Professional Documents
Culture Documents
com
ANG THANH NAM
(Trung tam Nghien cu va phat trien san pham giao duc Newstudy.vn)
Danh cho hoc sinh 10, 11, 12 nang cao kien thc.
Boi dng hoc sinh gioi luyen thi Quoc Gia.
www.TaiLieuLuyenThi.com
MUC LUC
Chng 1: Bat ang thc va cac ky thuat c ban
Chu e 1. Ky thuat bien oi tng ng .............................................. 04
Chu e 2. Ky thuat minh phan chng .................................................... 45
Chu e 3. Ky thuat quy nap toan hoc ..................................................... 56
Chu e 4. Ky thuat mien gia tr ............................................................. 60
Chu e 5. Ky thuat s dung nguyen l Diricle ....................................... 68
Chu e 6. Ky thuat tam thc bac hai ..................................................... 73
Chu e 7. Ky thuat anh gia bat ang thc tch phan ......................... 93
Chng 2: Bat ang thc va phng phap tiep can
Chu e 1. Cac ky thuat s sung bat ang thc AM-GM c ban .......... 102
Chu e 2. Ky thuat ghep cap trong chng minh ang thc AM-GM ............. 198
Chu e 3. Ky thuat s dung bat ang thc AM-GM dang cong mau so ........211
Chu e 4. Ky thuat s dung bat ang thc Cauchy-Schwarz .............. 218
Chu e 5. Ky thuat s dung bat ang thc Cauchy-Schwarz dang
phan thc ................................................................................ 243
Chu e 6. Ky thuat tham so hoa ........................................................... 278
Chu e 7. Bat ang thc Holder va ng dung ...................................... 291
Chu e 8. Ky thuat s dung bat ang thc Chebyshev ....................... 304
Chu e 9. Bat ang thc Bernoulli va ng dung .................................. 314
Chng 3: Phng trnh ham so trong giai toan bat ang thc va
cc tr
Chu e 1. Ky thuat s dung tnh n ieu vi bai toan cc tr va bat
ang thc mot bien so ......................................................... 325
Chu e 2. Ky thuat s dung tnh n ieu cho bai toan cc tr va bat
ang thc hai bien so .......................................................... 351
Chu e 3. Ky thuat s dung tnh n ieu cho bai toan cc tr va bat
ang thc ba bien so............................................................ 379
Chu e 4. Ky thuat s dung tnh thuan nhat....................................... 427
Chu e 5. Ky thuat s dung bat ang thc tiep tuyen ........................ 484
Chu e 6. Ky thuat khao sat ham nhieu bien...................................... 502
Chu e 7. Ky thuat s dung tnh chat cua nh thc bac nhat va tam
thc bac hai .......................................................................... 534
Chu e 8. Bat ang thc phu ang chu y va ap dung giai e thi tuyen sinh .. 540
Chu e 9. Bai toan chon loc bat ang thc va cc tr ba bien ............ 617
Chng 4: So phng phap chng minh bat ang thc khac
Chu e 1. Ky thuat lng giac hoa ....................................................... 654
Chu e 2. Ky thuat s dung bat ang thc Schur ................................ 684
Chu e 3. Ky thuat don bien ................................................................. 694
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Chng 1:
BT NG THC V CC K THUT C BN
KIN THC C BN V BT NG THC
I. nh ngha bt ng thc
Gi s A v B l hai biu thc bng ch hoc bng s.
+ A B (hoc B A) , A B (hoc B A) c gi l cc bt ng thc.
+ A B A B 0; A B 0 A B.
+ Mt bt ng thc c th ng hoc sai v ta quy c khi ni v mt bt ng
thc m khng ni g thm th ta hiu l bt ng thc ng.
II. Tnh cht c bn ca bt ng thc
a ; a a .
a b
ac.
b c
a, b, m ; a b a m b m .
a b
a+cb+d .
c d
a b+c acb.
ma mb khi m >0
a, b, ; a b
.
ma mb khi m < 0
a b
m m khi m >0
+
.
a, b, ; a b
a b khi m < 0
m
m
Nu a > b > 0
1 1
< .
a b
a c
a, b, c, d + ;
ab cd .
b d
a n b n
ab0
, n .
n a n b
a > 1 a x > a y
x > y > 0;
.
0 < a < 1 a x < a y
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1. Bt ng thc v gi tr tuyt i
a a a , a .
a < < a < ( khi > 0 ) .
a >
a >
( khi > 0 ) .
a <
a b a + b a + b , ( a, b ) .
2. Bt ng thc lin quan n hm s m v logarit
a > 1
0 < a < 1
ax > a y ;
ax < a y .
>
>
x
y
x
y
a > 1
0 < a < 1
log a x > log a y;
log a x < log a y .
x > y > 0
x > y > 0
3. Bt ng thc AM GM
Cho n s thc khng m a1 , a2 ,..., an ta c
a1 + a2 + ... + an n
a1a2 ...an .
n
ng thc xy ra khi v ch khi a1= a2= ...= an .
( a1b1 + a2b2 + ... + anbn )2 ( a12 + a22 + ... + an2 )( b12 + b22 + ... + bn2 ) .
ng thc xy ra khi v ch khi=
ai kb
=
i , i 1, n, k .
CH 1: K THUT BIN I TNG NG
Xut pht t bt ng thc c bn v ht sc t nhin x 2 0; A B 0 vi mi
s thc x ta c cc bt ng thc ht sc p mt. Ni dung ch ny cp n
k nng bin i bt ng thc v dng lun ng. Cc bi ton cp n l cc
bi ton trong ch ny cc bn ch s c s dng n trong cc ch khc
cc chng sau nh mt bi ton ph.
A. NI DUNG PHNG PHP
I. Cc bt ng thc c bn
Bnh phng ca mt s thc
Vi mi s thc x ta lun c x 2 0. ng thc xy ra khi v ch khi x = 0 .
T ta c cc bt ng thc vi 2 bin v 3 bin thng s dng nh sau:
( a b )2 0 hay
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( a b )2 + ( b c )2 + ( c a )2 0 hay
a 2 + b 2 + c 2 ab + bc + ca
hoc ( a + b + c ) 3 ( ab + bc + ca ) hoc 3 a 2 + b 2 + c 2 ( a + b + c ) .
2
( a + b + c ) ( a 2 + b2 + c 2 ab bc ca ) .
a3 + b3 + c3 3abc =
( a + b + c )3 = a3 + b3 + c3 + 3 ( a + b )( b + c )( c + a ) .
( a + b )( b + c )( c + a ) = ( a + b + c )( ab + bc + ca ) abc .
( a b )( b c )( c a )
a b bc ca
+
+
=
.
c
a
b
abc
a b bc ca ab bc ca
+
+
+
.
.
=
0.
a+b b+c a+c a+b b+c c+a
1) K thut bin dng nh ngha
chng minh bt ng thc: A B . Ta chng minh bt ng thc
A B 0 ng.
(x
V d 1. Cho x > y v xy = 1. Chng minh rng
+ y2
( x y )2
8.
Li gii
Ta c x 2 + y 2 =( x y ) + 2 xy =( x y ) + 2
2
(x
+ y2
(v xy = 1)
=( x y ) + 4. ( x y ) + 4 .
4
( x y )4 + 4 ( x y )2 + 4 8.( x y )2
5
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
( x y )4 4 ( x y )2 + 4 0
( x y ) 2 2 0 .
1
1+ y
2
.
1 + xy
3
3
3
1 + a 1 + b 1 + c 1 + abc
1
1
1
P=
+
+
(1 + xyz )
3
3
3
.
1+ x 1+ y 1+ z
Li gii
a) Bt ng thc cho tng ng vi:
1
1 1
1
2 1 + xy
2 1 + xy
0
1+ x
1+ y
xy x 2
xy y 2
(1 + x ).(1 + xy ) (1 + y ).(1 + xy )
2
x( y x)
1 + x . (1 + xy )
2
y( x y)
1 + y 2 . (1 + xy )
( y x )2 ( xy 1)
0
(1 + x2 ).(1 + y 2 ).(1 + xy )
Ta c
6
1
1+ a
1
1+ b
1
1+ y
2
1 + a 3b 3
2
, ( xy 1) .
1 + xy
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
1+ c
1
2
1 + abc 1 + abc 4
1
1
2
+
3 3
1 + abc 4
1+ a b
2.
1+
2
a3b3 . abc 4
.
4
=
1 + abc
, ( 1 < xy 1) .
2
2
1 + xy
1+ x
1+ y
1
1+ x
1 + x2
1+ y
1 + y2
2
, ( xy 1) .
1 + xy
2
, ( 1 < xy 1) .
1 + xy
1
1+ x
1
1+ y
2
1 + x3 y 3
1
2
1 + xyz 1 + xyz 4
2
1 + x3 y 3
2
1 + xyz 4
1+
x4 y 4 z 4
4
=
1 + xyz
1
1+ y
1
1+ z
1
3
1
1
P=
+
+
(1 + xyz )
3
3
3
3
1 + xyz
1+ x 1+ y 1+ z
(1 + x )(
2
( 2 xy 1) + ( x y ) 1 + x + y 2 .
4
2
Ch : 1 + x 2 1 + y 2 =1 + ( x + y ) +
(
)
3
3
)(
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
.
2
V d 4. Chng minh rng vi mi s thc a,b khng m tho mn a, b < 1;
(1 2a )(1 2b ) 4 1 a b 2 .
3
a + b , ta c
2
(1 a )(1 b )
2a b
Li gii
Bt ng thc cho tng ng vi:
( a b )2 ( 2a + 2b 3) 0 .
(1 a )(1 b )( 2 a b )2
Bt ng thc lun ng v ta c pcm.
Bi tp tng t
1
Chng minh rng vi mi s thc a,b khng m tho mn a, b < 1; a + b ta c
2
(1 + 2a )(1 + 2b ) 4 1 + a + b 2 .
(1 a )(1 b )
2a b
2) K thut phn tch hng ng thc
Phn tch thnh tng cc bnh phng
( xi yi )
0.
i =1
c) ( a + b + c )
2
)(
1
( b c )2 + ( c a )2 + ( a b )2 3 ( ab + bc + ca ) .
4
)(
d) a 2 + 2 b 2 + 2 c 2 + 2 3 ( a + b + c ) .
2
Li gii
a) Bt ng thc cho tng ng vi:
2a 2 + 2b 2 + 2c 2 2ab 2bc 2ca 0
) (
) (
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( ab bc )2 + ( bc ca )2 + ( ca ab )2 0 .
c) Ta c:
1
1
1
( a + b + c )2 ( b c=
)2
( 2a b c )2 + ab + bc + ca ab + bc + ca .
3
4
12
Tng t ta c:
1
1
( a + b + c )2 ( c a )2 ab + bc + ca
3
4
.
1
1
2
2
a
+
b
+
c
ab
+
bc
+
ca
(
)
(
)
3
4
Cng li theo v ba bt ng thc trn ta c pcm.
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
d) Ch ng thc:
(a
)(
)(
)
( a + 2 )( b
+ 2 b2 + 2 c2 + 2 3( a + b + c )
1 2
3
2
2
2
c + 2 ( a b ) + 2 ( ab 1) + ( ac + bc 2 ) .
2
2
2
)(
+ 2 c2 + 2 3( a + b + c )
,y=
.
2
2
1
x + y + z =
Bt ng thc v phi:
1 ( xy + yz + zx ) = x 2 + y 2 + z 2 ( xy + yz + zx )
1
( x y )2 + ( y z )2 + ( z x )2 0
2
xy + yz + zx 1
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
0
xy + yz + 2 zx + 3
Vy ta ch cn chng minh
xy + yz + 2 zx 1 = x 2 y 2 z 2
2
1
3
( x + z ) + y + y ( x + z ) 0 x + z + y + y2 0
2
4
y = 0
1
1
1
x 2 + y 2 + z 2 =
1
x3 + y 3 + z 3
3
xyz + ( x y )( y z )( z x ) .
3
4
3
y+z
c) x3 + y 3 + z 3 3 xyz 2
x .
2
Li gii
a) Bt ng thc cho tng ng vi:
( x + y + z ) ( x 2 + y 2 + z 2 xy yz zx ) 0
.
1
( x + y + z ) ( x y )2 + ( y z )2 + ( z x )2 0
2
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z .
( ( x + y ) + ( y + z ) + ( z + x ) ) ( x y ) + ( y z ) + ( z x ) 9 ( x y )( y z )( z x )
Ch x + y x y ; y + z y z ; z + x z x v s dng bt ng thc
chng minh c cu a) ta c
10
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( x + y) + ( y + z ) + ( z + x)
x y + y z + z x 33 ( x y )( y z )( z x )
( x y )2 + ( y z )2 + ( z x )2 3 3 ( x y )2 ( y z )2 ( z x )2
y+z
x 0 bt ng thc
2
12 x a 2 ab + b 2 + 6 ( a + b )( a b ) 0.
2
y+z
x>0.
2
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c hoc=
b c=
,a 0 .
Bt ng thc ng v a +=
b
Bi tp tng t
Cho a,b l hai s thc khc 0 tho mn iu kin ab
1 1
+ +3.
a b
1
1
Chng minh rng ab 3 + 3 .
b
a
V d 4. Cho x,y,z l cc s thc dng chng minh
3( x 2 + xy + y 2 )( y 2 + yz + z 2 )( z 2 + zx + x 2 ) ( x + y + z )2 ( xy + yz + zx) 2 .
Li gii
3
1
3
Ch x 2 + xy + y 2 =
( x + y )2 + ( x y )2 x 2 + xy + y 2 ( x + y )2 .
4
4
4
3
3
2
2
y 2 + yz + z 2 ( y + z ) ; z 2 + zx + x 2 ( z + x )
4
4
27
2
2
2
Do ( x 2 + xy + y 2 )( y 2 + yz + z 2 )( z 2 + zx + x 2 ) ( x + y ) ( y + z ) ( z + x ) .
64
Ta ch cn chng minh
64
[( x + y )( y + z )( z + x)]2 [( x + y + z )( xy + yz + zx)]2
81
8
( x + y )( y + z )( z + x ) ( x + y + z )( xy + yz + zx)
9
x( y z )2 + y ( z x)2 + z ( x y )2 0
Bt ng thc cui ng. Ta c iu phi chng minh.
11
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a + b c (a + b) c .
Li gii
Ta c
P=
a + b c ( a + b ) c=
ac + bc a b ac + bc a b
1
1
1 1
a + b a b =
a b +
2
2
2 2
1
.
2
y + yz + z 2 y + z
xy + yz + zx
b)
x + xy + y
2
( x + z )( y + z )
( x + z ) + ( x + z )( y + z ) + ( y + z )2
2
Li gii
a) Bt ng thc cho tng ng vi:
xy + yz + zx y 2 + yz + z 2
x+z
y+z
xy + yz + zx
y 2 + yz + z 2
y
y
x+z
y+z
zx
z2
z x ( y + z ) z ( x + z ) 0 z xy z 2 0
x+z y+z
( x + z )2 + ( x + z )( y + z ) + ( y + z )2 1 ( x + z )( y + z ) 1
x 2 + xy + y 2
12
3z ( x + y + z )
x 2 + xy + y 2
xy + yz + zx
z2
z 3 ( x + y + z )( xy + yz + zx ) z x 2 + xy + y 2 0
xy + yz + zx
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Bt ng thc cui ng v
3 ( x + y + z )( xy + yz + zx ) 3 ( x + y ) z ( x + =
y ) 3z ( x + y ) z x 2 + xy + y 2 .
2
A1 + A2 + ... + An b1 + b2 + ... + bn .
Ta c chng minh
A1 =
Li gii
Bt ng thc cho tng ng vi
k 2 + x + k 2 + y + 2 (k 2 + x)(k 2 + y ) 2k 2 + x + y + 2k k 2 + x + y
k + k ( x + y ) + xy k k + x + y xy 0
4
x2 + x + 4 + y 2 + y + 4 2 +
( x + y )2 + x + y + 4 .
Li gii
Bt ng thc cho tng ng vi
x2 + y 2 + x + y + 8 + 2
(x
)(
+ x + 4 y2 + y + 4
( x + y )2 + x + y + 4 + ( x + y )2 + x + y + 4 .
4+4
(x
)(
+ x + 4 y 2 + y + 4 xy + 2
)(
x 2 + x + 4 y 2 + y + 4 x 2 y 2 + 4 xy
( x + y )2 + x + y + 4 .
( x + y )2 + x + y + 4 + 4 ( x + y )2 + x + y + 4 .
2
xy 4 ( x + y ) + x + y + 4 + x + y 7 0 (lun ng do x + y 1 ).
x2 + x + k 2 + y 2 + y + k 2 k +
( x + y )2 + x + y + k 2
.
13
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
( x + y )2 x y + 1 .
>
(1)
a+b a+b+c
a+b a+b+c
b
b
c
c
Tng t ta c :
>
(2) ,
>
(3)
b+c a+b+c
a+c a+b+c
Cng v theo v cc bt ng thc (1), (2), (3), ta c :
a
b
c
+
+
> 1 (*)
a+b b+c a+c
a
a+c
Ta c : a < a + b
<
(4)
a+b a+b+c
c
c+b
b
a+b
Tng t :
<
(6)
<
(5) ,
c+a a+b+c
b+c a+b+c
Cng v theo v cc bt ng thc (4), (5), (6), ta c :
a
b
c
+
+
< 2 (**)
a+b b+c a+c
a
b
c
T (*) v (**) , ta c : 1 <
+
+
< 2 (pcm)
a+b b+c a+c
V d 2. Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn iu kin
a
b
c
+
+
=
3.
1 + bc 1 + ca 1 + ab
a
b
c
3
Chng minh rng
+
+
.
1 + a + bc 1 + b + ca 1 + c + ab 4
Li gii
a
b
c
t=
x
=
;y
=
;z
x + y +=
z 3.
1 + bc
1 + ca
1 + ab
14
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Ta cn chng minh
Ch
x
y
z
3
+
+
.
1+ x 1+ y 1+ z 4
x
x
.
1+ x 1+ x + y + z
y
y
1+ y 1+ x + y + z
z
z
1+ z 1+ x + y + z
1 + b2
1 + c2
7
.
2
1+ c
1+ a
Li gii
Ta thy du bng t ti khi mt s bng 1 v hai s bng 0.
2
1 + a2
1 + b2
1 + b2
1+ c
Suy ra P 2 + a 2 + b 2 +
1 + a2 ; .
1 + b2
1 + c2
1+ a
2 + a2 + (b + c ) +
2
2 + a 2 + b2 + c2 +
1
1 + a2
=2 + a 2 + (1 a ) +
1+ a
Ta ch cn chng minh 2 + a 2 + (1 a ) +
2
1
1+ a
1 + a2
7
.
2
( a 1) 4a + 3a 1 0
3
1 + ak
1+ b
1 + bk
1+ c
1 + ck
1+ a
7
.
2
Vi k l s nguyn dng.
15
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x2
x 2 + y 2 + 4 ( xy + 1)
y2 1
z2 4z + 5
Li gii
Trc ht nh gia hai mu s hai phn thc bng cch thay z = 3 x y .
Ta chng minh x 2 + y 2 + 4 ( xy + 1) z 2 4 z + 5
x 2 + y 2 + 4 xy ( 3 x y ) + 4 ( 3 x y ) 1 0
2
2 ( x + y ) + 2 xy + 2 0 ( x + 1)( y + 1) 0
Bt ng thc ng.
Vy ta c P
x2 + y 2 1
2
x + y ) 2 xy 1
(
.
=
z2 4z + 5
z2 4z + 5
Ch . xy 1 x y = z 4; x + y = 3 z .
Khi
2
2
3 z ) 2 ( z 4 ) 1 z 2 8 z + 16
2 z 3)
(
(
P
=
=
+55.
z2 4z + 5
z2 4z + 5
3
3
x+ y=
5
3
2
z = 2
x=
1, y =, z =
2
2.
Du bng t ti x + y + z =3 xy =
5
3
2
x =, y =
xy= z 4
1, z =
2
2
z = 2
z2 4z + 5
Li gii
Trong ba s a,b,c c t nht hai s cng du khng mt tnh tng qut gi s l a
v b khi a + b = a + b .
Vy ta ch cn chng minh c + a + b + c b + c + c + a
c 2 + ( a + b + c ) + 2 c ( c + a + b ) ( a + c ) + ( b + c ) + 2 ( a + c )( b + c )
2
ab + c ( c + a + b ) ( a + c )( b + c )= c ( c + a + b ) + ab
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
(x
1
(x
y2
+ y2
)( y
)( y
z2
+ z2
)( z
)( z
x2
+ x2
) 1.
)
Li gii
Ta c x 2 y 2 x 2 + y 2 x 2 y 2
T suy ra
(x
(x
y2
+ y2
(x
1
(x
)( y
)( y
z2
+ z2
y2
+ y2
)( y
)( y
) (x
2
)( z
)( z
x2
z2
+ z2
4x2 y 2 0 .
) 1
+x )
)( z x ) 1
)( z + x )
+ y2
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s a b c. Khi bt ng thc tng ng vi:
3 3 abc + (a b) + (b c) + (c a) a + b + c
a b 3c + 3 3 abc 0 (a b) + 3 3 c
ab c 2 0
3
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin
3 3 abc + a b + b c + c a =
1.
1
Chng minh rng a bc + b ca + c ab .
3
V d 4. Cho x,y,z l cc s thc chng minh
x y + y z + z x 2 x 2 + y 2 + z 2 xy yz zx .
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s x y z. Bt ng thc tr thnh
( x y) + ( y z) + ( x z) 2
1
1
1
( x y )2 + ( y z )2 + ( z x )2
2
2
2
2
2
2
2 ( x z ) 2 ( x y ) + ( y z ) + ( z x )
17
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
2
2
2
4 ( x z ) 2 ( x y ) + ( y z ) + ( z x )
( x z) ( x y) + ( y z)
2
[ ( x y ) + ( y z ) ] ( x y ) + ( y z ) 2 ( x y )( y z ) 0
2
x1 + x2 + ... + x n x1 x2 + x2 x3 + ... + xn 1 xn + xn x1
+
.
n
2n
Li gii
Ch . Vi hai s thc x,y bt k ta lun c
max { x1 , x2 ,..., xn }
S dng max { x, y} =
x+ y+ x y
2
x+ y+ x y
2
ta c:
x1 + x2 + ... + x n x1 x2 + x2 x3 + ... + xn 1 xn + xn x1
+
n
2n
x + x + xn x1
x1 + x2 + x1 x2 x2 + x3 + x2 x3
+
+ ... + n 1
2n
2n
2n
max { x1 , x2 } + max { x2 , x3 } + ... + max { xn 1 , xn } + max { xn , x1}
max { x1 , x2 ,..., xn }
n
Bi ton c chng minh. Du bng t ti chng hn x1= x2= ...= x n .
7) K thut t n ph
Vi bt ng thc i xng hai bin ta c th t u =
a + b; v =
ab .
Vi phn thc ta c t cc mu s l cc bin mi.
V d 1. Chng minh rng vi mi a,b dng, ta c
a 2b 2 a 2 + b 2 2 ( a + b )( ab 1) .
Li gii
t a + =
b 2u , ab
= v , v > 0. Khi bt ng thc tng ng vi:
2
a 2b 2 (a 2 + b 2 2) (a + b)(ab 1)
a 2b 2 ( a + b ) 2ab 2 ( a + b )( ab 1)
v 4 (4u 2 2v 2 2) 2u (v 2 1)
2v 4u 2 (v 2 1)u v 4 (v 2 + 1) 0
18
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
iu ny chng t u
Mt khc u =
v
v 2 1 + (v 2 1) 2 + 8v8 (v 2 + 1)
4v 4
a+b
ab = v do ta ch cn chng minh:
2
v 2 1 + (v 2 1) 2 + 8v8 (v 2 + 1)
4
(v 1) 2 (v + 1)(v 2 + v + 1) 0
4v
Bt ng thc cui ng. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= 1 .
V d 2. Cho a,b,c l cc s thc dng chng minh rng
x2 z 2 y 2 x2 z 2 y 2
+
+
0.
y+z
z+x
x+ y
Li gii
t a =
x + y, b =y + z , c =+
z x khi v tri ca bt ng thc l
( a b) c + (b c ) a + (c a ) b =
b
ab bc ca
+ + a bc
c
a
b
1 ab
bc
1 bc
ca
1 ca
ab
=
+
+
0
2 c
a
2 a
b
2 b
c
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z.
+
+
3
3
3
( a + b) (b + c ) (c + a ) b + c c + a a + b
Li gii
x
a + b =
a= 3 y
t b + c =
3 nn x, y, z > 0 v b= 3 z .
y do a, b, c > 0 v a + b + c =
c + a =
c= 3 x
z
4
x
4
y
4
z
3 y 3 x 3 z
.
+
+
y
x
z
4 3 x 4 3 y 4 3 z
3
+
0
+
x y 3
y z 3
z
x
2
2
2
x + 1)( x 2 )
y + 1)( y 2 )
z + 1)( z 2 )
(
(
(
+
+
0.
x3
y3
z3
19
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
Bt ng thc hin nhin ng v ab .
3
9) K thut nh gi theo cp
p dng vi dng tch bt ng thc dng tch.
( a a )(b b )( c c ) ( a bc )( b ca )( c ab ) .
2
Li gii
a bc > 0
Khng mt tnh tng qut gi s a b c. Khi do a, b, c ( 0;1)
.
b ca > 0
Nu c ab < 0 bt ng thc lun ng.
bc (1 a )
bc (1 a )
( b ac )( c ab ) .
( b ac )( c ab ) bc (1 a )2 ( b ac )( c ab ) .
ac (1 b ) ( a bc )( c ab )
.
Tng t ta c:
ab (1 c ) ( a bc )( b ca )
Nhn theo v 3 bt ng thc trn ta c iu phi chng minh.
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
V d 2. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin a + b + c =
1. Chng
minh rng 8a 2b 2 c 2 ( a bc )( b ca )( c ab ) .
20
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Li gii
a bc > 0
.
Khng mt tnh tng qut gi s a b c khi do a, b, c ( 0;1)
b ca > 0
Nu c ab < 0 bt ng thc lun ng.
( a bc )( b ca ) .
( a bc )( b ca ) 4a 2b2 ( a bc )( b ca ) .
4a 2b 2 ab a 2 c b 2 c + abc 2 4a 2b 2 + c a 2 + b 2 ab c 2 + 1 0
4a 2b 2 + c ( a b ) + ab 2c c 2 1 0 4a 2b 2 + c ( a b ) ab ( c 1) 0
2
2
2
2
ab 4ab ( a + b ) + c ( a b ) 0 ( c ab )( a b ) 0 (lun ng).
( b ca )( c ab ) ;2ca ( c ab )( a bc ) .
Tng t ta c 2bc
) (
2 2 2 2
a +b +c
3
a 4 + b 4 + 4a 2b 2 3ab a 2 + b 2 = ( a b ) + ab ( a b )
4
= ( a b ) a 2 ab + b 2 0
2
21
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2cos 2
sin x + cos x
.sin 2
sin x cos x
2
Bt ng thc cui lun ng do
V vy 0 < 2
0< 2
>0.
sin x cos
=
x
2
2
2
< 2
sin x cos x
2
sin x cos x
2
2
Bt ng thc c chng minh.
+ 2
2
+ 2
2
<
<
2 sin x + 2 .
4
B. BI TON CHN LC
Bi 1. Cho x, y, z l cc s thc dng tha mn iu kin x y z .
1 1 1
1 1
Chng minh rng y + + ( x + z ) + ( x + z ) .
x z y
x z
Li gii
BT tng ng vi:
( x + z)
xz
y( x + z)
xz
x+z
y
y ( x + z ) y 2 + zx y 2 y ( z + x ) + zx 0 ( y x )( y z ) 0
Li gii
Bt ng thc cho tng ng vi:
1
xy ( y x) 1
1
1
+ yz ( y z )
0
x+ y x+z x+ y
y+z x+z
xy ( x y )( y z ) yz ( x y )( y z )
+
0
( x + y )( x + z )
( x + z )( y + z )
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
) (
thc P= 2 x3 + y 3 + z 3 x 2 y + y 2 z + z 2 x .
Li gii
Ta c x, y, z [ 0;1] x x x; y 3 y 2 y; z 3 z 2 z.
3
T suy ra 2 x3 + y 3 + z 3 x 2 + x + y 2 + y + z 2 + z.
P x + y + z + x2 + y 2 + z 2 x2 y + y 2 z + z 2 x .
Ta chng minh x + y + z + x 2 + y 2 + z 2 x 2 y + y 2 z + z 2 x 3 .
x 2 (1 y ) + y 2 (1 z ) + z 2 (1 x ) + x + y + z 3 0
x 2 1 (1 y ) + y 2 1 (1 z ) + z 2 1 (1 x ) 0 .
Bt ng thc cui ng do
( x 1) (1 y ) 0; ( y 1) (1 z ) 0; ( z 1) (1 x ) 0 .
2
a 4 + b 4 + c 4 + abc ( a + b + c ) 2 a 2b 2 + b 2 c 2 + c 2 a 2 .
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s a b c. Khi c 2 ( c a )( c b ) 0 v
a 2 ( a b )( a c ) + b 2 ( b c )( b a ) = ( a b ) a 2 ( a c ) b 2 ( b c )
( a b ) a 2 ( b c ) b2 ( b c )
=( a b )( b c ) a 2 b 2 0
2
b c)
(
a+
2
c a)
(
b+
2
a b)
(
c+
Li gii
Chuyn mi biu thc trong cn v cng bc hai ta co :
23
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
b c)
(
a+
=
a (a + b + c)
2
b c)
(
+
= a + a (b + c )
2
Suy ra
2
b c)
(
a+
Tng t ta c :
a+
b+
2
b + c ) 4bc
(
+
=
b+c
b+c .
a +
bc a +
2
2
b+c
2
( c a )2
4
2
a b)
(
c+
b+
c+a
;
2
a+b
4
2
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c :
( b c )2
c+
( c a )2
( a b )2
2 ( a + b + c )= 2.
4
4
4
Vy gi tr ln nht ca P bng 2 t ti a= b= 0, c= 1 hoc cac hoan vi.
P=
a+
+ b+
+ c+
2
c a)
(
kb +
2
a b)
(
kc +
+
+
2k .
4
4
4
Bi 6. Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn iu kin a + b + c =
1.
a + ( b c ) + b + ( c a ) + c + ( a b ) 3.
2
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s a b c khi :
S dng bt ng thc Mincopsi ta c :
a + (b c ) + b + (c a ) + c + ( a b)
2
a+ b+ c
+ ( a b ) + ( b c ) + ( c a )
a+ b+ c
+ 4(a c) .
2
)
2
4(a c) (
24
a+ b+ c
+ 4 ( a c ) 3( a + b + c )
2
a b
) +(
2
b c
) +(
2
c a
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Ta c :
) (
a b +
Suy ra
(
(
(
) + ( b c ) + 2 ( a b )(
2
2
a b) +( b c)
2
2
2
c a) ( a b) +( b c)
2
2
2
c ) + ( c a ) 2( c a ) .
b c =
a b
) +(
2
a b
b c
Mt khc :
4(a c) 2
2
c a = 2
a c
(
= 2(
2(
=2 (
= 2
) 2 (
2
a+ c
) 2 ( a + c ) 1 + 4 ac
2
c ) 2a + c + c 1 + 4 ac
2
c ) a + b + c + c 1 + 4 ac
2
c ) c + 4 ac 0
a c
a
a
a
1
hoc
3
a= 1, b= c= 0 v cc hon v.
Ta c 2 a 2b 2 + b 2 c 2 + c 2 a 2 + 3 3 a 2 + b 2 + c 2 0
(
( 2a
)(
)
3) ( b + c ) + 2b c + 2 ( 3 2a ) bc + 3 3a 0
( 2a 3) ( 3 a ) + 2b c + 2 (3 2a ) bc + 3 3a 0 .
2a 2 3 b 2 + c 2 + 2b 2 c 2 + 3 3a 2 0
=
P
2 2
2 2
b + c 3 a
2
Ta c bc
=
. V a 1 3 2a > 0 do
2
2
25
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
P 2a 3 ( 3 a )
=
3a
2 3a
2
+ 2.
+ 2 3 2a
+ 3 3a
2
2
.
3
( a 1)2 3a 2 14a 1 0
8
V 3a 2 14a
=
1 3a ( a 1) 11a 1 < 0, a ( 0;1] .
Bi ton c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
3
Bi 8. Cho cc s thc a, b, c [ 0;1] thoa man a + b + c = .
2
3
< .
2 2
5
3
+ c =c + c
4
2
Do ( c 1)( 2c 1) 0
1
5
Tim gia tri ln nht, gia tri nho nht cua biu thc P =
( x y )(1 xy ) .
( x + 1)2 ( y + 1)2
Li gii
Ta co :
=
P
26
xy )
( x y )(1=
( x + 1)2 ( y + 1)2
+ yx )
( x + xy ) ( y =
2
( x + 1) ( y + 1)
2
x ( y + 1) y ( x + 1)
=
( x + 1)2 ( y + 1)2
2
( x + 1)
( y + 1)2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Vi x, y 0 ta c : 0
( x + 1)
1
y
1
;0
.
2
4
( y + 1) 4
1
t ti =
x 1,=
y 0 v gi tr nh nht ca
4
1
t ti=
x 0,=
y 1.
4
Cch 2 : Ta c nh gi thng qua tr tuyt i nh sau :
P =
( x y )(1 xy )
(1 + x )2 (1 + y )2
( x + y )(1 + xy ) ( x + y + 1 + xy )2
(1 + x )2 (1 + y 2 ) 4 (1 + x )2 (1 + y )2
1
.
4
1
1
Do P . Ta c kt qu tng t.
4
4
Bi 10. Cho a, b, c 0 la cac s i mt khac nhau. Chng minh rng
( ab + bc + ca )
4.
2
c
a
(
)
1
(b c )
(a b)
Li gii
Gia s c = min {a, b, c} , khi o do a, b, c 0 ta suy ra: ab + bc + ca ab;
2
(b c )
(a c)
1
b2
;
1
a2
1
1
1
4.
Vy ta chi cn chng minh : ab
+
+
( a b )2 b 2 a 2
ab
( a b )2
(a b) 2 0
a b
ab
+ 40
+
b a
ab
( a b )2
2
a b )
(
ab
0
( a b )2
ab
1 1 2
+ =.
a c b
a+b
c+b
.
+
2 a b 2c b
27
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
2ac
thay vao biu thc ca P ta c :
a+c
2ac
2ac
a+
c+
a + 3c c + 3a
3 a c
a
c
a
+
+c =
P=
+
+
=+
1
+ 4.
2ac
2ac
2a
2c
2 c a
2a
2c
a+c
a+c
(ng theo AM-GM).
Vy gi tr nh nht ca P bng 4 t ti a= b= c .
Ta co b =
= x2 + y 2 + z 2 + 2 ( x + y + z ) + 3
= ( x + y + z ) 2 ( xy + yz + zx ) + 2 ( x + y + z ) + 3
2
=
2 ( xy + yz + zx ) + 18
T x, y, z [ 0;2] ( 2 x )( 2 y )( 2 z ) 0
8 4 ( x + y + z ) + 2 ( xy + yz + zx ) xyz 0
2 ( xy + yz + zx ) = 4 xyz 4 do xyz 0
T o suy ra P 2 ( xy + yz + zx ) + 18 14
ng thc xay ra khi va chi khi ( a, b, c ) = (1, 2,3) hoc cac hoan vi
Ch . t a =x + 1; b =y + 1; c =z + 1 chung ta tn dung tich xyz 0
Bi 13. Cho cc s thc a, b, c [ 0;1] .
1
1
1
+
+
3abc .
2a 2b 2c
Li gii
1
2
Ta c : ( a 1) 0 a ( 2 a ) 1
a.
2a
1
1
Tng t ta c :
b;
c.
2b
2c
Cng theo v cac bt ng thc trn ta c:
28
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
1
1
+
+
a + b + c 3 3 abc 3abc do abc 1 .
2a 2b 2c
ng thc xay ra khi va chi khi a= b= c= 1 .
1
1
1
5
.
+
+
ab + 1 bc + 1 ca + 1 a + b + c
Li gii
Do bt ng thc i xng vi ba bin nn khng mt tinh tng quat ta gia s
1 a b c 0 .
Khi o
c
a
b
a + b + c 1 + b + c + (1 b )(1 c ) + bc
+
+
=
2
ab + 1 bc + 1 ca + 1
bc + 1
bc + 1
Mt khac
=
+
+ =
1 +
1 +
1 + 3
ab + 1 bc + 1 ca + 1 ab + 1 bc + 1 ca + 1
ab + 1
bc + 1
ca + 1
Cng theo v cac bt ng thc trn ta suy ra iu phi chng minh.
ng thc xay ra khi va chi khi a= b= 1, c= 0 hoc cac hoan vi.
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc thuc on [0;1] v a + b + c > 0.
5
ab
bc
ca
.
Tm gi tr nh nht ca biu thc P=
+
+
+
a + b + c 1 + ab 1 + bc 1 + ca
Bi 15. Cho cc s thc khng m a,b,c. Chng minh rng
a 2 + b 2 + c 2 4 ( a + b + c )( a b )( b c )( c a ) .
Li gii
Khng mt tinh tng quat ta gia s b nm gia a va c , ta xet hai trng hp
- Nu a b c VT 0 VP , ta co pcm.
- Nu c b a , khi o v phai
VP= 4 ( a + b + c )( a b )( b c )( c a ) = 4 ( a + b + c )( b a )( c b )( c a )
( a + b + c )( b a ) + ( c b )( c a )
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
C. BI TP RN LUYN
Bi 1. Chng minh rng vi mi s thc khng m a v b ta c
( a + b ) ( a 2 + b2 ) 8ab ( a + b ) 12ab
ab .
( a + b + c )2 9bc .
x 2 cos a 2 x + cos a
Bi 3. Cho a ( 0; ) , x ; y =2
. Chng minh rng 1 y 1 .
x 2 x cos a + 1
Bi 4. Cho x,y,z l cc s thc dng tho mn iu kin x y z .
x2 y y 2 z z 2 x
+
+
x2 + y 2 + z 2 .
z
x
y
b3
c3
3 x 2 + 2 xy + 3 y 2
2 x2 + 2 y 2 .
2( x + y)
( x + y ) ( x3 + y 3 )
(x
a+b
1+ a + b
+y
2 2
9
.
8
a+b
1+ a + b
a 4 + b 4 + c 4 abc ( a + b + c ) .
30
1
a
b
3.
a
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Bi 14. Cho a,b,c l di ba cnh mt tam gic tho mn iu kin a < b < c.
1.
2x + 1 2 y + 1 2z + 1
a
3
b +c
3
b
3
a +c
3
c
3
b +a
3
< 23 4 .
a 3 + b3 a 2 + b 2
.
2
a+b
)(
31
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a)
b)
1b+c
b+c
1+
1+
.
2 a
a
a3
a3 + ( b + c )
b3
b3 + ( c + a )
c)
a
2a
.
b+c a+b+c
d)
a
b
c
+
+
2.
b+c
c+a
a+b
e)
a
a + 8bc
2
4
a3
4
+ b3
c3 + ( a + b )
1.
4
+ c3
1.
a 2 + 8bc
b 2 + 8ca
c 2 + 8ab
Bi 27. Cho a,b,c l cc s thc i mt phn bit. Chng minh
f)
4
a3
c3
a2
b2
c2
( b c )2 ( c a )2 ( a b )2
2.
( a + 1)(b + 1)( c + 1) ( ab + bc + ca 1) .
2
x +1 y +1 z +1 x y z
+
+
+ + .
y +1 z +1 x +1 y z x
1 1
25
.
+
x y 1 + 48 xy 2
1
1
Chng minh rng ab 3 + 3 .
b
a
32
1 1
+ +3.
a b
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a 2 + b2 + c2
.
ab + bc + ca
a 2 + b 2 + c 2 + ab 2 + bc 2 + ca 2 + 9 5 ( a + b + c ) .
9 a3 + b3 + c3 + abc 8 ( a + b + c ) a 2 + b 2 + c 2 .
a
1 1
b
Chng minh rng + 2 2 +
.
a b
a
b
5
Bi 39. Cho a, b, c > 0 thoa man iu kin a 2 + b 2 + c 2 =.
3
1 1 1
1
.
Chng minh rng + <
a b c abc
Bi 40. Cho a, b l hai s thc tha mn a , b < 1, ta lun c
1
1 a
1
1 b
2
.
1 ab
1
1
ab
3
+
+
.
a + 1 b + 1 ab + 1 2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a 2 + ab + b 2 + b 2 + bc + c 2 + c 2 + ca + a 2 .
(a
Bi 45. Cho a,b,c,d thuc on [1;2] . Chng minh rng
)(
+ b2 c2 + d 2
( ac + bd )
) 25 .
12
{(
) (
)}
) (
D. HNG DN GII P S
Bi 1. Bt ng thc tng ng vi:
Ch ( a + b )
a+ b
6ab =
a b
( a b )2 + 2
( a + b )
a+ b
6ab 0 .
ab a + b ab 0.
(x
( x 1)2 sin 2 a
2
Bi 4. Bt ng thc tng ng vi
34
2 x cos a + 1
0 1 y 1 .
x2 ( y z )
z
y2 ( z x)
x
z2 ( x y )
y
0.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x2 ( y z ) x2 ( y z )
y z
z
y
Theo gi thit ta c
.
y2 ( z x) y2 ( z x)
x y z
x
y
Suy ra
x2 ( y z )
z
y2 ( z x)
x
z2 ( x y )
x2 ( y z ) + y 2 ( z x ) + z 2 ( x y )
y
( x y )( x z )( y z ) 0
y
) (
) (
) (
x3
x + xy + y
2
2x y
vi mi s thc dng x v y.
3
b3
b + bc + c
2
2a b
;
3
2b c
;
3
2c a
.
3
c + ca + a
Cng theo v ba bt ng thc trn ta c iu phi chng minh. ng thc xy
ra khi v ch khi a= b= c .
Bi tp tng t
Cho n l s nguyn dng ln hn hoc bng 2 v cc s thc x1 , x2 ,..., xn c
tch bng 1. Chng minh
c3
35
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
n
6
1i < j n xi
xi9 + x9j
+
xi3 x3j
x 6j
n ( n 1)
3
3 x 2 + 2 xy + 3 y 2
2
2
2 x + 2 y
2
x
+
y
(
)
3 x 2 + 2 xy + 3 y 2
8 x2 + y 2
)( x + y)
0 ( x y) 0
4
xy ( x y )
0.
x2 + y 2
4 xy + y 2
(x
Bt ng thc v phi tng ng vi:
ng thc xy ra khi v ch khi =
x
8 x +y
2
2 2
0.
(2 3) y .
2014 + a + b
a + b + 2015
2014 + a + b
a + b + 2015
1
3
2
Bi 10. Bt ng thc tng ng vi b +
+a + 2 30
2a
4a
2
2a 2 3
1
b +
0
+
2a
4a 2
1
3
b=
,a =
4 .
2a
4
Bi 11. Bt ng thc chnh l phn rt gn ca bt ng thc sau
36
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( a b )2 + ( b c )2 + ( c a )2 0 .
b
c
a
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
Bi 12. Bt ng thc cho chnh l phn rt gn ca bt ng thc sau
(a
b2
) + (b
2
c2
) + (c
2
a2
) + (a
2
bc
) + (b
2
ca
) + (c
2
ab
0.
+
+
b c a a b c
ab
bc
ca
=
=
Ta c
) (
) (
c a 2 b2 + a b2 c2 + c a 2 b2
abc
( a c )( a b )( c b )
( a c )( a b )( c b )
abc
).
abc
<
abc
=
1.
abc
R rng vi
( a b )( a c )( b c )( ab + bc + ca ) .
a < b < c ( a b )( a c )( b c )( ab + bc + ca ) < 0 .
( a + b c )( b + c a )( c + a b ) > 0
( a + b + c )( a + b c )( b + c a )( c + a b ) > 0 .
( x + y) 0
37
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
5abc
2 v quy ng rt gn bt ng
3
S dng 5abc 6 3 ( a + b + c ) ta c
2 ( a + b + c ) + 5abc + 2 5 ( a + b + c ) 2 ( a + b + c ) + 8 8 ( a + b + c )
2
= 2 ( a + b + c 2) 0
2
Bi 19. t x = a + b, y = b + c, z = c + a 2b = y + z x .
2c = z + x y
Bt ng thc tr thnh
x3 ( x + y z ) + y 3 ( y + z x ) + z 3 ( z + x y ) 0
x 4 + y 4 + z 4 + x3 y + y 3 z + z 3 x xy 3 yz 3 zx3 0
Bi 20. a) Ta c
2a
2a
a
=
<
b+c b+c+b+c a+b+c
2b
2b
b
.
=
<
c+a c+a+c+a a+b+c
2c
2c
c
=
<
a+b a+b+a+b a+b+c
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c iu phi chng minh.
b) Ta c
0 < a < b + c a2 < a (b + c )
0 < b < c + a b2 < b ( c + a ) .
0 < c < a + b c2 < c ( a + b )
38
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a3 + b3 =( a + b ) 3ab ( a + b ) ( a + b )
3
3 4.
3
1
( a + b )2 .( a + b ) = ( a + b )3
4
4
c
a+b
a 3 + b3
Tng t ri cng theo v 3 bt ng thc trn ta c iu phi chng minh.
Bi 21. Bt ng thc cho tng ng vi:
3
a 3 + b3 a 2 + b 2
4
( a b ) a 2 + ab + b 2 0 .
a + b
2
x3 + y 3 + 1 3 xy + 3 ( xy + 2 ) 0
( x + y + 1) x 2 + y 2 + 1 x y xy + 3 ( xy + 2 ) 0
1
( x + y + 1) ( x y )2 + ( x 1)2 + ( y 1)2 + 3 ( xy + 2 ) 0
2
Bt ng thc cui lun ng theo gi thit ta c pcm.
)(
Bi 23. Ta c a 2 + b 2 c 2 + d 2 = ( ac + bd ) + ( ad bc ) ( ac + bd ) .
2
1
1
1
1
Bi 24. Ta c : a 0; b 0 a 2 + a; b 2 + b .
2
2
4
4
Suy ra :
3 2
3
1
1
1
2
a + b + b + a + a + b + a + b + = a + b +
4
4
2
2
2
1 1
1 1
1
1
= a + + b + 4 a + b + = 2a + 2b +
4
4
4
4
2
2
1
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b=
.
2
Bi 25. Theo gi thit ta c :
x ( x 2) + y ( y 2) + z ( z 2) 0 x2 + y 2 + z 2 2 ( x + y + z ) =
6.
Bi 26. a) t
=
x
1 + x3 1 +
b+c
> 0. Ta cn chng minh
a
1 2
x x2 + 2
2
4 x3 + 1
x 4 4 x3 + 4 x 2 0 x 2 ( x 2 ) 0
2
39
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
b3
b3 + ( c + a )
c3
c3 + ( a + b )
a2
a 2 + b2 + c2
b2
a 2 + b2 + c2
c2
a 2 + b2 + c2
.
2
2
a ( a + b + c ) 4 a ( b + c ) 0 a ( a b c ) 0
(a
4/3
+ b 4/3 + c 4/3
)(
a 4/3
4/3
4/3
4/3
a 2 + 8bc a + b + c
Bt ng thc cui ng theo AM GM.
d) p dng chng minh cu e) xy dng ba bt ng thc cng dng ri cng li
ta c iu phi chng minh.
Bi 27. Ch hng ng thc
bc
ca
ab
+
+
=
1.
( a b )( a c ) ( b c )( b a ) ( c a )( c b )
40
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Khi
a2
b2
c2
( b c )2 ( c a )2
b
c
a
+
=
+
+
+22.
2
(a b) b c c a a b
Bi 28. Ch ng thc :
( a + 1)(b + 1)( c + 1) =
2
( a + b + c ab bc ca )2 + ( ab + bc + ca 1)2 .
2
1
1
25
+
12 y 2 7 y + 1 0 (lun ng).
2
1 2 y y 1 + 48 (1 2 y ) y
1
1
1
hoc x= y=
.
=
,y
3
2
4
1
1
3
Bi 31. t x =
ab , y =
3 ,z =
3 xyz =
1.
a
b
Theo gi thit ta c x3 + y 3 + z 3 3 =
3 xyz
( x + y + z ) x 2 + y 2 + z 2 xy yz zx 0 .
Do x 2 + y 2 + z 2 xy yz zx=
1
1
1
( x y )2 + ( y z )2 + ( z x )2 0 .
2
2
2
3
1
1
Do x + y + z 0 x y z ab 3 + 3 .
b
a
( a b )2 4 a 2 + b2 4 + 2ab .
( a + b ) 4 + 2ab + 2ab= 4 (1 + ab ) a + b 2 1 + ab .
2
Tng t ta c: b + c 2 1 + bc ; c + d 2 1 + cd ; d + a 2 1 + da .
Cng theo v 4 bt ng thc trn ta c ngay iu phi chng minh.
41
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
+ bc + ca )
( a + b + c )2 2 ( ab=
9
2.
ab + bc + ca
ab + bc + ca
1
2
S dng bt ng thc c bn ta c: ab + bc + ca ( a + b + c ) =
3 suy ra
3
9
P 2=
1.
3
Vy gi tr nh nht ca P bng 1 t ti a= b= c= 1 .
tm gi tr ln nht ca P ta tm gi tr nh nht ca ab + bc + ca .
Bi 33.
Ta c: P
=
V a, b, c [ 0;2] nn
( a 2 )( b 2 )( c 2 ) 0 abc 2 ( ab + bc + ca ) + 4 ( a + b + c ) 8 0 .
abc + 4 ( a + b + c ) 8 4 + abc
9
5
.
ab + bc + ca
=
2 P =
2
2
5
t ti=
a 2,=
b 1,=
c 0 v cc hon v.
2
Bi 34. Vit li biu thc P di dng:
Vy gi tr ln nht ca P bng
) (
) (
P= ab a 2 + b 2 + bc b 2 + c 2 + cd c 2 + d 2 + da d 2 + a 2 + ac a 2 + c 2 + bd b 2 + d 2 .
:
( x y )4 = x 4 + y 4 + 6 x 2 y 2 4 xy ( x 2 + y 2 ) xy ( x 2 + y 2 ) =
x4 + y 4 + 6 x2 y 2 ( x y )
3 a 2 + b2 + c2 + d 2
P
3 a +b +c +d
2
( a b )4 + ( b c )4 + ( c d )4 + ( d a )4 + ( a c )4 + ( b d )4
4
2 2
3
=
4
4
3
1
.
Vy gi tr ln nht ca P bng t ti a= b= c= d=
4
2
Tng qut. Cho n s thc khng m x1 , x2 ,..., xn tha mn mn x1 + x2 + ... + xn =
1.
xi2 x 2j .
j =1
1i j n
42
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
=
P
ac 2ab bc
=
+2
a2
( a b + c )2 b
(a
+2
b 7
+2 2 +2
a a
a a
2a
b
7
Mt khc a, b, c [1;3] nn 3, 2 7 P 3 7 + 2 = 8 .
a
a
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a = 1, b = 3,
c = 2.
Bi 36. Nhn xt. D on du bng ca bt ng thc t ti a= b= c= 1 nn ta
t n ph a = x + 1, b = y + 1, c = z + 1, ( x, y, z 1) a v chng minh bt ng thc:
2 x 2 + y 2 + z 2 + 2 ( xy + yz + zx ) + xy 2 + yz 2 + zx 2 0 .
( x + y + z ) + x 2 ( z + 1) + y 2 ( x + 1) + z 2 ( y + 1) 0 (lun ng).
2
5 a3 + b3 + c3 + 9abc 4 ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a ) .
Suy ra a ( a b )( a c ) + b ( b c )( b a ) + c ( c a )( c b ) 0 .
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
Bi 38. Bt ng thc cn chng minh tng ng vi
43
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1 1
a b
+ 2 2 + + 2 a + b + 2ab 2 2ab + 1
a b
b a
( a + b )2 1
2
+1
a + b + (a + b) 1 2 2
2
1 2 t 2 + t + 2 2 0 (*) ; vi t = a + b 1; 2
Va ( a + b ) 2 a 2 + b 2 = 2 a + b 2
2
2
1 a
1 b2
1 2
5
a + b 2 + c 2 = < 1 (lun ung).
2
6
(1 a )(1 b )
2
Ta chng minh
(1 a )(1 b ) 1 ab 1 a
2
b 2 + a 2b 2 1 2ab + a 2b 2 ( a b ) 0
(lun ng).
ac
b(a b + c)
ac b ( a b + c )
44
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
b ( a b + c ) ac a ( b c ) b ( b c ) 0 ( a b )( b c ) 0
3
3
a+b
(a + b) .
2
2
Tng t ta c : b 2 + bc + c 2
3
3
b+c
(b + c ) ;
2
2
c 2 + ac + a 2
3
3
c+a
(c + a) .
2
2
3( x y )
4
1
.
3
3 ( x y )2 3 ( y z )2 3 ( z x )2
,
,
= max
.
4
4
4
Ta chng minh x + y + z xy yz zx
2
3( x y )
4 x 2 + 4 y 2 + 4 z 2 4 xy 4 yz 4 zx 3x 2 + 3 y 2 6 xy .
x 2 + y 2 + 4 z 2 + 2 xy 4 yz 4 zx 0 ( x + y 2 z ) 0 (lun ng).
2
Bi 47. Ta c: x3 + y 3 + z 3 3 xyz = ( x + y + z ) x 2 + y 2 + z 2 xy yz zx .
Bi ton a v chng minh
3 ( x y )2 3 ( y z )2 3 ( z x )2
x 2 + y 2 + z 2 xy yz zx max
,
,
.
4
4
4
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
B. BI TP MU
Bi 1. Chng minh rng t nht mt trong cc bt ng thc sau l ng
a 2 + b 2 2bc; b 2 + c 2 2ca; c 2 + a 2 2ab .
Li gii
a 2 + b 2 < 2bc
) (
) (
Bi 2. Cho a,b,c l cc s thc thuc khong ( 0;1) . Chng minh t nht mt trong
1
1
1
cc bt ng thc sau l ng a (1 b ) ; b (1 c ) ; c (1 a ) .
4
4
4
Li gii
1
a (1 b ) > 4
c (1 a ) > 4
1
a +1 a
Ch . 0 < a (1 a )
=.
2
4
1
b +1 b
0 < b (1 b )
=
2
4
1
c +1 c
0 < c (1 c )
=
2
4
1
(1).
64
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
p3
q
+b
p2
q
a q
p
.
+ d = 0 ap3 + bp 2 a cpq 2 + dq3 = 0
q
d p
( qx + p ) ( ex 2 + fx + g ) , e, f , g * .
nn f ( x) = ax3 + bx 2 + cx + d =
Ta c abcd = f (10)=
(10q + p )(100e + 10 f
abcd l mt s nguyn t.
Vy iu phn chng l sai ta c iu phi chng minh.
Bi tp tng t
Do a l nghim ca
f1 ( x) a 2 + a1a + b1 =0
p2
q
+ a1
p
+ b1 =0 p 2 + a1 pq + b1q 2 =0 .
q
47
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1 2
1
a1 4b1 + a12 0 .
2
2
iu chng f(x) c nghim ta c pcm.
=' a12 2b1=
1 1 1
+ + =
3.
a b c
a = x 2 + z 2 y 2
a+b
b+c
c+a
,y=
,z =
t x =
b = x 2 + y 2 z 2 .
2
2
2
2
2
2
c = z + y x
Ta cn chng minh x + y + z 3 vi iu kin
1
x +y z
2
1
y +z x
2
1
z + x2 y 2
2
=
3.
)(
)(
Mt khc
)(
)(
x+ y+z
z 2 + x2 y 2 x2 y 2 z 2
< 1.
3
1
1
1
Suy ra 2
+ 2
+ 2
> 3 mu thun vi gi thit.
2
2
2
2
x +y z
y +z x
z + x2 y 2
x2 + y 2 z 2
y 2 + z 2 x2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Suy ra
1
x2
y2
z2
=(
)(
)(
).
512 1 x 2 1 y 2 1 z 2
Gi s ngc li x + y + z < 1 .
Theo bt ng thc AM GM ta c:
(1 x 2 )(1 y 2 )(1 z 2 ) > [( x + y + z )2 x 2 ][( x + y + z )2 y 2 ][( x + y + z )2 z 2 ]
.
= ( x + x + y + z )( y + z )( x + y + z + y )( z + x)( z + z + x + y )( x + y )
1
512( xyz ) 2
4( x 2 yz ) 4 .2( yz ) 2 .4( y 2 zx) 4 .2( xz ) 2 .4( z 2 xy ) 4 .2( xy ) 2 =
iu ny mu thun vi (1).
Vy iu phn chng l sai v ta c iu phi chng minh.
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng c tch bng 1. Chng minh
1
1
1
+
+
1.
5a + 1
5b + 1
5c + 1
Bi 7. Cho a,b,c l cc s thc dng tha iu kin a + b + c + abc =
4.
Chng minh rng: a + b + c ab + bc + ca .
Li gii
Gi s ngc li c a + b + c < ab + bc + ac .
S dng bt ng thc Schur bc 3 ta c(Xem chng 4).
9abc
4(ab + bc + ac) (a + b + c) 2
a+b+c
> (a + b + c)[4 (a + b + =
c)] abc(a + b + c)
a +b+c <3.
Khi abc < 1 4= abc + a + b + c < 4 . Mu thun.
49
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a
b
c
1
4k 2 + 2k 1 0 ta lun c k +
k +
k +
k + .
b + c
c + a
a+b
2
C. BI TP RN LUYN
Bi 1. Chng minh rng nu a + b =
2cd th t nht mt trong cc bt ng thc
sau l ng c 2 a; d 2 b .
Bi 2. Chng minh rng t nht mt trong ba bt ng thc sau l ng
a 2 + b2
( b + c )2 ; b 2 + c 2 ( c + a )2 ; c 2 + a 2 ( a + b )2 .
2
Bi 3. Cho a,b,c l cc s thc thuc khong ( 0;2 ) . Chng minh rng t nht mt
trong cc bt ng thc sau l sai a ( 2 b ) > 1; b ( 2 c ) > 1; c ( 2 a ) > 1 .
Bi 4. Cho a,b,c l cc s thc tho mn a + b + c > 0; ab + bc + ca > 0; abc > 0 .
Chng minh rng a > 0, b > 0, c > 0 .
Bi 5. Chng minh rng nu a1a2 2 ( b1 + b2 ) th t nht mt trong hai phng
trnh sau c nghim x 2 + a1 x + b1= 0; x 2 + a2 x + b2= 0 .
Bi 6. Cho abc 0. Chng minh t nht mt trong ba phng trnh sau c nghim
ax 2 + 2bx +=
c 0; bx 2 + 2cx +=
a 0; cx 2 + 2ax +=
b 0.
50
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a
b
c
1
4k + 2k 1 0 ta lun c k +
k +
k +
k + .
b + c
c + a
a+b
2
D. HNG DN GII P S
Bi 1. Gi s c hai bt ng thc u sai khi
c 2 < a;
d2 < b
Cng theo v hai bt ng thc trn ta c
c 2 + d 2 < a + b= 2cd ( c d ) < 0 v l.
2
b +c
2
2
b + c)
(
<
;
2
c + a)
(
<
;
c2 + a2 <
( a + b )2 .
2
Cng theo v ba bt ng thc trn ta c
51
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2 a +b +c
2
2
2
2
a + b) + (b + c ) + (c + a )
(
<
2 a +b +c
2
) < 2 ( ab + bc + ca )
(v l).
( a b) + (b c ) + (c a ) < 0
2
0 < b ( 2 b ) = ( b 1) + 1 1 .
2
0 < c ( 2 c ) = ( c 1) + 1 1
2
2
'2 = c ab < 0 .
2
'3 = a bc < 0
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
1
1
( a b )2 + ( b c )2 + ( c a )2 < 0 (v l).
2
2
2
Vy iu phn chng l sai ta c pcm.
2
2
1
1
1
3
khi f (1) = a + b + 1 <
< a + b < (2) .
2
2
2
2
1
1
3
f (1) = a + b + 1 < 2
2 < a + b < 2 (3)
b + c =2 a
b + c =2 a
b + c =2 a
.
2
2
2
2 a2
( a + 1)2
( b + c ) 2bc =
b + c =2 a
bc =
4
2
2
2
Ch . ( b + c ) 4bc ( 2 a ) 4 ( a + 1) 3a 2 + 4a 0 a 0 mu thun.
3
Vy iu phn chng l sai ta c iu phi chng minh.
Bi 9. Gi s ngc li a 2 + b 2 c 2 khi
2 a 2 + b 2 + ab + bc + ca a 2 + b 2 + c 2 + 2 ( ab + bc + ca ) = ( a + b + c ) 0
2
( a + b + c ) 3 ( ab + bc + ca ) 0
2
1
1
1
( a b )2 + ( b c )2 + ( c a )2 0 a = b = c
2
2
2
iu ny mu thun vi gi thit ba s a,b,c i mt phn bit.
Vy iu phn chng l sai v bi ton c chng minh.
Bi 11. Gi s tt c cc bt ng thc l ng khi
53
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a + b < c + d (1)
( a + b )( c + d ) < ab + cd (2) .
( a + b ) cd < ( c + d ) ab (3)
Nhn theo v ca (1) v (2) ta c
( a + b )2 ( c + d ) < ( c + d )( ab + cd ) ( a + b )2 < ab + cd
.
2
cd > a 2 + ab + b 2 = ( a b ) + 3ab 3ab cd > 3ab (4)
Nhn theo v ca (2) v (3) ta c
( a + b )2 cd ( c + d ) < ( c + d ) ab ( ab + cd )
2
( a + b ) cd < ( ab + cd ) ab ab ( ab + cd ) > 4abcd .
ab + cd > 4cd cd > 3ab (5)
1
1 + 8c
1 x2
1 y2
1 z2
.
=
;b =
;
c
8x
8 y2
8z 2
Do abc=1 nn ta c 83 x 2 y 2 z 2 =
(1 x 2 )(1 y 2 )(1 z 2 ) .
Theo bi ta cn chng minh x + y + z 1 .
Gi s ngc li x + y + z < 1 .
Ta c:
1 x 2 > ( x + y + z )2 x 2 =( z + y )[( x + y ) + ( x + z )] 2( y + z ) ( x + y )( x + z > 0 .
1
.
4
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Suy ra a + b + c + d (a 2 + b 2 + c 2 + d 2 ) > 1 .
Mt khc:
(a + b + c + d )2
(a + b + c + d ) + 1 1
4
.
a+b+c+d
2
= (
1) 1 > 1
2
a 2 + b 2 + c 2 + d 2 (a + b + c + d ) >
4k 2 ( x + y + z ) + 2k ( xy + yz + zx ) + xyz 12k 2 + 6k + 1 .
Ta c 4k 2 ( x + y + z ) + 2k ( xy + yz + zx ) + xyz
4k 2 ( xy + yz + zx ) + 2k ( xy + yz + zx ) + xyz
=
( 4k
= 16k 2
) ( xy + yz + zx ) + xyz= ( 4k
+ 8k xyz ( 4k + 2k 1)
+ 2k
+ 2k ( 4 xyz ) + xyz
16k 2 + 8k 4k 2 2k + 1= 12k 2 + 6k + 1
Bt ng thc c chng minh.
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c
55
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Vy bt ng thc ng vi n= k + 1 .
Theo nguyn l quy np ta c iu phi chng minh.
Bi tp tng t
Cho n l s nguyn dng ln hn 1. Chng minh n n > ( n + 1)
n 1
a n + bn a + b
.
2
2
Li gii
+ Vi n = 1 bt ng thc tr thnh ng thc.
k
a k + bk a + b
+ Gi s bt ng thc ng vi n= k > 1 tc
.
2
2
+ Ta cn chng minh
a k +1 + b k +1 a + b
2
2
k +1
Ch
k +1
a + b a k + bk
a+b
a + b a + b
.
.
=
2
2
2
2 2
56
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a k +1 + b k +1 a + b a k + b k
.
a k +1 + b k +1 ab k + ba k
2
2
2
Vy ta chng minh
a a k bk + bk ( b a ) 0 ( a b ) a k bk 0
.
n
n
Li gii
Ta chng minh vi n l s nguyn dng x1 , x2 ,..., xn tho mn iu kin
x1 x2 ...xn = M th x13 + x23 + ... + xn3 ( x1 x2 ...xn ) + n 1 .
3
)(
) (( x x ...x ) 1) 0
xk3+1 1
1 2
n
1 + x1 1 + x2
1 + xn 1 + x1 x2 ...xn
57
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
+ Vi n = 1 bt ng thc tr thnh ng thc.
+ Gi s bt ng thc ng vi n= k > 1, tc
k
1
1
1
(1).
+
+ ... +
k
1 + x1 1 + x2
1 + xk 1 + x1 x2 ...xk
+ Ta cn chng minh
1
1
1
1
k +1
.
+
+ ... +
+
1 + x1 1 + x2
1 + xk 1 + xk +1 1 + k +1 x1 x2 ...xk +1
Do (1) nn ta ch cn chng minh
k
k +1
1
(2).
+
1 + k x1 x2 ...xk 1 + xk +1 1 + k +1 x1 x2 ...xk +1
Ch
k 1
1
+
1 + xk +1 1 + k +1 x1 x2 ...xk +1
k
1+
2k
k 1
( x1 x2 ...xk ) k +1 xkk++11
k
1+
k 1 2 k
x1 x2 ...xk k +1 xkk++11
k
1 + k x1 x2 ...xk
2k
1 + k +1 x1 x2 ...xk +1
) x +1
x n x n +1 + 1
xn + 1
ng thc xy ra khi no?
2 n +1
Li gii
3
x x2 + 1
x +1
+ Vi n = 1 bt ng thc tr thnh
x +1
2
( x + 1) 8 x x 2 + 1 0 ( x 1) 0 .
4
Vy bt ng thc ng vi n = 1 .
+ Gi s bt ng thc ng vi n = k tc
Ta cn chng minh
58
) x +1
x k x k +1 + 1
xk + 1
2 k +1
(1).
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
) x +1
x k +1 x k + 2 + 1
2 k +3
x k +1 + 1
2
Do (1) nn ta ch cn chng minh
k +1
k +1 k + 2
2 k
x
+1
x +1 x x +1 x
k
k
+
1
x +1
x +1
2
( x + 1) x k x k +1 + 1 4 x k + 1 x k +1 x k + 2 + 1 0 .
2
( x 1)
(x
k +1
1 0
an an +1
nA .
=
A
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
.
2
Bi 3. Chng minh rng vi n s nguyn dng phn bit ta c
xi
xi2
=i 1 =i 1
2n
n
thc
ak2 bk2 (a2 k b2 k 1
=
=
k 1=
k 1
k 1
2n
2n
a2 k 1b2 k ) ak bk .
=
k 1
D. HNG DN GII P S
Bi 1. Vi n = 1 bt ng thc tr thnh ng thc.
Gi s bt ng thc ng vi n= k > 1 tc a 2 k + b 2 k c 2 k (1).
2 k +1
2 k +1
2 k +1
Ta cn chng minh a ( ) + b ( ) c ( ) .
2 k +1
2 k +1
Ch do c (1) nn ta ch cn chng minh c 2 a 2 k + b 2 k a ( ) + b ( )
)(
2 k +1
2 k +1
a 2 + b 2 a 2 k + b 2 k a ( ) + b ( ) a 2b 2 k + b 2 a 2 k 0 .
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x+ y2
.
z+2
Li gii
Trong biu thc ca P c z khc so vi x v y do vy ta tm cch rt x + y theo
z v a v phng trnh bc hai i vi z. Vic tm Max v Min ca P ta chn
bng iu kin c nghim ca phng trnh bc hai i vi z.
Ta c ( z + 2 ) P = x + y 2 ( z + 2 ) P + 2 =
2
( x + y )2 .
Ch
x y =3 z
x y = 3 z
3z 2 + 6 z + 1 .
2
1
2 1
2
2 ( x + y) =
2
2
x
y
x
y
5
z
+
+
=
)
(
)
x + y =5 z
2 (
2
V vy
( z + 2 ) P + 2 =3 z 2 + 6 z + 1
2
( z + 2 ) P 2 + 4 ( z + 2 ) P + 3z 2 6 z + 3 =
0
2
P 2 + 3 z 2 + 4 P 2 + 4 P 6 z + 4 P 2 + 8P + 3 =
0 (1)
61
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
=
'
( 2P
+ 2P 3
) (P
2
)(
+ 3 4 P 2 + 8P + 3 0
36
P0
23
+ Vi=
x 2,=
y 0,=
z 1 ta c P bng 0. Vy gi tr ln nht ca P bng 0.
23P 2 + 36 P 0
20
66
7
+ Vi x =
,y=
, z =th P bng -36/23. Vy gi tr nh nht ca P bng
31
31
31
36
.
23
Bi tp tng t
3
x y + z =
Cho x,y,z l cc s thc tho mn iu kin 2
.
2
2
5
x + y + z =
x + y 1
.
z+2
3 2 3
3+ 2 3
.
P
3
3
2) K thut s dng iu kin c nghim ca phng trnh lng gic
Phng trnh dng: A sin x + B cos x =
C
p s:
2 cos x + 2sin x + 3
2.
11 2cos x sin x + 4
Li gii
t y=
cos x + 2sin x + 3
y ( 2cos x sin x + 4 )= cos x + 2sin x + 3 .
2cos x sin x + 4
( 2 y 1)2 + ( y + 2 )2 ( 3 4 y )2
11 y 2 24 y + 4 0
2
y2
11
(x
62
y 2 + 1 + 4 x2 y 2 x2 y 2 =
0.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3 5
3+ 5
.
x2 + y 2
2
2
Li gii
t m
= x 2 + y 2 . Ta cn tm Max v Min ca m.
Thay v i chng minh trc tip ta tm iu kin h phng trnh sau c
m
= x2 + y 2
nghim
2
2
2
2 2
2
2
0
x y + 1 + 4 x y x y =
m
= x2 + y 2
4
4
2
2
2 2
0
x + y + x 3 y + 2 x y + 1 =
m
= x2 + y 2
2
2 2
3 x2 + y 2 + 4 x2 + 1 =
0
x + y
2
m 2 3m + 1
x
=
= x2 + y 2
m
2
2
2
m + 1 + 4x 0 2 m + m + 1
m 3=
y =
4
iu kin h phng trnh c nghim l
m 2 3m + 1
0
3 5
3+ 5
4
.
m
2
2
2
m + m +1
0
4
3 5
3+ 5
.
x2 + y 2
2
2
Bi tp tng t
V vy
p s: Pmin =16
2 x+ y
x2 + x + y 2 + y + 5 + x + y
17 4 ; Pmax = 64
37 6 .
2x + 1 + 2 y + 1 .
( x y )2 .
63
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
u2 1
x
=
2x + 1
2 .
, ( u, v 0 )
2
2y +1
v 1
y = 2
u
=
t
=
v
u 2 + v2 2
2 = u + v u 2 + v2 6 = 2 (u + v )
2
( u + v ) 2 ( u + v ) 2uv 6 =
0.
2
2
u 2 v2
u 2 1 v2 1
Khi P =
=
2
2
4
( u + v )2 4uv ( u + v )2
=
4
4
( u v )2 ( u + v )2
( u + v )2 2 ( u + v ) 2uv 6 =
0 (1)
.
Vy ta c h phng trnh
( u + v )2 4uv ( u + v )2
P=
(2)
4
1
2
2
T (1) ta c 2uv = ( u + v ) 2 ( u + v ) 6 ( u + v )
2
( u + v ) 4 ( u + v ) 12 0 2 u + v 6 .
2
Ch u + =
v
2( x + y) + 2 + 2
( 2 x + 1)( 2 y + 1)
V vy ta c t = u + v 6;6 .
Khi
{(u + v )
P=
2( x + y) + 2 6 .
2
2
2 ( u + v ) 2 ( u + v ) 6 ( u + v )
4
( u + v )2 + 4 ( u + v ) + 12 ( u + v )2 t 2 t 2 + 4t + 12
=
4
4
2
Xt hm s f (t ) =
t 2 t 2 + 4t + 12
4
) lin tc trn on
t 6;6
f '(t )= t t 2 + 3t + 6 ; f '(t )= 0
t=
64
6;6 ta c
3 + 33
.
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3 + 33 3 69 + 11 33
Ta c f ( 6) =
9 + 6 6; f
; f (6) =
0.
=
2
8
3 + 33 3 69 + 11 33
.
V vy P=
f=
f
=
max
max
8
2
Du bng xy ra khi v ch khi
3 + 33
7 + 33
=
=
u + v
x + y
2
2
3 + 33
x + y 2 3 + 33
2=
=
x +1 + 2y +1
2
2
14 + 2 33 414 + 66 33
14 + 2 33 + 414 + 66 33
x =
,y
8
8
+ 2 33 + 414 + 66 33
14 + 2 33 414 + 66 33
x 14
=
,y
8
8
3 69 + 11 33
Vy gi tr ln nht ca P bng
).
8
V d 3. (TSH Khi A 2006) Cho x,y l 2 s thc v x 0, y 0 tha mn iu
kin xy ( x + y ) = x 2 + y 2 xy .
Tm gi tr ln nht ca biu thc =
A
1
x
1
y3
Li gii
u
x + y =
Nhn thy x, y i xng nn t:
.
x. y = v
1
x3
1
y3
x3 + y 3
V u 2 4v u 2
( xy )3
u (u 2 3v)
v3
u2
(do u 3 )
u+3
u +3
= 2 =
v
u
u2
u 1
4u 2
4
u 1
.
1
0
u+3
u+3
u+3
u 3
Ch tm Max ca A ta ch cn xt vi
Max ca A bng 16 vy :
u+3
> 0 nn ta ch cn chng minh
u
u+3
4 vi u 1 hoc u 3 .
u
65
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
3
u+3
f(u) = 2 < 0
u
u
Trn mi khong ( ; 3 ) v [1; +) do f(u) f(1); u 1 .
Xt hm s f(u) =
3y2 + 2 + 2 3y2 + 1
cos3 x + y sin 3 x + 1
.
cos3 x + 2
9
x2 + y 2
x2 + y 2
5
2
2
x y=
+
3.
4
2
2
5 5
5+ 5
.
x2 + y 2
2
2
x y+3
.
z+2
2x + 3 + y + 3 =
4.
x+2 + y+9 .
D. HNG DN GII P S
2sin x + cos x + 1
Bi 1. t y =
( 2 y ) sin x + ( 2 y + 1) cos x = 3 y 1 .
sin x 2cos x + 3
iu kin phng trnh c nghim l: ( 2 y ) + ( 2 y + 1) ( 3 y 1)
2
1
4 y2 6 y 4 0 y 2 .
2
Bi ton c chng minh.
66
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
cos3 x + y sin 3 x + 1
Bi 2. t m =
( m 1) cos3 x y sin 3 x =
1 2m .
cos3 x + 2
3m 2 2m y 2 0
1 3y2 + 1
1 + 3y2 + 1
.
m
3
3
2
1 + 3y2 + 1
1 + 3y2 + 1
3y2 + 2 + 2 3y2 + 1
=
Suy ra m
.
m2
3
3
9
2
m 2 5m + 5
x
=
4
.
Bi 3. Tm c:
2
2 m m+5
y =
4
iu kin h phng trnh c nghim l:
m 2 5m + 5
0
5 5
5+ 5
4
.
m 2 5m + 5 0
m
2
2
2
m m + 5
0
4
Bi ton c chng minh.
Bi 4. Nu y = 0 bt ng thc lun ng.
Xt vi =
y 0 t m
x 2 xy 3 y 2 t 2 t 3
.
=
x 2 + xy + y 2 t 2 + t + 1
Suy ra m t 2 + t + 1 = t 2 t 3 ( m 1) t 2 + ( m + 1) t + m + 3 = 0 .
iu kin phng trnh c nghim l =
3m 2 6m 13 0
( m + 1)2 4 ( m 1)( m + 3) 0
3 4 3
3 + 4 3
.
m
3
3
Ch do 0 < x 2 + xy + y 2 3 4 3 3 x 2 xy 3 y 2 4 3 3 .
Bi ton c chng minh.
5
x + y =
Bi 5. Ch z 2 v ngc li ta c 2
v nghim.
2
1
x + y =
Khi ( z + 2 ) P = x y + 3 ( z + 2 ) P 3 = x y .
T h iu kin ta c
67
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x + y =3 z
x + y = 3 z
2
1
3z 2 + 6 z + 1 .
2
2 1
2
2 ( x y) =
2
2
x
y
x
y
5
z
+
+
=
(
)
(
)
x + y =5 z
2
2
Khi ( z + 2 ) P 3 =3 z 2 + 6 z + 1
2
( z + 2 ) P 2 6 ( z + 2 ) P + 3z 2 6 z + 8 =
0
2
P 2 + 3 z 2 + 4 P 2 6 P 6 z + 4 P 2 12 P + 8 =
0
( 4P
3P 3
) (P
2
23P 2 54 P + 15 0
V vy Pmin
=
)(
+ 3 4 P 2 12 P + 8 0
27 8 6
27 + 8 6
P
23
23
27 8 6
27 + 8 6
.
=
; Pmax
23
23
2
3 10
Bi 6. Thc hin tng t bi tp mu: Pmax =
+ 22; Pmin = .
2
2
BI TP MU
Bi 1. Cho x,y,z l cc s thc dng tho mn iu kin x + y + z + 1 =
4 xyz .
Chng minh rng xy + yz + zx x + y + z .
Li gii
Theo nguyn l Dirichlet tn ti 2 trong 3 s ( x 1),( y 1),( z 1) cng du,
khng mt tnh tng qut gi s ( x 1)( y 1) 0 xy x + y 1 .
xy + yz + zx x + y 1 + yz + zx .
Vy ta cn chng minh x + y 1 + yz + zx x + y + z z ( x + y 1) 1 .
Theo gi thit ta c z =
x + y +1
.
4 xy 1
Vy ta chng minh
x + y +1
2
2
. ( x + y 1) 1 ( x + y ) 1 4 xy 1 ( x y ) 0 .
4 xy 1
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z= 1 .
68
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin a + b + c + abc =
4.
Chng minh rng a + b + c ab + bc + ca .
Bi 2. Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn iu kin a + b + c =
3.
)(
)(
)(
) (b
Khi 1 b + b 2 1 c + c 2 =
)(
b c2 c + b2 + c2 b c + 1
= bc ( b 1)( c 1) + b 2 + c 2 b c + 1
b2 + c2 b c + 1
1
( b + c )2 ( b + c ) + 1
2
1
a 2 4a + 5
( 3 a )2 ( 3 a ) +=1
2
2
V vy bt ng thc c chng minh nu ta chng minh c
=
(1 a + a ). a
4a + 5
2
1 ( a 1) a 2 3a + 3 0 (lun ng).
2
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
Nhn xt. Ngoi ra bi ton c th gii bng k thut dn bin xem chng 4.
Bi 3. Cho x,y,z l cc s thc khng m tho mn iu kin
2
x 2 + y 2 + z 2 + 2 xyz =
1.
69
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin a 2 + b 2 + c 2 + abc =
4.
Chng minh rng ab + bc + ca abc 2 .
Bi 4. Cho x,y,z l cc s thc dng c tch bng 1.
1
1
1
2
Chng minh rng
+
+
+
1.
2
2
2
( x + 1) ( y + 1) ( z + 1) ( x + 1)( y + 1)( z + 1)
Li gii
Trong ba s ( x 1),( y 1),( z 1) lun c hai s cng du, khng mt tnh tng
qut gi s ( x 1)( y 1) 0 xy + 1 x + y 2 ( xy + 1) ( x + 1)( y + 1) .
S dng bt ng thc
( x + 1)
( y + 1)
1
.
1 + xy
2
Li gii
Lun tn ti hai trong ba s (a 1),(b 1),(c 1) cng du, khng mt tnh tng
qut gi s ( a 1)( b 1) 0 ab a + b 1 .
Khi ta ch cn chng minh
1
c ( a + b 1) + 2 +
( a 1)2 + ( b 1)2 + ( c 1)2 a + b + c
2
( a 1) + ( b 1) + ( c 1) 2 ( a + b 2 )( c 1)
2
( a 1) + ( b 1) + ( c 1)
2
( a + b 2 )2 +
2
( c 1) 2
2
( a + b 2 )2 .
2 ( a + b 2 )( c 1) 2 ( a + b 2 )( c 1)
( c 1)2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Li gii
Bi ton c trnh by trong ch K thut s dng tam thc bc hai.
Di y l li gii tip cn theo nguyn l Dircihlet.
(1 + a )
(1 + b )
c +1
a +b.
c
1
c
.
=
1 + ab c + 1
71
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
1
c
1.
+
+
=
2
c +1
c + 1 ( c + 1)
+ c +1
c
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
A. BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho a,b,c l cc s thc tho mn iu kin
1
1
1
1
.
+ 2
+ 2
=
2
a + 8 4b + 8 9c + 8 3
Tm gi tr ln nht v gi tr nh nht ca biu thc P =a + 2b + 3c .
B. HNG DN GII P S
Bi 1. n gin t=
x a=
, y 2b=
, z 3c ta c
1
x +8
2
1
y +8
2
1
.
=
z +8 3
2
Ta cn Max v Min ca P = x + y + z .
Theo gi thit kt hp s dng bt ng thc AM GM ta c
1
1
1
1
1
= 2
+ 2
2
6
6
x +8
y +8
z +8
=
y2 + 2
6 y2 + 8
z2 + 2
) 6( z
+8
1
3
y2 + 2 z2 + 2
.
y2 + 8 z2 + 8
Tng t ta c
1
y2 + 8
1 x2 + 2 z 2 + 2
1
1
. 2
; 2
2
3 x +8 z +8 z +8 3
y 2 + 2 x2 + 2
.
y 2 + 8 x2 + 8
(x
)( )
Mt khc ( x + 2 )( y + 2 )( z
2
)(
+ 2 y 2 + 2 z 2 + 2 27 (1).
2
+ 2 3 ( x + y + z ) (2).
2
x 2 y 2 z 2 + 2 x 2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x 2 + 8 6 ( xy + yz + zx ) .
( x 1)( y 1) 0 x
2
72
y x2 + y 2 1 x2 y 2 z 2 z 2 x2 + y 2 1 .
2 2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Do ta ch cn chng minh
z 2 x 2 + y 2 1 + x 2 + y 2 + z 2 + 2 x 2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x 2 + 8 6 ( xy + yz + zx )
( x y ) + 3 ( yz 1) + 2 ( xy 1) + 3 ( xz 1) 0
2
( x + y + z )2 9 3 x + y + z 3 .
1
1
Vy gi tr nh nht ca P bng -3 t ti a =
1, b =
,c =
.
2
3
1
1
Gi tr ln nht ca P bng 3 t ti =
.
a 1,=
b
=
,c
2
3
b 2 4ac
.
4a
b
v gi tr nh nht
2a
b
v gi tr ln nht
2a
b 2 4ac
.
4a
73
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
B. BI TP MU
Bi 1. Chng minh rng vi x,y,z l cc s thc c tng bng 1 ta c
( 3x + 4 y + 5 z )2 44 ( xy + yz + zx ) .
Li gii
Thay z =1 x y bt ng thc tr thnh:
( 3x + 4 y + 5 5 x 5 y )2 44 xy + 44 ( x + y )(1 x y )
48 x 2 + 16 x ( 3 y 4 ) + 45 y 2 54 y + 25 0
V tri l tam thc bc hai ca x vi h s ca x 2 dng v c
'x =
64 ( 3 y 4 ) 48 45 y 2 54 y + 25 =
176 ( 3 y 1) 0 .
2
S dng bt ng thc AM GM ta c
5
5
4 x 2 + 9 y 2 2. 4 x 2 .9 y 2 20 xy
3
3
7
7
4 x 2 + 36 z 2 2.
4 x 2 .36 z 2 14 xz
12
12
y 2 + 4 z 2 2 y 2 .4 z 2 4 yz
)(
) (
3 1 a + a 2 1 b + b 2 2 1 ab + a 2b 2 .
Li gii
Vit li bt ng thc di dng:
(a
3a + 3 b 2 3a 2 5a + 3 b + 3a 2 3a + 1 0 .
b =
3a 2 5a + 3
)(
) (
74
4 a 2 3a + 3 3a 2 3a + 1 =
a 2 3a + 1 0, a
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a 2 3a + 1 =
0
3 5
2
ng thc xy ra khi v ch khi
.
3a 5a + 3 a = b =
b
=
2
2 a 2 3a + 3
Bi tp tng t
Chng minh rng vi mi s thc a,b,c,d ta c
3(a 2 ab + b 2 )(c 2 cd + d 2 ) 2(c 2 a 2 abcd + b 2 d 2 ) .
)(
)(
3 1 a + a 2 1 b + b 2 1 c + c 2 1 + abc + a 2b 2 c 2 .
Li gii
)(
)
Suy ra 2 (1 a + a )(1 b + b ) 1 + a b
Ta c 2 1 a + a 2 1 b + b 2 =1 + a 2b 2 + ( a b ) + (1 a ) (1 b ) .
2
2 2
)(
) (
3 1 + a 2b 2 1 c + c 2 2 1 + abc + a 2b 2 c 2 .
3 + a 2b 2 c 2 3 + 2ab + 3a 2b 2 c + 1 + 3a 2b 2 0 .
= 3 + 2ab + 3a 2b 2
)(
4 3 + a 2b 2 1 + 3a 2b 2 = 3 (1 ab ) 0 .
4
)(
4 2
x x + 1 y 2 y + 1 x 2 y 2 xy + 1 .
3
Li gii
Theo gi thit trong hai s lun c mt s khng dng khng mt tnh tng
qut ta gi s y 0 khi vit li bt ng thc di dng:
( y 2 )2 x 2 ( 4 y 2 7 y + 4 ) x + (1 2 y )2 0 .
Coi v tri l tam thc bc hai ca x ta c
=
(4y
7y + 4
4 ( y 2 ) (1 2 =
y)
y 24 y 2 51 y + 24 0, y 0 .
2
75
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
=
, y 0 hoc
2
1
.
2
M rng bi ton cho 3 bin ta c kt qu
Cho x,y,z l cc s thc khng cng dng ta lun c
16 2
x x + 1 y 2 y + 1 z 2 z + 1 1 xyz + x 2 y 2 z 2 .
9
=
x 0,=
y
)(
)(
Gi s c max {a, b, c} c
=
S 2 2 P + c 2 =2 P =
S 2 + c2 2
.
2
S 2 + c2 2 S 2 + c2 2
+ c.S
2
2
( 2c 1) S 2 2cS + 2c3 c 2 4c + 4 0
(
4 ( c 1) ( c
'S = c 2 ( 2c 1) 2c3 c 2 4c + 4 0
2
+ c 1 0
2
.
3
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= 1, c= 0
hoc cc hon v.
Bi tp tng t
Cho a, b, c l cc s thc dng tho mn iu kin
(a + 1)(b + 1)(c + 1) =1 + 4abc .
Chng minh rng: a + b + c 1 + abc .
Bi 4. Cho a,b,c l cc s thc khng m thay i tha mn iu kin
a+b+c =
1.
Tm gi tr ln nht ca biu thc P = a ( b c ) + b ( c a ) + c ( a b ) .
4
76
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s a b c, khi
P = a ( b c ) + b ( c a ) + c ( a b ) a ( b + c ) + ba 4 + ca 4
4
= a ( b + c ) + a 4 ( b + c ) = a ( b + c ) ( b + c ) + a 3
3
= a ( b + c ) ( a + b + c ) 3a ( b + c )( a + b + c )
=a ( b + c ) (1 3a ( b + c ) ) =3 a ( b + c ) + a ( b + c )
2
1
1
1
=
3 a ( b + c ) +
6 12 12
Vy gi tr ln nht ca P bng
1
3+ 6
3 6
t
ti a =
=
,b =
, c 0 hoc
12
6
6
cc hon v.
Ch . Ta c bt ng thc mnh hn nh sau
a (b + c ) + b (c + a ) + c ( a + b)
4
1
( a + b + c )4
12
16
xy =
3.
25
( x + y )2
.
2
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
3
5
P ( x + y ) 2 + z 2 + xy 10( xy + yz + zx)
10
6
3
5
2
( x + y )2 . z 2 + xy 10 ( xy + yz + zx )
10
6
nh gi: x 2 + y 2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
5 5
5
xy + yz + zx 10 ( xy + yz + zx =
) xy + yz + zx .
2
2
2
xy + yz + zx =
2
5
5
2
3
,y=
,z =
x =
x
y
=
17
34
34
16
5
5
2
x2 + y 2 + z 2 +
xy =
3=
x =
,y =
,z 3
25
17
34
34
z ( x + y) 0
5
5
2
5
Vy gi tr nh nht ca P bng t ti
hoc
,y=
,z =
3
17
2
34
34
=
x
5
=
,y
34
5
2
.
=
,z 3
17
34
( x + y + z )2 0 xy + yz + zx
x2 + y 2 + z 2
3
= .
2
2
3
3 x2 + z 2
3 x2 + y 2 + z 2
= 3 .
Suy ra P = ( xy + yz + zx ) + zx + zx
2
2
2
2
2
ng thc xy ra khi v ch khi
3
3
x + y + z =
0
0, z =
,y=
x =
2
2
2
2
2
.
=
3
x + y + z
3
3
2
2
2
2
2
, y = 0, z =
x =
x +z
x +y +z
3
xz =
=
=
2
2
2
2
2
3
3
hoc
Vy gi tr nh nht ca P bng 3 t ti x =
, y=
0, z =
2
2
3
3
.
, y = 0, z =
2
2
Cch 2: Vit li biu thc P di dng
x=
P + 3 = ( x + z ) + y ( x + z ) + y 2 ( x + z ) + y ( x + z ) + y 2 P 3 = 0 (1) .
2
78
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
phng trnh l ( x + z=
y 2 4 y 2 P 3 0 P 3 +
)
3y2
3 .
4
y = 0
3
3
0, z =
,y=
x =
y
2
2
2
3
3
, y = 0, z =
x =
x 2 + y 2 + z 2 =
3
2
2
Ta c kt qu tng t cch trn.
Tm gi tr ln nht ca P
( x + z )2 4k ( kx 2 + kz 2 2 xz ) 0 (1 4k 2 )( x 2 + z 2 ) + 2 xz (1 + 4k ) 0, x, z .
y l mt bt ng thc i xng vi x v z nn ta chn x= z= 1 .
1 3
k
2 .
Suy ra 1 4k 2 + 1 + 4k 0 2k 2 2k 1 0
1+ 3
k
2
Vy=
k
3 1+ 3
1+ 3
.
P
2
2
3+ 3
3 3
.
, y=
4
2
Nhn xt. Ngoi li gii bng tam thc bc hai nh trn ta c th s dng k thut
tham s ha hoc s dng C S.
1
Bi 7. Cho a,b,c l cc s thc thuc on ;3 . Chng minh
3
a
b
c
7
+
+
.
a+b b+c c+a 5
79
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s a = max {a, b, c} .
Bt ng thc cho tng ng vi
( 3a 2b ) c 2 ( 2a 2 ab 3b2 ) c + 3a 2b 2ab2 0 .
( 2a
ab 3b 2
4 ( 3a 2b ) 3a 2b 2ab 2 0
( a b )( a 9b ) 4a 2 + b 2 0
1
Bt ng thc cui ng do a b 0; a 9b 3 9. =
0.
3
1
=
, c 1.
3
x
y
z
.
+
+
2x + 3y y + z z + x
34
.
33
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
b, c 2
Kh nng 2. Nu ( b 2 )( c 2 ) 0
v ( b 1)( c 1) 1 nn b, c 2
b, c 2
khi s dng bt ng thc AM-GM ta c:
2
b+ 2b c+ 2c
'a= b ( 2 b ) .c ( 2 c ) 1
.
1= 0, ta c iu phi
2
2
chng minh.
Ch . Xem thm li gii bng Nguyn l Dirichlet trong ch tng ng.
Bi tp tng t
x
x +1
2
y
y +1
2
1
.
2
z +1
Li gii
Theo gi thit ta c: z ( x + y 1) = x + y xy .
1
x + y =
+ Nu x + y =1
, v nghim.
xy = 1
x + y xy
+ Vy x + y 1 v z =
.
x + y 1
Vy ta cn chng minh
y + 1 x + y xy
+1
x + y 1
2 ( x + y xy )( x + y 1)
2x
2y
2
+ 2
+
1
x + 1 y + 1 ( x + y xy )2 + ( x + y 1)2
( x + 1)2 ( y + 1)2
x2 + 1
y2 + 1
x +1
x + y xy
x + y 1
1
2
( xy 1)2
( x + y xy )2 + ( x + y 1)2
Ch theo bt ng thc CS ta c
2
+ 1)
( x + 1)2 + ( y=
( x + 1)2 (1 y )2 + ( y + 1)2 (1 x )2
x2 + 1
y 2 + 1 ( x 2 + 1) (1 y )2 ( y 2 + 1) (1 x )2
2
( x + 1)(1 y ) + ( y + 1)(1 x )
4 ( xy 1)
=
2
2
2
2
x 2 + 1 (1 y ) + y 2 + 1 (1 x )
x 2 + 1 (1 y ) + y 2 + 1 (1 x )
2
81
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Vy ta ch cn chng minh
4 ( x + y xy ) + 4 ( x + y 1) x 2 + 1 (1 y ) + y 2 + 1 (1 x )
2
y 2 3 y + 3 x2 3 y 2 8 y + 3 x + 3 y 2 3 y + 1 =
0
x =
3y2 8 y + 3
)(
4 y2 3y + 3 3y2 3y + 1 =
3 y 2 1 0 .
Tm gi tr ln nht ca biu
thc P max {a, b, c} min {a, b, c} .
=
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s a = max {a, b, c} , c = min {a, b, c} P = a c .
Ta c: 2 = a3 + b3 + c3 3abc =
2=
( a + b + c ) ( a 2 + b2 + c 2 ab bc ca ) .
1
( a + b + c ) ( a b )2 + ( b c )2 + ( c a )2
2
2
( a b) + (b c ) + (c a ) =
2
Suy ra: P 2 + ( a b ) + ( b c ) =
2.
2
P 2 + ( a c ) + ( c b ) + ( b c ) =2
2
P 2 + ( a c ) + 2 ( b c ) 2 ( a c )( b c ) =
2.
2
P2 P (b c ) + (b c ) 1 =
0
2
2+ 3
a c = 3
a =
3
2
1
2
2
0 b =
(b c ) + =
ng thc xy ra khi v ch khi ( b c )
.
3
3
3
a + b + c =
0
2 3
c =
3
a b c
82
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Vy gi tr ln nht ca P bng
2
2+ 3
2
2 3
t ti=
hoc
a
=
,b =
,c
3
3
3
3
cc hon v.
Cch 2: Khng mt tnh tng qut gi s a = max {a, b, c} , c = min {a, b, c} P = a c .
Ta c
a 2 + b 2 + c 2 ab bc ca =1 ( a + b + c ) 3 ( ab + bc + ca ) =1
2
ab + bc + ca =
1
2
4 4
2
=( 2 b ) 4 + 4b ( 2 b ) =3b 2 + 4b =3 b +
3
3 3
=
a
b 3=
a + b + c =
2
c =
2+ 3
3
2
3
2 3
3
y 3y2
=
1 x
x +
2
4
x 2 xy + y 2 =
1
2
2
x y + 3 x =
1 y
2
4
Suy ra P max { x, y}
=
2
3
.
2
3
2
.
3
C. BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho a,b,c l di 3 cnh mt tam gic v x,y,z l cc s thc thay
i tha mn ax + by + cz =
0 . Chng minh xy + yz + zx 0 .
1
x + y + z =
Bi 2. Cho x,y,z l cc s thc tho mn iu kin 2
.
2
2
4
x + 2 y + 3 z =
83
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Tm gi tr ln nht ca x.
Bi 3. Cho x,y l hai s thc tho mn iu kin x 2 + xy + y 2 6 ( x + y ) + 11 =
0.
Tm gi tr ln nht, gi tr nh nht ca biu thc P= y + 2 x .
Bi 4. Cho x,y,z l cc s thc khng m c tng bng 1. Tm gi tr ln nht ca
biu thc P =9 xy + 10 yz + 11zx .
Bi 5. Cho hai s thc dng x,y tho mn iu kin x 2 y = 1 . Chng minh rng
x x2 + y 2 + x2 2 .
(a
+ b2 + c2
3 a3b + b3c + c3 a .
2 a 2 + b 2 + c 2 + abc + 8 5 ( a + b + c ) .
(a
)(
)(
+ 2 b 2 + 2 c 2 + 2 9 ( ab + bc + ca ) .
1 2
x cos A + x ( cos B + cos C ) .
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( x + y )2 xy + 1
3 ( x + y) .
Bi 19. Cho
x y z (a + c)
ac ( xa + yb + zc ) + +
4ac
a b c
( x + y + z )2 .
a 2 + b 2 =
1
.
3
c + d =
9+6 2
.
4
x
y
z
.
+
+
2x + 3y y + z z + x
( a + b + c + d )2 > 8 ( ac + bd ) .
Bi 23. Cho a,b,c,d,p,q l cc s thc tha mn iu kin
p 2 + q 2 a 2 b2 c2 d 2 > 0 .
)(
Chng minh p 2 a 2 b 2 q 2 c 2 d 2 ( pq ac bd ) .
2
)(
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
= y 2 ( a b ) + c 2 2c ( a + b ) y 2 c 2 + c 2 2c ( a + b=
) 2cy 2 ( c a b ) 0
x 2 + 2 y 2 + 3 (1 x y ) 4 =
0
2
0
5 y 2 + 6 ( x 1) y + 4 x 2 6 x 1 =
' y 9 ( x 1) 5 4 x 2 6 x 1 0
=
2
11x 2 12 x 14 0
Khi
=
x
6 190
6 + 190
x
11
11
6 + 190
15 3 190
10 2 190
.
=
y
=
,z
11
55
55
6 + 190
.
11
Bi 3. Rt y= P 2 x thay vo iu kin bi ton ta c:
Vy gi tr ln nht ca x bng
x 2 + x ( P 2 x ) + ( P 2 x ) 6 ( x + P 2 x ) + 11 =
0
2
3 x 2 ( 3P 6 ) x + P 2 6 P + 5 =
0
=
x
( 3P 6 )2 12 ( P 2 6 P + 5) 0
P 2 12 P + 8 0 6 2 7 P 6 + 2 7
Vy Pmin =
6 2 7; Pmin =
6+2 7 .
Bi 4. Thay z =1 x y vo biu thc ca P v rt gn ta c
11x 2 + (12 y 11) x + 10 y 2 10 y + P =
0
=
x
.
2
74 2 22
121
74
11 195 195
y
y
= y +
11
37
196
11
37 148 148
195
25 11 27
Vy Pmax = ( x; y; z ) =
; ; .
148
74 37 74
86
1
x2
suy ra
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
P = x2 + x4 +
1
x
P x2 =
P 2 2 Px + x 4 = x 4 +
1
x
x4 +
1
x2
2 Px 4 P 2 x 2 + 1= 0
=
P 8P 0 P P3 8 0 P 2
2
4
1
=
, y 2 th P bng 2. Vy Min ca P bng 2.
2
Bi 6. Xt tam thc bc hai
Khi
=
x
Ta c
f (0) = a12 + a22 + ... + an2 0; f (1) = a1 ( a1 1) + a2 ( a2 1) + ... + an ( an 1) 0 .
Do n 5 v theo bt ng thc CS ta c
xn 0 f ( xn ) 0
Ta c =
(a
87
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Ch a 2 + b 2 + c 2 < 2 ( ab + bc + ca ) 0 .
Bi 9. t b =
a + x; c =
a + y. Bt ng thc c vit li di dng:
(x
xy + y 2 a 2 x3 5 x 2 y + 4 xy 2 + y 3 a + x 4 3x3 y + 2 x 2 y 2 + y 4 0 .
a = x3 5 x 2 y + 4 xy 2 + y 3
=
3 x3 x 2 y 2 xy 2 + y 3
4 x 2 xy + y 2
2
)( x
3x3 y + 2 x 2 y 2 + y 4
( 2c + 1) a 2 + ( 2c 2 5c 4 ) a +
f (a) =
Ch =
a
( 2c
5c 4
18 ( 2c + 1=
)
9
0.
2
( 2c 1)2 c ( c 4 ) 2 0, c [0;3] .
a 2 + a ( bc b c 1) + b 2 + c 2 bc b c + 2 0 .
a 2 + a ( bc b c 1) + ( b c ) + bc b c + 2 0 .
2
( bc b c 1)2 4 ( b c )2 + bc b c + 2
= b 2 c 2 2b 2 c 2bc 2 3b 2 3c 2 + 4bc + 6b + 6c 7 .
) (
= b 2 c 2 2c 3 2 c 2 2c 3 b 3c 2 + 6c 7
(
) ( c 2c 3)( 3c + 6c 7 )
.
( c 2c 3)( c 2c 3 + 3c 6c + 7 )
4 ( c 2c 3) ( c 1) = 4 ( c 1) ( c + 1)( c 3)
'b = c 2 2c 3
=
=
88
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( bc 5)2 8 ( 2b2 + 2c 2 5b 5c + 8)
a=
)(
'=
25 ( c 4 ) c 2 16 16c 2 + 40c 39
b
2
)(
)(
) (
) (
)
2 ( c a + 1) + a b c
4 a 2 + b 2 + c 2 + 2 a 2b 2 + 1 + 2 b 2 c 2 + 1 +
2 2
2 2 2
+ 1 9 ( ab + bc + ca ) 0 .
) (
) (
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Ta cn i chng minh.
(
3( a
+ b 2 + c 2 ab bc ca + a 2 + b 2 + c 2 + 2abc + 1 2 ( ab + bc + ca ) 0
(lun ng) do
2
a 2 + b 2 + c 2 ab bc ca 0 v a 2 + b 2 + c 2 + 2abc + 1 2 ( ab + bc + ca ) 0 .
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc khng m. Chng minh
abc + 3 a 2 + b 2 + c 2 + 11 7 ( a + b + c ) .
Ta c =
' x ( cos B + cos C ) 2 (1 cos =
A ) 4sin 2
2
)(
A 2 B C
1 0 .
cos
2
2
'x =
( sin y + cos y ) 1 + sin 2 y 1 + cos2 y = (1 sin y cos y ) < 0 .
2
Bi 16. Ch x =
3 y 1 0 dpcm .
Bi 17. Ch 'x =
( y sin C z cos B ) 0 .
2
x
sin A
y
z
.
=
sin B sin C
4 yz
.
y + z + yz
Ta cn chng minh
4 yz
4 yz
+ y + z ( y + z ).
+ yz
y + z + yz
y + z + yz
1 + z z 2 y2 + z2 + z 4 y + ( z 2) 0
y=
90
(z
+ z4
4 1 + z z2
) ( z 2) =
2
z ( z 1) ( 5 z 8 ) 0
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
xa + ac + ( yb + ac ) + ( zc + ac ) ( a + c ) x + ( a + c ) y + (a + c) z
a
b
c
x y z
xa + yb + zc + ac + + ( a + c )( x + y + z )
a b c
Theo bt ng thc AM GM ta c
b+
( xa + yb + zc ) ac
x y z
+ + ( a + c )( x + y + z )
a b c
2
2
x y z
4 ( xa + yb + zc ) ac + + ( a + c ) ( x + y + z )
a b c
x y z (a + c)
( xa + yb + zc ) ac + +
( x + y + z )2 (pcm)
4ac
a b c
Bi 20. Thay d = 3 c vo biu thc v tri c tam thc bc hai ca c
2
Ta ch cn chng minh
12b + ( a b + 3)
9+6 2
6 ( a + b ) 2ab 6 2 1
4
4
2
6 ( a + b ) ( a + b ) 1 6 2 1
.
)(
a+b 2 a+b+6 2 0
Bt ng thc cui ng do a + b 2 a 2 + b 2 =2 .
1
3
.
, c= d=
2
2
91
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x
y
z
34
+
+
2 x + 3 y y + z z + x 33
( 31x 3 y ) z 2 + 96 y 2 35 x 2 5 xy z + 31x 2 y 3 xy 2 0
(96 y
35 x 2 5 xy
Bt ng thc cui ng do x y 0; x 4 y 0 .
Nhn xt. Vi cch lm ny ta ch cn gi thit bi ton l x y .
Bi 22. Vit li bt ng thc di dng:
a 2 + 2 ( b + d 3c ) a + ( b + c + d ) 8bd > 0 .
2
( 3c b d )2 2 ( 3c b d )2 + ( b + c + d )2 8bd
2
2
= ( b + c + d ) ( 3c b d ) 8bd
=
8 c 2 ( b + d ) c + bd =
8 ( c b )( c d ) > 0
8 ( b + d c ) c 8bd =
Pmin =
V p 2 + q 2 a 2 b 2 c 2 d 2 =
(p
) (
a 2 b 2 + q 2 c 2 d 2 > 0 nn
(p
a 2 b 2 x 2 2 ( pq ac bd ) x + q 2 c 2 d 2 .
Ta c: p 2 . f (q ) =
( aq pc ) ( bq pd ) 0 nn f ( x) lun c nghim.
2
)(
Suy ra ' x 0 ( pq ac bd ) p 2 a 2 b 2 q 2 c 2 d 2 .
2
(a
2
1
92
)(
a22 ... an2 b12 b22 ... bn2 ( a1b1 a2b2 ... an bn ) .
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a 2 q ( p q ) + b 2 ( p q ) p + c 2 pq 0 a 2 q 2 + p c 2 b 2 a 2 q p 2b 2 0 .
=
p 2 c2 b2 a 2
q
= p2 c2 ( a + b )
)(
2
4 p 2 a 2b=
p 2 c 2 b 2 a 2 2ab c 2 b 2 a 2 + 2ab
)(c
(a b)
)0
a 2b 2 + 2 a 2 + b 2 + 4 3ab 3 ( a + b ) 0
a 2 b 2 + 2 3a ( b + 1) + 2b 2 3b + 4 0
)(
a= 9 ( b + 1) 4 b 2 + 2 2b 2 3b + 4
2
=
( b 1) 8b 2 + 4b + 23 0
2
x3
x3 x5
< sin x < x + , x > 0 .
3!
3! 5!
93
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
cos x > 1
x2
x2
x2 x4
v 1
< cos x < 1
+ , x > 0 .
2
2
2 4!
x
< ln (1 + x ) < x .
x +1
Yu cu. Cc bt ng thc i s nh C si, Cauchy Schwarz, cn nm vng.
Nh vy dng bt ng thc c bn ca tch phn chnh l quy bi ton v nh
gi bt ng thc trong du tch phn.
B. BI TP MU
b
(x
+ 1 e x dx e a e b
thc a < b .
Li gii
Vi mi s thc x ta lun c x + 1 2 x suy ra
2
(
a
x 2 + 1 e x dx 2 xe x dx =
e a e b .
a
x sin x
1 + x sin x dx < 1 ln 2 .
0
Li gii
1
dx
1 + x sin x > ln 2 .
0
dx
dx
>
=
>ln2.
2
1 + x sin x 0 1 + x
4
0
17
1703
Chng minh rng
.
< f ( x)dx <
18 0
1800
94
vi mi s
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Li gii
R rng vi gi thit hm s f ( x) cho th f ( x) lin tc trn [ 0;1] .
Tip n s dng bt ng thc ph x
x3
x3 x5
< sin x < x +
, x > 0 , ta
6
6 120
x 2 sin x
x2 x4
.
<
<1
+
6
6 120
x
Chuyn qua tch phn hai v ca bt ng thc trn ta c
c 1
1
1
1
x2
x2 x4
sin x
17
sin x
1703
<
<
<
.
1
dx
dx
1
dx
dx <
6 x
6 120
18
x
1800
0
0
0
0
Bi ton c chng minh hon ton.
1
4
1
1
vi mi s nguyn dng
< tan n xdx <
2 ( n + 1) 0
2 ( n 1)
n2.
Li gii
t an = tan n xdx vi mi 0 x
0
an an 1 tc dy {an } gim.
Mt khc ta li c an + 2=
+ an
n
2
x dx
tan x 1 + tan =
0
V an=
2 + an
tan
0
T suy ra
n2
1
1
x 4
tan n=
n +1
n +1
0
1
1
2
.
x 1 + tan=
x dx
x 4
tan n=
n 1
n 1
0
2
1
1
.
< an <
2 ( n + 1)
2 ( n 1)
Vy
4
1
1
< tan n xdx <
, n 2 .
2 ( n + 1) 0
2 ( n 1)
1
.
2
95
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
4
4 xdx, n * .
a) Tnh I n .
b) Chng minh rng I n < 22 n +3 ( 2ne )
1
2
Li gii
Ta c
I=
n
2
2
0
0
vi x 4cos 2 t , t 0, .
=
2
=
Xt tch
phn J m
cos
tdt , m > 1 .
m
tdt
cos =
m 1
t)
cos td ( sin=
( m 1) sin
tcos m 2tdt
2
2
=
( m 1) cosm2tdt cosmtdt
0
m 1
c J1
J m = J m 2 . Ta=
m
cos tdt
=
1 suy ra
2n 2 2
2n + 2 2n
2
2 n + 4 2n
=
I n 22 n + 4 ( J 2 n +1 J 2 n=
.
... .1
.
... .1
+3 ) 2
2n + 3 2n + 1 3
2n + 1 2n 1 3
22 n + 4
2n ( 2n 2 ) ...2 2n + 2
2n ( 2n 2 ) ...2
2n+4
.
