You are on page 1of 13

TRIT L PANGLOSS NC TA

+TBT CSVN Gio s Tin S Pangloss Nguyn Ph Trng, ngi lc quan bt tn


(truyn Candide) (1)
-Ch ngha lc quan l ci g vy? Cacambo hi. -Than i! Chng Ngy Th p, l
tnh tin tng cung nhit rng tt c mi vic u tt, khi m ngi ta gp ton
iu xu. (Candide, chng XIX)
_____
ng Tng L.
Sng mt chc, lu lu ri li l
L nh th ai khng mun l?
L nh ng d bt chc ru m!
Hi ng, ng c m .
(Nhi th Nguyn Khuyn Anh Gi ic)

Sng ngy 13/11, ti ngy hi i on kt ton dn tc thn Pht Tch (x


Pht Tch, Tin Du, Bc Ninh), Tng b th Nguyn Ph Trng c pht biu
rng:
"C l nhn li cha bao gi qu hng ta p nh th ny...mc d by gi ra
ng lm chuyn kh chu, nghe bo ch ni rt nhiu chuyn tiu cc hng
ngy, rt l bc mnh.
T nn tham nhng, cn b h hng c c nhng nhn tng qut li t nc
ta c bao gi c th ny khng? (http://vietnamnet.vn, 13.11.2016)
S lc quan nng nhit ca Gio s Tin s Tng b th CSVN bt ngun t
hc thuyt uyn thm ca mt trng phi ln b nh bi, tuyt tch

giang h gn 300 nm, nay cc truyn nhn bng nhin l din, ho hng
trong mt mi trng xhcn thch hp, khc xa.
Tr v k c ba phn t th k tri qua, ti c duyn may c c lch s
mn phi y.
Hi thi Php thuc, lc cn hc cc lp cui bc tiu hc th ti sc tra thm vi ch trong t v, lc gi l t v - c cun truyn Candide ca
nh vn ho Php Voltaire (1694-1778) gm 30 chng, vit nm 1759.
Cun Candide c dch ra nhiu th ting; ting Anh l Candide The
Optimist (k lc quan), sau ny c c ting Vit: Candide, Chng Ngy Th,
dng thnh phim, kch, truyn hnh.

Candide, k lc quan (the optimist), chng ngy th v Dr. Pangloss Nguyn Ph


Trng: Cha bao gi qu hng ta p nh th ny. Nhn tng qut li t nc ta
c bao gi c th ny khng?"

I) LC TRUYN.
Truyn k v mt chng trai tn Candide sng hnh phc ti vng Westphalie
(c) trong ta lu i ca Nam tc Thunder-ten-tronckh. Chng c
mt nim tin tuyt i l th gii lun y lc quan, mi vic trn i u tt
p. Nim tin c nhi s do trit gia Tin S Pangloss, gia s trong lu i,
gii bc nht trong tnh ny v do trong thin h.
Tin s Pangloss dy cc mn rng h ang sng trong ci th gii tt p
nht ca tt c cc th gii c th c v tt c l cho ci tt p nht
(He teaches his pupils that they live in the "best of all possible worlds" and
that "all is for the best")
Sau khi b ui khi ta lu i l ni tt p nht v Nam tc bt gp chng
hn Cunegonde, con gi ng, Candide lu lc theo mt cuc hnh trnh
gn nh vng quanh th gii.
Phiu lu qua nhiu ni, tri qua nhiu kinh nghim au thng, chng gp
nhiu k bt lng, khn nn, b la o nhiu ln v tn mt thy nhng
cht chc rng rn.

