Kesemenli PDF

__________________Milli Kitabxana_________________
__________________Milli Kitabxana_________________
NSRT KSMNL
SELM
SRLR
"RQ-QRB"
BAKI-2004
__________________Milli Kitabxana_________________
Bu kitab "Nsrt Ksmnli. Gzlrimin qaras" (Bak, Gnclik, 1975) v
"Nsrt Ksmnli. Heyf o sevgiy" (Bak, Gnclik, 2000) nrlri sasnda
tkrar nr hazrlanmdr
Trtib edni:
Rhil Ksmnli
n szn mllifi:
Nizami Cfrov
894.3611 -dc21
AZE
Nsrt Ksmnli. Seilmi srlri. Bak, "rq-Qrb", 2004, 256 sh.
Nsrt Ksmnli... Azrbaycan gncliyinin btv br nsli z sevgililrin onun
eirlrini gndrmkl hisslrini, duyularn ifad etdilr.
Dnyaya air kimi glib, dnyadan air kimi gedn Nsrt Ksmnlinin sehrli sz
almind yumaq, hlim v smimiyytl qovuuq rklr axan iql duyular isindirir,
dndrr.
Poeziyamzn nnvi v yeni eir formalarna istinad edrk hmi maraql v orijinal
lvhlr yaratm airin bu kitabnda onun hyat, insan v cmiyyt haqqnda oxucu il
smimi, poetik shbtlri toplanmdr. Bu srlrind gnclik smimiyytini yaradcl
boyu qorumu airin mnvi dnyas btn znginliyi il grnr.
Bu kitab ryi sevgi hsrtindn yananlar n, midi yorulmular n, ban llri
arasna alb bu dnyan gtr-qoy ednlr n, inciyib-ksnlr n v bir d sadc
sevnlr nd...
ISBN 9952-418-08-3
"RQ-QRB", 2004
__________________Milli Kitabxana_________________
__________________Milli Kitabxana_________________
NSRT KSMNL:
SEVN AR, SEVLN AR
Nsrt Ksmnli poeziyaya ox gnc yalarnda byk yaradclq enerjisi (v
heyrtedici bir smmiyytl!) gldi. lbtt, gnclikd insann istr hyatda, istrs d
sntd smimi, ryiaq olmas o qdr d byk qhrmanlq deyil; Nsrt
Ksmnlinin insan (v sntkar!) olaraq qhrmanl onda oldu ki, gnclik
smimiyytini mrnn sonuna qdr qoruya bildi. yirmi, otuz yalarnda eldiyi
"gnah"lar qrx, lli yalarnda da elmkdn kinmdi, hyatnn (v yaradclnn)
he bir mrhlsind istedadndan, mnvi enerjisindn diplomatik istifad xayalna
dmdi. Dnyaya air kimi gldi, dnyadan da air kimi getdi.
Nsrt Ksmnlinin smimiliyi onun ruhn gcl olmasndan, daxili znginliyindn,
intellekt srbstliyindn nt edirdi. O, nifrtind, htta mhbbtind d sadlvh bir
gc mmayi etdirmkdn kinmirdi. Nsrt Ksmnlinin bu insan-air rkynly
hyatda z yerini tutmaqda, layiq olduu mnsblr atmaqda ona mane olsa da, masir
Azrbaycan poeziyasnn n gzl srlrini yaratmaqda kmk gstrmidi. V o,
mitind, ictitmai varlnda "air taleyi"n yerlmyn n vardsa hamsn daxilindn
(taleyindn!) gln qeyri-adi bir ehtirasla xarb atrd. Odur ki, Nsrt Ksmnlinin
eirlri onun yalnz mnvi varlnn deyil, eyni zamanda, szn geni mnasnda, fiziki
varlnn tzahrdr:
Snsiz geclrim yuxu bilmdi,
imd alan ah bilmdi.
Mn bildim, sn bildin, oxu bilmdi,
Heyf o sevgiy, o mhbbt...
Mn Nsrt Ksmnlinin az qala hr bir erind ona (yalnz ona!) mxsus hycanlar,
hvali-ruhiyylri, onun (yalnz onun!) keir bilcyi hisslri, yaaya (v dz!) bilcyi
iztirablar grrm. V inanmram ki, hmin grnduyum istedad tkc mn aiddir...
mumiyytl, Azrbaycan poeziyasnda byk Molla Pnah Vaqifdn sonra z poetik
fizionomiyasn bu qdr sadlvh bir csartl, z trcmeyi-haln bu qdr smimi bir
sxavtl tqdim edn ikinci bir air varsa, o da Nsrt Ksmnlidir - z "kii
sevgisi"ndn, "kii nifrtindn, "kii labaliliyi"ndn qorxub kinmyn, hisslrini,
duyularn, dnclrini yalnz Allah drgahnda danlacaq emosional bir tfrratla
insanlara danan Nsrt Ksmnli...
Qaydb glibsn gzlri yal,
Deyirsn: bir daha ksn deyilsn.
Han o vqarn, o saymazln;
Yox, bu sn deyilsn, bu sn deyilsn.
__________________Milli Kitabxana_________________
...Drdlisn, drdini get dan suya,

l ama, alalma mn vern paya.
El bil, dilni glib qapya,
Yox, bu sn deyilsn, bu sn deyilsn...
Nsrt Ksmnlinin yaradcln masir dbiyyatnaslq anlaylar il izah etmk
tindir, ona gr yox ki, bu anlaylar mumiyytl gcszdr, sadac ona gr ki,
Nsrt Ksmnli yaradclnn texnologiyasnn vermk gcnd deyil. Onun eirlri o
qdr isti, hrartli, lirik qhrman o qdr znmxsusdur (htta o qdr zdr) ki,
he bir tnqidi-dbiyyatnas hmin eirlr professional tmkin (v soyuqluqla)
mdaxil etmk, Nsrt Ksmnli yaradcilnn ruhunu incitmk istmir. Yalnz bir
fakt xatrlatmaq kifaytdir ki, xsusil 70-80-ci illrd Azrbaycanda n populyar
airlrdn olmasna baxmayaraq, dbi tnqid Nsrt Ksmnli haqqnda, demk olar ki,
susmudur. lbtt, bu skutun sbbi ox oxunan, ox seviln air qar total bir
laqeydlik deyil, indiy qdr grnmmi bir smimiyytl zn ifad (v tqdim) edn
slubun mvcud ideoloji-estetik tlblr sasnda aradrb dyrlndirmk mexanizminin
olmamas idi. V hmin mexanizm hl d yaranmadna gr, mn Nsrt Ksmnli
yaradclnn qeyri-adiliyini elmi anlaylarla, akademik mlahizlrl rh etmli
olduum halda yalnz qeyri-adi snt qarsnda heyrtimi bildirmkdn baqa bir ey
ely bilmycyimi hiss etdiyimdn tssflnirm. Lakin mn tskinlik vern odur ki,
dnyada ox sad mtlblr var ki, al onun mahiyytin varmaq iqtidarnda deyil, onlar
ancaq duymaq, hiss etmk, min illr boyu nec yaanbsa, o cr d yaamaq lazmdr...
Hl iklr aacaq,
Drilib, qoxlanb, solacaq.
Boynubkk bnvlr
Qmli xatirlr qalacaq...
llrin latmaz uzaqlnda
N vaxtsa aldadlm gzlin
gzlri dolacaq.
Aarms salarn xatirlri
Yaddada iliib qalm
qara salarn yolacaq.
He ks arxayn olmasn
Dnya bel getmz;
Yerdki mlklrin intiqamn
Gydki mlklr alacaq...
__________________Milli Kitabxana_________________
Nsrt Ksmnli Azrbaycan insannn hisslrindn, duyularndan, znmxsus
daxili ltaqlndan, tsvir glmyn ehtirasl fdakarlndan, hanssa xlaqi-ideoloji
mlahizlrl uzaqlam Azrbaycan lirikasn tvazkar bir csartl onun zn
qaytard. V airin bu csarti bard dnrkn mnim yadma byk Mirz Clilin bir
qdr baqa (lakin ruhn yaxn) msl il laqdar dediyi szlr dr: "Biz hqiqti
yazmaqdan utanmadq...". Nsrt Ksmnli insan hqiqtlrini dbiyyata, poeziyaya
nec varsa o cr gtirdi: dadl gnahlardan, quduz hisslrdn, adamn stn ya kimi
yaan baxlardan, xatal geclrdn, bir anlq sevgilrdn, saxta sndi xatrladan saxta
mhbbtdn, mnvi dilnilikdn... yazd. Masirlrinin oxundan frqli olaraq
"mnyi blli olmayan" qhrmanlar yaratmaq arxasnca getmdi, zndn mtbeh
"mhndis-bioloq" yazlar kimi yeni insan yaratmad... nki Nsrt Ksmnli Allahn
yaratm olduu insann daxiln n qdr mrkkb, n qdr zngin olduunu ox gnc
yalarndan drk etmidi.
O, dbiyyata 60-c illrin sonu - 70-ci illrin vvllrind demk olar ki, ehtiyacn
iindn xb glmidi. Azrbaycan (ndiki Bak) Dvlt Universitetinin jurnalistika
fakltsind tahsil ala-ala "Bak" qzetind alm, Universiteti bitirdikdn sonra is
Azrbaycan Yazlar ttifaqnda ilmidi. 80-ci illrin ortalarndan "Azrbaycanfilm"
kinostudiyasnda ba redaktor olmu, hmin illrd Azrbaycan televiziyasnda cmiyjtin
boyk maraqla qarlad mhur "Dnyaya pncr" veriliini yaradaraq ciddi sosialmnvi problemlr qaldrmd. V Nsrt Ksmnli 70-ci illrd nr olunan
"Sevirsns" (1971), "Gzlrimin qaras" (1975), "zm bnzdiyim gnlr" (1979)
kitablar, dbi grlrd, mclislrd znamxsus bir emosionallqla oxuduu eirlrl
artq Azrbaycan gncliyinin sevimlisin evrilmidi. nsan (onun hyat, mhbbti,
nifrti...) bard sl hqiqti eitmy can atan 70-ci illr Azrbaycan gncliyi
yaradclqda ilk byk addmlarn atan air n dvrn hr hans mhur sntkarnn
bel qibt edcyi byk bir auditoriya idi. Nsrt Ksmnli bu auditoriyada zn
mllim-trbiyi kimi aparmr, bdi demaqoqluq elmirdi. zndn danrd!.. "Bizim
evd biri vard, biri yox..." V iyirmi yalarndan otuz yalarna ken gnc airin srtl
byk dbi nfuz qazanmasnn birinci sbbi, artq dflrl deyildiyi kimi, eirlrinin
smimiliyi idis, ikinci sbbi hmin smimiliyin ilk nvbd zn mnasibtd
tzahr idi. O, atal-anal yetimliyindn, hyata goz ab nnsini grmsindn, ehtiyac
iind ken gncliyindn, he kimdn mrhmt ummamasndan danrd... Lakin he
kimi mhakim elmir, gnahlandrmr, taleyin ona bx etdiyi mnvi trcmeyi-haldan
imtina edcyini alna bel gtirmirdi. Taleyin bu cr mrdan bir kild yiy durmaq,
trcmeyi-haln ictimaildirmdn (vulqarladrmadan!) tqdim elmk csarti Nsrt
Ksmnlinin poetik istedad qarsnda el bir geni meydan ard ki, bu meydanda
insan psixologiyasnn n mxtlif
__________________Milli Kitabxana_________________
spektrlrini akarlamaq, insan insan edn (yaxud onu insanlqdan xaran) nanslar
xrdalamaq mmkn idi...
Mn sni unuda bilmirm, ax,
Unutsam; nlri unudam grk,
Gylr baxmq ayl gecd,
Unutsam gylri unudam grk.
Dnizi unudum, ya dalalar,
Xatirn yadmdan xayd bar,
Payzda xzan, qda da qar,
Baharda gllri unudam grk...
Nsrt Ksmnl insan hyatda qazand tcrblrin, ictimai diplomatiyann yekunu
kimi yox, hanssa fvqlad qvvnin tzahr olan tkrarsz "mn" kimi, mnvipsixoloji impuls kimi tqdim edir. Hr eyi lb-bin, daxilind nyis vuruduran (v
bicln) insan onun poetik maraq dairsin daxil deyil. "Ya dli kimi sevib, ya da dli
kimi nifrt edib" yazan air n bu, tamamil tbiidir.
Azrbaycan poeziyasnn tarixind mhbbt mvzusunda yazmayan bir air tsvvr
elmk tindir. "Eqdir mehrab uca gylrin, Eqsiz, ey dnya, ndir dyrin" deyn
Nizamidn, "Eqdir hr n var almd, Elm bir qeyl-qal imi ancaq" nticsn gln
Fzulidn, "Gec-gndz mn didar aiqm" sylyn Vaqifdn sonrak Azrbaycan
airlri d sonsuz bir ehtirasla mhbbtdn yazma davam etdirmilr. V bu zngin
nn dbiyyatn ideolojildiyi, insana onun daxilindn daha ox xaricindn baxld
masir dvrd d unudulmamd. Lakin vvlki dvrlrdn frqli olaraq masir dvrd
hanssa byk sntkar mumiyytl "mhbbt airi" adlandrmaq o qdr d asan
deyil... Nsrt Ksmnli haqqnda is csartl demk olar ki, o, Azrbaycann n byuk
mhbbt airlrindn biridir. V Azrbaycan insan onu itirmkl mhbbtinin n gzl
trcmann itirdi.
Burax llrimi daha,
lim lindn d.
Ayrlq zamani atd,
Bu da Allahn iidi.
Sn zm baxa-baxa
Yazma hr ii gnaha,
llrindn udu daha
Sevgi bir frst quudu...
Azrbaycan poeziyas z gzllrini (v gzlliklrini!) bir daha Nsrt Ksmnlinin
odlu, ehtirasl ryi il sevdi...
Azrbaycan gncliyinin btv bir nsli z sevgililrin onun eirlrini gndrmkl
hisslrini, duyularn ifad etdilr... air taleyi yzlrl, minlrl
__________________Milli Kitabxana_________________
insann taleyind bir daha, bir daha... yaand. Sntkar n bundan byk xobxtlik
tsvvr elmk tindir ki, hl salnda sni duysunlar, yaratdn obrazlar hyatda
kimlrins tqlid obyektin evrilsin. V air n bu da byk bir uurdur ki, snin
eirlrinin ideya-estelik tzyiqi il snin dvrnn onlarla gzl mhbbt nmlri
yaransn:
Mn bulaq tk quruyub,
Sn gl kimi solaydn.
Grk ya mn lydim,
Ya sn dli olaydn...
O sevgi yuxu idi,
Grk aylmayaydq;
Biz el grsmdk,
Bel ayrlmayaydq...
"Ocaqdan tst qaar, ocaqdan isti qaar; mns qalaram, kln olaram snin" - deyn
Nsrt Ksmnlinin mhbbti n qdr normasz, n qdr standartsz mhbbtdirs, o
qdr d idn glndir, o qdr d canldr. V mn airin hrartli sevgi nmlrini
dinldikc byk Oljas Sleymenovun bel bir fikrini xatrlayram ki, "mn axman
adna Xyyam desydilr, mn lnt glmi Hafiz olsaydm, n gzl olard... Dalarda,
llrd gl-gl, alaya-alaya nec seviblrs, hamsnn eirlri artq yazlb qurtarb.
Baqa cr sevmk olarm!.. Mn is sni ozm bildiyim kimi sevirm..."
z bildiyi kimi sevn, znmxsus "gnahlara batan" v "gnah"n da yalnz zn
xas csartl etiraf edn Nsrt Ksmnli n, htta
Mnim son midim,
son arzum snsn,
Xyalnla yatb oyanacaam.
Bir mr gzmim
sni tapnca,
Tk snin mrnd dayanacaam, des d, mhbbtin son dayanaca yoxdur, hr alan shr, hr gln bxt z il yeni
bir sevgi, yeni bir vq, ehtiras gtirir. Hr doulan mhbbt insandan indiy qdr adt
etmdiyi bir fdakarlq istyir:
Alb yanardm kz istsydin,
Bir nm olardm sz istsydin.
Mni grmk n gz istsydin,
Kor qalb
verrdim gzm sn...
Nsrt Ksmnlinin ehtirasl olduu qdr d fdakar, emosional, dlicsin olduu
qdr d smimi, tvazkar mhbbti (v mumn yaradcl) Azrbaycan xalqnn
mnvi srvtidir.
Nizami Cfrov
__________________Milli Kitabxana_________________
10
__________________Milli Kitabxana_________________
AZRBAYCAN TORPAI
Bir muam haraydr,
Bayat sdasdr.
Dalar ba qaldrr,
Buluda atasdr.
z boyda xaldr,
Gzllik adasdr,
Min nemt lngidir
Hr tarlas, hr ba,
Brkt sfrsidir
Azrbaycan torpa...
ilraq salxmlar
Khrba dzmdr,
Kpz igid rlrin
Qranit dzmdr.
Bu yer nald, yoxsa
Cnntin zmdr?
Qara qzl nhridir
Xzrimin yata,
fsandir, sehrdir
Azrbaycan torpa...
11
__________________Milli Kitabxana_________________
"YADDAN IXMAZ QARABA..."
Epik-dramatik poema
"...He bilmdim mrm nec gldi, nec getdi... ".
Aabyim aa
...Bir skut brd yen hr yan,
Qrib bir axama brnd ua.
Qacarn bir az da qarald qan
Bugnk chdi d xmd boa.
lin dsydi bu el, bu oba,
Bir z bilirdi neylyrdi o,
Ona bs etmzdi lm, xaraba...
Dalar saqqztk eynyrdi o.
Aciz grnrd sgrlr ona,
Bir qala sddini ke bilmirdi.
Qana susamd
o qatil, qana,
Doldurub doyunca i bilmirdi.
Yen min qeyz il xd adrdan,
Yaral sirlr inildyirdi,
Aq yaralardan szlrd qan,
Saralan bnizlr lm deyirdi.
Soyuq baxlarla szd onlar,
O qzl libasl iland, ndi?
Hiddtl gstrib yarallar
Qulaqlar boyda dorayn, - dedi.
Bir anda parlad polad qlnclar...
Qacan axtard ksiln llr,
stn glirdi ksiln qlar,
Qatil dar gldi bu geni llr.
12
__________________Milli Kitabxana_________________
Od tutub alan vhi qlbin

ilnn bir ovuc srin suydu bu,
- Dorayn!!!
Dorayn!!! - deyirdi yen,
Bir xalq doramaq arzusuydu bu.
Dnb bir d baxd qalaya sar,
Dalarm dyr, bu nec sirdi?
O ke bilmirdi bu da hasar,
Qaydb qzbl adra girdi.
Dd zqoylu buz yatana,
Crmaq istyirdi balncn o.
Yaln qlnc kimi smrd qna,
Qzbl sayrd qlncn o.
Yorunluq yumurdu gzn onun,
Yuxu da znn iini grd,
Klldn qurduu uca qalann
Brcnd z tacl ban grd.
rpnd yuxudan aylsn dey,
Ksdirdiyi llr tutdu lini,
Gy dirnmidi fryad, gy,
lk df yaxndan grd lm,
O qanl niyytlr pu idi daha.
O qlnc kimsni apa bilmirdi.
rpnmaq,
rpnmaq gec idi daha,
Ba z bdnini tapa bilmirdi.
Qan il dolmudu qlncn qn,
Baa gtirdiyi - bana gldi.
Nfsi soyudan buz yastn
Son df qanyla isid bildi...
13
__________________Milli Kitabxana_________________
***
Geriy qaydr,
qoun geriy.
Yorun sgrlrin z drdi-sri.
Onlar glmidilr diz okdrmy,
Srn-srn dnrlr geri.
Gtrn d yoxdur yarallar,
Yollar insan-insan yarpaqlayrlar.
oxunun qrplmr gz qapaqlar,
Atlar drnayla torpaqlayrlar.
Yanr,
Tstlnir ua qalas,
Yumruqtk stxlb yaral dalar.
Drd quzuna, qua qalas
Dalardan ox olar ksiln balar...
Karvann nnd bir tabut gedir,
Qoun n aparr lmdn qeyri?
Tabut iind bir kabus gedir,
Qanl ba yatb bdndn ayr.
Tkln qanlara glmd o ba,
Qzl taclar idi yuvas, yeri,
z iyni stnd glmidi o ba,
iyinlr stnd qaydr geri...
Zmzm edirdi yaral sgr,
Blk z gnn alayrd o.
Hr ik nnd, qaya nnd
Atn bir anlq saxlayrd o.
Yen dzlirdi karvan yoluna,
Sonunda bir kasb ev grckdi,
Ba qoyub atnn tozlu yalna
Son df yanql bayat kdi:
14
__________________Milli Kitabxana_________________
tkd lallr,
Zirvlrd qara bax.
Unudular hr qada,
Yaddan xmaz Qaraba...
***
Xbr atd saraya,
- Dmn gedir! - dedilr.
Alovlanan evlri
ikl sndrdlr.
Pncr qabanda
Dayanb brahim xan,
Tstlnn evlr
Susub, baxr bayaqdan.
Xyalnda nyis
Hey uurub, qurur o,
Axr ki, buz skutun
Aynasn qrr o:
- Sevinmk tezdir hl,
Dmn basz qaydr.
Kim is ah olacaq,
Bilirsiniz, qaydadr...
Qoyacaqlarm bizd
O ilann qnn?
Bundan sonra qlnclar
tin tapar qnn.
Dala kimi geriy
kilrk hiddtl,
Qabarb glcklr
Daha quduz nifrtl.
Bizs yorun dmk,
Dalar da yaraldr...
- Az olman dhti
Grrsn, ata, budur.
ttifaq balansayd
Qonu xanlqlar il...
15
__________________Milli Kitabxana_________________
- z ban qoruyur,
Birliyin qdrtini
Duymayr millt hl...
- Ata, yax bilirsn:
Bir buda tklikd
Uaq da qra bilr,
Bir damlann nnd
Yarpaq da dura bilr.
Birdn qra bilrmi
Yz buda bir nfr?
Sellrin qabanda
N durar, n tab edr?
Dykndir xalqmz,
Gc var, qdrti var,
Dosta mbbbti var,
Dmn nifrti var.
Lazm gls sabah da
Dycklr onlar
Son damla qana kimi.
Sevirlr bu torpa
Yar kimi, ana kimi!
ki n vuruar
kililr d bel,
Bak n vuruar
Bakllar da bel,
lr, Quban vermz
nan, Quba xanl...
Grrsnmi, ay ata,
Bir mqsdd birlr
Xalqn bu yaxnl.
"Balq badan iylnr", Yax deyib atalar.
Dz dnmyn bada
bhsiz, bir xata var.
Birliyin qdrtin
nandrmaq grkdir
Qonu xanlqlar da.
16
__________________Milli Kitabxana_________________
Belu gets arada

Xalqn qan axacaq.
Bir gn o qam imk
Bakda da axacaq,
Qubada da axacaq.
kid d axacaq...
- Mnim all qzm,
zn yax bilirsn,
Bo qaytd elilr,
vvlki qaydasnda
Qalb btn llr.
- Min kiik birls bir byk edr,
Klklr ovurmaz onu toz kimi.
Min yer blnr o snsa gr,
Hr ks qrb yeyr onu qoz kimi.
Dastandr qocamz, qarmz bizim,
Ayr cr dnr yarmz bizim,
Vtn imz, nurumuz bizim
Bs kim qoruyacaq onu gz kimi?
Min yer ayrlr hr cr, hr iz,
Xanlar taxta-taca, qzla hris,
Al ucbatndan tklnrik biz,
Hr bir trfd yolur qaz kimi.
Bir bahar min ik aar mnd,
Ceyran bir-bir dr ax kmnd,
Birlik deycym lnc mn d,
O gn glckmi grn yaz kimi?!
***
Sbh kimi yatmad
o gec brahim xan,
El bil xoflanrd,
o qorxurdu yataqdan.
17
__________________Milli Kitabxana_________________
Yer tapmrd zn
bu byk sarayda o.
bhlr qoun kib
stn yeriyirdi.
Fikirlrin odunda
yanrd, riyirdi:
- ttifaqa glrmi,
bararm he ran?
Bir d dy girsk
qan su kimi axacaq.
Bu yorun vaxtmzda
lk qalacaq viran,
Kim bilir, bu dydn
Eh, kimlr sa xacaq?!
Var-dvltmi gndrim,
barqm istyim?
El tamam soyulubdu,
xzinmiz kasadd.
Eh, Vaqif sa olsayd...
drdimi kim deyim?
Bir d ki, bu dnyada
kim kdrdn azaddr?..
Blk kniz gndrim
z qzm... ay aman!..
Dmnl qohum olum?..
Gr nlr dnrm?
rxi dnd flyin
yaman dyidi zaman,
Qaralan bir ocaam,
yava-yava snrm...
...Gyd ulduzlar snd,
Gn boy verdi dadan,
Krp qoydu gylr
Bacalardan tstlr.
Bir yanql ney ssi
ucald Qarabadan,
18
__________________Milli Kitabxana_________________
Sakit-sakit dalara
ylrd srlr.
O ney nal kirdi,
o ney fryad edirdi,
Yaralanmi torpan
ahyd, nalsiydi.
O ssd hnkrrd
el ssi, rk drdi,
O muam harayyd,
bir etiraz ssiydi.
Qoyunlar ot qrprd...
qoyun el qoyundu,
Yeyib, yatr, mlyir,
suyu var, mni var.
Boynu baq grms
dnya irin oyundu,
O n bilsin n kir,
n dnr adamlar...
N hrt davas var,
n taxt-tac, n d srvt,
Gndz yal mnlr,
axam arxacd yeri,
Tk kib baa
aparacaqdr lbt,
ox sadlvh inaml
bu qoyun sgrlri.
oban ney dm verib
qlbiyl alayrd,
Bu yalan dnyada
nyim var ki, deyirdi.
oban ney dm verib
xo gn soraqlayrd.
O qmini soyunub,
kdrini geyirdi...
19
__________________Milli Kitabxana_________________
Pncrnin nnd
dayanb brahim xan,
Boulurdu qorxunun,
trdddn iind.
obann ney ssini
dinlyirdi bayaqdan,
Tufanlar axnard,
kkryirdi iind.
Qti bir fkr gldi:
"Ara soyusun bir az,
Qz kniz gndrim,
nvmi girov qoyum.
ranla qohum olsam
nticsi pis olmaz.
Blk bu tdbir il
ii yoluna qoyum..."
Xan bu qurbanlq il
xalqm qoruyurdu,
Yoxsa taxt-tacn.
ulu xan adnm?
O, gylrd umaqn
bir qanad arayrd,
z liyl qrrd
qznn qanadn...
***
Karvan yola dzld,
Kcav slklndi...
Xan kksn trb
Qaytd sarayna.
Xan qznn gznd
Hsrti gillndi,
Kim desin szn,
Kim atar harayna?..
20
__________________Milli Kitabxana_________________
Karvan yola dzld,

Torpandi ar-ar,
Aabyim son df
Baxd saraya sar.
Qucaqlamaq istdi
Son df Qaraba,
Bu isty, arzuya
Bs etmzdi qollar.
Xfif bir klk sdi,
iklr l eyldi,
mnlr, el bil ki,
Arxasnca yyrd.
Karvan yola dzld...
Bu sehrdi, ya ndi?
Uzaqladqca qala
Hsrti byyrd:
zznm, qara bag,
Qara tale, qara baxt.
Cnnt getsm, yen
Yaddan xmaz, Qaraba!
Qarabam, qar bam,
Yal mid yarpam,
Oyaq gzdim stnd,
Yatsam, son ol yoranm.
Qarabam ba olsun,
mr-gn a olsun,
Dalar mn zirv,
Yad rya da olsun.
uam qalamd mnim,
Yurdum - anamd mnim.
Mn onun balasyam,
O da balamd mnim.
21
__________________Milli Kitabxana_________________
sgran sgrimdi,
Xan kndi drd-srimdi,
Hr ks yerini tapsn,
Bura mnim yerimdi.
Daha qara balaram,
Sellr kimi alaram,
Olub-qalan mrm
"Vtn" deyib alaram.
***
Hsrt gedirdi,
Yollar hsrt,
Bir gl kolundan qoparrdlar,
Xan qzn deyil,
o gn qrbt
rksiz bir bdn aparrdlar.
Bu yollar srgrdan,
Bu yollar veyil,
Yollarn randa atacaq sonu.
Dnd:
Bzkli kcav deyil,
Bzkli tabuta qoyublar onu.
l edir uzaqdan yal bink,
Fikirli grnr dumanl dalar
Glib yaxasna qonur kpnk,
Yaddana qonur qaysz alar.
Klklr san darayr onun,
Buludlar tirdi bann std.
Gzndn balanan hsrtin yolu
Tklr Vtnin dann st.
- Mn gedirm, siz qalrsnz,
"lvida", gllrim mnim.
22
__________________Milli Kitabxana_________________
Sizsiz bar qan olacaq

Aylarm, illrim mnim.
Xan qzydm, oldum kniz,
Solar yanaq, saralar z,
Axacaqdr gec-gndz
Gzmdn sellrim mnim.
Qlb szlad hara baxdm,
kildimi dara baxtm?
Qaraldqca qara baxtm
Aarar tellrim mnim.
Biri lr, biri itr,
Xalqn hal mndn betr,
ndi ac nm tr
O irin dillrim mnim.
Mn gl kib qm bidim ki,
O xalqsz mn bir hedim ki,
Bu gn zm sedim ki,
Yaasn ellrim mnim...
aylarn gz yam olacaq,
Klyin sirdam olacaq.
Qrib eld quru dan
Bacm, qardam olacaq.
Urym verim sn,
Bir dan qoy sinm.
Sna sdaqtd mni,
Qriblikd gol snama.
Hr gnm il dnck,
Tikann gl dnck.
"Vtn" deynd szlrim
Alb gl dnck...
23
__________________Milli Kitabxana_________________
***
Karvan atd Tehrana
saray qaplarna,
Qasid xbr apard:
- Xan qz kniz glib.
- Dmn qz sovqattk gndrilib rana,
An qapn glsin!
mr etdi Flli ah,
-Xan qz gzl olar, dedi, balt glb...
...Qzl, gm iind
brq vurur ah saray,
yilmy yrnib
yaltaq yanlar burda.
Hr da-qada yatbdr
bir yetimin haray,
Hrsi bir diyardan
gtirilib bu yurda.
Tand bu saraylar,
tand Xan qzna,
Azm grb gylr
dirnn ah-nalni.
Saray qmli hekayt
dand Xan qzna:
- Bir qbirdn birin
krbdlr mni...
Axam dd, msciddn
azan ssi ucald,
El bil minarlr
gylr l ard.
Bu kdrli gndzn
qaralrd nfsi,
zabke mhbus kimi
zindandanm qard?
24
__________________Milli Kitabxana_________________
Yxld zqoylu
kdrin Xan qz,
Qzl libas iind
o, lgn bir sonad.
Gzlrin grnd
lalzar Cdr dz,
Kz tutmam yaras
gynm verd, qanad:
- Gyd ulduz dn-dn,
Saydm onu dn-dn,
Xatirlr dindi yen
Alma, sabah, alma.
Gydn yer endi gn,
Toy amna dnd gn.
Mnim n snd gn,
Alma, sabah, alma.
Bilmirm yolum harad,
Ksbd knlm, yarad.
Onsuz da gnm qarad,
Alma, sabah, alma.
ox da gyd oxdu ulduz.
Daha mn yoxdu, ulduz.
Mn, sabah lck bir qz,
Alma, sabah, alma.
Kim deyir bu qm uyudu.
Hicran bir drin quyndu,
Sabah mnim qm toyumdu,
Alma, sabah, alma...
25
__________________Milli Kitabxana_________________
***
Otaqda bir sxnt...
Gzlr klglnibdi,
Bir yorunluq tklr
Yoran qrlarndan.
Xan qznn gznd
Dnya silklnibdir...
Ona el glir ki,
ocaq olub yanr ev,
stilik ilm kimi
divarlarda srr.
Lngr vurur,
evrilir,
el hey frlanr ev.
Gylrin arl
sanki stn dr.
Uzaq fuqlrdki
Gn kimi batr o.
Coqun bir dnizddir,
Sahil xmaq n
zr,
l-qol atr o.
Bir uultu sdas
Qulana iliib,
Hr trf ss db...
Dumanlanr gznd
qarq ryalar,
A buluda brnb
bir aft dayanbd.
Ulduzlar muncuq kimi
sinsin dzlb,
Byaz hrsindnmi
gylr nur boyanbd?!
raq kimi gtrb
Ay llrin o,
26
__________________Milli Kitabxana_________________
Uur z oxuduu
nm qanadlarnda.
imklri ybdr
qara tellrin o,
Kzrmi ildrmlar
yatb yanaqlarnda...
Uur buluddan-buluda,
Uur middn-mid,
Uur ulduz qarq,
Uur canl bir iq...
Dumanlar iind riyir xyal,
Dnb ulduz-ulduz spilir gy,
Xan qz qqrr,
qqrr: -Dayan!
Mni d znl sn apar, - dey.
znn ssin oyanr birdn...
Uzaq fqlrd dan sklrd.
Gec llrini zrd yerdn,
lgn llrindn qan tklrd...
***
Shr ald yen,
Kdr gtirdi mn;
Alma, dedim sn,
Niy aldn, shr?!
Qapmda kilid ol sn,
Zlmt qlblr dol sn,
Alaydn mn lsm,
Niy aldn, shr?!
27
__________________Milli Kitabxana_________________
***
Qap ehmal ald,
Bir qar girdi ev.
Salar dma idi,
Gzlri sanki v:
-Gedk libasxanaya,
Toy paltar geyginn,
Bu gn toyun olacaq.
ah mr edibdi dnn.
Gzlrin srm k,
llrin xna qoy.
Kdrini qov, getsin,
Sevinci yaxna qoy...
Dnya fani dnyadr,
Ey-irtl yaa sn.
Sadtin qoynunda
mrn vur baa sn.
-mrn sadtl
Yaa deyirsn mn,
Qar nn, libas yox,
Kfn yarar mn.
Mil kilmi gzm
Srm k bilmirm.
Ax, niy saam mn,
Ax, niy lmrm?
Ayaqlarna db
Yalvarram, amandr,
Mni qaraba bil,
Mni baa dolandr.
El geydir sn mni
Kifit grnm, mn.
Blk ah xolamad,
Bana dnm, nn...
Qar bir an duruxdu,
Gznd ya grnd:
-Bir canmz var bizim,
vvl-axr yerindi,
Mn d gzl qz idim.
28
__________________Milli Kitabxana_________________
sir gtirilmim.
Yuvasndan ayrlm,
Qfs dm quara.
mrm bu saraylar,
rdb mnim, qzm.
Ne zlm dzmm,
Nlr grb bu gzm...
Gedk libasxanaya,
Bir ey fikirlirik.
Sadt snin olsun,
lm, mn d rik...
***
Libasxana brq vurur
da-qalarn iind,
Burda libas taplar
hr ld, biimd.
amlarn in
brilyant qalar udur,
Onlar brilyant deyil,
donmu gz yalardr.
Bir libasn nn
gtirdi qar onu,
z z llriyl
geydirdi ona donu.
Gzlliyi bir yz
artd Aabyimin,
-Qar nn, dayan bir,
Nyi pis bu geyimin?
Grrm ki, burada
n qiymtli libasdr,
Hiyl qurma mn sn,
z drdim mn bsdir!..
Bu gzl libas deyil,
Kfn mnim yerimdir.
-Qzm, sbirli ol sn,
Allah kmyin olsun,
De ki, Allah krimdir!..
29
__________________Milli Kitabxana_________________
***
Gecydk uzand
toy ssi, maar ssi,
adlq, sevinc iind
saray lm yuvas,
saray lm qfsi...
Toy grdyi qurulmu,
grdkd o gzlin
gznd ya qalmam,
bulaq kimi qurumu.
Sksk iindydi
hr saat, hr an,
Qlbitk viran grd
Aabyim ran.
Qlllrdn qurbanlq
insanlar atlrd,
Dustaqlar aslrd,
min divan tutulurdu...
Tstlnn ocaqda
nsan csdi yanr,
Birin toy alnr,
mininin ah-nalsi
buludlara dayanr.
Toy - sarayn toyudur,
kasblarn yasdr,
Mollalar ftva verir:
"Tanr yazan yazdr..."
Ftli ah tlsdi
glinin otana,
Qdm qoymal idi
Gec cnnt bana.
Qapn aan kimi
Heyrtl dayand ah,
El bil yuxudayd
qfltn oyand ah.
Baxd Aabyim
sdi dili, doda.
30
__________________Milli Kitabxana_________________
-Qbrin qurban, ana! deyib fryad edrk trk eyldi ota.