=
1
2
( 2n + 1)( 2n 1) ...3 2n + 3
( 2n + 3)( 2n + 1)( 2n 1) ...3
96
1
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
t x = 4t. =
Khi I n 2
2 n +3
1
hay
2ne
1
.
2ne
S dng bt ng thc AM GM ta c:
t 2 n (1 t ) <
2 n +1
t
t
t
+ + ... + + 1 t
t
2n
2n
n
2=
=
t 2 n (1 t ) ( 2n ) (1 t ) ( 2n ) 2n 2n
+
n
n
2
2
1
Nh vy ta chng minh
( 2n )2 n .
( 2n + 1)2n+1
2n
2n
2n
( 2n + 1)2n+1 2ne
D dng chng minh c ln (1 + x ) >
x
, x > 0 .
x +1
sin nx
x
dx >
2 1
1
1
+
+ ... + .
1+ n 2 + n
2n
Li gii
2
2 n
sin nx
I n =
t t = nx. Khi
dx
=
x
sin t
=
t dt
n
2 n 1 ( k +1)
k =n
sin t
t
dt .
( k +1)
2 n 1
1
2
( k + 1) sin t dt =
( k + 1) .
k n=
k n
=
k
>
2 n 1
6n 2 + 2n + 1
6n
2n + 1
vi mi n , n 2 .
2n
Li gii
Ta s chng minh
1+
x n ( n 1) 2 n
x
x 1 + x 1 + vi mi x 0, n *
2
n
n
2n
(1.1)
Khi ly tch phn hai v ca (1.1) trn [ 0,1] ta c iu phi chng minh.
97
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x
x2 1
1 2n + 1
1
=
Tht vy ta c 1 + dx =
v
x + =+
n
2n 0
2n
2n
0
1
3
2
x 2 ( n 1) x 1 6n + 3n ( n 1) 6n 2 + 2n + 1
.
=
=
x+
2n
6n 2 0
6n 2
6n 2
x n 1 2
1 + n 2n2 x dx =
0
s f ( x=
)
n
1 + x ti x = 0 ta c
1 + x =1 +
x n ( n 1) 2 n ( n 1)( n 2 ) 3
x +
x + ...
n
2n 2
6n3
1 ix
e + e ix
2
v =
sin x
1 ix
e e ix
2i
v khai
thc ht sc th v.
2
sin x 2 dx > 0 .
Li gii
Trc tin ta chng minh: sin x x
x3
, x 0
6
Tht vy xt hm s f ( x=
) sin x x +
x3
ta c
6
x2
f ''( x) = sin x + x f '''( x) =1 cos x 0 .
2
Suy ra f ''( x) f ''(0) =
0 f '( x) f '(0) =
0 f ( x) f (0) =
0.
f '( x) =cos x 1 +
Tc l sin x x
x3
, x 0 .
6
Suy ra
2
98
sin x dx
2
2 x6
x3 x7 2 2 2 4 3 2 2 2 2
=
=
x dx =
1 > 0 .
6
3
21
3
7
3 42 0
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
xn + 1
xn + xn1 + ... + x + 1 dx n + 1 .
0
Li gii
)(
Vi mi k [ 0, n ] v x [ 0,1] ta c 1 x n 1 x n k 0 x k + x n k x n + 1 .
Cho k = 0,1, 2,..., n v cng theo v ca n + 1 bt ng trn theo v, suy ra
2 x n + x n 1 + ... + x + 1 ( n + 1) x n + 1
1
Suy ra
x +1
n
xn + 1
x +x
n
n 1
+ ... + x + 1
2
.
n +1
.
xn + xn1 + ... + x + 1 dx n + 1 dx =
n +1
0
3
8
sin n + 2 x cos n + 2 x
+
dx .
n
sin n x
cos x
Li gii
3
Vi mi x , cos x > 0,sin x > 0 khi ta c
4 8
2( n +1)
2 n +1
n
x + cos ( ) x
sin n + 2 x cos n + 2 x 2 sin
2 n +1
2 n +1
=
+
2n sin ( ) x + cos ( ) x .
n
n
n
cos x
sin x
sin 2 x
Mt khc hm f (n) = a n +1 l hm li nn ta c
) (
2 n +1
2 n +1
f sin 2 x + f cos 2 x = sin ( ) x + cos ( ) x
cos 2 x + sin 2 x
cos 2 x + sin 2 x
2f
= 2
2
2
n +1
1
2n
Suy ra
2 n +1
2 n +1
1 In
2n sin ( ) x + cos ( ) x =
3
8
3
8
sin n + 2 x cos n + 2 x
.
+
=
dx
dx
n
n
8
sin x
cos x
ai a j
1i n ,1 j n i +
j +1
0.
99
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
2
c f ( x) =
Xt a thc f ( x) = ai x ta =
ai xi
=
i =1
i 1
1i n,1 j n
ai a j xi + j .
a) 2 3 <
b)
3x 2
6 x + 5dx < 34 .
x
2
3
dx
4 x x
2
2
8
d)
sin 2 x
dx >
e)
1
2
1
dx
f)
, n * .
2 0 1 x 2n 6
Bi 2. Chng minh rng vi mi x > 0 ta lun c
c)
e x 1 < e 2t + e t dt <
0
1 2 sin x
ln ln 2
.
dx
2
2cos1 1 x
3 x
x +1
( e 1) e
x
sin x
5 2 sin x
3
.
<
dx <
6 x
2
6
e
( ln x )2013 dx >
x
1
.
2014.2015.2016
( cos x )sin x
( cos x )sin x + ( sin x )cos x dx < 1 .
0
2
a)
( x + 2 )5
a
b
b)
100
x2 + x + 1
dx
x4 + x2 + 1
(x
+ 3x + 2
1 2b + 1
.
ln
54 2a + 1
dx
5
( 2b 1)( 2a + 1) .
1
ln
2916 ( 2a 1)( 2b + 1)
dx
1
.
2
3
.
2
12e
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
n
e2
e 1
Bi 7. Chng minh rng 1 +
e x dx 1 +
vi n * .
n
n
0
1 + x 2 ln 2 ( x + 1)dx
17
.
16
tan
xdx >
.
2n + 4
<
1
1 k sin x
2
dx <
2 1 k2
vi mi k ( 0,1) .
n 2 2
sin nx
<
dx
vi n 1 .
Bi 11. Chng minh rng x
sin x
8
0
4
n
n+2
e+n
< e x dx <
Chng minh rng
.
n +1 0
n +1
1
(x x
2 k
dx
2
4
k + 1 + 2k + 1
1
,n 2 .
2ln 2n
Bi 14. Cho cc s thc dng a1 , a2 ,..., aN .
In >
a a
m +mn n+ 1 ak2 .
m
n 0
= 0=
k 1
=
101
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Chng 2:
BT NG THC V PHNG PHP TIP CN
CH 1:
( a + b )
1 1
2
+ 2 ab .
=
4.
a
b
ab
1 1
4
.
+
a b a+b
ng thc xy ra khi v ch khi a = b .
II. Bt ng thc C si (AM-GM) cho 3 s khng m
a+b+c 3
abc .
3
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
Cc dng tng ng ca bt ng thc trn
Do
a+b+c
abc
.
3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( a + b + c )
1 1 1 3
3
+ + 3 abc . 3
=
9.
abc
a b c
1 1 1
9
.
+ +
a b c a+b+c
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
III. Bt ng thc C si (AM-GM) cho n s khng m
a1 + a2 + ... + an n
a1a2 ...an .
n
ng thc xy ra khi v ch khi a1= a2= ...= an .
Do
( a + b + c )2 3 ( ab + bc + ca ) ; ( ab + bc + ca )2 3abc ( a + b + c )
8
9
( a + b )( b + c )( c + a ) ( a + b + c )( ab + bc + ca )
a 2b + b 2 c + c 2 a + abc
(1)
4
( a + b + c )3 (2)
27
(a
)(
)(
+ b 2 b 2 + c 2 c 2 + a 2 8a 2 b 2 c 2 .
Li gii
Ta c
a 2 + b 2 2 a 2b 2 =
2 ab
b2 + c 2 2 b2c 2 =
2 bc
c2 + a2 2 c2a2 =
2 ca
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1 + x3 + y 3
1 + y3 + z3
1 + z 3 + x3
+
+
3 3.
xy
yz
zx
Li gii
S dng bt ng thc AM GM cho 3 s dng ta c
3 3 x3 y 3 .1
1 + x3 + y 3
3
=
xy
xy
xy
3 3 y 3 z 3 .1
1 + y3 + z3
3
=
yz
yz
yz
1 + z 3 + x3
3 z 3 x3 .1
3
=
zx
zx
zx
3
xy
yz
zx
yz
zx
xy
a ( b + c ) + b ( c + a ) + c ( a + b ) 3 2abc .
Li gii
S dng bt ng thc AM GM ta c
a ( b + c ) + b ( c + a ) + c ( a + b ) 36 abc ( a + b )( b + c )( c + a ) .
3
Mt khc
a+b+c
abc
1 .
=
3
( a + b )( b + c )( c + a ) 8abc
Suy ra
a ( b + c ) + b ( c + a ) + c ( a + b ) 3 8a 2b 2 c 2 3 8a 3b3c3 =
3 2abc .
6
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
c3
.
(a b)b
Li gii
Ch iu kin a + b + c= 4, a > b, c3 ta s tch P thnh tng ca cc s dng
s dng AM GM sao cho mt i (a-b) v xut hin tng (a+b+c) v phi.
S dng bt ng thc AM GM cho ba s dng ta c
P = 4a + 3b +
c3
=
(a b)b
33 ( a b ) .b.
(a b) + b +
c3
+ 3( a + b )
(a b)b
c3
+ 3 ( a + b )= 3 ( a + b + c )= 12
(a b)b
c3
a b = b =
ng thc xy ra khi v ch khi
( a b ) b a = 2; b = c =1
4
a + b + c =
108
( a b )3 ( b c )2 c
7 .
Li gii
S dng bt ng thc AM GM ta c
k
( ak + 1)k
1
1
1
1
k
= ak +
+
+ ... +
, k =2, n .
k .ak .
k
k
k
1
1
1
( k 1)k 1
( k 1) times
1
=
, k 2, n .
k 1
1
= 1, v l. Vy du bng khng xy ra khi
(n 1)!
(1 + a2 )2 (1 + a3 )3 ...(1 + an )n >
22 33
nn
.
...
.a a ...an =
nn .
1
2
n 1 2 3
1 2 (n 1)
105
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
)(
)(
Li gii
S dng ng thc v bt ng thc AM GM cho hai s ta c
(1 + x )(1 + y ) =( x + y ) + ( xy 1) 2 ( x + y )( xy 1)
(1 + y )(1 + z ) =( y + z ) + ( yz 1) 2 ( y + z )( zyz 1)
(1 + z )(1 + x ) =( z + x ) + ( zx 1) 2 ( z + x )( zx 1)
2
) (1 + y ) (1 + z )
2
2 2
8
8
2 2
2 2
2 2
1+ x
1+ y
1+ z
)(
)(
1 ( x + y )(1 xy ) 1
Cho x,y l hai s thc. Chng minh
.
2 1 + x2 1 + y 2
2
)(
x
y
z
+ 2 1 + + 33 1 + .
y
z
x
Li gii
S dng bt ng thc AM GM ta c
P
x
y
z
y
z x
+2 2
+ 33 2
=
+ 2 2 4 + 33 2 6
y
z
x y
z
x
2x
2x
y
z
+ 4 4 + 6 6 + 1
3
2 y
2 y
z
x
S dng bt ng thc AM GM ta c
232
x4 y 6 z
11 .
=
y z x
Ch gi thit bi ton ta c
x
y
z
+ 4 4 + 6 6 1111
y
z
x
106
) 6 xz
2 2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
2x
2
x
z
; 3
1; 1 1
1
2 y
2
y
x
232
) 6 xz 3(
232 .
2
2
3
3
+ 1
3 2 2 =1 + 2 2 + 3 2 .
2
2
Du bng xy ra khi v ch khi x= y= z .
T suy ra P 11.
Vy gi tr nh nht ca P bng 1 + 2 2 + 3 3 2 .
Bi tp tng t
Cho x,y,z l cc s thc dng tha mn iu kin x max{ y, z} .
x
y
z
Tm gi tr nh nht ca biu thc P = + 2 1 + + 4 4 1 + .
y
z
x
a1a2 ...an
a1 + a2 + ... + an
.
n
Ta c 2 hng x l
+ nh gi trc tip.
+ Nhn thm hng s mc ch lc b bin hoc hng s khng thch hp.
Nhn dng bt ng thc c dng:
A1 + m A2 + ... + m An B .
Khi p dng bt ng thc AM GM theo chiu trung bnh nhn qua trung
bnh cng cho mi cn thc v tri.
V d 1. Chng minh rng vi mi a, b 1 ta c a b 1 + b a 1 ab .
Li gii
Nhn xt. V phi khng cha hng s do vy s dng AM GM trit tiu cc
s 1 trong 2 cn thc do nhn thm vo mi cn vi 1.
S dng bt ng thc AM GM ta c
b 1 + 1 ab
a b =
1 a ( b 1) .1 a.
=
2
2
a 1 + 1 ab
b a =
=
1 b ( a 1) .1 b.
2
2
Cng theo v 2 bt ng thc trn ta c iu phi chng minh.
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= 2 .
Bi tp tng t
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
P=
( 3 x )( 4 y )( 2 x + 3 y ) .
Li gii
Nhn xt. Ta cn trit tiu i x v y v vy nhn thm vo (3 x) v (4 y ) ln
lt thnh 2 ( 3 x ) ,3 ( 4 y ) khi s dng AM GM cho 3 s dng.
S dng bt ng thc AM GM cho 3 s khng m ta c
1
P = 2 ( 3 x ) . 3 ( 4 y ) . ( 2 x + 3 y )
6
1 2 (3 x ) + 3( 4 y ) + ( 2 x + 3 y )
36
=
6
3
( a + 2b + 3 (1 a b ) ) ( 6a + 3b + 2 (1 a b ) )
=( 3 2a b )( 2 + 4a + b ) =2 ( 3 2a b ) 1 + 2a +
2
b
b
3 2a b + 1 + 2a + 2
4 2
2.
8
2
=
=
2
2
Vy gi tr ln nht ca P bng 8 t ti a= c=
108
1
, b= 0 .
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
) (
2a ( a + b ) + b 2 a 2 + b 2 3 a 2 + b 2 .
3
Li gii
Trc ht chuyn bt ng thc v dng mt bin bng cch chia hai v bt
ng thc cho b 2 v a v chng minh bt ng thc:
) (
2 x ( x + 1) + 2 x 2 + 1 3 x 2 + 1 .
3
2 x ( x + 1) . ( x + 1)
2
2 x ( x + 1) + ( x + 1)
2 + x +1
2
Cng theo v hai bt ng thc trn ta c
2
2 x2 + 1
2 x ( x + 1) + 2 x 2 + 1
3
( x + 1)2 + 2 x ( x + 1) + x 2 + 3 .
2
Vy ta ch cn chng minh
2
x + 1) + 2 x ( x + 1) + x 2 + 3
(
( )
6 ( x + 1) 4 x
3 x +1
2
+ 4 x + 4 2 ( x 1) 0
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
81abc a 2 + b 2 + c 2 ( a + b + c ) .
5
Li gii
S dng bt ng thc 3abc ( a + b + c ) ( ab + bc + ca ) .
2
Ta ch cn chng minh 27 a 2 + b 2 + c 2 ( ab + bc + ca ) ( a + b + c ) .
2
a 2 + b 2 + c 2 + 2 ( ab + bc + ca )
1
a + b + c ( ab + bc + ca )
=
( a + b + c )6 .
27
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng c tch bng 1. Chng minh
a + b + c 5 a 2 + b2 + c2
.
3
3
V d 7. Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh rng
a+b 3
a+b a+b+c
.
+ abc 33 a.
.
2
2
3
Li gii
Bt ng thc cho tng ng vi
a + 3 ab.
6a 2
3b
6bc
+3
+3
3.
( a + b )( a + b + c ) a + b + c ( a + b )( a + b + c )
6a 2
=
( a + b )( a + b + c )
3b
3
=
a+b+c
3
3 1.1.
3 1.
2a
3a
1
2a
3a
.
1 +
+
a + b a + b + c 3 a + b a + b + c
3b
1
3b
1 + 1 +
a + b + c 3
a+b+c
6bc
=
( a + b )( a + b + c )
3 1.
2b
3c
1
2b
3c
.
1 +
+
a + b a + b + c 3 a + b a + b + c
110
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a + 3 ab + 3 abc 3 a + b a + b + c
.
a.
.
3
2
3
2) Cho a,b,c,d l cc s thc dng. Chng minh
3a
bc
2b3 d
25
.
+ 33
+ 44
3
a+b+c
( a + b )( a + b + c + d )
81( a + b ) ( a + b + c + d ) 6
2
2
2
8
Li gii
S dng bt ng thc AM GM ta c
3
yz 3
y3 + z3
=
yz 3
2
y+z
. yz. yz. yz. y 2 yz + z 2
2
3
y + z 3 yz + y 2 yz + z 2
y+z
.
=
2
4
2
3
3
z 3 + x3 z + x
3 x + y x+ y .
;
xy
2
2
2
2
Cng theo v ba bt ng thc trn ta c pcm. ng thc xy ra khi v ch khi
x= y= z .
Tng t ta c zx 3
( a + b )2 ( b + c )2 ( c + a )2 4 ( a 2 + bc )( b2 + ca )( c 2 + ab ) .
Li gii
)(
Vy ta chng minh ( a + b ) ( b + c ) 4 b 2 + ca c 2 + ab .
2
)(
) (
= (b
4 b 2 + ca c 2 + ab b 2 + ca + c 2 + ab
+ ab + bc + ca + c 2 bc
( ( b + a )( b + c ) + c ( c b ) )
(b + a ) (b + c )
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn iu kin
2
( a + b )( b + c )( c + a ) =
)(
)(
Gi s a = max {a, b, c} .
Nu a b c A 0 .
Nu a c b .
Khi A
2 ( c b ) + 1 + 3 ( a c ) + 1 + 3 ( a + b + c )
.
3b + 2 3a + 3b 2 3 8 3
=
=
3
9
3
1
2 3
ti (a, b, c) = (1,0, ) .
9
3
Ch . Ta c th m rng on [0;1] v gii bi ton bng tnh n iu ca hm
s(xem chng 3).
4. K thut ghp cp
Xem chi tit trong ch sau
V d 1. Cho a,b,c l cc s thc dng c tng bng 1. Chng minh
a + bc b + ca c + ab
+
+
2.
b+c
c+a
a+b
Li gii
Ch iu kin tng bng 1 ta c
a + bc b + ca c + ab
+
+
=
b+c
c+a
a+b
a ( a + b + c ) + bc b ( a + b + c ) + ca c ( c + a + b ) + ab
=
+
+
b+c
c+a
a+b
( a + b )( a + c ) + ( b + c )( b + a ) + ( c + a )( c + b )
=
b+c
c+a
a+b
Suy ra Pmax =
112
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
)(
)(
1 + a 2 1 + b2 1 + c2
1 + a2
1 + b2
1 + c2
6
.
+
+
3
b+c
c+a
a+b
( a + b )( b + c )( c + a )
Ta ch cn chng minh
(1 + a )(1 + b )(1 + c ) 1
2
( a + b )( b + c )( c + a )
(1 + a 2 )(1 + b 2 )(1 + c 2 ) ( a + b )( b + c )( c + a )
)(
Ti y ta nh gi ghp cp 1 + a 2 1 + b 2 ( a + b ) .
2
Ch s dng bt ng thc CS ta c:
(1 + a )(1 + b ) = (1 + a )(b + 1) ( a + b ) ;
(1 + b )(1 + c ) = (1 + b )( c + 1) ( b + c ) ;
(1 + c )(1 + a ) = (1 + c )( a + 1) ( a + c ) .
2
)(
Ch . Ta c ng thc sau: 1 + x 2 1 + y 2 =( x + y ) + ( xy 1) .
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
k + a2
k + b2
k + c2
+
+
34 k .
b+c
c+a
a+b
5. K thut nh gi mu s
Cc bt ng thc hay c s dng nh gi mu s
x3 + y 3 xy ( x + y ) ; x5 + y 5 x 2 y 2 ( x + y ) .
Ch dng ton ny thng cho cc iu kin rng buc ta cn tinh t phn tch
mu s thnh nhn t da vo iu kin.
Ch nu mu s c cha cn hoc tng cc bin ta c th t mi mu s l
mt n khi a v s dng bt ng thc AM GM n gin hn.
V d 1. Cho a,b,c l cc s thc dng.
1
1
1
a+b+c
.
Chng minh rng 2
+ 2
+ 2
2abc
a + bc b + ac c + ab
Li gii
p dng bt ng thc AM GM ta c
a 2 + bc 2a bc
2
a + +bc
2
1
1 1
1
+ .
a bc 2 ab ac
1 1
1
+
b + ac b ac 2 bc ab
2
1
1 1
1
+
2
c + ab c ab 2 ac bc
Cng theo v ba bt ng thc trn ta c
2
2
2
a+b+c
.
+ 2
+ 2
2
2abc
a + bc b + ac c + ab
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
V d 2. Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh
1
1
1
1
.
+ 3 3
+ 3
3
3
3
a + b + abc b + c + abc c + a + abc abc
Li gii
Ta c
2
Tng t ta c:
a3 + b3 = ( a + b ) a 2 ab + b 2 = ab ( a + b ) + ( a + b )( a b ) ab ( a + b )
114
1
a + b + abc
3
1
1
c
=
=
ab ( a + b ) + abc ab ( a + b + c ) abc ( a + b + c )
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Tng t ta c
1
b + c + abc
3
1
c + a + abc
3
a
abc ( a + b + c )
b
abc ( a + b + c )
a
b +c
3 3
.
2
c +a
a +b
Li gii
Ch iu kin ta c th vit bt ng thc di dng
2
a
b +c
2
b
c +a
2
c
a +b
iu ny lm ta suy ngh nh gi
Tht vy ta c
a
b +c
2
a
a
a2
=
=
=
b2 + c2 1 a 2 a 1 a 2
3 3 2
a + b2 + c2 .
2
3 3 2
a .
2
2a 2
2a 1 a
2
2a 2
2a 2 + 1 a 2 + 1 a 2
)(1 a )
3 3a 2
=
2
3 3b 2
c
3 3c 2
;
2
2
c2 + a2
a 2 + b2
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c iu phi chng minh.
1
.
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c=
3
Tng t ta c
115
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh
a
b +c
2
b
c +a
2
c
a +b
2
3 3
2 a 2 + b2 + c2
V d 4. Cho a,b,c l cc s thc dng c tng bng 1.
ab
bc
ca
1
Chng minh rng
+
+
.
c + ab
a + bc
b + ca 2
Li gii
Theo gi thit ta c
ab
ab
=
=
c + ab
c ( a + b + c ) + ab
1 ab
ab
+
;
( c + a )( c + b ) 2 c + a c + b
ab
bc
=
a + bc
1 bc
bc
+
;
( a + b )( a + c ) 2 c + a a + b
ca
=
b + ca
1 ca
ca
+
.
( b + c )( b + a ) 2 a + b b + c
bc
ca
=
2
2
c + ab
a + bc
b + ca
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c=
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng c tng bng 1. Chng minh
1
1
1
1
.
+
+
a + bc
b + ca
c + ab 6abc
V d 5. Cho x,y,z l cc s thc dng tho mn iu kin xyz = 1 .
Chng minh rng
1
x + 2y + 3
2
1
y + 2z + 3
2
1
z + 2x + 3
2
Li gii
S dng bt ng thc AM GM ta c
x 2 + y 2 2 xy;
y 2 + 1 2 y.
Cng li theo v ta c: x 2 + 2 y 2 + 3 2 ( x + xy + 1) .
Suy ra
116
1
1
.
.
x + 2 y + 3 2 x + xy + 1
2
1
.
2
1
.
3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
1
.
y + 2 z + 3 2 y + yz + 1
1
1
1
.
2
2
z + 2 x + 3 2 z + zx + 1
Cng theo v 3 bt ng thc trn v gi P l biu thc v tri ca bt ng thc
Tng t ta c
1
1
1
1
ta c P
+
+
.
2 x + xy + 1 y + yz + 1 z + zx + 1
1
1
1
Vy ta cn chng minh
+
+
1.
x + xy + 1 y + yz + 1 z + zx + 1
1
1
1
1
+
+
.
2x + y + 6 2 y + z + 6 2z + x + 6 4
1 1 1
+ + =
1.
a b c
a2
b2
c2
a+b+c
.
+
+
a + bc b + ca c + ab
4
Li gii
Ch iu kin c vit li di dng: abc = ab + bc + ca .
117
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a2
a3
a3
Khi = =
=
a + bc a 2 + abc a 2 + ab + bc + ca
a3
.
( a + b )( a + c )
S dng bt ng thc AM GM ta c
a3
a + b a + c 3a
a3
4a b c
.
+
+
a
+
b
a
+
c
8
8
4
a
+
b
a
+
c
8
(
)(
)
(
)(
)
b2
4b a c c 2
4c a b
.
b + ca
8
c + ab
8
Cng theo v ba bt ng thc trn ta c pcm. ng thc xy ra khi v ch khi
a= b= c= 3 .
V d 7. Cho a,b,c l cc s thc dng.
Tm gi tr nh nht ca biu thc
a + 3c
4b
8c
.
P=
+
a + 2b + c a + b + 2c a + b + 3c
Li gii
x =a + 2b + c a = x + 5 y 3 z
t y = a + b + 2c b = x 2 y + z .
z = a + b + 3c
c = z y
Tng t ta c
x + 2 y 4( x 2 y + z ) 8( z y )
Khi P = +
y
z
x
2 y 4x 4z 8 y
=
+
+
+
17
x
y
y
z
y 2x
z 2y
= 2 + + 4 +
17
x y
y z
S dng bt ng thc AM GM ta c
P4
y 2x
z 2y
.
+8 .
17= 12 2 17 .
x y
y z
(
(
(
)
)
a 5 2 7 x
=
y 2x
=
x y
y = 2 x
b = 3 2 2 x .
2 y 2x
z = 2y =
z =
y z
=
c 2 2 x
Vy gi tr nh nht ca P bng 12 2 17 .
Bi tp tng t
Cho x,y l cc s thc dng.
Tm gi tr nh nht ca biu thc
118
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x+3
4y
8
.
+
x + 2y +1 x + y + 2 x + y + 3
P=
6. K thut nghch o
Mt s trng p dng trc tip AM GM lm bt ng thc i chiu v vy
ta kho lo chia phn thc cho t thc p dng AM GM. K thut ny hay c
p dng vi bt ng thc Bernoulli(xem ch sau).
V d 1. Cho a,b,c l cc s thc dng chng minh
a3
a3 + ( b + c )
b3
b3 + ( c + a )
c3
c3 + ( a + b )
1.
Li gii
S dng bt ng thc AM GM ta c
( x + 1) ( x 2 x + 1)
x2 x + 1 + x + 1 x2 + 2
.
=
2
2
ng thc xy ra khi v ch khi x = 0 hoc x = 2 .
1 + x3=
Ta c
a3
=
3
a3 + ( b + c )
1
b+c
1+
2
2
b+c
+2
a
2a 2
2a 2
a2
=
=
2
a 2 + b2 + c2
2a 2 + 2 b 2 + c 2
2a 2 + ( b + c )
Tng t ta c
b3
b3 + ( c + a )
c3
c3 + ( a + c )
b2
a 2 + b2 + c2
c2
a 2 + b2 + c2
a2
b2
c2
4
.
3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
S dng bt ng thc AM GM ta c
2a
2a
a
=
;
b + c 2 a (b + c ) a + b + c
2b
2b
b
=
;
c + a 2 b (c + a) a + b + c
2c
2c
c
=
.
a + b 2 c (a + b) a + b + c
+
+
2
+
+
2.
=
b+c
c+a
a+b
a+b+c a+b+c a+b+c
ng thc xy ra khi v ch khi a =+
b c, b =+
c a, c =+
a b
a + b + c= 2 ( a + b + c ) v l. Vy ng thc khng xy ra ta c iu phi
chng minh.
Bi tp tng t
1) Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh
2
2a
2b
2c
+3
+3
3.
b+c
c+a
a+b
1 + bc
(b + c )
1 + ca
(c + a)
c
2.
a+b
x
+
y +1
y
+
x +1
1
2.
x+ y
b2 + c2 + a
b + c + a2
c2 + a2 + b
c + a + b2
3.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Li gii
S dng bt ng thc AM GM cho hai s dng ta c
a 2 + b2 + c
=
a + b + c2
b2 + c2 + a
a 2 + b2 + c
( a + b + c )( a + b
2 (b + c + a )
2
+c
2 a 2 + b2 + c
a + b + c + a 2 + b2 + c2
c2 + a2 + b
2 c2 + a2 + b
b+c+a
a+b+c+a +b +c
c+a+b
a + b + c + a + b + c2
Cng theo v ba bt ng thc trn v a v chng minh
2
4 a 2 + b2 + c2 + 2 ( a + b + c )
3 a 2 + b2 + c2 3 .
a+b+c+a +b +c
Bt ng thc cui ng theo AM GM.
Bi ton c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
Bi tp tng t
Cho a,b,c,d l cc s thc dng. Chng minh
a
b
c
d
+
+
+
2.
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
b +c +d
c +d +a
d +a +b
a + b2 + c2
2
P=
Ch
a 2 + bc
b (c + a)
b 2 + ca
Li gii
c (a + b)
c 2 + ab
) (
)
( a + bc ) ( b + c=) b ( a + c ) + c ( a + b )
Do vy nu t x =a ( b + c ) ; y =b ( c + a ) ; z =c ( a
a ( b + c ) = a b 2 + c 2 + 2bc a b 2 + c 2
2
a (b + c )
a + bc
2
b (c + a)
x
;
y + z b 2 + ca
c (a + b)
y
;
z + x c 2 + ab
+ b 2 ta c
z
.
x+ y
y
+
z+x
z
2.
x+ y
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a
b
+ =
b
a
P=
a b
+ 2 2.
ab
Du bng xy ra khi v ch khi=
a b=
,c 0 .
Nu c ba s u dng khi s dng bt ng thc AM GM ta c
a (b + c )
a 2 + bc
(a
Tng t ta c
a (b + c )
2
+ bc a ( b + c )
b (c + a)
b + ca
2
a (b + c )
a 2 + bc + a ( b + c )
2
2b ( c + a )
( b + a )( b + c )
c (a + b)
c + ab
2
2a ( b + c )
( a + b )( a + c )
2c ( a + b )
( c + a )( c + b )
b (c + a)
b + ca
2
c (a + b)
c + ab
2
2a ( b + c )
2b ( c + a )
2c ( a + b )
( a + b )( a + c ) ( b + a )( b + c ) ( c + a )( c + b )
2
2
2
2a ( b + c ) + 2b ( c + a ) + 2c ( a + b )
=
( a + b )( b + c )( c + a )
2 ( a + b )( a + c )( b + c ) + 8abc
=
( a + b )( b + c )( c + a )
8abc
=
>2
2+
+
a
b
(
)( b + c )( c + a )
.
n
n
( b + 3c )
122
b3
( c + 3a )
c3
( a + 3b )
3
.
64
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Li gii
S dng bt ng thc AM GM dng lu tha ta c
3
b
c
a
b + 3c + c + 3a + a + 3b
a
b
c
+
+
3
.
3
( b + 3c )3 ( c + 3a )3 ( a + 3b )3
Ch s dng bt ng thc CS ta c
3
(a + b + c)
a
b
c
+
+
b + 3c c + 3a a + 3b a ( b + 3c ) + b ( c + 3a ) + c ( a + 3b )
2
Suy ra
a3
( b + 3c )
(a + b + c)
4 ( ab + bc + ca )
b3
( c + 3a )
c3
( a + 3b )
3 ( ab + bc + ca )
4 ( ab + bc + ca )
.
=
3
4
3
.
64
a b c 1
+
+
.
a + 2b b + 2c c + 2a 9
V d 2. Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh
1
1
4
a 4 + b4 + c4 ( a + b + c ) .
8
64
Li gii
S dng bt ng thc AM GM dng lu tha ta c
4
c c
a+b+ 2 + 2
1 4 1 4
1
4
4 1 4
4
4
a + b + c = a + b + c + c 4
( a + b + c )4 .
=
8
16
16
4
64
c
.
2
Ngoi ra bt ng thc c dng ng cp ta c th chun ho a v xt hm
s(xem chng 3).
V d 3. Cho a,b,c l di ba cnh ca mt tam gic. Chng minh
a +bc + 3 b+ca + 3 c+ a b 3 a + 3 b + 3 c .
Li gii
S dng bt ng thc AM GM dng lu tha ta c
123
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
3
a + b c + 3 b + c a 3 4(a + b c + b + c a) =
23 b
b + c a + 3 c + a b 3 4 (b + c a + c + a b) =
23 c
c + a b + 3 a + b c 3 4(c + a b + a + b c) =
23 a
x+ y 4 x+ y 4 x+ y
x
y
z
+
+
2 4
+4
+4
.
z
z
z
z+x
x + y
y+z
Li gii
S dng bt ng thc: 8( A4 + B 4 ) ( A + B ) 4 ta c:
4
y+z
4
8x
.
=
4
4
4
y+4z
(4 y + z )
8
4
x
x 1
1
.
4 y +4 z
4 4 y 4 z
Xy dng cc BT cn li ri cng v theo v, ta c:
4
Mt khc:
VT
2 4x+4z
.
.
4 y
2
Li c:
x+4z
8( z + x)
.
4
4 y
y
Suy ra: VT 4
z+x 4 x+ y 4 y+z
+
+
=
VP .
y
z
x
124
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1.
S dng bt ng thc AM GM ta c
a + b + c 3 ( ab + bc + ca=
)
3 (1 2abc ) .
abc 32
1
2 3 (1 2abc ) 32abc 1 abc 1
abc .
8
32
2
12 (1 2abc ) ( 32abc 1)
Bt ng thc cui ng bi s dng AM GM cho 3 s dng ta c
1= 2abc + ab + bc + ca 2abc + 3 a 2b 2 c 2 ; t=
3
abc
1
1
2
2t 3 + 3t 2 1 0 ( 2t 1)( t + 1) 0 t abc
2
8
1
.
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x
y+z z+x x+ y
y
z
+
+
4
+
+
.
x
y
z
y+z z+x x+ y
Bt ng thc trn l tng ca ba bt ng thc sau
1 1
1 1
4z
4x
1 1 4y
.
y +
;z +
; x +
x z z+x y x x+ y z y y+z
1
.
2
+1.
a +1 b + c c +1 a + b + c +1
Li gii
Bt ng thc cho tng ng vi:
2 ( a + b + c ) + ab + bc + ca + 3
3+ a +b + c
a + b + c + ab + bc + ca + 2
a + b + c +1
( a + b + c + 1) 2 ( a + b + c ) + ab + bc + ca + 3
( a + b + c + 3)( a + b + c + ab + bc + ca + 2 )
a 2 + b2 + c2 3
Bt ng thc cui lun ng bi theo AM GM ta c
a 2 + b 2 + c 2 3 a 2b 2 c 2 =
3.
3
( b a )( b c ) 0 b2 + ac ab + bc b2c + c 2 a abc + bc 2
126
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3
a+c a+c
b+ 2 + 2
a+c a+c
4
2
Khi VT b ( a + c=
.
4
=
( a + b + c )3 .
) 4.b.
2
2
3
27
( ab
+ bc 2 + ca 2 ( ab + bc + ca ) 9 .
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s b l s nm gia a v c
Ta c: a 2b + b 2 c + c 2 a = b(c + a ) 2 abc c(a b)(b c)
b(c + a ) 2 abc= b(c 2 + ac + a 2 )
p dng bt ng thc AM GM ta c:
( ab
+ bc 2 + ca 2 ( ab + bc + ca ) b(c 2 + ac + a 2 )(ab + bc + ca )
(c 2 + ac + a 2 ) + (ab + bc + ca )
b
.
3
a+c a+c
b + 2 + 2
a+c a+c
9b.
.
9
=
9
=
2
2
3
( b + 1) ( b2 b + 1) a.
b + 1 + b2 b + 1
ab 2
.
= a+
2
2
bc 2
ca 2
.
; c a3 + 1 c +
2
2
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c:
Tng t: b c3 + 1 b +
Pa+b+c+
ab 2 bc 2 ca 2
ab 2 + bc 2 + ca 2
.
+
+
= 3+
2
2
2
2
127
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
( b a )( b c ) 0 b2 + ac ab + bc ab2 + a 2c a 2b + abc
2
ab 2 + bc 2 + ca 2 a 2b + abc + bc 2 = b ( a 2 + ac + c 2 ) b ( a + c )
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
3
a+c a+c
b+ 2 + 2
a+c a+c
2
b ( a + c ) 4.b.
.
=
4
=
4.
2
2
3
a 4 c a 3c 2
ac c 2
+
= a3 ab + bc +
+
2
2
2
2
a a a a+c
c
256. . . .
. b +
4 4 4 4
2
P = a 4b + b 4 c + c 4 a a 4b + a3bc +
c
= a3 ( a + c ) b + =
2
3c
c
a a+c
5
3. 4 + 4 + b + 2
a+b+ 4
a+b+c
256
= 256
256
= 256
5
5
5
n n k n +1
( n + 1)n+1
Chng minh.
Khng mt tnh tng qut gi s a = max {a, b, c} khi
128
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
P = a n b + b n c + c n a a n b + a n 1bc +
a n c a n 1c 2
+
2
2
ac c 2
c
n 1
= a n 1 ab + bc +
+ =
a (a + c) b +
2
2
2
c
a a a a+c
c
1
. b +
a n =
( a + c ) b + nn . . ... .
2
2
n
n
n n
n 1
a a+c
c
n 1) . +
+b+
(
2
n
n
nn
1
n
+
a+b+c
nn
n +1
n +1
n +1
n +1
1 1
a + b + 2 + n c
nn
=
n +1
n n k n +1
=
( n + 1)n+1
kn
k
=
,b =
, c 0 hoc cc hon v.
n +1
n +1
V d 4. Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn iu kin a + b + c =
3.
Tm gi tr ln nht ca biu thc
P=
(a
)(
)(
ab + b 2 b 2 bc + c 2 c 2 ca + a 2 .
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s a b c khi
b 2 bc + c 2 = b 2 + c ( c b ) b 2
c 2 ca + a 2 = c ( c a ) + a 2 a 2
Suy ra:
P a 2b 2 a 2=
ab + b 2
4 3ab 3ab 2
.
.
a ab + b 2
9 2 2
3ab 3ab
+
+ a 2 ab + b 2
4 2
4
4
6
2
=
c ) 12
( a + b )6
( a + b +=
9
3
9.27
9.27
129
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a 1 + b 2 ab 2
1 + b2
ab 2
1 + b2
ab 2
ab
=a
2b
2
bc
c
ca 2
ca
;
=
c
c
2
2
2
2
2 1+ a
2
1+ c
1+ c
1+ a
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c
a
b
c
ab + bc + ca
ab + bc + ca 3
+
+
a+b+c
= 3
.
2
2
2
2
2
2
1+ b 1+ c
1+ a
b
=b
bc 2
=a
1
3.
( a + b + c )2 =
3
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
V d 2. Cho x, y, z l cc s thc dng. Chng minh
V ab + bc + ca
yz
x + 2 yz
xy
zx
.
+
y + 2 zx z + 2 xy
Li gii
S dng bt ng thc AM GM ta c
1
1
x
x
= 1
1
x + 2 yz 2 x + 2 yz 2 x + y + z
1
zx
1
y
y
= 1
1
y + 2 zx 2
y + 2 zx 2 x + y + z
1
xy
1
z
z
= 1
1
z + 2 xy 2 z + 2 xy 2 x + y + z
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c iu phi chng minh.
ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z.
yz
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a2
a + 2b 2
b2
c2
b + 2c 2 c + 2 a 2
Li gii
S dng bt ng thc AM GM ta c
a2
a + 2b 2
a a + 2b 2 2ab 2
a + 2b 2
b2
=a
2ab 2
a + 2b 2
1.
2ab 2
3
3 ab 4
=a
2
2
( ab ) 3
3
2
2
c2
2
2
bc
ca
3;
3
(
)
(
)
3
3
b + 2c 2
c + 2a 2
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta ch cn chng minh
a + ab + b 3(ab) 3
2
b + bc + c 3(bc) 3
c + ca + a
2
3(ca ) 3
1
3
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
V d 4. Cho a,b,c l cc s thc khng m c tng bng 3. Tm gi tr nh nht
ca biu thc
a
b
c
.
P= 3
+ 3
+ 3
b + 16 c + 16 a + 16
Li gii
Ta c:
ab3
ab3
bc3
ca3
bc3
ca3
.
+b 3
+c 3
= 3 3
+ 3
+ 3
16 P = a 3
b + 16 c + 16 a + 16
b + 16
c + 16
a + 16
9
( a + ab + b ) + ( b + bc + c ) + ( c + ca + a ) 2 ( a + b + c ) + ( a + b + c )2 =
tm gi tr ln nht ca P ta tm gi tr nh nht ca
ab3
bc3
ca3
b3 + 16 c3 + 16 a3 + 16
=
b3 + 16 b3 + 8 + 8 12b 12
Tng t:
bc3
c3 + 16
bc 2 ca3
ca 2
.
; 3
12 a + 16 12
131
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
bc3
c3 + 16
ca3
a3 + 16
ab 2 + bc 2 + ca 2
.
12
( b a )( b c ) 0 b2 + ac ab + bc ab2 + ca 2 a 2b + abc
ab 2 + bc 2 + ca 2 a 2b + abc + bc 2 = b a 2 + ac + c 2
a+c a+c
b+ 2 + 2
a+c a+c
2
b ( a + c ) 4.b.
.
=
4
=
4
2
2
3
1
.
16
1
t ti =
a 0,=
b 1,=
c 2 hoc cc hon v.
16
V d 5. Cho a,b,c l cc s thc dng c tng bng 3.
Vy gi tr nh nht ca P bng
1
2+a b
2
4 2
a 2b
2 + b c 2 + c2a
Li gii
2
1.
1
1
Ta c:
=1
1 a 3 b 3 1 a 2 + ab + ab .
2
2
3
9
2+a b
2+a b
2
1 2
2
1
b + bc + ab ;
1 c 2 + ca + bc .
2
9
9
2+b c
2+c a
Cng theo v ba bt ng thc trn ta c:
Tng t ta c:
1
1
(a + b + c) 2
1
2
3
2
+
+
9
2 + a 2b 2 + b 2 c 2 + c 2 a
1
1
1
+
+
1
2
2
2 + a b 2 + b c 2 + c2a
132
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
8
( a + b + c )( ab + bc + ca ) .
9
Chng minh.
y l mt bt ng thc c s dng kh thng xuyn vi bt ng thc i
xng 3 bin da trn ng thc
( a + b )( b + c )( c + a ) = ( a + b + c )( ab + bc + ca ) abc .
Ta c ( a + b + c )( ab + bc + ca ) abc =
( a + b )( b + c )( c + a ) .
a + b b + c c + a ( a + b )( b + c )( c + a )
ab . bc . ca
Mt khc: abc =
=
8
2 2 2
Suy ra:
( a + b )( b + c )( c + a ) = ( a + b + c )( ab + bc + ca ) abc
( a + b + c )( ab + bc + ca )
( a + b )( b + c )( c + a ) .
8
8
9
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
Do :
( a + b )( b + c )( c + a ) ( a + b + c )( ab + bc + ca ) .
3 ( ab + bc + ca ) . ( ab + bc + ca ) .
9
3
ab + bc + ca
4
1
.
2
1 1 1
V d 2. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin a + b + c + + .
a b c
1
1
1
3
Chng minh rng
+
+
.
( 2a + b + c )2 ( 2b + c + a )2 ( 2c + a + b )2 16
133
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
S dng bt ng thc AM GM ta c
( 2a + b + c )2 =( a + b ) + ( a + c )
( 2a + b + c )
4 ( a + b )( a + c )
1
1
.
4 ( a + b )( a + c )
( a + b )( a + c ) ( b + c )( b + a ) ( c + a )( c + b ) 4
2(a + b + c)
( a + b )( b + c )( c + a )
3
4
8
(a + b + c)
3
8
Ch ta c ( a + b )( b + c )( c + a ) ( a + b + c )( ab + bc + ca )
9
Vy ta ch cn chng minh ab + bc + ca 3 .
( a + b )( b + c )( c + a )
( ab + bc + ca )2 3abc ( a + b + c ) 3 ( ab + bc + ca ) .
ab + bc + ca 3
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
V d 3. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin ab + bc + ca 1 .
1
1
1
Chng minh rng a + b + c + 3 8abc 2
+ 2
+ 2
.
a +1 b +1 c +1
Li gii
Ch iu kin bi ton ab + bc + ca 1 ta c nh gi
2(a + b + c)
.
a 2 + 1 a 2 + ab + bc + ca =
( a + b )( a + c ) =
( a + b )( b + c )( c + a )
S dng bt ng thc ( a + b )( b + c )( c + a )
Ta c
a2 + 1 8
9
Vy ta chng minh
134
2(a + b + c)
8
( a + b + c )( ab + bc + ca ) .
9
9
.
=
+
+
4
ab
bc
ca
(
)
( a + b + c )( ab + bc + ca )
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a + b + c + 3 8abc.
9
4 ( ab + bc + ca )
( a + b + c )( ab + bc + ca ) + 3 ( ab + bc + ca ) 18abc
3
ab + bc + ca
1
Ch abc
.
=
3
3 3
Do bt ng thc cui l tng ca 2 bt ng thc.
( a + b + c )( ab + bc + ca ) 9abc
2 2
3 ( ab + bc + ca ) 3 3. a 2b=
c
3
3 3abc 3 3abc
= 9abc .
3
abc
1
3
3 3
1
.
3
( a + b )2 ( b + c )2 ( c + a )2
abc
4
(a + b + c) .
3
Li gii
Bt ng thc c dng thun nht bc 1 ta chun ho a + b + c =
3.
Ta cn chng minh
( a + b )2 ( b + c )2 ( c + a )2
abc
4 .
( a + b )( b + c )( c + a ) 8 abc
Ch
( a + b )( b + c )( c + a ) = ( 3 a )( 3 b )( 3 c ) = 3 ( ab + bc + ca ) abc
ab + bc + ca 3abc ( a + b + c ) =
3 abc
Vy ta chng minh 9 abc abc 8 abc abc 1 .
135
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
3
a+b+c
Bt ng thc cui ng bi v abc
1.
=
3
( a + b )( b + c )( c + a )
ab + bc + ca
.
8
3
V d 2. Cho a,b,c l cc s thc dng c tng bng 1. Chng minh
3
a 2 + b 2 + c 2 3 a 2b + b 2 c + c 2 a .
Li gii
Ta chuyn bt ng thc v dng thun nht bc ba bng cch thay
a 2 + b2 + c2 =
Ta cn chng minh
(a
(a
+ b2 + c2 ( a + b + c ) .
+ b 2 + c 2 ( a + b + c ) 3 a 2b + b 2 c + c 2 a
) (
) (
) (
a3 + ab 2 + b3 + bc 2 + c3 + ca 2 2 a 2b + b 2 c + c 2 a
( a + b + c )2
Bt ng thc tng ng vi
a 2 + b 2 + c 2 + 2 3abc ( a + b + c ) ( a + b + c )
ab + bc + ca 3abc ( a + b + c )
( ab + bc + ca ) 3abc ( a + b + c )
2
136
1
.
3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3 a 2 + b2 + c2
a b c
.
+ +
3
b c a
abc
Li gii
Chun ho abc = 1 ta cn chng minh
a b c
+ + 3 a 2 + b2 + c2
b c a
a b c
+ + 3 a 2 + b2 + c2
b c a
a b2
b c2
c
2
2
+
+
+
+ 2 + 2 3 a 2 + b2 + c2
2
2
c c
a a
b
b
Bt ng thc cui l tng ca 3 bt ng thc
a2
a2
b2
b2
c2
c2
a a
a4
+ 33 2 2 =
3a 2
c c
b c
b b
b4
+ 33 2 2 =
3b 2
a a
a c
c c
c4
3
+
3
=
3c 2
2
2
2
b b
a
a b
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
V d 5. Cho a,b,c l cc s thc dng chng minh
+
6(a + b + c)
a+b
b+c
c+a
.
+
+
3
c
a
b
abc
Li gii
Bt ng thc c dng thun nht bc 0 chun ho abc = 1 .
a+b
b+c
c+a
+
+
6(a + b + c) .
c
a
b
S dng bt ng thc Mincopski ta c
Ta cn chng minh
a+b
b+c
c+a
+
+
=
c
a
b
137
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
a c
b a
c b
+
+
+
+
+
b b
c c
a a
2
a
b
c c
a
b
+
+
+
+
+
c
a b
c
a
b
=
3
b
c
a
b. c. a
3( a + b + c )
3( c + a + b )
c
a
b
+
+
=
3
b
c
a
b. c. a
3( a + b + c )
n 2m
p 2n
n 2m p 2n
P= +
.
+2
.
4= 4 2 4 .
+ + 42
m n
n p
m n n p
Vi ( a, b, c ) = 1,1 + 2 2, 5 + 4 2 P =4 + 4 2 .
V vy Pmin =4 + 4 2 .
V d 2. Cho x,y,z l cc s thc ln hn 1 v tho mn iu kin
xy + yz + zx + xyz =
20 .
138
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3
( x 1)( y 1)( z 1) .
x+ y + z 3
Li gii
t a =x 1, b =y 1, c =z 1; a, b, c > 0 ta cn chng minh abc ( a + b + c ) 3 .
Ch gi thit bi ton tr thnh:
20
( a + 1)( b + 1) + ( b + 1)( c + 1) + ( c + 1)( a + 1) + ( a + 1)( b + 1)( c + 1) =
ab + bc + ca + 2 ( a + b + c ) + 3 + abc + a + b + c + ab + bc + ca + abc =
20
3 ( a + b + c ) + 2 ( ab + bc + ca ) + 2abc =
17
3
3
3
3
7(a + b + c) 7 4
7
=
( a + b + c )3 .( a + b + c ) 4 27abc.( a + b + c )
3
3
3
Cng theo v ba bt ng thc trn suy ra
4 abc ( a + b + c ) 7 4
+
27 abc. ( a + b + c ) 17
3
3
3
V tri l hm ng bin vi abc(a + b + c) t suy ra abc ( a + b + c ) 3 .
2 3abc ( a + b + c ) +
a + b =
3
a+b+c 1
2
Biu thc i xng 3 bin du bng t ti a = b = c =
= b + c = .
3
3
3
2
c + a =
3
139
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Do la chn cc s
2
ghp cp vi tng tng ( a + b ) , ( b + c ) , ( c + a ) .
3
a + b + 3 b + c + 3 c + a 3 18 .
1
.
3
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng c tng bng 1. Tm gi tr ln nht ca biu thc
P=
2a + 3b + 3 2b + 3c + 3 2c + 3a .
1
1
8
.
= a +b + c +
+
abc
9abc 9abc
P = a +b + c +
4 4 a.b.c.
+
+
9abc 9abc
9abc
a 2 + b2 + c2
9
Vy gi tr nh nht ca P bng 4 3 t ti a= b= c=
140
1
3
= 4 3.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3
.
2
1 1 1
+ + .
a b c
Li gii
Phn tch tm li gii:
2
a=
1
Du bng t ti a= b= c=
2 1
=
a
2
2
b=
c=
1
4
.
1 1
= = 2
b c
1 1 1
Vy cn tch ghp nh sau: a 2 + b 2 + c 2 + + +
a b c
1
1
1
1
1
1 3 1 1 1
= a2 +
+ + b2 + + + c2 + + + + + .
8a 8a
8b 8b
8c 8c 4 a b c
1
1
1
1
1 1 3 1 1 1
+ + b2 + + + c2 + + + + +
P= a 2 +
8a 8a
8b 8b
8c 8c 4 a b c
1 1
1 1
1 1
9
. + 33 b2 . . + 33 c 2 . . + 3
8a 8a
8b 8b
8c 8c 4 abc
9
9
27
+
4 4. a + b + c 4
3
27
1
Vy gi tr nh nht ca P bng
t ti a= b= c=
.
4
2
Cch 2: Ta c
1
9
2
P (a + b + c) +
3
a+b+c
33 a 2 .
( 2 ( a + b + c ) 3) ( 2 ( a + b + c )2 + 3 ( a + b + c ) 36 )
12 ( a + b + c )
.
27 27
+
4
4
2
Du bng t ti a= b= c= 2 . Khi 4=
a 2a=
b 2 + c 2 ta s dng bt ng
thc AM GM nh sau:
141
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
4a.2a 2 . b 2 + c 2
4b.2b . c 2 + a 2
4c.2c . a 2 + b 2
b c +a
=
3
c a +b
=
3
a b +c
=
3
) 4a + 2a
) 4b + 2b
) 4c + 2c
+ b2 + c2
6
+ c2 + a2
.
6
+ a 2 + b2
6
P
=
1
1 3a + 5b + 15c
. ( 3a.5b.15c )
15
15
3
1 3 ( a + b + c ) + 2 ( b + c ) + 10c
1 3.9 + 2.4 + 10.1
=
15
15
3
3
15
3
Vi =
a 5,=
b 3,=
c 1 th P bng 15. Vy gi tr ln nht ca P bng 15.
V d 6. Cho a,b,c l cc s thc dng c tng bng 1. Chng minh
1
1
+
30 .
2
2
2
abc
a +b +c
Li gii
S dng bt ng thc AM - GM ta c
1
1
1
7
1
7
.
=
+
+
33
+
VT 2
+
2
2
9abc 9abc 9abc
a +b +c
a 2 + b 2 + c 2 .9abc.9abc 9abc
a 2 + b 2 + c 2 + 3 ( ab + bc + ca )
Ta c a + b + c .3ab.3bc.3ca
142
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
4
(a + b + c)
1
+ ab + bc + ca 1 + 3
1
.
=
4
81
4
1
a+b+c
Ch abc
.
=
3
27
T suy ra pcm.
1
9
abc ab + bc + ca
1
1
7
+
+
ab + bc + ca ab + bc + ca ab + bc + ca
a +b +c
9
21
+
=
30
2
(a + b + c)
(a + b + c)2
1
3
ab + bc + ca (a + b + c) 2
Ta c pcm.
B. BI TON CHN LC
Bi 1. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin b a > c > 0 .
Chng minh rng
ab +
c (a b)
ab
1
3.
c (a c)
Li gii
Nhn xt. Ta chng minh bt ng thc quen thuc sau y:
ab c ( a c ) + b ( b c ) .
c (a c)
c (b c )
ab
S dng bt ng thc AM-GM cho 2 s dng ta c
c (a c)
ab
1.
c (b c )
1c ac c bc
+
+ +
1.
=
2b
ab
ab
a
a
b
Ta c iu phi chng minh.
Gi ta p dng vo bi
+
143
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
ab +
c (a b)
ab
c ( a c ) c (b c )
1
1
=
+
ab +
c (a c)
c
a
( c)
ab
c ( a c ) c (b c )
1
c (a c)
c ( a c ) + c (b c ) + c ( a c ) c (b c ) +
1
c (a c)
c ( a c ) + c (b c ) +
=
= 2 c (c a) +
c ( a c ) + c (b c )
1
=
c (a c)
c (a c) + c (a c) +
33 c ( a c ). c ( a c ).
1
c (a c)
1
=
3
c (a c)
a= b= 2
ng thc xy ra khi v ch khi
.
c = 1
Bi 2. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin a + b + c =
3.
a+b
b+c
c+a
Chng minh rng
+
+
3.
c + ab
a + bc
b + ac
Li gii
S dng bt ng thc AM-GM ta c
a+b
b+c
c+a
a+b b+c c+a
.
+
+
36
.
.
c + ab
a + bc
b + ac
c + ab a + bc b + ca
Ta ch cn chng minh ( a + b )( b + c )( c + a ) ( a + bc )( b + ca )( c + ab ) .
Tng t ta c:
2
( b + ca )( c + ab )
( b + c )2 ( a + 1)2 ;
( c + ab )( a + bc )
4
Nhn theo v 3 bt ng thc trn ta c
( a + bc )( b + ca )( c + ab ) ( a + b )( b + c )( c + a )
2
( a + c )2 ( b + 1)2 .
4
2
2
2
a + 1) ( b + 1) ( c + 1)
(
.
.
64
3
a +1+ b +1+ c +1
V ( a + 1)( b + 1)( c + 1)
8.
=
3
64
( a + 1) ( b + 1) ( c + 1)
2
1 (lun ng).
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng c tng bng 1. Chng minh
a+b
b+c
c+a
3
.
+
+
3
c + ab
a + bc
b + ac
2
Bi 3. Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn iu kin ab + bc + ca > 0 .
1 + a2
1 + b2
1 + c2
+
+
3.
b+c
c+a
a+b
Li gii
S dng bt ng thc AM GM cho 3 s dng ta c
)(
)(
1 + a 2 1 + b2 1 + c2
1 + a2
1 + b2
1 + c2
6
.
+
+
3
b+c
c+a
a+b
( a + b )( b + c )( c + a )
(1 + a )(1 + b )(1 + c ) 1
2
Vy ta chng minh
)(
)(
( a + b )( b + c )( c + a )
1 + a 2 1 + b 2 1 + c 2 ( a + b )( b + c )( c + a ) .
( )( )
(1 + b )(1 + c ) ( b + c ) ;
(1 + c )(1 + a ) ( a + c ) .
S dng bt ng thc C S ta c 1 + a 2 1 + b 2 ( a + b ) ;
2
a
b
c
+
+
2.
b+c
c+a
a+b
Li gii
S dng bt ng thc AM GM ta c ( a + b + c ) 4a ( b + c )
2
a
4a 2
a
2a
.
2
b + c (a + b + c)
b+c a+b+c
Tng t ta c
b
2b
c+a a+b+c
2c
c
a+b a+b+c
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c
145
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a
b
c
a
b
c
+
+
2
+
+
2.
=
+
+
+
+
+
+
b+c
c+a
a+b
a
b
c
a
b
c
a
b
c
2a
2b
2c
+3
+3
3.
b+c
c+a
a+b
Li gii
S dng bt ng thc AM GM cho 3 s dng ta c
3
2a
=
b+c
3
2b
=
c+a
3
2c
=
a+b
3
a
a.
b+c b+c
.
2
2
a
3a
=
b+c b+c a+b+c
+
a+
2
2
3
b
b
3b
=
c+a c+a b+ c+a + c+a a+b+c
.
b.
2
2
2
2
3
c
3c
=
a+b a+b c+ a+b + a+b a+b+c
.
c.
2
2
2
2
3
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c iu phi chng minh. ng thc xy ra
khi v ch khi a= b= c .
Bi 6. Chng minh rng vi mi a,b,c dng ta c
3
b b
c c
a
a
+
+
+
1.
b + c c + a c + a a + b a + b b + c
Li gii
S dng bt ng thc AM GM cho 2 s dng ta c
a
b
a
b
+ =
+1+
+1 2
b+c c+a b+c
c+a
1
1
= (a + b + c)
+
2
b+c c+a
146
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
2(a + b + c)
=
2
( b + c )( c + a )
( a + b) + ( a + c ) + (b + c ) 2
( b + c )( c + a )
( a + c )( b + c )
a+b
2=
( a + c )( b + c )
( a + c )( b + c )
a+b+2
Tng t ta c
b+c
b
c
+
c+a a+b
( c + a )( a + b )
c+a
c
a
+
a+b b+c
( a + b )( b + c )
(a
( a + b + c )( x + y + z )=
Chng minh rng abcxyz <
+ b2 + c2
)( x
+ y2 + z2 = 4 .
1
.
36
Li gii
S dng bt ng thc AM GM ta c
4 ( ab + bc + ca )( xy + yz + zx )
2
2
= ( a + b + c ) a 2 + b 2 + c 2 ( x + y + z ) x 2 + y 2 + z 2
2
2
= 20 ( a + b + c ) x 2 + y 2 + z 2 + a 2 + b 2 + c 2 ( x + y + z )
) (
20 2 ( a + b + c )( c + y + z )
(a
+ b2 + c2
)( x
+ y2 + z2 =
4
Do ( ab + bc + ca )( xy + yz + zx ) 1 .
Mt khc ( ab + bc + ca ) 3abc ( a + b + c ) .
2
( xy + yz + zx )2 3xyz ( x + y + z )
Nhn theo v 2 bt ng thc trn ta c
1
.
36
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c; x= y= z khi tri vi gi thit
9abcxyz ( a + b + c )( x + y + z ) 1 abcxyz
( a + b + c )( x + y + z )=
Vy abcxyz <
(a
+ b2 + c2
)( x
+ y2 + z2 = 4 .
1
.
36
147
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1 + a2
1 + b + c2
Li gii
1 + b2
1 + c + a2
1 + c2
1 + a + b2
2.
1 + a2
1+ b + c
Tng t ta c
2 1 + a2
1 + b2 + 2 1 + c2
1 + b2
1+ c + a
1 + c2
1+ a + b
2 1 + b2
1 + c + 2 1 + a2
2
1 + b2
+ c2 .
2
2 1 + c2
1 + a 2 + 2 1 + b2
)
)
1 + b2
1 + c2
1+ b + c
1+ c + a
1+ a + b
S dng bt ng thc C S ta c
2
2x
2y
2z
.
+
+
y + 2z z + 2x x + 2 y
(x + y + z)
x
y
z
+
+
y + 2z z + 2x x + 2 y x ( y + 2z ) + y ( z + 2x) + z ( x + 2 y )
2
( x + y + z )2 3 ( xy + yz + zx ) = 1
3 ( xy + yz + zx ) 3 ( xy + yz + zx )
( a + b )( b + c )( c + a ) + 4a + b + c .
Li gii
S dng bt ng thc AM-GM ta c
P2
( a + b )( b + c )( c + a ) .( 4a + b + c ) .
( a + b )( b + c )( c + a ) .( 4a + b + c=)
a ( b + c )2 + b ( c a )2 + c ( a + b )2 . ( 4a + b + c )
2a ( b + c ) + b ( c a ) + c ( a + b )
= ( ab + 2bc + 3ca ) = 36
2
148
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
abc.abc.abc.abc.abc 3 ( ab + bc + ca ) 8abc
6
6
ab + bc + ca abc ) .
3 ( ab + bc + ca ) 8abc + 5abc
(
=
6
26
Mt khc:
ab + bc + ca abc = a ( b + c bc ) + bc = a b + c (1 b ) + bc
.
b + c bc + bc = b + c 2
Do P 1 . Vy gi tr ln nht ca P bng 1 xy ra khi a= b= c= 1 .
Bi 11. Cho a,b,c l cc s thc dng c tch bng 1. Chng minh
7
( a + b )( b + c )( c + a ) ( a + b + c ) + 1 .
3
Li gii
8
S dng b . ( a + b )( b + c )( c + a ) ( a + b + c )( ab + bc + ca ) , a, b,c 0
9
ta c:
8
8
( a + b )( b + c )( c + a ) ( a + b + c )( ab + bc + ca ) ( a + b + c ) .33 a 2b2c 2
9
9
8
7
1
= ( a + b + c=
) (a + b + c) + (a + b + c)
3
3
3
7
7
( a + b + c ) + 3 abc=
(a + b + c) +1
3
3
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
Nhn xt. Ngoi ra ta c bt ng thc mnh hn nh sau. Vi gi thit cng iu
kin bi ton ta c ( a + b )( b + c )( c + a ) 4 ( a + b + c 1) .
149
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Chng minh.
Ta c:
( a + b )( b + c )( c + a ) =
Mt khc:
( a + b + c )( ab + bc + ca ) abc = ( a + b + c )( ab + bc + ca ) 1
( ab + bc + ca )2 3abc ( a + b + c )= 3 ( a + b + c ) ab + bc + ca
3( a + b + c ) .
( a + b + c ) 3 ( a + b + c ) 1 4 ( a + b + c 1) .
Tht vy, t t =
a + b + c , t 3 . Xt hm s
f (t ) =
3t 3 4t 2 + 3 vi
t 3.
Ta c f=
'(t ) 3 3t 2 8t > 0, t 3 nn f (t ) ng bin trn 3; + hay
f (t ) f ( 3) =
0.
Do ( a + b + c ) 3 ( a + b + c ) 1 4 ( a + b + c 1) .
Bt ng thc c chng minh. Ngoi ra bi ton trn c th thc hin bng
phng php dn bin(xem chng 4).
Bi 15. Cho x,y,z l cc s thc dng tha mn iu kin
8.
( x + y )( y + z )( z + x ) =
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
2
1
1
1
.
+
+
+
xyz x + 2 y y + 2 z z + 2 x
Li gii
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
1
1
1
9
3
+
+
= .
x + 2 y y + 2z z + 2x x + 2 y + y + 2z + z + 2x x + y + z
Mt khc:
8
9
( x + y )( y + z )( z + x ) ( x + y + z )( xy + yz + zx ) x + y + z
9
.
xy + yz + zx
Suy ra
P
2
xy + yz + zx
+
3
xyz
2
+ 3 x2 y 2 z 2 =
xyz
1
+
xyz
1
+ 3 x2 y 2 z 2 3 .
xyz
Vy gi tr nh nht ca P bng 3 t ti x= y= z= 1 .
Bi 16. Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn iu kin a + b + c =
3.
Chng minh rng
a + b + c ab + bc + ca .
Li gii
Ta c: 2 ( ab + bc + ca ) =( a + b + c ) a 2 + b 2 + c 2 =9 a 2 + b 2 + c 2 .
2
150
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a + b + c 9.
a 2 + b2 + c2 + 2 a + 2 b + 2 c 3( a + b + c ) =
9.
Li gii
Do x,y,z,t khng m nn
P x 3+ y 3+ z 3+t 3 =
(x + y + z + t)
3 = 4 3.
x+ y
z+t
xyz + yzt + ztx + txy= xy ( z + t ) + zt ( x + y )
(z + t) +
( x + y)
2
2
2
1
x+ y+ z+t
4
=( x + y )( z + t )( x + y + z + t ) =
( x + y )( z + t )
=
4
2
Vy gi tr ln nht ca P bng 8 t ti x = y = z = t = 1 .
Bi 18. Cho cc s thc a,b,c thay i tha mn iu kin a 2 + b 2 + c 2 =
1.
Tm gi tr ln nht, gi tr nh nht ca biu thc
P = a3 + b3 + c3 3abc .
Li gii
Ta c: P =
( a + b + c ) ( a 2 + b2 + c 2 ab bc ca ) = ( a + b + c )(1 ab bc ca ) .
( a + b + c )2 (1 ab bc ca )2
=(1 + 2ab + 2bc + 2ca )(1 ab bc ca )(1 ab bc ca )
Suy ra: P 2 =
151
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Do ab + bc + ca a 2 + b 2 + c 2 =
1 nn cc s trong tch ca P 2 khng m ta s
dng bt ng thc AM-GM ta c:
Vy gi tr nh nht ca P bng 1 t ti a =
1, b =
c=
0 hoc cc hon v.
Gi tr ln nht ca P bng 1 t ti a= 1, b= c= 0 hoc cc hon v.
Bi 19. Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn iu kin a + b + c =
1.
3
)(
)(
)(
)(
P a3 + b3 b3 + b 2 c a3 + a 2 c = ( a + b ) a 2 ab + b 2 ( a + c )( b + c ) a 2b 2
= ( a + b )( b + c )( c + a ) a 2 ab + b 2 a 2b 2
Mt khc:
( a + b )( b + c )( c + a ) =
Suy ra:
( a + b + c )( ab + bc + ca ) abc ( a + b + c )( ab + bc + ca )
P ( a + b + c )( ab + bc + ca ) a 2 ab + b 2 a 2b 2
ab + bc + ca + a 2 ab + b 2 + ab + ab
( a + b + c ) .
( a + b + c ) ( a + b )2 + c ( a + b ) ( a + b )4 ( a + b + c )5 ( a + b + c )9
256
256
1
=
256
256
1
1
t ti a= b=
, c= 0 hoc cc hon v.
256
2
1
Bi 20. Cho a,b,c,d,e,f l cc s thc khng m c tng bng 1 v ace + bdf
.
108
1
Chng minh rng abc + bcd + cde + def + efa + fba
.
36
Li gii
S dng bt ng thc AM-GM cho ba s dng ta c:
abc + bcd + cde + def + efa + fba + ace + bdf =( a + d )( b + e )( c + f )
Vy gi tr ln nht ca P bng
1
a+d +b+e+c+ f
=
3
27
152
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
1
1
1
( ace + bdf )
=.
27
27 108 36
Bt ng thc c chng.
1
.
6
Bi 21. Cho cc s thc khng m a,b,c tha mn iu kin ab + bc + ca > 0 v
a + 2b + 3c =
4.
1
1
.
Tm gi tr nh nht ca=
biu thc P
+
ab + bc + ca
ab + bc + c 2
Li gii
Nhn xt. P nh nht t a + 2b + 3c =
4 ta s suy ra a ln nht v c nh nht.
1
1
2
D on vi c =0 P =
+
=
, a + 2b =4 . P lc ny t gi tr
ab
ab
ab
nh nht ti=
a 2,=
b 1.
Ta c:
1
1
2
+
P=
ab + bc + ca
ab + bc + c 2 4 ( ab + bc + ca ) ab + bc + c 2
2 2
=
2ab + 2bc + ca + c 2
2 2
( a + c )( 2b + c )
Vy gi tr nh nht ca P bng
4 2
4 2
=
a + 2b + 2c a + 2b + 3c
2 xy ra khi
c = 0
a = 2
2b + c = a + c
b =
1.
2
ab + bc + ca = ab + bc + c
c = 0
a + 2b + 3c =
4
a 2 1 b2 1 c2 1
a2 1
+
+
3.
a
b
c
a
c2 1
c 1.
c
153
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Ta c:
b2 1 c2 1 1 a 2
1 1
1
+ =
0 b + c 0 ( b + c ) 1 0 bc 1 .
b
c
a
b c
bc
Mt khc:
c2 1 1 a 2 1 b2
1
=
+
= ( a + b ) 1 2 ab 1
c
a
b
ab
ab
1
1
= 2
ab
ab
ab
ab
1
1
1
ab
1
Suy ra c
ab c
abc 2 1 .
1 +
0 c
c
c
ab
ab
ab
P=
a + b 2014 + c 2015 3 ab 2014 c 2015 =
33 abc 2 ( bc )
3
2013
3.
Vy gi tr nh nht ca P bng 3 t ti a= b= c= 1 .
Bi 23. Cho a,b,c,d l cc s thc dng.
Chng minh rng
b(a + c)
c (a + b)
c (b + d )
d (b + c )
d (c + a)
a (c + d )
a (d + b)
b(d + a)
4.
Li gii
t P l v tri ca bt ng thc.
Vit li P di dng:
b
d
c
a
+
+
P = (a + c)
+ (b + d )
c ( a + b ) a ( c + d )
d ( b + c ) b ( d + a )
a+c
b+d
= ( abc + bcd + cda + dab )
+
ac ( a + b )( c + d ) bd ( b + c )( a + d )
1 1
1 1
+
+
1 1 1 1
a c
b d
.
= + + +
+
a b c d 1 + 1 1 + 1 1 + 1 1 + 1
a b
c d b c a d
1 1
1 1
4 +
4 +
1 1 1 1
a c
b d
=
+
4
+ + + .
2
2
a
b
c
d
1 1 1 1
1 1 1 1
+ + +
+ + +
a b c d
a b c d
154
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( a b )( b c )( c a ) .
6
4
S dng bt ng thc AM-GM cho v tri ta c:
( a + b + c ) ( a b )2 + ( b c )2 + ( c a )2 ( a + b + c ) 3 ( a b )2 ( b c )2 ( c a )2
6
2
Vy ta chng minh
( a + b + c ) 3 ( a b )2 ( b c )2 ( c a )2
2
3
( a b )( b c )( c a ) .
4
2 ( a + b + c ) 33 ( a b )( b c )( c a ) .
Chng minh
155
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s c = max {a, b, c} .
Ta c:
c2 +
a2 +
( b c )2
( a b )2
4
(c a) b + c .
c
a + , b2 +
2
4
2
2
c
c
c 2 + 2a 2 + 2b 2 2 a + + 2 b + .
2
2
c
c
t x =
a+ ,y=
b + , ( x, y > 0 ) v x + y =
1.
2
2
1 1
1
5
.
Ta chng minh c: + +
2
2
x y
x
+
y
2 x +y
Do P 5 .
Vy gi tr nh nht ca P bng 5 t ti a= b= 0, c= 1 hoc cc hon v.
C. BI TP RN LUYN
BI TP TRUNG BNH
Bi 1. Cho x,y l hai s thc dng. Tm gi tr nh nht ca biu thc
P=
x 3 + y 3 + 7 xy ( x + y )
xy x 2 + y 2
3 2
3
1
1
y + x + 2 x + 2 y + .
4
4
2
2
(1 + a ) + (1 + b )
8
128ab ( a + b ) .
2
x2 + y 2 + z 2 2 x ( y + z ) .
Bi 5. Cho a,b,c l cc s thc tha mn iu kin ( a + c )( a + b + c ) 0 .
Chng minh rng ( b c ) 4a ( a + b + c ) .
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
4
9
12
+
.
2
2
4a 9b
5
1
1
2
2
+
+ 2
2+
.
2
x + xy + y
3
x
y
a
b
c
+
+
=
2.
a +1 b +1 c +1
1
1
1
+
+
=
1.
a +1 b +1 c +1
Chng minh rng abc 8 .
Bi 11. Chng minh rng
x ( 25 y 2 ) + y 25 x 25 .
x 2014 y 2 + y 2014 x 2 =
2014 .
Chng minh rng : x 2 + y 2 =
2014 .
Bi 14. Cho hai s thc x > y > 0. Chng minh x +
( x y )( y + 1)
3.
1
2014
2015
.
+
2
2
a + b + c ab + bc + ca
3
Bi 16. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin a 3 + b3 + c 3 3 .
1
8
4
Chng minh rng 3
+
.
3
3
a + b + c ( a + b )( b + c )( c + a ) 3
Chng minh rng
1
2
+
=
2.
a +1 b +1
1
.
8
157
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
1
1
1.
+
+ ... +
=
1 + a1 1 + a2
1 + an
a+b+c
a 2 + b 2 + c 2 1 ab bc ca
+ + .
3
3
3 c
a b
Bi 20. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin a 2 + b 2 + c 2 =
1.
Chng minh a + b + c +
1
4 3.
abc
(a + b c)
P=
3c
(b + c a )
+
3a
(c + a b)
+
3b
Bi 22. Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn a + b + c =
3.
2
2
2
Chng minh rng a b + b c + c a + abc 4 .
Bi 23. Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn a + b + c =
3.
2
2
2
Chng minh rng a b + b c + c a + 2abc + 4 3 ( ab + bc + ca ) .
Bi 24. Cho a,b,c l cc s thc khng m. Chng minh rng
( a b + b c + c a ) ( ab + bc + ca ) 271 ( a + b + c )
2
P=
abc a + b + c + a 2 + b 2 + c 2
(a
+b +c
2
) ( ab + bc + ca )
).
P = ( a + b )( b + c )( c + a ) +
1 1 1
+ + .
a 2 b2 c2
3
.
4
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
1
1
27
.
+ 2
+ 2
x + xy y + yz z + zx 2 ( x + y + z )2
2
a 2 + 2b 2 + b 2 + 2c 2 + c 2 + 2a 2 3 ( a + b + c ) .
Bi 33. Cho n s thc dng c tng bng 1. Chng minh
1
1
1
n
1 1 ... 1 ( n 1) .
a1 a2 an
Bi 34. Cho a,b l cc s thc dng tho mn iu kin a + b 1 .
1
1
.
Tm gi tr nh nht ca biu
thc P
=
+
2
2
1 + a + b 2ab
Ch . C th a v hm s(xem chng sau).
Bi tp tng t
Cho a,b l hai s thc dng tho mn iu kin a + b 2 .
1
.
1 + a + b ab
Bi 35. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin a + 2b + 3c 20 .
3 9 4
Tm gi tr nh nht ca biu thc P = a + b + c + +
+ .
a 2b c
Tm gi tr nh nht ca biu
thc P
=
2 xy
2 yz
3 xz
5
+
+
.
( x + z )( z + y ) ( x + y )( x + z ) ( y + z )( y + x) 3
Bi 37. Cho a,b,c l cc s thc tho mn a, b, c 1 .
Chng minh rng
a ( b 2 + 3)
3c 2 + 1
b ( c 2 + 3)
3a 2 + 1
c ( a 2 + 3)
3b 2 + 1
3.
159
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x4
y4
z4
.
P=
+
+
(1 + y )(1 + z ) (1 + z )(1 + x ) (1 + x )(1 + y )
Bi 38. S dng bt ng thc AM GM cho bn s dng ta c:
x4
1+ y 1+ z 1
(1 + y )(1 + z ) + 8 + 8 + 4 x
y4
1+ z 1+ x 1
+
+
+ y
8
8
4
(1 + z )(1 + x )
z4
1+ x 1+ y 1
+
+
+ z
(1 + x )(1 + y )
8
8
4
1 1 1
+ + .
a b c
3
2
.
+
a + b + c abc
x4 y 4
( x + y ) ( x + 1) ( y + 1)
2
3
.
8
x4 y 4
.
( x + yz )( y + zx)( z + xy )3
a +1
b +1
c +1
+
+
3.
ab + 1
bc + 1
ca + 1
Bi 44. Cho a,b,c l cc s thc dng c tng bng 3. Chng minh
a ( a + c 2b ) b ( b + a 2c ) c ( c + b 2a )
+
+
0.
ab + 1
bc + 1
ca + 1
x4
( y 1)
160
y4
( z 1)
z4
( x 1)
48 .
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3
4
a
b
c
3
+
+
.
a+2 b+2 c+2 2
3a 2 + 4 2 + b3
+ 2 .
4a
b
.
Chng minh rng
.
Bi 51. Cho
3
. Chng minh
4
.
.
.
161
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
.
Bi 57. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin
1.
Bi 58. Cho x,y,z l cc s thc dng tha mn x > y v xy + ( x + y ) z + z 2 =
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
1
4( x y)
(x + z) ( y + z)
Bi 59. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn a > b v ( a + c )( b + c ) =
1.
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
(a b)
(b + c )
12
(a + c)
.
.
.
Bi 65. Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh
.
162
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
1
.
P = ( a + 2b + 2014c )
+
a ( b + c ) + 2c 2
b
a
+
4
c
(
)
P=
2
2
2
5
.
+
+
+
a b bc ca
ab + bc + ca
.
Chng minh rng
.
Chng minh rng
.
.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
.
Bi 75. Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn iu kin
.
.
164
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
.
Bi 89. Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn iu kin
Chng minh rng
.
Bi 92. Cho a,b,c l di ba cnh mt tam gic c chu vi bng 3. Chng minh
.
Bi 93. Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh
.
Bi 94. Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn iu kin
Chng minh rng
.
Bi 95. Cho a,b,c l cc s thc tho mn iu kin
.
165
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
.
Bi 99. Cho x,y,z l cc s thc dng c tch bng 1. Chng minh
.
Bi 100. Cho a,b,c l cc s thc dng c tng bng 3. Chng minh
D. HNG DN GII P S
Bi 1. S dng bt ng thc AM-GM ta c:
x 3 + y 3 + 7 xy ( x + y ) =
( x + y ) + 4 xy ( x + y ) 4 xy ( x + y ) .
3
xy=
x +y
2
xy
. 2 xy ( x 2 + y 2 )
2
xy 2 xy + x 2 + y 2
=
.
2
2
xy ( x + y )
2 2
1
1 2
3
1
3
1
2
2
x = x x + = x + y + x + y + x + y + x + y +
2
4
4
2
4
2
166
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Tng t y 2 + x +
3
1
x+ y+ .
4
2
Suy ra:
2
3 2
3
1
1
1
2
x + y + y + x + x + y + = x + + y +
4
4
2
4
4
1
1
1
1
4 x + y + = 2 x + 2 y +
4
4
2
2
1
.
2
(1 + a ) + (1 + b )
8
2 (1 + a ) (1 + b )
4
4
= 2 ( ab + 1) + ( a + b ) 2 2
( ab + 1)( a + b )
= 32 ( ab + 1) ( a + b ) 128ab ( a + b )
2
.
Bi 5. Ta c: ( b c ) =
2
( a + b + c a 2c )
4 ( a + b + c )( a 2c ) .
( a + b + c )( a 2c ) a ( a + b + c ) ( a + c )( a + b + c ) 0 (lun ng theo
gi thit).
Bi 6. Ta c:
1
a+b+c
2
( a + b + c ) +
a +b+c 3.
3
3
4 = ab + bc + ca + abc
Khi
3 ( a 2 + b 2 + c 2 ) + abc= 3 ( a 2 + b 2 + c 2 ) + 4 ( ab + bc + ca )
1
2
(a + b + c)
3
2
2
2
=
( a + b + c ) + 4 .32 + 4= 10
3
3
Bt ng thc c chng minh ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
(a + b + c) + 4
2
167
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bi 7. S dng bt ng thc AM GM ta c
hoc
Bi 8. S dng bt ng thc AM GM ta c
a
b
c
1
1
=
1
+1
= +
a +1
b +1
c +1 b +1 c +1
Tng t ta c:
b +1
( a + 1)( c + 1)
( b + 1)( c + 1)
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
ab
( a + 1)( b + 1) ( c + 1)
Tng t ta c: bc
( a + 1)( b + 1)
( b + 1)( c + 1)
a +1
; ca
ab
( a + 1)( b + 1)
c +1
( c + 1)( a + 1)
b +1
a
1
1
1
.
=
1
= +
a +1
a +1 b +1 c +1
a
2
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
.
a +1
( b + 1)( c + 1)
Tng t ta c:
b +1
( a + 1)( c + 1)
c +1
( a + 1)( b + 1)
1
1
1
1 ta lun c
+
+ ... +
=
1 + x1 1 + x2
1 + xn
x1 x2 ...xn ( n 1) .
n
169
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bi 15. Du bng t ti
S dng bt ng thc AM GM ta c
1
2014
1
2
2012
+
= 2
+
+
2
2
2
2
a + b + c ab + bc + ca a + b + c ab + bc + ca ab + bc + ca
3
2012
+
2
3 a 2 + b2 + c2
(
) ( ab + bc + ca ) 13 ( a + b + c )2
9
2012
2015
2
3
( a + b + c ) 1 ( a + b + c )2
3
2
.
Bi 18. Ta c
170
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1 = a 2 + b 2 + c 2 3 3 a 2b 2 c 2 abc
1
3 3
1
3 3
abc
1
1
4
4 4 abc.
= .
9abc
9abc
3
a+b+c+
1
1
8
4 8
= a +b+c +
+ .3 3 = 4 3 .
+
abc
9abc 9abc
3 9
1
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c=
.
3
Suy ra a + b + c +
(a + b c)
3c
(a + b c) a + b + 4 c 1 .
c 1
+ + a+bc
3 3
3c
c
3
(b + c a )
(c + a b) a + c + 4 b 1 .
4
b + c + a 1;
Tng t:
3a
3
3b
3
Cng theo v 3 bt ng thc trn kt hp vi iu kin a + b + c =
3 ta c ngay
P 1 .ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
Vy gi tr nh nht ca P bng 1 t ti a= b= c= 1 .
3
( b a )( b c ) 0 b2 + ac ab + bc b2c + c 2 a abc + bc 2
2
a 2b + b 2 c + c 2 a + abc a 2b + bc 2 + 2abc = b ( a + c )
a+c a+c
b+ 2 + 2
a+c a+c
4
3
= 4.b.
4
=
.
( a + b + c=
) 4
2
2
3
27
171
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
3 ( ab + bc + ca ) = ( a + b + c )( ab + bc + ca ) = ( a 2b + b 2 c + c 2 a ) + ( ab 2 + bc 2 + ca 2 ) + 3abc .
( b a )( b c ) 0 b2 + ac ab + bc b2c + c 2 a abc + bc 2
a 2b + b 2 c + c 2 a a 2b + bc 2 + abc = b ( a 2 + ac + c 2 )
a 2 + ac + c 2 + ab + bc + ca
b ( a + ac + c ) ( ab + bc + ca ) b
2
2
2
b ( a + c ) + b ( a + c )
b (a + c) (a + b + c)
a+c a+c
2
=
= b.
.
.( a + b + c )
4
4
2
2
a+c a+c
+
b+
1
2
5
2
2 =
(a + b + c)
(a + b + c)
27
3 ( a 2 + b2 + c2 ) ( a + b + c ) a + b + c 3 ( a 2 + b2 + c2 ) .
2
Suy ra
abc 3 ( a 2 + b 2 + c 2 ) + a 2 + b 2 + c 2
3 + 1 abc
=
.
P
( a 2 + b2 + c 2 ) ( ab + bc + ca )
( ab + bc + ca ) a 2 + b 2 + c 2
Mt khc: ( ab + bc + ca ) a 2 + b 2 + c 2 3 3 a 2b 2 c 2 . 3 3 a 2b 2 c 2 =
3 3abc .
Suy ra P
3 +1 3 + 3
= . ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
9
3 3
Vy gi tr ln nht ca P bng
172
3+ 3
t ti a= b= c .
9
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
.
Bi 27. Theo gi thit v bt ng thc AM GM ta c:
.
Suy ra
S dng bt ng thc AM - GM ta c
.
S dng bt ng thc Cauchy - Schwarz ta c
Suy ra
V vy ta d on du bng t ti
ta c
173
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
hoc cc hon v.
Bi 29. Gi s
S dng bt ng thc AM GM ta c
3
b
c
a
3
+
+
672 ( a + b + c ) a
a b c
672
671
671
.
.
=
1
672 671 671
3
671.672.3
P= abc 6712.672
Bi 30. S dng bt ng thc AM-GM cho ba s dng ta c:
1
1
1
+ 2
+ 2
x + xy y + yz z + zx
2
3
3
(x
+ xy )( y 2 + yz )( z 2 + zx )
3
= =
3 xyz x + y
( )( y + z )( z + x )
3
3
( xz + yz )( xy + zx )( yz + xy )
3
27
2 ( xy + yz + zx ) 2 ( x + y + z )2
3
Tng t ta c
174
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
.
Cng li theo v ba bt ng thc trn ta c iu phi chng minh. ng thc
xy ra khi v ch khi
.
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh
.
Bi 33. S dng bt ng thc AM GM cho (n-1) s dng ta c
.
Nhn theo v n bt ng thc trn ta c pcm. ng thc xy ra khi v ch khi
Bi 34. Du bng t ti
8
t ti
.
3
Bi 35. Vit li P v s dng bt ng thc AM GM ta c
Vy gi tr nh nht ca P bng
.
Du bng t ti
.
Bi 36. Bt ng thc cho tng ng vi:
175
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
n y ch cn p dng AM-GM ta c:
.
Ch
bi v
.
.
Bi tp tng t
Cho x, y, z l cc s thc dng c tch bng 1.
Tm gi tr nh nht ca biu thc
.
Bi 39. Theo gi thit ta c
176
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Do
Do
.
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi
.
Ta ch cn chng minh
Bt ng thc cui ng v
.
177
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bi 45. D on du bng t ti
Bt ng thc ng v
V vy
khi
Bi 48. t
Ch
178
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
t ti
Vy
3 1 ( b + c )( c + a ) ( c + a )( a + b ) ( a + b )( b + c )
+
+
+
2
2
2 2 ( a + b )2
(b + c )
( c + a )
3 3 ( b + c )( c + a ) ( c + a )( a + b ) ( a + b )( b + c )
.
.
3
+ 3
=
2
2
2
2 2
(a + b)
(b + c )
(c + a)
x
=
x + 3y
x
x+ y 1 x
x+ y
+
.
;
x + y x + 3y 2 x + y x + 3y
y
=
x + 3y
1 2y
11
2y
.
+
;
2 x + 3y 2 2 x + 3y
Tng t ta c
x2
+
x
2 ( x 2)
y 3
z4
+
y
z
+
3 ( y 3)
4 ( z 4)
2z
x 2
y 3
2+ x 2 3+ y 3 4+ z 4
1
1
1
+
+
=
+
+
4z
2 2x
2 3y
2 2 2 3 4
179
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bi 53. Ta c
Tng t ta c
b2
3b + ( c + a )
2
c2
3c + ( a + b )
2
180
b
2(a + b + c)
c
2(a + b + c)
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
2
b+c+
2 = a ( 7 2a ) .
ab + 2abc
= 2ab c + 2a
2
2
8
a ( 7 2a )
9
2
( 4 a )( 2a 3) 0 .
8
2
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi
3
1
.
=
a
,=
b 1,=
c
2
2
Ta ch cn chng minh a +
Bi 56. Ch ( a + b + c ) 3 ( ab + bc + ca ) ab + bc + ca 3 .
2
ab
Ta c
c +3
2
1 ab
ab
+
.
+
+b
4
c
a
c
( c + a )( c + b )
ab
ab
=
c + ab + bc + ca
2
4 c 2 + a 2 c 2 + b 2
c2 + 1 4 c2 + a 2 + c2 + b2
) (
1 b2
c 2 ca
1 c2
a2
+
;
a 2 + 1 4 a 2 + b 2 a 2 + c 2 b 2 + 1 4 b 2 + c 2 b 2 + a 2
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c iu phi chng minh. ng thc xy ra
1
.
khi v ch khi a= b= c=
3
Bi 58. Ta c:
bc
( x + z)
( y + z)
Suy
ra P
=
x2 + y 2 + 2 z ( x + y ) + 2 z 2
( xy + xz + yz + z )
2 2
1
4( x y)
+ ( x y) + 2 2
4( x y)
1
4( x y)
= x 2 + y 2 + 2 (1 xy ) = ( x y ) + 2
. ( x y=
) +2 3.
2
( x y )2 x y =
1
do x > y .
2
181
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
4
xy
y
+
x
y
+
4
(
)
(
)
(
)
2
.
z
=
=
2
2
2
Vy gi tr nh nht ca P bng 3 t ti
3
x y
1
3
2
x =
y
=
,z
, x + y <
.
2
2
2
=
P
4(a b)
1
a
1
b2
1
1
1
=
+t
+ (t 2) + 2 2
. ( t 2=
) +2 3.
4 (t 2)
4 (t 2)
4 (t 2)
Cch 2: Th b =
1
a v kho st hm s =
f (a)
a
1
2
1
2
+ a 2 ta tm
a
1
4 a
a
Ta c:
12
( b + c )2 ( a + c )2
2
2
6 ( a + c ) + 2 ( b + c )
= 6 a + c 2 + 2 b + c 2 .
=
(
)
(
)
2
( a + c )( b + c )
Theo gi thit ta c:
( a b )2 =
( a + c ) ( b + c )
182
=+
( a c ) + (b + c ) 2 .
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
t x = a + c, y = b + c xy = 1
v
=
P
1
x2 + y 2 2
12
1
12
6 x2
+=
+ 2 +=
2
2
1
y
x
x2 + 2 2 x
x
n y ta c th kho st hm s=
f (t )
a>bt = a+c>
x2
( t 1)2
( x 1)
2
6 x 4 + 12
x2
6t 2 + 12
vi
=
t x 2 , ( t > 1) do
t
( a + b )( a + c ) = 1 .
6t 2 + 12
+=
=
P
+
20
20
t
( t 1)2
( t 2 )2 ( 6t 2 8t + 3)
t ( t 1)
+ 20 20 (vi t > 1 ).
Vy gi tr nh nht ca P bng 20 t ti t = 2 a + c = 2, b + c =
1
.
2
= + c + + a + + b + + z + + x + + y 3
y
z
x
a
b
c
c a b z x y
a z b x c y
= + + + + + 3= + + + + + 3
y z x a b c
z a x b y c
0 (
+ 1) 3
3
y+z
y+z
y+z
ng theo AM GM.
1
3
Bi 62. Ta c a3 + b3 ( a + b ) .
4
Do s dng bt ng thc AM GM ta c
3
1
c3
9
3 c
3 a 3 + b3 + c 3 3 ( a + b ) + + 3 c 2 ( a + b ) .
4
2 2 2 2
Vy ta ch cn chng minh
c 2 ( a + b ) 2c ( ab + bc + ca ) 3 2 c 2 ( a + b ) 2abc .
2 2
2 2
183
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
9
3
2 2
2 > 1; c ab .
a+b+b+c+c+a
8
=
( a + b + c )3 .
( a + b )( b + c )( c + a )
3
27
Do vy ta ch cn chng minh
9abc
3+
12 ( ab + bc + ca )
(a + b + c)
( a + b + c )2
3
( a + b + c ) + 3abc 4 ( a + b + c )( ab + bc + ca )
a3 + b3 + c3 + 3abc ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a )
3
x1
1 + x1
a2 =
x2
(1 + x1 )(1 + x1 + x2 )
...
an =
xn
(1 + x1 + x2 + + xn 1 )(1 + x1 + x2 + + xn )
an +1 =
1
1 + x1 + x2 + + xn
Khi ta c a1 + a2 + + an + an +1 =
1.
Ta cn chng minh: a1a2 an +1
1
(n + 1) n +1
184
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
abc
c.ab
=
2
( a + b )( b + c )( c + a ) ( a + b ) c + c ( a + b ) + ab
Vy ta chng minh
a+b
c
2
2
a+b
a
b
c
c
a
b
+
+
+
+
(
)
(
)
2
c (a + b)
( a + b + 2c )2
c (a + b)
( a + b )( a + b + 2c ) .
2
( 3a + 3b + 2c )2
( a + b + 2c )
2
3
c ( 3a + 3b + 2c ) ( a + b + 2c )
S dng bt ng thc AM GM ta c
1
2
.8c. ( 3a + 3b + 2c )( 3a + 3b + 2c )
c ( 3a + 3b + 2=
c)
8
3
1 8c + 3a + 3b + 2c + 3a + 3b + 2c
3
= ( a + b + 2c )
8
3
1
b ( a + 4c )
Suy ra P ( a + 2b + 2014c ) .
( ab + ac + 2c ) ( ab + 4bc )
2 2
( a + 2c )( 2b + c )
2 2
2ab + ac + 4bc + 2c 2
4 2
4 2
a + 2b + 3c a + 2b + 2014c
4 2
=
4 2.
a + 2b + 2014c
1 1
4
+
, x, y > 0 ta c:
x y x+ y
185
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
P 2.
4
2
5
1
2
+
+
= 5
+
ab+bc ac
ab + bc + ca
ab + bc + ca
ac
5.2 2
20
=
4 a c 2 ab + bc + ca
(
) (
) 4 ( a c )2 ( 4ab + 4bc + 4ca )
20
20 2
20 2
=
=
( a c )2 + 4ab + 4bc + 4ca
( a + c )2 + 4b ( a + c ) ( a + c )( a + c + 4b )
2
20 2
(1 b )(1 + 3b )
20 6
( 3 3b )(1 + 3b )
40 6
= 10 6
3 3b + 1 + 3b
2+ 6
a =
a b = b c
6
1
1
2
ng thc xy ra khi v ch khi
.
=
=
b
c
3
ab + bc + ca
3 3b =+
1 3b
2 6
c =
6
1 1
1
1 1
Vy gi tr nh nht ca P bng 10 6 t ti a =
hoc
+
,b =
,c =
3
3
3
6
6
cc hon v.
Nhn xt. Ta c th x l bi ton trn bng phng php hm s xem chng 3.
Bi 68. Khng mt tnh tng qut gi s z = min { x, y, z} ta c
x 2 + y 2 + z 2= 2 ( xy + yz + zx )
( x + y ) + z 2 2 z ( x + y ) = 4 xy ( x + y z ) = 4 xy
2
S dng bt ng thc AM GM ta c
x+ yz x+ yz
2
+
+ 2z
z( x + y z)
x+ y+z
2
2
=
3
=
3
3
2
2 xyz .
4z
5z =
x + y z =
x + y =
z, y z
x 4=
.
ng thc xy ra khi v ch khi
=
, y 4z
2 xy xy = 4 z 2
x + y z =
x z=
186
xy + yz + zx
( x + y + z)
xyz
( x + y + z)
1
.
54
1
.
4
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
a + b + c =
x
y
z
t a
=
=
,b
=
,c
1.
x+ y+z
x+ y+z
x+ y+z
ab + bc + ca =
4
1
(xem ch k thut s dng tnh ng cp).
54
Bi 69. Theo gi thit kt hp s dng bt ng thc AM GM ta c
Ta cn chng minh=
P abc
2(a + b + c)
8 = ( a + b )( b + c )( c + a )
a+b+c3
Bt ng thc tng ng vi:
( a + b + c )27 326 ( a3 + b3 + c3 )
(a + b + c)
27
3
326 ( a + b + c ) 3 ( a + b )( b + c )( c + a )
(a + b + c)
27
3
326 ( a + b + c ) 24
t x =
( a + b + c )3 x 27 ta cn chng minh
Xt hm s f ( x) =
=
f '( x)
x9
vi x 27 ta c
x 24
8 x8 ( x 27 )
( x 24 )2
x9
326 .
x 24
0, x 27 .
y+z
z+x
x+ y
.
=
,b =
,c
2
2
2
Bt ng thc tr thnh
x + y + z 5 x 2 + y 2 + z 2 + xy + yz + zx
3
6
5
x + y + z ( x + y + z ) ( xy + yz + zx )
3
6
xy + yz + zx 3 3 x 2 y 2 z 2 =
3
.
Ch iu kin xyz = 1
3
x + y + z 3 3 xyz =
187
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Suy ra ( x + y + z ) xy yz zx ( x + y + z ) 3 .
2
5
x + y + z ( x + y + z) 3
.
Vy ta chng minh
3
6
x+ y+z
t t
=
1 ta cn chng minh
3
2
t5
3t 2 1
1
1
( t 1) t 4 + t t 2 + t 2 0 .
2 2
2
2
3
3
)(u 2 uv + v 2 )a + u 3
3
3
4
4
Bt ng thc cui lun ng do
u 3 + v3 = u 3 +
uv 2 + v3 0 .
v3 v3
u 3v 6
3
+ 33
= 3 uv 2 .
2 2
4
4
Bi 72. t
=
a 1=
/ x; b 1=
/ y; c 1 / z bt ng thc tr thnh:
a2 + 3
b2 + 3
c2 + 3 3
+
+
.
ac + 3b ba + 3c cb + 3a 2
S dng bt ng thc C S ta c
4 a2 + 3
4 a2 + 3
a2 + 3
a+3
=
=
ac + 3b 2 ac + b ( a + b + c ) 2 ( b + a )( b + c ) 2 ( b + a )( b + c )
b2 + 3
b+3
c2 + 3
c+3
;
ba + 3c 2 ( c + a )( c + b ) cb + 3a 2 ( a + b )( a + c )
Vy ta ch cn chng minh
a+3
b+3
c+3
3
+
+
2 ( b + a )( b + c ) 2 ( c + a )( c + b ) 2 ( a + b )( a + c ) 2
( a + 3)( a + c ) + ( b + 3)( a + b ) + ( c + 3)( b + c ) 3 ( a + b )( b + c )( c + a )
a 2 + b 2 + c 2 + ab + bc + ca + 18 3 ( a + b )( b + c )( c + a )
Theo bt ng thc AM GM ta c
188
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a 2 + b 2 + c 2 + ab + bc + ca + 18 = ( a + b + c ) ( ab + bc + ca ) + 18
2
(a + b + c)
2
1
( a + b + c )2 + 18 =24
3
3
a+b+b+c+c+a
3 ( a + b )( b + c )( c + a ) 3
24
=
3
Bi 73. t x =
a + b c, y=
b + c a, z=
c+ a b .
x2 + y 2 + z 2 = a + b + c = 3
2
x 2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x=
( a + b c )( b + c a )
2
= b 2 ( a c ) = 4 ( ab + bc + ca ) 9
Ta cn chng minh
1 1 1
36
+ +
2
2
x y z 9 + x y + y 2 z 2 + z 2 x2
x 2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x 2 + 9 ( xy + yz + zx ) 36 xyz .
S dng bt ng thc AM GM ta c
x 2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x 2 + 9 12 3 xyz
xy + yz + zx 3 3 x 2 y 2 z 2
a
b
c
.
+
+
b+c
c+a
a+b
a
2a
b
2b
c
2c
.
Tm gi tr nh nht:
Tht vy ta c
( a + 2b )2 ( b + 2c )2 ( c + 2a )2
8
3 2
(2a + bc)(2b 2 + ca )(2c 2 + ab) 9abc =
2
189
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
(
( a + 2b ) ( 2c + ab ) ( b + 2c ) ( 2a + bc ) ( c + 2a ) ( 2b
)
+ ca )
= ( a + 2b ) 2c 2 + ab + ( b + 2c ) 2a 2 + bc + ( c + 2a ) 2b 2 + ca
33
Mt khc (2a 2 + bc)(2b 2 + ca )(2c 2 + ab) 9abc (2a 2 + bc)(2b 2 + ca )(2c 2 + ab) .
Suy ra
3
( a + 2b ) ( 2c 2 + ab ) ( b + 2c ) ( 2a 2 + bc ) ( c + 2a ) ( 2b2 + ca )
(2a 2 + bc)(2b 2 + ca )(2c 2 + ab)
2
( a + 2b )2 ( b + 2c )2 ( c + 2a )2
8
S dng bt ng thc AM GM ta c
1
( a + 2b )( b + 2c )( c + 2a ) = .( a + 2b )( 4b + 8c )( c + 2a )
4
1 3 ( a + 2b + 3c )
16
=
4
3
( a + bc )( b + ca )
3 c 2 c 2 + 2c + 3
a 2 + b2
;
=c+
=
2
2
3
( a + b + bc + ca )2 ( a + b )2 ( c + 1)2
=
( c + 1)( a
+b
)=
(3 c )( c + 1)
2
2
2 ( 2 a )( 2 b ) =8 4 ( a + b ) + 2ab
=4 a 2 b 2 + ( a + b 2 ) 4 a 2 b 2 =c 2 + 1
2
Do vy ta ch cn chng minh
)(
) (
8 ( 2 c ) 3 c 2 3 + 2c c 2 7 c 2 ( c 1) 0 .
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
(a
9
+ b + c (1 + b + c ) ( a + b + c ) =
a2
a +b+c
2
a b + c + 1 a 3 ( b + c + 1) a ( b + c + 1 + 3)
=
3
3 3
6 3
b2
Tng t ta c
b ( a + c + 1 + 3)
c2
c ( b + a + 1 + 3)
6 3
6 3
b +c+a
c +a+b
Gi P l biu thc v tri v cng theo v 3 bt ng thc trn v ch
1
2
ab + bc + ca ( a + b + c ) =
3.
3
2
4 ( a + b + c ) + 2 ( ab + bc + ca )
4.3 + 2.3
3.
=
6 3
6 3
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
Ta c P
ab + bc + ca 3; ab ac bc bc 1
( a 1)2 + ( c b )( bc 1) 0
Do
bc
1 1
1
+ 2b 0
a c
b
1
1
a + c +a +b + c 2b 0
b
b
1
1
a + c 1 0 b
b
a + c 1
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
a+c+
(a
(b
1
2
bc + c
)( c
ca + a
1
2
ab + b
)(b
bc + c
) (c
1
.
ab
1
ca + a
)( a
1
1
+
a 2 ab + b 2 b 2 bc + c 2
c 2 ca + a 2
S dng bt ng thc AM GM ta c
ab + b
1
1 1
a 2 ab + b 2 a b
191
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
a ab + b
2
(a
ab + bc + ca
2
ab + b
) ( ab + bc + ca )
2 ab + bc + ca
a + c ( a + b ) + b2
2
2 ab + bc + ca
2 ab + bc + ca
ab
=
( a + b )( a + b + c ) 2ab 2 ( a + b ab ) a + b ab
1
1
ab 1 1 1
ab
=
+
+
+ +
a + b ab a b ab ab
a
b
+
ab
ab
33
1 1
ab
.
.
=
ab ab a + b ab
3
3
ab ( a + b ab )
a+b
xy + yz + zx
y + yz + z
2
xy + yz + zx
x + xy + y
2
x + z xy + yz + zx y + z
.
;
y + z x 2 + zx + z 2 x + z
( x + z )( y + z )
( x + z ) + ( x + z )( y + z ) + ( y + z )2
2
x+z
+
y+z
t t =
y+z
+
x+z
x+z
+
y+z
( x + z )( y + z )
( x + z ) + ( x + z )( y + z ) + ( y + z )2
2
y+z
1
.
t 2; P f (t ) = t +
x+z
t2 1
1
Xt hm s f (t ) = t +
t2 1
(t
(t 1) t > t t
(t 1)
(t 1)
3
f '(t ) = 1
> 0, t 2 .
1
.
3
1
1
. Vy gi tr nh nht ca P bng 2 +
.
3
3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
(a + b +
2(a + c)
(a + b +
a+c
a+c
27
= a + b +
+
( a + b )( a + c )
2
2
2
2
1
.
3
27 ( a + b )( a + c )
2(a + c)
2(a + b + c)
( a + b )( b + c )( c + a )
12 6 ( a + b )( b + c )( c + a ) a + b + c
9 ( a + b )( b + c )( c + a ) 8 ( a + b + c )( ab + bc + ca ) .
3
16 ( ab + bc + ca ) 3 .
16
( a + b )( a + c ) ( b + c )( b + a ) ( c + a )( c + b ) 4
ab + bc + ca 9abc ( a + b + c )( ab + bc + ca ) 9abc
1
.
3
( 2c + a )( 2c + b )
ab
ab
=
( 2bc + ab )( 2ac + ab ) 2bc + 2ca + 2ab 2
ab
( ab + bc + ca )2
193
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Tng t ta c
1
bc + 2a + 2a
2
bc
( ab + bc + ca )
1
ca + 2b + 2b
2
ca
( ab + bc + ca )2
abc ( a + b + c ) ( ab + bc + ca )2
Vy ta chng minh
27
2
a 2 + b 2 + c 2 a 2 + b 2 + c 2 ( ab + bc + ca ) 27 .
2
( ab + bc + ca )
a 2 + b 2 + c 2 + 2 ( ab + bc + ca )
a + b + c ( ab + bc + ca )
27 .
=
3
ab + c bc + a ca + b 2
a+b
b+c
a+c
9
+
+
.
( c + a )( c + b ) ( a + b )( a + c ) ( b + a )( b + c ) 2
( ab + bc + ca )
ab
bc
ca
1
.
+
+
a + b b + c c + a ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a ) a + b + c
2
Ta ch cn chng minh
194
4
+ a +b+c 4.
a+b+c
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a 2 + b2 + c2 + 2
a + b + c 9.
(a + b)b
(b + c ) c
(c + a) a 2
a
b
c
a + b b + c c + a 15
+
+
+
+
+
4 a
b
c 2
Bi 92. t x =
b + c a; y =
c + a b; z =
a + b c x2 + y 2 + z 2 = 3 .
x 2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x 2 + 9 ( xy + yz + zx ) 36 xyz
(a
(b
(c
2
2
)
(
+ ca ) ( c + a )= a ( b
+ ab ) ( a + b =
) b(a
) (
+ c ) + c(a
+ c ) + a (b
)
+ b );
+c )
+ bc ( b + c )= b c 2 + a 2 + c a 2 + b 2 ;
2
2
195
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
y+z
+
x
z+x
3 2.
y
Bt ng thc ny ng theo AM GM
( x + y )( y + z )( z + x ) 36 2 xy .2 yz .2 zx =
x+ y
y+z
z+x
3 2.
+
+
36
z
x
y
xyz
xyz
Bi 94. Tng t bi ton trn bt ng thc a v chng minh vi ba s khng
x
y
z
m x,y,z ta c
+
+
2.
y+z
z+x
x+ y
Bt ng thc cui ng(xem chng minh trong bi tp mu).
ng thc xy ra khi v ch khi=
a b=
, c 0 hoc cc hon v.
Bi 95. Ta c c 2 + 2ab = a 2 + b 2 + 2c 2 2bc 2ca = ( a c ) + ( b c ) .
2
Do
a b
c 2 + 2ab
( a b )2
( c a )2 + ( c b )2
x
+
y+z
.
y
+
z+x
z
2.
x+ y
Vi x =
( a b ) , y =
( b c ) , z =
( c a ) xem bi tp mu.
2
Bt ng thc lun ng do a + b + c
ab + bc + ca a + b + c
a+b+c
a b c 1 2a b 1 2b c 1 2c a a + b + c
.
+ +=
+ + + + + 3
b c a 3 b c 3 c a 3 a b
abc
abc 1
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
Bi 97. S dng bt ng thc AM GM ta c
x3 + 1
=
x4 + y + z
x x 2 + yz
=
x 4 + xyz ( y + z )
2 x x 2 + yz
x x 2 + yz
(x
xy + yz + zx
( y + z ) + 1) ( x3 + yz ( y + z ) )
xy + yz + zx
2 x xy + yz + zx
=
x+ y+z
x ( y + z ) + 1 + x + yz ( y + z )
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
3
3a
2a
.
=
b+c b+c
a+b+c
b+c b+c
b+c
+
+
1
3
.
.1
2a
2a
2a 2a
2
3b
3c
2b
2c
.
;3
a+b+c a+b
a+b+c
c+a
Cng theo v ba bt ng thc trn ta c pcm. ng thc xy ra khi v ch khi
a= b= c .
Ch . Ngoi ra ta c th chng minh bng bt ng thc Bernoulli(xem ch sau).
