu dit hoc bc rt nhiu
cn c im ca ch, gii phng nhiu vng rng ln, nh vng in Bn - Qung Nam
c trn 4 vn dn, vng Hn Khi v Ty - Bc Khnh Ho, vng Tnh Linh v Lng
Sn (Bnh Thun)...
Bnh - Tr - Thin, b i ta hot ng mnh trn ng s 9, ph hu nhiu cu
cng, dit nhiu ch, dit v bc rt 6 cn c ch, gii phng hon ton huyn Hng
Ho (Qung Tr). Trn ng s 1 v ng xe la, qun ta dit nhiu xe v on tu
ca ch.
ng bng Bc b, qun ta hot ng mnh. Phng tuyn sng y b ph v, cn
c ca ta t ngn v hu ngn sng Hng c m rng. Con ng s 5 - tuyn giao
thng huyt mch ca ch - lin tip b phc kch, nhiu lc b t lit, lm cho nhiu
on tu, xe b ph hu. Nhiu thnh ph, th x, ngay c th H Ni, mt s sn bay
nh sn bay Gia Lm (H Ni), sn bay Ct Bi (Hi Phng) b b i ta tp kch, dit
nhiu ch, ph hu my bay v nhiu phng tin chin tranh khc, nhiu kho tng ca
ch.
Cuc tin cng chin lc ng - Xun 1953 - 1954 ca ta lm ph sn bc u
k hoch qun s Nava ca Php - M, buc qun ch lc ca chng phi b ng phn
tn v giam chn ti min rng ni bt li cho chng. Cuc tin cng chin lc thng
48
50
ch, hnh thnh th bao vy, chia ct khng ch ch, sit cht dn vng vy ch, trit
hn ngun tip t v cu vin ca chng, tin ln tiu dit ton b qun ch.
Chin dch bt u t ngy 13/3 n ngy 7/5/1954, chia lm 3 t:
* t 1 - T 13 n 17/3, qun ta tin cng tiu dit cc cn c Him Lam, c Lp,
Bn Ko, v ton b phn khu Bc. Ton t ta loi khi vng chin u gn 2.000 ch.
* t 2 - T 30/3 n 26/4, qun ta ng lot tin cng cc cn c pha ng khu
Trung tm Mng Thanh, nh E1, D1, C1, C2, A1... Ta chim phn ln cc cn c ca
ch, to thm iu kin bao vy, chia ct, khng ch ch. Sau t ny, M khn cp
vin tr cho Php v e do nm bom nguyn t in Bin Ph; ta kp thi khc phc
kh khn tip t, nng cao quyt tm ginh thng li.
* t 3 - T 1 n 7/5, qun ta ng lot tin cng khu Trung tm Mng Thanh v
phn khu Nam, ln lt tiu dit cc cn c khng cn li ca ch. Chiu 7/5, qun
ta nh vo s ch huy ch. 17 gi 30 ngy 7, tng Cttri cng ton b Ban Tham
mu ca ch u hng, b bt sng. L c Quyt chin quyt thng ca qun ta php
phi bay trn nc hm tng Cttri. Sau 55 ngy m chin u, qun ta tiu dit
hon ton tp on c im in Bin Ph.
Cc chin trng ton quc y mnh u tranh nhm tiu hao, giam chn, phn
tn lc lng ch, to iu kin cho in Bin Ph ginh ton thng.
Ti Bc b, b i H Ni t nhp trng bay Gia Lm, ph hu 18 my bay ch.
B i a phng v dn qun du kch hot ng mnh lm t lit ng s 5, tiu dit
nhiu n bt ch. Kt hp tin cng qun s vi tin cng chnh tr v ch vn, qun
dn ta trong v sau in Bin Ph lm cho hng vn lnh ngu b ng, hng lot t
chc t ngu tan r, vng gii phng m rng, ni lin vng t do, to nn ch ng
chn vng chc cc lc lng v trang ca ta tin cng ch, uy hip chng th.
Sau in Bin Ph, trong thng 6 v u thng 7/1954, ch buc phi rt khi Vit Tr,
Ch Bn (Ho Bnh), Thi Bnh, Bi Chu, Pht Dim, Ninh Bnh, Nam nh, Ph L.
Phn ln ng bng Bc b c gii phng.
Ti Trung b, qun dn Lin khu V y li c t tin cng tlng ln th 2, loi
khi vng chin u gn 5.000 ch. B i Ty Nguyn hot ng mnh trn ng s
14, t chc trn phc kch ln trn ng s 19, loi khi vng chin u ton b binh
on s 100 ca ch, tp kch ln th 2 vo th x Plycu, dit nhiu ch.
Ti Nam b, tin cng qun s ca b i c s kt hp ni dy, u tranh chnh tr
v binh vn ca qun chng ph hu hoc bc rt hng nghn cn c ch. Ti Si
Gn v cc th, phong tro qun chng u tranh chnh tr i ho bnh, ci thin
52
dn sinh din ra si ni. Vng gii phng m rng ni lin t ng sang Ty, to u th
mi cho cuc u tranh.
Trong ton b cuc tin cng chin lc ng - xun 1953 - 1954, nh cao l chin
dch in Bin Ph, qun dn ta loi khi vng chin u 113.000 ch, thu 19.000
sng cc loi, ph 81 i bc, 177 my bay, gii phng nhiu vng ng dn ng bng
Bc b, Trung b, Nam b.
Ring ti mt trn in Bin Ph, trong gn 2 thng chin u, qun ta tiu dit
hon ton tp on c im ca ch, loi khi vng chin u ton b qun ch gm
16.200 tn, trong c 1 tng, thu v ph hu ton b phng tin chin tranh, bn ri
v bn chy 62 my bay cc loi.
Cuc tin cng chin lc ng - xun 1953 - 1954, nh cao l chin dch lch s
in Bin Ph, l chin thng ln nht, oanh lit nht, tiu biu cho tinh thn anh
dng, kin cng, bt khut ca dn tc trong cuc khng chin trng k chng thc
dn Php xm lc v can thip M. Chin thng ly lng in Bin Ph c ghi
vo lch s dn tc nh mt Bch ng, mt Chi Lng hay mt ng a th k XX, v
i vo lch s th gii nh mt chin cng chi li t ph thnh tr ca h thng n dch
thuc a ca ch ngha quc (5. 50).
Chin thng in Bin Ph p tan hon ton k hoch qun s Nava ca Php M, ging n quyt nh vo ch xm lc ca thc dn Php, lm xoay chuyn cc
din chin tranh ng Dng, to iu kin thun li cho cuc u tranh ngoi giao
ca ta ginh thng li.
