Professional Documents
Culture Documents
BO CO TNG KT
KT QU THC HIN TI THUC D N KHOA HC
CNG NGH NNG NGHIP VN VAY ADB
1
I. T VN
Thi Nguyn l mt trong nhng tnh c tr lng khong sn ln nht
c nc, c bit l cc khong sn phc v cho ngnh luyn kim v ch bin
vt liu xy dng nh: st, ch, km, titan, , st, Vi nhng tim nng ln
v khong sn, trn a bn tnh c rt nhiu c s khai thc, ch bin khong
sn t quy m nh n ln v y l mt trong nhng ngnh chim dng din
tch nng lm nghip ln. Nhng tc ng tiu cc ti mi trng: nhim mi
trng khng kh, nhim mi trng nc, nhim mi trng t... do hot
ng sn xut, khai thc, ch bin khong sn l khng th trnh khi. Kt qu
nghin cu v thc trng mi trng t, nc ti mt s khu vc khai thc
khong sn ca tnh Thi Nguyn cng v ang l nhng vn nhc nhi.
- M st Tri Cau: Nc thi sn xut ca m st Tri Cau ch yu l
nc thi t khu tuyn ra qung. Nh hm lng st (Fe) trong mu vt tiu
chun ti trn 670 ln, hm lng ch (Pb) vt chun cho php xp x 6,7 ln,
hm lng asen (As) vt chun t 3,78 n 3,88 ln, hm lng cadimi (Cd)
vt chun trn 2 ln tiu chun cho php. Cc ch tiu v nhim hu c nh
BOD5, COD cng u xp x cho php.
- X nghip khai thc thic H Thng, i T: Kt qu phn tch cc
mu t khu vc cho thy: Ch s As trong t vt tiu chun, As t 13,10 n
15,48 mg/kg trong khi tiu chun l 12 (TCVN 7209-2002).
- X nghip ch - km lng Hch, ng H: Kt qu phn tch cht lng
nc thi cho thy tt c cc mu, nc thi c du hiu nhim kim loi
nng, c bit l hm lng km trong nc ti cc im quan trc u vt t
2,11 n 7,23 ln so vi tiu chun cho php (TCVN 5045:1995), hm lng
cht l lng trong nc (TSS) rt cao.
Khai thc khong sn a phng thu hp din tch t sn xut
nng nghip. Qu trnh khai thc lm mt kh nng canh tc ca t nng
lm nghip nh: t ln t trng trt, nc thi bn t do qu trnh
tuyn qung vi lp t canh tc, do nhng khu vc sau khai thc t
khng cn kh nng canh tc, b hoang. ng thi, qu trnh khai thc phi
o t ly qung v t thi thnh nhng bi thi cao hng vi
chc mt; nhng bi thi t ny mi khi c ma to, xi mn, st l lm
2
t tri xung v vi lp cy rau mu ca cc h nng dn c rung
gn cc khu bi thi. Mt yu cu cp thit t ra lm th no phc hi
li kh nng canh tc ca t, hn ch xi mn st l, khc phc hu qu do
khai thc khong sn li.
Nhn thc r quan im v ch trng ca ng v Nh nc i vi
cng tc bo v mi trng trong thi k y mnh cng nghip ha, hin i
ha, nm 2006, Hi ng nhn dn tnh Thi Nguyn thng qua n "Bo
v mi trng trong thi k y mnh cng nghip ha, hin i ha giai on
2007 - 2010 v nhng nm tip theo trn a bn tnh Thi Nguyn". Mc tiu
l: Phng nga, hn ch, khc phc c hiu qu nhim, suy thoi mi trng;
xy dng Thi Nguyn thnh tnh c s pht trin hi ha gia tng trng
kinh t vi thc hin tin b x hi v bo v mi trng. Nhm nng cao hiu
qu s dng t ai sau khi khai thc khong sn, ti: "Nghin cu bin
php ci to, phc hi v s dng t canh tc sau khai thc khong sn
Thi Nguyn" l cn thit phc v cho nhu cu bo v mi trng hin ti v
tng lai.
II. MC TIU TI
1. Mc tiu tng qut
Xy dng bin php ci to, phc hi v s dng t b thoi ha v
nhim sau khai thc khong sn nhm tng din tch t c cht lng tt s dng
cho sn xut nng lm nghip, gp phn lm tng che ph t trn nhng vng
t trng ngho kit v c a hnh phc tp do nh hng ca hot ng khai thc
khong sn .
2. Mc tiu c th
- nh gi thc trng t ai bao gm c din tch v cht lng t ti
nhng vng sau khai thc khong sn.
- Xc nh cc loi cy v bin php k thut s dng cy ci to t h
u, cy c kh nng ht kim loi nng, cy lm nghip trng trn vng t
sau khai thc khong sn.nhm ci to phc hi v tng che ph t
- Xy dng m hnh ci to v s dng t sau khai thc khong sn
bng cc loi cy tuyn chn c.
3
III. TNG QUAN TNH HNH NGHIN CU TRONG V NGOI NC
1. Tnh hnh nghin cu trn th gii:
Hot ng khai thc khong sn pht trin mnh t thp k trc
nhiu quc gia giu ti nguyn nh Nga, M, Australia, Campuchia, Indonesia,
Phillipines, Trung Quc, n , ... nhm p ng nhu cu ngy cng gia tng
nguyn liu khong ca th gii nh qung st, ch, km, thic, than , ng v
cc loi khong sn khc,... Ngnh khai thc khong sn l ngnh s dng din
tch t rt ln, mt khc a s cc m u nm di nhng cnh rng v thy
vc c chc nng to sinh k cho ngi dn. Hot ng khai thc khong sn
dn n suy thoi ti nguyn t, ti nguyn rng, ti nguyn nc,... l rt ln
(Hiu Anh, 2010), [1]. T chc Bo v mi trng Green Cross ca Thy S v
Vin Blacksmith ca M cng b kt qu nghin cu v a ra 10 nguyn nhn
nhim mi trng gy tc hi nghim trng nht trn th gii, trong c 2
nguyn nhn gy nhim thoi ha mi trng t c lin quan n khai khong.
- Khai thc vng th cng: Vi phng tin n gin nht nh qung
vng trn ln vi thy ngn, hn hp ny s c nung chy, thy ngn bc hi,
cht cn li l vng. Hu qu, ngi khai thc ht kh c, cn cht thi thy ngn
gy nhim, mi trng t t tch t trong cy ci, ng vt v t lan
sang chui thc phm.
- Khai khong cng nghip: Kh khn ln nht l x l cht thi di
dng t v bn. Cht thi ny c th c cc ha cht c hi m ngi ta s
dng tch qung khi t . Cht thi cc m thng c cc hp cht
sulfid-kim loi, chng c th to thnh axt, vi khi lng ln chng c th gy
hi i vi ng rung v ngun nc xung quanh. Bn t cc khu m chy ra
sng sui c th gy n tc dng chy t gy l lt [4].
Theo nghin cu ca Avlio A. Franco and Sergio M. De Faria
(1996). Cc loi cy h u rhizobia hoc bradyrhizobia cung cp khong 12
tn hu c kh v 190 kgN/ha/nm. Cc th nghim vi cc loi cy bn a
v cy h u thnh cng trong vic ci to t, khu vc khai thc m l
thin v d lng axit t khai thc bauxite m khng cn b sung cc cht
hu c. Tuy nhin, cn b sung phosphate, thch cao, vi cht dinh dng v
kali [15].
4
Gn y cc nh khoa hc Trung Quc bt u tin hnh mt d n
th nghim u tin trn th gii l trng cy thu gom As c hi trong t.
Theo Chen Toongbin thuc Vin khoa hc a l v Ti nguyn th d n trn
c thc hin ti ba a im tnh H Nam, Trit Giang v Qung ng. Mi
a im th nghim c din tch 1 ha c trng 30 tn ht Pteris vittata L.,
mt loi dng x c th hp thu c 10% As t t trong vng 1 nm. Cc
nh khoa hc Trung Quc dn dn hon thin k thut trng cy dng x
(Pteris vittata L.) v vetiver ht cc nguyn t kim loi nng trong t nh
thch tn, ng, km Vi k thut ny, h hy vng c th gii quyt v c bn
vn nhim kim loi nng vng h du ca Trung Quc do qu trnh khai
khong gy nn (Shu W. S v cng s, 2002) [17].
Mt trong nhng mc tiu ca cng tc hon th l lp li thm thc vt
nhm lm cho khu vc n nh, bn vng v c th ngn nga, kim sot c
xi mn. Vi nhng c trng sinh l v hnh thi c o, c vetiver (Vetiveria
zizanioides L.) c s dng rt hiu qu khng ch kim sot xi mn m
cn l loi c kh nng chng chu cao i vi nhng loi t b nhim kim
loi nng. Nhiu nghin cu cho thy, loi c ny c th pht trin tt trn nhiu
loi t khc nhau, thm ch c trong iu kin mi trng t khc nghit: rt
chua, kim, hm lng Mn v Al di ng cao. V vy, c vetiver c s
dng rt thnh cng trong phc hi v ci to t vng m nh: m than, vng,
bentonit, bxit Australia; m vng, kim cng, platin Nam Phi; m ng
Chi L; m ch Thi Lan, m ch, km, bxit Trung Quc v.v(
Chantachon S. v cng s, 2003) [16].
mt s nc, ni dung thit lp thm thc vt trong chng trnh
hon th cn bao gm c vic s dng phn bn. Nhng khu vc c xc nh
ci to s dng cho mc ch nng nghip thng phi c chng trnh duy
tr vic b sung phn bn. Ty trng hp c th m ngi ta s dng thch cao
hoc vi iu chnh pH, ty theo loi ging cy trng, loi cy v mt
cy, t l sinh trng m ngi ta s dng thm cc loi phn m, ln hoc
kali. Mt s loi cht thi hu c cng c s dng nh phn, mu, xng
ng vt, bn cng rnh chng va c tc dng nh phn bn va c tc dng
5
b sung cht t. C th s dng cc cy ci to t trng trn ngho kit
tng lng cht hu c (Nguyn T Sim, Thi Phin, 2002) [12].
2. Tnh hnh nghin cu trong nc
Vit Nam c ngun ti nguyn khong sn phong ph v a dng. Cho
n nay, chng ta xc nh c hn 5000 im qung vi trn 60 loi
khong sn c ch vi quy m tr lng khc nhau. Tim nng pht trin ca
ngnh khai thc khong sn kim loi ca Vit Nam l rt to ln, m ra nhiu c
hi pht trin cho cc ngnh cng nghip c lin quan cng nh to cng n vic
lm cho mt lc lng lao ng ng k cc vng c cc hot ng khai thc
khong sn m phn ln nm vng nng thn, min ni, vng su vng xa.
Tuy nhin i i vi s pht trin ca ngnh cng nghip khai thc v ch
bin khong sn nhng thch thc v vn mi trng cng tr nn nghim trng
v cp bch hn. Cng vi s pht trin ca ngnh khai thc khong sn l s gia
tng tt yu ca cc tc ng mi trng trong c vn ni cm l lm hoang
ha v thoi ha mt din tch ln t dn c, t nng nghip, t lm nghip v
t hu ch ni chung (Lu Th Anh, 2007) [2].
Tc gi Trn Min, Ban mi trng, Tp on Than khong sn Vit Nam
(TKV) bt u trng c vetiver t thng 10/2007 ti cc bi c nguy c st l cao
nh Cc Su - Hng Thi, Nam o Nai, H Tu v Ni Bo. Nm 2009, TKV y
nhanh trng mi 50ha, ti cc bi thi mi nh ng T Bc, ng Cao Sn,
ng Bc Khe R, bi thi Bc, Nam Cao Sn v Khe Chm III; cho thy Do t
bi thi ngho cht dinh dng, ch cn b r c vetiver t di hai n bn mt
nh hin nay th vic st l bi thi s c bn c khng ch. Thi gian ngn ti
y, mu xanh s li v trn cc bi thi, vn l nhng khu t cht ca vng
m trc y [10].
Theo tc gi Trn Minh Hun thuc Hi Khoa hc v Cng ngh M
Vit Nam, (2011), T nm 1963 n nm 2006, cng ty Alcoa khi phc
c 12.594 ha Ty c v thu dn 15.222 ha khc. Khu vc ny c thu
dn sch v c khi phc bng cch s dng nhng k thut khi phc mi,
bao gm chuyn i trc tip lp t b mt kch thch s ny mm tr li
ca thc vt bn a [8].
6
GS.TS ng nh Kim, Ch tch Hi ng khoa hc Vin Cng ngh
mi trng, ch nhim ti Nghin cu s dng thc vt ci to t b
nhim kim loi nng ti cc vng khai thc khong sn" cho bit t nm 2007
thu thp 157 loi thc vt trn cc bi thi qung v cc vng ph cn ti mt
s m qung Thi Nguyn v chn lc c 33 loi cy. Kt qu phn tch
cho thy, c 2 loi thuc h dng x (Pteris vittata v Pityrogramma
calomelanos) v c mn tru (Eleusine indica) c kh nng tch ly kim loi
nng, hm lng asen ln n 5.876ppm v trong r l 2.642ppm. Nghin cu
cho thy c vetiver cng c kh nng chng chu vng nhim ch rt cao [7].
Nghin cu mi y cho thy, loi dng x Pteris vittata v Dennstaedtia
scabra, khng nhng c kh nng tch lu cao As m cn c kh nng hp thu
ng thi cc KL khc nhau nh Mn, Cu, Fe, Zn v Pb. khi trong t b nhim c
hm lng As l 3528 ppm, th hm lng As trong r v thn D.scabra tng ng
l 965,47 ppm v 2241,63 ppm (Bi Th Kim Anh v cng s, 2008) [3].
L c v cs. (2005) khi nghin cu v kh nng chng chu kim loi nng
ca ci hoa vng (Brassica juncea) cho thy: Nng gy nhim Pb cho t l
1300 ppm tr ln bt u c nh hng n sinh trng ca ci hoa vng [6].
Bi Cch Tuyn v cs. (2003) tin hnh th nghim trng c Hng Bi
(Vetiver) trn cc nn t b nhim Cu, Zn, Pb, Cd v rt ra nhn xt: c
Hng Bi c kh nng ht thu cc kim loi nng ni trn. S tch t chng
trong c c tng quan thun vi nng cc kim loi nng trn trong t.
Lng Th Thy Vn (i hc Thi Nguyn), M Th Diu i v mt s
nghin cu vin thuc vin Cng ngh Mi trng tin hnh nghin cu s sinh
v kh nng tch ly ch ca c vetiver (Vetiveria zizanioides L.) trng trn t
nhim do khai thc khong sn cng c kt lun rt kh quan v kh nng ci
to t nhim ca loi c ny. Sinh trng ca c tng khi trng trn t c
nng 1055,15 ppmPb. Hm lng ch tch ly trong c t l thun vi nng
ch trong t v thi gian trng c [14].
Nghin cu kh nng chng chu v tch ly As ca hai loi dng x thu t
vng khai thc m, Bi Th Kim Anh v cng s ((2008) cho thy, trong khong
nng m cy chng chu c, Pteris vittata tch ly lng As t 307 - 6042
ppm trong thn v r l 131 - 3756 ppm. Loi Pityrogramma calomelanos tch
7
ly c lng As trong thn l v trong r tng ng l 885 - 4034 ppm v 483
- 2256 ppm.
Nhn thc r quan im v ch trng ca ng v Nh nc i vi cng
tc bo v mi trng trong thi k y mnh cng nghip ha, hin i ha,
nm 2006, Hi ng nhn dn tnh Thi Nguyn thng qua n "Bo v
mi trng trong thi k y mnh cng nghip ha, hin i ha giai on
2007-2010 v nhng nm tip theo trn a bn tnh Thi Nguyn". Mc tiu l:
Phng nga, hn ch, khc phc c hiu qu nhim, suy thoi mi trng; xy
dng Thi Nguyn thnh tnh c s pht trin hi ha gia tng trng kinh t
vi thc hin tin b x hi v bo v mi trng. Nhm nng cao hiu qu s
dng t ai sau khi khai thc khong sn, ti: "Nghin cu bin php ci
to, phc hi v s dng t canh tc sau khai thc khong sn Thi
Nguyn" l thc hin ng mc tiu ca n ny.
3. Thng tin v cc loi cy trng lm th nghim
3.1. Cy x l kim loi nng
- C vetiver (Vetiveria zizanioides): Sng v pht trin tt trong t ngho
dinh dng, t nhim phn, ngp mn, t b nhim kim loi nng nh Al, As, Cd,
Cr, Cu, Pb, Hg, Ni, Se, Zn.
- Dng x (Marattiopsida): Cy dng x c kh nng sinh trng v pht
trin bnh thng trong mi trng nhim thch tn (As) v c th ht t n
0,8% As trong cy, cao hn hng trm ln so vi bnh thng m cy vn tt ti.
Thch tn c cy dng x lu trong lp lng t trn thn cy. Cy cng pht
trin th nhu cu thch tn cng ln v chng cn di truyn kh nng n cht c
sang th h sau.
- Cy sy (Phragmites communis): L loi cy c th sng trong nhng
iu kin thi tit khc nghit, chu ng tt. C th sinh trng v hp thu mt
s loi kim loi nng tt.
3.2. Cy ci to t h u:
- Cy ct kh (Tephrosia candida D.C): t trng ct kh sau mt thi
gian hm lng mn trong t tng ln, l rng xung li lp thm mc trn
b mt; r c nhiu nt sn, t r to nhiu r nh tng xp ca t.
8
- Cy Trinh n khng gai (Mimosa sp): Cy Trinh n khng gai l cy
phn xanh c tc dng che ph t chng xi mn, ln t c di, ng thi lm
phn xanh rt tt, t l m chim 3,32% so vi trng lng cht kh (Trn An
Phong, 1977) [25].
- u cng (Flemingia congesta): u cng c nhp t Innsia sang
cc n in vng Ph Qu (Ngh An). Cy bi cao 2,5 3m, thn mm, tc
ho g chm kh nng ti sinh mnh. c bit c b r n rt su (ti 2m).
Thm l rng dy, ln t c di mnh. Sinh trng nhanh t nm th 2, ct c
3 4 la, nng sut cao. Nhc im l c thi gian ra hoa kt qu keo di. Tuy
nhiu hoa qu nhng t l kt ht rt thp, nhiu su c qu non, rt kh khn
trong vic gi ging. u cng rt thch hp cho vic to bng xanh, trng xen
trong cy lu nm, b r su ht nc v dinh dng ln khng tranh chp vi
cy trng chnh.
- u en (Vigna unguiculata L.): L cy tho mc hng nm, thng
ng, c khi leo; ton thn khng c lng. L kp gm 3 l cht, mc so le, c l
km nh; l cht gia to v di hn cc l cht bn. Chm hoa di 20 30cm;
hoa mu tm nht. Qu u mcthng hay nghing, di 7 13cm, cha 8 10
ht xp dc trong qu, to hn ht u xanh, thng di 5 6mm. Cy thng
c trng vo mu h, thi gian sinh trng t 80 90 ngy. Ging u en c
hoa mu tm, qu u hnh di, vi ht nh, mu en, hnh tr.
- u mo (Mucuna cochinchinensis): Dy leo di ti 10m. Thn trn,
kha rnh dc, c lng trng. L c 3 l cht, di ti 15cm, rng 8cm, l cht ga
hnh tri xoan, 2 l bn khng cn, mt di c nhiu lng trng v di hn
mt trn. Hoa nhiu xp thnh chm lch l, thng xung, mi mu mang tng
cm 2 3 hoa mu tm hay xanh. i hnh u, c lng trng. Cnh trng c
mng. Nh xp 2 b. Bu c lng. Qu cong hnh ch S, trn v sau hi dt, mu
xm en mi bn c 3 ng gn. Ht 4 5, hnh bu dc dt, mu vng nht.
- u xanh (Vigna radiata): Cy tho sng hng nm, mc ng, t phn
nhnh, cao 60cm. L cy lun canh tng v tt v ngn ngy v c tc dng ci
to t (V Vn Chi, 2004) [5]
3.3. Cy lm nghip
- Keo Tai tng (Acacia mangium Willd): l cy g trung bnh, tui
thnh thc thng cao trn 15m, ng knh 40 50 cm, cy non mi mc lc
9
u (khong 1-2 tun tui) c l kp lng chim 2 ln, sau mi ra l tht, l
n mu trng hoc mu vng nht, l keo to rng 10 cm, hoa mu trng hoc
vng, qu xon vn
- Keo l trm (Acacia auriculiformis Cunn): Cy g nh, cao trn 25m,
ng knh c th ti 60cm. Thn trn thng. Cy mc l tn rng v phn cnh
thp. Cy thng phn nhnh i. V dy mu nu en, nt dc su, to thnh
rnh ngon ngho. Cy con di 1 tui c l kp lng chim 2 ln. Cy trng
thnh c l n hnh tri xoan di hoc ngn gio, u t ui men cung, di
10 16cm, rng 1,5 3 cm, phin l dy nhn xanh bng c 3 -5 gn dc dn
song song chm li pha ui l, cc gn nh song song xen gia cc gn chnh.
- Keo lai (Acacia mangium x auriculiformis):l tn gi ca ging lai t
nhin gia Keo tai tng (Acacia mangium) v Keo l trm (Acacia
auriculiformis). y l ging c nhiu c im hnh thi trung gian gia b v
m, ng thi c u th lai r rt v sinh trng nhanh, c hiu sut bt giy,
bn c hc v trng ca giy cao hn hn cc loi b m, c kh nng c
nh m kh quyn trong t nh cc nt sn h r.
IV. NI DUNG, VT LIU V PHNG PHP NGHIN CU
1. Ni dung nghin cu
Ni dung 1: nh gi hin trng t ai sau khai khong, bao gm:
Din tch, phn b, mc thoi ho v nhim ti tnh Thi Nguyn
- c im phn b v hin trng khai thc khong sn trn a bn tnh
Thi Nguyn. Xy dng bn phn b cc im m trn a bn tnh.
- iu tra xc nh din tch, hin trng ci to phc hi mi trng,
hin trng qun l v s dng t ca cc im m sau khai thc khong sn ti
Thi Nguyn nm 2009.
- nh gi cht lng t v kh nng s dng cho sn xut nng, lm
nghip ti cc khu vc sau khai thc khong sn ti Thi Nguyn.
Ni dung 2: Xc nh mt s loi cy ci to t s dng ph hp trn
t sau khai thc khong sn
- Nghin cu tuyn chn mt s loi thc vt kh kim loi nng i
vi vng t b nhim kim loi nng do khai khong trong iu kin t ngho
kit v b nhim kim loi nng (Cd, Pb, Hg, ...).
10
- Th nghim v la chn mt s cy phn xanh h u ci to v
phc hi t ngho kit, t c ph thp; p dng cho t sau khai khong t
b nhim c nhng b thoi ha v ngho kit dinh dng, hoc s dng cng
vi cy kh nhim cho t sau khai khong (nh ni dung 2.1) cho nhng
vng t va b nhim v b ngho kit. y l nhng loi cy che ph t c
kh nng to sinh khi cht xanh ln cho t, b r c kh nng c nh am.
Kt hp cc bin php khc nng cao ph t, s dng EM phn hy
cht hn c tr li t t trng cy h u, s dng bn phn v canh tc hp l
nng cao ph t.
Cc th nghim c b tr theo phng php: Th nghim ng rung
tiu chun, v th nghim c s tham gia nghin cu ca ngi dn. S s dng
v k tha mt s s kt qu v ang nghin cu v cc loi cy kh kim loi
nng v ci to t c nghin cu ti Vit Nam, c bit cc nghin cu
tin hnh ti Thi Nguyn.
- Th nghim v la chn mt s loi cy lm nghip thch hp, trng
ph xanh, ci to v phc hi nhng vng t dc giai on u sau khai khong.
i vi vng t sau khai khong c a hnh phc tp v dc, hoc
vng t sau khai khong khng c hon th. Nhng vng t ny khng c
kh nng s dng cho sn xut nng nghip, ch yu l ph xanh bng cy lm
nghip (cy keo).
S dng phng php ngi dn cng tham gia nghin cu trn ng
rung thc hin cc th nghim ny.
Ni dung 3: Nghin cu cc bin php k pht trin mt s loi cy
ci to t sau khai khong.
- Nghin cu cc bin php k thut thch hp trng c Vetiver x l
nhim t.
- Nghin cu cc bin php k thut trng cy phn xanh h u trn t
sau khai khong. (lm t, o h, bn phn, ti nc, trng xen)
S dng phng php ngi dn cng tham gia nghin cu trn ng
rung thc hin cc nghin cu ny.
- Nghin cu s dng cc loi phn bn hu c, v c lm tng ph
t v tng nng sut cy trng i vi mt s ging cy lng thc thc phm
ngn ngy (ng, khoai lang, u ) ti nhng vng t c a hnh thun li
11
bng phng nhng cht lng t km hoc nhim nh. nh gi tnh hnh
sinh trng, nng sut cy trng, cht lng t.
S dng phng php ngi dn cng tham gia nghin cu trn ng
rung thc hin cc th nghim ny.
Ni dung 4. Xy dng m hnh trnh din
T kt qu nghin cu v kh nng phc hi t ca cc loi thc vt cho
thy hiu qu thit thc ca cc loi, Chng tin hnh xy dng hai mi hnh
trnh din:
- M hnh s dng c vetiver x l nhim v ci to t ti nhng
vng t ngho kit do khai khong.1 m hnh (0.5 ha).
- M hnh nng-lm kt hp, s dng cy ci to t h u v cy lm
nghip trng trn nhng vng t ngho kit do khai khong tng che ph t
v tng ph t. 1 m hnh (0.5 ha).
- M hnh s dng phn hu c vi sinh Qu lm bn cho la trng trn
t sau khai khong t b xo trn, ngho kit v nhim nh.
S dng phng php ngi dn cng tham gia xy dng m hnh trn
ng rung thc hin cc th nghim ny.
2. Vt liu nghin cu
- i tng nghin cu:
+ Cy ci to t h u bn a v nhp ni: Mung l nhn (Cassia
occidentalis L.); u cng (Flemingia congesta); u ren (Rensonic); Trinh n
khng gai (Mimosa sp); Sunnemp (Crotalaria juncea); Xc xc (Sesbania
javaica Mi); Ct kh cao (Tephrosia candida).