Tng t ta c
Bi 99. Ch x5 + y 5 x 2 y 2 ( x + y )
xy
x + y + xy
5
Tng t ta c
xy
2 2
( x + y ) + xy
yz
x y
1
z
.
=
xy ( x + y ) + 1 x + y + z
x
zx
y
.
; 5
5
x + y + z z + x + zx x + y + z
y + z + yz
Cng theo v ba bt ng thc trn ta c pcm. ng thc xy ra khi v ch khi
x= y= z= 1 .
Bi 100. S dng bt ng thc AM GM ta c
5
1
ab
ab
ab
=1
1
=1
1 + ab
1 + ab
2
2 ab
1
bc
bc
bc
=1
1
=1
1 + bc
1 + bc
2
2 bc
1
ca
ca
ca
=1
1
=1
1 + ca
1 + ca
2
2 ca
Cng theo v ba bt ng thc trn ta c
1
1
1
ab + bc + ca 15
+
+
3
=
1 + ab 1 + bc 1 + ca
2
4
15
Vy ta ch cn chng minh
a+ b+ c
4
a+ b+ c
9
a+ b+ c
t t=
a + b + c,
15 t 2
4 4
Bt ng
a= b= c=
9
t 3 15t + 18 0 ( t 3) t 2 + 3t 6 0 .
2t
thc cui ng v ta c pcm. ng thc xy ra khi v ch khi
1.
197
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
CH 2:
B. BI TP MU
Bi 1. Cho x,y,z l cc s thc dng tho mn iu kin 2 xy + xz =
1.
Chng minh rng
3 yz 4 zx 5 xy
+
+
4.
x
y
z
Li gii
Gi P l biu thc v tri ca bt ng thc.
Ta vit li P di dng
yz zx
yz xy xy zx
P = + + 2 + + 3 + .
y
z z
y
x
x
S dng bt ng thc AM GM ta c
198
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
yz zx
yz zx
+ 2
. =
2 z;
x
y
x y
yz xy
yz xy
+
2
. =
2 y;
x
z
x z
xy zx
xy zx
+ 2
. =
2 x.
z
y
z y
Suy ra P 2 z + 4 y + 6 x = 2 ( x + z ) + 4 ( x + y ) 4 zx + 8 xy = 4 .
x= y= z
1
ng thc xy ra khi v ch khi
x=y=z= .
3
1
2 xy + zx =
Nhn xt. c phn tch trn ta s dng ng nht thc nh sau:
yz zx
3 yz 4 zx 5 xy
yz xy xy zx
+
+
= a + + b + + c +
x
y
z
y
z z
y
x
x
+b 3 =
a=
a 1
yz zx
yz xy xy zx
b + c = 5 b = 2 P = + + 2 + + 3 +
y
z z
y
x
x
c=
c 3
+a 4 =
xy yz zx
+
+ 3.
z
x
y
Li gii
Phn tch tm li gii:
xy yz
+
2 y nhng iu kin cho di dng
z
x
bc 2 do vy ta khng th ghp cp s dng trc tip c v cn to ra cc
x2 y 2
z2
y2 z2
x2
+
z 2 x2
y2 z2
x2
y2
+
+ 2 x2 + y 2 + z 2 9
z 2 x2
y2
199
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x2 y 2
z2
y2 z2
x2
Tng t ta c
y2 z2
x2
x2 y 2 y 2 z 2
. 2 =
2 y2 .
z2
x
z 2 x2
y2
2z2 ;
x2 y 2
z2
z 2 x2
y2
2 x2 .
b ( a + b ) c ( c + b ) a ( a + c ) 2 ( ab + bc + ca )
Li gii
Bt ng thc cn chng minh tng ng vi
ab + bc + ca ab + bc + ca ab + bc + ca 9
+
+
2
b (a + b)
c (c + b)
a (a + c)
9
c b a
a
b
c
+ + +
+
+
+
+
+
+
+
b
a
c
a+b b+c c+a 2
S dng bt ng thc AM GM cho 2 s dng ta c
b+c
b
b+c b
+
2
.
=
1.
4b
b+c
4b b + c
a+b
a
c+a
c
Tng t ta c:
+
1;
+
1.
4a
a+b
4c
c+a
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c
1a+b b+c c+a
a
b
c
+
+
+
+
3.
+
4 a
b
c a+b b+c c+a
Mt khc
3 a +b b+c c+ a 3
b c a
+
+
=
3 + + +
4 a
b
c 4
a b c
3
b c a 9
.
3 + 33 . . =
4
a b c 2
x
y
z
.
1 + 1 + 1 + 2 +
3 xyz
y
z
x
Li gii
Khai trin v tri vit li bt ng thc cho di dng
200
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x y z x+ y+z
+ +
=
3 xyz
y z x
x2 3 y 2 3 z 2
.
+
+
yz
zx
xy
x x y
x2
.
+ + 33
y y z
yz
y y z
y2 z z x
z2
.
+ + 33
; + + 33
z z x
zx x x y
xy
2
+
+
yz zx xy
y 3 x3 z 3 y 3 x3 z 3
Li gii
S dng bt ng thc AM GM cho 3 s dng ta c
x3
x3
y3
y3
z3
z3
x3
+
+
+
x3
z3
y3
x3
z3
y3
y3
y3
z3
z3
+ 1 33
x3 x3
x2
.
.1
3
=
yz
y3 z3
+ 1 33
y3 y3
y2
.
.1
3
=
zx
z 3 x3
+ 1 33
3z 2
z3 z3
.
.1
=
xy
x3 y 3
x3
201
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
x+ yz+ y+zx
y2
( x + y z )( y + z x )
=
2
y+zx+z+x y
z2
( y + z x )( z + x y )
=
2
z+x y+x+ yz
x2
( z + x y )( x + y z )
=
2
( x + y z )( y + z x )( z + x y ) x 2 y 2 z 2
.
( x + y z )( y + z x )( z + x y ) xyz
2
x
y
z 1
1
1
.
1
y + z z + x x + y 8
a3
b3
c3
3
.
2
c +3
a +3
Li gii
S dng bt ng thc AM GM cho 3 s dng ta c
a3
b2 + 3
b3
c2 + 3
c3
a2 + 3
+
+
+
b +3
a3
b2 + 3
b3
c2 + 3
c3
a2 + 3
b2 + 3 3 2
a
8
2
c2 + 3 3 2
b
8
2
a2 + 3 3 2
c
8
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
(1 + a )2 (1 + b )2 + (1 + b )2 (1 + c )2 + (1 + c )2 (1 + a )2 24 .
1 + c2
1 + a2
1 + b2
Li gii
Gi P l biu thc v tri ca bt ng thc.
S dng bt ng thc AM GM cho 2 s dng ta c:
(1 + a )2 (1 + b )2 = (1 + ab + a + b )2 4 (1 + ab )( a + b ) =
Suy ra
4a 1 + b 2 + 4b 1 + a 2 .
(1 + a )2 (1 + b )2 4a.1 + b2 + 4b. 1 + a 2
1 + c2
Tng t ta c:
1 + c2
(1 + b )2 (1 + c )2
1 + a2
(1 + c )2 (1 + a )2
4b.
a + c2
1 + c2
1 + a2
4a.
1 + c2
1 + b2
1 + b2
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c
+ 4c.
1 + b2
1 + a2
+ 4c.
1 + a2
1 + b2
1 + b2 1 + c2
1 + a2 1 + c2
1 + a 2 1 + b2
4
4
P 4a
b
c
+
+
+
+
+
2
1 + c2 1 + b2
1 + c2 1 + a2
1 + a 2
1+ b
1 + b2 1 + c2
1 + a2 1 + c2
1 + a 2 1 + b2
.
8
b
.
8
c
.
+
+
1 + c2 1 + b2
1 + c2 1 + a2
1 + b2 1 + a 2
= 8 ( a + b + c )= 24
8a
a +1
b +1
c +1 b +1 c +1
Tng t ta c:
b +1
c
c +1
( b + 1)( c + 1)
( a + 1)( c + 1)
2
( a + 1)( b + 1)
203
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
( a + 1)( b + 1) ( c + 1)
Tng t ta c: bc
( a + 1)( b + 1)
( b + 1)( c + 1)
ab
; ca
( a + 1)( b + 1)
c +1
( c + 1)( a + 1)
.
a +1
b +1
Cng li theo v 3 bt ng thc trn v s dng AM-GM ta c:
P 4
12 3
( a + 1)( b + 1)
c +1
( b + 1)( c + 1)
a +1
( a + 1)( c + 1)
b +1
=
.
.
12
c +1
a +1
b +1
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 2 .
Bi 10. Cho x,y,z l cc s thc dng tho mn iu kin xy + yz + zx =
1.
x2 y 2 z 2
2
+
+
( x + y + z) .
y
z
x
Li gii
Trc ht ta chng minh bt ng thc sau
2
2
2
x2 y 2 z 2 ( x + y + z ) x + y + z
.
+
+
y
z
x
xy + yz + zx
x3 z y 3 x z 3 y
+
+
xz 2 + zy 2 + yx 2 .
y
z
x
x3 z y 3 x
+
2 x2 y .
y
z
y3 x z3 y
+
2 y2 z .
z
x
x3 z z 3 y
+
2z2 x .
y
x
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Vy ta cn chng minh
3 3 + ( x + y + z )( x 2 + y 2 + z 2 ) ( x + y + z ) 2
( x + y + z )( x 2 + y 2 + z 2 ) x 2 + y 2 + z 2 + 3 1
( x 2 + y 2 + z 2 )( x + y + z 1) 3 1
2
( x + y + z ) 2 ( xy + yz + zx ) ( x + y + z 1) 3 1
2
( x + y + z ) 2 ( x + y + z 1) 3 1
x2 y 2 z 2
+
+
3 x2 + y 2 + z 2 .
y
z
x
C. BI TP RN LUYN
Bi 1. Chng minh rng vi mi s thc x ta c
x
12 15 20
x
x
x
+ + 3 +4 +5 .
5
4
3
Bi 2. Chng minh rng vi mi s dng x,y,z ta c
x3 y 3 z 3
+
+ x2 + y 2 + z 2 .
y
z
x
y5
z
z5
x
x3 + y 3 + z 3 .
x
y
y
z
z
x3
1.
205
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a3
b +1
2
b3
c +1
2
c3
a +1
2
3
.
2
7 yz 8 zx 9 xy
+
+
4.
x
y
z
1
1
1
Chng minh rng x + 1 y + 1 z + 1 1 .
y
z
x
1
1
1
Bi 10. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn
+
+
=
1.
a +1 b +1 c +1
Chng minh rng abc 8 .
Bi 11. Cho x,y,z l cc s thc dng. Chng minh
x
y
z 1
1
1
.
1
y + z z + x x + y 8
D. HNG DN GII P S
Bi 1. S dng bt ng thc AM GM cho 2 s dng ta c
x
12 15
12
+ 2
5 4
5
15
. =
2.3x
4
x
15 20
15 20
2.5 x
+ 2 . =
4 3
4 3
20 12
20
+ 2
3 5
3
12
. =
2.4 x
5
206
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
y3 y3
y3 y3 2
. .z =
3y2
+
+ z 2 33
z
z
z z
z3 z3
z3 z3
3z 2
+ + x 2 3 3 . .x 2 =
x
x
x x
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c iu phi chng minh. ng thc xy ra
khi v ch khi x= y= z .
Cch 2: S dng bt ng thc AM GM cho 2 s dng ta c
x3
x3
y3
z3
+ xy 2
=
.xy 2 x 2 ; + yz 2 y 2 ; + xz 2 z 2 .
y
y
z
x
+ xy 2 2
+ yz 2 2
y2
y5
z2
.xy 2 =
2 x3
. yz 2 =
2 y3
z5
.zx 2 =
2z3
x2
x2
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c
x5
y2
+ zx 2 2
x5
y5
z2
z5
x2
+ xy 2 + yz 2 + zx 2 2 x3 + y 3 + z 3 .
Vy ta ch cn chng minh x3 + y 3 + z 3 xy 2 + yz 2 + zx 2 .
Bt ng thc ny hin nhin ng theo AM GM cho 3 s dng
V x3 + y 3 + y 3 3 xy 2 ; y 3 + z 3 + z 3 3 yz 2 ; z 3 + x3 + x3 3 zx 2 .
Cng li theo v 3 bt ng thc trn ta c iu phi chng minh. ng thc
xy ra khi v ch khi x= y= z .
Bi 4. S dng bt ng thc AM GM cho 3 s dng ta c
x3
x3
+ y + z 33 . y.z =
3x
yz
yz
y3
y3
+ z + x 33
. z. x =
3y
zx
zx
z3
z3
+ x + y 33 .x. y =
3z
xy
xy
207
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bi 5. Theo gi thit ta c
x 4 z 3 + y 4 x3 + z 4 y 3
3 3 3
x y z
x+ y+z
xyz
x 4 z 3 + y 4 x3 + z 4 y 3 ( x + y + z ) x 2 y 2 z 2
x2 z y 2 x z 2 y
x2 y 2 z 2 2 + 2 + 2 ( x + y + z ) x2 y 2 z 2
y
z
x
x2 z
y2
y2 x
z2
z2 y
x2
x+ y+z
y2 x
z2
z2 y
x2
+
+
y2 x
z2
z2 y
x2
x2 z
y2
+ z 33
x2 z y 2 x
.
.z =
3x
y2 z2
+ x 33
y2 x z2 y
.
.x =
3y
z 2 x2
+ y 33
z 2 y x2 z
.
.y =
3z
x2 y 2
Ch . ( a + b c )( b + c a )( c + a b ) abc .
Ta c iu phi chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
Bi 7. S dng bt ng thc AM GM cho 3 s dng ta c
a3
b2 + 1
208
a3
b2 + 1
b2 + 1 3 2
a ;
2 2
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
b3
c2 + 1
c3
a2 + 1
+
+
b3
c2 + 1
c3
a2 + 1
c2 + 1 3 2
b ;
2 2
2
a2 + 1 3 2
c .
2 2
2
Suy ra P 6 z + 8 y + 10 x = 4 ( x + z ) + 2 ( z + y ) + 6 ( x + y )
8 xz + 4 yz + 12 xy =
4
x= y= z
1
ng thc xy ra khi v ch khi
x=y=z= .
6
1
2 xz + yz + 3 xy =
Bi 9. V x,y,z l cc s thc dng tho mn xyz = 1 nn tn ti cc s thc dng
a
b
c
khi bt ng thc c vit li di dng:
a,b,c tho mn=
x =
,y =
,z
b
c
a
( a + b c )( b + c a )( c + a b ) abc .
1
1 1
1
x + 1= x 1 +
= x 1 + z
y
xy x
x
1
1
1
1
x + 1 z + 1= x 1 + z z + 1
y
x
x
x
1
= x z 2 1 xz 2 .
x
209
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
1
Tng t ta c: y + 1 x + 1 yx 2 .
z
y
1
1
2
z + 1 y + 1 zy
x
z
a
1
1
1
.
=
1
= +
a +1
a +1 b +1 c +1
S dng bt ng thc AM-GM cho 2 s dng ta c
a
2
.
a +1
( b + 1)( c + 1)
Tng t ta c:
b +1
c
c +1
( a + 1)( c + 1)
( a + 1)( b + 1)
8 ( x + y z )( y + z x )( z + x y ) ( x + y )( y + z )( z + x ) .
Ch ta c ( x + y z )( y + z x )( z + x y ) xyz .
8 xyz ( x + y )( y + z )( z + x )
210
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
CH 3:
A1 A2
An A1 + A2 + ... + An
n
=
n2 .
n n a1a2 ...an . n
a1a2 ...an
1 1
1
n2
.
+
+ ... +
a1 a2
an a1 + a2 + ... + an
+
+
a + 3b b + 3c c + 3a a + 3 b + 3 c + 3
Li gii
1 1
4
ta c
S dng bt ng thc +
x y x+ y
1
1
4
2
+
=.
a + 3b c + 3 a + 3b + c + 3 b + 3
1
1
4
2
Tng t ta c
+
=
b + 3c a + 3 a + b + 3c + 3 c + 3
1
1
4
2
+
=
c + 3a b + 3 3a + b + c + 3 a + 3
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c iu phi chng minh. ng thc xy ra
khi v ch khi a= b= c= 1 .
Bi 2. Cho a,b,c l di ba cnh mt tam gic tha mn iu kin 2c + b =
abc .
Tm gi tr nh nht ca biu thc
211
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
3
4
5
.
+
+
b+ca a +cb a +bc
Li gii
2
1
T iu kin ta c:
+
=
1.
ab ac
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
P=
12 1 1 32 1 1 3 2 1
3 2 1
=
1
. + + + + + 2 3.
+ =
a b c 3 a b c 12 a b c
a b c
Ta c:
1
1
1
1
1
1
P = 2
+
+
+
+
+ 3
.
b+ca a +bc b+ca a +cb a +cb a +bc
S dng bt ng thc
P
1 1
4
+
, x, y > 0 ta c:
x y x+ y
8
4 12
3 2 1
+
+ = 2 + + 4 3 .
2b 2c 2a
a b c
3.
Vy gi tr nh nht ca P bng 4 3 t ti a= b= c= 3 .
Nhn xt. im quan trng nht ca bi ton l d on du bng ti a= b= c .
3 2 1
Ngoi ra ta c th nh gi P nh sau: P 2 + + .
a b c
Theo gi thit ta c:
2 1
3
+ =
a suy ra P 2 + a 4 3 . ng thc xy ra
a
b c
khi v ch khi a= b= c= 3 .
Bi tp tng t
Cho a,b,c l di ba cnh mt tam gic tho mn iu kin
2ab + 3ac + 4bc =
9abc .
5
6
7
.
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
+
+
b+ca a +cb a +bc
Bi 3. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin a 2 + b 2 + c 2 =
3.
1
1
1
4
4
4
.
Chng minh rng
+
+
2
+ 2
+ 2
a+b b+c c+a a +7 b +7 c +7
Li gii
1
1
4
1 1
4
S dng bt ng thc +
ta c
.
+
a + b b + c a + 2b + c
x y x+ y
212
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Theo AM GM ta c a 2 + 1 2a
2 b 2 + 1 4b
c 2 + 1 2c
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c
(a
2 ( a + 2b + c ) a 2 + 2b 2 + c 2 + 4 =
Suy ra
+ b2 + c2 + 4 + b2 = b2 + 7 .
1
1
8
.
+
2
a+b b+c b +7
1
1
8
+
2
b+c c+a c +7
1
1
8
+
2
c+a a+b a +7
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c iu phi chng minh. ng thc xy ra
khi v ch khi a= b= c= 1 .
Bi 4. Cho a,b,c l cc s thc dng chng minh rng
Tng t ta c:
ab
a +b +a c+b c
3
11 1 1
+ + .
b +c +b a +c a c +a +c b+a b 4 a b c
Li gii
bc
ca
Ta c a3 + b3 ab ( a + b ) .
ab
a +b +a c+b c
3
ab
ab ( a + b ) + c a 2 + b 2
1
1
ab
+
4 ab ( a + b ) c a 2 + b 2
ab 1 1 1 1 1
1 1
1
= .
+ . 2
. + + c
4 a + b 4 a + b 2 c 16 a b 8
Tng t ta c
bc
b +c +b a+c a
ca
3
1 1 1 1
.
+ +
16 b c 8a
1 1 1 1
+ +
16 c a 8b
c +a +c b+a b
Cng theo v ba bt ng thc trn ta c pcm. ng thc xy ra khi v ch khi
a= b= c .
Bi 5. Cho a,b,c l cc s thc dng c tch bng 1. Chng minh
1
1
1
3
+
+
.
ab + a + 2 bc + b + 2 ca + c + 2 4
3
213
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
1
1
1 1
1 1 c
1
=
+
+
Ta c
=
ab + a + 2 (ab + 1) + (a + 1) 4 ab + 1 a + 1 4 c + 1 a + 1
1
1
1 1
1 1 a
1
=
+
+
=
bc + b + 2 (bc + 1) + (b + 1) 4 bc + 1 b + 1 4 a + 1 b + 1
1
1
1 1
1 1 b
1
=
+
+
=
ca + c + 2 (ca + 1) + (c + 1) 4 ca + 1 c + 1 4 b + 1 c + 1
Cng theo v ba bt ng thc trn ta c cpm.
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
C. BI TP RN LUYN
Bi 1. Chng minh rng vi mi x,y,z dng ta c
1
1
1
xy + yz + xz
.
+
+
2x + y + z 2 y + z + x 2z + x + y
4 xyz
Bi 2. Cho x,y,z l cc s thc dng tho mn iu kin xy + yz + zx + xyz =
4.
Chng minh rng
1
1
1
1
+
+
2x + y + 6 2 y + z + 6 2z + x + 6 3
a +1 b + 2 c + 3 a + b + c + 6
Bi 4. Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh
1
1
1
4
4
4
.
+
+
+
+
a + 2b b + 2c c + 2a 3a + 4b + 5c 3b + 4c + 5a 3c + 4a + 5b
Bi 5. Cho x,y,z l cc s thc dng tha mn iu kin x + y 2 + z 3 =
13 .
Tm gi tr nh nht ca biu thc P=
1
4 12
+ + .
1+ x y z
214
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1 1 1
+ + =
1.
a b c
1
8
1
Chng minh rng
+
.
( a 1)( b 1)( c 1) ( a + 1)( b + 1)( c + 1) 4
HNG DN GII P S
1
1
1
1
16
Bi 1. S dng bt ng thc
ta c:
+
+ +
a1 a2 a3 a4 a1 + a2 + a3 + a4
1
1 2 1 1
+ +
2 x + y + z 16 x y z
1
1 2 1 1
+ +
2 y + z + x 16 y z x
1
1 2 1 1
+ +
2 z + x + y 16 z x y
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c iu phi chng minh. ng thc xy ra
khi v ch khi x= y= z .
a1 a2 an a1 + a2 + a3
1
=
2x + y + 6
1
1 2
1
.
+
( x + 2 ) + ( x + 2 ) + ( y + 2 ) 9 x + 2 y + 2
Tng t ta c
1
1 2
1
+
2y + z + 6 9 y + 2 z + 2
1
1 2
1
+
2z + x + 6 9 z + 2 x + 2
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c
1 1
1
1
P
+
+
.
3 x + 2 y + 2 z + 2
Ch iu kin bi ton c vit li di dng:
1
1
1
+
+
=
1.
x+2 y+2 z+2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
6(a + b + c)
2b
3c
a
1+
2+
3
6
a +1
b+2
c+3
a+b+c+6
1
4
9
36
+
+
a +1 b + 2 c + 3 a + b + c + 6
Bt ng thc cui lun ng. ng thc xy ra khi v ch khi
b+2 c+3
.
a+
=
1
=
2
3
Bi 4.
Ta c
16
3a + 4b + 5c
(1 + 1 + 1 + 1)2
1
2
1
.
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
a
2
b
b
2
c
b
2
c
c
2
a
a
2
b
b
2
c
c
2a
(
) (
) (
) (
)
=
=
1+ x
y
z 1 + x + 4 y + 12.z x + 4 y + 12 z + 1 34
34
2
2
P=
Vy gi tr nh nht ca P bng
1
1
1
1
(c + d )
+
+
+ ( a + b)
4.
b+c a+d
b+d c+a
1
1
4
Ch
+
;
b+c a+d a+b+c+d
1
1
4
+
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
1
1
1
1
1
+
+
+
P= 2.
+ 4.
+ 3.
b+ca a +cb
a +cb a +bc
a+bc b+ca
.
4
4
4
4 3 2
P 2. + 4. + 3. P 2 + + =
18
2c
2a
2b
a b c
x2
y
y2
z
z2
x
2x
2y
2z
.
+
+
y+z z+x x+ y
Ch s dng bt ng thc AM GM ta c
x2
y
x2
y
+
+
y2
z
y2
z
+
+
z2
x
z2
x
x y z
+ +
y z x
x y z
+ +
z x y
+
+
y+z z+x x+ y
9
=
9;
1 1 1
+ +
a b c
217
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
CH 4:
( a1b1 + a2b2 + ... + anbn )2 ( a12 + a22 + ... + an2 )( b12 + b22 + ... + bn2 ) .
ng thc xy ra khi v ch khi=
ai kb
=
i , i 1, n, k .
Chng minh.
Xt tam thc bc hai
f ( x)=
=
(a
2
1
+ a22 + ... + an2 x 2 2 ( a1b1 + a2b2 + ... + an bn ) x + b12 + b22 + ... + bn2
( a1 x b1 )2 + ( a2 x b2 )2 + ... + ( an x bn )2 0
)(
).
' 0 ( a1b1 + a2b2 + ... + an bn ) a12 + a22 + ... + an2 b12 + b22 + ... + bn2 .
2
( a1 + a2 + ... + an )2 + ( b1 + b2 + ... + bn )2
( 3x
)(
) (
+ 4 y 2 + 5 z 2 a 2 + b 2 + c 2 a 3 x + 2by + c 5 z .
218
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
2 47
1 1 1
3x 2 + 4 y 2 + 5 z 2 + + ( x + y + z ) =
3 4 5
12 .
235
3x 2 + 4 y 2 + 5 z 2
12
5 5
ng thc xy ra khi v ch khi ( x; y; z ) = ; ;1 .
3 4
Bi 2. Cho x,y,a,b,c l cc s thc tho mn iu kin
c2 .
( x + a )2 + ( y + b )2 + ( x + y )2 =
Li gii
Phn tch tm li gii:
Ta cn chng minh ( a + b ) 3 ( x + a ) + ( y + b ) + ( x + y )
2
Ch a + b =
).
( x + a) + ( y + b) + (x y ) .
(1;1;1) ; ( x + a; y + b; x y ) .
( a + b )2 =
( x + a ) + ( y + b ) + ( x y )
2
2
2
3 ( x + a ) + ( y + b ) + ( x + y ) =
3c 2 .
x + y + z 2 + 2 yz + 2 zx + 2 xy
2
125 + 2 xy + 2( x + y ) z
.
125 + 2 xy + 2( x + y ) 125 x y
2
125 + 60 + 22 64 =
19
219
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x2 + y 2 =
9
)( z
+ t 2 = 144 .
Do =
x kt=
, y kz .
2
2
V vy x 2 + y =
k 2 t2 + z2 k=
9
16
)(
2
k 2 + 1 x2 + y 2
kx + y )
(
y kx + y
2
S = x+z= x+ =
S =
= 25 .
k
k
k2
k2
Bt ng thc c chng minh.
Bi tp tng t
a 2 + b2 + c 2 =
9
2
2
2
16 .
Cho a,b,c,x,y,z l cc s thc tho mn iu kin x + y + z =
ax + by + cz =
12
( x + y + 2 z )2
.
2
Li gii
S dng bt ng thc C S ta c:
x3 y + y 3 z + z 3 x + x3 z + y 3 x + z 3 y 2 x3 y + y 3 z + z 3 x + x3 z + y 3 x + z 3 y
=
2 xy ( x 2 + y 2 )
2( xy + yz + zx)( x 2 + y 2 + z 2 )
x 2 + y 2 + z 2 + 2( xy + yz + zx)
2
( x + y + z )2 ( x + y + 2 z )2
2
2
ng thc xy ra khi v ch khi=
x y=
,z 0.
=
220
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x1 y1
z12
1
x2 y2
z22
( x1 + x2 )( y1 + y2 ) ( z1 + z2 )2
Li gii
Bt ng thc tng ng vi:
1
1
( x + x )( y + y ) ( z + z )2 8 .
+
2
1
2
2
2
1 2 1
x1 y1 z1 x2 y2 z2
S dng bt ng thc C S ta c
2
z2 z2
z
z
z2 ) x1 . 1 + x2 . 2 ( x1 + x2 ) 1 + 2 .
( z1 +=
x
x1
x2
1 x2
Kt hp s dng bt ng thc AM GM ta c:
2
z12
( x1 + x2 )( y1 + y2 ) ( z1 + z2 )2 ( x1 + x2 )( y1 + y2 ) ( x1 + x2 )
x1
z22
x2
z2
z2
= ( x1 + x2 ) y1 1 + y2 2
x1
x2
x y z2 x y z2
=
( x1 + x2 ) 1 1 1 + 2 2 2
x1
x2
x1 y1 z12 x2 y2 z22
.
x1
x2
2 x1 x2 .2
=4
Mt khc
1
x1 y1
z12
1
x2 y2
z22
( x y z )( x y
2
1
1 1
2 2
z22
( x y )( x y
1 1
z12
2 2
z22
)
.
k =1 k yk
zk2
n3
n
n
n
x
y
z
k
k
k
=
k 1=
k 1 =
k 1
221
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a
b
c
+ +
=
1.
yz zx xy
( x + y + z )( my + mz + nx + nz + px + py )
<
( x + y + z )( m + n + p )( x + y + z ) = x + y + z
(x
) (x
2
+=
y3
x .x x + y 2 . y
x +y
Suy ra x3 + y 3
)( x
+y
+ y4
)( x
+ y2
x 2 + y 3 + x3 + y 2
x 2 + y 3 + x3 + y 2
x3 + y 3 x 2 + y 2 .
2
Vy ta ch cn chng minh x 2 + y 2 2 .
222
) (x
2.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
(x
) (x
2
+=
y2
x. x + y y. y
) ( x3 + y 3 ) ( x + y ) ( x 2 + y 2 ) ( x + y )
2
x2 + y 2 x + y 2 x2 + y 2 x2 + y 2 2
x2 + 4 y 2
z + 4 xy
2
2 2
z + 4 xy .
5
Li gii
p dng bt ng thc C S ta c
=
25
4 xy . 4 xy + z (2 y x)
(4 xy + z 2 )[4 xy + (2 y x)2 ]
=( z 2 + 4 xy )( x 2 + 4 y 2 )
x2 + 4 y 2
V vy P
25
z + 4 xy
2
25
z 2 + 4 xy
2 2
z + 4 xy .
5
p dng BT AM-GM ta c:
25
z + 4 xy
2
2 2
25
1 2
1 2
+
z + 4 xy= 2
z + 4 xy +
z + 4 xy
5
5
z + 4 xy 5
33
25
1 2
1 2
z + 4 xy .
z + 4 xy =
3
5
z + 4 xy 5
2
Vi=
x 3,=
y 2,=
z 1 th P bng 3.
Vy gi tr nh nht ca P bng 3.
2
Bi 4. Cho x,y,z l cc s thc tho mn iu kin x + y + =
z 0; x 2 + y 2 + z=
6.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x z 2 x2 + z 2 2 x2 + y 2 + z 2 =
2 3.
S dng bt ng thc AM GM ta c
x y+ yz
P
( x z )=
1
( x z )3 6 3 .
4
3, y = 0, z = 3 hoc cc hon v.
( x; y; z ) v (1 yz;1;1)
hoc ( x; y + z ) ; (1 yz;1) .
(x
+ ( y + z)
) ((1 yz )
= ( 2 + 2 yz ) 2 + y 2 z 2 2 yz
( 2 + 2 yz ) ( 2 + y 2 z 2 2 yz ) 2
Vy ta ch cn chng minh
+ 12
(1 + yz ) 2 + y 2 z 2 2 yz 2 y 3 z 3 y 2 z 2 .
224
9
xyz .
4
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3 +1
.
2
Li gii
Ch vai tr i xng ca x v z v vy s dng bt ng thc C S ta c
y ( x + z ) 2 y 2 x2 + y 2=
z2
2 y2 1 y2
).
2 zx x 2 + z 2 =
1 y2
3 +1
.
2
n y c th a v kho st hm s hoc s dng trc tip C S nh sau
1
1
1
2 y 2 1 y 2 +=
1 y2
4 y2 4 y4 + 1 2 y2 +
2
2
2
.
1 1 2
4
2 2 1 1+ 3
+ 4y 4y + 1 2y
+ =
2
2
2 4
2 y2 1 y2 + 1 y2
1
1
1
1
ng thc xy ra khi v ch khi x =
.
z=
1
,y=
+
2
2
3
2 3
Li gii
Nu x0 l nghim ca phng trnh r rng x0 0 vit li phng trnh di dng
x02
1
1
1
+ 2 + b x0 + + c =
0 x0 + + b x0 + + c 2 =
0.
x0
x0
x0
x0
t X =
x0 +
1
, X 2 phng trnh tr thnh
x0
X 2 + bX + c 2 = 0 ( bX + c 2 ) = X 4 .
2
S dng bt ng thc C S ta c
( bX + c 2 )2 b2 + ( c 2 )2 ( X 2 + 1) .
X4
1
= X 2 1+ 2
> X 2 1 3 .
X +1
X +1
Bt ng thc c chng minh.
Suy ra b 2 + ( c 2 )
2
225
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bi tp tng t
Ch phng trnh x 4 + ax3 + bx 2 + 2ax + 4 =
0.
16
Tm nghim ca phng trnh bit a 2 + b 2 = .
9
Bi 3. Cho x,y,z l cc s thc tho mn iu kin x, y, z 1 v
Chng minh rng
1 1 1
+ + =
2.
x y z
x + y + z x 1 + y 1 + z 1 .
Li gii
Vit li iu kin gi thit di dng
1
1
1
1 = 1 +1 +1
x
y
z
x 1 y 1 z 1
1
+
+
=
x
y
x
S dng bt ng thc C S ta c
x 1 y 1 z 1
x + y + z = ( x + y + z)
+
+
y
z
x
2
x 1
y 1
z 1
x .
+ y.
+ z.
x
y
z .
x 1 + y 1 + z 1
x + y + z x 1 + y 1 + z 1
3
.
2
x +1 + y +1 + z +1 3 .
Li gii
+ Nu x + y + z 0 ta c ngay iu phi chng minh v
x +1 + y +1 + z +1
=
(1 + 1 + 1)( x + 1 + y + 1 + z + 1)
3( x + y + z ) + 9 3
+ Ta xt vi x + y + z > 0 xyz =
( x + y + z ) < 0 do phi tn ti t nht 1 s
m v 1 s dng.
226
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
xy > 0
Khng mt tnh tng qut gi s z < 0
x, y > 0 .
x + y > z > 0
Khi vai tr ca x v y nh nhau nn ta p dng C S cho 2 cn thc u tin
ta c
x + 1 + y + 1 + z + 1 2 ( x + 1 + y + 1) + z + 1
2( x + y) + 4 + z +1
2( x + y) + 4 + 2
Ch x + y = z ( xy + 1) ;1 + z =
Vy ta i chng minh
z
1+ z +1
(1 x )(1 y ) .
x+ y
+1 =
xy + 1
1 + xy
2 z ( xy + 1)
2( x + y) + 4 + 2
xy +
1+
(1 x )(1 y )
1 + xy
(1 x )(1 y )(1 + xy ) 1 +
1+
x+ y
2
Bt ng thc lun ng v
xy +
xy )
(1 x )(1 y )(1 + =
x . xy 2 +
(1 x ). (1 y )(1 + xy )
( x + 1 x ) ( xy 2 + (1 y )(1 + xy ) )
1 + xy y =
1 + y ( x 1) 1 1 + 1 +
x+ y
2
)(
)(
1
.
2
S dng bt ng thc C S ta c
227
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
5
5
5 2
b + c +1
2
2
1)
a + 1 1 + ( b + c + 1) .
( a + b + c +=
a.1 + 1.
16
16
1
16
)(
Vy ta ch cn chng minh b 2 + 1 c 2 + 1
5
2
1 + ( b + c + 1)
16
10 b 2 + 10b
4
10 c 2 + 10c
4
1
.
2
( a + 1)(b + 1)=
2
2 1 5 2 1 5
a 4 + 4 . b 4 + 4
25 4
1 4
1
= 1 + a 2 . 1 + b 2
16 5
4 5
4
25 4 2 1 2 4 2 1
1 + a a + b
16 5
4
5
4
25 4 2 1 4 2 1 2
5
2
1 + a + b c + 1 ( a + b + c + 1) .
16 5
4 5
4
16
4
1 4
1
2
5 1 + a 2 + b 2 c 2 + 1 ( a + b + c + 1) .
4 5
4
5
)(
4a 2 + 4b 2 + 3 c 2 + 1 ( a + b + c + 1) .
228
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Theo C-S ta c
( 4a
)(
) ( 4a
+ 4b 2 + 3 c 2 +=
1
1 1
1 1
+ 4b 2 + 1 + 1 + 1 + + c 2 + +
4 4
4 4
2
1
1
1
1
( a + b + c + 1)2
1
.
2
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng chng minh
(a
)(
)(
+ 3 b 2 + 3 c 2 + 3 4 ( a + b + c + 1) .
2
(a
Tng t ta c
)(
) (
+ b + c 1 + b3 + c 3 a 2 + b 2 + c 2
1
a4 + b + c
1
b4 + c + a
1 + b3 + c 3
(a
+ b2 + c2
1 + c3 + a 3
a 2 + b2 + c2
;
2
1
c4 + a + b
3 + 2 a 3 + b3 + c 3
(a
+ b2 + c
2 2
1 + a 4 + b4
a 2 + b2 + c2
).
Ta ch cn chng minh
3 + 2 a 3 + b3 + c 3
(a
+ b2 + c
2 2
3
a+b+c
) (
) (
a 2 + b 2 + c 2 ab bc ca + 3 a 2b 2 + b 2 c 2 + c 2 a 2 a b c 0
.
229
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Ch
a 2b 2 + b 2 c 2 + c 2 a 2 3a 2b 2 c 2 a 2 + b 2 + c 2 abc ( a + b + c ) a + b + c
( a + b + c )
1 1 1
+ + 1+ 3 5 +
a b c
(a
1
1
1
+ b3 + c 3 3 + 3 + 3 .
b
c
a
Li gii
Ta c
31
1 1
( a + b + c ) + +
a b c
3 a + b )( b + c )( c + a )
a3 + b3 + c3 + 3 ( a + b )( b + c )( c + a ) 1 + 1 + 1 + (
a 3 b3 c 3
a 2b 2 c 2
(a
1
1 3 ( a + b )( b + c )( c + a )
1
+ b3 + c 3 3 + 3 + 3 +
abc
b
c
a
Ch
( a + b )( b + c )( c + a ) = ( a + b + c )( ab + bc + ca ) 1 =
abc
abc
( a + b + c )
1 1 1
+ + 1
a b c
Do
1 1 1
1 1 1
3( a + b + c ) + + 3 3( a + b + c ) + + 3
a b c
a b c
1 1 1
V ( a + b + c ) + + 9 .
a b c
230
( a + b + c )
1 1 1
+ + +6
a b c
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
T suy ra
1 1 1
( a + b + c ) + + 1 5 +
a b c
(a
( a + b + c )
1 1 1
+ + 1+ 3 5 +
a b c
(a
1
1
1
+ b3 + c 3 3 + 3 + 3
b
c
a
3
1
1
1
+ b3 + c 3 3 + 3 + 3
b
c
a
(a
1
1
1
+ b2 + c2 2 + 2 + 2 .
b
c
a
C. BI TP RN LUYN
(1 + a )(1 + b )
1
( a + b + ab 1) .
2
Bi 2. Cho x,y,z l cc s thc tho mn iu kin 1 x y z 4 .
4
2 y
z
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =( x 1) + 1 + 1 + 1 .
x y z
Bi 2. S dng bt ng thc C S ta c
2
1
y
z
4
P x 1 + 1 + 1 + 1 .
4
x
y
z
Ch s dng bt ng thc AM GM ta c
x+
2
y z 4
y z 4
1
+ + 4 4 x. . . = 4 2 P 4 2 4 = 4
x y z
x y z
4
y z 4
= = x=
x y z
2 1 .
2, y = 2, z = 2 2 .
2
2
2
( y + z ) ( z + x) ( x + y) 4( x + y + z )
Bi 3. Cho x,y,z l cc s thc khng m.
Chng minh rng
x2 + 1 + y 2 + 1 + z 2 + 1 6 ( x + y + z ) .
y3
z2
z3
x2
x2 y 2 z 2
.
+
+
y
z
x
231
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
4(a + b + c)
b+c
c+a
a+b
+
+
a
b
c
( a + b )( b + c )( c + a )
a 2 + b2
2 a 2 + b2 + c ( a + b )
b2 + c2
2 b2 + c2 + a ( b + c )
c2 + a2
2 c2 + a2 + b ( c + a )
2a
2b
2c
+
+
3
a+b
b+c
c+a
b2
c + (a + b)
2
c2
a + (b + c )
2
3
.
5
(a
)(
)(
+ 3 b 2 + 3 c 2 + 3 4 ( a + b + c + 1) .
2
232
1.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a5 a 2
b5 b 2
c5 c 2
a 5 + b 2 + c 2 b5 + c 2 + a 2 c 5 + a 2 + b 2
Bi 17. Chng minh rng vi mi s thc a,b,c ta c
0.
5b 2
5c 2
5a 2 + 4bc + 2 bc
5b 2 + 4ca + 2 ca
5c 2 + 4ab + 2 ab
Bi 20. Cho a, b, c khng m tho mn iu kin a + b + c =
1.
3.
1
1
1
Chng minh rng a 4 + b 4 + c 4 4 + 4 + 4 2304 .
b
c
a
Bi 27. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin
233
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
( a + b c )
1 1 1
+ =
4.
a b c
(a
1
1
1
+ b3 + c 3 3 + 3 + 3 .
b
c
a
D. HNG DN GII P S
Bi 1. Ta c
(1 + a )(1 + b ) =( a + b ) + ( ab 1) 12 ( a + b + ab 1)
1
(1 + a )(1 + b )
( a + b + ab 1)
2
2
( x + y + z)
( y + z )2
Mt khc
( z + x )2
2
x
y
z
+
+
.
( x + y )2 y + z z + x x + y
1
x
y
z
1
1
+
+
=
+
+
( x + y + z )
3
y+z z+x x+ y
y+z z+x x+ y
1
1
1
1
= ( x + y ) + ( y + z ) + ( z + x )
+
+
3
2
y+z z+x x+ y
1
3
(1 + 1 + 1)2 3 =
2
2
Ta c iu phi chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z .
( x + y + z )2 + (1 + 1 + 1)2 .
Vy ta cn chng minh ( x + y + z ) + 9 6 ( x + y + z ) ( x + y + z 3) 0
2
x3 y 3 z 3
x2 y 2 z 2
+
2 + 2 + 2 ( x + y + z ) +
z
x
z
x
y
y
x2 y 2 z 2
2
+ ( y + z + x) ( x + y + z )
+
y
z
x
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x k +1
Tng qut ta c
yk
y k +1
zk
z k +1
xk
xk
y k 1
yk
z k 1
zk
x k 1
,k 1.
P 2 = a3 + b3 + c c 2 ab = a.a 2 + b.b 2 + c c 2 ab
a 2 + b 2 + c 2 a 4 + b 4 + c 2 ab
= a 4 + b 4 + c 4 2abc 2 + a 2b 2
a 4 + b 4 + c 4 + a 2b 2 + c 2 a 2 + b 2
) (a
a 4 + b 4 + c 4 + 2 a 2b 2 + b 2 c 2 + c 2 a 2 =
+ b2 + c2
= 1
Vi a= 1, b= c= 0 th P bng 1; vi a =
1, b =
c=
0 th P bng -1.
Vy gi tr ln nht ca P bng 1 t ti a= 1, b= c= 0 hoc cc hon v.
Gi tr nh nht ca P bng 1 t ti a =
1, b =
c=
0 hoc cc hon v.
Bi 6. Gi P l biu thc v tri.
S dng bt ng thc C-S ta c
P 2 = a3 + b3 + c c 2 ab = a.a 2 + b.b 2 + c c 2 ab
a 2 + b 2 + c 2 a 4 + b 4 + c 2 ab
= 2 a 4 + b 4 + c 4 2abc 2 + a 2b 2
2 a 4 + b 4 + c 4 + a 2b 2 + c 2 a 2 + b 2
4
4
4
2
2
2
2
2
2 a + b + c + 2 a b + b c + c a2
=2 a 2 + b 2 + c 2
=8 P 2 2
235
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
2
a ( 2 bc ) + 2 ( b + c ) a 2 + ( b + c ) ( 2 bc ) + 22
Vy ta cn chng minh
1
.
3
S dng bt ng thc C S ta c
9
x 1 yz + y + z
4
=
(x
+ ( y + z)
9 2
1 yz + 1
4
( 2 yz + 1)
81 2 2 9
y z yz + 2
2
16
9
81
Ta cn chng minh ( 2 yz + 1) y 2 z 2 yz + 2 2
2
16
yz 162 y 2 z 2 63 yz 8 0
y 2 + z 2 1 x2 1
=
.
2
2
3
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi
1
x= y=
, z= 0 hoc cc hon v.
2
Bi 10. Bt ng thc cn chng minh tng ng vi
b+c
a ( a + b )( a + c ) 4 ( a + b + c ) .
cyc
Bt ng thc lun ng v yz
S dng bt ng thc C S ta c
236
( a + b )( a + c ) a +
bc
( b + c )( b + a ) b +
ca
( c + a )( c + b ) c +
ab
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a
b
c
S dng bt ng thc Chebyshev ta c
a b c b + c c + a a + b;
bc
b+c
c+a
a+b
1
ca
ab
+
+
bc +
ca +
ab ( b + c + c + a + a + b )
a
b
c
3
b
c
a
bc ca ab
.
.
= 2(a + b + c)
a
b
c
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
Bi 11. S dng bt ng thc C S ta c
2 ( a + b + c ) .3
a 2 + b2
2 a +b
2
Tng t ta c
1
1
a+b
.
=
=
+
+
c
a
b
c
a
b
) 2+ (
) 2(a + b + c)
+ c (a + b) 2 + (
1
a 2 + b2
( a + b )2
2
b2 + c2
2 b2 + c2 + a ( b + c )
c2 + a2
2 c2 + a2 + b ( c + a )
b+c
.
2(a + b + c)
c+a
2(a + b + c)
2a ( a + c )
( a + b )( a + c )
2b ( b + a )
( b + c )( b + a )
2c ( c + b )
( c + a )( c + b )
2a
( a + c )
( a + b )( a + c )
Ta ch cn chng minh
8 ( a + b + c )( ab + bc + ca )
( a + b )( b + c )( c + a )
8 ( a + b + c )( ab + bc + ca )
( a + b )( b + c )( c + a )
237
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
8
( a + b + c )( ab + bc + ca ) ( a + b )( b + c )( c + a ) 8abc
9
Bt ng thc cui lun ng theo AM GM.
Bi 13. S dng bt ng thc C S ta c
( a + b )( b + c )( c + a )
(1 + 4 ) b2 + ( c + a )2 b + 2 ( c + a )
a2
b + (c + a)
2
a
.
5 ( b + 2 a + 2c )
b + 2a + 2c c + 2b + 2a a + 2b + 2c 5
.
9
b + 2c
c + 2a
a + 2b
+
+
b + 2a + 2c c + 2b + 2a a + 2b + 2c 5
S dng bt ng thc C S ta c
b + 2c
c + 2a
a + 2b
+
+
b + 2a + 2c c + 2b + 2a a + 2b + 2c
2
.
2
( b + 2c ) )
9(a + b + c)
(
9
= =
( b + 2c )( b + 2a + 2c ) 5 ( a + b + c )2 5
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
Bi 14. D on ng thc t ti khi 3 s bng nhau thay vo bt ng thc ta c
a= b= c= 1 .
Ta s dng dng bt ng thc C S
2
b + c +1
2
4 ( a + b + c + 1=
)2 4 a.1 + 3.
4 a +3
3
( b + c + 1)2
1 +
.
( b + c + 1)2
b2 + 3 c2 + 3
4 1 +
Vy ta chng minh
)(
3b 2 c 2 + 5b 2 + 5c 2 + 11 8bc + 8b + 8c
Bt ng thc cui l tng ca 3 bt ng thc sau
3 b 2 c 2 + 1 6bc
b 2 + c 2 2bc
4 b 2 + c 2 + 2 4 ( 2b + 2c ) = 8b + 8c
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( a + b + 1) ( a + b + c 2 ) ( a + b + c )2
Tng t ta c
1
a + b + c2
.
a + b + 1 ( a + b + c )2
1
b + c + a2
1
c + a + b2
.
b + c + 1 ( a + b + c )2 c + a + 1 ( a + b + c )2
( a + b + c )2
1 a + b + c ab + bc + ca .
a5 + b2 + c 2 + b2 + c 2 a 2 + b2 + c 2
a
1
a5 + b2 + c 2
1
+ b2 + c2
a
a 2 + b2 + c2
Tng t ta c
1
b5 + c 2 + a 2
1 2
+ c + a2
b
a 2 + b2 + c2
1
c5 + a 2 + b 2
1
+ a 2 + b2
c
a 2 + b2 + c2
) (
1 1 1
+ + + 2 a 2 + b2 + c2 3 a 2 + b2 + c2
.
a b c
a 2 + b 2 + c 2 ab + bc + ca
Bt ng thc cui ng vy ta c pcm. ng thc xy ra khi v ch khi
a= b= c= 1 .
Bi 17. Bt ng thc tng ng vi:
)(
239
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
( a + b )(1 + c ) + ( c 1)(1 ab )
= a + b + c + ab + bc + ca abc 1
Bt ng thc c chng minh.
Bi 18. S dng bt ng thc C S ta c
x2 + y 2 + z 2 =
+ t2
x2 + y 2 y 2 + z 2 z 2 + t 2 t 2 + x2
+
+
+
2
2
2
2
( x y ) 2 ( y z ) 2 ( z t ) 2 (t x) 2
+
+
+
2
2
2
2
(| x y | + | y z | + | z t | + | t x |)2
8
2
=
3.
5a 2 + 4bc
+ 2. 2bc
3
5a 2 + 4bc
( 3 + 2 )
5
5a 2 + 5 b 2 + c 2
3
5a 2
+ 2bc=
5
5a 2 + 10bc
3
a +b +c
5
)) =
3
2
a2
a + b2 + c2
5a 2 + 4bc + 2 bc
Tng t ri cng li theo v ta c pcm.
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
Bi 20. Ta c P 2= 2 ( a + b + c ) + 2
( a + b )( a + c ) .
Ch s dng bt ng thc C S ta c
( a + b )( a + c ) ( a +
Do P 2 4 ( a + b + c ) + 2
bc = a + b + c + ab + bc + ca .
ab + bc + ca 4 P 2 .
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
8
.
3
S dng bt ng thc C S ta c
a ( 4 bc ) + 4 ( b + c )
=
(a
+ (b + c )
) (( 4 bc )
+ 42
8
8
3=
< 4.
2
3
Khi P = ( x + y + z ) x 2 + y 2 + z 2 xy yz zx
= ( x + y + z )(1 xy yz zx )
P 2 =(1 + 2 ( xy + yz + zx ) ) (1 xy yz zx )
= 2 ( xy + yz + zx ) 3 ( xy + yz + zx ) + 1
3
( xy + yz + zx )2 ( 2 ( xy + yz + zx ) 3) + 1 1
241
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x3 z + y 3 x + z 3 y xyz ( x + y + z )
x2 y 2 z 2
+
+
x+ y+z
y
z
x
x2 y 2 z 2
2
+
+ ( y + z + x) ( x + y + z ) .
y
z
x
Lun ng theo C S.
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
Bi 25. S dng bt ng thc C S ta c
x+ y
2
1 + z ( x + y ) 1 +
(1 + x + y )
z
z
1 + yz + zx
1
=
2
x
y
+
x+ y+z
(1 + x + y ) 1 +
z
Tng t cho hai biu thc cn li ri cng li theo v ta c pcm. ng thc
xy ra khi v ch khi x= y= z= 1 .
( a + b c )
1 1
+ c=
a b
1 1
1 1
+ + 1 c ( a + b ) + c +
a b
a b
( a + b )
1 1
(a + b) + + 1 2
a b
( a + b )
1 1
+
a b
1 1
( a + b ) + 1
a b
( a + b )
1 1
a b
a b
+ 1 2
+ +2 3 + 7.
b a
b a
a b
Suy ra
1
1
1
a +b +c 4 + 4 + 4
b
c
a
4
1
1
a + b 4 + 4 + 1
b
a
4
a b 2
a 2 b2
= 2 + 2 + 1 = + 1 7 2 1
b
a
b a
= 2304
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
CH 5:
+
+ =
+ 1 +
+ 1 +
+ 1 3
b+c c+a a+b b+c c+a a+b
1
1
1
= (a + b + c)
+
+
3
b+c c+a c+a
1
1
1
1
= ( a + b ) + ( b + c ) + ( c + a )
+
+
3
2
a+b b+c c+a
2
1
1
1
1
3
+ b + c.
+ c + a.
a + b.
3=
2
2
a+b
b+c
c+a
( a + b + c )2
( a + b + c )2 .
=
a ( b + c ) + b ( c + a ) + c ( c + a ) 2 ( ab + bc + ca )
3 ( ab + bc + ca ) 3
=
2 ( ab + bc + ca ) 2
a
b
c
=
=
a =b =c .
a (b + c ) b (c + a ) c (c + a )
243
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
(b + c )
(b + c )
b
c
+
=
c + a a + b b ( c + a ) + c ( a + b ) a ( b + c ) + 2bc
2
( b + c )2
1
( b + c )2
2
Gi P l biu thc v tri ta c
a (b + c ) +
1
=
1
a
+
b+c 2
x ( 2 x 3)
a
1
=
+ 2=
2, x
.
a
1
+
+
x
b
c
2
1
+
b+c 2
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi =
a 3=
b 3c .
Bi 3. Cho x,y,z l cc s thc tho mn iu kin x + y + z =
0.
P
a
+
b+c
x ( x + 2)
2x + 1
2
y ( y + 2)
2y +1
2
z ( z + 2)
2z2 + 1
0.
Li gii
1 y ( y + 2) 1 z ( z + 2)
+
+ +
1 0
2 2 y2 + 1 2 2z2 + 1
2
2
2
2 x + 1)
2 y + 1)
2 ( z 1)
(
(
2 x2 + 1
2 y2 + 1
2z2 + 1
S dng bt ng thc C S cho v tri ta c
( 2 x + 1)2 + ( 2 y + 1)2 ( 2 x + 2 y + 2 )2
2 x2 + 1
244
2 y2 + 1
2 ( z 1)
.
=
2 x2 + 2 y 2 + 2 x2 + y 2 + 1
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Vy ta ch cn chng minh
Bt ng thc cui ng ta c pcm.
1
ng thc xy ra khi v ch khi x =
y=
,z =
1 hoc cc hon v.
2
x2
x
.
+ 2
2
( x + y) + x z + x
Li gii
Ta c x 2 x suy ra: P x
( x + y )2 + x
1
4x
.
2
2
z + x ( x + y ) + z 2 + 2 x
Theo gi thit ta c:
( x + y)
2
2
+ z 2 = 3 ( x + y ) + z 3 2 ( x + y ) + z 2 ( x + y ) + z 2 18 .
2 ( 2 x + 18 ) 36
4x
18
18
1
=
= 2
2
= .
18 + 2 x
2 x + 18
1+ 9 5
x+9
1
Vy gi tr nh nht ca P bng t ti=
x 1,=
y 2,=
z 3.
5
Suy ra P
a2
b2
c2
.
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
+
+
b + 2c c + 2a a + 2b
Li gii
Phn tch tm li gii:
Mi phn thc c dng bnh phng trn t thc tuy nhin ta cn s dng trit
.
iu kin gi thit
Ta x l nh sau:
245
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Theo gi thit ta c:
.
.
Suy ra
Mt khc
Suy ra
.
.
.
Li gii
Vit li bt ng thc di dng
.
Gi P l biu thc v tri ta c
246
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
.
Li gii
Theo gi thit ta c
Tng t ta c
a v bt ng thc
.
Bt ng thc ny c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi
.
Cch 2: S dng bt ng thc C-S ta c
Tng t ta c
247
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
Bt ng thc c dng mnh hn ti cp trong chng 1 bt ng thc
AM GM
.
Di y ta chng minh bng C S cho bi ton trn.
Ta c
Ch
.
Li gii
S dng bt ng thc C S ta c
.
Vy ta chng minh
t
248
.
.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
(lun ng).
Bt ng thc tr thnh
.
.
Li gii
Theo gi thit ta c
Suy ra
Tng t ta c
.
Gi P l biu thc v tri vit li P v s dng bt ng thc C S dng phn
thc ta c
.
Li gii
Theo gi thit tn ti cc s dng x, y, z tho mn
.
249
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bt ng thc tr thnh
.
S dng bt ng thc C S ta c
Vy ta ch cn chng minh
.
Li gii
S dng bt ng thc AM GM ta c
.
Tng t ta c
.
Ta ch cn chng minh
.
S dng bt ng thc C S cho v tri ta c
Vy ta chng minh
250
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
.
.
Li gii
nn tn ti cc s dng tho mn
Do a,b,c dng v
.
.
Gi P l biu thc v tri ca bt ng thc trn vit li P v s dng bt ng
thc C S ta c
S dng bt ng thc C S ta c
.
251
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
.
.
Li gii
Gi P l biu thc v tri vit li P v s dng bt ng thc C S ta c
Vy ta cn chng minh
Tht vy gi s ngc li
S dng bt ng thc Schur bc 3
.
.
Ta c
V l. Vy
.
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi
Bi 15. Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn iu kin
Chng minh rng
Li gii
Gi P l biu thc v tri s dng bt ng thc C- S ta c
252
.
.
.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
P=
a3
b3
c3
+
+
a 2 ( b2 + c2 ) b2 ( c2 + a 2 ) c2 ( a 2 + b2 )
a 3 + b3 + c 3
2 ( a 2b 2 + b 2 c 2 + c 2 a 2 )
Vy ta ch cn chng minh
S dng bt ng thc C S ta c
.
Vy ta ch cn chng minh
t
Ta cn chng minh
Ch kho st hm s
.
ta c
trn on
ta c
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
.
Li gii
Gi P l biu thc v tri v s dng bt ng thc C S ta c:
Vy ta ch cn chng minh
2 1 + 3abc + 4 ( a 2b + b 2 c + c 2 a + ab 2 + bc 2 + ca 2 )
(a + b + c)3 3abc + ab ( a + b ) + bc ( c + a ) + ca ( c + a )
Bt ng thc cui chnh l bt ng thc Schur bc 3.
Bi ton c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi
hoc
v cc hon v.
C. BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho x,y l hai s thc dng tha mn iu kin x + y =
1.
Tm gi tr nh nht ca biu =
thc P
y +1
2
y
x +1
2
(1 + x )(1 + y ) 1
2
=
P
Bi 3. Cho
2y
(1 + x )(1 + y ) 1
3
3x 2
254
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3x + 7 ( y + z )
3y + 7 ( z + x)
3z + 7 ( x + y )
3
.
17
.
Bi 7. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin
.
.
.
Bi 10. Cho x,y,z l cc s thc dng tho mn iu kin
.
Bi 12. Cho a,b,c l cc s thc dng. Tm gi tr nh nht ca biu thc
.
255
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
.
Bi 17. Cho a,b,c l cc s thc dng. Tm gi tr nh nht ca biu thc
.
Bi 18. Cho a,b,c,x,y,z l cc s thc dng.
Chng minh rng
a
b
c
3( xy + yz + zx)
( y + z) +
( z + x) +
( x + y)
b+c
c+a
a+b
x+ y+z
ta c
.
Bi 21. Chng minh vi mi a,b,c l cc s thc dng ta c
.
Bi 22. Cho a,b,c l cc s thc dng c tng bng 3.
Chng minh rng
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
.
.
1.
Bi 27. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin ab + bc + ca =
Chng minh rng
1
a b +c
2
1
b c +a
2
1
c a +b
2
9
.
2 2 3 6abc
.
Bi 32. Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh
.
Bi 33. Cho a,b,c l 3 s thc dng.
Chng minh rng
.
257
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
32 ( x 2 + y 2 )
1
1
4
.
+ +
4
x2 y 2 x2 + y 2
( x + y)
.
Tm gi tr nh nht ca biu thc
1.
Bi 39. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn a + b + c =
Tm gi tr nh nht ca biu thc
P=
a 3 + 2b3
b 3 + 2c 3
c 3 + 2a 3
.
+
+
4ab + 3a 2 4bc + 3b 2 4ca + 3c 2
.
A. HNG DN GII P S
Bi 1. S dng bt ng thc C-S dng phn thc ta c:
P=
x
y2 +1
y
x2 + 1
x2
x y2 +1
1
x . xy 2 + x + y . yx 2 + y
1
1
=
=
1 + xy
xy ( x + y ) + x + y
258
y2
y x2 + 1
( x + y)
x y 2 + 1 + y x2 + 1
1
( x + y ) ( xy 2 + x + yx 2 + y )
1
2
=
5
x+ y
1+
2
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
.
2
1
2
t ti x= y=
.
2
5
Suy ra P
xy .
xy xy xy 1
y
+
=
3 x + 2 y
.
2
2y
3x
6
x
y
y y
3x + 2 y
3+ 2
5
5
x =
x x .
ng bc: P .
.
6 2x + 3y
6 2 + 3y
x
t t
=
y
, ( t > 0 ) khi
x
5 3 + 2t 3 5 3 + 2t 3 5 5 ( t 1) ( 2t + 1) 5 5
P .=
=
1 +
.
+ .
6 2 + 3t 2 6 2 + 3t 2 6 6
2 + 3t 2
6 6
ng thc xy ra khi v ch khi t =1 x = y x = y =1 .
2
5
t ti x= y= 1 .
6
Bnh lun. D on c im ri x= y= 1 ta c th nh gi nhanh bng bt
Vy gi tr nh nht ca P bng
1
y 1
y
y 1
y y 2x + 3y 5
P 3x + 2 y =
= .
2 x + x + y + y 2 x + 3 3 xy y =
6
x 6
x
x 6
x x
6
6
Suy ra
.
.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
.
Suy ra
.
Vy gi tr nh nht ca P bng 24 t ti
Bi tp tng t
1) Cho
. Tm gi tr nh nht ca biu thc
.
Bi 4. S dng bt ng thc C-S dng phn thc ta c
x2
y2
z2
+
+
VT = 2
3x + 7 ( y + z ) x 3 y 2 + 7 ( z + x ) y 3z 2 + 7 ( x + y ) z
( x + y + z)
( x + y + z)
=
2
2
2
2
3 ( x + y + z ) + 14 ( xy + yz + zx ) 3 ( x + y + z ) + 8 ( xy + yz + zx )
2
( x + y + z)
3
=
8
2
3 ( x + y + z ) + ( x + y + z ) 17
3
ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z .
.
Suy ra
260
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Tng t ta c
Ta c
2a
2b
2c
+
+
b + 2c c + 2a b + 2b
a2
b2
c2
= 2
+
+
a ( b + 2c ) b ( c + 2a ) c ( a + 2b )
2(a + b + c)
a ( b + 2c ) + b ( c + 2a ) + c ( a + 2b )
2
2(a + b + c)
6 ( ab + bc + ca )
=
=2
3 ( ab + bc + ca ) 3 ( ab + bc + ca )
2
.
Vy gi tr nh nht ca P bng 1 t ti
Bi 6. S dng bt ng thc AM GM cho 2 s dng ta c
Tng t ta c
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
.
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi
Bi 8. S dng bt ng thc AM GM cho 2 s dng ta c
Tng t ta c
.
ng thc xy ra khi v ch khi
. Vy gi tr nh nht ca P bng 2.
.
Ch s dng AM GM ta c
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
.
Ta cn chng minh
.
Bi ton c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi
263
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Vy ta ch cn chng minh
.
Gi Q l biu thc v tri ca bt ng thc vit li Q v s dng bt ng thc
C-S ta c
Ch
2
x 2 y 2 + z 2 + y 2 z 2 + x 2 + z=
x2 + y 2
( x + y + z ) x ( y
2 ( x + y + z )( x y
2
x2 x2 ( y 2 + z 2 )
+ z 2 ) + y 2 ( z 2 + x 2 ) + z 2 ( x 2 + y 2 )
+ y2 z 2 + z 2 x2 )
2
2 2
x + y 2 + z 2 )( x 2 + y 2 + z 2 )
(
3
Suy ra
.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Bi 13.
Phn tch tm li gii:
Tng t bi ton trn ta cn thm vo mi phn thc cc hng s thch hp
c c 3 phn thc c chung t thc.
Ta chn x,y dng sao cho:
265
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Vy ta thm vo
Vy ta c P
Bi 14. Ta c:
3(b + c )
4a + 3c 12 ( b c )
=
+ 2 +
+ 1 +
+ 8 11
P
2a + 3c
2a
3b
1
4
1
= ( 4a + 3b + 3c ) + +
11
2a 3b 2a + 3c
1
4
1
= 2a + 3b + ( 2a + 3c ) + +
11
2a 3b 2a + 3c
(1 + 1 + 2 ) 11 =5
2
b+c
2a + c 4 ( a + b )
=
P
+ 2 +
+ 1 +
+ 4 7
a
b
a+c
( 2a + b + c )
1 1
4
+ +
7
a b a+c
4
2
1 1
( a + b + ( a + c )) + +
7 (1 + 1 + 2 ) 7 =9
a b a+c
ng thc xy ra khi v ch khi
Bi 16. Ta c
266
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Bi 17. Ta c
64 ( 4a + 9b )
9b + 16c
25 ( 4a + 16c )
=
P
+ 4 +
+ 9.25 +
+ 64.16 1253
a
b
c
( 4a + 9b + 16c )
1 25 64
2
+ + 1253 ( 2 + 3.5 + 4.8 ) 1253 = 1148
c
a b
.
ng thc xy ra khi v ch khi
Bi 18. Gi P l biu thc v tri ca bt ng thc.
Ta vit li P v s dng bt ng thc C S ta c
Vy ta chng minh
267
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Ta c
x 2 + xy + yz + zx
=
( x + y + z)
+ 3 xy + yz + zx
( x + y + z)
+ 9 ( xy + yz + zx )
Vy ta chng minh
Vy ta chng minh
( k + 1)( x + y + z )
( k 8 ) ( x3 + y 3 + z 3 ) + 3 ( k + 1)( x + y )( y + z )( z + x ) 27 kxyz
Bt ng thc cui luon ng da vo AM GM.
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi
.
Bi 20. Gi P l biu thc v tri, vit li P v s dng bt ng thc C S ta c
268
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
bt ng thc tr thnh
.
S dng bt ng thc AM GM ta c
.
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh rng
.
Bi 22. Gi P l biu thc v tri ca bt ng thc v s dng AM GM ta c
.
Vy ta cn chng minh
269
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
.
S dng bt ng thc C S ta c
Vy ta chng minh
.
Bi 23. Gi P l biu thc v tri s dng bt ng thc C S ta c
(a
+ b2 + c2 )
a b 2 bc + c 2 + b c 2 ca + a 2 + c a 2 ab + b 2
(a
+ b2 + c2 )
( a + b + c ) a ( b2 bc + c 2 ) + b ( c 2 ca + a 2 ) + c ( a 2 ab + b2 )
Ta cn chng minh
(a
+ b 2 + c 2 ) ( a + b + c ) a ( b 2 bc + c 2 ) + b ( c 2 ca + a 2 ) + c ( a 2 ab + b 2 )
2
a 4 + b 4 + c 4 + abc ( a + b + c ) ab ( a 2 + b 2 ) + bc ( b 2 + c 2 ) + ca ( c 2 + a 2 )
270
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Bt ng thc tr thnh
Tng t ta c
.
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi
Bi 25. S dng bt ng thc C S ta c
.
Tng t ta suy ra
271
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
a b +c
2
1
b c +a
2
1
c a +b
2
1
a b +c
2
1
b c +a
2
a b + c + b c + a 2 + c a 2 + b2
1
c a +b
2
9
6 12abc ( a + b + c )
272
9
2
Tng t ta c
Vy
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
9
6 12abc ( a + b + c )
9
2 2 3 6abc 6 12abc ( a + b + c ) .
2 2 3 6abc
Lun ng do a + b + c 3 ( ab + bc +=
ca )
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c=
3; abc
1
3 3
1
.
3
S dng bt ng thc C S ta c
Vy ta ch cn chng minh
S dng bt ng thc AM GM ta c
.
.
273
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a+b+c =
( a + b + c ) ( a 2 + b2 + c2 )
= ( a 3 + ac 2 ) + ( b3 + ba 2 ) + ( c 3 + cb 2 ) + ab 2 + bc 2 + ca 2
2 ( a 2 c + b 2 a + c 2b ) + ab 2 + bc 2 + ca 2= 3 ( ab 2 + bc 2 + ca 2 )
.
Suy ra
khi v ch khi
Ta cn chng minh
.
Vy ta ch cn chng minh
.
Tht vy s dng bt ng thc C S ta c
( a + b + c ) a ( b + c ) + b ( c + a ) + c ( a + b )
3 ( ab + bc + ca ) a + b=
+c
3
2
.
Gi P l biu thc v tri v s dng bt ng thc C S ta c
.
Vy ta cn chng minh
274
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
S dng bt ng thc C S ta c
Bt ng thc tr thnh:
Theo bt ng thc C S ta c:
.
V vy ta ch cn chng minh
( x + y + z )2
3
2
2
2
2
2
k ( x + y + z ) + (k + 1)( xy + yz + zx) k + k + 1
(k 1) 2 ( x 2 + y 2 + z 2 xy yz zx) 0
2
2
2
2
( k 1) ( x y ) + ( y z ) + ( z x ) 0
ta c:
.
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi
Bi 34. Ta c
.
275
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bi 35.
Ta c:
(x
1 1
4
+=
+ 2
2
2
x
y
x + y2
Ta chng minh
( x + y)
2
2x y
(x
+y
( x + y + 2 xy )
=
) 2x y ( x + y )
+ y 2 ) + 4 x2 y 2
2
x2 y 2 ( x2 + y 2
32 ( x 2 + y 2 )
( x + y)
( x + y)
2x2 y 2 ( x2 + y 2 )
( x + y ) 64 x 2 y 2 ( x 2 + y 2 ) .
2
( x + y ) 8 xy ( x 2 + y 2 )
(( x
+ y 2 ) + 2 xy
8 xy ( x 2 + y 2 ) .
( x 2 + y 2 ) 4 xy ( x 2 + y 2 ) + 4 x 2 y 2 0 ( x y ) 0 (lun ng).
2
2
2
1
1
4 32 ( x + y )
.
( x + y) 2 + 2 + 2 2
2
y
x +y
( x + y)
x
2
x
y
t t =+
x2 + 2x +
y
, ( t 2 ) v a v chng minh bt ng thc:
x
8
32 x
2
+4
( x 2 ) ( x 2 + 8 x + 4 ) 0 (lun ng).
x
x+2
Bi 36. Ta c
.
Vy ta c
S dng bt ng thc C S ta c
.
Bi 37. S dng bt ng thc C S ta c
276
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
.
.
Suy ra
.
Ch :
.
. ng thc xy ra khi v ch khi
V vy
a 3 + b3 ab ( a + b ) a 3 + 2b3 ab ( a + b ) + b3 = b ( a 2 + ab + b 2 ) 3ab 2 .
Suy ra
a 3 + 2b3
3ab 2
3b 2
.
=
4ab + 3a 2 4ab + 3a 2 3a + 4b
Tng t ta c:
b3 + 2c3
3c 2
c 3 + 2a 3
3a 2
.
4bc + 3b 2 3b + 4c 4ca + 3c 2 3c + 4a
a2
b2
c2
+
+
.
4a + 3c 4b + 3a 4c + 3b
Suy ra P 3
(a + b + c) = a + b + c = 1 .
a2
b2
c2
+
+
4a + 3c 4b + 3a 4c + 3b 7 ( a + b + c )
7
7
2
1
3
. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c=
.
3
7
3
1
.
Vy gi tr nh nht ca P bng t ti a= b= c=
7
3
Vy P
277
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
.
S dng bt ng thc C-S dng phn thc ta c
.
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi
CH 6:
K THUT THAM S HA
x= z= k . y, ( k ) .
a ( x 2 + z 2 ) 2azx
2
2 2
x + k y 2kxy .
z 2 + k 2 y 2 2kyz
278
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( a + 1) ( x 2 + z 2 ) + 2k 2 y 2 2ky ( z + x ) + 2azx
x2 + z 2 +
2k 2 2
2a 3k
y
( yz + xy ) + 3zx
a +1
3 ( a + 1) a
Ta cn chn a v k tho mn
2k 2
a + =1
3 3 + 33
a > 0
1
a =
3k
= 1 a = 3k
a
3 + 33
0
2k 3k 3 =
a > 0
k =
Vi a v k chn c t trn ta c P
2a
15 33
=.
3 ( a + 1)
16
3 3 + 33
4
) (x
+ z2 )
3 3 + 33
2
) zx
3 + 33 3 + 33
x 2 +
yz
2
4
3 + 33 2 3 + 33
z 2 +
xy
y
4
2
2
3 3 + 33
3 + 33 2
2
2
+ 1 ( x + z ) + 2.
y
4
4
hay
3 + 33
3 + 33
( xy + yz + 3zx ) =
2
2
2 3 + 33 15 33
10 + 3 33
3 + 33
.
.P
P
=
4
2
16
10 + 3 33
3 + 33
y=
6 33 .
2
279
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x 2 + a 2 2ax
y 2 + a 2 2ay
z 3 + b3 + b3 2b 2 z
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c
x 2 + y 2 + z 3 + ( 2a 2 + 2b3 ) 2a ( x + y ) + 3b 2 z .
19 37
3b
a =
3 a =
2a + b =
12
Vy ta c h phng trnh
.
2
2
a
=
3
b
2
1
+
37
3b b 3 =
0 b =
6
2
19 37 1 + 37
Suy ra P =
2a + b 2
+
.
6
12
x3 + x 3 + a 3 3ax 2
2 ( y 6 + b 6 + b 6 ) 2.3b 4 y 2
Cng theo v 2 bt ng thc trn ta c
2 x3 + 2 y 6 + a 3 + 4b 6 3 ( ax 2 + 2by 2 ) .
a = 2b
a = 2
.
5 b = 1
a + b =
Do P a 3 + b 6 =
9 . ng thc xy ra khi v ch khi=
x 2,=
y 1.
280
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x 4 + a 4 + a 4 + a 4 4a 3 x
2 ( y 4 + b 4 + b 4 + b 4 ) 8b3 y
3 ( z 4 + c 4 + c 4 + c 4 ) 12c 3 z
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c
x 4 + 2 y 4 + 3 z 4 + 3a 4 + 6b 4 + 9c 4 4 ( a 3 x + 2b3 y + 3c3 z ) .
3
a =
1
1
1+ 3 + 3
2
3
3
a + b + c =
3
.
Vy ta c h phng trnh 3
b =
3
3
1
1
a 2=
b 3c
3
=
2 1 + 3 + 3
2
3
3
9
=
c
1
1
1+ 3 + 3
2
3
281
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x 2 + a 2 2ax
y 2 + b 2 2by
z 3 + z 3 + c3 3cz 2 z 3 +
c3 3cz 2
2
2
c3
3cz 2
.
2ax + 2by +
2
2
3c
2a 2b 2
Chn cc s dng a,b,c sao cho
=
=
b = c = 2a .
2
4
3
x2 + y 2 + z 3 + a 2 + b2 +
2a + 4b + 3c 2 =
68
a = 2
Vy ta c h phng trnh
.
b= c= 4
b= c= 2a
Suy ra P a 2 + b 2 + c 3 =
84 .
Bi 6. Cho x,y,z l cc s thc khng m tha mn x + y + z =
3.
Tm gi tr nh nht v ln nht ca biu thc
P=
x2 x + 1 + y 2 y + 1 + z 2 z + 1 .
Li gii
Tm gi tr ln nht ca P
Nhn xt. Tm mt bt ng thc dng x 2 x + 1 mx + n .
Cng vic ca ta l i tm m v n. Bt ng thc i xng vi 3 bin x,y,z nn ta
khng th quyt nh xem bin no bng 0 v bin no bng 3. V vy cch tt nht
l tm m v n sao cho du bng t ti 0 v 1 u tha mn. Hay cch khc ta cn
tm m,n sao cho c 0 v 3 l nghim ca phng trnh:
x 2 x + 1= mx + n .
7 1
n = 1
m =
Vy ta c h phng trnh
3
3m + n =7
n = 1
x2 x + 1 1 +
7 1 x
3
(1 + 2 7 ) x ( x 3) 0
( 7 1) x
x x +1 +1+
2
vi x [ 0;3] ).
282
(lun ng
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Vy P 3 +
7 1 ( x + y + z )
3
= 3 + 7 1 = 2 + 7 .
3 ( x 1) x + 1
x +1
.
Ta c x=
x +1
+
4
2
2
y +1
z +1
.
Tng t ta c: y 2 y + 1
; z2 z +1
2
2
x+ y+ z +3
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c: P
=
3.
2
ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z= 1 .
2
Vy gi tr nh nht ca P bng 3 t ti x= y= z= 1 .
Bi 7. Cho x,y,z l cc s thc tha mn iu kin xy + yz + zx =
1.
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =x 2 + 2 y 2 + 5 z 2 .
Li gii
Ta chng minh bt ng thc:
x 2 + 2 y 2 + 5 z 2 2k ( xy + yz + zx ) =
2k vi k > 0 l s chn sau.
( k + 1) x 2 + ( k + 2 ) y 2 + ( k + 5) z 2 k ( x + y + z )
( x + y + z)
x2
y2
z2
+
+
+
+
+
=
+
+
k
1
x
k
2
y
k
5
z
( ) (
) (
)
1
1
1
1
1
1
+
+
k +1 k + 2 k + 5 k +1 k + 2 k + 5
2
1
k >0
= k ( k 1) ( k 2 + 5k + 5 )= 0
k= 1 .
1
1
1
+
+
k +1 k + 2 k + 5
Li gii.
Ta c:
283
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x2 y 2 z 2 ( x + y + z )
+ +
=
2x + 3y + 6z =
1
1
1
1 1 1
+ +
2
3 6
2 3 6
P = x 2 + 2 y 2 + 5 z 2 2 ( xy + yz + zx ) = 2
2
( x + y + z)
1 1 1
: : = 3 : 2 :1 =
x 3z, =
y 2z
2 3 6
thay vo iu kin ta c
3 z 2 + 6 z 2 + 2 z 2 =
1 z =
1
2
1
3
;
;
( x; y; z ) =
.
11
111
11
11
Vy gi tr nh nht ca P bng 2 t ti ( x; y; z ) =
3
2
1
;
;
.
11
111
11
2a 3b 4c
a 2b 3c 4
+ +
99 2 3 4 .
x
y
z
x y z
S dng bt ng thc C-S ta c:
2
2a 3b 4c
9 16 4
9 16
2
2
2 4
+ + (a + b + c ) 2 + 2 + 2 = 2 + 2 + 2 .
y
z
y
z x
y
z
x
x
ng thc xy ra khi v ch khi
2 3 4
ax by cz
x2 y 2 z 2
a :b:c = : :
= =
=
= .
x y z
2
3
4
2
3
4
2
x =
3
x2 y 2 z 2
3
= =
Vy ta chn x, y, z > 0 sao cho 2
3
4 y = .
3
x2 + y 2 + z 2 =
1
z = 3
284
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
2a
3b 4c
a 2b3c 4
.
+
+
9
2
3
4
2
3 2
9
2 3 2
3
3
3
3 3 3
S dng bt ng thc C-S ta c:
2
2
2a
3b 4c
2 3 4
+
+ =
+
+
( a 2 + b 2 + c 2 )
9.
2 3 2
2
3 2
3
3
3
3
3 3
2
Suy ra: P =
a 2b3c 4
3 2 4 32 3
.
=
6561
3 3
2
=
,b
3
3
2
.
=
,c
3
3
P=
2 xy + 4 yz + 3 zx
( x + y + z)
Li gii
Ta c
x
y
y
z
z
x
.
.
+ 4.
.
+ 3.
.
x+ y+z x+ y+z
x+ y+z x+ y+z
x+ y+z x+ y+z
x
y
z
t a =
1.
=
,b =
,c
, ( a, b, c > 0 ) ta c a + b + c =
x+ y+z
x+ y+z
x+ y+z
Ta cn tm gi tr ln nht ca biu thc
P = 2ab + 4bc + 3ca vi a + b + c =
1.
Ta chn cc hng s m,n,p dng sao cho
P = 2.
= ma ( b + c ) + nb ( c + a ) + pc ( a + b )
2ab + 4bc + 3ca
m = 2
2
m + n =
n + p = 4 n =
2
p+m =
p = 2
285
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Khi
1
3
5
a (b + c ) + b (c + a ) + c ( a + b)
2
2
2
1
3
5
=
a (1 a ) + b (1 b ) + c (1 c )
2
2
2
2
2
2
9 1
1
1
1
= a + 3 b + 5 c
8 2
2
2
2
=
P
2
2
2
1
1
1
a
b
c
9 1
2
2
2
=
+
+
1
1
8 2
1
3
5
1
1
1
a +b +c
9
24
2
2
2
=
8
23
1 1
2 1 + +
3 5
ng thc xy ra khi v ch khi
1
a + b + c =
1
1
1
1 1 x = 3 y 1= 5z 2 .
1: :
a 2 : b 2 : c 2 =
3 5
Bi tp tng t
1) Cho x,y,z l cc s thc
Bng cch tng t ta tng qut bi ton sau y
c k , ( k > 0 ) . Tm gi tr
Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn a + b +=
2 2
2
2 2
2
9ax 1 + x 2 13bx 1 x 2 9 ( a x + 1 + x ) 13 ( b x + 1 x )
.
VT =
+
+
a
b
2a
2b
Ta chn a v b dng sao cho h s ca x 2 trit tiu v tho mn du bng ca
bt ng thc AM GM
286
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
9 ( a 2 + 1) 13 ( b 2 1)
+
=
0
3
a 2 1 = b 2 + 1
2b
a=
2a
2 2
2.
9 ( a 2 + 1) 13 ( b 2 1)
1 + x2
a x =
+
=
0
b 2 x 2 = 1 x 2
b = 1
2b
2a
x
3
x 9 1 + x 2 + 13 1 =
x2
6. x 1 + x 2 + 26. 1 x 2
2
2
2
9x
x2
3
+ 1 + x 2 + 13 + 1 x 2 =
16
4
9x2
2
4 = 1 + x
2
ng thc xy ra khi v ch khi 2
x=
5
x = 1 x2
4
C. BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho x,y,z l cc s thc khng m tho mn iu kin xy + yz + zx =
1.
Chng minh rng 10 x 2 + 10 y 2 + z 2 4 .
Bi 2. Cho x,y,z l cc s thc dng c tng bng 3. Tm gi tr nh nht ca biu
thc P =
15 5 3
+ + .
x y3 z5
P=
x2 4 x + 5 + y 2 4 y + 5 + z 2 4z + 5 .
10a 2 + 10b 2 + c 2 4 ( ab + bc + ca ) .
1 3
z .
2
287
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
D. HNG DN GII P S
Bi 1. Cch 1: Ta cn chng minh
10 x 2 + 10 y 2 + z 2 4 ( xy + yz + zx )
12 x 2 + 12 y 2 + 3 z 2 2 ( x + y + z )
x2 y 2 z 2
2
+
+ 2( x + y + z)
1
1
1
12 12 3
x2 y 2 z 2 ( x + y + z )
2
+
+
= 2( x + y + z)
1
1
1
1 1 1
+ +
12 12 3 12 12 3
2
1 1 1
x= y=
x : y : z = : :
3
.
ng thc xy ra khi v ch khi
12 12 3
4
xy + yz + zx =
1
z=
3
Cch 2: S dng bt ng thc AM-GM ta c
2 x 2 + 2 y 2 4 xy
z2
4 xz
2
z2
8 y 2 + 4 yz
2
8x2 +
10 x 2 + 10 y 2 + z 2 4 ( xy + yz + zx ) =
4.
x = y
1
x= y=
4 x = z
3
ng thc xy ra khi v ch khi
.
4 y = z
z = 4
xy + yz + zx =
3
1
Bi 2. Gi s P t min ti=
3.
x a=
, y b=
, z c theo gi thit ta c a + b + c =
S dng bt ng thc AM-GM ta c
288
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1 x 30
15 + 2 ;
x a a
1
y
y
y 20
5 3 + 4 + 4 + 4 3 ;
y b b b b
z
z
z
z 18
1 z
3 5 + 6 + 6 + 6 + 6 + 6 5 .
z c c c c c c
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c
15 5 3 15 x 15 y 15 z 30 20 18
+ + +
+ 4 + 6
+ + .
x y3 z5 a2
b
c
a b3 c 5
1
a
3
a + b + c =
Vy ta c h phng trnh 1
1
1
=
a=
2
4
b
c6
15 5 3
Suy ra P
+ + =
23 .
a b3 c 5
1
1
.
=
4
b
c6
a = b = c =1 .
a 2 b2 c2 ( a + b + c )
2
+
+
= 2(a + b + c) .
1
1
1
1 1 1
+ +
12 12 3 12 12 3
1 1 1
1
ng thc xy ra khi v ch khi a : b : c = : : a = b = c .
12 12 3
4
2
12a 2 + 12b 2 + 3c 2 =
Bi 6. Phn tch tm im ri
Biu thc ca P i xng vi x,y nn du bng xy ra ti x= y= a, z= b . Khi
theo iu kin ta c: 2a + b =
1.
Khi p dng bt ng thc AM-GM ta c:
b 2 ( a 3 + a 3 + x 3 ) 3a 2b 2 x
b 2 ( a 3 + a 3 + y 3 ) 3a 2b 2 y
a 2 ( b3 + b3 + z 3 ) 3a 2b 2 z
289
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
b ( x3 + y 3 ) + a 2 z 3 + 4a 3b 2 + 2a 2b3 3a 2b 2 ( x + y + z ) =
3a 2b 2
2
b 2 ( x3 + y 3 ) + a 2 z 3 3a 2b 2 4a 3b 2 2a 2b3 (1)
Ta chn a,b khng m sao cho:
b2 a 2
=
b 2 = 2a 2 .
1
1
2
2 2
b 2 = 2a 2
a =
Ta c h phng trnh:
2 .
1
2a + b =
b
2 1
=
Li gii.
Thay a,b vo bt ng thc (1) ta c:
(3 2 2 ) ( x
+ y3 ) +
3 2 2 3 17 12 2
1
3 2 2
.
z
x3 + y 3 + z 3
2
2
2
2
2 2
, z=
2
2 1.
P = ( x + y ) 3 xy ( x + y ) +
3
1 3
3
1
3
2
z ( x + y ) ( x + y ) ( x + y ) + z3
2
4
2
1
1
3
(1 z ) + z 3
4
2
1
1
3
Xt hm s f (z) = (1 z ) + z 3 lin tc trn on [ 0;1] ta c:
4
2
3
3
2
z[ 0;1]
z = 2 1.
f '( z ) = (1 z ) + z 2 ; f '(z) = 0
4
2
f (z) =
3 2 2
.
2 1 hay P f ( z ) f ( 2 1) =
2
Vy gi tr nh nht ca P bng
290
2 1 nn f(z) t cc tiu
3 2 2
2 2
t ti x= y=
, z=
2
2
2 1.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
(a
+ b3 + c 3
)( x
)(
a 3 + b3 + c 3
(a
x3
m3
x 3 + y 3 + z 3 m3 + n 3 + p 3
3axm
+ b3 + c 3
)( x
)(
+ y 3 + z 3 m3 + n3 + p 3
Tng t ta c
b3
a 3 + b3 + c 3
(a
a 3 + b3 + c 3
3
(a
y3
x3 + y 3 + z 3
3byn
+ b3 + c 3
c3
)( x
x3 + y 3 + z 3
3czp
)( x
n3
m3 + n 3 + p 3
)(
+ y 3 + z 3 m3 + n 3 + p 3
z3
+ b3 + c 3
p3
m3 + n 3 + p 3
)(
+ y 3 + z 3 m3 + n 3 + p 3
B. BI TP MU
Bi 1. Chng minh vi mi a,b,c l cc s thc dng ta c
)(
)(
Li gii
Nhn xt. Vi a= b= c bt ng thc tr thnh
) (
3
2 a 2 + 1 a3 + 1 ( a + 1) ( a 1) a 2 + a + 1 0 (lun ng).
3
Vy ta c
291
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
( )
2 ( b + 1)
2 ( c + 1)
( )
( b + 1) ( b + 1)
( c + 1) ( c + 1)
2 a 2 + 1 ( a + 1) a3 + 1
2
) (b + 1) ( c + 1)
8 a2 + 1
)(
)(
( a + 1) ( b + 1) ( c + 1) a3 + 1 b3 + 1 c3 + 1 .
3
)(
)(
) (
) (
S= a 2b 2 + 2c 2 a 2 + b 2c 2 + 2a 2 b 2 + c 2a 2 + 2b 2 c 2 .
3
a + b + c)
(
.
Vy ta chng minh
( a + b + c )3 3
( a + b + c ) 3 a 2b + 2c a
) + b ( 2c
) (
+ 2a 2 b 2 + c 2a 2 + 2b 2 c 2
4 a3 + b3 + c3 + 6abc 4 ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a )
Ch a3 + b3 + c3 + 3abc ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a )
a3 + b3 + c3 3abc
Cng theo v 2 bt ng thc trn ta c iu phi chng minh. ng thc xy ra
khi v ch khi a= b= c .
Bi 3. Cho a,b,c l di 3 cnh mt tam gic tho mn iu kin
a 2 + b2 + c2 =
3.
a
b
c
+
+
3.
b+ca
c+ab
a+bc
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Li gii
Gi P l biu thc v tri v t S= a ( b + c a ) + b ( c + a b ) + c ( a + b c ) .
S dng bt ng thc Holder ta c P.P.S ( a + b + c ) .
3
Vy ta cn chng minh ( a + b + c ) 9 S
3
( a + b + c ) 9 2 ( ab + bc + ca ) 3 .
3
x3 9 x 2 6 ( x 3) x 2 6 x 18 0, x 3;3 .
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
Bi 4. Cho a,b,c l cc s thc dng c tch bng 1.
a
b
c
Chng minh rng
+
+
1.
b+c+7
c+a+7
a+b+7
Li gii
Vy ta cn chng minh ( a + b + c ) S
3
( a + b + c ) 2 ( ab + bc + ca ) + 7 ( a + b + c ) .
3
Ta c
2
a + b + c)
(
.
ab + bc + ca
Vy ta chng minh ( a + b + c )
3
2
( a + b + c )2 + 7 ( a + b + c )
3
3 ( a + b + c ) 2 ( a + b + c ) 21 0
2
( a + b + c 3) 3 ( a + b + c ) + 7 0
x+ yz
y+zx
z+x y
xyz
Li gii
Gi P l biu thc v tri v t =
S x3 ( y + z x ) + y 3 ( z + x y ) + z 3 ( x + y z ) .
293
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Vy ta cn chng minh
( x + y + z )3 x + y + z
xyz
xyz ( x + y + z ) x3 ( y + z x ) + y 3 ( z + x y ) + z 3 ( x + y z )
x 4 + y 4 + z 4 + xyz ( x + y + z ) xy x 2 + y 2 + yz y 2 + z 2 + zx z 2 + x 2
Vy ta cn chng minh ( a + b + c ) 4 S
3
a3 + b3 + c3 + 6abc ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a )
(a
+ b2 + c2
( a + b + c )2
2 ab + bc + ca a 2b 2 b 2 c 2 c 2 a 2 = a 4 + b 4 + c 4 a 2 b 2 c 2
Vy ta chng minh a 4 + b 4 + c 4 a 2 + b 2 + c 2 .
S dng bt ng thc Holder ta c
294
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( a + b + c )2 ( a 4 + b 4 + c 4 ) ( a 2 + b 2 + c 2 )
a 4 + b4 + c4 a 2 + b2 + c2 .
a3 + 2bc
b5
b3 + 2ca
Li gii
c5
c3 + 2ab
3.
) (
) (
) (
) (
+ 6abc ( a + b
=
27 .
+ c2
a 2b 2 + b 2 c 2 + c 2 a 2 3abc
Bt ng thc cui ng bi v theo AM GM ta c
a 2b 2 + b 2 c 2 + c 2 a 2 3a 2b 2 c 2 a 2 + b 2 + c 2 =
3abc .
3 a 3 + b3 + c 3
) (a
2
+ b2 + c2
2
b+c
c+a
a+b
Bi 3. Chng minh vi mi a,b,c l cc s thc dng ta c
a
b
c
+
+
1.
2
2
2
a + 8bc
b + 8ca
c + 8ab
Bi 4. Cho a,b,c l cc s thc dng c tch bng 1.
a
b
c
Chng minh rng
+
+
1.
2
2
2
2
2
b +c +7
c +a +7
a + b2 + 7
Bi 5. Cho a,b,c l cc s thc khng m c tng bng 3.
295
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a
b
c
+
+
3.
1 + b + bc
1 + c + ca
1 + a + ab
(a
)(
)(
a 2 + 3 b5 b 2 + 3 c 5 c 2 + 3 ( a + b + c ) .
3
x+ y+ z
27 .
3
3
3
(1 + a ) (1 + b ) (1 + c ) 4 (1 + abc )
Bi 13. Cho a,b,c l cc s thc dng c tng bng 1. Chng minh
a
b
c
+3
+3
1.
3
a + 2b
b + 2c
c + 2a
Bi 14. Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh
)(
)(
) (
9 a 4 + 1 b 4 + 1 c 4 + 1 8 a 2b 2 c 2 + abc + 1 .
3
3
2
(b + c)
(a + c)
( a + b)
8(a + b + c) 2
296
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( a + b )3
+
8ab ( 4a + 4b + c )
( b + c )3
+
8bc ( 4b + 4c + a )
( c + a )3
1.
8ca ( 4c + 4a + b )
1
1
1
Chng minh rng abc 3 6a + + 3 6b + + 3 6c + 1 .
c
a
b
a 3 + b3 + c 3 = a 4 + b 4 + c 4 .
a
b
c
Chng minh rng 2
+ 3
+ 3
1.
3
3
2
3
a +b +c
a +b +c
a + b3 + c 2
3
3
7 a 2b + 1 + 7b 2 c + 1 + 7c 2 a + 1 2(a + b + c) .
D. HNG DN GII P S
Bi 1. S dng bt ng thc Holder ta c
3 a 3 + b3 + c 3
=(1 + 1 + 1) a3 + b3 + c3
) (a
2
+ b2 + c2
).
3
Mt khc S = 2 ( ab + bc + ca )
2
2
3
( a + b + c )2 = P .
3
3
2
1
.
3
297
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
) (
) (
Vy ta cn chng minh ( a + b + c ) S
3
) (
) (
( a + b )( b + c )( c + a ) 8abc
) (
) (
S= a b 2 + c 2 + 7 + b c 2 + a 2 + 7 + c a 2 + b 2 + 7 .
Vy ta cn chng minh ( a + b + c ) S
3
( a + b + c ) 7 ( a + b + c ) + ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a )
3
( a + b + c ) 7 ( a + b + c ) + ( a + b + c )( ab + bc + ca ) 3abc
3
( a + b + c ) 7 ( a + b + c ) + ( a + b + c )( ab + bc + ca ) 3
3
2
2
2
S dng bt ng thc Holder ta c P.P.S a 3 + b 3 + c 3 .
2
2
2
Vy ta cn chng minh a 3 + b 3 + c 3 3 ( 3 + ab + bc + ca + 3abc )
2 2 2
2
2
a 2 + 3 a 3 b 3 a 3 + b 3 + 6 ( abc ) 3 9 + 3 ( ab + bc + ca ) + 9abc .
S dng bt ng thc AM GM ta c
298
2 2 2
2
3 b 3 a 3 + b 3 2 ( ab + bc + ca ) .
a
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
2
a+b+c
1.
ab + bc + ca + 6 ( abc ) 9 ( abc ) 9abc v abc
=
3
2
3
Bi 6. Ch a5 a 2 + 3 a3 + 2 =
( a 1)2 ( a + 1) ( a 2 + a + 1) 0 .
(a
)(
)(
+ 1 + 1 1 + b3 + 1 1 + 1 + c 3 ( a + b + c ) .
3
(x
+ y2 + z2
Vy ta cn chng minh
)(
x+ y+ z
( x + y + z )4
x2 + y 2 + z 2
( x + y + z) .
3
27
( x + y + z ) 27 ( x + y + z )( x + y + z 2 )
4
( x + y + z ) + 54 27 ( x + y + z )
3
( x + y + z 3)
( x + y + z + 6) 0
(a
+ b2 + c2
)(
a+ b+ c
(a + b + c) =
27 .
3
Vy ta cn chng minh 27 ( ab + bc + ca ) a 2 + b 2 + c 2 .
2
2 ( ab + bc + ca ) + a 2 + b 2 + c 2
27 .
=
( ab + bc + ca ) a + b + c
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
(x
+ y2 + z2
x2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x2
x2 + y 2 + z 2
x4 + y 4 + z 4
3
3 x2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x2
) 3( x
+ y4 + z4
t a = x 2 + y 2 + z 2 , b = x 2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x 2 x 4 + y 4 + z 4 = a 2 2b .
Bt ng thc tr thnh a3 3b 3 a 2 2b
a 6 27 a 2b + 54b3 0 a 2 3b
) (a
2
+ 6b 0 .
(1 + a )(1 + b )(1 + b ) (1 + ab )
(1 + b )(1 + c )(1 + c ) (1 + bc ) .
(1 + c )(1 + a )(1 + a ) (1 + ca )
3
2 3
2 3
2 3
(1 + 1 + 1)( x + y + z )
b3 c 3
3
+ (a + b + c)
y
z
a 3 b3 c 3 ( a + b + c )
+ +
x
y
z 3( x + y + z )
3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
(1 + abc ) 1 +
Tng t:
a a
1 + abc
bc
3
.
1 + (1 + a )
3
b c
(1 + a ) ( a + b )( a + c )
1 + abc
(1 + b )
ac
1 + abc
ab
.
;
3
b
+
a
b
+
c
c
+
a
(
)(
) (1 + c ) (
)( c + b )
ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a )
1
.
3
9 a 4 + 1 8 a 6 + a3 + 1
3
2.
1
1
9 a 2 + 2 8 a 3 + 3 + 1
a
a
1
t x =
a + , ( x 2 ) bt ng thc tr thnh
a
9 x2 2
8 x3 3 x + 1
( x 2)
( x ( x 8) + 4 ( x 5) + 6 x ) 0 .
3
Bt ng thc lun ng vi x 2 .
( )
9 ( b + 1)
9 ( c + 1)
(
8(b
8(c
)
+ b + 1)
+ c + 1)
p dng ta c 9 a 4 + 1 8 a 6 + a3 + 1
4
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
) (b + 1) ( c + 1)
93 a 4 + 1
) (b
2
83 a 6 + a3 + 1
) (c
+ b3 + 1
+ c3 + 1 .
(a
)(
)(
) (
+ a3 + 1 b6 + b3 + 1 c 6 + c3 + 1 a 2b 2 c 2 + abc + 1 .
Vy ta cn chng minh
8( a + b + c)
16 ( a + b + c )
a (b + c ) + b (c + a ) + c ( a + b)
2
3 ( a + b )( b + c )( c + a )
2
2
2
3 ( a + b )( b + c )( c + a ) 2 a ( b + c ) + b ( c + a ) + c ( a + b )
.
( a + b + c )( ab + bc + ca ) 9abc
b
c 3
27
a
.
P.S .S
+
+
P
2
b+c c+a a+b 2
8( a + b + c)
Vy ta chng minh 8 ( a + b + c ) S
3
8 ( a + b + c ) 32 ( a + b + c )( ab + bc + ca ) 72abc
3
( a + b + c ) + 9abc 4 ( a + b + c )( ab + bc + ca )
3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
2
2
2
S = a ( b + c ) + 5c 2 + b ( c + a ) + 5a 2 + c ( a + b ) + 5b 2 .
Vy ta cn chng minh
( a + b + c )3 a ( b + c )2 + 5c 2 + b ( c + a )2 + 5a 2 + c ( a + b )2 + 5b2
a ( a b) + b (b c ) + c (c a ) 0
2
6a +
1 3
1
1
+ 6b + + 3 6c=
+
c
a
b
1
1
1
( 6ab + 1) + 3 ( 6bc + 1) + 3 ( 6ca + 1)
a
b
c
1 1 1
3 3 + + ( 6ab + 1 + 6bc + 1 + 6ca +=
1)
a b c
3
3
abc
1
abc
1
ab + bc + ca
V theo AM GM ta c abc
.
=
3
3 3
1
.
3
a2
a3 + ab3 + ac3
b2
a3b + b3 + bc3
c2
ca3 + cb3 + c3
( a + b + c )2
a3 + b3 + c3 + ab a 2 + b 2 + bc b 2 + c 2 + ca c 2 + a 2
( a + b + c )2
a 4 + b 4 + c 4 + ab a 2 + b 2 + bc b 2 + c 2 + ca c 2 + a 2
2
a + b + c)
(
=
( a + b + c ) ( a 3 + b3 + c 3 )
a+b+c
a + b3 + c 3
3
Ta chng minh a + b + c a3 + b3 + c3
( a + b + c ) a 4 + b4 + c4
) (a
2
+ b3 + c 3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
7b 2 c + 1
7c 2 a + 1
3
3
.
.
.
.
.
.
P = 3
a
a
+
b
b
+
c
c
2
2
2
a
b
c
7 a 2 b + 1 7b 2 c + 1 7 c 2 a + 1
3
2
+
+
(a + b + c) = 8 ( a + b + c )
2
2
a2
b
c
=
2
2
2
2
( a + 1) ( b + 1) ( c + 1) ( a ( a + 1) + b ( b + 1) + c ( c + 1) ) ( t + 1)2
Vi t = a 2 + b 2 + c 2
1
1
( a + b + c )2 = .
3
3
p2 t 1 t
=
; r = abc .
2
2
Mt khc theo bt ng thc Schur bc ba ta c
abc ( a + b c )( b + c a )( c + a b )
t p = a + b + c = 1; q = ab + bc + ca =
4q 1 1 2t .
=
9
9
Vy ta ch cn chng minh
1 2t
1
13
4.
.
+ 1 (1 t ) ( 3t 1) 39t 2 + 76t + 13 0 .
2
9 ( t + 1)
8
1
.
3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
)(
( ai a j )( bi b j ) 0 .
1i j
V ai a j bi b j 0, i, j =
1, n .
2. Bt ng thc Chebyshev vi hai dy n iu ngc chiu
a1 a2 ... an
a1 a2 ... an
hoc
th ta c
Nu c
b1 b2 ... bn
b1 b2 ... bn
n ( a1b1 + a2b2 + ... + an bn ) ( a1 + a2 + ... + an )( b1 + b2 + ... + bn ) .
B. BI TP MU
Bi 1. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin a 2 + b 2 + c 2 =
1.
a3
b3
c3
1
+
+
.
b+c a+c a+b 2
Li gii
Do a,b,c i xng, khng mt tnh tng qut gi s a b c
a 2 b2 c2
a
b
c tc l hai dy n iu cng chiu.
b + c a + c a + b
p dng bt ng thc Chebyshev ta c :
a2 .
a
b
c
a 2 + b2 + c2 a
b
c 1 3 1
+ b2 .
+ c2 .
+
+
.
. =
b+c
a+c
a+b
3
b+c a+c a+b 3 2 2
1
3
a 2 + b2 + c2
a3
b3
c3
+
+
b + c a + c a + b a (b + c ) + b (c + a ) + c ( a + b)
=
1
1
1
=
2
2
2
2 ( ab + bc + ca ) 2 a + b + c
2
305
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
+
x + y y + z z + x xy + yz + x 2 ( x + y + z )
Li gii
Bt ng thc cho tng ng vi:
3 ( xy + yz + zx )
1
1
1
+
+
x+ y+z+
2( x + y + z )
x+ y y+z z+x
( xy + yz + zx )
3 ( xy + yz + zx )
xy
yz
zx
+
+
x+ y y+z z+x
2( x + y + z )
1
1
1
3 ( xy + yz + zx )
( x + y ) + ( y + z ) + ( z + x ) .
+
+
1+1 1+1 1+1
x y y z z x
1
1 1
+
x y
1 1
+
x z
1 1
+
z y
y
y +1
2
z
z +1
2
x
x +1
2
y
y +1
2
z
z +1
2
x
x +1
2
y
y +1
2
z
z +1
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
2
1 3
x+ y
Bt ng thc ng do x y 0; 1 xy 1
1 = > 0 .
4 4
2
Vy ta c hai dy n iu cng chiu
x
y
z
x 2 + 1; y 2 + 1; z 2 + 1 ; 2
; 2
; 2
.
x +1 y +1 z +1
p dng bt ng thc Chebyshev ta c
x
y
z
+ 2
+ 2
x 2 + 1 + y 2 + 1 + z 2 + 1 2
x +1 y +1 z +1
x
y
z
3 x2 + 1 . 2
+ y2 + 1 . 2
+ z2 + 1 . 2
x +1
y +1
z + 1
3( x + y + z )
x
y
z
2
+ 2
+ 2
2
x + 1 y + 1 z + 1 x + y2 + z2 + 3
Vy ta chng minh
3( x + y + z )
9
1
x2 + y 2 + z 2 .
3
x + y + z + 3 10
2
Bt ng thc ng v x 2 + y 2 + z 2
1
1
( x + y + z )2 = .
3
3
1
.
3
1 1 1
Bi 3. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin a + b + c + + .
a b c
( 2a
)(
)(
a 2 + 3 + 2b b 2 + 3 + 2c c 2 + 3 0
3 a2 1
2a + a 2 + 3
3 b2 1
2b + b 2 + 3
3 c2 1
2c + c 2 + 3
1 1 1
a 2 1 b2 1 c2 1
+ +
+
+
0.
a b c
a
b
c
Nn ta bin i bt ng thc v dng
Ch iu kin a + b + c
a2 1
a
3
2 + 1+ 2
a
b2 1
b
3
2 + 1+ 2
b
c2 1
c
3
2 + 1+ 2
c
0.
307
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
3
a2
2 + 1+
3
b2
2 + 1+
3
c2
a 2 1 b2 1 c2 1
a
b
c
Khi s dng bt ng thc Chebyshev ta c
a2 1
a
3
2 + 1+ 2
a
b2 1
b
3
2 + 1+ 2
b
c2 1
c
2 + 1+
3
c2
1 a 1 b 1 c 1
1
1
1
0
+
+
+
+
3 a
b
c
3
3
3
2 + 1+ 2 2 + 1+ 2 2 + 1+ 2
a
b
c
y+z
+
x
6 ( x + y + z)
z+x
.
y
xy + yz + zx
Li gii
Ta c
x+ y
+
z
y+z
+
x
z+x
=
y
x+ y
z ( x + y)
x+z
y( x + z)
y+z
x( y + z)
x+z
y( x + z)
y+z
x( y + z)
z ( x + y) y ( z + x) x ( y + z )
308
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x+ y
+
z ( x + y)
z ( x + y) + y ( z + x) + x ( y + z )
y( x + z)
x ( y + z )
3 ( x + y + x + z + y + z )= 6 ( x + y + z )
x+z
y+z
Kt hp s dng bt ng thc C S ta c
x+ y
z ( x + y)
x+z
y+z
y( x + z)
x( y + z)
6( x + y + z )
z ( x + y) + y ( z + x) + x ( y + z )
6( x + y + z )
6 (x + y + z)
=
xy + yz + zx
6 ( xy + yz + zx )
2
z
y+z
+
x
Li gii
+ Nu tn ti mt s bng 0 bt ng thc c dng 2 ( x + y ) 2 2 xy lun ng.
+ Ta xt c ba s u dng khi vit li bt ng thc di dng
(3a
)(
8 a 2 bc
3a + a 2 + 8bc
)(
(a
8 b 2 ca
3b + b 2 + 8ca
bc ( b + c )
3a + a 2 + 8bc ( b + c )
(b
+
2
8 c 2 ab
3c + c 2 + 8ab
ca ( c + a )
3b + b 2 + 8ca ( c + a )
(c
ab ( a + b )
3c + c 2 + 8ab ( a + b )
Ch a 2 bc ( b + c ) + b 2 ca ( c + a ) + c 2 ab ( a + b ) =
0.
Do vy s dng bt ng thc Chebyshev ta ch cn chng minh hai dy sau
n iu ngc chiu
(3a +
(a
bc ( b + c ) , b 2 ca ( c + a ) , c 2 ab ( a + b )
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
(a
(b
)
(
ca ) ( c + a ) ( c
)
(
ab ) ( a + b ) = ( b c ) ( a
)
+ ab + bc + ca ) 0
bc ( b + c ) b 2 ca ( c + a ) =( a b ) c 2 + ab + bc + ca 0
V 3a + a 2 + 8bc ( b + c ) 3b + b 2 + 8ca ( c + a )
3c ( a b ) + ( b + c ) a 2 + 8bc ( c + a ) b 2 + 8ca 0
3c ( a b ) +
( b + c )2 ( a 2 + 8bc ) ( c + a )2 ( b2 + 8ca )
( b + c ) a 2 + 8bc + ( c + a ) b2 + 8ca
8 a 2 + b 2 + c 2 + 6ab + 15c ( a + b )
0
3c ( a b ) 1
( b + c ) a 2 + 8bc + ( c + a ) b 2 + 8ca
Bt ng thc cui ng v
a 2 + 8bc a + b + c; b 2 + 8ca a + b + c
( b + c ) a 2 + 8bc + ( c + a ) b 2 + 8ca ( a + b + c )( a + b + 2c )
2
2
2
xyz + x + 1 xyz + y + 1 xyz + z + 1 31
Bi 4. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin ab + bc + ca =
3.
1
1
1
3
.