3. Hi ngh Ginev v Hip nh Ginev 1954 v vic lp li ho bnh ng
Dng
Bc vo ng - xun 1953 - 1954, ng thi vi cuc tin cng ch trn mt trn
qun s, ta m cuc tin cng chng trn mt trn ngoi giao. Ngy 28/11/1953, Ch
tch H Ch Minh tuyn b: Nu thc dn Php tip tc cuc chin tranh xm lc th
nhn dn Vit Nam quyt tm tip tc cuc chin tranh i quc n thng li cui cng.
Nhng nu Chnh ph Php rt c bi hc trong cuc chin tranh my nm nay,
mun i n nh chin Vit Nam bng cch thng lng v gii quyt vn Vit
Nam theo ng li ho bnh th nhn dn v Chnh ph Vit Nam dn ch cng ho
sn sng tip mun (1. 457)... C s ca vic nh chin Vit Nam l Chnh ph
Php tht th tn trng nn c lp thc s ca nc Vit Nam (5. 457).
Tuyn b ca Ch tch H Ch Minh t r thin ch ho bnh ca Vit Nam, c
tc dng thc y phong tro u tranh cho ho bnh Php v trn th gii, m ra kh
nng gii quyt bng con ng ho bnh cuc chin tranh ng Dng.
53
cht tm thi, hon ton khng th coi l ranh gii v chnh tr v lnh th. Lo, lc
lng khng chin tp kt hai tnh Sm Na v Phongsal. Campuchia, lc lng
khng chin phc vin ti ch, khng c vng tp kt.
- Cm vic a qun i, nhn vin qun s, v kh nc ngoi vo cc nc ng
Dng. Cc nc ngoi khng c t cn c qun s ng Dng. Cc nc ng
Dng khng c tham gia bt c khi lin minh qun s no v khng cho nc
khc dng lnh th ca mnh vo vic gy chin tranh hoc phc v cho mc ch xm
lc.
- Khng phn bit i x, khng tr th i vi nhng c nhn, nhng tp th cng
nh i vi gia nh ca h cng tc vi mt trong hai bn trong thi gian chin
tranh.
- Vit Nam tin ti thng nht bng cuc tng tuyn c t do trong c nc s t
chc vo thng 7/1956 di s kim sot ca mt U ban quc t (gm n , Ba Lan,
Canada do n lm ch tch).
- Trch nhim thi hnh Hip nh Ginev thuc v nhng ngi k hip nh v
nhng ngi k tc h.
M khng k vo bn tuyn b chung ca Hi ngh, m ra mt Tuyn b ring cam
kt tn trng Hip nh.
Tuy cn nhng hn ch, Hip nh Ginev cng vi chin thng lch s in Bin
Ph chm dt cuc chin tranh xm lc ca thc dn Php v can thip M ng
Dng.
Hip nh Ginev nm 1954 v ng Dng l vn bn php l quc t ghi nhn
cc quyn dn tc c bn ca nhn dn cc nc ng Dng v c cc cng quc
cng cc nc tham d Hi ngh cam kt tn trng.
Vi Hip nh Ginev 1954 v ng Dng, Php buc phi rt ht qun v nc;
M tht bi trong m mu ko di, m rng quc t ho chin tranh xm lc ng
Dng; min Bc nc ta hon ton gii phng, chuyn sang giai on cch mng x
hi ch ngha.
4. ngha lch s, nguyn nhn thng li ca cuc khng chin chng Php:
Khi bt u cuc chin tranh xm lc Vit Nam (23/9/1945), thc dn Php cho
rng: ch nm, by tun l, cng lm nm, by thng l chinh phc c ton b t
nc ny. Nhng tm, chn nm theo ui cuc chin tranh xm lc qua, thc dn
Php vn khng thc hin c mc tiu chinh phc ca mnh, tri li chng b cuc
chin u ca nhn dn Vit Nam gy nhiu thit hi, buc phi chm dt chin tranh
55
Hng dn hc tp
Ni dung chng II bao qut thi k lch s t ngy 19/12/1946 (khi cuc khng
chin ton quc chng thc dn Php tr li xm lt bng n) n ngy 21/7/1954 Hip
nh Ginev v chm dt chin tranh lp li ho bnh k kt) c thc hin trong
khung thi gian 22 tit l thuyt.
Cn nm vng nhng vn v ni dung ca chng:
* Nguyn nhn dn ti chin tranh trn phm vi c nc ta l t pha Php, k c
m mu xm lc nc ta mt ln na, k lin tip gy ra nhng cuc xung t v trang
mang tnh cht khiu khch Hi Phng v Lng Sn (11/1946), H Ni (12/1946),
cui cng l gi ti hu th (18/12/1946) cho Chnh ph ta, buc nhn dn ta h v kh
u hng.
* Quyt nh ng n, kp thi pht ng cuc khng chin ton quc, ng li
khng chin ng n, sng to ca ng v Ch tch H Ch Minh l ng li chin
57
tranh nhn dn, khng chin ton dn, ton din, trng k, t lc cnh sinh, va
khng chin va kin quc. ng li khng chin chng Php c nu u tin trong
ch th Khng chin - Kin quc (25/11/1945 ca ng, tip trong Li ku gi ton
quc khng chin (19/12/1946) ca Ch tch H Ch Minh, ch th Ton dn khng
chin (22/12/1946) ca ng, Khng chin nht nh thng li (1947) ca Tng b th
Trng Chinh.
* Cuc khng chin ca nhn dn ta chng thc dn Php tr li xm lc (t 1950
chng c can thip M) c tnh t 23/9/1945, (khng chin ton quc t 19/12/1946)
n 21/7/1954. Cuc chin u Th H Ni (t 20 gi 30 pht ngy 19/12) v cc
th pha Bc v tuyn 16 m u cuc khng chin ton quc. Hip nh Ginev
(21/7/1954) l mc kt thc khng chin chng Php, nhng quyt nh kt thc khng
chin l chin thng lch s in Bin Ph.
* L cuc khng chin ton dn, ton din (trn tt c cc mt trn qun s, chin
tranh - ngoi giao, kinh t, vn ho - gio dc) mang tnh cht cch mng, tnh cht ca
cuc chin tranh nhn dn, do v chin lc khng c phng ng, m ch c tin
cng. Nhng v tc chin, n thun v qun s (mt mt ca cuc khng chin ton
din), c th c phng ng. Cuc khng chin chng thc dn Php v can thip M
c m u bi giai on phng ng v t chin dch Bin gii thu - ng 1950 chuyn
sang giai on tin cng. (Phn cng l hnh ng ch ng chng , din ra trong c
hai giai on phng ng v tin cng). Chin dch Bin gii ng thi m u giai on
pht trin mi, ginh thng li ton din cuc khng chin, vi nh cao chin thng lch
s in Bin Ph.