+ Cy u ngn ngy: u en (Vigna unguiculata L.); u in Bin
1 (Vigna angularis sp); u in Bin 2 (Vigna angularis sp); u in Bin 3
(Vigna angularis sp); u mo Sapa (Mucuna pruiriens sp); u Xanh (Vigna
radiata).
+ Cy ht kim loi nng, cy chng xi mn, st l t bn a v nhp
ni: c vertiver (Vetiveria zizanioides); cy sy (Phragmites communis); cy
dng x (Marattiopsida); c voi (Panicum sarmentosum Roxb).
+ Cy lm nghip: dng Keo lai 2 dng BV10 v BV16; Keo l trm BVlt84
(c ngun gc trung tm ging cy rng, Vin nghin cu khoa hc lm nghip
Vit Nam); Keo tai tng (c xut x t PGN, k hiu l ht l 20133).
+ t sau khai thc qung st v c hon th.
- a im nghin cu:
12
+ Khu vc khai khong ti m st Tri Cau huyn ng H - tnh
Thi Nguyn.
+ Khu vc khai khong ti m thic x H Thng huyn i T tnh Thi Nguyn.
3. Phng php nghin cu
3.1. Kho st cht lng t vng nghin cu
- a im iu tra: iu tra ti mt s t dn ph c m khai thc khong
sn, phng vn cc h dn.
- Phng vn ngi dn, cn b qun l bng phiu cu hi iu tra:
+ S h phng vn: 30 h
+ Chn nhng h i din: nhng h gn khu vc nghin cu, nhng h
chu nh hng ca hot ng khai thc khong sn.
+ Phng vn bng phiu cu hi thit k sn v cu hi m kt hp
tho lun.
3.2. Phng php theo di
3.2.1. Cy trng
- Chiu cao cy: Dng thc dy o mi thng mt ln v o t gc n
nh sinh trng; mi cng thc o 10 cy vi 3 ln nhc li l 30 cy.
- S nhnh/cy: Tin hnh m s nhnh mi thng 1 ln, m 10 cy vi 3
ln nhc li l 30 cy (cy u ngn ngy theo di theo chu k sinh trng).
- i vi cc ch tiu: Nng sut cht xanh, cht kh, sinh khi cht xanh.
Theo di theo chu k thu hoch.
- i vi cc ch tiu: n su ca r, chiu di r, khi lng r, s
lng nt sn. Theo di 6 thng 1 ln (Vi cy h u ngn ngy theo di theo
chu k sinh trng pht trin).
+ Chiu di r: Sau khi trng c 6 thng tin hnh o chiu di r cy.
Dng xng o ton b r ca cy (ch trong qu trnh o khng lm t r
cy). Sau em ra v tin hnh o: o t phn tip gip gia r v thn tht
ca cy (gc) n nh r di nht. Mi cng thc o 3 cy.
+ S lng nt sn: Mi cng thc xc nh 3 cy (mi ln lp li xc
nh 1 cy).
13
Cch xc nh s lng nt sn: Dng xng o xung quanh gc cy (bn
knh khu vc o ty thuc vo tng loi cy), ly ton b lng t o c em
ra (dng li lc). Sau khi ra sch t ta tin hnh m s lng nt sn thu c.
+ Khi lng r: R cy sau khi o, ra sch v hong kh th tin
hnh cn (dng cn chuyn dng cn), cn 3 khm/ln lp/cng thc (mi
cng thc cn 9 khm), sau ly gi tr trung bnh. Cc khm ly ba v tr
khc nhau ca OTC (nh, gia v chn).
+ Hm lng kim loi nng tch ly trong thn, l, r: c xc nh
bng cch phn tch mu cy sau khi trng 1 nm.
3.2.2. nh gi t
- m t: L lng nc c biu th bng n v phn trm (%) so vi
trng lng t kh kit hay th tch nc so vi th tch t.
Theo di mi thng 1 ln sau trng, theo chu k sinh trng pht trin.
Ly mu t ti, sy nhit 105 1100 n khi trng lng t khng thay
i, tnh m t theo cng thc.
Cng thc:
At ( %) =
Trong :
Wn
x 100
Wd
14
- xp ca t: theo di trc v sau khi trng.
xp l t l % cc khe h trong t so vi th tch t.
xp t c tnh theo cng thc:
P(%) = [1 Trong :
d
D
] x 100 = [1 -
P1
V
] x 100
P: xp (%).
d: Dung trng t (g/cm3).
D: T trng t (g/cm3).
P1: Trng lng nc cng th tch 40C.
V: th tch ng ng (cm3 ).
15
3.4. Cc phng php phn tch trong phng th nghim
Phn tch cc ch tiu trong t:
pHKCl: c chit bng KCl 1N, o bng my pH meter.
Mn (MO): Phn tch bng phng php tiu rin.
n tng s (N): Phn tch bng phng php Kieldahl.
Ln Tng s (P2O5): Phn tch bng phng php so mu.
Dung tch trao i cation (mgl/100g t) CEC: Phn tch bng phng
php amoniaxetat.
As v Pb trong t v cy c xc nh bng bng my ASS M6
Thermo.
3.5. Phng php x l v tng hp s liu
- Cc s liu thu c trn tng th nghim, c tnh ton theo phng
php trung bnh s hc, phn tch ANOVA tnh ton cc sai s v chnh
xc ca th nghim.
- Cc s liu sau khi tnh ton c nhp v x l s liu trn EXCEL v
IRRISTAT.
V. KT QU THC HIN TI
1. Kt qu nghin cu khoa hc
1.1. nh gi hin trng t ai sau khai khong ti tnh Thi Nguyn
1.1.1. Phn b im m, im khong sn trn a bn tnh
Tng s cc im m, im khong sn c pht hin trn a bn tnh
Thi Nguyn tnh n nm 2007 l 227 im. C th, cc im m, im khong
sn trong tng loi hnh nh sau [3], [9]:
a. Nhin liu khong
Than l khong sn c tim nng ca tnh Thi Nguyn. Trn a bn tnh
Thi Nguyn pht hin 13 m v im khong sn, trong thm d, khai
thc 6 m. Tng tr lng nh gi cp A + B + C1 t trn 90 triu tn. C 2
loi than: antraxit v than m.
b. Khong sn kim loi
Cc khong sn kim loi trn a bn tnh gm c st, mangan, titan, ng,
ch, km, thic, wolfram, vng, thu ngn. Trong c trin vng hn c l ch,
km, thic.
16
* St: pht hin v iu tra, nh gi, thm d, khai thc 50 m im
khong sn st, ng k hn c l m st Tin B c tr lng 24 triu tn v
Tri Cau 9 triu tn. Phn ln cc m v ang c khai thc cung cp
nguyn liu cho Lin hip gang thp Thi Nguyn. Tng tr lng v ti nguyn
d bo qung st ton tnh khong 45,46 triu tn ch yu phn b trung tm
ca tnh. C 2 loi qung: limonit v magnetit. Hu ht cc m thuc loi st
limonit (st nu), trong m Tin B l m ln nht.
* Mangan-st: Mangan-st c 2 im c pht hin x Ph Tin,
huyn nh Ho v m Bng, x Hng Sn, huyn i T. Qung manganst thuc kiu deluvi (im Ph Tin) v nhit dch (im m bng). Hm lng
Mn thp 3-10%, quy m nh, t trin vng.
* Titan: Trn a bn tnh pht hin 16 m, im qung titan. y l
khong sn c tim nng ca tnh Thi Nguyn. C 2 loi hnh m l sa
khong v gc. Tng tr lng (B+C1+C2 ) tnh qung ilmenit t 11,43
triu tn, qung titan 2,46 triu tn TiO2. Hu ht cc m ang c Cc
a cht v khong sn Vit Nam iu tra nh gi. Duy nht c m Cy
Chm c thm d.
* ng: Khong sn ng trn a bn tnh Thi Nguyn mi pht hin 2
im qung quy m nh hm lng thp (Cu = 0,001%, Ni = 0,1%) l bn Rn
(huyn nh Ha) v Sui Cho (huyn V Nhai).
* Ch - km: Ch km l khong sn c trin vng ca tnh Thi Nguyn.
Cc ti liu n nay ghi nhn c 21 m v im khong sn ch km, ch yu
m c tm kim nh gi, thm d gm: M Ba, M Tch, Sa Lung, Cc
ng, Ci K v Lc Ba. Tng tr lng v ti nguyn d bo cp C1+C2+P1 l
354.000 tn Pb, Zn v 601 tn Cd. Ch km tp trung 2 khu vc ng H - V
Nhai v i T.
* Wolfram: Cho n nay mi pht hin mt m wolfram Lin. M
c nh gi tr lng 173.600 tn WO3, 149.100 tn Bi v 38 tn Au.
Qung ho trong vng phin sericit, phin silic, ct kt, vi h tng Ph
Ng (O - Spn) gn tip xc pha ty bc granit Lin thuc phc h Pia Oc (
K2po). Cc thn qung c dng trao i thay th phc tp. Khong vt qung
17
phn b rt khng u, gm ch yu l pyrit, pyrotin, calcopyrit, bismutin,
scheelit, vng, t casiterit.
* Thic: ghi nhn 10 m, im khong sn thic vi 6 m, im
qung gc v 4 im qung sa khong. Trong , m thic sa khong quy m
nh Phc Linh khai thc ht qung. Hai im qung gc La Bng v ty Ni
Pho tnh tr lng C2 = 12.600 tn Sn; 2982 tn Bi.
* Thu ngn: ghi nhn 1 m v 5 im, biu hin khong sn thu
ngn. Tr lng C1 + C2 = 258 tn Hg.
* Vng: Vng l khong sn c tim nng ca tnh Thi Nguyn. ghi
nhn 19 m, im khong sn vng thuc 2 kiu: vng gc 8 dim v vng sa
khong 11 im. Tng TL v TNDB t 20.820kg, trong C1 + C2 = 2350 kg.
c, Khong cht cng nghip
Cc khong cht cng nghip trn a bn tnh c barit, phosphorit,
kaolin, st kaolin, graphit v dolomit, trong , dolomit c qui m ln v trin
vng nht.
* Barit: Cho n nay pht hin 1 im khong sn barit Lc Ba v 4
biu hin khong sn barit.
im barit Lc Ba c 2 mch qung:
- Mch I: phng bc - nam di 150m, dy 3m. Hm lng BaSO4= 90%.
- Mch II: phng ty bc - ng nam di 150m, dy 2m. Hm lng
BaSO4 = 50 - 70%. TNDB khong 124 ngn tn BaSO4.
* Phosphorit: Trn a bn tnh Thi Nguyn ghi nhn 1 m v 2
im phosphorit l m Lng Mi thuc x Tn Long, huyn V Nhai; im
K Ph thuc x K Ph v im Ni Vn thuc x Vn Yn ca huyn i T.
Tr lng TNDB cp C2 + P1 = 89.550 tn, trong cp C2 t 11.870 tn.
* Kaolin: Ti nguyn kaolin ca tnh Thi Nguyn khng ln. Cho n
nay mi ch ghi nhn 5 m, im khong sn kaolin. Tr lng t 1.205.270
tn, trong TL cp B + C1 +C2 t 1.115.270 tn.
* St gm s: Trn a bn tnh ng k 2 m qung st gm s gm
Tn Tin v Lng Bu. Cc m c tm kim, thm d, nhn chung c cht
lng mc trung bnh. Tng tr lng l 0,603 triu tn.
18
* Graphit: Kt qu o v a cht t l 1:50.000 ghi nhn 1 im
grapht Khun Ln, Hp Thnh, huyn Ph Lng v 9 biu hin khong sn
graphit. im qung Khun Ln cn c nh gi lm r trin vng.
* Dolomit: Dolomit l khong sn c tim nng ca tnh Thi Nguyn.
ng k 3 m, im khong sn olomot trn din tch ca tnh, trong 2 im La
Giang v Lng Lai c thm d nh gi tr lng. Quy m cc m ln v cht
lng n nh. Dolomit c hnh thnh do bin cht t vi, hm lng MgO
trn 18%, t yu cu lm gch chu la. Tng tr lng cp A+B+C t 108,84
triu tn.
d, Khong sn vt liu xy dng
Khong sn vt liu xy dng ca tnh Thi Nguyn kh phong ph,
trong c tim nng hn c l vi.
* vi xi mng: Trn a bn ca tnh, vi phn b kh ph bin
thuc cc h tng N Qun, Bc Sn, ng ng, chiu dy trn di 100m.
Chng l thnh di ko di khong vi km hoc to thnh khi ni, cht lng
kh tt, hm lng CaO trn 50%, t ch tiu vi xi mng. Mt s ni vi
b hoa ho mnh, c th iu tra khai thc lm p lt.
Hin c 6 m v im vi xi mng c iu tra thm d. Chng a
phn u nm gn trc ng quc l, cht lng t yu cu vi xi mng, qui
m trung bnh, iu kin khai thc thun li, ang c khai thc sn xut xi
mng. Tng tr lng tnh cp B + C1 + C2 t 193 triu tn.
* St xi mng: C 2 m st lm ph gia cho sn xut xi mng c
thm d trn a bn tnh Thi Nguyn l Khe Mo v Cc ng. Tng tr
lng cp B + C1 + C2 t 60 triu tn, trong cp B l 5,6 triu tn, C1 l 41,5
triu tn. Tr lng v cht lng p ng cho sn xut xi mng trong tnh.
* p lt: M vi p lt La Hin-Quang Sn nm gia 2 huyn V
Nhai v ng H c nh gi thuc tng carbonat h tng Bc Sn. Kt qu
nh gi xc nh 3 im khong sn vi tr lng 35 triu m3. c cht
lng tt, mu sc p, c th thm d khai thc.
* St gch ngi: Tim nng st gch ngi ca tnh Thi Nguyn kh
phong ph. Cho n nay ghi nhn 11 m v 8 im st gch ngi vi tr
lng 23,8 triu m3. St gch ngi thuc 2 loi ngun gc: phong ho v trm
19
tch: St ngun gc phong ho c cc m Bn m v Cao Ngn; St c ngun
gc trm tch c m c Sn, Bi Ht, c Hin, Tn, Thanh Tr, V
Tranh.
* Ct xy dng: Trn a bn tnh Thi Nguyn mi ch ghi nhn 1 im
ct xy dng quy m nh, l im Cao Ngn c tr lng vi chc ngn tn.
* Cui si xy dng: Cui si phn b dc theo cc bi bi 2 bn b v
lng sng ca sng Cu v sng y. Bo co kt qu ca n iu tra lp quy
hoch khai thc ct si sng Cu v sng Cng trn a bn tnh Thi Nguyn
khoanh nh c 11 khu vc ct cui si lng sng. Cc im ny u c din
phn b khng ln, di trn di 1 km, rng 100-400m, chiu dy tng cui, si
thng t 1-2m, iu kin khai thc, vn chuyn kh thun li.
* Quczit: ghi nhn 2 im quczit trn a bn tnh Thi Nguyn:
Lng Lai v Cy Trm. M Lng Lai c thm d c tr lng C1 + C2 = 25,3
triu tn.
e, Nc khong
Trn a bn tnh Thi Nguyn pht hin 1 im nc khong La
Hin. Hin ti im nc khong ang c khai thc.
Ngoi ra v tim nng khong sn, trn a bn tnh Thi Nguyn phn
trn mt cn c cc biu hin khong sn nh vng, titan, st ch km cha c
nh gi, thm d lm r tim nng. ng thi hu ht cc m v ang khai
thc cng ch c thm d v giao qun l khai thc phn nng (ch yu
<200m) so vi mt a hnh hin ti, phn di su vn cha c cng trnh thm
d xc nh tr lng. Do vy, v tim nng, hy vng Thi Nguyn trong
nhng nm ti s cn pht hin c cc khu m mi.
Khong sn trn a bn tnh Thi Nguyn kh phong ph v chng loi
v s lng, phn b tp trung trong mt s khu vc, mi khu vc li c nhiu
loi khong sn c th khai thc kt hp. y l mt thun li ln ca tnh trong
vic u t thm d, khai thc khong sn.
Danh sch chi tit cc im m, s phn b v c im a cht ca
tng khu m c th hin chi tit ti bng ph lc 1 v km theo bn phn
b cc im m, im khong sn tnh Thi Nguyn.
20
Cc khong sn c trin vng hn c l than, titan, st, ch km, wolfram,
vng, dolomit, vi ximng, st gch ngi.
Tn cc
im m
a ch
Din tch
Hin
hon th trng s
(ha)
dng t
Ghi ch
22,8
Trng keo
M than
X Phc H, TP
Khnh Ho Thi Nguyn
32,6
Trng keo
M than
18,5
X Phn M,
21
Phn M
huyn Ph
Lng
M than
Ni Hng
X Yn Lng,
huyn i T
X An Khnh,
M than
huyn i T v
Gc Thng C Lng, huyn
Ph Lng
M thic
i T
X H Thng,
huyn i T
24,2
Trng keo
19,91
11,2
B khng,
ang hon Kt thc khai thc
th
22
Trong qu trnh khai thc thi ra mt khi lng ln cht thi rn (t
thi), lm suy gim din tch t, mt t canh tc. Vi khai thc da trn
cng ngh khai thc l thin (vi h s bc t 7,5 - 13 m3/tn qung) thng thi
ra lng t rt ln to thnh nhng bi thi khng l, nh cc bi thi ca
m st Tri Cau (gn 2 triu m3 t thi/nm), m than Khnh Ha (gn 3
triu m3 t thi/nm), m than Phn M (hn 1 triu m3 t thi/nm),
vi cao bi thi t 100 n 250 m. Vi cao ni trn th cc bi thi thng
c d dc ln, khi tri ma hin tng st l t l khng trnh khi, t
gy s vi lp t xung ng i v din tch xung quanh khu vc bi thi
gy ra nhng tc ng khng nh n cuc sng ca ngi dn trong vng. Vic
st l bi thi m st Tri Cau, m than Khnh Ho, Phn M, nh
hng n hng trm ha t nng nghip ca vng ln cn bi thi.
Hot ng khai thc c nhng nh hng rt ln n kh nng canh tc
nng nghip ti cc khu vc gn m khai thc. nhim mi trng ti khu vc
m thic i T, m st Tri Cau, m than Khnh Ho, Phn M lm suy
gim nghim trng cht lng t canh tc nng nghip, nh hng n nng
sut cy trng.
C th ni, hot ng khai thc gy ra nhng nh hng rt ln n mi
trng t ti khu vc m v xung quanh m. Qu trnh khai thc, bc xc lng
ln t v thi lm gim din tch t canh tc nng nghip, gy nhim
l ho t, lm kh nng gi nc v cc cht dinh dng ca t b suy gim. Bn
cnh , mt s tc nhn gy nhim nh KLN c kh nng tch lu trong t, qua
c nh hng trc tip n cht lng nng sn v gin tip nh hng n sc
kho con ngi.
1.1.3.2. Hin trng cht lng mi trng t ti cc khu vc khai thc khong
sn
nh gi chi tit cht lng mi trng t ti cc khu vc khai thc
khong sn, chng ti tin hnh kho st chi tit v tin hnh ly cc mu
t ti 03 khu vc cho 03 li hnh m khai thc c trng trn a bn tnh,
l khu vc khai thc qung st, khu vc khai thc than v khu vc khai thc
kim loi mu. Kt qu phn tch c so snh vi QCVN 03:2008/BTNMT Quy chun k thut quc gia v gii hn cho php ca kim loi nng trong t.
23
Bng 1.2. Hin trng cht lng mi trng t ti mt s m
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Tn ch
tiu
pH
Fe
Mn
Zn
Cd
Pb
As
Cu
Mn (OM)
N
P2O5
K2 O
M st Tri Cau
M than Phn M
n
v MTC1 MTC2 MTC3 MPM1 MPM2 MPM3
5
4,8
5
5
5
5,5
mg/kg 94965 30955 32250
9138
8001
24244,5
mg/kg 1149
1810
1018
645
372
199,5
mg/kg 692
281
312,5
540
47
62,5
mg/kg
3,8
1,2
0,4
9,6
2,25
1,3
mg/kg 405
225,2 111,15
31,8
43,2
28,3
mg/kg 13,9
35,15
21,25
<0,5
<0,5
8,7
mg/kg 139,25
58,9
63,9
13,2
33,8
55,6
%
1,646
3,380
2,100
0,22
0,43
1,02
%
0,080
0,146
0,096
0,04
0,05
0,07
%
0,06
0,08
0,08
0,02
0,03
0,06
%
0,162
0,245
0,193
0,09
0,14
0,19
M thic i T
QCVN
MT1 MT2 MT3 03:2008
3,5
5
4,5
23144,5 6496
4059
62
222,5
156
46,5
<9
87,5
200
2,1
1,8
0,4
2
148,25
8,75
37,8
100
162,5
19,4
22,75
12
1040,15 117,5
39,25
70
0,348
0,366
2,89
0,03
0,038
0,116
0,06
0,28
0,34
0,19
0,231
0,365
-
Ghi ch:
MTC1:Khu vc bi thi t ca m st Tri Cau
MTC2: t rung cch bi thi ca m st Tri Cau 150m MT1: t c ly ti khu vc bi thi m thic i T
MTC3: Vn nh B Phm Th Lan - t 5, TT Tri Cau
24
a/ Ti khu vc m st Tri Cau
pH ca t: Qua bng 1.2 ta thy: pH trong cc mu t
nghin cu u rt thp, trong thp nht l mu M2 (pH = 4,80), hai mu
cn li pH cng khng cao hn nhiu (pH = 5). Nh vy t ai khu vc
nghin cu mang tnh axit. Xt theo c im v tnh cht t ti khu vc th
t ti khu vc th trn Tri Cau c c im ngho nn v thnh phn v c
pH thp. Tuy nhin so vi c im ca t trung du min ni th pH ca t
ti khu vc thp hn kh nhiu. iu ny cho thy hot ng khai thc qung
st ti khu vc nh hng n nng pH ti y, lm pH gim i ng
k. Ring vi mu M2 pH thp hn, hay t rung chua nht l do con ngi
bn phn sinh l chua lm t chua dn qua cc v.
Hm lng mn (OM): Kt qu nhn c cho thy, hm lng mn
trong cc mu t nghin cu chnh lch nhau kh ln. Trong , mu M1 l
mu c t l OM thp nht (1,646%), so vi thang nh gi th mu M1 c hm
lng mn mc ngho; mu M2 v M3 u c hm lng mn mc trung
bnh (M2 = 3,38% v M3 = 2,1%). iu ny c th gii thch nh sau: Mu M1
c hm lng thp nht l do y l khu vc bi thi t ca khu m, do
n b nh hng trc tip ca hot ng khai thc qung st, t ai ngho
cht dinh dng. Mu M2 - t rung c hm lng mn cao hn so vi t cc
khu vc khc l do n cch xa khu vc khai thc nn mc b nh hng t
hn, li thng xuyn c b sung hm lng cht hu c ng k t phn
chung v cc sn phm ph nng nghip t hot ng canh tc. Nhn chung,
t ai ti khu vc th trn Tri Cau do nh hng ca hot ng khai khong
sn nn hm lng mn khng cao, ch t mc ngho v trung bnh.
Hm lng Nit tng s: Kt qu phn tch cho thy hm lng Nit
tng s trong cc mu c s chnh lch khng ng k. C 3 mu t nghin
cu u c hm lng NTS mc trung bnh. Trong hm lng NTS trong
t khu vc thi thp nht vi NTS = 0,08%; hm lng NTS trong t
rung cao hn c (0,146%). iu ny cng c th gii thch l do t
rung c nhn thm NTS t sn xut nng nghip nn hm lng NTS s cao
hn. Mt khc, do hm lng NTS ph thuc phn ln vo hm lng cht
25
hu c, hp cht mn trong t; hay ni cch khc do trong t hm lng
NTS t l thun vi hm lng mn nn hm lng NTS mc trung bnh v
thay i tng ng vi hm lng mn l ph hp.
Hm lng Pht pho tng s: Kt qu phn tch cho thy hm lng
PTS trong cc mu t nghin cu dao ng t 0,06% n 0,08% v nm
mc trung bnh so vi thanh nh gi. Hm lng PTS trong mu t rung v
t vn (PTS = 0,08%) cao hn so vi t khu vc bi thi (PTS = 0,06%).
Qua bng 3.5 ta thy, khng ch c ring NTS m c PTS cng ph thuc vo
hm lng mn trong t. Tc l, hm lng mn cng cao th hm lng PTS
cng nhiu v ngc li. Hn na, do pH thp, t chua nn cng nh hng
nhiu n hm lng ln d tiu trong t. Nhn chung, mi trng t ti cc
khu vc ly mu u c hm lng PTS n nh v mc trung bnh.
Hm lng Kali tng s: Qua kt qu phn tch cho thy, KTS trong
mu t nghin cu mc ngho, dao ng trong khong t 0,162% n
0,245%. Trong , mu M2 - mu t rung c t l KTS cao nht; mu M1 c
hm lng KTS thp nht (0,162%). Hm lng Kali trong t t l thun vi
hm lng mn trong t, do vy KTS trong cc mu t nghin cu thp l
iu d hiu.
nh gi chung v hm lng cc cht dinh dng trong t khu
vc m st Tri Cau: Qua nhng kt qu phn tch v nh gi trn ta thy:
Do nh hng ca hot ng khai thc qung st, t ai cc khu vc nghin
cu c thnh phn dinh dng tng i ngho. pH thp (pH = 4,8 : 5),
t mang tnh cht chua nh; hm lng mn (OM = 1,646% : 3,38%), m
tng s (NTS = 0,08 : 0,146), ln tng s (PTS = 0,06% : 0,08%), kali tng s
(KTS = 0,162% : 0,245%) cng ch mc ngho v trung bnh. S suy gim
v cht lng t lm nh hng ln n i sng ca nhn dn trn a
bn th trn ni chung v nh hng trc tip n hot ng sn xut nng
nghip ca ngi dn ti y ni ring.
Hm lng Asen tng s: Hm lng As tng s trong t nghin
cu bin i khng ging nhau ty thuc tng loi t v u cao hn so vi
QCCP (QCVN 03: 2008/BTNMT). Trong , hm lng As trong mu M2
26
l cao nht tng ng vi mc 35,15 mg/kg, vt 2,93 ln QCCP; mu M3
c hm lng As l 21,25 mg/kg, vt 1,77 ln QCCP. Hm lng As trong
mu M1 thp nht vi mc tng ng l 13,9 mg/kg, vt 1,56 ln QCCP.