Chng minh rng
+
+
2
2
2
1 + a ( b + c ) 1 + b ( c + a ) 1 + c ( a + b ) 1 + 2abc
310
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
16 x
16 y
16 z
+ 1+
+ 1+
9.
y+z
z+x
x+ y
D. HNG DN GII P N
Bi 1. Bt ng thc cho tng ng vi
a
b
c
+
+
1.
a + 2abc b + 2abc c + 2abc
Khng mt tnh tng qut gi s a b c. Khi ta c
a + 2abc b + 2abc c + 2abc
a
b
c
1
1
1
a
b
c
;
;
ta c
a
b
c
3 ( a + b + c ) ( a + b + c + 6abc )
+
+
+
+
+
a
abc
b
abc
c
abc
2
2
2
a
b
c
3
+
+
(
) 1
a
b
c
+
+
+
+
0
+
+
0.
3 a +1 3 b +1 3 c +1
a +1 b +1 c +1
Ch iu kin c vit li thnh
1
1
1
1
1
1
0
+ 2
+ 2
=
2
a 1 3 b 1 3 c 1 3
4 a2
4 b2
4 c2
0
=
a 2 1 b2 1 c2 1
a2 a+2 b2 b+2 c2 c+2
.
.
.
0
+
+
=
a +1 a 1 b +1 b 1 c +1 c 1
311
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a 2 b 2 c 2
a + 1 b + 1 c + 1
Khng mt tnh tng qut a b c
.
2
2
2
a
b
c
+
+
+
a 1 b 1 c 1
S dng bt ng thc Chebyshev cho hai dy n iu ngc chiu trn ta c
ngay pcm.
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 2 .
Tng qut cho n s thc a1 , a2 ,..., an > 1 tho mn iu kin
1
a12
1
a22
+ ... +
1
an2
=
1.
1
1
1
+
+ ... +
n +1 1.
a1 + 1 a1 + 1
an + 1
x yz
x
y
z
2
2
2
xyz + x + 1 xyz + y + 1 xyz + z + 1
2
2
2
xyz + x + 1 xyz + y + 1 xyz + z + 1 3xyz + 3 + x 2 + y 2 + z 2
3
=
3 xyz + 3 + x 2 + y 2 + z 2
Do ta ch cn chng minh
3
3 xyz + 3 + x + y + z
2
27
4
3 xyz + x 2 + y 2 + z 2 .
31
9
3
3
9
312
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
.
3
0
1 + 2abc 1 + a 2 ( b + c ) 1 + 2abc 1 + b 2 ( c + a ) 1 + 2abc 1 + c 2 ( a + b )
a ( ab + ac 2bc )
1 + a2 (b + c )
a (1 bc )
b ( bc + ab 2ca )
1 + b2 ( c + a )
b (1 ca )
c ( ca + bc 2ab )
1 + c2 ( a + b )
c (1 ab )
1 + a ( 3 bc ) 1 + b ( 3 ca ) 1 + c ( 3 ab )
1 bc
1 ca
1 ab
+
+
0
bc + abc ( 3 bc ) ca + abc ( 3 ca ) ab + abc ( 3 ab )
1 bc
1 ca
1 ab
16 x
16 y
16 z
3 + 1 +
3 + 1 +
3 0
1 +
y+z
z+x
x+ y
2x
2z
2y
8
8
1
1
8
1
y+z
x+ y
z+x
+
+
0
16 x
16 y
16 z
1+
1+
1+
+3
+3
+3
y+z
z+x
x+ y
1
1
1
x yz
16 x
16 y
16 z
1+
+3
1+
+3
1+
+3
y+z
z+x
x+ y
313
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
48 x
48 y
48 z
+ 1+
+ 1+
15 .
y+z
z+x
x+ y
+ Vi > 1 Xt hm s f (a ) = (1 + a ) 1 .a vi a 1 ta c
1
f '(a ) = ( a + 1) 1 ; f '(a ) = 0 a = 0 .
V vy f (a ) f (0) (1 + a ) 1 + .a .
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a = 0 hoc
= 1.
Ch . Vi 0 < 1 bt ng thc i chiu.
Mt dng pht biu khc ca bt ng thc Bernoulli hay c s dng
a
a
x a xb + 1 vi x 0, a b > 0 .
b
b
Chng minh.
a
a b
a
x = 1 + xb 1 b 1 + xb 1 =
x +1 .
b
b
b
p dng ta chng minh c bt ng thc AM GM dng lu tha
a
.
n
n
Chng minh.
Vit li bt ng thc di dng
314
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
m
nan
na1
na2
+
+ ... +
n.
a1 + a2 + ... + an
a1 + a2 + ... + an
a1 + a2 + ... + an
Ch
m
n
n
( n 1) ak ai
( n 1) ak ai
m
nak
1 m.
1i k
1i k
, k = 1, n
= 1 +
+
+
+
+
+
+
+
+
+ an
...
...
...
a
a
a
a
a
a
a
a
n
n
1
2
1
2
1 2
Xt hai bt ng thc AM GM
a1 + a2 + ... + an n
a1a2 ...an .
n
Chng minh.
a1 + a2 + ... + an
t An =
=
; Gn n a1a2 ...an .
n
S dng bt ng thc Bernoulli ta c
An
A
nAn ( n 1) An 1
An
a
1 n + n n 1 =
= n
= 1 +
An 1
An 1
An 1 .
An 1
An 1
n
Ann an Ann11
B. BI TP MU
Bi 1. Cho a, b l cc s thc thay i tha mn iu kin 0 < a, b < 1 .
Chng minh rng ab + b a > 1 .
Li gii
S dng bt ng thc Bernoulli ta c
b
a
1 a a + b ab
1 a
= 1 +
=
ab
1 + b.
b
a
a
a
a + b ab
a
315
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a
1 b a + b ab
b
1 b
.
= 1 +
=
ba
1 + a.
a
b
b
b
a + b ab
b
a+b
a+b
Cng theo v hai bt ng thc trn ta c ab + b a
1.
>
=
a + b ab a + b
Bt ng thc c chng minh.
Ch . Bt ng thc trn ng vi mi a,b dng.
Bi 2. Cho a,b l cc s thc dng thay i tha mn iu kin a + b =
ab .
1
a
1 1
.
+ =1 a > 1, b > 1 v b =
a 1
a b
Ta cn chng minh
a
a
a 1
a
+
>6.
a 1
a
a
a
a a 1 = (1 + a 1) a 1 1 + ( a 1) .
=1+ a
a 1
Ta c:
.
a
a
1
a
a
a 1 = 1 + a 1 1 + a 1
Suy ra:
a
a
a 1
1
a
a
+
= 4 + ( a 1) +
4+2
2+a+
a 1
a 1
a 1
( a 1) .
1
=6.
a 1
1 + ( a 1)( b a )
a b
1 + ( b 1)( a b )
ab a = (1 + a 1)
b a b = (1 + b 1)
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3
.
4
Li gii
S dng bt ng thc Bernoulli ta c:
y
1 x x + y xy
x
1 x
.
= 1 +
=
xy
1 + y.
y
x
x
x
x + y xy
x
a
b
c
a 2b + b 2 c + c 2 a
+
+
a
b
ab
b
c
bc
c
a
ac
+
3
a b c
+
+
4
a+b b+c c+a
Bi ton c chng minh.
n
3
1
.
Bi 5. Chng minh vi mi s nguyn dng n ta c 1 + 3
n+2
n
Li gii
Ta chng minh bi ton bng quy np kt hp s dng bt ng thc Bernoulli.
+ Vi n = 1 bt ng thc tr thnh ng thc.
k
3
1
+ Gi s bt ng thc ng vi n = k tc 1 + 3
.
k+2
k
1
+ Ta cn chng minh 1 +
k +1
k +1
3
.
( k + 1) + 2
Ch
k +1
k
1 +
1
k + 2 k 2 + 2k
k+2
k +1
=
=
.
2
k
k
k + 1 k + 2k + 1
k +1
1
1
+
1
+
1
k
k 2 + 2k
( k + 2)
k+2
1
=
.
k
k +1 1+
( k + 1)( k + 3)
2
k + 2k
2
Suy ra
1
1 +
k +1
k +1
1
1 +
k
( k + 2 )2 3 3 ( k + 2 )2 =3
3
.
( k + 1) + 2
( k + 1)( k + 3) k + 2 ( k + 1)( k + 3)
317
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
iu chng t bt ng thc ng vi n= k + 1 .
Vy theo nguyn l quy np ta c iu phi chng minh.
ng thc xy ra khi v ch khi =
n 1,=
n 2.
Bi tp tng t
n +1
1
Chng minh vi mi s nguyn dng n ta c 1 +
> 1 + .
n +1
n
Ta cng xt cc bi ton c cp.
Bi 6. Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn iu kin ab + bc + ca > 0
chng minh vi mi s nguyn dng n 2 ta c
a
b
c
+n
+n
2.
b+c
c+a
a+b
Li gii
+ Nu tn ti mt s bng 0 gi s l khi s dng bt ng thc AM GM cho
hai s ta c ngay iu phi chng minh.
+ Xt c 3 s u dng s dng bt ng thc Bernoulli ta c
n
n
a
1
1
=
=
1
1
( n 1)( b + c )
( n 1)( b + c ) n ( n 1)( b + c ) a n
1 +
(1)
a
a
na
1
n
b
c
a
1
n
1
)( )
1 (
( )( a + b + c )
1+ .
n
a
a
=
n
( n 1)( b + c )
Tng t ta c
nb
( n 1)( a + b + c )
nc
( n 1)( a + b + c )
( n 1)( c + a )
( n 1)( a + b )
318
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a
b
c
+3
+3
1.
2b + 25c
2c + 25a
2a + 25b
Li gii
p dng BT Bernoulli ta c
3
27 a
1
1
81a
.
=
=
1
1 2b + 25c 2b + 25c + 54a
2b + 25c
1
2b + 25c 3 1 +
3 27 a
27 a
27b
81b
27c
81c
.
;3
Tng t ta c
a
b
c
(a + b + c)2
+3
+3
27.
1
2b + 25c
2c + 25a
2a + 25b
81(ab + bc + ac)
2a
2b
2c
+3
+3
3.
a+b
b+c
c+a
Li gii
S dng bt ng thc Bernoulli dng x a 1 +
a b
x 1 ta c
b
7
2
2a
7 2a
2a 3
3 =
1
+
6 b + c
a+b
a+b
7
2
2b
7 2b
2b 3
3 =
1
+
; .
6 b + c
b+c
b+c
7
2
2c
7 2c
2c 3
3 =
1
+
1 .
6 c + a
c+a
c+a
7 2a 2b 2c
+
+
P 3 +
3 .
6 a + b b + c c + a
Ch .
319
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
1
1
1
b
c
a
a b c
, x =
,y=
,z =
+
+
+
= 2+
2
2
b
c
a+b b+c c+a
(1 + x ) (1 + y ) (1 + z ) a
1
1
1
3
z
+
=
+
2
2
1 + xy (1 + z )
4
z + 1 ( z + 1)
2a
2a
7 2a
3
1 1 +
1 .
= 1 +
3 a +b
a+b
a+b
a
b
c
3
+
+
.
a+b b+c c+a 2
Tuy nhin bt ng thc ny khng phi ng vi mi a,b,c dng chng hn
=
a 1,=
b 2,=
c 3.
Bi tp tng t
1) Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn iu kin ab + bc + ca > 0 .
a
b
c
+3
+3
2.
b+c
c+a
a+b
2) Cho bn s thc dng a, b, c, d. Chng minh
2a
2b
2c
2d
+3
+3
+3
4.
a+b
b+c
c+d
d +a
+ Ta ch cn xt khi a,b,c cng thuc na khong ( 0;1] , khng mt tnh tng qut
ta gi s a b c suy ra min {(a + b),(b + c),(c + a )} =+
b c.
n y ta li chia trng hp x l
- Nu b + c 1 s dng bt ng thc Bernoulli ta c
b+c
1 + ( a 1)( b + c )
c+a
1 + ( b 1)( c + a ) .
ab+c =
1 + ( a 1)
bc + a =
1 + ( b 1)
a +b
c a +b =
1 + ( c 1)
1 + ( c 1)( a + b )
Cng theo v ba bt ng thc trn a v chng minh
320
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Bt ng thc ng.
- Nu b + c < 1 ta li chia thnh cc trng hp sau y:
Kh nng 1: b + c c + a a + b 1 s dng bt ng thc Bernoulli ta c
a
a
a
a
.
ab+c =
1( b + c )
+
+
+
+
+
+
1
1
1
a
b
c
a
b
c
a
b
c
a
b
c
(
)
(
)(
)
+
1
1
a
( ( ))
Tng t cho 2 bt ng thc cn li ri cng li theo v ta c iu phi
chng minh.
Kh nng 2: b + c c + a 1 a + b ta c
a b + c a; b c + a b a b + c + b c + a + c a + b a + b + c a + b
a + b + 1 + ( c 1)( a + b=
) c (a + b) + 1 1
Bt ng thc ng.
Vy vi mi s thc dng a,b,c ta lun c ab + c + bc + a + c a +b 1 .
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng chng minh ( a + b ) + ( b + c ) + ( c + a ) 2 .
c
a b
a +b +
2.
2
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s a b 0 a 1 1;0 b 1 s dng bt ng
thc Bernoulli ta c
2b
2a
1 + ( a 1) 1 + ( a 1) b =
b 2 + b + 1
ab =
b
b a = b. 1 + ( b 1)
a 1
b 1 + ( a 1)( b 1) = b 2 ( 2 b )
Vy ta ch cn chng minh
321
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
( b
+ b +1 + b
(2 b)
a b
+
2
2
b 2 + b + 1 + b 4 ( 2 b ) + ( b 1) 2 b3 ( b 1) ( b 2 ) 0
2
a b
a3b + b3a +
2.
2
C. BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho n s thc tho mn iu kin 0 < x1 , x2 ,..., xn 1 . Chng minh rng
1
(1 + x1 ) x2 (1 + x2 ) x3 ...(1 + xn ) x1 2n .
Bi 2. Chng minh rng vi mi s thc 0 < x <
( cos x )
2
cot x
ta c
> sin 2 x .
ta c
a b
+ 2.
b a
4
Bi 5. Cho a,b l cc s thc dng tho mn iu kin b , a + b =
2. Chng
3
minh ab b a + 2 3ab .
Bi 6. Cho x,y l hai s thc dng. Chng minh x y + y x > 1 .
Bi 7. Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn iu kin ab + bc + ca > 0 .
Chng minh rng
322
a
b
c
+3
+3
2.
b+c
c+a
a+b
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
D. HNG DN GII P S
1
Bi 1. Ch (1 + xk ) xk +1 1 +
xk
xk
2 =
, k 1, n=
; xn +1 x1 .
xk +1
xk +1
Bernoulli ta c
( cos x )
2
cot x
= (1 sin x )
cot x
1 cos 2 x =
sin 2 x
=
(1 cos x )(1 + cos x ) =
(1 + a )b > (1 + b )a (1 + a ) a
>1+ b .
ba
1
b ba
a
= b +1 a
.
= 1 +
1 + a.
a
a
b +1 a
b
a
b
1
b
.
Tng t ta c:
a +1 b
a
Cng theo v hai bt ng thc trn v ch
1
1
4
+
=
2.
b +1 a a +1 b b +1 a + a +1 b
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a = b .
Bi 5. S dng bt ng thc Bernoulli ta c
ab b a =1 + ( a 1) .
b
Vy ta chng minh
1
1
1 + 1
b
1 + b ( a 1)
.
1
1 + a 1
b
1 + b (1 b )
1 + b ( a 1)
+ 2 3b ( 2 b )
+ 2 3ab b.
2 b (2 b)
1
1 + a 1
b
( b 1)( 3b 4 ) 0 ng.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bi 6. Ta xt ba trng hp sau:
+ Nu x > 1, y > 1 x y + y x > x + y > 2 , bt ng thc lun ng.
+ Nu x > 1, y < 1 x y + y x > 1 + y x > 1 , bt ng thc lun ng.
+ Nu x, y 1, p dng bi tp mu ta c pcm.
Bi 7. Nu mt s bng 0 s dng bt ng thc AM GM ta c ngay iu phi
chng minh.
Ta xt c ba s u dng khi s dng bt ng thc Bernoulli ta c
a
1
1
2a 2/3
2a 2/3
.
= 1
=
2
2/3
2/3
b+c
a 2/3 + b 2/3 + c 2/3
b
c
a
+
+
(
)
b + c 3 1 b + c 3 1
+
2 a
2
a
b
2b 2/3
c
2c 2/3
3
.
2/3
;
Tng t ta c
324
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Chng 3:
PHNG PHP HM S TRONG GII TON
BT NG THC V CC TR
CH 1: K THUT S DNG TNH N IU VI BI TON
CC TR V BT NG THC MT BIN S
A. TM TT L THUYT
1. nh ngha 1. Gi s K l mt khong, na khong, mt on.
Hm s y = f ( x) xc nh trn D c gi l:
+ ng bin trn K nu vi mi x1 , x2 K , x1 < x2 f ( x1 ) < f ( x2 ) .
+ Nghch bin trn K nu vi mi x1 , x2 K , x1 < x2 f ( x1 ) > f ( x2 ) .
2. iu kin cn hm s n iu
Gi s hm s y = f ( x) c o hm trn K
+ Nu hm s y = f ( x) ng bin trn K th f '( x) 0 vi mi x thuc K.
+ Nu hm s y = f ( x) nghch bin trn K th f '( x) 0 vi mi x thuc K.
3. iu kin hm s n iu
nh l. Gi s K l mt khong, na khong, mt on. Hm s y = f ( x) lin
tc trn K v c o hm ti mi im trong ca K(tc cc im thuc K nhng
khng phi u mt ca K). Khi
+ Nu f '( x) > 0, x K th hm s y = f ( x) ng bin trn K.
+ Nu f '( x) < 0, x K th hm s y = f ( x) nghch bin trn K.
+ Nu f '( x) = 0, x K th hm s y = f ( x) khng i trn K.
Ch . Nu hm s
M
x0 K | f ( x0 ) =
+ S m c gi l gi tr nh nht ca hm s y = f ( x) trn K khi v ch khi
f ( x) m, x K
.
m
x0 K | f ( x0 ) =
325
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
max
=
{ f (a); f (b)} ; ymin min { f (a); f (b)} .
max
=
{ f ( x1 ), f ( x2 ),..., f ( xn )}; ymin min { f ( x1 ), f ( x2 ),..., f ( xn )} .
V d 1. Tm gi tr ln nht, gi tr nh nht ca hm s y =x 6 + 4 1 x 2
on [ 1;1] .
Li gii
Xt hm s y =x 6 + 4 1 x
) =0
; y' =
0 6 x x4 4 1 x2
x = 0
x = 0
2
2
x =
x =
2 1 x
2 1 x 2
x =
x =
6 x5 24 x 1 x 2
y' =
x = 0
4
x= 4 1 x 2
2 3
2
3
2
2 4
Suy ra y (0)= 4; y =
; y (1)= 1 .
3 9
2 4
V vy ymin =y
4.
= ; ymax =y (0) =
3 9
V d 2. Tm gi tr ln nht v nh nht ca hm s
y=
326
1 + x 2015 + 1 + (1 x )
2015
vi x [ 0;1] .
trn
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Li gii
Ta c y '
=
2015 x 2014
2 1 + x 2015
2015 (1 x )
2014
2 1 + (1 x )
2015
Suy ra
y ' = 0 x 2014 1 + (1 x )
1 + x 2015
x 2014
Xt hm s f (t ) =
2015
=(1 x )
1 + (1 x )
=
(1 x )2014
2014
1 + x 2015
2015
1 + t 2015
t 2014
(1)
trn on [0;1] ta c
<0.
f '(t ) =
2t 2015 1 + t 2015
V vy f(t) l hm nghch bin trn on [0;1], do
1
(1) f ( x) = f (1 x) x =1 x x = .
2
1
1
Tnh cc gi tr: y (0) =
y (1) =
1 + 2; y =
2 1+
2
2
1
Vy gi tr nh nht ca hm s bng 2 1 +
2
2015
2015
; gi tr ln nht bng 1 + 2 .
Bi tp tng t
Cho a,b l hai s thc khng m c tng bng 1. Tm gi tr ln nht, gi tr nh
nht ca biu thc P = 1 + a 2014 + 1 + b 2014 .
V d 3. Tm gi tr ln nht v gi tr nh nht ca hm s
y= 5 | cos x + sin x | + | 7 cos x + sin x | .
Li gii
Ta a v chung mt biu thc bng cch s dng ng thc:
a + b=
a 2 + b 2 + 2 ab .
Khi
327
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
y
=
Vi=
cos
4
3
.
=
,sin
5
5
Gi ch cn kho st hm s y =
4sin t + 4 + 5sin t ymax =
13; ymin =
16
.
5
2) K thut i bin
S dng khi hm mt bin c cha cn phc tp; dng lng gic; m hoc a
thc c cha bc cao.
V d 1. Tm gi tr ln nht v nh nht ca hm s y =
x x 1=
1
x + x 1
Ta
c y '
=
t2 +1
.
2
t2 + 5
.
2t + 2
t 2 + 2t 5
2 ( t + 1)
= y=
(1)
< 0, t ( 0;1] . Do ymin
tr ln nht.
V d 2. Chng minh rng vi mi s t nhin n > 1 ta c
n
328
1, x 1 t ( 0;1] .
Ch . t 2 = 2 x 2 x ( x 1) 1 x x ( x 1) =
Khi y =
x x 1 +1
Li gii
Tp xc nh: D= [1; + ) .
t t=
x x ( x 1) + 2
1+
n n nn
+ 1
< 2.
n
n
3
. Khng tn ti gi
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Li gii
n
n
( 0;1) , n N * . BT cn chng minh tr thnh
n
n 1 + x + n 1 x < 2, x ( 0;1) .
Xt hm s f ( x) = n 1 + x + n 1 x lin tc x [ 0;1) c
t x=
1
1
1
< 0, x 0;1
f '( x)
=
( )
n n (1 + x)n1 n (1 x)n1
Vy f(x) nghch bin [0; 1) nn f(x) < f(0) = 2, x ( 0;1) (pcm).
V d 3. Cho hm s f xc nh trn tp s thc, ly gi tr trn R v tha mn iu
kin f ( cot=
x ) sin 2 x + cos 2 x, x ( 0; ) .
Hy
tm
gi
tr
ln
) (
nht
gi
tr
nh
nht
ca
hm
Li gii
Ta c f ( cot=
x ) sin 2 x + cos 2 x, x ( 0; )
cot 2 x 1 cot 2 x + 2cot x 1
=
, x ( 0; )
cot 2 x + 1 cot 2 x + 1
cot 2 x + 1
T vi ch rng vi mi t R u tn ti x ( 0; ) sao cho cot x = t ta
2cot x
f=
( cot x )
c
=
f (t )
t 2 + 2t 1
t2 +1
, t R .
) (
Suy ra g ( x ) f =
=
sin 2 x . f cos 2 x
sin 4 2 x + 32sin 2 2 x 32
sin 4 2 x 8sin 2 2 x + 32
, x R (1) .
1
1
t u = sin 2 2 x ta c u thuc on 0; .
4
4
V vy t (1) ta c
min g ( x) = min h(u ) v m ax g ( x) = m ax h(u )
xR
1
0; 4
trong h ( u ) =
Ta c h ( u ) =
xR
u 2 + 8u 2
u 2 2u + 2
(
(u
2 5u 2 + 4u + 6
2
2u + 2
1
0; 4
).
329
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
D dng chng minh c h ( u ) > 0, u 0; .
4
1
Do hm h(u) ng bin trn 0; .
4
1
1 1
.
V vy trn 0; ta c min h ( u ) = h ( 0 ) = 1 v max =
h ( u ) h=
4
4 25
1
Vy min g ( x ) = 1 , t c chng hn khi x = 0 v max g ( x ) =
, t c
25
chng hn khi x =
x3
< sinx < x .
6
Li gii
Xt hm s f ( x) = x +
x
+ sinx trn na khong [ 0;+ ) . Ta c
6
x2
1 + cos x
2
f ( x)= x sinx
f ( x) = 1 cos x
f ( x)=
x3
x3
x + sin x > 0 x
< sin x vi x > 0
6
6
Lu f ( x) > f (0) =
0 vi x > 0 ta c sinx < x
(1)
(2)
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x 2 x3
xn
.
+ ... +
2! 3!
n!
Li gii
ex > 1 + x +
x 2 x3
xn
Xt hm s f n ( x) = e x 1 + x +
+ ... + trn khong ( 0;+ ) ta c
2! 3!
n !
x 2 x3
x n 1
+
+ ... +
f 'n ( x) = e x 1 + x +
.
2!
3!
1
!
n
(
)
x2
xn
+ ... +
x ln a ln 1 + x +
2
n !
ln 1 + x +
ln a
ln 1 + x +
ln a
Ch
x2
xn
+ ... +
n!
2
,x > 0.
x
x2
xn
+ ... +
n!
2
,x < 0
x
x2
xn
ln 1 + x +
+ ... +
2
n!
lim
=
x
x 0+
x2
xn
ln 1 + x +
+ ... +
2
n!
lim
1.
=
x
x 0
ln a 1
Do
a=
e.
ln a 1
Ngc li vi a l e th bt ng thc ng.
V d 3. Cho n l s l ln hn 3. Chng minh rng vi mi x 0 ta c
x2
x n
x 2 x3
xn
x
x
1
...
1
...
+
+
+
+
+
+
< 1 .
2!
n
!
2!
3!
n
!
331
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
x
x
+ ... +
u ( x) =1 + x +
2!
n!
t
.
2
3
x x
xn
v( x) =1 x + 2! 3! + ... + n !
Ta cn chng minh
=
f ( x) u ( x).v( x) < 1.
2
Ta c
x2 + ... + xn 1 = u ( x) xn
u '( x) =1 + x +
2!
(n 1)!
n!
x2 + x3 + ... + xn 1 =
xn
(
)
v
x
'(
)
1
=
v
x
x
2! 3!
(n 1)!
n!
V vy
=
u ( x )
xn
xn
xn
u ( x) + v( x)
.v( x) + u ( x) v( x) =
n!
n!
n!
x n1
2 xn x2 x4
1
...
=
+
+
+
+
(n 1)!
n! 2! 4!
V n l s l ln hn 3 nn f ( x) i du t dng sang m khi i qua x = 0 .
Do ti x = 0 th hm s t cc i v vy f ( x) < f (0) = 1, x 0. (pcm).
a+x
V d 4. Chng minh vi mi a, b, x > 0 v a b ta c
b+ x
Li gii
a+x
Xt=
hm s f ( x)
b+ x
b+ x
x 0. Khi ln f ( x=
)
b+ x
f ( x)
a+x
b + x a + x
a+ x ba
.
= ln
+ (b + x)
=
+
ln
f ( x)
b+x
a+x b+x
b+x a+x
a+ x ba
=
f ( x) f ( x) ln
+=
b+ x a+x
a+x
=
b+ x
332
b+ x
a+ x ba a+ x
+
ln =
b+ x a+ x b+ x
a+x
.
b+ x
( b + x ) ln
a + x
Suy ra [ ln f ( x)=
] (b + x) ln
b + x
a
> .
b
b+ x
.g ( x )
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a+ x ba
. Ta c
+
b+ x a+ x
b+ x ba
a b
( a b) 2
+
=
< 0.
g ( x) =
.
a + x (b + x) 2 (a + x) 2
(a + x) 2 (b + x)
trong =
g ( x) ln
(1 a )(1 b )
2
a + b + 1 ( x + a + 1)
( x + b + 1)2
f ( x )
=
2b
( x + a + 1)
2a
( x + b + 1)3
0, [ 0;1]
Nn hm s f(x) ng bin trn [0; 1], suy ra phng trnh f(x) = 0 c nhiu
nht mt nghim trn (0; 1).
Nu phng trnh f(x) = 0 v nghim th f(x) n iu trn [0; 1], th
f ( x ) max f ( x ) =
max { f ( 0 ) ; f (1)}.
[0;1]
Ta c
f ( 0=
)
f (1=
)
b
a
a 2b 2 + a + b + 1 ab + a + b + 1
+
+ (1 a )(1 b=
= 1;
)
a +1 b +1
( a + 1)( b + 1) ( a + 1)( b + 1)
1
a
b
1
a
b
+
+
+
+
= 1.
a + b +1 b + 2 a + 2 a + b +1 b + a +1 a + b +1
Suy ra f ( x ) max=
f ( x ) max { f ( 0 ) ; f (1)} 1 .
[0;1]
Nu phng trnh f(x) = 0 c nghim duy nht x = x0 . Khi do f(x) ng
bin trn [0; 1], nn
333
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
iu kin xc nh: D =
Xt hm
s f ( x)
=
f '( x)
x sin A
x sin B
.
+
x sin C
x sin C
Li gii
( ;sin C ] [sin A; + ) .
x sin A
+
x sin C
x sin B
lin tc trn D ta c
x sin C
Vy gi tr nh nht ca P bng
sin A sin B
t ti x = sin A .
sin A sin C
+n
1
V d 7. (VMC 2011) Cho , tha mn 1 +
n
n nguyn dng. Tm min .
1
< e < 1 +
n
Li gii
1
Ly logarit t nhin suy ra <
n < , n * .
1
ln 1 +
n
1
Xt hm s =
f ( x)
x, x 1 . Khi
1
ln 1 +
x
max f ( x) min f ( x) .
min =
x 1
Mt khc =
f '( x)
334
sin A sin B
<1.
sin A sin C
x 1
1
1 < 0, x 1 .
x ( x + 1)
+n
vi mi
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
1
1 lim
x .
Do max f ( x) min f ( x=
) f (1) lim f ( x=
)
x 1
x +
x +
1
x 1
ln 2
ln 1 + x
1
1
1
1 x ln 1 +
ln 1 + +
1
1
x
x x +1
.
1 lim
=
1 lim
1
x +
x +
ln 2
ln 2
1
ln 1 +
x ( x + 1)
x
1
1
x ( x + 1) ( x + 1)2
x ( x + 1) x 2
1
1
1
3
=
1 lim
==
1 lim
=
.
2x + 1
x +
x +
ln 2
ln 2
2x + 1
ln 2 2
2
2
x ( x + 1)
1
3
.
ln 2 2
V d 8. [ MR No.4 2009] Cho cc s thc .. tha mn iu kin
Vy min =
a
a a
f (=
x) 1 + 2 + ... + n
b1 b2
bn
Li gii
x
tng trn ( 0, + ) .
a a
a a a a
Ta=
c f '( x) 1 ln 1 + 2 ln 2 + ... + n ln n ,
b1 b1 b2 b2
bn bn
x
a2
an an
ln + ... + ln 0 .
b2
bn bn
Suy ra f '( x) l hm tng trn . Ta chng minh f '(0) = 0 , tht vy.
a
=
f ''( x) 1
b1
a1 a2
ln +
b1 b2
Theo gi thit ta c
a x
a x
a x
b1x 1 1 + b2x 2 1 + ... + bnx n 1 0, x .
b
an
a1
a2
1
1
1
x b1
x b2
x bn
Vi x > 0 ta c b1 .
+ b2 .
+ ... + bn .
0, x > 0 .
x
x
x
Cho x 0+ ta c
335
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
ln
a
a1
a
+ ln 2 + ... + ln n 0
b1
b2
bn
(0.1)
Vi x < 0 ta c
x
an
a1
a2
1
1
1
x b1
x b2
x bn
b1 .
+ b2 .
+ ... + bn .
0, x < 0 .
x
x
x
Cho x 0 ta c
a
a
a
ln 1 + ln 2 + ... + ln n 0
b1
b2
bn
T (0.1) v (0.2) suy ra f '(0)
= ln
(0.2)
a
a1
a
+ ln 2 + ... + ln n= 0
b1
b2
bn
f '( x) f '(0) =
0 iu phi chng minh.
Li gii
Xt hm s g : ( 0, + ) ( 0, + ) xc nh bi g ( x) = xt l hm li.
Xt =
t
y
> 1 tc x < y, khi ta c
x
1 y
a + a2y + ... + any
n 1
Bt ng thc trn tng ng vi
=
x 1
x
x
x
g a1 + g a2 + ... + g an
n
(( ) ( )
)
1/ y
1/ x
V d 10. (IMC 2006) So snh sin ( tan x ) v tan ( sin x ) vi x 0; .
2
Li gii
336
( ))
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Xt hm=
s f ( x) tan ( sin x ) sin ( tan x ) trn 0; .
2
Ta c f '( x) =
cos x
cos 2 ( sin x )
cos ( tan x )
cos 2 x
do cos x l hm lm v tan x + 2sin x > 3 x, x 0; .
2
V vy f ( x) > f (0) =
0 tan ( sin x ) > sin ( tan x ) .
Nu x = arc tan
th
/2
arc tan tan
tan sin =
> tan > 1 > sin tan arc tan .
2
4
2
1+ 2 / 4
Vy vi mi x 0; th tan ( sin x ) > sin ( tan x ) .
2
4) Vn dng kt hp cc bt ng thc khc nh AM GM; C S
Trc khi kho st tnh n iu ca hm s ta s dng cc nh gi c bn
thng qua cc bt ng thc c bn nh AM GM; C S s a v chng minh
mt bt ng thc c bn hn thun li cho vic kho st hm s.
2
Li gii
337
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
f ( x) =cos x +
1
2
cos x
2 > cos 2 x +
(v vi x 0; th
2
1
cos 2 x +
2 ).
cos 2 x
2 0, x 0; .
cos x
2
1
v theo BT AM-GM ta c
Do f(x) ng bin trn 0; .
2
Suy ra f ( x) f (0) =
0 , hay sinx + t anx 2x vi mi x 0;
2
Bi tp tng t
sin x
+2
tan x
3x+2
2 2 ,
(pcm).
x 0; .
2
sinx
V d 2. Chng minh rng
> cos x, x 0; .
x
2
Li gii
Bt ng thc tng ng vi:
3
sin x
sinx
2
3
Ta c f ( x ) = 2sin 2 x + tan 2 x 3 x 2 .
p dng BT 3(a 2 + b 2 + c 2 ) ( a + b + c ) ta c
2
t g ( x) = 2sin x + tan x 3 x,
g ( x=
) 2cos x +
1
2
cos x
1
( 2sin x + tan x )2 3x 2 .
3
x 0; , th
2
3 cos x + cos x +
=
1
cos x
vi mi x 0; , nn g(x) ng bin trn
2
338
3 33 cos 2 x.
0; .
2
1
cos 2 x
3 0
=
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Suy ra g ( x ) g ( 0 ) = 0, x 0; .
2
Do f ( x )
1
0 nn f(x) ng bin trn
( 3 x )2 3 x 2 =
3
0; 2 . Suy ra
f ( x ) > f ( 0=
) 0, x 0; .
2
Nhn xt: Khi trong BT c cha cc loi hm s khc nhau ta thng c lp
mi loi hm s d xt du ca o hm, hoc ta c th o hm lin tip
kh bt mt loi hm s.
Cch 2: Ta c x
x3
< sin x, suy ra
6
3
3
2
x 2 x 4 x6
x2 x4
sin x x
>
=
+
>
+
1
1
1
6
2 12 216
2 24
x
x2 x4
+
2 24
( 2)
( 2)
f (b) f (a )
.
ba
x (0; +) .
1
1 x +1
Ta c: (1 + ) x < (1 +
) x[ln( x + 1) - ln x] < ( x + 1)[ln( x + 2) - ln( x + 1)]
x
x +1
Xt hm s =
f ( x) x[ln( x + 1) - ln x] ta c
x
1= ln( x + 1) ln x
x +1
p dng nh l Lagrange i vi hm s: y =
1
c (x; x+1) sao cho: f '(c)= ln( x + 1) ln x =
c
f '( x)= ln( x + 1) ln x +
1
.
x +1
lnt trn [x; x+1], th tn ti
ln( x + 1) ln x.
1 1
1
> >
x c x +1
339
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
1
1
> ln( x + 1) ln x >
ln( x + 1) ln x
>0
x
x +1
x +1
f '( x) > 0, x (0;+) hm s f ( x) ng bin trn (0;+).
T (1) suy ra: f '( x) > 0, x (0; +) f ( x) ng bin trn (0; +).
Suy ra: f ( x + 1) > f ( x), x (0; +) iu phi chng minh.
t
1
Ch . Ta c th chng minh trc tip hm s y= 1 + ng bin trn khong
t
( 0;+ ) .
x +1
1
1
+ Vi mi x dng ta c 1 + < e < 1 + .
x
x
1
vi mi x ( 0;1) .
2n.e
xn . 1 x <
Li gii
Bt ng thc tng ng vi
1
1
(*)
x 2n (1 x) <
2ne
2n.e
xn . 1 x <
Xt hm s f=
( x) x 2n (1 x) vi x ( 0;1) , ta c
f =
( x) x 2n1 2n (2n + 1) x .
Suy ra f(x) i du t dng sang m khi i qua x =
2n
.
2n + 1
(2n) 2 n
2n
.
V vy =
max f ( x) f=
(0;1)
2n + 1 (2n + 1) 2 n +1
Ta chng minh
(2n) 2 n
(2n + 1)
2 n +1
2n + 1
2n
<
1
2ne
2 n +1
2n
2n + 1
2 n +1
<
1
e
1
(2) .
2n + 1
p dng nh l Lagrange cho hm s f ( x) = ln x trn [2n; 2n+1] suy ra tn ti
ln(2n + 1) ln(2n) >
f (2n + 1) f (2n)
.
2n + 1 2n
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
1
>
(3) .
e 2n + 1
T (1), (2) v (3) suy ra pcm.
C. BI TP RN LUYN
Bi 1. Chng minh cc bt ng thc sau
a) x
x3
x3 x5
vi mi x > 0 .
< sin x < x +
6
6 120
b) 1
x2
x2 x4
vi mi x l s thc dng.
< cos x < 1
+
2
2 24
c)
1
2
sin x
<
1
x
+1
vi mi x 0; .
+2
4
vi mi x 0; .
4
e x
x4
e) 1 x
vi mi x thuc on [0;1].
1 x +
2 (1 + x )
x +1
b) 3 x x3 <
2
vi x 0; .
sin 2 x
2
Bi 3. Tm gi tr nh nht ca hm s =
f ( x)
sin 3 x cos3 x
trn khong 0; .
+
cos x
sin x
4
n
1
Bi 5. Chng minh rng: 1 + ln n > > ln(n + 1), n N * .
i =1 i
Bi 6. Tm GTNN ca hm s f ( x=
)
x
1
x x
x2 + x + 1 + x2 x + 1 .
1
x x
2
> , x ( 0;1) .
e
Bi 8. Chng minh rng vi mi x ta c
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bi 9. Tm gi tr ln nht, gi tr nh nht ca hm s y =
khong (1;6] .
1+ x + 3
trn na
x 1
Bi 12. Tm gi tr nh nht ca hm s y =x +
11
7
+ 2 1 + 2 trn khong
2x
x
( 0;+ ) .
Bi 13. (TSH Khi B 2003) Tm gi tr ln nht, gi tr nh nht ca hm s
y =x + 4 x 2 .
ln x
x2 + 1
x2
trn
2
trn on
1
2 ;1 .
ln 2 x
trn on
x
1;e3 .
342
x2
vi mi s thc x.
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
vi mi s thc dng x.
x
2
x + 1) 2
(
. Tm gi tr ln nht v gi tr nh nht
f ( x) =
x2 + 1
ca hm
s y f ( x). f (1 x) trn on [ 1;1] .
=
x
2
Bi 26. Tm gi tr ln nht v gi tr nh nht ca hm s y =
trn
x
cos x + 2sin
2
on 0; .
2
Bi 27. Tm gi tr ln nht v gi tr nh nht ca hm s
sin x + 2cos
x +1 + 2 3 x + 2
.
2 x +1 + 3 x +1
Bi 28. Tm gi tr ln nht v gi tr nh nht ca hm s
y=
y = x 2013 + 2015 x 2 .
sin x
1+
cos x
1
2
.
Bi 29. Chng minh rng vi mi s thc x ta c 3 2
+2
2
Bi 30. Tm tt c cc s thc a bt ng thc sau lun ng vi mi x khng
m ln (1 + x ) x ax 2 .
Bi 31. Tm tt c cc gi tr ca k bt ng thc sau ng vi mi s thc a v
b khng m e a +b 1 + a + b + k ( a b ) .
2
Bi 31. p s: k= e 2 .
Bi 32. Chng minh rng vi mi x > 2 ta c ( x + 1) cos
Bi 33. Chng minh rng vi mi 0 < x < 1 ta c
x +1
x cos
> 1.
1
x x2
x
ln
ln
< 4 .
2
2
1 x
x x x + 1
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
Bi=
37. Cho I n x tan xdx, n 1 . Chng minh I n >
n+ 2 4
0
4
n+2
Bi 38. (i hc khi A, 2004) Cho tam gic ABC khng t, tha mn iu kin
cos 2 A + 2 2 cos B + 2 2 cos C =
3 (1) .
sin 2 x
2
sin 4 x + cos 4 x
Bi 3. =
Ta c f ( x)
=
sin x cos x
x 2 x3
x 2 n 1 x 2 n
Bi 4. Xt hm s f ( x)= ln(1 + x) x
+
... +
+
2
3
2n 1 2n
1
1 + ln n > > ln(n + 1), n N *
i =1 i
Bi 6. Xt hm s f ( x)=
344
x 2 + x + 1 + x 2 x + 1 trn R. Ta c
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x+
f ( x) =
1
2
1
3
x+ +
2
4
1
2
x+
1
3
x +
2
4
1
2
2
1
3
x+ +
2
4
1
x
2
2
3
1
x +
4
2
= g x + + g x
2
2
vi mi x, trong=
g (t )
, t R.
3
t +
4
V hm g ng bin trn R nn f ( x) = 0 x = 0
2
Bi tp tng t
Tm tp gi tr ca hm s f ( x)=
x2 + 2 x + 4 x2 2 x + 4 .
Bi 7. HD: Xt hm s
x
x
x
f (=
x) x1 x + x1=
x1 x + x.x1=
(1 + x) x1 x , x ( 0;1) .
Bi
9. Ta c y '
=
x 7 2 x + 3
2 x + 3 ( x 1)
< 0, x (1;6] .
4
, khng tn ti max.
5
Bi 10. Tp xc nh: D =
Ta c y ' =
2 x 2 x + 1
1 x2
[ 1;1] .
1
x=
; y ' = 0 2x + x 1 = 0
2 .
1
x
1 3 3
Ta c y (1)= y (1)= 0; y =
.
4
2
1 3 3
Vy ymax = y =
; ymin = y (1) = 0 .
4
2
x 2 + 4 x + 21 0
Bi 11. iu kin:
2 x 5 .
2
x + 3 x + 10 0
345
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Xt hm s y = x 2 + 4 x + 21 x 2 + 3 x + 10 trn on [-2;5] ta c
y'
2 x + 4
2 x + 4 x + 21
2
2 x + 3
2 x 2 + 3x + 10
y ' =0 ( 2 x + 4 ) x 2 + 3 x + 10 =
( 2 x + 3) x 2 + 4 x + 21
( 2 x + 3)( 2 x + 4 ) 0
1
x=
2
2
2
2
3
( 2 x + 3) x + 4 x + 21
( 2 x + 4 ) x + 3 x + 10 =
1
Ta c y (=
2) 3; y =
3
1
Vy =
ymin y=
3
2
Ch . y > 0; y=
2; =
y (5) 4 .
2.
( x + 3)( 5 x ) ( x + 2 )( 7 x ) )
+22 y 2.
11
2 x2
14
7
1+ 2
x
y ' = 0 2 x 2 11
( 2x
=
11
x 2 + 7 28
2 x2 x2 + 7
x 2 + 7 28 = 0 x = 3
x
4 x
1
1
+ 2 1 + 2 vi x > 0 .
x
x
[ 2;2] .
; y ' =0 4 x 2 =x x = 2 .
Suy ra y (2) =
2; y ( 2) =
2 2; y (2) =
2.
Vy ymax =
y ( 2) =
2 2; ymin =
y (2) =
2 .
Bi 14. Tp xc nh: D = [ 0;4] .
346
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Ta c y ' =
1
1
2 x
1
x 1
= ( x 2) +
2
4 x x2
4 x x2
2
; y ' = 0 x = 2 .
Suy ra y (0) =
0; y (2) =
3; y (4) =
0.
V vy y=
y=
(0) y=
(4) 0; y=
y=
(2) 3 .
max
min
Bi 15. Ta c y ' =
1 x
x2 + 1
x2 + 1
Suy ra y (=
1) 0; y=
(1)
V vy ymax = y (1) =
; y ' = 0 x =1.
2; y (2)
=
3
.
5
2; ymin = y (1) = 0 .
Bi 16. Ta c
y '= e x 1 x; y ''= e x 1 0, x [ 0;1]
.
5
y ' y '(0) =0 ymax =y (1) =e ; ymin =y (0) =0
2
Ch . e x 1 + x +
x2
xn
+ ... + , x 0, n N * .
2
n!
Bi 17. Ta c
1 2
1
x + 1 2 x ln x x + 2 x ln x
2 2 x ln x
1
x
x
=
y'
=
> 0, x ;1 .
2
2
2
2
x2 + 1
x2 + 1
x2 + 1
4ln 2
1
Suy ra ymin =
y =
; ymax =
y (1) =
0.
5
2
x =1
ln x ( 2 ln x )
ln x = 0
.
Bi 18. Ta c y ' =2
; y' =
0
2
x
ln x = 2
x = e
Suy ra
=
y (1) 0;=
y (e 2 )
2
V vy ymax
= y (e=
)
4
e
4
=
; y (e3 )
9
e3
; ymin
= y=
(1) 0 .
e2
Bi 19. V hm s cho tun hon vi chu k T = 2 nn ta ch cn tm gi tr
ln nht v gi tr nh nht trn on [ 0;2 ] .
Ta c =
y ' 5sin 4 x cos x 3 sin=
x sin x 5sin 3 x cos x 3 ;
y' =
0 sin x 5sin 3 x cos x 3 (1)
Ch .
347
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
1 3cos 2 x + 3sin 2 x
3
.
sin x cos=
x
3cos 2 x.sin 2 x.sin 2 x.sin 2 x
<
3
3
4
27
V vy (1) sin x = 0 x = k x = 0, x = , x = 2 .
Suy ra y (0) = y (2 ) =
3; y ( ) = 3 .
Vy ymax = y (0) = y (2 ) =
3; ymin = y ( ) = 3 .
Bi 20. Xt hm s y = e x + cos x +
x2
x 2 ta c
2
Bi 21. Xt hm s y =1 + x ln x + x 2 + 1 x 2 + 1 ta c
y' =
ln x + x 2 + 1 ; y ' =
0 x + x2 + 1 =
1 x =
0.
Bi 25. Tnh c y =
x 2 (1 x ) 2 x (1 x ) + 2
2
t 2 + 8t 2
1
t =
.
t x (1 x ) 2; , x [ 1;1] khi y = 2
4
t 2t + 2
Ta c y ' =
2 5t 2 4t 6
(t
2t + 2
) ; y ' = 0 5t
1
t 2;
4
4t 6 = 0 t =
2 34
.
5
2 34
1 1
.
Tnh cc gi tr suy ra ymin =
y
4 34; ymin =
y =
=
5
4 25
3x
sin 1
2
Bi
26. Ta c y '
=
0, x 0; .
2
2
x
cos x + 2sin
2
2
V vy ymin = y (0) = 2; ymax = y = 1 +
.
2
2
348
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
[ 1;3] .
Bi 27. Tp xc nh: D =
Do
x +1
) +(
Khi y =
3 x
2t 2 4t 6
t 2 8t 3
= 4 t [ 0;1] | x + 1 =
4t
t2 +1
, 3 x=
2 1 t2
t2 +1
).
.
4
; ymax
= y=
(0) 2 .
5
T d c ymin
= y=
(1)
2015 2 x 2
2015 x
; y ' =
0
2 x 2 2015 =
2013 2015 x 2 .
2 x 2015 0
2
x=
2014
= 20132 2015 x 2
2 x 2015
2
Suy ra ymax =
y ( 2014) =
2014 2014; ymin =
y ( 2014) =
2014 2014 .
Bi 29. t
=
y 2
sin x
Ta c y ' =2t ln 2
+2
cos x
t
1 t2
1t 2
ln 2; y ' =0 2t =
t
1 t2
1t 2
1t 2
0 < t < 1
2t 2 1t 2
(1)
=
1 t2
t
Xt hm s f (a ) =
=
f '(a )
2a
trn khong ( 0;1) ta c
a
2a ( a ln 2 1)
a2
V vy (1) f (t ) = f
( 1 t ) t =
1 1+
Ta c y=
(0) y=
(1) 3; y =
2
2
1
2
1
.
2
1 t2 t =
1 1+
Suy ra ymin
= y=
= y =
(0) y=
(1) 3; ymax
2
2
1
2
(pcm).
349
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bi tp tng t
Chng minh rng vi mi s thc x ta c 8 4
sin x
+ 4.2
cos x
5.4
1
5
Ta c =
f '( x)
1
1 2a
.
f '( x) = 0 x = 0 hoc x =
2
2a
Khi f ( x) f (0) =
0 khng tho mn.
+ Nu 0 < a <
1
2ax + 2a 1 0 f '( x) 0 f ( x) f (0) =
0 tho mn.
2
1
Vy gi tr cn tm ca a l : a .
2
+ Nu a
x
.
1 x
n +1
n
Bi 34. Ly logarit t nhin hai v ta cn chng minh
.
ln ( n + 1) ln n
ln x 1
x
vi x 3 ta c f=
'( x)
> 0, x 3 .
ln x
ln 2 x
T suy ra f (n + 1) > f (n) .
Xt hm s f ( x) =
1
Bi 35. a v chng minh y = 8t 3 8t 2 8t + 5 0, t = cos C 0; .
2
1
Bi 37. S dng tan x x, x 0; I n > 4 x n +1dx =
0
n+ 2 4
4
thm ch K thut nh gi bt ng thc Tch phn).
A 1
.
Bi 38. T gi thit 0 < A , suy ra 0 < sin
2
2
2
350
A
BC
.cos
=1
2
2
( 2)
n+2
. (Xem
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
A
B C
A
.cos
2 2 sin
( 3)
2
2
2
A
T (2) v (3) ta c sin 2 A + 2 2 sin 1 0 .
2
A
t t = sin th bt ng thc tr thnh: 4t 2 1 t 2 + 2 2t 1 0
2
Li c 2 2 sin
( 4)
Xt hm f ( t ) = 4t 4 4t 2 + 2 2t 1 .
Ta phi c f ( t ) 0 vi 0 < t
1
5
(5).
f ( t ) = 16t 3 8t + 2 2; f ( t ) = 48t 2 8 f ( t ) = 0 t =
1
6
; f ( t ) < 0
1
6
<t <
1
V vy f ( t ) f
> 0 nn f(t) ng bin trn
6
1
6
1
2
1
0;
.
2
1
Do f ( t ) f
0.
=
2
1
2
sin
A
=
2
1
2
A=
y = x + x 12, y 0 x + x 12 0 4 x 3
2
Thay vo ta c cos
BC
=1 B =C = .
2
4
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Khi P = x x 2 + x 12 + x + 2 x 2 + x 12 + 17 = x3 + 3 x 2 9 x 7 .
Xt hm s f ( x) = x3 + 3 x 2 9 x 7 lin tc trn on [ 4;3] ta c:
x =1
f '( x) =3 x 2 + 6 x 9; f '( x) =0
x = 3
Ta c f (4) =
13, f (3) =
20, f (1) =
12, f (3) =
20
Vy gi tr ln nht ca P bng 20 t ti ( x=
; y)
nht ca P bng 12 t ti ( x; y=
)
( 3;0 ) ; ( 3; 6 ) v gi tr nh
(1; 10 ) .
x 2 + ( y + 1) + x 2 + ( y 3) .
2
Li gii
Theo gi thit ta c: =
y 2 x 2 thay vo biu thc ca P ta c
=
P
Xt hm s f (=
x)
5 x 2 4 x + 1 + 5 x 2 20 x + 25 .
5 x 2 4 x + 1 + 5 x 2 20 x + 25 lin tc trn ta c:
=
f '( x)
5x 2
5x 4x + 1
2
5 x 10
5 x 20 x + 25
2
f '( x) =
0 ( 5 x 2 ) 5 x 2 20 x + 25 =
( 5 x 10 ) 5 x 2 4 x + 1
( 5 x 2 )( 5 x 10 ) 0
2
2
2
2
( 5 x 2 ) 5 x 20 x + 25 = ( 5 x 10 ) 5 x 4 x + 1
2
2
x2
5
x=
3
24 x 2 16 x =
0
2
T suy ra P =f ( x) f =2 5 .
3
2
2
ng thc xy ra khi v ch khi x = , y = .
3
3
352
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
=
f '(b)
6 ( b 1)
2b 4b + 3
2
18b
9b 2 + 40
f '(b) =0 (1 b ) 9b 2 + 40 =3b 2b 2 4b + 3
(1 b ) 9b +=
40 9b
2
( 2b
4b + 3
2
3
1
2
Vy gi tr nh nht ca P bng 5 11 t ti=
.
a =
;b
3
3
( b + 2 )( 3b 2 ) 3b 2 10b + 10 = 0 b =
3 3
ta c ngay iu
4
a 2 + b2 1 3 3
, ta c ngay iu phi chng minh.
= <
2
2
4
3 3
.
4
T iu kin ta c: a =
1 b 2 ab + a = f (b) = ( b + 1) 1 b 2 .
Xt hm s f (b) =
( b + 1) 1 b2 trn on [0;1] ta c:
f '(b) =
(1 + b )(1 2b ) ; f '(b) = 0 b = 1 .
1 b2
353
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
1 3 3
nn f =
l gi
4
2
2
3 3
. Ta c ngay iu phi chng minh. ng thc xy
4
3
1
=
,b
.
2
2
Cch 2: Thc hin lp lun nh trn v s dng bt ng thc AM-GM ta c:
ra khi v ch khi
=
a
ab + a= a ( b + 1)=
1
3 1
. 2. .a 2. .b + 1
3 2 2
5
2 3
a + + b2 +
1 2 3 2 5 1
3 3
4
4 =
a + b +
4
4
2
4
3
3
t2
,0 t 2 x 2 + y 2 .
4
a
b
2
.
b) Vi a,b dng ta c
+
b + ab a + ab 1 + ab
t = x + y xy
354
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
4 x 2 + y 2 + xy 1 + 2 ( x + y ) .
1
2
x+ y
2
2
Nhn xt. Ta c: xy
, x y ( x + y) .
2
2
Do vy tm gi tr ln nht ca P ta quy v n t= x + y v vic u tin cn
lm l tm khong gi tr ca t= x + y .
2
1
1
2
2
x+ y
Ta c: P
( x + y) + x + y .
+ x + y ( x + y) =
2
4
2
1
t =
t
x + y , (t 0) P t 4 + t .
4
Xut pht t iu kin bi ton ta c:
2
2
2
4 ( x + y ) xy 1 + 2 ( x + y ) 4 ( x + y ) 2 ( x + y ) 1 4 xy ( x + y ) .
1
Suy ra 3t 2 2t 1 0 t 1 do t > 0 nn 0 < t 1 .
3
1
Xt hm s f (t ) =
t 4 + t vi 0 < t 1 ta c:
4
3
3
f '(t ) =t 3 + 1 0, t ( 0;1] f (t ) f (1) = P .
4
4
3
1
Vy gi tr ln nht ca P bng t ti x= y=
.
4
2
V d 2(TSH Khi D 2014) Cho hai s thc x,y tho mn cc iu kin
1 x 2;1 y 2 .
x + 2y
x + 3y + 5
2
y + 2x
y + 3x + 5
2
1
.
4 ( x + y 1)
Li gii
Do 1 x 2 nn ( x 1)( x 2 ) 0 x 2 + 2 3 x .
Tng t ta c y 2 + 2 3 y .
Suy ra P
=
1
x + 2y
y + 2x
+
+
3x + 3 y + 3 3x + 3 y + 3 4 ( x + y 1)
1
x+ y
+
x + y + 1 4 ( x + y 1)
355
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
t t = x + y, ( 2 t 4 ) ta c P f (t ) =
t
1
.
+
t + 1 4 ( t 1)
1
x
1
y
5
+ ln(xy) .
2
x +y
2
Li gii
Nhn xt. Biu thc i xng vi x v y d on du bng xy ra ti x = y, khi
1
x
1
y
1
x +y
2
5
2x
5
1
1
1
5
nn ta nh gi 2 + 2 + 2
vi
.
2
2 xy
2xy
x
y
x +y
Ta c:
1
x
1
y
1
x +y
2
5 1
1
2 1
1
= 2 + 2 + 2
2
xy x + y
2 xy x
2 xy
y
1
1
=
( x y ) 2 2
2 2
2
2
x y
x y
2 xy x + y
2 xy x 2 + y 2
( x y )2 2 x 2 + y 2 xy ( x y )2 [ 2.2 xy xy ]
=
0
2 x2 y 2 x2 + y 2
2 x2 y 2 x2 + y 2
2
2
x y)
x y)
(
(
=
(
(
Vy P
t
=
t
)
)
5 1
1
5 1
+ ln( xy ) = ln .
2 xy
2 xy
xy
5
1
, ( t > 0 ) khi P f (t ) = ( t ln t ) .
2
xy
Xt hm s f =
(t )
f '(t ) =
5
( t ln t ) vi t > 0 ta c:
2
5 1
1 ; f '(t ) = 0 t = 1 .
2 t
356
5
t ti x= y= 1 .
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
16
x + y2 + 2
2
2
.
xy
Li gii
Xut pht t gi thit ta c: 3 ( xy + 1) = x 4 + y 4 +
2
2
.
2 x2 y 2 +
xy
xy
2 x3 y 3 + 2 3 x 2 y 2 + 3 xy 2 x3 y 3 3 x 2 y 2 3 xy + 2 0
1
( xy + 1)( 2 xy 1)( xy 2 ) 0 xy 2
2
16
8
Khi P x 2 y 2 +
.
= x2 y 2 +
2 xy + 2
xy + 1
8
1
.
t
=
t xy, t 2 khi P f (t ) =
t2 +
t +1
2
Xt hm s f (t=
) t2 +
f '(t ) = 2t
( t + 1)2
8
lin tc trn
t +1
1
2 ;2 ta c:
; f '(t ) = 0 t = 1 .
20
11
20
1 67
Ta c=
suy ra P f (t ) f(2) =.
f =
, f (1) =
, f (2)
3
3
3
2 12
20
Vy gi tr ln nht ca P bng
t ti x= y= 2 .
3
V d 5. Cho x, y l cc s thc dng tha mn iu kin x + y + xy =
3.
x +1 3
y +1 3
) + 4(
) + x2 + y 2 .
y
x
Li gii
S dng bt ng thc a3 + b3 ab ( a + b ) ta c
x +1 y +1 x +1 y +1
2
2
P 4
+
+ x + y
y
x
y
x
16 x 2 + y 2 + x + y
2 2
x y
)+
x 2 + y 2 64 + 2
357
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
3. a thc c dng ng cp
Dng ton ny cp n trong ch k thut s dng tnh ng cp l
t x = t. y hoc y = t.x a v kho st hm mt bin vi t.
Dng ton ny vi nm tr li y thng xut hin trong thi TSH ca B v
k thut kh n gin nn cc em nm chc phng php c th hon ton x l c.
V d 1. Cho x,y l hai s thc khc 0. Tm gi tr nh nht ca biu thc
P=
x4
y
y4
x
2(
x2
y
y2
x
)+
x y
+ .
y x
Li gii
4
x y
x y
x y
Ta c P = + 6 + + + + 6 .
y x
y x
y x
x y
t t =+ , t 2 khi P = t 4 6t 2 + t + 6 .
y x
Xt hm s f (t ) = t 4 6t 2 + t + 6 trn ( ; 2] [ 2; + ) , ta c
f '(=
t ) 4t 3 12t + 1; f ''(=
t ) 12t 2 12 > 0, t ( ; 2] [ 2; + ) .
4
x
4
y
5
8( x y )
Li gii
Ta thy P cha c dng ng cp tuy nhin kho lo s dng iu kin
Ta c: 12 = x 2 + 2 y = x 2 + y + y 3 3 x 2 y 2 xy 8 .
Suy ra
P
1 2 2 4
4 xy
5
1 x2 y 2 5
xy
x y 4 + 4 + .
=
2 + 2 + .
2
64
16 y
y 8 8( x y )
x 64 ( x y )2
x
2
5
1 x y
1
=
+ 2 + . x
16 y x
64 2 + y
y
x
358
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x y
t t =+ , ( t > 2 ) , do x,y dng phn bit.
y x
1 2
5 1
.
t 2 + .
64 t 2
16
1 2
5 1
trn ( 2;+ ) ta c
Xt hm s f (=
t)
t 2 + .
64 t 2
16
Khi P f (=
t)
f '(=
t)
t
5
5
2
t >2
.
=
; f '(=
t ) 0 8t ( t 2 ) =
5 0
t
2
8 64 ( t 2 )
2
5
5
f(t) i du t m sang dng nn ti t = f(t) t cc tiu hay
2
2
5 27
.
f (t ) f =
2 64
27
t ti=
Vy gi tr nh nht ca P bng
x 2,=
y 4.
64
V d 3. Cho x,y l hai s thc khc 0. Chng minh rng
Ti t =
48 x 2 y 2
(x
+ y2
x2 y 2
+ 1001 2 + 2 2014 .
y
x
Li gii
Bt ng thc cho tng ng vi:
2
x y 2
x y
48
+ 2 2014
+
+
+
1001
1001
4016 .
2
2
y x
y x
x y
x y
+
+
y x
y x
Ch s dng bt ng thc AM GM ta c
48
x y
x y
48
.3 + =
24
+ 3 + 2
2
2
y x
x y
x y y x
+
+
y x
y x
48
x y
998 + 998.22 =
3992
y x
Cng theo v hai bt ng thc trn ta c pcm.
4. K thut kho st hm c trng
Nu bt ng thc cn chng minh c dng hm c trng f (a ) > f (b) hoc
f (a ) < f (b) .
359
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Khi ta chng minh hm s f ( x) lun ng bin hoc lun nghch bin trn
min D thuc iu kin ca bi ton.
V d 1. (TSH Khi D 2007) Cho a b > 0 . Chng minh rng
b
a 1 b 1
2 + a 2 + b .
2
2
Li gii
Bt ng thc cho tng ng vi:
(1 + 4 ) (1 + 4 )
a b
b a
Xt hm s f ( x) =
b ln 1 + 4
ln 1 + 4 x
x
f '( x)
) (
(1 + 4 )
x2
ln 1 + 4a
a
) vi x > 0 ta c
4 ln 4 1 + 4 ln 1 + 4 x
x
) a ln (1 + 4 )
b
) ln (1 + 4 ) .
b
) < 0, x > 0 .
(1) .
Li gii
Nu y > x th
y
x
y
x
ln
> 4 ( y x ) ln
4 y > ln
4x .
(1) ln
1 y
1 x
1 y
1 x
Nu y < x th
y
x
y
x
ln
< 4 ( y x ) ln
4 y < ln
4x .
(1) ln
1 y
1 x
1 y
1 x
Xt hm s=
f ( t ) ln
=
f (t )
t
4t vi t ( 0;1) . Ta c
1 t
1 t t
(2t 1) 2
=
4
> 0, t ( 0;1) .
t 1 t
t (1 t )
Suy ra f(t) tng trn (0;1). Suy ra f(y) > f(x) nu y > x v f(y) < f(x) nu y < x
360
1
y
x
ln
ln
> 4, x, y ( 0;1) , x y .
y x 1 y
1 x
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
t
ta c
1 t
f ( y ) f ( x)
1
1
4
VT =
=
f '(c) =+
=
4 (pcm).
yx
c 1 c c +1 c
{( x, y ) | 0 x 1,0 y 2} .
=
D
f ( x, y ) = 2 (1 x )( 2 y )( (2 y ) 2(1 x) )
t u= 1 x, v = 2 y, ta chuyn v tm GTNN ca hm s:
=
E
F ( u, v ) =
2uv 2 + u 2 v trn min
{( u, v ) ,0 u 2,0 v 1} , ngha l
min F =
(u , v) min min (2uv 2 + u 2 v) .
0v1
0u 2
E
Xt hm s g ( v ) =
2uv 2 + u 2 v vi 0 v 1 , coi u l tham s. Ta c
g(v) =
4uv + u 2 =
u (4v + u ) .
u 1
u
u
, m 0 v qua v0 = th g(v) i du t
4 2
4
4
m=
ax g ( v ) min { g (=
0 ) , g (1)} min 0; u 2 2u
0v 1
( do u 2 2u 0 ).
Vy min F (u , v) =
1 khi u = 1, v = 1. T
min (u 2 2u ) =
0u 2
tan b
2
cos x
b
cos 2bx
.
361
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
suy ra f ( x ) > 0 , nn f
cos x cos 2bx
ng bin trn [b; 1]. V vy vi a b ta c f ( a ) f ( b ) . Suy ra
Do 0 < a, b 1 nn tan b > b > 0 v
(1) .
t =
g ( x ) tan 2 x tan x 2 , c
( x)
g=
2 tan x
2x
> 0; x ( 0;1)
cos x cos 2 x
Suy ra g ( b ) > g ( 0 ) =
0 tan 2 b tan b 2 > 0
( 2)
v 0 < y <
4
4cos x cos y
( cos x + cos y )2
ta lun c
Li gii
x+ y
x y
Ta c cosx + cos y =
.
2cos
cos
2
2
Do vai tr x, y nh nhau nn ta c th gi s x y .
Khi vit li bt ng thc c vit li di dng
x+ y
x y
cos 2
cos 2
.cos ( x y ) cos x.cos y .
2
2
Ly logarit t nhin hai v ta c
x+ y
x y
2ln cos
+ 2ln cos
+ ln cos ( x y ) ln cos x + ln cos y .
2
2
n y ta xt hm s
f ( x) ln cos x + ln cos y 2ln cos
=
x+ y
x y
2ln cos
ln cos ( x y ) , x y; x, y 0;
2
2
4
Ta c f '( x) =
tan x + tan ( x y ) + 2 tan
=
x y
x+ y
.
+ 2 tan
2
2
sin y
x y
x+ y
+ 2 tan
+ 2 tan
> 0, x y; x, y 0;
cos x.cos ( x y )
2
2
4
Do f l hm tng. Do f ( x) f ( y ) =
0 , iu ny tng ng vi
x+ y
x y
+ 2ln cos
+ ln cos ( x y ) ln cos x + ln cos y .
2
2
Bi ton c chng minh hon ton. ng thc xy ra khi v ch khi x = y .
2ln cos
362
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
+
+
e x x + 1, x 0;ln ( x + 1) x, x 0 .
x2 + y 2 + a 2 + b2
( a + x )2 + ( b + y )2 .
( x 1)2 + y 2 + ( x + 1)2 + y 2 +
y2 .
Li gii
Trn mt phng ta Oxy, xt cc im M(1-x; y) v N(1+x; y).
Ta c OM + ON MN, suy ra
( x 1)2 + y 2 + ( x + 1)2 + y 2
4 + 4 y2 .
ng thc xy ra khi x = 0, ta c P 2 1 + y 2 + y 2 .
Xt hm s f ( y )= 2 1 + y 2 + y 2 .
*) Vi y 2 th f ( y )= 2 1 + y 2 + y 2 l hm ng bin.
*) Vi y < 2 th f ( y )= 2 1 + y 2 + 2 y c =
f ( y )
2y
1 + y2
1 .
363
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Khi f ( y ) = 0 y =
1
.
3
1
Lp bng bin thin ca hm s f(y) ta c min P =2 + 3 ( x; y ) =0; .
3
2 y2 + 1 .
2 a 2 + b 2 + ab = ( a + b )( ab + 2 ) .
a 3 b3 a 2 b 2
Tm gi tr nh nht ca biu thc P = 4 3 + 3 9 2 + 2 .
b
a b
a
Li gii
a b
Nhn xt. P c th biu din theo t=
+ nn ta ngh n vic nh gi
b a
a b
t=
+ da vo iu kin bi ton.
b a
a b
t t=
+ , khi
b a
a b 3
a b 2
a b
P = 4 + 3 + 9 + 2 = 4t 3 9t 2 12t + 18 .
b a
b a
b a
Suy ra 2t + 1 2 2. t + 2 t
5
.
2
Xt hm s f (t ) = 4t 3 9t 2 12t + 18 trn ; + ta c:
2
f '(=
t ) 12t 2 18t 12 > 0, t
5
nn f(t) ng bin trn
2
2 ; + suy ra
23
5
P=
f (t ) f =
.
4
2
Vy gi tr nh nht ca P bng
364
23
t ti=
a 2,=
b 1 hoc =
a 1,=
b 2.
4
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Bi tp tng t
1) Cho x,y l 2 s thc dng tha mn iu kin
6 x 2 + y 2 + 20 xy = 5 ( x + y )( xy + 3) .
(a
+ 2b 2
)(
+ 3a 2b 2 =2 a 2 + b 2 a 2 + 2b 2 .
a 3 + b3
b3
( a + b )2 + 2a 2 + 5b 2 ( a b )2 + 2a 2 + 5b 2
.
+ 3 +
2
2
a
ab a + 2b
8b3
12 .
( a + 2 )( b + 2 ) =
a3
b3
48
.
+
+
b+2 a+2 a+b
Li gii
Theo gi thit ta c:
1
(12 a b )2 =
4
a+2+b+2
.
2
( a + 2 )( b + 2 )
a 4 + b 4 + 2 a 3 + b3
a 3 ( a + 2 ) + b3 ( b + 2 )
48
48
.
Khi P
=
=
+
+
a+b
a+b
( a + 2 )( b + 2 )
( a + 2 )( b + 2 )
1
1
( a + b )4 ; a3 + b3 ( a + b )3 .
8
4
1
1
( a + b )4 + 2. ( a + b )3 48
4
Suy ra P 8
+
a+b
( a + 2 )( b + 2 )
=
( a + b )4 + 4 ( a + b )3 + 48
=
2
a+b
12 a b )
(
8.
t 4 + 4t 3
2 (12 t )
48
t
365
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
t 4 + 4t 3
Nhn xt. Nu ta xt hm
s f (t )
=
2 (12 t )
48
ny r rng y l mt hm s
t
Vy ta c nh gi P f (t=
)
=
f (t )
Xt hm s
1
2 (12 t )
1
.
128
t 4 + 4t 3 48
+ .
128
t
t 4 + 4t 3 48
t 5 + 3t 4 1536
+ vi t =
4 ta c f '(t )
> 0, t 4 .
128
t
32t 2
2x 4 + y + 1 .
2 ( x 2) + y + 1
( 2 + 1)( x 2 + y + 1=)
3 ( x + y 1) .
t 1
1 t 4.
2
( t 1) 3 ( t 1)
Khi P = f (t ) = t 2 9 t +
Ta c f '(t )= 2t +
1
.
t
1
1
1
4t t 1
=
+
> 0, t [1;4] .
2 9 t 2t t 2 9 t
2t t
33
Suy ra max f (t ) =
5; min f (t ) =
f(4) =
f(1) =
22 2.
t[1;4]
t[1;4]
2
366
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
33
5 t ti=
x 4,=
y 0 . Gi tr nh nht
2
ca P bng 2 2 2 t ti x = 2, y = 1 .
Vy gi tr ln nht ca P bng
xy
3x
3y
.
x + y y +1 x +1
Li gii
Vit li P =( x + y )
( x + y ) 2 xy + 3 ( x + y ) .
xy
2 xy
3.
x+ y
xy + x + y + 1
2
t >0
t t = x + y xy = 3 t . Ta c ( x + y ) 4 xy t 2 4 ( 3 t )
t 2 .
2
12 3
.
t 2
12 3
Xt hm s f (t ) = t 2 t trn [ 2;+ ) ta c
t 2
Khi P = t 2 t
f '(t) = 2 t 1 +
12
t2
t 2 ( 2t 1) + 12
t2
> 0, t 2 .
3
Do f(t) l hm ng bin trn [ 2;+ ) suy ra P =
f (t ) f (2) =
.
2
3
Vy gi tr nh nht ca P bng t ti x= y= 1 .
2
Bi 3. Cho x,y l hai s thc tha mn iu kin
(x
+ y 2 + 1 + 3x 2 y 2 + =
1 4 x2 + 5 y 2 .
x 2 + 2 y 2 3x 2 y 2
x2 + y 2 + 1
Li gii
Nhn xt. n i lng x + y 2 + 1 t iu kin v biu thc ca P ta ngh
2
T gi thit ta c: x 2 + y 2 + 1 + 3 x 2 y 2 + 1= 4 x 2 + y 2 + 1 + y 2 4
x 2 + y 2 + 1 4 x 2 + y 2 + 1 + 5 = y 2 3x 2 y 2 .
x + y + 1) + ( y 3 x y 1) ( x
(=
2
Do P
x2 + y 2 + 1
2 2
+ y 2 + 1 3 x2 + y 2 + 1 + 4
x2 + y 2 + 1
.
367
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
t t = x 2 + y 2 + 1 khi P =
t 2 3t + 4
. Ta cn tm min gi tr ca t.
t
(x
+ y 2 + 1 + 3 x 2 y 2 + 1= 5 x 2 + y 2 + 1 x 2 5
(
(x
x2 + y 2 + 1 5 x2 + y 2 + 1 + 6 =
x 2 3x 2 y 2 0
2
)(
Vy xt hm s f (t ) =
f=
'(t)
+ y 2 + 1 2 x 2 + y 2 + 1 3 0 t [ 2;3]
t2 4
t2
t 2 3t + 4
lin tc trn [ 2;3] ta c:
t
[ 2;3] suy
ra
4
4
hay 1 P .
3
3
Vy gi tr nh nht ca P bng 1 t ti x = 0, y = 1 v gi tr ln nht ca P
1 = f (2) f (t ) f (3) =
bng
4
t ti x = 0, y = 2 .
3
5a 2 3ab + 2
a2 (b a )
Li gii
Gi u, v, s l ba nghim thc dng ca a thc ax3 x 2 + bx 1 .
1
b
1
Theo nh l Viete ta c u + v +=
s
=
=
; uv + vs + su
; uvs
(1) .
a
a
a
T suy ra a > 0, b > 0.
1
t c = . p dng BT AM GM cho ba s dng ta c
a
c = uvs = u + v + s 3 3 uvs = 3 3 c c3 27c c 3 3
Mt khc ( u + v + s ) 3 ( uv + vs + su=
)
2
Do c 2 =
( u + v + s )2 3 ( uv + vs + su ) =
368
( 2) .
1
( u v )2 + ( v s )2 + ( s u )2 0 .
2
3bc
( 3)
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
b
1
5 3 + 2 3 c 5 3bc + 2c 2
5a 3ab + 2 1
a
a
P =
.=
=
2
b
a
bc 1
a (b a )
1
a
2
c 5 c 2 + 2c 2
5c ( c + 5 )
)=
( 4)
2
c2 3
c2
1
3
Xt hm s f ( c ) =
5c c 2 + 5
c2 3
) vi
c 3 3. Ta c f ( c ) 12 3 .
3 , tc=
l a
1
=
,b
3 3
3.
Vy min P = 12 3 .
Bi 5. Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn a > b > c v
3ab + 5bc + 7ca 9 .
32
1
1
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
.
+
+
4
4
( a b ) ( b c ) ( c a )4
Li gii
Theo gi thit ta c a > b > c 0 9 7ca + 5bc + 3ab 3ab ab 3 .
Khi :
32
1
1 a 2b 2 32
1
1
P
+
+
+
+
4
4
4
4
4
4
9
a
b
a
b
b
a
b
(
)
)
(
2
1
32a 2b 2
32
a 2 b2 1
a b
=
=
+
+
+ + 2
2
9 a 2 2ab + b 2 2 b 2 a 2 9 a b
b a
+ 2
b a
a b
1 32
2
2
b a
9 ( t 2 )2
Xt hm s
=
f (t )
f '(t ) =
1 32
2
vi t > 2 ta c:
+
t
2
9 ( t 2 )2
1
64
3
; f '(t ) = 0 2t ( t 2 ) = 64 t = 4 .
+
2
t
3
9 (t 2)
369
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
=
a
6+3 3
c = 0
+ =
c = 0
4
b a
Vy gi tr nh nht ca P bng 10/9 t ti
a = 6 + 3 3 , b = 2 + 3 2 3 3 , c =0 .
C. BI TP RN LUYN
Bi 1. (TSC 2009) Cho a v b l hai s thc tha mn 0 < a < b < 1 . Chng minh
rng a 2 ln b b 2 ln a > ln a ln b .
Bi 2. Cho x,y l cc s thc khng m tha mn iu kin x 2 xy + y 2 =
1.
2 xy
.
( x + 1)( y + 1)
4x
4y
+
+ 2 xy 7 3 xy .
y +1 x +1
x2
y2
.
+
4 + 8y 1+ x
Bi 5. Cho x,y l hai s thc dng c tng bng 1. Chng minh rng
x
y
+
2.
1 x
1 y
Bi 6. Cho x,y l hai s thc dng thay i tha mn 3 x 2 + 8 y 3 =
20 .
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
4
x
4
y
( x y )2
2
x
2
y
( x y )4
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( x y ) x y4
Bi 9. Cho x,y l hai s thc dng tha mn 8 ( x + 2 y ) xy =
5 x + 2 y ( 5 + 16 x ) .
4
(1 + 2 xy )2 + 7 xy 6 .
xy
6 x 2 + y 2 + 20 xy = 5 ( x + y )( xy + 3) .
(a
+ 2b 2
)(
+ 3a 2b 2 =2 a 2 + b 2 a 2 + 2b 2 .
a 3 + b3
b3
( a + b )2 + 2a 2 + 5b 2 ( a b )2 + 2a 2 + 5b 2
.
+ 3 +
2
2
a
ab a + 2b
8b3
)(
1 1
+ .
x y
371
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x 2 y + xy 2
x 2 + y 2 xy
x+ y
Tm gi tr ln nht ca biu thc P =
.
1 x + 1 y
372
2
1+ x
2
1+ y
1
= xy + 2 .
xy
3
.
1 + 2 xy
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
(x
+ y3
) ( x + y )=
xy ( x 1)( y 1) .
1
1+ x
1+ y
+ 5 xy ( x + y ) .
2
Bi 28. (TSH Khi D 2009) Cho x,y l hai s thc khng m tha mn iu kin
x+ y=
1.
Tm gi tr ln nht v nh nht ca biu thc
P=
( 4x
)(
+ 3 y 4 y 2 + 3 x + 25 xy .
Bi 29. (TSH Khi D 2012) Cho x,y l hai s thc tha mn iu kin
( x 4 )2 + ( y 4 )2 + 2 xy 32 .
Tm gi tr nh nht ca biu thc P = x3 + y 3 + 3 ( xy 1)( x + y 2 ) .
Bi 30. (TSH Khi B 2009) Cho x,y l hai s thc tha mn iu kin
( x + y )2 + 4 xy 2 .
) (
) (
( xy + 1) ( 9
) (
xy 2 xy = 7 x 2 + y 2 2 xy + 2 .
1
1
.
+
xy
xy
x4 + y 4
.
2 xy + 1
x4 + y 4 + 1
x2 + y 2 + 1
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
P = xy + 3 x 2 y 2 + 2 xy x 2 + y 2 ( x + y ) .
4
x + y2
2
x + y + x2 y 2
13xy
.
+
xy
1 + xy (1 + x + y )
2 xy
x +1
y +1
.
+
3 x + 1 3 y + 1 xy ( x + y ) + 2
3x
3y
xy
+
+
x2 y 2 .
y +1 x +1 x + y
x +1 + y +1 =
4.
64
.
4 x y
x 1 + 2 y + 2 .
=
P
x3 + y 3 x 2 y 2
+ 2 x 2 + y 2 16 xy .
( x 1)( y 1)
374
x4 + y 4
( x + y)
x2 + y 2
( x + y)
5 xy
.
x+ y
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
4 e
3x
+e
3y
2 4 ( 2 x + 1) ( 2 y + 1)
3
E. HNG DN GII P S
Bi 1. Bt ng thc tng ng vi:
ln x
x2 + 1
ng bin trn
1 2
x + 1 2 x ln x
x 2 + x 2 x ln x
Ta c f '( x) x
=
=
> 0, x ( 0;1) .
2
2
2
2
x +1
x x +1
( x + y)
ln b
b +1
2
>
ln a
a2 + 1
2
x + y ) 1 x + y 2
(
3 xy = 1 xy =
1 x + y 2 .
=x+ y
2 3
.
3
Khi
P=x+ y
2.
( x + y )2 1
3
2
x + y) 1
(
x + y +1+
( x + y )2 1
.
2
( x + y ) + 3( x + y ) + 2
2 3
t2 1
.
.
3
t 2 + 3t + 2
Ta chng minh P 1 , tht vy ta cn chng minh.
t t = x + y,1 t 2 ta c P = t
2 3
t2 1
.
1
3
t 2 + 3t + 2
( t 1) 3 t 2 + 3t + 2 2 3 ( t + 1) 0
( t 1) ( 3t 2 + 3t + 6 )
3 t 2 + 3t + 2 + 2 3 ( t + 1)
0 ( t 1) ( 2 t ) 0
2
375
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
4 x ( x + 1) + 4 y ( y + 1)
+ 2 xy 7 3 xy
( x + 1)( y + 1)
4 ( x2 + y 2 ) + 4 ( x + y )
xy + x + y + 1
+ 2 xy 7 3 xy
4 ( x + y ) + 4 ( x + y ) 8 xy
2
+ 2 xy 7 3 xy
=( x + y ) + x + y 7 3 xy 22 + 2 7 3.1 =4
2
1
1 x + 2y
.x.2 y
x + 2y 8
2
2 2
Vy t t= x + 2 y va xet ham s
=
f (t )
Ta co
=
f '(t )
4t 2 + 8t
(8 + 4t )2
Suy ra min f=
(t )
t[8; + )
t2
,t 8 .
8 + 4t
> 0 vi t 8 .
(8)
f=
8
5
8
, khi=
x 4;=
y 2.
5
Bi 5. Ta c y = 1 x nn BT cn chng minh l
x
1 x
+
2, x (0; 1) .
1 x
x
Xt =
f ( x)
376
x
1 x
+
, x (0; 1). Ta c
1 x
x
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
2 x
1+ x
x + 1 1 1 + (1 x)
=
2 (1 x ) 1 x x x 2 (1 x ) 1 x x x
1
=
h 1 x h x
=
f ( x )
) ( )
trong
1+ t2 1 1
h ( t=
= 3+
)
t3
t t
f ( x ) = 0 h
) ( x)
1 x = h
V f ( x ) > 0 h
( 0;+ ) , nn
1
2
1
x 1 x < x x ;1
2
1 x = x x =
) ( )
1 x > h
1
2
Do vy: f ( x ) < 0 x 0;
Vy min =
f ( x)
( 0;1)
1
f=
2
2 . Suy ra f ( x ) 2, x ( 0;1) .
Ch . Ta c th nh gi n gin bng C S .
Bi 6. tng l a P v dng hm s c nhn t chung t l t. Mun vy ta to
cho P dng ng bc nn thm vo P mt lng xy.
1
y x
xy
1
1
.
+ 2 +
= 4 + +
2
2
x
y
y ( x y)
x
x y
2+
y
x
Ta c: P.xy = 4 xy
x
y
t t =+
1
y
.
, ( t > 2 ) a v P.xy= 4t +
t 2
x
1
vi t > 2 ta c:
t 2
1
5
; f '(t ) = 0 t = x = 2 y .
f '(t ) = 4
2
2
(t 2)
Kho st hm s f (t=
) 4t +
Vy khi x = 2 y 12 y 2 + 8 y 3 = 20 y = 1, x = 2 tc P t min ti
=
x 2,=
y 1 . y l c s cho ta nh gi lng ln nht ca xy.
Xut pht t iu kin ta c:
377
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
20= 3 x 2 + 8 y 3= 3 x 2 + 4 ( y 3 + y 3 + 1) 4 3 x 2 + 12 y 2 4 .
8 = x 2 + 4 y 2 4 xy xy 2 .
5
f =
6.
2
Vy gi tr nh nht ca P bng 6 t ti=
x 2,=
y 1.
1
1
f (t )
2
2
Do P
Bi 10. Ta c
x
P = 9 +
y
x
y
4 +
x
y
x
y
+
2
16
x
y
3 +
x
y
x
y
+ 25 +
x
y
(a
+ 2b 2 ) + 3a 2b 2 = 2 ( a 2 + b 2 )( a 2 + 2b 2 ) 4ab ( a 2 + 2b 2 )
2
a 2b
a 2b
a 2b
+ + 3 4 + +
3
b a
b a
b a
4
a 2b
Khi t t=
+ v ta c P = f (t ) = t 3 + 3t + 1 .
t
b a
4
Xt hm s f (t ) = t 3 + 3t + 1 trn [3; + ) ta c
t
4
f '(=
t ) 3t 2 + 2 + 3 > 0, t [3; + ) nn f(t) ng bin trn [3; + ) .
t
97
.
Do P = f (t ) f(3) =
3
97
t ti a= b= 1 .
Vy gi tr nh nht ca P bng
3
Bi 25. Xut pht t iu kin ta c:
(a + b)
+ a + b + ab 1 1 ab + 2 ab + 4ab 0 ab
p dng bt ng thc c bn ta c:
Suy ra P
1+ a
2
+ 1 + ab .
1 + ab
t t = 1 + ab , t 1;
378
2 2
10
ta c P + t .
t
3
1
1+ b
1
< 1.
9
2
.
1 + ab
y
50
x
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
(a + b)
+
+
+
x
y
2
1
2
1
3
3
4
( 2 x + 1) ( 2 y + 1) 4
=
2
x+ y
e x + e y 2 e x .e y =
2e 2
2
Suy ra P e + e
3
x
( x + y + 1)
2e
x+ y
2
( x + y + 1)
2
3
( x + y + 1)
CC TR V BT NG THC BA BIN S
A. NI DUNG PHNG PHP
1) S dng php th a v bi ton mt bin s
p
x + y + z =
p,q,r.
Do vy vi bi ton gi thit cho 2 trong 3 iu kin (p,q,r) ta hon ton c th
a S n v mt a thc ca mt bin.
0
x + y + z =
.
1
xy + yz + zx =
Li gii
y + z = x
.
2
yz =1 x ( y + z ) =1 x ( x ) =x 1
Theo gi thit ta c:
Ta c
P =x3 + y 3 + z 3 =( y + z ) 3 yz ( y + z ) + x3 =
( x)3 + 3x ( x 2 1) + x3 =3x3 3x .
3
( y + z)
4 yz x 2 4 ( x 2 1) 3 x 2 4
2
2
x
3
3
379
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
t x=
xyz = 1
a
b
c
.
, y= , z=
5
b
c
a
x + y + z =
1 1 1
+ + .
x y z
4
yz =
2
2
Ta c
( y + z ) 4 yz ( 5 x ) .
x
x
y + z = 5 x
x 3 + 2 2
.
( x 4) x2 6 x + 1 0
3 2 2 x 4
x2 (5 x ) + 1
1 y+z 1
Khi P = +
.
= + x (5 x ) =
x
yz
x
x
Xt hm s f ( x) =
x2 (5 x ) + 1
x
lin tc trn
D= 3 2 2;4 3 + 2 2; + d c
17
1
f =
f (4) =;max f ( x) =
f 3 2 2 =
min f ( x) =
1+ 4 2 .
xD
4 xD
2
Li gii
Ta c:
0
x + y + z =
0
0
x + y + z =
x + y + z =
2
1.
2
2
2
1 ( x + y + z ) 2 ( xy + yz + zx ) =
1 xy + yz + zx =
x + y + z =
2
1
1
Suy ra y + z = x v x ( y + z ) + yz =
yz =
+ x2 .
2
2
380
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
6
6
2
1
Mt khc ( y + z ) 4 yz x 2 4 + x 2
.
x
3
3
2
Khi :
P = x5 + ( y + z ) 5 yz y 3 + z 3 10 y 2 z 2 ( y + z )
5
5
3
= x5 + ( y + z ) 5 yz ( y + z ) 3 yz ( y + z ) 10 y 2 z 2 ( y + z )
10 x3 5 x
1
= x5 + ( x)5 5 + x 2 x3 3 + x 2 ( x) 10 + x 2 ( x) =
4
2
Xt hm s f ( x) =
10 x3 5 x
lin tc trn
4
6 6
;
ta c:
3 3
30 x 2 5
6
.
f '( x) =
; f '( x) =
0 x=
4
6
6
6
5 6
Ta c f
f
,f
=
=
3
6
36
Suy ra=
P f ( x)
6 5 6
f
=
= .
3
6
36
5 6
.
36
6
6
5 6
t ti x =
.
,y = z =
3
6
36
Bnh lun. Biu thc ca P l mt i vi x nn theo kt qu trn ta tm c c
gi tr nh nht ca P. Ngoi ra c th bin i P nh sau:
Vy gi tr ln nht ca P bng
P = x5 + y 5 + z 5 = x5 + y 3 + z 3
)( y
+ z2 y2 z2 ( y + z ) .
=
3c3 + 96c 2 384c + 512 3ab ( 8 2c )
Vi a, b 1 ( a 1)( b 1) 0 ab a + b 1 = 7 2c > 0
Khi
P 3c3 + 96c 2 384c + 512 3 ( 7 2c )( 8 2c ) =
3c3 + 84c 2 294c + 344
Xt hm s f (c) =
3c3 + 84c 2 294c + 344 lin tc trn on [1;3] , ta c
381
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
28 7 10
f '(c) =9c 2 + 168c + 512; f '(c) =0 c =c0 =
[1;3] .
3
Ta c f(c) i du t m sang dng khi i qua c0 nn f(c) t cc tiu ti c0 .
3 x2 + y 2 + z 2 ( x + y + z ) ;
2
( x + y + z )2 3 ( xy + yz + zx ) ;
( xy + yz + zx )2 3xyz ( x + y + z ) .
Vi x,y,z l cc s thc khng m ta lun c
x+ y+z 3
xyz ;
3
xyz ( x + y z )( y + z x )( z + x y )
8
9
( x + y )( y + z )( z + x ) ( x + y + z )( xy + yz + zx )
Nhn xt. Vi cc bi ton c x, y, z [ a; b ] v x + y + z =
s ta thng s dng bt
ng thc tm mi rang buc gia cc i lng i xng xy + yz + zx v xyz .
Mt s ng thc nh ch
( a + b + c )3 = a3 + b3 + c3 + 3 ( a + b )( b + c )( c + a )
( a + b )( b + c )( c + a ) = ( a + b + c )( ab + bc + ca ) abc
2 ( a 2b 2 + b 2 c 2 + a 2 a 2 ) ( a 4 + b 4 + c 4 ) = ( a + b + c )( a + b c )( b + c a )( c + a b )
V d 1. (TSH Khi B 2011) Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn iu
kin a + b + c =
1.
Tm gi tr nh nht ca biu thc
=
P 3 a 2b 2 + b 2 c 2 + c 2 a 2 + 3 ( ab + bc + ca ) + 2 a 2 + b 2 + c 2
Li gii
Theo gi thit ta c:
a 2 + b 2 + c 2 =( a + b + c ) 2 ( ab + bc + ca ) =1 2 ( ab + bc + ca ) .
2
Mt khc: 3 a 2b 2 + b 2 c 2 + c 2 a 2 ( ab + bc + ca ) .
382
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Suy ra P ( ab + bc + ca ) + 3 ( ab + bc + ca ) + 2 1 2 ( ab + bc + ca ) .
2
t t = ab + bc + ca khi : P f (t ) = t 2 + 3t + 2 1 2t .
Vi 0 ab + bc + ca
1
1
1
( a + b + c )2 = t 0; .
3
3
3
1
Xt hm s f (t ) = t 2 + 3t + 2 1 2t lin tc trn on 0; ta c:
3
f '(t ) = 2t + 3
2
; f ''(t ) = 2
1 2t
(1 2t )
1
0, t 0; .
3
1 11
Do f '(t ) f ' = 2 3 > 0 .
3 3
1
V vy f(t) ng bin trn on 0; . Suy ra P f (t ) f (0) =
2.
3
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= 0, c= 1 hoc cc hon v.
Vy gi tr nh nht ca P bng 2 t ti a= b= 0, c= 1 hoc cc hon v.
V d 2. Cho x,y,z l cc s thc thuc on [0;2] v tho mn iu kin
x+ y+z=
3.
1
1
1
+
+
+ xy + yz + zx .
x+ y y+z z+x
Li gii
Ch bt ng thc
8
9
( x + y )( y + z )( z + x ) ( x + y + z )( xy + yz + zx ) .
Khi
P
( x + y )( x + z ) + ( y + z )( y + x ) + ( z + x )( z + y ) + xy + yz + zx
( x + y )( y + z )( z + x )
( x + y + z )2 + xy + yz + zx + xy + yz + zx
( x + y )( y + z )( z + x )
2
x + y + z ) + xy + yz + zx
(
+ xy + yz + zx
8
( x + y + z )( xy + yz + zx )
9
27
3
=
+ xy + yz + zx +
8 ( xy + yz + zx )
8
Ch iu kin x, y, z [ 0;2] nn
383
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
4 + xyz
2.
2
1
2
Khi t t = xy + yz + zx v xy + yz + zx ( x + y + z ) =
3 nn t [ 2;3] .
3
27
3
Do P f (t )=
+t + .
8t
8
27
27
3
Xt hm s f (t )=
+ t + trn on [2;3] ta c f '(t ) = 1 2 > 0, t 2 .
8t
8
8t
( 2 x )( 2 y )( 2 z ) 0 xy + yz + zx
9
.
Do f(t) ng bin trn on [2;3] suy ra f (t ) f (3) =
2
Du bng xy ra khi v ch khi x= y= z= 1 .
+
x + y y + z z + x 2 ( x + y + z ) xy + yz + zx
V d 3. Cho x, y, z l cc s thc thuc khong (0, 1) tho mn iu kin
xyz =
(1 x )(1 y )(1 z ) .
1 1 1
+ + .
x y z
Li gii
Theo gi thit ta c: x + y + z xy yz zx + 2 xyz 1 =
0.
D on du bng xy ra khi x = y = z x3 = (1 x ) x = y = z =
3
P = x+ + y+
+z+ + + +
4x
4y
4z 4 x y z
2 x.
= 3+
384
1
1
1
9
+ 2 y.
+ 2 z. +
4x
4y
4 z 4 3 xyz
9
43
xyz
> 3+
9
15
=
1 2
4.
2
1
.
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3
khi bin i P theo xy + yz + zx bng cch rt
4
xy + yz + zx + 1 x y z
.
xyz =
2
+ Nu xy + yz + zx
V ch x + y + z 3 ( xy + yz + zx ) .
xy + yz + zx
xyz
xy + yz + zx
= x + y + z + 2.
xy + yz + zx + 1 x y z
xy + yz + zx
3 ( xy + yz + zx ) + 2.
xy + yz + zx + 1 3 ( xy + yz + zx )
Ta c P = x + y + z +
t
=
t
3
3 ( xy + yz + zx ) , t < 3 ta c
2
P t + 2.
t2
3
t2
+1 t
3
=t+
2t 2
t 2 3t + 3
( 2t 3) ( t 2 7t + 15)
2 t 3t + 3
2
15 15
3
, t ;3
2
2
2
1
.
2
Nhn xt. L do xt hai trng hp do suy ngh lm theo hng hai u tin tuy
3
nhin bt ng thc cui ch ng vi xy + yz + zx . Do vy cn phn chia lm
4
3
hai trng hp, vi xy + yz + zx < ta kho lo kt hp AM GM ch ra P ln
4
hn 15/2.
Bi tp tng t
Cho x, y, z l cc s thc thuc khong (0, 1) tho mn iu kin
xyz =
(1 x )(1 y )(1 z ) .
3
.
4
385
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a b c
8abc
.
+ + 2 +
b c a
( a + b )( b + c )( c + a )
Li gii
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
8abc
8
8.27
.
=
3
a
b
c
a
b
b
c
c
a
+
+
+
(
)(
)(
)
a
b
c
+ 1 + 1 + 1 + + + 3
b c a b c a
t t =
a b c
+ + + 3, ( t 6 ) ta c P f (t ) =
b c a
Xt hm s f (t ) =
t 5 +
216
t3
t 5 +
216
t3
vi t 6 ta c:
1
648 t 4 1296 t 5
=
0, t 6 .
2 t 5 t4
2t 4 t 5
Suy ra P f (t ) f (6) =
2 . ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
f '(t)
=
Vy gi tr nh nht ca P bng 2 t ti a= b= c .
V d 5. Cho x,y,z l cc s thc khng m tha mn iu kin x 2 + y 2 + z 2 =
3.
16
Tm gi tr nh nht
ca biu thc P
=
x y +y z +z x
2 2
2 2
2 2
xy + yz + zx
.
x+ y+z
Li gii
(x
+ y 2 + z 2 x4 y 4 z 4 9 x4 y 4 z 4
2 2
2 2
2 2
.
Ta=
c x y + y z + z x
=
2
2
S dng bt ng thc AM-GM ta c :
2
x 4 + x + x 3x 2 ; y 4 + y + y 3 y 2 ; z 4 + z + z 3z 2
x4 + y 4 + z 4 3 x2 + y 2 + z 2 2 ( x + y + z ) = 9 2 ( x + y + z ) .
=
xy + yz + zx
2
2
y + z ) x2 y 2 z 2 ( x + y + z ) 3
( x +=
.
( x + y + z) 1 .
16
+
2( x + y + z )
x + y + z +1
2
Do P
t t = x + y + z , t 3;3 . Khi P f (t ) =
386
16
t2 1
.
+
2t
t +1
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Xt hm s=
f (t )
f '(t )=
1
2t
16
t2 1
lin tc trn on 3;3 ta c
+
2t
t +1
( t + 1)
1 1
8
+
< 0 nn f(t) l hm nghch bin trn
6 2
43
on 3;3 .
28
Do P f (t ) f (3) =
. ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z= 1 .
3
V d 6. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin ab + bc + ca =
1.
Tm gi tr nh nht ca biu thc P = a + b + c + abc .
Li gii
1 ab
Theo gi thit ta c:
=
c
, c > 0 ab < 1 .
a+b
Thay vo biu thc ca P ta c:
P = a+b+
1 ab
1 ab
1 a 2b 2
.
+ ab.
= a+b+
a+b
a+b
a+b
4
a+b
S dng bt ng thc AM-GM ta c: a 2b 2
.
2
4
a+b
1
4
2
( a + b ) + 16 ( a + b ) + 16
2
Suy ra P a + b +
.
=
a+b
16 ( a + b )
t 4 + 16t 2 + 16
t t =+
.
a b, ( t > 0 ) khi P f (t ) =
16t
Xt hm s f (t ) =
t 4 + 16t 2 + 16
vi t > 0 ta c:
16t
)(
t = 2
4 t 2 3t 2 4
3t 4 16t 2 + 16
.
=
f '(t ) =
;f'(t) =
0
2
2
t = 2
16t
16t
3
10 3
2 10 3
. ng thc
Lp bng bin thin suy ra Min f (=
P
t) f =
t >0
27
27
3
1
.
xy ra khi v ch khi a= b= c=
3
Vy gi tr nh nht ca P bng
10 3
t ti a= b= c=
27
1
.
3
387
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
( a + b + c )2 2 .
2
Khi :
P=
=
( a + b + c ) ( a 2 + b2 + c 2 ab bc ca )
( a + b + c ) ( a + b + c )2 3 ( ab + bc + ca )
a + b + c) 2 .
(
2
= ( a + b + c ) ( a + b + c ) 3.
2
( a + b + c ).
(a + b + c) + 6
2
2
t t = a + b + c t 2 = ( a + b + c ) 3 a 2 + b 2 + c 2 = 6 t 6; 6 .
1
Khi P =
f (t ) =
t 3 + 3t .
2
1
Xt hm s f (t ) =
t 3 + 3t lin tc trn 6; 6 ta c
2
3
f '(t ) = t 2 + 3; f '(t ) =0 t = 2 .
2
Bng bin thin:
t
6
2
2
f(t)
f(t)
2 2
2 2
2, b= c= 0 hoc cc hon v.
gi tr nh nht ca P bng 2 2 t ti a =
2, b =
c=
0 hoc cc hon v.
388
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
y + z 2 y 2 + z 2=
yz
2 1 x2
y 2 + z 2 1 x2
=
2
2
27
Suy ra P 6 2 1 x 2 x +
x 1 x2 .
2
27
Xt hm s f =
x 1 x 2 trn khong (0;1) ta c
( x) 6 2 1 x 2 x +
f '( x) =
3
4 2x
27 x 2 + 5
2
1 x2
4 2x
=0
; f '( x) = 0 27 x 2 + 5
1 x2
0 < x < 1
4 2x
=
5 27 x 2 5 27 x 2 > 0
1 x2
2
2
32 x =
5 27 x 2 =
0
2
1 x
0 < x < 1
5 27 x 2 > 0
x=
3
2
2
2
x
x
x
=
3
1
9
1
27
25
0
)(
)(
1
1
nn f(x) t cc i ti .
3
3
1
1
V vy P f ( x) f =
.
10 . Du bng t ti x= y= z=
3
3
Vy gi tr ln nht ca P bng 10.
1
V d 2. Cho x,y,z l cc s thc tha mn iu kin x 2 + y 2 z 2 .
2
1
1
1
Tm gi tr nh nht ca biu thc P = x 4 + y 4 + z 4 4 + 4 + 4 .
y
z
x
389
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
1
2
S dng bt ng thc c bn: a 2 + b 2 ( a + b ) ta c:
2
1 2
1
2
z x2 + y 2 ( x + y ) x + y z .
2
2
2
1
1
1
2
32
4 1
.
x4 + y 4 x2 + y 2 ( x + y ) ; 4 + 4 2 2
2
8
x
y
x y
( x + y )4
4
4
( x + y )4
32
z
1 1 x + y
4
Suy ra P
+z .
+=
+5.
+ 32
8
( x + y )4 z 4 8 z
x+ y
4
1 32
x+ y
t t
=
+5.
, ( 0 < t 1) ta c: P f (t ) = t +
8
t
z
1 32
Xt hm s f (t ) = t +
+ 5 vi 0 < t 1 ta c:
8
t
1 32
f '(t ) =
32 b3 + c3 + 10
.
8a 2 + 1 64b 2 c 2 + 16bc + 1
Li gii
Ch . Ta cn nh gi bc theo a mun vy xut pht t iu kin ta c:
2abc + ab + bc + ca =1 bc < 1 .
1
1
1
1 + 2a
V
.
+
=
2
=
b +1 c +1
1+ a 1+ a
1
1
2
1 + 2a
2
1
Vi bc < 1 ta c
.
+
bc
b + 1 c + 1 1 + bc
1 + a 1 + bc
( 2a + 1)2
32 b3 + c3 + 10
Mt khc
390
64b c + 16bc + 1
2 2
8bc + 1
6
.
8
+1
(2a + 1) 2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
6 ( 2a 1) 4a 2 + 8a + 1
3
6
Suy ra P =
+
+ 3 3.
2
2
8
8a 2 + 1
8
a
+
1
2
a
+
1
+
8
(
)
+1
(2a + 1) 2
2
)(
1
1
1
1
1
Du bng t ti a =; b =
c;
+
+
=
2a=
b=
c =.
2
a +1 b +1 c +1
2
V d 4. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin abc = 1 .
1
1
2
.
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
+
+
2a + 1 2b + 1 (2c + 1) 6c + 3
Li gii
1
1
2
1
Ta bit bt ng thc ph
ng vi ab . Do vy ta
+
1 + 2a 1 + 2b 2 ab
4
chia trng hp x l.
1
1
1
1
1
1
+ TH1: Nu ab < a < , khi P >
1.
+
>
+
=
1
2a + 1 2b + 1 1 +
2b + 1
4
4b
2b
1
+ TH2: Nu ab c 4, khi vn dng bt ng thc ph trn ta c:
4
P
2
2
c
2
.
+
=
+
1 + 2 ab ( 2c + 1) 6c + 3
c + 2 (2c + 1) 6c + 3
c
2
trn khong ( 0;4] ta c
+
c + 2 (2c + 1) 6c + 3
Xt hm s f (c) =
min f=
(c) f=
(1)
8
.
9
8
.
9
t t= a + c ta c P 2 = ( 2t 1) t 2 (1 t ) = 2t 3 3t 2 + t
2
.
391
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Ta c: t = a + c =1 b 1, t = a + c
Xt hm s f (t ) =
( 2t
3t 2 + t
a+b+c 1
1
= . Vy t ;1 .
2
2
2
1
lin tc trn ;1 ta c:
2
1
t =
1
t ;1
2
2
.
f '(t )= 2 2t 3 3t 2 + t 6t 2 6t + 1 ; f '(t )= 0
t = 1
t = 3 + 3
)(
3+ 3 1
1
1
1
Ta c f =
. Suy ra 0 f (t )
hay P 2
.
(1) 0, f
=
f=
6
108
108
108
2
Do
=
a
3
3
3+ 3
3 3
3
. Ti =
th P =
P
a
=
c
, b 0,=
. Ti
6
6
18
18
18
3
3+ 3
3 3
.
=
,b =
, c 0 th P =
18
6
6
Vy gi tr nh nht ca P bng
3
3+ 3
3 3
t
ti a =
=
,b =
, c 0 v gi
108
6
6
3
3+ 3
3 3
t ti=
.
a
=
c
, b 0,=
18
6
6
Nhn xt. Xut pht t ng thc
tr ln nht ca P bng
x3 + y 3 + z 3 3 xyz = ( x + y + z ) x 2 + y 2 + z 2 xy yz zx .
Ta thay x =
a b, y =
b c, z =
c a ta c x3 + y 3 + z 3 =
3 xyz .
Thay v yu cu tm gi tr ln nht, nh nht ca P c th yu cu tm gi tr
ln nht, nh nht ca biu thc
P = ( a b) + (b c ) + (c a ) .
3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Ta c: 4 = ab + bc + ca ab ab 4 .
1
1
1
1
a b
Khi 4 P =
+
=
+
+ + .
P.ab ab
2
2
2
a
b a 2 + b b a
( a b )
b
a
1
1
a b
t t =+ , ( t > 2 ) . Khi P f (t ) = t +
.
4 t 2
b a
Xt hm s f =
(t )
1
1
t +
vi t > 2, ta c
4 t 2
1
1
t >2
1
; f '(=
=
t ) 0
t 3.
4 ( t 2 )2
Vy gi tr nh nht ca P bng 1 t ti
a b
c = 0, ab = 4, + = 3 a = 5 1, b = 5 + 1, c = 0 v cc hon v.
b a
Cch 2: Khng mt tnh tng qut gi s a > b > c 0 . Khi vit li v tri ca
bt ng thc v s dng bt ng thc AM-GM ta c:
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
P=
.
.
.
+
+
+
+
2
a b bc ca
a b bc bc ca ca a b
2
1
1
4 1
1
1
=
+
+
+
=
a bbc ca
a b bc ca
( b c )( a c )
4
1
ab
ca + a b+bc
= 0.
( a b )( b c )( c a )
Vi gi thit a,b,c biu thc sau c ngha v cch chng minh tng t ta c
cc bt ng thc tng t dng sau
1) Vi a, b, c 0 ta c
1
1
1 11 + 5 5
.
+ b2 + c2
+
+
2
( a b )2 ( b c )2 ( c a )2
2) Vi a, b, c 0 ta c
(a
1
1 59 + 11 33
( a + b ) 2 + ( b + c ) 2 + ( c + a ) 2 1
.
+
+
( a b )2 ( b c )2 ( c a )2
4
393
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
3) Vi a b c ta c
1
1
1 27
.
a 2 + b 2 + c 2 ab bc ca
+
+
( a b )2 ( b c )2 ( c a )2 4
4) Vi a b c ta c
1
1
1 9
.
a 2 + b2 + c2
+
+
( a b )2 ( b c )2 ( c a )2 2
Sau y ta cng xt mt s bi ton dng trn
V d 3. Cho a,b,c l cc s thc khng m i mt phn bit.
Tm gi tr nh nht ca biu thc
(a
P=
1
1
1
.
+ b2 + c2
+
+
( a b )2 ( b c )2 ( c a )2
Li gii
Do
a b
2
+
1
1 1 a 2 + b2 a 2 b2
b
a +a + b .
2
P a +b
+
+
=
+
+
=
+
2
2
2
2
2
a
b b a
a2
2+
( a b) a b ( a b) b
b
a
a b
t
t t =+ , ( t > 2 ) do a b . Khi P f (t ) =
+ t2 .
b a
t2
Ta c: f '(t )=
(t 2)
t >2
+ 2t ; f '(t )= 0
t=
3+ 5
.
2
3+ 5
2
0
11 + 5 5
2
394
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3 + 5 11 + 5
Da vo bng bin thin suy ra f (t ) f
.
=
2
2
Du bng xy ra khi v ch khi
=
t
3+ 5
a b 3+ 5
3+ 5 6 5 2
+
=
=
a
b.
2
b a
2
4
Vy gi tr nh nht ca P bng
3+ 5 6 5 2
11 + 5 5
t ti=
c 0,=
a
b
4
2
hoc cc hon v.
V d 4. Cho a,b,c l cc s thc phn bit tha mn a + b + c =
1 v
ab + bc + ca > 0 .
2
2
2
5
.