* Nhng s kin quan trng trong cuc khng chin chng Php v can tip M, mt
cuc khng chin ton din, l:
+ V qun s l cuc chin u Th H Ni v cc th Bc v tuyn 16 m
u khng chin ton quc thng li; chin dch phn cng Vit Bc thu - ng 1947;
chin dch tin cng Bin gii thu - ng 1950; chin dch phn kch Ho Bnh ng xun 1951 - 1952; chin dch Ty Bc thu - ng 1952, chin dch Thng Lo thng
4/1953; cuc tin cng chin lc ng - xun 1953 - 1954 vi nh cao chin dch lch
s in Bin Ph - trn thng hon ton, quyt nh kt thc chin tranh 9 nm.
+ V chnh tr - ngoi giao l ch trng pht ng ton quc khng chin, mt cuc
khng chin ton dn, ton din, trng k, t lc cnh sinh, va khng chin - va
kin quc ca ng v Ch tch H Ch Minh; i hi ng ton quc ln th 2 vi
vic ng Lao ng Vit Nam thnh lp, ra hot ng cng khai (3/3/1951) (v
Campuchia, Lo c ng ring ca mnh); chnh sch on kt dn tc v on kt
ng Dng, ph m mu chnh tr ca ch Dng ngi Vit tr ngi Vit, Dng
58
ngi ng Dng tr ngi ng Dng; thng nht mt trn thng nht dn tc;
thnh lp Lin minh chin u Vit - Min - Lo thng 3/1951; Trung Quc, Lin X
v cc nc dn ch khc u 1950 cng nhn v t quan h ngoi giao vi Chnh ph
ta, gip nhn dn ta khng chin; Hi ngh Ginev v Hip nh Ginev nm 1954 v
lp li ho bnh ng Dng v vn chm dt chin tranh ng Dng.
+ V kinh t l ch trng xy dng kinh t khng chin t cp t tc, ph m mu
kinh t ca ch Ly chin tranh nui chin tranh, thc hin nhiu chnh sch kinh t ti chnh, chnh sch rung t bi dng nng dn, lc lng ch yu ca khng chin.
+ V vn ho - gio dc - y t l ch trng xy dng nn vn ho, gio dc, y t
mang tnh dn tc, dn ch, cch mng, phc v s nghip khng chin, kin quc, phc
v dn sinh.
Khi hc chng ny cn c s lin h vi tri thc c thy im mi hin nay trong
mt s nhn nh nh gi khch quan v trch nhim a n cuc chin tranh ng
Dng trong 9 nm; nhng chin dch tin cng ta m hng trung du, ng bng cui
1950 u 1954; kt qu Hip nh Ginev 1954 v chm dt chin tranh lp li ho
bnh ng Dng; phn k giai on khng chin chng Php; hon cnh quc t ca
cuc khng chin; ca M can thip vo cuc chin tranh xm lc ca Php
ng Dng.
Cu hi n tp chng 2
1. V sao ng v Ch tch H Ch Minh pht ng cuc khng chin chng Php trong
ton quc (19/12/1946)?
2. Cuc chin u ca qun dn ta th H Ni v cc th khc pha Bc v tuyn
16 trong nhng ngy u ton quc khng chin din ra nh th no? Kt qu v
ngha?
3. Ni dung c bn v ngha lch s ng li khng chin chng thc dn Php xm
lc (1945 - 1954) ca ng?
4. Chin dch Vit Bc thu - ng 1947 v chin dch Bin gii thu - ng 1950: nguyn
nhn, din bin, kt qu, ngha?
5. Ti sao ni sau chin thng Bin gii thu - ng 1950, cuc khng chin chng thc
dn Php v can thip M chuyn sang giai on pht trin mi, ton din?
6. Cuc khng chin chng Php ca nhn dn ta trn cc mt trn chnh tr - ngoi
giao, kinh t, vn ho - gio dc - y t th hin nh th no? Kt qu v ngha?
59
60
Chng III
Vit Nam t 1954 n 1960
61
Trong khi , min Nam, theo quy nh ca Hip nh Ginev, lc lng Lin
hip Php tm thi nm quyn kim sot trong hai nm ch hip thng tng tuyn c.
Trong thi gian thc dn Php cng c nhng hnh ng ph hoi Hip nh mi
c k kt. Ngy 14/5/1956 Chnh ph Php gi cho hai ch tch Hi ngh Ginev
1954 v ng Dng bn Thng ip thng bo v vic qun vin chinh Php rt ht v
nc.
Qun i Php rt khi min Nam Vit Nam trong khi cn nhiu iu khon ca
Hip nh c lin quan n trch nhim ca h cha c thi hnh, nh iu khon v
vic t chc hip thng tng tuyn c hai min Nam - Bc.
Cng trong qu trnh , quc M tm mi cch ph hoi Hip nh, M gt
dn Php, c chim min Nam vi m mu chia ct t nc Vit Nam, bin min Nam
Vit Nam thnh thuc a kiu mi v cn c qun s. quc M xy dng chnh
quyn Ng nh Dim thc hin m mu ni trn.
Ngy 25/6/1954, mt thng trc khi Hip nh Ginev chnh thc k kt, M p
Php a Ng nh Dim thay Bu Lc lm th tng chnh ph b nhn min Nam
Vit Nam.
Ngy 23/7/1954, Ngoi trng M alt tuyn b khng cho ch ngha cng sn lan
trn ng Nam v Ty Nam Thi Bnh Dng.
Thng 9/1954, M li ko mt s nc thnh lp khi qun s ng Nam
(SEATO) v ngang nhin t min Nam Vit Nam di s bo tr ca khi ny.
c s gip v ch o ca M, chnh quyn Ng nh Dim tr thnh cn c
c lc trong vic ph hoi Hip nh Ginev, t chi tng tuyn c thng nht Vit
Nam. Dim tuyn b khng c Hip thng tng tuyn c, by tr Trng cu dn , t
suy tn lm tng thng, t chc bu c ring r, lp quc hi lp hin, ban hnh hin
php ca ci gi l Vit Nam Cng ho...
bin min Nam Vit Nam thnh thuc a kiu mi v cn c qun s, quc
M k mt lot hip ngh qun s vi chnh quyn Ng nh Dim, trong c 3 hip
ngh ng ch :
- Hip ngh Hp tc kinh t, k di hnh thc trao i vn th ngy 21/2/1955 v
ngy 7/3/1955.
- Hip ngh Hp tc kinh t, k di hnh thc trao vn th ngy 22, 23/4/1955 v
24, 25/6/1955.
- Hip ngh Thu hi v kh trang b ca vin tr qun s M, k di hnh thc
trao i vn th ngy 1/3 v ngy 15/5/1955.