Nh vy c 3 mu t nghin cu u cho thy, t ai ti khu vc b
nhim kim loi As kh nng. Mu M2 c hm lng As rt ln vt QCCP
l do mi trng t rung ti y trng, gn khu vc chn bi thi, khu vc
khai thc nn cc loi cht thi v nc thi chy t khu bi thi xung,
cun theo lng ln As vo mi trng t l nguyn nhn gy nhim mi
trng t ti y, vic s dng thuc BVTV trong nng nghip cng l
nguyn nhn lm tng hm lng As trong t rung. Kt lun: Nh vy
mi trng t ti khu vc m st Tri Cau b nhim As nghim trng, c
bit l t rung.
Hm lng Pb tng s: Hm lng Pb tng s trong cc mu nghin
cu u rt ln. Trong , mu c hm lng Pb cao nht l mu M1 vi Pb =
405 mg/kg, vt QCCP 5,8 ln; mu M2 vi Pb = 225,2 mg/kg, vt QCCP
3,2 ln; mu M3 c hm lng Pb thp nht song cng vt 1,6 ln QCCP.
Nh vy, mi trng t ti khu vc bi thi t b nhim Pb nghim
trng. C th gii thch s khc nhau v hm lng Pb cc mu nghin cu
nh sau:
- Mu M1 c hm lng Pb cao nht (405 mg/kg t) l do y l khu
vc bi t thi, ni tip nhn ngun thi trc tip t m, do vy b
nh hng trc tip t hot ng khai thc qung st.
- Mu M2 v mu M3 mc d hm lng Pb thp hn mu M1 nhng
kt qu phn tch cho thy t khu vc ny b nhim ch vi mt lng rt
ln. Hin tng nhim ch ny l do t ti khu vc ny b nh hng mnh
bi hot ng khai thc khong sn, mt phn na l do trong qu trnh sn
xut nng nghip b con nng dn s dng mt lng thuc BVTV c
cha hm lng Pb nhng cy trng cha hp th ht, do vy vn tn d mt
lng nh trong t.
Hm lng Cd tng s: Hm lng Cd tng s trong t nghin cu
c s chnh lch kh ln, dao ng trong khong t 0,4 mg/kg n 3,8 mg/kg.
27
Trong , mu M1 c hm lng Cd cao nht, vt QCCP 1,8 ln; mu M3 c
hm lng Cd thp nht (Cd = 0,4 mg/kg) v thp hn QCCP. Kt qu ny c
th c gii thch nh sau: Mu M1 b nhim Cd kh ln l do t ai ti
khu vc b nh hng bi hot ng khai thc qung st. Mu M2 v M3
cng c du hiu nhim Cd l do t ai ti y cng b nh hng mt phn
nh do hot ng khai thc.
Hm lng Zn tng s: Hm lng Zn tng s trong t nghin cu
dao ng rt ln t 281mg/kg n 692 mg/kg. C 3 mu t nghin cu u
c hm lng Zn vt QCCP. Trong , mu M1 l mu b nhim Zn ln
nht, vi Zn = 692 mg/kg, vt QCCP 3,46 ln; mu M3 cng b nhim Zn
mc kh cao (Zn = 312,5 mg/kg), vt QCCP 1,56 ln; mu M2 cha hm
lng Zn thp nht trong 3 mu (Zn = 281 mg/kg), vt QCCP 1,4 ln. Kt
qu phn tch c th c gii thch nh sau: t ai ti cc khu vc nghin
cu u b nhim Zn l do n b nh hng ca hot ng khai thc qung
st. Mu M1 c hm lng Zn cao nht l v: trong cc dng km th Zn tn
ti dng lin kt vi st v mangan l ln nht, do hm lng Zn ch yu
tp trung vc bi thi. Km tn ti dng linh ng l Zn tc ng trc tip
n i sng cy trng, c hm lng thp hn v dng ny s tp trung t
vn; trong t rung t hn. Mi trng t ti cc khu vc ly mu nghin
cu u b nhim Zn.
b/ Ti khu vc m than Phn M
pH ca t: Kt qu phn tch pH ca t thp cho thy t c
biu hin chua ho. Mu c pH thp nht l mu MD1 v MD2, mu c pH
cao nht l mu MD3. Vic t b chua ho c nh hng xu n s sinh
trng v pht trin ca thc vt ti vng. Nguyn nhn pH thp c th do 2
l do chnh: bn cht a cht ca vng v do s axt ho t t thi ca
m gy ra.
Hm lng mn (OM): Kt qu phn tch hm lng OM ca t sau
khai thc thp. Nu so snh hm lng OM trong mu t vi thang nh gi th
mu MD1 = 0,22%, MD2 = 0,43% v MD3 = 1,02% c hm lng OM mc
rt ngho. Hm lng OM trong 3 mu t c s chnh lch, trong mu MD3
28
(khu vc cch chn bi thi 150m v pha Ty) c hm lng OM cao nht do
khu vc ly mu MD3 l t rung phc v cho hot ng nng nghip. Khu
vc ly mu MD1 (khu vc bi thi) ang hoang, thc vt ch c c, lau, sy
nn hm lng mn rt thp.
Hm lng nit tng s (NTS): Kt qu phn tch hm lng NTS ca
t sau khu vc m cho gi tr thp. Nu so snh hm lng NTS ca 3 mu
t nghin cu vi thang nh gi th mu MD1 = 0,02%, MD2=0,05% v
MD3 = 0,07% c hm lng NTS mc ngho. Hm lng NTS trong 3 mu
t c s chnh lch khng ng k. Trong , mu MD3 c hm lng NTS
cao nht do khu vc ly mu t l t rung. Mt khc, do hm lng NTS
ph thuc phn ln vo hm lng OM trong t nn mu MD3 c hm
lng NTS cao nht trong 3 mu.
Hm lng pht pho tng s (PTS): Kt qu phn tch hm lng PTS
ca t tng i thp. Nu so snh hm lng PTS trong mu t vi thang
nh gi th mu MD1 = 0,02%, MD2 = 0,03% c hm lng PTS mc
ngho v mu MD3 = 0,06% c hm lng PTS mc trung bnh. Nh vy,
hm lng PTS trong 3 mu t c s chnh lch ng k. Trong , mu
MD3 c hm lng PTS cao nht do y l khu vc t nng nghip. Mt
khc, kt qu phn tch cho thy PTS ph thuc vo OM, khi hm lng OM
trong t cng cao th hm lng PTS cng nhiu v ngc li.
Hm lng kali tng s (KTS): Kt qu phn tch hm lng KTS ca t
thp. Nu so snh hm lng KTS trong mu t vi thang nh gi th mu MD1
= 0,09%, MD2 = 0,14% v MD3 = 0,19% c hm lng KTS mc ngho. Hm
lng KTS trong 3 mu t c s chnh lch ng k. Trong , mu MD3 c
hm lng KTS cao nht do y l khu vc t nng nghip. Mt khc, kt qu
phn tch cho thy KTS ph thuc vo OM, khi hm lng OM trong t cng cao
th hm lng KTS cng nhiu v ngc li.
Hm lng As: Kt qu phn tch cho thy hm lng As trong mu
t thp hn Quy chun cho php trong t nng nghip, lm nghip rt nhiu.
Ti M1, M2 hm lng As nh hn 0,5 mg/kg, ch c M3 pht hin As
vi hm lng 8,7 mg/kg (Quy chun cho php l 12mg/kg). Hm lng As
29
trong t thi m than Phn M gn nh khng pht hin thy, do vy vic
tc ng ca m v ngun nhim As trong t gn nh khng c.
Hm lng Pb: Kt qu phn tch hm lng Pb trong cc mu t
thp hn so vi QCVN 03:2008/BTNMT i vi t nng nghip v lm
nghip. Hm lng Pb trong cc mu t dao ng t 28,2 n 43,2 mg/kg,
trong khi mu t thi ca m hm lng Pb l 31,8 mg/kg thp hn
hm lng Pb ti khu vc t rung ln cn (hm lng Pb t 43.2 mg/kg).
Tc ng trong hot ng ca m v nhim Pb trong t l khng ln.
Hm lng Cd: Kt qu phn tch hm lng Cd trong cc mu
t dao ng t 1,3 n 9,6 mg/kg, trong mu t thi ca m c
hm lng Cd l 9,6 mg/kg, cao hn QCVN 03:2008/BTNMT i vi
t nng nghip v lm nghip 4,8 ln, mu t M 2 hm lng Cd
vt 1,1 ln. Hot ng ca m c biu hin gy nhim Cd trong
t ti khu vc.
Hm lng Zn: Kt qu phn tch hm lng Zn trong cc mu t
dao ng t 47 n 540 mg/kg, trong mu t thi ca m c hm
lng Zn l 540 mg/kg, cao hn QCVN 03:2008/BTNMT i vi t nng
nghip v lm nghip 2,5 ln. Cc mu t khu vc ln cn, hm lng Zn
nh hn so vi QCVN, hot ng ca m c nh hng nh n nhim Zn
trong t.
c/ Ti khu vc m thic i T
pH ca t: Kt qu phn tch pH ca t thp cho thy t c
biu hin chua ho. Mu c pH thp nht l mu M1 c pH = 3,5 (ti khu
vc bi thi), tip n l mu M3 v M2. Vic t b chua ho nh
hng xu n s sinh trng v pht trin ca thc vt ti vng. Hot ng
khai thc v ch bin thic tc ng r rt n cht lng t ti khu vc.
Hm lng cht hu c, dinh dng (mn, tng N, tng P, tng K):
Kt qu phn tch hm lng cht hu c, cht dinh dng trong t cho thy
t ti khu vc bi thi l thp nht, hm lng cht hu c, cht dinh dng
mc rt ngho, tip n l t khu vc ln cn M2 v M3. Cc hot
ng khai thc, ch bin lm cho t c du hiu thoi ho.
30
nhim kim loi nng trong t: Kt qu phn tch cho thy, t ti
khu vc m thic i T b nhim nghim trng v kim loi nng, c
bit l nhim v As, Cu. t ti khu vc bi thi c hm lng As t 162,5
mg/kg vt QCVN cho php l 13,5 ln, tip n l mu t M2, M3 ln
lt vt QCVN l 1,6 v 1,9 ln; hm lng Cu trong mu t rt cao, c
bit mu M1 hm lng Cu t 1040,15 mg/kg, vt QCVN 14,86 ln, mu
M2 vt 1,68 ln. Vi cc kim loi nng khc (Cd, Pb), ch t ti khu vc
bi thi l b nhim nh.
Hot ng khai thc, ch bin ti m thic i T gy nhim kim
loi nng nghim trng t ti khu vc, c bit l nhim As v Cu.
1.1.3.3. nh gi kh nng s dng t sau khai thc khong sn cho mc
ch nng lm nghip
Hot ng khai thc khong sn lm suy gim cht lng t
nghim trng, kt qu phn tch nh gi cht lng t cho thy t rt
ngho cc cht hu c, dinh dng, hm lng kim loi nng trong t vt
rt nhiu ln so vi quy chun cho php. Vic t b thoi ho nh hng
xu ti hot ng sn xut nng lm nghip. Qua kho st thc t cng vi
phng vn ti cc h dn ln cn cc khu vc m cho thy r iu ny.
Bng 1.3. Biu hin do hot ng khai thc khong sn ti t v cy trng
STT
Biu hin
1
2
3
4
t xu hn, mu m gim
t b xi mn, ra tri, trt l
t khng c kh nng canh tc
Nng sut cy trng gim
Biu hin khc (t b nhim
du m, b chua)
M thic
i T
M than
Phn M
100
93,33
66,67
86,67
100
6,67
83,33
100
40,00
73,33
100
72,33
73,33
66,67
1
30
31
Qua phng vn cc h dn ln cn cc khu vc m, h dn b nh
hng t hot ng ca m cho thy r cc hot ng khai thc khong
sn tc ng ln ti cht lng t v nng sut cy trng. Gn nh tt
c cc h dn c phng vn ti 03 khu vc m u c nh gi t ti
khu vc xu i, mu m gim, cy chm tng trng, nng sut cy
trng gim,
Loi cy
Loi cy trng
M st
Tri Cau
M thic
i T
M than
Phn M
Keo
100
26,67
100
Bch n
20,00
40,00
63,33
Sn
6,67
6,67
6,76
Ch
0,00
16,67
6,67
Cy n qu
10,00
6,67
3,33
C chn b
40,00
20,00
3,33
II
Loi cy hoang di
Lau
100
100
100
Sy
100
100
100
Xu h
83,33
93,33
60,00
Ch
26,67
40,00
20,00
C om m
3,33
3,33
10,00
C ranh
6,67
20,00
3,33
32
keo v trn khu t c mt phn nh din tch c ngi dn trng bch n,
sn, ch v cng vi l c rt nhiu cy hoang di mc.
1.2. Xc nh mt s loi cy ci to t s dng ph hp trn t sau
khai thc khong sn ti tnh Thi Nguyn
1.2.1. Nghin cu tuyn chn mt s loi thc vt kh kim loi nng
1.2.1.1. Sinh trng ca cy trng
Trong mi cng thc, mi loi cy c trng trn mt lung vi kch
thc 10m x 5m, trng theo hng thnh 10 lung. Sau 12 thng trng, kt
qu theo di v cho thy cc loi cy sinh trng, pht trin bnh thng.
S liu theo di tng trng chiu cao ca cc cy th nghim trng trn
t sau khai thc thic (bng 1.5) cho thy ng thi sinh trng chiu cao
cy l bnh thng theo c tnh ca cy.
Bng 1.5. ng thi sinh trng ca cy trng sau khi trng 1 nm
Ch tiu
Cng
thc
Chiu
cao
(cm)
Ti
Kh
Ct1
146,833
82,700
32,333
Ct2
27,167
33,167
Ct3
180,500
58,83
Chiu di
r (cm)
Sinh khi r
(g/khm)
Ti
Kh
34,333
84,333
42
7,007
27,000
53,667
24,433
24,200
33,667
78,667
34,333
33
Sinh khi thn l th hin s sinh trng nhanh hay chm ca cy trng
trong khong thi gian nht nh. Bng 1.5 th hin sinh khi ca thc vt th
nghim sau 12 thng nghin cu. Cng thc trng c vetiver trung bnh khi
lng ti t 82,7 g/khm, khi lng kh t 32,33 g. Cng thc dng x
khi lng ti t 33,167 g/khm, khi lng kh t 7,007 g. Cng thc
trng sy khi lng ti t 58,833 g/khm, khi lng kh t 24,2
g/khm. Khi lng ti v khi lng kh u t cao nht cng thc
trng vetiver ln lt l (82,7 g/khm) v (32,333g), thp nht l cng thc
trng dng x (33,167 g/khm) v (7,007g).
Kt qu o m trn ph hp vi mt s kt qu nghin cu v ng thi
sinh trng chiu cao v chiu di r ca c vetiver, dng x v cy sy trc
y. Qua cho thy kh nng sinh trng ca c vetiver v cy sy cao hn so
vi dng x. Sinh khi ca cy ngoi vic th hin kh nng thch nghi sinh
trng ca mnh m cn nh hng n kh nng hp thu KLN mi trng
t b nhim.
Sau 12 thng chiu di r trung bnh c 3 ln nhc li trung bnh t
34,333 cm, chiu di r dng x t 27cm, chiu di r cy Sy t 33,667 cm.
Chiu di r ca c vetiver t gi tr cao nht: iu ny cho thy c
vetiver c b r sinh trng rt mnh k c trong diu kin t xu. i vi
cy dng x, kh nng sinh trng ca loi cy ny l rt chm. C th do
t qu kh so vi yu cu ca cy dng x trong giai on cy con.
i vi sinh khi r, kt qu nghin cu thu c cng tng t nh kt
qu nghin cu sinh khi thn l. Sinh khi r ca 3 loi cy nghin cu c
th hin ti bng 1.5 cho thy c vetiver v cy sy c sinh khi r ln nht.
Qua bng s liu trn cho thy kt qu v lng r ti v kh ca
mt s loi cy trng th nghim trn t sau khai thc thic. Kt qu cho
thy: r ti trung bnh c 3 ln nhc li cng thc trng vetiver t
lng 84,333g; cng thc trng dng x t trung bnh 53,667g; cng thc
trng sy sinh khi r ti nng 78,667g. t sinh khi ti cao nht l r
ca cy vetiver v nh nht l cy dng x, cn li l cy sy.
34
R kh trung bnh c 3 ln nhc li cng thc trng vetiver t
lng 42g; cng thc trng dng x t trung bnh 24,433g; cng thc
trng sy sinh khi r ti nng 34,333g.
c bit khi so snh vi sinh khi thn l, th sinh khi r ca cc loi
cy ny u cho gi tr ln hn. B r pht trin rt mnh chng t kh nng
tn ti v thch nghi cao ca cy c vetiver v sy trn t sau khai thc thic
vn rt ngho kit v c chua cao.
1.2.1.2. Kh nng hp thu KLN
nh gi lng hp thu kim loi nng ti vng t nhim sau khai
thc thic ca vetiver, dng x v cy sy. Cc mu thc vt c tin hnh
ly cc v tr khc nhau mi cng thc trng vetiver, dng x v sy
trong 3 ln nhc li v x l v phn tch phng th nghim. Bng 1.6 cho kt
qu v lng hp thu ba nguyn t kim loi nng Pb, Cd v As ca cc loi
cy th nghim.
Bng 1.6. Lng KLN hp thu c ca mt s loi cy
trn t bi thi sau khai thc thic
n v: mg/kg
Thi
im
Sau 12
thng
trng
Loi cy
KLN
Vetiver
Dng X
Lau sy
Thn l
Thn l
Thn l
Pb
6,78
21,47
7,14
39,41
5,63
30,36
Cd
0,36
0,5
0,61
0,8
0,73
1,63
As
16,42
26,43
11,54
22,31
18,97
59,37
35
thn l 16,42 mg/kg, hp thu trong r l 26,43 mg/kg, tng lng hp thu As trong
c cy l 42,85 mg/kg.
* cng thc trng Dng x
Hm lng Ch (Pb) c tch lu trong thn l l 7,14 mg/kg, tch lu
trong r l 39,41 mg/kg. Dng x hp thu ch trong t 46,55 mg/kg. Hm
lng Cadimi hp thu trong thn l 0,61 mg/kg, hp thu trong r l 0,8 mg/kg,
tng lng hp thu Cd trong t ca dng x 1,41 mg/kg. Hm lng Asen (As)
hp thu trong thn l 11,54 mg/kg, hp thu trong r l 22,31 mg/kg, tng lng
hp thu As trong c cy l 33,85 mg/kg.
* cng thc trng Sy
Hm lng Ch (Pb) c tch lu trong thn l l 5,63 mg/kg tch lu
trong r l 30,36 mg/kg. Sy hp thu ch trong t 35,99 mg/kg. Hm lng
Cadimi hp thu trong thn l 0,73 mg/kg, hp thu trong r l 1,63 mg/kg, cy sy
hp thu Cd trong t 2,36 mg/kg. Hm lng Asen (As) hp thu trong thn l
18,97 mg/kg, hp thu trong r l 59,37 mg/kg, tng lng hp thu As trong c cy
l 78,34 mg/kg.
mg/kg
20
18.97
18
16.42
16
14
11.54
12
Pb
10
8
Cd
7.14
6.78
As
5.63
6
4
2
0.36
0.61
0.73
0
vetiver
dng x
sy
36
m g/kg
59.37
60
50
39.41
40
30.36
30
26.43
Pb
Cd
22.31
21.47
As
20
10
0.8
0.5
1.63
0
vetiver
dng x
sy
37
Bng 1.7. S thay i dung trng t sau thi gian
12 thng trng cy th nghim
n v: (g/cm3)
Cng thc
Mi trng t
Trc khi trng
Vetiver
Dng x
Sy
t i
chng
1,58
1,50 01
1,64
1,533 0,038
Pb
310
298,4
145,3
299,32
300
Cd
12
3,32
8,29
3,32
10
As
162,5
29,2
49,36
11,19
12
Thi im KLN
Sau khi 12
thng
trng cy
t sau TN
t
ban
u
38
Qua bng trn cho thy hm lng KLN trong t sau 12 thng nghin
cu th nghim trng vetiver, dng x, sy. Kt qu phn tch ti Vin Khoa
hc S sng c so snh vi QCVN 03:2008 ca b TNMT dnh cho t s
dng trong mc ch cng nghip cho thy:
* cng thc trng c Vetiver
Sau 12 thng nghin cu th nghim trng cy, hm lng ch (Pb) t
298,4 mg/kg gim cho vi cht lng t ban u (310mg/kg) l 11,6
mg/kg v nm trong gii hn cho php theo QCVN; hm lng cadimi (Cd)
trong t l 3,32 mg/kg nm trong gii hn cho php QCVN (10 mg/kg),
gim 8,68 mg/kg so vi cht lng t ban u khi cha trng cy l 12
mg/kg; hm lng asen (As) trong t trng vetiver l 29,2 mg/kg gim 5,56
ln so vi hm lng kim loi nng trong t ban u (162,5 mg/kg).
* cng thc trng Dng x
Hm lng ch (Pb) t 145,3 mg/kg gim cho vi cht lng t
ban u (310mg/kg) khong 2,133 ln v nm trong gii hn cho php theo
QCVN; hm lng cadimi (Cd) trong t l 8,29 mg/kg nm trong gii hn
cho php QCVN (10 mg/kg), gim 3,71 mg/kg so vi cht lng t ban
u khi cha trng cy (12 mg/kg); hm lng asen (As) trong t trng
dng x l 49,36 mg/kg gim 3,29 ln so vi t ban u khi cha trng cy.
* cng thc trng Sy
Hm lng ch (Pb) t 299,32 mg/kg gim cho vi cht lng
t ban u (310mg/kg) khong 10,68 mg/kg v nm trong gii hn cho
php theo QCVN; hm lng cadimi (Cd) trong t l 3.32 mg/kg nm trong
gii hn cho php QCVN (10 mg/kg), gim 6,68 mg/kg so vi cht lng
t ban u khi cha trng cy (12 mg/kg); hm lng asen (As) trong t
trng sy gim xung cn 11.19 mg/kg gim 14,52 ln so vi lng t
ban u. Qua y cho thy kh nng ht Asen ca sy l rt tt.
Kt qu phn tch hm lng KLN trong t sau 12 thng trng c
vetiver, dng x, cy sy trn t nhim do khai thc thic cho thy hm
lng KLN gim ng k so vi ban u. Tuy nhin, cng c th cc KLN
ny mt phn c tch ly trong cy (r v thn l), mt phn b ra tri do
t c chua cao, cc kim loi nng dng ha tan nhiu hn. t khi trng
cy c cy ba nhiu ln nn tng kh nng ra tri v chuyn ha KLN.
39
c, S thay i thnh phn dinh dng trong t qua qu trnh th nghim
trng cc loi thc vt hp thu KLN
- pH l ch s c trng cho chua ca t, n c nh hng rt ln
ti qu trnh l ha sinh hc ca t v c tc ng khng nh n h thng
cy trng. Mi loi cy trng khc nhau thch nghi vi cc pH khc nhau,
nhng nhn chung a s cy trng thch nghi pH trung tnh hoc kim yu.
- Mn l ngun cung cp thc n cho cy v c nh hng ln n
tnh cht ha l, sinh hc t. T l mn cng nhiu th t cng tt.
- Nit tng s trong t tn ti cc dng hp cht hu c v trong thnh
phn mn l ch yu (90-95%), ch c mt phn nh tn ti dng khong ha
tan nh NO3-, NH4+. Hm lng NtS trong t th hin kh nng tim tng ca t
c th cung cp cht dinh dng cn thit cho cy trng khi cy trng thiu. Ni
chung hm lng NtS trong t cng cao th t cng mu m.
- Trong t, pht pho c th tn ti hai dng in hnh l pht pho
hu c v pht pho v c. Pht pho l thnh phn quan cht dinh dng quan
trng i vi s sinh trng v pht trin ca cy trng, nu thiu pht pho cy
trng c th ngng sinh trng v nng sut cy trng gim.
Cht lng t th hin qua cc ch tiu nh pH, mn tng s, nit,
pht pho tng s nh sau:
Thi im
Dng x
P2O5 (%)
1,02
0,08
0,06
Sau 6 thng TN
1,22
0,116
0,08
Sau 12 thng TN
5,5
1,30
0,12
0,14
Trc TN
3,5
1,01
0,08
0,05
Sau 6 thng TN
4,5
1,02
0,085
0,07
Sau 12 thng TN
1,20
0,18
0,14
3,5
1,09
0,08
0,04
Sau 6 thng TN
1,30
0,095
0,07
Sau 12 thng TN
5,5
1,55
0,10
0,10
Trc TN
Cy sy
N (%)
3,5
Trc TN
C vetiver
pHKCl OM (%)
40
Nhn vo bng 1.9 nhn thy hot ng khai thc thic nh hng
khng nh ti pH ca t (pH = 3,5) v pH ny gy bt li cho s sinh
trng v pht trin ca sinh vt, gy nh hng xu ti tnh cht t. Th
nghim trng c Vetiver, pH ca t nghin cu c s tng ln ng k,
dao ng t 4 5,5. iu ny cho thy pH t c ci thin v dn l
iu kin thch nghi cho mt s loi cy trng a t chua nh cy ch.
Hm lng mn ban u cha thc hin th nghim l 1,01% theo
nh gi l kh ngho mn. Th nghim trng Vetiver sau 12 thng th
nghim trn t tng ln (1,30%) t c hm lng mn nm trong khong
1 2% v mc ngho mn so vi thang tiu chun.
Hm lng nit tng s sau khi trng cy sau 6 thng (0,116%)
tng ln so vi t ban u khi cha trng (0,08%) v sau 12 thng trng cy
l (0,12%) so vi thang tiu chun t loi kh giu (0,15-0,2%).
Hm lng pht pho tng s trong t sau khai thc trn bi thi
mc ngho pht pho (0,06%). Sau 6 v 12 thng th nghim tng ln
0,08% v 0,14%. S thay i, gia tng v hm lng pht pho trong t cng
lm tng dinh dng trong t. iu ny to iu kin thun li cho canh
tc nng nghip sau ny.
Nhn vo bng s liu bng 1.9 th nghim trng Dng x ta thy:
- pH ca t nghin cu thp dao ng t 3,5 5. V pH t sau
th nghim c s tng ln ci thin tnh chua ca t ti khu vc nghin cu.