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
+
+
+
a b bc ca
ab + bc + ca
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s a > b > c khi :
2
2
2
5
8
2
5
+
+
+
+
+
P=
ab bc ac
ab + bc + ca a b + b c a c
ab + bc + ca
10
5
=
+
ac
ab + bc + ca
t =
t
1
1
1
2
.
ab + bc + ca , 0 < t <
do ab + bc + ca < 3 ( a + b + c ) =
3
3
Ta c: ( a b ) + ( b c )
2
2
1
1
( a b ) + ( b c ) =
( a c )2 .
2
2
Suy ra:
3
2 6t 2
( a c )2 ( a b )2 + ( b c )2 + ( c a )2 =2 ( a + b + c )2 3 ( ab + bc + ca ) =
2
ac
2 1 3t 2
3
Xt hm =
s f (t )
f '(t ) =
15 3t
(1 3t )
2 3
P =
f (t )
5 3
1 3t 2
5
t
5
1
+ vi t 0;
ta c:
t
3
1 3t
5 3
5
t
; f '(t ) = 0 3 3t 3 =
(1 3t )
2 3
t=
1
.
6
395
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
nn f(t) t cc tiu ti
6
1
1
. Do P f (t ) f
10 6 .
=
6
6
1 1
1
1 1
.
ng thc xy ra ti a =
+
,b =
,c =
3
3
3
6
6
1 1
1
1 1
hoc
Vy gi tr nh nht ca P bng 10 6 t ti a =
+
,b =
,c =
3
3
3
6
6
cc hon v.
Cch 2: nh gi thng qua bt ng thc AM-GM.
Khng mt tnh tng qut ta gi s a > b > c ta c:
2
2
2
5
.
P=
+
+
+
a b bc a c
ab + bc + ca
S dng bt ng thc:
P 2.
1 1
4
+
, x, y > 0 ta c:
x y x+ y
4
2
5
1
2
+
+
= 5
+
a b+bc a c
ab + bc + ca
ab + bc + ca
ac
5.2 2
20
=
4 a c 2 ab + bc + ca
(
) (
) 4 ( a c )2 ( 4ab + 4bc + 4ca )
20
(a c)
20 2
20 2
=
=
2
+ 4ab + 4bc + 4ca
( a + c ) + 4b ( a + c ) ( a + c )( a + c + 4b )
2
20 2
(1 b )(1 + 3b )
20 6
( 3 3b )(1 + 3b )
40 6
= 10 6
3 3b + 1 + 3b
2+ 6
a =
a b = b c
6
1
1
2
ng thc xy ra khi v ch khi
.
=
=
b
3
ab + bc + ca
a c
3 3b =+
1 3b
2 6
c =
6
1 1
1
1 1
hoc
Vy gi tr nh nht ca P bng 10 6 t ti a =
+
,b =
,c =
3
3
3
6
6
cc hon v.
396
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( ab + bc + ca + 1)( ab + bc + ca ) .
2 a 2 + b2 + c2 =
Ta c
t ( t + 1)
2
t t 1.
( a b )2 + ( b c )2 + ( c a )2 =
2 a 2 + b 2 + c 2 2 ( ab + bc + ca ) = t ( t + 1) 2t = t ( t 1) .
( a b ) + ( b c )
( a c )2 =
=
( a b ) + ( b c ) + 2 ( a b )( b c ) ( a b ) + ( b c ) .
Suy ra 2 ( a c ) ( a b ) + ( b c ) + ( c a ) = t ( t 1) a c
2
Do P f (=
t)
2t ( t + 1) 2t ( t 1=
)
2t + 1
2t ( t + 1)
t ( t 1)
2
2 2t
.
t +1 + t 1
2t ( t + 1) 2t ( t 1) vi t 1 ta c:
Xt hm s f (=
t)
f '(t ) =
t 1
2
( 2t + 1) ( t 1) =
2t 1
2t ( t 1)
; f '(t ) =0 ( 2t + 1) t ( t 1) =( 2t 1) t ( t + 1) .
(v nghim).
( 2t 1)2 ( t + 1)
Vy f(t) khng i du trn (1;+ ) ta c
Vy f(t) l hm nghch bin trn [1;+ ) .
Suy ra P f (t ) f (1) =
2 . ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c=
Vy gi tr ln nht ca P bng 2 t ti a= b= c=
1
.
3
1
.
3
397
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
Ta c: P 2 = ( a b ) ( b c ) ( c a ) ( ab + bc + ca ) .
2
( a b) (b c )
2
Suy ra P 2
( a b) + (b c )
(a c) .
=( a b )( b c )
=
2
16
1
( c a )6 ( ab + bc + ca )2 .
16
t t = ab + bc + ca, ( t 5 ) do ab + bc + ca a 2 + b 2 + c 2 =
5.
Ta c: ( a b ) + ( b c )
2
2
1
1
( a b ) + ( b c ) =
( a c )2 .
2
2
Suy ra:
3
( a c )2 ( a b )2 + ( b c )2 + ( c a )2 =2 a 2 + b2 + c 2 ab bc ca =10 2t
2
(a c)
20 4t
1 20 4t 2 4 2
3
P
t
t (5 t )
=
3
16 3
27
4 2
3
t ( 5 t ) vi t 5 ta c:
27
t = 0
20
2
t =
f '(t ) =
0
t ( t 2 )( t 5 ) ; f '(t) =
2.
27
t = 5
Xt hm s
=
f (t )
f(t)
+
f(t)
0
0
2
0
16
0
Da vo bng bin thin suy ra P 2 f (t ) f (2)= 16 4 P 4 .
398
5
0
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Ti =
a 2,=
b 1,=
c 0 th P = 4 ; ti a =
2, b =
1, c =
0 th P = 4 .
Vy gi tr nh nht ca P bng 4 ; gi tr ln nht ca P bng 4.
Nhn xt. Php ton bnh phng a v a thc i xng vi ba bin a,b,c gip ta
c th gi s c a b c . y l mt cch rt hay c p dng khi gi tr ln
nht v nh nht ca bi ton c gi tr i nhau.
Bi tp tng t
Vi mi a,b,c tm s thc M nh nht tho mn bt ng thc
ab a 2 b 2 + bc b 2 c 2 + ca c 2 a 2 M a 2 + b 2 + c 2
( a b )( b c )( c a )( a + b + c ) .
Li gii
( a b )2 ( b c )2 ( c a )2 ( a + b + c )2
.
( a b )2 ( b c )2 ( c a )2 1 + 2 ( ab + bc + ca )
1
Khng mt tnh tng qut gi s a b c v t x= ab + bc + ca, x ;1 .
2
Ta co :
2
a b+bc a c
1
3
=
( a b )( b c )( a c ) ( a c )
2
4
( a b )( b c )
Mt khac lai co
1
1
1
( a b )2 + ( b c )2 + ( a c )2
2
2
2
1
1
2
2
(a c) + (a b + b c)
2
4
a 2 + b 2 + c 2 ab bc ca=
Suy ra 1 x
3
4
1
( a c )2 a c (1 x ) ; x 1
4
3
2
2
3
1 4
4
2
Suy ra P (1 + 2 x )
(1 x ) =
( 2 x + 1)(1 x )3
4 3
27
.
)
Xt hm s f ( x=
4
( 2 x + 1)(1 x )3 trn on
27
1
2 ;1 ta c
399
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x =1
4
2
f '( x) =
( x 1) ( 8 x + 1) ; f '( x) =
0
x = 1
27
8.
1 81
T d c max f ( x) = f =
.
1
8 512
x ;1
2
Suy ra P 2
81
9
9
P
512
16 2
16 2
Vy gi tr nh nht ca P bng
9
t ti
16 2
3 3+ 6
1
=
,b =
,c
6 2
2 3
=
a
6 3 3
6 2
Li gii
Ta c:
( a b )5 + ( b c )5 + ( c a )5 = 5 ( a b )( b c )( c a ) ( a 2 + b2 + c 2 ab bc ca )
= 5 ( a b )( b c )( c a )( 8 ab bc ca )
Vy tm gi tr ln nht v nh nht ca P ta tm gi tr ln nht ca biu thc
P 2 = ( a b ) ( b c ) ( c a ) ( 8 ab bc ca ) .
2
Khi ta c th gi s a b c .
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
( a b) (b c )
2
Suy ra P 2
( a b) + (b c )
(a c) .
=( a b )( b c )
=
2
16
25
( c a )6 (8 ab bc ca )2 .
16
t t = ab + bc + ca, ( t 8 ) do ab + bc + ca a 2 + b 2 + c 2 =
8.
Ta c: ( a b ) + ( b c )
2
Suy ra:
400
2
1
1
( a b ) + ( b c ) =
( a c )2 .
2
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3
( a c )2 ( a b )2 + ( b c )2 + ( c a )2 =2 a 2 + b2 + c 2 ab bc ca =16 2t
2
(a c)
2
32 4t
25 32 4t
100
2
P
(8 t )5
( 8 t ) = f (t )=
3
16 3
27
Mt khc:
a 2 + b 2 + c 2 + 2 ( ab + bc + ca ) =+
8 2t 0 t 4 4 t 8 .
( a + b + c )2 =
Xt hm s=
f (t )
100
(8 t )5 trn on [ 4;8] ta c:
27
500
f '(t ) =
Vi a =
2, b =
0, c =
2 P=
960 . Vi a =
2, b =
2, c =
0 th P = 960 .
Vy gi tr ln nht ca P bng 960 v gi tr nh nht ca P bng 960 .
V d 9. Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn iu kin ab + bc + ca =
1.
1
1
1
.
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
+
+
a 2 + b2
b2 + c2
c2 + a2
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s c = min {a, b, c} , khi ta c:
2
c
c
a 2 + b2 a + + b + ;
2
2
a + c a + ;
2
b + c b + ;
2
c
c
1 = ab + bc + ca a + b +
2
2
c
c
t x =
a+ ,y=
b + suy ra
2
2
P
t t
=
1
x +y
2
1 1
+
x y
1 1
1
x y
+ xy + =
+ + .
x
y
y x
x +y
x y
+
y x
xy
1
1
khi P f (t ) =
t+ 2 .
, 0 < t
x y
2
t
+
y x
1
401
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Ta c f '(t ) = 1
2
t
t3 2
t
1
< 0, t 0;
nn f(t) l hm nghch bin trn
2
1
0;
.
2
1
1
Do P f (t ) f
.
2+
=
2
2
t ti a= b= 1, c= 0 hoc cc hon
2
v(xem thm k thut s dng tnh ng cp).
Vy gi tr nh nht ca P bng 2 +
2
2
Cch 3: t=
x a=
, y b=
, z c 2 khi xy + yz + zx 1 . Bi ton a v tm gi
1
+
x+ y
1
+
y+z
1
. Bi ton ny ti trch
z+x
ring v trnh by di y.
V d 10. Cho a,b,c l cc s thc khng m thay i tha mn iu kin
ab + bc + ca =
1.
1
1
1
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
.
+
+
a+b
b+c
c+a
Li gii
Nhn xt. Vi iu kin a,b,c khng m v ab + bc + ca =
1 ngh n P t gi tr
nh nht khi mt s bng 0 v hai s bng 1. Vy ta c ghp cp hai cn li vi
nhau xem c nh gi c qua cn thc cn li hay khng.
2
1
1
1
1
Ta c:
+
= a+b + a+c +
a+c
a+b
( a + b )( a + c )
2a + b + c
2
2a + b + c
2
.
=
+
=
+
2
2
2
2
a + ab + bc + ca
a +1
a + ab + bc + ca
a +1
Suy ra
a+b
2a + b + c + 2 a 2 + 1
.
= 2
a+c
a +1
1
2a + b + c + 2 1 + a 2
.
b+c
1 + a2
Coi y l hm s vi bin a v b,c l cc hng s ta c:
f '(a)
bc a 2 a a 2 + 1
( a + 1) ( 2a + b + c + 2
2
402
a +1
2
0.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1 bc
1
suy ra
b+c b+c
1
f (a) f
.
b+c
1
Mt khc: f
=
b+c
b+c +
1
+
b+c
b+c
( b + c )2 + 1
1
t
1
1
1
1
t t = b + c P t + +
.
=t + +
=t + +
1
4
2
t
t
t
t +1
t2 + 2
1
t + 2
t
t
1
1
trn [ 2;+ ) ta c:
t u =
u+
t + , ( u 2 ) . Khi P g (u ) =
2
t
u 2
g '(u ) = 1
(u
u
u3
u 1
> 0, u 2 .
u
1
.
2
1
t ti a= b= 1, c= 0 hoc cc hon v.
2
1
t
trn ( 0;+ ) ta c:
Nhn xt. Ta c th kho st trc tip hm s g (t ) = t + +
t
t4 +1
t4 +1
g '(t ) =
1
1
t2
2t 4
2
1 t4
t 4 + 1 =t 1 +
t4 +1
t2
t4 +1 t4 +1
1
t2 +1
2
t 1 2
=
t
t4 +1 t4 +1
(t 1) (t + 1)
2
t2
(t + 1)
4
t4 t2
t >0
; g '(=
t ) 0
=t 1
1
t ti a= b= 1, c= 0 hoc cc hon v.
2
Cch 2: t=
x 2 a=
, y 2 b=
, z 2 c. Khi x 2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x 2 =
1.
403
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Suy ra
( xy + yz + zx )2 = x 2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x 2 + 2 xyz ( x + y + z ) x 2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x 2 = 1 .
Bi ton a v tm gi tr nh nht ca biu thc
1
1
1
vi xy + yz + zx 1 .
P=
+
+
x2 + y 2
y2 + z2
z 2 + x2
y chnh l bi ton va trnh by trc .
B. BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho x,y,z l ba s thc dng tha mn iu kin x + y + z
Tm gi tr nh nht ca biu thc P = x3 + y 3 + z 3 +
3
.
2
1 1 1
+ + .
x y z
5
.
x+ y+z
=
P 3 x 2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x 2 + 3 ( xy + yz + zx ) + x 2 + y 2 + z 2 .
4
.
xy + yz + zx + 2
3 x 2 + y 2 + z 2 + xy + yz + zx =
12 .
x2 + y 2 + z 2
+ xy + yz + zx .
x+ y+z
xy + yz + zx
x + y2 + z2 + 3
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x3 + y 3 + z 3
+ 8 3 xyz 9 .
3
( x + y + z 1)2
x y+ y z+z x
2
1
.
x+ y+z
xy + yz + zx
x y + y2 z + z2 x
2
324
.
x+ y+z
72
x + y + z +1
3 a 2 + b2 + c2 = 3( a + b + c ) + 4 .
a+b+c
a + b2 + c2
2
6 ( ab + bc + ca ) .
x2 y
z
y2 z
x
z2 x
y
13 xyz
3 xy + yz 2 + zx 2
2
3
Bi 15. Cho x,y,z l cc s thc thuc on [ 0;1] v x + y + z = .
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Tm gi tr ln nht ca
biu thc: P
=
2
abc
.
+3
3 + ab + bc + ca
(1 + a )(1 + b)(1 + c)
1
Bi 21. Cho x,y,z l cc s thc thuc on ;1 .
2
y+z z+x x+ y
.
+
+
x +1 y +1 z +1
6 ( a + b + c ) a 2 + b 2 + c 2 + 27 abc 10
(a
+ b2 + c2
+ 31 a 2 ( a + 1) b 2 ( b + 1) c 2 ( c + 1) .
a + b + c +1
406
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
+ 3 ( ab + bc + ca ) .
a 3 + b3 + c 3
Bi 30. Cho a,b,c l cc s thc khng m v khng c hai s no ng thi bng
0. Tm gi tr nh nht ca biu thc
1
1
1
.
P=
+
+
a 2 ab + b 2
b 2 bc + c 2
c 2 ca + a 2
Bi 31. Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn iu kin ab + bc + ca > 0 .
P
=
Tm gi tr nh nht=
ca biu thc P
2 a 2 + b2 + c2
a+b+c
) + 3.
abc
4 a b + b2c + c 2 a
Bi 32. Cho x,y,z l cc s thc thuc khong ( 0;1) tha mn iu kin
2
xyz =
(1 x )(1 y )(1 z ) .
x2 + 2 y 2 + z 2
x2 + y 2 + z 2 + 1
407
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
( a b )2 ( b c )2 ( c a )2
D. HNG DN GII P S
3
1 1 1
9
x+ y+z
.
Bi 1. Ta c: x3 + y 3 + z 3 3
v + +
3
x y z x+ y+z
9
x+ y+z
Suy ra P 3
.
+
3
x+ y+z
t t = x + y + z , 0 < t
Xt hm s f (t=
)
f '(t )=
3
t3 9
ta
c
P
+ .
2
9 t
3
t3 9
+ vi 0 < t ta c
2
9 t
t 2 9 t 3 27
3
3 51
.
2=
< 0, t 0; P f (t ) f =
2
3 t
3t
2
2 8
Vy gi tr nh nht ca P bng
51
1
t ti x= y= z=
.
8
2
t2 3
.
Bi 2. t t =x + y + z t 2 =3 + 2 ( xy + yz + zx ) xy + yz + zx =
2
Do 0 xy + yz + zx x 2 + y 2 + z 2 = 3 0
t2 3
3 t 3;3 .
2
Khi =
P f=
(t )
t2 3 5
+ .
2
t
Xt hm s =
f (t )
t2 3 5
+ vi t 3;3 ta c
2
t
f '(t ) = t
5
t2
t3 5
t2
> 0, t 3;3 .
5
Vy f(t) l hm ng bin trn on 3;3 . Do P =f (t ) f ( 3) = .
3
3 v hai s cn li bng 0.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
14
. ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z= 1 .
P f (3) =
3
5
t ti x= 3, y= z= 0 hoc cc hon v ;
Vy gi tr nh nht ca P bng
3
14
gi tr ln nht ca P bng
t ti x= y= z= 1 .
3
Bi 3. Ta c
=
P 3 x 2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x 2 + xy + yz + zx + 1 1 .
ng thc xy ra khi v ch khi x= y= 0; z= 1 hoc cc hon v.
1
Bi 4. HD : nh gi t= xy + yz + zx ;1 .
2
Bi 5. HD : nh gi t = x 2 + y 2 + z 2 [3;4] .
Bi 6. HD : t t = x 2 + y 2 + z 2 [3;9 ) .
Bi 7. HD : S dng ng thc kt hp AM GM ta c :
x3 + y 3 + z 3 = ( x + y + z ) 3 ( x + y )( y + z )( z + x )
3
= 27 3 ( x + y )( y + z )( z + x ) 27 24 xyz
a v kho st hm s vi t = xyz .
Bi 8. S dng bt ng thc C-S ta c :
( x + y + z ) ( x 2 + y 2 + z 2 )=
(x
) (
) (
+ xy 2 + y 3 + yz 2 + z 3 + zx 2 + x 2 y + y 2 z + z 2 x
2 x 2 y + 2 y 2 z + 2 z 2 x + x 2 y + y 2 z + z 2 x= 3 x 2 y + y 2 z + z 2 x
Do x y + y z + z
2
2
x + y + z 1)
(
+
x x+ y+zP
x+ y+z
1
.
x+ y+z
t t = x + y + z . Ta c
x2 + y 2 + z 2 < ( x + y + z ) 3 x2 + y 2 + z 2 t
2
Xt hm s=
f (t )
f '(t ) = 1
10
t2
( t 1)2 + t vi
t
t 2 10
t2
< 0, t
3;3 .
3;3 ta c
3;3 .
13
.
3;3 . Suy ra P f (t ) f (3) =
3
ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z= 1 .
409
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Vy gi tr nh nht ca P bng
Bi 9. Ta c :
(
= (x
)
)+(y
13
t ti x= y= z= 1 .
3
3 x 2 + y 2 + z 2 =( x + y + z ) x 2 + y 2 + z 2
3
+ xy 2
) (
+ yz 2 + z 3 + zx 2 + x 2 y + y 2 z + z 2 x
2 x 2 y + 2 y 2 z + 2 z 2 x + x 2 y + y 2 z + z 2 x= 3 x 2 y + y 2 z + z 2 x
x2 y + y 2 z + z 2 x x2 + y 2 + z 2
Suy ra :
Px + y +z +
2
xy + yz + zx
= x2 + y 2 + z 2 +
x2 + y 2 + z 2
=x +y +z
2
2
x + y + z ) x2 y 2 z 2
(
+
2 x2 + y 2 + z 2
9 x2 y 2 z 2
2 x2 + y 2 + z 2
t t = x 2 + y 2 + z 2 , ( t 3) khi P f (t ) =
t+
9t
4.
f (3) =
2t
( x + y )( y + z )( z + x ) = ( x + y + z )( xy + yz + zx ) xyz
= ( x + y + z )( xy + yz + zx ) 1
.
( x + y + z ) 3 xyz ( x + y + z ) 1
= ( x + y + z ) 3( x + y + z ) 1
t t = x + y + z , ( t 3) khi P t 3t +
Xt hm s f (t ) =t 3t +
3 3t ( t + 1) 72
3
=
f '(t )
( t + 1)
72
1.
t +1
72
1 vi t 3 ta c
t +1
V vy P f (t ) f (3) =
44 . ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z= 1 .
Vy gi tr nh nht ca P bng 44 t ti x= y= z= 1 .
410
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Bi 12. Ta c
2
2
6 ( ab + bc + ca )= 3 ( a + b + c ) a 2 b 2 c 2 = 3 ( a + b + c ) 3 ( a + b + c ) 4 .
Suy ra
3
a + b + c)
(
3( a + b + c )
3( a + b + c ) + 4
3( a + b + c ) + 3( a + b + c ) + 4 .
2
Theo gi thit ta c : 3 ( a + b + c ) +=
4 3 a 2 + b2 + c2 ( a + b + c )
( a + b + c + 1)( a + b + c 4 ) 0 a + b + c 4 .
Suy ra
3( a + b + c )
3( a + b + c ) + 4
Do P
=1 +
( a + b + c )3 3
4
4
3
1 +
= .
3( a + b + c ) + 4
3.4 + 4
4
( a + b + c )2 + 3 ( a + b + c ) +
9
t t = a + b + c, ( 0 < t 4 ) khi :
13
.
4
t3
13 1
923
923
3t 2 + 3t + = ( t 4 ) t 2 23t 65
, 0 < t 4 .
9
4 9
36
36
4
.
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c=
3
923
4
t ti a= b= c=
.
Vy gi tr nh nht ca P bng
36
3
P
P=
( x + 2 ) ( yz + 2 ( y + z ) + 4 ) =
1
1
( x + 2 ) ( y + z + 2 )2 + x 2 + 1 ( x + 2 ) x 2 + 1
2
2
1
Xt hm s f ( x) = ( x + 2 ) x 2 + 1 vi x [ 1;0] ta c
2
x = 1
3 2
1
.
f '( x) = x + 2 x + ; f '( x) =0
x = 1
2
2
3
1 25
.
Lp bng bin thin suy ra min f ( x) = f =
x[ 1;0]
3 27
411
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x = 3
1 1 5 1 5 1
( x; y; z ) = ; ; ; ; ; .
y + z + 2 =0
3 3 3 3 3 3
2
2
2
x
+
y
+
z
=
3
25
1
5
t ti hai bin bng v mt bin bng .
27
3
3
Vy gi tr nh nht ca P bng
Bi 14. Ta c
+
+
xy 2 + yz 2 + zx 2 y z x
=
+ +
z x y
xyz
x2 y
z3
y2 z
x3
z2 x
y/z
z/x
x/ y
=
+
+
3
2
2
( z / x)
y
( x / y ) ( y / z )2
=
a
b
b
c
c
a
1 1 1
+ +
a b c
= ab + bc + ca 3abc ( a + b + c ) =
3( a + b + c )
13
x
y
z
, t = a + b + c 3, a = , b = , c =
3t
y
z
x
3
13
40
+ f '(=
2 > 0, t 3 S f (t ) f (3) =
t)
9
2 3t 3t
Bi tp tng t
Cho x,y,z l cc s thc dng. Tm gi tr nh nht ca biu thc
S f (t ) = 3t +
P=
x5
3 2
y z
y5
3 2
z x
z5
3 2
x y
9 xyz
2( x y + y 2 z + z 2 x)
2
1
Bi 15. Khng mt tnh tng qut gi s x = max { x, y, z} , khi x ;1 .
2
Ta c P = x + y + z = x + ( y + z ) 2 yz x + ( y + z )
2
= x + x .
2
1
Xt hm s f ( x) = x 2 + x trn on ;1 ta c
2
2
5 3 9
3
1
.
(1)
; f =
f '( x) = 4 x 3; f '( x) = 0 x = . Ta c f =
f=
4 4 8
4
2
1
5
Do P ng thc xy ra khi v ch khi=
x
=
, y 0,=
z 1 v cc hon v.
2
4
412
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
y + z = 10 x
y + z = 10 x
T iu kin ta c :
x (10 x ) .
yz ( x 1)= x ( y + z )= x (10 x ) yz =
x 1
Suy ra =
P f (=
x) 100
2 x 2 (10 x )
x 1
Mt khc : ( y + z ) 4 yz (10 x ) 4.
2
x (10 x )
x 1
( x 1)(10 x ) 4 x x 7 x + 10 0 2 x 5 .
2
Xt hm s f (=
x) 100
=
f '(x)
2 x 2 (10 x )
2 x 2 x 2 13 x + 20
( x 1)2
f(t)
f(t)
x 1
) ; f '( x=)
5
2
0
75
2
x=
x[ 2;5]
0
2.
x = 4
5
+
75
2
36
36
5
75
t ti x= 5, y= z=
.
2
2
Gi tr nh nht ca P bng 36 t ti x= 2, y= z= 4 (ch ch c mt trng
v min).
Bi 17. Ta c P = x 4 + y 4 + z 4 = x 2 + y 2 + z 2
2 x2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x2
2
2
= ( x + y + z ) 2 ( xy + yz + zx ) 2 ( xy + yz + zx ) + 2 xyz ( xy + yz + zx )
4
x + y + z =
Theo gi thit ta c
, t t = xy + yz + zx P = 2 t 2 32t + 144
xyz
2
=
413
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Ta c
( y + z )2 4 yz ( 4 x )2
8
, gii bt phng trnh ny ta suy ra
x
3 5 x 2.
2
2
, xt hm s f ( x) = x ( 4 x ) +
trn
x
x
5 5 1
on 3 5, 2 ta c t 5,
Ta c t = x ( y + z ) + yz = x ( 4 x ) +
5 5 1
Tng t xt hm s f (t ) = 2 t 2 32t + 144 trn on 5,
ta c iu
2
t +a t +b t +c
trn [ 0;+ ) .
+
+
t +b t +c t +a
Bt ng thc c chng minh nu chng minh c f(t) l hm nghch bin
trn [ 0;+ ) .
Xt hm s f (t ) =
f '(t ) =
ba
(t + b)
cb
(t + c )
ac
(t + a )
bc+ca
(t + b)
cb
(t + c )
ac
( t + a )2
1
1
1
1
= (a c)
+
b
(
)
( t + a )2 ( t + b )2
( t + b )2 ( t + c )2
( a c )( b a )( 2t + a + b ) ( b c )2 ( 2t + b + c )
( t + b )2 ( t + c )2
( t + a )2 ( t + b )2
f '(t ) 0 ta ch cn gi s a = max {a, b, c} v bi ton c chng minh.
[1;4] ta c:
2
1
1 1 1 x+ y+z
1 x yz ( y + z )
f '( x) = + +
= ( y + z ) 2 =
0.
x y z
x2
x 2 yz
yz x
414
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1 1 1
1 1
+ + (1 + y + z ) 1 + + .
y z
x y z
( x + y + z)
1 1 1
Nhn xt. tm gi tr ln nht ca P = ( x + y + z ) + + vi cng iu
x y z
1 1
kin ta xt tip hm s g ( y ) = (1 + y + z ) 1 + + (xem thm ch k thut
y z
Bi 20. Ta c ab + bc + ca 3 3 (abc)2 .
Khi P
t
+ =
,t
t +1
3 + 3t
2
abc ,0 < t 1 .
t ( t + 1) 3t 2 + t 1
t
(t )
Xt hm s =
.
f (t )
+
, 0 < t 1 f=
2
2
3 + 3t 2 t + 1
3 ( t + 1) 1 + t 2
2
T suy ra MaxP =
5
t =1 a = b = c =1.
6
Bi 21. Ta c:
x + y + z +1 x + y + z +1 x + y + z +1
=
P+3
+
+
x +1
y +1
z +1
=
1
1
1
+
+
x +1 y +1 z +1
( x + y + z + 1)
Tm gi tr nh nht ca P.
S dng bt ng thc C-S ta c:
1
1
1
9
.
+
+
x +1 y +1 z +1 x + y + z + 3
Suy ra P + 3 ( x + y + z + 1) .
9
.
x+ y+ z+3
9 ( t + 1)
3
t t = x + y + z , t ;3 khi P f (t=
)
3.
t +3
2
Xt hm s
=
f (t )
9 ( t + 1)
3
3 lin tc trn on ;3 ta c:
t +3
2
415
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
=
f '(t )
18
( t + 3)
3
3
> 0, t ;3 do f(t) ng bin trn ;3 .
2
2
1
3
Suy ra P f (t ) f =
.
5 . ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z=
2
2
1
Vy gi tr nh nht ca P bng 5 t ti x= y= z=
.
2
Tm gi tr ln nht ca P.
Ta c:
(1 x ) x
1
3
1
2
2
0 x + x 0 2 x + 3x 1 0
2
2
2
1
x 5
( x + 1)( 2 x + 5 ) 6
+
x +1
3 6
1
y 5 1
z 5
Tng t ta c:
+ ;
+ .
y +1
3 6 z +1
3 6
+ .
x +1 y +1 z +1
3
2
x+ y+ z 5
Suy ra P ( x + y + z + 1)
+ .
3
2
3
t 5 1
t t = x + y + z , t ;3 ta c: P ( t + 1) + =
( 2t 7 )( 3 t ) + 6 6 .
2
3 2 6
ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z= 1 .
Vy gi tr ln nht ca P bng 6 t ti x= y= z= 1 .
Bi 22. Gi biu thc v tri ca bt ng thc l P ta c
2
P= abc ( a + b + c ) 2 ( ab + bc + ca ) = 9abc 2abc ( ab + bc + ca ) .
Ta c ( ab + bc + ca ) 3abc ( a + b + c ) =
9abc .
2
Suy ra
P
( ab + bc + ca )2 9 2
9
ab + bc + ca )
(=
t t = ab + bc + ca suy ra P f (t ) =
Xt hm s =
f (t )
416
2 ( ab + bc + ca )
2t 3 2
+t .
9
2t 3 2
+ t vi t ( 0;3] ta c
9
+ ( ab + bc + ca ) .
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
2t 2
+ 2t ; f '(t ) =0 t =3 .
3
Ta c f(t) i du t m sang dng khi i qua t = 3 nn f(t) t cc i ti
t = 3 . Suy ra P f (t ) f (3) =
3 . ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
f '(t ) =
Bi 23. Ta c: 2 yz = ( y + z ) y 2 + z 2 = x 2 1 x 2 = 2 x 2 1 .
2
2 2
1
1
Suy ra P = x x = x 6 x 4 + x 2 .
2
4
Mt khc: ( y + z ) 4 yz x 2 2 2 x 2 1 0 x 2
2
2
.
3
1
2
t
t x 2 , t 0; v P = f (t ) = t 3 t 2 + t .
=
4
3
1
Xt hm s f (t ) = t 3 t 2 + t lin tc trn on
4
2
0; 3 ta c
1
1
1
f '(t ) = 3t 2 2t + ; f '(t ) = 0 t = hoc t = .
4
6
2
1
1
2 1
.
Ta c =
f (0) f=
0, f=
f=
2
6
3 54
1
1
Suy ra max f (t ) =
. Do P ng thc xy ra khi
2
54
54
t 0;
3
x=
2
1
.
,y= z =
3
6
Vy gi tr ln nht ca P bng
1
t ti x =
54
2
1
,y= z =
.
3
6
6 ( a + b + c ) a 2 + b 2 + c 2 27 abc
(a
t x
=
+b +c
2
a
=
,y
a 2 + b2 + c2
2 3
10 .
b
=
,z
a 2 + b2 + c2
c
a +b +c
2
x2=
+ y2 + z2 1 .
10
.
3
417
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x2 + y 2 + z 2 1
Khng mt tnh tng qut=
gi s x 2 max x 2 , y 2 , z 2 x 2 =
.
3
3
Ta c
( x ( 2 9 yz ) + 2 ( y + z ) )2 x2 + ( y + z )2 . ( 2 9 yz )2 + 4= ( 2 yz + 1) (81y 2 z 2 36 yz + 8) .
t t = yz t
y 2 + z 2 1 x2 1
=
.
2
2
3
1 1
Khi P f (t ) = ( 2t + 1) 81t 2 36t + 8 vi t ; ta c:
3 3
t=
9
.
f '(t ) =486t 2 + 18t 20; f '(t ) =0
t = 5
27
1 29 2 100 5 1369 1 25
Ta c f =
.
; f =
;f =
;f=
9
3 3
9
27 243 3 3
100
10
2 100
Suy ra Max f (t ) = f =
P2
P .
1 1
9
9
9
3
t ;
3 3
ng thc xy ra chng hn ti a =
1, b =
c=
2.
Bi 25. Ta c:
( a + b )( b + c )( c + a ) = ( a + b + c )( ab + bc + ca ) abc = 3 ( a + b + c ) abc .
Khi =
P
1
4
.
+
abc 3 ( a + b + c ) abc
Mt khc ( ab + bc + ca ) 3abc ( a + b + c ) a + b + c
2
3
.
abc
1
4
1
4abc
.
+
=
+
2
9
abc
abc abc 9 ( abc )
abc
1
4t
.
t
=
t abc, ( 0 < t 1) khi P f (t) =+
t 9 t2
Suy ra P
Xt hm s f (t)=
f '(t ) =
418
1
t2
1
4t
trn ( 0;1] ta c:
+
t 9 t2
4t 2 + 36
9 t2
) (
(9 t )
t 2 4t 2 + 36 9 t 2
t2
2 2
< 0, t ( 0;1]
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3
nn f(t) l hm nghch bin trn ( 0;1] . Do f (t ) f (1) =
.
2
3
Vy gi tr nh nht ca P bng t ti a= b= c= 1 .
2
Cch 2: Ta c th nh gi nhanh thng qua bt ng thc AM-GM nh sau:
1
1
4
1
1
4
P=
+
+
+
+
2abc 2abc ( a + b )( b + c )( c + a ) 2 2abc ( a + b )( b + c )( c + a )
1
+2
2
2
1
2
3
+2
=
3
2
( ac + bc )( ab + ac )( bc + ab ) 2
2ab + 2bc + 2ca
3
xy ra khi a= b= c= 1 .
2
Bi 26. Khng mt tnh tng qut gi s e = min {a, b, c, d , e} vit li biu thc P
Vy gi tr nh nht ca P bng
di dng: P
= bc ( a + d e ) + e ( a + c )( b + d ) .
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
3
b + c + a + d e 1 2e
bc ( a + d e )
=
v
3
3
a+c+b+d
1 e
e ( a + c )( b + d ) e
e
=
.
2
2
3
1 2e
1 e
Suy ra P
+ e
.
3
2
1
.
5
1 2e
1 e
1
Xt hm=
s f (e)
+ e
trn 0; ta c:
3
2
5
f '(e=
)
1
1
1
5e2 4e + 1=
(1 5e )( e + 1) 0, e 0; nn f(e) l hm
36
36
5
1 1
1
ng bin trn 0; . Do f (e) f =
.
5 25
5
1
1
t ti a= b= c= d= e=
.
Vy gi tr ln nht ca P bng
25
5
a
b
c
Bi 27. Ta c:
+
+
( a + b )( a + c ) ( b + c )( b + a ) ( c + a )( c + b )
419
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2 ( ab + bc + ca )
=
( a + b )( b + c )( c + a )
6
.
( a + b )( b + c )( c + a )
V
2 ( a + b + c ) a 2 b 2 c 2= 2 ( a + b + c ) ( a + b + c ) + 2 ( ab + bc + ca )
2
= 2(a + b + c) (a + b + c) + 6
2
Mt khc:
( a + b )( b + c )( c + a ) = ( a + b + c )( ab + bc + ca ) abc
1
( a + b + c )( ab + bc + ca )
9
8
8
Suy ra: ( a + b )( b + c )( c + a ) ( a + b + c )( ab + bc + ca=
) (a + b + c) .
9
3
9
2
Suy ra P
+ 2(a + b + c) (a + b + c) + 6 .
4(a + b + c)
( a + b + c )( ab + bc + ca )
t t = a + b + c, t 3 ( ab + bc + ca ) = 3 P f (t ) =
Xt hm s f (t ) =
f '(t ) =
9
4t 2
9
+ 2t t 2 + 6 .
4t
9
+ 2t t 2 + 6 vi t 3 ta c:
4t
15
. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
Suy ra P f (t ) f (3) =
4
15
t ti a= b= c= 1 .
Vy gi tr ln nht ca P bng
4
Bi 28. S dng bt ng thc AM-GM ta c:
1
3 1
2
a 2 ( a + 1) + b 2 ( b + 1) + c 2 ( c + 1) = a3 + b3 + c3 + a 2 + b 2 + c 2 ( a + b + c ) + ( a + b + c ) .
9
3
t3 t 2
8
t t =a + b + c, t 0;3 3 P f (t ) =
+ 31 .
9 3
t +1
Xt hm s f (t ) =
=
f '(t )
420
1
2
( t + 1)3
t3 t 2
8
+ 31 lin tc trn on 0;3 3 ta c:
9 3
t +1
.
3
2
t 3t + 279
t (t + 2)
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Ta c: f '(t ) = 0 8 t 3 3t 2 + 279 t ( t + 2 )
( t + 1)3 t = 3 (do
v tri l
hm s nghch bin).
Ta c f '(t ) i du t dng sang m khi i qua t = 3 nn f(t) t cc i ti
t = 3 . Do P f (t ) f (3) =
3.
Vy gi tr ln nht ca P bng 3 t ti a= b= c= 1 .
Bi 29. Tm gi tr nh nht ca P
Ta c: x 4 3 x3 9 x ( x 3) = x ( x 3)
Nu ab + bc + ca
a +b +c
3
( x + 3) 0, x [0;3] .
9
9 27
P 3. =
> 3.
5
5 5
Xt vi ab + bc + ca
a 4 + b4 + c4
3 + 9.
9
ta c:
5
a ( a 3) + b ( b 3) + c ( c 3)
a 3 + b3 + c 3
a 2 + b2 + c2 3( a + b + c )
a 2 + b2 + c2 ( a + b + c )
=
3 + 9.
=
3
+
9.
a 3 + b3 + c 3
a 3 + b3 + c 3
ab + bc + ca
ab + bc + ca
ab + bc + ca
= 3 18. 3 3 3 3 18. 3 3 3
= 3 18.
3. 9 3 ( ab + bc + ca )
a +b +c
a + b + c 3abc
2
= 3 + 2.
ab + bc + ca
ab + bc + ca 3
Vy P 3 + 2.
ab + bc + ca
+ 3 ( ab + bc + ca ) .
ab + bc + ca 3
9
2t
6
t t = ab + bc + ca, t 0; khi P f (t ) = 3 +
.
+ 3t = 3t + 5 +
t 3
t 3
5
Xt hm s f (t ) =3t + 3 +
f '(t ) =
3
5+
6
t 3
6
ta c:
t 3
4t 6
3
; f '(t ) =0 t = .
2
6
+ 1
( t 3) 5 +
t 3
+3=
421
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
3
2
0
11
2
0
+
f(t)
f(t)
9
5
27
5
Vy gi tr nh nht ca P bng
Suy ra:
P
t t
=
1 1
=
+ +
a 2 ab + b 2 a b
a+b+c
a+b
( a + b )2 3ab
ab
(a + b)
( a + b )2 3ab
2
a + b)
(
+
=
ab
2
a + b)
(
+
1
1 3
ab
( a + b)
)
, 0 < t khi P f (t=
4
Xt hm s=
f (t )
a+b
ab
ab
1
1
+ .
1 3t t
1
1
+ trn 0; ta c
1 3t t
4
1
3
1
3
2
2.
1 3t 2 (1 3t )
4 < 0, t 0; 1 .
=
=
2
16
f '(t )
3
3
3
t
4
2 (1 3t )
2t 2 (1 3t )
2t 2 (1 3t )
3
1
1
Suy ra f(t) nghch bin trn 0; do P f (t ) f =
6.
4
4
1
Vy gi tr nh nht ca P bng 6 t ti a= b=
, c= 0 hoc cc hon v.
2
Bi 31. Khng mt tnh tng qut gi s b l s nm gia a v c.
Khi :
422
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( b a )( b c ) 0 b2 + ac ab + bc b2c + c 2 a abc + bc 2
a 2b + b 2 c + c 2 a a 2b + abc + bc 2 = b a 2 + ac + c 2
Suy ra
abc
a b+b c+c a
2
abc
b a + ac + c
2
2 a 2 + b2 + c2
Ta cn nh gi
Ta c:
a+b+c
2 a 2 + b2 + c2
=
a+b+c
) v
2 4.
ac
.
=
2
a + ac + c 2
ac
a + ac + c 2
2
ab + bc + ca
( a + b + c )2
) (
4 ( ab + bc + ca ) a 2 + ac + c 2 ab + bc + ca + a 2 + ac + c 2
2
2
= b ( a + c ) + ( a + c ) =
Suy ra
ab + bc + ca
( a + b + c )2
( a + c )2
4 a 2 + ac + c 2
(a + b + c) (a + c)
2
.
2
Do
P 2
t t =
( a + c )2
a + ac + c
2
3ac
4 a 2 + ac + c 2
3ac
ac
.
=
+
1 2
2
a + ac + c
4 a 2 + ac + c 2
,
t 1 khi :
a + ac + c 3
P f (t ) =t +
ac
3
3
3
1 t 2 = t 2 + t + .
4
4
4
2
3
3
Xt hm s f (t ) = t 2 + t + lin tc trn on ;1 ta c
4
4
3
2
2
3
f '(t ) = t + 1 < 0, t ;1 . Do f(t) nghch bin trn ;1 .
2
3
3
Suy ra P f (t ) f (1) =
a b=
,c 0 .
1 . ng thc xy ra khi v ch khi=
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Q = x2 y + y 2 z + z 2 x .
Theo gi thit ta c
( x + y + z )2 x 2 y 2 z 2 =
4
xy + yz + zx =
2
3
3 3 3
3
.
x + y + z = ( x + y + z ) 3 ( x + y )( y + z )( z + x ) = 3xyz
x3 y 3 + y 3 z 3 + z 3 x3 = ( xy + yz + zx )3 3 xyz ( x + y + z )( xy + yz + zx ) x 2 y 2 z 2 = 3x 2 y 2 z 2 64
27
Khi
P + Q =
xy ( x + y ) + yz ( y + z ) + zx ( x + z ) =
3 xyz
64 .
3 3
3 3
3 3
3
3
3
2 2 2
2 2 2
P.Q= x y + y z + z x + xyz x + y + z + 3 x y z = 9 x y z
27
256
256
27t 2
3t
27t 2
27
27
hoc P =
.
Suy ra P =
2
2
Kho st P nh trn ta tm c Max v Min.
Bi tp tng t
3t +
6 b2
1 .
2b
2 2
6b
Do P = b ( c a ) = b c + a 2ca = b 1
1 16 .
2b
b+c
Bi 36. Ta c P =a + (a + 1)(b + c) + bc a + (a + 1)(b + c) +
.
2
Ta ch cn rt c b+c theo a.
x + 2 =
Theo gi thit ta c
2 x =
424
a + 2b + 1
a + 2c + 1
x [ 1;1] ta c
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
2
a + b + c = x + 3
a + b + c = x 2 + 3
b c 4 x
4x
b c =
2
2
a + 2 ( b + c + 1) a + ( 2b + 1)( 2c + 1) = 4 x
Ta c
4 ( a + b + c ) 3 ( b c ) = 12 ( ab + bc + ca ) ( 2a b c ) 12 ( ab + bc + ca ) .
2
Do
P = a + b + c + ab + bc + ca a + b + c +
1
1
( a + b + c )2 ( b c )2
3
4
x2 x2 3
2
x4
1 2
2
2
= x + 3 + x + 3 4x =
x + 6=
+ 6 6, x [ 1;1]
3
3
3
Du bng xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
Bi 37. Theo gi thit ta c:
2
( x + y + z ) ( x 2 + y 2 + z 2 xy yz zx ) =
1
2
3
( x + y + z ) x2 + y 2 + z 2 ( x + y + z ) =
2.
2
2
x +=
y +z
2
Khi P =
Vi x=
( x + y + z )2 +
3
x2 + 2 y 2 + z 2
x + y + z +1
2
4
34
3( x + y + z )
x2 + y 2 + z 2
x + y + z +1
2
2, y= z= 0 th P = 1
1
1+ 3 4
=1
1
x + y + z +1
2
1
.
1+ 3 4
Bi tp tng t
Cho x,y,z l cc s thc khng m tho mn iu kin x3 + y 3 + z 3 =2 + 3 xyz .
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =x 2 + 2 y 2 + 3 z 2 .
Bi 38. Tm gi tr nh nht
Khng mt tnh tng qut gi s a = min {a, b, c} a 1 b + c = 3 a 2 .
Khi
2
4
4
425
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Suy ra
1
1
3
3
( b + c 2 )3 =( a 1)3 + (1 a )3 = ( a 1)3 , a [0;1] .
4
4
4
4
3
3
hoc cc hon v.
Vy gi tr nh nht ca P bng t ti a= 0, b= c=
2
4
+ Tm gi tr ln nht.
P ( a 1) +
3
S dng ng thc x3 + y 3 + z 3 = ( x + y + z ) 3 ( x + y )( y + z )( z + x ) .
3
( a + b + c 3)3 3 ( a + b 2 )( b + c 2 )( c + a 2 ) .
=3 ( a + b 2 )( b + c 2 )( c + a 2 )
2
2
2
P 2= 9 ( b + c 2 ) ( a + b 2 ) ( c + a 2 )
Ta c b + c 2 0, ( a + b 2 ) + ( a + c 2 ) = a 1 0 .
Ta c: P =
+ Nu c a + b 2 0, a + c 2 0 P 0 .
+ Nu tn ti mt tha s dng 1 tha s m ta gi s a + b 2 0, a + c 2 0
khi
P= 3 ( b + c 2 )( 2 b a )( a + c 2 )
2
b+c2+a+c2
3( 2 b a )
3
3
3
3
= ( c 1) . ( 3 1) = 6
4
4
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= 0, c= 3 .
Vy gi tr ln nht ca P bng 6.
Bi 39. Gi
s c min {a, b, c} 0 c < a, b khi
=
1
1
1
2
.
P ( a + b ) + a 2 + b 2
+
+
( a b )2 a 2 b 2
Ta c:
2
1
1
a 2 + ab + b 2
a b
a b
( a + b ) 2 + a 2 + b 2 1
+
=
+
2.
+
2
+
+ 2 +
2
2
2
2
(a b)
a
b
b a
b a
(a b)
a
b
2
+1+
a + 2 a + b + 2 a + b
= 2. b
a
b
b a
b a
2+
b
a
a b
t +1
t t =+ , ( t > 2 ) khi P f (=
t) 2 t 2 + t +
.
t 2
b a
426
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
t +1
Xt hm s f (=
t) 2 t2 + t +
trn ( 2;+ ) ta c
t 2
3
3
; f '(t ) = 0 ( 2t + 1)( t 2 ) 3 = 0 .
f '(t ) = 2 2t + 1
2
( t 2 )
t >2
t
2t 3 7t 2 + 4t +=
=
1 0
5 + 33
.
4
5 + 33
th f(t) i du t m sang dng nn f(t) t cc tiu ti
4
5 + 33 59 + 11 33
5 + 33
hay f (t ) f
=.
4
4
4
Ti t =
Vy gi tr nh nht ca P bng
a b 5 + 33
59 + 11 33
t ti =
+
=
,c 0 .
b a
4
4
x2 = t1 x1
x3 = t2 x2
...
xn = tn 1 xn 1
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x2 + y2
.
xy
Li gii
t x = ty t x 2y t 2 v ta c:
t 2 + 1 t 2 + 1 5 5 2t 2 5t + 2 5
=
+=
+
t
t
2 2
2t
2
( t 2 )( 2t 1) + 5 0, t 2
=
2t
2
=
P
Vy gi tr nh nht ca P bng
5
t ti x = 2y .
2
3x 2 x 2 + 4y 2 3 x x 2 + 4y 2 3
4xy 5
P=
+
= . +
.2 +
= .
4xy
4xy
4 y
4xy
4
4xy 2
Trong trng hp khng d on c du bng ta s dng k thut ng cp
nh trn ta d dng tm c gi tr ln nht, nh nht ca biu thc ca P vi
vic coi P l hm ca t.
V d 2. (TSH Khi B 2006) Cho hai s thc x, y thay i v tha mn iu
kin x 2 + y 2 =
1.
Tm gi tr ln nht v gi tr nh nht ca biu thc P =
2 ( x 2 + 6 xy )
1 + 2 xy + 2 y 2
Li gii
Nhn xt. Biu thc P cha ng bc nhng nu thay x 2 + y 2 =
1 vo biu
thc ca P th ta a P v dng ng bc.
2 ( x 2 + 6 xy )
2 ( x 2 + 6 xy )
.
Vit li biu thc
P di dng: P =
=
x 2 + y 2 + 2 xy + 2 y 2 x 2 + 3 y 2 + 2 xy
TH1: Nu y = 0 ta c P = 2 .
TH2: Nu y 0 ta t x = t.y ta c:=
P
428
f=
(t )
2 ( t 2 + 6t )
t 2 + 2t + 3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Xt hm s f (t ) =
2 ( t 2 + 6t )
trn ta c
t 2 + 2t + 3
4 ( 2t 2 3t 9 )
t=
f '(t ) =
; f '(t ) =
0
2.
2
( t 2 + 2t + 3)
t = 3
Bng bin thin:
t
f(t)
f(t) 2
3
2
0
3
3
1
x=
3y ( x; y ) =
;
.
10
10
3
6 t ti
Pmin =
P =
2
3
3
2 3
2
x=
y ( x; y ) =
;
;
;
.
2
13
13
13
13
7( x + 2 y ) 4 x 2 + 2 xy + 8 y 2
P= ( x + y )
x+ y
7 y 4 x 2 + 2 xy + 8 y 2
.
=
( x + y) 7 +
x+ y
t
=
t
(1)
7 y 4 x 2 + 2 xy + 8 y 2 7 4 t 2 + 2t + 8
x
, t > 0 khi
=
. (2)
x+ y
t +1
y
429
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Xt hm s f (t ) =
Ta c f '(t ) =
7 4 t 2 + 2t + 8
vi t > 0.
t +1
7 t 2 + 2t + 8 + 28
(t + 1)
t + 2t + 8
2
; f '(t ) = 0 t 2 + 2t + 8 = 4 t = 2.
f '(t )
f (t )
T bng bin thin ta suy ra f (t ) 3 vi mi t > 0.
(3)
Du ng thc xy ra khi v ch khi t = 2.
T (1), (2) v (3) ta suy ra P ( x + y )(7 3) 8, du ng thc xy ra khi v
2
x + y =
4
2
ch khi
=
x
y
,=
.
x
=
t
=
2
3
3
4
2
=
,y
.
3
3
V d 4. (TSH Khi D 2013) Cho x,y l hai s thc dng tha mn iu kin
xy y 1 . Tm gi tr ln nht ca biu thc
Vy gi tr ln nht ca P l 8, t khi
=
x
P
=
x+y
x xy + 3y
2
x 2y
.
6 (x + y)
Li gii
Nhn xt. Nhn thy P ng bc nn ta tm cch nh gi min gi tr ca t =
x
v
y
a v kho st hm s vi t.
2
1 1 1 1
x y 1 1 1
Xut pht t gi thit ta c: 0 < 2 = 2 =
+ .
y
y y
y
y 2 4 4
t t =
Xt hm
s f(t)
=
430
t +1
x
1
0 < t=
v P
y
4
t +1
t2 t + 3
t2 t + 3
t 2
trn
6 ( t + 1)
t 2
.
6 ( t + 1)
1
0; ta c:
4
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
7 3t
f '(t)
=
(t
Vi 0 < t
t +3
(t
1
2 ( t + 1)
1
ta c t 2 t + 3= t ( t 1) + 3 < 3; 7 3t > 6; t + 1 > 1 .
4
7 3t
t +3
1
2 ( t + 1)
>
1
=
2.3 3 2
1
3
1
> 0.
2
1
4
1
4
5
3
Do f(t) f = +
7
.
30
Vy gi tr ln nht ca P bng
5 7
1
t ti=
+
x =
,y 2 .
3 30
2
a3 + b3 + c3 + 3abc ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a ) .
Chng minh.
Khng mt tnh tng qut gi s a b c khi tn ti hai s thc khng m
)
( )
( x + 1) + ( y + 1) + 1 + 3 ( x + 1)( y + 1) ( x + 1)( y + 1)( x + y + 2 ) + ( x + 1)( x + 2 ) + ( y + 1)( y + 2 )
( x y ) ( x + y + 1) 0 (lun ng).
V d 2. Cho x,y,z l cc s thc dng tha mn iu kin z ( x + y ) =
xy .
x,y sao cho a =+
x 1 c, b =+
y 1 c v bt ng thc tng ng vi:
3
x2 + y2
z
.
+
2
x+y
z
Li gii
t
ab .
=
x a.z,y
= b.z ta c a + b =
Khi
P =a2 + b2 +
2
2
1
1
1
.
=( a + b ) 2ab +
=( a + b ) 2 ( a + b ) +
a+ b
a+ b
a+ b
431
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Mt khc a + b
4ab ( a + b ) 4 ( a + b ) a + b 4 .
2
1
t
t t =
a + b, t 4 khi P = f(t) = t 2 2t + .
1
t
t 3 2t 2 1
> 0, t 4 nn
t2
33
.
f(t) l hm ng bin trn 4; + ) suy ra P = f(t) f(4) =
4
c f '(t)
Xt hm s f(t) = t 2 2t + vi t 4 ta=
Vy gi tr nh nht ca P bng
Cch 2: T gii thit suy ra
33
t ti x= y= 2z .
4
xy x + y
.
=
z
z2
x+y
x+y
z
Khi P =
.
2
+
z
z x+y
2
x+y
xy x + y
t2
t t =
t= 2
=
t 4.
z
4
z
2z
1
t
Khi P = f(t) = t 2 2t + .
t 3 2t 2 1
> 0, t 4 nn
t2
33
.
f(t) l hm ng bin trn 4; + ) suy ra P = f(t) f(4) =
4
1
t
c f '(t)
Xt hm s f(t) = t 2 2t + vi t 4 ta=
Vy gi tr nh nht ca P bng
33
t ti x= y= 2z .
4
a b c a+b b+c
+ +
+
+1 .
b c a b+c a+b
Li gii
a+b
b+c
=
a x=
.b; c y.b ( x, y > 0 ) khi=
Bt ng thc tr thnh: x +
432
x +1 b + c y +1
.
=
;
y +1 a + b x +1
1 y x +1 y +1
+
+
+1
y x y +1 x +1
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x3 y 2 + x 2 + x + y 3 + y 2 x 2 y + 2 xy 2 + 2 xy .
Bt ng thc cui ng v l tng ca ba bt ng
x3 y 2 + x
x3 y 2 + x + y 3 + y 3
x 2 y;
2 xy 2 ; x 2 + y 2 2 xy .
2
2
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
x 2 + z 2 + 4 xz y 2 + 2 yz 5 z 2
2
=
P
+
3x x .
2
2
2
x +z
yz 4 z
Li gii
t
=
x a=
.z; y b.z; a, b ; 2 .
2
3
a 2 + 4a + 1 b 2 + 2b 5
2
Khi
P
=
+
3x x .
2
a +1 b 4
Xt hm s
=
f (a)
a 2 + 4a + 1
b 2 + 2b 5
trn on
=
;
g
(
b
)
a2 + 1
b4
1
2 ; 2
v h( x) =
3 x x 2 trn on [1; 2] ta c
f '(a ) =
4 ( a 2 1)
1
; f '(a ) =
0 a =
1 ; 2 .
2
( a + 1)
2
Suy ra max f =
(a)
=
g '(b)
b 2 8b 3
(b 4)
1 13
.
f=
(1) 3; min f =
(a ) f =
(2) f =
2 5
1
< 0, b ; 2
2
3
1 15
; min g (b) =
max g (b) =
g =
g (2) =
2
2 14
h '( x) =
3 2x
3
; h '( x) =
0 x=
2
2 3x x 2
3
3
max h( x) =
h(1) =
h(2) 2; min h( x) =
h =
2
2
433
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Do vy P = ( f (a ))3 + ( g (b))3 + h( x) .
3
V vy Pmax
15
=
3 + 2 .
( max f (a) ) + ( max g (b) ) + max h( x) =
14
3
=
a 1=
x z
x = 2
1
1
z = 2
x 1=
x 1
=
=
x 2=
x 2
ac + bc =
a
b
c
c2
.
+
+
+ 2
b + c c + a a + b a + b2
Li gii
t
=
a x.c,
=
b y.c, x,y 1 khi theo gi thit ta c:
x 1 + y =
1
2
xy ( ( x 1)( y 1) 1)=
0
xy =+
x y 2 xy =
> xy 4
Ta vit li biu thc P di dng: P =
x
y
1
1
.
+
+
+ 2
y +1 x +1 x + y x + y2
P=
x2
y2
1
1
+
+
+
xy + x xy + y x + y ( x + y ) 2 2 xy
( x + y)2
1
1
+ + 2 2
2 xy + x + y xy x y 2 xy
x2 y 2 1
1
+ + 2 2
3 xy xy x y 2 xy
xy 1
1
=
+ + 2 2
3 xy x y 2 xy
t t = xy, t 4 P f(t) =
434
t 1
1
.
+ + 2
3 t t 2t
ab
.
c
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Xt hm s f(t) =
f '(t)
t 1
1
trn 4; + ) ta c:
+ + 2
3 t t 2t
t 2 t 2 4t + 1 + 6 ( t 1)
6t 2 ( t 2 )
> 0, t 4 .
41
.
24
41
t ti x= y= 2 .
24
V d 6. Cho a,b,c l cc s thc tha mn iu kin a b c > 0 .
Vy gi tr nh nht ca P bng
Tm gi tr nh nht ca biu
thc P
=
( 3ab + bc )
b4
121b 2
.
a 2 + b 2 + c 2 + 8ac
Li gii
t =
x
a
c
,y
=
, ( x 1 y > 0 ) khi :
b
b
121
x + y + 8xy + 1
121
= 9x 2 + 6xy + y 2 + 2
2
x + y + 8xy + 1
121
x 2 + 8xy + y 2 + 6 + 2
2
x + y + 8xy + 1
P = ( 3x + y ) +
2
t t =
x 2 + 8xy + y 2 + 1 P f(t) =
t+
Ta c: f '(t) = 1
121
+ 5.
t
121
; f '(t) = 0 t = 11 .
t2
7 ( x 2 + y 2 + z 2=
) 11( xy + yz + zx ) .
51
x
y
z
+
+
2.
28 y + z z + x x + y
435
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
t P =
x
y
z
khi
+
+
y+z z+x x+ y
x
y
z
+1+
+1+
+1
y+z
z+x
x+ y
P +=
3
1
x+ y+z x+ y+z x+ y+z
1
1
+
+
= ( x + y + z)
+
+
y+z
z+x
x+ y
x+ y y+z z+x
( x + y + z ) ( x + y )( x + z ) + ( y + z )( y + x ) + ( z + x )( z + y )
( x + y )( y + z )( z + x )
2
( x + y + z ) ( x + y + z ) + xy + yz + zx
=
( x + y )( y + z )( z + x )
=
Theo gi thit ta c: 7 ( x + y + z=
) 25 ( xy + yz + zx ) . Suy ra
2
P+3
Do
( x + y + z ) ( x + y + z )
7
2
+ ( x + y + z)
3
x + y + z)
(
32
25
=
25 ( x + y )( y + z )( z + x )
( x + y )( y + z )( z + x )
2
( x + y )( y + z )( z + x ) .
32 1
.
=
3
25 P + 3
( x + y + z)
1
a + b + c =
x
y
z
t a
=
=
=
,b
,c
7 .
x+ y+z
x+ y+z
x+ y+z
ab + bc + ca =
25
32 1
.
=( a + b )( b + c )( c + a ) =(1 a )(1 b )(1 c )
25 P + 3
.
=1 ( a + b + c ) + ab + bc + ca abc
= 1 1 +
7
7
abc =
abc
25
25
7
7
3
2
Q
= a ab ac=
a
a
1
a
=
a
a
+
a
(
)
a a ( b + c )=
25
25
25
25
Ta c:
436
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
b + c =1 a
7
1
3
2
2
2
7 ; ( b + c ) 4bc (1 a ) 4 a a + a .
2
25 15
5
bc = a a 25
Xt hm s f (a ) = a 3 a 2 +
7
1 3
a trn on ; ta c:
25
15 5
a=
7
5
.
f '(a ) =3a 2 2a + ; f '(a ) =0
25
a = 7
15
1
15
49
3
7
3
1
.
f=
; f=
f=
15 3375 5
5 125
3
49
51
.
=
; Qmin =
Pmax = 2; Pmin =
125
3375
28
Ta c f =
Suy ra Qmax
3) Mt nh gi hay s dng
Vi iu kin cc s thc a,b,c khng m ta cc bt ng thc thng t im
ri ti mt bin bng 0 nn ta thng gi s c = min {a, b,c} v tm cch nh
gi a bt ng thc v hai bin.
Ta c cc c lng hay s dng:
2
c
c
c
c
a + c a + ; b2 + c2 b + ;a2 + b2 a + + b + ;
2
2
2
2
c
c
a + b + c a+ +b +
2
2
c
c
ab + bc + ca a + b +
2
2
c
a ac + c = a + c ( c a ) a a + ;
2
c
b bc + c = b + c ( c b ) b b + ;
2
c
c
c
c
a ab + b a + a + b + + b +
2
2
2
2
437
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
)(
)(
Li gii
Gi s c = min a, b,c ta c:
b2 bc + c2 = b2 + c ( c b ) b2 ;
a2 ac + c2 = a2 + c ( c a ) a2
Suy ra
P a2 b2 a2 ab + b2
36
t t =
a2 b2 a2 ab + b2
( a + b + c)
) a b (a
2
ab + b2
(a + b)
a
b
b +2+ a
a b
t 1
.
+ , ( t 2 ) P f(t) = 36.
3
b a
+
t
2
( )
Xt hm s f(t) = 36.
f '(t) = 36.
5 2t
( t + 2)
t 1
( t + 2)
vi t 2 ta c:
; f '(t) = 0 t =
5
.
2
t=
) =b 1 + a
5
nn f(t) t cc i ti
2
5
5
hay P f(t) f =
12 .
2
2
Vy gi tr ln nht ca P bng 12 t ti =
a 2,=
b 1,c
= 0 hoc cc hon v.
Cch 2: Thc hin nh gi nh trn v s dng AM-GM ta c:
3
ab + ab + a2 ab + b2
4 3 3
4
2
2
P a2 b2 a=
. ab. ab a2 ab + b2 2
ab + b2
9 2 2
9
3
4 ( a + b ) 4 ( a + b + c)
12
=.
=
9 27
9.27
6
438
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
=
= 0
a 2,=
b 1,c
3
a + b + c = 3,c = 0, ab = a2 ab + b2
2
b 2,c
=
= 0
a 1,=
c
a ac + c = a + c ( c a ) a a + ;
2
c
b bc + c = b + c ( c b ) b b + ;
2
c
c
c
c
a ab + b a + a + b + + b +
2
2
2
2
t x = a +
c
c
,y = b + , ( x,y 0 ) x + y = a + b + c = 3 khi :
2
2
P x 2 y 2 x 2 xy + y 2 = x 2 ( 3 x ) x 2 x ( 3 x ) + ( 3 x )
2
1
4
a2 + b 2
Li gii
1
4
b 2 + c2
1
4
a 2 + c2
c
c
a + b a+ +b + ;
2
2
c
b +c b+ ;
2
c
a + c a+
2
Khi P
1
a+
c
2
1
b+
c
2
c
c
a+ 2 +b + 2
439
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
t x = a +
c
c
,y = b + , ( x,y > 0 ) x + y = a + b + c = 2 .
2
2
2
x+y
Theo bt ng thc AM-GM ta c: xy
1 v
=
2
1
x2 + y2
+2
=
4 2
x + y2
2xy
1 1
+ 2 .
4
4 2
2 4 xy
x + y2
1
+2
= 2+
2
2
2xy + x 2 + y 2
2xy x 2 + y 2
xy
1
4
Vy gi tr nh nht ca P bng 2 +
1
4
B. BI TP CHN LC
Bi 1. (TSH Khi A, A1 2013) Cho cc s thc dng a,b,c tha mn iu kin
4c
( a + c)( b + c) =
32a3
32b3
( b + 3c) ( a + 3c)
3
a2 + b 2
.
c
Li gii
t
=
a cx,
=
b cy, x,y > 0 t iu kin bi ton ta c:
( x + 1)( y + 1) = 4 xy + x + y = 3 .
Ta c: =
P
32x3
32y3
( y + 3) ( x + 3)
3
x2 + y2 .
3
1
a + b) .
(
4
)(
) (
4 a2 ab + b2 a2 + 2ab + b2 3 ( a b ) 0 .
440
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
32x3
( y + 3)
x 2 + y 2 + 3x + 3y
x
y
8
+
=
8
y+3 x+3
xy + 3x + 3y + 9
32y3
( x + 3)
( x + y )2 + 3 ( x + y ) 2xy
= 8
xy + 3 ( x + y ) + 9
32x
32y
( y + 3) ( x + 3)
3
( x + y )2 2 ( 3 x y ) + 3 ( x + y )
=
8
3 x y + 3(x + y) + 9
3
3
( x + y 1) .
3
Do
( x + y 1)
P ( x + y 1) x 2 + y 2 =
3
( x + y 1)
( x + y 1)
(x + y)
2 (3 x y )
(x + y)
+ 2 (x + y) 6
(x + y)
2xy
t t= x + y ta c P t 1 t 2 + 2t 6 v
2
x+y
t2
( t 2 )( t + 6 ) 0 t 2 .
3 x y= xy
3
t
4
2
Xt hm s f(t) = t 1 t 2 + 2t 6 vi t 2 ta c:
t +1
f '(t) = 3 ( t 1)
2
t 2 + 2t 6
3 2 ( t 1) t 1
2
t 2 + 2t 6
3 t 2 + 2t 6 ( t 1) t 1
2
t 2 + 2t 6
4 ( t 1) t 1 4t 2 9t + 3
>
=
> 0, t 2
t 2 + 2t 6
t 2 + 2t 6
2
f(t) f(2) = 1 2 P 1 2 .
Vy gi tr nh nht ca P bng 1 2 t ti a= b= c .
441
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
ab + bc =
2c2 . Tm gi tr ln nht v nh nht ca biu thc
P=
a
b
c
.
+
+
ab bc ca
Li gii
t=
a x.c,=
b y.c, 0 <
1
1
2
.
y x v xy + y = 2 y =
8
2
x +1
Khi
2
1
+ x +1 +
2
2
1 x
x
1
x +1 x +1
2
2
x + x 3 ( x + 2 ) x 2 2x 6
x +x
3
= 2
+ =
=
x + x 2 1 x
x2 + x 2
x2 + x 2
x
y
1
P=
+
+
=
x y y 1 1 x
Ta c
1 + 2 1
1
1
y x x
;
8
2
2
2
Xt hm s f(x) =
=
f '(x)
x 2 2x 6
lin tc trn
x2 + x 2
3x 2 + 8x + 10
(x
+x2
1 + 2 1
; ta c
2
2
1 + 2 1
> 0, x
;
2
2
1 + 2 1
;
2
2
1 + 2
1
17 + 6 2
27
.
P
f(x) f hay
7
5
2
2
Suy ra f
Vy gi tr ln nht ca P bng
ca P bng
442
27
8
t ti=
b 2a,c
= a v gi tr nh nht
3
5
1 + 2
17 + 6 2
t =
ti a
=
c, b 4
2
7
2 1 c .
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a 2 + b 2 c2
.
( c a )( c b )
Li gii
Nhn xt. iu kin bi cho ng bc 3 v biu thc P bc 0 nn ta t
=
a xc,
=
b yc, ( x,y > 0 ) .
( x + y ) 2xy 1 .
xy ( x + y ) + 1
(x + y) 1 .
= ( x + y ) 3xy ( x + y ) xy =
3(x + y)
2
x2 + y2 1
Khi x +
=
y =
1 v P =
(1 x )(1 y )
3
Xut pht t 1 = x + y
3
t t= x + y ta c t > 1 v x + y
Ta c P =
4 +2
4 1
t3 1
4xy t 4.
1< t 3 4 .
3t
2
t+2
d thy y l hm nghch bin vi 1 < t 3 4 suy ra
t 1
.
Vy gi tr nh nht ca P bng
4 +2
4 1
t ti=
a b,c
= a3 2 .
(a
Tm gi tr nh nht ca biu thc M =
Li gii
+ c2
ab + bc + ca
ac ( a + b + c )
)(
=
a x.b,c
= y.b, ( x 1,0 < y 1) v
(1 x )(1 y ) 0 xy x y + 1 0 x + y 1 + xy .
(x
Khi : M =
+ y2
x + y + xy
xy ( x + y + 1)
443
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
(S
Ta c: M =
2P
S+ P
.
P ( S + 1)
f '(P) =
2S3 + S2 P + 2P 2
2 ( S + 1) P 2 S + P
Do f(P) f S 1
(S
Xt hm s g(S) =
g'(S)
(S
=
2S + 2
2S + 2
2S 1
.
S2 1
2S 1
S2 1
trn 1; + ta c:
(S 2) (S
+ 4S2 5S + 2
2S 1 S2 1
);
S>1
= 0
=
g'(S)
S 2
2
S = 2 trn (1; + ) hay g(S) g(2) =.
3
Vy gi tr nh nht ca M bng
2
3
t ti a= b= c .
Bnh lun. Ngoi li gii trn ta c th xt hm s trc tip bng cch coi b l n
v a,c l tham s ta c kt qu tng t hoc chng minh
( a + c) b + 2ac
. Khi M
ac ( a + b + c )
( a + b + c) 3 ( a + c)
b2 + 2ac
4ac
2
3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a 4 + b 4 + c4
( a + b + c)
Li gii
Theo gi thit ta c:
a
b
c
1
.
.
.
=
a + b + c a + b + c a + b + c 32
1
a
b
c
=
,x + y +=
z 1.
=
,y =
,z
,x,y,z > 0 v xyz
32
a+ b+c
a+ b+c
a+ b+c
=
t x
Khi P = x 4 + y 4 + z 4 v ta c:
P=
(x
+ y2 + z2
2 x2 y2 + y2z2 + z2 x2
2
2
= ( x + y + z ) 2 ( xy + yz + zx ) 2 ( xy + yz + zx ) 2xyz ( x + y + z )
2
2
1
= 1 2 ( xy + yz + zx ) 2 ( xy + yz + zx )
16
2
9
= 2 ( xy + yz + zx ) 4 ( xy + yz + zx ) +
8
t t = xy + yz + zx ta c P = 2t 2 4t +
Ta c: t =x y + z + yz =x 1 x +
9
.
8
1
1
.
= x 2 + x +
32x
32x
Mt khc:
3 5
1
x
2
2
4
2.
( 2x 1) 4x 2 6x + 1 0 4
( y + z ) 4yz (1 x ) 32x
3+ 5
x
Xt hm s f(x) = x 2 + x +
1
trn
32x
3 5 1 3 + 5
;
; + ta c:
2 4
4
1
x=
1
4
.
f '(x) = 2 x + 1
; f '(x) = 0
2
32x
1+ 5
x =
8
3 5 1 3+ 5
x
;
;+
4 2 4
445
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Ta c:
3 5
f
=
4
Suy ra
1+ 5 5 5 1 1
f
,f =
=
8
32
4
1 5 3+ 5
5 5 +1
.
f =
,f
=
32
2 16 4
5
5 5 1
9
. Xt hm s g(t) = 2t 2 4t + trn
t
16
32
8
5 5 5 1
;
32
16
5 5 5 1
;
.
32
16
Ta c: g'(t)= 4t 4 < 0, t
5 5 1
5
383 165 5
9
.
P
g(t)
hay ta c
32
256
128
16
Suy ra g
Vy gi tr ln nht ca P bng
9
t ti a= 2, b= c= 1 hoc cc hon v v
128
1+ 5
383 165 5
t ti a =
3 5, b =
c= .
2
256
Bi 6. Cho a,b,c l cc s thc tha mn iu kin a b c 0 v
2b + 2c a > 0 .
gi tr nh nht ca P bng
b
c
2b + 2c a
.
+
c+a
a + b
a
Li gii
b
2b a
.
a
a
TH1: Nu c = 0 P = 2
t t
=
b 1
,
t 1 khi P =
f(t) =
2t 2t 2 1 .
a 2
;1 ta c
2
Xt hm s f(t) =
2t 2t 2 1 lin tc trn
f '(t) = 2
2t
2t 2 1
2t 2 1 t
2t 2 1
)=
2 t2 1
2t 2 1
1
0, t
;1 .
2
2
2t 1 + t
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x
y
+
2x + 2y 1 .
y +1
x + 1
Khi :
P 2
=
x
y
+
x+y .
y +1
x +1
Ta chng minh
x2 + x + y2 + y
( x + y )( x + 1)( y + 1)
x 2 + x + y 2 + y + 2 xy ( x + 1)( y + 1) ( x + y )( x + 1)( y + 1) .
2 xy ( x + 1)( y + 1) xy ( x + y + 2 ) 4 ( xy + x + y + 1) xy ( x + y + 2 ) .
2
Bt ng thc lun ng do xy x + y + 2
xy + x + y + 1 xy ( x + y + 2 ) =
4xy ( x + y + 2 ) v
( x + y + 1)(1 xy ) 0 .
Vy P 2 x + y 2x + 2y 1
t t=
Ta c: f '(t) = 2
2t
; f '(t) = 0 t = 1 .
2t 1
Do P f(1) =
1 . Nhng trng hp ny du bng khng xy ra.
2
)
( x + y ) + ( x + z ) + 3 ( x + y )( y + z )( z + x ) 5 ( y + z )
mn iu kin x x + y + z =
3yz ta lun c
3
Li gii
)
Ta cn chng minh ( a + 1) + ( b + 1) + 3 ( a + 1)( b + 1)( a + b ) 5 ( a + b ) .
( a + b + 2 ) 3 ( a + 1)( b + 1)( a + b + 2 ) + 3 ( a + 1)( b + 1)( a + b ) 5 ( a + b ) .
t
3ab .
=
y a.x,
=
z b.x, a, b > 0 ta c a + b + 1 =
3
447
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
( a + b + 2 ) 6 ( a + 1)( b + 1) 5 ( a + b )
3
( a + b + 2 ) 6 ( ab + a + b + 1) 5 ( a + b )
3
Thay a + b + 1 =
3ab vo bt ng thc ta cn chng minh
( 3ab + 1)
(lun ng)
Do 3ab = a + b + 1 2 ab + 1
)(
ab 1 3 ab + 1 0 ab 1 .
4a + b
.
c
6
c ( x + y + 1) =
.
2
2
2
c
x
+
y
+
1
=
14
(
)
t
=
a x=
.c, b y.c, ( x, y > 0 ) theo gi thit ta c:
6c
x+ y =
6 c
( x + y ) c =
c
2
2
2
2
( 6 c ) (14 c 2 ) c 2 6c + 11
14 c
( x + y ) c 2 xyc =
=
xy =
c2
2c 2
Trc ht ta phi c:
( x + y)
c 2 6c + 11
62 3
6+2 3
6c
.
4 xy
c
4.
2
c
3
3
c
2
6 c 3c 2 + 12c 8
t1 =
6 c c 6c + 11
2c
0
.
t2
t+
=
2
c
c
6 c + 3c 2 + 12c 8
t 2 =
2c
448
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Ta c: =
P 4x + y .
Tm gi tr ln nht ca P.
tm gi tr ln nht ca P ta xt vi=
x t2=
, y t1 v t2 t1 .
Khi
f '(c) =
3 5 3c 2 + 12c 8 + 3c 4
) ; f '(c) =0 5
c 3c + 12c 8
4 3c 0
6
2 c =.
2
7
25 ( 3c + 12c 8 ) = ( 4 3c )
2
3c 2 + 12c 8 + 3c 4 =0
6
nn f(c) t cc i ti
7
6
6 31
hay P f (c) f =
.
7
7 2
19
17
6
ng thc xy ra khi v ch khi
.
=
a =
,b =
,c
7
7
7
31
19
17
6
Vy gi tr ln nht ca P bng
t ti
.
a =
,b =
,c
=
2
7
7
7
c=
Tm gi tr nh nht ca P.
tm gi tr nh nht ca P ta xt vi=
x t1=
, y t2 .
Khi
P= 4.
30 5c 3 3c 2 + 12c 8
lin tc trn on
2c
6 2 3 6 + 2 3
;
.
3
3
Xt hm s g(c) =
g'(c) =
3 5 3c 2 + 12c 8 3c + 4
c
3c + 12c 8
2
) ;g'(c) =0 5
3c 2 + 12c 8 3c + 4 =0 .
449
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
3c 4 0
2
25 ( 3c + 12c 8 ) =
( 3c 4 )
c=
3.
( 3a + 2b + c )
1 2 3
+ + =
30 .
a b c
b + 2c 7 72a 2 + c 2
.
a
Li gii
t
=
x
b
c
. Suy ra: 30 =
=
,y
2a
3a
1 1
+ + 1
x y
( 4 x + 3 y + 3)
1 1
1 1 x ( y + 1)
= x + + 1 + 3 ( x + y + 1) + + 1
+ 28
2y
x y
x y
2y
4y
x
P = 2 x + 6 y 21 y 2 + 8
+ 6 y 21 y 2 + 8 55
y +1
y +1
ng thc xy ra khi v ch khi 6=
a 3=
b 2c .
Cch 2: Trc tin ta bin i iu kin bi ton
( 3a + 2b + c )
1
1 1
5
+ + =
6a 3b 2c
1 1 1
1 1
1
10
( 6a + 3b + 2c ) + + + b + + =
6a 3b 2c 6a 3b 2c
1 1
1 2
4ac
1
1
b + + 1 b + b
3a + c
6a 3b 2c
6 a 2c 3
4ac
2
+ 2c 7 72a 2 + c 2
4c
2c
c
3
+
a
c
P
=
+ 7 72 +
3a + c a
a
a
4t
Xt hm s f (t ) =
+ 2t 7 t 2 + 72 55, ( t = c / a ) ta c
3+t
450
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
f '(t ) =
2+
4
4t
7t
.
2
t + 3 ( t + 3)
t 2 + 72
S: Pmax =
55; 2a =
3b =
6c .
Di y ti trnh by mt bi ton tng t nhng i theo mt hng khc
Bi 10. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin
( a + 5b + 3c )
1 1
1 39
+ + =.
a 4b 3c 4
2 ( a + 3c )( a + 3c 4b ) 7c 2 + 4c a 2 + 7c 2
.
P=
2ac
Li gii
Theo gi thit ta c
39
1 1 1
1
1
1 1
1 1
=( a + 4b + 3c ) + + + b + + 9 + b + +
4
a 4b 3c a 4b 3c
a 4b 3c
3ac 2b ( a + 3c )
1
1 1
+
+ 9.
a 4b 3c
Ch AM GM ta c ( a + 4b + 3c )
Khi
2 ( a + 3c ) 8b ( a + 3c ) 7c 2 + 4c a 2 + 7c 2
P=
2ac
2
2 ( a + 3c ) 12ac 7c 2 + 4c a 2 + 7c 2 2a 2 + 11c 2 + 4c a 2 + 7c 2
=
.
2ac
2ac
2
a
2 x 2 + 11 + 4 x 2 + 7
=
,x
c
2x
Xt hm s f ( x) =
( 2x
f '( x) =
2 x 2 + 11 + 4 x 2 + 7
vi x dng ta c
2x
11) x 2 + 7 28
2 x2 x2 + 7
; f '( x) = 0 x = 3 .
15
2
451
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin
( a + 3b + c )
1 1 1 21
+
+ =.
a 2b c 2
a 2 + ( a + c )( a + c 2b ) + 2a 2 + 2c 2
.
P=
ac
S: Pmin
= 5;=
a 2=
b c.
C. BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho x,y l hai s thc dng. Tm gi tr ln nht ca biu thc
P=
(x +
4xy 2
x + 4y
2
xy + x 4 + 9x 2 y 2
.
P=
x 2 + 8y 2
Bi 3. Cho x,y l hai s thc dng tha mn xy y 1 .
y3 2x 2
.
Tm gi tr nh nht ca biu thc =
P
+
x3 y 2
Bi 4. Cho a,b,c l cc s thc dng thay i tha mn
( a + 2b ) 1b + 1c =
2
2
a + 2b
.
P=
ac
=
P
x3
4y3
+
.
3
x3 + 8y3
y3 + ( x + y )
( a + b + c) 1a + 1b + 1c =16 .
a2 + 2b2
.
ab
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( b + a )( c + a ) ( a + b )( b + c )( c + a )
Bi 9. Cho cc s thc dng tha mn iu kin ( a + c )( b + c ) =
4c 2 .
a
b
ab
.
+
+
b + 3c a + 3c bc + ca
Bi 10. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn a 2b .
Chng minh: 14 a 2 + b 2 + c 2 5 ( a + b + c ) .
2
ab
c2
c
a3 + b3 + 16c3
( a + b + c )3
27
( a + b + c )4 .
64
a 3 + b3 + c 3
.
( a + b + c )( ab + bc + ca )
Bi 16. Cho x,y,z l cc s thc khng m i mt phn bit. Chng minh rng
x+ y
y+z
z+x
9
.
+
+
2
2
2
x
+
y+z
( x y) ( y z ) ( z x)
Bi 17. Cho a,b,c l cc s thc khng m i mt phn bit tha mn a + b + c =
1.
453
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
(a b)
(b c )
( c a )2
.
b +c
c +a
a +b
Bi 19. Cho a,b,c l cc s thc khng m v khng c 2 s no ng thi bng 0.
Tm gi tr nh nht ca biu thc
P=
( a + b + c )2
.
b +c
c +a
a +b
Bi 20. Cho a,b,c l cc s thc khng m khng c 2 s no ng thi bng 0 tha
mn a + b + c =
1.
1
1
1
.
Tm gi tr nh nht ca biu thc P = 2
+ 2
+ 2
2
2
a +b
b +c
c + a2
Bi 21. Cho cc s thc a > 0, b,c 0 . Tm gi tr nh nht ca biu thc
P=
( ab + bc + ca )
.
a +b
a +b +c
a
Bi 22. Cho a,b,c l cc s thc khng m v c < a, c < b . Chng minh rng
P=
( ab + bc + ca )
a 2 + b2 + c2
a b
.
+
ab + bc + ca
bc ca
x2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x2
.
xyz ( x + y + z )
( a + b + c )3
Bi 25. Cho a,b,c l di mt tam gic khng nhn. Chng minh rng
(a
1
1
1
+ b 2 + c 2 2 + 2 + 2 10 .
b
c
a
x3
y( x + z)
y3
x( y + z)
x2 + y 2
.
z
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a 2b + b 2 c + c 2 a
( a + b + c )3
a 2 + b2 + c2
( a + b + c )2
12 ( a b ) 12 ( b c ) 25 ( c a )
.
+
+
c
a
b
Chng minh
7 4
a + 3 b 4 + c 4 2a 2b 2 3b 2 c 2 + 2c 2 a 2 .
16
abc ( a + c ) a 2 + c 2
a
c
.
P=
+
+
b+c a+b
( a + c ) b2
( a + c )
1 10
, c 4b .
=
b2 b
a
a +cb
Tm gi tr ln nht v nh nht ca biu thc P =
.
b
Bi 35. Cho a,b,c l cc s thc khng m. Chng minh rng
(a
+ b2 + c2
27 ( a b ) ( b c ) ( c a ) .
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
a +b
2
1
b +c
2
1
c +a
2
11
a +b +c
2
32
( a + b + c )2
33
.
( a b )4 ( b c )4 ( c a )4 16
Bi 38. Tm hng s k tt nht sao cho bt ng thc sau ng vi mi s thc
khng m a,b,c
( ab + bc + ca )2
( a + b + c )5 k ( a 2 + b2 + c 2 ) ( a b )( b c )( c a ) .
a b bc ca
+
+
5.
bc ca a b
Bi 40. Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh rng
1
a + ab + b
2
1
b + bc + c
2
1
c + ca + a
2
( a + b + c )2
Bi 41. (Iran 1996) Cho a,b,c l cc s thc khng m. Chng minh rng
1
1
1
9
.
+
+
2
2
2
4
ab
+
bc + ca )
(
( a + b) (b + c ) (c + a )
Bi 42. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn
1
2
1
=2 .
b
2c
c
2
a
a
b
.
Tm gi nh nht ca biu thc P =
+
+
b+c c+a
a 2 + b2 + c2
Bi 43. Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh rng
27 ( a + b + c ) a 2 + b 2 + c 2 + 45abc 32 ( a + b + c )( ab + bc + ca ) .
2
2
2
( a + b ) ( b + c ) ( c + a ) ( a + b )( b + c )( c + a )
Bi 45. Cho x,y,z l cc s thc khng ng thi bng 0 tha mn
2 x 2 + y 2 + z 2 = 3 ( xy + yz + zx ) .
456
( y 2 z )2
xy + yz + zx
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a3 + b3 + c3 abc
( a + b + c )3
P=
( a b )( b c )( c a ) ( a 2 + b2 + c 2 ab bc ca )
( a + b + c )5
8 x 2 + y 2 + z 2= 11( xy + yz + zx ) .
x3 + y 3 + z 3
( x + y + z ) ( x2 + y 2 + z 2 )
2 ( a + b + c ) a 2 + b 2 + c 2 9abc
(a
+b +c
2
2 3
C. HNG DN GII P S
Bi 1. t
=
x t. y, ( t > 0 ) ta c=
P f=
(t )
f '(t ) =
t 2 + 4 3t
t2 + 4 t + t2 + 4
(t +
4t
t +4
2
ta c
; f '(t ) = 0 t 2 + 4 = 3t t =
1
.
2
457
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
trn khong ( 0;+ ) nn
2
1
1 1
f(t) t cc tiu hay P =
f (t ) f
=.
2
2 8
1
t ti y = 2 x .
8
Bi 2. Nu x =0 P =0 . Xt x > 0 ta t=
y t .x ( t 0 ) .
Vy gi tr nh nht ca P bng
Khi =
P f=
(t )
Xt hm s f (t ) =
t + t 4 + 9t 2
t2 + 8
t + t 4 + 9t 2
trn [ 0;+ ) ta c
t2 + 8
7t 2 + 72 + 8 t 2 t 2 + 9
=
f '(t ) =
; f '(t ) 0
2
4
2 2
t + 9t t + 8
7t 2 + 72 + 8 t 2
( )
) t +9 = 0t = 6
2
3 2
Lp bng bin thin suy ra P =
f (t ) f (6 2) = .
4
Vy gi tr ln nht ca P bng
3 2
t ti x = 6 2 y .
4
2
Bi 3. Theo gi thit ta c:
Khi P= f (t=
) t3 +
2
t
x y 1 1 1 1
1
y
2 = t = 4 .
y
4 y 2
4
x
y
. Xt hm s f (t=
) t3 +
2
t2
vi t 4 ta c
4 3t 5 4
f '(t=
) 3t 2 3=
> 0, t 4 do f(t) l hm ng bin trn
t
t3
513
[ 4;+ ) suy ra P = f (t ) f (4) = .
8
513
1
Vy gi tr nh nht ca P bng
t ti=
x =
,y 2.
8
2
Bi 4. t =
a x.b,=
c y.b, ( 3 x y > 0 ) khi t iu kin ta c:
( x + 2 ) 1 +
458
2 ( y 1)
1
.
=4 x =
y
y +1
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Mt khc: 3 x y 3.
2 ( y 1)
y +1
y y2 5 y + 6 0 2 y 3 .
2 ( y 1)
+2
2
x + 2 y +1
3y2 2 y + 2
.
Khi
=
=
= f=
P
( y)
2 ( y 1)
xy
y3 y
.y
y +1
2
3y2 2 y + 2
Xt hm s f ( y ) =
y3 y
3
3
3 y 4 + 4 y 3 + 3 3 y ( y 2 ) 2 y + 3
=
f '(y)
=
< 0, y [ 2;3] .
2
2
y3 y
y3 y
Suy ra P=
f=
(2)
max
1 1
Bi 6. t
=
c x=
.a, b y.a, ( x, y > 0 ) theo gi thit ta c: (1 + x + y ) 1 + + =
16 .
x y
Khi
=
P f=
( y)
1 + 2 y2
.
y
1
Vit li ng thc trn di dng: 1 + x 2 + y + 13 x + y + 1 =
0 (1) .
y
y
y > 0
1
1
73 5
7+3 5
=
y
+
13
y
4 1 + ( y + 1) 0
y
y
2
2
1
y + 13 > 0
y
7 3 5 7 + 3 5
Vic cn li ta ch kho st hm s f(y) trn
;
ta c:
2
2
7 3 5 21 3 5
1
=
=
Pmax f =
, Pmin f=
2 2.
2
2
2
459
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Xt hm s f (a) =
1
a
b
1
lin tc trn ;1 ta c:
+
+
2 + 3a a + b b + 1
4
( 2 + 3a ) b 3 ( a + b ) .
3
b
f '(a ) =
+
= 2
2
2
( 2 + 3a ) ( a + b )
( 2 + 3a ) ( a + b )2
2
Ta c:
( 2 + 3a )2 b 3 ( a + b )2=
9a 2b + 6ab + 4b 3a 2 3b 2
9a 2b + 6a 2b + 4b 3a 2 3b 2
1
= 3a 2 ( 5b 1) + b ( 4 2b ) > 0, a, b ;1
4
1
Do f(a) l hm ng bin trn ;1 suy ra
4
1
b
1 4
.
P=
f (a ) f =+
+
4 11 1 + 4b 1 + b
4
1
b
1
lin tc trn on ;1 ta c:
Xt hm s g (b) =+
+
11 1 + 4b 1 + b
4
g '(b)=
( b + 1)
(1 + 4b )
1
b ;1
4
b=
; g '(b)= 0 (1 + 4b ) = 4 ( b + 1)
2
1
.
2
1
nn g(b) t cc tiu ti
2
1
34
1 34
hay g (b) g =
. Do P .
2
33
2 33
34
1
1
t ti=
hay
=
x 4=
y, x 2 z v do
a =
,b
33
4
2
x, y, z [1;4] x = 4, y = 1, z = 2 .
Vy gi tr nh nht ca P bng
Bi 8. t
=
b x=
.a, c y.a, ( x, y > 0 ) khi :
460
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
xy
xy
4 xy
4
.
P=
=
1
( x + 1)( y + 1) ( x + y )( x + 1)( y + 1) ( x + 1)( y + 1) x + y
Vi x + y > 4 P > 0 ta xt vi x + y 4 .
Khi P
=
xy
4
1
khi nu coi v phi lm mt hm ca xy
xy + x + y + 1 x + y
2
x+ y
ta c mt hm nghch bin mt khc xy
suy ra:
2
2
x+ y
( x + y )( x + y 4 ) .
4
2
P
1
=2
2
x + y ( x + y) + 4( x + y) + 4
x+ y
+ x + y +1
2
t t = x + y, ( 0 < t 4 ) P f (t ) =
Xt hm s f (t ) =
f '(t ) =
t (t 4)
( t + 2 )2
t (t 4)
( t + 2 )2
trn ( 0;4] ta c:
( 2t 4 )( t + 2 ) 2 ( t 2 4t )
(t + 2)
8t 8
( t + 2 )3
; f '(t ) = 0 t = 1 .
461
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
t t = x + y, ( 0 < t < 3) xy = 3 t v
2
t2
x+ y
t >0
3=
t xy
=
t 2 + 4t 12 0
t 2 .
4
2
t 2 + 3t 2 ( 3 t )
3t t 3 3
= + .
3 t + 3t + 9
t
2 t 2
Bng
bin thin:
t 3 3
Xt hm s f (t ) = + vi
t
2 t 2
2
ta
c
t [ 2;3)
f(t)
Khi P =
1 3
; f '(t ) = 0 t = 6 .
2 t2
Da vo bng bin thin suy ra
max f =
(t ) f(2)
= 1.
t[ 2;+3)
f '(t ) =
f(t)
6
+
0
6
3
2
Vy gi tr ln nht ca P bng 1 t ti a= b= c .
Bi 10. t a= x.c, b= y.c, ( 0 < 2 y x ) ta cn chng minh
14 x 2 + y 2 + 1 5 ( x + y + 1) 9 y 2 10 ( x + 1) y + 9 x 2 10 x + 9 0 .
2
x 5
bin suy ra f ( y ) f = x 3 0 .
2
2
b 3b 2
Bi 11. Nu c = 0 a 2 + ab + b 2 = 0 a + +
= 0 a = b = 0 bt ng
2
4
x3 + y 3 + 4 xy 6 ( x + y ) 3 xy ( x + y ) + 4 xy 6 .
3
t = x + y 3 = x 2 + y 2 + xy =
462
( x + y )2 xy =
t 2 xy t 2 3 = xy
t2
2 t 2 .
4
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
)
9t + 18 0, t [ 2;2] ( t 2 ) ( 2t
t 3 3 t 2 3 t + 4 t 2 3 6, t [ 2;2] .
2t 3 4t 2
xy
1
1
2
Bi 12. t
xy v P = + 2 2 + .
=
a x=
.c, b y.c t iu kin ta c: ( x + y 1) =
x + y x + y xy
2
2
2
2
x+ y
Ta c: ( x + y 1) =xy
( x + y ) 4 ( x + y ) 2 ( x + y ) + 1 0 .
2
2
2
3( x + y ) 8 ( x + y ) + 4 0 x + y 2 .
3
2
2
( t 1)2
P=
t
=
( t 1)2
t
1
t 2 ( t 1)
2
1
2 ( t 1)
( t 1)
1
t + 4t 2
2
( t 1)2
t
+
t + 4t 2
2
( t 1)2
1
2 ( t 1)
2
4
2
+ 2, t ;2
t t 1 t2
3
2
4
+
=
t t 1 t 2 + 4t 2 + 2 ( t 1)2
Vy gi tr nh nht ca P bng 2 t ti a= b= c= 1 .
Nhn xt. Ta c th x l theo cch khc sau y:
ab
c2
c2
ab
c2
c2
c2
+ 2
+
=
+
+
+
P=
a + b a + b 2 ab a + b 2ab a 2 + b 2 2ab
4c 2
2c 2c
c 2 ab
2
+ 2
2
ab ( a + b ) a + b + 2ab a + b a + b
2
a+b
ab
(a + b)
1
1
c
3
.
4
2 a+b 2
c
1 3
. Xt hm s g (t=
) 2t + 4t 2 trn ; ta c kt qu tng t nh
a+b
2 2
li gii trn. Qua bi ton ny ta c nhn xt l i khi s dng k thut gim
bin i vi dng ng bc i hi chng ta phi bin i v vn dng tinh t
cc bt ng thc.
t t =
463
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
3
a
b
c
Bi 13. Ta c: P =
+
+ 16
.
a+b+c a+b+c
a+b+c
a
b
c
t x =
=
,y =
,z
, ( x, y, z 0 ) v x + y + z =
1.
a+b+c
a+b+c
a+b+c
Khi P = x3 + y 3 + 16 z 3 .
tm gi tr ln nht ta thc hin nh sau:
P =+
x3 y 3 + z 3 + 15 z 3 ( x + y + z ) + 15 z 3 =
1 + 15 z 3 16 .
3
Vy gi tr ln nht ca P bng 16 t ti a= b= 0 .
tm gi tr nh nht ca P ta thc hin nh sau:
2
P = x3 + y 3 + 16 z 3 = ( x + y ) ( x + y ) 3xy + 16 z 3
3
1
2
2
( x + y ) ( x + y ) ( x + y ) + 16 z 3 =
(1 z )3 + 16 z 3
4
4
1
3
Xt hm s f ( z ) = (1 z ) + 16 z 3 lin tc trn on [ 0;1] ta c:
4
3
1
z[ 0;1]
2
.
f '( z )= (1 z ) + 48 z 2 ; f '( z )= 0
z=
4
9
Ta c
=
f (0)
1 1 16
1 16
.
=
,f =
, f (1) 16 . Suy ra P f ( z ) f =
4 9 81
9 81
16
t ti
81
1
c
1
x = y , z = a = b,
= , a = b = 4c .
9
a+b+c 9
Bi 14. Nu a + b + c =
0 , bt ng thc hin nhin ng.
Nu a + b + c 0 , khi vit li bt ng thc di dng:
Vy gi tr nh nht ca P bng
a
b
c
27
.
8
+ 8
+ 27
64
a+b+c
a+b+c
a+b+c
a
b
c
suy ra x + y + z =
t x =
=
,y =
,z
1.
a+b+c
a+b+c
a+b+c
) (
8 x4 + y 4 4 x2 + y 2
Suy ra P 27 z 4 + (1 z ) .
4
464
4
4
= 2 x 2 + y 2 ( x + y ) =(1 z ) .
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Xt hm s f ( z=
) 27 z 4 + (1 z ) ta c:
4
1
3
3
f '( z ) =4 (1 z ) + 27.4 z 3 ; f '( z ) =
0 (1 z ) =27 z 3 z = .
4
1
1
Ta c f(z) i du t m sang dng khi i qua z = nn ti z = th f(z) t
4
4
1
27
.
cc tiu hay P f ( z ) f =
4 64
3c
.
2
Bi 15. Ta c: ( a + b + c ) = 2 a 2 + b 2 + c 2 a 2 + b 2 + c 2= 2 ( ab + bc + ca ) .
2
( a + b + c )= 4 ( ab + bc + ca ) .
2
Khi P =
4 a 3 + b3 + c 3
( a + b + c )3
) = 4
a
b
c
+ 4
+ 4
.
a+b+c
a+b+c
a+b+c
a
b
c
ta c x + y + z =
1 v
=
,y =
,z
a+b+c
a+b+c
a+b+c
ab + bc + ca 1
.
xy +=
yz + zx
=
( a + b + c )2 4
t x
=
y + z =1 x
y + z =1 x
Suy ra
1
1.
2
yz + x ( y + z ) = 4
yz = x x + 4
1
2
2
2
Mt khc ( y + z ) 4 yz (1 x ) 4 x 2 x + 0 x .
4
3
Khi :
3
P= 4 x3 + y 3 + z 3 = 4 x3 + ( y + z ) 3 yz ( y + z )
1
3
3
2
= 4 x3 + (1 x ) 3 x 2 x + (1 x )=
12 x 12 x + 3x + 1
4
2
Xt hm s f ( x)= 12 x3 12 x 2 + 3 x + 1 lin tc trn 0; ta c:
3
465
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x=
6
.
f '( x)= 36 x 2 24 x + 3; f '( x)= 0
x = 1
2
2
x0;
3
11
1
2
1 11
Ta c =
. Suy ra 1 f ( x) =
.
f (0) f=
P
1, f=
f=
9
2
3
6 9
a
11
5
t ti b= c=
hoc b= c=
a.
2
9
2
P ( x + y)
+
+
=
( x y )2 y 2 x 2
( x + y )2 + x + y=
+2
( x y )2 y x
x
+2+
y
x
2+
y
y
x x y
+ + +2.
y y x
x
t+2
x y
t t =+ , ( t > 2 ) do x > y khi P f (=
t)
+t +2.
t2
y x
Xt hm s f (=
t)
f '(t )=
(t 2)
t+2
+ t + 2 trn khong ( 2;+ ) ta c
t2
+ 1; f '(t )= 0 ( t 2 ) = 4
t= 4 .
2
t >2
x y
+ = 4, z = 0 hoc cc hon v.
y x
466
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
P=
( a + b + c )2
( a b )
(b c )
(c a)
.
a
b
+2+
2
2
1
1
1
2
a + a + b + 2 a + b + 2
b
( a + b)
+ 2 +=
2
2
a
b
a
b
b2 a 2
b a
2+
( a b )
b
a
a b
t t =+ , ( t > 2 ) do a,b dng phn bit.
b a
t+2
2
Khi P f (t=
)
+ ( t + 1) + 1 .
t2
t+2
2
Xt hm s f (t=
)
+ ( t + 1) + 1 vi t > 2
t2
4
Ta c: f '(t ) =
+ 2 ( t + 1) ;
( t 2 )2
t >2
f '(=
t ) 0
t 1+ 3 .
=
1+ 3
+
+
11 + 6 3
a b
+ =1 + 3, c =0 hoc cc hon v.
b a
Bi 18. Gi s c = min {a, b, c} khi a, b > c 0 ta c:
2
c
c
a 2 + b2 a + + b + ;
2
2
b2 + c2 b + ;
2
a2 + c2 a + ;
2
467
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
(a + b + c)
c
c
c
c
= a + + b + 4 a + b + .
2
2
2
2
c
c
1
1
1
.
Suy ra: P 4 a + b +
+
+
2
2
2
2
2
2
c
c
c
c
a +
b +
a + + b +
2
2
2
2
1
1
1 x
c
c
t x =
a+ ,y=
b + khi P 4 xy 2 + 2 + 2
= 4 +
2
2
y
x + y 2 y
x
t t =
y
4
.
+
x x + y
y x
4
4
x y
) 4t + vi t 2 ta c f '(t ) = 4 2 > 0, t 2
+ 2 xt hm s f (t=
t
y x
t
c
c
a 2 + b2 a + + b + ;
2
2
b2 + c2 b + ;
2
a2 + c2 a + ;
2
ab + bc + ca = ab +
c
c2 c
c
c
c2
c
c
a
b
a
b
ab
a
b
+
+
+
+
+
+
+
= a + b +
( )
( )
2
4 2
2
2
4
2
2
c
c
1
1
1
Suy ra: P a + b +
.
+
+
2
2
2
2
2
2
c
c
c
c
a +
b +
a + + b +
2
2
2
2
1
1
1 x y
1
c
c
.
t x =
a+ ,y=
b + khi P xy 2 + 2 + 2
= + +
2
2
2
y
x +y y x x + y
x
y x
468
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
t t =
1
1
x y
+ 2 xt hm s f (t ) = t + vi t 2 ta c f '(t ) = 1 2 > 0, t 2
t
y x
t
5
. ng thc xy
nn f(t) l hm ng bin vi t 2 . Do P f (t ) f (2) =
2
ra khi v ch khi x = y, c = 0 a = b, c = 0 .
5
t ti=
a b=
, c 0 hoc cc hon v.
2
Cch 2: Coi P l hm s ca c ta chng minh P t gi tr nh nht khi c = 0 .
Tht vy ta cn chng minh:
1
1
1
1
1
1
( ab + bc + ca ) 2 2 + 2 2 + 2 2 ab 2 2 + 2 + 2
b +c
c +a
a
b
a +b
a +b
1
1
1
1
1
1
1
c (a + b) 2
+ 2
+ 2
ab 2 + 2 2
2
.
2
2
2
2
b +c
c +a
b
b +c
a + c2
a +b
a
Vy gi tr nh nht ca P bng
1
1
c2
c2
1
c (a + b) 2
+
+
ab
+
a2 a2 + c2
a + b2 b2 + c2 c2 + a 2
b2 b2 + c2
c (a + b)
a 2 + b2
0;
ac a 2 + b ( a c )
abc 2
=
2
2
2
2
2
2
2
2
a +c
a a +c
a a +c
c (a + b)
bc b 2 + a ( b c )
abc 2
=
b2 + c2 b2 a 2 + c2
b2 b2 + c2
c (a + b)
1
1
1
Vy ta tm gi tr nh nht=
ca Q ab 2
+ 2 + 2 .
2
a
b
a +b
a b 5
1
Tng t trn ta c: =
Q
+ + .
a b b a 2
+
b a
5
Vy gi tr nh nht ca P bng t ti=
a b=
, c 0 hoc cc hon v.
2
Bi 20. Nhn xt. Bi ton ny thc cht l mt trng hp ring ca hai bt ng
thc trn:
Ta c:
469
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
P=
( a + b + c )2
c +a
1
b +c
a +b
2
1
1
1
c
c
.
a + +b +
+
+
2
2
2
2
2
2
c
c
c
c
a + + b +
b +
a +
2
2
2
2
1
1
2 1
=( x + y ) 2 + 2 + 2
10
y
x + y 2
x
c
c
Vi x = a + , y = b + , ( x, y > 0, x + y =1) v c = min {a, b, c} .
2
2
1
Vy gi tr nh nht ca P bng 10 t ti a= b=
,c= 0 hoc cc hon v.
2
a 2 + b2 + c2 a 2 + ( b + c ) .
2
Suy ra:
1
1
1
+
P ( ab + bc + ca ) 2 +
a ( b + c )2 a 2 + ( b + c )2
.
1
1
1
1
1
1
a (b + c ) 2 +
=
+
+
bc + a ( b + c ) 2 +
2
2
2
2
2
a ( b + c ) a + ( b + c )
a ( b + c ) a + ( b + c )2
t x= a, y= b + c a v tm gi tr nh nht ca biu thc quen thuc
1
1
1
=
Q xy 2 + 2 + 2
.
y
x + y 2
x
Ta c:
2
x y
x y
2 + 5 + + 2
y x
1
5
x y
y x
=
+
Q= + +
2
y x x+y
x y
2 +
y x
y x
x y
2 x 2 y
+
1
+ 2
y x
y
x
+55
=
2 2
x y
2 +
y x
470
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Vy gi tr nh nht ca P bng
2
2
2
a b a +b +c
0.
+
ab + bc + ca
bc ca
Coi v tri l hm s ca c ta c:
f '(c) =
>
2a 2
2b 2
( b c )3 ( a c )3
( b + c ) ( a 2 + b2 + c 2 ) 2c ( ab + bc + ca )
( ab + bc + ca )2
2c a 2 + b 2 + c 2 2c ( ab + bc + ca )
( ab + bc + ca )2
2
2
2
c ( a b ) + ( b c ) + ( c a )
0
=
2
( ab + bc + ca )
a2
b2
b2
a2
a 2 + b2
ab
a 4 + b 4 ab a 2 + b 2 ( a b ) a 2 + ab + b 2 0 (lun ng).
2
a 2 b2 a b a 2 + b2 a 2 + b2 + c2
a b
Cch 2: Ta c
.
+
+
+=
ab
ab + bc + ca
b2 a 2 b a
bc ca
Bt ng thc c chng minh.
Bi 23. Gi s x y z. t =
x a.z,=
y b.z, (1 b a 2 ) , khi
=
P f=
(a)
Ta c f '(a )
a 2b 2 + a 2 + b 2
.
ab ( a + b + 1)
( a + b + ab ) b2 ( a 1) + a b
a 2b ( a + b + 1)
0, a b 1 nn f(a) l hm
=
f (2)
5b 2 + 4
=
2b ( b + 3)
( b 1)2 + 1 1 v
2b + 1
(13b 10 )( b 2 ) + 6 6 .
10b ( b + 3)
5 5
471
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
6
.
5
Vy gi tr nh nht ca P bng 1 t ti x= y= z v gi tr ln nht ca P bng
Do 1 P
6
t ti x= y= 2, z= 1 hoc cc hon v.
5
Nhn xt. Ta c th tm nhanh Min ca P nh sau:
4a3 + b3 + c3 + 2b3 + c3 3b 2 c
P
( a + b + c )3
) 4a
+ b3 + c 3
( a + b + c )3
1
( b + c )3 16a3 + ( b + c )3 a 3 1 b + c 3
4
4
=
=
+
3
a +b+c 4 a +b+c
4(a + b + c)
( a + b + c )3
4a 3 +
a
b+c
=
,y
, ( y > x > 0 ) khi x + y =
1 v
a+b+c
a+b+c
1
3 1
P 4 x3 + y 3 = f ( y ) = 4 (1 y ) + y 3 .
4
4
3 1
Xt hm s f ( y ) = 4 (1 y ) + y 3 vi y ( 0;1) ta c
4
3
4
2
0< y <1
.
f '( y )= 12 (1 y ) + y 2 ; f '(y)= 0
y=
4
5
4
Ta c f(y) i du t m sang dng khi i qua y = nn f(y) t cc tiu ti
5
4
4 4
.
y = hay P f ( y ) f =
5
5 25
t x
=
4
t ti b= c= 2a .
25
Bi 25. Khng mt tnh tng qut gi s a l di cnh ln nht khi gc A ln nht:
Vy gi tr nh nht ca P bng
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1 1
xy + x + y
P = (1 + x + y ) 1 + + = ( x + y + 1)
x y
xy
( x + y + 1) .
( x + y )2 + x + y
4
( x + y)
( x + y + 1)( x + y + 4 )
=
x+ y
+ y + 4)
( x + y + 1)( x =
( x + y 1)( x + y 4 ) + 10 0
10 + 10
x+ y
x+ y
=
P
Mt khc a 2 + b 2
b ( a + 1)
b3
a ( b + 1)
+ a 2 + b2 .
1
1
( a + b )2 ( a + b )2 + 6 4 ( a + b ) .