-Xan qznn ynind
anamn donu idi,
O, mnim gzlrim
anam kimi grnd,
Kim qurub bu tlni
grk aslsn indi!..
Saraya bir axnama,
saraya haray dd.
Biri dara kilib,
biri qazanda bidi.
Soyumad qzbi
Ftli ahn yen:
-Tik-tik doransn! Syldi: - Qar nn!..
Xan qz db il
ahn yanna gldi.
Ba yib ehtiramla,
vqarl ssl dedi.
- Bu gnahsz qarya
nahaq olursan qnim,
Libas zm sedim,
xouma gldi mnim.
Bir gnahm var is
mr et, assnlar mni!
Bir d ki, mn xanmam,
n qulam, n d nkr,
Mnim libasxanaya
rkin atmrm mgr?!
ki od arasnda
qalmd Ftli ah,
Anasnn donunda
ona kniztk baxmaq
gnah grnd, gnah...
31
__________________Milli Kitabxana_________________
***
llr belc kedi,
Zaman hkmn verdi,
Xan qznn znd
Ftli ah hr df
Anasn grrd...
Geriymi qaytarsn,
N ad versin o, buna?
Bel tale oyunu
Glmzdi yuxusuna.
Yalvarrd Xan qz;
- Burax mni Vtn!
N qdr mrm qalb
Dua edrm sn.
Vtnimdi kasb komam olayd,
Qan qusduum qzl tetdi, bu saray,
Gz yam irin rbt yerine
Bad-bad szb idi, bu saray.
Hr da-qada bir gz ya, bir kdr,
Alar knlm aram olmr bir qdr,
Bir drdim var bir mrm bs edr,
Qlnc kimi mni bidi, bu saray.
Yoxsul knlm qzl libas iind,
Mn ndym, mrn karvan knd,
mid quzu, hsrt aslan gcnd,
Ne vhi ldn kedi, bu saray...
Ac-ac gld ah,
Dedi: - Pudur niyytin.
Qoy Vtn z glsin,
Snin getmyin tin.
32
__________________Milli Kitabxana_________________
- Onda ahm, izin ver,

Bir ba salm burada,
Vtnin torpayla
Bar atm murada.
"Vtn ba" qoyaram
Mn o ban adn,
Mn o bada taparam
Qrlm qanadm...
zin verdi ah ona,
Qarabadan torpa
Torbayla gtirdilr...
Bu torpaqda Vtnin
Nyi var bitirdilr.
Aaclar qol-boyundu,
Gllr dodaq-dodaa.
"Vtn ba" bnzdi
Balaca Qarabaa.
Gz yayla sulad
Hr iyi Xan qz,
Boy verib byyrd
ryinin yanis:
"Vtn ba", torpana qurbanam,
Qrbt eld Vtnim ol, Vtnim,
Mn mrm bir qu kimi uurdum,
Qrib blbl, vtnim ol, vtnim.
lim blk o diyara yetmdi,
Adm blk tarixlrd itmdi,
Nmlrim Vtn sar getmdi,
Xzan yarpaq, kfnim ol, kfnim.
Bnvtk boynum bkk, dilim lal,
Grn n vaxt tknck bu mlal?
33
__________________Milli Kitabxana_________________
Ay "Qaraba ikstsi", sn ucal

Harayma yetnim ol, yetnim...
Hr gln, hr iyin
boynunu oxayrd,
Bu ba Qaraban
bir paras sayrd.
Gllrin arasnda
"Xan blbl" gln
ox arad, tapmad.
"Vtn ba"na o gl
gtirilmyib-ndi?
Babandan ard,
babanlar kks trd:
- ox aldq, neylyk,
"Xar blbl" yad eld
bitmdi ki, bitmdi...
***
"Blbl kiidi gldi,
Drd tu idi, gldi.
Blbl gl havasna
Hl q idi gldi..."
"Vtn" deyib nmsi
alad Xan qznn,
Hsrti leysan olub
alad Xan qznn:
Ala, knlm kimi ala,
Qmdn, rngi san blbl.
Mn mrdn yanmadm,
Ban sns yar, blbl.
Qarabada bam qald,
Ne irin ara qald,
34
__________________Milli Kitabxana_________________
Sinm st dam qald,

Nec alm tar, blbl?
Qrov qara tel db,
Sona zg gl db,
Bxtimiz bel db,
Mnnn burda qar, blbl.
Sn u, qon uca budaa,
Bu canm sn sadaa.
Sn ki, yoxdur qadaa
Boylan Vtn sar, blbl.
Yanb barn qaralmayb,
Yollarni qar almayb,
Qanadn ki, qrlmayb,
U get burdan bar, blbl,
Bir drr idim, db itdim,
Alayb nmlr tdm.
Bu torpaqda n mn bitdim,
Nvfab "Xar blbl"!..
***
"Vtn ba" xzan oldu,
ndi qmdn oxu, blbl,
Xaric vurub zil pozuldu,
ndi bmdn oxu, blbl.
Ssin qlbimin ahd,
Sndmi yandn, yaxldn?
z drdindn ox oxudun,
ndi mndn oxu, blbl.
Ssin karvan dayandrar,
Min xatir oyandrar,
35
__________________Milli Kitabxana_________________
Ah ksm, sni yandrar,