62
mng hai min nhm thc hin nhng mc tiu chung ca cuc u tranh chng
quc M v tay sai, thc hin mt nc Vit Nam ho bnh, thng nht, c lp, dn ch
v giu mnh, tch cc gp phn vo s nghip ca nhn dn th gii v ho bnh, c
lp dn tc, dn ch v tin b x hi. V vy, nhim v chin lc cch mng ca hai
min c mi quan h mt thit vi nhau, to iu kin cho nhau pht trin. Cch mng
x hi ch ngha min Bc khng ch mang li i sng m no hnh phc cho nhn dn,
m cn lm nhim v gii phng min Nam, chun b cho nhim v xy dng t nc
sau chin tranh. Min Bc l hu phng ln, c vai tr quyt nh nht i vi ton b
s nghip cch mng ca c nc. Cch mng dn tc dn ch nhn dn min Nam
va c nhim v trc tip gii phng min Nam va c nhim v bo v min Bc. Min
Nam l tin tuyn ln, c vai tr quyt nh trc tip trong vic nh ch thng tr ca
quc v tay sai, thng nht t nc. Hu phng min Bc v tin tuyn min Nam
l hai b phn ca cuc khng chin chng M cu nc, v cng do cng thc hin
nhng mc tiu, nhim v chung, nn cch mng gia hai min c quan h vi nhau.
l quan h gia hu phng v tin tuyn, gia hai chin lc cch mng x hi ch
ngha v cch mng dn tc dn ch nhn dn. Thng li ginh c mi min l
thng li chung ca s nghip chng M cu nc ca c dn tc.
Nhng nhim v cch mng ca nhn dn Vit Nam t sau ngy ho bnh lp li l
ht sc nng n. Chnh trong hon cnh lch s , bng nhng thng li ginh c
trong lao ng sn xut v trong chin u chng minh s ng n v ng li, s
sng to trong ngh thut lnh o ca ng cng nh tnh cn c trong lao ng, anh
dng trong chin u c th hin m nt hn bao gi ht.
II. Min Bc cng c, hon thnh ci cch rung t, khi phc
kinh t, ci to quan h sn xut x hi ch ngha
1. Thc trng kinh t - x hi min Bc sau 1954:
c im ln ca tnh hnh min Bc sau 1954 l min Bc hon ton c gii
phng khi ch quc v phong kin, chuyn t thi chin sang thi bnh, c thm
nhng iu kin chnh tr - x hi thun li thc hin nhng nhim v ca giai on
cch mng mi. Nhng min Bc vn gp khng t kh khn to ln, nht l trong lnh
vc kinh t - x hi do hu qu ca chin tranh v tn d ca ch thc dn phong
kin li.
cc vng mi gii phng, hu qu nhng cuc cn qut ca ch theo chnh sch
tam quang (t sch, ph sch, git sch) li ht sc nng nn. Nhiu thn xm tiu
iu, x xc, chnh sch dn dn lp vnh ai trng li hng vn mu rung t b b
hoang, p b ph hoi, tru b b git hi. Tnh trng chung nng thn l nhn
65
66
67
nh. ng thi vi vic nng cao i sng nhn dn lao ng, vic khi phc nhanh
chng sn xut nng nghip to c s thun li khi phc cc ngnh kinh t khc.
Khi phc sn xut cng nghip v th cng nghip
Nn cng nghip min Bc b chnh sch thuc a ca thc dn Php km hm, nn
rt nh b. C s cng nghip nng hu nh khng c. Cui nm 1954 gi tr sn lng
cng nghip ch chim 1,5% tng gi tr sn lng cng - nng nghip. Cng nghip nh
nh b li b chin tranh tn ph, k thut lc hu. V vy vic khi phc v pht trin
cng nghip phi tin hnh tng bc v c thi gian chun b iu kin.
T thc t , Chnh ph Vit Nam dn ch cng ho quyt nh tp trung khi phc
v pht trin cng nghip nh trc, ng thi cng c v pht trin cc c s cng
nghip nng trong phm vi cn thit v kh nng vn c ca mnh.
Thc hin ch trng trn, giai cp cng nhn vi tinh thn da vo sc mnh l
chnh, kt hp vi vic s dng c hiu qu vin tr ca cc nc anh em, khi phc
v m rng hu ht cc c s cng nghip, cc nh my, x nghip quan trng, nh m
than Hn Gai, cc nh my dt Nam nh, xi mng Hi Phng, in H Ni. Chng ta
cn xy dng thm mt s nh my mi, nh c kh H Ni, dim Thng Nht, g Cu
ung, thuc l Thng Long, c hp Hi Phng, ch Ph Th... Trong vic xy dng
nh my c kh H Ni l s kin quan trng trong lch s pht trin cng nghip Vit
Nam. y l c s u tin ca ngnh ch to my nc ta. n cui nm 1957, ton b
min Bc c tt c 97 nh my, x nghip do Nh nc qun l.
Trong ba nm khi phc, cng nghip min Bc khng nhng tng ln v s lng,
m cht lng cng c nhiu thay i. Ngoi vic xut hin c s ch to my mc u
tin, k thut ch bin sn phm nhiu x nghip c tin b. Nhiu mt hng trc kia
phi nhp ca nc ngoi nay bt u sn xut c trong nc.
Cng vi vic khi phc v pht trin cng nghip, cc ngnh th cng nghip min
Bc cng c khi phc nhanh chng. n nm 1957, s th th cng tng ln gn
460.000 ngi (gp 2 ln s th th cng nm 1941, l nm th cng nghip pht trin
cao nht trc cch mng thng Tm). Ngnh th cng nghip cung cp 58,8% s
hng ho cng nghip trong nc. Cc ngnh nh sn xut vt liu xy dng, nng c,
dt, may mc, lm mui, mm... u vt mc trc nm 1941.
Nhn chung trong ba nm khi phc kinh t, gi tr tng sn lng cng nghip v
th cng nghip hng nm tng kh nhanh, gp phn hn gn vt thng chin tranh,
n nh i sng nhn dn.
Khi phc v pht trin thng nghip
69
Sau khi ho bnh lp li, ngnh thng nghip ca min Bc c nhiu kh khn. Th
trng min Bc gn nh ngng hot ng do s lng on ca t bn Php... Mt kh
khn khng nh na l nhu cu cung cp tng ln trong khi sn xut cng, nng nghip
b tn ph nng n, khng sc cung cp cho th trng khi lng hng ho cn thit.
Bn cnh nn thng nghip cc vng t do, l nn thng nghip cc vng mi gii
phng, c nhng im khc bit. Mt bn mang tnh cht c lp t ch, phc v sn
xut, phc v dn sinh, cn mt bn ph thuc vo nn kinh t quc, phn ln hng
ho giao lu trn th trng nm trong tay t nhn. Thng nghip x hi ch ngha cn
nh b. V vy trn lnh vc th trng cuc u tranh din ra rt gay go, phc tp.
