Professional Documents
Culture Documents
I. L THUYT
1. Ngun in tng ng ca b ngun ni tip:
rb r1 r2 ... rn
e1;r1
eb e
rb r R
e2;r2
en;rn
ngun
B
2. Cc trng hp b ngun ghp song song cc ngun ging nhau, ghp hn hp i xng cc
ngun ging nhau
3. Trng hp tng qut
Bi ton: Cho mch in nh hnh v, cc ngun c sut in ng v in tr trong tng ng l (e 1;r1);
(e2;r2);.... (en;rn). n gin, ta gi s cc ngun c cc dng ni vi A tr ngun (e 2;r2). Tm sut in
ng v in tr trong ca b ngun ny nu coi A v B l hai cc ca ngun in tng ng.
Gii
I1 e ;r
1 1
- Gi s ngun in tng ng c cc dng A, cc m B. Khi ta c:
n
1
1
1 1
1
1
...
rb rAB r1 r2
rn
1 ri
I2
e2;r2
In
en;rn
- tnh eb, ta tnh UAB. Gi s chiu dng in qua cc nhnh nh hnh v (gi s cc ngun u l
ngun pht).
I1
e1 U AB
r1
Ae1B : U AB e1 I1r1
e U AB
+ p dng nh lut m cho cc on mch: Ae 2 B : U AB e 2 I2 r2 I 2 2
r2
Ae B : U e I r
n
AB
n
n n
e U AB
In n
rn
- Ti nt A: I2 = I1 + I3 + ... + In. Thay cc biu thc ca dng in tnh trn vo ta c phng trnh
xc nh UAB:
e 2 U AB e1 U AB e3 U AB
e U AB
... n
r2
r1
r3
rn
- Bin i thu c: U AB
e1 e 2
e
... n
r r2
rn
1
1 1
1
...
r1 r2
rn
ei
r
1
1
rb
eb
- Vy
ei
ri
1
rb
1 rb 1
rb rAB r1 R 1 r2 R 2 r3 R 3 3 3 3
eb
r
1
1
rb
12 9 3
3 3 3 2V 0 .
1
I1
e1;r1
R1
I2
e2;r2
R2
I3
en;rn
R3
- Gi s chiu dng in qua cc nhnh nh hnh v. p dng nh lut m cho cc on mch tnh
cng dng in qua cc nhnh:
I1
e1 U AB 12 2 10
A
r1 R1
3
3
Ae1B : U AB e1 I1 (r1 R 1 )
e 2 U AB 9 2 11
A
Ae 2 B : U AB e 2 I 2 (r2 R 2 ) I 2
r2 R 2
3
3
Ae B : U e I (r R )
3
AB
3
3 3
3
e U AB 3 2 1
A
I3 3
r3 R 3
3
3
R
e2;r2
B
R2
1
1
1
1
1 1 1
rb 2
rb rAB r1 R 1 r2 R 2 6 3 2
eb;rb
r1 r2
eb
6 3 4V U AB 0 .
1
1
rb
2
Pmax
e2b
42
2W
4rb 4.2
R
a. Khi R = 4. Ta xt ngun in tng ng gm hai nhnh cha hai A
B ngun
e1 v e2. Gi s cc dng ca ngun tng ng A. Bin tr R v n
l
e2;r2
mch ngoi.
- in tr trong
ca ngun in tng ng l:
1
1
1 1 1 2
rb 1,5
rb r1 R 0 r2 6 2 3
e1
e
2 6 18
r1 R 0 r2
6 2 12V 0 . Cc dng ca ngun
- Sut in ng ca ngun tng ng l: eb
1
2
rb
3
tng ng B.
- in tr v cng dng in nh mc ca n l:
R 6; I m 1A
eb
12
8
A I I m
R R rb 4,5 6 1,5 9
I I Im
R1
12
1A
R 4,5
R 6 1,5
e1;r1
U AM
e1
e2
0
18 9
r1 r2 R1 R 2 R 3
2 6 14V 0
1
1
1
1 1 1
r1 r2 R 1 R 2 R 3
2 6 12
R3
R2
N
R1
e2;r2
e1;r1
A
I2
R2
e2;r2
I1
B
R3
N
e 2b
7,52
.