- Hm lng mn trong t ban u mc thp (1,01%) so vi thang
nh gi rt ngho mn, t l mn th nghim trng dng x sau 12 thng
trng th nghim trn t tng ln 1,2% hm lng mn tng nhng
khng ng k, hm lng mn trong t vn mc ngho.
- Hm lng Nit tng s sau khi trng cy sau 6 thng v 12 thng
l (0,085%) v (0,18%). Hm lng nit tng s tng ln so vi t ban
u khi cha trng (0,080%). i vi hm lng pht pho tng s sau 6
hm lng pht pho trong t tng ln mc giu tng ng l 0,07% v
sau khi trng 12 thng lng pht pho tng ln mc kh giu pht pho
tng ng l 0,14%.
Nhn vo bng s liu bng 1.9 th nghim trng Sy ta thy pH
ca t nghin cu thp dao ng t 3,5 5,5. Hm lng mn trong t
41
sau 12 thng trng th nghim trn t tng ln v dao ng trong
khong 1,3 - 1,55%.
Hm lng nit tng s sau khi trng cy sau 6 thng (0,095%) khng
khc bit ln so vi t ban u khi cha trng (0,08%) v khng chnh lch
nhiu so vi 12 thng trng cy l (0,10%).
Hm lng pht pho tng trong t sau 6 v 12 thng thc hin th
nghim tng ln 0,07% v 0,10% so vi hm lng pht pho trong t ban
u l 0,04%.
Tm li: tnh cht t th nghim thay i sau khi thc hin trng th
nghim vetiver, dng x v cy sy trn t nhim. Cc thng s v ch
tiu pH, OM, nit, pht pho tng s trong t trng cy u tng so vi t
ban u. Tuy nhin, khng th trnh khi nhng sai s k thut. Hm lng
nit v pht pho trong t tng hn so vi t ban u mt phn l do cy
trng ci to v cung cp, phn cn li c th do qu trnh bn phn ha hc
trong quy trnh chm sc cy th nghim b sung vo t mt phn N, P
mt lng nht nh.
Gim chua cho t, tng cng hm lng mn, N v P tng s l
iu cn thit v kt qu mong t c ca th nghim. Bi vy, sau khi x
l t sau khai thc thic mi c th c a vo sn xut nng lm nghip.
Bc u c th a nhng loi cy a t cn chua t, chu c kh hn v
cy ch l loi cy c th bc u p dng c hiu qu.
1.2.2. Th nghim mt s cy u ngn ngy trn t sau khai khong
mi hon th t b xo trn ti m
1.2.2.1. Sinh trng ca cy trng
Kh nng sinh trng ca cy trng c nh gi qua nhiu ch tiu
khc nhau: Chiu cao cy, s lng cnh nhnh cp 1, nng sut cht xanh,
cht kh. Nhng nhn t ny ch ra kh nng thch nghi ca cy trng vi cht
t, iu kin thi tit kh hu ti khu vc nghin cu; ng thi n cng ph
thuc vo tng ging. Chiu cao cy l ch tiu nh gi qu trnh ln ln ca
cy qua tng thi gian sng. Chiu cao cy nh hng n kh nng chng
v lin quan cht ch ti mt s c im nng sinh hc khc ca cy: s
42
qu/cy, s cnh cp 1/thn chnh v n quyt nh nhiu n nng sut sinh
vt ca cy. Th nghim theo di trn 6 ging cy.
Bng 1.10. Sinh trng v nng sut sinh khi ca cy sau trng 1 nm
Ch tiu
Cng
thc
Nt sn
(nt/cy)
NS cht
xanh
(tn/ha)
NS cht kh
(tn/ha)
Ct1
130,24
3,37
44,67
2,91
0,71
Ct2
118,43
3,27
25,33
2,52
0,61
Ct3
107,97
2,80
26,67
1,25
0,24
Ct4
32,18
2,90
30,67
1,49
0,27
Ct5
48,33
2,63
20,67
2,05
0,39
Ct6
25,19
1,63
37,67
0,90
0,07
CV(%)
6,40
11,00
7,10
5,8
6,4
LSD0,05
8,73
0,54
3,91
0,51
0,11
43
phn do nh hng ca ging, tuy nhin cy khng t c sinh trng
chiu cao bnh thng nh trng trn t khng khai khong. Theo tc gi V
Vn Chi cy u xanh c chiu cao trung bnh 60cm (V Vn Chi, 2004,
Trang 2560) [5].
Kh nng phn cnh cp 1 c lin quan cht ch n nng sut.
Cnh l b phn quan trng ca cy trng, n va mang l, va mang qu,
cnh cng vi thn tham gia vn chuyn cc sn phm ng ho v ht.
Kh nng phn cnh ph thuc vo ging. Ging c kh nng phn cnh
mnh th c tim nng cho nng sut cao. Ngoi ra kh nng phn cnh
cn ph thuc vo iu kin ngoi cnh, thi v, k thut canh tc, c
bit l mt gieo trng. Nu gieo qu dy th kh nng phn cnh t,
ngc li nu trng tha cy nhn y nh sng dn n kh nng phn
cnh ln. T s liu bng 1.10 cho thy: u en v u in Bin 1
c kh nng phn cnh tt hn cc ging cn li; u xanh l cy c s
cnh thp nht (1,17 nhnh/cy) mc tin cy 95%.
Qua bng s liu cho thy: S lng nt sn hu hiu tng ln. S
lng nt sn dao ng t 20,67 - 44,67 ci/cy. Trong u en c s
lng nt sn cao nht 44,67 ci/cy v u Mo Sapa c s lng nt sn
thp nht 20,67 ci/cy, s khc nhau v s lng nt sn gia cc cng thc
th nghim c tin cy 95%.
Hiu qu ca qu trnh quang hp l nng sut cht xanh cht kh.
Gia quang hp v khi lng vt cht kh c mi tng quan thun vi
nng sut. Khi lng vt cht kh ca cy ph thuc rt ln vo tnh trng
sinh trng ca cy, iu kin ngoi cnh, ch chm sc, dinh
dngQua bng 1.10 ta thy, nng xut cht xanh cng thc trng u
en vn l cao nht (2,91 tn/ha) v thp nht vn l cng thc trng u
xanh (0,90 tn/ha), vi tin cy l 95%. Nng sut cht kh cc cng
thc th nghim cung khc nhau. Cng thc trng u en c nng sut cht
kh cao nht (0,71 tn/ha) v thp nht l cng thc trng u xanh (0,07
tn/ha). S sai khc v nng sut cht xanh cht kh thi k chc xanh l
kh r rt.
44
* Yu t cu thnh nng sut v nng sut ht
i vi cy trng ni chung v cy u ni ring, nng sut l yu
t quan trng nh gi u th cng nh hiu qu kinh t ca mt ging.
Nng sut l kt qu cui cng ca qu trnh sinh trng v pht trin ca cy
trng. Ch tiu ny c th phn nh c kh nng sinh trng, pht trin ca
cy tt hay xu. Nng sut l kt qu tng hp ca tt c cc qu trnh sinh l,
sinh ho din ra trong cy v c th hin thng qua cc yu t nh: s qu
chc/cy, s ht chc/qu, khi lng nghn ht (P1000 ht)Cc yu t ny
ph thuc rt nhiu vo c tnh di truyn ca ging, iu kin ngoi cnh, k
thut chm sc, dinh dngTheo di cc yu t cu thnh nng sut v
nng sut ca cc cng thc th ngim qua hai v cho kt qu nh sau:
Bng 1.11. Yu t cu thnh nng sut v nng sut ht
Cng thc
CT 1
CT 2
CT 3
CT 4
CT 5
CT 6
T l ra hoa (%)
100
100
100
100
100
100
T l u qu (%)
48,02 10,03
5,11
7,21
2,12
25,12
Thi gian
V 1
V 2
S qu chc/cy
6,1
0,1
0,33
S ht chc/qu
6,32
2,14
P1000 ht (g)
25,1
12,45
NSLT (t ht/ha)
1,35
0,00
0,00
0,00
0,00
0,26
T l ra hoa (%)
100
100
100
100
100
100
T l u qu (%)
63
17,11
9,08
11,1
7,98
49,24
S qu chc/cy
11,23
2,01
4,99
1,12
14,18
S ht chc/qu
7,12
2,11
3,43
3,2
3,01
4,02
P1000 ht (g)
NSLT (t ht/ha)
2,82
0,41
0,35
0,91
0,17
1,14
45
- T l ra hoa: L mt trong nhng yu t nh gi kh nng thch
nghi ca cy trng. Tuy nhin t l ra hoa ph thuc vo rt nhiu yu t,
trong c yu t v thi tit kh hu v cht t. Kt qu theo di cho thy
tt c cc loi em trng u t t l 100% trong c hai v trng.
- T l u qu: Yu t ny ph thuc vo thi tit, kh nng
thch nghi ca cy trng, cht t. Kt qu theo di th nghim cho thy
t l u qu cc cng thc th nghim khng cao. Trong cc cng
thc th u en c t l u qu t 48,02% v u xanh c t l u
qu l 25,12%. Cc cng thc cn li khng u qu.
- S qu chc/cy: l mt trong nhng yu t ht sc quan trng to
ln nng sut. S qu chc/cy t l thun vi nng sut. N ph thuc vo
nhiu yu t nh: chiu cao cy, s t/thn chnh, s cnh mang qu v iu
kin ngoi cnh. Qua bng s liu ta thy, v th 1 v v th 2 s qu
chc/cy cc cng thc th nghim l khc nhau. V th 2 s qu chc/cy
dao ng t 1,12 14,18 qu/cy. Trong u xanh c s qu chc/cy l
cao nht v thp nht l u mo Sapa.
- S ht chc/qu ca cc cng thc th nghim ph thuc vo tng
loi, iu kin kh hu ch dinh dng. S ht chc/qu cc cng thc th
nghim trong v th 2 dao ng trong khong t 2,11 7,12 ht.
- NSLT l tim nng cho nng sut ca ging trong iu kin trng
trt c th. N lin quan cht vi cc yu t cu thnh nng sut. NSLT ca
cc cng thc th nghim v th 2 dao ng t 0,17 2,82 t/ha.
Sau trng 2 v trn t sau khai thc khong sn cho thy, cc yu t
cu thnh nng sut v nng sut ca cc cy trng tng ln. Trong cy
u en l cy c nng sut ht cao nht v thp nht l cy u mo Sapa.
Cy u en c nng sut l thuyt cao nht: v y l cy trng c
trng ti a phng, tip l cy u xanh; cc ging cn li (u in
Bin, u mo Sapa) c a v trng th nghim; y l nhng ging
c trng trn vng ni cao v t c mi trng trung tnh n kim; Do
vy khi trng trn t sau khai khong c pH chua khng thch hp cho
cy sinh trng v pht trin. Tuy nhin nng sut ca cy trng vn cn
46
mc thp. ng thi cy u en cng cho nng sut cht xanh, cht kh cao
nht. Cn tip tc trng cc loi cy c kh nng ci to t ci to l tnh,
ha tnh ca t v tng nng sut cy trng cc v sau.
1.2.2.2. nh gi t
* S thay i v l tnh t
Bng 1.12. S thay i v l tnh t trc v sau khi trng 2 v
Dung trng (g/cm3)
Cng
thc
xp (%)
Trc
trng
Sau
trng
Thay i
dung
trng
Trc
trng
Sau
trng
Thay i
dung
trng
Ct1
1,16
1,03
- 0,13
54,69
59,64
+ 4,95
Ct2
1,17
1,08
- 0,09
54,43
57,94
+ 3,52
Ct3
1,17
1,11
- 0,06
54,43
56,51
+ 2,08
Ct4
1,16
1,13
- 0,03
54,56
55,86
+ 1,30
Ct5
1,17
1,12
- 0,05
54,43
56,25
+ 1,82
Ct6
1,17
1,14
- 0,03
54,43
55,47
+ 1,04
Ct7
1,17
1,21
+ 0,04
54,43
52,86
- 1,56
CV(%)
0,6
1,0
0,5
0,8
LSD0,05
0,01
0,02
0,45
0,79
47
Nh vy sau khi trng 2 v, l tnh ca t c s thay i c v
dung trng v xp. Trong , cng thc trng u en c mc thay
i v dung trng v xp cao nht.
* S thay i v ha tnh t
Bng 1.13. Ch tiu v dinh dng t sau khi trng 1 nm th nghim 2
Cng thc
CT 1 (u en)
1,345
0,078
0,143
0,191
5,54
CT 2 (u B 1)
1,235
0,045
0,142
0,157
5,48
CT 3 (u B 2)
1,135
0,048
0,133
0,146
5,42
CT 4 (u B 3)
1,195
0,047
0,136
0,147
5,43
CT 5 (u mo Sapa)
1,133
0,042
0,128
0,149
5,40
CT 6 (u xanh)
1,275
0,068
0,117
0,133
5,32
CT 7 (C)
1,096
0,040
0,115
0,124
5,20
48
ln tng s trong t cc cng thc th nghim mc t ngho (<0,06%) n
trung bnh (0,06 0,10 %). Trong cc cng thc trng u en v u
xanh l mc trung bnh cn li cc cng thc khc mc ngho.
Hm lng m tng s trong t cc cng thc th nghim c trng
cy u cao hn cng thc i chng. Cao nht l cng thc trng u en
(0,078%), thp nht l cng thc trng u mo Sapa (0,042%). Theo s liu
ca Agricultural Compendium, 1989, th hm lng m tng s trong cc
cng thc th nghim mc thp (0,05 0,12%) gm cc cng thc trng
u xanh; cn li cc cng thc khc mc trung bnh (0,126 0,225%).
Hm lng kali tng s trong t cc cng thc th nghim l
khc nhau. Sau khi trng c hai v, hm lng kali tng s trong t
trng u en cao nht l 0,191%; u in Bin 1 l 0,1579%; u
in Bin 2 l 0,146%; u in Bin 2 l 0,147%; u mo Sapa
l 0,147%; u xanh l 0,133%. Thp nht l cng thc i chng
0,124%; khng trng cy hm lng Kali tng s thp hn cc cng thc
c trng cy v s tc ng ca cc yu t ngoi cnh lm cho cc cht
dinh dng trong t b ra tri.
Ch tiu pHKCL: pHKCL cc th nghim trng cy u cao hn
cng thc i chng. Kt qu phn tch cho thy pH trong t cng
thc trng u en l cao hn c (4,54) v thp nht l cng thc i chng
(4,20). pHKCL u mc chua, khi t c biu hin chua s lm gim kh
nng hot ng ca cc vi khun phn gii trong t (Sporocytophaga,
Cytophaga, Bacillus, Clostridium), ngoi ra cn nh hng n s lng
nt sn ca cy.
Nh vy, sau hai v trng cc cy h u ngn ngy cho thy cy u
en l cy sinh trng tt nht, c hm lng cht xanh cht kh cao. Tuy
nhin kh nng ci to t ca cc loi cha r. S liu phn tch t cho thy,
tt c cc mu t c hm lng cc cht dinh dng mc trung bnh cho
n ngho v pH mc chua. Do cn tip tc trng cy ci to t
tng ph, tng pH cho t.
49
1.2.3. Th nghim v la chn mt s cy phn xanh h u ci to v
phc hi t ngho kit, t c ph thp trn t sau khai khong mi
hon th
1.2.3.1. Sinh trng ca cy trng
Bng 1.14. ng thi sinh trng ca cy trng sau khi trng 1 nm
Cng
thc
Ch tiu
Chiu cao S nhnh Nt sn NS cht xanh NS cht kh
(cm)
(nhnh/cy) (nt/cy)
(tn/ha)
(tn/ha)
Ct1
164,78
13,27
622,67
44,79
16,99
Ct2
60,40
5,97
34,67
5,25
2,17
Ct3
138,39
7,77
94,67
8,12
3,84
Ct4
210,75
20,27
1077,00
43,35
15,31
Ct5
168,70
4,80
27,33
13,25
5,20
Ct6
104,50
403,67
3,90
1,48
Ct7
98,08
11,83
54,67
8,89
4,60
CV(%)
13,4
4,1
0,7
2,8
1,2
LSD0,05
31,60
0,78
3,91
0,88
0,15
50
nghim 7 loi cy thuc ging cy h u, sau hn 1 nm cn li c 3 loi
(Mung l nhn, u ren, Ct kh), 4 loi cn li kt thc chu k sinh trng.
Sau mt nm trng: Trinh n khng gai (20,27 nhnh/cy) v Mung l
nhn (13,27 nhnh/cy) c kh nng phn cnh tt hn cc loi cn li;
Sunnhemp l cy c s cnh thp nht (4,80 nhnh/cy)
Sau khi trng mt nm: Tring n khng gai l cy c s lng nt sn
nhiu nht (1.077,00 nt/cy), Mung l nhn (622,67 nt/cy), thp nht vn
l Sunnnhemp (27,33 nt/cy).
Tng sinh khi c nm cc loi khc nhau; Mung l nhn cho nng
sut cht xanh cao nht (44,79 tn/ha); tip theo l Trinh n khng gai (43,35
tn/ha); thp nht l Xc xc (3,90 tn/ha).
Sau khi trng 1 nm tng lng vt cht kh tr li cho t ca Cy
mung l nhn l cao nht (16,99 tn/ha).
1.2.3.2. nh gi t
* S thay i v l tnh t
Bng 1.15. S thay i v l tnh t trc v sau khi trng 1 nm
Cng
thc
xp (%)
Trc
trng
Sau
trng
Thay i
dung trng
Trc
trng
Sau
trng
Thay i
dung trng
Ct1
1,23
1,17
- 0,06
52,08
54,43
+ 2,34
Ct2
1,22
1,20
- 0,02
52,21
53,26
+ 1,04
Ct3
1,23
1,18
- 0,05
51,82
53,78
+ 1,95
Ct4
1,23
1,16
- 0,07
51,95
54,82
+ 2,86
Ct5
1,22
1,20
- 0,02
52,21
53,13
+ 0,91
Ct6
1,24
1,21
- 0,03
51,56
52,60
+ 1,04
Ct7
1,22
1,18
- 0,04
52,21
53,78
+ 1,56
Ct8
1,21
1,23
+ 0,02
52,60
51,82
- 0,78
CV(%)
0,80
1,10
0,10
0,20
LSD0,05
0,02
0,02
0,09
0,18
51
Sau mt nm trng s thay i v dung trng trong cc th nghim
c trng cy dao ng trong khong t 0,02 0,07 g/cm3, cc cng thc trng
cy u c dung trng gim, ring i chng tng.
S thay i v xp trong cc cng thc trng cy th nghim
dao ng trong khong t 0,91 2,87%, cc th nghim trng cy u
c xp cao hn i chng. Trong Trinh n khng gai c s thay
i v xp cao nht (2,86%), tip theo l mung l nhn (2,34%).
Cng thc i chng c xp gim (do s tc ng ca yu t ngoi
cnh) lm cho t b cht. Nh vy mc chnh lch dung trng t gia
cc th nghim khng ln v s thay i dung trong t trc v sau khi
trng l khng ng k. V mt l tnh t c s ci thin, tuy nhin cha
r rt. ci to tnh cht t v mt l tnh cn c thi gian; nht l t sau
khai thc khong sn chu s tc ng ca cc yu ngoi cnh.
* S thay i v ha tnh t
Bng 1.16. Ch tiu v dinh dng t sau khi trng 1 nm
Cng thc
2,017
0,069
0,194
0,467
5,45
Ct2 (u cng)
1,131
0,042
0,119
0,167
5,22
Ct3 (u ren)
1,374
0,056
0,150
0,296
5,34
1,269
0,059
0,141
0,212
5,38
Ct5 (Sunnhemp)
1,191
0,044
0,099
0,191
5,31
1,127
0,036
0,129
0,108
5,29
1,145
0,047
0,133
0,178
5,27
Ct8 (C)
0,946
0,032
0,098
0,143
5,19
52
trng Mung l nhn (2,017%), Mung l nhn l cy sinh trng tt, lng
vt cht kh tr li cho t l ln nht. Cng thc khng trng cy c hm
lng mn thp nht, v khng c s tr li vt kh v b tc ng ca ngoi
cnh (ma, gi) lm ra tri cht dinh dng trong t. Theo s liu ca
Agricultural Compendium, 1989, hm lng mn trong t cc cng thc
th nghim mc thp (1,0 2,0 %) n rt thp (<1,0%). Trong cc cng
thc trng cy ci to t u c hm lng mn mc thp, ring cng thc
khng trng cy mc rt thp.
Ch tiu hm lng ln tng s trong t gia cc cng thc th
nghim l khc nhau, dao ng trong khong 0,032 n 0,069%. Cc cng
thc th nghim c trng cy u cao hn cng thc i chng (khng trng
cy). Theo L Vn Cn (1968), hm lng ln tng s trong t cc cng
thc th nghim mc t ngho (<0,06%) n trung bnh (0,06 0,10 %).
Nh vy ch c cng thc trng Mung l nhn l c hm lng ln mc
trung bnh (0,069%), cc cng thc cn li u mc ngho.
Hm lng m tng s trong t cc cng thc th nghim c trng
cy u cao hn cng thc i chng v dao ng trong khong 0,098
0,194%. Theo s liu ca Agricultural Compendium, 1989, th hm lng
m tng s trong cc cng thc th nghim mc thp (0,05 0,12%) gm
cc cng thc trng u cng, Sunnhepm v Xc xc; cn li cc cng thc
khc mc trung bnh (0,126 0,225%). Trong cao nht l cng thc
trng Mung l nhn (0,194%).
Hm lng kali tng s trong t cc cng thc th nghim l khc nhau.
Sau khi trng mt nm, hm lng kali tng s trong t trng Mung l nhn
cao nht l 0,467%; tip n l cng thc trng u ren (0,296%); trong s cc
cng thc trng cy th cng thc trng Xc xc c hm lng ln thp nht
(0,108%).
Ch tiu pHKCL: Cc th nghim trng cy pHKCL u cao hn
cng thc i chng. Kt qu bng 1.16 cho thy pH trong t cng thc
trng Mung l nhn l cao nht (5,45) v thp nht l cng thc i chng
(5,19). pHKCL u mc chua, khi t c biu hin chua s lm gim kh
53
nng hot ng ca cc vi khun phn gii trong t (Sporocytophaga,
Cytophaga, Bacillus, Clostridium), ngoi ra cn nh hng n s lng nt
sn ca cy.
1.2.4. Th nghim v la chn mt s loi cy lm nghip thch hp,
ph xanh, ci to v phc hi nhng vng t dc giai on u mi hon
th sau khai khong
1.2.4.1. Cy lm nghip ci to t
* Sinh trng ca cy trng:
Bng 1.17. ng thi sinh trng ca cy trng sau khi trng 15 thng
Trng trn t sau khai
khong
khai khong
Cng
thc
gc (cm)
(m)
gc (cm)
2,03
3,98
2,27
4,37
1,98
3,92
2,24
4,29
1,85
3,88
2,10
3,98
1,81
3,83
2,19
4,05
54
- Loi Keo l trm BVlt84: Cy sinh trng tt, gi tr chiu cao trung
bnh v ng knh gc trung bnh ln o cui trn t sau khai khong ln lt
l 1,85 m v 3,88 cm cao hn Keo tai tng (20133) ng sau loi Keo lai dng
BV16 v BV10 nhng vn c th xp vo loi c kh nng sinh trng tt. Nhng
trn t trng i chng Keo l trm c gi tr chiu cao trung bnh v ng knh
gc trung bnh ln o cui ln lt l 2,10m v 3,98cm thp hn Keo tai tng
2,19m v 4,05cm.
- Loi Keo tai tng c s hiu 20133: Trn t sau khai khong cy
sinh trng trung bnh, tc sinh trng km nht, c ng knh gc trung
bnh v chiu cao trung bnh ln o cui ln lt l 3,83cm v 1,81 m,
nhng trn t trng i chng th cy c tc sinh trng km nht li l
Keo l trm BVlt84.
Qua cc kt qu phn tch c th thy kh nng sinh trng ca cc loi
Keo c ngun gc khc nhau trng trn t sau khai thc khong sn trong giai
on u rng trng kho nghim c s khc nhau. Chnh lch v gi tr chiu
cao trung bnh gia loi c kh nng sinh trng tt nht Keo lai dng BV16
c kh nng sinh trng tt nht, loi Keo tai tng c s hiu 20133 c kh
nng sinh trng km nht.
* nh gi v t trng trn t sau khai khong:
Bng 1.18. Kt qu phn tch t sau khi trng 15 thng
Mu KH Mu
Mn (%)
N (%)
T8-39
4,49
0,257
0,007
0,04
0,08
T8-40
4,53
0,286
0,058
0,08
0,19
T8-41
4,72
0,54
0,068
0,09
0,42
T8-42
4,87
0,514
0,064
0,07
0,25
T8-43
4,68
0,379
0,600
0,06
0,13
55
Mu 4 l mu t ly trn t trng loi cy Keo Lai dng BV16
Mu 3 l mu t ly trn t trng loi cy Keo Lai dng BV10
Mu 2 l mu t ly trn t trng loi cy Keo tai tng
* Ch tiu pH
Nhn chung ch tiu pH ca c 5 mu t u tng ng nhau,
rt thp dao ng t 4,49 n 4,87. Vy t ai khu vc nghin cu mang
tch axit. Mu 4 t trng Keo lai BV16 c pH cao hn c l 4,87 sau
l mu 5 t trng Keo l trm v thp nht l mu 2 c pH l 4,53
trng Keo tai tng, nh vy cc loi Keo sau khi trng 15 thng c nh
hng ti pH trong t, loi Keo lai BV16 c nh hng nhiu nht
trong cc loi Keo.
* Ch tiu hm lng mn (OM)
Hm lng mn mu 3 trng Keo lai BV10 l cao nht 0,54 % tip l
mu 4 trng Keo lai BV16 l 0,514% , mu 5 trng Keo L trm l 0,379%, mu
2 trng Keo tai tng l 0,286%, mu 1 trn t khng trng cy c hm lng
mn l 0,257%.
* Hm lng nit tng s, pht pho tng s v kali tng s
Sau khi phn tch kh nng ci to t ca cc loi Keo sau 15
thng trng th nghim th Keo lai t ra c kh nng bo v t, chng xi
mn cao hn c th hin hm lng dinh dng pH, NTS, KTS, PTS trong
mu t trng Keo lai BV16 cao nht sau l Keo lai BV10, tip n l
Keo l trm v cui cng l Keo tai tng.