Da trn tnh hnh c th , Chnh ph ch trng chuyn thng nghip phc v
quc, phc v chin tranh xm lc thnh thng nghip phc v sn xut, phc v
nhn dn thnh th v nng thn, hng dn mt s thng gia trc y bun bn hng
khng cn thit cho nhn dn chuyn sang kinh doanh cng nghip, bnh n vt gi.
Khi phc v pht trin thng nghip phc v nhn dn trn c s tng cng mu
dch tt i vi i sng nhn dn v i vi sn xut.
Trong 3 nm khi phc, nn thng nghip min Bc t nhiu thnh tch: nng
tng mc bn l ln 70,6% so vi nm 1955; doanh s thng nghip tng gp 2 ln so
vi nm 1955, gi c c thng nht v n nh, gp phn ng k vo vic n nh v
ci thin i sng nhn dn. H thng mu dch quc doanh v hp tc x mua bn c
m rng v cung cp ngy cng nhiu mt hng cho nhn dn thnh th v nng thn.
Vic giao lu kinh t gia cc a phng trong min Bc c m rng, gim bt s
cch bit gia thnh th v nng thn. Hot ng ngoi thng tng bc tp trung vo
nh nc, quan h bun bn vi nc ngoi cng m rng. Tnh n nm 1957, min
Bc nc ta t quan h bun bn vi 27 nc trn th gii.
Khi phc v pht trin giao thng vn ti
H thng giao thng vn ti min Bc di thi thuc Php rt km, li b tn ph,
h hng trong thi k chin tranh, trc khi rt khi min Bc, thc dn Php tip tc
ph hoi.
Trong tnh hnh y, vi nhim v khi phc kinh t, pht trin vn ho, ci thin i
sng nhn dn, cng c quc phng, Nh nc ch trng khi phc nhanh chng h
thng giao thng vn ti, nh ng st, ng b, ng thu, bu in... Vic khi
phc v pht trin h thng giao thng vn ti l vic lm c ngha quan trng, l iu
khng th thiu trong pht trin sn xut, xy dng kinh t, vn ho.
Cui nm 1957, min Bc khi phc c gn 700 kilmt ng st, quan trng
nht l tuyn ng st H Ni - Lng Sn. Khi phc v lm thm 10.607 kilmt
ng t. Xy dng v m rng thm nhiu bn cng, ca sng, nh Hi Phng, Hn
70
Gai, Cm Ph, Bn Thu... gp phn quan trng trong vic pht trin giao lu hng ho
trong nc v th gii, phc hi kinh t. ng hng khng dn dng quc t c khai
thng.
C cu kinh t cng nh quan h sn xut min Bc bc u c s thay i.
Thnh phn kinh t quc doanh chim 58% gi tr sn lng trong cng nghip; 100%
trong cc ngnh xy dng c bn, bu in, ng st; 61% trong cc ngnh bun bn;
97% trong ngnh ngoi thng v 100% trong ngnh ngn hng. Nh vy, kinh t quc
doanh gi vai tr lnh o nn kinh t quc dn.
Hon thnh ci cch rung t v khi phc kinh t, hn gn vt thng chin tranh
l nhng nhim v kinh t - x hi c tin hnh trong thi gian 1954 - 1957 c tc
dng h tr cho nhau, gp phn vo nhng nhim v chnh tr, qun s, nhm cng c
min Bc, xy dng min Bc thnh cn c a cch mng ca c nc, l hu phng
ca cuc khng chin chng M cu nc ca dn tc.
3. Ci to quan h sn xut x hi ch ngha, bc u pht trin kinh t - vn ho
(1958 - 1960)
a. Ci to quan h sn xut x hi ch ngha
Sau 3 nm hon thnh ci cch rung t, khi phc kinh t, nn kinh t min Bc
c nhiu thay i; thnh phn kinh t thc dn phong kin b xo b, thnh phn kinh t
quc doanh chim u th v gi vai tr lnh o.
Tuy vy, nn kinh t min Bc lc ny cn bn vn l kinh t nng nghip phn tn,
lc hu, lao ng th cng vi nng sut thp, cc thnh phn kinh t da trn ch
chim hu t nhn v t liu sn xut. Kinh t c th ca nng dn, th th cng, tiu
thng, tiu ch chim rt ln. Thnh phn kinh t cng thng nghip t bn t doanh
cn tn ti.
Trong tnh hnh , Nh nc Vit Nam dn ch cng ho ch trng ci to x hi
ch ngha i vi cc thnh phn kinh t c th. Ci to quan h sn xut l mt trong
nhng nhim v c trng ca cch mng x hi ch ngha. l ch trng ln ca
ng v Nh nc ta trong bc u ca thi k min Bc qu ln ch ngha x hi,
nhm xo b cc thnh phn kinh t khng phi x hi ch ngha.
Thng 12/1958, ti k hp th 9 Quc hi kho I thng qua k hoch 3 nm ci
to v pht trin kinh t - vn ho (1958 - 1960), bao gm nhng nhim v sau y:
- Ci to nng nghip, th cng nghip v cng thng nghip t bn t doanh theo
hng x hi ch ngha, khu chnh l hp tc ho nng nghip, ng thi tch cc pht
trin v cng c thnh phn kinh t quc doanh.
71
- y mnh pht trin sn xut nng nghip v cng nghip, ly sn xut nng
nghip lm khu chnh, ch yu nhm gii quyt vn lng thc, ch trong pht trin
cng nghip, tng thm cc t liu sn xut v gii quyt phn ln hng tiu dng.
Trn c s , nng cao mt bc i sng vt cht v vn ho ca nhn dn, nht
l nhn dn lao ng v tng cng cng c quc phng.
Mc d c nhng tin b sau 3 nm khi phc kinh t, nhng nng nghip min Bc
vn mang nng tnh cht tiu nng, phn tn, lc hu, khng th p dng k thut mi
vo sn xut. Mun tin hnh cch mng x hi ch ngha, mt nhim v cp bch t
ra l phi ci to quan h sn xut trong nng nghip, tc phi tin hnh hp tc ho
nng nghip, to tin i ln sn xut ln.
Cuc vn ng hp tc ho nng nghip min Bc tin hnh trong iu kin cha
c gii ho nng nghip. Do ci to x hi ch ngha trong nng nghip, i hi ci
to quan h sn xut kt hp vi ci tin k thut, tng nng sut lao ng, v gio dc
t tng x hi ch ngha cho nng dn.