Bir az gendn oxu, blbl.
Qrbtin gllri soyuq,
Qmdn knlm oyuq-oyuq,
Biz ki, qfs - saraydayq,
Sn bu gndn oxu, blbl.
Sinm yara vurdular,
Oda alb qovurdular,
A simi kib qrdlar
Sar simdn oxu, blbl...
CIDIR DZ
uann al-arl vaxtnda
Cdr dznd qayalardan birin
dostlarmla admz yazmdq...
Q bulandan iib,
Yaz havasmdan srxo olduumuz,
Babalarn ruhlar apd
qanadl atlara qoulduumuz
Cdr dznd dedik:
qayalara yazaq admz...
Qrmz bir rngl
qoyduq avtoqrafmz.
Yazdq,
tbssml baxdq bir-birimiz,
N duymudusa,
xcaltdn admz qzard
bizim yerimiz...
llr td...
ln ld,
itn-itdi;
36
__________________Milli Kitabxana_________________
Oba kd
el getdi,
Cdr dznd
yalar at syirtdi...
Klklrin ssind "Qaraba ikstsi"
gec-gndz alayr.
Qayalar yollara baxr,
Cdr dz darxr,
N vaxtsa glck
a atl olan haraylayr.
Atlan cidarl uan,
ryi qubarl uan,
Yalar tapdanda
Yolu qabarl uann.
Admz qrmzyla yazlsa da
yannda zmz qarad.
O qayada admz
Kz tutmayan yarad.
Orda sninl birg
admz sir db;
Adsz qalmq, uam!
Atmz sir db,
Atsz qalmq, uam!
Admz yad lind,
Bir fryad var dilind,
Ssimiz sn atmr
Bu arl gnnd.
Qayalarn bana
Od yab, kl lnib,
Admz yoxdu bizim,
Admz glllnib.
37
__________________Milli Kitabxana_________________
zmz limizl
Yazdq badamz.
Bulaqlara vermiik,
Qanl gz yamz.
Admz yazanda
Hr bir cr yozurdu,
Gedk uada lk
-Badamz hazrd!..
Dekabr, 1995
SA BULAI
l il calanr bu hsrt bitmir,
Qmin aram olmur, kdrin itmir,
El hey axrsan, drd axb getmir,
Alama, alama, sa bula.
Han, al-arl illrin han?
Tac kimi taxdn gllrin han?
irin nm deyn dillrin han?
Yermi dbsn mrd sz kimi?
Adn dilimizd drd sz kimi,
Anasn gzn bir quzu kimi
Ustn quzunlar alr, bilirm,
Sydlr san yolur, bilirm,
Sularn od tutub, yanr, bilirm,
Grdn bamza gln oyunu,
Bir gn alacaqdr hr ks payn,
38
__________________Milli Kitabxana_________________
Hllik zhr dndr suyunu
Bu drdi qlbimd mn saxlayaram,
Qara salarmda dn saxlayaram,
Snin vzin mn alayaram,
Alana, alama, sa bula.
Sn knl nmmsn, uam ba tacm,
Snd yuyulacaq hr arm, acm.
Suyunu buz kimi srin tut, bacm,
Alama, alama, sa bula...
Dekabr, 1995
QHRMAN HR
Drd il almayb burda knllr,
Drd il Bakda da yaz olmaybdr.
Qhrman hrlr kdiklrindn
Baknn kdiyi az olmaybdr.
Oynamaq olmazd ikl, gll,
Onu ana Vtn haraylayrd.
Cbhd birin atlan gll
Arxada bir nsli yaralayrd.
Bak qlnc kimi qalmad qnda,
Syrld kdrin, min qmin st,
Tankn, tyyarnin motorlarnda
Bak yeriyirdi dmn st.
Axrd cbhy qara seliyl,
Dil d gtirmz zabn o,
Atlan toplarn alov liyl
Cbhy yazmd z adn o.
39
__________________Milli Kitabxana_________________
Bak ne-ne cbh yarrd;
Yolu irliydi,
yalnz ir.
Bir li torpaqdan neft xarrd,
Bir li cbhd yanrd, bli!
Yuxuda n ar top, tanklaryla
Dmn yer zndn pozmudu onu.
Frer qan qoxuyan drnaqlaryla
Hl xritd czmd onu.
Dnn o illr, bir saln nzr,
Bar o gnlri dnn, annn,
Bir neft dnizin dnmd Xzr
Hl d neftlidir sular onun.
hrt istmyir bu qlbi dniz
Onda nvan var hr gln yazn.
Qhrman hrlr crgsin siz Yazn!
Baknn da adn yazn!
TORPAQ HAQQINDA NM
Vtn bir budaqdr,
yal bir budaq,
middn asl yarpaam. mn d,
Ayam altnda rpnr torpaq,
Yeriyn,
Dnn torpaam mn d...
mmanlar qabarr,
aylar tklr,
Adalar sularda boulsun dey.
Mnim gy Xzrim geri kilir
40
__________________Milli Kitabxana_________________
Bir az torpaimz ox olsun dey.
Dniz az yab yalarmz,
Kimimiz gc olub bilyimiz.
Nmli olmaybdr baxlarmz,
Yamurlar dbdr ryimiz.
Damlalar yaradib ax mman,
Qaralan buludlar yamad, td.
Xzr dck iki damlan
Nnm gzlrind apard getdi.
Qriblik qlbimi sxsa hardasa
Yalnz Vtn olar,
Vtn drmanm.
lhamn qanad buludlardasa
Vtn torpanda kkm var mnim.
Ad itib-batar adlar iind,
Vtnsiz olana
N hrt, n tac?
Qriblr lrlr yadlar iind,
lrlr bir ovuc torpaa mhtac...
Qrib hsrtinin yuxusu drin,
Torpa oyanmaz.
Da oyanmaz.
Yolu srhdlrd dayananlarn
Axar,
gzlrinin ya dayanmaz.
Dyr mftillr, qrlar ssi,
Gah bayat deyr,
Gah a deyr.
Vtnsiz olana bu Yer krsi
Vtnin bir ovuc torpa deyil.
41
__________________Milli Kitabxana_________________
Torpan kksnd baba oca,
Torpaqda bulanan istini duyun.
rktk prm mn bu torpa.
lnd
Gzmn stn qoyun!..
Oktyabr, 1978
SRSNG LVHLR
Bu yerd knllr bir ilk bharl,
Gn tbssml duman dalar.
Bu yerd insanlar dadan vqarl,
Tilsimi qrlm qalad dalar.
Skut bu yerlrdn qaaq dbdr,
Shri nmdir, gecsi nm.
Srhng ilk sda haan dbdr,
Trtr oxuyubdur; "Knlm dym"...
Gzllik sehrin dmm, ndir?
Donmuam yerimd, dilim baldr.
El nmlidir, el szldr,
Bildim ki, Trtr d qarabaldr.
Qamdan bir igid kedi vqarla,
Dalardan ayrlm qayad, sanki.
Dayand zirvd o iftixarla
lini gylor dayad, sanki.
fuq gn dd, fq ald,
Klglr uzanb o daa dd,
Bir air Trtr dastan dand,
Sdas gr ne dodaa dd:
Dalar qrurundan diklib nec,
Drlr qorxudan klib nec,
42
__________________Milli Kitabxana_________________
Qayalar qartal lk uar indic
Bir dalar nmsi oxuyar Trtr.
Buludlar riyib yer axdm,
Yoxsa qzbindn imk axdm,
stn bir azca ya yadm
Dalar dalara toxuyar Trtr.
Bu ndir, sellrmi ba alar bura,
Qara buludlarm boalar bura?
Dalalar arpar bndlri qra
Qzar, sonra da soyuyar Trtr.
Duman qanadn dalara srr,
Dalar sinsini sellr grr,
Oyaqsa qoynunda min bsat grr,
Yatbsa diksinib oyanar Trtr.
Obalar qalbdr qula ssd,
Sn ondan hyat um, yallq ist,
Mrur fhllrin qollar st
Vaxt glr rahatca uyuyar Trtr.
LNCD BR AXAM
Dalar khr kimi yynlnibdir,
Grnd dmnin donmazm qan?
Dalar yumruq kimi dynlnibdir,
Bu qdr yumruun sahibi han?
Zirvlr buludlu,
dlr dumanl,
Sirli sririn mara yatb
Sandm hr qayada br dliqanl
Mara yatb...
Bu yerd kimlrin haray qalb?
43
__________________Milli Kitabxana_________________
Ss verdim,
qayalar ksdi ssimi.
Dalar lincni iynin alb,
linc dalarn zirehi kimi.
Gylr od-alovla dillns, gr
Qala ildrml yxar dry,
Bir qaya zirvdn gillns, gr,
Balar qoun kimi axar dry.
linc qalas...
hr da qdim,
burda qollarma gc gldi, sanki.
Bir igid yoxdumu buyursun, - dedim,
Dalar yaral tk dikldi, sanki,
Burda ox glmlr atdan yxlb,
oxunun dilind
qalb buyruu;
Burda qorxaqlarn qlbi sxlb,
Kiilrin qorxmayb,
Sxib yumruu...
ndi qartallarm qoruyur da,
Dnnki canlm hr skut - klg?
Qayalar qoynunda yuva qurma,
Qonub zirvlr mrur durma
Qartal igidlrdn yrnib, blk?
Gedirm...
Hiss mni bir d gtirr,
Deyimmi linc gldr, ikdir?
Bu daa qum ksn qaya bitirr,
Da ksn qalaya evrilckdir!
44
__________________Milli Kitabxana_________________
ALAMA, TBRZM, ALAMA...
Dem, yollar uzaqdr,
Araya bir ay db,
Vsal kimin qismti,
Biz hsrt pay db.
Birimiz gz yai;
Birimiz toy db;
Dan, ucadan dan,
Sn dilini balama,
A dediyin bsdir,
Alama, Tbrizim, alama.
lnlr torpamdr,
Biz salar qalbdr,
Baxb kks trmy
Qarl dalar qalbdr,
Bir gzmz glrs,
Biri alar qalbdr,
Sil gznn yan,
ryimi dalama,
Bir torpan stnd
O tayl, bu taylyq.
Torpaq ki mr deyil,
Nec gldi paylarq.
N qdr "qarda" deyib
Uzaqdan haraylayaq?
Ucalt haqqn ssini,
De soznu, saxlama,
Blk bonvmizi
Bu nisgil, hsrt yir?
Araza krp n
Torpaq oul istyir,
Sn l uzadram,
45
__________________Milli Kitabxana_________________
Soyuq mftil dyir,
Sn gvn z alna,
Dykn, dz alna,
oxu dil phlvan,
Szd ab-darq,
Bu gnahsz Araza
Ne gnah qouruq,
Vtnin ortasnda
Mftil dolarq,
Bir d bax dnnin,
Kimsy bel balama.
Dur ayaa, "Vtn" de,
Alama, Tbrizim, alama!..
1980
RVANDA XAL QALMADI...
rvanda xal qalmad,
Xal-xal oldu bam mnim.
Ar dadan ar glr
ryimd arm mnim...
Mscidlri uurdular,
Dikldi qara kilslr.
O torpam kk st
Yarad, yara kilslr,
Oyaq bir nisgil grrlr
Qlbimi yara bilslr:
gid qartallar yurduna
Qara-quzunlar doldu ki,
rvanda xal qalmad,
rvanda n qald ki?!
Sazda "rvan uxuru",
Sazda qalb "Gyc gl".
Yaz babamn yazd,
46
__________________Milli Kitabxana_________________
Yazda qalb Gyc gl,
Nrgizlri yetim kimi,
Bnvlri bkl:
Torpaq! Torpaq! - dey-dey
Lal barm xal sald ki,
rvanda xal qalmad,
rvanda n qald ki?!
Gy adm uub getdi,
Sevan dd yerin.
gidlrim atdan dd,
Dvran yetidi birin.
Yurdsuz qalb srnn
Torpaq grkdir brn:
Torpaq! Torpaq! - dey-dey
Ne mrlr soldu k,
rvanda xal qalmad,
rvanda kim qald ki?!
TOLUCA
O dalarda bir knd qald,
ulu bir knd - Toluca,
Qar dalar ola bilmz
bir bstboy oluca...
Gndoana baxar onun
xana-xana evlri,
Bir-birin qslbdr
ana-bala evlri.
Bahar vaxt lallnr,
batar qana evlri,
mnlri mavi dsmal,
bulaqlar ballca,
ulu bir knd - Toluca.
Qocalar bir qayadr,
illr tb yel kimi,
47
__________________Milli Kitabxana_________________
Qn-qn uaqlar
bahar pm gl kimi,
O dalarn ba st
dymlnib l kimi...
Sal qayalar ovxarlanb,
dnb yaln qlnca,
ulu bir knd - Toluca.
O dalarn sinsind
Gyk elim var mnim,
Gy glmn kiztay
Gy glm var mnim,
Lplrin nmsind
"Gygl"m var mnim.
Nmlri el smaz,
sz-shbti bolluca,
ulu bir knd - Toluca,
Qar dalar ola bilmz
bir bstboy oluca...
yul 1977, Krasnoselsk
DURNALAR BAHAR AXTARIR
Bo yuvalar yr
kimssiz rk kimi,
lpaq qalat budaqlar
snb bir-birin.
Kr durna qatar
vtnsiz klk kimi,
Dzlr qrov kimi
gnin tellrin...
fqd xal-xal olur
durnalarn qatar,
48
__________________Milli Kitabxana_________________
Qayalardan qaydir
son "lvida" nidas.
Buludlardan boylanb
axtarrlar bahar,
Tnha qalan yuvalar
xatirlr adas...
Etibara gvnib
Srlr dzr qa,
Srnlar smr
son mid, gmana.
Bir aac kouunda
q vururlar baa,
Dem kri olur,
durnalar "qnama".
Durnalarn kmyi
dydn qaanlar,
qorxaqlar andrr;
Hr llyi sry
bir yuva, yoran olan
Durnalar kmyi
Mni yaman yandrr...
Heyf o nhngiyl,
Heyf o qanadlara,
Grk bu byklkl
dzydilr axtaya,
girydilr odlara.
Vtnd loydilr,
Vtnd qalaydlar.
Bir bahar mr n
n alayb, szlayb,
n llk salaydlar.
Hr df q glnd
lb-dirilmkdns
Bir mrd
birc yol
kri olaydlar...
Sentyabr, 1975
49
__________________Milli Kitabxana_________________
ZM
Kndimizin st zmi,
Sapsardr isti zmi.
Gn oldu ki, tel-tel olub
Ac yollar ksdi zmi.
Kndimizin alt zmi,
Aznzn dad zmi,
Gn oldu ki, od gtrd
Doyurmad yad zmi.
Kndimizin byr zmi,
Brkti, xeyri zmi.
zmz bs elyir,
Grk deyil qeyri zmi.
Kndimizin yan zmi,
gidinin san zmi,
Payzadk torpaqdayd,
Payz gldi, han zmi?
Kndimizin ii zmi,
Drd yanndan zmi,
Buda-buda boya dnd,
Dalar boyda gc zmi.
Oktyabr, 1978
50
__________________Milli Kitabxana_________________
51
__________________Milli Kitabxana_________________
52
__________________Milli Kitabxana_________________
KDN TOY KER
Kdn toy keir bu axam yen,
Dodaqda tbssm, zd sevnc var.
Evlr d qol-qola, iyin-iyin
-El b "Yall"ya balayacaqlar.
Rqsdn az qalr smklr sna,
Bir man iind ikidir dnya.
Bir qoca syknir l aacna,
Kksn trr:
"A gidi dnya...".
Glinlik duva brnb aft,
Mann stnd qrmz bir al
Birinin yolunu ksdin cinayt,
Toyun qaban ksdin nmr al.
Varn cehizd vern analar:
"Brkt evimin dana" deyir.
Evini glinsiz grn analar:
"Sa lin olumun bana" deyir...
Kdn toy keir,
dayanr shbt,
Ham bu sevincin selindn iir.
Birinin evindn qiz kr, fqt,
Birinin mrndn subaylq kr...
53
__________________Milli Kitabxana_________________
GETMK STYRSN...
Getmk istyirsn,
bhansiz get,
Oyatma mrgl xatirlri.
Ssin hmin ssdir, baxn gey,
Gedirsn, ssin d yad olsun bar.
Sn dniz qoynuna tullanm ik,
stn dalalar atlacaqdr.
Saxta mhbbtin, saxta sndtk
N vaxtsa stnd tutulacaqdr...
Yollarlk dnib ayaqlarna
Sn yalvarmm?..
Bu mmkn deyil.
Qoymaram qlbimtk vqarm sna
Alalb yaamaq mr-gn deyil...
Demirm, sn uca bir dasan, yil,
Demirm, qalbdr lacm sn.
N sond mhbbt qara pul deyil,
N mn dilniym l am sn.
Getmk istyirsn,
n dan, n din,
Yox ol xyal kimi dumanda, nd.
Nyimi sevmidin,
dey bilmdin,
ndis yz eyib grrsn mnd...
Getmk istyirsn,
bhansiz get,
Oyatma mrgl xatirlri.
Ssin hmin ssdir, baxn gey,
Gedirsn, ssin d yad olsun bar...
54
__________________Milli Kitabxana_________________
SON SZN
Grk bu gnm grydin zn,
Hsrtin ya glib yamn st.
Bir ac qaayya dnb son szn,
Hrlnir tufanl bamn st.
Bu sz dincliyim ksilib qnim,
N topa buluddur,
N d bir lim.
lk szn,
lk sevgi dnyamd mnim,
Snin son szn mn nec lm?
Kimi z oduna alan grsm,
Atran qlbimi hsrt oduna,
Harda qaqabaql bir olan grsm,
Sanram son sz deyiblr ona...
Qlbim z shvin oxmu yanacaq,
Niy bs qdrini bilmdim onda?!
Axr qiymtini tapdm mn ancaq,
Sni itirmidim onu tapanda...
Hr rk bir ocaq,
Hr rk nm,
Nmm albdr, tstlnibdir.
Mn el glir hr kvrk nm
Snin son szn bstlnibdir.
Getdin...
Bu gedidn n dd mn?
Ne lal hqrq gzlrimddir.
lk sz dodam demidi mn,
Son sz yaaran gzlrin dedi.
ndi mhbbtim hsrt dnizi,
Orda dalalarn yar balar.
55
__________________Milli Kitabxana_________________
Tutular gylrin mavi bnizi
Sonra da son szn ya balar...
Qlbim z shvin oxmu yanacaq,
Niy bs qdrini bilmdim onda?
Axr qiymtini tapdm mn,
ancaq,
Sni itirmidim onu tapanda...
NAM
Mn inanmrsan bir yuxu kimi,
Qlbind bhlr, eyhamlar oyaq.
Yox, mn istmirm bir oxu kimi
Yaayaq bu sayaq, lk bu sayaq...
Niy baxlarn dr mni,
Qlbin ki, qlbimd qznmaq istr.
N sevgi yenidir,
N nifrt yeni,
El truddd d khndir, yetr!..
Blk d adma ox sz deyirlr,
stsn inanma, istsn inan...
Ayq ol!..
Adama ox sz deyrlr;
Gr hans dorudur,
Gr hans yalan.
Yaxn gl,
oduna gir bu ryin,
Sevnlr payza, qa brnmz.
sil iklrl kaz iyin
Uzaqdan baxmaqla frqi bilinmz...
Hrdn zng edirsn... susursan, niy?
Snin skutun da tandr mn.
56
__________________Milli Kitabxana_________________
Bir d zng edirsn
hirslnim dey,
Dstyi rpram sblrim.
Bir dstk gll,
Biri sbi,
Balayr telefon oyunu sonra.
Bilirm susman ndir sbbi,
Ox alb gizllm yaym, sonra...
Mn inanmrsan bir yuxu kimi,
Qlbind bhlr, eyhamlar oyaq.
Yox, mn istmirm bir oxu kimi
Yaayaq bu sayaq,
lk bu sayaq...
BU, HMN PAYIZ DEYL
Ken ilki kimi dolub buludlar,
Aaclar hsrt brnb yen.
Ken ilki kimi qalb buludlar,
Bs ndn bu qdr yad glir mn.
Ken payzda da bel n vard,
Hrdn gn kimi grnn vard,
Payzdr...
Bu payz o payz deyil.
El bu mahnyla bmin bulaqlar
Ken il vsaldan oxuyurdular.
Ay szl bulaqlar, srin bulaqlar,
Ndn ssinizd bir intizar var?!
Hicran nmsidir indi n yazsam,
Tbit, sn mni aldadammazsan
-Payzdr...
57
__________________Milli Kitabxana_________________
Durnalar belc uub gedirdi,
Yelpik qanadn ab gedirdi.
Onda da toy-dyn fsliydi payz,
Onda da sdal-ssliydi payz...
El bil azalb durna qatar,
El bil oxalb toy intizar,
Payzdr...
Crlar kmnd dnmd onda,
Knll dmd kmnd o qz.
Gn ovcumuza enmidi onda,
kimizin idi n parlaq ulduz.
O payz toy n sz verdi mn,
Bu payz oxamr toy eylyn,
Payzdr...
...BLSM YALAN DEYRSN
(nm)
q desn yoluna
lraqlar dzrm,
Hicran yk iynimd
Ar olsa dzrm,
Drm nallara,
Nallar gzrm
Nal olmadn
Bilsm yalan deyirsn.
Dalar sn vurulsa
Yanar, qar riyr,
Daa desn sninm
Ayaq aar, yeriyr,
Qlbim fql dolar,
58
__________________Milli Kitabxana_________________
Alar knlm kiriyr
Sn xeyal olduunu
kil versn oxaram,
Sinm st saxlaram,
mid versn gzlrm,
ryimi sxmaram,
Melr getmrm,
mnlr baxmaram
Sn ik olduunu
Dnrm dnyaya
lk alan shrm,
Ulduzlar endirib
Yollarna sprm,
Bana dolanaram,
llrindn prm
Mni sevmdiyini
QAR KM
Qar kimi a gldim,
lksiz gldim,
Sssizc yamdm yollarna mn.
Mn snin mrn "blk"siz gldim
Yldn gc kimi qollarma sn...
Bitdi baxlarn nmsi, sz,
Skut qollarnda gzdirdi bizi...
Soyuduq qar kimi...
n deyim,
dz,
-Blk bu soyuqluq bezdirdi bizi...
59
__________________Milli Kitabxana_________________
nd xatirnl yanacaam mn,
Glsn, gln brncym.
Qar kimi ovcuna yaacaam mn,
Qar kimi ovcunda riycym!..
Hsrtim qlbimd dinir tar kimi,
Nmlr dnizdir, vsaln qayq.
Sn d, ay sevgilim,
getdin qar kimi
Qaytsan,
qar kimi lksiz qayt!..
YANDIR MKTUBLARIMI...
Hr stir stnd titryib lim.
Stirlr qlbimd od albdlar.
Mn sn bir df aldandm glm,
Mktublar mrlk aldanbdrlar.
Mni yad elm,
zg ol, yad ol,
Oyuncaq olmasn mktublar bar.
Omrnd birc yol
alicnab o1,
Yandr xatirmi - o mktublar...
Orda ryimin haray, ah,
Qlbimin utancaq sevdas yatr.
Orda vqarmn snma gnah,
Kvrk bir nmnin sdas yatr.
Dalar hrtin duman, ni,
Udar bir ac balq inci tk sni.
Yazdm stirlr ac toxum kimi
Bir gn gz yan ick snin.
60
__________________Milli Kitabxana_________________
Mktublar iind nyim-nlrim...
Alovlu stirlr gizli qm kimi.
Yandr mktublar...
xatirlrim yansn,
kl dnsn qoy Krm kimi.
Sn mid dolu dikiln gzlr
Yen xatird donub qalandr.
lim s-s yazdm szlr
O zaman dz idi
indi yalandr...
Hyatn znd snadm sni,
Dem bahar idim,
indis qam.
Yax ki, nhayt, tandm sni,
Yax ki, mrlk aldanmamam...
KNLSZ OLANDA
nciyib odlara salma knlm,
Qzb duyulardan bir tonqal qalar.
Grdn fikirliym alma knlm.
llrin havadan asl qalar.
Burax fkirlrin qoynuna mni,
Gzlm lacsz tbssmlri.
Axam grrsn ki, gldrb sni,
Yeni bir eirl dnmm geri.
Min gcn dizini bir hiyl bkr,
Bir bal qnd min hikmt yatar.
Bir gl knlsz toxunsam gr,
Lklr tikan tk lim batat.
61
__________________Milli Kitabxana_________________
Yen baxlarn niy yol kr?
Bir istk, bir duyu qlbimi dyr.
Konlsz telini oxasam gr,
Sann hr biri ahmara dnr.
Blk d qadna bunlar xo deyil,
Ax, nvazidir onun tmli.
Fikirli olanda sinm bo deyil,
Knlm fkirlr dolur demli...
SN UAQ DEYLSN K...
Sn uaq deyilsn ki,
dym-dr olasan,
Hr irin oxamaya,
vdlr aldanasan...
Sn uaq deyilsn ki,
Heyrtin byk ola,
Evcik yapdm yerd
bir ovuc qala
snm bir rk kimi...
Sn uaq deyilsn ki,
sylyim ki, mhbbt
insan mr ndr
su kimi, rk kimi.
Snbdr vqarm,
sevgim, qeyrtim sn,
Eh, mn d lap uaam;
Sn uaq deyilsn ki,
sevgi yrdim sn...
LLRN N YAMAN SOYUQDUR, GLM...
llrin n yaman soyuqdur, glm.
llrin el bil qar iyidir.
Ay aman, lind dondu ki, lim,
llrin limin buz lcyidir.
62
__________________Milli Kitabxana_________________
Biz ki, cnubluyuq
bu soyuq hardan?
Grk klmz d soyuq olmasn.
Gzmz dnyada n qaynar bulaq,
Grk limiz d soyuq olmasn...
Oddan yorulmuuq,
atik ax,
Qlbimiz duyular tonqal kimi.
Yanan
Ele bil alov dilimi,
llrin bir taxta yonqar kimi...
llrin n yaman soyuqdur, glm,
Niy bu soyuu indi duymuam?
Bir mrn mhbbt taleyini mn
O soyuq llr nec qymam?!
Ay z baharl,
li q sonam!
Gileyim glmli glmsin mnim.
Qorxuram
sevgid soyuman da
lindn balaya,
lindn snin;
llrin n yaman soyuqdur, glm...
BZM GRMZ
Szlr niy bel qlb dyirlr?
rksiz grdn doymuuq daha.
Fillr lmn duyur deyirlr,
Biz d ayrl duymuuq daha...
Gr yerimizd yal brnn
O aac cildini qu tk uurdu.
Sn iki yarpa biz idik dnn,
Bizi d mhbbt payz vurdu.
63
__________________Milli Kitabxana_________________
Klk yarpaqlar gzdirir veyil,
Khn yurd yerimi, gr yerimiz?
Tkln yarpaqm...
Yox, yarpaq deyil,
Yar stmz gileylrimiz.
oxdan oxumuuq gzlrimizi,
Gzlr istyini azdra bilmir.
Buz kimi soyumu szlrimizi
Odlu dodaqlar da qzdra bilmir.
Biz gr yerin ayaq dyrk,
Hardasa sevginin qrlb ssi.
Bazar ertsin ar deyirik
-Hr gr bizimn bazar ertsi.
Szlr niy bel qlb dyirlr?
rksiz grdn doymuuq daha.
Fillr lmn duyur deyirlr
Biz d ayrl duymuuq daha...
GETD SMMYYT
Getdi smimiyyt...
biz yaln qaldq,
Apard zndn tbssmlri.
Hicran doru oldu,
biz yalan olduq.
Saxtalq araya girndn bri...
Bar z szn rk dedimi
-Dan,
bu soyuqluq ndndir, bilim,
znd xal var
nqt kimi,
Yarmq cmly bnzm, glm.
64
__________________Milli Kitabxana_________________
Getdi smimiyyt,
getdi aradan,
ridi, yox oldu uzaqlar kimi.
Baxram zn
hirsli anadan
Tbssm gzlyn uaqlar kimi...
Hl paslamnayb xatirlr d,
Hl qlbimizd isti var bir az.
Bir nm sslnir hey prd-prd:
"Getdi... o gnlr daha gn atmaz!"
Qlbim yamanca dolub bhlr,
He bel deyildim
n oldu mn?
lk bahar yenidn qaydb glr;
ik - xatirlr qalar mn.
Bu hsrt blk d ilq dumandr,
Sn bir qanadsan,
mn bir qanad.
Vsala n var ki,
hsrt yamandr,
Dzlmz olurmu qsqanclq odu.
Getdi smimiyyt,
getdi aradan,
ridi, yox oldu uzaqlar kimi.
Baxram zn...
hirsli anadan
Tbssm gzlyn uaqlar kimi.
SN NY DYDN
Sn niy dyidin, yaz buludutk?
Yumaz gnahn bir dniz snin.
Sn indi lyi tklm ik;
Belmi bytd kndimiz sni?!
65
__________________Milli Kitabxana_________________
Syl, kim qalb ki, eq ummayasan?
Qoy deyim.
zn d, bil ki, nisn:
mrnd bir qzet oxumamsan,
Moda jurnalna abunisn!
Bir qlbin stn duman, n ald,
Boyalar zn yaxld gn.
lvi mhbbtin mr qsald,
Donunun lyi qsald gn!
Dem ki, bxtimin gni snd,
Dem ki, pis gzn girin ddk.
Ksdiyin hrklr ct yola dnd,
Hrmiz bu yolun birin ddk.
Sn mnd ac bir xatir qoydun,
Sni xatird tapam, snam!
Ayrlq tindir...
Bs nec qydn
atlm qalarn ayrlna?!
De nec baxrsan sn gl-gl?
Ruhumu yen bir hicran oxudur.
Boyadn gzn qara xtt il
Sandm ilk eqimin nekroloqudur!
Omrmn qrlm budandak
Mhbbt adlanan son yarpaqmsan?
Boya yox!
Qanmdr dodamdak
Sn mnim qlbimi paralamsan.
Duyular lind blnd iki,
Bilmzdim mrm srt ayaz sni.
El dyiibsn grkmini ki,
ndi he anan da tanmaz sni!..
66
__________________Milli Kitabxana_________________
Dem ki, bxtimin gni snd,
Dem ki, pis gzn girin ddk.
Ksdiyin hrklr ct yola dnd,
Hrmiz bu yolun birin ddk!..
NANA BLMRSN
Bayaq nm idi sularn ssi,
ndi hr daladan bir qorxu baxr.
Dnizin el bil donub nfsi,
Dniz soyumu ulduzlar axr...
Gn batd,
qorxulu bir gec dd,
Bilmdik bu gec he nec dd.
Blk d yersizdir
bu inad, qrur,
Qarda da kimi dalalar durur.
Bu nimda qayqla,
khn avarla
Dli dalalar yxmaq tindir.
Qab gldiyimiz bu arzularla
Deysn, sahil xmaq tindir.
Biz indi dniz atlm bir da,
Yen d demirm mid zlb.
hla gzlrind gillnib ya,
Titrk dodaqlarn gmgy ksilib,
Bir bax,
sahildk doludur dniz,
Gz yan dnizi dasra bilr.
Deyirsn daladan mid gzlm,
Dalalar qay ara bilr...
Yamanca oynadq bu odla, suyla,
Bu gizli oyuna adtimiz yox.
Sahil uzanan Ay ciryla
Piyada getmy taqtimiz yox...
67
__________________Milli Kitabxana_________________
mid inanb yaamaq asan,
Uzaq iqlara baxmaq tindir.
Snb kksm pldayrsan:
- Deysn sahil xmaq tindir...
Salarn nmlidir bu gec kimi,
Mn sni dnizdn ourlamam.
Yumub gzlrini
say kimi
Sahil xarq...
bu nallara
inana-inana uaq olmuam...
Bir qzlbalqsan mcz dolu
Mn sni sahil aparm nec?
Bu dniz qzbli,
Mn dli-dolu
tin ki, yilm,
tin ki, snam,
Bir azca mid ver, Bir azca inam
Tutub dalalarn a salarndan
Dnizi sahil kim indic...
Glm,
sevnlr hr ey mmkndr.
Bu da bir mrdr,
Buda bir gndr...
Sahil qumlarna toxundu qayq,
Bir a gzlrini trafna bax.
Tomris tk bir anam bilirdim sni
Ay dli, sn hl uaqsan, uaq.
Bu dniz,
Bu qayq,
bu khn avar,
Bu sahil,
Bu dnya,
daha hr n var
Snindir,
68
__________________Milli Kitabxana_________________
Mnimdir,
sadtindir,
nana bmirsn bu sadt
Deyirsn:
sahil xmaq tindir...
Noyabr, 1978
ST YAILAR YAIR...
llrini yellyib,
"lvida" deyib getdin,
ndi yorun gzlrin
Niy yollara baxr?
Hnkrb alama
Gylr sn yrtdin,
-Grrsnmi, hl d
sti yalar yar.
Drmdiyin iklr
Gzlrindn eh ald,
Lallnmi yamacdan
Szl bulaqlar axr.
O mavi smamzdan
Sn bir bulud qald,
-O buluddan hl d
sti yalar yar.
Gylr susub... boalma
Sn gylrin yerin,
Kdrli gzlrind
Hl d imk axr.
Solun gl qnsitk
Alm llrin
Grrsnmi, hl d
sti yalar yar.
69
__________________Milli Kitabxana_________________
Yen payz saralr,
Sn niy kvrlirsn?
Gnd bir "Vazal"yla
Hr bxt bir gn dour.
Xeyir-dua verirsn,
Yalandan da glrsn,
Bs niy gzlrindn
sti yalar yar?..
Klk sr, budaqlar
riyir yarpaq-yarpaq,
Dalara duman kr,
Srnr ar-ar.
N bu gylr toxtayr,
N doyur qara torpaq;
Grrsnmi, hl d isti yalar yar.
Yarpaqlar sar yaylq,
Alama, sil gzn,
Uurdun sadti,
Boylanma far-far.
ndi nmli bala
Sykyibsn zn,
-Grrsnmi, hl d
sti yalaryar...
May, 1977
GECKD BU YAI...
Daha bu yaa otlar gyrmz,
Daha bu yada lallr snmz.
Bu ya buludun yk deyil ki,
Bu ya bir simurq tk deyil ki,
Yandrsan mr-gn qayda geri,
ndi ryimiz - khn yurd yeri,
70
__________________Milli Kitabxana_________________
Torpa nmlidir,
Da nmlidir.
Sevgimi uurub bir mid kimi
Torpa qmlidir,
Da qmlidir...
Srsra aslb gl budandan,
Bahan itirdin,
Yay trdn;
Q gldi,
yatmsan fil qulanda...
Belc gn kedi,
zaman gecikdi,
Gecikmi istyi ndi gylrin?
ndic buludlar tklckdir,
ryi doludur xatirlrin.
Dindirsn,
tssf hnkrckdir.
Qvrlb yatbdr dolama yollar,
-Boynuna dolanar o ilan kirai.
Dym,
qoy uyusun nisgil arzular
Yasandan tutacaq aylan kimi...
Bu gz yalaryla,
Bu yalvarla
Yollarn tozunu yatrmaq olmaz,
Ksl illrin istklrini
Daha mnzilin atdrmaq olmaz.
Yumaz ki dnni sellm ya,
Baylm dnn illm ya...
Gecikdi bir arzu,
gman gecikdi.
Gecikdi bir ya,
yaman gecikdi.
Yaadq nigaran, qula ssd,
mrdn tri crlar kedi.
Bizim midimiz axr nfsd
71
__________________Milli Kitabxana_________________
N qdr rpnsa
yen d hedi...
Daha oyana gman ki, yoxdu,
De, ny grkdir bu son berat?
Sndn bir mhbbt uman ki, yoxdu.
O gvncli dalar marala qald,
O mxmr mnlr sarala qald,
Vaxtnda yamad, nur ilmdi
Buludlar qarala-qarala qaldi...
Mni bu gnnd soraqlama sn,
Mni dnnind taparsan indi.
Bu gn qdrki kdr mnimki,
Bu gndn sonrak kdr snindir.
Qovmadn bandan
duman gecikdi,
Gecikdi bu ya,
yaman gecikdi...
SEVG HL MR DEYL...
I
Sevgi hl mr deyil, zizim,
Qarda illrin sna durur.
Hl baxlarn
iyinlrdn srb axma var,
Hl bu sevginin
skskli uaq kimi
qaranlqdan qorxma var;
Sevgi hl mr deyil, zizim...
tn gnlr li atmayanda,
Tklikdn bar atlayanda
Ham bacarar sevmyi.
Yaanda stn vaxtn arl,
72
__________________Milli Kitabxana_________________
Qaraldanda gzlrini
divarlarn al
Ham bacarar sevmyi;
II
Khn sevgisiyl ynn qzlar,
ndi yad rkd dynn qzlar,
Kim d bilms d
siz bilirsiniz,
Banza glib,
dz bilirsiniz.
znz bir ev kdnz, ancaq
Qlbiniz baqa bir rkd qald.
Xatiry dnd hdiniz, ancaq
Yngl eqinizi klklr ald;
Sevgi hl mr deyil, elmi?..
Hl bu sevginin trdddlrd
Yeyin vurma var,
Sxlma var.
Hl bu sevginin gzlri bal
hrt zirvsindn yxlma var.
Ayaa durmaa gcn atmasa,
Sadt lindn gr tutmasa,
Qarsan frsti gr ov kimi,
Atlsan hyata bir tilov kimi
III
Mhbbtl pr da
Bulaqlarn buz doda,
Yaatmasa bir buda
Bulaq hl mr deyil.
73
__________________Milli Kitabxana_________________
Odun yanmaqdr mara,
Kibritin oddur yara,
Yandrmasa bir ra
Yanmaq hl mr deyil.
Grksiz yanacaqdsa,
Quruca od-ocaqdsa,
Buludda qalacaqdsa
Gn hl mr deyil.
Ny lazm qulaq karsa,
Partlayacaq rk darsa,
Fikri, dncsi korsa
Grmk hl mr deyil.
Kl furmrs hicrana,
gr glmrs hicrana,
Dz bilmirs hicrana
Sevmk hl mr deyil!
Yanvar, 1979
DNN TOYUN D...
Salqlar deyildi r-barla,
yn qlbin girn oldumu!
Gzndn qlbin dn crla
Axan gz yan grn oldumu!
Salqlar uzand...
shr kimi
alb-oynadlar, kef eyldilr,
rpb pilllr son midimi
"Vazal" stnd dfn eyldilr.
Son mid!
O mnim gryim idi...
Yoluna am tutdu ne qz, glin.
74
__________________Milli Kitabxana_________________
am deyil,
o mnim ryim idi,
Son df yanrd yolunda snin.
Getdin...
O khn yol nur yolu idi,
zin dn yerd gl amad ki?
zgyl keirdin o yolu indi,
Ayan altndan yer qamad ki?
Bu yollar n yaman vfasz imi,
Niy iliklnib tklmdilr?
Db qdmin hr yoxu, eni
Niy ryim kilmdilr?..
Bana gl-ik spdilr o gn,
Alan qlbin su spmdilr.
"Get" deyib
alnmdan pdlr o gn,
Snq taleyini dzltmdilr...
Gldn...
Glnn mr ox qsa,
Bir hsrt axrd qannda snin,
Orda btn yerlr tutulmudusa
Yerim grnrd yannda snin.
Dnn toyun idi...
Xobxt olasan!
Grnr bu biz qismt deyilmi.
Unut!
El bil ki,
sevdiyin olan
Getdiyin olanm,
Nsrt deyilmi...
Sentyabr, 1978
75
__________________Milli Kitabxana_________________
GLCYM
Tki vdlk,
ay mrm-gnm,
Sabaha bu qdr bdgman olma.
Qtr ol,
yaxn ol, bssn mnimn
Uzaqda grnn boz duman olma.
Dayanaq z-z iki sahiltk,
Mhbbt arada bir mman olsun.
Baxm gzlrin glmsyrk,
Sni qoy vsalm limdn alsn.
Tsadf aran kss,
yen d
Drdimi sninl blcym mn,
Hissimi, duyumu bir mktub edib
Snin grun glcym mn.
Yen srhdlrd gll atlb,
sblr bir tarm sim olub indi.
Yen yuxulara qorxu qatlb,
Tki dinclik olsun...
olmasa, idi Bizi auuna ayrlq alsa,
Araya srhdlr dsi olsa,
Bir hsrt brs gy, yeri d
Qorxma...
mhbbtim el odludur,
ridr tikanl mftillri d.
Vtnn,
Sninn oda da dsm
Yox, yox alamaram,
glcym mn.
limd bir dst zfr lngi
Snin grn glcym mn.
mrmz hyatn qollar st
76
__________________Milli Kitabxana_________________
Bzn oyaq olur,
Bzn mrgl.
Bizim hicranmz anlar bkl,
Dmk mhbbt yollar st.
Durmuuq biz iki yol ayrcnda
Birind vsaldr,
Birind hsrt...
Sn ver llrini bir dst gltk
Gtrb dnyan gzcym mn,
Vd ver, vd ver sabal grk.
qlar sndm,
Gec kedimi
xb qaranlqdan bir gn kimi
Snin grn glcym mn.
Oktyabr, 1968
BR QIZA
Bu gn d yolumdan saxladn mni,
Yen d eyhamlar iini grd.
Az qald ryim yara sinmi,
Qzb qanadn stm srdi...
Bir kdr duman mni brd,
Yd gzlrim nifrti, kl.
stnd hr cr da-qa var idi
Zrgr dkannn vitrini kimi.
trm gozndn mn ilim-ilim,
Atandan danma, he yeri deyil.
Atan kabinetd nazirdi, glm,
Mnim ryimin naziri deyil.
Saxta hrtlr dmnm, yadam,
Simzr grrm qaynd snin.
Bir d hqiqti bil ki,
mn adam
Olmaq istmirm saynd snin...
77
__________________Milli Kitabxana_________________
Dnyan grmm cl bir donda,
Demirm sevincdn drd byk olub,
Snin ciblrin pul yk olanda
Mnim ciblrim lim yk olub!..
Yox, yox!
Varl olmaq eyib deyil ki,
Bilirm, pulunuz hesaba glmz.
Sni istyimc sevmsm, bil ki,
Atan mr verib sevdr bilmz.
Ayrlaq,
unudaq kdri, yas,
Knlm dediyini sylyir dilim.
Sni nazirliyin qara "Volqa"s,
Mnis ehtiyac gzlyir, glm...
1968
SN GRK...
Sn grk zn tantmayaydn,
Mn bu zn tantmayaydn.
Yen d hyat sndn umaydm,
El bilydim ki, dnyada tksn.
llrin mrmdn apardn
El bilydim ki, gtircksn.
Bahar gzlyirdim,
yen d qd,
Bir arzu, bir mid ldrmkdns
Aldana-aldana yaamaq xodu;
Sn grk zun tantmayaydn...
Sn baxa-baxa snin znd
Grnr zgni sevmim onda.
Hr titrk szm snin gznd
Yqin zgsin demim onda.
78
__________________Milli Kitabxana_________________
Hissin xumarnda yumub gzn
Onda mhbbtim yuxulu imi.
Sonradan oyanb,
onda bilib ki,
Suyun lal axan qorxulu imi;
Sn grk zn tantmayaydn.
Sn grk zn tantmayaydn;
mr d belce keib gedydi.
Sn dem, marala atdm gll
Maral drisind tlky dydi...
Sadlvh qlbimdn,
mhbbtimdn,
Kediyim yollardan utanram mn;
Yuxulu gzmdn arlar keir,
Yanmdan sevgisi dorular keir,
Sndn yox,
onlardan utanram mn...
Sn grk zn tantmayaydn,
Mn bu zn tantmayaydn...
1979
SN DEM, TZDN SEVMK OLARMI...
Sn dem, tzdn sevmk olarm,
Tale d tzdn gl bilrmi.
Ksb gzyal gedn mhbbt
Peiman-peiman gl bilrmi.
rk bulud kimi boalrsa da
Demk, bulud kimi tzdn dolur,
Sonuncu lsi titryn amdan
Ayr bir am da yandrmaq olur.
Sn dem, tozdn sevmk olarm,
Khn yaralar vaxt, zaman silir,
79
__________________Milli Kitabxana_________________
Ksiln budaqla ln aaclar
Tz phrlrl diril bilr.
Alaya-alaya dnyaya glib,
Biz ana sdyl glmmiikmi?!
Hr axam sapsar batan gni
Hr shr tz-tr grmmiikmi?!
Sn dem, tzdn sevmk olarm,
Sevgi furst deyil qu kimi ua.
N d klgdir ki,
qaasan qova,
Ya da sn qovasan,
o sndn qaa...
xarsan qlbindn tn sevgini,
Bir gn d tnhalq sxacaq sni.
Kims etdiyin yaxlq kimi
Mhbbt qarna xacaq snin.
lk sevgi yuvadan dn qucuaz,
Krp qanadlar phrlnmyib.
Mcnunun ahyla uan mhbbt
Min hiyl liyl yer enmyib...
Mn ki, grmmim sevgini susan,
Mhbbt zirvd bslnn qarm.
Kim deyir, bir df sevilir insan,
Sn dem, tzdn sevmk olarm...
1980
N BLYDK
N bilydik bu sevginin sonu yox,
N bilydik dnya bel dnck,
N bilydik sevgi adl bu qonaq
kimizin aramzda lck...
80
__________________Milli Kitabxana_________________
Ulu sevgi gydn yer endimi,
N dayand yolumuzun stnd?
Bu mhbbt soyuduqca, sn dem,
Can verirmi qolumuzun stnd.
Hr gr srnrd ayaqlar...
O mnlr - bir baharlq smni.
Dodaqlar yandranda dodaqlar
ryimiz yrm, demli.
ylnclr qoymad ki, gz aaq;
Hr istyi biz belc bitirdik.
Payz gldi toy-bayramla,
biz ancaq
Yarpaq-yarpaq gnmz itirdik.
irin oldu yalanlarn zhri,
Hqiqti gizlmiik hmi.
Sevgililr oyaq ad shri,
Biz axam gzlmiik hmi...
Yuxu grdk...
gah qorxulu, gah da n,
Bodu bizi trddlr axar.
Yuxularda llr grdk birln,
Ha yozduqsa hicran oldu axr...
N bilydik bu sevginin sonu yox,
N bilydik dnya bel dnck.
N bilydik sevgi adl bu qonaq
zmz baxa-baxa lck...
1979
MN K, SN DEYLM...
Unutmad gzlrini gzlrim,
Mnim gzm, snin gzn deyil ki.
O yerlri naxlayr izlrim,
Mnim izim, snin izin deyil ki.
81
__________________Milli Kitabxana_________________
Yalanlara yrtmdim dilimi,
Mnim dilim, snin dilin deyil ki.
Hr yetn uzatmadm limi,
Mnim lim, sonin lin deyil ki.
Uub getdin, sazaq dd knlm,
Mnim qlbim, snin qlbin deyil ki.
Sn gln yaranbsan, inlm,
Mnim qlbim, snin qlbin deyil ki.
Sn qaraltdn, mn aartdm salra,
Mnim sam, snin san deyil ki.
Eidnlr balayar suumu,
Mnim suum, snin suun deyil ki.
Yer dd, odlu szm kzrdi,
Mnim szm, snin szn deyil ki.
Qarladq, dil susdu, z qzard,
Mnim zm, snin zn deyil ki.
Sn yolunu dyidirdin bir shr,
Mnim yolum, snin yolun deyil ki.
Bu hicrana dzcym birthr,
Dzcym, hicran lm deyil ki!..
Fevral, 1982
BR SEVDA ALAYIR...
Gl dedim, koksm yaral dd,
l adm, llrim aral dd,
Ona bu a dnya qaral dd,
Bir sevda alayr iimd mnim.
Qdri bilinmdi,
mr qrld,
Hsrt boyun bkd,
hicran yoruldu.
O hr gn incildi,
hr gn vuruldu,
82
__________________Milli Kitabxana_________________
Min gl solduranlar
min gl drdilr,
Yngl iklri
yngl drdilr,
Mn rk aanda
baxb grdlr
Bir sevda alayr iimd mnim...
Dnni bkl xatirsin,
Vurundur bu gn xatirsin,
Qslb mrgl xatirsin
Bacara bilmdim zm-zml,
Dil tapa bilmdi iim szml,
Mnim fryadmla,
Mnim gzml
Mnm da dayan o mhbbt,
tmi qa-dayam o mhbbt,
zm badayam o mhbbt,
Gec oldu qdrini mn bilnd d,
Sevinci yaayb, qm blnd d
zm baxmayn,
mn gulnd d
Bir sevda alayr iimd mnim...
NEYLYM?
Bu tbssm bir iyin izidi,
Ala gzn bulaqlarn gzd,
ryimd mhbbtin zd,
ryiml bacarmram, neylyim?
83
__________________Milli Kitabxana_________________
Hr eyhamn bir tilsim aard,
Dil bilsydi da da knl aard.
Alm sndn uzaqlaar, qaard,
Bu lftin sonu hicran deyil ki,
Dilim tutmur istyimi deyim ki.
Sn gln yollarm yimmi?
ryiml bacarmram neylyim?
Gzlyirm...
Hr dqiqm il olur,
Sn glirsn, hr lpirin gl olur.
Qlbim yen qolu bal qul olur,
Uaqln havas var banda,
ryimin xncri var qanda.
De, sevimmi mn indi bu yamda?
ETRAF
mr-gun yoldama
Fikirli glirm,
Dalgn glirm,
Qayl gzlrin kir klimi.
Bzn gec glirm,
yorun glirm
Bitirsn qapda bnv kimi...
Blk min suumu bilmisn mnim,
Birini zm vurmamsan he.
Eyhamla zm glmsn mnim,
Birc yol zm durmamsan he.
Hr ks taleyil glir hyata,
Demirm, ryi yumaq olmuam.
84
__________________Milli Kitabxana_________________
Dcl balalara mlaym ata,
Sninn n dcl uaq olmuam.
Snsn dalar" kimi sbrl dzn,
Blk trdddl ox dymsn.
sti bir sevgidn yazmam bzn,
Soyumu aym sn dyimisn...
zmd kdrdn bir iz grnd
irinim olmusan,
Acm olmusan.
Qohumdan, tandan pis z grnd
Sn anam olmusan,
Bacm olmusan.
Bir kovrk erimdn gzlrin dolub,
N deyim,
zgdn ox yazb qlm,
N qdr dynl gnmz olub,
Dynl qan grmmim mn...
Bir lin mtbxd
qabda-qaqda,
Bir gzn istid, tstd olub.
Bir lin beikd
ogul-uaqda,
Bir zn hmi stmd olub.
Yollar arpaz-arpaz,
Yollar qarq...
Gec yol glirm qula ssd.
Bizim pncrdn szln iq Gznn nurudur yolumun st.
Fikirli glirm,
Daln glirm,
Qayl gzlrin kir klimi.
Bzn gec glirm,
yorun glirm
Bitirsn qapda bnv kimi...
85
__________________Milli Kitabxana_________________
***
Qapn dymm gecyars,
Samda bir lin tmas glib
sti dodamda bir p izi,
limd bir sacn xnas glib.
Yuxulu gznd qzart grb,
Qzara-qzara yalan demim.
bhnin bhan payn verib,
Hl yatmayb ki, balam, demim.
Tez-tez oynayram mn bu oyunu,
Ne yad sifti grb glirm.
Snin bir mrlk sevgi paynn
Yarsn zgy verib glirm.
Bu el duyu ki,
Bu el qm ki,
Min olsa yen d ymzdi sni.
Bzn elsin dyimim ki.
Blk drnana dymzdi snin.
Pncr dalndan yollara baxb,
Yuxusuz gznl vaxt sayrsan.
Krp balalar kksn sxb
Mrgl-mrgl glmsyirsn.
Nal danrsan "Min bir gec"dn,
Naln qorxulu, sehrli, qmgin...
Mn is sallanb kndir gecdn
Bir quyu dibin enirm hr gn.
Bilmirm mlksn, Allahsan, nsn?
Mn baladn ne gnah.
Bel mehribanlq eyldikc sn
zm z gozmdn drm, ax...
86
__________________Milli Kitabxana_________________
SEVNLR DEMYYD...
tb illr keir, tr qrin,
Arzum yola dr mnim yerim,
Dnyann sadt zirvlrin
Tlsib, hmi gecikn mnm.
Min soraq gtirn klklr n,
Mhbbt yuvas rklr n,
Mnimn alan iklr n
Zaman uub gedr, gzlmir yen,
Yalar tlsir qovusun sel,
vvldn bildiyim sfr bel
Hicran qapmz dymyydi ka,
llr gncliyim doymyydi ka,
Sevnlr he zaman
demyydi ka,
-Tlsib, hmi gecikn mnm.
SEVDR BLMDM...
Dli kimi sevdim gzl dlini,
Gl verdim, yandrb-yaxd lini,
Seib cmllrin n gzlini
Titryib syldim szm sn,
Sevdir bilmdim zm sn...
Hsrti, vsal qoa sevdirdim,
yn ynimi qa sevdirdim,
Yaln ayam daa sevdirdim,
Tanda bilmdim izimi sn
87
__________________Milli Kitabxana_________________
Alb yanardm gz istsydin,
Bir nm olardm sz istsydin.
Mni grmk n gz istsydin
Kor qalb, verrdim gzm sn;
Sevdir bilmdim zm sn.
Sn hr mktubu yazdm qanmla,
Ruhumla, hissiml, hycanmla,
Sevincl lrdim,
gr bununla
Balasaydm mn
mrm sn;
SEV-SEV AYRILAQ...
Biz xobxt olmadq sevnlr kimi,
ndi son bahartk szlar qlbimiz.
Blk bu dnyaya glmiik, glm,
Artraq dnyaya hsrtini biz.
Tn d, giley d daha bsdir,
Bu sirli royadan aylaq grk.
Ya sn gecikmisn, ya mn
tlsdim,
ndi sev-sev ayrlaq grk.
Knl gizli-gizli
yanacaq indi,
Bir damla gz yan dnizdi mn.
Biz xatirlr qalacaq indi,
Snin xatirn d zizdir mn...
Bilirm, bu hsrt zck sni,
al, klg kimi srnmysn.
Gzlrim hr zaman gzck sni,
al,
Gzlrim grnmysn!...
88
__________________Milli Kitabxana_________________
KMZN YERN...
Sevdiyimiz bir nm var...
Bu sevgidn sn qorxursan
eybi yox,
Mn sevrm ikimizin yerin.
Bu eq n bir n
dara kslr
Mn gedrm ikimizin yerin...
Min zabdr snsiz ken
hr gnm,
Unutmuam yax, yaman frqini.
Bu sevginin da ridn drdini
Mn krm ikimizin yerin.
Gl deyirm, gl qlbin dyirm,
Mn sninn tanr yazan eirm,
Dodaqlarn incimsin deyirm,
-Mn lrm ikimizin yerin...
Taleyimd son alan glmsn,
Szb qara gzlrini glms,
Bu sevginin sonu gr lms
Mn lrm ikimizin yerin.
HEYF, O SEVGY...
O yalan illr gn dymzmi,
Gl verdim, verdiyim gl dymzmi,
Gzmd alayan sel dymzmi,
Heyf o sevgiy, o mhbbt.
Bir df rkdn gl bilmdim,
Knlm kimsy ver bilmdim,
Sndn baqasn sev bilmdim,
89
__________________Milli Kitabxana_________________
Snsiz geclrim yuxu bilmdi,
imd alan ah bilmdi.
Mn bildim, sn bildin, oxu bilmdi,
zmn zmdn acm glir,
Dostlarm kdrli, dmnim glr.
ln sevgimiz yazm glir,
Sultanlq taxtmz devrildi nec,
Klksiz, tufansz sovruldu he.
O sevgi nifrt evrildi nec,
BU, SN DEYLSN...
Qaydb glibsn gzlri yal,
Deyirsn, bir daha ksn deyilsn.
Han o vqarn, o saymazln;
Deyirsn vaxt keir, zaman gzlmir,
Dilin dediyini, ryin demir.
Bu yalvaran gzl sn bnzmir,
Getdiyim hr yeri gdn sn idin,
Ksnd aylarla itn sn idin,
rpb qaplar gedn sn idin,
Deyirsn ksnlr barar yen,
N tez boyun ydin be gunlk qm?
zndn razlq yarar sn
90
__________________Milli Kitabxana_________________
Drdlisn, drdini get dan suya,
l ama, alalma mn vern paya,
El bil dilni glib qapya
Dekabr, 1995
YARI MND, YARI SND...
kimizd bir rk var.
Yar mnd, yar snd.
Sevgi adl bir aacq,
Budaq mnd, nar snd.
ik tri gl znd,
Min mna var hr sznd.
Bir buluduq gy znd
Ya mnd, dolu snd.
Bir ovuyam, gnm ovda
Qahaqada, qovhaqovda,
Eqimiz bir irin sevda
Ptk snd, bal mnd...
MNM BU GZ YALARIM...
Bu idimi son niyytin
Oynama gl vqarmla.
Axb gedr mhbbtin
Mnim bu gz yalarmla.
Gl yanaqlar saralacaq,
Axb sular durulacaq.
Bir mman da yaranacaq
Mnim bu gz yalarmdan.
91
__________________Milli Kitabxana_________________
Yollar bal, glmmzsn,
Bu drdi sn blmmzsn,
stsn d silmmzsn
Mnim bu gz yalarm.
Knl yorun, yollar ttin,
Nlr etdi qbahtin?
Dymz snin mhbbtin
Mnim bu goz yalarma...
KSL QALA BLMRM...
Qaydb glmim yanna yen,
N olar, bu df qlbim dym.
Deysn glrsn acizliyim,
Neylyim, ksl qala bilmirm.
Sevnlr hmi yesir dbdr,
Ax, aramza n sirr dbdr,
radm sevgin sir dbdr.
Zaman gzlmyir,
mr-gn axr,
Soyuqluun mn yandrr-yaxr.
Gzm gzlrin yalvarb baxr,
Uub buludlara qona bilrm.
Bu drdin lind sola bilrm.
mrlk ac-susuz qala bilrm,
Neylyim, ksl qala bilmirm...
92
__________________Milli Kitabxana_________________
SEV BLMZSN
Hl qlbimizd xatir izi,
Hl ayrln nmlidi gz.
Hl ki, sevirik bir-birimizi,
Baqa birisini sev bilmzsn.
Gr ne nmnin bstsi qalb,
Bu ocaq snbs, tsts qalb.
lindo limin istisi qalb,
ncidib, qlbim dy bilmirsn,
Yolunu biryolluq y bilmirsn.
Mn "yox" szn dey bilmirsn,
l keir, mrd xatir qalr,
Bahar gllrimiz qnd solur,
Hl ki, gzlrin mni axtarr,
Axar gzmzn ya qurumaz,
Deyirdik bu ilqar, peyman pozulmaz,
Bel sev-sev ayrlmaq olmaz,
ALLAHIM, AYIRMA BZ...
Bu mr yolunda z-z gldik,
Zlmt bir gecdn gndz gldik,
Deysn, axrda biz gz gldik,
N olar, Allahm, ayrma bizi.
Snin linddir taleyin hkm,
N oldu, bu sevgi bir ar ykm?
Ayrlq deyiln sndn bykm?
93
__________________Milli Kitabxana_________________
Sonradan qovuan iki yoluq biz,
Sevgiyl balayan iki sonuq biz,
Haqqna tapnan iki quluq biz,
Duymadq sevginin irin dadn,
Vurma qlbimiz hicran odunu,
Eit sevnlrin qm fryadn:
Bu biz, bu mhbbt, bu aln yaz.
Yoxsa bu yazya gr bir pozu.
Ayrmaq istsn al canmz,
N olar, Allahm, ayrma bizi...
yun, 1996
SNDN SONRA...
znl aparmsan
Gnlrimin rngini.
Kdr mn bnzyir,
Qm kvrlib sn kimi.
ndi baa dmm,
Snsiz hr eyim hdr;
Sndn sonra he ksi
Sevmdim snin qdr.
Sevgi dolu baxlar
klindn baxr mn,
Dncksn bilirm
Sn vvl-axr mn.
Mn el bilirdim ki,
Hr ey soyuyub gedr,
-Sndn sonra he ksi
Sevmdim snin qdr.
94
__________________Milli Kitabxana_________________
imd tufan kimi
alayr xatirlr,
Gz yalarm qurumur,
Alayr xatirlr.
Mn kdrdn doymuam,
Mndn doymayr kdr,
- Sndn sonra he ksi
Sevmdim snin qdr.
O qdor yaxn ikn,
Bu qdr uzaq olduq.
Yorulduqmu sevgidn
Biz yar yolda qaldq.
Mn zablar iind,
Sn zn mndn betr.
Sn zn d he ksi
Sevmdin mnim qdr...
yun, 1996
SN MN GRCKSN...
Mn dord verib getm,
Drdimnn lcksn.
Hara baxsan, qarnda
Sn mni grcksn.
Bu peiman yollarda,
Axb gedn sularda,
Hr gec yuxularda
Sn mni grcksn.
Qm dolu otanda,
Qurumu dodanda,
O mnsiz yatanda
Sn mni grcksn.
Dn dr qara tel,
Gz yan dnr sel,
Gzn yumsan bel
Sn mni grcksn.
95
__________________Milli Kitabxana_________________
Toyda glmycksn,
Knl vermycksn,
Byi grmycksn,
Sn mni grcksn...
May, 1996
SNN XATRN...
N yazsam sevgidn yazr
Qlm, snin xatirin.
Hicrandan boynu bukulu
Mnm, snin xatirin.
Yolumu duman balasa,
Kksm hsrt dalasa.
Gzlrimd sel alasa
Gllm, snin xatirin.
Gl yandrma dilin il,
ox oynama klm il
Son tikmi snin il
Bllm, snin xatirin.
Bilmirm, mlksn, nsn,
Can verrm, can istsn.
Birc klm l sylsn,
llm, snin xatirin.
May, 1996
96
__________________Milli Kitabxana_________________
BU SEVDA
Nahaqdan doymuam, mn haqq gzirm,
Bama bir bla, gnah gzirm.
Mn ki mhbbtdn uzaq gzirm,
Hardan ryim doldu bu sevda?
Drd yilmzdim, eq yildim,
Bu eqi Tanrnn czas bildim,
Mn ki bu sevgiy hazr deyildim,
Gl kimi limd soldu bu sevda.
Yen mn olmadm lfti qran,
Sevdimmi, eqimd lnc varam,
Kdri bir dnya, sevinci bir an,
Mni blalara sald bu sevda.
Tkliy sn nec dzrdn, Allah,
Bu eql qbrimi qazrdn, Allah,
zn rikmi gzirdin, Allah,
Sn istyimi bld bu sevda.
Yanvar, 1997
OLDURM MN
Can sn vermdin, sn d alasan,
mid ver yaaym, ldrm mni.
Qyma sevnin qatil olasan,
mid ver yaaym ldrm mni.
lmm min yer yozulacaqdr,
Dnyadan bir sevn azalacaqdr,
Qbrim ryind qazlacaqdr,
mid ver yaaym, ldrm mni.
97
__________________Milli Kitabxana_________________
Mni z linl mzara verm,