.
PHNG PHP 2: DNG NH LUT KICHOFF
A.L THUYT
I.nh luat Kirchhoff 1 (nh luat nut)
Tai mot nut mang, tong ai so cac dong ien bang khong
n: so dong ien quy tu tai
nut mang ang xet.
i 1
k 1
i I k Rk
Vi quy c dau:
Khi chon mot chieu kn cua mac mang th:
uNguon ien:
Neu gap cc am trc th mang dau dng
Neu gap cc dng trc th mang dau am.
uCng o dong ien:
Neu chieu cua dong ien trung vi chieu i cua mat mang th mang dau
dng.
Neu chieu cua dong ien ngc vi chieu i cua mat mang th mang dau am.
Dung hai nh luat Kirchhoff, ta co the giai c hau het nhng bai tap
cho mach ien phc tap. ay gan nh la phng phap c ban e giai cac
mach ien phc tap gom nhieu mach vong va nhanh, neu can tm bao nhieu
gia tr cua bai toan yeu cau th dung hai nh luat nay chung ta lap c
bay nhieu phng trnh nut mang va mac mang, sau o giai he phng trnh
ta se tm c cac gia tr ma bai toan yeu cau.
Tuy nhien, e giai nhng mach ien co nhieu nguon, nhieu ien tr
mac phc tap th giai he phng trnh nhieu an rat dai, tnh toan phc tap. V
the trong nhng mach khac nhau, chung ta nen ap dung cac phng phap phu
hp e giai quyet bai toan mot cach nhanh nhat.
BI TP P DNG
Bai 1: Cho mot mach ien co s o nh hnh ve
E1=25v
R1=R2=10
E2=16v
R3=R4=5
r1=r2=2 R5=8
Tnh cng o dong ien qua moi nhanh.
Gii:
Giasdo
ng ie
n chay trong mach
cochie
u nh hnh ve
:
*nh lua
t Kirchoff cho ca
c nu
t mang :
Tai C, B :
I=I 3+I 4=I1+I
(1)
5
Tai A :
I1=I 2+I 3
(2)
Tai D:
I =I +I
(3)
4 2 5
*nh lua
t Kirchoff cho ma
t mang:
Mach BACB: E2=I1R1+I 3R3+Ir2 10I1+5I 3+2I=16
Mach ADCA:
Mach DCBD:
(4)
I -I -I =0
10I +5I -5I =0
(2)
2 4 3
1 2 3
I -I +I =0
I-I +I -I =0
(3)
2 4 5
1 2 4
5I+10I -20I =0
I 2=-0.5 (A)
1 3
I 2=I1-I 3
I 3=1 (A)
I 4=I-I 3
I 4=2 (A)
Bi 2:
I 5=I-I1
I 5=2.5 (A)
(4)
(4)
(5)
(8)
(7)
(2)
(8)
(1)
1 3
12I-10I +5I =41
1 4
I-I -I =0
3 4
10I -15I +5I =0
1 3 4
I 2=I1-I 3
I 5=I-I1
Va
y c
ng odo
ng ie
n qua R cochie
u ngc v
i chie
u achon
2
(9)
(10)
B
N
6
E,r
E=14V
r=1V
R4=8
R2=3
R3=3
R1=1
R5=3
Giai
Ta gia s chieu cua dong ien nh hnh ve.
*nh luat mat mang:
AMNA:
0=I1R1-I5R5-I2R2
0=I1-3I5-3I2
(1)
MBNM:
0=I3R3-I4R4+I5R5
0=3I3-8I4+3I5
(2)
ANBA:
E=Ir+I2R2+I4R4
14=I+3I2+8I4
(3)
*nh l nut mang:
-Tai N:
I2-I5-I4=0
(4)
-Tai B:
I-I4-I3=0
(5)
-Tai A:
I-I1-I2=0
(6)
I1-3I5-3I2 =0
I-I2-3(I2-I4)-3I2=0
I-7I2+3I4=0
T (2) ta co:
3I3-8I4+3I5=0
3(I-I4)-8I4+3(I2-I4)=0
3I-14I4+3I2 =0
Ta c h pt:
I+3I2+8I4=14
I-7I2+3I4=0
I=3.56(A) I2=0.92(A) I4=0.96(A)
3I+3I2-14I4=0
I1=I-I2=2.24(A)
I3=I-I4=2.6(A)
I5=I2-I4=-0.04(A). Vy dng i t m n N.