Mun phong tro hp tc ho thng li phi da vo bn nng v trung nng lp
di, on kt cht ch vi trung nng, hn ch v i n xo b bc lt ca ph nng,
ci to t tng ph nng, ngn nga a ch ngc u dy, tip tc m ng cho a
ch lao ng ci to, a nng dn vo con ng hp tc ho nng nghip. Trong qu
trnh vn ng, t chc nng dn i vo con ng lm n tp th, phi m bo ba
nguyn tc: t nguyn, cng c li v qun l dn ch. Cuc vn ng hp tc ho nng
nghip min Bc phi i t thp n cao, tri qua ba bc: T i cng - Hp tc x bc
thp - Hp tc x bc cao; t hp tc x quy m nh n hp tc x quy m ln, lm cho
nng dn quen dn vi li lm n tp th v ph hp vi tnh hnh qun l ca cn b
hp tc x.
cho cuc vn ng c kt qu, u nm 1958, Nh nc m nhiu lp hun luyn
cho cn b hp tc x; nm 1959, t chc cho nng dn hc tp chnh sch hp tc ho
nng nghip, tranh lun rng ri v con ng x hi ch ngha v t bn ch ngha. T
cuc vn ng hp tc ho nng nghip tr thnh phong tro rng khp. Nh nc
cng h tr tch cc cho phong tro hp tc ho nng nghip, nh u t vn, cho
nng dn vay vn, cung cp phn bn, sc ko, nng c... Nh , n cui nm 1960,
vic ci to nng nghip theo hnh thc hp tc x bc thp cn bn hon thnh, c 85%
s nng h vo hp tc x vi 68,08% din tch rung t.
Ti min ni, do c nhng c im ring, ng v Nh nc ch trng tin hnh
cuc vn ng hp tc ho nng nghip, pht trin sn xut kt hp vi hon thnh ci
cch dn ch. Chng ta thc hin cuc vn ng 2.000 x vi 3 triu dn. Tnh
72
74
kh, ho cht, phn bn, vt liu xy dng c hnh thnh. Khu gang thp Thi
Nguyn, mt c s luyn kim u tin ca Vit Nam c xy dng trong thi k ny.
Ngnh cng nghip tiu dng c pht trin v t kt qu ln. Nm 1959, tng s
hng tiu dng c sn xut trong nc tng 283,7% so vi nm 1955, sc mua ca
nhn dn cng tng ln so vi trc, m bo cung cp c 90% hng tiu dng cn
thit cho i sng nhn dn.
S lng x nghip tng, nn gi tr tng sn lng cng nghip tng. Gi tr sn
lng cng nghip quc doanh chim t l cao: nm 1957 l 26,9%, n nm 1960 l
52,4%.
S pht trin nhanh chng cng nghip min Bc trong ba nm 1958 -1960 c tc
dng thc y cc ngnh kinh t khc pht trin, bc tranh kinh t ca min Bc khi
sc. Vi s pht trin ca cng nghip, giai cp cng nhn Vit Nam pht trin v s
lng v cht lng, to iu kin cho n pht huy vai tr lnh o ton b s nghip
cch mng x hi ch ngha.
Ngnh thng nghip x hi ch ngha cng pht trin mnh m. T mt s mu
dch quc doanh trong khng chin, n nm 1959, mu dch quc doanh c 12 tng
cng ty chuyn nghip, bao gm 1.400 ca hng.
S pht trin thng nghip x hi ch ngha c tc dng gi vng vai tr ch
o v n nh th trng, gp phn quan trng trong vic ci thin i sng vt cht
cng nh tinh thn ca nhn dn lao ng.
Pht trin vn ho - gio dc - y t
Nhng tin b v mt kinh t to iu kin cho s nghip vn ho - gio dc - y t
pht trin.
Nhim v ca cng tc vn ho l ng vin v t chc mi lc lng vn ho, khoa
hc, gio dc, ngh thut, nhm gio dc t tng x hi ch ngha cho nhn dn, c v
mi ngi thi ua xy dng ch ngha x hi v u tranh thng nht nc nh.
Thnh tch ca vn ho l ng vin nhng ngi lm vn ho, ngh thut, in
nh, bo ch phc v cho cng cuc cch mng x hi ch ngha.
Trn mt trn gio dc, Nh nc y mnh cng tc xo nn m ch. n cui
nm 1960, min Bc cn bn xo xong nn m ch min xui cho nhng ngi
di 50 tui. Hn 10 triu ngi bit c bit vit. Cng tc b tc vn ho cng pht
trin tin ti thc hin ph cp cp 1 cho ton dn.
76
Nhng thng li trong hot ng ngoi giao ca Vit Nam dn ch cng ho trong
nhng nm t 1954 tr i cho tc dng nng cao uy tn v a v ca ta ln trng quc
t, tranh th c s ng tnh, ng h ca cc nc x hi ch ngha, nhn dn tin b
trn th gii trong cng cuc xy dng ch ngha x hi min Bc v u tranh chng
M v tay sai min Nam.
III. Min Nam u tranh chng ch M - Dim gi gn ho bnh
tin ti ng khi (1954 - 1960)
1. Ch M - Dim min Nam Vit Nam
Sau khi khng thc hin c i vi Vit Nam ni ring v ng Dng ni
chung trong cuc chin tranh xm lc do Php tin hnh (1945 - 1954), chu cho
Php k hip nh Ginev 1954 v ng Dng, rt ht qun vin chinh v nc
(5/1956), quc M chuyn sang trc tin i vi min Nam Vit Nam l bin
min Nam Vit Nam thnh thuc a kiu mi, sau i vi c nc Vit Nam.
c th hin trong k hoch 6 im do tng Clin - i s M u tin min Nam thc thi. Ngy 7/11/1954 Clin n min Nam Vit Nam v mang theo k hoch :
- ng h chnh quyn Dim v vin tr thng cho Dim khng qua tay Php.
- Xy dng cho Dim mt qun i do M hun luyn v trang b.
- Lp quc hi min Nam hp php ho ch Dim.
- Thi hnh ci cch in a v thc hin nh c cho s ngi min Bc di c vo
Nam.
- Thay i cc th thu, u tin cho hng ho v t bn M trn vo th trng min
Nam.
- o to cn b hnh chnh cho Dim.
y l k hoch u tin ca M nhm nm cht ngu quyn Ng nh Dim, ht
cng Php chim min Nam Vit Nam. Trc sc p ca M, Php buc phi rt ht
qun vin chinh v nc. Ngy 30/5/1956 n v cui cng ca qun Php ri khi
min Nam Vit Nam. Cuc rt qun ny l s chm dt ch thc dn c ca Php v
thay th bng s thng tr ca ch ngha thc dn mi M - mt hnh thc thng tr tinh
vi, xo quyt v tn bo khng km. Thng qua chnh quyn v qun i tay sai, quc
M thc hin bin min Nam Vit Nam thnh thuc a kiu mi v cn c qun s,
ri dng min Nam lm bn p tin cng min Bc, ngn chn ln sng cch mng gii
phng dn tc v cch mng x hi ch ngha ng Nam Chu .