Candide gp li Tin S Pangloss i n xin, nhim


bnh giang mai do c Paquette l c hu phng ca
b Nam tc ly truyn, cha lnh nhng hng mt
mt, mt mt tai
Candide cng gp li Cunegonde v Paquette b hm
hip lc qun Bulgars trn vo tn ph lu i git
Nam tc v phu nhn, lu lc lm ti t, im,
tnh nhn
Tt c cc bt hnh khin Candide sng mt.
Cui cng chng khng cn tin tng vo nhng gio
iu, thuyt l vin vng m gio s Tin s Pangloss
dy, t b hon ton ch ngha lc quan qu thi,
ng ngn.
Chng cng cc bn b cn li v sng mt nng tri nh, trng trt chn
nui v ci Cunegonde m nay nhan sc tn t, tr nn xu x, cc cn.
l cu chuyn t my th k trc.
Nay th ng csvn v ra mt nc cng ha xhcn vn l ci th gii tt p
nht ca tt c cc th gii c th c nhn dn Vit Nam c lm ch, c
ng CSVN lnh o.
-Tin s Tng B Th CSVN ng nhim l ha thn Tin s Pangloss.
Lc quan, hc v hc hm cao song l tht v khn li sao bng gii n
-Candide, Cunegonde, Paquette l nhn dn Vit Nam b l ln bi trit l
ca ngi Tng b th lc quan d hi v CS, xc quyt rng h ang sng
trong ci th gii tt p nht v tt c l nhm ci tt p nht m ng
em li.
Cui cng th h tnh ng, cng nh internet mch bo v v hi i! ngoi i
tham nhng cng sn ton ng kt hp p bc xen vo mi ng ngch lm
in o cuc sng nhn dn.
-ng l v thn, thay th Thng , ban phc, to ra cc iu tt p nht
c th c...
II) V HC PANGLOSS. Lc Quan Chn Kinh gm 4 chng.
Tin S Pangloss ging dy: Th gii ny (xhcn) l th gii tt p nht c th
c v Thng (nay l ng) to ra n. Tip cn vn , Tin s lp lun xui
ngc song cht ch:

Chng 1 - Khng nh: Mi ci c tn ti l ch nhm to ci tt p ln


hn.
(Every ill exists only for a greater good).
C th: "Nhng au kh ring to nn iu tt lnh chung, v vy cng nhiu
ni au kh ring th mi vic cng tt lnh by nhiu".
Li thuyt ging lc quan ny v hnh trung n khp cht ch vi l lun i
mu hng ca ngi Tng b th, l lun gia Ts Nguyn Ph Trng hm
13/11/2016) :
"C l nhn li cha bao gi qu hng ta p nh th ny rt nhiu chuyn
tiu cc hng ngy, rt l bc mnh. T nn tham nhng, cn b h hng c
c nhng nhn tng qut li t nc ta c bao gi c th ny khng?

Nhn tng qut li t nc ta c bao gi c th ny khng. Ngi TBT lc quan


n th l cng!

ng l hin ti Vit Nam tham nhng ton ng.


Nhn k s thy: - v cm, gi di hin l np sng chung - n cng hn trm
t dollars - ti nguyn, sinh kh, rng vng bin bc cn kit - kinhtbthaotng
binhnglibunTuthc phm c hi trn lan nc chung khng ai khc
thm ha Bc thuc dit tc.
Song trong tay ng, tham nhng nh con dao 2 li, trc mt c tc dng
ngc tch cc.
N thc y tinh thn tranh ua hng say ca cn b, bi trn gung my
hnh chnh.
trng hc sinh c im cao, vo bnh vin bnh nhn cp cu c m
sm, ti c quan th mua quan bn tc, tin trao cho mc gii quyt vic
tuyn dng hp l nht.
Tham nhng l ng lc kch thch tng trng kinh t.
Cc cng trnh xy tng i Bc, b m Vit Nam to b, sn golf, d n b
xtTy nguyn, Formosa H Tnh l c hi bo b cc quan chc cng sn
bt xn b ti ring, xy bit th,
u t, mua sm, vung tin qua ca s gip y mnh sn xut, to cng n
vic lm.

Nhng ai i bi tr tham nhng thc cht l ph hoai ng, nh nc, l th


lc th ch.
Th tng tng khng c tham nhng, cn ngun thu nhp, i meo, gung
my ng t lit, khng th vn hnh, liu cn cng an cn ng cn mnh
khng?.
Tham nhng li rt cn thit cho ng k l quyt tm v cng lao chng
tham nhng (?)
C cho nh Tng b th Nguyn Ph Trng tuy l nhng ni ng:
i a ng, tam quyn phn lp, cng nh b iu 4 l 'suy thoi o c'
(NPT 2013).

Song vi iu kin l cng sn ng tham nhng.


Nu ch l tham nhnglhi l th ny sinh c nc sng la gt, gi di,
mt o c v ni g th ni - ch c vn , ht thuc cha, phi
c thay th.

t nc tin quyt i hi mt ch lim chnh, trong sch, li ni i i


vic lm.

Tng b th csvn Nguyn Ph Trng th (nhn nh) tuyn b: -nh chut


ng v bnh, (2014), -chng tham nhng rt kh, l ta t nh vo ta,
(2016).
CSVN tham nhng bt tr, khng p ng iu kin tin quyt nn phi loi
b.

Mi ng phi chnh tr phi c th chp a nguyn a ng, tam quyn phn


lp.
V l toa thuc phng chng suy thoi o c, cu nc ti hu.

Chng 2 - Minh Ha : Bnh giang mai tn ti l mt iu tt


p.