Grmk istmirsn, he mni grm,
Sn Allah, bu qdr gnaha girm,
mid ver, yaaym, ldrm mni.
Vallah, llrimd qalacaq yaxan
Bilmirm bu mnzil uzaqm, yaxn,
Yaamaq mnim d haqqmd, ax
mid ver, yaaym, ldrm mni...
Avqust, 1996
YAADI
Bu sevginin mr bel qsaym,
Bnvtk birc hft yaad,
Sevinmy sbri bel atmad,
No yaad, qm trfd yaad.
Bu tr qn almadan solarm,
Bu mhbbt hans smt yol alm?
Sevnlrin gn qara olarm,
Grn kimlr sevib kefd yaad?..
O rkdn gldymz gn han?
Sdaqtdn dandn dil han?
Bu sevginin shvmi dd nvan?
-Oz mrn el shvd yaad.
HL BU HARASIDIR...
Ayrlq hicran deyil,
Qlbinin yarasdr,
yil, qarmda yil,
Hl bu harasdr.
Qlbini sxacaam,
Zng edib susacaam,
98
__________________Milli Kitabxana_________________
Evini yxacaam,
Hl bu harasdr.
Grnd glcym,
Yuxuna glcym,
Hr cr drd vercym,
Hl bu harasdr.
Getmz gznn nmi,
Gz yan boar sni.
Hsrt yandrar sni,
Hl bu harasdr.
Yollarda qalacaqsan,
Saralb solacaqsan.
Od tutub yanacaqsan,
Hl bu harasdr.
Gzn yolda qalacaq,
Hey boalb, dolacaq,
Gr bir nlr olacaq,
Hl bu harasdr...
yun, 1996
QAYTAR MN
Bulaq tk safsan dedim,
Bulaq tk axb getdin.
Odlu baxlarnla
Qlbimi yaxb getdin.
Qfil gldin mrum,
Qfil d xb getdin,
Snsiz dz bilmirm,
Dzm qaytar mn.
99
__________________Milli Kitabxana_________________
Blk tilsim ddn,
ryin daa dnd,
Sninl gedn eqim
Hsrtl qoa dnd,
Dedim baharm glib,
Baharm qa dnd,
Glm aparmsan,
Yazm qaytar mn.
Naznla ox oynadm,
Dedim huri, prisn,
Gy limdn aldn,
Dar eyldin yeri sn.
Sn mlk deyilmisn,
Adilrdn birisn,
Mni mndn almsan,
zm qaytar mn.
Fevral, 1997
SN UNUTSAM...
Mn sni unuda bilmirm, ax,
Unutsam, nlri unudam grk,
Gylr baxmq ayl gecd,
Unutsam gylri unudam grk.
Dnizi unudum, ya dalalar,
Xatirn yadmdan xayd, bar.
Payzda xzan, qdasa qar,
Baharda gllri unudam grk.
De, nec unudum mn sni nec,
Sevgi durna deyil, payzda k,
Yuxuma glirsn mnim hr gec,
Aylar, illri unudam grk.
100
__________________Milli Kitabxana_________________
Snin xyalndr hsrtl baxan,
Adndr hr saat qarma xan,
Qarb klin gzmdn axan,
Ya, sellri unudam grk.
Sinrad peiman ryim qald,
Udun, llrimd llyin qald,
Nlri itirdim, bax, nyim qald,
Nlri, nlri unudam grk.
Fevral, 1997
BLRM...
Mn qadan alm dem, zizim,
Mn snin bana dn bilrm,
Snsiz qm alovlu yanan ocaam,
Alama, yadan sn bilrm.
Mn gn gzlyn puuram hl,
zm z drdimdn qaram hl,
Ulduzdan ulduza uuram hl,
arsan torpaa en bilrm.
Qfl axtarram mn aar kimi,
mdad gzlyirm bir naar kimi.
Hl ki susuram gnahkar kimi,
Bir gn syan edib din bilrm.
Deysn, Tanrya yetidi duam,
Hl ki cavabsz qalbd sual,
Ksmsn, belc ksl d qal,
Barsan, sevincdn l bilrm.
yul, 1997
101
__________________Milli Kitabxana_________________
BURA QDRM
Bu dnyada bdilik n var ki,
mr kimi hr ey gldi-gedrmi.
N sevginin gnah var, n bizim,
Bu sevgnin mr bura qdrdi.
Mcnun ah, leylinin gz yalar
N bilydik fsanymi, hdrmi.
Qm eylm, hr yolun bir sonu var.
Bu sevginin mr bura qdrmi.
Gl-gl balamdq bu eqi
Axrnda gz yaym, kdrmi.
Mhbbtin payz fsli var imi,
Ayrlq xatirlr iind,
Bu ayrlq lmdn d betrmi,
Tsllimiz bu olacaq, sevgilim,
Noyabr, 1997
SA LNZ SEVNLRN BAINA...
Cilraqla bznibdi toyunuz,
Nur ilnib torpana, dana.
Bir quyudan alnbd suyunuz,
Sa liniz sevnlrin bana,
Qdir-qiymt bilnlrin bana.
Darxmayn, xanm ana, by ata.
Sa tiniz analarn bana,
Sa liniz atalarn bana.
Nur tklr xala, bibi zndn,
Alov yar mi, day gzundn,
Sevincindn bac gedib zndn,
102
__________________Milli Kitabxana_________________
Sa liniz baclarn bana,
Ne-ne dostun, yarn bana.
Gr bu toyda ne mi, day var,
Bu dynd hr qohumun pay var,
Hl ne qarda, bac toyu var
Sa liniz qardalarn bana,
Sa liniz sirdalarn bana...
Noyabr, 1995
SAXLAYIN GEDN QATARI
Bu qatar vsaldan hsrt gedir,
Vtn ryimdn qrbt gedir,
Deysn ayr bir qismt gedir,
N olar, saxlayn gedn qatar.
Gl aparr, gz yam qalr,
ryim boalr, gzlrim dolur,
Bu qatar ayrlq havas alr,
Zaman dorayb biir bu qatar,
Sevgimin stndn keir bu qatar,
Mnim gz yam iir bu qatar,
Yyrsm, arsam ata bilmrm,
Qlbimdn qoparb ata bilmrm.
Getdimi, bir daha tuta bilmrm,
N olar, saxlayn gedn qatari.
Menin baharm aparb gedir,
lini limdn qoparb gedir.
Qoymayn yarm aparb gedir,
Mart, 1996
103
__________________Milli Kitabxana_________________
OLACAQ
Klk dadan n aparar?
N olsa n olacaq.
Sn knlm sevindirsn
N olsa, qm olacaq.
Bahar kimi gl sevn,
Sevgi dolu ili sevn,
Mnm km dl sevn,
ox olub, yen olacaq.
x qarma, yolumda ol,
Hr gnmd, anmda ol,
Can vernd yanmda ol,
Son szm sn olacaq.
nadm yolumu ksdi,
naddrsa, inad bsdi!
Bu dnyann ii trsdi,
Beldi, bel olacaq.
Dnya biz qalan deyil,
tn illr solan deyil,
Sn bir ey olan deyil
N olsa, mn olacaq.
Yanvar, 1996
BALAYA BLSN
De kim saxlayacaq mni bu yoldan?
Bala yollarm, balaya bilsn.
l ab mhbbt dilnmdim ki,
Bala qollarm, balaya bilsn.
Bu sevgi khndir, bu lft yeni,
Bal bilir sn vern qssni, qmi.
ldrsn, ruhum da sevck sni
Bala dillrimi balaya bilsn.
104
__________________Milli Kitabxana_________________
Dnizm, dalama brn dbd,
Salarn kmnddir, grn, dbd,
Gllrim baamda pran dbd,
Bala gllrimi, balaya bilsn.
Gn glr, inadm hey yorar sni,
Hsrt mnim kimi soldurar sni,
Kor olsam llrim axtarar sni
Bala llrimi, balaya bilson.
Sevgisiz bir rk, evsiz yetimdi.
Snsiz yaamam, mn tindi,
Bu dnya vvldn lm-itimdi,
Alayarsan mn, alaya bilsn.
MN OLMADIM K
mrmn gl aan bahar gldi,
Prian sn oldun, mn olmadm ki,
llrin latmaz hsrt oduna
Alan sn oldun, mn olmadm ki.
Dnyan dolaan izim qaytd,
Gldin, ryim yazm qaytd.
zn ksb getdin, zn qaytdn,
Baran sn oldun, mn olmadm ki.
He bilmrm n deyim bu gli.
Yad olmudum hr sevinc, gl,
Bu sevgini dastan edib hmi
Danan sn oldun, mn olmadm ki.
Gl-gl yola saldm illri,
Snsiz amaz baharmn gllri,
Nsrt deyib gec-gndz llri,
Dolaan sn oldun, mn olmadm ki.
Dekabr, 1999
105
__________________Milli Kitabxana_________________
LVDA DEMRM, GRCYK...
Endi gzmz hsrtin ni.
Hicran yaman yerd haqlad mni,
Bu kdr yal ayrlq gn
lvida demirm, grcyik...
ndi alayrq biz iin-iin,
Sonu glckmi bu qmli kn?
Hllik deyirm, tslli n
lvida demirm, grcyik.
Bu qmin lind sola bilmrik,
Bir baqa sevgid yana bilmrik,
Mn snsiz, sn mnsiz qala bilmrik,
Gldi bu ayrlq drd, qada kimi,
Batdq qm glnd bir ada kimi,
Sn bir nm kimi, sn sda kimi,
Qalandm mhbbt ocana mn,
N deyim sevginin bu ana mn?
Bu inad hsrtin acna mn
yun, 1999
NANMIR
Bir gldr ki, blbllri susdurub,
ox aiqin qol-qanadn ksdirib.
Bu gzli sevgidn kim ksdrb?
El ksb, mhbbt inanmr.
Ban yanb, bu oda kz deyiblr,
Drd veriblr, hr drd dz deyiblr.
Qulana o qdr sz deyiblr,
Hr nala, sz-shbt inanmr.
106
__________________Milli Kitabxana_________________
Kim uurub onun knl taxtn,
Payz bilir mrn bahar vaxtn?
Bxtsiz deyib, hey qnayr bxtini,
Mhbbtd sdaqt inanmr.
Yollarnda ox sevnlr srnr,
Onu sevn drd-qm brnr.
Gzlrin dnya yalan grnr,
Tanr vern bir qismt inanmr.
Mart, 1999
SBR VER, ALLAHIM...
Grdm vfasz, danmadm mn,
Bu bir frst idi grmdim mn,
Onsuz yaamaa almadm mn,
Sbr ver, Allahm, sbr ver mn.
El bil dynd, zm yoxdur,
Dadsz gnlrimin dzm yoxdur?
Daha bundan artq dzmm yoxdur,
mdad istyirm, l adm gy,
Demdim bama gylr da tk,
Bu eqi bir mr yaadm dey
Ozm d bilmirm kimm, nym mn,
kilmz hsrti kim deyim mn,
Ondan baqasn bynmdim mn
Ayrlq lmdr - sazaq saylmaz,
Hr fryada qulaq asaq, saylmaz
mid istyirm - yasaq saylmaz,
Sbr ver, Allahm, sbr ver mn...
Yanvar, 1999
107
__________________Milli Kitabxana_________________
***
Yazm grbsn, qm grm,
Gzlriml drm mn sni,
Gltk smyin ryim dzmz,
Nfsiml isidrm mn sni.
Girm bu dryaya, gmin batacaq,
Qmlrim iind qmin batacaq,
Plda adn, ssin atacaq,
ryiml eidrm mn sni.
Drdin ne z varsa bilirm,
Kdrimin acna glrm,
EI bilm mn drdindn lrm,
Min bir drd tu edrm mn sni.
Dosta ocaq, dmnim ayazam,
Szm bitmz, h sylym, ha yazam.
Mn el bir qasral payzam,
Baharn q edrm mn snin.
Dekabr, 1998
MHBBT DEMRM
Bir tn var baxnda, sznd,
Tbssmn yen ksb znd,
Alamaqdan ya qalmayb gznd,
Gz yana mn mhbbt demirm.
Mhbbti mr kimi itirdik,
Gl yerind tikan kolu bitirdik.
Bir frsti ikimiz d otrdk,
Dnne mn mhbbt demirm.
108
__________________Milli Kitabxana_________________
O baharn iklri xzldi,
Kskn qlbin qm yoluna dzldi,
ynm ki, qan, gzn gzldi,
Gz-qama mn mhbbt demirm.
Yer ddn bir inadn sztk,
Ayrlrq el biz d yztk,
Bel msum grkminl, quzutk
Savana mn mhbbt demirm.
l eqin ehsann sevmirm,
Nzir kimi vsaln sevmirm,
Mhbbtin leysann sevirm,
Yavana mn mhbbt demirm.
Bu mhbbt hmdmidir tklrin,
ryimdn hyat alr kklri,
Hr qovuan mnfi, msbt yklrin,
Tmasna mn mhbbt demirm.
Noyabr, 1998
ALA GZLRM
Bu drdin qoynuna zn atldm,
Bs niy gntk birdn tutuldun?
Sn grdn, sn sevdin, sn aldadldn,
ndi peimansan, ala, gzlrim.
Fryadm hr sz kiriyn deyil,
Qlbimd yurd salb, yeriyn deyil,
Kdrim gll riyn deyil,
midsiz gmansan, ala, gzlrim.
Hrdn bulud kimi boaldn, doldun,
Qmli baxnla yollarda qaldn,
Sevdin, sevdiyin peiman oldun,
ndi ah-amansan, ala, gzlrim.
109
__________________Milli Kitabxana_________________
Axb gil-gil durulacaqsan,
Yollara baxmadan yorulacaqsan.
Alaya-alaya kor olacaqsan,
Qara bir dumansan, ala, gzlrim.
Sentyabr, 1998
MNM GZ YAIMI
GRMYCKSN
Bu eqin yasn saxlayacaam,
Sn gedn yollara baxmayacaam,
Alasam gizlic alayacaam.
Mnim gz yam grmycksn.
Tale oyunlara atacaq sni,
Fryadn gylr atacaq snin.
Gnahn gzn tutacaq snin,
O gln klin baxb alasam,
Gzm bir eynk taxb alasam.
zm ovcuma sxb alasam
Sn el bilim ki, qmdn uzaqsan,
Bir ya altnda snn ocaqsan,
zm baxmaa utanacaqsan,
yul, 1998
BLK BU TSADF...
Bizi grdrb nigaran yollar,
Yollar rk kimi boalar, dolar.
Allahn iini n bilmk olar,
Blk bu tsadf mhbbt oldu.
110
__________________Milli Kitabxana_________________
Blk tanr paym, knl ruzumsan,
Blk d tanrya atan szmsn.
Blk d sn mnim aln yazmsan.
Yaranan lfti sn ksm hl,
Tale qismtindn sn ksm hl.
lvida demy tlsm hl,
ryim az qalr sinmd ua,
Hmdm aramam mr boyunca.
Qoy bir d zn baxm doyunca,
tri tanlq bir adt deyil,
El hr sevgi d sadt deyil,
Bilirm hr gr mbbbt deyil,
yun, 1998
UNUDA BLMYCKSN...
Snsiz el bilm lcym mn,
Qara bir kdr dncym mn,
Geclr yuxuna glcym mn,
Sn mni unuda bilmycksn.
mrnd narahat izim qalacaq,
Alovum sns d, kzm qalacaq,
Arxanca hmi gzm qalacaq,
Sn el bilm ki, qmdn uzaqsan,
mrn, gnn uduzacaqsan,
zn blk d unudacaqsan,
111
__________________Milli Kitabxana_________________
Mni unutmaa inadn kimi,
lk sevgi ars, fryadm kimi,
Lap z adn kmi, soyadn kimi.
May, 1998
BURAX GZLRNN HBSNDN MN...
kir varlm dara gzlrin,
Aparr ruhumu hara gzlrin?
Qara bir mhbsdir qara gzlrin,
Burax gzlrinin hbsindn mni.
Yandrb-yaxmaqda od qdrti var,
Tkc mn blirm n hiddti var,
Ax, czann da bir mddti var,
Burax gzlrinin hbsindn mni,
Qaldm cazibnd, bihu kimiym,
Mrhmt gzlyn bax kimiym,
Qfs salnm bir qu kimiym,
Gnm el sndn ikayt olub,
Bu sevgi bir dastan, hekayt olub,
Mhbbt n vaxtdan cinayt olub,
Zindana knll saldm zm,
Eybi yox, payza dndr yazm,
Mn gnah ildim artr czam,
Saxla gzlrinin hbsind mni.
Yanvar, 1997
112
__________________Milli Kitabxana_________________
YUXUMA GLN GZL...
Yuxuma gln gzl,
Mlkmisn, ya nsn?
N olar, birc df
Hyatda rast glsn.
Bu gec kdrliydin,
Gzn dolmurdu snin.
Oyandm, yastmda
Telin qalmd snin.
Hqiqtsn, bilmirm,
Ya dorudan yuxusan?
Blk ln sevgimin
Sn narahat olmusan?!
Uuraq goy uzund
Sana ulduz yar.
Bir d baxb grrk
fqd gna dour.
llrimiz zlr,
Uub gzdn itirsn.
Mn shrd qalram,
Sn gecyl gedirsn...
Yuxuma gln gzl,
Yuxum in olacaqm?
xacaqsan qarma
-El gn olacaqm?
Dnyan baqa dnyam?
nadm sni tapar.
Ya mniml qal, ya da
Mni znl apar,
-Yuxuma gln gzl!..
Dekabr, 1995
113
__________________Milli Kitabxana_________________
BAILA...
Bir szml ryin toxundum,
Yalvardm, szlrim bala,
styirsn gl dilimdn as, ancaq,
Sni sevn gzlrim bala.
Hara gets, siz trf yol alan,
Yalnz snin atin qalanan,
Eviniz prvantk dolanan
Nax-nax izlrim bala.
zn yazdn ryim adn,
Sn gstrdin mhbbtin dadn,
ncikliyin atini, odunu
Kl dnm gzlrim bala...
Noyabr, 1995
BAIMIN BLASI...
Da, divar soyuq,
Bir hsrt qalassan.
Sn sevglim deyilsn,
Bamn blassan...
Sn mhbbt orusu,
Bir apqnsan dorusu.
ryimin ars,
Bamn blassan.
Hr szdn ksnimsn,
lfti ksnimsn.
Sevincim qnimsn,
Bamn blassan.
Naar sevgim qnim.
ar yanna glim.
Sevgimsn, yoxsa mnim
Bamn blassan?
114
__________________Milli Kitabxana_________________
imd min drdim var,
Drdimin lassan.
Sevib knl verdiyim
Bamn blassan.
Sn bel yaranmsan,
Bel d qalassan.
Taleyim yazlmi
Bamn blassan...
QADASIN ALDIIM...
l mnimdi, ik snin,
Gl snindi, lk mnim,
l mnimdi, tk snin,
Ksm, qadasn aldm.
Sndn sonra yoxdu yolum,
Sn oldun qanadm, qolum,
ldr mni, qurban olum,
Ksm, qadasn aldm.
Batr mni mman kimi,
tir mni duman kimi,
Bamda bir tufan kimi
sm, qadasn aldm.
Yollar yorub glrm,
Tilsimi qrb glrm,
Qbrdn durub glrm,
Ssl, qadasn aldm.
Bir drya ol gmim n,
Bir lac ol qmim n,
Sn zn mnim n
Bsl, qadasn aldm...
115
__________________Milli Kitabxana_________________
SN GVNDYM DALAR...
sn hicran klyi
Sevgimizi aparm.
El baxma zm
Sn gzlri yaarm.
Dolan dniz bir damla
Gz yayla daarm,
Sn gvndiyim dalar,
Sn d qar yaarm.
Zaman el tlsdi.
Geriy yolun yoxdur.
Sn ki, bir ocaq idin,
ndi qlbin soyuqdur.
znd hsrt izi,
Salarn da aarm,
Sn gvndiyim dalar,
Sn d qar yaarm.
Gnlrin rngi solub,
Ax, nlr solmayb?
Kim gvnm indi,
Gvnc yerim qalmayb.
Mni gzdn qoymayan,
ndi gendn baxarm.
Sn gvndiyim dalar,
Sn d qar yaarm...
ZM ALDADIRAM...
Gzldim illrl mn,
Dzm aldadram.
Bu kaz gllrl mn
Gzm aldadram.
Gizldib gz yam,
Glrzl grnb
116
__________________Milli Kitabxana_________________
zm aldadram.
Drd lindn iirm
Grnlr hardan bilsin
zm aldadram...
Qlbimd bir axta var,
N varsa, gnahda var,
Baharmda boran, qar,
Yazm aldadram.
mr yollar ndi,
Sama dn dndi,
Gnmn oxu qmdi,
Azm aldadram...
Sevgi himrdn keir,
Hr xeyir rdn keir.
Drd olan yerdn keir
zimi aldadram.
QAYIT
Sn getdin mrmdn ilk bahar kimi.
iklr mn xanda qayt!
Hsrtin leysan tknmz daha,
Buludlar gzn sxanda qayt,
Bir sevgi grmdim qmsiz, cfasz,
Hicrann ard, drdin dvasz,
Bilmdin qdrimi, sn ay vfasiz,
Hsrtin sonuma xanda qayt!
Boylandm arxanca mn szl-szl,
Gah akar aladm, gah da ki gizli,
Yerini bo grb, bir mlkzl
Sevgiyl zm baxanda qayt!
Uyma, hr nadannn szn, uyma,
Apar ryimi ks qyma-qyma.
117
__________________Milli Kitabxana_________________
Mni yurdsuz qoyma, yuvasz qoyma,
Ayrlq evimi yxanda qayt.
Adm ki, adnla qoadr snin,
Bilmzdim ryin dadandr snin,
Hl ki, midlr yaadr mni,
Tnhalq qlbimi sxanda qayt.
yun, 1999
OLMAYACAQDIR
Adm qlbindn ata bilrsn,
Uzaq arzulara ata bilrsn,
Mndn gzlini tapa bilrsn,
Mnim tk sevnin olmayacaqdr.
mrn bir sevgi glr, bilirm,
Sninl alayb glr, bilrm,
Kims sevincini blr, bilirm
Drdindn lnin olmayacaqdr.
Bir gn snckdir, bu od, bu ocaq,
Kdr yuvasdr bo qalan qucaq,
Dizin ba qoyub yatan olacaq,
Bana dnnin olmayacaqdr.
Sevgi zabndan uzaqsan hl,
Bir gn riyrsn sn gil-gil,
Yanamdan pn taplsa bel,
Gz ya silnin olmayacaqdr.
yul, 1999
APARA BLMYCKSN
Gediin gtirdi qmi, qssni,
Qlbim sev bilmz daha kimsni,
Hr gec ryamda grrm sni,
Yuxumu apara bilmycksn.
118
__________________Milli Kitabxana_________________
Getdiyin yollara hsrtl baxdm,
Dniztk kkryib, ay kimi axdm,
Mniml qalacaq bu qara bxtim,
Bxtimi apara bilmycksn.
Gnahn qarma xacaq snin,
Tnhalq qlbini sxacaq snin,
Ahm yandracaq yaxacaq sni,
Ahm apara bilmycksn.
Gzmn yan silsm d bel,
Snsiz drdli-drdli glsm d bel,
Mn snin drdindn lsm d bel
Ruhumu apara bilmycksn...
BR MKTUB YAZACAAM...
Bir mktub yazacaam sn,
Sevgidn baqa hr eydn;
yerdn, gydn, gldn, ikdn,
Bir d sinmin altnda
yaral qu kimi rpnan, sndqca snan,
arzularna qslan yetim bir rkdn.
Sevgidn baqa hr eydn;
Yazacaam qaranqularn
yuva tikmyindn,
Yetim bir uan
bir para rk n glib-gedn
boyun bkmyindn,
Hind flmlrin baxb
alayan cavanlardan,
Soyuq q gecsind tnhalqdan
aya z tutub ulayan yalquzaqdan.
119
__________________Milli Kitabxana_________________
Anasn axtaran
quzunun mlrtisindn,
Ufacq bir ran
bir ota qzdran
alov lkli hnirtisindn,
Bir mktub yazacaam sn.
Sevgidan baqa hr eydn.
Bir xstnin hkim
midl baxan
gzlrindn yazacaam.
Glincikl bznmi
manlarn srasndan,
Yuvalarnda yem gzlyn balalarn,
dimdiyinin sarsndan.
Getdikc soyuyan havadan,
Admdn, Hvvadan,
Nec olur tnha adam...
Bax, bunlardan yazacaam,
Bird yerdn, gydn,
oban dodaqlarn
yandran neydn,
-Bir mktub yazacaam sn,
Sevgidn baqa hr eydn.
Blk d bunu vsiyytim,
son szm bilcksn,
hr eyi zn bilcksn...
Noyabr, 1995
UNUT KDRN...
Ndir gzlrind bu qmli sual,
Unut kdrini, qmini unut,
Hl ki mrnd mn varam snin,
Unut kdrini, qmini unut.
120
__________________Milli Kitabxana_________________
Bu da bir zamand glib gedck,
Sevincin kdr glb gedck,
Bu qmli gnlrin lb gedck,
El bil dasan ki, vqar yarar,
Syl, taleyind kimlr dolar?
Sn el iqsan grnlr ar,
Dalardan glmiik ni unutma,
O irin alar, dmi unutma.
Qurban gzlrin, mni unutma,
May, 1998
UTANIRAM...
Uzun gn dedm,
Gndn utanram.
Nfsin meh dedim,
Klkdn utanram.
Utanram zmdn,
Yalvardm szmdn.
midimdn, arzumdan.
Dilkdn utanram.
Dnyada tksn, dedin,
Mn grksn, dedim.
Sn mlksn, dedim,
Mlkdn utanram.
Qn ikn zdym,
Salarna dzdym,
mnlr n deyim,
ikdn utanram.
May, 1998
121
__________________Milli Kitabxana_________________
YASMN
Sn deyim drdimi gl aac,
Kimiy gl, kimiy l aac,
Sevnlr eyhaml dil aac,
Deyckdim o gzl ns mn,
Ksb getdi, eitmdi, yasmn.
Dayansayd, llrim gl aard,
Gl dediyin mhbbt aard,
stsydi qanad ab uardm,
Qoulardm ia mn, ss mn,
stmdi, istmdi, yasmn.
Sevincimi gzlrind apard,
Gzlrimi izlrind apard,
zlrimi yollarndan qopard,
Yyrrm qm sar ks mn,
O qz bilmir, bar sn bil, yasmn.
O gzl verckdim sni mn,
llrind grckdim sni mn,
Salarna hrckdim sni mn,
Sn solduqca batmramm yasa mn,
Blk gldi, hl salma, yasmn!
Bir yaz gn lk-lk aldn,
Kdr mnim, sevinc snin bacnd.
Drdim sni, llrimd uundun;
Niy girdim sevnlrl bhs mn?
Bu suumu sn bala, yasmn.
Sn aldn mnim n yaz deyil,
--------------------------------------Mndn ik gzlynlr az deyil,
Gl vermrm daha he bir ks mn,
Sn ik a, drcklr, yasmn...
122
__________________Milli Kitabxana_________________
KA K...
Nlr, nlr yada dd,
Xatrlr oda dd,
O gnlrdn qlbimiz
Qorxulu bir sda dd,
Grmyydim ka ki, sni.
Bahar gldi q evin,
Bu kri qu evin.
O vaxt na bnna kimi
Yaddamn da evin
Hrmyydim ka ki, sni.
Kl dnm od-ocaqsan,
Blk bel qalacaqsan.
Onda uaq deyildim ki,
Bilirdim ki, solacaqsan.
Drmyydim ka ki, sni.
Hicran gldi sin-sin,
Gnlr td sn-sn,
Bir gldanda saxlayaydm,
z liml zgsin
Vermyydim ka ki, sni...
EHTYATI OL!
Mndn bel asan ayrlb getm,
Bir gn sxlarsan, ehtiyatli ol,
Ne gz dikilib qdmlrin
Gzl, yxlarsan, ehtiyatl ol.
Ac doru xodur irin yalandan,
Bdrm, yapmaz kims qolundan,
Bir gn mn verdiyim soyuq salamdan
Alb yanarsan, ehtiyatl ol.
123
__________________Milli Kitabxana_________________
Demirm hr irin mahnya uyu,
Hl qardadr mr-gn toyu,
Gzl, bir shvini sn mr boyu
"Yadigar" saxlarsan, ehtiyatl ol.
Szladar qlbini mnim hsrtim,
Deyrsn hicranm oldu qismtim?
Qaydb glrsn:
- Bar, Nsrtim,
Barmaz, snarsan, ehtiyatl ol.
Oktyabr, 1969
BLRM, TNDR...
Nimda tsllidir indi n desn,
Uzaq xatiry atmayr lin.
Ttn bklm kaz kimisn
Yanrsan,
tstn d acdr snin.
Qaysz gnlrdn sn n qald?
Yaxn yamandan indi ayr sn.
Snin yadlarn uaql oldu,
Hl d zn uaq sayrsan...
El baladn k knln o vaxt,
ndi pas tutubdur,
aa bilmirsn.
Uulub gzllik dediyin o taxt,
llrin lindn qaa bilmirsn.
Sni gr bir hara aparr illr,
Geriy qaytmaq midsiz yoldu,
Yaxn sirdalarn uub getdilr,
Kiik baclarn rfqn oldu...
124
__________________Milli Kitabxana_________________
Anan baxa bilmir ev-eiy,
Yl qalbdr cehizin snin.
hdin vfal olmadn, niy?
Bar bir rkd olayd yerin.
Daha ksilibdir o vaxtk znglr,
Bkl xalan gvlr yeyir,
Bllur stkanlar,
Bllur qdhlr
Kii dodana dymk istyir.
N sevgilin yoxdu
gzly sni,
N d mktub yazan,
sn gzlysn.
Sevdal gnlrin qaytmr geri,
Sxb ryin zizlysn.
mr yel verib
Bu yada, sind
Yalan xyallara dalmaq tindir.
Khnlmi,
qat ksmi cehiz iind
llri qoynunda qalmaq tindir...
Avgust, 1976
DS NEYLYM
Daha geri qaytmaa gman yox,
Yollanma dalar ds neylyim.
Gl-gl z evirn ayrlq
Ayama alar ds neylyim.
Bu sevgi d bir sz oldu adma,
zni yandm z eqimin oduna,
Ayrlrq, he bilmirm yadma
O sevimli alar ds neylyim.
125
__________________Milli Kitabxana_________________
Mn ataram o mnzil dzml,
vvlkitk alovumla, gzml,
Bu mhnti apararam zml,
Krp snsa, arxlar ds neylyim.
ar yoxdu vaxtl gln lm,
Knl dnb, gcm atmaz knl,
llr tr, grnd lim
Uralanm talar ds neylyim?
GRRDM BU GN
...Bu da sonuncu gn, sonuncu vida,
Bu da ayrlm sonuncu tini.
Quzum, hr grn son ucu vida,
Grrdm bu gn,
Sninl grn birinci gn...
Yolun uur olsun, - deyirm sn;
Qarda mr-gn sna durur.
N deyim, blk d yolunda yen
Mnimtk bir sevda qona durur.
Gedirsn,
bu gn saxla yadnda,
Yaddan mn vern drsi pozmasn.
Gl el al ki,
snin odunda
tri qonaqlar qoy qznmasn.
Qarmda n pr, n d ki, bar...
Mnim d mrm belc gldin,
Qlbind bir nq od saxla bar,
Blk bir ra yandra bildin.
yil!..
Mhbbtin nnd yil,
Blk bu dnyandan qopara sni.
Taleyin estafet aac deyil
Hr bir mnzil apara sni...
126
__________________Milli Kitabxana_________________
Bir gn d srbstlik taxt devrilib
mrn glinlik illri glr.
Dnnin bir namrd dosta evrilib
Sabah kndirini doraya bilr.
Bu da sonuncu gn, sonuncu vida,
Bu da ayrln sonuncu tini.
Quzum, hr grn son ucu vida,
Grrdm bu gn,
Sninl grn birinci gn...
ZN YIXILIBSAN...
Amandr, qlbini bel sxma, gl,
Bir krp salmam,
snmaz, qorxma, gl,
Sn Allah, zm el baxma gl,
zn yxlbsan, dur, alagzlm.
Uaq deyildin ki, ya sysn,
Na gnlrini, na sysn,
Daa dymdin ki, da sysn,
De, kimlr trptdi sni yerindn,
Bundan sonrasn dn drindn,
Qlbimin latmaz zirvlrindn
zn yxlbsan, dur, alagozlm...
Taleyin qdrl grd snin,
Grdyn yuxular qard snin.
Ayan dz yerd srd snin,
zn yxlbsan, dur, alagzlm...