2
2
( a + b 2 )( a + b 6 ) 0 2 t = a + b 6 v
4 ( a + b ) = a 2 + b 2 + 6 2ab + 6 ab 2 ( a + b ) 3 .
b3
a ( b + 1)
a 2 + b2
1
( a + b ) 2 v
2
a + 1 b ( a + 1) 3a
+
8
8
4
b + 1 a ( b + 1) 3b
+
8
8
4
a + b ab 1
a + b 2(a + b) 3 1 1
2+
= + 2.
2
4 4
2
4
4 2
1
Vy gi tr nh nht ca P bng + 2 t ti x= y= z .
2
Nhn xt. Ta c th nh gi nh sau
Suy ra P 2 +
b ( a +=
1)
1
1 2a + 2b + 2 1
3
.2b ( a + 1)( a + 1)
( a + b ) v
2
2
3
2
a ( b + 1)
1
( a + b )3 .
2
473
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a3
1
1
b3
a 3 + b3
Do P 2
+
+
=
+ 2 2. + 2 = + 2 .
2
2.
3
3
3
4
2
( a + b )
( a + b )
(a + b)
Bi 27. HD: T gi thit ta c:
a
b
b
c
c
a
1
.
.
+
.
+
.
=
a+b+c a+b+c a+b+c a+b+c a+b+c a+b+c 4
a
b
c
t x =
ta c
=
,y =
,z
a+b+c
a+b+c
a+b+c
1
khi P = x 2 y + y 2 z + z 2 x .
x + y + z= 1, xy + yz + zx=
4
Bi 28. Ta c:
2
a + b + c ) 2 ( ab + bc + ca )
(
ab + bc + ca
1 2.
P=
=
1.
2
( a + b + c )2
(a + b + c)
Vy gi tr ln nht ca P bng 1 t ti a= b= 0, c= 1 .
2
c3
1+ c 1
T iu kin ta c: a3 + b3 = c ( c 1) c
.
=
4
2
Mt khc
3
2
2
2 (a + b)
.
a3 + b3 =( a + b ) ( a + b ) 3ab ( a + b ) ( a + b ) ( a + b ) =
4
4
Suy ra ( a + b ) c3 a + b c .
3
t
=
a x=
.c, b y.c ( x, y 0 ) ta c x + y 1 v
2
2
x + y ) 2 xy + 1 ( x + y ) + 1
(
2 xy
=
P=
2
2
2
( x + y + 1)
( x + y + 1)
( x + y + 1) ( x + y + 1)2
x2 + y 2 + 1
1
( x + y + 1)2 xy 1 1 x + y 2 1 1 3
2
=
( x + y + 1)2 2 2 2 2 2 8 8
Vy gi tr nh nht ca P bng
3
t ti a= b= 1, c= 2 .
8
(
) 27 ( a b ) a b .
( a + b + c ) ( a + b ) . Vy bt ng thc c chng minh nu bt
ng thc sau ng: ( a + b ) 27 ( a b ) a b .
Vy ta i chng minh: a 2 + b 2 + c 2
2
2 3
474
2 3
2 3
2 2
2 2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( x + 1)
2
) (x
27 ( x 1) x 2 x 2 3 x + 1
2
ng thc xy ra khi x =
+ 6 x + 1 0 (lun ng).
3 5
3 5
b,c = 0 .
,c = 0 a =
2
2
3 5
=
b,c 0 hoc cc
2
hon v.
Nhn xt. Vit li bt ng thc di dng.
f (c ) =
(a
+ b2 + c2
27 ( a b ) ( b c ) ( a c ) 0 .
2
Ta c f '(=
c ) 6c a 2 + b 2 + c 2
+ 54 ( a b ) [b c + a c ] 0 (do
2
=
c min {a, b, c} 0 ).
Vy f (c) f (0) = a 2 + b 2
27 a 2b 2 ( a b ) .
2
27 a 2b 2 ( a b ) 0.
2
(a
+ b2 + c2
2 ( a b) (b c ) (c a ) .
2
( c a )( c b )= c ( c a b ) + ab ab .
Vy ( c a )( c b ) ab ( c a ) ( c b ) a 2b 2 .
2
475
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2 ( a b ) a 2b 2 .
2
( x + 1)
2 ( x 1) x 2 ( x + 1)
2
(x
2 x3 + 4 x 2 2 x + 1 0 .
2
2
( x + 1) x 2 x + 3 x 2 2 x + 1 0 (lun ng).
c
c
a 2 + b2 a + + b + ;
2
2
b2 + c2 b + ;
2
a2 + c2 a + ;
2
c
c
a 2 + b2 + c2 a + + b + .
2
2
c
c
t x =
a+ ,y=
b + , ( x, y > 0 ) bt ng thc c chng minh nu ta chng
2
2
1
1
12
32
minh c: 2 + 2 + 2
.
2
x
y
x +y
( x + y )2
1
y
1
1
4
8
4
8
= 2 + 2 + 2
+ 2
+ 2
2
2
xy x + y 2
x +y
y
x +y x +y
x
8
8
4
32
= + 2
8.
=
2
2
2
2 xy x + y
2 xy + x + y
( x + y )2
12
( x + y) .
y2
x2
Ta c P =
+
+
x 2 ( x + y )2
y2
2
476
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
t y = t.x ta c P =
t +
Ta cn chng minh: t +
2
t + 1)
(
.
+
( t + 1)2
t2
2
t + 1)
(
+
5.
( t + 1)2
t2
t 6 + 2t 5 3t 4 6t 3 + 2t 2 + 4t + 1 0 t 3 + t 2 2t 1 0 (lun ng).
Cch 2:=
t x
a b
bc
ca
=
,y =
,z
, khi :
bc
ca
a b
0
x + y + 1 =
0
xy + y + 1 =
1
y + + 1 = 0 yz + z + 1 = 0 xy + yz + zx + x + y + z + 3 = 0 .
z
zx + x + 1 =
0
1
0
z
+
+
=
Ta cn chng minh x 2 + y 2 + z 2 5 ( x + y + z ) 2 ( xy + yz + zx ) 5 0
2
( x + y + z ) 2 ( 3 x y z ) 5 0 ( x + y + z + 1) 0 (lun ng).
2
a b bc ca
a b bc ca
5+
+
+
+ 1 .
+
+
=
bc ca a b
bc ca a b
Bi 41. Nhn xt. y l mt bi ton kh v c nhiu li gii dnh cho bt
ng thc ny.
Di y trnh by mt li gii khc da vo du hiu ng bc ca bt ng
thc trn.
( x + y)
( x + 1)
( y + 1)
9
.
4 ( xy + x + y )
(
+ 6( x
(
)
+ y + x y ) + 2 xy x + y + x
x 6 x = x ( x 1) ( 4 x
4 x + y + x5 + y 5 + xy x 4 + y 4 + 2 xy 1 + x3 + y 3 + 6 x 2 y 2
x2 + y 2 + x4 + y 4
Ta c: 4 x + x5 x 2
3 3
+ y 2 + xy ( x + y ) + x 2 y 2 x 2 + y 2
+ 7 x + 4 0, x [ 0;1] do
477
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
4 x + y + x5 + y 5 x 2 + y 2 + x 4 + y 4 + 6 x3 + y 3 .
Vy ta ch cn chng minh
) (
4 x 4 + y 4 + 2 1 + x3 + y 3 + 6 xy 2 x + y + x 2 + y 2 + xy ( x + y ) + 6 x 2 y 2 + xy x 2 + y 2 .
4 x +y
4
) = 3( x
+y
)+ x
Ta c:
4
+ y 3.2 x 2 y 2 + xy x 2 + y 2 = 6 x 2 y 2 + xy x 2 + y 2 .
4
Vy ta chng minh 1 + x3 + y 3 + 3 xy x + y + x 2 + y 2 + xy ( x + y ) .
Ta c th gi s x y 0 y x 1 v bt ng thc tng ng vi:
y ( x 1) + (1 x )( x y ) + (1 y ) + (1 x ) 1 x + 2 ( x y ) 0 (lun ng).
Bi 42. t
=
a x=
.c, b y.c, ( x, y > 0 ) , khi theo gi thit ta c:
1
x2
1
x2 y 2
2
2
.
=
x
+
y
=
2
y2 2
1
2
x2 y 2
2
2
x
+
y
xy
2 xy xy 4
2
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
.
2 2
2
x y
2
2 1
2 = x + y 2 ( x + y ) x + y xy
Khi : P =
x
y
+
+
y +1 x +1
1
x2 + y 2 + 1
x2 y 2 + 2 ( x + y )
x
y
x2 + y 2 + x + y
x 2 y 2 + 2 xy
x 2 y 2 + 2 xy
=
+
=
=
y +1 x +1
xy + x + y + 1 2 xy + 2 ( x + y ) + 2 2 xy + 2 xy + 2
4 xy + 2
(hm nghch bin vi x+y).
Do P
x 2 y 2 + 2 xy
+
4 xy + 2
1
x2 y 2
+1
2
t xy = t , ( t 4 ) P f (t ) =
Xt hm s=
f (t )
478
t 2 + 2t
+
4t + 2
t 2 + 2t
+
4t + 2
1
2
t
+1
2
1
2
t
+1
2
vi t 4 ta c:
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
f '(t )
=
t2 + t +1
( 2t + 1)2
(t
2t
=
3
t2 + 2
) (t
+ t +1
) 2t ( 2t + 1)
(t + 2)
+2
( 2t + 1)
> 0, t 4 .
5
Do f(t) l hm ng bin vi t 4 P f (t ) f (4) = .
3
5
Vy gi tr nh nht ca P bng t ti a= b= 2c .
3
thc: 27 x 2 + y 2 + z 2 + 45 xyz 32 ( xy + yz + zx )
=
P 27 x 2 + y 2 + z 2 + xy ( 45 z 32 ) 32 z ( x + y ) 0 .
a
b
c
=
,y
=
,z
; x=
+ y + z 1.
a+b+c
a+b+c
a+b+c
1
Khng mt tnh tng qut =
gi s z min { x, y, z} z 45 z 32 < 0 .
3
Khi s dng bt ng thc AM-GM ta c:
Trong
x
=
27
2 ( x + y)
P 27 z + ( x + y ) +
2
4
( 45 z 32 ) 32 z ( x + y )
27
1
2 (1 z )
= 27 z + (1 z ) +
( 45 z 32 ) 32 z (1 z=) ( 3z 1)2 ( 5 z + 22 ) 0
2
4
4
Bi ton c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
2
Bi 44. t
=
a x=
.c, b y.c, ( x, y > 0 ) ta c:
P=
xy
( x + y)
( x + 1)
( y + 1)
4 xy
.
x
+
y
(
)( x + 1)( y + 1)
( x + y)
1
.
4
x
( x + 1)
( y + 1)
4 xy
1
x
+
y
x
+
1
y
+
1
(
)( )( ) 4
xy ( x + 1) ( y + 1) + x ( y + 1) ( x + y ) + y ( x + 1) ( x + y ) 4 xy ( x + y )( x + 1)( y + 1) 1
4
( x + y )2 ( x + 1)2 ( y + 1)2
2
479
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
(x
y + xy + x + y 2
)( xy
+ xy + y + x 2
( x + y )2 ( x + 1)2 ( y + 1)2
) 1 ( x 1)
4
( y 1)2 ( x y )2 0
( x + y )2 ( x + 1)2 ( y + 1)2
2
(lun ng).
1
t ti a= b= c .
4
Cch 2: Ta bin i a P v dng:
ab
bc
ca
3
1
1
1
4abc
P= +
+
+
2
2
2
4 (a + b)
4 (b + c )
4 (c + a)
4 ( a + b )( b + c )( c + a )
Vy gi tr ln nht ca P bng
( b c )2 + ( c a )2 +
3 1 (a b)
16abc
=
+
4 4 ( a + b )2 ( b + c )2 ( c + a )2 ( a + b )( b + c )( c + a )
t=
x
a b
bc
ca
2a
2b
2c
.
=
,y
=
,z
x +=
1
, y +=
1
, z +=
1
a+b
b+c
c+a
a+b
b+c
c+a
Do :
3 1
P = x 2 + y 2 + z 2 + 2 ( x + 1)( y + 1)( z + 1)
4 4
3 1
= x 2 + y 2 + z 2 + 2 (1 + x + y + z + xy + yz + zx + xyz )
4 4
3 1
1
1
2
= x 2 + y 2 + z 2 + 2 xy + 2 yz + 2 zx + 2 = ( x + y + z )
4 4
4
4
Nhn xt. Li gii trn ta s dng ng thc quen thuc:
a b bc ca ab bc ca
x + y + z + xyz
=
+
+
+
.
. = 0
a+b b+c c+a a+b b+c c+a
Bi 45. HD: Theo gi thit ta c:
xy + yz + zx 2
2
.
2 ( x + y + z )= 7 ( xy + yz + zx )
=
( x + y + z )2 7
t a
=
1
a + b + c =
x
y
z
,b
,c
=
=
2 (1) .
x+ y+z
x+ y+z
x+ y+z
ab + bc + ca =
7
7 ( y 2z )
7
Khi =
P
=
( b 2c )2 .
2
2
2( x + y + z )
2
480
ab + bc + ca
(a + b + c)
1
= .
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
x + y + z =
a
b
c
t x
,y
,z
=
=
=
1.
a+b+c
a+b+c
a + b + c xy + yz + zx =
1 10
1 + 10
2
2
1
.
Ta c: ( y + z ) 4 yz (1 x ) 4 x (1 x )
x
3
3
2
Khi :
P = x3 + y 3 + z 3 xyz = x3 + ( y + z ) 3 yz ( y + z ) xyz
3
3
1
= x3 + (1 x ) 3 x (1 x ) (1 x ) x x (1 x )
2
2
4 x3 4 x 2 2 x + 5
2
Xt hm s f ( x) =
1 10 1 + 10
4 x3 4 x 2 2 x + 5
lin tc trn on
;
ta c:
3
2
3
2 10
x =
6
.
f '( x) =6 x 2 4 x 1; f '( x) =0
2 + 10
x =
6
Bi 47. HD: Ta c: P =
( a b )5 + ( b c )5 + ( c a )5 .
5
5( a + b + c)
a b
bc
ca
=
,y
=
,z
x +=
y+z 0.
a+b+c
a+b+c
a+b+c
Theo gi thit ta c:
t
=
x
( a b )2 + ( b c )2 + ( c a )2 = ( a + b + c )2 x 2 + y 2 + z 2 =
1.
x
y
y
z
z
x
5
.
.
+
.
+
.
=
x + y + z x + y + z x + y + z x + y + z x + y + z x + y + z 16
t a
=
x
y
z
ab + bc + ca =
=
;b
=
;c
16 (1) .
x+ y+z
x+ y+z
x+ y+z
a + b + c =
1
481
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Khi P
=
+ yz + zx )
( x + y + z )( xy
=
xyz
5( x + y + z )
5
.
=
16 xyz
16abc
3
Gi thit ta c:
5
5
5 .
2
bc = 16 a ( b + c ) = 16 a (1 a ) = a a + 16
5
5
5
Ta c: =
Q abc
= a a ( b + c=
) a a (1 a=
) a a 2 a + .
16
16
16
Mt khc:
5
1
1
2
2
4bc ( b + c ) 4 a 2 a + (1 a ) 12a 2 8a + 1 0 a .
16
6
2
1 1
Xt hm s f (=
a ) a a 2 a + lin tc trn on ; ta c:
16
6 2
a=
5
4 .
f '(a ) =3a 2 2a + ; f '(a ) =0
16
a = 5
12
1
5 25
1
1 1
Ta c f=
.
; f=
f=
f=
6
12 864 2
4 32
1
25
54
Suy ra MaxQ = MinP =
10 v MinQ = MinP = .
32
864
5
Vy gi tr nh nht ca P bng 10 t ti y= z= 2 x .
Gi tr ln nht ca P bng
54
5
t ti y= z=
x.
5
2
t a
=
(x + y + z)
yz
(x + y + z)
zx
8
.
=
2
( x + y + z ) 27
x
y
z
ab + bc + ca =
=
;b
=
;c
27 (1) .
x+ y+z
x+ y+z
x+ y+z
a + b + c =
1
Khi P
=
482
xy
3
3
3
8
27 x3 + y 3 + z 3 27 a + b + c
x3 + y 3 + z 3
.
.
.
= =
13 ( x + y + z )( xy + yz + zx ) 13 ( x + y + z )3
13
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
8
8
8
a (b + c ) =
a (1 a ) = a 2 a +
bc =
T h iu kin (1) ta c:
27
27
27 .
b + c =1 a
8
1
5
2
2
Mt khc: ( b + c ) 4bc (1 a ) 4 a 2 a + a .
27
9
9
Khi :
27 3
27 3
8
3
3
a + ( b + c ) 3bc ( b + =
c )
a + (1 a ) 3 (1 a ) a 2 a +
13
13
27
3
=
27 a3 27 a 2 + 8a + 1
13
P
=
Xt hm s =
f (a)
3
1 5
27 a3 27 a 2 + 8a + 1 lin tc trn on ; ta c:
13
9 9
a=
3
9
.
f '(a ) = 81a 2 54a + 8 ; f '(a ) =
0
13
a = 4
1
4 43 5
2 47
Ta c f=
.
; f=
f=
f=
9
9
117
9
9 119
47
43
Suy=
ra Pmax =
.
;Pmin
117
117
Bi 50. t
a
b
c
=
x
=
,y
=
,z
x2=
+ y2 + z2 1 .
2
2
2
2
2
2
2
2
2
a +b +c
a +b +c
a +b +c
Khi P= 2 ( x + y + z ) 9 xyz= x ( 2 9 yz ) + 2 ( y + z ) .
x2 + y 2 + z 2 1
Khng mt tnh tng qut=
gi s x 2 max x 2 , y 2 , z 2 x 2 =
.
3
3
Ta c
2
2
2
x ( 2 9 yz ) + 2 ( y + z ) x 2 + ( y + z ) . ( 2 9 yz ) + 4=
t t = yz t
( 2 yz + 1) (81y 2 z 2 36 yz + 8)
y 2 + z 2 1 x2 1
=
.
2
2
3
1 1
Khi P f (t ) = ( 2t + 1) 81t 2 36t + 8 vi t ; ta c:
3 3
483
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
t=
9
.
f '(t ) =486t 2 + 18t 20; f '(t ) =0
t = 5
27
1 29 2 100 5 1369 1 25
Ta c f =
.
; f =
;f =
;f=
9
3 3
9
27 243 3 3
2 100
5 1369
.
Suy ra Max f (t ) = f =
; Min f (t ) = f =
1
1
1 1
9
9
27 243
t ;
t ;
3 3
3 3
Vy gi tr ln nht ca P bng
nh nht ca P bng
10
t ti chng hn a =
1, b =
c=
2 v gi tr
3
10
.
3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
thng l x0 =
( x 2 )2 ( x 2 2 x + 4 ) 0, x .
Ta c: f ( x) 8 x + 16=
V vy a 4 + b 4 + c 4 2 a3 + b3 + c3 .
Bi ton c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 2 .
V d 2. Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn iu kin a + b + c =
1.
a
b
c
9
Chng minh rng 2
+ 2
+ 2
.
10
a +1 b +1 c +1
Li gii
Xt hm s f ( x) =
x
x +1
2
vi x [ 0;1] ta c
=
f ''( x)
2 x x2 3
( x + 1)
2
) 0, x [0;1] .
485
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
f
3
1
3
1 9
.
=
3 10
3
Nhn xt. Bt ng thc vn ng trong trng hp a, b, c .
4
1
Tht vy xt tip tuyn ca f(x) ti im x = c phng trnh l:
3
18
3
.
=
y
x+
25
50
( 3x 1) ( 4 x + 3) 0, x 3 .
18
3
Ta c: f ( x) x
=
25
50
4
50 x 2 + 1
2
Do VT
= f (a ) + f (b) + f (c)
18
3
9
.
( a + b + c ) + 3. =
50
50 10
Nu f ''( x) 0, x [ a; b ] ta lun c f ( x)
486
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1 f ( x1 ) + 2 f ( x2 ) + ... + n f ( xn ) f (1 x1 + 2 x2 + ... + n xn ) .
Vi mi xk ( a; b ) , k =
1, n . ng thc xy ra khi v ch khi x1= x2= ...= xn .
+ Nu f ''( x) < 0, x ( a; b ) th ta c
1 f ( x1 ) + 2 f ( x2 ) + ... + n f ( xn ) f (1 x1 + 2 x2 + ... + n xn ) .
Vi mi xk ( a; b ) , k =
1, n . ng thc xy ra khi v ch khi x1= x2= ...= xn .
Chng minh.
a) t y= 1 x1 + 2 x2 + ... + n xn . V f ''( x) > 0 nn p dng bt ng thc tip
tuyn ta c
f ( xk ) f '( y ) ( xk y ) + f ( y ), k =
1, n
.
k f ( xk ) f '( y ) ( k xk k y ) + k f ( y ), k =
1, n
Cng li theo v n bt ng thc trn ta c
n
1 + 2 + ... + n
1 f ( x1 ) + 2 f ( x2 ) + ... + n f ( xn ) (1 + 2 + ... + n ) f
Trong 1 , 2 ,..., n l cc s thc dng bt k.
ln (1 x1 + 2 x2 + ... + n xn ) 1 ln x1 + 2 ln x2 + ... + n ln xn .
Xt hm s =
f ( x) ln x, x > 0 ta c f ''( x) =
< 0, x > 0 .
x2
Khi p dng bt ng thc Jensen ta c ngay iu phi chng minh.
487
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1 1 1 1
+ + + 1.
x y z t
Li gii
Xt hm s f (t ) =
1
2
vi t dng ta c f ''(t )= 3 > 0, t > 0 .
t
t
Do ta c
1 1 1 1 1 x 1 y 1 z 1 t
+ +=
+
f + f + f +
f
x y z t 2 2 4 4 6 6 12 12
144
1 x 1 y 1 z 1 t
f . + . + . + . =
2 2 4 4 6 6 12 12 36 x + 9 y + 4 z + t
144
=
27 x + 5 ( x + y ) + 3 ( x + y + z ) + ( x + y + z + t )
144
1
=
27.2 + 5.6 + 3.12 + 24
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi
=
x 2,=
y 4,=
z 6,=
t 12 .
Bi tp tng t
Cho x,y,z l cc s thc dng tho mn iu kin x 4, y 9, x + y + z 49 .
Chng minh rng
1
1
1
+
+
1.
x
y
z
+ +
1 1 1
+ + f b c a
b c a 1 + 1 + 1
a b c
488
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a b c 1 1 1
+ + + + .
b c a a b c
Tht vy theo bt ng thc AM GM ta c
Ch f(x) ng bin v
a
b
a b2 3
+ 2. 33 . 2 =
b
c
b c
c
b
c
b c2 3
+ 2. 33 . 2 =
c
a
c a
a
c
a
c a2 3
+ 2. 33 . 2 =
a
b
a b
b
Cng li theo v ba bt ng thc trn ta c pcm.
T suy ra
a
b
c
1 1 1
ln a + ln b + ln c + + f (1) =
0.
b
c
a
b c a
( b + c a )2 + ( c + a b )2 + ( a + b c )2 3 .
2
2
2
5
a2 + (b + c )
b2 + ( c + a )
c2 + ( a + b )
Li gii
Bt ng thc c dng thun nht chun ho a + b + c =
1.
Bt ng thc tr thnh
(1 2a )2 + (1 2b )2 + (1 2c )2 3
2
2
2
5
a 2 + (1 a )
b 2 + (1 b )
c 2 + (1 c )
.
27
2
+
+
2a 2a + 1 2b 2 2b + 1 2c 2 2c + 1 5
1
1
54 x + 27
Tip tuyn ca hm s y = 2
ti im x = l y =
.
3
25
2x 2x + 1
1
54 x + 27
.
Vy ta chng minh:
2
25
2x 2x + 1
1
2 ( 3 x 1) ( 6 x + 1)
2
25 2 x 2 2 x + 1
0 , lun ng.
489
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
( 2a + b + c )2 + ( 2b + c + a )2 + ( 2c + a + b )2 8 .
2
2
2
2a 2 + ( b + c )
2b 2 + ( c + a )
2c 2 + ( a + b )
2) Cho a,b,c l cc s thc dng c tng bng 3. Chng minh
a2 + 9
2a 2 + ( b + c )
b2 + 9
2b 2 + ( c + a )
c2 + 9
2c 2 + ( a + b )
5.
a2
5a + ( b + c )
2
b2
5b + ( c + a )
2
c2
5c + ( a + b )
2
1
.
3
+
+
.
2
2
2
2
2
2
2 2a + ( b + c )
3
2b + ( c + a )
2c + ( a + b )
b (c + a)
b + (c + a)
2
c (a + b)
c + (a + b)
2
6
.
5
a2 + 9
Li gii
b
b2 + 9
c
c2 + 9
Ch : a 2 ab + b 2 + b 2 bc + c 2 + c 2 ca + a 2 a + b + c .
Chng minh.
3( a b ) + ( a + b )
(a + b) a + b .
=
4
4
2
2
Ta c:
a ab + b
=
2
b+c
c+a
.
, c 2 ca + a 2
2
2
Cng li theo v 3 bt ng thc trn ta c ngay iu phi chng minh.
T suy ra: a + b + c 12 .
Tng t:
490
b 2 bc + c 2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Xt hm s f ( x) =
f '(x) =
(x
+9
x2 + 9
x
x2 + 9
trn ( 0;+ ) ta c:
; f ''( x) =
27 x
(x
+9
< 0, x > 0 .
Do p dng bt ng thc ii ta c:
f (a ) f'(4) ( a 4 ) + f (4)
f (b) f '(4) ( b 4 ) + f (4)
f (c) f '(4) ( c 4 ) + f (4)
12
.
5
P =a + a 2 + 1
) (b +
b
b2 + 1
) (c +
Li gii
Ly logarit ha t nhin P ta c:
c2 + 1 .
ln=
P b ln a + a 2 + 1 + c ln b + b 2 + 1 + a ln c + c 2 + 1 .
Xt hm s f ( x=
) ln x + x 2 + 1 , x 0 ta c
1+
x +1 = 1
f '( x) =
> 0, f ''( x) =
x + x2 + 1
x2 + 1
2
( x + 1)
2
0, x 0 .
491
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
p dng nh l 1.ii ta c:
f (a ) f '(1) ( a 1) + f (1);
f (b) f '(1) ( b 1) + f (1);
f (c) f '(1) ( c 1) + f (1).
( ab + bc + ca a b c ) f '(1) + ( a + b + c ) f (1)
2
1
( a + b + c ) a b c f '(1) + 3 f (1)
= 3f(1)
= 3ln 1 + 2
3
Do P 1 + 2
Vy gi tr ln nht ca P bng 1 + 2
t ti a= b= c= 1 .
< 0, x 0; .
sin x
2
1
V vy
f ( A) f '( M ) ( A M ) + f ( M ) =( A M ) cot M + ln(sin M )
f ( B ) f '( N ) ( B N ) + f ( N ) = ( B N ) cot N + ln(sin N )
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Du bng t ti sin
=
A sin=
M
1
;sin
=
B sin
=
N
2
.
3
10
3
27
27
= ln
P
.
5
25 5
25 5
2
;sin
=
C sin
=
P
5
3
.
10
Tng qut
Cho tam gic ABC nhn tm gi tr ln nht ca biu thc
P = sin m A.sin n B.sin n C .
Vi m,n,p l cc s thc dng.
Bi tp tng t
Cho tam gic ABC nhn, tm gi tr nh nht ca biu thc
P =tan A + 2 tan B + 3tan C .
Bi 5. Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn iu kin a + b + c =
3.
Tm gi tr ln nht v nh nht ca biu thc
P=
a 2 + a + 4 + b2 + b + 4 + c2 + c + 4 .
Li gii
Tm gi tr nh nht ca P
Xt hm s f ( x=
)
=
f '( x)
x 2 + x + 4 vi x 0 ta c:
2x + 1
=
; f ''( x)
2 x2 + x + 4
4
15
(x
+x+4
> 0, x 0 .
Vy gi tr nh nht ca P bng 3 6 t ti a= b= c= 1 .
493
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
2
1 15
hai bnh phng nn ngh ngay n vic p dng bt ng thc Mincopski khi
a= b= c= 1 .
S dng bt ng thc Mincopski ta c:
2
2
2
2
1 15
1 15
1 15
P = a + +
+
b
+
+
+
c
+
+
2 2
2 2
2 2
2
3
15
a + b + c + + 3.
3 6
=
2
2
a 2 + a + 4=
( a 1)2 + 3 ( a + 1)2
Tm gi tr ln nht ca P
Nh ti nhn xt nhng bt ng thc vi iu kin cc s thc khng m
thng thng nu khng nh gi qua cc bin i xng(du bng khng t ti
tm) th du bng ca bt ng thc thng xy ra khi c mt bin t ti bin.
Vi bi ton ny du bng xy ra khi c hai bin bng 0 khi bin cn li
bng 3.
Vy tm gi tr ln nht ca P lc ny ta cn xy dng hm f(x) c
f ''( x) 0 p dng bt ng thc ii.nh l 2.
Vi hm s lc u f ( x=
)
15
ta c f ''( x)
x 2 + x + 4=
4
(x
+x+4
> 0, x 0
vy to ra mt hm c o hm cp 2 m ta x l nh no. iu ny xut
15
pht t pht hin du bng xy ra nh trn v f ''( x)
< 1, x 0 .
4.8
Gi s du bng xy ra khi a= 3, b= c= 0 khi xt hm s nh sau:
g ( x=
)
15
Ta c: g ''( x)
x 2 + x + 4 ( x 3) x. =
4
(x
+x+4
2 < 0, x 0 .
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
g (3) g (0)
4
( c 0 ) + g (0) = c + 2
30
3
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c:
g (c )
P= g (a ) + g (b) + g (c) + a ( a 3) + b ( b 3) + c ( c 3)
4
8
( a + b + c 3) + 8 =
3
ng thc xy ra khi v ch khi a= 3, b= c= 0 .
g (a ) + g (b) + g (c)
( x + y )2 + x + y + 4, x, y 0; x + y 1 .
x2 + x + 4 + y 2 + y + 4 2 +
Chng minh.
Bt ng thc cho tng ng vi
)(
x2 + y 2 + x + y + 8 + 2 x2 + x + 4 y 2 + y + 4 4 + 4 ( x + y ) + x + y + 4 + ( x + y ) + x + y + 4
(x
)(
+ x + 4 y 2 + y + 4 xy + 2
)(
x 2 + x + 4 y 2 + y + 4 x 2 y 2 + 4 xy
( x + y )2 + x + y + 4
( x + y )2 + x + y + 4 + 4 ( x + y )2 + x + y + 4
2
xy 4 ( x + y ) + x + y + 4 + x + y 7 0 (lun ng do x + y 1 ).
p dng vo bi ton
Trong ba s a,b,c lun tn ti hai s c tng khng nh hn 1 gi s hai s l
a v b khi p dng bt ng thc ph trn ta c
P2+
( a + b )2 + a + b + 4 +
c2 + c + 4 .
( a + b )2 + a + b + 4 +
c2 + c + 4 2 +
6.
( a + b + c )2 + a + b + c + 4 =
) (
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
f '( x) =
30 x 2 45 x 4 ; f ''( x) =
60 x 180 x3 =
60 x 1 3 x 2 .
1
1
Suy ra f ''( x) 0, x 0; , f ''( x) 0, x ;1 .
3
3
Vy ta cn phn chia trng hp ca cc bin, khng mt tnh tng qut gi s
abc.
1
TH1: Nu a
khi p dng bt ng thc i.nh l 1 ta c:
3
1
1
1
f (a) f ' a + f ;
3
3
3
1
1
1
f (b) f ' b + f ;
3
3
3
1
1
1
f (c) f ' c + f .
3
3
3
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c:
1
1
VT
= f (a ) + f (b) + f (c) f ' ( a + b + c 1) + 3 f =
1.
3
3
1
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c=
.
3
1
2
1
TH2: Nu a
khi nu b
th a + b + c
> 1 v l.
3
3
3
Vy a
1
b c . Khi xt hm g ( x) = 10 x3 9 x5 + 20 x 2 ( x 1) ta c
3
g ''(=
x) 180 1 x 2 0, x [ 0;1] .
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
hoc a= 1, b= c= 0 hoc cc hon v.
3
1
1
1
1
.
Bi 7. Cho a, b, c > 2 tho mn iu kin 2
+ 2
+ 2
=
a 4 b 4 c 4 7
1
1
1
3
Chng minh rng
+
+
.
a+2 b+2 c+2 7
Li gii
1
9
1
Vi mi t > 2 ta c
+ .
t + 2 10 t 2 4 10
( t 5 )2
10 t 2 4
0.
1
1
1
+
+
1.
x
y
z
P=
1
1
1
3 3+9
.
+
+
1 a 1 b 1 c
2
497
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
1+ a
1+ b
1+ c
)(
)(
125
.
64
)(
3
.
2
)(
9
.
4
P =a + a 2 + 1 b + b 2 + 1 c + c 2 + 1 .
4+ x 4+ y 4+ z
+
+
5.
4 x
4 y
4 z
( 3a + b + c )3 + ( 3b + c + a )3 + ( 3c + a + b )3 375 .
3
3
3
11
3a3 + ( b + c )
3b3 + ( c + a )
3c3 + ( a + b )
Bi 14. Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh
3+ 3 2
1 1 1
a + b2 + c2 + + a + b + c + a 2 + b2 + c2 .
9
a b c
Bi 15. Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh
3( a + b + c )
a
b
c
+
+
.
2
b+c
c+a
a+b
498
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
D. HNG DN GII P S
Bi 1. Xt hm s=
''(t )
f (t ) 1 / t , t > 0 ta c f=
3
4t
> 0, t > 0 .
Do ta c
1
x
1
1 x 1
+ =
f +
y
z 2 4 3
y 1
f +
9 6
z
f
36
216
1 x 1 y 1 z
f . + . + . =
27 x + 8 y + z
2 4 3 9 6 36
=
216
26 x + 7 y + ( x + y + z )
216
= 1
26.4 + 7.9 + 49
1
2t + 1
1
Xt hm s f (t ) = ln 1 + , t > 0 ta c f '(t ) = 2 ; f ''(t ) =
> 0, t > 0 .
2
2
t
t +t
t +t
( )
1
1
3
( y 2 ) + ln
ln 1 + f '(2) ( y 2 ) + f (2) =
y
6
2
1
4
1
( z 3) + ln
ln 1 + f '(3) ( z 3) + f (3) =
z
12
3
6 x + 2 y + z 13
=
ln 4
+
12
4
5 x + y + ( x + y + z ) 13
= ln 4
+ ln 4
12
4
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi=
x 1,=
y 2,=
z 3.
499
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a
1 a
Ta c:
b
1 b
c
1 c
3 2
.
2
a
a
a
3 2a
.
=
=
2
2
2
2
b +c
1 a
a 1 a
3 2b 2
c
3 2c 2
.
;
2
2
c2 + a2
a 2 + b2
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c:
b
Tng t ta c:
a
b +c
2
b
c +a
2
c
a +b
2
3 2 2
3 2
a + b2 + c2 = .
2
2
1
3
Bi 4. Tm gi tr nh nht ca P
Xt hm s f ( x) =
Ta c f ''( x)
x 2 + 11x + 4 vi x 0.=
105
4 x + 11x + 4
2
Xt hm s g ( x=
)
x 2 + 11x + 4 2 x ( x 1) vi x 0 ta c:
105
=
g ''( x)
4
(x
+ 11x + 4
4 < 0, x 0 .
500
> 0, x 0 .
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
g (1) g (0)
( a 1) + g (1)= 2 ( a 1) + 4
1 0
g (1) g (0)
g (b)
( b 0 ) + g (0) = 2b + 2
1 0
g (1) g (0)
g (c )
( c 0 ) + g (0) = 2c + 2
1 0
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c:
g (a)
P= g (a ) + g (b) + g (c) + 2a ( a 1) + 2b ( b 1) + 2c ( c 1)
g (a ) + g (b) + g (c) 2 ( a + b + c 1) + 8 =
8
1
9+6 3 2 3
x + , x ( 0;1) .
1 x
4
4
x
3 2
2
x
, x > 0 .
4
4
1+ x
4
5 2
3
x + ln , x 0; .
5
4 5
2
) (
) (
Xt hm s f ( x) = ln ( x + x + 1 ) , x > 0 ta c
ln P= ln a + a 2 + 1 + ln b + b 2 + 1 + ln c + c 2 + 1 .
2
f '( x) =
x2 + 1
; f ''( x) =
( x + 1)
2
3
3
Do f ( x) f ' x +
4
4
T suy ra
) (
x2 + 1
< 0, x > 0 .
3
3 4
f = x + ln 2 .
5
4 5
) (
ln P= ln a + a 2 + 1 + ln b + b 2 + 1 + ln c + c 2 + 1
4
9
( a + b + c ) + 3ln 2 3ln 2
5
5
P8
3
th P bng 8. Vy gi tr ln nht ca P bng 8.
Vi a= b= c=
4
501
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
4+ x
ti im x = 1 l
4 x
13
17
x+ .
18
18
4 + x 13
17
x+ .
4 x 18
18
Tht vy bt ng thc tng ng vi:
Ta i chng minh:
17
2
13
4 + t 4 t 2 t 2 + , t = x 0; 3 ( t 1) 13t 2 + 26t + 4 0 .
18
18
Ta c iu phi chng minh.
Xy dng hai bt ng thc tng t cho y,z ri cng li theo v ta c pcm.
Bi 10. Bt ng thc c dng thun nht chun ho a + b + c =
1.
1
4
1
4
1
4
Bi ton a v chng minh
+
+
9 .
a 1 a b 1 b c 1 c
1
Ch do a,b,c l di ba cnh mt tam gic nn a, b, c 0; .
2
1
1
4
Tip tuyn ca hm s y=
ti im x = l y= 3 18 x .
3
x 1 x
Vy ta chng minh:
1
4
1
3 18 x, x 0; .
x 1 x
2
( 3x 1)2 (1 2 x ) 0
x (1 x )
lun ng.
1
4
1
4
1
4
3 18a;
3 18b;
3 18c .
a 1 a
b 1 b
c 1 c
Cng li theo v ba bt ng thc trn ta c pcm.
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
Do
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
ax + by
ax + by
.
, ( xy > c ) P = f ( y ) = x + y +
xy c
xy c
Xt hm s f ( y ) = x + y +
f '( y ) =
1
bc + ax 2
( xy c )
ax + by
ta c
xy c
; f '( y ) =
0 ( xy c ) =
bc + ax 2
2
c + bc + ax 2
x
Ta c f(y) i du t m sang dng khi i qua y0 nn f(y) t cc tiu ti y0 .
y = y0 =
V vy
c + bc + ax 2
P f ( y0 ) =
x+
+
x
=x +
=
ax + b.
c + bc + ax 2
x
bc + ax 2
c + bc + ax 2 b
+ + bc + ax 2
x
x
x 2 + b + c + ( x + 1) bc + ax 2
x
503
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x 2 + b + c + ( x + 1) bc + ax 2
x
ta
c kt qu bi ton.
V d 1. Cho x,y,z l cc s thc dng tho mn iu kin 2 x + 4 y + 7 z =
2 xyz .
Tm gi tr nh nht ca biu thc P = x + y + z .
Li gii
Theo gi thit ta c z =
2x + 4 y
2x + 4 y
. Khi P = f ( y ) = x + y +
.
2 xy 7
2 xy 7
Xt hm s f ( y ) = x + y +
f '( y ) =
1
4 x 2 + 28
( 2 xy 7 )
7
2x + 4 y
vi y >
ta c
2x
2 xy 7
; f '( y ) =
0 ( 2 xy 7 ) =
4 x 2 + 28
2
7 + 2 x2 + 7 7
>
2x
2x
Ta c f(y) i du t m sang dng khi i qua y0 nn f(y) t cc tiu ti y0 .
y = y0 =
V vy
P f ( y0 ) =x +
7 + 2 x2 + 7
+
2x
7 + 2 x2 + 7
11 2 x 2 + 7
2x
.
=x +
+
2x
x
2 x2 + 7
2 x + 4.
11 2 x 2 + 7
vi x > 0 ta c
+
2x
x
28
Xt hm s g ( x) =x +
2 x 2 11
g '( x) =
2x
11
x
2
2
2 x 11
) (x
2
x 2 + 7 ; g '( x) =0 2 x 2 11 =
3
x=
15
15
P . ng thc xy ra khi v ch khi
2
2
5
=
,z 2 .
2
x2 + 7
0
+ 7 282 =
28
5
=
,z 2 .
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Ch . S dng bt ng thc AM GM ta c:
x2 + 7 (9 + 7 )
11 2 x 2 + 7
11
x+
+
=x +
+
2x
2x
2x
x
11 3 x + 7
9 3
9 3 15
x+
+
= x + + 2 x. + =
2x
2x
x 2
x 2 2
Ta c kt qu tng t trn.
K thut c nh bin s
V d 1. Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn iu kin ab + bc + ca > 0 .
4a
4b
4c
Li gii
Bt ng thc c vit di dng
( 4a + b + c )( 4b + c + a )( 4c + a + b ) 25 0 f =
ab +
(ab)
25 0 .
ab +
( a + b )( c + a )( c + b )
s bng 0) hoc ti
4
Vy ta ch cn chng minh bt ng thc trong hai trng hp.
+ TH1: Nu c mt s bng 0 gi s l a. Ta cn chng minh
4b 4c
1 + 1 + 25 .
c
b
4b 4c
4b 4c
. =
25 .
1 + 1 + 1 +
c
b
c b
1 +
1 +
1 +
25
a + c a + c 2a
2
4 a 2c
4 2c
1 +
1 + 25 0
1 + 25 1 +
a
a
a+c
1+ c
a
505
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
t x=
c
0 ta phi chng minh
a
2
4
2
1 +
(1 + 2 x ) 25 0 x x 2 x + 5 0 x ( x 1) + 4 0 .
x +1
2a
2b
2c
, y=
,=
z
xy + yz + zx + xyz= 4 .
b+c
c+a
a+b
Theo bt ng thc c chng minh ta c
x + y + z xy + yz + zx .
Cch 2: t x=
b
1 + (a + c)2
c
1 + ( a + b) 2
3(a 2 + b 2 + c 2 )
a 2 + b 2 + c 2 + 12abc
Li gii
Bt ng thc cho tng ng vi:
3(a 2 + b 2 + c 2 )
a
b
c
3
b
c
+
2
2
2
a 2 + b 2 + c 2 + 12abc
1 + (b + c) 1 + (c + a ) 1 + (a + b)
a (b + c)2
1 + (b + c)
b (c + a ) 2
1 + (c + a )
Xt hm s y =
c ( a + b) 2
1 + (a + b)
36abc
a + b + c 2 + 12abc
2
x
2
2
2
tng do vi ( b + c ) 4bc; ( c + a ) 4ca; ( a + b ) 4ab
x +1
Ta c:
a (b + c )
1 + (b + c )
4abc b ( c + a )
4abc c ( a + b )
4abc
.
;
;
2
2
1 + 4bc 1 + ( c + a )
1 + 4ca 1 + ( a + b )
1 + 4ab
2
Do ta ch cn chng minh
4abc
4abc
4abc
36abc
36abc
.
+
+
2
=
2
2
1 + 4bc 1 + 4ca 1 + 4ab a + b + c + 12abc a 2 (1 + 4bc)
cyc
506
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
cyc
x2 y + y 2 z + z 2 x
x4 + y 4 + z 4
Li gii
Tm gi tr ln nht
Do iu kin bi ton x, y, z [1;2] x 2 y x 2 y 2 ; y 2 z y 2 z 2 ; z 2 x z 2 x 2 .
Do P
x2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x2
= 1
x4 + y 4 + z 4
x4 + y 4 + z 4 x2 y 2 y 2 z 2 z 2 x2
x4 + y 4 + z 4
(x y ) + ( y z ) + (z x )
=
1
2( x + y + z )
2
2 2
2 2
2 2
3
3
3
x2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x2 + 2 x2 + y 2 + z 2
Do vy ta ch cn chng minh.
507
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x2 + 2 x2 + y 2 + z 2
3
7 x +y +z
4
) 6( x
y + y2 z2
2 2
) 7
(x + y + z )
18
+ z x ) 12 ( x + y + z ) 0
2 2
cho n gin ta t a =
x2 , b =
y2 , c =
z 2 a, b, c [1;4] v bt ng thc tr
thnh: 7 a 2 + b 2 + c 2 6 ( ab + bc + ca ) 12 ( a + b + c ) 0 .
V tri k hiu l P (a, b, c) l tam thc bc hai ca a vi h s ca a2 dng
nn t max ti 1 hoc 4.
Do P (a, b, c) max { P (1, b, c); P(4, b, c)} .
Bng cch tng t P (1, b, c); P(4, b, c) l tam thc bc hai vi h s b2; c2
dng nn
P (1, b, c) max { P (1,1, c); P (1, 4, c)}
max {max { P(1,1,1); P(1,1, 4)} ;max { P(1, 4,1); P(1, 4, 4)}} =
0
V
P (4, b, c) max { P (4,1, c); P (4, 4, c)}
max {max { P(4,1,1); P(4,1, 4)} ;max { P(4, 4,1); P(4, 4, 4)}} =
0
b ( 2 + 3a ) 3 ( a + b )
3
b
f '(a ) =
+
= 2
> 0 v
2
2
( 2 + 3a ) ( a + b )
( 2 + 3a ) ( a + b )2
2
b ( 2 + 3a ) 3 ( a + b ) = 9a 2b + 6ab + 4b 3a 2 3b 2 9a 2b + 6a 2b + 4b 3a 2 3b 2
2
1
= 3a 2 ( 5b 1) + b ( 4 3b ) > 0, a, b ;1
4
508
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
Vy f(a) l hm ng bin trn on ;1 suy ra
4
( 2b 1)
4
1
b
34 34
1
.
P = f (a) f = g (b) = +
+
=
+
11 1 + 4b b + 1 3 ( b + 1)( 4b + 1) 33 33
4
2
1
1
.
=
,b
4
2
34
1
1
t ti=
.
a =
,b
33
4
2
34
thc cht ta xt hm mt bin vi b tm ra
Nhn xt. c bin i g (b)
33
1
g(b) t cc tiu ti b = .
2
Vy gi tr nh nht ca P bng
y 1 1 x
.
+
x
y
Li gii
y 1 1 x
Ta c: x =
y+
+
x
y
y 1)( x 1)
( x y )( =
( x y )( y 1)( x 1)
P
xy
xy
.
xy
y
x
2
y 1 x ( y + 1) x + y
Xt hm s f ( x) =
y 1
y
f=
'( x)
1 =
y x2
( y 1) ( x 2 y )
x2 y
0, x y 1 .
( y 1)(12 3 y ) .
4y
[1;4] ta c:
509
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
12 3 y 2
g '( y ) =
; g '( y ) =0 y =2 [1;4] . Ta c g(y) i du t dng sang
4 y2
3
.
m khi i qua y = 2 nn g(y) t cc i ti y = 2 . Do P g ( y ) g (2) =
4
ng thc xy ra khi v ch khi=
x 4,=
y 2.
3
t ti=
x 2,=
y 4 hoc=
x 4,=
y 2.
4
Bi 3. Cho hai s thc x 1 y > 0 . Tm gi tr nh nht ca biu thc
Vy gi tr ln nht ca P bng
(x
A=
+ y2
xy + x + y
xy ( x + y + 1)
Li gii
y l biu thc i xng vi tng x + y v tch xy nn suy ngh ngay n vic
t S =+
x y, P =
xy t iu kin (1 x )(1 y ) 0 x + y 1 xy ta c ngay
0 < P S 1 .
(S
Ta c: A =
2P
S+P
P ( S + 1)
2S 3 + S 2 P + 2 P 2
2 ( S + 1) P 2 S + P
( 0; S 1] .
Do
(S
f ( P ) f ( S 1) =
(S
Xt hm s g ( S ) =
g '( S )
2S + 2
2S + 2
S 2 1
S 2 1
S 4 + 2 S 3 13S 2 + 12 S 4
=
2
2S 1 S 2 1
2S 1
2S 1
.
trn (1;+ ) ta c:
( S 2 ) ( S 3 + 4 S 2 5S + 2 )
2S 1 S 2 1
S >1
g '( S=
=
S 2.
) 0
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
2
1
1 1 1 x+ y+z
1 x yz ( y + z )
f '( x) = + +
= ( y + z ) 2 =
0.
x y z
x2
x 2 yz
yz x
1 1
Xt hm s g ( y ) = (1 + y + z ) 1 + + trn on [1;4] ta c:
y z
g '( y ) =1 +
1 1 1 + y + z z + 1 1 + z ( y z )( z + 1)
+
=
2 =
0.
y z
yz
y2
y
y2 z
P g ( y ) g(1) =( 2 + z ) 2 + =h( z ) =5 + 2 z + .
z
z
2
Xt hm s h( z ) =5 + 2 z + trn on [1;4] ta c:
z
2 z2 1
h '( z ) =2 2 = 2
0 nn h(z) l hm ng bin trn on [1;4] .
z
z
27
.
Do P h( z ) h(4) =
2
ng thc xy ra khi v ch khi x= y= 1, z= 4 .
2
27
t ti x= y= 1, z= 4 .
2
Bi 5. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin abc + a + c =
b.
2
2
3
.
Tm gi tr ln nht ca biu thc P = 2
2
+ 2
a +1 b +1 c +1
Li gii
1
a+c
Theo gi thit ta c b (1 ac ) = a + c > 0 1 ac > 0 a < ; b =
.
c
1 ac
Vy gi tr ln nht ca P bng
511
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Khi P =
a +1 a + c
c +1
+1
1 ac
2
2 a 2 + 2ac + 2c 2 + 1
Xt
hm s f (a )
=
( a + 1)( c + 1)
2
3
c +1
2
( a + 1)( c + 1) c
4c ( a + 2ac 1)
f '(a ) =
; f '(a ) = 0 a =
( a + 1) ( c + 1)
2
2 a 2 + 2ac + 2c 2 + 1
3
+1
2 ta c
c2 + 1 c .
2c
Xt hm s
=
g (c )
g '(c) =
c2 + 1
2 1 8c 2
2c
c 2 + 1=
c
c2 + 1
c2 + 1
3
c +1
2
3c + c 2 + 1
3
c +1
2
c2 + 1 c .
vi c dng ta c
; g '(c) = 0 c =
1
2 2
, ( c > 0) .
1
2 2
1 10
.
V vy g (c) g
=
2 2 3
, a=
2 2
Vy gi tr ln nht ca P bng 10/3 t ti
1
, b=
2
2.
1
, b= 2 .
2 2
2
Nhn xt. Ta c th gii bi ton bng lng gic xem chng sau.
Bi 6. Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn a + b + c =
3.
c=
1
1
+1
=
8
2 2
, a=
1
1
+1
=
8
2 2
1
11
11
P = b 2 b + c 3 c + 3 = b + c 3 c + f (c ) = c 3 c + .
2
4
4
512
2.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
11
vi c [ 0;3] ta c:
4
1
f '(c) = 3c 2 1; f '(c) = 0 c =
[ 0;3] .
3
Xt hm s f (c) = c3 c +
1
3
1
nn f(c) t cc tiu ti
3
1 11 2 3
Suy ra P f (c) f
= 9 .
3 4
5 1
1
1
ng thc xy ra khi v ch khi a =
,b =
,c =.
2
2
3
3
5 1
1
1
11 5 3
t ti a =
,b =
,c =.
2
2
4
9
3
3
Bi 7. Cho a, b, c l di ba cnh mt tam gic. Chng minh rng
Vy gi tr nh nht ca P bng
a b c
a c b
3 + + 2 + + + 3 .
b c a
c b a
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s a = max {a, b, c}
- Nu a c b th
a b c a b c
a b c a b c
a b c
+ + + + 3 3 + + 3 + + 2 + + + 3
b c a c a b
b c a c a b
c a b
- Nu a b c th
a b c
a c b
Xt hm s f (a )= 3 + + 2 + + 3
b c a
c b a
Ta c f '(a ) =
a 2 bc ( 3c 2a )
3 3c 2 2b
2 + 2 =
b a
c a
a 2bc
Do a b c a 2 bc
Kh nng 1. Nu 3c > 2a hm s ng bin suy ra f (a ) f (b) =
b c
+ 20
c a
( b c )2
bc
3c 2b 2 ( b 2c ) + c ( b c )
+ =
0
b+c
( b + c )2
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
P=
x
y
z
.
+
+
2x + 3y y + z z + x
Li gii
x
y
z
Xt hm s f ( z )=
trn on [1;4] ta c:
+
+
2x + 3y y + z z + x
( x y ) z 2 xy
y
x
.
f '(z) =
+
=
( y + z )2 ( x + z )2 ( x + z )2 ( y + z )2
1
y
z
6
+ Nu x = y P = +
+
= .
5 y+z z+ y 5
t
=
t
x
2 y
y
=
+
x
x + y 2 +3
y
2
.
x
+1
y
x
, (1 < t 2 ) ta c
y
t2
2
P g=
(t)
+ =
2
2t + 3 t + 1
34
t ti =
x 4,=
y 1,=
z 2.
33
Nhn xt. Do P dng ng cp bc 0 nn ta c th t
=
y a=
.x, z b.x,
Vy gi tr nh nht ca P bng
1
a, b ;1 a bi ton v tm gi tr nh nht ca biu thc
4
1
a
b
c trnh by trn(xem thm ch s dng bt
P=
+
+
2 + 3a a + b b + 1
ng thc ph).
514
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
Bi 9. Cho cc s thc a, b, c ;3 .
3
a
b
c
.
+
+
a+b b+c c+a
Li gii
t f ( a ) =
a
b
c
. Xt hai trng hp sau:
+
+
a+b b+c c+a
TH1: a b c . Ta c f ( a ) =
Suy ra f ( a ) f ( 3) =
Mt khc g ( c ) =
( b c ) ( a 2 bc )
( a + b )2 ( a + c )2 ( a + b )2 ( a + c )2
3
b
c
+
+
= g (c) .
3+b b + c c +3
( b 3) ( 3b c 2 )
( c + b )2 ( c + 3)2 ( c + 3)2 ( b + c )2
3
3b
1
1
Suy ra g ( c ) g =
+
+ = h (b)
3 3 + b 3b + 1 10
Ta c h ( b ) =
( 3b + 1)
( b + 3)
(1 b )(1 + b ) 0
( 3b + 1)( b + 3)
1 8
8
TH2: c b a . T TH1 ta c f ( c; b; a ) .
5
Mt khc f ( a; b; c ) =
f ( c; b; a )
( a b )( b a )( a c ) 0 .
( a + b )( b + a )( a + c )
8
Suy ra f ( a; b; c ) .
5
8
1 1
1
Vy max S = , t c khi v ch khi ( a, b, c ) 3,1, , ,3,1 , 1, ,3 .
5
3 3
3
a
b +c +6
c + a + 6 a + b3 + 6
Li gii
a
b
c
t f ( c ) = 3 3
.
+ 3
+ 3
3
b + c + 6 c + a + 6 a + b3 + 6
3
515
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
3ac 2
Ta c f ( c ) =3
a + b3 + 6 b3 + c 3 + 6
3c 2
) ( a + c + 6)
6ac ( 6 + b 2c ) 6bc ( 6 + a 2c )
0
f ( c ) =
(b + c + 6)
( a + c + 6)
3
3b
1
6+a +b
3
3a
(7 + b ) (7 + a )
3 2
3 2
1
3
2. > 0
8
49
Do S = f ( c ) f (1) =
b +7
1
2a 2 b
Ta c g ( a ) =3
b + 7 a3 + 7
a +7
3
a + b3 + 6
3
= g (a) .
3a 2
) (a + b + 7)
6ab ( 7 2a ) 6a ( b + 6 2a )
0
g ( a ) =
(a + 7)
(a + b + 7)
2
g ( a ) g (1=
)
b +7
3
3b
3
1 5
3 5 3b
1
=
3
>0
3
+
2
64 7 + b3
64
b + 7 8 8 b + 7
(b
+7
48b 2
8 b3 + 7
b
+ = h(b) .
b +7 8
3
> 0, b [ 0;1] .
3
3
Suy ra h(b) tng trn [0; 1], nn h ( b ) h (1) = S .
8
8
Vi a = b = c = 1 th max S =
516
3
8
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( 2)
xz
15
( 3)
yz 5
1 2 3
+ + .
x y z
Li gii
4
T iu kin (1) v (2) suy ra x max z ,
(4)
15 z
2
1 1
a) Xt hm s f ( x )=
+ vi x > 0 v tham s z . Xt hai trng hp
5
x z
2
4
1 1 2
th x z
theo (4) nn f ( x ) + = 15 (5)
Nu z
15 z
z z z
15
Nu
2
2
4
15 z 1
th x
z
z theo (4) nn f ( x )
+ =
g ( z) .
5
15 z
4
z
15
Xt hm s g(z) vi
g( z ) =
2
2
. Ta c
z
5
15
15 1
2
.
2 <0 z<
4 z
15
2
Do g(z) l hm gim v f ( z ) g ( z ) g =
4 (6)
5
So snh (5) v (6) ta c
1 1
1 1
2
2
(7)
+ 4 v
+ =4 x = ,z =
x z
x z
3
5
2
1 1
b) Xt hm s h ( y =
) + vi tham s z
5
y z
1
T iu kin (1) v (3) suy ra y max z ,
5z
Lp lun tng t phn a) ta c
1
th h ( y ) 2 5 (9)
Nu z
5
(8)
517
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
1
9
th h ( y )
(10)
z
5
2
5
So snh (9) v (10) ta c
1 1 9
2
1
1 1 9
+ = x= ,y=
+ v
x z 2
5
2
y z 2
Nu
(11)
So snh kt qu phn a) v b) ta c
1 1
1 1
9
P ( x, y, z ) = + + 2 + 4 + 2. = 13
2
x y
y z
2
1
2
ng thc xy ra khi v ch khi=
x =
,y =
,z
3
2
5
Vy gi tr ln nht ca P bng 13.
1
Bi 12. Cho x,y,z l cc s thc thuc on ;2 . Tm gi tr nh nht ca biu
2
x y z y x z
thc P= 8 + + 5 + + .
y z x x z y
Li gii
Nhn xt. Ta th o hm P theo bin x ta c:
1 z y 1 8 x 2 z 8 z 2 y + 5 yz 5 x 2 y
2 5 2 +
=
8 =
z
x 2 yz
y x x
(x
yz ( 8 z 5 y )
x 2 yz
Ta c
(x
f '( x) =
yz ( 8 z 5 y )
x 2 yz
8z 5 y
8z 5 y 8 y 5z
vi
.x +
+
yz
x
z
y
yz x 2
t
=
t
518
8 y 5z
z
y
.
+ 16
10
z
y
y
z
5 16
y 1
, t ;2 . Khi P = f ( x) f ( yz ) = g (t ) = 8t 2 2 + 10t .
t
z 2
t
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Xt hm s g (t ) = 8t 2
5
t
16
1
10t lin tc trn ;2 ta c:
t
2
( t 1)(8t 5) ( t 2 + t + 1)
10 16
) 16t + 3 2 10
g '(t=
=
t
t
t3
t = 1
; g '(t=
) 0
5 .
t =
8
1
t ;2
2
75
1
5 387
.
Ta c g =
(1) 9, g =
, g=
(2)
g=
4
2
8 40
1
Suy ra min g (t ) = 9 xy ra ti t = 1 hoc t = hay x= y= z hoc
=
z 4=
y, x 2 y .
2
TH2: Nu 8 y 5 z 0 f '( x) 0 suy ra
2 y z y z 2
f ( x) f (2)= 8 + + 5 + + = g ( y ) .
y z 2 2 y z
Thc hin tng t.
1
Bi 13. Cho a,b,c l cc s thc thuc on ;1 . Tm gi tr ln nht ca biu
2
a b bc ca
.
thc P =
+
+
c
a
b
Li gii
Ta c:
P=
a b b c c a ab ( a b ) + bc ( b c ) + ca ( c a )
+
+
=
=
c
a
b
abc
( a b )( b c )( c a )
abc
a b )( b c )( a c )
(=
abc
Xt hm s f (a ) =
2
b c a ( b + c ) a + bc
.
bc
a
2
1
b c a ( b + c ) a + bc
vi c b a 1 ta c:
2
bc
a
b c bc
f '(a=
)
1 =
bc a 2
( b c ) ( a 2 bc )
a 2bc
0.
1
Do f(a) l hm ng bin trn ;1 .
2
Suy ra P
= f (a ) f (1)
=
bc
1 b
1
1
+ c 1 + b .
(1 b c + bc=) g (c=)
bc
c
b
b
519
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Xt hm s g (c=
)
g '(c) =
1 b
c
1 b
1
1
1
+ c 1 + b trn on ;1 ta c:
c
b
b
2
2
1
1 1 (1 b ) c b (1 b )( c b )
+ 1 =(1 b ) 2 =
0.
b
bc 2
bc 2
b c
1
Do g(c) l hm nghch bin trn ;1 .
2
3
1
1
.
Suy ra P g (c) g = h(b) = b
2
2b
2
3
1
1
lin tc trn on ;1 ta c:
b
2
2b
2
1
1
h '(b) =1 + 2 ; h '(b) =0 b = .
2
2b
1
nn h(b) t cc i ti
Ta c h(b) i du t dng sang m khi i qua b =
2
Xt hm s h(b) =
1
1 3 2 2
. Do P h(b) h
.
=
2
2
2
1
1
ng thc xy ra khi v ch khi =
v cc hon v.
a 1,=
b
=
,c
2
2
b=
1
1
3 2 2
a 1,=
b
=
,c
t ti =
v cc hon v.
2
2
2
Nhn xt. im quan trng trong li gii trn l pht hin ng thc
( a b )( b c )( c a ) .
a b bc ca
+
+
=
c
a
b
abc
Ngoi ra d thy P l biu thc ng cp bc 0 v dng i xng nn khng mt
tnh tng qut ta c th gi s a b c . Ta t =
a x.c,=
b y.c, ( 2 x y 1) .
Vy gi tr ln nht ca P bng
( x 1)( y 1)( x y ) .
xy
1 2 3
+ + .
a b c
Li gii
Theo gi thit ta c 4a =11 2b c suy ra P= f (b=
)
520
4
2 3
+ + .
11 2b c b c
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Xt hm s
=
f (b)
4
2 3
+ + lin tc trn [1;2] ta c
11 2b c b c
2
2 8b 2 (11 2b c ) 2 ( 4b + c 11)(11 c )
=
f '(b)
=
=
< 0, b, c [1;2] .
2
b 2 (11 2b c )
(11 2b c )2 b2 b2 (11 2b c )2
2
4
3
+ 2 + ta c:
9c
c
3 c 2 + 54c 243
=
< 0, c [1;2] .
c2 ( 9 c )
( 9 c )2 c 2
4
11
.
2
11
t ti a= 2, b= c= 1 .
2
Tm gi tr nh nht ca P.
Xt hm s h(=
c) f (2)
=
=
h '(c)
4
3
+ 1 + ta c:
7c
c
3 c 2 + 42c 147
=
< 0, c [1;2] .
2
c2 ( 7 c )
( 7 c )2 c 2
4
33
.
10
5
.
4
33
5
t ti a=
Vy gi tr nh nht ca P bng
, b= c= 2 .
10
4
Bi tp tng t
3 2 1
+ + .
a b c
Bi 15. Cho a,b,c l cc s thc thuc on [1;2] . Tm gi tr nh nht ca biu
thc P =
1
1
1
.
+
+
4 + a ab 4 + b bc 4 + c ca
521
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
Coi P l hm s ca a v b,c l tham s ta c:
1
1
1
.
P=
f (a) =
+
+
4 + a ab 4 + b bc 4 + c ca
b 1
c
=
f '(a )
+
0, a, b, c [1;2] .
2
( 4 + a ab ) ( 4 + c ca )2
Do f(a) l hm ng bin trn on [1;2] .
1
1
1
+
+ .
5 b 4 + b bc 4
1
1
1
Xt hm s g (b) = +
+ lin tc trn on [1;2] ta c:
5 b 4 + b bc 4
1
c 1
g=
'(b)
+
0, b, c [1;2] . Do g(b) l hm ng bin
2
( 5 b ) ( 4 + b bc )2
trn on [1;2] .
1
1
1
1
3
+
+
= .
2 5 c 2 5 1 4
3
Vy gi tr nh nht ca P bng t ti a= b= c= 1 .
4
Bi 16. (Vit Nam TST 2001) Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn
21ab + 2bc + 8ca 12 .
1 2 3
Tm gi tr nh nht ca biu thc P = + + .
a b c
Li gii
2 8 21 12
Ta c: 21ab + 2bc + 8ca 12 + +
.
a b c abc
1
1
1
t=
x =
,y =
, z , ( x, y, z > 0 ) v 2 x + 8 y + 21z 12 xyz . Khi P =x + 2 y + 3 z .
a
b
c
2x + 8 y
7
v x >
.
Ta c: z (12 xy 21) 2 x + 8 y > 0 z
4y
12 xy 21
Khi P x + 2 y + 3.
2x + 8 y
2x + 8 y
.
=x + 2 y +
12 xy 21
4 xy 7
Xt hm s f ( x) =x + 2 y +
f '( x) =1
522
14 + 32 y 2
( 4 xy 7 )
2x + 8 y
trn khong ; + ta c:
4 xy 7
4y
7 + 32 y 2 + 14
.
4y
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
g '( y ) = 2
9
4y
32 y 2 + 14
9
.
+
4y
2y
32 y 2 + 14
9
trn ( 0;+ ) ta c:
+
4y
2y
7
y 2 32 y 2 + 14
; g '( y ) = 0 8 y 2 9
5
32 y 2 + 14 28 = 0 y = .
4
5
5
nn ti y = g(y) t cc
4
4
5 15
tiu. Do g ( y ) g =
.
4 2
5 15
Suy ra P f ( x) f ( x0 ) =g(y) g = .
4 2
15
5
2
Vy gi tr nh nht ca P bng
t ti =
hay
y
=
, x 3,=
z
2
4
3
1
4
3
.
=
a =
,b =
,c
3
5
2
Bi 17. Cho a,b,c l cc s thc thuc on [1;2] . Tm gi tr ln nht ca biu
thc P =
Li gii
Ta ln lt coi P l hm ca c: f (c) =
Ta c:
f '(c) =
>0.
=
ab c 2 b
a
abc 2
abc 2
<0.
2a ab 2
2ab 2
2ab 2
523
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Vy gi tr ln nht ca P bng
8077
t ti a= b= 1, c= 2 .
2
C. BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho 2 s thc x,y thuc [ 0;1] . Tm gi tr ln nht ca biu thc
P= 2 x3 + y 3 x 2 y y 2 x .
x
y 12
.
+ +
2 y x xy
2 ( x + 1)
x+ y
2 x ( x + 1)
y +1
+ 2y .
(a
b 2 ( b c ) + c 2 (1 c ) .
x z y x y z
+ + + + .
z y x y z x
x y z y x z
+ + + + + .
y z x x z y
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
Bi 8. Cho x,y,z l cc s thc thuc on ;1 .
2
Tm gi tr ln nht v gi tr nh nht ca biu thc
1 1
21
P = ( x + y + z) + + .
x y z
x
y
z
.
+
+
x + 2y y + z z + x
1
Bi 10. Cho x,y,z l cc s thc thuc on ;3 .
3
x
y
z
.
+
+
x+ y y+z z+x
10 x 11 y 12 z
.
+
+
yz
zx
xy
36 x 2 y z
.
+
+
yz
zx xy
3 2 1
+ + .
a b c
Bi 17. Cho x,y l hai s thc thuc on [1;2] . Tm gi tr ln nht ca biu thc
525
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
P= x y+
y 1 1 x
.
+
x
y
1
Bi 18. Cho a,b,c l cc s thc thuc on ;2 .
2
a b bc ca
.
+
+
c
a
b
Bi 19. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin 21ab + 2bc + 8ca 12 .
1 2 3
Tm gi tr nh nht ca biu thc P = + + .
a b c
Bi 20. Cho x,y,z l cc s thc dng tho mn iu kin x + y + z xyz .
x 2 y 5z
.
+
+
yz zx xy
7
v
3
100
.
a
Tm gi tr nh nht ca biu thc P = a + b + c .
Bi 23. Cho a, b, c l di ba cnh ca mt tam gic. Chng minh rng
3a + 57b + 7c= 3abc +
a ( b c ) + b ( c a ) + c ( a b ) + 4abc > a 3 + b3 + c3 .
2
0 < z y x 3 (1)
3
2
( 2)
+ 2 1
xy
y
18
4
18
2 + 2 + 2 3
x y y z z x
526
( 3)
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
80 3 18 3
Hy tm GTLN ca biu thc P ( x, y, z ) = xyz +
x + y .
2
27
8
D. HNG DN GII P S
y y2 + 6
x
=
[ 0;1]
6
.
f '( x) =
6 x 2 2 xy 1; f '( x) =
0
2
y
+
y
+
6
x
=
[ 0;1]
6
y + y2 + 6
.
6
y + y2 + 6
nn f(x) t
6
1 y 2 y 2 y 1 +=
1 y ( y 1)( 2 y + 1) + 1 1, y [ 0;1] .
Mt khc 2 y 3 y 2 y +=
Suy ra P 1 . ng thc xy ra khi v ch khi=
x 1,=
y 0 hoc x= y= 1 .
Vy gi tr ln nht ca P bng 1 t ti=
x 1,=
y 0 hoc x= y= 1 .
Bi 2. Xt hm s f ( x) =
f '( x) =
x y 12
vi x ( 0;4] ta c:
+ +
2 y x xy
1
y
12 x 2 2 y 2 24 x 2 24
2 2 =
<
< 0.
2y x
yx
2 yx 2
2 yx 2
y 5
+ =
4 y
( y 4 )( y 5) + 9 9 , 0 < y 4 .
4y
9
t ti x= y= 4 .
4
Bi tp tng t
Cho a,b,x,y l cc s thc dng tha mn a3 + b3 =
1 v x, y 4 .
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
x 2 + 2 y 2 + 24
xy a 2 + b 2
.
527
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bi 3. Xt hm s f ( x) = x 2 + x + 4
f '( x) = 2 x + 1
2 ( 2 x + 1)
y +1
2 ( x + 1)
x+ y
2 x ( x + 1)
y +1
2x + 1
2 ( y 1)
( x + y)
( y 1)
=
2
y +1
2 y vi x y 1 ta c
0.
( x + y )2
2
1
V vy f(x) l hm ng bin suy ra f ( x) f ( y ) = y 2 3 y + 3 =
y
( y 1)3 0 .
y
( y z ) ( x 2 yz )
1 1 yz
f '( x) = 2 =
z y
x
x 2 yz
0, x y z > 0 .
x z y x y z
+ + + + .
z y x y z x
2
1 1 y + z ( y + z ) x yz
f '( x) = + 2 =
0.
y z
x
x 2 yz
1 1 y+ z y z
Xt hm s g ( z )= 3 + +
+ + trn on [1;3] ta c:
z y
3
y z
2
1 y 1 ( y + 3) z 3 y
g '( z ) = 2 + 2 + =
0, 1 z y 3 .
3 z
y
z
3 yz 2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Vy gi tr ln nht ca P bng
26
t ti x= 3, y= z= 1 hoc x= y= 3, z= 1 v
3
cc hon v.
Cch 2: Khng mt tnh tng qut gi s x y z khi :
x
z +1
2
( x y )( y z ) 0 xy + yz y + zx
1 + z
x
y
+
z
y
+
x
x
y
.
z
y
x z
Suy ra P 2 + + 2 .
z x
x
3
t=
t
, t [1;3] suy ra ( t 1)( t 3) 0 t 2 + 3 4t t + 4 .
z
t
2
4
4 26
1
.
Suy ra P 2 t + + 2 2 4 + 2 = 10 10 =
t
t
3 3
t
1 1 1 35
.
Nhn xt. Ta c th vit li bt ng thc di dng: ( x + y + z ) + +
x y z 3
Bt ng thc tng qut ca dng ton ny cp n trong ch trc.
Bi tp tng t
Cho x,y,z l cc s thc thuc on [1;2] . Chng minh rng
1 1 1
+ + 10 .
x y z
Bi 8. Tm gi tr nh nht ca P.
( x + y + z )
1 1 1
3
3
27
Ta c: x + y + z ; ( x + y + z ) + + 9 P .9 = .
2
2
2
x y z
1
.
ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z=
2
27
1
t ti x= y= z=
.
Vy gi tr nh nht ca P bng
2
2
Tm gi tr ln nht ca P.
Khng mt tnh tng qut gi s x y z khi :
1 1
1
21
Xt hm s f ( x) = ( x + y + z ) + + trn on ;1 ta c:
2
x y z
529
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
xyz + 2 x 2 yz ( y + z )
1 1 1 ( x + y + z)
>0
= ( x + y + z)
f '( x) = 2 ( x + y + z ) + +
2
2
x
y
z
x
x
yz
v x 2 yz .
1
Do f(x) l hm ng bin trn ;1 suy ra
2
1 1
2
P = f (x) f(1) = g ( y ) = 1 + + (1 + y + z ) .
y z
1 1
1
2
Xt hm s g ( y ) = 1 + + (1 + y + z ) trn on ;1 ta c:
y z
2
g '( y ) =
(1 + y + z )2 + 2 1 + y + z 1 + 1 + 1 =1 + y + z yz + ( 2 y
(
)
)
(
2
z ( z + 1)
>0
y2 z
v 2 y = 2 y. y y z .
2
1
Vy g(y) l hm ng bin trn on ;1 suy ra
2
( z 1) 2 z 2 + 11z 4
1
2
1
P g ( y ) g (1)= 2 + ( 2 + z ) =
+ 27 27, z ;1 .
z
z
2
ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z= 1 .
Vy gi tr ln nht ca P bng 27 t ti x= y= z= 1 .
Nhn xt. S dng bt ng thc AM-GM ta tm gi tr ln nht ca P nh sau:
3
1 1 1 1
P
+ + + 2 ( x + y + z ) .
27 x y z
1
Ta=
c: 2 x +
x
( x 1)( 2 x 1) + 3 3, x 1 ;1 .
Tng t ta c: 2 y +
1
1
1
3
27 .
3;2 z + 3 . Do P ( 3 + 3 + 3) =
27
y
z
x
y
z
trn on [1;9] ta c:
+
+
x + 2y y + z z + x
( x y ) z 2 xy
y
x
.
f '(z) =
+
=
( y + z )2 ( x + z )2 ( x + z )2 ( y + z )2
530
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
y
z
4
+ Nu x = y P = +
+
= .
3 y+z z+ y 3
t
=
t
x
y
2 y
=
+
x + y x +2
y
2
x
+1
y
x
, (1 < t 3) ta c
y
t2
2
P g (t)= 2
+ =
t + 2 t +1
( 3 t ) ( 7t 2 16t + 10 ) 29 29
.
+
22 22
22 ( t + 1) ( t 2 + 2 )
29
t ti =
x 9,=
y 1,=
z 3.
22
x
y
z
ta c:
Bi 10. Gi s z = min { x, y, z} khi xt hm s f ( z ) =
+
+
x+ y y+z z+x
Vy gi tr nh nht ca P bng
( x y ) z 2 xy
x = y
y
x
.
f '( z ) =
+
=
;
f
'(
z
)
=
0
( y + z )2 ( x + z )2 ( x + z )2 ( y + z )2
z = xy
1
y
z
3
+ Nu x = y P = +
+
= .
2 y+z z+ y 2
2
t2
vi
=
+
=
t
2
t
+
1
x + y t +1
2 y
x
, (1 < t 3) .
y
( 3 t ) ( 2t 2 2t + 1) 7 7
+ , t (1;3] .
5 5
5 ( t + 1) ( t 2 + 1)
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
7
t ti=
x 3,=
y
=
, z 1 hoc cc hon v.
3
5
Tm gi tr ln nht thc hin tng t
Bi 12. Khng mt tnh tng qut gi s 1 c b a 2 khi bt ng thc
Vy gi tr nh nht ca P bng
{
5c + 2 = ( c 2 ) ( c 1 + 2c ) 0, c [1;2]
10c + 9 = ( c 1) ( c + c 9 ) 0, c [1;2]
2 a3 + b3 + c3 ( a + b + c )( ab + bc + ca ) .
Vy ta chng minh
532
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
trong kn = n 2 nu n chn v k=
n 2 1 nu n l.
n
Bi 16. T iu kin ta c: 3c = 12 a 2b khi P =
3 2
3
.
+ +
a b 12 a 2b
3 2
3
trn on [1;3] ta c:
+ +
a b 12 a 2b
12 ( 6 b )( a + b 6 )
3
3
f '(a) =
2+
=
0, a, b [1;3] .
a
(12 a 2b )2 a 2 (12 a 2b )2
Xt hm s f (a) =
= a+b+
3a 2 +
57
( 3ab 7 ) + 33
3a 2 + 33
57
3
= a+b+
+
a ( 3ab 7 )
a ( 3ab 7 ) 3a
=a +
1
3a 2 + 33
64
+
( 3ab 7 ) +
3a
a ( 3ab 7 ) 3a
a+
64
1
3a 2 + 33
64 2 a 2 + 11 35
+2
=a +
+
( 3ab 7 ) .
3a
3a
3a
3
a ( 3ab 7 )
a
Vic xut hin 3ab 7 ta suy ngh n vic kh ci khi biu thc ca P
bng cch tch nhm hp l v triu tiu bng AM-GM.
Ch . Kho st hm s f(a) sau cng ta c ngay kt qu bi ton.
35
35
5
Vi=
th P bng
. Vy gi tr nh nht ca P bng
.
a 5,=
b
3
3
3
533
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
3. nh l 3. Nu f ( x) = ax 2 + bx + c, ( a 0 ) khi vi mi x [ ; ] .
Ta c f(x) t Max, Min ti x = hoc x = hoc x =
b
.
2a
B. BI TP MU
Bi 1. Cho x,y,z l cc s thc thuc on [ 0;2] .
Chng minh rng 2 ( x + y + z ) ( xy + yz + zx ) 4 .
Li gii
Phn tch tm li gii: Nu coi y v z l tham s th bt ng thc c dng nh
thc bc nht ca x nn ta nh gi theo nh l 2.
Vit li bt ng thc cho di dng:
( 2 y z ) x + 2 ( y + z ) yz 4 0 .
Do x [ 0;2] nn f ( x) max { f (0); f (2)} .
Ta c f (0) = 2 ( y + z ) yz 4 = ( y 2 )( 2 z ) 0, y, z [ 0;2] .
f (2) =2 ( 2 y z ) + 2 ( y + z ) yz 4 = yz 0 .
f ( x) =
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Nu mt trong 4 s bng 1 th P 0 .
Nu c 4 s bng 0 th P = 0 .
Vy P 0, a, b, c, d [ 0;1] ta c iu phi chng minh.
Bi 3. Cho 2015 s thc x1 , x2 ,..., x2015 thuc on [ 2015;2015] .
Tm gi tr nh nht ca biu thc P= x1 x2 + x2 x3 + ... + x2014 x2015 + x2015 x1 .
Li gii
Tng t bi ton trn ta c P t gi tr nh nht khi
xi {2015;2015} , i =1, 2015 .
Vi x1 =
x2 =
2015, x3 =
2015, x4 =
2015,..., x2014 =
2015, x2015 =
2015 th
P = 2013.20152 .
c + a +1 b + c +1 a + b +1 b + c +1
a+b+c
Suy ra P
+ (1 a )(1 b )(1 c ) .
b + c +1
Vy chng minh bt ng thc trn ta ch cn chng minh
a+b+c
=
f (a)
+ (1 a )(1 b )(1 c ) 1 0 .
b + c +1
b+c
+ (1 b )(1 c ) 1
b + c +1
bc ( b + c ) b 2 + c 2 bc 1
b + c +1
535
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
(b + c ).
(b
b2 + c2
b 2 + c 2 bc 1
2
b + c +1
+ c 2 ( b + c 2 ) 2 ( bc + 1)
2 ( b + c + 1)
1 c 2
1 c
MaxP
= Max P(0);P
Max c (1 c ) ; (1 2c )
=
+ c (1 c ) .
2
2
1 c
1
1
1
1
Xt hm s f (c) =
c3 + c 2 + vi c 0;
(1 2c )
+ c (1 c ) =
2
2
4
4
3
ta c:
f '(c)=
1
1
1
3c 2 + c =
c (1 3c ) 0, c 0; .
2
2
3
1
Do f(c) l hm ng bin trn on 0; .
3
536
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1 7
Suy ra Max =
.
f (c ) f=
1
3 27
c 0;
3
1
.
3
2c. (1 2c ) 1 2c + 1 2c 2 1 7
.
Xt Q =
c (1 2c ) =
=<
2
2
2
8 27
1 c
1 7
Vy Max c (1 c ) ; (1 2c )
.
+ c (1 c ) = f =
2
3 27
7
ng thc xy ra khi v ch khi
V vy gi tr ln nht ca P bng
27
1
.
a= b= c=
3
Nhn xt. V 1 2c > 0 nn ta c th nh gi trc tip:
a+b
1 c
P
c)
(1 2c ) + c (1=
(1 2c ) + c (1 c ) .
2
2
Bi 6. Cho x, y, z l cc s thc khng m c tng bng 3.
P 4 = x 2 + ( y + z ) 2 yz + xyz 4 =
2
( x 2 ) yz + x 2 + ( 3 x )2 4
= f (t ) = ( x 2 ) t + 2 x 2 6 x + 5
2
y + z 3 x
Vi 0 t = yz
=
2 2 .
3 x 2
Vy ta tm gi tr nh nht ca f (t ) trn 0;
, ta c f (t ) l hm s
2
nghch bin do x 2 < 0 .
3 x 2 1
Vy P 4= f (t ) f
=
( x 1)2 ( x + 2 ) 0 P 4.
2 4
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
) (
1
3
2
3
5 a 2 + (1 a ) 2bc 6 a3 + (1 a ) 3bc (1 a ) + 1
( 9a 4 ) bc + ( 2a 1) 0
2
b + c 1 a
Ta t t = bc 0 < t
=
2 2
2
1 a
.
2
( 9a 4 ) t + ( 2a 1)2 0, t 0;
1 a 2 1
2
Do f (t ) l hm nghch bin nn f (t ) f
a ( 3a 1) 0.
=
2 4
1
.
Ta c pcm. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c=
3
C. BI TP RN LUYN
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
7
.
27
D. HNG DN GII P S
Bi 2. a) Khng mt tnh tng qut =
gi s a max {a, b, c} a
1
.
3
1
4
a3 + (1 a ) 3 (1 a ) bc + 6abc
3
1
0.
4
4 ( 3a 1) bc + ( 2a 1) 0
2
1
, c= 0 hoc cc hon v.
2
( 7 9a ) bc + 7a ( b + c ) 2 0
( 7 9a ) bc + 7 a (1 a ) 2 0
b+c
V tri l hm ng bin vi bc v bc
, do ta ch cn chng minh
2
2
b+c
2
( 7 9a )
7a + 7a 2 0
2
2
1 a
2
( 7 9a )
7a + 7a 2 0
2
( a + 1)( 3b 1)2
4
1
.
3
1
Bi 5. HD: Gi s x = min { x, y, z} 3 x x + y + z =1 x .
3
Khi ta c: P = xy + yz + zx 2 xyz = yz (1 2 x) + xy + zx 0
1 x
Mt khc ta li c P= yz (1 2 x) + x( y + z ) x (1 x ) +
(1 2 x )= f ( x)
2
539
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
Ta tm gi tr ln nht ca f ( x) trn on 0; .
3
Ta c f '( x=
)
3 1
x x 0 , do f ( x) ng bin trnon
2 3
1
0; 3 .
1 7
Vy max
=
P max=
f ( x) f=
.
3 27
1
.
3
CH 8: BT NG THC PH NG CH
2
2
1 + ab
1+ a
1+ b
ng thc xy ra khi v ch khi a = b hoc ab = 1 .
Vi ab 1 th bt ng thc i chiu.
Chng minh.
Nhn xt. Bng cch chng minh tng t trn ta c cc bt ng thc cng dng
nh sau
Vi mi s thc dng a,b thay i tha mn ab 1 ta lun c
1
1
2
.
+
1 + ab
1 + a2
1 + b2
ng thc xy ra khi v ch khi a = b hoc ab = 1 .
Vi ab 1 bt ng thc i chiu.
Mt s bt ng thc ph khc cng dng
1
1
2
, ( 1 < xy 1) .
2
2
1 + xy
1+ x
1+ y
540
1
1 + x2
1
1 + y2
2
, ( xy 1) .
1 + xy
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
1 + x2
1 + y2
2
, ( 1 < xy 1) .
1 + xy
1
x + xy
2
1
y + xy
2
2
x + y2
2
2
2
x + xy
y + xy
x 2 + xy y 2 + xy
2
=
x 2 + xy + y 2 + xy
( x + y )2
2
2
)(
2
x2 + y 2
1
1
1
n
, xk 1, k =
1, n .
+
+ ... +
1 + x1 1 + x2
1 + xn 1 + n x1 x2 ...xn
2
2
4 + 5 xy
4 + 5x
4 + 5y
1
4 + 5x2
1
4 + 5 y2
Vi mi s dng a,b ta c
2
4 + 5 xy
a
b
2
.
+
b + ab a + ab 1 + ab
Chng minh.
S dng bt ng thc C S ta c
b)
( a + b )=
(a +=
a
b
+
2
2
b + ab a + ab ab + a b + ab + b a ab ( a + b ) + 2ab
2
1
ab
2ab
+
a + b ( a + b )2
1
2
=
ab
1 1 + ab
+
2 ab 2
Du bng xy ra khi v ch khi a = b .
541
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
CC V D
V d 1. Cho x,y,z l cc s thc dng tho mn iu kin y 2 xz; z 2 xy .
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
x
y
z
.
+
+ 2014.
x+ y y+z
z+x
Li gii
1
1+ a
1
1
2
x
y
Ta c
.
+
=
+
x + y y + z 1+ y 1+ z
z
1+
x
y
x
z
t2
2
2
Do P
+ 2014. x = + 2014. 2
z
z
t +1
+1 1+ t
1+
x
x
1
1+ b
2
, ( ab 1)
1 + ab
2 x2
( x + y)
2z ( 2 y + z )
( y + z)
3z
.
z+x
Li gii
Bin i biu thc trong cn v s dng bt ng thc C S ta c
2+
2 x2
( x + y )2
2 z (2 y + z )
( y + z )2
2 x2
( x + y )2
2 y2
( y + z )2
1
1
1
= 2
+
+
2
2
y
z
z
+
+
1
1
1+
1 +
x
y
x
y
Mt khc do:
y z z
. =
1.
x y x
2
1
2
Nn p dng bi ton 1 ta c
.
+
z
1+ y 1+ z
1+
x
y
x
542
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
T ta suy ra
2+
2 x2
( x + y)
2 z (2 y + z )
( y + z)
z
x
1+
z
2
3t 2
.
1 . Khi ta suy ra P
+ 2
x
1+ t t +1
2
6t
2
3t 2
f '(t )
+ 2 2 > 0 t [1; + )
Xt hm f=
trn [1; + ) ta c =
(t )
+ 2
2
1+ t t +1
(1 + t ) (t + 1)
t=
t
Do Min P = f (1) =
5
2
Bi tp tng t
Cho x,y,z l cc s thc dng tho mn iu kin x = min { x, y, z} .
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
x
y
3z
.
+
+
x+ y y+z z+x
1
x 1; y, z 1 tha mn iu kin xyz = 1 .
4
1
1
1
.
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
+
+
1+ x 1+ y 1+ z
V d 3. Cho cc s thc
Li gii
1
1
2
1
2
1
2
+
P
+
=
+
Vi yz 1 ta c
1 + y 1 + z 1 + yz
1 + x 1 + yz 1 + 1 1 + yz
yz
=
t
yz 1 =
t
2 . Suy ra P f (t ) =
t2
2
.
t +1 1+ t
Ta c =
: f '(t )
t2 +1
2t ( t + 1) 2 t 2 + 1
2
=
2
2
(1 + t )2
t 2 + 1 ( t + 1)
2
2t
0, t [1;2] .
22
f (t ) f (2) =
15
22
1
t ti x= ; y= z= 2 .
15
4
V d 4. Cho a,b,c l cc s thc dng.
Vy gi tr nh nht ca P bng
2a
2b
2c
+
+
3.
a+b
b+c
c+a
Li gii
Nhn xt. Ta chng minh bt ng thc trn bng bt ng thc C S di y
tip cn theo phng php hm s.
543
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Ta cn chng minh:
b
,y=
a
t x =
1
b
1+
a
c
,z =
b
c
1+
b
1
a
1+
c
a
xyz = 1 .
c
Bt ng thc tr thnh:
1+ x
1+ y
1+ z
3
.
2
1
1.
z
1
1
4
2 z
2
+
=.
2
2
1 + xy
z +1
1+ y
1 + y2
1+ x
1
2 z
1
3
.
+
z +1
2
1 + z2
2 z
1
2 z
2
3
(v bt ng thc tng ng
+
2
z +1
z +1 1+ z
2
1+ z
2z z + 1
0 ).
3 3 2 2
+3
a +b +a+b+4 .
4
a +1 b +1
Li gii
Q
Tm gi tr nh nht ca biu thc:=
T gi thit ta c: 2ab = a + b 2 ab ab 1 ab 1.
Vi ab 1 ta c BT:
2
.
a + 1 b + 1 1 + ab
2
Mt khc ta c:
3 3 2
a + b 2 + a + b=
+4
3
4
3 3 2
a + b 2 + 2ab + 4
4
3
2
= 3 3 (a + b) + 4
4
3
4 3 3 ab + 1
3 3 4ab +=
4
544
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3
23 2 2 23 2
3
3
ab + 1 + ab + 1 + ab + 1 +
+
ab
+
1
ab + 1
p dng BT AM - GM ta c:
Do : Q
2
+ 33 ab +=
1
ab + 1
ab + 1 + 3 ab + 1 + 3 ab + 1 +
23 2
44 23 2 =
43 2
ab + 1
T gi thit ta c:
2ab = a + b 2 ab ab 1 ab 1 ab + 1 2
M 2 2 3 2 < 0
1
1
ab + 1 2
2 23 2 2 23 2
=1 3 2
ab + 1
2
Do Q 4 3 2 + 1 3 2 = 1 + 3 3 2 . ng thc xy ra khi a = b = 1.
Vy gi tr nh nht ca Q l bng 1 + 3 3 2 t c khi a = b = 1.
V d 6. Cho x,y,z l cc s thc dng tha mn iu kin
4
x y
z x
+ + = + 2.
x z
y z
2 y2
x +y
2
2z2
y +z
2
3z
.
2x + z
Li gii
4
x y
x y
x
z
z
x2 z
+=
2 + + 2 . + = 2 2 + .
z
x
x
x
z
y z
y z
Theo gi thit ta c:
x
1
, ( t > 0 ) t + 2 2t 2 + 2t 3 t 2 2t + 1 0
z
t
1
( t 1) 2t 2 + t 1 0 ( t 1)( t + 1)( 2t 1) 0 t 1 .
2
x y x
1
1
2
2
Khi . =
.
=
t 1
+
=
2
2
x y 1+ t
y z z
x
y
+
1
.
+1 z +1
y z
y
t=
t
Ta c:
y2
x +y
2
z2
1
= 2
+
y +z
x
+1
y
2
2
2
2
= = .
x
y
x
1+ t
y
1+ .
1+
+1
y
z
z
z
2
4
3
Suy ra P f (t ) =
.
t 2t + 1
545
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Xt hm s f (t )=
f '(t ) =
( 2t + 1)
4
3
1
lin tc trn on ;1 ta c:
t 2t + 1
2
4
( t + 1)
2 5t 2 + 2t 1
( t + 1) ( 2t + 1)
2
1
0, t ;1 .
2
1
1 7
Do f(t) l hm nghch bin trn on ;1 . Suy ra P f (t ) f =
.
2
2 6
x y x 1
ng thc xy ra khi v ch khi = , = z = 2 x, y = 2 x .
y z z 2
Vy gi tr ln nht ca P bng
7
t ti
=
z 2=
x, y
6
2x .
x
y
z
.
+
+
2x + 3y y + z z + x
Li gii
1
1
1
Vit li P di dng: P =
.
+
+
3y
z
x
2+
1+
1+
x
y
z
Do x y
1
z
1+
y
t
=
t
z x x
. = 1. p dng bt ng thc trong bi ton 1, ta c
y z y
1
x
1+
z
1+
x
y
1
2
.
+
3y
x
2+
1+
x
y
x
1
2
t2
2
.
, (1 t 2 ) suy ra P
+
=
+
2
3
y
2 + 2 1 + t 2t + 3 1 + t
t
Xt hm s=
f (t )
=
f '(t )
6t
( 2t
+3
t2
2
trn [1;+ ) , ta c:
2t + 3 1 + t
2
< 0, t [1;2] .
(1 + t )2
2
34
.
Suy ra min f =
=
(t ) f(2)
t[ 2;2]
33
Vy gi tr nh nht ca P bng
546
34
t ti =
x 4,=
y 1,=
z 2.
33
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Nhn xt. Ngoi ra c th chng minh bng tam thc bc hai, kho st hm nhiu
bin(chng 1 chng 3).
V d 8. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin abc = 1 v
max {a, b, c} 4 . Tm gi tr ln nht ca biu thc
P=
1
1 + a2
1
.
1+ c
1 + b2
Li gii
Nhn xt. Vi vai tr ca a v b nh nhau lm ta ngh n bt ng thc quen
1
1
2
.
thuc
+
1 + ab
1 + a2
1 + b2
1
1 . Vy ta cn chng
ab
minh rng P t gi tr ln nht trong trng hp c = max {a, b, c} .
c c iu ny ta cn c ab 1 . Do =
c
1 + a2
1
1 + b2
1
1
1
1
+
+
1+ c
1+ a
1 + c2
1 + b2
1
1
1
1
(1) .
1+ c
1+ a
1 + c2
1 + a2
1
1+ x
1
1 + x2
2 x (1 + x ) 1 + x 2
=
3
3
2 (1 + x ) 1 + x 2
3
+
f '( x) =
3
2 (1 + x )
(1 + x )
2 3
trn on [1;4] ta c
>0.
Do
2 x (1 + x ) x x . (1 + x ) =
3
x3 (1 + x ) =
3
(x + x )
2 3
(1 + x ) , x [1;4] .
2 3
2
1
2
1
2 c +1
.
+
=
+
=
g (c ) =
1 + ab
1+ c
1
1+ c
1+ c
1+
c
547
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Xt hm s g (c) =
=
g '(c)
2 c +1
lin tc trn on [1;4] ta c
1+ c
2 c
2 (1 + c ) c 2 + c
0, c [1;4] .
Li gii
Trong chng 1 ti trnh by bng cch s dng tam thc bc hai di y
chng ta p dng bi ton nu.
+ Tm gi tr nh nht.
z
Khng mt tnh tng qut =
gi s z max { x, y, z} 1 .
x
Khi s dng bt ng thc ph cho ta c
1
1
2
2
x
y
.
+
=
+
=
x + y y + z 1+ y 1+ z
y z
z
1+
.
1+
x
y
x y
x
2
Khi P
1+
z
x
Xt hm s f=
(t )
2
t2
=
+ 2
t
,=
x 1+ t t +1
1+
z
1
2
t2
lin tc trn on [1;3] ta c
+ 2
1+ t t +1
(
( t + 1) ( t
) 0, t [1;3] .
2 ( t 1) t 2 + t + 1
2
f '(t ) =
z
,1 t 3 .
x
+1
7
Do f(t) nghch bin trn on [1;3] v vy f (t ) f (3) =
.
5
1
ng thc xy ra khi v ch khi z = 9 x, x = y x = y = , z = 3 .
3
Vy gi tr nh nht ca P bng 7/5.
548
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
+ Tm gi tr ln nht
y x y
x
z
Ta c . =
1
+
x z z
x+ y z+x
Do P
y
+
y+z
2
1+
2
y
z
1+
2
t2
y 1
= + 2
, t = ;1 .
z 3
y t +1 t +1
z
Xt hm s tng t trn ta c P g (t ) =
2
t2
1 8
+ 2
g = .
t +1 t +1
3 5
1
.
3
1
tho mn iu kin abc = 1 .
9
a
b
1
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
.
+
+
b + ab c + ab 1 + c
Li gii
S dng bt ng thc C S ta c
(a + b)
a
b
+
b + ab a + ab ab + a 2b + ab + b 2 a
2
2
a + b)
(
=
ab ( a + b ) + 2ab
1
2ab
ab
+
a + b ( a + b )2
2
=
1 1 + ab
ab
+
2 ab 2
Du bng xy ra khi v ch khi a = b .
2
1
2
ab
.
Khi P
+
=
+
1 + ab 1 + c 1 + ab ab + 1
t t = ab . Do a, b, c
Xt hm s f=
(t )
1
1
t=
9
9
ab=
1
2
t2
3; P
+ 2
.
1+ t t +1
c
2
t2
lin tc trn on [1/9;3] ta c
+ 2
1+ t t +1
(
( t + 1) ( t
2
f '(t ) =
) 0, t [1;3] .
2 ( t 1) t 2 + t + 1
2
+1
549
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
7
Do f(t) nghch bin trn on [1/9;3] v vy f (t ) f (3) =
.
5
1
.
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= 3, c=
9
Vy gi tr nh nht ca P bng 7/5.
BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho x,y,z l cc s thc dng tha mn iu kin x z .
Tm gi tr ln nht ca biu thc
P=
x
x +y
2
y +z
2
HD: P =
y
1+
x
z
.
x+z
z
2
z/x
+
5.
x+z
1+ z / x
1+ z / x
z
1+
y
Bi 2. Cho cc s thc khng m thay i tha mn iu kin a b c v abc = 1 .
1
1
2
.
Tm gi tr ln nht ca biu thc P =
+
+
2
2
1+ a
1+ b 1+ c
HD: P
2
2
+
=
2.
1 + ab 1 + c
HD: P =
x
y
z3 + 2
.
+
+
y + 1 x + 1 3 ( xy + 1)
2 2 xy + 1
1
1
z3 + 2
1
3
+
2
+
2 .
+
xy + 1
2
1 + xy
x + 1 y + 1 3 ( xy + 1)
( x + y + 1)
550
1
x 2 + xy
2 3
2
8
.
+
1+ z
3
1 z2
x + xy
2
1
y 2 + xy
y + xy
2
2
x2 + y 2
2 3
.
1+ z
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
, ab 1 v
+
+
, a, b, c 1
2
2
3
3
3
1 + ab
1+ a
1+ b
1 + a 1 + b 1 + c 1 + abc
1
4
1
1
2
1
.
+
Ta c 2
;
3
2
6
2
3
1 + a 3c
1+ b 1+ c 1+ c b 1+ a 1+ c
Suy ra
1
1
1
P 2
+
+
3
1 + ca
1 + c b3 1 + c b3
6
+ 6 1 + abc ( abc 1) .
+ 6 1 + abc ( abc 1)
1 + abc
t
=
t abc, ( t 1) ta c: P f (t ) =
6
+ 6 1 + t ( t 1) vi t 1 ta c
t +1
Xt hm s f (t ) =
f '(t ) =
( t + 1)2
6
+ 6 1 + t ( t 1) .
t +1
3 ( 2t 1)
3 ( 2t 1)( t + 1) 6 t 2 t + 1
=
> 0, t 1 .
2
2
2
t t +1
( t + 1) t t + 1
2
1
1
1
1
+
= a +1 + b +1 +
b +1
a +1
Suy ra
(1 + a )(1 + b )
a+b+2
2
+
ab + a + b + 1
ab + a + b + 1
a+b+2
2
1
+
=
1+
a + b +1
a + b +1
a + b +1
1
1
1
.
+
1+
a +1
b +1
a + b +1
Mt khc: ( a + b + c ) a 2 + b 2 + c 2 =
1 a + b 1 c .
2
551
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Suy ra P f (c) =
1+
1
1
.
+
2c
c+2
1
1
lin tc trn on [ 0;1] ta c:
Xt hm s f (c) =
1+
+
2c
c+2
1
=
f '(c)
2
3
( 2 + c )
( 2 c )3
trn [ 0;1] .
1
.
3
ng thc xy ra khi v ch khi c= 1, a= b= 0 .
Vy gi tr ln nht ca P bng 2 +
Nhn xt. Ta c th nh gi
1
2c
1
c+2
1
t ti a= b= 0, c= 1 .
3
1
1
bng bin i tng ng nh sau:
+
2c
c+2
2
1
1
+
=
c+2
2c
1
1
2
+
+
2c 2+c
4 c2
4
2
4
2
1
= 2+
+
=
1+
4 1
4 1
3
4c
4 c2
=
1 1+ d
1 + a 1 + b 1 + ab 1 + 1
1+
d
cd
1
1
1
1
1
1
c
+
=
+
= 1.
c 1+ c 1+ d 1+ c 1+ 1 1+ c 1+ c
c
2d
2
Mt khc:
+
=
2.
1+ d 1+ d
V cd 1 d
552
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1 1
1
2
2d
2
1
Suy ra P =
+
+
+1+
= 3.
+
+
1+ d
1+ a 1+ b 1+ c 1+ d 1+ d 1+ d
Vy gi tr nh nht ca P bng 3 t ti a= b= c= d= 1 .
Bi ton 2. Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn iu kin
a 2 + b2 + c2 =
k , trong k 1 .
Chng minh rng
a) k + 2bc 2a ( b + c ) .
b) ( a + b + c ) 2k (1 + bc ) .
2
2
c) a + b + c abc 2k .
k
Chng minh.
S dng bt ng thc AM GM ta c:
a 2 + ( b + c ) 2a ( b + c ) k + 2bc 2a ( b + c ) .
2
k
, c= 0 hoc a= c=
2
k
, c= 0 .
2
2kb 2 c 2 + 2 ( 2k 1) bc + k 2a ( b + c )
a
2k a
.
1 + bc a + b + c
c) S dng bt ng thc C S ta c
2
a 1 bc + b + c
k
=
( k + 2bc )
(a
+ (b + c )
2 2
1 bc + 1
k
b 2 c 2 bc + 2
k
k
Vy ta ch cn chng minh
553
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
( k + 2bc )
b 2 c 2 bc + 2 2k
k
k
4b 2 c 2
0 4b 2 c 2 ( 2bc k ) 0
2
k
k
Bt ng thc lun ng v theo AM GM ta c
8b3c3
2bc b 2 + c 2 a 2 + b 2 + c 2 =
k.
Cc bt ng thc dng ny trnh by trong chng 2 (K thut s dng bt
ng thc C-S).
CC V D
V d 1. (TSH Khi A,A1/2014) Cho x,y,z l cc s thc khng m tha mn
iu kin x 2 + y 2 + z 2 =
2.
Tm gi tr ln nht ca biu thc P=
x2
x + yz + x + 1
2
y+z
1 + yz
.
x + y + z +1
9
Li gii
Nhn xt. Vi cc bt ng thc v bi ton cc tr vi iu kin cc bin khng
m thng thng du bng xy ra ti mt bin bng 0 v P ln nht ta thy
yz = 0 l hp l nht. Vy ta tm cch nh gi P theo i lng 1 + yz v
y = 0 hoc z = 0 .
Ta c 2 (1 + yz ) =x 2 + ( y + z ) 2 x ( y + z ) .
2
1 + yz
x2
y+z
+
9
x ( x + y + z + 1) x + y + z + 1
1 + yz
1
1 + yz
x+ y+z
=
=
+
1
9
9
x + y + z +1
x + y + z +1
Theo bt ng thc C-S ta c
2
x + y + z 2 x 2 + ( y + z ) = 2 1 + yz .
Suy ra P 1
1
1 + yz
.
9
2 1 + yz + 1
t t =1 + yz , ( t 1) ta c P f (t ) =
1
554
1
t2
.
2t + 1 9
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
t2
Xt hm s f (t ) =
1
vi t 1 ta c
2t + 1 9
f '(t ) =
( 2t + 1)2
2t 18 2t ( 2t + 1)
2
; f '(t) = 0 18 2t ( 2t + 1) = 0 t = 1 .
=
2
9
9 ( 2t + 1)
2
x 1,=
y 1,=
z 0 hoc=
x 1,=
y 0,=
z 1.
=
2
2
2
2
x + y + z =
x, y , z 0
5
Vy gi tr ln nht ca P bng
t ti =
x 1,=
y 0,=
z 1 hoc
9
=
x 1,=
y 0,=
z 1.
+
2.
+ 2.
=
1 + bc 1 + ca
a+b+c
a+b+c
Theo bt ng thc chng minh ti cu c) bi ton ph ta c:
a + b + c 2abc 2 .
Tht vy s dng bt ng thc C S ta c
a + b + c 2abc= a (1 2bc ) + ( b + c )
) ((1 2bc ) + 1)
(a
+ (b + c )
Vy ta ch cn chng minh
555
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x
y
z
+
+
2.
1 + yz 1 + zx 1 + xy
Li gii
Chng minh bt ng thc v phi
Ch ( x + y + z ) 2 (1 + yz )
2
Tng t ta c:
x
2x
.
1 + yz x + y + z
y
2y
z
2z
.
1 + zx x + y + z 1 + xy x + y + z
x2
x 2 + yz + 1
y2
y 2 + zx + 1
z2
z 2 + xy + 1
1.
Li gii
Ta c 2 + 2 yz = x 2 + ( y + z ) 2 x ( y + z )
2
1 + yz x ( y + z ) x 2 + yz + 1 x ( x + y + z )
x2
x + yz + 1
2
Tng t ta c:
556
x
x+ y+z
y2
y 2 + zx + 1
y
z2
z
; 2
x + y + z z + xy + 1 x + y + z
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
M=
x + yz + x + 1
2
y+z
1
.
+
x + y + z + 1 xyz + 3
Li gii
S dng bt ng thc AM GM ta c:
2 + 2 yz =x 2 + y 2 + z 2 + 2 yz =x 2 + ( y + z ) 2 x ( y + z )
2
1 + yz x ( y + z ) x 2 + x + yz + 1 x ( x + y + z + 1)
Do
x2
x + x + yz + 1
2
x
.
x + y + z +1
(x
+ ( y + z)
2 (1 + yz ) y 2 z 2 2 yz + 2=
) ((1 yz ) + 1)
2
y 2 z 2 ( yz 1) + 4 2
=
1.
2
2
x
y+z
1
T suy ra M
+
+
=
1.
x + y + z +1 x + y + z +1 x + y + z +1
yz
x2
x + x + 4 + yz
2
y+z
2
+
1.
x + y + z + 1 xyz + 5 2
BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho x,y,z l cc s thc khng m tho mn iu kin x 2 + 4 y 2 + z 2 =
8.
Tm gi tr nh nht ca biu thc
4 yz + 8
=
P
+2
xz + 2 yx + 2 yz
( y 1)2 + ( z 1)2 + 3 yz .
557
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
HD: Ch
4 yz + 8 = 4 yz + 4 y 2 + z 2 + x 2 = x 2 + ( 2 y + z ) 2 x ( 2 y + z )
2
2 yz + 4 x ( 2 y + z )
4 yz + 8
4 yz + 8 yz + 2 .
=
xz + 2 yx + 2 yz 4 yz + 4 yz + 1
yz + 2
+ 4 (1 + yz ) 4 .
yz + 1
x
y
z
+
+
2.
1 + yz 1 + zx 1 + xy
x
2x
y
2y
z
2z
.
1 + yz x + y + z 1 + zx x + y + z 1 + xy x + y + z
x
y
z
+
+
2.
1 + yz
1 + zx 2 (1 + xy )
x
y
1 x
y
+
+
+ 2 .
1 + yz
1 + zx 2 1 + yz 1 + zx
Chng minh
x
2x
y
2y
z
2z
.
1 + yz x + y + z 1 + zx x + y + z 1 + xy x + y + z
( a + b + c )2
2
5
2 5 (1 + bc )2 5
2
4
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
36
2
5 33 .
P 5 (1 + bc )
2
2
4
9 5 (1 + bc ) + 1 4
1 + yz ( 2 y
( y + z )2
+
2
x 4 + x 2 + yz ( 2 y 2 + 2 z 2 + 3 yz ) + 1 x 2 + 1 + ( y + z )
x4
HD: Ta c
2 + 2 yz 2 y 2 + 2 z 2 + 3 yz =x 4 + y 4 + z 4 + 2 yz 2 y 2 + 2 z 2 + 3 yz
= x4 + ( y + z ) 2 x2 ( y + z )
4
+ 2 z 2 + 3 yz
1 + yz 2 y 2 + 2 z 2 + 3 yz x 2 ( y + z )
x 4 + x 2 + yz 2 y 2 + 2 z 2 + 3 yz + 1
2
2
x4 + x2 + x2 ( y +=
z)
x2 x2 + 1 + ( y + z )
x4
x 4 + x 2 + yz 2 y 2 + 2 z 2 + 3 yz + 1
Mt khc: 1 + yz 2 y 2 + 2 =
z 2 + 3 yz
Suy ra P
x2 + ( y + z )
x +1+ ( y + z)
2
(x
x2
x2 + 1 + ( y + z )
x4 + ( y + z )
2
+ ( y + z)
t t = x 2 + ( y + z ) , ( t > 0 ) ta c P f (t ) =
Xt hm s f=
(t )
f '(t ) =
( t + 1)
1 2
2 2
x + ( y + z) .
2 2
36
.
t
t2
.
t + 1 36
t
t2
vi t > 0 ta c
t + 1 36
t
; f '(t ) = 0 t = 2 (do t > 0 ).