Cho d chng kin bt hnh, gp ton iu xu, Ts Pangloss vn kin nh lp


trng:
Tt c l cho s tt p nht (all is for the best)
in hnh l Pangloss gii thch ti sao bnh giang mai tn ti l mt iu tt
p.

l mt iu khng th trnh, mt thnh


phn cn thit trong ci th gii tt p nht,
bi v nu ti mt hn o chu M,
Columbus khng vng phi bnh ny, m
lm nhim ngun sinh v r rng i ngc
vi mc tiu tt p ca to ha th chng ta
khng c c s-c-la (chocolate) ln
cochineal.
(Colombus, ngi tm ra M chu; cochineal, cht nhum trong k ngh
dc phm, m phm, thc phm v.v) (2)

iu ny chng khc nu ch tch H Ch Minh khng sang Lin X, lm v


ch thuyt cng sn (m thin h s c, gy tc hi cho cc th h ging ni
nn vt b) th ngy nay dn ta u c h khu, l lch, cng an phng
mt trn t quc, hip thng l nhng ch ti ti cn cho quc hi dn ch
nht, x hi xhcn n nh v pht trin tt p nht c th c trn th gii!

Nhng chuyn lng nhng u t ci cch rung t, thm st Tt Mu


Thn , cng hm Phm Vn ng nhng o, hip c Thnh nhng
nc, ta nh l nh cho Lin X, Trung Quc (L Dun), tham nhng ton
ng v.v l nhng iu phi c, l yu t cn thit (a thing unavoidable, a
necessary ingredient) th c ci tt p ln hn.
R rng nay csvn c c Vit kiu khc rut ngn dm gi tin v lm giu
t nc xhcn!
Nu khng mi Formosa n, Tu x c bin th nhn dn H Tnh u c
500 triu v thp?

ng Cng Sn Vit Nam v Bnh Giang Mai Quang Vinh


Mun Nm!

Song phi chng l hnh nh con b Tu cng dt n l st sinh vn lc


quan, ci v t? Tht ngu nh b.
Con b lc quan ch n cht, lnh t nh b ci lc quan v t, a c nc
n l st sinh Trung Cng.

Hy xem: Tnh hnh bin ng khng c g thay i, bin o, hi phn


nhng.
l mt s kin tt p nht c th c.
Nu xy ra ng g th tnh hnh by gi bt n th no, chng ta c
ngi y m bn vic t chc i hi ng c khng? (TBT NP Trng trao
i vi c tri H Ni, 8/12/2015)
Th ra ng Tng b th v t tit l th mt bin o l t chc c i
hi ng, cu ng v tip xc c tri m ng tng lm ang hun th ng
vin. Tht r i l.
Lm hi cho nc m hn nhin khoe cng trng cu i hi ng. Ht thuc
cha.
Song ng chng b cng, i hi 12 c tin hnh sun s. Tng b th Lo
Ngoan ng tc bc ph nhng nh tr con ngy th c qu, h hng khoe
ti c chc tng b th, minh ch v lm nhim k 2:
100% bu cho ti, ti khng ng c i hi tn nhim, ti bt ng v tui
mnh cao nhng vn c tn nhim.

Tng b th csvn Lo Ngoan ng Nguyn Ph Trng. (Kim Dung Anh hng x


iu)

Ti c tm thng, nh l, mi vic c n trn an bi, tiu nhn c ch l


vy.
Chng trch nhn dn lm bi v: Trong thin h c ng Tng l, tng
hp mi v l.
Sng mt chc, lu lu ri li l. L nh th ai khng mun l?
Hc thuyt lc quan l ln ny l chic bnh v to ng ca ch thuyt Mc
L i bm.

Chng 3 - Chng minh: ci mi c to ra l eo knh.


Mi vic u c nguyn nhn cn thit, phn nh mun ca Thng
(hoc ng, nu xhcn).
Hy xem: ci mi c to ra l eo knh, bi th
chng ta c knh. Chn, nh ta thy, l c to
mang qun, v do chng ta mang qun, heo sinh ra
l n tht do chng ta n tht heo quanh nm...
S vic khng th khc hn nh chng ang hin ti.
V tt c c Thng (hoc ng) to l nhm
mt cu cnh, m phi l nhm ci cu cnh tt p
nht.
(Things cannot be otherwise than as they are they
must necessarily be created for the best end.)

Ni r, chng ta c ng lnh o, dn lm ch, Hin php iu 4, x hi ch


ngha v.vs vic l phi nh vy, khng th khc hn, l cu cnh tt p
nht ri, do ng ban pht, ph hp vi nguyn vng thit tha ca ton dn
(?) v xu hng tt yu thi i (?).