Banda tufantk mn smmim,
Uzaq yol glmim, tlsmmim,
Snn kndirini mn ksmmim,
127
__________________Milli Kitabxana_________________
Gr nlr boylanr glcyindn,
Qorx yadlarn sn glcyindn,
Taleyin rm yellncyindn
-------------------------------------Gzldiyin sevinc glck hardan,
San bir sim kimi qirldn tardan,
Sadt trf gedn qatardan
Klk sovuran kl goz rtmr ki,
Yanndan saymazca yz tr ki,
zn yxlbsan, dur, alagozlm.
Quruyan bulaqlar alamaz, ax.
Buludlar ya saxlamaz, ax,
z yxlanlar alamaz, ax,
GL-GL ALAYAN GZL...
mrndn kim kedi bel,
Gln kim bidi bel,
Doldurub qm badsin,
Ac-ac gz yan
Kef n kim idi bel,
-Gl-gl alayan gzl?
Hr eidd qm bilirsn,
Qmin ne z varsa,
Hamsn son bilirsn.
Sevincinmi alayb,
Kdrinmi glrsn
Gl-gl alayan gzl?
tn gnlr geri dnmz,
N harayla, n d ar.
128
__________________Milli Kitabxana_________________
Gln qu tk kimi,
Kdrin dalardan ar.
Glmi eh db, yoxsa
Gn xb, yam yar,
Gl-gl alayan gzl?
Qmlr yn qn altda
Mavi-mavi dniz alar,
Ax, n grdn hyatda
Sevincind kdr alar;
Gl sevn taplar,
Kdr kim knl balar?
Gl-gl alayan gzl...
ryini alma kimi
Budaqdan drib, yedilr.
midini sfr kimi
Klgn srib yedilr,
N "salamat qal" dedilr,
N "biznn gedk" dedilr,
Gl-gl alayan gzl...
MNDN BAQA
z bri baxan dalar,
Nyin qald ndn baqa?
Bir sevgi var ryimd
Biln yoxdu mndn baqa.
Mhbbtin yurd yerind,
Bir hsrt var, lap drnd,
Bu sevginin llrind
N qald ki, qmdn baqa?
Bir demim, yen deyim,
El szn el deyim,
Qoy drdimi sen deyim
Kimim var ki, sndn baqa?
129
__________________Milli Kitabxana_________________
Yana-yana snd odum,
Dildn-dil dd adm,
Yox, sn mni tanmadn,
Zilim d var, bmdn baqa.
Bir uurlu a grmdim,
Dam kimi da grmdim,
Qara grdm, a grmdim
Samdak dndn baqa...
Noyabr, 1995
YNMD BR TELN GLB...
iynimd bir telin glib mniml,
Dolanb boynuma, aa bilmirm.
Bir ucu chnnm, bir ucu cnnt,
Mn bu qil krpn ke bilmirm.
midsiz sevginin son ah kimi,
Kksm ba qoyub alayr, sanki
Bir qzn dzlmz gnah kimi.
iynimd bir telin gelib mniml,
Bu gec telin qslacaam,
Gtrb atmaa lim glmyir,
Grslr telindn aslacaam.
iynimd bir telin glib mniml.
iynimd el bil mlk tk var,
Yandrsam zn yetircksn,
Tel deyil, iynimd simurq tk var.
pb oxayram mn sev-sev,
Meydan oxuyuram yoxsa lm,
Kfnim boynumda glmim ev.
130
__________________Milli Kitabxana_________________
Bir ykn altnda sanki krm.
Bir nur mnbyisn, hamdan gizli
Sndn evimiz iq kirm.
Durnadr qatardan ayrlbd o,
Evimdn lfti ksmy hazr,
Qlnctk qnndan syrlbd o.
Sfam, cfam gtirckdir?
Hardansa bir qartal yb, blk
Yuva qurmaq n gtrckdir.
Bu gec yuxuma olacaq qnim.
Bu gec bir telin glib mniml,
Bu gec telin qurbanam snin.
yun, 1998
HL D SEVRM...
Gnsn gylrdn enmycksn,
Snsiz n kirm bilmiycksn,
Bilirm bir daha dnmycksn,
Hl d sevirm, sevirm sni.
Bu bahar knlm gtirdin qmi,
Mn oldum dryada yelknsiz gmi,
iklr bahar sevdiyi kimi,
Gediin n yaman arm, ar,
Qulam ssddir, adm ar,
stm qm dolu yalar yar,
Hl d sevirm, sevirrn sni.
131
__________________Milli Kitabxana_________________
Gzlrim yoldadr, qulam ssd,
midim rpnr bir da qfsd,
Ba qoyub hsrtin qollar st.
Dekabr, 1997
MNDN QAMAYASAN
Umdmsn sn mnm,
Buludunam mn snin,
El rtmm sni
fqini zgy
Gntk samayasan...
Sn mrm grksn,
Mn susan, rksn,
Gydn glmi mlksn,
Qanadn qrmam,
Geriy umayasan.
Bamda dan qar,
Glirm sn sar.
Mnim llrimddir
ryinin aar,
El kilidlmim,
Sn mndn baqasna
Knln amayasan.
Gl knlm ovundur,
Bu, knll ovundur,
Mhbbtim, sevgilim,
Knll buxovundur
-Son mndn qamayasan!..
Noyabr, 1995
132
__________________Milli Kitabxana_________________
133
__________________Milli Kitabxana_________________
134
__________________Milli Kitabxana_________________
PRAN OLMASIN...
El yaa mrn sn,
lin prian olmasn,
Hr gzl gl gndrm,
Gln prian olmasn.
Yol gednd izini bil,
Yorulanda dzm bil,
Sz deynd szn bil,
Dilin prian olmasn.
Bir kimsy yalan satma,
Satb, drd-qm batma,
Hr ocaa l uzatma,
lin prian olmasn.
Tez boalma dolanda da,
Hqiqt gz yalanda da,
El yan ki, yananda da
Kln prian olmasn.
Drd knl balayanda,
Gizli ala, alayanda,
Gznd qm alayanda
Selin prian olmasn...
Dekabr, 1995
YK
eh duru gtirir,
Damla yarpaa ykdr.
Torpa becrmyn
Adam torpaa ykdr.
135
__________________Milli Kitabxana_________________
Sevinci krnbs,
Sirlri grnbs,
Kdor brnbs
Hr ey otaa ykdr.
Nura dnr da, divar,
Bu nur zlmti qovar.
Qoalqda sevgi var,
-Tklik yataa ykdr.
Yay atmaz grilms,
Da lr hrlms,
Vaxtnda drilms,
amama taa ykdr.
Zhmtd yorulmayan,
zabda qovrulmayan,
Barn qorumayan
Baban da baa ykdr.
Yaxas sklms,
eh olub tklms,
Vaxtnda kilms
Duman da daa ykdr.
Oddan, alovdan keib,
Hr bir tale seib,
Glcyi nancb
vlad qucaa ykdr...
Dekabr, 1995
YALANI DOSTLARIM
nandm sizlr, qlbimi verdim,
Doru axtarrdm, min yalan grdm,
Siz arxalandm, oxald drdim,
Yalan dostlarm, n deyim siz?
136
__________________Milli Kitabxana_________________
am kimi yandnz, prvan oldum,
Qtk soyudunuz, gl kimi soldum,
Sizi drdli grb, divan oldum,
Gdaza n qdr mrdi verdiniz,
Sevinc istyirdim, drdi verdiniz.
Mn drd kilni srgi verdiniz,
Mlk grkmind nadan oldunuz,
Qadan alm dedim, qadam oldunuz.
Mn el bilirdim adam oldunuz,
Bir meyv vermdi bar aacnz,
Yadrd stm qar aacnz.
Mnimn hazrm dar aacnnz,
yun, 1997
QRB SEVNC
O gzlrd n qrib sevinc var?!
O gzlrin fqin baxn bir,
Gil-gil yaaracaq indic,
Tbssml sxlacaq dodaqlar,
Gl-gl boalacaq indic...
Hl ne dala yatr dnizd,
Asta-asta kirpiyini endirir,
El bil ki, gn batr dnizd,
Baldan irin bir yuxudur, yox qmi,
Bir rkdir, sevinc il vurur o.
137
__________________Milli Kitabxana_________________
Xbri yox
zlyib sap kimi
Salarn dilriyl qrr o.
ndi ham xo grnr gzn,
N hicran var,
N hsrt var, - qoruna!
llriyl tor toxuyub zn,
Gllri axb gedib, el bil,
Salar deyil,
Yosun db toruna...
O gzlrd n qrib sevinc var?!
Snacaqdr buz skutun aynas.
Ya kimi spilck bu salar
Spilck,
klklerl oynasn.
Birc anlq dayandrsan bu yerd,
Birc klm dandrsan, n deyr?
O dodaqda n kdrli eir d
Bir sadt nmsin bnzyr...
ox kdrin son nmsi oxunub
Sevinc d rk dzmr,
bu n sirr?..
Bir xbri tbssml toxuyub
Grn kim atdrmaa tlsr?
Yollar yatr ayann altnda,
Ela bilir evlr onun boyunca...
Fikri uur gyn yeddi qatnda
Sbbini sorumayn,
n frqi,
- Sevinirs,
qoy sevinsin doyunca!
138
__________________Milli Kitabxana_________________
O gzlrd n qrib sevinc var,
Gil-gil yaaracaq indic.
Tbssml sxlacaq dodaqlar
Gl-gl boalacaq indic...
Sentyabr, 1976
QU QUUNUN NMS
Uan sonalara haray atmaz,
A gn geyinib getdilr onlar.
Yarpalar tklr,
Balayr ayaz,
Gm xncr kimi aarr yollar,
lm bnzyir qaralan kollar.
Baharn dalnca
Son nmsini
oxuyan qulardr,
stn vdsiz qar alan kollar...
Boylanar,
tssf axar gzndn,
Arzusu buludda uar,
qalar o.
Qorxar qar stn dn izindn,
Qar st atlm gl lngitk
Titry-titry solar,
donar o.
Aaclar lini tutar zn,
Klk bir irinlik qatar szn,
Diklib son df qanad alaraq
"lvida" sylyr z-zn...
Snar zmrd gln buz skutu da,
Lplr bnzyr qanadlarna,
Gzn dumanl bir yuxu tutar,
Ban sykyr qanadlarna...
Yatar tbitin sual kimi,
Yatar qar gzlin xyal kimi.
139
__________________Milli Kitabxana_________________
Qar yaar...
Gylrdn intizar yaar.
Aar llrim, aar.
Yuxu tutub burada,
Bir qu yatb burada,
Aar llrim, aar.
Aar, drlr, aar,
Aar, melr, aar...
Bir qu yatb burada
Llyi gydn yaar...
Noyabr, 1976
SINIQ PNCRLR
Bu lr indi tozdu,
Bu y bu da azd,
gr aq qalmasayd
Hr klkdn o snmazd...
Silm,
Pncrni silm,
Ksr llrini, glm,
Snqdr bu pncrlr,
Bilmirsnmi llrindn
Yanqldr pncrlr?
Bu otaqda klk gzr,
Bu otaqdan klk bezr,
rpb gedr pncrni,
Bu hirs mi dzr?
Divarlardan axr indi
Bir hicrann buz nfsi,
Divarlarn yaddanda
iliklnn ssi... Glm,
yrsn, glm,
Snqdr bu pncrlr,
El snin llrinl
Snbdr bu pncrlr.
140
__________________Milli Kitabxana_________________
Pncrlr taybataydr
Gzlr kimi,
Grr kimi...
ndi knlm ilik-ilik,
Snq pncrlr kimi
Kpnktk gzlrim
Qonubdur bu pncrlr,
Bu qanadla ua bilmz,
Snqdr bu pncrlr...
Dekabr, 1977
CNG
Bir dli nrdn batar qulaqlar,
Dmn "ryin xal dr birdn.
Cngi alndm...
susar bulaqlar;
ldn qlnc dmz, badan dbilq,
Atn drnandan nal dr birdn...
Arn, qorxunu qanyla yuyub,
Yb son gcn yarallar da,
Khlnin yalna yatar tzdn,
Atn qamsn kamana qoyub
Sonuncu oxunu atar tzdn...
Uzaqdanm glir o nal sslri,
Sonuncu atl da tb kedimi?
Gedn Korolumu,
bilmirm, yoxsa
"Yeddi min yeddi yz yetmi yeddi"mi?
Bir ana fryad endirr gy,
Bir ata hsrti dindirr neyi,
Krplr d kr qeyrti burda!
Yaral kksndn qzl qan dey,
Yhr tklr "Heyrat" burda!..
141
__________________Milli Kitabxana_________________
Qlnclar, nizlr yazar dan,
Yarmq mrlr isidr yeri.
Cngi alndm,
cngi dindimi
-Qaldrb iynin mzar dan
lnlr tzdn qaydar geri.
Hardasa bir qoca bayat alr,
Bir hsrt sdas zr bayaqdan,
Kinyib dzlr hay-haray salr
Bir at sahibini gzir bayaqdan...
Mrur babalarn od nfsind
Cngi bir nmdir nallar n,
Cngi sdasnda,
cngi ssind
Mrdlik miras qalb oullar n!
GEC NMLR
Blk ehtiyacdan doulduundan
Hr nm kksund bir istk yatm?
Qorxub maarann lal skutundan
lk insan nmni hayan yaratm...
Bzn hlim olub, bzn ksrli,
Sanarsan bir duyan rkdi nm,
Gndzlr hamya mid, tslli,
Geclr hamdan kvrkdi nm.
Gec nmlrdn od al, qar iste;
Yansan, ryin axar su kimi.
Ay da bir nmdir...
dalalar st
Bir dniz qznn mktubu kimi.
142
__________________Milli Kitabxana_________________
Dnizlr drlr dala bhsin,
Bulaqlar danar, bulaqlar dinr.
Gec qayqlarn avar ssin
Balqlar yar, balqlar glr.
...Kim idi oxudu bel intizar?
Grn mhbbt kim sir olub?..
Srnn buludlar, axan ulduzlar
Blk kmyin tlsir onun.
Siz d, ay inarlar, muamat olun,
Nmyl titryin, nmyl sin,
Gec ulduzlardan muayat olun
-Qopub dnizlr splnmsin!..
TANIYA BLMDM
Tandm dnyann hr zn mn,
Qorxaq gecsini, gndzn mn,
Sedim incisini, ilbizini mn,
zm tanya bilmdim, anam.
Alnma yazlan taleyi gordm,
Bamda frlanan lyi grdm,
Mn bic-bic baxan klyi grdm,
Gzm tanya bilmdim, anam.
Ne yatmlar oyatd szm,
Hr kolu inara tay tutdu szm,
Bznib stm qaytd szm,
Szm tanya bilmdim, anam.
Yersizi saxladm gzmn st,
oxuna yer verdim dizimin st,
O qdr iz dd izimin st,
zimi tanya bilmdim, anam.
143
__________________Milli Kitabxana_________________
Kdr sirdad, tand gzm,
Mn susdum,
szm dand gzm,
Minzl grmy ald gzm,
zm tanya bilmdim, anam!..
DYSN TZDN...
Mn el bilirdim getdi soyuqlar,
Daha buludlar da qar lmzlr.
mn ilmlrin gn naxn
Daha axtalar da qaralamazlar.
Snar soyuqluun buz gzglri,
Bulana-bulana oyanar torpaq,
Tumurcuq kynkdn xaraq rkk
Krptk gn boylanar yarpaq...
llri havada qalr aaclar,
Yen d soyua sir drlr.
yn tnyin gz yalarn
Yuxulu-yuxulu otlar iirlr.
Yen xsn-xsn alayr bulud,
El havadaca donur bu ya.
Peiman baharn kirpiklrin
lnir bu ya,
Qonur bu ya,
Gn da dalndan bir boy qalxmam
Deysn tzdn qaydr bu q...
Hl iklrin gz yuxulu,
Tbit yenmi yatmaq istyir?!
Tlsib boy atan sarmaqlar da
Uzanb bahara atmaq istyir.
Drlr yen d qarla doludur,
Yen a krkn geyib yoxular.
Qaydb z khn yuvalarna
yr aldanm kri qular.
Qorxulu-qorxulu susur melr,
144
__________________Milli Kitabxana_________________
Ay dabannda bir ey qalmayb.
Aac atdanda, Zmi yolunda
Hl qarqalar sralanmayb,
Xzll rtln buzlu bulaq da
tkin quzu kimi mlr qalbdr,
Bulaq yaddanda, zmi yolunda
Gr tn bahardan nlr qalbdr...
Tapdanmaq istyir crlar, izlr,
Yallq istyir drlr, dzlr...
Bu soyuq, bu sazaq tandr, tan
Deysn tzdn qaydr bu q.
Kknarlar vvlki skutundadr,
ynyarpaqlya yazn n dad?!
Enliyarpaqln fsil aldadr,
Gylr dirnib inar fryad.
Kinli bir uaa dnbdr gylr,
Yen dolu yar qa-qabandan,
Gnahsz iklr yen can verir
Dolu yann daqalanda...
Hardasa rtlr tl pncrlr
Dibk gllrin soyuq dymsin.
Bahar gtirib gl pncrlr,
llrd kimssiz gllr neylsin?!
Tbit, bu sirri sn zn dan:
Deysn tzdn qaydr bu q...
"YANIQ KRM"
Toylarda "Yanq Krmi "ni oyun
havas kimi alb rqs edirlr.
Oynayn, unndun kdri, qmi,
Qn llriniz gl ar, qzlar.
indn qovrulur "Yanq Krmi",
Alb slinin gileyi szlar...
145
__________________Milli Kitabxana_________________
"Vazal" alnr,
saxladrsnz,
"Yanq Krmi"y sifarimi var?
slinin ruhunu aladrsnz,
Krmin drdin oynayan qzlar.
Tardan nal qopdu,
Kaman inldi,
Keiin yen d eyni almr.
Sizin yaxanzn qrld bndi,
slidn hl d dym almr.
Krm od gtrr,
Krm alr,
Naara Frhadn klng ssidir.
Musiqi bir drdli eqdn danr,
Hr sda Krmin son nfsidir.
imd atlb bir od, bir ocaq,
Neylyim, mclisdn xa bilmirm,
Drddn oynayan grmdm, ancaq
Drd oynayana baxa bilmirm..
Mclisin banda qoa am yanr,
Gzldir sevgini od bzyind,
"Yanq Krmi
Mn qm qanadlanr
rkd mhbbt lziynd...
Alb xumardan szlr gzlr,
Gzlr baxlarla pckdir.
nsafnz olsun,
dayann, qzlar,
Krmin qbrin od dckdir!
Mclisd dolanr sirli bir klg,
Leylinin barn zcksiniz.
Bir vaxt glckki,
deyirm, blk
Mcnunun abna szcksiniz...
146
__________________Milli Kitabxana_________________
MRDN BR GN D...
mrdn bir gn d kedi, belc,
Yar yuxuludur,
Yar oyaqdr,
Duyular qoynunda tn bu gec
Kimins mrn qaydacaqdr.
mrdn bir gn d kedi belca;
Bir gn d gecd pul kimi itdi,
Peiman bir gzl qaytsn nec,
zn bir qlbd ldrb getdi...
mrdn bir gn d kedi belc;
Dumanlar iind yuxudu blk,
Kims bu gnm blk glck,
Kims yazdm oxudu blk...
Getdi...
bir mid gman azald.
Bir xst bildi ki, mtlq lck,
Demli, mcz uman azald.
Qbristan youna tz iz dd.
Bir ana btninin qaranlindan
arpay stun bir gndz dd.
mrdn bir gn de kedi belc;
Ya bir balq kimi srr gnlr,
Axan ulduzlarla alayr gec,
Doan gniyl glr gnlr.
Bir kl buynuzuna grn n doldu?!
Birini skanda haqlad cl,
Bir baa ana klqab oldu.
147
__________________Milli Kitabxana_________________
mr kitabnda vrqlr ad.
Qapqara klgmdn bezib bu k,
Klgmi skilr aparacaqd...
Shri gnli,
Axam qrub.
Grsn qarda hans gn durub?!
YARPAQ TKM
Yarpaq tkmn baxa bilmirm,
ryim yarpaqtk titryir, sir,
Klk budaqlara qm ilyir, qm,
Qlbimd gizli bir hycan gzir;
Yarpaq tkmn baxa bilmirm.
Bir zaman yald mhbbt kimi,
Yen yarpaqlarn hicran gldi.
Db ayana sdaqt kimi,
Yarpaqlar aaca yalvarr indi;
Med bir yarpaq dnizi alar,
Dala heyklidir hr tpa xzl.
Tkln bu lim, sari yarpaqlar
Crlb atlm mktuba bnzr;
Bu payz gnnn hsrti ar,
Qlbimd gynyn tnha bir izdi.
Gydn yarpaqlarn ls yar,
mnlr el bil l dnizdi;
Yarpaq tkmn baxa bilmirm...
148
__________________Milli Kitabxana_________________
BSDR, ALAMA, ALAMA...
Yen ndir bu qm, kdr?
rk, arma, arma.
Qoy bu yal binyi
Basm barma, barma.
pm bulaq dodan,
yim iyd budan,
Bir ct yarpz yarpan
Qoyum arma-arma.
Getsm sni hsrt sxar,
Dalar szl-szl baxar,
Qalaram, yaxlq xar
Mnim uruma-uruma.
Blk yaddan xb adm,
Zirvlr xammadm,
Bu knd mn baxammad,
Baxsn oluma, oluma.
De, bu yurda varm szn?
Gzlliyi ysn gzn.
Dalara dirnib zn,
Bsdir, alama, alama...
May, 1979
ANAMA
Bundir...
vaqona skut endimi
Tkrlr susubdur, niy dinmyir?
Ay ana, llrin gyrindimi
rpnr...
qatara ata bilmyir?
149
__________________Milli Kitabxana_________________
Geyindi tstn qatar don kimi,
N dedin...
szn d aznda qald.
Qatardan alm bir vaqon kimi
Vazalda qaldn...
Skutmu qrld,
bs bu n ssdir?
Mn el bildim ki, yadr, ana!
Bir dola su spdin arxamca,
bsdir,
Gznn yan ydr, ana!..
kib nfsini susur l;
bayr,
Uzanb yollar duyularn da.
Qatarn deysn gc atmayr;
Qatara qoulub qaylarn da.
Bu nec aynlq?..
Yoxdur sda, ss,
Tslli hsrti yxa bilmyir.
Bayaqdan yol gedir,
qatar ndns
Hl d vazaldan xa bilmyir...
NNM
Baxram nnm, yanram dinmz;
Baxram, iynni saplaya bilmir.
Byk aily dayaq olan ks
sasz zn saxlaya bilmir.
Eynk d albdr
zn bu il,
Qonum-qonular tez sesin dey,
O, corab toxuyur,
corab deyil,
Anlar toxuyur vaxt kesin dey.
150
__________________Milli Kitabxana_________________
Geclr yuxusu r kilir,
Sssizc danr, sssizc glr.
Millr ilmlri saydqca bir-bir
Yumaq aldqca nnm bklr.
O mi gzli obann, elin,
ndi gncliyinin gni snb.
Yz szdn birin dinmyn glin
Nec d deyingn qarya dnb...
Baxram nnm, yanram dinmz;
Baxram, iynni saplaya bilmir.
Byk aily dayaq olan ks
sasz zn saxlaya bilmir...
NNMDN SOVQAT GLB
(sgrlik eirlrindn)
Adq balaman dana, gl
Fikirdn qalarn atld birdn;
Heyvalar n yaman saralb bel,
Ksib-doramaa lim glmyir
Qorxuram bayat hnkrr burdan...
Mn syldiyin nallarnda
Gylrdn tkln almalardm?
Yb gndribsn mn, ay nn!
O gll,
dynl boxalarnda
Gzndn yaynb bir ey qaldm?
Sn qurban olum, nn, ay nn!..
Hl nar kollar ik amayb
Ken payzndi bilirm, bu nar.
Bir bkm xatir kvrkliyidi
Gtrsm lim, ovcumda snar.
151
__________________Milli Kitabxana_________________
Naxl corabn ilmlrind
Tan dalar glib, dr-dz glib,
tri nec xodur meyvlrin d
Sandm bir balama sovqat deyil bu
Heyrtd saxlayb fsanlr,
-Gorus nnml kndimiz glb.
inarlar ucalq gtirib mn,
Yarpaq yalna yollar aqdr.
Ylb dvrm tanlar yen
Hsrtl boynuma dolanmaq un
qollar aqdr...
Donmuam yerimd bayaqdan bri
Sevincim bu axam bir-yz glib.
Heyratd saxlayb fsanlri
Gr nnml kndimiz glib...
YAXI K...
Ayr yaayrlar anamla atam,
Bir tzad mr edir bu kainatda.
Onlara hm doma,
Hm d ki, yadam,
Gz ab nnmi grdm hyatda.
Beiyim banda layla yananda
Bayat hicrann dilind qald.
ryim bir ata-ana yannda,
llrim nnmin lind qald.
Bydm illri mn ata-ata,
Sevinc biryanadr.
Qm bir yanadr.
Anamin sahibi bir gey ata,
Atamn sahibi gey anadr...
Gah atam arr,
Gah da ki, anam:
152
__________________Milli Kitabxana_________________
-Ay oul, yanmda glib qalsana.
Hrdn az qalram alb yanam;
Bir evd ata yad,
Bir evd ana.
Bamda dolanr fkirlr ni,
Knl, n ks mndan,
N mni qna.
ki ev qoynuna arr mni;
Birind ata yad,
Birind ana.
rk dil glir,
rk deyir ki:
-Ay ata, ay ana, bir sorusana:
Sninn, ay oul, ar deyil ki Bir evd ata yad,
Bir evd ana...
Shbt arsnz xatirlrdn,
Xatir su deyil, imk olmayr.
Siz sahil,
Krpym sahillr mn,
Araz krpsym, kemk olmayr...
rkmi hsrtdn qovrulan, yanan,
N bilim hyatda eh, nlr varm.
Atalar, analar hv edn zaman
Yax ki, dnyada nnlr varm...
BR NAIL GECS
Bu gec sehrli nala bnzr,
ik srgisin dnr ulduzlar.
Bu gc evlri kknarlar bzr,
Kknar budana enr ulduzlar.
153
__________________Milli Kitabxana_________________
Bir sevinc fingi atlar gy,
Gylr d nurlanar obalar kimi.
Yb ulduzlar bulud heyby
Glr axta baba babalar kimi...
Tqvimd son yarpaq payza dr,
Dnr khn ilin son nidasna.
Bu gc bir ya da byyr br,
Dr srlrin da yaddana.
Nmyl birlr gyrin llr,
fq yanda imr baxlar.
llr,
yaylq llr,
bir lim llr
Salara gl-ik,
sal balar...
Tz arzularla glr tz il,
Dodaqlar sevincdn tbssmlnr.
Ay olub gylrd glr tz il,
Dnb brkt torpaa enr.
Gilavar sevincdn doular sanki
Gzr bir airin xyal kimi.
Bu gec bir salq sylyr Bak
Qaldrar Xzri piyal kimi...
Glr axta baba krkn geyib,
Bu gec iqla dolar kainat.
Bir nal ilin lvida deyib,
Bir nal ilini balayar hyat.
154
__________________Milli Kitabxana_________________
OX EY TRMM...
ox ey itirmim hyatda, ox ey;
Hl nlri d itircym,
Hllik mnimdir bu torpaq, bu gy.
Bir gn baqasna yetircym.
Bir qadn sana vurulub dyn,
Ona ana ad gtirmim mn.
Kpnk dalnca yyrb bir gn
Ana laylasn itirmim mn.
lk df hardasa titryib ssim,
Qzlar gzlrimd qriblib.
Bir odlu dodaa dyib nfsim,
Qlbim ilk sevda o gndn db.
Bir d grmm ki, uaqlq itib,
Dcllik yama yaramr mnim.
Qonu qzlar da harasa gedib,
Salar lim dolamr mnim.
ox ey itirmim hyatda, ox ey;
Qazancm bir odlu cavanlq olub,
Kims istyim grnb gey,
Kims nifrtim bir anlq olub.
mr gah gneydir, gah da ki, quzey,
Hyatda itirib tapmaqdr pem,
ox ey itirmim hyatda, ox ey,
Ancaq midimi itirmmim...
155
__________________Milli Kitabxana_________________
MKTUBLAR GECKND
Hr grnd ltaqlqla ksnib
Potalyona dinclik vermz sonalar.
Bir gecd ne df sksnib
Yuxusunu qardrar analar,
mktublar geciknd.
rklrd qaylar tzlr
Giley qonar qz, glinin dilin.
rklrdn arxaynlq zlr,
Knl dr bhlrin lin
mktublar geciknd.
Mktub gls sevinc glr bir bkm
Anam-bacm sinsind qzdrar.
Bos glms...
buna dozr, ax, kim?
Nigaranlq tz mktub yazdrar,
mktublar geciknda...
GM YUXULAR
Grsn ki, gecy a ya yar,
Ay gm iqla axr ky
Gm yuxulara mni d ar,
evir yastn mn glim dey...
Byaz buludlara haray salaram.
Gm imklr oynayar orda,
Heyrtdn donaram,
heykl olaram,
Gm bulaqlar qaynayar orda...
Bir gm khln d axsayar o gn,
Khn faytonlar yalar dyr.
156
__________________Milli Kitabxana_________________
Gm pul verrm taksiy o gn:
- Bala, kaz pul yoxumdur, dey.
Srayar yerindn gm man,
Gm dilrini sxar src,
Grr, bulud st srr man,
Atlb yuxumdan xar src...
Yuxum drin olar,
stm alar;
O gec yuxumda ayaz grrm.
Bir q gecsind yuxuya qalar,
Oyanb,
hr yan byaz grrm.
Grrm bllura dnbdr sular,
Grrm bulan tac gmd.
Dalara qar dr;
eh, mn n var;
Mnim ki, anamn sa gmd...
Yuxusu bal olan indi hamnn,
Sydlr san hrr bu gec.
Qzl yuxusuna Totanxamonun
Gm fironlar girr bu gec.
Qar yar...
gmdn cr, iz itr.
Kz tutar qzlarn lal yana.
Aar qan nn gll boan,
Uar qarqann kimi yata...
ndi nallara bir heyrt yaar
Simur qanadnda uar bir gzl.
A atl olanlar, a divi boar,
Gm kmrini aar bir gzl.
Yb nallar, fsanlri
Gm yuxumuza qaar bir gzl...
157
__________________Milli Kitabxana_________________
OVCUMDA RK
Ovcumun iinddir ryim;
Sxmam ilk qazancm kimi,
Alanda llrim
Qollu-budaql aaca bnzr rym.
Bir dost sfrsin evirr,
Qrmz alma kimi
oxanar, sevilr...
Ovcumun iinddir ryim;
stisi, soyuqluu
salammdan duyular.
llrmdn dr vrqlr
Misra-misra soyular...
Xlvt kdiyim papiroslar kimi
Ovcumda gizldirm tstsn;
Yqin buna grdir
Sinmdn deyil,
qollarmdan sayrlar
onun dyntsn...
AYDINLIQ GECD
Sular st gm,
Sulara ulduz dr.
Bir aq pncrdn
Nm axr nec d
Bu aydnlq gecd.
Sydlr dncli
Durub boynu bkl.
Hrk-hrk budaqlar
Sular st tklb
Fikirlidir nec d;
Shr yadma dmz
Bu aydnlq gec d...
158
__________________Milli Kitabxana_________________
OURLANMI SSSZLK
sverd Korse-Ser-Vev qbiristannda
arli aplinin mzar namlum xslr
trfindn alm, byk sntkarn tabutu
yoxa xmdr...
Tabutdan qara,
Mzardan soyuq bir gecd.
Qbiristanln
l skutunu ayaqladlar.
Torpan kohn yaralar kimi
Khn badalarndan
silinmidi yazlar,
El bil qorxudan
kimliyini gizldirdi onlar.