79
80
tng tuyn c t do thng nht hai min Nam - Bc Vit Nam ca M - Dim, gy
ln sng cng phn trong nhn dn ta min Nam, dn n phong tro u tranh ca
nhn dn chng ch M - Dim.
M u l Phong tro ho bnh Si Gn - Ch Ln vo thng 8/1954 ca tr thc
v cc tng lp nhn dn. Sau khi cng b bn hiu triu ca mnh ng h hip nh
Ginev, ng h hip thng tng tuyn c, phong tro c cc tng lp nhn dn
hng ng. khp ni, ti Si Gn - Ch Ln, nhng U ban bo v ho bnh c
thnh lp v hot ng cng khai. Phong tro cn t c mi quan h vi U ban quc
t gim st v kim sot vic thi hnh Hip nh Ginev 1954 Vit Nam.
Thng 11/1954 M - Dim tin hnh khng b, dp tt phong tro. Chng cho tay sai
lng bt cc nh lnh o phong tro. Nhng phong tro u tranh v mc tiu ho bnh
ca cc tng lp nhn dn tip tc dn cao, lan rng ti cc vng nng thn v cc vng
thnh ph ln nh Hu, Nng...
Gia nm 1955, tuy v danh ngha Phong tro ho bnh Si Gn - Ch Ln
khng cn, nhng cc u ban c s vn tip tc hot ng di hnh thc l nhng u
ban cu t nn nhn b ho hon. Khi thy phong tro tip tc lan rng, M - Dim tm
cch ngn cm, khng cho nhn dn tip xc vi u ban cu t, ro nhng khu b chy,
khng b nhng ngi tham gia... u ban vn tip tc hot ng v bin thnh nhng
Ban phng nn chy.
Gia nm 1955, cng gn ti ngy hip thng tng tuyn c, phong tro u tranh
cng si ng. Khp ni min Nam t chc mt tinh, biu tnh, bi cng, bi ch, ri
truyn n, a kin ngh i M - Dim thi hnh nghim chnh Hip nh Ginev.
Thng 7/1955, Mt trn Lin Vit - Nam b, ku gi nhn dn u tranh i m hi ngh
hip thng. Ngy 10/7/1955, dn chng Si Gn - Ch Ln t chc nh cng, bi th,
hng ng li ku gi, biu th ch thng nht t nc ca ton dn. Trung b,
phong tro u tranh trn c s php l Hip nh Ginev pht trin mnh. n thng
7/1956, phong tro u tranh ca nhn dn i thi hnh Hip nh tip tc pht trin
mc d M - Dim tin hnh nhng chin dch t cng dit cng gt gao.
Nhng phong tro trn li cun hng triu ngi tham gia t Qung Tr n C
Mau, bao gm tt c cc tng lp nhn dn, cc gio phi, cc dn tc t ngi... hnh
thnh mt mt trn t nhin chng M - Dim, tranh th c d lun th gii.
Phong tro u tranh i ci thin i sng cng pht trin trong cc tng lp lao
ng min Nam v gi c sinh hot t , chnh sch thu kho nng n. Giai cp
cng nhn min Nam i u trong phong tro ny.
82
85
Hng dn hc tp
Ni dung chng III bao qut thi k lch s t sau ngy 21/7/1954 (sau Hip nh
Ginev v lp li ho bnh ng Dng) n nm 1960 (nm kt thc k hoch ci
to quan h sn xut x hi ch ngha, chun b chuyn sang thc hin k hoch nh
nc 5 nm ln th nht min Bc t nm 1961; nm khi ngha tng phn t phong
tro ng khi pht trin ln chin tranh cch mng chng cuc chin tranh xm lc t
cuc chin tranh c bit ca M min Nam), c thc hin trong khung thi gian 13
tit l thuyt.
Cn nm vng nhng vn v ni dung ca chng:
c im tnh hnh nc ta sau Hip nh Ginev v Vit Nam l nc ta b M v
bn tay sai ca M chia ct lm hai min di hai ch chnh tr - x hi khc nhau;
ng li ng n, sng to, cha c tin l trong lch s ca ng v Ch tch H Ch
Minh l tin hnh ng thi hai min Bc - Nam hai chin lc cch mng (cch mng
x hi ch ngha min Bc v cch mng dn tc dn ch nhn dn min Nam) v
mi quan h gia cch mng hai min trong vic thc hin nhng nhim v v mc tiu
chung ca cch mng c nc l Chng M cu nc.
Cch mng min Bc thc hin nhng nhim v ca cch mng x hi ch ngha
(trong thi k u t 1954 n 1960 l ci to quan h sn xut theo hng x hi ch
ngha), ng thi tip tc thc hin nhng nhim v cn li ca cch mng dn tc dn
ch nhn dn cha hon thnh trong chin tranh (chng Php) l hon thnh ci cch
rung t, khi phc kinh t, hn gn vt thng chin tranh, v nhim v cng c b
my nh nc, cc t chc chnh tr - x hi, tng cng kh nng phng th t nc,
nhm cng c min Bc, chiu c min Nam.
Cch mng min Nam tip tc thc hin nhng nhim v ca cch mng dn tc
dn ch nhn dn, tc l tip tc cuc cch mng c bt u t nm 1930, nhng
87
c tip tc sau Cch mng thng Tm 1945 v khng chin chng Php 1945 - 1954,
do chng M v tay sai ginh c lp dn tc (gii phng min Nam) cn bo v c
lp dn tc (bo v min Bc), thng nht t nc. Trc mt trong thi k t 1954 n
1960, nhn dn ta min Nam tin hnh u tranh hp php theo php l Hip nh
Ginev 1954 v Vit Nam thc hin Hip nh, kt hp u tranh chnh tr vi u
tranh v trang t v, chng khng b, i t do, ho bnh, thng nht t nc (1954 1959), tin ln cuc ng khi (1959 - 1960) tin hnh u tranh bo lc, kt hp u
tranh chnh tr vi u tranh v trang.
Khi hc chng ny, cn c lin h vi cc tri thc c thy im mi hin nay
trong mt s nhn nh nh gi khch quan v ci cch rung t v ci to quan h
sn xut theo hng x hi ch ngha min Bc, v phong tro u tranh chng M ngu min Nam, t u tranh chnh tr, ho bnh ln u tranh v trang bo lc, lm
cuc ng khi (1959 - 1960).
Ci cch rung t l cuc cch mng ca nng dn nng thn do giai cp cng
nhn (ng Cng sn) lnh o, nhm nh ch chim hu rung t ca giai cp
a ch phong kin, thc hin khu hiu ngi cy c rung.