7
B.BI TP
Ch :
s:
2
S: R=2;=18V
Bi 4: Cho mch in nh hnh v. Ngun in c sut in ng E = 7,8V,v in tr
trong r = 0,4. Cc in tr mch ngoi R1 = R2 = R3 = 3, R4 = 6.
a. Tnh cng dng in chy qua cc in tr v hiu in th hai u mi in tr.
b. Tnh hiu in th gia hai im C v D.
c. Tnh hiu in th hai u ngun in v hiu sut ca ngun in.
S:a.I1=I2=1,17A, I3=I4=0,78A, U12=3,5V; U3=2,34V; U4=4,68V
b.UCD=-1,17V
C.H=90%
Bi 5:Cho s mch in nh hnh v
R1 = 8 ; R2 = 3; R3 = 6; R4 = 4; E = 15V, r = 1
C = 3F, Rv v cng ln
a. Xc nh cng dng in chy trong mch
b. Xc nh s ch ca Vn k
c. Xc nh in tch ca t
V
,r
R4
R1
R2
R3
R5
,r
A
R1
R2
R3
R4
S:a.1A b.2,25.10-4(J)
C
A
1 ,r1
2 ,r2
R1
R4
Bi 7
Cho s mch in nh hnh v
R1 = 15 ; R2 = 10; R3 =20 ; R4 = 9; E1 = 24V,E2 =20V; r1 = 2; r2 = 1,
R3
RA khng ng k; RV c in tr rt ln
R2
a. Xc nh s ch Vn k V1 v A
V
1
b. Tnh cng sut ta nhit trn R3
c. Tnh hiu sut ca ngun 2
d. Thay A bng mt vn k V2 c in tr v cng ln. Hy xc nh s ch ca V2
S: a.I=1A, U=47/3V b.20/9W c.95%
Bi 8:Cho s mch in nh hnh v
R1 = 8 ; R2 = 6; R3 =12 ; R4 = 4; R5 = 6, E1 = 4V,E2 =6V; r1 = r2
0,5, RA khng ng k; RV c in tr rt ln
a. Tnh cng dng in trong mch chnh
b. Tnh s ch ca Vn k
V
1 ,r1
R5
R1
R4
d.22V
2 ,r2
R2
R3
A
c. Tnh s ch ca Ampe k
,r
V
,r
,r
,r
R1
R2
A
R3
Bi 12
: Cho s mch in nh hnh v
Bit r = 10; R1 = R2= 12; R3 = 6 ; Ampk A1 ch 0,6A
a. Tnh E )
b. Xc nh s ch ca A2
/S: 5,2V, 0,4A
C2
R1
R2
D
R4
C
R5
R3
,r
V
,r
R1
R3
A
R2
R1
R4
A1
R2
R3
A2
,r
1,r
R1
R2
2,r
R3
10
s: 2,4
Bi 4: Cho mch in nh hnh v
E1 15V ; E2 9V ; E3 10V
E2
r1 2; r2 1; r3 3
R1 4; R2 2; R3 6; R4 3
Tnh cng dng in qua R4 v s ch ca vn k
(RV = )?
E3
E1
R1
A
V
R2
R3
B
R4
11
S: I4 =
U 34
= 2/3 A;- Uv = UAB = -E1 + I(R1 + R34) = -9V
R4
r1
r2
s: I1 = 4 A, I2 = 16 A, I = 12 A.