Klng ssin diksindi
unudulmu mzarlar...
Filmlri kimi
mzar da sssizdir aplinin,
Canls kimi
ls d zizdir aplinin.
mrtk qrlan
Sssiz lentlrdn
barmaq istdi sntkar,
Laqeyd dirilri
bar meyitini qorumaa
armaq istdi sntkar.
Kim is
barmaqlarn qoydu
soyuq dodaqlarna,
lm skutu
tabut mismarlaryla
sancld kksn;
Khn qbirlrdn
aappaq gl tklrd
klnglrin stn.
159
__________________Milli Kitabxana_________________
Qoulub arliy glrdlr
Dirilrin acizliyin,
Qoulmudular arlinin
Usyankar sesszliyn...
Soyuq dalardan
Heyrt boylanrd,
uxuru qalm gzlrd
qeyrt alovlanrd.
Ssi ourlanm sntkarn
indi z ourlanrd.
Tabutdan qara,
Mzardan soyuq bir gecd.
Getdilr... Getdilr
mchul bir nvana sar,
Sssiz gln bir az kimi
aq qald arlinin dalm mzar...
ER YAZMAQ STYND
Tyyary bnzyirm,
Dnya ovcumun iind olur.
Bir uaq am tk
ryim boalr, dolur.
Dnyann qrib rnglrini
yram gzlrim,
Qrib rnglr axr szlrim...
eir yazmaq istynd
Tyyary bnzyirm,
Torpaq buluddan yumaq,
zm uaqdan uaq oluram.
nanram hr ey:
Rnglrin oxumasna,
Gecnin alamasna,
Shrin gln,
160
__________________Milli Kitabxana_________________
Bir qzbli baxn
imk tk axna,
nanram Gzlriml yox,
ryiml grdklrimin
hamsna...
eir yazmaq istynd
Tyyar tk havada oluram,
Enmy meydan axtarram.
Szlr dodaqlarm
yandrr od kimi,
Hr df
qhrman pilot kimi
yana-yana
Enirm meydana z yaz masama...
Aprel, 1979
BR ANA GTRDK...
Klklr bu axam dnmd ney,
Kdr hqrrd hey iin-iin.
Bir ana gtirdik dfn elmy,
Gtirdik, torpaa taprmaq n.
Yollar qabar-qabar,
knd-knddir,
Yollar rk kimi boalr, dolur.
Gnli gnd d, Qarl gnd d
Qbiristan yollar yal olur.
mr sarayndan bir krpic db,
Kim tslli versin,
Kim qovsun qmi?!
iyinlr stn bir krp db
lb,
Xudafrin krps kimi...
161
__________________Milli Kitabxana_________________
Bir ana gtirdik dfn elmy,
Bir oul gznd he idi dnya.
Gn tlsirdi dadan enmy,
Blk utanrd bu gidi dnya...
Bir oul alayr hey yana-yana,
Yan sndrmy bulaa dnm.
ndic tabutdan duracaq ana
Deyck:
- zldn, anas lm!
N sbr yer qalb,
N d niyyt,
Kdrli-kdrli atlb qalar.
Bir ana glibdir bdiyyt
Hrmtl ayaa durubdnr dalar.
Gedirik...
Nisgildir yollar yoran,
O tz daa da qriblik end.
Da deyil,
el bil bizdn nigaran
Analar yollara boylanr indi...
Sentyabr, 1977
HYAT NAMN
T. Nrimanbyova
Br para mn yal,
Birudum bahar.
Rnglrin davasz birliyini
yaratmaq istyirm.
Znci gzlrin
qorxusuz iq,
Qorxulu fikirlri
qaraltmaq istyirm.
162
__________________Milli Kitabxana_________________
Bir gn yatrda bilsydim bri,
Yetimi v yetimmi bombalar
Drrdm.
Shr Krp satlyla
oyanan cahana
Bir sbt
Gyay nar gndrrdim;
Hyat namin!..
Fevral, 1976
BALTA
Aac ksmk hnr deyil,
Asan idir dilsiz-azsz,
Hmi lm mntzir olanlar
Ballalamaq, yxmaq.
tindir
Hyatn dibin enmk,
Olmn zirvsin xmaq...
Babkin qollarna deyil,
Glmlrin inadna ensydin,
Bu yox, lk adam lk edama
aparanda lsydin
pb oxayardq sni...
Soyuq-soyuq lllri,
sti-isti glllri
Rusiyann ryin tulayanda,
Puqaovun iyni stn frlanb,
srlri dolanb Dantesin,
Martnovun qollarna dysydin,
ndi yox,
lk adam
163
__________________Milli Kitabxana_________________
lk edama
aparanda lsydin
pb oxayardq sni...
Zamann budaqlarnda
Dahilrin csdi
saat kfgiri kimi yellnnd,
xb srlrin stn
Qpqrmz bir hqiqt
Aappaq yalanlara
"Mnm hqq" dey dillnnd
Haqqn dilini yox,
Zlmn kndirini kssydin,
Bir xalq paralayanda
Xalqn boynunda deyil
lind bitsydin
pb oxayardq sni...
xarb nmli zirzmilrin
kncndn
Muzey qoyardq sni...
DL BR ALAMAQ KER KNLMDN...
Yyrb, yyrb dr boyunca
Dm mn st qoy zqoylu.
pm bu lorpa, pm doyunca,
zm z qoysm hr soyuq da,
Qoy eh qarsn gzmn ya,
Qurumu budaqlar iir knlumdn,
Dli bir alamaq keir knlmdn.
Knln dydiyim,
ncitdiyim qz,
Vqar klgsind yatdm bsdir.
Odlu yanandan su idiyim qz,
Bu qdr gnaha batdm bsdir.
164
__________________Milli Kitabxana_________________
Daha dodaqlarn titrmsin qoy,
Mn snin qarnda titryim, sim,
Sndn dnyalar istmirm, yox,
Mni balasan bsimdir, bsim...
Yar desn,
Alb yana bilrm,
Don desn,
Yerimd dona bilrm!
ndi bilmim ki, mr-gn gedir,
n gzl hisslrim kr knlmdn.
Qayt!
Sn mrm tzlik gtir;
oxdan qbristana dmyir yolum,
O tnha mzar ot basb blk.
Mnim soyuqluum, laqeydliyim
Onun sinsin od basb blk.
Bir da var gzmn yana hsrt,
Dayanb o giley heykli kimi.
lim torpana, Dana hsrt,
Yxlb stn mn dli kimi
Alayam grk...
O tnha mzar torpaqdan zb
Ovcumun ind saxlayan grk.
hrtin stn yyrdkc mn
stklr, arzular kr knlmdn.
Sevgi dumanna brndkc mn
Klklr oynayr knd evimizd,
Tale ba gtrb apard mni.
Hrmk tor qurub pncrmizd,
Hsrtim rpnr o torda mnim.
Yarasa boylanr uuq tavandan
Bklm dirklr at-at olubdur.
Qorxudan divarn bar yarlb,
165
__________________Milli Kitabxana_________________
Qaplar oxalb drdqat olubdur.
Gedim divarna yalvarm onun,
Gedim, qaplarn qat alsn.
Gedim mn sonuncu diryi olum,
Tavanlar iynim bar uulsun...
Da da stn qoyum tzdn,
Dlisov klklr sir knlmd!
El kvrlmim,
Bilmirm ndn
Dli bir alamaq keir knlmdn...
yun, 1979
ALAMA BLMRM
Alaya bilmrm, ana,
Gil-gil rimkdn qorxuram..
imklrl oynayram
bu dalara xal,
Klklrl dalbdr
salarmn sah...
tklrd
yerimy,
yyrmy dz oxdur.
zm zlr grbdr,
Grcyim z oxdur.
Ba qoyub rahat-rahat
uyumaa diz oxdur,
Hr diz d ba qoyub
Alamaq olmur, ana!..
Yollarma qayyla
Yaan yalar da var,
Ayama dolab
ilik-ilik doranan,
snan baxlar da var...
166
__________________Milli Kitabxana_________________
Boyda mndn d uca,
Ne qlbi xrda var.
a baxlar oxdur
Bir dala hamsn
Sndrmaq olmur, ana!
Hr qlb bir-bir girib
nam ran da
Yandrmaq olmur, ana!
ryimd arlar
Gzirm gl-gl,
Hr adam gro-gr
Alamaq olmur, ana,
Olmur,
ay anam, olmur!..
Avqust, 1978
IQLAR, KLGLR
Tzadl yaranb hr ey cahanda,
Bu bir qaydadr ki, alan solur,
Dnyann bir z iqlananda
Dnyann bir z qaranlq olur.
Bir mid lsi
adi qlcm
Soyumu qlblri bzn isidir.
qlar klgni ksn qlncn
Blk d n srti,
n istsidir...
Bir mr istrm imk tk axa
rid yerind hey sayanlar.
Bir gn istrm
yandra, yaxa
zg klgsind yaayanlar.
167
__________________Milli Kitabxana_________________
Mn rf sanram ati, kz,
Sevirm nur yk dama da.
lmdn dhtli bilirm, dz
Mn gzklgli yaama da.
Hmi slh deyr,
nur deyr cahan.
El bu szddir n byk ksr.
qlar birls
nur deyr cahan,
Klglr birls alayar br.
ia balayar midini d,
qdan hmi qaar klglr,
iqda tapd z mrun de
Srn-srn yaar klglr.
Sentyabr, 1968
RYM
ryim geyinib mni,
Onunam tpdn drnaadk,
ryim - zrif bir qz.
ryim - Korolu, Babk...
Aaca bnzyirm,
ryim gizlnib mnd
Yarpaqlar arasnda
alma kimi, Da atan da olur,
Drmab drmk istyn d,
Qdrini biln d var,
Grksiz deyn d...
ryim gizlnib mnd
All srkrd kimi:
tatkar qulu.
168
__________________Milli Kitabxana_________________
Yegan sgriym,
Sevincin ortaq,
Qmin rikm.
El kiikdir ryim
Dryalar axsa dolmaz,
El bykdr ryim
Bir krpnin
gz yan tutmaz.
Tutar arm, acm,
Sinmin st qoyub
sxram ovcumu.
Uduram qzbimi, ssimi,
Susuram Qrmz almaya aldanan
uaqkimi...
Mart, 1973
PAYIZ GECSND DNCLR
Pncrm nnd alayr klk,
Sinmd uunur, aryr rk.
N yaman dolubdur gylr bu gec,
Subaylar, tnhalar neylr bu gec?..
Aldanb atlm bir gzl kimi
Nec iin-iin hqrr klk.
Budaqda titryn son xzl kimi
El bil middn aslb rk...
Son nm oxuyur kri qular,
An pncrni, qaplar siz
Qoy dolsun soyuqla iri qular.
Bir qu yuvasna bnzr ryim,
Glsin qaranqular snsn ora.
Soyua, axtaya dzr ryim.
Dzmz tnhala, qaranlqlara...
Uur durnalarn qanadlarnda
Payz gecsinin yuxusu uur.
169
__________________Milli Kitabxana_________________
Quzunun sxlm caynaqlarnda
Xrdaca qularn qorxusu uur.
Melr alm hrk kimidir,
Sxr bu tl divarlar mni.
Qoulub qatara uas olsam
Qanadl adamdan qorxan dumalar
Yqin ki, qatardan qovarlar mni...
Bu klkli gec,
Bu soyuq gec,
Yarpaqlar yr,
titryir nec.
Tbit z d kvrlib bir az,
Gylr zqoylu db torpaa
Gz ya tkck sanki indic...
Kly qoulub gedn payzn
Qlbimd isti bir yuvas qalr.
Qoulub payza uan bir qzn
Bamda bir sevda lavas qalr.
Pncrm nnd payz qmlidir,
Hardasa boylanb tn payza
Pncr dalnda bir qz qmlidir,
zn toxunan dibk glnn
Soyuq lklri, yqin nmlidir...
Dekabr, 1978
HL BU DNYAYLA
M VAR MNM...
Hl bu dnyayla iim var mnim,
Bu dnya qarq yuxular grr,
Hl bu dnyann qaplarndan
Yaxya qarb yaman da girir.,.
Hl geclrin sksksi var;
Tzadl dnyann mxtlif qtbl,
Mnfili, msbtli flsfsi var.
Hkmlr zamann,
170
__________________Milli Kitabxana_________________
Arzular mnim,
Hl bu dnyayla iim var mnim...
Grn hans frst xd limdn,
Taleyim bs hans qsmt tudu?!
Tarixin saralm vrqlrindn
Kimlr ad qazand,
Hans ad udu?!
Knl, bir nm de,
Bayat ar,
Dnyann ovcuna insanlar yar,
Dnyann llri yen d bodu.
Hl bo yerlr var ryimizd,
Hl ana haqq kryimizd;
Qlbimiz qaylar qoruna db.
Ssimiz rpnr vrqlr st,
Ssimiz hrmk toruna db...
Dnyann dolaq klflrind
Yol azb,
Qribtk itmk d olar,
rpb bu dnyann qaplarn
Ksb, birdflik getmk d olar.
mr bu hyatn dolaylarnda
Sabahk crd,
Bugnk izdi;
Hl ilk nmmi oxuyuram mn,
Sonuncudan demk blk d tezdi.
Hl nm dolu bu ryimd
Yaamaq, yaratmaq eqim var mnim,
Hl bu dnyayla iim var mnim!..
Hl dvltlrin srhdlrindn
Tikanl mftili gtrmliym.
Hl yol gzlyn analara mn
Bir nslin adn gtirmliym.
Hl bu dnyann meydanlarndan
Dava kazn sprmliym.
siz sgrlrin ovuclarnda
171
__________________Milli Kitabxana_________________
Bnv, qrnfil bitirmliym.
Yyrb aylarn, illrin stn
Araza krplr salmalyam mn,
Pusquda dayanm ac lllrdn
Alov qanadlar almalyam mn...
Dnyann Buhenvald ocaqlarn
Meridian qfsd sndrm grk.
Muam bnvsi - "Yetim segah"
zg planetd dindirim grk...
Hl nm dolu bu ryimd
Yaamaq, yaratmaq eqim var mnim,
Hl bu dnyayla iim var mnim!..
1979
QLBNN YAI
Qlbnin yan bildik;
Sinlrd gln qlplrin nec?
Qlbnin yan bildik;
Ana btnind ln krplrin nec?
Qlbnin yan bildik;
Yol st durub boynunu bkn
sonalarin nec?
Qlbnin yan bildik;
Bir anda yz il qocalan
analarn nec?..
1975
SABR RSTMXANLIYA
Ba gtrb yen sular
Axr prian-prian.
"Vtn" deyib bundan oxu
Baxr prian-prian.
172
__________________Milli Kitabxana_________________
O klyn dad yoxdu,
O buludun ad yoxdu,
imyinin odu yoxdu,
axr prian-prian.
Biz hicran hayan durur,
Vsal ksb hey yan durur.
Bu hsrt bizi yandrr
-Yaxr prian-prian...
Klk aparr szm,
Gz yam inci dzm.
O tayda bir qz gzn
Sxr prian-prian.
Qoyur mn izini,
Bulud alr dost zn,
O taydan qmli gzn
Yr pyrian-prian...
1980
YUMUL, BNVM, YUMUL...
Dalara gn dbdr,
Al, bnvm, al...
Xalq mahns.
Hava yaman sazaqd,
Gn sndn uzaqd,
Bir ac quzu mlyib
Sn boyland, baxd,
Yumul, bnvm, yumul.
mnlr iz dr,
Bir deyil ki, yz dr,
Niy snin payzn
Hr ikdn tez dr!
Yumul, bnvm, yumul...
173
__________________Milli Kitabxana_________________
Gyd bulud grnr,
Bulud qara brnr,
O dada bir duman var
Sn trf srnr;
Yumul, bnvm, yumul...
Qalarsan baxa-baxa,
Kaz gl sndn baha
Ar yaman oxalb
Gl d sancr daha;
Yumul, bnvm, yumul.
Omrn birc hftdir,
trin min cr hbddir,
ndi sevgili n
Be qrnfil dbddir;
Yumul, bnvm, yumul.
Yum gzn, n grm,
Vaxtsz gln qm grm,
Dnya yaman qarb
Mn grni sn grm;
Yumul, bnvm, yumul!..
HQQT
Hqiqti pltyla dedilr
Hayl-kyl yalanlarn iind.
Hqiqti daim bada grdlr,
Oda db yananlarn iind.
Yeri ds qum gyrr, da xar,
Bir doruyla ne yalan bo xar,
Bacarrsan hqiqtl ba xar
Hqiqti dananlarn iind.
174
__________________Milli Kitabxana_________________
Sn doru de, sylmmi baqas,
Sklck yalanlarn maskas,
Qiymti d artq olar da-qan
Khn, nimda palanlarn iind.
Sovrulacaq bir gn hdr yalanlar,
z xeyrini ancaq gdr yalanlar,
llrl lb gedr yalanlar,
Doru yaar qalanlarn iind.
Yalan deyib, gizli-gizli yyb,
Hr yalan tslliy keyiyib,
Doqquzaylq bir hqiqt byyb
Salarn yolanlarn iind.
Mn knlm hqiqt vermim,
Qapsn aq grb, girmim.
Hqiqti mn tz-tr grmm,
mr-gn solanlarn iind.
Klgsin mahal yar qoca tut,
Sn zn doru n borca tut,
Hqiqtin bayran uca tut
Yalan deyn nadanlarn iind.
yul, 1983
BR VARDI, BR YOX
Uaqlar nec ki krpdirlr, ana laylasna
uyuyurlar. El ki, bir az bydlr, axamlar atalarndan
nal istyirlr. Mnim bildiyim nallar is ox deyil.
Axamlarn birind, nallarm qurtaranda fikirldim ki,
bu df z taleyimin na-hnt sylyim...
Olan olub, ken keib blk d,
ndi daha kvrlmyin yeri yox.
mrm boyu bel glib mnimki
vvlindn biri vardi, biri yox.
175
__________________Milli Kitabxana_________________
Uzaqdayd mn istyn ocaqlar,
ryimdn gilb kedi sazaqlar.
Atalyd, analyd uaqlar,
Bizim evd biri vard, biri yox.
Gzlrim doldurmuam ya,
Bir kynkd xarmam mn q.
alvar-penck geyinirdi tay-tuum,
Mnd is biri vard, biri yox.
zm gld tlbym deynd,
Sxlrdm dost pencyi geynd.
Mlliml dil tapa bilmynd
Qiymtimin biri vard, biri yox.
Qlbim yand ilk sevgimdn, eqimdn,
Dara ddm, l ummadm he kimdn.
Mclislrd can deyib, can eidn
Dostlarmn biri vard, biri yox.
Mn orduya nlr grb getmidim,
rk alb, rk qrb getmidim.
ki qza knl verib getmidim,
Qaydanda biri vard, biri yox...
Uzaq gzdi mi, day, bibilr.
Szaras mn "evln" dedilr,
Nian n iki ey istdilr,
Mnd is biri vard, biri yox.
Vaxt glck, bu gn grcksn,
ox suala gzn dycksn,
Vaxt glck, sn zn deycksn,
Deycksn: "Biri vard, biri yox!"
176
__________________Milli Kitabxana_________________
DAHA NAILLARA NANMIRAM MN
apb z atn Aatl getdi,
Atlar imkdn qanadl getdi,
Uaq yaddam qanatd getdi,
Daha nallara inanmram mn.
Nnmin inam, drdi nallar,
Namrd aldatd mrdi nallar,
Bizi yuxulara verdi nallar,
Daha nallara inanmram mn...
Uaq ovutmaa bir noul idi,
Szlrd yaayan bir al idi,
Yax adamlar da bir nal idi,
Daha nallara inanmram mn...
"Sim-sim"i szl yox, zorla adlar,
Tilsimi min cr yolla adlar,
Him-cimi mhrl qolla adlar,
Fatmalar aya kndird qalmr,
Xmrimiz kt gedir, tndird qalmr,
Qaralar tlky daha aldanmr,
Ac hqiqtlr bal dadr indi,
Ars olmayan bal satr indi,
Keli sallar aldadr indi,
El yuxularda atlar kindi,
Divlri qazana saldm, bimdi,
Gzldim,gylrdn alma dmdi,
Daha nallara inanmram mn!..
177
__________________Milli Kitabxana_________________
ANALAR
Dnyann bu karvan kndn glib,
Dznn bitmyn gcndn glib,
Yoxsa nallarn iindn glib, z nallara dnn analar.
Gl dedik, ovcunda ik bitirdi,
Sevinci paylayb, qmi itirdi,
Yuxusuz gzlr yuxu gtirdi,
Laylalar stnd dinn analar.
Sana qar yad,
yaz verdi biz,
Dnyan grmy gz verdi biz,
zn bnzyn qz verdi biz,
mrn min yer bln analar...
z rik oldu rk sirrin,
Gn oldn ildi kii yern,
Bizinn od ald kipriklrin,
z soyuqlarda donan analar.
Oulu sevinib,
qz glnd, Sanki gn glr
z glnd,
vladn qanda dyn grnd
Buludtk qaralb, dolan analar.
San zamann llri hrr,
Bu gnl yaayb sabah grr,
Dnyaya tz-tr vladlar verir,
z ik kimi solan analar...
Vtnin zn "Ana" dedilr,
Oduna, kzn "Ana" dedilr,
178
__________________Milli Kitabxana_________________
Bir gn yad qzna "Ana" dedilr,
Nv mutuluu alan analar!
mrm-gnm almam sizdn.
Damlayan, qorumuam coqun dnizdn,
"Olum" desniz d, demsniz d
Mnim anamsnz,
anam, analar!..
20 L SONRA...
gr sa qalsaq,
20 il sonra rastlasaq,
Snin znd lrin lal xritsi,
Mnim zmd buna bnzr bir ey olacaq.
ki beli bkk qoca
Syknib aaca
illrin uzaqlndak
gncliyin boylanacaq.
Damarlar xm llrimiz
ki hrmk kimi qovuacaq.
rpnacaq qocaln torunda,
llrimiz ayrlacaq
iki yorun hrmk kimi.
Yanmzdan ick kimi
qzlar
inar boylu cavanlar keck.
Sn mni axtaracaqsan,
Mn sni onlarn arasndan.
a tutmaq istycyik
bu vdli qaranlmz.
Sn mnim zmd,
Mn snin gznd grcym
Qat ksmi cavanlmz.
179
__________________Milli Kitabxana_________________
Vaxt kesin dey
Calayacayq sz sz.
in-iin alayacayq
bu disiz glmz.
gr sa qalsaq, 20 il sonra rastlasaq
Ya kd, ya bulvarda
Bizi grnlr glcklr ac-ac.
Bir ayaq zmznk, Bir ayaq l aac, Bir ayamz gorda...
Zaman aldadb kinoya gedcyik
Filmi deyil
arxa srada oturub pn
cavanlar seyr edcyik.
Hrdn ekranda
pck baxlarmz,
Gzlrimizd gllnck
xatir yalarmz.
He bmycyik yuxu
n vaxt bizi aparb, Xidmtinin ssin oyanacaq: Durun, kino oxdan qurtarb...
Noyabr, 1995
K SR
Tkqraf telind iki sr,
Biri sn, biri mn.
Yuvamzda iki krp. ikimizin,
Yaayrq belc...
Zalm kcikisi olan
Bir zmi budamz,
Bir tarla danmz,
Fikir elm, mrm-gnm,
180
__________________Milli Kitabxana_________________
Byycak balalarmz.
Bir budaqda iki sr,
Biri sn, biri mn.
Aacn kknd balta ssi,
Budaqlarnda yarpaqlarn
qorxulu trmsi,
Yuvamzda me zlzlsi.
Bizi axtaran ovu gllsi
hl ki, yan keir,
Glllr gyrinlri,
turaclar, kkliklr seir.
Biz d dy bilrdi
onlar olmasa...
Nvb biz atacaq
Med yal qular qalmasa...
Bir bulaqda iki sr
Biri sn, biri mn.
Su iib gylr baxrq,
mr istyirik ilahidn,
Balalarmz uana qdr,
Baa-bostana
ayaq aana qdr...
Med bir ac tlk,
Aznda sr tk
El bil dilri
qanadlanb umaq istyir.
Teleqraf tellrindki, Budaqlardak,
Kol-kosdan uzaqlardak
Uan tikni tutmaq istyir.
Biz tklri tlk diind qalan
srlrin hsdiyik,
Tlklrin uan hsrtiyik...
Bir eyvanda
ki sr, Biri sn, biri mn.
Snmq yuvamza,
Gedk yem dalnca
181
__________________Milli Kitabxana_________________
Dn gtirn yoxdur biz.
Sn xrmana, Mn dyirmana.
Dyirman dalar ovulub,
Dn gtirnlr oxdan qovulub.
Tkco suyu deyil,
Dni d sovulub dyirmanlarn.
Gedck baqa yerimiz yoxdur,
Grrm hava soyuqdur,
U, mlyim mnim.
Balalarn dimdiyind
bir ey qalmayb
sardan baqa.
Yuxularnda he - n grmyirlr
dardan baqa. Bir ey gr bilmsk He olmasa,
Bir ovunun ac balalarna yem olaq.
Mn getdim, sn glm,
Balalardan gz-qulaq ol, gz-qulaq...
Gy znd iki sr,
Biri sn, biri mn.
Glm, gzlim, glm!
Gll alsa birdn,
Bir tavada iki sr bick,
Biri mn, Biri sn...
Noyabr, 1995
QIRAT
Hmzni Koroludan
se bilmyn Qrat,
Ya Korolu adna gr deyilmi,
ya Hmz, ya sn.
182
__________________Milli Kitabxana_________________
Hr yetnin altnda
yoralay acaqdnsa,
Dorudan qab,
oruyla qalacaqdnsa, Korolunun yalvarna
kar olacaqdnsa
Nyin Qratd snin? Yazq Al kiinn
gzn dymzmisn, Korolunun;
ala gzlm,
qz birklim
szn dymzmisn
qorxdunmu? by atn ke bilmdin,
Alapaaynan ayaq aa bilmdin,
Korolunu aya basd
Gizirolu Mustafaby,
Banza oyun ad
Gizirolu Mustafaby,
Suda bouldu
Korolunun yenilmzliyi.
Axtalad Alapaa sni;
N zl qaytdnz el? lydiniz,
xbriniz glydi nlibel. Nigar grmyydi
suyu szl-szla gln Rvni... Paltar kimi yuyulub
yhrindn aslan,
Bylrdn qab
Giziroluna baslan,
Adna dastanlar yazlan, Korolu,
Sn Allah, baqa bir dastan yarat!
Ya sn adna gr deyilmisn,
ya Hmz, ya Qrat...
Yaasn Gizirolu Mustafaby!..
Noyabr, 1995
183
__________________Milli Kitabxana_________________
APARDI SELLR SARANI
Ala, Xan obanm, ala,
Apard sellr Saran.
Daha qm knl bala,
Balayan yoxdu yaran.
lin yetmz, ayaq saxla,
lm ksibdi aran;
Yer, gy qar etm,
Apard sellr Saran...
Nyin vardsa, varn -yoxunu apard lm.
Sevinc paym az olacaq,
oxunu apard lm.
Nahaq yer mrglm
Yuxunu apard lm,
Yollar gl yorma bel,
Axtarma, da-aran, Apard sellr Saran.
Sellr hardan bilydi ki,
Baharn qa dnck.
Qmdn ard yorann,
Yastn daa dnck.
Kimlr qadan alacaq,
De, kimlr baa dnck?!
mrn qurban verdiyin
O xobxt alarn han?
Tavan bana enck,
Divarlar sxacaq sni
Sara bir ehtiyac olub
184
__________________Milli Kitabxana_________________
Qarna xacaq snin.
Min drd olsa yxlmazdn
Bu drdin yxacaq sni...
Sevincimi tanmdn,
ndi d qmini tan,
Ala, Xan obanm, ala,
DL DOMRUL
"Dd Qorqud" dastan sasnda
poema-libretto.
Krlr
Qar yatan ulu dalar,
Blirsnmi nlr oldu?
Gz yayla dolun, dalar,
gidimiz lr oldu.
Ouz elin balasyd,
Bir gzran bulasyd.
Bir gl kimi almd,
Gl kimi d solasyd.
Ata
Arxam, diryim, oul,
Suyum, ryim, oul,
Snsiz dnya fanidir,
N gn gryim, oul.
Ana
Boyumu ymyim n?
Dizim dymyim n?
Sevinci sn apardn,
Qmmi geyim ynim?
185
__________________Milli Kitabxana_________________
Krilr
Ata minmzsn, a igid,
Yala sinmzsn, a igid.
Atan oul deyib, alar.
Anan oul deyib, alar,
Niy dinmzsn, a igid?
Taleyin trki bumu?
Tanrnn grk bumu?
Srin bulaqlar od tutur,
Od bumu, brk bumu?..
Bac
Boyuna qurban, qarda,
Boyunu yer aparr,
Toyuna qurban, qarda,
Toyun ivn qoparr.
Glin grmdik ax,
Telin hrmdik, ax,
Daa-daa k etdik,
mr srmdik, ax...
Krilr
Bulaqlar qan alayar.
Yel ah kib alayar,
Dalar qmdn riyr,
Ba duman balayar.
Doan gn batacaq,
Yerini ay tutacaq.
Qaragzl bu igid
Qara yerd yatacaq...
(Tpl atn
Qamya dolaya-dolaya
Dliqanl Dli Domrul
Yaxnlad obaya).
186
__________________Milli Kitabxana_________________
Dli Domrul
N alarsz, n szlarsz,
Kimi bel zizlrsiz?
Dalardanm qorxursunuz?
Bir tpc glmz mn.
Qara-qara yellr sr,
Qorxub sr etmz mn.
Gstrim aslan gcm,
Poladz, srt qlncm.
Qlncm ya qanl,
Grmm da qanl.
N bayat hqrb,
Deyriz a qanl?
Qlncm drdi ksr,
Vuraram, ordu ksr!
(Badal,
Gzyal
Olu ln ana,
Olu ln ata
Yxldlar Dli Domrulun ayaqlarna)
Ata, Ana
Bu dnya biz dard,
tiyimiz nbard,
Bir olumuz var idi,
Bax, zrail apard.
Qara geyib alarq,
Diz dyb alarq,
N mrmz qalbsa
Oul deyib alarq...
Dli Domrul
Kim deyir dnya dard,
Alamaq biz ard.
zrail nec qyb
Bu igidi apard?
187
__________________Milli Kitabxana_________________
Savama dzrmi,
zrail glsin grm.
ndi onun payna
Dr bu vaxtsz lm.
gid oxla vurular,
gid qlncla lr.
zi qaytmasa da
Qanl kynyi glr.
Ata
Vuru grmdi, ld,
Sin grmdi, ld.
Ana
Axtmadn qan, igid,
Boyuna qurban, igid!
Dli Domrul
Qorxu bilmirs zrail
Qoy gzm grnsn.
Qlinc vurum, cng edim,
lan kimi srnsn.
gidlrin cann
Alm onun lindn,
Bir d grn olmasn
lm onun lindn.
(Tufan qopur,
imk axr,
Gyn bar yarlr,
Yer atlayr,
zrail yerdn xr).
zrail
Mnimi ardn, igid?
Yaxna bir gl grm,
188
__________________Milli Kitabxana_________________
Gcn gstr grm!
Poladz qlncn
Torpaqda rdrm,
Soyuq ilan-ayan
Canna yeridrm.
Nfsini alaram,
Boularsan, igidim.
ndi kb qarmda
Alayarsan, igidim!
Dli Domrul
N heybtli qocasan,
Gzlrim grmz oldu.
Ayaqlarm tutuldu,
Niy yerimz oldu?
Buza dnr bdnim,
Qlncm yer dr.
Cngo gzn grnd
Cana vlvl dr.
zrail
Cng gzm bynmzsn,
Gz gyk qzlarn
Cann ox almam...
Asaqqal, qarasaqqal
gidlrn dizlrin
yer vurub
Cann ox almam...
N ynrdin, Dli Domrul,
Rngin sarald birdn,
x dy, cng edk,
Bu meydan, bu mn, bu sn...
Gldim alam cann,
Cann verrmisn?
(Hava birdn qaralr,
Gy gurlayr, imk axr,
189
__________________Milli Kitabxana_________________
zrail gah yox olur,

