Professional Documents
Culture Documents
giang h gn 300 nm, nay cc truyn nhn bng nhin l din, ho hng
trong mt mi trng xhcn thch hp, khc xa.
Tr v k c ba phn t th k tri qua, ti c duyn may c c lch s
mn phi y.
Hi thi Php thuc, lc cn hc cc lp cui bc tiu hc th ti sc tra thm vi ch trong t v, lc gi l t v - c cun truyn Candide ca
nh vn ho Php Voltaire (1694-1778) gm 30 chng, vit nm 1759.
Cun Candide c dch ra nhiu th ting; ting Anh l Candide The
Optimist (k lc quan), sau ny c c ting Vit: Candide, Chng Ngy Th,
dng thnh phim, kch, truyn hnh.
I) LC TRUYN.
Truyn k v mt chng trai tn Candide sng hnh phc ti vng Westphalie
(c) trong ta lu i ca Nam tc Thunder-ten-tronckh. Chng c
mt nim tin tuyt i l th gii lun y lc quan, mi vic trn i u tt
p. Nim tin c nhi s do trit gia Tin S Pangloss, gia s trong lu i,
gii bc nht trong tnh ny v do trong thin h.
Tin s Pangloss dy cc mn rng h ang sng trong ci th gii tt p
nht ca tt c cc th gii c th c v tt c l cho ci tt p nht
(He teaches his pupils that they live in the "best of all possible worlds" and
that "all is for the best")
Sau khi b ui khi ta lu i l ni tt p nht v Nam tc bt gp chng
hn Cunegonde, con gi ng, Candide lu lc theo mt cuc hnh trnh
gn nh vng quanh th gii.
Phiu lu qua nhiu ni, tri qua nhiu kinh nghim au thng, chng gp
nhiu k bt lng, khn nn, b la o nhiu ln v tn mt thy nhng
cht chc rng rn.
III) LI KT.
V cui truyn, Pangloss th nhn ng v cng kh s trong cuc i.
ng khng cn tin tng vo nhng quan nim lc quan, song vn lun bo
v chng, bi v bo v mt ln th ng ngh bo v chng mi mi l iu
tt v danh d, v v ng khng nn th nhn ng sai lm.
Bit l lun, li l ngi min Bc, anh kh non sng ngn nm hun c mi
c c nht mt ngi l tin s, gio s v l lun ng, tui li cao - ng
c th vt xa ch tch H Ch Minh m hc vn th d dang, vn ha th tm
thng, vit ting Vit (bn di chc) th li chnh t sai ln sai xung, duy ch
c p xc, nn hnh, xy tng i, nh bng, sn son thp vng mt
tin l p nht. (3)
Tu xo, Vit Nam c 2 nhn vt phi thng, i nhau, u v cui l trnh
xhcn.
Hai ngi 2 thi cc, mt t hc nhng khn ranh, mt ch ngha y mnh
song n ni l ln:
Tri sinh bc Trng l,
t nn ch H minh (ranh).
Thi i H Ch Minh l thi i rc r nht trong lch s dn tc Vit Nam.
(Nguyn Ph Trng 18/5/201) song thi i ca Tng b Th GS Tin S
Pangloss Nguyn Ph Trng th:
C l nhn li cha bao gi qu hng ta p nh th ny...
N l c ch n khn
Ch mong Gio s Tin s Tng b th bt lc quan v t, can m nhn vo
thc t.
V mt lng gi gn qu hng p y, ng lm st m hoc nh mt
n.
L B Vn
Ch Thch:
(1) PANGLOSS, THE ETERNAL OPTIMIST.
Tm dch: Pangloss, ngi lc quan vnh cu. Pangloss l mt nhn vt trong
cun truyn chm bim Candide nm 1759 ca Voltaire.
Pangloss l thy dy ca Candide, mt ngi tr tui c
sng trnh xa cc iu xu xa ca th gii.
L mt ngi lc quan bt tn, Pangloss dy Candide rng
mi vic xy ra trn i l cho s tt nht, hoc, theo nguyn vn li ng
Tt c u tt p nht trong ci th gii tt p nht c th c ny.
Cu truyn din tin, Pangloss mt mt mt, mt tai, b m tu, b bt gi, b
treo c sut cht v ti d gio, b tai nn ng t. Song s lc quan ca ng
khng khng lay chuyn.
Voltaire dng nhn vt ny ch giu trit hc ca Gottfried Wilhelm
Leibnitz, tin tng rng mi vic xy trn i phi l cho iu tt nht, do
lng tt ca Thng .
Merriam- Webster: "Pangloss" gc ting Hi Lp. Pan = ton v glossa = li;
hm lin thong m khng thnh tht (glibness) v ba hoa (talkativeness).
(2)A characteristic example of such theodicy is found in Pangloss's
explanation of why it is good that syphilis exists: it was a thing unavoidable,
a necessary ingredient in the best of worlds; for if Columbus had not caught
in an island in America this disease which contaminates the source of
generation and is evidently opposed to the great end of nature, we should
have had neither chocolate nor cochineal.[48]
(3)iu mong mun ca ti l: Tan ng ton zn ta an kt fn u xy
zng mt nc Vit c lp, zn ch v zu mnh, v gop fn xng ng
vo s ngip cach mng th zi./. (HCM Bn Di Chc H ni 19/5/1965)
(Trch cu cui ca Bn Di chc, Bc nh my. Nhng ch c li chnh t
c gch di).
-----Hnh d tr:
--------