R1
1 ,r1
V
2 ,r2
R2
3, r3
E1, r1
E2, r2
R2
A
I2 B
R3
E2,r2
I1 M I3
12
Hng dn
p dng nh lut kicsp ta c
- nh lut nt mng:
Ti M: I1 + I3 I2 = 0
(1)
- nh lut mt mng:
NE1MN: E1 + E2 = I1(R1 + r1) + I2R2
NE3MN: E3 + E2 = I3(R3 + r3) + I2R2
T (1) (2) v (3) ta c h:
I 1+I 3 I 2 =0
1
2
3
(2)
(3)
1
8 +E2 =2I 1 +4 2
5 +E2 =4I 3 +4 3
I 1+I 3 1=0
I 1+I 3 1 =0 1
E2 - 2I 1 +4 =0 2
E2 - 4I 3+1 =0 3
5
Gii h trn ta c: E2 = V V E2 < 0 nn cc dng mc vi B
3
Bi 2: Cho mch in nh hnh v
E = 6V, r = 1 , R1 = 2 , R2 = 5 , R3 = 2,4 ,
R4 = 4,5 , R5 = 3
Tm cng dng in trong cc mch nhnh v UMN
M
R1
R3
R5
R2
R4
Nhn xt:
- Gi gi dng in trong mch nh hnh v
N
- Cc i lng cn tm: I, I1, I2, I3, I4, I5 (6 n)
E,r
- Mch c 4 nt ta lp c 3 phng trnh, 3 phng
trnh cn li lp cho 3 mt mng AMNA, MBNM, ABEA
Hng dn:
p dng nh lut kicsp ta c
- nh lut nt mng:
Ti M: I1 I3 I5 = 0
(1)
Ti A: I I1 I2 = 0
(2)
Ti B: I3 + I4 I = 0
(3)
- nh lut mt mng:
AMNA: 0 = I1R1 + I5R5 I2R2 (4)
M I3
MBNM: 0 = I3R3 I4R4 I5R5 (5)
ABEA: E = I2R2 + I4R4 + Ir
(6)
I5
R1
T (1) (2) (3) (4) (5) v (6) ta c h:
R5
I1 I 3 I 5 0
1
I 1 I 3 I 5 =0
1
I
1
R2
2
I I1 I 2 0
2
I I 1 I 2 =0
A
N I
I I I 0
I2
I +I I =0
3
4
3
3
4
3 4
I
(4)
0 I 1R1 I 5R5 I 2R 2 4
2I 1+3I 5 5I 2 =0
0 IR I R I R 5
E I 2R2 I 4R 4 Ir 6
5I 2 +4,5I 4 +I =6
6
R3
R4
B
I
13
2(I - I 2 )+3(-I 2 I 4 ) 5I 2 =0
(4)
R5
E1
A
Hng dn:
p dng nh lut kicsp ta c
- nh lut nt mng:
Ti A: I I1 I5 = 0
(1)
Ti D: I1 I2 I3 = 0
(2)
Ti C: I2 + I5 I4 = 0
(3)
- nh lut mt mng:
ADBA: E2 = I1R1 + I3R3 + I(r2 + RA)
BDCB: 0 = -I3R3 + I2R2 + I4R4
ACBA: E1 + E2 = I5(r1 + R5) + I4R4 + I(r2 + RA)
T (1) (2) (3) (4) (5) v (6) ta c h:
I I 1 I 5=0
I 1 I 2 I 3=0
I +I I =0
2 5 4
E1+E2 =I 5 r1+R5 +I 4R 4 +I r2 +R A
1
2
3
4
5
6
I1
I5
R4
E2
I3
R3
R1
I4
R2
D
I2
(4)
(5)
(6)
1
2
3
4
5
6
I I 1 I 5 =0
I 1 I 2 I 3=0
I +I I =0
2 5 4
5I 1+2,5I 3+I =8
-2,5I +5I +2,5I =0
3
2
4
5I 5 +2,5I 4 +I =20,5
4
5
6
E1,r1
A
C
E2,r2
A
14
Khi R1 = 12 th ampe k ch 0
Khi R1 = 8 th ampe k ch 1/3A
Tnh E2 v r2
p s: 6V v 2
R2
R1
R7
E1,r1
E2,r2
R4
E3,r1
R6
R3
R5
A
E3,r3
p s: I1 = 6,3mA; I2 = 1,8mA
I3 = 4,5mA, I4 =0
R3
E1,r1
B
E2,r2
R1
C
R4
R2
15