Saaan batb, soldan xr,
Yerdn ss glir,
z gylrdn baxr.
Dli Domrul qlncn
Saa alr, sola alr,
Yorulub ldn dr.
zrail bir tp st
Baxb ona iriir).
zrail
al qlncn, al grm,
Al canm, al grm!
(Sonra Dli Domrulun
Sinsin kr o,
Tutub yorun lindn
Qorxu, vahim dolu
Bir dnyaya kir o).
Dli Domrul
Ourluq can aldn
Bilmz idim, zrail.
Bu shvimi bala,
Burax gedim, zrail.
Bax, o dalar bizimdir,
O zml, almal
Yal balar bizimdir.
rabmz ox olur,
Hr km is bandan
Al, huu yox olur.
rablydm, duymadm,
N syldim, bilmdim.
Burax gedim, zrail...
zrail
Glmim bo qaytmalyam,
Bir can aparmalyam.
190
__________________Milli Kitabxana_________________
z cann da olmasa
zgsin qaylam.
Bir zizin yoxmudur
vzin can ver?
Dli Domrul
Birc gn vaxt istrm,
Sabah bir can gtirrm.
Can olmasa, zrail,
Mn z canm verrm...
zrail Sabah gecdir,
mhltn
Bu axama qdrdir.
Kims can vermyck
Bu midin hdrdir.
(Obasna dnd Domrul,
Diz kb, bar basb
Atasnn lindan
pd Domrul).
Dli Domrul
Asaqqall canm baba,
Bilirsnmi nlr oldu.
Kfr dedim zrail
Uub cng glr oldu.
Kksm basb can istdi,
Ya da bir can dilr oldu.
Baba, sndn can istrm,
Cann mn balarmsan?
Yoxsa olum Domrul deyib
Gec-gndz alarmsan?
Ata
Gzmn qaras, oul,
Canmn paras, oul,
191
__________________Milli Kitabxana_________________
Glinimin iyi, oul,
Obamn gyyi, oul,
Qar dalar grks
Qoy zrail aparsn.
Bol meyvli ba grks
Qoy zrayl aparsn.
ahbaz atlarm grks
Qoy zrail aparsn.
Dvltim, varm grks
Qoy zrail aparsn.
Dnya irin, can ziz,
Cana qya bilmrm.
Mndn ziz anandr,
Drdin ona degnn.
Dli Domrul
Ana, ana, canm ana,
Bilirsnmi nlr oldu?
zrail sinm kb
Mndn bir can dilr oldu.
Babamdan bir can istdim,
Vermdi anam, vermdi.
ndi sndn can istrm,
Syl ana, szn ndi?...
Mn cann balarmsan?
Yoxsa olum Domrul deyib,
z drnaq alarmsan,
Gec-gndz alarmsan?
Ana
Dolama beikd Bldiyim oul,
mrm qurban dediyim oul,
Dustaq olsaydm, oul,
Qurtarardm birthr.
Oul, yaman mnzil
At srbsn bu shr.
192
__________________Milli Kitabxana_________________
O dediyin odaya
Vara bilmrm, oul.
Dnya irin, can ziz,
Ver bmrm, oul...
(Domrul yerind donur,
imk axr, gy gurlayr,
zrail peyda olur).
zrail
Dnya irin, can ziz,
Kim verr z cann?
Dll Domrul
Eit szm, zrail,
Yad qzdan halalm var, iki krp balam var.
Daha bir minntim var,
smarlaym onlara
Birc mantim var,
Sonra canm alarsan.
zrail
smarla qoy glsinlr,
Snin son nfsini
Qoy onlar da grsnlr.
(Domrulun yanna glir)
Qadn
N deyrsn, n sylrsn,
Gz aban gordym,
Knl verib sevdiyim,
Qo rim, qo igidim?!
Qar yatan dalar
Neylrm sndn sonra?
Yaylasam, gorum olsun.
mnindn kersm
193
__________________Milli Kitabxana_________________
Tapdanan ann olsun.

