Professional Documents
Culture Documents
Trong cong nghiep cung nh trong dan dung dau nhn la chat boi
trn chu yeu trong cac qua trnh van hanh may moc thiet b, cac
ong c. Vi vai tro het sc quan trong nh vay, dau nhn a tr
thanh mot loai vat lieu cong nghiep khong the thieu cac nha
may, x nghiep, cho qua trnh van hanh cac thiet b, may moc,
cong cu. Cung vi s phat trien cua xa hoi, cac thiet b may
moc ngay cang c a vao ng dung trong cong nghiep va
dan dung het sc a dang, do o nhu cau ve dau nhn boi trn
khong ngng tang ke ca ve so lng lan chat lng.
Viet Nam toan bo lng dau nhn nay ta phai nhap t nc
ngoai di dang thanh pham hoac dang dau goc cung vi
cac loai phu gia roi t pha che.V vay viec tai che dau nhn
mang tnh chat rat quan trong trong van e ve mat kinh te. Trong
o an nay nhom em xin trnh bay e tai thiet ke day chuyen
tai che dau nhn bang Propane sieu ti han
mat tiep xuc, chung bam vao be mat tao nen mot mang dau
mong u sc tach rieng hai be mat khong cho tiep xuc trc
tiep vi nhau. Khi hai be mat nay chuyen ong, ch co cac lp
phan t trong lp dau gia hai be mat tiep xuc trt len nhau
tao len mot lc ma sat chong lai lc tac dung, goi la ma sat noi
tai cua dau nhn , lc nay nho va khong ang ke so vi lc ma
sat sinh ra khi hai be mat kho tiep xuc vi nhau. Neu hai be mat
c cach ly hoan toan bang mot lp mang dau phu hp th he
so ma sat se giam i khoang 100 - 1000 lan so vi khi cha co lp
dau ngan cach [26].
Qua trnh boi trn cua dau nhn e lam giam lc ma sat va
cng o mai mon, an mon cac be mat tiep xuc, lam cho
may moc hoat ong em, qua o am bao cho may moc co
cong suat lam viec toi a.Ngoai ra dau nhn con co tac dung
khac:
- Lam sach, bao ve ong c va cac chi tiet boi trn chong lai s
mai mon, am bao tuoi tho s dung cua may moc.
- Lam mat ong c, chong lai s qua nhiet cua cac chi tiet.
- Lam kn ong c do dau nhn co the lap kn c nhng cho h
khong the khac phuc trong qua trnh gia cong, che tao may moc.
Nh vay, nh co dau nhn mc tieu thu nang lng cua thiet
b, chi ph bao dng sa cha cung nh thi gian chet do hong
hoc cua thiet b giam. Hieu suat cua qua trnh lam viec tang
len ro ret.
II. Thanh phan hoa hoc cua dau nhn.
Nguyen lieu chnh e san xuat dau nhn la phan oan can sau
chng cat kh quyen co nhiet o soi tren 350oC. Trong phan oan
nay co cha cac hp chat hidrocacbon vi so nguyen t cacbon
t 21 en 40 hay cao hn. Do vay nhng hidrocacbon trong phan oan
nay co trong lng phan t ln va co cau truc phc tap, ac
biet la cac hidrocacbon lai hp tang len rat nhieu. Trong phan
oan nay ngoai nhng hp chat hydrocacbon khac nhau con co
cac hp chat d nguyen to ma chu yeu la cac hp chat cha
nguyen t oxy, nit, lu huynh va mot vai kim loai (Niken,Vanai...).
Noi chung cac hp chat phi hidrocacbon la cac hp chat co hai,
chung tao ra mau sam cho san pham, lam giam o on nh oxy
hoa cua san pham. V vay trong qua trnh san xuat dau nhn,
ngi ta phai ap dung cac bien phap khac nhau e loai chung ra
khoi dau goc.
1. Cac hp chat hydrocacbon [1].
dau goc vi ty le thay oi tuy thuoc vao dau goc cua dau
mo, mot phan no c hnh thanh trong qua trnh chng cat do
cac phan ng trung ngng, trung hp di tac dung cua nhiet
o. Mot thanh phan na trong nhom hydrocacbon thm la loai
hydrocacbon hon tap naphten-aromat, loai hydrocacbon nay lam giam
pham chat cua dau nhn thng pham v chung co tnh nht
nhiet kem va rat de b oxy hoa tao ra cac chat keo nha trong
qua trnh lam viec cua dau nhn ong c.
Cac hydrocacbon ran
Trong thanh phan dau nhn chng cat ra t dau mo con co cac
hydrocacbon ran bao gom cac hydrocacbon day parafin co cau truc
va khoi lng phan t khac nhau, cac hydrocacbon naphten co
cha t 1 en 3 vong trong phan t va co mach nhanh dai vi
cau truc dang thang hoac dang izo, cac hydrocacbon thm co so
vong, so mach nhanh khac nhau. Chung eu co tnh chat la de
ong ac lai dang ran khi nhiet o thap. V vay cac
hydrocacbon ran nay can phai c tach loc ra trong qua trnh san
xuat dau nhn nen ham lng cua chung trong dau nhn thng
rat thap.
2. Cac thanh phan khac.
Trong phan oan dau nhn, ben canh thanh phan hydrocacbon
con co cac thanh phan khac nh cac chat nha atphanten, hp
chat cha lu huynh, nit, oxy...
tan. V vay viec loai bo cac tap chat nha ra khoi phan oan dau
nhn trong qua
trnh san xuat la mot khau cong nghe rat quan trong.
Cac hp chat cua lu huynh, nit, oxy.