Vy phc hi mi trng t, nc sau khai thc khong sn la
chn loi cy trng ph hp ta c th trng loi Keo lai dng BV16 hoc
BV10, loi Keo ny t ra thch nghi cao vi mi trng t sau khai thc
khong sn c kh nng sinh trng pht trin nhanh, nhanh nht trong 4 loi
trng th nghim, c kh nng bo v t trong thi gian di lng vt cht ri
rng tr li cho t s phc hi c mi trng t, hm lng mn tng, N,
P, K tng s tng v ci thin phn no pH trong t ng thi em li
hiu qu kinh t cho ngi dn ni y.
56
1.2.4.2. Kh nng chng xi l ca mt s loi c
* Sinh trng ca cy trng
nh gi kh nng sinh trng ca cy trng ti tin hnh theo di
mt s ch tiu, kt qu c tng hp vo bng.
Bng 1.19. Sinh trng ca cy trng sau khi trng 1 nm
Ch tiu
Cng thc
C Vetiver
93,33
114,67
128,33
9,33
C voi
64,00
103,67
109,33
38,86
Cy sy
101,33
125,00
21,00
10,48
CV (%)
0,8
1,7
4,9
1,10
LSD0,05
1,51
4,30
9,59
0,48
C Vetiver
C voi
Cy sy
n su ca
r (cm)
Chiu di r
(cm)
Khi lng r
(g/cy)
Ch tiu
57
* nh gi t sau ma ma
- Lng t b xi mn ra tri
Xi mn v ra tri l nhng mi e da thng xuyn i vi t dc
vng nhit i m, gy nn s mt dinh dng v ph ca lp t mt, dn
n s axt ha trong t. Nu khng c thm thc vt che ph th nhng tc
ng do xi mn ra tri t s nh hng rt ln n sn xut nng nghip
v i sng dn sinh. i vi nhng loi c sinh khi ln ngoi vic chng
xi mn st l cn lm thc n cho gia sc.
Vi th nghim o h by t ti cc th nghim c trng c v
i chng khng trng c. Sau khi theo di, cn lng t b ra tri qua
nhng trn ma ln trong giai on t thng 3 n thng 7 nm 2011 cho kt
qu nh sau:
Bng 1.20. Lng t b xi mn trong cc thng ma
n v: tn/ha
Cng thc
T4
T5
T6
T7
Tng
CT1 (C Vetiver)
0,28
0,43
0,96
1,46
3,13
5,24
CT2 (C voi)
0,47
0,71
1,60
3,06
5,84
9,34
0,68
0,87
1,89
3,59
7,04 11,06
CT4 (i chng)
0,96
1,18
CV (%)
7,0
7,2
3,8
7,9
5,4
6,0
LSD0,05
0,08
0,12
0,18
0,93
0,71
1,95
tn/ha
58
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
CT1 (C Vetiver)
CT2 (C voi)
CT3 (Cy sy)
CT4 (i chng)
T3
T4
T5
T6
T7
Tng
K hiu
mu
Mn (%)
P2O5 (%)
N (%)
K2O (%)
T8 - 136
0,721
0,014
0,086
0,101
CT1 (C Vetiver)
Mn
0,0378
P205
0,0007
N
0,0045
K2O
0,0053
CT2 (C voi)
0,0673
0,0013
0,0080
0,0094
0,0797
0,0015
0,0095
0,0112
CT4 (i chng)
0,2849
0,0055
0,0340
0,0399
59
t/ha
CT1 (C Vetiver)
CT2 (C voi)
CT3 (Cy sy)
CT4 (i chng)
0.6
0.4
0.2
0
Mn
P205
Nit
K2O
60
b thoi ha, bc mu. Suy thoi mi trng t, nhim ngun nc. Vi
nghin cu trng cc loi c bn a v nhp ni gim thiu ng k
lng t b xi mn, v hn ch mt dinh dng t, bo v mi trng t,
mi trng nc.
1.3. Nghin cu cc bin php k thut, m hnh ci to t sau khai thc
khong sn
1.3.1. Nghin cu cc bin php k thut thch hp trng c Vetiver x
l nhim t
1.3.1.1. Bin php k thut nhn ging c veiver
C vetiver c trng th nghim cho thy kh nng vt tri v kh
nng ht kim loi nng v kh nng gi t (kh nng chng xi l), v vy
chng ti tin hnh nhn ging c vetiver m rng m hnh. c ngun
cy con m bo khi trng, cn c nhng bin php nhn ging, tuy nhin cc
bin php k thut cng phi m bo v hiu qu kinh t, n gin c th
p dng rng ri. Chng ti tin hnh th nghim k thut nhn ging c
Vetiver.
Bng 1.23. Kt qu theo di t l sng
Giai on
Ch tiu so snh
1000
1000
980
920
98,00
92,00
980
920
960
870
97,96
94,56
T l sng (%)
Trng Tng s cy (cy)
ngoi thc S cy sng (cy)
a
T l sng (%)
61
Do cy con c gim trong bu khi a ra trng b r khng b nh hng,
r khng b t. Trong giai on u mi trng, cy con c th hp thu dinh
t dinh dng c sn trong bu.
1.3.1.2. K thut trng c vetiver
Th nghim c b tr theo khi ngu nhin hon chnh gm 10 cng
thc, 3 ln nhc li, mi th nghim 6 m2.
Cng thc th nghim nh sau: n v tnh: kg/ha/nm
Cng thc
T l N:P:K
i chng
Khng bn phn
Cng thc 2
40:60:60
Cng thc 3
80:60:60
Cng thc 4
100:80:60
Cng thc 5
60:40:60
Cng thc 6
60: 80:60
Cng thc 7
80:100:60
Cng thc 8
60:60:40
Cng thc 9
60:60:80
Cng thc 10
60:80:100
- Chun b cy: Chn nhng cy c c thi gian sinh trng nh nhau,
kho mnh, ct ngn li phn thn di 30 cm v phn r 5 cm.
- Mt trng: Hng - hng: 30 cm; cy - cy: 40 cm
- Phng php bn phn:
+ Bn lt: 10 tn phn chung/ha + 100% phn ln.
+ Bn thc ln 1: 30%N + 30% K2O. Bn cch 2 tun sau khi thu hoch
c t 1.
+ Bn thc ln 2: 30%N + 30% K2O. Bn cch 2 tun sau khi thu hoch
c t 2.
+ Bn thc ln 3: Bn ht lng phn cn li. Bn cch 2 tun sau khi
thu hoch c t 3.
Bn theo hc, cch cy 10 - 15cm, su t 5 10 cm, bn xong lp t kn ngay.
- Dng phn bn: phn m Ur (46%N), phn ln Supe Lm Thao
(16,5% P2O5), phn KCl (56%K2O).
- Cc cng vic chm sc sau khi trng: dm cy, ti nc, lm c
cy sinh trng tt v m bo mt th nghim.
62
a, nh hng ca phn bn n kh nng sinh trng, pht trin ca c
Vetiver trng trn t nhim
* nh hng ca cc cng thc phn bn khc nhau n s phn
nhnh ca c vetiver.
Kt qu nghin cu cho thy, giai on 90 ngy, s nhnh/khm dao
ng t 9,92 n 13,78 tt c cc cng thc c bn phn v u cao hn cng
thc i chng (8,45 nhnh/khm). Cng thc bn m v ln cao (100:80:60)
kh nng nhnh ca c t 13,78 nhnh/khm. Ch tiu ny gim dn cng
thc 7 (11,90 nhnh/khm) v cng thc 10 (11,56 nhnh/khm). n giai
on 180 ngy, cc s liu thu c vn theo quy lut ny.
* nh hng ca phn bn n sinh khi ca c Vetiver trng trn t
nhim sau khai thc qung
cc cng thc th nghim, khi lng thn l v khi lng r gn
nh tng ng (u trn 100 gam) trong c hai ln ly mu. Trn t
nhim khi lng thn l dao ng t 105,13 n 120,27 gam/khm, khi
lng r dao ng t 90,06 n 114,53 gam/khm (giai on 90 ngy). T
giai on 90 180 ngy, khi lng thn l v khi lng r tng lin tc.
Khi lng thn l t t 134,72 n 168,26 gam/khm, khi lng r t t
132,19 n 148,26 gam/khm.
Phn bn c nh hng n s sinh trng ca c Vetiver trng trn t
nhim As v t nhim Pb, Cd. nhng cng thc bn m, ln, kali vi t
l cao (100:80:60; 80:100:60; 60:80:100) u c s nhnh/khm v sinh khi
vt tri so vi i chng v cc cng thc khc. Nu c u t v phn bn
c Vetiver vn pht trin tt khi hm lng m, ln v kali tng cao hn na.
b) nh hng ca phn bn n kh nng tch ly kim loi nng ca
c Vetiver trng trn t nhim
Ngoi nhng nghin cu v c im sinh l v hnh thi cho thy c
Vetiver cn c nhng c tnh c o khc, thch hp phng nga v x
l nhim t v nc. l kh nng pht trin c nhng ni c
chua, mn, phn, kim rt cao, thm ch mc c hi, k c mt s
kim loi nng v ha cht nng nghip. C Vetiver cn c kh nng hp th
63
v thch nghi vi nng cht dinh dng cao v tiu th mt lng nc rt
ln trong qu trnh pht trin rt nhanh, rt khe ca n.
S dng c Vetiver x l t nhim kim loi nng l mt ng dng
mi ca cng ngh x l cht thi nhim bng thc vt. Nghin cu ny
ang c quan tm ca nhiu nh khoa hc Vit Nam v trn th gii v
hiu qu, n gin v kinh t.
Khi c bn m, ln v kali, hm lng kim loi nng tch ly trong
thn l v trong r ca c tng cao so vi cng thc i chng v tng dn
theo thi gian thc nghim. Thi gian u khi trng hm lng As trong thn
l dao ng t 5,15 6,40 ppm (i chng t 4,19 ppm), hm lng Pb dao
ng t 25,36 32,78 ppm (i chng t 24,67 ppm), hm lng Cd t
0,058 0,083 ppm (i chng t 0,051 ppm). Hm lng As, Pb v Cd
trong r c cn cao hn nhiu so vi thn l. ng ch l hm lng nhng
kim loi ny u tp trung nhiu trong thn l, r nhng cng thc bn m,
ln v kali cao.
Bng 1.24. Tch ly As, Pb, Cd trong thn l ca c Vetiver
trng trn t nhim
Thi gian
Cng thc
As
Pb
Cd
As
Pb
Cd
As
Pb
Cd
(ppm) (ppm) (ppm) (ppm) (ppm) (ppm) (ppm) (ppm) (ppm)
Khng bn
4,19
45,06 0,23
40:60:60
5,15
55,50 0,26
80:60:60
5,74
57,26 0,37
100:80:60
6,40
5,17
48,17 0,32
5,42
56,22 0,35
80:100:60
6,15
60:60:40
5,21
47,11 0,29
60:60:80
5,49
54,76 0,35
60:80:100
6,08
60:40:60
60: 80:60
2,88
0,82
0,014
64
Khi c c 5 thng, hm lng kim loi nng m n ht thu c ln r
v thn l cao hn rt nhiu so vi ban u (trc khi trng). Bn phn vi
cc mc nh cng thc 4, 7 v 10 kch thch kh nng sinh trng v kh
nng ht thu kim loi nng ca c. Kt qu thu c nhng cng thc ny
u cao hn so vi cng thc cn li v cng thc i chng.
Bng 1.25. Tch ly As, Pb, Cd trong r ca c Vetiver
trng trn t nhim
Thi gian
Cng thc
As
Pb
Cd
As
Pb
Cd
As
Pb
Cd
(ppm) (ppm) (ppm) (ppm) (ppm) (ppm) (ppm) (ppm) (ppm)
Khng bn
40:60:60
80:60:60
100:80:60
60:40:60
60: 80:60
5,74
1,93 0,028
80:100:60
60:60:40
60:60:80
60:80:100
65
phn bn c Vetiver vn pht trin tt khi hm lng m, ln v kali tng
cao hn na.
Kh nng loi b As, Pb, Cd trong t nhim ca c Vetiver cng rt
kh quan. Khi c bn phn, c trng trong t nhim vi hm lng As
l 1137,17 ppm, Pb l 2906,12 ppm v hm lng Cd l 55,27 ppm vn
khng nh hng n s sinh trng ca c.
* Thi gian trng, ct, tiu hy cy ht kim loi nng
- Thi gian trng: cy sinh trng, pht trin tt nn trng cy vo
u ma ma (khong u thng 4 hng nm) l tt nht.
- Thi gian ct: Thi gian ct c tin hnh theo chu k. Sau khi
trng c 3 thng l c th ct l em tiu hy.
- Bin php tiu hy: Thn l ca cc loi u cha cc cht kim loi
nng do phi tiu hy. Sau khi ct v:
+ Phi kh sau t v tro phi c chn lp ti cc h t tiu
chun kim loi nng khng khuch tn ra mi trng xung quanh (t,
nc...).
+ C chn lp khi cn ti, chn h t tiu chun quy nh.
1.3.2. Nghin cu cc bin php k thut trng cy phn xanh h u trn
t sau khai khong
1.3.2.1. K thut lm t
Lm t l mt trong nhng bin php c gii quan trng v nh
hng trc tip n sinh trng ca cy trng. Nht l vi t sau khai
khong do b tc ng ca cc loi my mc san i t lm cho t b cht
khng ng u. Do l lm t l mt trong nhng bin php k thut gip
cho cy sinh trng tt, to iu kin cho b r pht trin.
Qua qu trnh trng th nghim chng ti a ra quy trnh lm t i
vi t sau khai khong nh sau:
- Loi b tp cht: t sau khai khong do b xo trn v vy tng
canh tc c ln mt s tp cht (, cui, qung...) do phi loi b nhng
tp cht ny. S dng phng php th cng, nht loi b cc tp cht.
66
- San t: Hu ht t sau khai khong b xo trn v khng c bng
phng phi san t to mt bng. C th cy my hoc sc tru (b)
san gt cho t bng.
- Lm ti t: Trong qu trnh khai thc do nh tc ng ca cc loi
my mc lm cho t b cht do cn phi cy, quc trc khi gieo trng.
- Lm lung: Vi tng loi cy m c th lm lung cho ph hp; sau
khi lm lung th ta tin hnh khoi rch, cuc h, hoc trang phng v gieo
ht lun.
1.3.2.2. K thut bn phn, chm sc v ti nc
- Bn phn v gieo ht: Ty theo tng loi cy trng m c phng
php bn cho ph hp.
+ Bn ri: Rc u phn trn mt lung, gieo ht v lp t.
+ Bn theo hc: Phn c b vo tng h cuc t trc, b ht v
lp t.
+ Bn theo rch: Sau khi khoi rch xong th phn c b theo rch
ri gieo ht vo rch v lp t.
Ch : Khng nn b ht gn phn qu v c th s lm cho ht b thi
do sc nng ca mt s loi phn.
- Ti nc: Dng my bm, ti bng phng php phun.
- Chm sc: Vun t v lm c di.
+ C di vn l mt trong nhng tc nhn cnh tranh dinh dng
vi cy trng, nht l trong giai on u ca qu trnh sinh trng. Cn
hn ch s cnh tranh dinh dng t c di do nn tin hnh lm c
thng xuyn.
+ Cy sinh trng n mt giai on nht nh th cn phi vun gc
tng kh nng chng cho cy trng.
1.3.2.3. K thut trng xen cy h u v cy keo
Trng xen l mt trong nhng k thut c ng dng nhiu
trong sn xut nng lm nghip. Trng xen tng nng xut, xen canh
tng v... Vi t sau khai thc, vic trng xen gip tng kh nng ci
67
thin tnh cht t ca cy trng: gi m tt hn, cung cp lng mn
cao hn, tng xp...
Chng ti tin hnh trng xen cy keo v cy h u ci to t: Ct
kh, mung l nhn. Mi m hnh c din tch 1,5ha. Kt qu cho thy cy
sinh trng tt, che ph cao, kh nng gi m tt.
1.4. Xy dng cc m hnh ci to s dng t
1.4.1. M hnh trng c vetiver ht kim loi nng
T kt qu nghin cu th nghim cc loi c ht kim loi nng cho
thy c Vetiver c kh nng ht KLN tt nht. Do chng ti tin hnh xy
dng v trin khai m hnh trng c Vetiver ht kim loi nng. Kt qu
thc tin bc u ca m hnh trng c vetiver ht kim loi nng trn t
sau khai thc qung thic ti x H Thng huyn i T - tnh Thi
Nguyn c tng hp vo bng sau:
Bng 1.26. Kt qu thc hin m hnh trng c Vetiver ht kim loi nng
STT
Nguyn Th Hu
Nguyn Th Nguyt
Triu Vn Quc
Din tch
Kt qu
M hnh cho
0,5 ha
thy kh nng ht
kim loi nng ca
cy c vetiver.
68
Bng 1.27. Kt qu thc hin m hnh nng lm kt hp
STT
Din tch
Kt qu
M hnh bc u
Nng Vn Bc
t c nhng
Trn Vn Dng
kt qu thnh cng
Nng Vn
Nng Vn Hon
Trn Hng S
Nng Vn Ti
Phng Vn Tin
Nng Th V
1,5 ha
ngi dn thy c
hiu qu ca m hnh.
69
Chng ti theo di cc yu t cu thnh nng sut, nng sut l thuyt
v nng sut thc thu cc cng thc. Kt qu ca m hnh c tng hp
vo bng sau:
Bng 1.28. Cc yu t cu thnh nng sut nng sut
Ch tiu
n v
Cng thc
CT 1
CT 2
CT 3
S dnh/khm
Dnh
10,0
11,3
8,5
S bng/khm
Bng
5,80
6,20
4,70
S bng/m2
Bng
290,00
310,00
235,00
S ht chc/bng Ht
58,08
60,14
56,03
P1000 ht
Gam
21,8
22,0
21,1
NSLT
T/ha
36,72
41,02
29,76
NSTT
T/ha
34,27
38,87
27,78
Kt qu nghin cu cho thy, c s khc nhau v cc yu t cu thnh
nng sut gia cc cng thc bn phn. Do nng sut l thuyt gia cc
cng thc cng khc nhau. Nng sut l thuyt cc cng thc dao ng t
29,76 41,02 t/ha. Trong cao nht l cng thc 2 (bn 0,97 tn/ha) v
thp nht l cng thc i chng (khng bn phn hu c).
Nng sut thc thu: gt ton b th nghim, tnh c cc khm ly
mu, tut ht phi n khi ca ht 14% th qut sch v cn khi lng
(kg) ri quy i t/ha. Kt qu theo di cho thy, gia cc cng thc c nng
sut thc thu khc nhau v dao ng t 27,78 n 38,87 t/ha. So vi nng
sut la Bao Thai cy trn t khng khai khong th nng sut ny cn thp,
tuy nhin so snh vi cng thc i chng th thy c hiu qu ca phn
bn vi sinh i vi nng sut la.
1.4.3.2. Hiu qu kinh t ca m hnh
Mc ch cui cng ca sn xut nng nghip ni chung v trong sn
xut la ni ring l hiu qu kinh t, do vy n s quyt nh n vic la
chn mc phn bn trong sn xut.
tnh ton hiu qu kinh t p dng cho h sn xut nng nghip,
ngi ta s dng khi nim thu nhp thun: l thu nhp thc t ca h nng
70
dn do sn xut mang li sau khi tr i chi ph (Gi c tnh theo gi th
trng ti thi im v ma 2010 v v xun 2011).
Bng 1.29. Hiu qu kinh t ca vic s dng phn hu c vi sinh
Cng thc
NSTT (t/ha)
Thu
Chi
Gi bn (1000 VND/t)
CT1
CT2
CT3 (C)
34,27
38,87
27,78
650
650
650
7.662,6
7.662,6
7.662,6
5,5
9,7
450
450
450
4.365,0
10.137,6 12.027,6
Tng chi
Li thun (1000 VND/ha)
7.662,6
Tn sn phm
n v o
Cy ht kim loi
nng
Loi cy
Cy u ngn
ngy
Loi cy
Cy h u ci to Loi cy
t
S lng
Ph duyt
ti t c
C Vetiver.
1 - 2 loi
cy ph
u en.
hp c
xc nh
Mung l nhn,
bc u. ct kh, u ren, trinh
n khng gai.
71
4
Cy lm nghip
Loi cy
Cy chng xi l
Loi cy
C Vetiver, c voi.
Tn sn phm
S lng
Ph duyt
ti t c
Bo co nh gi thc
trng t sau khai thc
khong sn ti Thi Nguyn.
01 bo co
01 bo co
03 bin php
Kt qu bc u
nghin cu hon thin
bin php.
02 m hnh
- M hnh trng c
vetitver ht lim loi
nng.
- M hnh trng
cy phn xanh ci to
t.
01 m hnh
M hnh bn phn
hu c vi sinh Qu
Lm cho la Bao
Thai, nhm tng nng
sut la v gp phn
ci to t.
Bi bo
ng Vn Minh, Bi Thanh Hi, o
Ph duyt
ti t
c
2 bi
3 bi
72
Vn Ni, Nguyn Duy Hi (2011), nh gi
cht lng t sau khai thc khong sn ti
Thi Nguyn, Tp ch Hi Khoa hc t
Vit Nam, S 36; tr 163 167.
2
ng Vn Minh, o Vn Ni (2011),
Nghin cu kh nng sinh trng ca cy
phn xanh h u trn t sau khai thc
khong sn ti tnh Thi Nguyn, Tp ch
Khoa hc v Cng ngh i hc Thi
Nguyn, Tp 77, s 01; tr 39 42.
1.4. Kt qu o to
TT
Cp o to
Ph duyt
ti t
c
i hc
Cao hc
73
vt trn t sau khai khong ti huyn ng
H - tnh Thi Nguyn.
Kho nghim mt s ging Keo trn
t sau khai thc khong sn ti th trn Tri
Cau huyn ng H - tnh Thi Nguyn.
Hi tho
3
2 (lp)
S lp
S ngi/lp
Ngy
/lp
30
Tng s ngi
Tng
s
Dn tc
thiu s
60
20
15
Ghi
ch
3. nh gi tc ng ca kt qu nghin cu
3.1. Hiu qu mi trng
3.1.1. Hiu qu ci to mi trng t
Kt qu ca ti c ngha rt quan trng trong vic ci to phc hi
nhim mi trng c bit l mi trng t, phng php s dng y
khng phi l x dng ha cht hay cc chi ph tn km khc m s dng trc
tip t cc loi cy thc vt bn a c nhng c tnh qu trong vic gim
thiu nhim, ci to phc hi mi trng t c hiu qu cao.
c bit vic ci to, nng cao ph cho t gp phn tng kh nng
canh tc ca t, a vo mt din tch t canh tc phc v cho sn xut
nng nghip.
T kt ca ca ti cho thy c vai tr quan trng ca mt s loi
thc vt trong vic bo v mi trng v ci to t. ti m ra hng
nghin cu mi cho cc ti khoa hc v ang thc hin Vit Nam
nghin cu thm v mt s nhng c tnh mi ca thc vt tn dng kh
nng sn c ca chng.
74
Hiu qu ci to t: Tng ph, gim hm lng kim loi nng trong
t c nh gi v th hin qua cc bng 1.6; 1.7; 1.8; 1.9; 1.12; 1.13;
1.15; 1.16; 1.18; 1.24. Qua nghin cu cho thy: hu ht cc th nghim u
ci thin c v l v ha tnh ca t. Dung trng ca t gim v xp
tng; Hm lng mn, cc cht dinh dng tng ln; lng kim loi nng c
trong t cc cng thc trng cy th nghim gim so vi cng thc i
chng khng trng cy.
3.1.2. Hiu qu ng ph vi bin i kh hu
Do nh hng ca bin i kh hu lm xut hin nhng trn ma ln,
tht thng gy ra st l v xi mn t nghim trng nhng ni c a
hnh dc ti a phng ni ring v ton khu vc ni chung. Tin hnh trng
mt s loi c va c kh nng gi t v cung cp thc n cho gia sc ti a
phng. Ngi dn trc tip tham gia trng cc loi c.
Kt qu nghin cu v chng xi l c th hin trong bng 1.20;
1.21; 1.22; Hng nm sau mi ma ma mt lng t kh ln b xi l
(39,52 tn/ha). Lng t xi l ny ngoi vic lm bi lp dng chy cn
lm nhim mi trng cnh quan. Bn cnh hin tng xi mn hng
nm vo ma ma lm cho t b mt i mt lng dinh dng kh ln,
cha k n cc cht khong cht quan trng gip cho qu trnh sinh trng
v pht trin ca cy trng. l mt trong nhng nguyn nhn lm cho t
b thoi ha, bc mu. Suy thoi mi trng t, nhim ngun nc. Vi
nghin cu trng cc loi c bn a v nhp ni gim thiu ng k
lng t b xi mn, v hn ch mt dinh dng t, bo v mi trng t,
mi trng nc.
3.2. Hiu qu kinh t - x hi
3.2.1. Hiu qu v kinh t
Phng php s dng thc vt ci to t v kh KLN trong t sau
khai khong d lm, chi ph thp hn so vi dng cc phng php khc nh
phng php ha hoc. y cng l phng php thn thin vi mi trng
v it c nh hng xu. V vy kh nng cnh tranh v gi thnh v cht
lng l rt tt.
75
C thm qu t s dng cho sn xut nng lm nghip s to thm
vic lm v thu nhp cho ngi dn a phng..
Cc nh khai thc khong sn c hng li t chnh kt qu ca
ti, h s gim dc chi ph ln cho vic khc phc nhim sau hot ng
khai thc khong sn.
Bng vic s dng phn hu c cho la lm tng nng sut, tng
hiu qu kinh t cho cc h tham gia m hnh (bng 1.29).
3.2.2. Hiu qu v mt x hi
D n tp trung vo vic va nng cao nng lc v kin thc ca
cng ng v s cn thit phi bo v v s dng ti nguyn t c hiu qu,
ng thi xy dng cc m hnh trnh din c s tham gia ca ngi dn, t
chc cc lp hc ng rung (Farmer field school-FFS) v s dng t dc
bn vng (m hnh nng lm kt hp, m hnh nng lm kt hp vi pht
trin chn nui...); bo tn v pht trin cc ging cy trng bn a c sn,
a thm vo c cu cy trng mt s ging mi c tim nng v nng sut,
cht lng v kh nng thch ng cao.
4. T chc thc hin v s dng kinh ph.
4.1. T chc thc hin
TT
1
a ch
C quan
Trng i hc Nng lm Thi
Nguyn
Thanh Tr H Ni.