Hy xem trc nm 1975 nhn dn min Bc lng thc, vi vc, vt dng


nu khng c Bc, ng cp tem phiu, bo m mi tin nghi, th lm sao

i sng qun cn dn no m tt p, hnh phc nht c th c nh vy. S


vic khng th khc hn.
V min Bc cn c bn phn chi vin cho min Nam m nhn dn sng
ngho i xc x v b M Ngy km kp, ng khng ngng ging dy.
Chng ng tc l chng li t nc, chng li nhn dn; mt khi ng khng cn
th t nc cng mt, ngi dn s sng cnh lm than, n l.

y l thuyt l nh mnh (fatalism), Dn ng Lo, ng Lo.


Nghe th hay, song nhn k th nguyn nhn vi kt qu khng c phn bit
ng.
Knh phi va vi mi ch khng phi mi c to ra va vi knh m
ngc li.
Cng sn th l lun giai cp cng nhn hnh thnh l c CS lnh ,
do ng lnh o giai cp cng nhn. Mt trn t quc l hip thng,
qun i l trung vi ng, lng thc c to l v c tem phiu
Chng 4 - Cnh bo: K pht biu mi vic tt p l sai lm .
Nhng ai cho rng mi vic tt p l pht biu khng ng n (l thoi ha
t tng!)
H phi ni mi vic l tt p nht. ("They, who assert that everything is
right, do not express themselves correctly; they should say that everything is
best.")
iu h phi ni l:
+Hin Php iu 4 l tt p nht trong cc Hin Php c th c (m b i l
t st).
+ng Cng Sn Vit Nam Quang Vinh Mun Nm + nh cao tr tu loi
ngi.
+ Qun i ta k th no cng nh thng (HCM). Vy l qun i ta mnh
nht. Cng nht song cu ny li c ngha "k th no cng nh thng qun
i ta" v Tu cng khng k l k th.
C l mun chc chn ta mnh nht th H phi ni: "K th no qun i ta
cng nh thng."
+t nc ta c bao gi c th ny khng (N P Trng 2015)
+ Nguyn Th Doan, ph ch tch nc chxhcn vn, 2011:
Nc ta dn ch gp vn ln hn cc nn dn ch lu i Ty phng.
+ Cng c ng ch c Trung ng gii thiu khng trng c, c ngi
khng c Trung ng gii thiu nhng c i hi gii thiu cng trng
c. Va ri, cc i biu Quc hi cng tm s, dn ch th ny l cng,
khng th dn ch hn. (TBT NP Trng 28/1/2016)

Than i! Trung ng hay i hi ng (m quyn hn l ln nht) gii thiu


th cng l mt ng mt ct, mt hi mt thuyn, u l ng vin.
n v bu c quc hi th c i khi cng c cu sp 2 ng ch to v
tranh ua dn ch.
Mt trong 2 lm nhim v lt ng ng nhin tht c, c g m khoe dn
ch?
Nhiu lm th l dn ch trong ng vi nhau ch u phi trong ton dn
m v qung.
L lun ny lng lo, tm pho, qu nguy him.
Ngi ny khng c ti tr nc, quyn cao chc trng l do qu nhn ph
tr.
Ci lc quan ca ng l lc quan ch k; bn thn v gia nh ng n ngon
mc p l ng t mn.
****

III) LI KT.
V cui truyn, Pangloss th nhn ng v cng kh s trong cuc i.
ng khng cn tin tng vo nhng quan nim lc quan, song vn lun bo
v chng, bi v bo v mt ln th ng ngh bo v chng mi mi l iu
tt v danh d, v v ng khng nn th nhn ng sai lm.

V phn Tng b th Nguyn Ph Trng, ngi ha thn ca Ts Pangloss th


tham quyn c v, n trn ngi trc l nhng yu t quyt nh; l tng cng
sn ch l phng tin.
Tuy dao ng mnh nhng ng Tng b th chc chc li tuyn b kin
nh tin ln x hi ch ngha, nghe ln rut, ri p m ni cha bit n bao
gi, ko di thi gian qu ng c nc bo c thi k tranh ti
tranh sng v tn.
Xut thn tin s i hc, ng c hc vn cao nht trong cc v nguyn th
quc gia trong ci th gii tt p nht c th c.
Nhn dn hnh din c mt ngi Tng b th i tr thc th tht.