Nhng hp chat cha S nam lai trong dau nhn chu yeu la lu
huynh dang sunfua khi c dung e boi trn cac ong c ot trong
se b chay tao thanh SO2 va SO3 gay an mon cac chi tiet ong
c. Nhng hp chat cha oxy, chu yeu la cac hp chat axit
naphtenic co trong dau gay an mon cac ng ong dan dau,
thung cha lam bang cac hp kim cua Pb, Cu, Zn, Sn, Fe. Nhng
san pham an mon nay lai lang ong lai trong dau, lam ban dau
va gop phan tao can ong cac chi tiet cua ong c.
Tom lai, cac hp chat phi hydrocacbon la nhng hp chat co hai
lam anh hng en chat lng cua dau goc. e tang thi gian
s dung, cung nh cac tnh nang s dung cua dau nhn ngi ta
phai pha them vao dau goc cac phu gia khac nhau, tuy thuoc
vao tng lnh vc cu the ma nha san xuat se them vao cac
phu gia tng ng. Do o thanh phan hoa hoc cua dau nhn rat
phc tap. V du theo [3] dau nhn ong c s dung pho bien tren
the gii co cong thc tong quat nh sau:
Bang 1: Cong thc hoa hoc tong quat cua dau nhn ong
c.
Thanh phan
71,5% - 96,2%
2% - 10%
1% - 9%
Zn ithiophotphat
0,5% - 3%
0,1% - 2%
0,1% - 3%
2 15ppm
0,1% - 1,5%
III. Cac tnh chat va tnh nang s dung cua dau nhn
1. Cac tnh chat.
o nht. [4]
o nht cua mot so phan oan dau nhn la mot ai lng vat
ly ac trng cho tr lc do ma sat noi tai cua no sinh ra khi
chuyen ong. Do vay, o nht co lien quan en kha nang boi
trn cua dau nhn. o nht la mot yeu to trong viec tao thanh
mang boi trn hai ieu kien boi trn thuy ong (mang day) va
boi trn thuy ong an hoi (mang mong). No anh hng en
o kn kht, lam mat, ton hao cong suat, kha nang chong mai
mon, kha nang tao can trong ong c... Do vay trong cac ong c,
o nht cua dau co tac ong chnh en lng tieu hao nhien
lieu, kha nang tiet kiem dau va hoat ong chung cua ong c.
o nht cua dau nhn thng c o bang poaz (p), cp (oi vi
o nht ong lc), hoac stoc (St), cSt (oi vi o nht ong
hoc).
Ch so o nht (VI) [2, 4].
Ch so o nht (VI) la mot tr so chuyen dung e anh gia s
thay oi o nht cua dau boi trn theo nhiet o. oi vi dau
boi trn th khi nhiet o cang tang o nht cua dau cang giam.
Mc o giam o nht cua dau nhn khi nhiet o tang phu
thuoc vao thanh phan cua dau. Trong qua trnh s dung dau co
bieu hien thay oi ch so o nht la do b lan cac san pham
khac. oi khi ch so o nht tang la do qua trnh oxy hoa cua
dau, ch so o nht giam co the do b pha v cau truc cac
phan t phu gia polyme trong dau.
lng KOH tng ng (tnh bang miligam), can thiet e trung hoa
het cac hp chat mang tnh kiem co mat trong 1(g) mau.
mai
mon
thong
dung
nhat
la
cac
va can bun (phu gia tay ra), cac phu gia gi cac tap
chat ban co trong dau dang phan bo eu trong toan
bo the tch dau (phu gia phan tan).
Cac phu gia c che oxy hoa thng dung la phenol va
cac dan xuat cua no, cac amin thm, cac phenol cha N
hoac S, ZnDDP va mot so cac loai hp chat khac [4,17,
18, 20].
Cac phu gia tay ra thong dung bao gom cac sunfonat,
fenolat, salixilat...
Cac phu gia phan tan pho bien hien nay la
ankylhidroxybenzylpolyamin, ankenylpolyaminsunxinimit...
3.3.4. Tnh bao ve, an mon.
Kha nang bao ve kim loai cua dau nhn bieu hien qua
viec hnh thanh cac lp mang mong tren be mat kim
loai. Cac lp mang nay co tac dung ngan nga s
tham thau cua cac chat kh, hi nc...vao be mat kim
loai. Viec hnh thanh cac lp mang nay khi co s tiep
suc dau va kim loai xay ra theo c che khac nhau va
c quyet nh bi cac thanh phan co hoat tnh cao,
co o phan cc ln co mat trong dau s dung. Cac
loai dau goc thng co tnh bao ve thap. Do o e
tang cng tnh chat nay, dac biet la cho nhom dau
bao quan, cac chat phu gia chong g c s dung
rong rai. Hien nay cac phu gia chong g thong dung
nhat c cho them vao dau la cac amin hu c, cac
muoi canxi va magie cua ankylsunfonat, cac este, axit
beo...[4, 17, 18, 20].
Ban than cac thanh phan co trong dau nhn t gay an
mon kim loai. Tuy nhien trong qua trnh lam viec cac
thanh phan nay se b oxi hoa tao ra cac chat co kha
nang an mon kim loai. Mat khac viec s dung cac to
hp phu gia khac nhau cho them vao dau cung la mot
nguyen nhan khien cho tnh an mon tang len bi s co
mat cac chat co kha nang gay an mon kim loai. Tnh
an mon cua dau con b chi phoi nhieu bi cac ieu
kien lam viec cu the cua cum chi tiet nh nhiet o, loai
nhien lieu s dung, thi gian tiep xuc... Nham han che