Trung tn Ti nguyn Mi
trng Min ni trng H
Nng Lm Thi Nguyn
76
ng H- Thi Nguyn
Nguyn.
C nhn
10 h dn
5 h dn
X H Thng i T - Thi
Nguyn.
2009
Kinh ph
theo d ton
100.000.000
Kinh ph
c cp
85.160.000
Kinh ph
s dng
85.160.000
77
2
2010
250.000.000
264.840.000
264.840.000
2011
150.000.000
105.000.000
149.998.640
Tng s:
500.000.000
455.000.000
499.998.640
C quan ch tr
(H tn, k v ng du)
78
TI LIU THAM KHO
79
8. Trn Minh Hun (2011),
http://congnghiepmoitruongcie.wordpress.com/2011/03/28/khai-thackhoang-s%E1%BA%A3n-b%E1%BB%81n-v%E1%BB%AFng
9. Lut t ai 2003, Nh xut bn chnh tr Quc gia H Ni, H Ni.
10. Trn Min, Ban mi trng Tp on Than khong sn Vit Nam
http://congtycayxanh.com/index.ph, ngy: 05/18/2009, 02:06:00.
11. Hong Vn Ph, Th Ngc Oanh (2002), Gio trnh phng php nghin
cu trong trng trt, Gio trnh Cao hc. Nxb Nng nghip, H Ni.
12. Nguyn T Sim, Thi Phin, 2002. Cy ph t Vit Nam. Nh Xut
Bn Nng Nghip
13. S Ti nguyn v Mi trng Thi Nguyn (2009), Bo co kt qu thc
hin d n Xy dng c s d liu ti nguyn khong sn tnh Thi
Nguyn, Thi Nguyn.
14. Lng Th Thy Vn, M Th Diu i, ng nh Kim, Trn Vn Ta,
Lng Vn Hinh (2008), "Sinh trng v tch ly ch ca c vetiver
(Vetiveria zizanioides L.) trng trn t nhim do khai thc khong
sn", Tp ch Khoa hc v Cng ngh (Vin Khoa hc v Cng ngh
Vit Nam), tp 46, s 6a, 2008, pp. 234-240.
B. Ti liu ting nc ngoi
15. Avlio A. Franco and Sergio M. De Faria (1996).
ttp://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S003807179600229
16. Chantachon, S., Kruatrachue M., Pokethitiyook P., Tantanasarit S.,
Upatham, S., and Soonthornsarathool V (2003), "Phytoextraction of
lead from contaminated soil by vetiver grass (Vetiveria sp.), The third
international conference on Vetiver and Exhibition (ICV
Guangzhon, China), 6 9 October 2003.
17. Shu,W. S., Xia, H. P., Zhang, Z. Q., Lan, C. Y. and Wong, M. H. (2002),
"Use of vetiver and three other grasses for regevetation of Pb/Zn mine
tailings: field experiment", International Journal of Phytoremediation:
Vol 4, No. 1, pp. 47-57
.
80
DANH MC T VIT TT
BOD
BTNMT
BVTV
COD
CV
C
H NL
KLN
LSD
NSLT
NSTT
QCCP
QCVN
TCVN
TKV
TL
TNDB
TP
TSS
TT
81
MC LC
I. T VN ........................................................................................................................... 1
II. MC TIU TI ............................................................................................................. 2
1. MC TNG QUT ................................................................................ 2
2. MC TIU C TH .............................................................................. 2
III. TNG QUAN TNH HNH NGHIN CU TRONG V NGOI NC... 3
1. TNH HNH NGHIN CU TRN TH GII ................................... 3
2. TNH HNH NGHIN CU TRONG NC ..................................... 5
3. THNG TIN V CC LOI CY TRNG LM TH NGHIM .... 7
3.1. Cy x l kim loi nng ................................................................... 7
3.2. Cy ci to t h u: .................................................................... 7
3.3. Cy lm nghip ................................................................................. 8
IV. NI DUNG, VT LIU V PHNG PHP NGHIN CU......................... 9
1. NI DUNG NGHIN CU .................................................................... 9
2. VT LIU NGHIN CU ................................................................... 11
3. PHNG PHP NGHIN CU......................................................... 12
3.1. Kho st cht lng t vng nghin cu ................................... 12
3.2. Phng php theo di .................................................................... 12
3.2.1. Cy trng .................................................................................. 12
3.2.2. nh gi t ............................................................................. 13
3.3. Phng php thu thp s liu th cp v s cp ........................ 14
3.4. Cc phng php phn tch trong phng th nghim ................ 15
3.5. Phng php x l v tng hp s liu ........................................ 15
V. KT QU THC HIN TI.................................................................................. 15
1. KT QU NGHIN CU KHOA HC ............................................. 15
1.1. nh gi hin trng t ai sau khai khong ti tnh Thi
Nguyn .................................................................................................... 15
1.1.1. Phn b im m, im khong sn trn a bn tnh .......... 15
82
1.1.2. Hin trng qun l v s dng t sau khai thc khong sn
ti ......................................................................................................... 20
Thi Nguyn tnh n nm 2009 ....................................................... 20
1.1.3. nh gi cht lng t v kh nng s dng cho sn xut
nng lm nghip ti cc khu vc sau khai thc khong sn ti Thi
Nguyn ................................................................................................ 21
1.1.3.1. Cc nguyn nhn tc ng ti mi trng t trong hot
ng khai thc khong sn.............................................................. 21
1.1.3.2. Hin trng cht lng mi trng t ti cc khu vc khai
thc khong sn............................................................................... 22
1.1.3.3. nh gi kh nng s dng t sau khai thc khong sn
cho mc ch nng lm nghip ....................................................... 30
1.2. Xc nh mt s loi cy ci to t s dng ph hp trn t
sau khai thc khong sn ti tnh Thi Nguyn ................................. 32
1.2.1. Nghin cu tuyn chn mt s loi thc vt kh kim loi
nng .................................................................................................... 32
1.2.1.1. Sinh trng ca cy trng ................................................. 32
1.2.1.2. Kh nng hp thu KLN ...................................................... 34
Bng 1.5. Lng KLN hp thu c ca mt s loi cy trn t
bi thi sau khai thc thic .............................................................. 34
1.2.1.3. nh gi v t .................................................................. 36
1.2.2. Th nghim mt s cy u ngn ngy trn t sau khai
khong mi hon th t b xo trn ................................................... 41
1.2.2.1. Sinh trng ca cy trng ................................................. 41
1.2.2.2. nh gi t....................................................................... 46
1.2.3. Th nghim v la chn mt s cy phn xanh h u ci
to v phc hi t ngho kit, t c ph thp trn t sau khai
khong mi hon th ......................................................................... 49
1.2.3.1. Sinh trng ca cy trng ................................................. 49
1.2.3.2. nh gi t....................................................................... 50
1.2.4. Th nghim v la chn mt s loi cy lm nghip thch
hp, ph xanh, ci to v phc hi nhng vng t dc giai on
u mi hon th sau khai khong .................................................. 53
83
1.2.4.1. Cy lm nghip ci to t ................................................ 53
1.2.4.2. Kh nng chng xi l ca mt s loi c......................... 56
1.3. Nghin cu cc bin php k thut, m hnh ci to t sau khai
thc khong sn ..................................................................................... 60
1.3.1. Nghin cu cc bin php k thut thch hp trng c Vetiver
x l nhim t ........................................................................... 60
1.3.1.1. Bin php k thut nhn ging c veiver ........................... 60
1.3.1.2. K thut trng c vetiver.................................................... 61
1.3.2. Nghin cu cc bin php k thut trng cy phn xanh h
u trn t sau khai khong ............................................................ 65
1.3.2.1. K thut lm t ................................................................. 65
1.3.2.2. K thut bn phn, chm sc v ti nc ....................... 66
1.3.2.3. K thut trng xen cy h u v cy keo ........................ 66
1.4. Xy dng cc m hnh ci to s dng t .................................. 67
1.4.1. M hnh trng c vetiver ht kim loi nng ........................... 67
1.4.2. M hnh nng lm kt hp (cy keo v cy h u ci to t)
............................................................................................................. 67
1.4.3. M hnh s dng cc loi phn bn hu c lm tng ph
t v tng nng sut la c trng trn t sau khai khong t b
xo trn v nhim nh .................................................................... 68
1.4.3.1. nh gi v cc yu t cu thnh nng sut v nng sut
la .................................................................................................... 68
1.4.3.2. Hiu qu kinh t ca m hnh ............................................ 69
2 . TNG HP SN PHM CA TI ............................................. 70
2.1. Cc sn phm khoa hc ................................................................. 70
2.2. Kt qu o to/tp hun cho cn b hoc nng dn ................ 73
3. NH GI TC NG CA KT QU NGHIN CU ............... 73
3.1. Hiu qu mi trng ...................................................................... 73
3.1.1. Hiu qu ci to mi trng t ............................................. 73
3.1.2. Hiu qu ng ph vi bin i kh hu .................................. 74
3.2. Hiu qu kinh t - x hi ............................................................... 74
3.2.1. Hiu qu v kinh t ................................................................ 74
3.2.2. Hiu qu v mt x hi ............................................................ 75
84
4. T CHC THC HIN V S DNG KINH PH. ......................... 75
4.1. T chc thc hin ........................................................................... 75
4.2. S dng kinh ph ............................................................................ 76
VI. KT LUN V NGH ............................................................................................. 77
1. KT LUN ............................................................................................ 77
2. NGH ................................................................................................ 77
TI LIU THAM KHO...................................................................................................... 78
A. TI LIU TING VIT ...................................................................... 78
B. TI LIU TING NC NGOI...................................................... 79
85
DANH MC BNG
86
Bng 1.23. Kt qu theo di t l sng...........................................................60
Bng 1.24. Tch ly As, Pb, Cd trong thn l ca c Vetiver trng trn t
nhim...............................................................................................................63
Bng 1.25. Tch ly As, Pb, Cd trong r ca c Vetiver trng trn t
nhim...64
Bng 1.26. Kt qu thc hin m hnh trng c Vetiver ht kim loi
nng.................................................................................................................67
Bng 1.27. Kt qu thc hin m hnh nng lm kt hp...............................68
Bng 1.28. Cc yu t cu thnh nng sut nng sut..................................69
Bng 1.29. Hiu qu kinh t ca vic s dng phn hu c vi sinh bn cho
la c trng trn t sau khai khong..70
87
DANH MC HNH
88
PH LC 1. DANH SCH CC M KHONG SN TRN A BN
TNH THI NGUYN V S LC C IM A CHT KHU M
S
TT
S
hiu
trn
bn
Tn m,
im,
biu
hin KS
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
H ta
VN.2000
X
Huyn
X (m)
1.
74
Ni
Hng
Than
Td
Yn
Lng
i T
2403199
2.
101
Vn
Lng
Than
Td
Yn
Lng
i T
2400922
3.
114
Phn M
Than
Td
Phn
M
Ph
Lng
2398681
4.
134
Ph
Xuyn
Than
Td
Ph
Xuyn
i T
2396800
Y (m)
I. Nhin liu
Trm tch cha than thuc h
ct kt, ct bt kt, chuyn l
399907
va than dng thu knh: di
220m. - Cht lng (%):
lng (Qch) = 8078 - 8128 Kc
vy quanh ch yu gm c
kt mu xm tro, xm ghi,
k cc lp vi st, ct btk
tr cng nghip. Nm tip xc
398046.3
tch Devon di gia ca i
im mt ct l phin xeri
g v xm en, xen k l nh
sng n trng va. Th nm c
Theo ti liu on 12, vy
trn, bc Nori-Reti thuc ph
tng trn vi Pecmi. Chiu
than gm nhng lp acgilit m
grevelit hy hoi. Khong sn
nm theo phng gn kinh tu
pha ty ca np lm chung
nhng np on ra, khu m
gn kinh tuyn. y, trong
ngoi ra cn gp ri rc nhn
hoc cc ho thm d. Ch
cng nghip. Trong 5 va tha
khng c gi tr cng nghip.
knh, chy theo phng gn k
xng, c trc chi dc v pha
420240.5
14 phn va than (LK.152);
(LK.101). Da vo s thay
khonh: Khonh 1 phn b
trc v cng phc tp (t 1
Khonh 2 nm v pha ty t
c cu to phc tp, gm 25,71m (LK.166). phn gia
phc tp nht. Chiu dy chun
17,23m (LK.166)> Khonh 3
va trong khong ny n gi
1,85m (ho 601), gm 2 phn
thu knh nh, nm cch bit
n gin, chiu dy t 1,43m
c c trng bi cc ch s
lng 8676 klal/kg. Nhn hiu
Trm tch cha than gm cc
vimu xm, xm en thuc
402672.6
Va than l ra khong 4m the
mm d v vn, ln nhiu th
89
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
S
ty nam dc 30-40o.
5.
137
m Hn
Than
Td
Phc
Linh
i T
2396532
418765.4
6.
148
Lng
Cm
Than
Td
H
Thng
i T
2395058
417848.1
vy quanh ch yu l bt
cc trn khng n nh v
Vn Lng tui Nori-Reti (T3n
theo phng kinh tuyn cm
va than, qua ti liu tnh ton
t m than khu m Hn (thu
c 1 va than c gi tr cn
ln: phn va di, phn va g
knh ko di theo phng k
cm v pha ty, gc dc 40-5
1: phn ng bc t tuyn X
0,64-1,16m. -Khong 2: phn
phc tp c t 1 n 8 ph p
v bt kt vi, chiu dy cc
cch phn va di 0,74m-30
ny, n nm gn trong n t
va chiu di phn l va ti 2
song vi kinh tuyn, thn qu
Cu trc phn va phc tp c
than, bt kt, bt kt vi, chi
lp kp t 0,01m n 3,6
dng thu knh nm trong
tuyn XXIV n tuyn XXI c
cch nhau bi lp kp bt k
theo qui lut, th d tuyn XX
dy 2,8m tuyn XXI dy 12,8
mu cht lng ca than nh
38,10%, cht bc Vr) t 9,25
0,11 n 4,29%, phpho (P) t
cal/g, phn tch cc nguyn t
luyn cok. Da vo cc ch ti
cok.
vy quanh va than gm c
xenkp cc lp vi ct kt
c xp vo mt ct ph i
Cm c dng mt np vng k
B, dc cnh ty bc thay
thm d t m m than Lng C
va than, trong va than I
im than t l khng lin h
tuyn XV, va c dng thu
0,64-12,39m. Da vo cu tr
np li t tuyn I n tuyn 8
chim phn n t ca cu t
t ngt khng theo mt qui l
thnh 3 khong khng lin t
tuyn I n tuyn IV, va c
phn ra c dng n t phn
phng v hng cm, dy 0
XV va dng n t cm v ph
3.Va than III: nm cch than
90
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
7.
149
Hng
Cng
Than
Td
Tin
Hi
i T
2395113
407659.1
8.
170
C Vn
Than
Td
C Vn
i T
2393152
421473.4
9.
177
Ba Sn
Than
Td
Sn
Cm
Ph
Lng
2392265
424019.9
10.
187
Vnh
Quang
Than
Td
Cao
Ngn
ng
H
2390606
427717.5
11.
188
Qun
Triu
Than
Td
An
Khnh
i T
2390558
425621.5
91
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
12.
198
Phc
Xun
Than
Td
Phc
Xun
ng
H
2388099
418384.2
13.
206
Thm
Thnh
Than
Td
Ct N
i T
2381594
414766.8
H ta
VN.2000
23
Thm
oc
St
limonit
Fe
im
Nc
nh
Ha
2414643
401352
15.
30
o
Thy
St
limonit
Fe
Bc
MiuSn Ph
nh
Ha
2412320
406668.8
16.
32
Cui Nc
St
limonit
Fe
Yn
Ph
Lng
2411964
420785.4
17.
40
Lng
Tro
St
limonit
Fe
Yn
Ph
Lng
2408148
417362.8
18.
41
N Rao
St
limonit
Fe
Bnh
Thnh
nh
Ha
2408027
403870.5
19.
43
Lng Nt
St
limonit
Fe
Hp
Thnh
Ph
Lng
2407825
413241.9
20.
46
Lng M
St
limonit
Fe
Phc
Lng
i T
2406755
405550.3
21.
47
Thanh
Bn
St
limonit
Fe
Bnh
Thnh
i T
2406678
401773.3
22.
53
um
St
Fe
TT. u
Ph
Lng
2405415
417307.2
23.
56
Cy
Hng
St
limonit
Fe
Phc
Lng
i T
2405084
407675.3
vy quanh ch yu l si
d v, ct khai kiu khi hnh
92
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
S pn5). Th nm ca thay
24.
58
ng
ang
St
limonit
Fe
ng
Dang
Ph
Lng
2404698
415794.7
25.
59
N
Cng
St
limonit
Fe
Minh
Tin
i T
2404811
401951.9
26.
67
Xm
Mi
St
limonit
Fe
Minh
Tin
i T
2404011
402655.4
27.
70
ng
Dong
St
limonit
Fe
Quang
Sn
ng
H
2403299
436701.1
28.
75
Khun
Lu
St
limonit
Fe
c
Lng
i T
2403038
405591.1
29.
77
Khun
M
St
limonit
Fe
c
Lng
i T
2402951
403570.1
30.
85
La Hin
St
limonit
Fe
La Hin
V
Nhai
2401712
440548.3
31.
88
Xm i
St
limonit
Fe
c
Lng
i T
2401785
406979.7
93
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
32.
96
Ph Gi
St
Fe
Phn
M
Ph
Lng
2401149
419621.5
33.
97
Sam
Thoi
St
limonit
Fe
Ph
Cng
i T
2401268
401680.1
34.
103
i Khai
St
Fe
Minh
Lp
ng
H
2400178
429039.8
35.
110
o
Nhu
St
Fe
Vn
Hn
ng
H
2399153
447564.4
36.
111
Ton
Thng
St
limonit
Fe
V
Tranh
Ph
Lng
2399209
425834.2
37.
121
Hoan
St
Fe
Cy Th
ng
H
2397438
447169.3
38.
126
m
Bng
StMangan
Fe
Bn
Ngoi
i T
2397344
408092.1
vy quanh ch yu l p
ip sng Cu 1 (D1-2 sc1). L
b trn cc qu i thp, tho
ra trn b mt, mt s t b ph
ngun gc to qung nn qu
nh gi tr lng m ch
gm nhng tng ln limonit s
qung ny chy di t ty bc
lm hai thn qung: thn ph
pha nam phn b trn din t
hnh dng bt k, chiu dy t
4,69m. Hm xut ca qung
Hm lng Fe v mt s nguy
50,75% tb 42,57%; Mn: 2,570,089% tb 0,081%; SiO2: Al2
vy quanh ch yu l p
h tng Ph Ng, ph h t
mnh thuc phc h Ni Ch
xm nhp gp nhng tng l
limonit dng m st ca q
khng c gi tr cng nghip,
vy quanh ch yu l p
hn l vimu xm, xm tr
im qung nm pha bc
lin quan vi h thng t g
phin st, phe st xerixit mu
mu nu g. c hin tng
im qung nm pha ng n
Vit Hng n Xm tn vy
nm xen phin st mu g
hin tng c nt mnh m.
i qung ko di theo ph
Dc theo sn i gp nhiu
60cm, thm ch c tng 1-2m3
gc di dng phn lp v ph
xm, chiu dy cc mch thy
ca thn qung ty nam-ng
trong cc tng qung c nhiu
mt s mu cho bit: Al= Al=
0,02%; Cu= 0,005%; Ag= 0,0
Qung phn b trong vng
Qung phn b 2 khu: - i
25-50. B t gy ct ra thnh
dy 12-30m. Thnh phn kho
(20%), pyroluzit 0 -10%, ps
Mn=2,13%; Pb=0,148%; Zn
10,64g/T Tr lng C1 + C2
nm trong np lm, chia lm
lng trung bnh Fe=40,74-44
0,058%; Ngoi ra cn c Au
qung gc cn gp qung delu
000 tn
Qung phn b trong vng
thn qung gc dng mch, p
34m. Thnh phn ch yu ca
thch anh felspat, mica. Kho
94
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
39.
127
Lm
Giang
St
limonit
Fe
Bn
Ngoi
i T
2397299
406466.6
vy quanh i limonit l
Ph Ng 3 (O-S pn3).Gn
Cha (nca T3n). Trong i n
kt bi limonit, limonit
(chancopirit Cuprit, bocnit,
keo ni ln nhng m ht m
hu ngn sng Cng, ngay x
limonit, dm kt limonit kch
40.
128
Vn Ho
St
limonit
Fe
Ha
Thng
ng
H
2396996
430991.1
41.
130
N Mn
St
limonit
Fe
Ph
Xuyn
i T
2397091
401872.3
42.
131
Ph
Thnh
St
limonit
Fe
Ph
Thnh
i T
2396997
405388.5
43.
132
B u
St
limonit
Fe
C
Lng
Ph
Lng
2396724
421106.4
44.
133
ung
Vn
St
limonit
Fe
Bn
Ngoi
i T
2396819
406021.4
45.
135
Thn
Tranh
St
limonit
Fe
Tn
Linh
i T
2396694
411877.7
46.
136
Tng
Lai
St
limonit
Fe
Ha
Trung
ng
H
2396490
431578.9
Cc trong khu vc ny ch
tng katactazit, cc ny t
hng cm v pha ty nam
t gy phng TB-N tn t
40-50m. Qung thuc limoni
nn cht lng ca qung xu
vy quanh i limonit l
Ph Ng 1 (O-S pn1). Limon
gy phng ty bc-ng na
thnh phn ch yu l dm k
c st, keo chim ti khong
Theo kt qu phn tch quang
Fe: 10%. Ngoi ra cn thy c
thch anh: 55% inmonit b lim
sn i thp, thoi. Ngoi ra
nhiu tng ln c kch thc
vo loi biu hin qung,
vy quanh thuc ph i
thch hc gm ct kt xen
Qung st ch thy trong i c
nu hoc nu en
Khu vc phn b qung gm
5-10cm. b c nt v nhu
trn xp vo ph h tng 2 Ph
dng eluvi deluvi phn b th
150-200m. Thnh phn kho
thnh tng m chim 2% hy
gn nh hematit chim ti 60
phi qung chim 30%. Qung
vy quanh ch yu l p
trm tch ph h tng 2 Ph N
pha ty dc 35-40o. Qu
eluvi deluvi cc tng ln th
v manhetit, kch thc 0,4-0,
vy quanh ch yu l quac
mu vng. Nm xen trong ch
vy quanh c tui 2 bc.
Qung st limonit y kh
thng to thnh cac sdi di
phng vt. Cc tng ln c
95
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
47.
143
Bn
Ngoi
St
limonit
Fe
Bn
Ngoi
i T
2396370
408253.9
48.
151
Ha
Trung
St
Fe
Vn
Hn
ng
H
2394698
433192.8
49.
153
Lin
St
Fe
H
Thng
i T
2394817
414607.1
50.
157
Lin
St
limonit
Fe
H
Thng
i T
2394420
414064
51.
164
Linh
Nham
St
limonit
Fe
Linh
Sn
ng
H
2393427
433504.9
52.
169
Sn Cm
St
limonit
Fe
Sn
Cm
Ph
Lng
2393132
425901.8
53.
172
C Vn
St
Fe
C Vn
i T
2392794
419985.9
54.
175
Tin B
St
Fe
Khe Mo
ng
H
2392376
434770.2
96
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
55.
176
Nui
St
Fe
Cy Th
ng
H
2392247
445055.6
56.
183
Ho Bnh
St
Fe
Cy Th
ng
H
2391405
446962.3
57.
186
Quang
Trung
St
Fe
Vn
Hn
ng
H
2390931
441591
58.
194
Ngn Me
St
Fe
Tn Li
ng
H
2389437
447261
59.
195
Ha Bnh
St
Fe
Cy Th
ng
H
2389261
445502.9
60.
196
Tri Cau
St
Fe
Cy Th
ng
H
2388762
444061
Fe
Ph
Xun
Tp.Th
i
Nguy
n
2387939
418170.7
61.
199
C Ngo
St
97
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
62.
201
Lc Ba
St
limonit
Fe
Lc Ba
i T
2387863
410221.5
63.
204
K Ph
St
Fe
K Ph
i T
2384187
411340.5
nh
Ho
2412910
412427.6
vy quanh gm ct kt c
sm n Rifen thuc ph ip
phn b dc theo i ph h
mt cc tng ln tng
nu, nu en ln nhiu thnh
cng nghip.
Qung phn b trong vng c
b phong ho di 140m, rng
tch di 260m, rng 120m, d
tn d magnetit. Hm sut qu
Mn = 11,44 14,58.
II.2. Mangan
64.
28
Ph Tin
Mangan
Mn
Ph
Tinn
h Ho
65.
146
m
Bng
Mangan
Mn
Hng
Sn
i T
2395974
411306.7
66.
24
Sn u
Titan
Ti
Sn Ph
nh
Ho
2414549
405859.6
67.
38
C Lm
Titan
Ti
Bnh
Thanh
nh
Ho
2408273
402926.2
nh
Ha
2407530
403024.8
vy quanh ch yu l
vng), b nhiu mch thch an
xen k vi phin st silic m
cnh. Th nm ca chng thay
vy quanh y ch yu l
thch anh piroxen thuc ph h
nh, thay i t ng bc q
khng xa l din phn b gab
Cha (nca T3n). Ti khu v
mangan. Chng thng c dn
nam-ty bc, dc ng hoc h
II.3.Titan
68.
44
C Lm
Titan
Ti
Bnh
Thnh
69.
55
Lng
Cam
Titan
Ti
ng
t
Ph
Lng
2404323
413734.9
70.
57
Cy
Trm
Titan
Ti
ng
t
Ph
Lng
2404897
416046.7
vy quanh ch yu l gabr
gabro Sn u, phc h Ni
l 300-320o
Sa khong nm trong lp ph
xm en v nm trng hp
Thnh phn khong vt qun
yu l inmenit. Hm lng inm
vy quanh ch yu l qua
Silua thuc ph h tng Ph N
phc h Ni Cha (nca T3n
deluvi. Cc tng ln gabro c
di TnDnh-Ni Trng, di
tng ti 2m. Bng mt thng
inmenit; chng thng xm t
10%. Kt qu phn tch quang
mu cn c cc nguyn t Co
cng nghip, xp vo loi biu
vy quanh ch yu l g
olivin thuc phc h Ni Ch
nhp gabro bao gm ch yu
pn1). Ti y pht hin
sa khong cng nghip. Cc t
np un lm, hnh lng cho,
dc 30-35o. Cc t gy tron
nh ca n phn ln c ph
m, cnh bc ca np vng
ca thn qung v tuyn (7
98
S
TT
71.