Altun da-qa taxarsam,
Tabutum, sonum olsun!
Snsiz su da irsm
diyim qanm olsun!
Sndn sonra bir igid
Grs gzm kor olar.
sti yatam snsiz
Buza dnm gor olar.
Sndn sonra bu canm
Qyma igidsiz qalsn.
zrail, al canm,
Yarn qurban olsun!
May, 1982.
LAL XRT
Bir lal xritdir, ana, siftin
Dem ki, mn hara, xrit hara.
Qara xal el bir dvlt mrkzi
Qrlar yol kimi uzanb ora.
Atamn bax od-alov imi,
Ne rklr kz dbdr.
Sn d szn gzyl demi
Yoxsa baxnn izi dbdr.
llr z atn apb getdimi,
Bir mrn yollar yatb zn.
Blk d qiymtli bir snd kimi
llr imzasn atb zn...
Bytdn sn mni bir arzu kimi,
Gzmd gznn qaras qalb.
Gncliyin illrl axb su kimi
znd dolaq mcras qalb.
194
__________________Milli Kitabxana_________________
Xatir spilib o qrlara
Min hikmt sylyr,
birin, dindir.
Mn zm, mn
zm sninm, ana
Bs o qrlardan hans mnimdir?..
Bir lal xritdir, ana, siftin
Dem ki, mn hara, xrit hara.
Qara xal el bir dvlt mrkzi
Qrlar yol kimi uzanb ora.
LDRDYM GNLR N
REKVYEM
Sizin d gndoan shriniz,
gnbatan axamnz var idi.
mrnz dqiqlr, saatlar idi.
Heliy blnn vaxtm, heyf sn,
ln vaxtm!..
yerim olardnz,
Bir erim olardnz.
Uzun gnlr iind
Siz qsaboy qaldnz;
Balayn siz mni
Vaxtsz ln gnlrim.
llriml kimins
Telin balamam,
Sizi bir qandal kimi
lim balamam.
Qdrinizi bilmyib
Sonralar alamam,
Baglayn sz mn,
Vaxtsz ln gnlrim.
Siqaret tstsnd
Havaya uan vaxtm,
195
__________________Milli Kitabxana_________________
Mqsdsiz saatlarm,
Havaya uan vaxtm.
Ay qapal gnlrim,
Ay baxtlar aan vaxtm,
Balayn siz mni,
Vaxtsiz ln gnlrim...
BR GN GRCKSN K...
Bir gn grcksn ki,
xatirlr irindir;
Bir gn grcksn ki,
klgn beli bkl yapb ayandan arxan il srnd.
Bir gn grcksn ki,
xatiry dnbdr o mad llrin d,
Bir gn grcksn ki.
dan yeri d skld qaranlq tellrind...
Bir gn grcksn ki,
qzlar ourlaybdr sinndki uxluu;
Bir gn grcksn ki,
glinlik paltar tk ynindn xarmsan donumdak axl.
Bir gn grcksn ki,
uzanbdr geclr,
Bir gn grcksn ki,
ayandan asld quruun tk klr.
196
__________________Milli Kitabxana_________________
Bir gn grcksn ki,
el bil azalbdr
Gn, hava,
gy, iq... Bir gn grcksn ki,
yamanca qocalmq...
FKRL ADAMLAR
Gecni fikirl shrlyrlr
nam yolunda Ovod adamlar.
Vrml,
nfarktla zhrlyrlr
rkli kslri robot adamlar.
rk dynck...
sxlanda da
O, yeni bir hyat hvsi tapr.
Fikirli adamlar
yxlanda da
Torpaqda cazib qvvsi tapr.
Duyulu balarda fikir danar;
Ya yaacaqsa imklr axar.
Srxo srclr, Nasaz manlar
Fikirli adamlar ovuna xar...
Dalarn ryi szl dolanda
Zirvlr grnmr
Burunur n.
Ndns
Gn batb, axam olanda
Bu dnya fikirli grnr mn.
Keir beyinlrin qaranlndan
Fikirlr mqdds bir ziya kimi.
197
__________________Milli Kitabxana_________________
Fikirsiz,
Qaysz,
Duyusuz insan
Yaayr dnyada bir rya kimi...
Hamar olmaybdr fikrin meydan
Zaman baqa cr grb lac.
Fikri srlri qabaqlayam
Ya tonqal gzlyib, Ya dar aac.
Ssqa bulana mman deynlr
kir firavanlq,
ahlq fikrini. Bilmir ki,
crda imklynlr
Yxlr na bir kndrbaz kimi. Ayb...
Axa-axa durulub sular,
tklr sellrin,
Zirv qarndr.
Bu gn
Fikirl yaradbdlar.
Sabah da
Fikirli adamlarndr...
Noyabr, 1978.
BO BEYN LAYLASI
Mharib illrind vladn itirn,
sonra btn uaq evlrini gzn,
bala tapmaq midini itirmyn,
bo beiklr layla deyn analara ithaf edirm.
... - Qatar glir! - dedilr,
Bu xbr
alxalad izdiham;
198
__________________Milli Kitabxana_________________
Vaqonlara sar
Yyrd ham...
Qocalar qaplardan girdi vaqona,
Cavanlar qaplardan, pncrlrdn;
Qarq sslr iind
Ayaqlar zlmd yerdn...
Anann llri zld krpsindn,
Dli bir axar
vaqona apard onu,
Havada yellnirdi
bala axtaran qolu.
Anasn gzirdi
ln bir uaq ssi,
-Ana!!! - Ana!!! -demkdn
qaralmd nfsi...
***
Bir-birini tapmad,
llr havada qald,
Analar ehtiyacda,
krplr vazallarda, rlr davada qald.
Analar ritdi r drdi,
bala drdi,
Gl kdi ki, gl drsin,
Gl kdi
bla drdi.
Bircm, hayanm, bala,
Oduna yanm, bala.
Drd stn drd glir.
Nec dayanm, bala?
Kim tu oldun, bala?
Qm qouldum, bala.
199
__________________Milli Kitabxana_________________
ryim bo yuvad,
Kn qu oldun, bala.
Dalar ni soraqlar,
Simbl dni soraqlar.
Sn layla hsrtind,
Laylam sni soraqlar...
Bo beiyn stndn
srb dd layla,
Gz yana qovuub
qml grd layla.
Beikdn krp gz
zillnmmidi ona,
Laylan bel qmli
oxumamd ana...
Geclr sbh kimi
ulduz sayd, yatmad,
z tutub bo beiy
nal qoydu, yatmad,
mid dolu nallar
bxtini oyatmad;
Beik bo idi yen....
Vazallara ba vurub
hr tndn sorudu,
Dilind "bala" sz
kirpiklri qovudu,
"Yuxu haramdr!" -- deyib
yuxusuyla vurudu;
Beikbo idi yen....
Tapd hr tikdn
payn saxlayrd,
Gec durub min kr
beiyi yoxlayrd,
200
__________________Milli Kitabxana_________________
"Balamn tri..." - deyib
yoran qoxlayrd
Beik bo idi yen....
Laylas nal kib
laylasi alayrd,
Laylas gec-gndz
bala soraqlayrd,
ind bir tlatm
hayqrb alayird.
Beik bo idi yen....
Gnlr tb keirdi,
illri gtirirdi,
Ananm sana a
tellri gtirirdi,
Nlri aparrd,
nlri gtirirdi,
Beikbo idi yen....
***
Balam yr... - dedi
ld axta olanda.
Bo beiyin stn
Yoran salrd ana.
Gy z tutulanda,
Buludlar qaralanda
Balam yaa db, deyib dolurdu ana.
Yer tapmrd zn
n evd, n eikd,
O bir son bahar kimi
solurdu, saralrd.
llr kedi, vlad yox,
skut yatd beikd,
201
__________________Milli Kitabxana_________________
Bu skutun iind
nfsi qaralrd.
Bir gn xbr eitdi,
Bakda "Uaq evi"
deyiln bir bina var,
Anasn gzlyir
yetim-yesir uaqlar...
Bakya gldi ana,
"Uaq evi"ni tapd,
Ne krp gznd
mid ra yand.
Mlul baxlar grb
ana ryi qopdu,
Hr uan nnd
susub xeyli dayand.
Bu krp balalarn
nisgili, drdi birdi,
Solun hrlrindn
intizar boylanrd,
Uaqlarn hams
oluna bnzyirdi,
Hamsnn gznd
mid alovlanrd.
- Blk layla alm mn,
balamn laylasn,
Yadndan xmaz onun,
z d oxuyurdu.
Laylasndan tanyar
bala z anasn,
O, tk mnim laylama
Yatrd uyuyurdu...
"Layla beiyim layla,
Evim-eiyim layla.
202
__________________Milli Kitabxana_________________
Sn yat, irin yuxu gr,
kim keiyin layla.
Layla dedim ucadan,
Ssim xd bacadan.
Allah sni saxlasn
ikdn, qzlcadan.
Layla dedim yatasan,
Qzlgl batasan,
Qzlgln iind
irin yuxu tapasan"...
Laylas nal kib,
Laylas alayrd,
Laylas mid il
Bala soraqlayrd:
"Layla balam, a layla..."
Birdn sanki qu kimi
qanad ad uaqlar,
"A-N-A!!!" -deyib stn
qad btn uaqlar!..
yul, 1983
DAYAN, BAHAR AIM
Gnlrim xatir evin kr,
Gnlrim mrm su kimi iir,
riyir gzmn kil yadda,
Qlbimd bir sevda ars qalr.
Qarma xanlar hr addmba
Qayya evrilib qlbim dolur.
Gln shrlrin qmli axam
Yen am yandrr mzar banda.
Dnyaya qonaqtk gln insann
Doumu, lm mzar danda.
203
__________________Milli Kitabxana_________________
mn yaln,
ik sehrini
Dalar ki, kksnd yaada bilmir.
Daa mr verib yaadan insan
Adi bir da qdr yaaya bilmir.
Dyi-dyi fsillr tr,
Dyi-dyi nsillr tr.
Hr yal yarpan sonu xzls,
El bu dnyada bahar gzls,
Dayan, bahar am, qa tlsm!
Yuxumuz lmn mq saatdr,
Hr gec gndzn nqaratdr.
Blk bir nm d bs idi biz,
Son sda olard "Qu" mrmz.
Bu qdr hsrtli nmlr tb
Skutla lmyin n nnas var?
Khn qbirlrdn tz ot bitib,
Otun da yaamaq tmnnas var!
ib buludlarn gz yalarn
Hl ki, byyr qdan xbrsiz.
Belc bydk bir zaman biz d
Biziml yatacaq dadan xbrsiz...
Boyumuz qdrs torpaq paymz,
Niy srhd-srhd bldk dnyan?
Nec grmds cdadlarmz
Biz d onlar kimi grdk dnyan.
Gn hmin gn,
Ay hmin aydr,
Hmin adamlarq,
glmiik yen.
Verdiyi mrn alandan sonra
Daha n verck bu dnya mn,
Dayan, bahar am, qa tlsm!
Bilirm zaman saxlamaq olmur,
Saatlar gnlri dorayr, biir.
204
__________________Milli Kitabxana_________________
Qzara-qzara gln gnin
Azalan odunun arlar da
Blk dan znn iindn keir?!
Dnyada bdi n qalr grn,
Biz ki, bdiyyt yolularyq.
Gnlr durna kimi tr gedir.
Zaman srtin atmaq olmursa
Demli, mqvva ovularyq!
O qdr borcum var ana torpaa,
Borcluyam drdiyim y, gul.
Mhbbt borcumu demirm hl,
Borcluyam drdiyim iy, gl.
Agaca borcluyam,
daa borcluyam,
Bir knl nmsi eitmk n
Ofs saldam qua borcluyam
Pislr nifrti yrdn dnya.
Zaman am kimi ridn dunya,
Daha n verck,
n vercksn?
Borcundan xmaa mhlt ver mn,
Doyunca baxmaa mhlt ver mn.
Qarmda bu qdr da yaradbsan
Zirvy xmaa mhlt ver mn!..
MRN BU YAINDA
mrn bu yanda hrdn uaq olmaq istyirm.
Bir dala iliklmk istyirm
Pncr lrin
tl kimi kilmi
tnbl yuxular. Gecdon qorxan uaq
gznn heyrti kimi
almaq istyirm
bu dnyaya.
205
__________________Milli Kitabxana_________________
zm rtln qaplar
ruh kimi ke bilydim.
Gecnin sssizliyind
qhrl dolmu rklrin
yuxusuzluunu i bilydim.
Keib ana salarnn a cryla
bir midi gtir bilsm,
hidlr xiyabannda uyuyan
bir cavana can verib
mzardan gtr bilsm.
Qfil bir sevincl partlayard bir evin qmli skutu.
Qbiristanlq n itirck?
Olmasn bir qutu...
mrn bu yanda
N cavan,
N qoca kimi qocasan.
El bl yol ayrcndasan,
Bilmirsn hans trf qaasan...
Dekabr, 95.
QORXULU BULUDLAR,
YAXUD TNHALIQ NAILI
Axann tunc z heykl skutu,
Gylrd para-para
qorxu buludu.
imdki hsrtdn,
ndiyim tklikdn d
qaradr.
sa kimi
armxa kiln buludlar
Drn olacaqm?
Mlk qanadl yalanlar
firlanr hndvrind,
206
__________________Milli Kitabxana_________________
Asam pncrni
otama dolacaqm?
Topa-topa qaranlq
frlanr gy znd,
Sndrlm bir imk
gizlnibdi gznd.
Tyyar qanadlarnn
klglri grnr,
Buludlarda quruun srnr;
Quruun yamurundan
qoruna bilckmi adamlar?
Ac qalan atomlar
buludlardan sallanr.
lm qorxusu oxaldqca
hyat ballanr... Bu bahar
qrld bal arlar,
iklr yetim qald.
Dnya yetim qalacaq
insanlar olmayanda.
Qoymayn dolsun buludlar,
boalmaa nyi olacaq dolmayanda.
Qzetlrdn yyrr stm
qaranfs xbrlr; Flstin qaqnlarnn nalsi,
Livann hqrq ssi,
srailin rblr
yhudi hdsi...
Qalxram barmaqlarmn ucuna, buludu tutam blk.
Crb atam gylrin
bu gec kynyini,
Ulduzlarn gm indan pm,
Dnyaya ulduz i spm...
ikly srhd dirklri,
tikanl bir gl ola,
207
__________________Milli Kitabxana_________________
Drib bu iklri
dzlm yola.
Dzm hsrtimin
torpana, dana;
Bir ik d aparam
Tbriz,
- Azrbaycan mktbinin alma...
***
Bu shr nm dmd gn,
ehli fqlr axrd
gy zndn. Nmliydi dnya
suyu tzc ksiln arx kimi,
Kims nm oxuyurdu
nmli dodaqlaryla
Ss d nmliydi, nm d.
Ay i kimi ilq
bir hiss doldu qlbim,
Nmli barmaqlarm
az qalrd gul aa; Qular rprd
qanadlarndak hy,
Yerdn gy mid damlas uurdu,
Nmli mnl
bir uaq qard
himlr aa-aa.
Yaln ayaqlar prd torpa,
ryi kksnd
yamyal zm yarpa...
Bu shr eh dmd gn,
Buludlar dsmal kimi
qurutmaq istyirdi gni, nmliydi zlri d.
208
__________________Milli Kitabxana_________________
eh grdm iklrin gzlrind.
Dolu bir qdh dnmd lal,
Sarala-sarala snmd nrgiz.
Gz yalyd dnyann.
ay dalar
tz ksilmi rk kimi bulanrd.
Hr ehd bir gn yanrd, nmliydi gn!
GLURM
Mn llriml
qaranla toxuna bilirm,
Sevincdn qnsini atladan
iklrin ssini eidirm.
Dadan enn bulan
bdryib zqoylu
yxldn grrm. Alayanda
gz yama baxmaym, Kdrim
qh-qh kib glrm...
Ksilmi aaclarn
hqrqlar
sslnir qulaqlarmda,
Dodamdan qaan
tbssmlrin
Ayaq izlri var yanaqlarmda.
imd susuz bir hsrtin
dodaqlar cadar-cadar,
Sevincli gnlrim
barmaqla saylar,
Kdr istdiyin qdr!
209
__________________Milli Kitabxana_________________
Qzbim,
Xzin stnd yatm
ilantk
bir him bnddir;
El bil da st yatram,
Neylyim,
drdin z brkdir...
ryim sinmd deyil,
llrim d,
gzlrim d,
Yalnz iklr nnd
yiln dizlrim d,
Arxamca yyrn
izlrim d
Hrsi z boyda rkdir!..
El ona gr d llriml qaranla
toxuna bilirm,
Qnsini atladan iklrin ssini
Eidirm,
Dadan enn bulan
bdryib zqoylu
yxldn grrm.
Alayanda
gz yama baxmayn,
Kdrim,
qh-qh kib
Glrm...
210
__________________Milli Kitabxana_________________
ALIN BU KDRN
LNDN MN...
211
__________________Milli Kitabxana_________________
212
__________________Milli Kitabxana_________________
ALIN BU KDRN LNDN MN...
Glmim dnyaya alam, yanam,
Bir nvan arayb bdi qalam,
Mni kdr n domayb anam,
Aln bu kdrin lindn mni.
Hicran ar ykdr, qaldrammram,
Drdim dil bilmyir, qandrammram,
Snm raqlar yandrammram,
Aln bu kadrin lindn mni.
Bir vida nmsi yazb qalmam,
Adm bir qlbdn pozub qalmam,
Kdrin iind azb qalman,
Hara gedirms qaranlq baxr,
Bu qara buludlar, axr, hey axr...
Hara qaramsa qarma xr,
Bir iyn ulduzu ia mhtac,
Qaranlq qismtim,
iq- ehtiyac!
Mndn doymaq bilmir
o gzlri a,
- Aln bu kdrin lindn mni.
Bir mid yoxdur ki, onlli tutam,
Yuxum da glmir ki, doyunca yatam,
Hardasan, ay anam,
Hardasan, atam!
- Aln bu kdrin lindn mni.
Lald bu kdrim alamr, glmr,
Drd verir, verdiyi drd ndi bilmir,
Niy geclrin shri glmir?!
Aln bu kdrin lindn mni...
213
__________________Milli Kitabxana_________________
MN BEL BR MR
STMMDM
Qarqa yk qdr sevincim,
Drddn byk kdrim,
Zamann qadaa znciriyl
Qandall llrim.
im yaadm dnyadan byk,
V bu dnyada sarmaqlar n
Dikln aaclardan biriym.
zm grk ola bilmdim
Bs, onda kim grym?
Xatam eylyib dnyaya gldim,
Gldim... yaadm... ldm... N olar!..
Yaxdan ox pisi grdm.
Suya dm pambq kimi
Su kib arlad drdim. Blk d dnyaya
bir anlq baxmaa glmidim,
Kimnis tlsin ilidim.
Allahm, ax, mn
Bel bir hyat
stmmidim.
NLR GRDM BU DNYADA...
Biln yoxdu sirri ndi
Nlr grdm bu dnyada.
Xeyri ndi, ri ndi,
Nlr grdm bu dnyada.
Sudan quru xan grdm,
Drd glb baxan grdm,
Ev tikib, ev yxan grdm
Nlr grdm bu dnyada.
214
__________________Milli Kitabxana_________________
Xeyirl r qoa gldi,
Bu cahan fani bildi.
Mrd alad, namrd gld,
Nlr grdm bu dnyada.
Hr ocaqda ac tst,
Q soyuq, yaz isti,
Bilmirm yaxd, pisdi,
Nlr grdm bu dnyada.
Dost bildiyim haqq dand,
Haqq danan oda yand,
Dnya vvldn yaland,
Nlr grdm bu dnyada.
Biri gedr, biri glr,
Hr gln dnyan blr,
Bu dnya tin dzlr
Nlr grdm bu dnyada.
May, 1996
QAYTARIN MN...
Hl ki, mrdn aparr illr,
Qaytarin, dzm qaytarn mn,
Yudu torpamdan izimi sellr
Qaytarn, izimi, qaytarn mn.
l il qovuur, hsrt sovumur,
Xrda sevinclr lim yovumur,
Yerl gy qovuur, Vtn qovumur
Qaytarn, zm, qaytarn mn.
Qapn baladq damdan girdilr,
Yurdumu yadlara pek verdilr,
Bsdi gzlrim kl frdlr,
Qaytarn, gzm, qaytarn mn.
215
__________________Milli Kitabxana_________________
Sz dedim dalardan qaytd szm,
Yadlar tapdanda umland dzm,
Mnim Qarabada qalbd gzm,
Qaytarn, gzm qaytarn mn.
Dekabr, 1996
ALLAHA KAYT
mrm gedr glmz yoldu,
Acs da mna bald,
tyind lim qald,
Mni grmdin, Allahm.
mr verdin lmk n,
Kdr verdin blmk n,
Knl verdin sevmk n,
Sevgi vermdin, Allahm.
ox atdlar sz dan,
Hr ks qoruyur ban,
Axtdlar gz yan,
Sn d silmdin, Allahm.
Mn tutdum laqqn yolunu,
Haqszlar qrd qolumu,
Sni sevn bir qulunu,
Niy sevmdin, Allahm?
mrm hsrt qald yaza,
Sn yazan de kim pozar,
mkan verdin insafsza,
nsaf vermdin, Allahm.
llrimi srt gndrdin,
Arl hsrt gndrdin,
kilmyn drd gndrdin
Dzm vermdin, Allahm.
Yanvar, 1997
216
__________________Milli Kitabxana_________________
BU GN...
Klgm ayrlacaq mndn,
Yuvasndan ayrlan qu kimi,
Buluddan ayrlan ya kimi.
Ana dndn ayrlan krp kimi
Ayrlacaq ayaqlarmdan.
ryimd szlayacaq
Klgsiz gzmyin tnhali;
Klgmin kor gz,
kar qula
Bu gn mnim qdr duyacaq
Dryada drdini xalq biln
sahildn qaytm baln...
Klgm ayrlacaq mndn
Azadla qovuan znci kimi
Azadlq ayaqlarna dolaacaq
zncir kimi.
Bdry-bdry yeriyck
mndn ayrlan klgm,
Torpaqda dizin-dizin srnck,
Divarlardan tutub ayaa qalxacaq,
Sularn stndn krplr salacaq,
mnlrd daranb didilck,
Srtl-srtl
baq kimi itilnck.
qda doulan klgm
z bayla
qaranlqda qtl edilck.
Uf da demyck,
xarmayacaq ssini klgn,
Mnim Nsimi klgm....
Bu gn klgm ayrlacaq mndn
O mnim,
mn is ruhumun klgsiym.
217
__________________Milli Kitabxana_________________
Mn klgm ayrlan gn lsiym...
El lsiym
llri gldrck qdr,
Bu gn el csartliym ki,
zm ldrck qdr...
MNSZ DNYA
Mnsiz qalacaqdr bu dnya bir gn,
Kimins gzn ya glckdir.
Mnsiz qalacaqdr bu dnya bir gn,
Bir da qmli-qmli diklckdir.
Dodaqdan gllri silinr adm,
mr - sonu gln keiln yoldu.
Dnya gliimdn xbr tutmad,
Blk gediim d xbrsiz oldu.
Kb gedcym gnn birind.
Hicran gyrck yerimd mnim.
Kimlrins gizli cib dftrind
lck telefon nmrm d mnim.
Qara rivd baxacaq klim,
Donuq gzlrimd daldalanar qm.
Sinmd duyutk yatar llrim,
Oyadb son eri yaza bilmrm.
Qara da doular,
soyuq, mn adda,
Bir qadn hqrb san yolar.
Ayrlb gedrm,
tabutum altda
Drd iyin grr,
Drd rk vurar...
Mnim arpaymda skut uyuyar,
Artar bir sakini qbristann,da.
218
__________________Milli Kitabxana_________________
Bir ik kkn sinm qoyar,
Rngi lklr ker qann da.
Glib bu iyi drnim olmaz,
Bahar gyrdck,
Q solduracaq.
Kiik bir tpd iklr hr yaz
Yorulmu iynind qm qaldracaq.
Kb gedym dnyadan bir gn,
Blk yz il sonra,
blk d sabah.
Blk bir qu kimi
rpnb bu gn
Nm oxuyuram lmdn qabaq...
Yanvar, 1982
KOR LM
Kor bir lm axtarr mni,
Ssim boylanr.
midimin klfi lind,
Bxtimin qara trfi lind
Ucunu tutub
ucuzlua getmz,
Nfsimi hiss ets
yanmdan tmz,
Mni tamnaq midi itmz...
Gnlri
glltk axtar arxamca,
Samda gedn dyr,
Solumda gedn dyr,
Sam boalar, Solum boalar...
Axrda biri d mn dyr.
Oktyabr, 1982
219
__________________Milli Kitabxana_________________
HAZIR QBRLR
Grk glmyydim bu son mnzil,
N deyir dikln o dalar grn?
Bu qmli klyin alar ssin
Kimdi gzlrinin yan vern?!
Hr gn yuxu mr veririk yen,
Yumulu gzlrin qm klgsi var,
Yax ki, yuxudan dururuq hl,
Bir gn oyanmamaq thlksi var.
Skutu ardr bu da sbirin,
st hqrql gn qabaqdadr.
Hasara alnm bu bo qbirin
ls blk d kef-damaqdadr.
Tla yeri deyil,
lm ki, haqdr,
Geriy qaytmr bu ev girn.
Yax ki, kiray qbirlr yoxdu,
Pulsuz neylyrdi llr grn?!
Bir "hr" salnr khn drd,
Ne tz-tz zl var burda.
Nvbli, nvbsiz lnlr d
Hazr, tkotaql "mnzil" var burda.
Dalar ayaq tutub haradan qab,
Dizcn torpaa girib, bitirlr.
Ac qu balastk azn ab
Yemini gzlyir bu bo qbirlr.
Yorulub trini silir dayonan,
Hamar dalar st bax dondu.
bhydi iind alb-yanan;
Bu da blk onun qismti oldu.
Yen insan-insan yarpaqlad yol,
Tabutun nnd inlyn kimdi?
220
__________________Milli Kitabxana_________________
Na balaban,
z iind ol,
Matmd musiqi dinlyn kimdi?!
Sn z i yerini gr tapdn harda,
Dfn brosuna mehrini saldn.
Usta allar toyda, maarda,
Sns gz yana dm tutan oldun.
Axr, dayanmayr hyat sel kimi,
lm addm-addm izlyir bizi.
Srniin gzlyn karusel kimi
lm "Qurd az"'nda gzlyir bizi...
Ay qbir qazanlar,
gedin ev tikin!
Bu qmli drd plan ki, yoxdur.
Siz zhmt kmyin...
Ax, bir d ki,
ls llrd qalan ki, yoxdur.
Bu qoca dnyada mrumz qsa,
Bizi qanadnda aparr illr.
oxu ev gzlyir...
Ancaq burdasa
nsan nvbsind durub qbirlr.
Rahatlq axtaran ucuz qaylar
Sonuncu yerini min yol yoxlayb.
Hazra o qdr vrdililr var.
Bir "bron" yeri d burda saxlayb...
Bsdir, yuva-yuva qazdnz yeri!
Blk d karvan dayand kn. Balayn!
Balayn, bo qbirlri, An!
Hyat n qaplar an!!!
221
__________________Milli Kitabxana_________________
LM TRF
Gedirik dey-gl,
Gedirik lmgil.
Gedr-glmz yoldu bu,
Kim qayda, kim gl?!
Olm, qarla mni.
Piyada sbrimiz yox,
Man qzas n ox...
Hyat zk iind, Hans trf qaaq;
lm, qarla mni.
..
Omr - sinif dftri,
Sayldr varaqlar.
limiz yetmz ona,
Tzdn yazaq bar;
lm, qarla mni.
Hl tezdir, igidim,
Nyim var, n ydm.
ki krpm gzlyir,
Mhlt ver qoy bydm.
lm, qarla mni...
Noyabr, 1981
QAPAMAYIN GZLRM...
Vaxtl-vaxtsz bir lmdr, glck,
Boub mni qh-qh kib glck,
Aq qalan gzlrims grck,
Qapamayn gzlrimi, amandr!
Baxacaam yurdumun dan zn,
Tarixind quruyan qan izin,
Gzm dnr bir tufan dnizin,
222
__________________Milli Kitabxana_________________
Bir ct ik - gzlrimdir, baxacaq,
Zirvlr izlrimdir, xacaq.
Bir bulaa qoularaq, axacaq,
Ulduzlara qoularaq hr gec,
Dnckdir gy znd nrgiz,
Ana yurdum gozlliy srgis
Gl-gl qovuanda il-il,
Grcym Araz axr gl il,
mkan olsa durbin qoyum qbrim,
LM GEDN YOL
Anadan olan gndn balayr
lm gedn yol.
Srn-srn,
imkly-imkly,
Yyr-yyr gedirik
lm trf.
Yol boyu qoxladmz
lmn iklridir,
Qn soyuqla, sazaqla aaclara, otlara,
yer altnda gizlnmi
kklr etdiyi zlmn iklridir
yol boyu qoxladmz...
Sevn gndn balanr
lmn enii,
yolumuza iq saa-saa,
biziml gedir
lmn gni.
223
__________________Milli Kitabxana_________________
Saralm bniziyl
hr axam
lm adildirib biz.
lm,
qaynar baxlaryla
mavi-mavi, yal-yal,
qapqara rnglr kir
qurbanlq qibimiz...
mrn ixtiyar yanda balayr
lmn yoxuu
Hmin vaxta dr
mrn sonuncu q.
Srn-srn
drmarq lmn zirvsin. ...
V sonra
lal kimi atlrq qaranlqlar iind
ulduzlar sayran lmn hvzsin...
ln gndn balayr
hyata gedn yol...
Biz is
lml hyat arasnda
Ruhlarn
marrut trolleybuslaryq...
ALLAHA TRF...
limd lm bileti
Glirm Allaha trf.
z verdiyi qismti
Blrm Allaha trf.
224
__________________Milli Kitabxana_________________
Uduzub can savan,
Atb inadn dan,
Silib gzmn yan,
Glrm Allaha trf.
mr aldm slmin,
Barmam qmim il,
ox gnah lim il
Silirm Allaha trf.
ryim qm yuvasd.
Qm sevinci qovasd.
Bu da bir can qovasd,
Bilirm Allaha trf.
Hr gln drd satr gedir,
Bxt mrgl yatr gedir,
Namrd gll atr gedir,
Sinirm Allaha trf.
Zaman bir dli burulan,
Milltdn gedir qnlar,
Hl ki, susub dururam,
Dinirm Ailaha trf.
Yolunan diri yolunur,
Yolmaa sbb bulunur,
Haqqm limdn alnr,
Dnrm Allaha trf.
Omr durularaq axr,
Gedcym vvl-axr,
Tanrm zm xo baxr,
lrm Allaha trf.
yun, 1996
225
__________________Milli Kitabxana_________________
ALLAHDAN STYM...
Diz kb qarnda dua edirm,
Ucalardan uca blirm sni,
Saxla z yannda ruhumu,
Allah, Bir d bu dnyaya gtirm mni.
Sirli ryalarm dalacaqsa,
Arzum gzlrimd boulacaqsa,
zabm mniml doulacaqsa,
Bir d bu dnyaya gtirm mni.
Namrdi mrdindn ox olacaqsa,
Alim ac, gdalar tox olacaqsa.
Yaranmlar bir gn yox olacaqsa,
Bu dnya zvq-sfa verms gr,
Hr drd bir fa verms gr,
zrayl istefa verms gr
Bu yalan dnyann trs aynas var,
Sevinc bnzyn ox blas var.
Tkrar grmyimin n mnas var?
Grdm bu dnyan - quru qfsdir,
Bizlr verdiyin ibrtli drsdir,
Bir df peiman olmuam, bsdir!
Bir d bu dnyaya gtirm mni...
Diz kb qarnda dua edirm,
Ucalardan uca bilirm sni,
Saxla z yannda ruhumu,
Allah, Bir d bu dnyaya gtirm mni.
226
__________________Milli Kitabxana_________________
Kiilik
mktbi
227
__________________Milli Kitabxana_________________
228
__________________Milli Kitabxana_________________
GRMMM O LLR...
Mn ki, grmmim o srt illri,
Arn, acn babam duyubdur,
Qocann krd yananda li
Nnm gz yayla mlhm qoyubdur.
"Azadlq" deynd ayaqlarnda
Buxov srklyib, qandal gmirib,
O, evdn gednd dodaqlarnda
Tbssm aparb, al qan gtirib.
Keirib mrn tyc iind,
Qocann gznd yurd salb qubar,
iynind el drdi, ovcu iind
Sra dalar kimi dzlb qabar.
Drdini kicl zindana yazb,
Qlbind min arzu, min istk snb.
Yox! O, dmir imi...dylb, qzb,
Sellrd soyuyub, polada dnb.
Dzmyib, sbrinin kasas dolub,
Qanyla rnglyib bayran o.
Qzbi, nifrti quruun olub
Dadb sart dayan o...
Bli, gnmmim o srt illri,
Qlbimd yaayr adsz itnlr.
Alq tk gtrsn bu stirlri
Cann xalq n qurban ednlr.
229
__________________Milli Kitabxana_________________
SGR NMS
Polad qanadlardan gylr kiilr,
Bir gll bir mr qoyar yanda,
Gylrd itmyib tyyarilr;
Geclr sayrr paqonlar da.
Hr qlbdn qhrman bir Hzi baxr,
Burda hrarti vardr qarn da,
xb Neptun kimi dnizdn
Qafur Saxlayr dnizi ovuclarnda.
Vtni qorumaq rfli, uca,
Torpaq bu hrti qaldrar gy,
sgrlr srnr cbh boyunca
Vtn ayaqlara dmsin dey.
Partlayar qzbi ar toplarn,
Hardasa mrlr nvansz qalar,
gid graylarn, matrosovlarn
Sonuncu qumbara ryi olar.
Pozulmaz poladdan yorulan crg,
Dmn gcmzdn sarslar, aar,
Hr sgr kksnd rkl birg
Bir Vtn dynr, bir Vtn yaar.
LBO YOLLAR
Mharibdn qaytmayan atalarmzn,
qardalarmzn ziz xatirasin.
Hardasa sngr yatbdr yollar,
Hardasa krps para-paradr.
Yen nal deyir, nal analar,
Yen naillarda yollar haadr...
230
__________________Milli Kitabxana_________________
Yen bu yollarn gedr-glmzi,
Yen oularn yoldan dnmzi,
inadls var.
Yen analarn yuxularnda
Yollar srhdlrd alb yanar.
Tikanl mftillr,
qanl mftillr Ana yuxusuna
liib qalar... Bir mrmi ssindn diksinr onlar,
Nmli gzlrindn pozular yuxu.
"Sonu xeyir olsun...
qan qovuuqdur"
- Hmi belc yozular yuxu...
Analar hsrtl yollara baxr,
Yollar fuqlr qovuub itir.
Dzlrd yyrr,
dadan yxlr,
Yollar cbhlr midl gedir,
Yollar cbhlrdn libo glir... Yox!
Onlar bir mid, hsrt simidir,
Yollar da vurulur, Yollar da lr.
sgrlr ynind paltar kimidir;
Yollar sgrlri soyunub glir...
Glin!
nvan verin siz itn yola,
Dedirik glrik,
glmirsiz niy?
Analar su spir siz gedn yola
Blk izlriniz gyrdi dey...
Blk nianlayb glllr sizi,
Burda nianllar gz yoldadr.
Bir barmaq glly ryinizi
zk edibsiniz,
Blk d "blklr" bizi aldadr.
231
__________________Milli Kitabxana_________________
Hr payz k edir durna qatar,
Hr payz gylrd llk yolurlar.
Durnalar gednd sizi aparr.
Glnd bs niy sizsiz olurlar?!
Glin!
nvan verin siz itn yola,
Dediniz glrik,
glmirsiz niy?
Analar su spir siz gedn yola
Blk izlriniz gyrdi dey...
1968
YOLLAR PRAN DEYL
Bir gec qaranlq td yollar,
O gec dincliyi ourladlar.
Yaman qay kn oldu uaqlar,
Sabahdan gnclyi ourladlar.
Tfng gtrdlr,
boydan ucayd, Getdilr.
analar gnlri sayd.
Od kimi oullar oda ddlr,
Qanl aydan keib dalar adlar,
Vuraa-vurua Grayladlar,
Vurua-vurua Mehdildilr,
Vurua-vurua mtinldilr...
Qlb alaraq dndlr geri,
Dincliyi tzdn qaytard yollar,
Gncliyi tzdn qaytard yollar...
Ab gen qoynunu dzlr gl dedi,
Arzular ccrib qol-budaq atd.
Yorun qaytmad cbhdn sgr
Doma ocaqda da qurub yaratd.
Gl gl olub llrd gzdi,
Ad nmlib dillrd gzdi.
232
__________________Milli Kitabxana_________________
Gray sinsini verdi irli,
O gn dli Krn nn ksdi.
Grdlr lind silah tutmayb,
Grdlr lind raq tutubdur.
Yen hmin zfr, hminki hnr,Bu df adna Sarvan dedilr,
Sevili grdlr
el bildilr
Skan arxasnda Zoya durubdur.
Grdlr qaydb Qafur dydn
Srdar olubdur...
Grdlr yollar da n-duman deyil,
Bu toylu-dynl qayd n
Yollar prian deyil.
Hr krp llri gl qnsidir,
Sabahn z var, sz var onda.
Gnclik yenilmyn bu gnm mnim,
Byk glcyin gz var onda.
Qlbimiz dost n aq sfrdir,
limiz zhmtdn yorulub sanki.
Yollar genilnr, yollar uzanar,
Oban-obaya calayb glr.
Qlbind hrb odu ccrnlri
ldrm oduna qalayb glr.
Boylanb dnn kks trmz o,
talt adnda sz gtrmz o!
zizdir dnni, xatir kimi,
Bu yollar he zaman yerind saymaz,
rli nzanar, yalnz irli
Baxb dnnin prian olmaz!
STK
Qoy bir kims eitmsin,
"Qorxulu" bir sirr deyirm:
oxdandr ki, bir arzum var,
"Oru" olmaq istyirm...
233
__________________Milli Kitabxana_________________
nsanlarn arasndan
qidsiz adamlar,
Vicdann pula satan
nadanlar
Ourlamaq istyirm.
Bu dnyann gn-gndn
Niy artr drdi-sri?
Dvltlrin arasndan
srhdlri
Ourlamaq istyirm.
Ax, n i grmm ki,
Ourluq da idi bar...
Mn anaram siftin
Vaxtsz dm qrlar
Ourlamaq istyirm.
Birisini yxmaq n
kisinin lftini,
nsanlarn ryindn
Hr kinini, nifrtini,
Yalann bundan ona,
Ondan buna satanlar,
ki sevn arasndan
O nc adamlar
Ourlamaq istyirm...
Araz axr,
Bu taydan da insan baxr,
O taydan da insan baxr,
Ne milyon
Gzyal zizimi,
O hsrtli Tbrizimi
"Ourlamaq" istyirm...
ndi ne dvltlrdn
Mzlumlarn ah-zarn,
Yad torpaqda yatb qalan,
srlrin arxasndan
Qollarn atb qalan
Krbladan Fzulinin,
234
__________________Milli Kitabxana_________________
Hlbdns Nsiminin
mzarn
Ourlamaq istyirm...
Hbslrd mr srn
Azadln ne-ne
haqq qzn,
"Mharib" deynlrin
saqqzn
Ourlamaq istyirm.
N gizldk, bilir ham,
Oda tutmaq islyirlr
bu cahan.
Qlbini deyir:
Bir msli yadna sal,
"Orudan oruya halal..."
Prometey ourlayb
nsanlara vern odu
Ourlamaq istyirm!
Lap qzbi tutsa bel,
Yerin mn, Gyn mn,
N deyirsiz deyin mn
"Oru" olmaq istyirm!..
Oru olmaq istyiml
Doru olmaq istyirm!
1967
235
__________________Milli Kitabxana_________________
LK ADDIM ATIRSAN
Radla Araz n
I
AYAA DURUBSAN
Ayaa durubsan,
Addm atrsan,
Yax ki, srnmk bezdirib sni.
Divardan-divara gcl atrsan,
Hr addm yenidir,
Hr sevinc yeni...
llrd qalmasn nigaran gzn,
Hr addm atanda
tzdn doul.
Yxl,para-para ksilsin dizin,
- tkdn tutmaa yrnm, oul!
Yaxn, yaman zn sersn,
Olum,
Qanadl qu gysz qalmayr.
Dniz var,
tay ll zb kersn,
ay var krpsndn kemk olmayr...
Oulsan...
Adna yaramaz qorxmaq,
Uca zirvlri csart alr.
Dnyan iynind frladan torpaq
Bzn kndirdn d midsiz olur.
Vaxt glr,
Qarnda zirvlr kr,
Uzaq ulduzlara yetir lin.
Vtn bir gll atlsa gr
236
__________________Milli Kitabxana_________________
Addm at,
Sinn dysin o snin!
Arazn sular bayat deyir,
Cngidir,
Muamdr ssi Krn d...
Canndan kemy irli yyr,
Torpaqdan kemy
geri srnm!..
Yaxlar yannda grnsn yerin,
rk qzdrmaa
ocaq ol, ocaq,
Vtn torpan
psn
zlrin,
Vtn ryini tapdama ancaq!..
II
SHRLR, AXAMLAR
Shrlr gz ya izlyir mni,
zlyir qapdan xana qdr.
Sxb gzlrini,
yumruqlarn
Olum divarlardan istyir mni,
Bilmir bu hqrq hdrdir, hdr...
Belc balanr "Baa''da shr,
O mndn ayrlr gz yalaryla.
Daylr ovudur onu birthr,
Sussa da soruur baxlaryla.
Sonrasa
aldanr oyuncaqlara
Mehri plngmi,
atam dr?
237
__________________Milli Kitabxana_________________
Qoulur kirimi o, uaqlara
Eh, uaq yadna atam dr?!
...Gedirm,
gz ya izlyir mni,
Getmir qulamdan o ss, o sda.
Telefon,
dost-tan gzlyir mni
Triflr, tbriklr, xahilr... ya da...
Belc gn keir,
gah axam olur
Gah suya drm,
Gah da ki, oda.
rtrm qapn,
idc qalr
Triflr, tbriklr, xahilr... ya da...
Glirm,
"Baa"dan iq salr,
Shr gz yayla rtln qap
Axam nmlr,
gl alr.
mrm gn ydn su dyirman;
Shrlr gz ya izlyir mni,
Axamlar tbssm gzlyir mni...
III
QORU GZ YAINI...
Qoru gz yan, qurbann olum,
Alama grdyn oyuncaq n.
al bir gn ala od-ocaq n.
238
__________________Milli Kitabxana_________________
Grdyn manlar
Bu fillr, atlar...
Hams yalan,
Hams yalan.
Qpik-quru olan
yalan saatlar,
Donmu qrblrdir,
yerind sayan...
Sn hl bilmirsn dli khlnin
Cdr ama var,
Brk qama var.
Sn hl bilmirsn fillr khnlir,
ndi adamlar yeyir manlar.
Getsin chnnm hr qara man,
Alamaq yrnm, dik olsun ban.
Alasan, qlbin axsn gz yan
Kims hiss etmsin,
Kims grmsin.
Snsn glcy uzanan yolum,
Sn mnim qanadm,
Sn mnim qolum.
Qm gz yam, qurbann olum,
Qm, stmz yadlar glmsin.
Bu elin Araz,
Kr qra var,
Elin sz hikmti,
Sz yara var,
Bu ata yurdunun bir ra var, Qoru klklrdn odu snmsin.
By, arzularn bysn snin,
Alan mlinl ynsn snin,
Sinnd bir vtn dynsn snin
Qlbin bu sevdadan he vaxt dnmsin.
239
__________________Milli Kitabxana_________________
Kdri gizldib glmyi bacar,
Sn alar gzlri silmyi bacar,
Bu vtn yolunda lmyi bacar,
Vtn ayaqlara db lmsin...
al bir gn ala od-ocaq n.
Alama grdyn oyuncaq n.
1976-1979
OLUM ARAZA
Vtn alov etsin odunu snin,
By bu torpaqla,
bu yurdla yn.
Mn Araz qoydum ki, adn snin
Evimd Araz arm hr gn.
Bil ki, bu torpan Araz drdi var,
Kim deyir Arazn bir az drdi var?
Don vurmu hsrtin muraz drdi var,
Hl ki, sonunu grn tapilmr?
Qarda kef iind,
bac prian, Tndiri kor gzdr,
sac prian,
llrd yolunan sa prian,
Niy daraq kib hrn taplmr?
Bu hsrt hmi tzdir, tz,
Srhd dirklri soxulur gz,
midin klfi toxunub biz,
Hl niann vern taplmr.
Sulara deyirik hvalmz,
Cavabsz gruruk sualmn.
240
__________________Milli Kitabxana_________________
Gz yayla yuduq dsmalmz,
Glib bu dsmal srn taplmr.
limiz yetimir gz gr-gr,
Oulsan bu drd dz, gr-gr,
Biz mid toxumu spmiik yer,
Dr, olum,
dem ki, drn taplmr...
Vtn alov etsin odunu snin,
By, bu torpaqla, bu yurdla yn.
Mn Araz qoydum ki, adn snin
Evimd Araz arm hr gn.
yun, 1982
QORXU
Radla Araz n
Gylr uzatma lini
Buluda yetmz, oul.
Ayann altna bax,
N qdr insan kilr
Biri d bitmz, oul!..
Qorxudan yer girib aaclar
Kklrini dfn edib,
qalxblar ayaa,
Balta gzir budaqlarnda
Kklr lml dodaq-dodaa...
Ulduz i yar gzlrimiz.
Sil dnyann
dovan kimi boz,
yovan kimi
clz mnzrsini, Bahar ar gzlrimiz...
Qalxb buludlara
bamz stnd yeriyir sular.
241
__________________Milli Kitabxana_________________
Axb gzlrimiz
quruun kimi damla-damla
riyir sular.
midi sapa balayb
Sd diin kimi
krlr, oul.
Asfalt yoldan bezikib
nsan axtarr
tkrlr, oul.
imizd yaxlq
tnbl bir ay kimi
dabann yalayr.
Raketlr ac qurd kimi
z tutub gylr
iin-iin ulayr...
Ab ciblrini
"sxavt" glir dnya
Aldi lm,
Satd lm.
lanboan vaxtndr,
O totu llrinl
Bo dmir lllri,
Bu fi "glllri",
Ehtiyatl ol,
Qurbann olum!..
Mart, 1982
QRB ELD YUXU
Yuxuma gldiniz,
a gl balalar,
Dnn ayrlmdq,
darxdm bu gn.
vladn odlara girr analar,
Ata mhbbti lln deyil.
242
__________________Milli Kitabxana_________________
pb oxayram llrinizi,
Gylr buludlar dyib yer.
Ananz hyt buraxmr sizi,
Nec glibsiniz bu qrib yer?!
imd atlayb korun bir ocaq,
Hsrtim kor olub tstm mnim.
Dedim, tyyartk balam uacaq,
Qol ab glnd stm mnim.
Qriblik ccrdi yen yolumda,
Darxdm...
Bu nisgil qlbimi sxd,
Bir boluq dayanb qap dalnda,
Qapn zm aanm yoxdu...
Simurq qanadnda gldiniz, ndi?!
Sbrimin kasas dolub, qadas,
Sizin balncnz qollarm idi,
Yuxunuz balncsz qalb, qadas.
ryim gzmdn boald mnim,
liniz gzmn dsmal idi,
Buludu gylrd qovurdu ssim,
Ulduzlar yuxumu yozmal idi.
Oyandm...
Nm idi balncn z,
Hl gzmdydi yuxunun ini,
Ana hdsimi qovmudu sizi?
Udunuz stm kpnk kimi...
Yuxuma gldiniz, a gl balalar,
Nec irin idi,
Bu yuxu nec!
Yax ki, hsrtin yuxu yolu var,
Yyrb yuxuma glin hr gec!..
Yanvar, 1982
243
__________________Milli Kitabxana_________________
20 YANVAR
"Baknn drdi var, Bak xstdi,
Knl intizarda, gz yol stdi".
S. Vurun
Baknn yuxusu
dalmd klr,
Od lnirdi
iq gln pncrlr,
Gydn lm yard yer...
Ruhlar yarallarn
fryadn tutub
xrdlar
Allahn yanna:
Gylrdn baxrdlar
torpan stnd
SSR-nin xritsin
bnzyn yaral canna...
O ayl gecd,
Ah-vayl gecd
iin-iin alayrd Bak,
Gilavarla oxayb,
Ay iyla
vladlarnn yaralarn
balayrd Bak.
sgrlrin gzlrindn
lm glmsyirdi.
Klrd
"siyastilr" ar,
Analar a deyirdi:
Qanna qltan oul,
Gn kimi batan oul,
Bizdn nigaran olma,
Sa olsun atan, oul.
244
__________________Milli Kitabxana_________________
Yalar yaman gldi,
Dy zaman gldi,
Sngrin bo qalmad,
Yerin atan gldi...
Yaarsan mlinl,
Azadlq illrinl,
Neylyckdin, ax
Bu yaln llrinl?!
Da st dam mnim,
Od tutur am mnim,
ldn, dedin yaasn
Ana torpam mnim.
Torpam, dam alar,
Bacm, qardam alar,
Boyuna qurban, oul,
Yanar gz yam, alar.
Boyuna qurban, oul,
Boyunu yer aparr,
Toyuna qurban, oul,
Toyun ivn qoparr.
Gllldilr,
bayramzda ulduzu, ay
gllldilr,
Bir oulu nian alb ne nian,
toyu gllldilr...
Dibkli eyvanlar,
havan, suyu gllldilr.
..
Ollr sxlm
ovuclarndan azadl
buraxmaq istmirdi,
245
__________________Milli Kitabxana_________________
Divarlarda qalm
qanl llrin izlri d
"Azadlq" deyirdi.
Bak qanl paltarn
geyrd...
Qanl koynyin brunnlr
hidlik zirvsin gedirdi.
Orda onlarn ikinci
hyat vard,
Zirvd aappaq libas geymi
ana vard,
bac vard,
ata vard...
Yanvar, 1995.
QAR YAIR
HDLR XYABANINA
Q uyuda bilmir bu oyaq qmi,
Donub badatk bir drdli ana,
Didilmi glinlik paltar kimi
Qar yar hidlr xiyabanna.
Yorun sgrlrin yuxusu drin,
Son sz: "Bir iim srin su verin!"
rtr yarasn qar hidlrin,
Qar yar hidlr xiyabanna.
Burda alayan kim, burda susan kim?
Bizlrdn mhbbt umub, ksn kim?
Dn dr torpan sana sanki,
Qar yar bidlr xiyabanna.
Dekabr, 1995
246
__________________Milli Kitabxana_________________
XOCALI
Tanklar qan stndn yeridi,
Ne can stndn yeridi.
Krplr qald dmir ayaqlar altnda,
mdad istyn byklr
gvnmdilr daha.
l analarn dlrindn
sd mmdilr daha.
Gzlri heyrtlrindn byk idi,
Almd yaradan axan qan kimi.
zqoylu yxlmdlar,
Tzdn lckdilr ayaa qalxan kimi.
Xocal keirdi xyant marandan,
Xocal keirdi
tank llsindn, ya gllsindn, avtomat darandan.
Gllldilr adamndan qarqasnadk,
Gllldilr quzusunu, qounu
Gllldilr analarn prlr
iliib qalm san,
qarda, bacn.
Gllldilr Babkin qlncn
Korolunun atn,
Glllri qaytarmad
Cavanirin qalxan.
zdilr yxlan,
Vurdular qalxan.
Han bu yurdun
Nbisi, Sttarxan?!
Nadanlar satb getdi
dai- da, torpa.
lnlr "Vtn!" deyb
Kfn etdi bayra.
Nnlr dilind duas lmd,
247
__________________Milli Kitabxana_________________
Onlar aparmaa
ulularn ruhu glmidi.
Tz ruhlarn llrindn tutub apardlar,
Krplri ayaa qaldrdlar
Balaca tabutlara dnmd beiklri,
Qulaqlarnda hl yaayrd
layla sslri.
Bir az gz yalarna,
Bir az aya bnzyirdi.
Laylalar uulu evlrin
divarlarna dyirdi,
Laylalar dizlrin dyrd,
Dnn, bu gn, sabaha
Nifrtl glmsyirdi...
Dalmd zaman arasndak krplr,
Bir anda yz il qocalmd krplr.
Szlrini yanan zmilr deyirdilr,
Szlrini satqn "milr" deyirdilr.
Deyirdilr:
Qalan satdnz, da satdnz
Qaraba satdnz,
Satdnz analarn yolunmu san
Satdnz uan, Lan
Satqnlqda grdnz, hyatn lacn.
hidlrdn soruun lmn rfini
Qoy onlar desin!
Bu yurd n, el n
Ml olanlar desin!
Biz onsuz da gedirik
Qoy sizin adnz
sa qalanlar desin!
Krplri ruhlar eitdi,
yaayanlar duymad,
Tanklar hey eynyirdi
ac lllr doymad...
248
__________________Milli Kitabxana_________________
Alovda qznrd
soyuun buz nfsi
Havadaca donurdu
gz ya, fryad ssi... Qapal gzlr vard,
qulaqlar eidirdi,
Aq gzlr var idi,
qapana bilmirdilr,
Baxrdlar bu dhtin sonluuna.
Qapal gzlr hsd aparrd
aq gzlrin korluuna.
sirlr hsdl baxrdlar
llrin rahatlna. llrin son laylasn
klklr alrd, Qanad qrlm, gz yal
mlklr alrd:
Ne toy-dyn getdi,
mr getdi, gn getdi,
Bu yerin sahiblri,
Sahibsiz, kkn getdi.
Heyrtdn donub br,
Dara kir xeyri r.
Srkrd satqn olsa,
gidi sir dr.
Da, torpa qanl,
Tarixi hycanl.
Heyrt iindym mn
l dirildn canl...
Xocal xocam mnim,
lmdn ucam mnim.
Bir gn pm torpan,
Dan qucam snin.
249
__________________Milli Kitabxana_________________
KTABIN NDKLR
Nsrt Ksmnli: sevn air, seviln air (N.Cfrov)4
LMY VTN YAXI
Azrbaycan torpa .11
"Yaddan xmaz Qaraba..."12
Cdr dz 36
sa bula .38
Qhrman hr39
Torpaq haqqnda nm...40
Srsng lvhlri .42
lincd bir axam .43
Alama, Tbrizim, alama...45
rvanda xal qalmad46
Toluca 47
Durnalar bahar axtarr..48
Zmi 50
BU HCRAN OLMAYAYDI
Kdn toy keir.53
Getmk istyirsn.54
Son szn.55
nam.56
Bu, hmin payz deyil ..57
Bilsm yalan deyirsn (nm)58
Qar kimi ..59
Yandr mktublarm60
Knlsz olanda..61
Sn uaq deyilsn ki.62
llrin n yaman soyuqdur, glm .62
Bizim grmz 63
Getdi smimiyyt 64
Sn niy dyidin 65
nana bilmirsn.67
250
__________________Milli Kitabxana_________________
sti yalar yar ..69
Gecikdi bu ya ..70
Sevgi hl mr deyil.72
Dnn toyun idi .74
Glcym76
Bir qza.77
Sn grk..78
Sn dem, tzdn sevmk olarm .79
N bilydik..80
Mn ki, sn deyilm.81
Bir sevda alayr ..82
Neylyim?.........................................................................................................83
Etiraf.84
Sevnlr demyydi.87
Sevdir bilmdim.87
Sev-sev ayrlaq.88
kimizin yerin.89
Heyf o sevgiy..89
Bu, sn deyilsn90
Yar mnd, yar snd.91
Mnim bu gz yalarm91
Ksl qala bilmirm...92
Sev bilmzsn.93
Allahm, ayrma bizi.93
Sndn sonar94
Sn mni grcksn95
Snin xatirin96
Bu sevda...97
ldrm mni..97
Yaad..98
Hl bu harasdr..98
Qaytar mn.99
Sni unutsam..100
Bilrm...101
Bura qdrmi102
Sa liniz sevnlrin bana...102
Saxlayn gedn qatar.103
Sabir Rstmxanlya..172
Yumul, bonvm, yumul.173
Hqiqt...174
251
__________________Milli Kitabxana_________________
Biri vard, biri yox..175
Daha nallara inanmram mn..177
Analar.178
20 il sonra...179
ki sr..180
Qrat182
Apard sellr saran.184
Dli Domrul185
Lal xrit194
ldrdym gnlr n rekviyem..195
Bir gn grcksn ki196
Fikirli adamlar197
Bo beiyin laylas..198
Dayan, bahar am203
mrn bu yanda..205
Qorxulu buludlar, yaxud tnhalq nal206
Glrm.209
ALIN BU KDORN LNDN MN
Aht bu kdrin lindn mni.213
Mn bel bir mr istmmidim..214
Nlr grdm bu dnyada .214
Qaytarn mn215
Allaha ikayt.216
Bu gn217
Mnsiz dnya.218
Kor lm ...219
Hazr qbirlr.220
lm trf.222
Qapamayn gzlrimi.222
lm gedn yol 223
Allaha trf.224
Allahdan istyim 226
KLK MKTB
Grmmim o illri..229
sgr nmsi230
libo yollar..230
Yollar prian deyil232
252
__________________Milli Kitabxana_________________
stk233
lk addm atrsan.236
Olum Araza..240
Qorxu.241
Qrib eld yuxu.242
20 yanvar244
Qar yar hidlr xiyabanna ...246
Xocal.247
253
__________________Milli Kitabxana_________________
Buraxla msnl:
ziz Glliyev
Texniki redaktor:
Rvn Aayev
Trtibat-rssam:
Nrgiz liyeva
Kompyuter shiflyicisi:
Alianna Duxanina
Korrektor:
Prinaz Smdova
Ylmaa verilmidir 07.06.2004. apa imzalanmdr 22.12.2004.

Format 60x90 1/16 Fiziki ap vroqi 16. Ofset ap sulu.
Tiraj 25000. Sifari 225.
Kitab "rq-Qrb" mtbsind ap olunmudur. Bak, Aq lsgr k., 17.
254

Kesemenli PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kesemenli PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

__Milli Kitabxana_

...Drdlisn, drdini get dan suya,

Od tutub alan vhi qlbin

Belu gets arada

Karvan yola dzld,

Sizsiz bar qan olacaq

-Qbrin qurban, ana! deyib fryad edrk trk eyldi ota.

- Onda ahm, izin ver,

Ay "Qaraba ikstsi", sn ucal

Sinm st dam qald,

Ah ksm, sni yandrar,

Mni z linl mzara verm,

zrail gah yox olur,

Tapdanan ann olsun.

Ylmaa verilmidir 07.06.2004. apa imzalanmdr 22.12.2004.

You might also like