18
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Vy gi tr ln nht ca P bng
5
.
9
Do :
P
x2
x 2 + ( y + z )2 + 1
x 2 + ( y + z )2
x 2 + ( y + z )2 + 1
( y + z )2
x 2 + ( y + z )2 + 1
x 4 + ( y + z )4
18
x 4 + ( y + z )4
18
1
x 4 + ( y + z )4
=
+
1 2
2
18
x + ( y + z ) + 1
2
x 4 + ( y + z )4 + 4 4 5
1 4
+
4
18
18 9
x + ( y + z ) + 4
Vy MaxP
=
5
khi =
x 1,=
y 1,=
z 0 hoc=
x 1,=
y 0,=
z 1.
9
x2
x 2 + x + yz ( y + z ) + 1
2 (1 + yz ( y + z ) )
y+z
.
27
x + y + z +1
HD: Ta c
3 + 3 yz ( y + z ) =+
x3 y 3 + z 3 + 3 yz ( y + z ) + 1 =+
x3 ( y + z ) + 1 3x ( y + z )
3
x ( y + z ) 1 + yz ( y + z )
x 2 + x + yz ( y + z ) + 1 x 2 + x + x ( y + z )= x ( x + y + z + 1)
x2
x + x + yz ( y + z ) + 1
2
560
x
x + y + z +1
2 (1 + yz ( y + z ) )
x+ y+z
27
x + y + z +1
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Mt khc ta c
( x + y + z )3 =
x3 + y 3 + z 3 + 3x ( y + z )( x + y + z )
= 2 + 3x ( y + z )( x + y + z )
2 + ( x + y + z ) ( 3 + 3 yz ( y + z ) )
3
x + y + z) 2
(
1 + yz ( y + z )
3( x + y + z )
x+ y+z
2 (x + y + z) 2
.
Do P
.
1 + x + y + z 81
x+ y+z
3
2 t3 2
t
t t = x + y + z v t x + y + z t 2 v P f (t ) =
.
t +1
81t
3
2 t3 2
t
Xt hm s f=
vi t 3 2 ta c
(t )
t +1
81t
f '(t ) =
( t + 1)
) ; f '(t ) = 0 t = 2 .
4 t3 + 1
81t
a
b
(1 + bc) 2
.
+
1 + bc 1 + ac 3 + 2 2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
y
z
+
+
x y y z 8x
x2
xz z
Li gii
y
z
x
t a = , b = , c = abc =
1.
x
y
z
Khi P =
a
b
c2
.
+
+
1 a 1 b 8 c 1
1 a 1 b
Suy ra P
2 ab
(1 a )(1 b )
4 ab
4 ab
2 ab
= .
2 a b 2 2 ab 1 ab
2 ab
c2
c 2 + 16
+
= .
1 ab 8 c 1 8 c 1
c 1
c 1
3c 2 4c c 16
16 c
) (
c 2 + 16
Xt hm s f (c) =
f '(c) =
; f '(c) = 0 3c 2 16 = 4c c c = 4 .
2
2
2
a + b + c + 4 ( a + b ) ( a + 2c )( b + 2c )
Li gii
Nhn xt. Nhn thy a,b i xng vi nhau nn vai tr ca a + 2c, b + 2c nh nhau
ta s dng AM-GM cho hai s
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
a + 2c + b + 2c
( a + b ) ( a + 2c )( b + 2c ) ( a + b ) .
2
( a + b )2 + 4c ( a + b ) ( a + b )2 + 4c 2 + ( a + b )2
=( a + b ) + 2c 2 2 a 2 + b 2 + 2c 2 =2 a 2 + b 2 + c 2
2
562
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Vy P
a 2 + b2 + c2 + 4
2 a + b2 + c2
2
a 2 + b 2 + c 2 + 4, ( t > 2 ) P
t t=
Xt hm s f (t )=
f '(t ) =
4
t
4
9
.
2
t 2 t 4
4
9
trn khong ( 2;+ ) ta c:
2
t 2 t 4
9t
(t
)
( 4 t ) ( 4t
=
+ 7t 2 4t 16
t2 t2 4
) ; f '(t) =0 t =4 .
ac ( a + 2b )( c + 2b )
a 2 + b2 + c2 + 1
x
y
z
.
+
+
y + z z + x xy + z 2
Li gii
S dng bt ng thc C-S v AM-GM ta c:
( x + y) + z
x2
y2
z
+
+
2
2 xy + z ( x + y ) xy + z 2
x ( y + z ) y ( z + x ) xy + z
2
P=
2
2
x + y)
2( x + y)
(
z
4z
+
=
+
2
2
2
( x + y ) + z x + y x + y + z 2 ( x + y ) + 2 z ( x + y ) ( x + y )2 + 4 z 2
(
) 2
t t = x + y, (1 + z t 2 ) khi P f (t=
)
2t 2
t + 2tz
2
4z
t + 4z2
2
.
563
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Xt hm s
=
f (t )
2t 2
t + 2tz
2
f '(t=
) 4 zt
2
t + 2 zt
4z
t + 4z2
2
4 zt
2
2
2
t 2 + 4z2
t + 4 z
) (
2
=
0
2
2 2
t + 4z
) (
2
2
z
3z 2 + z + 2
+
=
1 + z 1 + z2
1 + z 2 (1 + z )
2
3 z 3 + 3 z 2 z + 1 3 (1 z ) 3 z + 1 3 3
=
=
+
+ , z ( 0;1]
2 1 + z 2 (1 + z ) 2 2 1 + z 2 (1 + z ) 2 2
3
t ti x= y= z= 1 .
2
V d 4. Cho cc s thc dng a, b, c tha mn iu kin a + b + 1 =
c.
Vy gi tr nh nht ca P bng
a2
b2
c 2 + 16
.
+
+
a + bc b + ca
c + ab
Li gii
c 2 + 16
c+
( a + b )2
c 1 2c 2 + 32 2c 2 + c + 31
.
= +
=
c +1
c +1
c +1
2c 2 + c + 31
, c > 1 f (c) = 0 c = 3 .
c +1
43
T suy ra : MinF =
c = 3, a = b = 1 .
4
V d 5. Cho x > 1, y > 0, z > 0 . Tm gi tr ln nht ca biu thc
Xt f ( c ) =
1
x2 + y 2 + z 2 2 x + 2
2
.
x ( y + 1)( z + 1)
Li gii
Nhn xt. D on du bng xy ra khi x = y + 1 = z + 1 nn ta s dng bt
ng thc AM-GM cho x ( y + 1)( z + 1) .
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
564
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3
x+ y+ z+2
x ( y + 1)( z + 1)
.
3
Suy ra P
1
1
( x 1 + y + z + 1)2 = ( x + y + z )2 .
4
4
2
54
.
x + y + z ( x + y + z + 2 )3
2
54
.
t t = x + y + z , ( t > 1) khi P f (t ) =
t ( t + 2 )3
2
54
trn (1;+ ) ta c:
t ( t + 2 )3
Xt hm s f (t )=
f '(=
t)
162
(t + 2)
2
t
; f '(=
t ) 0 81=
t2
t >1
=
t
( t + 2 )4
4.
x 2 + y 2 + z 2 + 2 z + 2 3 ( x + y )3 ( z + 2)3
V d 6. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin
a 2 + b 2 + c 2 + 2ab= 3 ( a + b + c ) .
2014
2014
.
+
a+c
b+2
Li gii
Theo gi thit ta c: 3 ( a + b + c ) =
Ta c
1
2
4
( a + b )2 + c 2 ( a + b + c )2 a + b + c 6 .
1
1
4
4
.
+
=
a+c
b+2
a+c + b+2
2 ( a + c + b + 2)
2(a + b + c) + 4
6 ( a + b ) + c 2 6 ( a + b ) + 6c 9= 6 ( a + b + c ) 9 .
565
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2014.4
Suy ra P 6 ( a + b + c ) +
2(a + b + c) + 4
9.
2014.4
.
2t + 4
t t = a + b + c, ( 0 < t 6 ) ta c P f (t ) =
6t +
2014.4
Xt hm s f (t=
) 6t +
f '(t ) = 6
2t + 4
8056
( 2t + 4 )3
vi t ( 0;6] ta c
( 2t + 4 )3 8056
( 2t + 4 )3
< 0, t ( 0;6] .
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin
a 2 + b 2 + c 2 = 5 ( a + b + c ) 2ab .
3
48
.
+3
a + 10
b+c
V d 7. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin a + b + 1 =
c.
Tm gi tr nh nht ca biu thc
P=
a3
b3
c3
+
+
+
a + bc b + ca c + ab ( c + 1)
14
( a + 1)( b + 1)
Li gii
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
c + ab =a + b + 1 + ab =( a + 1)( b + 1)
( a + b + 2 )2 =( c + 1)2
4
(a
+ b2
a
b
a
b
a 2 + b2
+
=
+
2
=
a + bc b + ca a ( a + bc ) b ( b + ac ) a + b 2 + 2abc 1 + 2abc
a 2 + b2 .
3
( c 1)
a 2 + b2 1 ( a + b )
=
1+ c
2 c +1
2 ( c + 1)
2
566
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Do P f (c=
)
Ta c f '(c) =
( c 1)2
4c 3
28
+
+
2
2 ( c + 1) ( c + 1)
( c + 1)2
( 3c 5) ( 3c 2 + 14c + 23)
2 ( c + 1)
; f '(c) = 0 c =
5
.
3
5
Ta c f(c) i du t m sang dng khi i qua c = nn f(c) t cc tiu ti
3
5
5
53
.
c = hay P f (c) f =
3
3 8
1
5
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= , c=
.
3
3
53
1
5
t ti a= b= , c=
.
Vy gi tr nh nht ca P bng
8
3
3
BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho cc s thc dng a,b,c.
2
a
b
c
+
+
.
b+c c+a a+b
(a + b) =
a
b
a2
b2
+
=
+
b + c c + a a ( b + c ) b ( a + c ) c ( a + b ) + 2ab
2
Suy ra P
1
1
.
c
2ab
c
1
+
+
a + b ( a + b )2 a + b 2
c
.
+
1 a + b
c
+
a+b 2
1
1
c
+ t2 .
, ( t > 0 ) ta c: P f (t ) =
1
a+b
t+
2
1
1
Ta c: f '(t ) =
+ 2t ; f '(t ) =0 t = . Ta c f(t) i du t m sang
2
2
1
t +
2
1
1
dng khi i qua t = nn ti t = th f(t) t cc tiu trn ( 0;+ ) hay
2
2
1 5
.
f (t ) f =
2 4
t t
=
567
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
5
t ti a= b= 2c .
4
Bi 2. Cho a,b,c l cc s thc dng. Tm gi tr ln nht ca biu thc
1
1
.
=
P
2
2
2
a
+
1
b
)( + 1)( c + 1)
2 a + b + c +1 (
Vy gi tr nh nht ca P bng
Suy ra P
1
27
.
a + b + c + 1 ( a + b + c + 3)3
1
27
.
t t = a + b + c + 1, ( t > 1) khi P f (t ) =
t ( t + 2 )3
Xt hm s f (t )=
f '(=
t)
1
t
1
27
vi t > 1 ta c:
t ( t + 2 )3
81
(t + 2)
t ) 0 81=
t2
; f '(=
2
t >1
=
=
t
9t ( t + 2 )
( t + 2 )4
4.
a 2 + b2 + c2 + 1
Bi 4. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin
( a + b + c + 3)2 .
3 ( a + 1)( b + 1)( c + 1)
a 2 + b 2 + c 2 = 5 ( a + b + c ) 2ab .
Mt khc:
568
3
48
.
+3
a + 10
b+c
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
1
2
2
D on c a + b = c, a + b + c = 10 c = 5, a + b = 5 ta s dng bt ng thc
AM-GM cho hai cn thc:
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
a + 10
+4
a + 10 1 a + 10
a + 22
=
=
.4 3
3
2
3
4
22
b + c + 16
13
3
b+c
=
8.8 ( b + c )
4
12
( a + b )2 + c 2 ( a + b + c )2 ( a + b + c )2 5 ( a + b + c ) a + b + c 10 .
1
2304
1
.
Suy ra P a + b + c + 48.12
+
a+b+c+
a + b + c + 38
a + 22 b + c + 16
2304
t t = a + b + c, ( 0 < t 10 ) khi P f (t ) =
.
t+
t + 38
Ta c f '(t ) = 1
2304
( t + 38)2
ra f(t) nghch
a 2 + 2b 2 + 5c 2 + 3 + 1 ab + bc + ca + 1
HD: S dng bt ng thc C-S ta c:
a 2 b2 c2 ( a + b + c )
+
+
=
1
1
1
1 1 1
+ +
2
3
6
2 3 6
2
2a 2 + 3b 2 + 6c 2 =
( a + b + c )2
a 2 + 2b 2 + 5c 2 2 ( ab + bc + ca )
2 ( ab + bc + ca ) + 3 + 1 ab + bc + ca + 1
Bi 8. Cho a,b,c l cc s thc thuc on [1;2] .
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
( a + b )2
.
c 2 + 4 ( ab + bc + ca )
569
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Khi P
Ta t t =
( a + b )2
2
c2 + 4 ( a + b ) c + ( a + b )
a b
+
c c
=
2
a b a b
1+ 4 + + +
c c c c
a+b
a+b
th do a, b, c [1;2] =
t
[1;4]
c
c
Xt hm s f (t ) =
4t 2 + 2t
t2
c f '(t )
=
1 + 4t + t 2
(t
+ 4t + 1
> 0, t [1;4] .
1
Do P f (t ) f (1) =
. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= 1, c= 2 .
6
1
Vy gi tr nh nht ca P bng t ti a= b= 1; c= 2 .
6
ac ( a + 2b )( c + 2b )
a 2 + b2 + c2 + 1
HD: S dng bt ng thc AM-GM ta c:
4
1
1 4a + 4c + 4b
1
4
ac ( a + 2b )( c + 2b ) .3a.3c. ( a + 2b )( c + 2b )
= (a + b + c) .
9
9
4
9
Suy ra P
t t =
a +b +c
2
16
a 2 + b2 + c2 + 1
16
trn (1;+ ) ta c:
t 1 t
16
.
t 1 t
2
18t
(t
a 2 + b 2 + c 2 + 1, ( t > 1) khi P f (t ) =
Xt hm s =
f (t )
f '(t )=
).
3
2
16 2 ( t 2 ) 8t + 7t 2t 4
t >1
+ 2=
; f '(t )= 0
t= 2 .
2
2
2
t
t t 1
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
=
P
(b + c )
+ 5bc
b2
(c + a)
+ 5ca
3
( a + b )2 .
4
Tng t:
2a 3
3
2a + b + c + b + c
a+b+c
+ 10
3
3
b2
(c + a)
+ 5ca
=
3a3
3b3 .
3
3
3
( a + b )2 ( a + b )3 ( a + b )2 .
4
4
4
3
t t = a + b, ( 0 < t < 1) khi P f (t ) = t 3 t 2 .
4
3 3 2
Xt hm s =
f (t )
t t vi t ( 0;1) ta c:
4
3
2
f '(t ) = 3t 2 2t ; f '(t ) = 0 t = (t > 0) .
4
3
2
Ta c f(t) i du t m sang dng khi i qua t = nn f(t) t cc tiu ti
3
1
2
2
.
t = . Do P f (t ) f =
9
3
3
Suy ra P 3 a3 + b3
a= b= c=
1
.
3
1
1
Vy gi tr nh nht ca P bng t ti a= b= c=
.
9
3
Suy ra
a2
( b + c )2 + 5bc
3a3
3a3
a2
=
= 3a3 .
3
( b + 2c )( c + 2b ) 3a ( b + 2c )( c + 2b ) 3a + b + 2c + c + 2b
571
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Tng t ta c:
b2
(c + a)
+ 5ca
( b + c )2
4
a2
( b + c )2 + 5bc
4a 2
9 (b + c )
4 a
=
.
9 1 a
( 3a 1) 0 .
a
9
1
a
1 a 4
4
4 (1 a )
2
Mt khc
Suy ra
a2
4 9
1
a .
2
( b + c ) + 5bc 9 4 4
Tng t ta c:
Do P
b2
4 9
1
b .
2
( c + a ) + 5ca 9 4 4
2
2
4 9
1 9
1 3
2
a + b ( a + b )
9 4
4 4
4 4
2
2 9
1 9
1 3
2
a + b ( a + b )
9 4
4 4
4 4
3c 2 c 5
1
8
4 72
9
Bi ton 3. Cho a,b,c l cc s thc dng ta lun c
4
a + ab + 3 abc ( a + b + c ) .
3
Chng minh.
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
1
1
a + ab + 3 abc =
a+
a.4b + 3 a.4b.16c
2
4
1 a + 4b 1 a + 4b + 16c 4
a+ .
+ .
=
(a + b + c)
2 2
4
3
3
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi =
a 4=
b 16c .
Nhn xt. y l ch l mt trng hp n gin ca nh gi AM GM t trung
bnh nhn sang trung bnh cng kt hp vi tham s ho ta c th vn dng bt
ng thc ny xy dng cc bi ton cc tr.
Bi tp tng t
1) Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn a + b + c =
3.
=
572
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3
Chng minh rng 2a + b + ab + bc + 3 abc 7 .
4
2) Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh
6 ab + 7c + 8 ca 9 ( a + b + c ) .
CC V D
V d 1. Cho a,b,c l cc s thc dng. Tm gi tr nh nht ca biu thc
1
3
.
=
P
3
a + ab + abc
a+b+c
Li gii
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
1
a + 4b 3
13
a + 4b + 16c
.
ab =a.4b
, abc =
a.4b.16c
2
4
4
12
3
3
4
Suy ra ab + bc + 3 abc ( a + b + c ) do P
.
2(a + b + c)
3
a+b+c
2
3 3 1
3
3
=
1 .
2
t 2t
2
2
2t
16
4
1
3
.
Vy gi tr nh nht ca P bng t ti
=
a =
,b =
,c
21
21
21
2
t t =
a + b + c , ( t > 0 ) khi P
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng. Tm gi tr nh nht ca biu thc
2
3
.
=
P
3
a + ab + abc
a+b+c
V d 2. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin a + b + c 1 .
Tm gi tr nh nht v ln nht ca biu thc
1
1
.
=
P
6 ab + 7c + 8 ca 9 a + b + c
Li gii
S dng bt ng thc AM-GM ta c
6 ab + 7c + 8 =
ca 2 a.9b + 7c + 4 c.4a
a + 9b + 7c + 2 ( c + 4a )
= 9(a + b + c)
2
1
1
1
1
1
1
1
Suy ra P
=
.
9 ( a + b + c ) 9 a + b + c 9 a + b + c 2 36
36
573
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
18
a = 23
a + b + c =
2
2
72
c = 23
Vy gi tr nh nht ca P bng
1
18
2
72
t ti
.
=
a =
,b =
,c
36
23
23
23
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng. Tm gi tr nh nht ca biu thc
=
P
abc
6ab c + 7 abc3 + 8ca b
1
.
9 a+b+c
8a + 3b + 4
ab + bc + 3 abc
1 + (a + b + c)
).
Li gii
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
4=
ab 2 a.4b a + 4b
4=
bc 2 b.4c b + 4c
a + 4b + 16c
4 3 abc 3 a.4b.16c
=
3
Cng theo v 3 bt ng thc trn ta c:
8a + 3b + 4
Suy ra P
ab + bc + 3 abc
28 ( a + b + c )
3 + 3( a + b + c )
28
(a + b + c) .
3
14 14 ( a + b + c 1)
14
=
.
3 3 ( a + b + c )2 + 1
3
2
574
14
.
3
16
4
1
.
,b =
,c =
21
21
21
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho a,b,c l cc s thc dng. Tm gi tr nh nht ca biu thc
1
8
.
=
P
2
2
2a + b + 2 2bc
2a + 2 ( a + c ) + 3
Bi 2. Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn a + b + c =
3.
3
Chng minh rng 2a + b + ab + bc + 3 abc 7 .
4
Bi 3. Cho a,b,c l cc s thc dng. Chng minh
6 ab + 7c + 8 ca 9 ( a + b + c ) .
( x + 1) ( x 2 x + 1)
x + 1 + x2 x + 1 x2 + 2
.
=
2
2
Bt ng thc c chng minh. Du bng xy ra khi v ch khi hoc
x = 0 hoc x = 2 .
Bt ng thc khc cng hay c dng
x3 + 1=
x4 + 1
.
2
CC V D
V d 1. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin
2a 2 + 3b 2 + 5ab + 3bc + 2ac + c 3 + 5a + 8b .
1
1
1
Chng minh rng
+
+
1.
8a + 1
8b + 1
8c + 1
Li gii
Ta cn chng minh
1
x +1
3
1
y +1
3
1
z +1
3
1.
575
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
( x + 1) ( x 2 x + 1)
x3 + 1=
Ta c
Suy ra
x3 + 1
x +2
2
x + 1 + x2 x + 1 x2 + 2
.
=
2
2
1
2
1
2
.
;
2
2
y3 + 1 y + 2 z3 + 1 z + 2
. Tng t:
Do
x3 + 1
y3 + 1
Ta ch cn chng minh
z3 + 1
2
x +2
2
x +2
2
y +2
2
2
y +2
2
2
z +2
2
2
z +2
2
1.
( )( ) ( )( ) ( )( ) (
2 ( x y + y z + z x ) + 8 ( x + y + z ) + 24
x y z + 4( x + y + z ) + 2( x y + y z + z x ) + 8
4 ( x + y + z ) + 16 x y z
)(
)(
2 y 2 + 2 z 2 + 2 + 2 x2 + 2 z 2 + 2 + 2 x2 + 2 y 2 + 2 x2 + 2 y 2 + 2 z 2 + 2
2 2
2 2
2 2 2
2 2
2 2
2 2
2 2
2 2 2
1
1
1
16
4 2 2 + 2 2 + 2 2 + 2 2 2 1 (lun ng).
y z
y z x y z
x y
V theo bt ng thc AM-GM ta c
1
1
1
16
1
16 12 16
4 2 2 + 2 2 + 2 2 + 2 2 2 12 3 4 4 4 + 2
+
=
1.
3 4
64
y z
y z x y z
x y z
8
8
x y
Bi ton c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
V d 2. Cho x,y,z l cc s thc dng tha mn iu kin xyz = x + y + z + 2 .
1
x2 + 2
Li gii
Vit li ng thc bi cho di dng:
1
y2 + 2
1
z2 + 2
1
1
1
+
+
=
1.
1+ x 1+ y 1+ z
(x
576
2
1
+ 2 1 + ( x + 1)
2
1
x2 + 2
3 1
.
.
2 x +1
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Tng t ta c:
y2 + 2
3 1
1
3 1
.
.
;
.
2 y + 1 z2 + 2
2 z +1
y +2
2
z +2
2
3 1
1
1
3
.
+
+
=
2 1+ x 1+ y 1+ z
2
Vy gi tr ln nht ca P bng
P=
b3
a3 + ( b + c )
b3 + ( c + a )
2c 3 + 1
.
27
Li gii
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
(a
+ b2 + c2
Do
) (
=a 4 + 2a 2 b 2 + c 2 + b 2 + c 2
)(
=a 4 + b 2 + c 2 b 2 + c 2 + 2a 2
a4 +
1
1
( b + c )2 ( b + c )2 + 2a 2
2
2
a4 +
1
1
( b + c )2 .2 ( b + c )2 .2a 2 = a 4 + a ( b + c )3
2
2
a3
a3 + ( b + c )
Tng t ta c:
a4
(a
+b +c
2
b3
b3 + ( c + a )
2 2
a3
a3 + ( b + c )
b2
a 2 + b2 + c2
a2
a 2 + b2 + c2
a 2 + b2
a 2 + b2 + c2
2c3 + 1 c 2 + 1 2c3 + 1
= 2
+
27
27
2c + 1
27 2c + 1
2
7 7.
9 9
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
9a 2
( b + c )2 + 5bc
9b 2
+3
( c + a )2 + 5ca
a + b + c2
.
9
Li gii
S dng bt ng thc C-S v AM-GM ta c:
9a 2
( b + c )2 + 5bc
Suy ra
9a 2
2 b 2 + c 2 + 5bc
27 a3
=
3
( a + b + c )3
3a + b + 2c + c + 2b
+ 5bc
3a
.
a+b+c
9b 2
Tng t ta c: 3
Do
( c + a ) + 5ca
3( a + b ) a + b + c2
P
+
2
a+b+c
Xt hm s
=
f (c )
f '(c) =
9a 2
27 a3
=
( b + 2c )( c + 2b ) 3a ( b + 2c )( c + 2b )
27 a3
9a 2
(b + c )
3 ( c + 1)
2c + 1
3b
.
a+b+c
3 ( c + 1) c 2 + c + 1
.
=
+
2c + 1
9
c2 + c + 1
vi c > 0 ta c
9
2c + 1 ( 2c + 1) 27
2
; f '(c) =0 ( 2c + 1) =27 c =
1.
+
=
2
9
9 ( 2c + 1)
3
( 2c + 1)2
578
b3
b3 + ( c + a )
c3
c3 + ( a + b )
1.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
) (
) (
2
z2 z + 1
x4 + 1
, x .
2
2
z4 + 1
y4 + 1
v z 2 z + 1
.
2
2
2
2
2
2
2
2 x4 y 4
Suy ra P 4
.
+ 4
+ 4
= 4
+ 4
+ 4 4
x +1 y +1 z +1 x +1 y +1 x y +1
2
Tng t ta c: y 2 y + 1
Ta s chng minh
2 x4 y 4
x4 + 1 y 4 + 1 x4 y 4 + 1
Bin i tng ng ta th c:
)(
)(
3.
2 x4 y 4 1 x4 1 y 4 1 0 .
Bt ng thc ny lun ng do x, y 1 .
Vy gi tr ln nht ca P bng 3 , khi v ch khi x= y= z= 1 .
Bi ton 5. Chng minh rng vi mi s thc x,y cng du ta c
k2 + x + k2 + y k + k2 + x + y .
Chng minh.
Bnh phng hai v a v chng minh bt ng thc:
(k
(k
2
2
)(
+ x )( k
)
+ y) k (k
+ x k 2 + y 2k k 2 + x + y
2
+ x + y xy 0
CC V D
V d 1. Cho a,b,c l cc s thc khng m c tng bng 1. Chng minh
4a + 1 + 4b + 1 + 4c + 1 5 + 2 .
579
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
Ta c
1 + x + 1 + y 1 + 1 + x + y vi mi x,y khng m.
1
.
3
Khi
4b + 1 + 4c + 1 1 + 1 + 4a + 4b = 1 + 5 4a .
Gi P l biu thc v tri ta c
P 4a + 1 + 1 + 5 4a .
1
4a + 1 + 1 + 5 4a lin tc trn on ;1 ta c
3
2
2
1
; f '(a ) = 0 5 4a = 4a + 1 a = .
2
4a + 1
5 4a
Xt hm s f (a=
)
f '(a ) =
7
11 1
1
Ta c f =
1+
+
;f =
1 + 2 3; f (1) =5 + 2 .
3
3 2
3
V vy P f min =f (1) = 5 + 2 .
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a = 1,
b= c= 0 hoc cc hon v.
V d 2. Cho a,b,c l cc s thc khng m thay i tha mn iu kin
1 + a 2 + 1 + 2b + 1 + 2c =
5.
Suy ra: 1 + a 2 + 2b + 2c 3 a 2 + 2b + 2c 8 b + c 4
a2
.
2
3
Ta c: P = 2a + ( b + c ) 3bc ( b + c ) 2a + ( b + c )
3
1 + a 2 + 1 + 2b + 1 + 2c =
5
suy ra 5 1 + a 2 + 1 + 1 a 2 2 0 a 2 2 .
580
a2
2a + 4 .
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3
a2
Xt hm s f (a ) = 2a + 4 lin tc trn 0;2 2 ta c:
a2
3
f '(a ) = 6a 3a 4 = a ( a 2 ) a 12 a 2 + 2 16 a 2 ;
2
4
.
a
0
=
0 a 2 2
f '(a )= 0
a = 2 2
) (
Ta c: f (0) =
64, f (2) =
24, f (2 2) =
32 2 max
a0;2 2
f (a) =
f(0) =
64 .
Trong ba s
( x + y )2
( y + z )2
( z + x) 2
+ 1
+ 1
6.
4
4
4
Li gii
( x + y )2 1 ; ( y + z )2 1 ; ( z + x )2 1
4
( x + y )2 1 ( z + x )2 1
du, khng mt tnh tng qut gi s
0.
4
3 4
3
Ta c
2 ( x + y )2 1
2 ( z + x) 2 1
3 4
3
3 4
3
6
2 ( x + y )2 1 ( z + x)2 1
+
+
3
3 4
3
4
3
2
2
2
6
4 2x + 2x ( y + z ) + y + z
+
3
3
4
2
2
2
2
2
6
4 2x + 2x 2 y + z + y + z
3
3
4
581
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
2
2
6
4 y + z + 2 x
6
4 1 x2 + 2 x
.
=
+
=
+
3
3
2
3
3
2
S dng bt ng thc AM GM ta c
1
( y + z )2
4
y2 + z2
1 + x2
.
=
2
2
2
4 1 x2 + 2 x
1 + x2 2 6
+
.
Vy ta ch cn chng minh
3
2
2
3
)(
(
(
(
c2 c + 1
) +b
2
Rt gn v phi ta c: P 1 + 2c 2 + 2 1 c3 + 2 .
Ta chng minh 1 + 2c 2 + 2 1 c3 + 2 3
2c 2 + 2 1 c3 + 2 4 1 c3 1 c 2
582
1+ c
) + (a + b)
1+ c ) + c
c2 c + 1 + 1 + c
c2 c + 1 +
+
2
+ a2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1 c3 1 2c 2 + c 4 c 2 c 2 + c 2 0 c 2 ( c 1)( c + 2 ) 0 (lun ng
vi c [ 1;1] ).
Vy gi tr nh nht ca P bng 3 t ti a= b= c= 0 .
V d 5. Cho a,b,c l cc s thc khng m thay i tha mn iu kin
a+b+c =
1 . Tm gi tr nh nht ca biu thc
P=
a + b2 + b + c2 + c + a 2 .
Li gii
Ta c:
P a + b + c + b2 + c + a 2 a + b +
=1 c + 4c + (1 c ) =1 c +
c+ c
( c + 1)2
+ (a + b)
=2
Vy gi tr nh nht ca P bng 2 t ti a= b= c=
1
hoc a= 1, b= c= 0 v
3
cc hon v.
V d 6. Chng minh rng vi x,y l hai s thc khng m tha mn x + y 1 ta
x2 + x + 4 + y 2 + y + 4 2 +
lun c
( x + y )2 + x + y + 4 .
Li gii
Bt ng thc cho tng ng vi
x2 + y 2 + x + y + 8 + 2
(x
)(
+ x + 4 y2 + y + 4
( x + y )2 + x + y + 4 + ( x + y )2 + x + y + 4
4+4
(x
)(
+ x + 4 y 2 + y + 4 xy + 2
)(
x 2 + x + 4 y 2 + y + 4 x 2 y 2 + 4 xy
( x + y )2 + x + y + 4
( x + y )2 + x + y + 4 + 4 ( x + y )2 + x + y + 4
2
xy 4 ( x + y ) + x + y + 4 + x + y 7 0 (lun ng do x + y 1 ).
Ta c mt s kt qu cng dng
+ Chng minh rng vi mi s thc khng m x,y ta lun c
x2 x + 1 + y 2 y + 1 1 +
( x + y )2 x y + 1 .
( x + y )2 + x + y + k 2
.
583
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
a 2 + a + 4 + b2 + b + 4 + c2 + c + 4 .
4 z + 1 + 2 x + 2 y +=
4 4 z + 1 +
x
4 1 +
+
4
x y
+ + 1
4 2
y
+ z + 1
2
=4 + 2 x + 2 y + 4 z + 4
1
Ch =
x( y + z ) + 2 z 2
2 2
8 xy + 8 xz + 16 z 2
2 2
;
x + 2 y + 4z
1
2 2
2 2
v
.
=
y ( x + 4 z )) 2 2 y ( x + 4 z ) x + 2 y + 4 z
4 2
+ 2 t + 4 + 4.
t
4 2
+ 2 t + 4 + 4 ta c ngay Min f (t )= 4 + 5 2 .
t
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x 2 + 4 + 3 y + 4 + 3z + 4 x 2 + 4 + 2 + 4 + 3 y + 3z
4 + 4 + x 2 + 3 y + 3z y + z
12 x 2
3
3
1
12 x 2 576
3
Bi 2. Cho x,y,z l cc s thc khng m tho mn iu kin
P 2 x3 + 9 ( y + z ) 2 x3 +
3
1+ x + 1+ y + 1+ z =
5.
Ta lun c
x
+
y+z
x+ y
.
z
z+x
Chng minh.
Tht vy ta c th gi s x y . Nu x = 0 bt ng thc tr thnh ng thc.
Vi z y x > 0 khi vit li bt ng thc di dng:
xz
( x + y )( y + z )
yz
( x + y )( x + z )
1.
Ta c
xz
( x + y )( y + z )
2 xz
2 z ( x + y ) .x ( y + z )
2 xz
2 xz
=
z ( x + y ) + x ( y + z ) xy + yz + 2 zx
2 yz
2 yz
2 yz
=
=
( y + z )( x + y ) 2 y ( x + z ) .z ( x + y ) y ( x + z ) + z ( x + y ) xy + xz + 2 yz
yz
Mt khc xy + xz + 2 yz xy + yz + 2 zx suy ra
xz
( x + y )( y + z )
yz
( x + y )( x + z )
2 ( xz + yz )
2 xz
2 yz
+
=
1.
xy + yz + 2 zx xy + yz + 2 zx xy + yz + 2 zx
V yz xz .
Bt ng thc c chng minh.
585
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
z+x x+ y+z
x
+
y+z
x
+
y+z
Chng minh.
S dng bt ng thc Holder ta c
x
+
y+z
x
+
y+z
z + x
(x
( y + z ) + y 2 ( z + x ) ) ( x + y )3
.
( x + y)
( y + z ) + y2 ( z + x)
3
z+x
Ch s dng bt ng thc AM GM ta c
x 2 ( y + z ) + y 2 ( z + x=
) xy ( x + y 2 z ) + z ( x + y )
x+ y
2
=
Suy ra
x
+
y+z
( x + y 2 z ) + z ( x + y )2 .
( x + y )4 + 2 z ( x + y )2
z+x
( x + y )3
( x + y )4 + 2 z ( x + y )2
x+ y
2
=
.
x + y + 2z
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Li gii
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
x
Suy ra P 2
+
y+z
Ta chng minh.
x
x
.
+1 2
y+z
y+z
y
z
1 .
+ 33
z+x
x+ y
x
+
y+z
2( x + y)
y
.
z+x x+ y+z
x ( x + z ) 4 x 2 z x ( x z ) 0 (lun ng).
z x+z
Vy P
t=
t
y
=
z+x
4( x + y)
x+ y+z
x( y + z)
+ 33
y ( z + x)
2( x + y)
2x
2y
.
+
=
x+ y+z x+ y+z x+ y+z
4
z
z
1 =
+ 33
1 .
z
x+ y
x+ y
1+
x+ y
z 31
4
, t
t)
+ 3t 1 .
P f (=
2
x+ y
1 + t3
Xt hm s f (t=
)
f '(t ) =
12t 2
(1 + t )
3 2
4
1+ t
+ 3t 1 vi t 3
1
ta c:
2
)(
)
3 ( t 1) t 2 + t 1 t 3 + 2t + 1
1
3
+3=
;
f
'(
t
)
=
0
t
=
1,
t
1 + t3
x
y
z
.
+2
+ 33
y+z
z+x
x+ y
587
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
48 x
48 y
48 z
+ 1+
+ 1+
15 .
y+z
z+x
x+ y
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s z = min { x, y, z} ta c
x
+
y+z
y
x+ y
.
2
z+x
x + y + 2z
x
48 x
48 y
1+
+ 1+
4 + 48
+
y+z
z+x
y+z
z + x
x+ y
4 + 48 2
x + y + 2z
Vy ta ch cn chng minh 2 1 +
48 ( x + y )
x + y + 2z
1+
48 ( x + y )
= 2 1 +
x + y + 2z
+ 1 + 48
z
15 .
x+ y
48 z
,1 t 5 .
x+ y
Bn c t chng minh.
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z hoc
=
x y=
; z 0 hoc cc hon v.
Bi tp tng t
Cho x,y,z l cc s thc dng chng minh rng
1+
16 x
16 y
16 z
+ 1+
+ 1+
9.
y+z
z+x
x+ y
a
b
24
.
+
+
b+c
c + a 5 5(a + b)
Li gii
Theo gi thit kt hp bt ng thc ph ta c
588
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
24
a
b
+
+
b+c
c + a 5 5(a + b)
P=
2
= 2
24
a+b
+
a + b + 2c 5 5 ( a + b )
1 c
24
+
1 + c 5 5 (1 c )
Xt hm s=
f (c ) 2
f '(c) =
1 c
24
trn na khong
+
1 + c 5 5 (1 c )
10 5 (1 c ) + 12 (1 + c ) 1 + c
5 5 1 c
1 c
1
0; ta c
3
f '(c) = 0 10 5 (1 c ) + 12 (1 + c ) 1 + c = 0
( 4c 1) 9c 2 2c + 89 = 0 c =
1
4
78
1
T suy ra f (c) f =.
4 5 15
Du bng t ti a= b=
78
3
1
. Vy gi tr nh nht ca P bng
.
, c=
8
4
5 15
P=
Li gii
Ch
a
2a
b
2b
.
T suy ra P
t t
=
2(a + b)
a+b+c
c
c
2
.
=
+
c
2(a + b) 1 +
2(a + b)
a+b
c
, t > 0 khi s dng bt ng thc AM GM ta c
a+b
589
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
t
2
t +1 1
2 t +1 1 3
.
+ =
+
2
.
=
1+ t 2 t +1
2
2
t +1 2
2 2
(b + c )
1 + ca
(a + c)
c
.
2(a + b)
a
b
c
.
+
+2
b+c
2c + a
a+b+c
Li gii
Ta s chng minh:
a
b
c
+
+2
2.
b+c
2c + a
a+b+c
b
1
+2
2
b
2c
+1
c
2, =
x
2 x2 + 1
b
0
2c
4 ( 2 x ) 2 x 2 + 1 x 2 x3 8 x 2 + 9 x 4 0
2
Bt ng thc cui ng vi x 2 .
+ Nu b bng 0 chng minh tng t trng hp trn.
+ Ta xt tt c cc s u dng khi s dng bt ng thc AM GM ta c
a
b
c
+
+2
=
2c + a
b+c
a+b+c
a
a (b + c )
b
b ( 2c + a )
2c
c (a + b + c)
2a
2b
4c
2a + 2b + 4c
2
+
+
>
=
a + b + c a + b + 2c a + b + 2 c
a + b + 2c
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x
y
z
.
+
+
1 x
1 y
1 z
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s z = min { x, y, z} z
25
25
2
x + y=
z> .
72
24
3
x
y
+
1 y
1 x
Suy ra
x
y
+
1 x
1 y
(x
(1 x ) + y 2 (1 y ) ) ( x + y )3 .
( x + y )3
.
x 2 (1 x ) + y 2 (1 y )
Ch . S dng bt ng thc AM GM ta c
x 2 (1 x ) + y 2 (1 y ) = x 2 + y 2 x3 y 3
= ( x + y ) ( x + y ) + xy ( 3 ( x + y ) 2 )
2
.
2
3 x+ y
( x + y) ( x + y) +
(3( x + y ) 2)
2
1
1
2
3
= ( x + y) ( x + y)
2
4
Suy ra
x
y
+
1 x
1 y
( x + y )3
1
1
( x + y )2 ( x + y )3
2
4
25 24 z
.
2
=
23 + 24 z
Khi P =
f ( z) 2
25 24 z
z
.
+
23 + 24 z
1 z
Xt hm
s f ( z ) 2
=
25 24 z
z
25
trn 0; ta c
+
23 + 24 z
1 z
72
=
f '( z )
1
2 ( z 1)
z
1 z
1152
( 23 + 24 z )
25 24 z
23 + 24 z
f '( z ) =
0 23042 (1 z ) z =
( 23 + 24 z ) ( 25 24 z )
3
25
25
Phng trnh cui c 2 nghim thuc on 0; l 0 < z1 < z2 = .
72
72
591
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
10
.
23
Vy gi tr nh nht ca P bng
25
, z= 0 hoc cc hon v.
48
t ti x= y=
23
Bi tp tng ng t
1) Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn iu kin
1
a + 47
2
1
b + 47
2
1
.
=
c + 47 24
2
47
.
23
1
1 x
1
1 y
1
1 z
cho 2
.
HD: Tn ti x, y, z [ 0;1) sao =
=
; 2
=
; 2
47 c + 47 47
a + 47 47 b + 47
Khi x + y +=
z
25
;=
P
24
x
y
z
.
+
+
1 x
1 y
1 z
a + 47
Chng minh rng a + b + c 15 .
2
1
b + 47
2
1
.
=
c + 47 24
2
BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho x,y,z l cc s thc khng m tha mn iu kin
xy + yz + zx > 0, z =
max { x, y, z}
x
+
y+z
x
y
z
.
+2
+ 33
y+z
z+x
x+ y
2( x + y)
y
.
z+x x+ y+z
x ( x + z ) 4 x 2 z x ( x z ) 0 (lun ng).
z x+z
y
=
z+x
x
x( y + z)
y
y ( z + x)
2( x + y)
2x
2y
.
+
=
x+ y+z x+ y+z x+ y+z
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Vy P
t=
t
4( x + y)
x+ y+z
4
z
z
.
=
+ 33
x + y 1+ z
x+ y
x+ y
z 31
4
, t
t)
+ 3t .
P f (=
x+ y
2
1 + t3
Xt hm s =
f (t )
f '(t ) =
+ 33
12t 2
(1 + t )
3 2
4
1+ t
+ 3t vi t 3
1
ta c:
2
)(
)
3 ( t 1) t 2 + t 1 t 3 + 2t + 1
1
+3=
; f '(t ) =0 t =1, t 3 .
2
2
1 + t3
x
+
y+z
y
+
z+x
z
xyz
2 1+
.
x+ y
( x + y )( y + z )( z + x )
y
x+ y
.
2
z+x
x + y + 2z
Ch s dng bt ng thc AM GM ta c
( x + y) .
1
1
=
=
( x + z )( y + z ) z ( x + y + z ) + 1 4 z ( x + y + z ) + 1 ( x + y + 2 z )2
xy
( x + y )2
2
xy
Do vy ta ch cn chng minh 2
t t =
z ( x + y)
z
.
2 1+
x+ y
( x + y + 2 z )2
x+ y
+
x + y + 2z
z
a v chng minh bt ng thc mt bin.
x+ y
1 + bc
(b + c )
1 + ca
(a + c)
c
.
2(a + b)
593
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
HD: Ch
1 + bc a ( b + c ) ;1 + ca b ( a + c ) P
a
b
c
3
+
+
.
b+c
c + a 2(a + b) 2
x2
xn
.
+ ... +
2!
n!
x2
xn
T bt ng thc trn ta c x ln 1 + x +
+ ... + .
2!
n1
Ch . Vi x l s thc khng m v a e ta c a x 1 + x +
P= 3
x y
+3
yz
+3
zx
6 x2 + 6 y 2 + 6 z 2 .
Li gii
Nhn xt. Biu thc P v iu kin cc bin c vai tr nh nhau nn d on du
bng xy ra ti x= y= z suy ra x= y= z= 0 khi P = 3 . Vy ta i chng
minh P khng nh hn 3.
Thay z = x y vo P ta c:
P =3
x y
+3
x+2 y
+3
y+2 x
6 x2 + 6 y 2 + 6 ( x y ) .
2
Suy ra :
P x y + 1 + x + 2 y + 1 + y + 2 x + 1 6 x2 + 6 y 2 + 6 ( x + y )
4 x + 2 y + 3 12 x 2 + 12 y 2 + 12 xy
4 x 2 + 4 xy + y 2 3 x 2 + 3 y 2 + 3 xy
x 2 + xy 2 y 2 0 ( x y )( x + 2 y ) 0
594
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
bt ng thc cui ng nu ta c
x y z 2x + y 0
x + 2 y =x + y + y = z + y 0 (ch vic gi s x y z t u) do bt ng
x y
+ 10
yz
zx
+ 10
x2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x2 x2 + y 2 + z 2
.
3
3( x + y + z )
Li gii
1 2
x + y2 + z2
3
Ta c: x 2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x 2
4
x2 y 2 + y 2 z 2 + z 2 x2
4
x2 + y 2 + z 2
3
3
x + y + z 3 ( xy + yz + zx ) = 3
x2 + y 2 + z 2
x2 + y 2 + z 2
.
3( x + y + z )
9
Suy ra:
P 10
x y
+ 10
yz
+ 10
zx
= 10
x y
+ 10
yz
+ 10
zx
= 10
x y
+ 10
yz
+ 10
zx
Xt hm s f (=
t ) 10t
'(t ) 10t ln10
f=
ng bin trn
[0;+ ) do
13 2
x + y2 + z2
9
13
2
2
2
( x y ) + ( y z ) + ( z x ) + 6 .
18
13
13
2
2
2
( x y ) + ( y z ) + ( z x )
3
18
13 2
t vi t 0 ta c
18
13
13
13
''(t ) 10t ln 2 10 > ln 2 10 > 0 nn f(t) l hm
t; f =
9
9
9
[0; + )
f (t ) f(0) =
1.
595
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Hay 10t
13 2
t 1, t 0 .
18
p dng vi t =
x y , y z , z x ta c:
10
x y
+ 10
yz
+ 10
zx
13
( x y )2 + ( y z )2 + ( z x )2 3 .
18
4
Do gi tr nh nht ca P bng t ti x= y= z= 1 .
3
V d 3. Cho x,y,z l cc s thc tha mn iu kin x + y + z =
0.
P = 2 x y + 2 y z + 2 z x ln 14 x 2 + y 2 + z 2 + 1 .
Li gii
Nhn xt. D on du bng t ti x = y = z x = y = z = 0 P = 0 .
Vy ta chng minh P t gi tr nh nht bng 0.
Thay z = x y vo biu thc ca P ta c:
2
P= 2 x y + x + 3 y + 2 y + 3 x ln 14 x 2 + y 2 + ( x y ) + 1
.
2 x y + x + 3 y + 2 y + 3 x ln 28 x 2 + y 2 + xy + 1
= 6 x + 4 y ln 28 x 2 + y 2 + xy + 1
Ta cn chng minh: 6 x + 4 y ln 28 x 2 + y 2 + xy + 1 0 .
6 x + 4 y ln 28 x 2 + y 2 + xy + 1 .
ln 28 x 2 + y 2 + xy + 1 28 x 2 + y 2 + xy .
6 x + 4 y 28 x 2 + y 2 + xy 36 x 2 + 48 xy + 16 y 2 28 x 2 + 28 y 2 + 28 xy .
8 x 2 + 20 xy 12 y 2 0 ( x + 3 y )( 8 x + 4 y ) 0 .
596
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Vy ta ch cn chng minh a 2 + b 2 a + b .
Tht vy s dng bt ng thc Holder ta c
(a
+ b4 ( a + b ) a 2 + b2
2
a 2 + b2 a + b .
1
( a + b )4 a + b 2 a, b ( 0;2 ) .
8
Khi xt hm s f=
( x) 3ln x +
x x4
x3
2
3
2 ( x 1) x + 2 x + 2
f '( x) = 1 3 =
; f '( x) = 0 x = 1 ( 0;2 ) .
x
x
x3
Khi f(x) i du t m sang dng khi i qua x = 1 nn f(x) t cc tiu ti
x =1.
V vy f ( x) f (1) =
0 x3 ln x
x4 x
.
3
a 4 a b4 b
+
=
0.
3
3
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= 1 .
Do a3 ln a + b3 ln b
597
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho a,b,c l cc s thc thay i tha mn a, b 0, c > 0 v a + b + c =
1.
Tm gi tr ln nht ca biu thc
1
1
=
P
ln 1 + a 2 +
ln 1 + b 2 +
2013
2014
8 1 c2 + 1
3c
).
HD:
Do a, b 0, c > 0, a + b + c =1 a, b [ 0;1] , c ( 0;1] .
S dng kt qu bi ton ph ta c
1
1
1 2
1 2
ln 1 + a 2 +
ln 1 + b 2
a +
b
2013
2014
2013
2014
.
1
1
4
4
4
a+
b a + b = (1 c )
2013
2014
3
3
3
4
Do : P (1 c ) +
3
8 1 c2 + 3
3c
4
Xt hm s g (c) =
(1 c ) +
3
).
8 1 c2 + 3
3c
c2 + 3
4
8 8
g '(c) =
2 . c +3 2
3 3c
3
c
2
4
8
8
.
=
2+
2
3 3c
c c2 + 3
24 4c 2 c 2 + 3 8 c 2 + 3
g '(c)
3c 2 c 2 + 3
0, c ( 0;1] .
8
Nn g (c) l hm ng bin trn ( 0;1] . Suy ra g (c) g (1) =
.
3
8
Vy gi tr ln nht ca P bng khi a= b= 0, c= 1 .
3
Bi 2. Cho x,y,z l cc s thc. Tm gi tr nh nht ca biu thc
P= 3
x y
+3
yz
+3
zx
2
2
2
x y) + ( y z ) + ( z x)
(
x y
598
+3
yz
+3
zx
x 2 + y 2 + z 2 xy yz zx .
x2
, x, a e ta c
2
2
2
2
x y) + ( y z ) + ( z x)
(
3+
x y + yz + zx .
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Do P 3 + x y + y z + z x 2 x 2 + y 2 + z 2 xy yz zx .
Ta chng minh x y + y z + z x 2 x 2 + y 2 + z 2 xy yz zx 0 .
Khng mt tnh tng qut gi s x y z bt ng thc tr thnh
1
1
1
( x y )2 + ( y z )2 + ( z x )2
2
2
2
( x y) + ( y z) + ( x z) 2
(
2 (( x y )
)
+ ( z x) )
2( x z ) 2 ( x y) + ( y z ) + ( z x)
4( x z )
+ ( y z)
( x z) ( x y) + ( y z)
2
( ( x y ) + ( y z ) ) ( x y ) + ( y z ) 2 ( x y )( y z ) 0
2
( x + y )2 + ( y + z )2 + ( z + x )2 18 .
Tm gi tr ln nht ca biu thc P =
x
3
4
y
3
+4
z
3
+4
1
( x + y + z )4 .
108
Xt hm s f ( x) = 4 3 x 1 vi x [ 0;3] ta c
x
1
3
.
f '( x) = ln 4.4 3 1; f '( x) = 0 x = x0 = 3log 4
3
ln 3
x
3
=
0 hay 4 x + 1 vi
mi x [ 0;3] .
( x + y + z )4
108
599
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
ta lun c
3
1 ( x + y)
1 x
1 y
.
+
1+
1+ x
1+ y
1+ ( x + y)
(1 x )(1 y ) 1 1 x y 2
+
+
1+ x + y
(1 + x )(1 + y )
(1 x )(1 y )
(1 + x )(1 + y )
1 x y
1+ x + y
1 x y
1 x y 1 x 1 y
1+
1+ x + y
1+ x + y 1+ x 1+ y
y) 1 x y
2 xy ( x + y )
(1 x )(1 =
0.
(1 + x )(1 + y ) 1 + x + y (1 + x )(1 + y )(1 + x + y )
2 xy ( x + y + 2 )
1 x y 1 x 1 y
.
V 1 +
=
1 + x + y 1 + x 1 + y (1 + x )(1 + y )(1 + x + y )
2 xy ( x + y )
(1 x )(1 y ) 1 x y
(1 + x )(1 + y )(1 + x + y )
Suy ra
=
(1 + x )(1 + y ) 1 + x + y
(1 x )(1 y ) + 1 x y
(1 + x )(1 + y ) 1 + x + y
2 xy ( x + y )
(1 + x )(1 + y )(1 + x + y )
Ch
1 x y
1+ x + y
xy ( x + y )
(1 + x )(1 + y )(1 + x + y )
Vy ta ch cn chng minh
xy ( x + y )
(1 + x )(1 + y )(1 + x + y )
600
1 x y
1+ x + y
1 x y
1+ x + y
xy ( x + y + 2 )
(1 + x )(1 + y )(1 + x + y )
1 x y
x+ y
1+ x + y x + y + 2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
=
1+ x + y x + y + 2
1+ 2 / 3 2 / 3 + 2
1
5
1
>0.
4
CC V D
V d 1. Cho x,y,z l cc s thc khng m tha mn iu kin x + y + z =
1.
Tm gi tr ln nht v nh nht ca biu thc
P=
1 x
1 y
1 z
.
+
+
1+ x
1+ y
1+ z
Li gii
Tm gi tr nh nht
( (
Ch vi x, y, z [ 0;1] ta c (1 x ) 1 1 x 2
)) 0
1 x
1 x .
1+ x
Tng t ta c
1 y
1 z
1 y;
1 z .
1+ y
1+ z
=
P
y+z
z+x
x+ y
+
+
( x + y) + ( x + z)
( y + z) + ( y + z)
( z + x) + ( z + y )
2( y + z)
2( x + y + z)
2( z + x)
2( x + y + z )
2( x + y)
2( x + y + z )
2
=
Tm gi tr ln nht
1
2
Khng mt tnh tng qut=
gi s z max { x, y, z} z ; x + y .
3
3
Khi s dng bt ng thc ph ta c
1 x
1 y
1 x y
+
1+
=1+
1+ x
1+ y
1+ x + y
z
.
z+2
601
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
z
1 z
.
+
z+2
1+ z
Suy ra P 1 +
z
1 z
Xt hm s f ( z ) =
trn on
1+
+
z+2
1+ z
=
f '( z )
(2 z)
z
2 z
(1 + z )
1 z
1+ z
1
3 ;1 ta c
1 1
3
3
f '( z ) = 0 (1 + z ) (1 z ) = ( 2 z ) z z = ;1
2 3
1 1
1
So snh cc gi tr suy ra max f (=
z ) max f ; f ; f (1)=
f=
2
3 2
1
hoc cc hon v.
2
2
3
Bi tp tng t
Cho x,y,z l cc s thc khng m tho mn iu kin
=
z max { x, y, z=
}; x + y + z 1 .
1 x
1 y
2 z
.
+
+
1+ x
1+ y
z
BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn iu kin
1
2.
=
1+ a
1 + b 1 + c2
Tm gi tr nh nht v ln nht ca biu thc P = a + b + c .
2
1 1 2
1 .
1 1
x y x + y
1 1 1
4
4
2
xy x y ( x + y )
x+ y
2
+1 .
3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
4
1 1
4
+
2
xy ( x + y )
x y x+ y
( x y )2
( x y )2
2
xy ( x + y )
xy ( x + y )
2
( x y ) (1 x y ) 0
18
1 1
.
1 1 +
a b a + b + 2c
Li gii
1 1 (1 a )(1 b ) 1 ( a + b ) + ab c
Ta c 1 1 =
=
=
+1.
ab
ab
ab
a b
2
a + b 1 c
Ta c ab
=
Suy ra
c
1 1
=
+1
1 1
2
a b
1 c
Do P
c +1
c +1
.
=
1 c
1 c
c +1
18
c + 1 18
.
+
=
+
1 c a + b + 2c 1 c 1 + c
4 ( 2c 1)
c + 1 18 c + 1 18
+ =
+
15 + 15
=
+ 15 15 .
1 c 1+ c 1 c 1+ c
1 c2
Mt khc
1
1 c 1
.
=
, a= b=
2
2
4
Vy gi tr nh nht ca P bng 15 t ti a= b=
1
1
.
, c=
4
2
603
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
(1 + kx )(1 + ky )
2
1
1+ k ( x + y)
2kxy k 3 x 2 y 2 ( x + y ) 2k 2 x 2 y 2
2
)(
)(
1 + kx 2 1 + ky 2 1 + k ( x + y )
kxy 2 kxy k ( x + y ) + 2
)(
)(
))
1 + kx 2 1 + ky 2 1 + k ( x + y )
.
2
CC V D
V d 1. Chng minh rng vi mi s thc khng m a,b tho mn iu kin
2
1
1
1
ta c
.
a+b
+
1+
2
2
2
7
1 + 3a
1 + 3b
1 + 3( a + b )
Li gii
2 3ab 2 + 3 ( a + b )
).
9ab ( a + b )
ab 1 3ab
(1 + 3a )(1 + 3b ) (1 + 3( a + b ) )
9ab ( a + b )
2
0.
Bt ng thc ng bi v
3ab 2 + 3 ( a + b )
1
2
a+b
3
2 + 3( a + b ) 3
2
7
2
2
2 + 3
<2.
604
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Bi tp tng t
Cho a,b l cc s thc khng m tho mn iu kin a + b 2 .
Chng minh rng
1
1+ a
1
1+ b
1+
1
1 + (a + b)
1
1 + 3a
1 + 3b
Li gii
1
1 + 3c 2
Khi ta c
V vy P
1
1 + 3b
1
1 + 3a
1
1 + 3c
+1+
1+
1
1 + 3(b + c )
1
1 + 3(b + c )
1
1
= 2+
+1
2
1 + 3a
1 + 3 (1 a )
3 ( 2a 1) (1 + 6a (1 a ) ) 15 15
+
7
7
7 3a 2 + 1 3a 2 6a + 4
2
)(
1
, c= 0 hoc cc hon v.
2
Bi tp tng t
Cho a,b,c,d l cc s thc khng m tho mn iu kin a + b + c + d =
2.
Chng minh rng
1
1 + 3a
1
1 + 3b
1
1 + 3c
1
1 + 3d
16
.
7
605
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
b
1+ b
1 + c2
Li gii
V ab + bc + ca =
1 nn 1 + a 2 = ab + bc + ca + a 2 = ( a + b )( a + c )
1 + b 2 = ( b + c )( b + a ) ;1 + c 2 = ( c + a )( c + b )
(1 + a )(1 + b )(1 + c ) .
Suy ra ( a + b )( b + c )( c + a ) =
b
+=
1 + a 1 + b2
( a + b )( a + c )
=
( b + c )( b + a )
(1 + a )(1 + b )(1 + c
2
( a + b )( b + c )( c + a )
(1 + a )(1 + b ) =
) (1 + a )(1 + b )(1 + c )
2
1 + ab
a (b + c ) + b (c + a )
a = b
ng thc xy ra khi v ch khi
.
1
ab + bc + ca =
a
1+ a
b
1+ b
3c
1 + c2
Li gii
S dng
a
1+ a
Suy ra P
b
1+ b
3c + 1
1 + c2
( c + 1)(3 + 1) =
10 .
2
1 + c2
2
c2 + 1
c = 3
a =b =3 + 10
ng thc xy ra khi v =
ch khi a b
.
c = 3
ab + bc + ca =
1
606
1
1 + c2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Vy gi tr ln nht ca P bng 10 .
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin ab + bc + ca =
1.
Tm gi tr ln nht ca biu thc P =
a
1+ a
b
1+ b
3c
1 + c2
Tm gi tr ln nht ca=
biu thc P
x2 + 1
2y
y2 + 1
z2 1
z2 + 1
Li gii
Theo gi thit ta c xz + yz = xy 1 0 xy 1 .
Khi chia hai v cho xy ta c:
t=
a
z z 1
+ +
=
1.
y x xy
2a
2b
c2 1
1
1
.
1 v P =
+
+
=
,b =
, c z ta c ab + bc + ca =
x
y
1 + a 2 1 + b2 c2 + 1
Ta c 1 + a 2 = ab + bc + ca + a 2 = ( a + b )( a + c )
1 + b 2 = ( b + c )( b + a ) ;1 + c 2 = ( c + a )( c + b )
Suy ra ( a + b )( b + c )( c + a ) =
Ta c
=
(1 + a )(1 + b )(1 + c ) .
2
b
a
b
=
+
+
2
2
1+ a
1+ b
ab + bc + ca + a
ab + bc + ca + b 2
2
a (b + c ) + b (c + a )
( a + b )( a + c ) ( b + c )( b + a ) ( a + b )( b + c )( c + a )
1 + ab
=
( a + b )( b + c )( a + c )
Vy P f (c=
)
Xt hm s=
f (c )
2
1 + c2
2
1 + c2
(1 + a )(1 + b ) =1
(1 + a )(1 + b )(1 + c ) 1 + c
2
c2 1
c2 + 1
+
c2 1
c2 + 1
vi c 0 ta c
607
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2c c 2 + 1 2
c = 0
.
f '(c) =
;
f
'(
c
)
0
2 2
3
c
=
1+ c
3
.
2
Vy gi tr ln nht ca P bng
(a + b)
(a + c)
1
a + bc
2
) 1 + bc ( a + b )
) 1 + bc ( a + c )
2
a + bc
a 2 + bc
(a + b)
( a + c )2
c
=
2
b
a + bc ( b + c )
a 2 + bc 1 +
c
.
b
1
=
c
a 2 + bc ( b + c )
a 2 + bc 1 +
b
( a + 1)
( b + 1)
(1 + a ) (1 + b )
2
1
.
1 + ab
Chng minh.
Ta c:
608
(1 + a ) (1 + b )
2
1
1 + ab
1
2
=.
a+b a+b+2
1+
2
2
.
a+b+2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
CC V D
V d 1. Cho a,b,c l cc s thc dng thay i tha mn abc = 1 .
Chng minh rng
(1 + a )
(1 + b )
(1 + c )
3
.
4
Li gii
Bi ton ph. Vi mi s thc dng a, b ta lun c:
1
1
1
.
+
2
2
( a + 1) ( b + 1) 1 + ab
Chng minh. Ta c:
1
1
b
2
a
=
(1 + ab ) 1 + b (1 + a )
2
( a + 1) (1 + ab ) 1 + a (1 + ab )( a + b )
a
.
a
1
1
(1 + ab ) 1 + b (1 + b )2
b (1 + ab )( a + b )
a
1 + b)
(
+
+
ab
1
1
(
)
+
2
2
2
(1 + b ) (1 + c ) 1 + ab (1 + c )2
(1 + a )
c2 + c + 1
1
1
.
= +
=
2
1 (1 + c )2
c
+
1
(
)
1+
c
Ta chng minh
c2 + c + 1
( c + 1)
3
2
4c 2 + 4c + 4 3 c 2 + 2c + 1 ( c 1) 0 (lun ng).
4
3
t ti a= b= c= 1 .
4
V d 2. Cho x,y,z l cc s thc dng tha mn xyz = 1 .
Vy gi tr nh nht ca P bng
(1 + x )
(1 + y )
4
3 (1 + z )
Li gii
S dng bt ng thc:
(1 + x )
(1 + y )
1
1
z
.
=
=
1
1 + xy 1 +
1+ z
z
609
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Khi P
z
4
3z 3 + 6 z 2 + 3z + 4
.
+
=
3
1 + z 3 (1 + z )3
3 ( z + 1)
2
D on ng thc xy ra khi x =y =z =1 P = .
3
Ta chng minh
3z 3 + 6 z 2 + 3z + 4
3 ( z + 1)
2
2
z 3 3 z + 2 0 ( z + 2 )( z 1) 0 (lun ng).
3
Vy gi tr nh nht ca P bng
2
t ti x= y= z= 1 .
3
(1 + x )
(1 + y )
(1 + z )3
Li gii
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
1
(1 + x )
(1 + y )
(1 + z )
+
+
+
(1 + x )
1
3
+
8 2 (1 + x )2
1
3
.
+
8 2 (1 + y )2
1
3
+
8 2 (1 + z )2
(1 + y )
1
(1 + z )
2P +
+
+
+
=
.
8 2 (1 + x )2 (1 + y )2 (1 + z )2 2 1 + xy (1 + z )2 2 ( z + 1)2 8
3
Vy gi tr nh nht ca P bng t ti x= y= z= 1 .
8
b
c
a
ta c bi ton trong thi K thi chn HSG
=
,y =
,z
a
b
c
quc gia nm 2006 nh sau:
Bi ton. (VMO 2006) Cho a,b,c l cc s thc dng.
a b c 3
Chng minh rng
+
+
.
a+b b+c c+a 8
610
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( x + 1)
( y + 1)
( z + 1)2
Li gii
1
1
1
+
+
P
2
2
2
2
2
2
+
+
+
+
+
x
1
z
1
x
1
y
1
z
1
( ) ( )
) ( ) ( )
(
S dng bt ng thc ph ta c
1
Do x z
z2 + z + 1
2
2
2
2
.
+
=
+
=
2.
1 + xy (1 + z )2 1 + 1 (1 + z )2
(1 + z )2
z
Ta chng minh 2.
z2 + z + 1
(1 + z )
Vy GTNN ca P bng
3
2
( z 1) 0 (lun ng).
2
3
khi x= y= z= 1 .
2
1 a
1 b
1 c
1 d
ta c 0 < x, y, z , t < 1 .
=
,y =
,z =
,t
a
b
c
d
Theo gi thit ta c:
Ta c:
Suy ra:
1 a 1 b 1 c 1 d
1.
.
.
.
a
b
c
d
(1 + x )
(1 + x )
(1 + y )
(1 + y )
(1 + z )
(1 + z )
(1 + t )
(1 + t )2
=
1.
1
1
2 + xy + zt
.
+
=
1 + xy 1 + zt 1 + xy + zt + xyzt
2 + xy + zt
1 xyzt 1 ta c iu phi chng minh.
1 + xy + zt + xyzt
1
.
2
611
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho a,b,c,d l cc s thc dng . Chng minh
2
a b c d
+
+
+
1.
a+b b+c c+d d +a
HD: Vit li bt ng thc di dng:
1
b
1 +
a
1
c
1 +
b
1
d
1 +
c
1
a
1 +
d
1.
b
c
d
a
ta c xyzt = 1 v a v bt ng thc quen thuc
=
,y =
,z =
,t
a
b
c
d
t=
x
1
(1 + x )
(1 + y )
(1 + z )
(1 + t )2
mn xyzt = 1 .
Bi 2. Cho a,b,c l cc s thc dng. Tm gi tr nh nht ca biu thc
2
a b c
P=
+
+
.
a+b b+c c+a
HD: Vit li P di dng:
P=
1
b
1 +
a
vi=
x
1
c
1 +
b
1
a
1 +
c
(1 + x )
(1 + y )
(1 + z )2
b
c
a
nn ta c xyz = 1 .
=
,y =
,z
a
b
c
S dng bt ng thc ph ta c:
Suy ra: P
(1 + x )
(1 + y )
1
.
1 + xy
z2 + z + 1 3
1
1
1
1
+
=
+
=
.
1 + xy (1 + z )2 1 + 1 (1 + z )2
( z + 1)2 4
z
3
t ti a= b= c .
4
Nhn xt. T kt qu trn ta chng minh c vi mi a,b,c dng ta lun c
Vy gi tr nh nht ca P bng
a b c 3
+
+
.
a+b b+c c+a 8
612
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
a
b
c
theo chng minh trn ta c:
=
,B =
,C
a+b
b+c
c+a
Tht vy,=
t A
3
.
4
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
A2 + B 2 + C 2
1 3
1 3
1 3
A3 + A3 + A2 , B3 + B3 + B 2 , C 3 + C 3 + C 2 .
8 2
8 2
8 2
Cng li theo v ba t ng thc trn ta c:
3 3
9
3
2 A3 + B3 + C 3 + A2 + B 2 + C 2 A3 + B3 + C 3 .
8 2
8
8
Bi ton c chng minh. ng thc xy ra khi a= b= c .
(1 + a )
(1 + b )
(1 + c )2
P=
( a + 1)
( b + 1)
( c + 1)
ab + bc + ca
.
4
( x + 1)
( x + 1)
( y + 1)
( z + 1)2
( z + 1)2
1
1
1
.
P 2
+
+
( x + 1)2 ( y + 1)2 ( z + 1)2
Vy ta c:
1
1
1
2
2
2
2
z2 + z + 1
+
.
2.
P 2
+
+
=
+
=
2
(1 + x )2 (1 + y )2 (1 + z )2 1 + xy (1 + z )2 1 + 1 (1 + z )2
1
z
+
(
)
Ta chng minh 2.
z2 + z + 1
(1 + z )
3
2
( z 1) 0 (lun ng).
2
613
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
3
khi x= y= z= 1 .
2
Bi 6. Cho a,b,c,d l cc s thc dng thay i tha mn abcd = 1 .
Tm gi tr nh nht ca biu thc
Vy GTNN ca P bng
P=
(1 + a )
(1 + b )
(1 + c )
(1 + d )2
(1 + a )
(1 + b )
(1 + c )
(1 + d )
1
1
ab + cd + 2
=
+
= 1.
1 + ab 1 + cd 1 + ab + cd + abcd
Vy gi tr nh nht ca P bng 1 t ti a= b= c= d= 1 .
1
1
b
( a + b )2
1
b
2
2
8
= 2.
2
ab a + b
(a + b)
( x + 1)
( y + 2)
( z + 3)2
Li gii
Ta c:
1
( x + 1)
614
( y + 2)
( x + 1)
1
y
+ 1
2
2
8
.
2
y
y
( x + 1) + 1 x + 1 + + 1
2
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
8
y
x + 1 + + 1
2
( z + 3)
16
64
.
2
y
1
1
3
x
z
+
+
+
+
) x + 1 + + 1 + z + 3
(
2
Mt khc: 2 x + 4 y + 2 z x 2 + 1 + y 2 + 4 + z 2 + 1 = x 2 + y 2 + z 2 + 6 3 y + 6
2x + y + 2z 6 x +
y
64
+ z 3 P
=
1 .
2
( 3 + 2 + 3)2
(a + b + c)
( b + 11)
( c + 6 )2
Li gii
S dng bt ng thc ph
1
(a + b + c)
( c + 6)
1
x
1
y
( x + y )2
( a + b + 2c + 6 ) 2
ta c:
1
1
64
.
Suy ra P 8
+
2
2
( a + b + 2c + 6 )
( a + 2b + 2c + 17 )2
+
b
11
(
)
) (
) (
2a + 10b + 4c a 2 + 1 + b 2 + 25 + c 2 + 4 6b + 30 a + 2b + 2c 15 .
Do P
64
(15 + 17 )
1
.
=
16
Vy gi tr nh nht ca P bng
1
t ti =
a 1,=
b 5,=
c 4.
16
BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho a,b,c l cc s thc i mt phn bit.
1
1
1
.
Tm gi tr nh nht ca biu thc P = a 2 + b 2 + c 2
+
+
( a b )2 ( b c )2 ( c a )2
615
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
( a b )( b c ) ( a c )2
.
2
a
c
(
)
a 2 + b2 + c2 a 2 + c2
(a b)
(b c )
Suy ra
2
a c)
(
( a c )2
9
=
.
2
a
c
(
) 2
1
9
t ti a =
c, b =
0 hoc cc hon v.
2
(a b)
(b c )
( c a )2
(a b)
Do P
(b c )
(a c)
2
8
.
b
b
c
(
)(
) ( a c )2
9
, a, c [ 0;2] .
4
Vy gi tr nh nht ca P bng
616
9
t ti =
a 2,=
b 1,=
c 0 hoc cc hon v.
4
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
CH 9: BI TON CHN LC
BT NG THC V CC TR BA BIN
Trong ch ny ti tng hp li mt s bi ton bt ng thc v cc tr ba
bin hay trong cc thi th, thi chn Hc sinh gii cp tnh v thnh ph cc
nm cng mt s bi ton xut trn Din n hc tp trc tuyn Mathlinks.vn.
V sau mt s bi ton c b sung thm mt s bi ton tng t dnh cho bn c
rn luyn.
Bi 1. Cho x,y,z l cc s thc dng tha mn iu kin x(1 yz) = y + z.
(z + z
Tm gi tr ln nht ca
biu thc P
=
xy
( x + y ) ( z 2 + 1)
1 + z2
2z
1 + z2
Li gii
Theo gi thit ta c z (1 + xy ) = x y x > y .
S dng bt ng thc C S ta c
(z + z
xy
(z
Khi P
= z 2 1 + 2 xy + xy = z 2 (1 + xy ) + 2 z 2 xy = z ( x y ) + 2 z 2 xy
2
2
+ z 4 ( x y ) + 4 xy =
( x + y ) z z2 + 1
( x + y ) z z2 + 1 +
2z
2z
z
.
= +
( x + y ) ( z 2 + 1) (1 + z 2 ) z 2 + 1 z 2 + 1 (1 + z 2 ) z 2 + 1
z
Xt hm s
=
g ( z)
g '( z ) =
z +1
2
3 1 z2
(z
+1
1+ z
2z
2
z2 + 1
vi z dng ta c
; g '( z ) = 0 z = 1 .
z +1
2
2.
Vy gi tr ln nht ca P bng 2 .
Bi 2. Cho a, b, c l cc s khng m tho mn iu kin ab + bc + ca =
4.
Tm gi tr nh nht ca biu thc
P=
Ta chng minh
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
( a + b ) 2 + 9c (
a 2 + 9bc + b 2 + 9ac
a+ b
V c 2 + 9ab 3 ab .
Vy ta ch cn chng minh
( a + b )2 + 9c (
a+ b
( a + b )2 + 9c (
( a + b ) + 9c
2
+ 3 ab 5 ab + bc + ca
a+ b
a+ b
5 ab + bc + ca 3 ab
9ab + 25 ( ab + bc + ca ) 30 ab ( ab + bc + ca )
( a + b ) + 18c ab 4ab 6c ( a + b )
2
c ( a + b )
+30 ab ( ab + bc + ca ) ab +
0
3
c (a + b)
ab ( ab + bc + ca ) ab +
3
c (a + b)
ab ( ab + bc + ca ) ab +
=
c (a + b)
3
ab ( ab + bc + ca ) + ab +
3
Ta c
c ( a + b )( 3ab bc ca )
9 ab ( ab + bc + ca ) + 9ab + 3c ( a + b )
0.
1
min f (c); f 0 .
2
2
1
Tht vy ta c f =3c 0; f (c) =5c 2 + ( 3c 1) > 0 .
2
Bt ng thc c chng minh.
618
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
b+c
c+a
64
a 2 + b2 + c2
.
3
a+bc
b+ca
c+ a b
Bt ng thc c dng thun nht nn chun ho a + b + c =
3.
a 2 + b2 + c2
3 a
3b
3c
.
+
+
64
3
3 2a
3 2b
3 2c
3 x
x2 + 3
3
, x 0; .
2
3 2x
2
Tht vy bt ng thc cho tng ng vi:
Ta chng minh
4 (3 x ) x2 + 3
2
( 3 2 x ) ( x 1)2 ( 2 x3 + x 2 + 12 x + 9 ) 0 .
+
+
2
3 2a
3 2b
3 2c
2 4 33 a 2 + b 2 + c 2 = 6 4
a 2 + b2 + c2
3
Ta c pcm.
Vy gi tr nh nht ca P bng 6 t ti a= b= c= 1 .
Bi 4. Cho x,y,z l cc s thc dng tho mn iu kin
x2 + y 2 + z 2 + 1 2 x + 3 y .
x3 + x 2 + 36 y 3 + y 2 + 36 2 z 3 + z 2 + 9
.
+
+
2x + 2
4y + 4
2z + 1
619
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
2
x
y
18
9
9
.
+
+ z2 +
+
+
2
4
x + 1 y + 1 2z + 1
Ta c P =
Do P
9.42
144
=
2 ( x + 1) + y + 1 + 2 z + 1 2 x + y + 2 z + 4
144
1
2
+ ( 2x + y + 2z ) .
2 x + y + 2 z + 4 16
Ch gi thit bi ton ta c 2 x + 3 y x 2 + y 2 + z 2 + 1
=
(x
) (
) (
+ 4 + y2 + 4 + z2 + 1 8
4x + 4 y + 2z 8
2x + y + 2z 8
1 2 144
t t = 2 x + y + 2 z , t ( 0;8] ta c P =
t +
t+4
16
( t 8)2 ( t + 20 ) + 16 16 .
16 ( t + 4 )
4(a + c)
a + 3c + 28
2
4a
a + bc + 7
2
(a + b)
3
.
a (b + c )
Li gii
Ch n gi thit bi ton v tch a(b+c) ta c nh gi nh sau:
14 + 2bc = a 2 + ( b + c ) 2a ( b + c ) a ( b + c ) 7 + bc .
2
620
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Suy ra
4a
a + bc + 7
2
4a
4
.
=
a + a (b + c ) a + b + c
2
a+b+c
S dng bt ng thc AM GM ta c: a ( b + c )
3
3
12
.
=
2
a (b + c )
( a + b + c )2
a+b+c
+
2
2
a + bc + 7 a ( b + c )
(a + b + c) a + b + c
1
1 1 1
=
12
+
a+b+c 6 3 3
ng thc xy ra khi v ch khi a = b + c; a + b + c = 6 .
S dng bt ng thc C S ta c:
3
2
2
1 2
2
2
2
1 + a + 3c ( a + c ) a + 3c ( a + c ) .
3
4
Suy ra
4(a + c)
a + 3c + 28
2
( a + b )2
4(a + c)
3
( a + c )2 + 28
4
2
1
( a + b 5) .
25
5
1
2
( a + c 4) + .
25
5
2
2
2
25
a + 3c + 28 ( a + b )
(a
)(
+ b 2 + c 2 32 + 22 + 12 9
25
1
=
5
1 1 8
T suy ra Pmax = + = t ti=
a 3,=
b 2,=
c 1.
3 5 15
Nhn xt. Ta c th nh gi phn thc u tin bng cch khc nh sau:
a 2 + 3c 2 + 28 = 2a 2 + b 2 + 4c 2 + 14 2a 2 + 4bc + 14 .
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Suy ra
4(a + c)
2
.
a+b
a + 3c + 28
2
4
5
12
Do P
+
a + b a + b + c ( a + b )2 ( a + b + c )2
2
8 1 a +b5 1 a +b+c6
8
15 5 a + b 3 a + b + c 15
Ta c kt qu tng t trn.
Bi tp tng t
1) Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin a + b + c =
3.
Tm gi tr ln nht ca biu thc
=
( 2a + b + c )2 + ( 2b + c + a )2 + 8
P=
2
2
2a 2 + ( b + c )
2b 2 + ( c + a )
(a + b 3 c + 3) .
2
9c
4(a + c)
2a + 4bc + 26
2
4a
a + bc + 13
2
4
7
.
a ( b + c ) ( a + b )2
( a b )( b c )( c a )( a + b + c ) .
Li gii
Gi s a = max {a, b, c} .
Nu a b c A 0 .
Nu a c b .
Khi
P (a, b, c) P (a,0, c) = ( a b )( b c )( c a )( a + b + c ) ac ( a c )( a + c )
=
( a c ) ( a b )( c b )( a + b + c ) ac ( a + c )
= ( a c ) b b 2 ac c 2 a 2 0
f=
'(a ) c 3a 2 c 2 0; 3 a c 0 .
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Xt hm s g (=
c) 27c 3c3 trn on [0;3] ta c
g '(c) = 27 9c 2 ; g '(c) = 0 c = 3 .
V vy g (c) g ( 3) =
18 3 .
a 3,=
b 0,=
c
Suy ra Pmax = 18 3 . Du bng t t=
Bi tp tng t
Cho a, b, c l cc s thuc on [0, 2].
Tm gi tr ln nht ca biu thc P =
3.
( a b )( b c )( c a )( a + b + c ) .
x
z
y
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
+ 3
.
+ 3
xz
yz
x y
Li gii
x
z
x
y
z
y
Ta c:
9;
1;
1.
6.
2.
2.
y
z
y
z
x
z
x
z
x
y
x
y
x
y
z
Suy ra: P 6
+
+
15 = 6Q 15 .
yz xz x y
Vi Q =
x
y
z
x2
z2
y
.
+
+
=
+
+
y z x z x y x( y z) z ( x y) x z
( x + z)
x2
z2
.
+
x( y z) z ( x y) x( y z) + z ( x y)
2
( x + z )2 + y
( x + z )2
y
+
=
x( y z) + z ( x y) x z y( x z) x z
2
2
x+z
y
y
y x+z
=
+
=
+
.
1
y x z x z x z y
623
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
x+z
x+z
x+z
Mt khc
2 0
4.
4.
y
y
y
x+z
x+z
y
4x + 4z 3y
1 + 4.
=
4 4.
3. =
5.
xz
y
xz
xz
xz
V x + 3 y 9 z .
Do Q
Ti=
x 3,=
y 2,=
z 1 th P = 15 .
Vy gi tr nh nht ca P bng 15 t ti=
x 3,=
y 2,=
z 1.
Cch 2: Theo gi thit tn ti cc s dng a,b sao cho
x =+
( a 1) z, y =+
( b 1) z, ( a > b ) .
Ta c: x + 3 y 9 z ( x z ) + 3 ( y z ) 5 z a + 3b 5 .
2
a +1
b +1
1
Khi P =
+ 3
+ 3
.
b
a
a b
S dng bt ng thc C-S ta c
2
2
a + 1 2
1
b +1
1
a +1 b +1
3
3
+
+
+
+
3
.
a
a b
a
a b
b
b
( 9 + 3 + 3)
1
1
a +1 b +1
a b b +1 b +1
+
+
=
+
+
+
b
a
a b a b
b
b
a
1 a b b +1 b +1 b +1 b +1
2
2
+
+
=
+
+
.
5 3b
5 3b
a b b
b
b
b
Xt Q =
b +1 b +1
2
Mt khc
+
+
= 5+
b
5 3b
b
) (13b + 20
b 1
b ( 5 3b )
b +5
) 5, b 0; 5 .
Suy ra Q 5 P 15 .
ng thc xy ra khi v ch khi b =1 a =2 2 x =3 y =6 z .
Nhn xt. y l mt bi ton hay v kh biu thc ca P l dng ng bc nn
chc hn nhiu hc sinh s ngh n php t nh trn.
Bi 8. Vi mi a,b,c tm s thc M nh nht tho mn bt ng thc
ab a 2 b 2 + bc b 2 c 2 + ca c 2 a 2 M a 2 + b 2 + c 2
Ch ab a b
2
) + bc (b
Li gii
) + ca ( c
a2 =
( a b )( b c )( c a )( a + b + c ) .
( a b )( b c )( c a )( a + b + c ) M ( a 2 + b2 + c 2 )
624
vi mi a,b,c.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
K hiu P =
( a b )( b c )( c a )( a + b + c )
1
ac
3
(a b)(b c)
P (a c) ( a + b + c ) .
4
2
V (a c) 2 =
( a b ) + ( b c )
=( a c ) + ( b c ) + 2(a b)(b c)
2
( a c ) + (b c ) +
2
1
( a c )2
2
3
(a c) 2 (a b) 2 + (b c) 2 + (c a ) 2
2
1 2
2
2
2
2 3
(
)
(
)
(
)
.( a + b + c )
a
b
b
c
c
a
4 3
(a b) 2 + (b c) 2 + (c a ) 2
2
a + b + c ) + 3.
(
2
3
P
2
4
4
2
9 2
+ c2
. 34 a 2 + b 2=
32
32
a 2 + b 2 + c 2 =
1
(a b) 2 + (b c) 2 + (c a ) 2
( a + b + c )2 =
Vy gi tr cn tm ca M l
9 2
.
32
625
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
Nhn xt. iu kin i xng vi b v c nn ta nhm li biu thc ca P nh sau
P = a ( 3 5bc ) + 3 ( b + c ) .
15
( b + c )2 ( 2b + 2c 5) + 45
4
15
75
( b + c )3 ( b + c )2 15 ( b + c ) + 45
2
4
15 3 75 2
3 3
t t = b + c 2 bc 2
t t 15t + 45 .
> khi P f (t ) =
5 2
4
4
15 3 75 2
3
t t 15t + 45 vi t > ta c
4
4
2
15 2
15
f '(t ) =
3t 5t 2 = ( t 2 )( 3t + 1) ; f '(t ) = 0 t = 2 .
2
2
Ta c f(t) i du t m sang dng khi i qua t = 2 nn f(t) t cc tiu ti t = 2 .
Do P f (t ) f (2) =
0 . ng thc xy ra khi v ch khi b= c= 1, a= 3 .
Xt hm s f (t ) =
Vy gi tr nh nht ca P bng 0 t ti a= 3, b= c= 1 .
Bi 10. Cho x,y,z l cc s thc khng m tha mn iu kin
5 x 2 + y 2 + z 2 = 6 ( xy + yz + zx ) .
2( x + y + z ) y2 + z2 .
Li gii
Nhn xt. Biu thc ca P i xng vi 2 bin y v z nn ta ngh n vic nh gi
biu thc P theo y + z v ng thc iu kin c dng ng cp nn lm ta suy
ngh n vic nh gi x theo y + z . tm gi tr ln nht ca P ta tm cn trn
ca x theo y + z .
Ta c
5
1
5 x 2 + ( y + z ) 2 5 x 2 + 5( y 2 + z 2 )= 6( xy + yz + zx) 6 x( y + z ) + 6. ( y + z ) 2 .
2
4
Do 5 x 2 6 x( y + z ) + ( y + z ) 2 0,
626
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Suy ra x + y + z 2( y + z ) .
1
1
1
Khi P 2( x + y + z ) ( y + z )2 4( y + z ) ( y + z )2 = 2 y + z ( y + z )2 .
2
2
2
y+z =
t , khi t 0 v P 2t
t4
.
2
(1)
1
Xt hm s f (t=
) 2t t 4 vi t 0.
2
Ta c f '(t ) = 2 2t 3 ; f '(t ) = 0 t = 1.
Suy ra bng bin thin:
t
f '(t )
1
+
0
3
2
f (t )
3
vi mi t 0.
(2)
Da vo bng bin thin ta c f (t ) f (1) =
2
x= y + z
x = 1
3
y
z
1
2
y= z=
y + z =
1
2
Vy gi tr ln nht ca P l
3
1
.
, t ti x= 1, y= z=
2
2
Bi tp tng t
Cho x,y,z l cc s thc khng m tha mn iu kin
8 x2 + y 2 + z 2 = 3( x + y + z ) .
2( x + y + z ) y2 + z2 .
xy
1 + z2
Li gii
yz
1 + x2
x3 y 3 + y 3 z 3
24 x3 z 3
Ta c:
627
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x3 y 3 + y 3 z 3
xy
yz
1 y3 y3
=
+
+ .
1 + z 2 1 + x2
24 x3 z 3
x 2 + y 2 + 2 z 2 y 2 + z 2 + 2 x 2 24 x3 z 3
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
xy
yz
xy
x2 + y 2 + 2 z 2
yz
y 2 + z 2 + 2 x2
( x + y )2
4 x2 + y 2 + 2 z 2
) 4( y
( y + z )2
2
+ z 2 + 2 x2
( x + y )2
x2 + y 2 + 2 z 2
( y + z )2
y 2 + z 2 + 2 x2
x2
x2 + z 2
y2
y2 + z2
z2
x2 + z 2
y2
x2 + y 2
1 y2 1 y2
+
1
1 + + 1 +
4 x 2 4 z 2
x2 + y 2 y 2 + z 2
3 1 y2 y2
=
+ +
2 4 x 2 z 2
1 3 1 y 2 y 2 1 y3 y3
Suy ra: P + 2 + 2 3 + 3
4 2 4 x
z 24 x
z
=
1+
y2
y2
3 1 3 y 2 3 y 2 2 y3 2 y3
=+ 2 + 2 3 3
8 48 x
z
x
z
3 1 3 y 2 2 y3 1 y 2 2 y3
=
+
3 + 3 2 3
8 48 x 2
x 48 z
z
Xt hm s f (=
t ) 3t 2 2t 3 trn ( 0;+ ) , ta c:
f '(t ) =6t 6t 2 =6t (1 t ) suy ra f(t) i du t dng sang m khi i qua
t = 1 do f(t) t cc i ti t = 1 trn ( 0;+ ) .
y
f +
x
5
y 3 1
f + (1 + 1) = .
12
z 8 48
5
t ti x= y= z=
12
.
3
Bi 12. Cho a,b,c l cc s thc khng ng thi bng 0 tho mn iu kin
a+b+c =
0.
Vy gi tr ln nht ca P bng
628
13a 2b 2 c 2 2abc 2
(a
+b +c
2
2 3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Li gii
Theo gi thit a,b,c l ba nghim ca phng trnh: x3 + qx r =
0 vi
p = a + b + c = 0, q = ab + bc + ca, r = abc .
Ta c y ' =
3 x + q; y ' =
0 x =
q .
3 x =
3
Khi
2
q q
2 4q 3
2q q 2q
q
27
y
r
0 q3 r 2 .
. y
= r +
= r +
3 3
3 3 3
3
27
4
13r 2 2r 2 13r 2 2r 2 13
1
1
1 1 1 1
1
P=
= + .
3
2
27
54 27 r 27 r
4 27 r 2
4
8q
8. r 2
4
p 0=
=
p 0
27
r = 2
q3 = r 2
4
x 2 3 x + 2 = 0 ( x 1)
x =1
.
x = 2
( x + 2) = 0
a (b + c )
a+c
b(a + c)
b+c
8 7c 2 c
.
c (a + b)
629
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
Ta c: a 2 + b 2 + c ( a + b ) + 4c 2 =4 4 4c 2 + c ( a + b ) +
1
( a + b )2 .
2
t 2 + 2tc + 8c 2 8 0 ( t + c ) 8 7c 2 t c + 8 7c 2 .
2
a (b + c )
b(a + c)
1
.
a+c
b+c
c
t a + c= x, b + c= y khi theo gi thit ta c:
Do P
( x c )2 + ( y c )2 + ( x + y 2c ) c + 4c 2 =4 x 2 + y 2 c ( x + y ) =4 4c 2 .
Mt khc:
a (b + c )
a+c
b(a + c)
b+c
y2 ( x c)
x
x2 ( y c )
y
x2 y 2
= x2 + y 2 c +
.
y
x
1
Xt hm s f (c) =
4c 2 + 4 vi c > 0 ta c:
c
1
1
1
f '(c) =8c + 2 ; f '(c) =0 8c = 2 c = .
2
c
c
1
nn f(c) t cc tiu ti
2
1
1
hay P f (c) f =
1.
2
2
Vy gi tr ln nht ca P bng 1 t ti a= b= 1, c=
1
.
2
Bi tp tng t
(a b)
(b + c )
12
( c + a )2
630
a (b + c )
a+c
b(a + c)
b+c
1
.
c
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( a + b + c )( ab + bc + ca ) +
abc
4bc
( b + c )2
Li gii
S dng bt ng thc AM GM ta c:
( a + b + c )( ab + bc + ca ) =
b + c a ( b + c ) b2 + c2
3+
+
+
abc
a
bc
2 ( b + c ) b2 + c2
3+
+
bc
bc
bc
2 (b + c ) (b + c )
b+c
=
+
=+
1+
1
bc
bc
bc
b+c
4bc
Do P
.
+1+
bc
( b + c )2
2
t t
=
( b + c )2 ,
bc
( t 4 ) ta c
4
P f (t ) =+
1
t+ .
t
4
Xt hm s f (t ) =+
1 t + vi t 4 ta c
t
4 t t 8
=
0, t 4 do f(t) l hm ng bin trn [ 4;+ ) suy ra
2 t t2
2t 2
P f (t ) f (4) =
4 . ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c .
f '(=
t)
( a + b + c )( ab + bc + ca ) = ( a + b + c ) a ( b + c ) + bc
= a 2 ( b + c ) + bc ( b + c ) + a ( b + c ) + abc
2
2a ( b + c ) bc + abc + a ( b + c )
Suy ra
( a + b + c )( ab + bc + ca )
2a ( b + c ) bc + abc + a ( b + c )
abc
Ta c kt qu tng t trn.
abc
b+c
=
+1.
bc
1 2
Bi 15. Cho x,y,z,t l cc s thc thuc on ; .
2 3
Tm gi tr ln nht v gi tr nh nht ca biu thc
2
z+t
x+z
=
P 9
.
+ 16
x+t
x+ y
631
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
2
2
z+t
z+t
( x + z )( z + t )
x+z
x+z
9
16
2
9
24.
+
.16
( x + t )( x + y )
x+t
x+t
x+ y
x+ y
2
1 1
x + t +
( 2 x + 1)( 2t + 1)
2 2
24.
=
18.
2 2
4( x + t )
( x + t ) +
3 3
1 4 xt + 1
1 1
= 18 +
18 + = 18
2 2
2 4 ( x + t )
Do 2 ( x + t ) 4 xt 1 = (1 2 x )( 2t 1) 0 .
Vy gi tr nh nht ca P bng 18 t ti x = y =
2
1
.
, z= t=
3
2
Tm gi tr ln nht ca P
2 1 2
2
x+
+
x+
x+z
7
3
2
3
3 l hm nghch bin vi x).
Ta c:
= (do
1
x+t x+t
x+t
+ t 3 ( 2t + 1)
2
2
2
+t
z+t
2
49
2
Tng t ta c:
3
=
t + . Suy ra P f (=
+
+
t)
16
t
.
x+ y 1 + 1
3
3
( 2t + 1)2
2 2
Xt hm s f (=
t)
49
( 2t + 1)
2
+ 16 t + lin tc trn on
3
1 2
2 ; 3 ta c:
196
196
77
2
1 2
f '(t ) = 32 t +
32 +
=
>0.
3
3
6
3 ( 2t + 1)
2 3 1
2. + 1
2
1 2
Do f(t) l hm ng bin trn ; .
2 3
2 337
Do P f (t ) f =.
3
3
1
2
.
, z= t=
2
3
337
1
2
Vy gi tr ln nht ca P bng
t ti x = y =
.
, z= t=
2
3
3
632
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3x 2 + 7 y + 3x 2 + 7 z + 5 y + 5 z .
Li gii
S dng bt ng thc C-S ta c:
P 2 3 6 x 2 + 7 y + 7 z + 5 y + 5 z= 18 x 2 + 2 ( y + z )
18 x 2 + 2 2 y 2 + z 2 = 18 x 2 + 2 2 3 x 2
2x
f '( x) =
36 x
2 3 x2
x = 0
x = 0
0
x =
1 .
; f '( x) =
2
=
2
3
x
2
x = 1
max
x 3; 3
f ( x) =
5.
(1 + x )(1 + y )(1 + z ) (1 + x )( y + z + 2 )2
2 x2
=
2
( x + 1)2
2
2
+
x2
.
=
2
3
x + 1)
(
2
(1 + x ) + 2
x
633
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Suy ra P
4 x2
(1 + x )2 (1 + x )2 (1 + x )3
Xt hm s f ( x) =
f '( x) =
2 x2
2 ( 5 x 1)
(1 + x )
2 x3 + 6 x 2 + x + 1
(1 + x )3
2 x3 + 6 x 2 + x + 1
.
= 3
(1 + x )
vi x > 0 ta c:
1
; f '( x) = 0 x = .
5
1
nn f(x) t cc tiu ti
5
1
1 91
hay P f ( x) f =.
5
5 108
1
, y= z= 5 .
5
1
91
t ti x= , y= z= 5 .
Vy gi tr nh nht ca P bng
5
108
Bi 18. Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn iu kin a > b > c v
3ab + 5bc + 7ca 9 . Tm gi tr nh nht ca biu thc
32
1
1
.
P=
+
+
4
4
( a b ) ( b c ) ( c a )4
Li gii
Theo gi thit ta c a > b > c 0 9 7ca + 5bc + 3ab 3ab ab 3 .
Khi :
1
1
a 2b 2 32
+
+
( a b )4 a 4 b4 9 ( a b )4 a 4 b4
2
2 2
2
2
1
32a b
32
a
b 1
a b
=
=
+
+
+
+
2
2
2
2
9 a 2 2ab + b 2
b
a 9 a b
b a
+ 2
b a
32
1 32
a b
2
.
t t =+ , ( t > 2 ) do a > b khi P=
f (t )
+
t
2
9 ( t 2 )2
b a
Xt hm s
=
f (t )
634
1 32
2
vi t > 2 ta c:
+
t
2
9 ( t 2 )2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
64
; f '(t ) =
f '(t ) =
+
2
t
0
9 ( t 2 )3
2t ( t 2 ) = 64 t = 4
3
=
a
6+3 3
c = 0
b = 2 + 3 2 3 3 .
ab = 3
a b
+ =
c = 0
4
b a
Vy gi tr nh nht ca P bng
10
t ti
9
a = 6 + 3 3 , b = 2 + 3 2 3 3 , c =0 .
Suy ra P ( a + b + c ) +
2
t t = a + b + c,
3 < t 3 khi P f (t ) = t 2 +
Xt hm s f (t ) = t 2 +
6
6
1 .
a+b+c
6
1 vi t
t
6
1.
t
3;3 ta c:
635
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Chng minh.
2 bc ca
= 2 c ( a + b ) 2 c 2 a 2 + b2 = 2 c 2 3 c2
= 2 2c 2 3 c 2 2
2c 2 + 3 c 2 1 c 2
=
0
2
2
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc khng m c c = min {a, b, c} v a 2 + b 2 + c 2 =
3.
Tm gi tr ln nht=
ca biu thc P
2
( a + b + 2c )2 17
( a + b )( a + c )
8bc
bc b + c 2 + 8
2
Li gii
Nhn xt. Nhn vo biu thc P cho ta thy P i xng vi b v c nn ta tm cch
nh gi xoay quanh hai bin ny. V d thy p dng AM-GM cho a + b, a + c .
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
a + b + a + c 2a + b + c
.
=
( a + b )( a + c )
2
2
Vy tm cch nh gi theo 2a + b + c .
8bc
8
8
Ta c:
= = 2
2
bc b 2 + c 2 + 8 b 2 + c 2 + 8 b + c + 2a ( a + b + c )
bc
8
16
=
2
1
( b + c ) 2 + 2a ( b + c ) + 2a 2 ( 2a + b + c )
2
2
16
Suy ra P
.
2a + b + c ( 2a + b + c )2
2 16
t t = 2a + b + c, ( t > 0 ) khi P f (t ) = 2 .
t t
16
2 16
+ ( b + c ) + 4bc 16 t 4 .
bc
bc
2 16
2 32
Xt hm s f (t )=
vi t 4 ta c f '(t ) = 2 + 3 ; f '(t ) =0 t =16 .
t t2
t
t
Ta c: t 2 = 4a 2 + 4a ( b + c ) + ( b + c ) =
2
636
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
Lp bng bin thin suy ra P f (t ) f (4) =
.
2
ng thc xy ra khi a =
2 2, b =
c=
2.
Bi 21. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin a b c .
a+b
Tm gi tr nh nht=
ca biu thc P
ab 2 + bc 2 + ca 2
Li gii
b a 2 + ac + c 2
b+c
).
Do a b c > 0 nn ta c:
( b a )( b c ) 0 b2 + ac ab + bc ab2 + ca 2 a 2b + abc
ab 2 + bc 2 + ca 2 a 2b + abc + bc 2 = b a 2 + ac + c 2
=2
2b
b a 2 + ac + c 2
a 2 + ac + c 2
b a 2 + ac + c 2
2b
1 a 2 + ac + c 2
2
2
b
1
4
a =b =c = .
2
3
a + ac + c
4
Vy gi tr nh nht ca P bng 2 t ti a= b= c=
.
3
Bi 22. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin a + b + c =
1.
2
a2
b2
4c 2
.
+
+
1 + b 1 + a 2 + 2a 2 + 2b 2
Li gii
Ta c c = 1 ( a + b ) 1 2 a 2 + b
4c
2 + 2 a 2 + b2
(
2(a
)
+b )
4 1 2 a 2 + b 2
2+
a 2 + b2
a2
b2
a4
b4
+ =
+
1 + b 1 + a a 2 + a 2b b 2 + ab 2 a 2 + b 2 + ab ( a + b )
a 2 + b2
(a
1
+ (a
2
+ b2
+ b2
)
) 2(a
2
+ b2
2 a 2 + b2
=
2 + 2 a 2 + b2
637
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Suy ra P
t t =
2 a +b
2
2 + 2 a 2 + b2
(
2(a
)
+b )
4 1 2 a 2 + b 2
+
2+
2 a 2 + b 2 , ( t > 0 ) ta c P=
f (t )
t 2 + 4 (1 t )
5t 2 8t + 4
=
t+2
t+2
2
5t 2 8t + 4
vi t > 0 ta c
t+2
Xt hm s f (t ) =
5 t 2 + 4t 4
f '(t ) =
; f '(t ) =0 t =2 + 2 2 ( t > 0 ) .
( t + 2 )2
tiu ti t =2 + 2 2 hay P f (t ) f 2 + 2 =
2 20 2 28 .
2
2
2 a + b =2 + 2 2
a =b =1 + 2
ng thc xy =
ra khi v ch khi a b
a + b + c =
c= 3 2 2
1
Vy gi tr nh nht P bng 20 2 28 t ti a =b =1 + 2, c =3 2 2 .
Bi 23. Cho x,y,z l cc s thc khng m. Tm gi tr ln nht ca biu thc
1
5
.
=
P
x + 2 y + 3 z + 1 ( x + 2 y )( 3z + 1)
Li gii
S dng bt ng thc AM-GM ta c:
x + 2 y + 3z + 1
( x + 2 y )( 3z + 1)
1
20
x + 2 y + 3 z + 1 ( x + 2 y + 3 z + 1)2
2
1
1
1
1
=
20
+
x + 2 y + 3 z + 1 40 80 80
Vi x + 2 y = 20; z =
638
19
1
1
th P bng
. Vy GTLN ca P bng
.
3
80
80
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
Bi 24. Cho a,b,c l cc s thc dng thuc on ;1 .
2
a
b
c
Tm gi tr ln nht ca biu
thc P
.
=
.
+
b+c a+c a+b
Li gii
( c + a )( c + b ) ( c +
ab
t
=
t
ab
ab
)=
2
c
2c
+ 1
+ 1
a
+
b
ab
1
c
+
2
a + b 2c
+ 1
a+b
c 1
, t 1.
a+b 4
Ta c P f (t ) =
f (t ) =
t+
Xt hm s f (t ) = t +
f '(t ) = 1
( 2t + 1)3
( 2t + 1)2
( 2t + 1)
1
lin tc trn on ;1 ta c
4
( 2t + 1)3 4 0, t 1 ;1 .
>
4
( 2t + 1)3
10
1
a = b = ; c =1
9
2
Bi 25. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin a + b + c =
1.
Do Pmax = f (1) =
a bc > 0
Khng mt tnh tng qut gi s a b c khi do a, b, c ( 0;1)
b ca > 0
( a bc )( b ca )
( a bc )( b ca ) 4a 2b2 ( a bc )( b ca )
4a 2b 2 ab a 2 c b 2 c + abc 2 4a 2b 2 + c a 2 + b 2 ab c 2 + 1 0
4a 2b 2 + c ( a b ) + ab 2c c 2 1 0 4a 2b 2 + c ( a b ) ab ( c 1) 0
2
639
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
2
2
ab 4ab ( a + b ) + c ( a b ) 0 ( c ab )( a b ) 0 (lun ng).
1
a+b+c
t
ta c P f (t ) =
t 3 8t 2 .
t abc, 0 < t
=
=
3
27
1
Xt hm s f (t=
) t 3 8t 2 vi t 0; ta c
27
1
f '(t=
) 3t 2 16=
t t ( 3t 16 ) < 0, t 0; .
27
1
Do f(t) l hm nghch bin trn 0; .
27
215
1
.
Suy ra P f (t ) f =
19683
27
1
.
3
215
1
t ti a= b= c=
.
19683
3
Bi 26. Cho a,b,c l cc s thc dng. Tm gi tr ln nht ca biu thc
Vy gi tr nh nht ca P bng
=
P
25 5
( a + 1)(b + 1)( c + 1)
2
36
.
a+b+c
Li gii
)(
)(
S dng bt ng thc: a 2 + 1 b 2 + 1 c 2 + 1
5
( a + b + c + 1)2 .
16
a + b + c +1 a + b + c
100 36
t t = a + b + c khi P f (t ) =
.
t +1 t
100
36
3
Ta c f '(t ) =
+ 2 ; f '(t ) =0 6 ( t + 1) =10t t = .
2
2
( t + 1) t
640
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3
3
nn f(t) t cc i ti t = .
2
2
1
3
Suy ra P f (t ) f =
.
16 . ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c=
2
2
Vy gi tr ln nht ca P bng 16 t ti a= b= c=
1
.
2
24 ( y + z x )
x
24 ( z + x y )
+ 1+
+ 1+
24 ( x + y z )
z
Li gii
t a = x + y z , b = y + z x, c = x + z y khi :
P = 1+
48a
48b
48c
.
+ 1+
+ 1+
b+c
c+a
a+b
1+
48a
48a
48b
48b
+ 1+
22 +
+
=
b+c
c+a
b
+
c
c
+
a
Mt khc:
a
b
4 + 48
+
.
b
+
c
c
+
a
a
b
a+b
.
+
2
b+c
c+a
a + b + 2c
2
a
b 2
3
2
Tht vy ta c:
+
a ( b + c ) + b ( c + a ) ( a + b ) .
c+a
b+c
a (b + c ) + b (c + a )
2
3
2
a + b)
c (a + b)
(
a 2 ( b + c ) + b2 ( c + a )
(a + b)
2
a b ) ( a + b 2c )
(
=
c (a + b)
(a + b)
( a + b )3
a 2 ( b + c ) + b 2 ( c + a ) ( a + b )3 c ( a + b )2
3
Do
Suy ra
4(a + b)
.
=
a + b + 2c
a
b
a+b
.
+
2
b+c
c+a
a + b + 2c
Vy P 2 1 +
48 ( a + b )
a + b + 2c
+ 1+
48c
.
a+b
641
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
t t + 1=
1+
Suy ra P 2
48 ( a + b )
48c
, (0 < t 4) 1 +
=
a+b
a + b + 2c
t 2 + 2t + 1176
t 2 + 2t + 24
Ta chng minh 2
t 2 + 2t + 24
+ t + 1.
t 2 + 2t + 1176
t 2 + 2t + 1176
t 2 + 2t + 24
+ t + 1 15 2
t 2 + 2t + 1176
t 2 + 2t + 24
14 t
1 1 1
P= 7 + + 6 a 4 + b 4 + c 4 .
a b c
Li gii
1 3
V a, b, c ; a + b c = 3 2c 0 . Tng t b + c a 0, c + a b 0 .
2 2
Do
) (
2 a 2b 2 + b 2 c 2 + a 2 a 2 a 4 + b 4 + c 4 = ( a + b + c )( a + b c )( b + c a )( c + a b ) 0 .
Suy ra 2 a 2b 2 + b 2 c 2 + c 2 a 2 + a 4 + b 4 + c 4 2 a 4 + b 4 + c 4 .
a 4 + b4 + c4
1 2
a + b2 + c2
2
1 1 1
Suy ra P 7 + + 3 a 2 + b 2 + c 2
a b c
3
t a = y + z , b = z + x, c = x + y x, y, z 0 v x + y + z = .
2
Ta c
1
1 1 1
1
1
1
2
1
1
+ +=
+
+
= .( x + y + z )
+
+
a b c y+z z+x x+ y 3
y+z z+x x+ y
=
642
y
z
y
z
2 x
2 x
+
+
+ 3 2 +
+
+
3 y + z z + x x+ y
3 y + z z + x x+ y
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x
x2
x2
=
y + z x ( y + z ) xy + yz + zx
y
y2
y2
= =
z + x y ( z + x ) xy + yz + zx
z
z2
z2
= =
x + y z ( x + y ) xy + yz + zx
Suy ra
x
y
z
x2 + y 2 + z 2
9
+
+
=
2
y + z z + x x + y xy + yz + zx 4 ( xy + yz + zx )
V a 2 + b 2 + c 2 = 4 x 2 + y 2 + z 2 + xy + yz + zx
2
2
9
= 4 ( x + y + z ) ( xy + yz + zx ) = 4 xy yz zx
2
9
9
Suy ra P 7 2 +
2 12 xy yz zx
3 4 ( xy + yz + zx )
4
14
63
9
+
12 xy yz zx
3 6 ( xy + yz + zx )
4
x + y + z)
(
3
khi
t t = xy + yz + zx, 0 < t
=
3
4
P f (t ) =
14 63
9
+ 12 t .
3 6t
4
2
14 63
9
3
Xt hm s f (t ) = + 12 t vi t 0; ta c
3 6t
4
4
f '(t ) =
3 16t 3 36t 2 + 7
2t
) ; f '(t ) = 0 16t
36t 2 + 7 = 0 t =
3
1
(do 0 < t ).
2
4
1
nn f(t) t cc tiu ti
2
1
133
1
hay P f (t ) f =
.
12
2
2
643
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x + y + z =
2
1
ng thc xy ra khi v ch khi xy + yz + zx = ( x; y; z ) = 0; ;1 hoc
2
2
xyz = 0
1 3
cc hon v suy ra ( a; b; c ) = ;1; hoc cc hon v.
2 2
Vy gi tr nh nht ca P bng
1
3
133
t ti =
hoc cc hon v.
a
,=
b 1,=
c
2
2
12
Li gii
Khng mt tnh tng qut, gi s a = max{a, b, c}
Ta c :
P= ab(a 2 b 2 ) + c(b3 a3 ) + c3 (a b)= ab(a 2 b 2 ) + c(b a )(a 2 + ab + b 2 c 2 )
V a b 0, a c 0 nn c(b a )(b 2 + ab + a 2 c 2 ) 0
Suy ra: P ab(a 2 b 2 ) 2b(4 b 2 ) (do b [ 0;2] )
Mt khc : F = 2b(4 b 2 ) 0 .