S
hiu
trn
72
Tn m,
im,
biu
Tn
Dnh
Loi
khong
sn
Titan
K hiu
trn
bn
Ti
ng
t
Huyn
Ph
Lng
H ta
VN.2000
2402938
411686
99
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
72.
76
Hu So
Titan
Ti
c
Lng
i T
2402090
408440.1
73.
94
Hi Hoa
(Cm
c)
Titan
Ti
Phn
M
Ph
Lng
2401237
418803.6
74.
107
N Hoe
Titan
Ti
Ph Lc
i T
2400835
406050.1
108
Lng
Bu
(Phn
M)
Titan
Ti
Phn
M
Ph
Lng
2399565
417897.5
75.
vy quanh i qung ha
mutcovit thuc ph h tng P
pecmatit, gabrodiaba thuc ph
nt theo nhiu phng khc n
30cm. Titan Hu So pht tri
phnh ra trn 400m, su = 70
vt qung ch yu l inmeni
pirit, pirotin, benlandit grafi
thnh nhng nh ri rc. Th
phn tch quang ph cho bit
Co, Ni, Kt qu phn tch k
Kt qu gi i cho bit inm
qu phn tch mu ha cho bi
So cn gp 1 thn sa khon
rng 700m2, chiu dy trm t
i trng sa t 10-20 kg/m3.
Tr lng khong 7,0 triu t
ln, nhng hm lng qung
vy quanh ch yu l ga
xm nhp gabro Ni Cha c
bin cht, ct kt, thch anh
thuc ph h tng Ph Ng 1
ha inmenit ha di theo ph
200-400m. Di khong ha
gabro-pecmatit xm mu v g
inmenit, nhng xm tn ng
thng gp inmenit di dn
thc : 1-2mm. Hm lng
gp t grafit dng vy, dng
pirotin, chancopirit, penlandit
0,3%, ngoi ra cn c Co, N
grafit nm v pha ng nam
nam khong 900-1000m, rn
phn ch yu l limonit mu
Ni ln gia limonit l m
kch thc t 1-3 n 4mm,
quan st thy khong 6-7%. N
, vy chim t 2-3 cn 20-2
bit: pirotin: 4%, grafit: 1%; c
vy quanh ch yu l gab
Ni Cha (ncaT3n). Trm
thch anh biotit, phin graf
ch yu l 320-340
vy quanh ch yu l ga
Ni Cha (nca T3n). Ti y
ha inmenit trng vi mt d
khong 900m, rng 200-300
Khong ha titan trong di n
cc ln, c ch tp trung ti
khong vt qung ch yu l
pirotit, penlanit v graftt, Inm
tha hnh, th bm ly dy kh
10mm. Hm lng inmenit b
tch khong tng (VL.11228
100
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
76.
112
Lng Ln
Titan
Ti
Phn
M
Ph
Lng
2402047
418524.6
77.
113
Na Hon
(Ph
Thnh)
Titan
Ti
Ph
Thnh
Ph
Lng
2399271
406038.8
78.
116
Lng C
Titan
Ti
Ph
Thnh
Ph
Lng
2398673
404436
79.
119
Na Thc
Titan
Ti
Ph Lc
i T
2398348
408198.6
80.
124
Lng
Khiu
Titan
Ti
Phn
M
Ph
Lng
2397530
418046.1
101
S
TT
81.
S
hiu
trn
193
Tn m,
im,
biu
Yn Thi
Loi
khong
sn
Titan
K hiu
trn
bn
Ti
Tn
Thi
Huyn
i T
H ta
VN.2000
2389879
414278.4
II.4. ng-Nikel
82.
Sui
Cho
ng
Cu
Sng
Mc
V
Nhai
2426342
449823.5
83.
37
Bn Rn
ngNiKelCoban
Cu
Bc
Nhiu
nh
Ho
2410485
408097.3
84.
61
Cy
Xoan
Nikel
Ni
c
Lng,
i T
2404591
406272
102
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
85.
86.
Cc
Ngn
(B Ty)
27
Khun
u
Ch-km
Ch-km
Pb-Zn
Lam Vi
nh
Ha
Pb-Zn
Ph
Tin
nh
Ha
2429741
2412996
413669.9
Vy quanh qung gm vi
ca : 120
413528.6
vy quanh ch yu l p
mng (vi mm n vi cm)
mnh. Ngoi ra cn xem p
Th nm ca thay i t 28
87.
29
Cui Nc
Ch-km
Pb-Zn
Yn
Ph
Lng
2412615
421310
Ch km Cui Nc phn b
vi ti kt tinh, vi dolomi
canxit xuyn vo, cm v
ph ip sng Cu trn (D1-2
trong cc cng trnh c ca P
i t vi cm n 1,5m, chiu
60o.
88.
33
B Cy
Ch-Km
Pb-Zn
Ph
Tin
nh
Ha
2411592
414014.4
vy quanh ch yu l p
k lp mng phin thch a
trng xm, b actinolit v trem
89.
39
Bc Lu
Ch-km
Pb-Zn
Tn
Long
ng
H
2407991
434161
90.
42
Sa Lung
(Xm
Cc)
Ch-km
Pb-Zn
La Hin
ng
H
2407655
440003.4
45
Cc
ng
(C
Nga)
Ch-km
Pb-Zn
Cc
ng
V
Nhai
2406508
445024
91.
vy quanh l vi mu
un ln mnh. Khong ha
lp ct kt, phin st.
hydroxyt st. Qung nm tron
5m ti cc h lm vi, ph
ko di 400-500m. Khong
xerixit, galenit, xfalerit. Hm
40%; Fe= 5-7%; Cd= 0,05-0,1
vy quanh ch yu l p
xm, xm vng xen k nhng
Qung ch km hu ht b
dm kt thch anh limonit ri
qung lin quan vi i kin
nam vi gc c 70o di 3000,17; Fe2O3= 26,82.
vy quanh ch yu l p
xm, xm vng xen k nhng
c tui T2a sh. Thn qung li
40o) cm v ng nam vi g
ha (LT.2277/1): Pb= 2,69; Z
103
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
92.
48
M Ba
Ch-km
Pb-Zn
Tn
Long
ng
H
2406312
434450.2
93.
51
Ln Ch
Ch-km
Pb-Zn
Cc
ng
V
Nhai
2405776
446994.4
94.
54
um
Ch-km
Pb-Zn
TT. u
Ph
Lng
2405417
416962.3
95.
60
M Tch
Ch-km
Pb-Zn
Tn
Long
ng
H
2404414
433548.5
96.
64
ng
My
Ch-km
Pb-Zn
Tn
Long
ng
H
2404015
436888.8
vy quanh ch yu l v
mnh, rt rn chc nhiu ch
km nm trong canxit. M
st thnh phn khong vt ch
Thn qung I: di 90m, dy 3
di 10-15m, dy 0,3-1,1m, c
hng ng bc, di >40m, d
cn gp mt s h thng mc
bc dc 70-80o.Ring v hm
Qung phn b trong vng
tro ryolit (T1 sh), vi dn
xc nh c 2 thn qung
tn ti hai loi qung: Thn
nguyn-carbonat. Kch thc
chc ti vi trm mt. Cc k
calcopyrit..., khong vt th s
ca i qung ny l Pb, Zn,
lng Zn thay i t 0,05%
Tng ti nguyn d bo cp P
Ch km um nm trng v
v thoi thuc xm um vi
st dy 1-3m. vy quanh
nhiu b hoa ha. c x
(D1-2 sc3). Trong khu vc n
qung st c hm lng Pb-Z
qung sa khong Thn qung
ko di gn 600m, rng 350m
m v b hn thn qung ph
mt thng quan st thy t
manhetit, piroluzit, pxilomela
hm lng cc nguyn t Pb
Trong sa khong: Pb-Zn thay
qung st, on 38 kt hp
Cn c vo nhng ti liu thu
im qung nm cnh pha
nam. vy quanh l vi
nhng lp mng silic mu
mch canxit xuyn ct phc t
im qung phn b dc theo
ng bc. vy quanh ch
trng, nu, cu to khi, k
nm tip xc vi vi mu x
ca vy quanh 300-50, tu
gp di dng limonit mu n
mch qung 50-70m, rng 1,0
canxit mu nu , vng nu
tch quang ph cho bit: Al= 3
104
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
97.
66
Lng
Phng
Ch-km
Pb-Zn
Ph
Ph
Lng
2403814
428554
98.
81
Ao Cng
Ch-km
Pb-Zn
Ph
Ph
Lng
2402330
427934.5
99.
82
m
Vng
ChKm-bc
Pb-Zn
c
Lng
i T
2402426
408336.1
100.
86
Khun
Vc
Ch-km
Pb-Zn
La Hin
V
Nhai
2401728
437677
101.
89
Ni
Nhn
ChKm-bc
Pb-Zn
c
Lng
i T
2401694
407747.8
105
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
102.
92
Ph Gi
Ch-km
Pb-Zn
Phn
M
Ph
Lng
2401318
419680.4
103.
99
M Vng
Ch-km
Pb-Zn
Ph Lc
i T
2401039
405404.1
104.
189
Ci K
Ch-km
Pb-Zn
Khi
K
i T
2390357
407883.9
105.
191
Lc Ba
Ch-km
Pb-Zn
Lc Ba
i T
2390166
412418.1
Qung ch km Ph Gi nm
qung ln, phn b trn cc q
qung u l ra ngoi mt
ht qung u nm ph ln
thuc ph ip sng Cu 1 (D
nn qung gc y rt kh
qung gc, m ch nh gi
nhng hn limonit sc cnh,
sa khong ny c phng t
thnh 2 thn qung: thn ph
pha nam phn b trn din
dng bt k, chiu dy thay
Bng mt thng quan st th
xut ca qung (Fe-Pb-Zn) th
qu phn tch ha cho bit: P
30,48-50,75% tb 42,5% Zn th
vy quanh ch yu l
pn3). Xa hn, gp phin c
ti, ht trung bnh, thuc ph
hin thy vng bi thi v m
k li th qung y b T
nay cn du vt ca 3 l v 1
st thy khong vt qung ch
4%, galen: 1-2%. Kt qu ph
Ag: 0,001%; Cu: 0,05%....
vy quanh l cc trm tc
phin st, ct kt, ct bt kt,
pht trin theo phngTB-
600m theo phng TB-N, c
thn qung dng mch, dy
nhiu mch nhnh khc nhau,
chiu dy gn tng ng v
qung nh chy song song,
qung gm c: sfalerit, gale
manhetit, khong vt phi qun
c cu to khi kt qu phn
c im hm lng Cd cao tb
Thn qung nm trong i ph
quanh thn qung l ct kt q
sm-gia. Khu vc Lc Ba
phng TB-N c hng cm
t 1,8 n 3,2m. Ngoi ra c
qung chnh c biu hin kh
qung kiu m st lin quan
to t bo, cu to xp, thn
galen cu to thnh nhng m
qu phn tch ha Pb= 2,5-20%
106
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
106.
25
Trung
Thnh
Bauxit
Al
Thng
Nung
V
Nhai
2414038
444779.8
107.
69
N ong
Bauxit
Al
Trng
X
V
Nhai
2403368
459373.4
108.
141
Dn Tin
Bauxit
Al
Dn
Tin
V
Nhai
2395978
462804.7
109.
144
Bnh
Long
Bauxit
Al
Bnh
Long
V
Nhai
2395624
466625.2
vy quanh ch yu vi
canxit xuyn ct. Qung bau
trung bnh 20-30cm, hu ht
Mt tng ln tng i dy
ng nam, chiu rng khong
xm sng ht mn. Hm lng
Qung ln trn b mt bo m
trm tch h tng Bn Pp (D
B, rng 100m 2-Di 600m p
Hm lng Al2O3=45-53%, S
Qung ln nm trn b mt c
3ts).(C-P2 bs2) v cc trm
lng Al2O3= 47-49%; SiO2
Qung phn b trong vng
khng chnh hp ln trn l tr
qung ln: - Thn 1: Di 1200
Di 800m theo phng TN-
u tha. Mt 15-30%. Tr
lng Al2O3=48,21%,Qun
=22,76%, Si2O3 =13,2%. Ti
110.
19
Ln Dn
(Ngc
Sn)
Thy
ngn
Hg
Thn Sa
V
Nhai
2415144
437121.8
111.
20
Khc
Kim
Thy
ngn
Hg
Thn Sa
V
Nhai
2415057
439285.2
112.
26
Thn Sa
Thy
ngn
Hg
Thn sa
V
Nhai
2414038
437292.3
113.
36
Tn Lp
Thy
ngn
Hg
Vn
Lng
ng
H
2410504
429882.3
107
S
TT
S
hiu
trn
114.
115.
Tn m,
im,
biu
Sng
Mc
Nghinh
Tng
Loi
khong
sn
Thy
Ngn
Thy
Ngn
K hiu
trn
bn
Hg
Hg
Sng
Mc
Sng
Mc
Huyn
V
Nhai
V
Nhai
H ta
VN.2000
2421725
2422399
450175.9
453821.6
- H tng N M (O2-3nm) g
kt, bt kt cha vi mu nu
xanh
- H tng N Qun (D1-2nq)
xm sng, vi st, st v
- H tng Sng Hin (T1sh) g
, ct kt tuf, bt kt tuf, st
- H t (Q)
+ Kt qu phn tch 7 mu gi
+ Kt qu phn tch 4 mu ho
0,1; Ag: < 0,4; Ag: 10.
II.8. Antimon
7010020-253 ts1), th n
phin st, ct kt thuc h tn
mu xm vng, i ch c g
tn pyrit ht nh, Mch thch
qua cc ct kt ca h tng
qu phn tch HTNT Au=0,00
Qung phn b trong i ph
N dc theo t gy l khi
thy mt s khi ln dm kt
ta tia, qung mu trng bc
nm chng cht ln nhau. Th
rt rn chc thuc cc ca
116.
145
Lng
Giang
Antimon
Sb
Dn
Tin
V
Nhai
2395685
456910.2
117.
192
Lc Ba
Antimon
Sb
Lc Ba
i T
2389995
412564.6
Tam Tn
Arsen
As
Yn
Ph
Lng
2414560
418825.3
415364.2
II.9. Arsen
118.
22
II.10. Thic
119.
150
Sui Ct
Thic
Sn
H
Thng
i T
2394884
108
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
120.
152
Phc
Linh
Thic
Sn
H
Thng
i T
2394841
414828.9
121.
155
Sui Ctm
My
Thic
Sn
H
Thng
i T
2394634
413897
122.
156
Sui
Chn
Khc
Thic
Sn
H
Thng
i T
2394513
412951.9
ng lu nhng v tr c c
ct, th d ging 91 hm lng
tb 458g/m3. Nhn chung ton
cng trnh hu ht cha khn
qui m, cht lng thn qung
lng thic trong caxiterit ca
Sa khong nm trong mt thu
un khc v tht nh li di t
on: on 1 t ng 13A l
ph ip 1 Ph Ng tui Oc
Oc tui Grata mun, to thn
t ng 13A tr xung pha
Triat mun. Sa khong sui
qung pht trin khng lin t
thn qung mng, hm lng
ngang, trung bnh t 400-500
sui Chn Khc khng c gi
Sa khong sui bi m My
nhau chnh l trung tm ca
gin ch c nhng g ng
khong chia lm 3 phn khc
Bt mt nn l granit biot
thung lng m My mt nn
kp gia 2 phn trn mt nn
tui Ocdovic-Silua. Cc b
ty ty nam-ng, ng bc. S
ph bi lp st ct thn qun
tuyn 35-31; hai on gp l
on 1 thnh phn ch yu l
nh tb 0,84m, v 2 pha chi
xu hng tng dn t h ngu
chnh lch ti 500-600g/m3.
Th d: tuyn 37 ging 15 t 0
on I tb 927g/m3. on II:
n pha nam chiu dy tng l
1-1,5m. Hm lng caxiterit
rt thp mc d vn trong l
trung cao phn gia thn q
caxiterit 447g/m3, t 3-3,5m
caxiterit 926g/m3 t 4-4,5m.
qu phn tch ha hm lng
Sa khong nm trong mt thu
un khc v tht nh li di t
on: on 1 t ng 13A l
ph ip 1 Ph Ng tui Oc
Oc tui Grata mun, to thn
t ng 13A tr xung pha
Triat mun. Sa khong sui
qung pht trin khng lin t
thn qung mng, hm lng
ngang, trung bnh t 400-500
sui Chn Khc khng c gi
109
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
123.
161
Lin
Thic
Sn
H
Thng
i T
2393859
413997.7
124.
162
Ty Ni
Pho
Thic
Bismut
Sn
C Vn
i T
2393720
413314.4
125.
163
Huy
Ngc
Thic
Sn
Hng
Sn
i T
2393697
412127.3
126.
165
C Vn
Thic
Sn
C Vn
i T
2393531
418394.1
127.
173
Hng
Sn
Thic
Sn
Hng
Sn
i T
2392794
412581.5
128.
182
La Bng
Thic
Sn
La Bng
i T
2391872
399625.4
Lin
Wolfram
H
Thng
i T
2394692
415211.3
II.11. Wolfram
129.
154
110
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
130.
Khau u
Vng gc
Au
Sng
Mc
V
Nhai
2422756
442636.9
131.
21
Khc
Kim
Vng sa
khong
Au
Thn Sa
V
Nhai
2414466
439450.7
132.
106
Lng
Nhu
Vng sa
khong
Au
Lin
Minh
V
Nhai
2399510
450717.5
109
Vn
HnLng
u
Vng sa
khong
Au
Vn
Hn
ng
H
2399193
445119.1
449695.7
2m) gm ct kt bt kt d
mnh m, dp v nhiu, c
phng v tuyn pha bc
din tch l ca h tng M
nhiu mch thch anh Pht t
thng: phng TB-N, ph
phng -T rng khong 2 k
Khe Di nm pha bc din
M,... mi nghin cu s l
lng khng cao. Qung v
khe Mi v Khe Di.
chiu di 60-160m, dy 0,10
thy nhiu mch khc nh h
m, rng 200-300m. Thch an
nu bn. Sulfur gm: pyrit, a
di 140 m, dy 0,32-0,90 m (
(trung bnh 14,160 g/T). Th
Thn qung III: di 50 m, d
3,745-4,0 g/T (trung bnh 3,8
lng Au 3,430 g/T. Thn
g/T. Thn qung VI: di 1
qung VII: di 60 m, dy 0,8
100 m, dy 0,50 m. Hm ln
m. Hm lng Au 6,400 g/T
lng v TNDB C2+P1+P2=
133.
134.
118
Mi
Vng gc
Au
Lin
Minh
V
Nhai
2397960
111
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
Au. Tnh n su 25 m. Q
hng cm), hm lng vng
g/T. L khoan 3 su >1
khoan 4 su >60 m c m
thn mch khc c hm ln
nng tng ln
135.
129
Trng
nh
(Trng
X-Dn
Tin)
136.
166
Sui
Gng
Vng gc
Au
Hp
Tin
ng
H
2393238
447258.3
137.
167
Ho Kh
Vng sa
khong
Au
Vn
Hn
ng
H
2393265
440495.4
138.
174
Khe
Hoc
Vng gc
Au
Cy
Thi,
ng
H
2392434
446802.8
139.
178
Ngn Me
Vng gc
Au
Hp
tin
ng
H
2391965
449101.7
140.
180
Tri CauHoan
Vng
Au
Cy Th
ng
H
2391582
445323.7
451688.5
141.
181
Bi vng
Vng sa
khong
Au
Dn
Tin
V
Nhai
2396666
461996.2
Vng gc
Au
Hp
tin
ng
H
2391496
112
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
142.
184
La BungLa
Chanh
Vng sa
khong
Au
Nam
Ho
ng
H
2391232
438746.3
143.
190
Thi
Lc-Ho
Bnh
Vng sa
khong
Au
Nam
Ho
ng
H
2389895
442301.5
144.
208
m Ban
Vng sa
khong
Au
Thnh
Cng
Ph
Yn
2374390
419927.6
113
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
145.
210
o Na
Vng sa
khong
Au
Thnh
cng
Ph
Yn
2370360
425659.4
146.
212
ng
Hai
Vng gc
Au
Phc
Thn
Ph
Yn
2369632
420416.5
147.
213
Xm Ba
Vng gc
Au
Thnh
Cng
Ph
Yn
2369554
426072.9
148.
215
La ang
Vng sa
khong
Au
Thnh
Cng
Ph
Yn
2367818
425221.9
ng
H
2410804
428867.7
Ph
Lng
2404191
419248.1
35
Khe
Mong
150.
63
Hng L
Barit
Ba
Vn
Lng
Barit
Ba
ng
t
vy quanh ch yu l
mu en phn trn l v
qung vi b hoa ha, canx
ca vy quanh 330o.
vy quanh ch yu l p
ip sng Cu 1 (D1-2 sc1).
qung ln beri-viterit. Cc t
eluvi phn b ri rc trong di
ch yu l barit v vitarit, kho
114
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
151.
68
Lu
Quang
Barit
Ba
Minh
Tin
i T
2403928
401626.9
152.
78
Khun
M
Barit
Ba
Ph
Cng
i T
2402853
404329.3
153.
200
Lc Ba
Barit
Ba
Lc Ba
i T
2387878
412881.9
III.2. St gm s
154.
104
Lng
Bu
St gm
s
Sgs
Phn
M
Ph
Lng
2400074
417424.1
155.
217
Tn
Hng
St gm
s
Sgs
Tn
Hng
Ph
Yn
2365465
437810.3
Phosphor
it
Phr
Tn
Long
V
Nhai
2402565
432768.2
Phosphor
it
Phr
Vn
Yn
i T
2385714
407936.2
St lng Bu nm pha ty q
St nm trong trm tch Th
trm tch Th T l gabro
va, to thnh lp nm ngang
bnh 1,2m. y l sn phm p
khong vt, bng mt thng
qu phn tch ha cho bit h
thuc loi m nh, tr lng s
St gm nm trong h tng V
Thn qung c dng nm nga
Chiu di 300m, chiu rng
mu trng, trng xm, lm
vng xung su st cmu tr
57,94%, Fe2O3= 3,28-9,34%
s v dnh kt co ngt v
ht: 0,25-0,1mm= 0,1-3,33
0,01mm= 2,8-22,5%, tb 11,4
24,1-98,0%, tb 65,15%. Thnh
III.3. Phosphorit
156.
79
Lng
Mi
157.
202
Ni Vn
115
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
158.
203
K Ph
Phosphat
Phr
K Ph
i T
2385161
411089.3
vy quanh ch yu l ct k
mu xm pht vng, pht n
qung gc nm trn nh i
theo hng cm 80m chiu d
nu en, mm d v vn. Th
rng 120m, dy ti a 6m, k
thuc loi limonit mu xm,
lng Fe thn qung gc = 4
38,61; Mn: 11,44%
Thanh
Bn
Apatit
Ap
Bnh
Thnh
nh
Ha
2406620
402426.1
Mt s tng ln apatit-fotforit
ph ip sng Cu 2 (D1-2 sc2
hin qung
III.4. Apatit
159.
49
III.5. Dolomit
160.
73
Lng Lai
Dolomit
Dol
La Hin
V
Nhai
2402997
443950
161.
100
La Giang
Dolomit
Dol
Quang
Sn
ng
H
2400658
433581.6
162.
158
Ni Voi
Dolomit
Dol
Ho
Thng
ng
H
2394222
429671.5
III.6. Quarzit
163.
50
Cy
Trm
Quarzit
Qz
ng
t
Ph
Lng
2406094
416822.2
Quaczit y nm trong i
Ni Cha (nca T3n) vi cc
di ()-S pn1). Quaczit nm x
t 2m n 10-15m. Quaczit
c to thnh do qu trnh b
Thnh phn khong vt gm
silic. i khi trong quaczit c
qung nh pirit, manhetit, inm
lm nguynliu chu la v ch
116
S
TT
164.
S
hiu
trn
87
Tn m,
im,
biu
Lng Lai
Loi
khong
sn
Quarzit
K hiu
trn
bn
Qz
La Hin
Huyn
V
Nhai
H ta
VN.2000
2401621
443022.6
III.7. Kaolin
165.
15
Bn
Chang
Kaolin
Kl
Nghinh
Tng
V
Nhai
2417532
456187.9
166.
93
Ni
Hng
Kaolin
Kl
Yn
Lng
i T
2401515
397882.2
167.
122
Khe Mo
Kaolin
Kl
Khe Mo
ng
H
2397352
437634.9
168.
179
Ba Sn
Kaolin
Kl
C
Lng
Ph
Lng
2392105
423875
169.
197
Vn
Khc
Kaolin
Kl
Lc Ba
i T
2388902
410836.2
2412244
404158.2
III.8. Graphit
170.
31
Bn Gio
Graphit
Grp
Sn Ph
nh
Ha
171.
65
Khun
Ln
Graphit
Grp
Hp
Thnh
Ph
Lng
2404004
412164.1
172.
71
Lng
Cam
Graphit
Grp
ng
t
Ph
Lng
2403403
412836.2
vy quanh ch yu l sng
n xm en, phn lp dng
fenopat mica phin silic v
h tng Ph Ng 1 (O-S pn1).
vy quanh ch yu l qu
thch anh fenspat-mutcovit,
ph h tng Ph Ng 1 v 2
grafit, nhng ch c 6 thn n
hn c. Cc thn qung phn
nm cc thn qung ph hp v
vy quanh ch yu l p
lp quaczit v phin thch
hn v pha ty nam l din
Tn3). im qung nm
(VL.1203) pht hin thy m
thch anh grafit nm xen k t
117
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
vy quanh (cm v ty bc
173.
80
Nam
Lng
Cam
Graphit
Grp
ng
t
Ph
Lng
2402512
412920.3
174.
83
Cu Ln
Graphit
Grp
ng
t
Ph
Lng
2402278
418676.6
175.
125
Lm
Giang
Graphit
Grp
Bn
Ngoi
i T
2397572
406117.1
176.
139
Bn
Ngoi
Graphit
Grp
K Ph
i T
2396645
406227.7
177.
140
Thn
Tranh
Graphit
Grp
Tn
Linh
i T
2396479
412122.3
142
Phc
Linh
Grp
Tn
Linh
178.
