Cu to v hot ng ca b ng tc

Hai bnh rng ang quay, mun ci vo nhau c m th phi cho

chng quay gn ng tc trc khi ci vo nhau. c gi l ng
tc khi chuyn s, hai bnh rng lm vic tin li gn nhau lm
ng tc quay ca chng nh lc ma st.
1 Chc nng:
Ngn nga s tro rng trong qa trnh vo khp.
Kho bnh rng th cp vo trc th cp.
2 Cu to:

Hnh 1: Cc b phn ca bng tc

ng trt, vng l xo hm, vng ng tc, trc rng, kha chuyn. . . .
Cc trc rng c lp vi trc bi cc then hoa. Tng t, ng trt c
lp vo trc rng bi then hoa dc theo mt ngoi ca trc v trt theo
phng dc.
Trc rng c ba rnh song song vi trc v c mt kha ng tc, c mt
phn li ln khp vi tm ca mi khe.
Cc kha ng tc lun c n p vo ng trt bng l xo hm kha.
Khi cn gt s ang v tr trung gian, phn li ca tng kha ng tc lp
bn trong rnh ca ng trt.
Vng ng tc t gia trc rng v phn cn ca tng bnh rng s. V n
b p vo mt trong nhng mt cn ny. Vng ng tc c ba rnh khp
vi cc kha ng tc.

Hnh 2 : Bng tc v tr trung gian

3 Hot ng ca b ng tc:
Giai on mt: Cn chuyn s bt u ci s. ( bt u s ng tc)
Khi cn s di chuyn, cn gt n khp vi rnh trn ng trt n ng trt
treo hng c ch mi tn A.

Hnh 3a: v tr trung gian

V vnh trt v kha ng tc c n khp qua vu gia ca kha, nn
s chuyn ng ca ng trt c truyn ti kha ng tc, n vnh ng
tc p vo phn cn ca bnh rng bt u ng tc.
Do s khc nhau v tc gia ng trt v bnh rng v do ma st gia
vng ng tc v phn cn ca bnh rng, vng ng tc s chuyn ng
theo chiu quay ca bnh rng.
Giai on hai:
C n chuyn s n mnh hn. (trong qu trnh ng tc)
2

Khi cn gt s di chuyn thm, lc tc dng ln ng trt vt qua lc ca

l xo kha hm b ng tc v ng trt vt qua phn vu ca kha.
Tuy nhin cc then ca ng trt v ca vng ng tc cha c thng
hng hon ton, v vy lc tc dng ln ng trt nh cng s n vng ng
tc p vo phn cn ca bnh rng phi mnh hn. iu ny lm cho tc
ca bnh rng s v ng trt tr nn ng tc.

Hnh 3 b: trong qu trnh ng tc

Giai on ba:
Cn s c n mnh thm na. ( hon ton ng tc).

Hnh 3c: Hon ton ng tc

Khi tc ca ng trt v bnh rng tr nn bng nhau, vng ng tc bt
u quay t do theo chiu quay. Kt qu l, then hoa pha trong ng trt n
khp vi then hoa trn vng ng tc nh hnh v.

Khi qut v hp s thng [10/12/2009]

Hp s ngang thng (hp s dc thng) l mt b phn tng v
gim tc ca ng c bng bnh rng v bin i n thnh mmen
quay truyn n cc bnh xe dn ng.

Vai tr ca hp s ngang
(1) ni/ngt cng sut truyn t ng c bng cch iu khin cn
chuyn s.
(2) tng mmen quay khi khi hnh v leo dc.
(3) truyn ng n cc bnh xe tc cao khi ang chy vi tc
ln.
(4) truyn ng n cc bnh xe khi chy li.
S cn thit ca vic chuyn s
th bn tri trnh by cc ng cong tnh nng truyn ng ch r mi
quan h gia lc truyn ng v tc ca xe t s 1 n s 6.

1. Cc ng cong tnh nng truyn ng

Ni mt cch l tng, ng biu din lc truyn ng ca ng c cn
phi thay i lin tc nh ng cong A th ny. Tuy nhin, lc truyn
ng thc t ca hp s loi thng thng khng thay i lin tc t s 1
n s 6.
Do , lc truyn ng ca ng c s c hiu qu khi thu hp khu vc
gch cho trong th gn vi ng cong ny.
C th phng on rng lc truyn ng s n gn ng cong l tng A
khi tng s lng cc s truyn ln. Tuy nhin, thit k ca hp s nh vy
s tr nn phc tp v lm cho vic iu khin hp s ca ngi li cng
phc tp.
V vy, s lng cc s truyn l t 4 n 6.
S truyn 5 c s dng nhiu nht.
(1) Khi hnh
Khi xe khi hnh, cn c cng sut ln, nn ngi ta s dng s truyn 1 c
lc truyn ng ln nht.
(2) Xe chy
Sau khi khi hnh, ngi ta dng s 2 v s 3 tng tc ca xe.
Ngi ta dng cc s truyn ny v chng c gii hn tc cao hn s 1
v cn khng nhiu lc truyn ng.
(3) Xe chy tc cao
Khi xe chy tc cao, ngi ta dng cc s 4, s 5 v s 6 tip tc
tng tc ca xe. Vic s dng cc s truyn vi lc truyn ng nh v
h thp tc ca ng c s gim mc tiu th nhin liu.
(4) Chy li
Khi s dng s li, bnh rng trung gian s li c ni khp, bnh rng s
li s i chiu, v xe s chy li.
T s truyn gim tc

1. T s truyn gim tc
T s truyn gim tc c th hin nh sau:

Nu bnh rng b ng c 38 rng v bnh rng ch ng c 12 rng chng

hn, th t s truyn gim tc ca s 1 l 38/12 = 3,166.
Khi trc s cp truyn chuyn ng quay v mmen quay cho trc th cp,
tc quay s gim xung v mmen quay s tng ln theo t s truyn
gim tc ca cc bnh rng ny.
Mmen u th cp = Mmen u s cp x T s truyn
S vng quay u s cp = S vng quay u th cp x T s truyn
iu ny cho thy rng t s truyn cng ln th mmen quay cng tng,
cn s vng quay cng gim..
Ngha l xe c th chy tc cng cao khi t s truyn cng nh, mc d
lc truyn ng gim xung.
Cc c cu vn hnh
1. Loi iu khin t xa
Loi ny lin kt cn chuyn s vi hp s bng cp hoc cc thanh ni,
v.v..
Ngi ta dng loi ny cc xe FF, v c c im l gy ra t rung ng
v ting n, v c th d dng thit k v tr ca cn chuyn s