Ta c F 2= 4b 2 (2 b 2 )(4 b 2 )= 2. 2b 2 .(4 b 2 ).(4 b 2 )
2b 2 + 4 b 2 + 4 b 2
512
32 3
F 2.
=
0 F
2.
3
27
9
Du bng xy ra khi=
a 2,=
b
2 3
=
, c 0.
3
644
2 3
=
, c 0.
3
32 3
, t c chng hn khi
9
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
P=
t x = a + b c, y = b + c a, z = a + c b, ( x, y, z > 0 )
Theo gi thit ta c: xy + yz + zx =
4.
Khi =
P
Ta c:
=
x
+
y+z
z
+
x + y
y
+
z+x
x + y
y
+
z+x
x
y
z
+
+
+ 2
y+z z+x x+ y
Ta c:
=
x
+
2
y+z
4
x2 + y 2 + z 2
xy
yz
( y + z )( x + z )
( y + x )( z + x )
.
( z + y )( x + y )
zx
x
x
y
z
1
y
z
+
+
= ( xy + yz + zx )
+
+
y+z z+x x+ y 4
y+z z+x x+ y
x 2 + y 2 + z 2 xyz x
y
z x2 + y 2 + z 2
.
+
+
+
4
4 y+z z+x x+ y
4
xy
=
( y + z )( x + z )
Tng t:
xy
( xy + zx )( xy + yz )
yz
( y + x )( z + x )
2 xy
xy
.
2 xy + yz + zx xy + yz + zx
yz
,
xy + yz + zx
zx
( z + y )( x + y )
zx
.
xy + yz + zx
( y + z )( x + z )
Do
x
+
y+z
Suy ra: P
t t =
yz
( y + x )( z + x )
y
+
z+x
( z + y )( x + y )
1.
x2 + y 2 + z 2
+2 .
4
x+ y
x2 + y 2 + z 2
+4+
2
zx
4
x + y2 + z2
2
x 2 + y 2 + z 2 , t xy + yz + zx = 2 khi P f (t )=
t2
4
+4+ .
2
t
645
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
t2
4
+ 4 + vi t 2 ta c:
2
t
Xt hm s f (t )=
f '(t ) =
2 t +8
2
4
t
; f '(t ) = 0 t 3 = 4 2 t 2 + 8 t = 2 2 .
Vy gi tr nh nht ca P bng 3 2 t ti =
a 1,=
b 2,=
c 1 hoc cc hon v.
Bi 31. Cho cc s thc dng a, b, c tha mn iu kin abc = 1 .
1
.
Tm gi tr nh nht ca biu thc P = a 2b + b 2 c + c 2 a +
6 3
a + b3 + c 3
Li gii
a
b
c
t x =
a 2b =
a.ab = ; y =
b2c =
b.bc = ; z =
c2a =
c.ca = xyz =
1.
c
a
b
1
V abc = 1 nn ta bin i c P thnh P = x + y + z +
2
6
xy + yz 2 + zx 2
Ta c x 2 y + y 2 z + z 2 x 3 3 x 2 y. y 2 z.z 2 x =
3.
S dng bt ng thc AM GM ta c
1
6
xy 2 + yz 2 + zx 2
=
6
( xy
3.6 x 2 y + y 2 z + z 2 x
+ yz 2 + zx 2
)( x
3
( xy
+ yz + zx
2
y + y 2 z + z 2 x .3xyz
)( x
y + y 2 z + z 2 x .3xyz
( xy
+ yz + zx
2
)(
x 2 y + y 2 x + y 2 z + z 2 y + z 2 x + x 2 z + 3xyz
x y + y z + z x .3xyz
( x + y + z )( xy + yz + zx) ( x + y + z )
=
3
27 2
Suy ra P x + y + z +
3.3 3
( x + y + z )3/2
t t =x + y + z ,(t 3) P f (t ) =t +
646
3.3 3
t 3/2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
3.3 3
Xt hm s f (t ) =
t + 3/2 ; t 3 ta thu c: P 3 + 6 .
3
t
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
1
Vy gi tr nh nht ca P bng 3 + 6 t ti a= b= c= 1 .
3
a + b + c b + c + a ( a + b + c )2
Li gii
S dng bt ng thc C S ta c a 2 + b + c (1 + b + c ) ( a + b + c )
a
a2 + b + c
Tng t ta c
T suy ra
a (1 + b + c )
( a + b + c )2
b
.
b (1 + c + a )
( a + b + c )2
a ( b + c ) + b ( c + a ) + 2ab
P
1.
( a + b + c )2
b +c+a
2
Bi v 2 + 2bc = a 2 + ( b + c ) 2a ( b + c ) a ( b + c ) 1 + bc
2
2 + 2ca = b 2 + ( c + a ) 2b ( c + a ) b ( c + a ) 1 + ca
2
a ( b + c ) + b ( c + a ) + 2ab 2 + c ( a + b ) + 2ab
= a 2 + b 2 + c 2 + c ( a + b ) + 2ab ( a + b + c )
Vy gi tr ln nht ca P bng 1 t ti a= b= 1, c= 0 .
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng c tng bng 3. Chng minh
1
1
1
+ 2
+ 2
1.
2
a +b+c b +c+a c +a+b
Bi 33. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin
( a + 5b + 3c )
1 1
1 39
+
+ =.
a
4
b
3
c 4
2 ( a + 3c )( a + 3c 4b ) 7c 2 + 4c a 2 + 7c 2
2ac
647
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
Theo gi thit ta c
39
1
1
1
1 1
1 1
1 1
=( a + 4b + 3c ) +
+ + b +
+ 9 + b +
+
4
a 4b 3c
a 4b 3c
a 4b 3c .
3ac 2b ( a + 3c )
1
1 1
Ch . AM GM ta c ( a + 4b + 3c ) +
+ 9.
a 4b 3c
Khi
2 ( a + 3c ) 8b ( a + 3c ) 7c 2 + 4c a 2 + 7c 2
2
P=
2ac
2 ( a + 3c ) 12ac 7c 2 + 4c a 2 + 7c 2
2
2ac
2a 2 + 11c 2 + 4c a 2 + 7c 2
=
2ac
2 x 2 + 11 + 4 x 2 + 7
a
=
,x
c
2x
Xt hm s f ( x) =
( 2x
f '( x) =
11
2 x 2 + 11 + 4 x 2 + 7
vi x dng ta c
2x
x 2 + 7 28
2 x2 x2 + 7
; f '( x) = 0 x = 3 .
15
.
Ta c f(x) i du t m sang dng khi i qua x=3 nn f ( x) f (3) =
2
Du bng xy ra khi v ch khi =
a 4=
b 3c .
15
.
Vy gi tr nh nht ca P bng
2
Bi tp tng t
1) Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin
( a + 3b + c )
1 1 1 21
+
+ =.
a 2b c 2
a 2 + ( a + c )( a + c 2b ) + 2a 2 + 2c 2
S: Pmin
= 5;=
a 2=
b c.
2) Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin
( 3a + 2b + c )
1 2 3
+ + =
30 .
a b c
648
ac
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
b + 2c 7 72a 2 + c 2
.
a
S: Pmax =
55;2a =
3b =
6c .
Bi 34. Cho x, y, z l cc s thc khng m tha mn iu kin
x2 + y 2 + 2 x + 2 y + 1 + z =
3.
x2 + y 2 + 2 x + 2 y + 1 1 + x2 + y 2 .
P=
x 4 + y 4 + z 4 =x 2 + y 2
+ z 4 2 x2 y 2 x2 + y 2
+ z4 (2 z ) + z4 .
4
Xt hm s f ( z ) =( 2 z ) + z 4 , ta c f '( z ) = 4 z 3 ( 2 z )
4
) = 0 z =1.
Ta c=
f (0) 16,
=
f (1) 2,=
f (2) 16 .
Suy ra P f ( z ) 16 .
xy = 0
x = 0
z = 2
z = 2
2
2
x
y
2
x
2
y
1
z
3
+
+
+
+
+
=
cc hon v.
=
P
Li gii
Ta chng minh vi mi s thc a v b ta lun c
)(
) (
3 1 a + a 2 1 b + b 2 2 1 ab + a 2b 2 .
649
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
(a
3a + 3 b 2 3a 2 5a + 3 b + 3a 2 3a + 1 0 .
b =
3a 2 5a + 3
)(
) (
4 a 2 3a + 3 3a 2 3a + 1 =
a 2 3a + 1 0, a .
3
a =
2
2
3
a 3a + 1 =
0
b =
b
=
a = 3 +
2 a 2 3a + 3
b = 3 +
2
) 23 ( a b
)(
Khi a 2 a + 1 b 2 b + 1
Suy ra P
1
c2 c + 1
Xt hm s f (c) =
f '(c) =
+ 2k .
c2 c + 1
c +1
2 1 1
c2 c + 1
1 2.
.
2 +=
3c c
3c 2
; f '(c) = 0 3kc 2 + ( 6k 2 ) c + 1= 0 .
7+3 5
2
0
650
+
+
5 3
2
5 1
vi c > 0 ta c
7+3 5
3 5
hoc c =
.
c=
2
2
Bng bin thin:
c
3 5
0
2
f(c)
0
+
f(c)
.
5
5 3
3kc 2 + 1
vi k =
.
=
2
2
6
c c +1 c c +1
2.
3c 2
3kc 2 + ( 6k 2 ) c + 1
(c
ab +=
1
3kc 2 + 1
2 2
1 5
3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
7 + 3 5 1 5
Da vo bng bin thin suy ra P f (c) f
= .
2
3
3 5
7+3 5
.
, c=
2
2
3 5
7+3 5
1 5
t ti a= b=
.
, c=
2
2
3
Bi 36. Cho x,y,z l cc s thc dng tha mn iu kin
Vy gi tr nh nht ca P bng
2.
( x y )2 + ( y z )2 + ( z x )2 =
Khi P = ( x + y + z ) .
xy + yz + zx 2 ( x + y + z 1)
3 xyz
xyz
( x + y + z ) ( ( x + y + z )2 1) 2 ( x + y + z 1)
3 xyz
( x + y + z )3 3 ( x + y + z ) + 2
3 xyz
V (1) x 2 + ( y + z ) x ( y + z ) 3 yz =
1.
2
3 yz = x 2 + 4t 2 2tx 1 .
Suy ra P
3
x + 2t ) 3 ( x + 2t ) + 2
(=
x x + 4t 2tx 1
2
x3 + 6tx 2 + 12t 2 3 x + 8t 3 6t + 2
x x 2tx + 4t 2 1
2
Mt khc ta c:
2 = ( x y) + ( x z) + ( y z) ( x y) + ( x z)
2
1
( 2 x y z )2 .
2
( 2x y z ) 4 2x y z 2 x t + 1 .
2
Ta chng minh P 9 .
651
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
x3 + 6tx 2 + 12t 2 3 x + 8t 3 6t + 2
x x 2 2tx + 4t 2 1
8 x3 24 x 2t + 24 xt 2 8t 3 6 ( x t ) 2 0 .
4 ( x t ) 3 ( x t ) 1 0 ( x t 1) 2 ( x t ) + 1 0 (lun ng v x t + 1 ).
2
y = z
x = 2
y+z
.
ng thc xy ra khi v ch khi x = t + 1 =
+1
2
y= z= 1
( x y )2 + ( y z )2 + ( z x )2 =
2
( x + y + z )
3 ( x + y + z )( xy + yz + z ) + 2 27 xyz 2 ( x + y + z ) 0
3 ( x + y + z )( xy + yz + zx ) 9 xyz + 2 2 ( x + y + z ) 0
3 x 2 ( y + z ) + y 2 ( z + x ) + z 2 ( x + y ) 6 xyz + 2 2 ( x + y + z ) 0
3 x 2 ( y + z ) + y 2 ( z + x ) + z 2 ( x + y ) 6 xyz +
2
2
2
+2 ( x + y + z ) ( x y ) + ( y z ) + ( z x ) 0
( 2 z x y )( x y ) + ( 2 x z y )( z y ) + ( 2 y x z )( x z ) + 2 0
2
0
a + b + c =
t a = x y; b = y z; c = z x 2
.
2
2
2
a + b + c =
Ta cn chng minh ( c b ) a 2 + ( b a ) c 2 + ( a c ) b 2 + 2 0 .
M = ( a b )( b c )( a c ) 2 .
Ta c M 2 =
( a b) (b c ) (c a ) .
2
Trong 3 s a,b,c lun c hai s cng du khng mt tnh tng qut gi s hai s
l a v b, khi ab 0 .
652
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
V iu kin tr thnh: a 2 + b 2 + ( a + b ) =
2
2
a 2 + ab + b 2 =
1.
Khi
M2 =
( a b ) ( 2a + b ) ( 2b + a ) =(1 3ab )( 2 + 3ab )
2
2
3
2 + 3ab 2 + 3ab
1 3ab + 2 + 3ab
=
4.(1 3ab ) .
.
4
4
=
2
2
3
=
y 0
a 0
x=
ab =
0
=
z 0.
b 0
y=
( x; y; z ) =
(1;1;2 ) ; ( 2;1;1)
653
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Chng 4:
S PHNG PHP CHNG MINH BT NG THC KHC
CH 1: K THUT LNG GIC HA
Trong ch ny ti cp n mt s php lng gic ho c bn v mt s
bt ng thc trong tam gic v ng dng. Mt ch l cc bi ton trnh by trong
ch c gii bng phng php lng gic ho c th c gii bng phng
php i s thng thng.
A. NI DUNG PHNG PHP
1. Cc php lng gic ho c bn
Nu x R th t x = Rcos , [ 0; ] ; hoc x = Rsin , , .
2 2
Nu x R th t x =
R
cos
[ 0, c ) ,3 .
2
x= a + R cos
2
Nu ( x a ) + ( y b=
, ( = 2 ) .
)2 R 2 , ( > 0) th t
y= b + R sin
2
2
x= + aR cos
x y
2
+
Nu
, ( = 2 ) .
=R , a, b > 0 th t
a b
y= + bR sin
b
tg , , .
a
2 2
= cos ( a b ) + sin ( b a )
=
2 cos b a 2; 2
4
654
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
(1 b )(1 a ) ) 2 .
a 1 b 2 + b 1 a 2 + 3 ab
Li gii
a = cos
Do a 1, b 1 nn ta t:
b = cos
Khi : a 1 b 2 + b 1 a 2 + 3 ab
( , [0, ])
(1 b )(1 a ) )
2
= sin( + ) + 3.cos( + =
) 2 cos( + )
6
a 1 b 2 + b 1 a 2 + 3 ab
(1 b )(1 a ) 2
2
x 4 y 2 + y 4 x2 4 .
2) Cho a , b 1 . Chng minh rng : a b 1 + b a 1 ab .
V d 3. Cho a,b l hai s thc tho mn iu kin ab 0 .
Chng minh rng 2 2 2
a 2 (a 4b) 2
a 2 + 4b 2
Li gii
2 2 2.
t a 2btg , , khi
=
2 2
a 2 (a 4b) 2 tg 2 (tg 2) 2
=
= 4(tg 1).cos 2
2
2
2
a + 4b
1 + tg
= 2sin 2 2(1 + cos 2=
) 2(sin 2 cos 2 ) 2
= 2 2 sin(2 ) 2 2 2 2, 2 2 2
2
Bt ng thc c chng minh.
655
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bi tp tng t
Cho x,y l cc s thc chng minh rng
1 ( x y )(1 + xy ) 1
.
2 (1 + x 2 )(1 + y 2 ) 2
( y + z)
64abxy 2 z ( ax + y + bz ) .
2
Li gii
Cc ng thc v bt ng thc trong tam gic
sin A sin B sin C 4 cos
A
B
C
cos cos
2
2
2
A
B
B
C
C
A
tan tan tan tan tan
2
2
2
2
2
2
1 cot A cot B cot B cot C cot C cot A
1 tan
A
2
B
2
C
.
2
(a
( ab + bc + ca 1) + ( a + b + c abc )
2
3
.
2
Chng minh.
A+ B
A B
A+ B
cos
2 cos 2
+1.
2
2
2
A+ B
A B
Do A,B,C l cc gc ca tam gic nn 1 > cos
> 0;0 cos
1.
2
2
=
VT 2 cos
656
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
A+ B
A+ B
3
A+ B 1 3
Do , VT 2 cos
+ 2 cos
+ 1=
2 cos
.
2
2
2
2
2 2
x
y
z
2 xyz
Chng minh.
Bt ng thc tng ng vi:
sin A
x
sin B sin C
.
=
y
z
a
cy + bz =
b.
az + cx =
bx + ay =
c
3
.
2
Li gii
D tnh c
=
x
b2 + c2 a 2
c2 + a 2 b2
a 2 + b2 c2
.
=
;y =
;z
2bc
2ca
2ab
3
.
2
Bt ng thc lun ng ng thc xy ra khi v ch khi
x= y= z=
1
; a= b= c .
2
657
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Cch 2: T gi thit ta c:
c
b
y+ x=
1
a
a
a
c
z+ x=
1
b
b
b
a
x+ y=
1
c
c
b c
a c
a b
Cng theo v ba phng trnh trn ta c: x( + ) + y ( + ) + z ( + ) =
3.
c b
c a
b a
S dng AM-GM ta c ngay pcm.
V d 2. Cho a, b, c l cc s thc khc 0 v c > b .
bc + a 2 b a 2 + c 2 + c a 2 + b 2
a 2 + b2 a 2 + c2
Li gii
P
=
=
bc + a
(a 2 + c 2 )(a 2 + b 2 )
bc + a 2
(a 2 + c 2 )(a 2 + b 2 )
+
+
b
a 2 + b2
a2 + c2
b(c b)
(c b)
a 2 + b2
c (c b )
(c b)
a2 + c2
Ta c AB =
(b; a ); AC =
(c; a ); BC =
(c b;0) .
Xt tam gic ABC c
AB, AC )
cos A cos(
=
=
BA; BC )
cos B cos(
=
=
CA, CB)
cos C cos(
=
=
bc + a 2
(a 2 + b 2 )(a 2 + c 2 )
b ( c b )
| c b | a 2 + b2
c (c b )
| c b | a2 + c2
3
P cos A + cos B + cos C .
=
2
658
;
;
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Vy gi tr ln nht ca P bng
1
2 a +1
2
1
3 b +1
2
1
4 c +1
2
29
.
48
Li gii
Theo gi thit tn ti 3 gc nhn ca mt tam gic tha mn
=
a tan
=
A, b tan
=
B, c tan C .
Khi :
1
1
cos A
= =
2
2 a 2 + 1 2 tan 2 A + 1
1
1
cos B
= =
3
3 b 2 + 1 3 tan 2 B + 1
1
1
cos C
= =
2
2
4
4 c + 1 4 tan C + 1
2
3
4
48
Bt ng thc ny lun ng bi v
Ta cn chng minh:
=
2
3
4
2.2.3.4
48
sin A sin B sin C
ng thc xy ra khi v ch khi: = =
2
3
4
tan A
tan B
tanC
=
=
2
2
2 a + 1 3 b + 1 4 c2 + 1
1
1 1
+
+ =
6
3a 2b c
3
a
b
c
.
+
+
2
a + 4bc
b + 9ca
c + 36ab
Li gii
Phn tch biu thc v phi trc
659
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
1
1
+
+
4bc
9ca
36ab
1+
1+
1+
a
b
c
1
1
1
=
+
+
2
2
2
bc
ca
ab
1+ 2
1+ 3
1+ 6
a
b
c
VP =
t =
x 2
bc
ca
ab
,=
y 3
,=
z 6
xy= 6c; yz= 18a; zx
= 12b .
a
b
c
Theo gi thit ta c:
1
1 1
1
1
1
+
+ =6
+
+
=1
3a 2b c
18a 12b 6c
1
1
1
+ +
=1 x + y + z = xyz
yz zx xy
1
1 + tan 2 B
1
1 + tan 2 C
3
2
3
2
Bt ng thc cui ng v ta c iu phi chng minh.
cos A + cos B + cos C
bc
= 3
a
bc = 4 a
a = 1 / 6
ca
1
= 3 ca = b b = 1 / 4 .
b
3
c = 1 / 2
ab
= 3
ab = 12 c
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin
Chng minh rng
660
1 1
1
+
+ =
6.
a 2b 3c
a
b
c
1
.
.
.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3 3
.
2
Chng minh.
A+ B
A B
cos
+ sin C
2
2
A+ B
C
C
C 2sin 1 + cos
2cos
+ sin=
2
2
2
cos A +=
cos B + sin C 2cos
C
C
C
C
2 1 cos 2 1 + cos =
2 1 cos 1 + cos
=
2
2
2
2
Ch s dng bt ng thc AM GM ta c
C
C
3 3 1 cos + 3 1 + cos
4
C
C
2
2 3
3 1 cos 1 + cos
=
2
2
4
2
C
C
3 3
2 1 cos 1 + cos
2
2
2
, C=
a
b
abc
3 3
.
+
+
1+
a + bc b + ca c + ab
4
Li gii
Gi P l biu thc v tri ca bt ng thc.
ab
c .
+
+
Ta c P =
bc
ca
ab
1+
1+
1+
a
b
c
Ch theo gi thit ta c
1
a=
+b+c
ab ca
ab bc
bc ca
.
+
.
+ =
.
1.
c
b
c
a
a
b
661
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
C
2
1
+
+
A
C
2
2 B
1 + tan
1 + tan
1 + tan 2
2
2
2
A
B
1
= cos 2 + cos 2 + sin C
2
2 2
1
3 2
= 1 + ( cos A + cos B + sin C ) 1 +
2
4
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi
Khi P =
tan
a=
b=
2 3 3, c =
74 3.
3
sin A + sin B cos C ;
2
5
3 cos A sin B + 3 sin C ;
2
3
sin 2 A + sin 2 B + cos 2C ;
2
5
2
Bi ton 3. Chng minh rng vi mi tam gic ABC ta c
cos 2 A + 3 ( cos 2 B + cos 2C )
Chng minh.
ng thc cho tng ng vi:
662
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
B+C
B C
A
A
A
cos 2
4cos B cos C sin 2 =
4sin 2 cos 2
2
2
2
2
2
B
C
A
cos 2
cos B cos C =
cos 2
2
2
1 + cos( B C )
1 + cos A
cos B.cos C =
2
2
cos( B C ) 2cos B.cos C = cos A
cos( B C ) + cos( B + C ) 2cos B.cos C =
0
4cos 2
a +1 b +1 c +1
3
Chng minh rng ab + bc + ca .
2
Li gii
Gi thit bi ton tng ng vi:
2
2.
=
a 2 b 2 + b 2 c 2 + c 2 a 2 + 2a 2 b 2 c 2 =
1 ab, bc, ca ( 0;1) .
3
.
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
.
2
1
1
1
= 2cos
=
A;
2cos
=
B;
2cos C .
bc
ca
ab
Khi
P 4cos 2 A
=
1
2
cos A
1 + 4cos 2 B
cos B
1 + 4cos 2 C
3
C = 6
a= b=
ng thc xy ra khi v ch khi
3 .
A= B= 5 =
c 2 3 + 3
12
3
, c= 2 3 + 3 .
3
V d 3. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin abc = a + b + c + 2 .
Vy gi tr ln nht ca P bng 5 t ti a= b=
ab + bc + ca 4 + abc .
Li gii
Gi thit bi ton tng ng vi:
1
1
1
1
+ +
+ 2.
=
1.
bc ca ab
abc
Do tn ti ba gc nhn mt tam gic sao cho
1
1
1
= cos
=
A,
cos
=
B,
cos C .
bc
ca
ab
1
1
1
1
Ta cn chng minh 2
+
+
4+
cos A.cos B.cos C
cos A cos B cos C
664
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x
y
z
= cos
=
A;
cos
=
B;
cos C .
2 bc
2 ca
2 ab
2x
x2 + 1
2y
y2 + 1
z2 1
z2 + 1
Li gii
TH1: Nu xy = 1 z = 0 P =
2 xy ( x + y ) + 2 x + 2 y
x y + x + y +1
2 2
1 =
4x + 4 y
( x + y )2
1 1.
xy 1
TH2: Nu xy > 1 z =
.
x+ y
665
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
xy 1
t x =
tan a, y =
tan b, z = =
cot ( a + b ) vi a, b 0; , a + b > .
2
x+ y
2
Khi : P =sin 2a + sin 2b + cos(2a + 2 b) =1 2sin 2 (a + b) + 2sin(a + b)cos(a b)
2
1
3 3
1 2sin 2 (a + b) + 2sin(a + b) =
2 sin(a + b) + .
2
2 2
a = b
1
5
a =b =
sin(a + b) =
2
12
ng thc xy ra khi v ch khi
a, b 0; , a + b >
2
2
5
5
x =y =tan
=
cot
=3
2 + 3, z =
12
6
3
Vy gi tr ln nht ca P bng t ti x =
y=
2 + 3, z =
3
2
Bi 2. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin ab + bc + ca =
1
a
1+ a
b
1+ b
3c
1 + c2
Li gii
Theo gi thit tn ti ba gc ca mt tam gic tha mn
A
B
C
=
a tan
=
, b tan
=
, c tan .
2
2
2
Khi :
A
tan
a
A
A 1
b
1
c
C
2
=
=
sin=
cos
sinA v
=
=
sin B;
sin .
2
2
A
2
2 2
2
2
1+ a
1+ b
1 + c2
1 + tan 2
2
T suy ra
1
C
A+ B
A B
C
P=
cos
+ 3sin
( sin A + sin B ) + 3sin = sin
2
2
2
2
2
= cos
666
C
A B
C
C
C
cos
+ 3sin cos + 3sin
2
2
2
2
2
(1 + 9 ) cos 2
C
2C
+ sin
=
2
2
10
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
A B
cos 2 = 1
C
2
cos =
2
3
a = b = 10 3, c = 3 .
Vy gi tr ln nht ca P bng 10 t ti a =
b = 10 3, c =
3.
Cch 2: Ta x l bng i s nh sau
S dng gi thit ab + bc + ca =
1 ta c:
a
b
a
b
=
+
+
2
2
1+ a
1+ b
ab + bc + ca + a
ab + bc + ca + b 2
a (b + c ) + b (c + a )
a
b
=
+
=
( a + b )( a + c ) ( b + a )( b + c ) ( a + b )( b + c )( c + a )
2
2ab + c ( a + b )
( a + b )( b + c )( c + a )
c + ab
=
( c + a )( c + b )
Do P
1
1 + c2
3c
1 + c2
ab ( a + b ) + c ( a + b )
( a + b )( b + c )( c + a )
1
( c + a )( c + b )
(1 + 9 )
1+ c
1
1 + c2
c2
10 .
=
1 + c 2
1 + y 1 + z2
1+ x
Li gii
Theo gi thit ta c: xy +
y x
+ =
1 nn tn ti 3 gc ca mt tam gic sao cho:
z z
A
B 1
C
=
x tan
=
, y tan
=
,
tan .
2
2 z
2
Khi :
667
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
tan
1
1
2 = 4 cos 2 A + cos 2 B + 1 sinC
+
+
P = 4
2
2 2
1
A+ B
A B 1
4 + 2 ( cos A + cos B ) + sinC =
4 + 4cos
cos
=
+ sin C
2
2
2
2
C
A B 1
C 1
= 4 + 4sin cos
+ sin C 4 + 4sin + sin C
2
2
2
2 2
C
C
9+4 2
.
1 450 C 900 P
2
2
2
Mt khc z 1 tan
2 1.
2
x +1
2
2
y +1
2
4z
z +1
2
(z
3z
2
+1
z2 + 1
Li gii
Theo gi thit ta c:
yz
tan B tan C
x=
tan A =
= tan ( B C ) A = B C + k .
1 + yz
1 + tan B tan C
Do
2
Khi :
< A B + C < k =
0 A=
B C A B =
C .
1
1
4 tan C
3tan C
P = 2
+
2
2
1 + tan A 1 + tan B
1 + tan 2 C
1 + tan 2 C 1 + tan 2 C
C sin C 3cos 2 C =
2 sin C 1 3sin 2 C
2sin C 4sin C + 3sinCcos 2=
Nu sin C >
668
3
3
s dng bt ng thc AM GM ta c:
P < 0 xt vi sin C
3
3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
P = sin C 1 3sin C
2
)(
6
3
3
2
=
9
6
ng thc xy ra khi v ch khi
1
=
tan C
3
2
=
, tan A
4
2
=
, tan B
2
Vy gi tr ln nht ca P bng
2
t ti
=
x
9
=
sin C
2
=
2x =
2, y =
,z
2
2
=
,z
2
=
2, y
2
.
4
2
.
4
+
2
1 + yz
y +1
yz
z2 + 1
z2 + 1 z2 + 1
+1
1 + yz
=
P
(y
2 (1 + yz )
2
)(
+1 z +1
2
(
)(
2
y +1
2
4z
z +1
2
)
)
(z
3z
2
+1
z2 + 1
2 z 2 y + y 2 1 z
3z
4z +
=
2
2
2
2
y +1 z +1
z +1
z + 1 z2 + 1
) (
)( )
S dng bt ng thc C S ta c
2
2
2
2
2 z 2 y + y 2 1 z 2 z 4 y + y 1 1 + z
2z
=
2
2
2
2
y +1 z +1
y +1 z +1
1 + z2
(
)(
)
)
2z
Suy ra P
t t
=
1 + z2
z
z +1
2
4z
z2 + 1
(z
3z
2
+1
z
=
3
+
2
z2 + 1
z +1
z
z2 + 1
, ( t ( 0;1) ) khi P f (t ) =
3t 3 + t .
t( 0;1)
Ta c f '(t )= 9t 2 + 1; f '(t )= 0
t=
1
.
3
669
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
1
nn f(t) t cc i ti t =
3
3
1 2
trn khong ( 0;1) hay f (t ) f =
.
3 9
2
2
t ti
=
x
=
,y =
2, z
9
2
Bi 5. Cho x,y,z l cc s thc dng tha mn iu kin
Vy gi tr ln nht ca P bng
2
.
4
4 x 2 + 4 y 2 + 4 z 2 + 16 xyz =
1.
x + y + z + 4 xyz
.
1 + 4 ( xy + yz + zx )
Li gii
Theo gi thit tn ti 3 gc nhn ca mt tam gic sao cho:
=
2 x cos
=
A, 2 y cos
=
B, 2 z cos C .
3
A
B
B
C
C
A
A
B
C
1
2
2
2
2
2
2 =
Khi tan 2 tan 2 tan 2
.
2
2
2
3
27
cos 2
A
B
C
A
B
C
cos 2 cos 2 27sin 2 sin 2 sin 2
2
2
2
2
2
2
(1 + cos A )(1 + cos B )(1 + cos C ) 27 (1 cos A )(1 cos B )(1 cos C )
(1 + 2 x )(1 + 2 y )(1 + 2 z ) 27 (1 2 x )(1 2 y )(1 2 z )
28 ( x + y + z + 4 xyz ) 13 (1 + 4 xy + 4 yz + 4 zx )
=
P
x + y + z + 4 xyz
13
1 + 4 xy + 4 yx + 4 zx 28
+
a
+
bc
c
+
ab
b
+
ca
4
Li gii
ab ca
ab bc
bc ca
.
+
.
+ =
.
1.
c
b
c
a
a
b
Suy ra tn ti 3 gc mt tam gic sao cho
Ch theo gi thit ta c a =
+b+c
670
1
.
4
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
bc
A ca
B ab
C
= tan
=
,
tan
=
,
tan .
a
2
b
2
c
2
Khi
C
B
2 A
tan
tan
tan 2
2
2
3
+
A
C
2
2
1 + tan
1 + tan 2 B
1 + tan
2
2
2
A 1
1
3 sin 2 sin C + sin B
2 2
P
=
=
=
1
2
Bt ng thc cui ng do
3
5
3
+
2
4 2
5
.
2
A= B=
a= b= 2 3 3
6
ng thc xy ra khi v ch khi
.
C = 2
c= 7 4 3
3
Bi 7. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin a 2 + b 2 + c 2 + 2abc =
1.
cot 2 A
cyc 1 + cot
4
cyc
cot 2 A cot 2 B
cot 2 A
cot 2 A cot 2 B
4
2
cyc ( cotA + cotB )( cot A + cot C )
cyc ( cot A + cotB ) ( cot C + cot A )( cotC + cot B )
cot 2 A cot 2 B
(lun ng).
cyc cot A + cot B
cot 2 A cot 2 B
cot A cot B ( cot A + cot B=
)
cyc cot A + cot B
cyc
Do 4
671
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
.
2
(a
)(
) (
+ c ) 2(a b
+ b 2 + c 2 + 2abc a 2 + b 2 + c 2 4 a 2b 2 + b 2 c 2 + c 2 a 2
a 4 + b 4 + c 4 + 2abc a 2 + b 2
2 2
+ b2c2 + c2 a 2
Ta c:
(
)
) abc ( a + b + c ) .
1
3
abc , a + b + c 2 a 2 + b 2 + c 2 a b c = 2 4abc a b c 0 .
8
2
Do 2abc a 2 + b 2 + c 2
a 4 + b 4 + c 4 + abc ( a + b + c ) 2 a 2b 2 + b 2 c 2 + c 2 a 2
a 2 ( a b )( a c ) + b 2 ( b c )( b a ) + c 2 ( c a )( c b ) 0
2
2
( a b ) a ( b c ) b ( b c )
=( a b )( b c ) a 2 b 2 0
)(
)(
+ 14
(y
Li gii
Gi thit bi ton tng ng vi
672
)(
+4 z +9
2
6
3
+
+ =
1.
xy yz zx
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
1
2
3
t a = , b = , c = ab + bc + ca =1. Khi tn ti ba gc mt tam gic
x
y
z
A
B
C
sao=
cho a tan
=
, b tan
=
, c tan .
2
2
2
Khi P
=
1
1
A
B
C 4 3
.
.=
.
cos
cos cos
2
2
2
2
2
9
1+ a
1+ b
1+ c
2
( a b )(1 ab )
(1 + a )(1 + b )
2
1
.
2
Bi 2. t x =
a b
a 2 + 1. b 2 + 1
bc
b 2 + 1. c 2 + 1
ca
c 2 + 1. a 2 + 1
b2
c2
3
.
2
1+ a
1+ b
4+c
Bi 5. Cho a, b, c l cc s thc dng tha mn iu kin a.b + bc + ca =
1.
2
3 3
.
2
1+ a
1+ b
1+ c
Bi 6. Cho a,b,c l cc s thc thuc khong (0;1). Chng minh rng
abc +
673
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
a2 + 1
b2 + 1
1
c2 + 1
2
x +1
2
2
y +1
2
3
z +1
2
( a + 1)(b + 1)( c + 1) + 1 .
2
a
c
b
Tm gi tr nh nht ca biu thc P = + 3
+
.
a + bc
b + ca c + ab
1 1
1
+
+ =
6.
a 2b 3c
a
b
c
1
.
.
.
2
2b 2
3
.
Tm gi tr ln nht ca biu thc P =
+ 2
2
2
2
a + 1 b + 2009
c +1
)(
)(
ab + bc + ca 3 .
2
1 + x2
1
1 + y2
1
1 + z2
9
.
4
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
P=
(3 a )(3 b)(3 c)(
1
2 2
b c
2 2
c a
1
2 2
a b
).
2 xy ( xy + 1)
(1 + x )(1 + y )
2
z +1
2
D. HNG DN GII P S
Bi 1. t
=
a tanx
=
;b tany ta c
VT=
sin( x y ) cos( x y )=
1
1
sin 2( x y ) .
2
2
Nn Z =
tan y tan z
1 + tan 2 y . 1 + tan 2 z
tan x tan z
1 + tan 2 x . 1 + tan 2 z
Bt ng cui ng bi v
sin( x y ) + sin( y z ) sin( x y ) + sin( y z ) sin( x z ) .
bc
b 2 + 2015. c 2 + 2015
ca
c 2 + 2015. a 2 + 2015
675
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
2
= tan B ; = tan C .
c
b
3
.
2
2
sin
=
y; c sin 2 z .
1
1
1
9
+
+
bc
ca
ab 4
1+
1+
1+
a
b
c
ab bc
bc ca
ca ab
.
+
.
+
.
=
1.
c
a
a
b
b
c
Do tn ti ba gc mt tam gic sao cho
Theo gi thit ta c
bc
A ca
B ab
C
= tan
=
;
tan
=
;
tan .
a
2
b
2
c
2
Bt ng thc tr thnh:
1
1
9
+
+
.
A
B
C
4
1 + tan 2
1 + tan 2
1 + tan 2
2
2
2
A
B
C 9
cos 2 + cos 2 + cos 2
2
2
2 4
3 + cos A + cos B + cos C 9
2
4
3
cos A + cos B + cos C
2
1
.
3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
B+C
B C
.
cos
2
2
2
2 4sin 2
C
C
C 1 7 7
+ 2sin =4 sin +
2
2
2 4
4 4
Bi 9. T gi thit ta c: xz +
x z
+ =
1.
y y
A 1
B
C
Do tn ti 3 gc ca mt tam gic sao=
cho x tan
=
,
tan
=
, z tan .
2 y
2
2
Khi ta c:
2
2
3
A
B
C
P=
+
= 2cos 2 2sin 2 + 3cos 2
A
B
C
2
2
2
1 + tan 2
1 + cot 2
1 + tan 2
2
2
2
C
A+ B
A B
C
cos
= cos A + cos B + 3 3sin 2 = 2cos
+ 3 3sin 2
2
2
2
2
2
2sin
C
C
C 1 10 10
3sin 2 + 3 =3 sin +
2
2
2 3
3
3
C 1
ng thc xy ra khi v ch khi sin= =
,A B
2 3
1
1
.
=
x
,=
y
2,=
z
2
2 2
1
1
.
=
,y =
2, z
2
2 2
Cch 2: T iu kin cho php ta gim bin biu thc P v hai bin x v y.
Vy gi tr ln nht ca P bng
Khi ta c:
P=
2 y 2 x2
xyz + x y + z = 0 z =
yx
0 y x.
1 + xy
(1 + x )(1 + y )
2
10
t ti
=
x
3
3
2
yx
+1
1 + xy
2 y 2 x2
(1 + x )(1 + y
2
(
)
) (1 + x )(1 + y )
+
3 x 2 y 2 + 2 xy + 1
2
677
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2 y 2 x2
) (
)(1 + y )
3 x 2 y 2 + x 2 + y 2 + 1 3 x 2 2 xy + y 2
(1 + x )(1 + y )
(1 + x
2( y x )
3( x y )
( y x )( 5 x y ) + 3
=
+3
(1 + x )(1 + y ) (1 + x )(1 + y ) (1 + x )(1 + y )
2
)(
1
10
Suy ra P + 3 = .
3
3
1
3 y 3 x = 5 x y
1
x =
2 z= .
ng thc xy ra khi v ch khi x 1
2 2
1 = y
y = 2
Bi tp tng t
1) Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin b = a + c + abc .
Tm gi tr ln nht ca biu thc P =
.
a +1 b +1 c +1
2) Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn iu kin 2014ac + bc + ca =
2014 .
2
2
2b 2
3
.
Tm gi tr ln nht ca biu thc P =
+ 2
2
2
a + 1 b + 2014 c + 1
3) Cho x,y,z l cc s thc dng tha mn iu kin xy + yz + zx =
1.
x
x +1
2
y
y +1
2
2z
z +1
4) Cho x,y,z l cc s thc dng tha mn iu kin xz yz xy =
1.
2 x2
1 + x2
2 y2
1 + y2
3z 2
1 + z2
( ab + bc + ca 1)2 + ( a + b + c abc )2 .
Suy ra a + b + c =
abc .
Do tn ti 3 gc ca mt tam gic tha mn
=
a tan
=
A, b tan
=
B, c tan C .
Bi ton a v chng minh tan A + tan B + tan C 3 3 .
Bt ng thc cui lun ng v ta c pcm.
678
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Khi P =
3
.
4
ab bc
bc ca
ca ab
ab bc ca
.
.
+
.
+
.
=
.
.
c
a
a
b
b
c
c
a
b
Do tn ti ba gc trong mt tam gic sao cho
bc
ca
ab
= tan
=
A,
tan
=
B,
tan C .
a
b
c
1
1
1
+
Khi P = 2 + 3
2
2
1 + tan A
1 + tan B 1 + tan C
=
cos 2 A + 3 cos 2 B + cos 2 C
4 3 3
4
5
Ch cos 2 A + 3 ( cos 2 B + cos 2C ) .
2
3+ 2 3
ng thc xy ra khi v ch khi a =
.
7 + 4 3, b =
c=
3
Bi 13. Gi thit cho tng ng vi:
bc
ac
ab
bc
ac
ab
6
.3
.2
+3
+2
=
a
b
c
a
b
c
A
B
C
A
B
C
+ cot + cot =
cot .cot .cot .
2
2
2
2
2
2
Suy ra tn ti ba gc trong mt tam gic sao cho:
bc
A
ab
C
ca
B
= cot .
=
2
cot
=
;3
cot ; 6
a
2
c
2
b
2
679
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
V vy VT =
1
1
.
.
.
A
B
2
2
2C
1 + cot
1 + cot
1 + cot
2
2
2
2
= sin 2
A 2B
C 1
A B
A+ B
C
sin
sin
=
cos
cos
sin
2
2
2 4
2
2
2
2
1
A B
C
C 1
C
C
= cos
sin sin 1 sin sin
4
2
2
2 4
2
2
3
C
C
C
1 sin + 1 sin + 2sin
1
1
C
C
C 1
2
2
2
=
=
1 sin 1 sin 2sin
8
2
2
2 8
3
27
b
b
+
.c =
1.
2009 2009
Suy ra tn ti ba gc mt tam gic sao cho:
A b
B
C
=
a tan
=
;
tan ; c = tan .
2 2009
2
2
Khi
2
2
3
A
B
C
P=
+
= 2cos 2 2sin 2 + 3cos 2
1
A
C
2
2
2
1 + tan 2
1+
1 + tan 2
2
2
2 B
tan
2
Bi 14. T gi thit ta c: ac + a.
1
C
A B
C 1
A B 10
) =3 + cos 2
cos
=cos A + cos B + 3(1 sin
3 sin
2
3
2
2
2
3
3
Bi tp tng t
1) Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin abc + a + b =
c.
Tm gi tr ln nht ca biu thc P =
c2
.
a 2 + 1 b2 + 1 c2 + 1
2) Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin abc + a + b =
c.
Tm gi tr ln nht ca
biu thc P
=
2 (1 + ab )
(1 + a )(1 + b )
2
c
c +1
2
a2
b2
a +1 b +1 c +1
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3c
.
a +1 b +1 c +1
5) Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin ab =1 + bc + ca .
Tm gi tr nh nht ca biu thc P =
a +1 b +1 c +1
2
yz
zx
Bi 15. t a 2=
=
, b 2=
,c 2
( x + y )( x + z )
( y + z )( y + z )
4 y 2 z + yz 2 + x 2 z + xz 2 2 xyz
Khi a + b abc
=
2
(a
+ b abc
2
( x + y )( y + z )( z + x )
4 yz 2 + xz 2
( x + y )( y + z )( z + x )
.
xy
( z + x )( z + y )
4 yz 2 + xz 2
( x + y )( y + z )( z + x )
a 2b 2 c 2
3
.
2
ab
bc
ca
.
=
;cos B =
;cos C
2
2
2
Bi 17. Theo gi thit tn ti cc gc nhn trong mt tam gic sao cho
=
x tan
=
A; y tan
=
B; z tan C .
Vi cos A
=
=
2 1 2sin 2
2 1 2sin 2
A
A
B C
+ 2sin cos
2
2
2
A
A
+ 2sin
2
2
2
9
A 1
9
= 4 sin
4
2 4
4
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
9a 2 b 2 c 2
16 S 2
(a 2 + b 2 + c 2 ) .
3 3
2
4 a 2 + 4 b 2 + 4 c 2 3 12 a 2 b 2 c 2 .
Ta ch cn chng minh a 2 + b 2 + c 2 3 .
Tht vy theo gi thit tn ti ba gc nhn mt tam gic sao cho
=
cos A
682
bc
=
,cos B
2
ca
=
,cos C
2
ab
.
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Suy ra a
=
2cos B cos C
2cos C cos A
2cos A cos B
.
=
,b =
,c
cos A
cos B
cos C
2
Bt ng thc ng do
2
3
cos B cos C cos C cos A cos A cos B
2
2
2
+
+
cos A + cos B + cos C
4
cos A cos B cos C
Ta c pcm.
1 1
1
+ z + =
1.
xy
x y
1
A 1
B
C
Do tn ti ba gc mt tam gic sao=
cho
tan
=
,
tan
=
, z tan .
x
2 y
2
2
1
2 1 +
xy
2
z
z
=
+ 2
+ 2
P
1
1 z +1
1
1 z +1
1
+
1
+
1 + 2 1 + 2
x
y
x2
y2
tan
C
2
+
+ 2 =
+
+
.
1
1
z + 1 1 + tan 2 A 1 + tan 2 B 1 + tan 2 C
+
1
2
2
2
x2
y2
A
B 1
= cos 2 + cos 2 + sin C
2
2 2
3
1+
1
4+3 3
2
= 1 + ( cos A + cos B + sin C ) 1 +
=
.
2
2
4
1+
Vy gi tr ln nht ca P bng
t ti A = B =
,C =
4+3 3
,
4
2
x = y = 2 + 3; z = 3 .
3
683
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Vi k = 1 ta c bt ng thc Schur bc 3
a3 + b3 + c3 + 3abc ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a )
( x + y + z )3 + 9 xyz 4 ( x + y + z )( xy + yz + zx ) ;
( x + y + z ) ( x 2 + y 2 + z 2 ) + 9 xyz 2 ( x + y + z )( xy + yz + zx ) .
Vi k = 2 ta c bt ng thc Schur bc 4:
a 4 + b 4 + c 4 + abc ( a + b + c ) ab a 2 + b 2 + bc b 2 + c 2 + ca c 2 + a 2 .
( a + b )( b + c )( c + a ) =
pq r ;
ab a 2 + b 2 + bc b 2 + c 2 + ca c 2 + a 2 = p 2 q 2q 2 pr ;
( a + b )( a + c ) + ( b + c )( b + a ) + ( c + a )( c + b ) =
p 2 + q;
a 2 + b 2 + c 2 = p 2 2 q;
a3 + b3 + c3 = p3 3 pq + 3r ;
a 4 + b 4 + c 4 = p 4 4 p 2 q + 2q 2 + 4 pr.
684
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
pq + 3r L
a 2b + b 2 c + c 2 a =
2
L
( a b )( b c )( c a ) =
p 4 p q2
r max 0;
9
)(
p2 q 4 p q2
r max 0;
6p
B. BI TP MU
Bi 1. Cho a,b,c l cc s thc dng c tng bng 3. Chng minh
12
15 .
ab + bc + ca
Li gii
S dng bt ng thc Schur bc 3 ta c
abc +
( a + b + c )3 + 9abc 4 ( ab + bc + ca )( a + b + c ) 3abc 4 ( ab + bc + ca ) 9
Ta cn chng minh 4 ( ab + bc + ca ) 9 +
36
15
ab + bc + ca
4 ( ab + bc + ca ) 24 ( ab + bc + ca ) + 36 0 4 ( ab + bc + ca 3) 0
2
( ab + bc + ca )3 + 9a 2b2c 2 4 ( ab + bc + ca ) abc ( a + b + c )
( ab + bc + ca )3 + 9
a+b+c
4 ( ab + bc + ca )
8 ( ab + bc + ca )
1
3
Vy ta ch cn chng minh
+
3
( ab + bc + ca ) + 9 3 ab + bc + ca
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
8t
) (
1 3
+ 24t 2 + t t 3 + 9 9 t 3 + 9
t +9 3 t
3
t 4 9t 3 + 24t 2 + 9t 81 0 ( t 3) t 3 6t 2 + 6t + 27 0
3t 3
Li gii
( a + b + c )2 a 2 b 2 c 2
=
ab + bc + ca
=
2
S dng bt ng thc Schur bc 3 ta c
t2 3
.
2
( a + b + c )3 + 9abc 4 ( a + b + c )( ab + bc + ca ) 9abc 2t ( t 2 3) t 3 .
Vy ta ch cn chng minh
7 t2 3
) ( t 3)
( 2t + 5) 0 .
2
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
Bi 4. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin ab + bc + ca =
3.
12 + 2t t 3 t
2
( a + b + c )3 3 ( a + b + c )( ab + bc + ca ) + 3abc
t t = a + b + c, t 3 ( ab + bc + ca ) = 3 bt ng thc tr thnh
10abc + t 3 9t 10 0 .
Theo bt ng thc Schur bc 3 ta c
686
12t t 3
.
9
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
12t t 3 3
+ t 9t 10 0
9
( t 3) t 2 3t + 30 0
) )
( t 3) 3 ( 4 t ) + 16 t 2 + 2 0
( a + b + c )( ab + bc + ca ) ( a3 + b3 + c3 ) ( a 2 + b2 + c 2 )
Li gii
Chun ho p = a + b + c = 1 . t q = ab + bc + ca; r = abc .
Ta c a 2 + b 2 + c 2 =1 2q; a3 + b3 + c3 =1 3q + 3r .
Khi ta cn chng minh: q (1 3q + 3r ) (1 2q ) .
3
S dng q 2=
( ab + bc + ca )2 3abc ( a + b + c )=
3r .
Do q (1 3q + 3r ) =
q 3q 2 + 3qr q 3q 2 + q3 .
Vy ch cn chng minh q 3q 2 + q3 (1 2q ) (1 q )( 3q 1) 0 .
3
( x + y )( y + z )( z + x ) > 0 v
xy + yz + zx =
1 . Tm gi tr nh nht ca biu thc
P=
x ( x + y )( x + z ) + y ( y + z )( y + x ) + z ( z + x )( z + y )
x+ y+z
Li gii
Ta c:
x ( x + y )( x + =
z)
x x 2 + x ( y + z ) + yz
=
Suy ra
x ( x + y )( x + z )
=
x+ y+z
x2 +
x 2 ( x + y + z ) + xyz .
xyz
.
x+ y+z
Tng t ta c:
y ( y + z )( y + x )
x+ y+z
z ( z + x )( z + y )
xyz
xyz
.
=
y2 +
;
=
z2 +
x+ y+z
x+ y+z
x+ y+z
687
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Suy ra P =
x2 +
xyz
xyz
xyz
.
+ y2 +
+ z2 +
x+ y+z
x+ y+z
x+ y+z
xyz
P ( x + y + z ) + 3
x+ y+z
Theo bt ng thc schur ta c:
2
( x + y + z )2 +
9 xyz
.
x+ y+z
( x + y + z )3 + 9 xyz 4 ( x + y + z )( xy + yz + zx )
(x + y + z) +
2
9 xyz
4 ( xy + yz + zx ) =
4
x+ y+z
1
.
3
k x 2 + y 2 + z 2 + 9 xyz
xy + yz + zx
Li gii
Ta c:
k ( x + y + z ) 2k ( xy + yz + zx ) + 9 xyz
2
P=
xy + yz + zx
9 xyz
k
+
2k .
xy + yz + zx xy + yz + zx
( x + y + z )3 + 9 xyz 4 ( x + y + z )( xy + yz + zx )
1 + 9 xyz 4 ( xy + yz + zx )
Suy ra P
TH1: Nu
9 xyz
1
4
zy + yz + zx
xy + yz + zx
k
1
k 1
+4
=
2k
+ 4 2k .
xy + yz + zx
xy + yz + zx
xy + yz + zx
2
x + y + z)
(
k > 1 k 1 > 0; xy + yz + zx
=
1
.
3
688
1
P 3 ( k 1) + 4 2k = k + 1 .
3
9 xyz
2 ( xy + yz + zx ) .
x+ y+z
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Ta c:
x + y 2 + z 2 + 9 xyz 2 ( xy + yz + zx ) k x 2 + y 2 + z 2 + 9kxyz 2k ( xy + yz + zx ) .
2
k x 2 + y 2 + z 2 + 9kxyz
xy + yz + zx
1
, z= 0 hoc cc hon v.
2
( 2 ab )( 2 bc )( 2 ca ) 1 0
7 4 ( ab + bc + ca ) + 2abc ( a + b + c ) a 2b 2 c 2 0
2
2
( a + b + c ) ( a + b + c abc ) 4 ( ab + bc + ca ) + 7 0
t t = a + b + c,
3 t 3 ab + bc + ca =
( a + b + c )2 a 2 b 2 c 2
2
t2 3
.
2
( a + b + c )3 + 9abc 4 ( a + b + c )( ab + bc + ca )
9abc 2t t 2 3 t 3 = t 3 6t abc
t 3 6t
9
a 2 + b2 + c2
Ch abc
1
=
t 3 6t 15t t 3
=
9
9
2
15t t 3
Vy ta chng minh t
2 t2 3 + 7 0
9
81.13 81t 2 t 2 t 2 15
)(
9 t 2 9 + 9 t 2 12 t 2 0
689
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Lun ng do
v ch khi a= b= c= 1 .
Bi 8. Cho a,b,c l cc s thc dng tho mn iu kin abc = 1 .
Chng minh rng
b + c 3 c + a 3 a + b 5( a + b + c) + 9
.
+
+
2a
2b
2c
8
Li gii
t a =x3 , b =y 3 , c =z 3 xyz =1 .
Bt ng thc cho tr thnh:
yz 3
3
3
3
y3 + z3
z 3 + x3
x3 + y 3 5 x + y + z + 9
3
3
.
+ zx
+ xy
2
2
2
8
S dng bt ng thc AM GM ta c
y3 + z3
=
yz 3
2
y+z
. yz. yz. yz. y 2 yz + z 2
2
3
y + z 3 yz + y 2 yz + z 2
y+z
.
=
2
4
2
Tng t ta c zx 3
3
3
z 3 + x3 z + x
3 x + y x+ y .
;
xy
2
2
2
2
2
2
2
8
3
yz 3
Vy ta ch cn chng minh
( x + y )3 + ( y + z )3 + ( z + x )3 5 ( x3 + y3 + z 3 ) + 9
x3 + y 3 + z 3 + 3 xy ( x + y ) + yz ( y + z ) + zx ( z + x )
x3 + y 3 + z 3 + 3 xyz xy ( x + y ) + yz ( y + z ) + zx ( z + x )
690
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
C. BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho a,b,c l cc s thc dng c tng bng 1. Chng minh
5
2 a3 + b3 + c3 + 3 a 2 + b 2 + c 2 + 12abc .
3
Bi 2. Tm hng s dng k ln nht tho mn bt ng thc vi mi a,b,c l cc
s khng m c tng bng 3.
) (
a3 + b3 + c3 + kabc 3 + k .
Bi 3. Chng minh vi a,b,c l cc s thc dng c tch bng 1, ta c
a+b b+c c+a
1 1 1
+
+
+ 6 2 a + b + c + + + .
c
a
b
a b c
abc b + c
2
+3
b 2 + ca
abc c + a
2
+3
c 2 + ab
abc a + b
2
9
.
a+b+c
3
18 .
abc
1
1
1
+
+
1.
5 2ab 5 2bc 5 2ca
D. HNG DN GII P S
Bi 1. Bt ng thc tng ng vi
5
(a + b + c)
) (
)
3
10
( a + b + c ) + 2abc 2ab ( a + b ) + 2bc ( b + c ) + 2ca ( c + a )
3
2 a3 + b3 + c3 + 3 a 2 + b 2 + c 2 ( a + b + c ) + 12abc
3
691
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
(
2(a
)
+ c ) + 6abc 2ab ( a + b ) + 2bc ( b + c ) + 2ca ( c + a )
4 3
a + b3 + c3 4abc
3
3
+ b3
1
.
3
3
27
15
,c = 0 k + 3
k .
2
4
4
15
Ta chng minh k = l gi tr cn tm.
4
Tht vy bt ng thc tr thnh
15
27
a3 + b3 + c3 + abc
4
4
Bi 2. Cho a = b =
(
3( a
4 a 3 + b3 + c3 + 15abc ( a + b + c )
3
+ b3 + c3 + 3abc 3 ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a )
abc b 2 + c 2
a + bc
2
a 2 + bc
abc b + c
2
b+c+
a b2 + c2
a + bc
3
2
ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a )
=
3 a 2 + bc
3 a 2 + bc
ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a )
3 a 2 + b 2 + c 2 + ab + bc + ca
V ta ch cn chng minh
ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a )
a3 + b3 + c3 + 3abc ab ( a + b ) + bc ( b + c ) + ca ( c + a ) .
9
a+b+c
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Bi 5. Quy ng v rt gn vi iu kin a + b + c =
3 bt ng thc cho tng
ng vi a 2b 2 c 2 19abc + 33 ( ab + bc + ca ) 81 0 .
t p = a + b + c = 3; q = ab + bc + ca; r = abc .
Ta cn chng minh r 2 19r + 33q 81 0 .
Theo bt ng thc Schur bc ba ta c
p 4 p q2
r max 0;
9
12 q
) =
.
max 0;
2
12 q 2
q 3( 4 r ) .
3
332.3 ( 4 r ) 81 + 19r r 2
(1 r ) r 3 37 r 2 + 162r + 6507 0
3
a+b+c
1.
Bt ng thc cui ng v r
=
3
Bi 7. t t = a + b + c,
3 t 3 ab + bc + ca =
t2 3
.
2
( a + b + c )3 + 9abc 4 ( a + b + c )( ab + bc + ca ) 9abc 2t ( t 2 3) t 3 =
+ Nu t 6 ab + bc + ca
+ Nu
t 3 6t .
3
13.3
21 + 18abc 13 ( ab + bc + ca ) 21
>0.
2
2
6 t 3 21 + 18abc 13 ( ab + bc + ca )
21 + 2 t 6t
3
13 t 2 3
2
2
4t 3 13t 2 24t + 81 ( t 3) 4t t + 27
=
=
0, t 3
2
2
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
693
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
CH 3: K THUT DN BIN
A. NI DUNG PHNG PHP
Mt bt ng thc i xng 3 bin a,b,c ta k hiu l P ( a, b, c ) ta phi chng
minh P ( a, b, c ) 0 .
Dn bin chnh l mt cch tch bt ng thc cn chng minh thnh hai bt
ng thc n gin hn tc l nh gi P (a, b, c) qua mt biu thc trung gian
b2 + c2 b2 + c2
b + c b + c
chng hn P a, bc , bc , P a,
,
,
P
a
,
,
2
2
2
2
,... sau
b+c b+c
k a k a
,
,
P
=
a,
P a,
0
2
2
2
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
ii) P ( a, t , t ) 0 vi a + 2t =
1.
chng minh i), ta xt
P ( a , b, c ) P ( a ,
4
b+c b+c 1 1
b+c
+ 48 bc
,
)= +
2
2
b c b+c
2
1
(b c) 2
=
12
bc(b + c)
(b + c ) 2 .
1
2
V a max {a, b, c} a , b + c bc ( b + c )
=
3
3
4
27
1
27
Suy ra
12
12 > 0 .
bc(b + c)
2
3
Vy i) c chng minh.
chng minh ii), ta c
1 2
+ + 48(2at + t 2 ) 25
a t
1
2
=
+ + 48(2(1 2t )t + t 2 ) 25
1 2t t
P ( a, t , t ) =
2(4t 1) 2 (3t 1) 2
0
(1 2t )t
1
1
hoc t = tng ng vi
3
4
1
1
1
hoc a= b= c=
.
a=
, b= c=
2
4
3
Bt ng thc c chng minh.
Nhn xt.
1) Khi thc hnh phng php dn bin, nn bt u t bt ng thc ii) trc vi
cc l do sau:
+ Tm c cc im nghi vn xy ra du bng. Bit c im xy ra du bng,
chng ta c th tm c cc cch tip cn thch hp.
+ Nu khng chng minh c ii) th vic dn bin l v ch. V vy phi lm
bc ny trc.
b+c b+c
2) Bt ng thc P (a, b, c) P (a,
,
) ni chung khng ng vi mi a, b, c.
2
2
S dng tnh i xng ca bt ng thc, ta c th sp xp th t a, b, c bt
ng thc ny ng.
695
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
Ta cn chng minh P (a, b, c) = a 2 + b 2 + c 2 + abc + 5 3 ( a + b + c ) 0 .
Gi s c l s nh nht trong ba s a, b, c. Xt hiu
P (a, b, c) P ( ab , ab , c) = a b
) (
2
a+ b
a + b a + b (a b) (2 c)
,
,c =
P ( a , b, c ) P
2
4
2
+ Nu c 1 a + b 2 P (a, b, c) P ( ab , ab , c) .
a+b a+b
+ Nu c < 1 P(a, b, c) P
,
,c .
2
2
P ( ab , ab , c)= t 2 ( c + 2 ) 6t + c 2 3c + 5, t=
ab .
Ta c 't =9 ( c + 2 ) c 2 3c + 5 = ( c 1) ( c + 1) 0 .
2
( a 1)( b 1) 0 ab a + b 1 abc ac + bc c .
Vy ta ch cn chng minh a 2 + b 2 + c 2 + 5 + ac + bc c 3 ( a + b + c ) .
Ta c VT
1
( a + b )2 2ab + ( c 3)( a + b ) + c 2 4c + 5 0 .
2
Ch a +b =
( c 1) 0 ta c pcm.
( c 3) 2 c 2 4c + 5 =
2
Ta tm cch nh gi P ( a, b, c ) P a, bc , bc 0
696
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
P a,=
bc , bc
P 2 , x, x 0 vi x = bc .
x
1 1 1
6
+ + +
5.
a b c a+b+c
Li gii
1 1 1
6
Ta cn chng minh: P (a, b, c) = + + +
5 0 (1) .
a b c a+b+c
i) P ( a, b, c ) P a, bc , bc vi abc
= 1,=
a max {a, b, c} .
1
ii) P 2 , x, x 0 vi x = bc .
x
P (a, b, c) P (a, bc , bc ) =
=
b c
bc
(
(
6 2 bc b c
1 1
2
+
+
b c
bc ( a + b + c ) a + 2 bc
Do a bc , b + c 2 bc
1 1 1
6
2
6
1
+ + +
+
+
a b c a+b+c a
bc a + 2 bc
b c
(a + b + c)(a + 2
bc
( a + b + c ) a + 2 bc 6bc
bc ( a + b + c ) a + 2 bc
b c
Do P (a, b, c) P (a, bc , bc ) =
f 2 , x, x vi x = bc .
x
697
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
x
2x +
1
x2
5 0 .
( x 1) 2 x 4 + 4 x3 4 x 2 x + 2 0 (lun ng).
2
b2 + c2 b2 + c2
0
Ta tm cch nh gi P ( a, b, c ) P a,
,
2
2
b2 + c2 b2 + c2
k a2 k a2
P a,
,
,
P =
a,
2
2
2
2
Ta cn chng minh:
f ( a , b, c ) = a + b + c a 2 b 2 b 2 c 2 c 2 a 2 = a + b + c a 2 b 2 + c 2 b 2 c 2 0 .
Xt
b2 + c2 b2 + c2
f ( a , b, c ) f a ,
,
2
2
b2 + c2
b2 + c2
2
2
=b+c2
b c +
2
(b
c2
4
( b + c )2 2 ( b 2 + c 2 )
b + c + 2 b2 + c2
( b + c )2
1
=
( b c )
4
b + c + 2 b2 + c2
698
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
( b + c )2
4
( b + c )3 + ( b + c )2
b + c + 2 b2 + c2
2 b2 + c2 4
=
4 b + c + 2 b 2 + c 2
2 2 + 2 2.2 4
4 b + c + 2 b 2 + c 2
>0
Vy ta ch cn chng minh
b2 + c2 b2 + c2
,
f a,
2
2
3 a2 3 a2
f a,
,
2
2
) 14 (3 a )
2 2
a + 2 3 a2 a2 3 a2 +
3
3
2
( a 1) ( a + 1)
4
3 a + 2 3 a2
0 (lun ng).
3
3
3
3 3 2
2
( a + 1) =
a + 2a 0, a [ 0;1] .
( a + 1)2
4
4
4 4
3 a + 2 3 a2
b+c
c =0 bc =0 hoc b =c bc =
.
2
t= b + c
t2
nn ta t
.
,0 s
4
s = bc
a bt ng thc cn chng minh v dng hm s f(s) v ch ra rng f(s)
t2
nghch bin hoc ng bin trn 0; .
4
699
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
t2
tc f(s) l hm ng bin.
4
V d 1. Cho a,b,c l cc s thc khng m c tng bng 1. Chng minh
(a
)(
)(
+ b2 b2 + c2 c2 + a 2
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s a b c .
Gi P l biu thc v tri ta c
1
.
32
2
2
P = ( b + c ) 2bc . a 4 + a 2 ( b + c ) 2bc + b 2 c 2 .
t2
t b + c = t , bc = s, s 0; ta c
4
P = f ( s) = t 2 2s a 4 + a 2 t 2 2s + s 2 .
t2
Xt hm s f ( s ) = t 2 2 s a 4 + a 2 t 2 2 s + s 2 vi s 0; ta c
)(
f '( s ) =
2 a 4 + a 2 t 2 2 s + s 2 + 2 t 2 2 s s a 2 .
Ch s
t2 1 2
1
= a 2 s a 2 0 f '( s ) 0 .
4 4 3
9
t2
Do f(s) l hm nghch bin trn on 0; .
4
Suy ra P = f ( s ) f (0) = t 2 a 4 + a 2t 2 = a 2t 2 a 2 + t 2
1
2
2
= t 2 (1 t ) t 2 + (1 t )
32
2
2
2
Ch kho st hm mt bin g (t )= t 2 (1 t ) t 2 + (1 t ) trn on 0; ta
3
c kt qu trn.
Bt ng thc c chng minh.
1
ng thc xy ra khi v ch khi a= b=
, c= 0 hoc cc hon v.
2
700
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
2
c
c
Cch 2: Gi
=
s c min {a, b, c} b + c b + ; a 2 + c 2 a + v
2
2
c
c
a 2 + b2 a + + b + .
2
2
c
c
t x = a + , y = b + x + y = 1; P x 2 y 2 x 2 + y 2 .
2
2
Khi s dng bt ng thc AM GM cho 2 s dng ta c
Px y
2 2
xy
1 x+ y
x +
y
.2 xy x 2 + y 2
=
2
2 2
2
2 xy + x 2 + y 2
1
.
=
2
32
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc khng m c tng bng 1. Chng minh
(a
)(
)(
1
.
256
V d 2. Cho a,b,c l cc s thc dng c tng bng 3. Chng minh
3
+ b3 b3 + c 3 c 3 + a 3
bc ca ab 9
21
+ +
+ abc .
a
b
c 4
4
Li gii
2
b2 + c2 9
bc
s a t 2s 9
P =+ a
+ abc =+
+ as .
bc 4
a
a
s
4
2
s a t 2s 9
Xt hm s f ( s ) =
+
+ as trn na khong
a
s
4
t2
0; ta c
4
t2
2
2
2
9a 2 + 4 4a 2 t
s
a
a
t
9
+
4
4
1 at
9
f '( s ) = 2 + a =
16
a s
4
4as 2
4as 2
(9a + 4) t 64a
=
t.
2
64as 2
t.
2 9a 2 + 4 64a 2
64as 2
8 46a 2
=
t.
<0
64as 2
t2
Vy f(s) l hm nghch bin trn 0; suy ra
4
2
2
t2 t2
9a ( 3 a )
9at 2 ( 3 a )
.
+ 2a +
=
+ 2a +
P = f (s) f =
4 4a
16
4a
16
701
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Ch .
2
9a ( 3 a )
( 3 a ) 2 + 2a =
+
9 ( a 1) ( a 2 )
4a
16
Bt ng thc c chng minh.
16a
21 21
.
4
4
1 1
ng thc xy ra khi v ch khi ( a; b; c ) = (1;1;1) ; 2; ; hoc cc hon v.
2 2
7 1 1 1 81
.
+ +
20 a b c 20
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s a = max {a, b, c} .
t
.
2
Gi P l biu thc v tri ta c
t t =
b2 + c2 ; s =
bc, s
7 1
b 2 + c 2 + 2bc
+
20 a
bc
7 1
t + 2s
=a + t + 2 s + +
20 a
s
P =a + b 2 + c 2 + 2bc +
Xt hm s f ( s ) =a + t + 2 s +
7 1
t + 2s
+
ta c
20 a
s
7 (t + s )
20 s 2 7 ( t + s )
1
f '( s ) =
=2
<0
t + 2 s 20 s 2 t + 2 s
20 s t + 2 s
t
20 s 2 7 ( t + 2 s ) 20 s 2 7.4=
s 4 s ( 5s 7 ) < 0, s 1
2
V vy f(s) l hm nghch bin do
7 1 2 2
t
2t + +
P=
f ( s ) f =+
a
20 a
t
2
7 1
2 2 81
= 3 t + 2t +
+
20 3 t
t 20
V d 4. Cho a,b,c l cc s thc khng m c tng bng 3. Chng minh
(a
)(
Li gii
Khng mt tnh tng qut gi s a b c .
702
+ b3 + c3 a3b3 + b3c3 + c3 a3 36 ( ab + bc + ca ) .
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
3
3
P = a3 + ( b + c ) 3bc ( b + c ) . a3 ( b + c ) 3bc ( b + c ) + b3c3 36a ( b + c ) 36bc 0
t2
t b + c = t , bc = s, s 0; ta c
4
P=
(a
)(
Xt hm s f ( s ) =
t2
a3 + t 3 3ts a3t 3 3a3ts + s3 36at 36s vi s 0; ta c
4
)(
) (
)(
f '( s ) =
3t a3t 3 3a3ts + s 3 + a3 + t 3 3ts 3s 2 3a 3t 36 0 .
V s 2 a3t 0 vi t 2, a 1, s 1 .
t2
Do f(s) l hm nghch bin trn 0; suy ra
4
3
f( s ) f(0) = a3 + t 3 a3t 3 36at = ( a + t ) 3at ( a + t ) a3t 3 36at
= 27 9t ( 3 t ) t 3 ( 3 t ) 36t ( 3 t )
3
9
t x = t ( 3 t ) , ta chng minh
4
( 27 9 x ) x 2 36 x3 3x 2 + 4 0 ( x 2 )2 ( x + 1) 0 (lun ng).
Bt ng thc c chng minh.
ng thc xy ra khi v ch khi =
a 2,=
b 1,=
c 0 hoc cc hon v.
V d 5. Cho x,y,z l cc s thc khng m. Chng minh
x4 ( y + z ) + y 4 ( z + x ) + z 4 ( x + y )
1
( x + y + z )5 .
12
Li gii
Bt ng thc c dng thun nht bc 5 ta chun ho x + y + z =
1.
Ta phi chng minh
x4 ( y + z ) + y 4 ( z + x ) + z 4 ( x + y )
1
.
12
1
ta c
3
703
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
) (
P= x 4 ( y + z ) + yz y 3 + z 3 + x y 4 + z 4
3
4
2
= x 4 ( y + z ) + yz ( y + z ) 3 yz ( y + z ) + x ( y + z ) + 2 y 2 z 2 4 ( y + z ) yz
= tx 4 + xt 4 + ( 2 x 3t ) s 2 + t 2 ( t 4 x ) s
t2
t= y + z
Vi
, s 0; .
4
s = yz
t2
Xt hm s f ( s ) = tx 4 + xt 4 + ( 2 x 3t ) s 2 + t 2 ( t 4 x ) s trn on 0; ta c
4
f '( s ) =
2 ( 2 x 3t ) s + t 2 ( t 4 x ) 2 ( 2 x 3t ) .
t2 2
t3
+ t (t 4x ) =
3 xt 2 0 .
4
2
t2
Do f(s) l hm nghch bin trn on 0; .
4
V vy P = f ( s ) f (0) = tx 4 + xt 4 = xt x3 + t 3 = x (1 x ) x3 + (1 x )
) 121 .
6
6
6
6
(8 x
)(
)(
+ yz 8 y 2 + zx 8 z 2 + xy ( x + y + z ) .
6
Li gii
Bt ng thc c dng thun nht bc 6 ta hun ho x + y + z =
1.
)(
)(
704
(8 x
= (8 x
= (8 x
2
2
2
)
(
)
+ yz ){64 y z + 8 x ( y + z ) 3 yz ( y + z ) + x
+ s )( 64 s + 8 xt 24 xts + x s )
+ yz 64 y 2 z 2 + 8 x y 3 + z 3 + x 2 yz
2 2
yz
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
t2
t= y + z
Vi
, s 0; .
4
s = yz
t2
Xt hm s f ( s ) = 8 x 2 + s 64 s 2 + 8 xt 3 24 xts + x 2 s trn on 0; .
4
)(
)(
171
t2
t2
Do f(s) l hm li trn on 0; do f(s) t max ti 0 hoc
.
4
4
3
x + 1 x 2
Ta c f (0) = 64 x t = 64 x (1 x ) 64
= 1 ; v
2
3 3
t2
f =
4
2 t 2 4
x 2t 2
3
+
+
+
8
x
4
t
2
xt
4
4
x 2 (1 x )
(1 x )2
4 (1 x )4 + 2 x (1 x )3 +
1
= 8x2 +
4
4
1
8 x 2 + yz
1
8 y 2 + zx
1
8 z 2 + xy
3
.
x+ y+z
705
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
B. BI TP CHN LC
)(
)(
Bi 1. Cho tam gic ABC chng minh rng 1 + cos 2 A 1 + cos 2 B 1 + cos 2 C
Li gii
Khng mt tnh tng qut=
gi s C min { A, B, C} 0 < C
)(
A+ B
A B
6cos C cos ( A B ) 1 0 .
2
1
Bt ng thc ng bi v 6cos C cos ( A B ) 1 6. 2 = 1 > 0 .
2
T suy ra
)(
)(
A+ B
2
1 + cos A 1 + cos B 1 + cos C 1 + cos 2
1 + cos C .
2
Vy ta ch cn chng minh
2
125
2 A+ B
2
1 + cos
1 + cos C
2
64
125
C
1 + sin 2 1 + cos 2 C
2
64
125
1 cos C
2
1 +
1 + cos C
2
64
2
( 2cos C 1) 4cos 2 C 1 + 20 (1 cos C ) 0
706
)( x
y + y 2 z 2 + z 2 x2 .
2 2
125
.
64
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Li gii
1
Khng mt tnh tng qut=
gi s x max { x, y, z} x .
3
Ta cn chng minh
xy + yz + zx 12 x3 + y 3 + z 3
)( x
y + y 2 z 2 + z 2 x2 0 .
2 2
)(
= xt + s 12 x3 + t 3 3ts x 2t 2 2 x 2 s + s 2
t2
t= y + z
Vi
, s 0; .
4
s = yz
)(
)(
3
2
f ( s ) f (0) = xt 12 x3 + t 3 x 2t 2 = x (1 x ) 12 x3 + (1 x ) x 2 (1 x )
=x (1 x ) 1 12 x (1 x ) (1 3x (1 x ) )
2
1
= x (1 x ) 6 x (1 x ) 1 0, x ;1
3
Bt ng thc c chng minh.
x (1 x ) =
0
1 x= 1, y= z= 0
6 x (1 x ) =
3+ 3
3 3
0
yz
=
,y
,z 0.
ng thc xy ra khi v ch khi
=
=
=
x
6
6
x + y + z =
1
3+ 3
3 3
, y 0,=
=
=
z
x 1
x
6
6
3
707
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Bi tp tng t
Cho x,y,z l cc s thc khng m. Chng minh
9
x3 + y 3 + z 3 ( xy + yz + zx ) .
( x + y + z )5
4 6 9
Bi 3. Cho x,y,z l cc s thc dng c tng bng 1. Chng minh
x
y
z
9
+
+
.
1 yz 1 zx 1 xy 8
Li gii
Bt ng thc v tri l hin nhin theo C S tht vy
( x + y + z)
x
y
z
1
+
+
=
1.
1 yz 1 zx 1 xy x (1 yz ) + y (1 zx ) + z (1 xy ) 1 3xyz
2
y + z x ( y + z ) 2 yz
x
=
P
+
1 yz
x 2 yz x ( y + z ) + 1
t x t 2 2s
x
=
+ 2
1 s
x s xt + 1
t2
t= y + z
vi
, s 0; .
4
s = yz
t x t 2 2s
x
Xt hm s f=
lin tc trn
( s)
+ 2
1 s
x s xt + 1
t2
0; ta c
4
(
(
x x 2t 3 xt + 2
x
x3t 3 x 2t + 2 x
x
=2 +
>0
f '( s ) =2 +
2
2
(1 s )
(1 s )
x 2 s xt + 1
x 2 s xt + 1
do x 2t 3 xt + 2 > 2 3 xt 2
3
3 5
( x + t )2 = 2 = > 0 .
4
4 4
t2
Vy f(s) l hm ng bin trn 0; .
4
708
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
xt 2
2
t2
x
Do f ( s ) f = 2 + 2 2
4
x t
1 t
xt + 1
4
4
4x
4 (1 x )
= 2.
4 (1 x ) 2 x (1 x )
x 2 (1 x ) 4 x (1 x ) + 4
2
3 x3 5 x 2 + 3 x + 3
x 4 3 x3 + x 2 x 6
Ta chng minh 2.
3 x3 5 x 2 + 3 x + 3
x 3x + x x 6
Bt ng thc lun ng.
4
9
2
( 3 x 1) x 2 + 3 x 6 0 .
8
1
.
3
+
+
4 1 + xy 1 + yz 1 + zx 4 ( x + y + z )2
( a + b )( b + c )( c + a ) 4 ( a + b + c 1) .
Li gii
Khng mt tnh tng qut ta c th gi s a b c
a 1 v ta cn chng minh
( a + b )( a + c )( b + c ) 4 ( a + b + c 1) 0
f (a, b, c) = a 2 + a ( b + c ) + bc ( b + c ) 4 ( a + b + c 1) 0 .
Xt
f (a, b, c) f (a, bc , bc )
) (
2
= a 2 b + c 2 bc + a ( b + c ) 4bc + bc b + c 2 bc 4 b + c 2 bc
b c
a 2 + a b + c + 2 bc + bc 4 0
a 2 + a b + c + 2 bc + bc 4 = a 2 + 2 a + a ( b + c ) + bc 4
a 2 + 2 a + 2a bc + bc 4 = a 2 + 4 a + bc 4 1 + bc > 0
709
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Do a 1 .
1
1
1
1
2 x 2 + x 2 + x 4 2 x + 2 1 0
x
x
x
)
+ 1) 0
x3 + 1 2 x + 2 x 4 x3 x 6 4 x 4 + 4 x3 2 x + 1 0
( x 1)
(x
+ 2 x3 x 2
2
2
( x 1) x 2 1 + 2 x3 + x 2 0 (lun ng).
( a + b )( b + c )( c + a ) = ( a + b + c )( ab + bc + ca ) abc = ( a + b + c )( ab + bc + ca ) 1 .
Mt khc:
( ab + bc + ca )2 3abc ( a + b + c )= 3 ( a + b + c ) ab + bc + ca
3( a + b + c ) .
( a + b + c ) 3 ( a + b + c ) 1 4 ( a + b + c 1) .
Tht vy t t =
a + b + c , t 3 . Xt hm s f (t ) =
Ta c f=
'(t ) 3 3t 2 8t > 0, t 3 nn
3t 3 4t 2 + 3 vi t 3 .
f (t ) f ( 3) =
0.
Do ( a + b + c ) 3 ( a + b + c ) 1 4 ( a + b + c 1) .
Bt ng thc c chng minh.
Bi 5. Cho a,b,c l cc s thc dng c tch bng 1. Chng minh
3
1 1 1
a 2 + b2 + c2 + 6 a + b + c + + + .
2
a b c
Li gii
3
1 1 1
t P ( a, b, c ) = a 2 + b 2 + c 2 + 6 a + b + c + + + .
2
a b c
710
bc 1
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Ta chng minh P ( a, b, c ) P a, bc , bc
Tht vy
P ( a, b, c ) P a, bc , bc =
1
2
1
2
1
3
1 1
2
b + c 2 bc + +
b c
2
bc
2
2
3
b c 2 b + c 3
bc
2
3
b c 8bc 3
bc
( b c )2
) (
b c
( 8 3 3) 0
Mt khc
6
5
4
3
2
1
x 6 x + 12 x 6 x 3 x + 2
P a,=
bc , bc P=
,
x
,
x
2
2 x4
x
2
( x 1)2 x 2 2 x 1 + x 2 + 1
0
4
2x
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
Bi 6. Cho a,b,c l cc s thc khng m c tng bng 3. Chng minh
)(
)(
1 a 2 a + 1 b2 b + 1 c2 c + 1 7 .
Li gii
Khng mt tnh tng qut=
gi s a max {a, b, c} a 1, b + c 2 .
t2
t= b + c
t
, s 0; ta c
4
s = bc
P=
=
=
(a
(a
(a
2
2
a + 1 b 2 c 2 bc ( b + c ) + b 2 + c 2 + bc ( b + c ) + 1
)
a + 1) s
2
a + 1 b 2 c 2 + ( b + c ) ( b + c ) bc (1 + b + c ) + 1
+ t 2 t s ( t + 1) + 1
(a
Xt hm s f ( s=
)
f '( s=
)
(a
a + 1 s 2 + t 2 t s ( t + 1) + 1 ta c
a + 1 ( 2 s t 1) < 0
v 2s t 1
t2
t 2 2t 2 t ( t 2 ) 2
t 1 =
<0.
2
2
2
711
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
t2
t2
Do f(s) l hm nghch bin trn on 0; . V vy f P f (0) .
4
4
Ta c
(a
f (0)=
)(
) (a
a +1 t2 t +1 =
2
a + 1 ( 3 a ) ( 3 a ) + 1 7 .
3
7
V bt ng thc tng ng vi: a ( a 3) a + 0 .
2
4
ng vi mi a [ 0;3] .
t2
Tng t: f =
4
t4
t2
a + 1 + t 2 t ( t + 1) + 1
4
16
t4
t2
2
= ( 3 t ) ( 3 t ) + 1 + t 2 t ( t + 1) + 1 1
16
4
bi v bt ng thc tng ng vi
(a
)(
)(
b + c 2 b + c
Ta chng minh b + b + 1 c + c + 1
+ 1 .
+
2
2
)(
1
( b c )2 b2 + c 2 + 6bc + 4b + 4c 4 0 .
16
b + c 2 b + c
Vy ta ch cn chng minh a + a + 1
+ 1 27 .
+
2
2
3 a 2 3 a
a + a + 1
+ 1 27 .
+
2
2
712
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
)(
a 2 + a + 1 a 2 8a + 19
432 .
Lun ng v
(a
P (a, b, c)=
)(
)(
+ a + 1 b2 + b + 1 c2 + c + 1 .
b+c b+c
P ( a , b, c ) P a ,
,
(ng) ta ch cn gi s a = min {a, b, c} .
2
2
)(
)(
a+b+c
= 2; a + b = 6 c 4 .
3
2
a + b 2
Ta chng minh a + 2 b + 2
+ 2 .
2
)(
16 a 2b 2 + 2a 2 + 2b 2 + 4 ( a + b ) + 16 ( a + b ) + 64
4
( a + b ) 16a 2b 2 16 ( a b )
4
2
2
2
( a + b ) 4ab . ( a + b ) + 4ab 16 ( a b )
2
2
( a b ) ( a + b ) + 4ab 16 0
a + b 2
2
Do P c + 2 .
+ 2 = c + 2
2
6 c 2
.
+ 2
2
6 c 2
Xt hm s f (c) =
c + 2 .
+ 2 trn on [ 0;2] ta c
2
713
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
3 5
c 20c 4 + 156c3 552c 2 + 800c 352
8
3
= ( c 2 ) c 2 12c + 44 c 2 6c + 4 0, c [ 0;2]
8
f '(c) =
)(
( 2 + a )( 2 + b )
2
2
a + b 2
a b)
(
a 2 + 6ab + b 2 16 .
2 +
=
2
16
)(
)(
gi gia k + a
)( k + b )
2
a + b 2
vi k +
.
2
2
a + b 2
( a b )2 a 2 + b2 + 6ab 8k .
Ta c : k + a k + b k +
=
16
2
Bi 9. Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn iu kin a + b + c =
1.
)(
Khi a = 1 t
b+c t
2
= t v
2
2
3
P= a3 ( b + c ) + a b3 + c3 + bc b 2 + c 2
3
2
= a3 ( b + c ) + a ( b + c ) 3bc ( b + c ) + bc ( b + c ) 2bc
) (
=a3t + a t 3 3st + s t 2 2 s
) (
Xt hm s f ( s ) =a3t + a t 3 3st + s t 2 2 s ta c
f '( s ) = t 2 4 s 3at = t ( t 3a ) 4 s 0 .
714
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
t2
Do f(s) l hm nghch bin trn on 0; .
4
3
2
Xt hm s g (t ) = (1 t ) t + (1 t ) t 2 vi t 0; ta c
3
f '(t ) = (1 2t ) ; f '(t ) = 0 t =
3
1
.
2
1
nn f(t) t cc i ti
2
1
1 1
hay P f (t ) f =
.
2
2 8
1
, c= 0 hoc cc hon v.
2
Nhn xt. Vi a,b,c khng m v a + b + c =
k vi chng minh tng t ta c c
k4
.
8
Bi 10. Cho a,b,c l cc s thc khng m tha mn iu kin a + b + c =
1.
Tm gi tr ln nht v nh nht ca biu thc
ab a 2 + b 2 + bc b 2 + c 2 + ca c 2 + a 2
P=
b + c +1 c + a +1
Li gii
Tm gi tr ln nht ca P
Vi a,b,c khng m ta lun c
a
P=
=
b,
c
a + b3 + 1
3
c.
b + c +1
c + a +1
a + b3 + 1
Cng theo v ba bt ng thc trn ta c P a + b + c =
1.
ng thc xy ra khi v ch khi mt s bng 1 v hai s bng 0.
Tm gi tr nh nht ca P
S dng bt ng thc C-S ta c
3
a,
( a + b + c )2
) (
) (
b3 + c 3 + 1 c 3 + a 3 + 1 a 3 + b3 + 1 a b3 + c 3 + 1 + b c 3 + a 3 + 1 + c a 3 + b3 + 1
) (
) (
a b + c + b c + a 3 + c a 3 + b3 + 1
3
715
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
) (
) (
M = a b3 + c 3 + b c 3 + a 3 + c a 3 + b3 .
t2
Khng mt tnh tng qut gi s a b c t b + c = t , bc = s, s 0;
4
Khi a = 1 t
b+c t
2
= t v
2
2
3
M= a3 ( b + c ) + a b3 + c3 + bc b 2 + c 2
3
2
= a3 ( b + c ) + a ( b + c ) 3bc ( b + c ) + bc ( b + c ) 2bc
) (
=a3t + a t 3 3st + s t 2 2 s
) (
Xt hm s f ( s ) =a3t + a t 3 3st + s t 2 2 s ta c
f '( s ) = t 2 4 s 3at = t ( t 3a ) 4 s 0 .
t2
Do f(s) l hm nghch bin trn on 0; .
4
3
2
Xt hm s g (t ) = (1 t ) t + (1 t ) t 2 vi t 0; ta c
3
f '(t ) = (1 2t ) ; f '(t ) = 0 t =
3
1
.
2
1
nn f(t) t cc i ti
2
1
1 1
hay M f (t ) f =
.
2
2 8
1
, c= 0 hoc cc hon v.
2
1
1
Tm c GTLN ca M bng t ti a= b=
, c= 0 hoc cc hon v.
8
2
1
8
Suy ra P
.
=
1 9
1+
8
8
1
Vy gi tr nh nht ca P bng t ti a= b=
, c= 0 hoc cc hon v.
9
2
716
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
ab a 2 + b 2 + bc b 2 + c 2 + ca c 2 + a 2
k4
.
8
Bi tp tng t
Cho a,b,c l cc s thc khng m c tng bng 1. Chng minh
a
1+ b + c
2
b
1+ c + a
2
c
1+ a + b
2
4
.
5
2
1 t 2 s + t + 2
trn on
Xt hm s f ( s )= +
2
t
t 2 + ( s 1)
f '( s ) =
2t ( s 1) t s
2t a s
=
2 2
2
t 2 + ( s 1)
t 2 + ( s 1)
2
) (
t2
0; ta c
4
t2
2t 3 s
4
0
2 2
t 2 + ( s 1)
) (
2
t2
Do f(s) l hm ng bin trn on 0;
4
2
1 t t +2
V vy f ( s ) f (0) =
+ 2
t
t +1
)
717
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
1 t t +2 5
2
+ 2
( t 1) 2t 2 t + 2 0 (lun ng).
t
2
t +1
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi
a= b= 1, c= 0 hoc cc hon v.
Ta cn chng minh
a+b
.
2
1 ab
vo bt ng thc cn chng minh ta c
a+b
1
1
1
5
1
1
1
5
t P (a, b, c=
)
+
+
=
+
+
.
1
1
ab
ab
2
a+b b+c c+a 2 a+b a+
b+
a+b
a+b
Thay c =
Xt hiu P (a, b, c) P a + b,
,0
a
+
b
1
1
1
1
1
=
+
+
+a+b+
a+b
a + b a + 1 ab b + 1 ab a + b + 1
a+b
a+b
a+b
1
a+b a+b
=
+
+
+
1
a
b
(
)
1 + a 2 1 + b2
1 + ( a + b )2
Ta chng minh
1
1+ a
a+b
1 + a2
1
1+ b
1+
+
1
+
a
b
(
)
1 + b2
1 + ( a + b )2
a+b
1
1 + (a + b)
ab ab ( a + b ) + 2ab 2 0
ab ( a + b ) 2 (1 ab ) (lun ng).
2
V 2 (1 ab =
) 2c ( a + b ) ( a + b ) ab ( a + b )
2
Vy ta cn chng minh
P ( a + b,
1
1
1
5
,0) 0
+a+b+
1
a+b
a+b 2
a+b+
a+b
718
a+b
1 + ( a + b)
1 + ( a + b)
a+b
5
.
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
2(a + b)
= 2.
a+b
a+b
1 5
Ta cn chng minh x + 2 x 2 5 x + 2 0 ( 2 x 1)( x 2 ) 0 (lun ng).
x 2
ng thc xy ra khi v ch khi
t x=
1 + (a + b)
1
a + b =
a= c= 1, b= 0
.
=
+ bc + ca 1
ab
b= c= 1, a= 0
2
0
ab ab ( a + b ) + 2ab 2 =
+ Nu
r
p 4q p 2
9
)=
4p p
.
3
4 p p3
0
9
5 p ( p + 2 ) 9 ( 2 p 1)
(2 p)
0
9
Ta ch cn chng minh ( p 2 )( 2 p 1) + 5.
( 2 p ) 5 p2 8 p + 9 0
1
1
1
1
+
+
2.
a+b b+c c+a a+b+c
Li gii
1
1
> , khi theo bi ton trn ta c
a+b+c
2
719
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
1
1
1
5
1
1
1
1
+
+
+
+
> 2.
a+b b+c c+a 2
a+b b+c c+a a+b+c
Bt ng thc c chng minh.
t2
t= b + c
Ta xt vi b + c 2, khi t
, s 0; ,0 < t 2
s = bc
4
1 s
.
t
Gi biu thc v tri l P ta c
1
1
1
1
1
2a + b + c
1
P=
+
+
=
+
2
b+c a+b a+c a+b+c b+c
a
+
b+c
a +1
1 s
2.
+t
1 2a + t
1
1
1
t
=
+ 2
=
+
2
1 s
t a +1 a + t t 1 s
+t
+1
t
t
Ta c at + s =1 a =
1
t 2 + 2 2s
t
=
+ t.
2
t
s + t 2 + 1
t 2 + ( s 1)
1
t 2 + 2 2s
t
Xt hm s f ( s ) =
trn on
+ t.
2
2
t
s + t 2 + 1
t + ( s 1)
2
2t ( s 1) t 2 s
t
f '( s ) =
=
2
2
2
2
2
s + t + 1
t + ( s 1)
) (
) (t
2t 3 a 2 s
2
+ ( s 1)
t2
0; ta c
4
) ( s + t + 1)
2 2
Bi v a 2 s 0 .
t2
Do f(s) l hm nghch bin trn on 0; . V vy f ( s )
4
t2
Ta ch cn chng minh f 2 .
4
t2
+2
t
t
1
2
Ta c: f 2 0 + t.
2
20
2
4
t
2
3
t
t
+1
t 2 + 1
4
4
t2
f .
4
0.
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
p 4q p 2
9
)=
4p p
.
3
Ta ch cn chng minh
4 p p3
(1 + 2 p ) 0 p ( 2 p )( p 1)2 0 .
9
Bt ng thc lun ng ta c iu phi chng minh.
Bi 13. Cho a,b,c l cc s thc khng tho mn iu kin ab + bc + ca 3 .
p2 ( 2 p ) +
(a
)(
1
ta c
3
)(
+ k b 2 + k c 2 + k ( k + 1) .
3
Li gii
Ch ng thc
(a
)(
)(
) ( k ( a + b + c ) abc )
+ k b 2 + k c 2 + k=
+ k ( ab + bc + ca k ) .
2
1
Trc tin ta chng minh k = bt ng thc ng, tht vy
3
2
1
1
1 1
2 1 2 1 2 1 1
a + b + c + ab + bc + ca 3 = + 1 .
3
3
3
3
3
3
3 3
Vi k ' k
(a
)(
1
ta c
3
)(
)(
)(
3
3
3 a 2 + k b2 + k c 2 + k + k ' k (1 + k + k ' k ) = ( k '+ 1)
1
+
x+ y
1
+
y+z
1
1
.
2+
z+x
2
721
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Li gii
t2
t= y + z
Khng mt tnh tng qut gi s x = max { x, y, z} t
, s 0; .
4
s = yz
1 s
.
t
Gi P l biu thc v tri ta c
Ta c xt + s =1 x =
x+ y + x+z
2 x + y + z + 2 x2 + 1
1
1
P=
+
=
+
y+z
y+z
x 2 + xy + xz + yz
x2 + 1
1 s
2.
+t
1
2
1
2t
t 2 + 2 2s
t
.
.
t
=
+
+
=
+
+
2
2
2
2
2
2
t
t
1
t
s
+
(
)
1 s
1
t
s
+
1
s
(
)
+1
+1
t
t
Xt hm
s f ( s ) t.
=
f '( s ) =
2t.
t 2 + 2 2s
t 2 + (1 s )
(1 s )2 t 2 s
t 2 + (1 s )
2 2
2t
t 2 + (1 s )
2t (1 s )
t2
trn on 0; ta c
4
2t 3 x 2 s
=
3
2
2
t2 + 1 s 2
( ) t + (1 s )
2t (1 s )
t2 + 1 s 2
( )
t2
Do f(s) l hm ng bin trn on 0; .
4
2
t
V vy f ( s ) f (0) =t. 2
+
= t + 2
.
t +1
t + 1
t2 +1
t2 + 2
2t
1
t
1
.
+ t+ 2
2+
t
2
t +1
Bi 15. Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn iu kin ab + bc + ca > 0.
1
1
1
4
.
Chng minh
+
+
4a 2 + bc
4b 2 + ca
4c 2 + ab a + b + c
Do P
Li gii
Gi s a = max {a, b, c} , chng minh
1
4a 2 + bc
722
1
4b 2 + ca
a+b
.
,t =
2
4t 2 + tc
2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
4b + ca
2
) (
( 4a
2
2
)(
)(
+ bc 4b 2 + ca
2
1
V 4t 2 + tc 4a 2 + bc 4b 2 + ca =
( a b )2 c 2 + a 2 + b2 + 6ab 3c ( a + b ) 0 .
4
Theo AM GM ta c
1
4c + ab
2
1
4c + t 2
2
Vy ta ch cn chng minh
2
1
4
4
+
=
2
2
2
2
+
+
+c
a
b
c
t
4t + tc
4c + t
2
1
1
1
4
2
2
2
2
t 2t + c t
4t + tc t 4c + t
t
4c
2
2t + c
4t 2 + tc 2t + 4t 2 + tc
4c 2 + t 2 t + 4c 2 + t 2
2
1
4c
0
t ( 2t + c )
4t 2 + tc 2t + 4t 2 + tc
t 4c 2 + t 2 t + 4c 2 + t 2
0 (1)
2
2
3t ( 2t + c )
4t + tc 2t + 4t + tc
5
4c
0 (2)
3t ( 2t + c ) t 4c 2 + t 2 t + 4c 2 + t 2
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
2
yz ( y + z )
( x + y )( x + z )(2 x + y + z )
( x + y + z )( y z ) 2 [( x + y )( z + x)(2 x + y + z ) 6 yz ( y + z )]
( x + y )( y + z )( z + x)(2 x + y + z )
nn f ( x, y, z ) f ( x, t , t ) vi
=
t
0, .
tx(t + x)
x t 2t t + x
Bt ng thc cui ng do 2t 2 x .
ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z; x= 2, y= z= 1 .
Bi ton c chng minh.
C. BI TP RN LUYN
Bi 1. Cho a,b,c l di 3 cnh mt tam gic tho mn iu kin a 2 + b 2 + c 2 =
3.
Chng minh rng a + b + c 2 + abc .
Bi 2. Cho a,b,c l cc s thc khng m tho mn iu kin a 2 + b 2 + c 2 =
3.
Chng minh rng ( 2 ab )( 2 bc )( 2 ca ) 1 .
Bi 3. Cho a,b,c l cc s thc dng c tch bng 1. Chng minh
1 1 1
13
25
.
+ + +
a b c a + b + c +1 4
Bi 4. Cho a,b,c l cc s thc dng tha mn a, b, c 1 v a + b + c =
6.
)(
)(
)(
)(
)(
)(
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
x
1
y
z 21
54 x3 + y 3 + z 3 + + .
xyz
yz zx xy 2
Bi 10. Cho a,b,c l cc s thc khng m c tng bng 1. Chng minh
(a
)(
)(
1
.
256
Bi 11. Cho a,b,c l cc s thc dng c tch bng 1. Chng minh
3
+ b3 b3 + c 3 c 3 + a 3
3.
a a +1 b b +1 c c +1
Bi 12. Cho a,b,c l cc s thc khng m c tng bng 1. Chng minh
2
4
.
5
1+ b + c
1+ c + a
1+ a + b
Bi 13. Cho x,y,z l cc s thc khng m tho mn iu kin x + y + z =
3.
2
)(
)(
9
1
1
1
27
.
+
+
4 1 + xy 1 + yz 1 + zx 4 ( x + y + z )2
1
a 2 + bc
1
b 2 + ca
1
c 2 + ab
6
.
a+b+c
D. HNG DN GII P S
Bi 1. Bt ng thc cn chng minh tng ng vi
P ( a, b, c ) = a + b + c abc 2 0 .
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
3= a 2 + b 2 + c 2 a 2 +
1
3
( b + c )2 > a 2 1 a < 2 .
2
2
b2 + c2 b2 + c2
Ta chng minh P ( a, b, c ) P a,
,
2
2
Tht vy
b2 + c2 b2 + c2
P ( a , b, c ) P a ,
,
2
2
a (b c )
( b c )2
b + c + 2 b2 + c2
( b c )2 a
b + c + 2 b2 + c2
2
b c)
(
2
2
a + 2 3 a2
( b c )2 a 2 + a
2
Mt khc
b2 + c2
= b + c 2 b2 + c2 + a
bc
2
2 3 a 2 2 0, a 1; 2
b2 + c2 b2 + c2
,
P a,
2
2
a 3 a2
2
=+
2
2 3a
a
3 a2
= 1
Ch 1
3 a 2
a
+ a 2
3 a2
0
2
3 a2
2
+ a 2 0 a2 3 a2 2 ( 2 a )
2
( a 1) 8 a3 a 2 0
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Cch 2: Gi
s a max {a, b, c} a 1 v v a,b,c l di ba cnh mt tam gic
=
nn a b + c 2 .
Khi
P = a + b + c 2 abc = a + b 2 + c 2 + 2bc 2 abc = a + t + 2 s 2 as .
t
Vi t =
b2 + c2 , s =
bc, s 0; .
2
t
Xt hm s f ( s ) = a + t + 2 s 2 as vi s 0; ta c
2
1
1
<0.
f '( s ) = a; f ''( s ) =
t + 2s
( t + 2s )3
V vy f '( s ) f '(0)=
1
t
a=
3 a2
a < 0, a [1;2] .
t
V vy f(s) nghch bin trn on 0; suy ra
2
at
t
f ( s ) f = a + 2t 2
2
2
) 2
a 3 a2
= a + 2 3 a
3 a2
= 1
3 a 2
a
+ a 2 0
b2 + c2 b2 + c2
Ta chng minh P ( a, b, c ) P a,
,
2
2
2a ( b + c ) + a 2bc 2a 2 b 2 + c 2 + a 2 .
b2 + c2
2
a
2
2 2 b 2 + c 2 ( b + c ) ( b c )
727
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
4 (b c )
2 b2 + c2 + b + c
a (b c )
4 a ( b + c ) + a 2 b2 + c2
Ta c
4 a ( b + c ) a 2 b 2 + c 2 4 2a 2 b 2 + c 2
=
4 2a 2 3 a
)
)(
(
)
)
3 a2
2 a
2.
4 1 a2 2 a2
=
0
2 + a 2 3 a2
Vy ta ch cn chng minh
b2 + c2
b2 + c2
2
2
a
2
2
Ta c 2 a 2 + 1 ( a + 1) =
1 a2 + 1
( a 1)2 0 a 2 + 1
( a + 1)2
2
Vy ta ch cn chng minh
3 a2
1
2
a
+
a
( )
3 a2
4 ( a + 1) 2 a
3 a2
a 2 ( a + 1)
a a 4 + 2a 3 2a 2 6a + 5
0
0
2
3
a
2 + ( a + 1)
2
a ( a 1) a 2 + 4a + 5 0
2
1 1 1
13
25
+ + +
0.
a b c a + b + c +1 4
P ( a, b, c ) P a, bc , bc .
728
bc 1 .
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Tht vy
P ( a, b, c ) P a, bc , bc =
=
1 1
2
13
13
+
+
b c
bc a + b + c + 1 a + 2 bc + 1
b c
bc
13
b c
( a + b + c + 1) ( a + 2
bc + 1
1
13
b
c
=
bc ( a + b + c + 1) a + 2 bc + 1
13
b c 1
0
( 3 + 1)( 3 + 1)
2
13
25
1
Mt khc P a, bc , bc = P 2 , x, x = x 2 + +
x 2x + 1 + 1
4
x
2
x
( x 1)2 (8 x 4 + 20 x3 18 x 2 9 x + 8)
0, x ( 0;1] .
4 x ( x + 1) ( 2 x 2 x + 1)
)(
Ta c 1 + a 2 1 + b 2
a + b 2
1
2
1 +
( a b ) a 2 + 6ab + b 2 8 0 vi
=
16
2
mi a, b 1 .
Do 1 + a
)(1 + b )
2
a + b 2
1 +
.
2
2
a + b 2
6 c 2
2
2
Suy ra P 1 +
1 + c = 1 +
1 + c 125 .
2
2
ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 2 .
Vy gi tr ln nht ca P bng 125 t ti a= b= c= 2 .
Bi 5. Khng mt tnh tng qut gi s
1
3
c 2 , a + b = 2 c 1
=
c max {a, b, c}
2
1
ab ( a + b ) =
4
4
729
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
Khi 1 + a
)(1 + b )
2
a + b 2
1 +
.
2
2
a + b 2
( a b )2 a 2 + 6ab + b2 8 0 .
Tht vy 1 + a 1 + b 1 +
=
16
2
ng thc xy ra khi v ch khi a = b .
)(
Khi P 1 + c
a + b 2
1 + c2
1 +
=
2
)(
)(
Cch 2 : Ta c 1 + a 2 1 + b 2 1 + c 2
3 c 2 125
.
1 +
64
4 2
1
.
2
= a 2 + b 2 + c 2 + a 2b 2 + b 2 c 2 + c 2 a 2 + a 2b 2 c 2 + 1
=
( a + b + c )2 2 ( ab + bc + ca ) + ( ab + bc + ca )2 2abc ( a + b + c ) + a 2b2c 2 + 1
13
2
2 ( ab + bc + ca ) + ( ab + bc + ca ) + a 2b 2 c 2 3abc
4
( ab + bc + ca 1)2 + abc
3 1 11 125
+ =
2 4 8
64
3
1
3
2
a+b+c 1
c)
; abc
=
.
Do ab + bc + ca ( a + b + =
3
4
3
1
.
2
t2
Bi 6. Khng mt tnh tng qut gi s a b c t t =
b + c, s =
bc, s 0; ta
4
c a = 1 t .
Khi P = a 6 + a3 b3 + c3 + b3c3 b3 + c3
.
3
3
= a 6 + a3 ( b + c ) 3a3bc ( b + c ) + b3c3 . ( b + c ) 3bc ( b + c )
)(
)
Xt hm s f ( s ) =( a + a t 3a ts + s )( t 3ts ) ta c
f '( s ) = ( 3s 3a t )( t 3ts ) 3t ( a + a t 3a ts + s ) .
= a 6 + a3t 3 3a3ts + s 3 t 3 3ts
6
730
3 3
3 3
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
t4
3s 2 3a3t t 3 3ts = 3t s 2 a3t t 2 3s 3t s 2 t 2 3s 0 .
)(
) (
)(
3
3
Do f '( s ) 0 P= f ( s ) f (0)= t 3 a 6 + a3t 3 = t 3 (1 t ) t 3 + (1 t ) .
3
3
2
Xt hm s g (t )= t 3 (1 t ) t 3 + (1 t ) vi t 0; ta c
t = 0
2
g '(t ) =
3t ( t 1) ( 2t 1) ; f '(t ) =
0 1 (do t 0; ).
t =
3
2
2
1
nn g(t) t cc i ti
2
1
1
1
1
t = hay P g (t ) g =. ng thc xy ra khi v ch khi a= b=
,
2
2
2 256
c = 0 hoc cc hon v.
1
1
t ti a= b=
, c= 0 hoc cc hon v.
256
2
Nhn xt. Vi a,b,c khng m tha mn a + b + c =
k . Chng minh tng t ta c
Vy gi tr ln nht ca P bng
(a
)(
)(
+ b3 b3 + c 3 c 3 + a 3
k9
.
256
Bi 7. Ta cn chng minh
P ( x, y, z ) = x 2 + y 2 + z 2 + x + y + z 2 ( xy + yz + zx ) 0 .
) (
Xt hiu P ( x, y, z ) P x, yz , yz=
y z
) ( y + z 2x + 1 + 2
2
yz 0 .
Ta ch cn chng minh P x, =
yz , yz
P 2 , t , t 0 vi t = yz .
t
( t 1) 2t 3 + 4t 2 + 2t + 1
4
+ + 2t 0
0.
t
t4 t2
t4
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi x= y= z= 1 .
2
731
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
bc 1 .
1
1
Tht vy P (a, b, c) P(a, t , t ) = ( b c ) 2 ( b + c ) 2 1 + .
2 bc
( b c ) 2 . 4 (1 + 1) 0
2
1
(t 1) 2 (3t 4 + 4t 3 + 5t 2 + 4t + 2)
Mt khc =
P (a, t , t ) P=
( 2 , t, t)
0.
t
2t 4
Bt ng thc c chng minh. ng thc xy ra khi v ch khi a= b= c= 1 .
Bi 9. Ta cn chng minh
P ( x, y , z ) =
x
1
y
z 21
54 x3 + y 3 + z 3 + + 0 .
xyz
yz zx xy 2
Ch
=
P ( x, y , z )
( x + y + z )2 x 2 y 2 z 2 54
xyz
(x
+ y3 + z3
21
4
1 1 1
21
= 2 + + 27 x3 + y 3 + z 3
x y z
2
( y z )2 ( 4 81yz ( y + z )2 )
0
2 yz ( y + z )
y+z y+z
Xt hiu P ( x, y, z ) P x,
,=
2
2
y+z y+z
y+z+
+
y+z y+z
2
2
2
Bi v =
yz ( y + z ) 4 y.z.
.
4
2
2
4
732
( y + z )4 1 2 4 =
4
4 3
4
81
www.TaiLieuLuyenThi.com
Cty TNHH MTV DVVH Khang Vit
Ta cn chng minh
y+z y+z
1 x 1 x
P(=
x,
,
) P ( x,
,
)0
2
2
2
2
1
(1 x )3 21 0
4
2 +
27 x3 +
x 1 x
4 2
( 3x 2 )2 ( 9 x3 + 12 x 2 6 x + 1)
0
2 x (1 x )
( a + b + c )2
) (
) (
a 1 + b2 + c2 + b 1 + c2 + a 2 + c 1 + a 2 + b2
1 + a ( b + c ) + a b 2 + c 2 + bc ( b + c )
2
Q = a 2 ( b + c ) + a b 2 + c 2 + bc ( b + c ) = a 2t + a t 2 2 s + ts .
t2
Xt hm s f ( s ) = a 2t + a t 2 2 s + ts trn on 0; ta c
4
1
a+t
f '( s ) =t 2a 0 f ( s ) f (0) = a 2t + at 2 = at
= .
4
2
Do P
1
5
.
1+ Q 4
1
, c= 0 hoc cc hon v.
2
Bi 13. =
Gi s x max { x, y, z} y + z 2, x 1 ta c
x + y 2
3
+
=
3 y + 5 3 z + 5 3
5
( x y )2 40 3 x 2 + y 2 + 6 xy 0 .
2
16
2
)(
733
www.TaiLieuLuyenThi.com
Khm ph t duy K thut gii bt T Bi ton Max Min ng Thnh Nam
2
x + y 2
Vy ta chng minh 3 x + 5 3
5
+
512
3 x 2
3 x + 5 3
+ 5 512 0
2
)(
)(
734