Graphit
i T
2396339
412844
vy quanh ch yu l p
thuc ph h tng Ph Ng 1
phn b grafit thuc khi gab
nm ra i tip xc ngoi s
pht hin c mt thn qun
thch anh mutcovit cha grafi
khng r rng, nhn chung va
st c), chiu dy ca va 5
vt qung ch yu l grafit. G
b u trong ( mt lp c
lng grafit chim khong 1
trong hnh trnh lp bn
c trin vng cng nghip, v
Grafit Cu Ln nm i ti
Cha (nca T3n) v trm tch
trm tch bin cht bao gm c
phin st xerixit mu xm e
Ti VL.2439-300m pht
nhng lp phin grafit nm
bc vi gc dc t 35-40o. Ch
2,5-3m. Bng mt thng qua
dng vy nh, xm tn ng
c ngun gc thuc loi trm
thn qung grafit dy c d
quaczit xen ct kt mu xm,
ni tip xc vi xm nhp
l lp quaczit cha grafit, k
khong 6m. Bng mt thng
grafit. Grafit phn b trong
phn b u, hoc to thnh
lng grafit (G) t ti 15%
VL.1044/1 cho bit Co: 0,005
vy quanh l cc trm tch
thch hc gm ct kt, ct b
nhu un np mnh, th nm
bin to thnh mt i c chi
di cha khng ch c. Gra
c dng vy nh, i khi to
0,5m, qung ln nhiu thnh
qung grafit c thnh to c
vy quanh gm ct kt,
Silua im qung nm chn
dc 2 cnh thay i t 30-40
mnh. Qung grafit thng n
mt, ko di vi trm mt, gr
c gi tr.
118
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
179.
171
i T
Graphit
Grp
TT i
T
i T
2392998
410508.6
180.
Ch Chu
p lt
Op
TT Ch
Chu
nh
Ha
2423579
412353.6
181.
13
Yn
Trch
p lt
Op
Yn
Trch
Ph
Lng
2418569
417408
119
S
TT
182.
S
hiu
trn
123
Tn m,
im,
biu
Dn Tin
Loi
khong
sn
p lt
K hiu
trn
bn
Op
Dn
Tin
Huyn
V
Nhai
H ta
VN.2000
2397107
462174.2
120
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
IV.8.2. vi xi mng
183.
16
Yn Ph
vi xi
mng
Vxm
Yn
Minh
Ph
Lng
2417473
421393.5
thuc im qung l tp
di. Cc lp phin vi st,
trn v phn di. Cc lp
khong 2000m, c chiu rng
50-100m. Mu ha (%): SiO
MgO: 0,60; TiO2: 0,00; P2O
43,58; SO3: 0,00
184.
52
ng
t
vi
Vxm
ng
t
Ph
Lng
2405869
418938.8
185.
91
La Hin
vi xi
mng
Vxm
Quang
Sn
V
Nhai
2401229
438305.3
186.
98
La Giang
vi
Vxm
La Hin
V
Nhai
2400795
437569.8
Khu m gm nhng ni v
nhau lm thnh mt dy ko d
121
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
187.
159
Hang
Tru
vi xi
mng
Vxm
Ho
Thng
ng
H
2394125
430309.6
188.
160
Ni Voi
vi xi
mng
Vxm
Ho
Thng
ng
H
2393963
429705.6
IV.8.3. St xi mng
189.
95
Cc
ng
St xi
mng
Sxm
La Hin
V
Nhai
2400965
438935
190.
117
Khe Mo
St xi
mng
Sxm
Khe Mo
ng
H
2398342
437027.4
vy quanh l phin st
phn lp mng, mt vi ni x
nm 160-170o
Trong khu m ch yu gm
mu vng, vng nht, tm nu
phong ha mu xm, xm xi
lp v cc thu knh phin
170-210o
IV.8.4. xy dng
191.
34
Khun
t
Granit
Dx
Ph
nh
Ph
Lng
2411722
397564.6
192.
84
Ni Cha
Gabro
Dx
ng
t
Ph
Lng
2402194
415687
Granit Khun t c cu to
chiu di quan st c kho
tng Ph Ng (O-S pn) v b
trn (T3n-r vl). Granit c tu
nhiu khe nt, h thng khe n
Khi xm nhp gabro Ni Ch
nay. Cc tc gi u m t l
di theo v tuyn, ht va, rn
ht ton t hnh. b h thn
193.
194.
Xun
Lc
Khu
Bo
St gch
ngi
St gch
ngi
Sgn
Sgn
Kim
Phng
Bo
Cng
nh
Ha
nh
Ha
2424619
2422873
410990.2
Cc lp phin st sericit,
nu, b phn phin v b
thuc h tng Ph Ng, tp tr
cc trm tch lc nguyn b
tc khong 1000m t thn X
chiu dy t 2-5m. St c mu
409903.1
Ti y gp l phin st-se
trn (O-S1 pn2). Cc trn
phin st sericit. Thn qung d
1,5km, rng 70-150m, dy 3Al2O3: 15,96-22,63%; T.Fe2
MKN: 7,85-11,18%. ht: 1
122
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
195.
ng
Mn
St gch
ngi
Sgn
Bo
Cng
nh
Ha
2422418
410538.4
196.
10
Lng
Quang
St gch
ngi
Sgn
nh
Bin
nh
Ha
2420824
405479.6
197.
11
Yn
Ninh
St gch
ngi
Sgn
Yn
Ninh
Ph
Lng
2420495
422911.2
198.
12
Hng
Quang
St gch
ngi
Sgn
Trung
Hi
nh
Ha
2419208
407592.1
199.
14
Tn Hi
St gch
ngi
Sgn
Trung
Hi
nh
Ha
2418367
409813.5
200.
17
Tn Tin
St gch
ngi
Sgn
Trung
Hi
nh
Ha
2417112
410595.1
201.
18
Xm P
St gch
ngi
Sgn
Ph
Tin
nh
Ha
2415612
412539.5
202.
62
Cy Th
St gch
ngi
Sgn
La Hin
V
Nhai
2404111
441308.1
203.
105
V Tranh
St gch
ngi
Sgn
V
Tranh
Ph
Lng
2399899
425557.2
123
S
TT
204.
205.
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
138
Dn Tin
St gch
ngi
147
Thanh
Tr
St gch
ngi
K hiu
trn
bn
Huyn
Sgn
Dn
Tin
V
Nhai
Sgn
Sn
Cm
Ph
Lng
H ta
VN.2000
2396089
2395288
464438.3
425248.3
206.
168
Cao
Ngn
St gch
ngi
Sgn
Cao
Ngn
ng
H
2393122
428056.3
207.
207
Bi Ht
St gch
ngi
Sgn
Bnh
Sn
TX
Sng
Cng
2376840
428371.7
208.
209
c Hin
St gch
ngi
Sgn
c
Sn
Ph
Yn
2371733
431186
209.
211
Bn m
St gch
ngi
Sgn
c
Sn
Ph
Yn
2369739
430237
St thnh to do ti lng ng
thung lng. Din phn b st
6m. a tng cha st t trn
pha st mu vng nht n v
ht mn vng nht n vng n
Thnh phn ca st (%): SiO
MgO = 1,50; SO3 = 0,35; MK
St phn b trong trm tch al
st dng va nm ngang. i
74,43; Al2O3 = 14,57; Fe2O3
St nm trong trm tch b r
vp1), mt ct t trn xung n
11,7m Lp ct cui si dy
Sn (T3c ms). St phn b t
mt n 2000 m, rng 150-20
ri rc c cc thu knh st m
cc thu knh st trng nh s
22,97; ch s do 17,60>0,05m
Kch thc ht 0,25mm= 3,9
66,19; ch s do 17,01. Th
Fe2O3= 4,93; TiO2= 0,85; M
phn khong vt: hydro mutc
nc 20,65%.
St thnh to do ti trm tch
tch t trong cc a hnh trn
dy tng i n nh. St m
(%): SiO2 = 66,29; Al2O3 =
m to hnh: 20,08%; c
cng khng p: 22,56.10
eluvi deluvi phn b sn
st rng 200 500m, di 10
phn (%): SiO2 = 63,33; Al2O
124
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
Huyn
H ta
VN.2000
210.
214
c Sn
St gch
ngi
Sgn
c
Sn
Ph
Yn
2368056
432267
211.
216
Tn
St gm
s
Sgn
Vn
Phi
Ph
Yn
2365580
431736.1
IV.8.6. Ct xy dng
Cao
Ngn
ng
H
2391053
430388.2
Ct phn b cc bi bi ven
c khi vng nht n nu nh
Ct c c ht < 1mm chim
chiu ngang. Chiu dy lp
86,84 - 89,94 (88,89); Al2O3
ng
Cu
Ha
Bnh
ng
H
2405151
430204.2
Ct nm trn bi bi lng sn
20-130m
219
Cc
Nng
Ph
Ph
Lng
2403221
429656.8
Ct nm trn bi bi lng sn
15m
215.
220
on Kt
o X
Ph
Bnh
2379785
440344.9
Ct nm trn bi bi lng sn
30-220m
216.
221
Ha Bnh
Thng
nh
Ph
Bnh
2376861
439869.6
Ct nm trn bi bi lng sn
30-135m
217.
222
Xm
Ngc
Bo L
Ph
Bnh
2376933
441324.4
Ct nm trn bi bi lng sn
30-150m
218.
223
Long
Vn
Bnh
Sn
2378589
429167.1
Ct nm trn bi bi lng sn
30-275m
219.
224
Xun
ng
Bnh
Sn
2377639
429253.5
Ct nm trn bi bi lng sn
20-95m
220.
225
Xm K
Ph Ph
CThng
2374527
429354.3
Ct nm trn bi bi lng sn
15-110m
212.
185
Cao
Ngn
213.
218
214.
Ct xy
dng
Cxd
Tx.
Sng
Cng
Tx.
Sng
Cng
Tx.
Sng
Cng
125
S
TT
S
hiu
trn
Tn m,
im,
biu
221.
226
222.
227
Loi
khong
sn
K hiu
trn
bn
H ta
VN.2000
Huyn
c Hin
c
Sn
Ph
Yn
2371200
430434.7
Ct nm trn bi bi lng sn
20-135m
Xm
Mn
c
Sn
Ph
Yn
2370307
431385.3
Ct nm trn bi bi lng sn
10-70m
IV.8.7. Cui si
223.
102
Cy Qut
Cui si
Cs
Ph
Cng
i T
2400834
403082.1
224.
115
Minh
Sn
Cui si
Cs
Minh
Lp
ng
H
2398490
426626
225.
120
Lng
Giang
Cui si
Cs
Phn
M
Ph
Lng
2397899
418157
226.
205
Xoi C
Cui si
Cs
Thng
inh
Ph
Bnh
2382161
438309
227.
90
La Hin
Nc
khong
Nk
La Hin
V
Nhai
2401379
439647.3
126
PH LC 2. DANH SCH CC M KHAI THC TRN
TNH THI NGUYN
Cng sut
Cc im m v n v khai Tr
STT
khai thc
a ch
thc
lng m
(tn/nm)
I
Than
M than Ni Cng ty TNHH
Hng, x Yn MTV
Cng 15,075 tr
1
350.000
Lng, huyn i nghip m Vit tn
T
Bc - TKV
M than Khnh Cng ty TNHH
Ho,
x
An MTV
Cng 46,147 tr
2
400.000
Khnh, huyn i nghip m Vit tn
T
Bc - TKV
M than Phn Cng ty Gang
2,126
tr
3
M, x Phn M, thp
Thi
80.000
tn
huyn Ph Lng Nguyn
M than Lng
Cng ty Gang
Cm,
x
H
3,23 tr. tn
4
thp
Thi
60.000
Thng,
huyn
Nguyn
i T
M than B Sn, Cng ty CP
x Sn Cm v Xy dng v 1,5 tr. tn 40.000 5
C Lng, huyn Khai thc than
50.000
Ph Lng
TN
M than Gc
Cng ty CP
Thng, x An
Xy dng v
6
Khnh, huyn i
0,4 tr. tn 37.000
Khai thc than
T v C Lng,
TN
huyn Ph Lng
M
than
An
Khnh - C Vn, Cng ty CP
7
x An Khnh v Khai khong 0,3 tr. tn 30.000
C Vn, huyn min ni
i T
M than Lng Cng ty CP
0,15
tr.
8
Bn, x Phn M, Gang thp Gia
8.000
tn
huyn Ph Lng Sng
M than Minh Doanh nghip 0,12
tr.
9
4.500
Tin
Ph Anh Thng
tn
A BN
Din tch
chim t
(ha)
278,1
184,55
88,33
52,6
50
19,91
14,5
5,0
4,9
127
Cc im m v n v khai Tr
STT
a ch
thc
lng m
10
II
11
12
13
14
15
16
17
18
Cng, x Minh
Tin
v
Ph
Cng, huyn i
T
M than Ct N,
x Ct N, huyn
i T v Phc
Thun, huyn Ph
Yn
St
M st Tri Cau,
th trn Tri Cau,
huyn ng H
M st Tin B,
x Linh Sn,
huyn ng H
M st i Khai,
x Minh Lp,
huyn ng H
M
st
Ho
Trung, x Ho
Trung,
huyn
ng H
M st ng
Chm Vung, x
Cy Th, huyn
ng H
M st Chm
Vung Ty, x Cy
Th, huyn ng
H
M
st
Gn
ng, x Nam
Ho, huyn ng
H
M st Ph Gi,
x Phn M,
Cng ty LD
0,22
Kim loi mu
tn
Vit Bc
Cng ty Gang
thp
Thi
Nguyn
Cng ty Gang
thp
Thi
Nguyn
Cng ty CP
Gang thp Gia
Sng
9,88
tn
tr.
tr.
15.000
41,8
350.000
101,39
24,175 tr.
640.610
tn
350,0
2,0 tr tn
100.000
17,0
Cng ty CP
Tp on ng 0,72 tr tn
50.000
12,34
Cng ty CP
0,657
Luyn kim en
tn
Thi Nguyn
144.459
4,5
30.000
9,7795
Cng ty CP
Luyn kim en 0,14 tr tn
Thi Nguyn
14.660
2,3805
HTX
Cng
0,62 tr tn
nghip v Vn
40.000
28,68
Cng ty CP
0,428
Luyn kim en
tn
Thi Nguyn
tr
tr
128
Cc im m v n v khai Tr
STT
a ch
thc
lng m
19
20
21
22
23
24
III
25
26
27
huyn Ph Lng
M st K Ph,
x K Ph, huyn
i T
M st um, x
ng t, huyn
i T
M st Tng
Lai,
x
Ho
Trung,
huyn
ng H
M st Ngn Me,
x Tn Li, huyn
ng H
M st Nhu, x
Lin Minh, huyn
V Nhai v x
Vn Hn, huyn
ng H
M st ngho Ba
nh, x Tn
Long,
huyn
ng H
Ch km
ti Chin Cng
HTX
Cng
nghip v Vn 0,35 tr tn 40.000
ti Chin Cng
HTX
Cng
0,197
tr
nghip v Vn
36.000
tn
ti Chin Cng
5,75
18,5
HTX
Cng
nghip v Vn 1,23 tr tn
ti Chin Cng
60.000
25,0
HTX
Cng
nghip v Vn 1,01 tr tn
ti Chin Cng
50.000
45,0
HTX
Cng
nghip v Vn 0,15 tr tn
ti Chin Cng
20.000
84,0
Cng ty TNHH
27/7 TP Ninh 0,22 tr tn
Bnh
40.000
10,0
15.000
15,5
Cng ty TNHH
X nghip Km
NN mt thnh
ch Lng Hch, x
vin Kim loi
Tn Long, huyn
mu
Thi
ng H
Nguyn
Chi nhnh CN
M ch km Ph
Cng ty CP
, x Yn Lc,
khong sn Bc
huyn Ph Lng
Kn ti TN
M ch - km Bn Cng
ty
Tn, x Vn TNHHXD v
Lng,
huyn Pht trin nng
ng H
thn min ni
0,21 tr tn
40.000 tn 8.000
12,02
126.000
tn
5,6
9.600
129
Cc im m v n v khai Tr
STT
a ch
thc
lng m
28
29
30
31
32
33
IV
34
V
35
36
M ch km Ci
K, x Khi K,
huyn i T
M ch km Cui
Nc, x Yn ,
huyn Ph Lng
M ch km Lng
Chui, x Yn
Lc, huyn Ph
Lng
M ch km i
Chu
(Thm
By), x Quy K,
huyn nh Ho
M ch km Lng
Phng 2, x Ph
, huyn Ph
Lng v x Ho
Bnh, huyn ng
H
M ch km Ni
Vut, x Tn
Thi, huyn i
T
Thic
Cng ty TNHH
14.030 tn 4.800
Doanh Tr
4,5
Cng ty LD
Kim loi mu 36.000 tn 4.500
Vit Bc
5,8
Cng ty LD
Kim loi mu 10.000 tn 2.000
Vit Bc
2,54
Cng ty LD
Kim loi mu 9.600 tn
Vit Bc
2.000
3,0
Cng ty LD
Kim loi mu 12.200 tn 2.000
Vit Bc
7,8
Cng ty LD
Kim loi mu 38.000 tn 7.000
Vit Bc
3,5
C.ty
TNHH
X nghip Thic
NN mt thnh
i T, x H
vin Kim loi 0,32 tr tn
Thng,
huyn
mu
Thi
i T
Nguyn
Titan
M titan Cy
Cng ty CP
Chm, x ng
Xut nhp khu
t, huyn Ph
Thi Nguyn
7,29 tr tn
Lng
M titan Cy Cng ty C
Chm, x ng phn Ban Tch
20.000
11,2
100.000
38,6
165.500
42,8
130
Cc im m v n v khai Tr
STT
a ch
thc
lng m
t, huyn Ph
Lng
M ti tan ng
Cy Chm, x
37
ng t, huyn
Ph Lng
VI
Vonfram a kim
M wolfram a
kim Ni Pho, x
38
Hng Sn, H
Thng,
huyn
i T
VII Vng
M
vng
sa
khong Bn N,
39
x Thn
Xa,
huyn V Nhai
M
vng
sa
khong
Khc
40
Kim, x Thn
Xa, huyn V
Nhai
M vng gc B
Cu, x Lin Minh,
huyn V Nhai v
41
x Cy Th, Tn
Li, huyn ng
H
M vng gc
Khau u, x Thn
42
Xa, huyn V
Nhai
VIII lmit
M dolomit Lng
43
Lai, x La Hin,
huyn V Nhai
44
M dolomit Lng
Cng
ty
TNHHXD v
Pht trin nng
thn min ni
10.500
22,4
Cng ty LD
Khai thc, Ch
56 tr tn
bin, Khong
sn Ni Pho
a kim
921,3
Cng ty CP
TXD v Khai
510 kg
thc KS Thng
Long
320.000
m3
ct 38,09
qung/nm
Cng ty CP
TXD v Khai
630 kg
thc KS Thng
Long
240.000
m3
ct 34,09
qung/nm
HTX
Cng
nghip v VT 4.250 kg
Chin Cng
8.000
82
HTX
Cng
nghip v VT 19.750 kg
Chin Cng
5.000
198
70.000
12,6
100.000
21,6
Cng ty Vit
Bc - B Quc 4,6 tr tn
phng
Cty CP XD v 5,2 tr tn
131
Cc im m v n v khai Tr
STT
a ch
thc
lng m
IX
45
46
X
47
48
XI
49
50
51
52
Lai II, x La
Hin, huyn V
Nhai
Barit
M barit Khe
Moong, x Vn
Lng,
huyn
ng H
M Barit Lc Ba,
x Lc Ba, huyn
i T
Phtphorit
M
phtphorit
Hang Di, x Tn
Long v Quang
Sn, huyn ng
H
M
phtphorit
Ph , x Ph
, huyn Ph
Lng
vi xi mng
SX vt liu
Thi Nguyn
Cng ty TNHH
mt thnh vin DMC - H Ni
Cng ty TNHH 0,124
Doanh Tr
tn
tr
4.000
2,8
7.200
4,6
Cng ty TNHH
TNHH
TM 61,873 tn 4.000
Cng Phc
12,4
HTX
Cng
nghip x Ph
2.500
7,965
12,8 tr tn
250.000
12,6
16,6 tr tn
1.000.000
26,4
25,5 tr tn
1.654.000
32,2
4,2 tr tn
60.000
9,68
Cng ty TNHH
M vi La
MTV
Cng
Hin, x La Hin,
nghip m Vit
huyn V Nhai
Bc - TKV
Cng ty Cng
M vi ng
nghip m Vit
Chung, x La
Bc-TKV
Hin, huyn V
Nh my xi
Nhai
mng La Hin
M vi La TCT XD cng
Hin, x La Hin, nghip
Vit
huyn V Nhai
Nam
M vi La Cng ty CP
Hin II, x La u t v SX
Hin, huyn V cng nghip
132
Cc im m v n v khai Tr
STT
a ch
thc
lng m
Nhai
XII St xi mng
M
st
Cc
ng, x La
53
Hin, huyn V
Nhai
M st Long
Gin, x Khe Mo,
Quang
Sn,
54
huyn ng H
v La Hin, huyn
V Nhai
M st Khe Mo,
55
x
Khe
Mo,
huyn ng H
XIII vi
M Na o, x
56
Minh Lp, huyn
ng H
M Ni Voi,
th trn Cha
57
Hang,
huyn
ng H
M Lng Ch,
58
x Quang Sn,
huyn ng H
M Quang
Sn, x Quang
59
Sn, huyn ng
H
60
61
Cng ty TNHH
MTV
Cng 28,173
nghip m Vit tn
Bc - TKV
tr
132.000
6,3
533.500
36,24
Cng ty Vit
Bc - B Quc 12,4 tr tn
phng
172.800
8,52
Cng ty Vit
Bc - B Quc phng
36.000
m3/nm
6,27
Cng ty C
phn C in luyn kim
250.000
m3/nm
8,62
Cng ty CP xi
mng
Cao Ngn
30.000
m3/nm
3,6
Cng ty CP
p
lt
v VLXD
70.000
m3/nm
6,31
30.000
m3/nm
4,37
30.000
m3/nm
3,2
TCT XD cng
31,85
nghip
Vit
tn
Nam
Cng ty CP
M La Hin,
xy dng giao
x La Hin, huyn
thng I -Thi
V Nhai
Nguyn
M Ni Ht, Cty CP Tm
x Linh Sn, lp v VLXD huyn ng H
Thi Nguyn
tr
133
Cc im m v n v khai Tr
STT
a ch
thc
lng m
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
M Sui Bn,
x Yn Ninh,
huyn Ph Lng
M
Ni
Chung, x Yn
Lc, huyn Ph
Lng
M Lng Mi
1, x Tn Long,
huyn ng H
M Trc Mai
2,
x
Lu
Thng,
huyn
V Nhai
M ng C,
x Quang Sn,
huyn ng H
Cng ty TNHH
XD v TM Hong Hi
30.000
m3/nm
2,85
Cng ty CP
Khai khong min ni
45.000
m3/nm
3,28
36.000
m3/nm
4,62
90.000
m3/nm
6,0
60.000
m3/nm
1,82
30.000
m3/nm
2,05
30.000
m3/nm
1,20
30.000
m3/nm
2,86
30.000
m3/nm
3,02
36.000
m3/nm
4,85
36.000
m3/nm
6,62
Cng ty CPT
Thng
mi XD Ho Pht
Cng ty CP
Vt liu chu
la
Thi
Nguyn
Cng ty TNHH
Chin Thng
Cng
ty
M Quang Sn
TNHHXD v
II, x Quang Sn,
Pht trin nng
huyn ng H
thn min ni
Cng
ty
M Trc Mai,
TNHHXD v
x Lu Thng,
Pht trin nng
huyn V Nhai
thn min ni
M Ln m I, Cng ty TNHH
x Quang Sn, XNK TH Bc
huyn ng H
Sng Cu
M Ln m
Cng ty TNHH
II, x Quang Sn,
Hi Bnh
huyn ng H
M Xun
Quang, x Quang Cng ty TNHH
Sn, huyn ng An Thi
H
M Xun Cng ty TNHH
Quang
1,
x Tin Hoa
134
Cc im m v n v khai Tr
STT
a ch
thc
lng m
Quang
Sn,
huyn ng H
Cng ty TNHH
M Xm u,
Xut nhp khu
73
x
Yn
Lc,
TM
Vinh
huyn Ph Lng
Thnh
M Nc
Lnh, x Tn Cng ty TNHH
74
Long v Quang TNHH
TM
Sn, huyn ng Cng Phc
H
M ng
Lung, x Tn Doanh nghip
75
Long,
huyn Minh Hin
ng H
M Na Lay, x
Doanh nghip
76
Quang
Sn,
Vit Cng
huyn ng H
M Lng Mi, DN
Thng
77
x Tn Long, mi v XD Tp
huyn ng H
Trung
M i Trc,
Doanh nghip
78
x Tn Long,
Thi Dng
huyn ng H
M Hang
Hp tc x
Mui, x Yn
79
Cng nghip
Lc, huyn Ph
Bnh Yn
Lng
XIV St gch ngi
M st Nam Tin Cng ty CP
- c Sn, x xy dng s 3
80
Nam Tin, huyn (VINACONEX
Ph Yn
3)
M t st Xm Cng ty CP
81
Huyn, th x u t v SX
Sng Cng
cng nghip
82
M st Lng Bn, Cng ty TNHH
37.500
m3/nm
8,28
36.000
m3/nm
3,28
30.000
m3/nm
4,06
45.000
m3/nm
6,81
36.000
m3/nm
8,26
36.000
m3/nm
2,46
30.000
m3/nm
3,74
3,15 tr m3
34.000
m3/nm
1,08
5,62 tr m3
53.000
m3/nm
2,6
14,129
tr 35.000
1,47
135
Cc im m v n v khai Tr
STT
a ch
thc
lng m
x Phn M,
huyn Ph Lng
XV Ct si
Ct si Cc Lng,
83
x Ph , huyn
Ph Lng
Ct si Cc Lng,
84
x Ph , huyn
Ph Lng
XVI Nc khong
Nc khong La
Hin, L khoan
85
407, x La Hin,
huyn V Nhai
Quang Trung
m3
Doanh nghip
t nhn Tm Thy
Hp tc x
Cng nghip xm Cc Lng
Chi nhnh CN
Cng ty CP
khong sn Bc
Kn ti TN
5.000
m3/nm
5,928
8.000
m3/nm
5,36
45.000
m3/ngy