Ci cch rung t bt u t cui 1953 khi cuc khng chin chng Php sp kt
thc, tin hnh trong hn 3 nm (1953 - 1956), chia lng ra 5 t: t u tin hnh
trong thi chin mt s x vng t do min Bc (Vit Bc, Thanh - Ngh - Tnh...), bn
t tip tin hnh trong thi bnh cc vng t do cn li v cc vng mi gii phng
min Bc.
Ci cch rung t, bn cnh thnh tch to ln l em li rung t cho nng dn
khng c rung hoc t rung, ginh li cho h quyn lm ch nng thn c v kinh t
v chnh tr, cn phm khng t sai lm nghim trng, ko di, mang tnh cht t
khuynh trn mt s vn c tnh nguyn tc sch lc, ch trng bin php thc
hin. Sai lm ca ci cch rung t, tuy c pht hin chm, nhng khi pht hin,
ng v Nh nc kin quyt v kp thi sa cha. Cng vic sa sai bt u t cui
1956 sang nm 1957. Nh sa sai c kt qu m hu qu ca sai lm c hn ch nhiu
v ngha ca ci cch rung t vn ht sc to ln.
Chng nhng sai lm, m nc ta, nhng ch trng v bin php ci cch rung
t nh lm thm ch khng cn.
Ci cch x hi ch ngha l s thc hin nhim v ca cch mng x hi ch
ngha v quan h sn xut. Nhn thc v ci to trc v nay c s thay i. Trc quan
nim ci to nhm xo b cc thnh phn kinh t c th v t nhn da trn s hu t
nhn v t liu sn xut, ch li ch yu hai thnh phn kinh t quc doanh v hp
tc x da trn hai hnh thc s hu nh nc v tp th v t liu sn xut. Nhng hin
88
nay (trong thi k i mi), quan nim ci to khng phi nhm xo b m s dng
c hiu qu, tn ti lu di tt c cc thnh phn kinh t (khng phn bit hnh thc
s hu v t liu sn xut) cn c tc dng thc y sn xut pht trin.
Ci to x hi ch ngha min Bc (ch trng thc hin tp trung trong mt k
hoch 3 nm 1958 - 1960) t c nhng thnh tch quan trng v trn nhiu mt c
tc dng thc y sn xut pht trin, nht l trong iu kin chin tranh, nh hp tc
x m mt b phn thot ly sn xut tham gia b i, dn cng phc v nhim v chin
u tin tuyn yn tm vi i sng gia nh hu phng.
Ci to x hi ch ngha min Bc cng phm mt s sai lm nghim trng
thuc sai lm t khuynh, ch quan, nng vi, duy ch, l mong mun thc hin
nhanh, dt im theo kiu chin dch, a n nhng sai phm khc, nh thc hin
khng y cc nguyn tc vn ng xy dng hp tc x: t nguyn, cng c li,
qun l dn ch. Nhng khc vi sai lm trong ci cch rung t, sai lm trong ci to
x hi ch ngha chm c pht hin. Hu qu ca sai lm cng nghim trng trong
thi bnh.
Cu hi n tp chng 3
1. Cch mng tng min Bc - Nam c yu cu v thc hin nhng nhim v g?
2. Ti sao ng ch trng tin hnh ng thi hai min Bc - Nam hai chin lc
cch mng khc nhau trong thi k 1954 - 1960? Ni dung v ngha ca ch trng
nh th no?
3. Hon thnh ci cch rung t min Bc (1953 - 1957): Ch trng, thnh tch,
hn ch, ngha.
4. Ci to quan h sn xut x hi ch ngha min Bc (1958 - 1960): Ch trng,
thnh tch hn ch, ngha.
5. Sau khi thc hin hai k hoch 3 nm (1954 - 1957) v (1958 - 1960), tnh hnh mi
mt ca min Bc (chnh tr, kinh t - x hi, vn ho - gio dc - y t) c nhng thay
i nh th no?
6. M - Php v tay sai thc hin m mu g i vi nc ta sau Hip nh Ginev
v Vit Nam c hiu lc n nm 1960?
7. Phong tro u tranh chng ch M - Dim ca nhn dn ta min Nam trong
nhng nm u ca Hip nh Ginev 1954 v Vit Nam din ra nh th no?
8 Phong tro ng khi min Nam (1959 - 1960) din ra trong iu kin lch s
nh th no? Ch trng, din bin, kt qu, ngha lch s ca cuc ng khi?
89
1. H Ch Minh - Tuyn tp
Nxb S tht, H Ni 1960
2. H Ch Minh - Tuyn tp (tp I)
Nxb S tht, H Ni 1980
3. H Ch Minh - Tuyn tp (tp 4)
Nxb S tht, H Ni 1984
4. Vn kin ng (t 25/12/1945 n 31/12/1947),
Nxb S tht, H Ni 1969
5. L Dun: Di l c v vang ca ng, v c lp t do, v ch ngha x hi tin ln
ginh nhng thng li mi Nxb S tht, H Ni 1970
6. V Nguyn Gip: in Bin Ph Nxb QND, H Ni 1964
7. B Quc phng - Vin Lch s Qun s:
S nghip v t tng qun s ca Ch tch H Ch Minh Nxb QND, H Ni 1990
8. B Quc phng - Vin Lch s Qun s:
Lch s cuc khng chin chng thc dn Php (1945 - 1954) (t tp 1 n tp 5) Nxb S Tht, H Ni (t 1985 n 1992)
9. Chin thng in Bin Ph - Sc mnh dn tc v tm vc thi i Nxb QND, H
Ni 1994.
10. in Bin Ph - Mc vng lch s
Nxb QND, H Ni 1994.
11. Trn Thc Nga (ch bin), Bch Ngc Anh, Trn B , Nguyn Xun Minh:
Lch s Vit Nam - Nxb Gio dc, H ni 1987
12. Cao Vn Lng:
90
Lch s cch mng min Nam Vit Nam (giai on 1954 - 1960) Nxb KHXH, H Ni 1991
13. Trn B (ch bin), Nguyn Ngc C, Nguyn Quc Hng:
Lch s 11 (Ban KHTN v ban KHTN - KT),
Nxb Gio dc, 1994 (ti liu gio khoa thc nghim)
Trn B (ch bin)... Lch s 11,
Nxb Gio dc, 1995 (ti liu gio vin thc nghim)
14. L Mu Hn (ch bin), Trn B , H S Khoch, Nguyn nh L, Nguyn Vn
Th: Lch s 12 - tp 2 (Ban khoa hc x hi) - Nxb Gio dc, 1995 (ti liu gio
khoa thc nghim)
Trn B (ch bin)... Lch s 12
Nxb Gio dc, 1995 (ti liu gio vin thc nghim)
15. Nava: ng Dng hp hi Nxb Plng, Pari 1958 (bn ting Vit)
91
92