Bit l lun, li l ngi min Bc, anh kh non sng ngn nm hun c mi
c c nht mt ngi l tin s, gio s v l lun ng, tui li cao - ng
c th vt xa ch tch H Ch Minh m hc vn th d dang, vn ha th tm
thng, vit ting Vit (bn di chc) th li chnh t sai ln sai xung, duy ch
c p xc, nn hnh, xy tng i, nh bng, sn son thp vng mt
tin l p nht. (3)
Tu xo, Vit Nam c 2 nhn vt phi thng, i nhau, u v cui l trnh
xhcn.
Hai ngi 2 thi cc, mt t hc nhng khn ranh, mt ch ngha y mnh
song n ni l ln:
Tri sinh bc Trng l,
t nn ch H minh (ranh).
Thi i H Ch Minh l thi i rc r nht trong lch s dn tc Vit Nam.
(Nguyn Ph Trng 18/5/201) song thi i ca Tng b Th GS Tin S
Pangloss Nguyn Ph Trng th:
C l nhn li cha bao gi qu hng ta p nh th ny...
N l c ch n khn
Ch mong Gio s Tin s Tng b th bt lc quan v t, can m nhn vo
thc t.
V mt lng gi gn qu hng p y, ng lm st m hoc nh mt
n.

L B Vn

1.u t rung t 1954-56, 2.Thm st Mu Thn Hu 1968, 3.Thuyn nhn


khc rut ngn dm 1975, 4.Tham nhng ton ng vn i theo tin s
Pangloss l nhng iu phi c, l yu t cn thit (a thing unavoidable, a
necessary ingredient) th c ci tt p ln hn.

Ch Thch:
(1) PANGLOSS, THE ETERNAL OPTIMIST.
Tm dch: Pangloss, ngi lc quan vnh cu. Pangloss l mt nhn vt trong
cun truyn chm bim Candide nm 1759 ca Voltaire.
Pangloss l thy dy ca Candide, mt ngi tr tui c
sng trnh xa cc iu xu xa ca th gii.
L mt ngi lc quan bt tn, Pangloss dy Candide rng
mi vic xy ra trn i l cho s tt nht, hoc, theo nguyn vn li ng
Tt c u tt p nht trong ci th gii tt p nht c th c ny.
Cu truyn din tin, Pangloss mt mt mt, mt tai, b m tu, b bt gi, b
treo c sut cht v ti d gio, b tai nn ng t. Song s lc quan ca ng
khng khng lay chuyn.
Voltaire dng nhn vt ny ch giu trit hc ca Gottfried Wilhelm
Leibnitz, tin tng rng mi vic xy trn i phi l cho iu tt nht, do
lng tt ca Thng .
Merriam- Webster: "Pangloss" gc ting Hi Lp. Pan = ton v glossa = li;
hm lin thong m khng thnh tht (glibness) v ba hoa (talkativeness).
(2)A characteristic example of such theodicy is found in Pangloss's
explanation of why it is good that syphilis exists: it was a thing unavoidable,
a necessary ingredient in the best of worlds; for if Columbus had not caught
in an island in America this disease which contaminates the source of
generation and is evidently opposed to the great end of nature, we should
have had neither chocolate nor cochineal.[48]
(3)iu mong mun ca ti l: Tan ng ton zn ta an kt fn u xy
zng mt nc Vit c lp, zn ch v zu mnh, v gop fn xng ng
vo s ngip cach mng th zi./. (HCM Bn Di Chc H ni 19/5/1965)
(Trch cu cui ca Bn Di chc, Bc nh my. Nhng ch c li chnh t
c gch di).
-----Hnh d tr:

+TBT Gio S Tin S Pangloss Nguyn Ph Trng: Thi i H Ch Minh l thi i


rc r nht trong lch s dn tc Vit Nam. (Tng b th GSTS Nguyn L Trng
18/5/2015). i thi! nu ch c th ny th bt c chnh ph no, km n u cng
lm c.

--------

thoi ch cn g na, ch u na no?


Xem ai c t tng l mun b iu 4 Hin php khng, ph nhn vai tr lnh o ca ng khng?
Mun a nguyn a ng khng? Mun tam quyn phn lp khng? H? Mun phi chnh tr ha qun
i khng? Ngi ta ang c nhng quan im y!
a c ln phng tin thng tin i chng na. Th nh th l suy thoi ch cn g na, ch u na
no?
Xem ai c t tng l mun b iu 4 Hin php khng, ph nhn vai tr lnh o ca ng khng?
Mun a nguyn a ng khng? Mun tam quyn phn lp khng? H? Mun phi chnh tr ha qun
i khng? Ngi ta ang c nhng quan im y!
a c ln phng tin thng tin i chng na. Th nh th l suy thoi ch cn g na, ch u na
no?

You might also like