Dong Dao Thoi Chien Tranh PDF

NG DAO THI CHIN TRANH
MUC LUC
Chng mt CU NG DAO BUN BA..........................................................2

Chng hai NG DAO CUA RNG TRAM ................................................. 13
Chng ba NG DAO CUA THN N......................................................... 44
Chng bn NG DAO CUA DONG SNG................................................. 54
Chng nm NG DAO KEP CUA THN N ........................................... 83
Chng sau NG DAO CUA NGI LNH..............................................102
Chng bay NG DAO CUA TNH YU ...................................................135
Chng tam NG DAO CUA NHNG S PHN ...................................165
Chng chn NG DAO CUA HOA BNH .................................................198
VN L
Chng mt
CU NG DAO BUN BA
1.
Sau t phao cui cung anh trum ln canh rng tram tha
tht doc i b knh Tam Ngan, ai i trng L Sy Quy m thy
mnh tr v lang Hin Lng - mt ngi lang nho nhoi, mong manh
vi nhng mai ra bac phch, nm bn nay dong sng ay, tuc goi la
sng Hat - ni tum nhau cua anh c chn o.
ai i trng i theo li mon vt qua v hng n con
ng t chay ngon ngoeo gia nhng hang xoan n hoa trng
ngt, toa mui hng hc mu, dn ti nha anh.
Me anh - ba Bui Th Son - ang vt beo di ao, bt cht ngng
ln, nhn anh chm chm. Tim ai i trng p nhanh.
- Ka me! - ai i trng ct ting - Me khng nhn ra con sao?
Con y! Thng cun Quy cua me y ma!
- Anh ng nn la mu gia lm cm nay ma phai ti! - Ba noi
mt cach dng dng - Mu khng mc la anh u. Anh khng phai la
thng Quy. Thng Quy con ti a cht ri. No cht mt trn pha
Nam. Trong giy bao t, ngi ta a vit nh vy.
- Ho nhm y me a! - ai i trng phn bua - con chnh la
thng Quy y ma. Con va mi c n v cho v phep thm me.
Me ln y, nhn ky xem, con co phai la thng Quy cua me khng?
- Ti khng tin. - Ba me khng khng - anh chng phai la con
ti. Con ti la mt thanh nin l phep. No khng bao gi dam ra lnh
cho me no ca.
S chi bo cua ngi me a lam ai i trng tnh gic. Anh

dui mt, nm im, rang nh lai nhng g a xay ra trong cn m, long
bi hi, tic re.
Co th noi, k t ngay vao Nam chin u n nay, y la ln
u tin ai i trng m thy me va lang qu cua mnh. Gic m co
ve am am nhng lai co sc xoa du ky la, lam cho anh cam thy vi
i phn nao s tan khc cua chin tranh.
Lang Hin Lng, qu cua ai i trng cach lang Vn Cu
ni ting chng nm cy s v pha ng. Khi sng ay chay n
Kem Trng, th b nui Hi Hac chn lai, lam cho dong nc co tht,
tao thanh mt cai vc xoay, rut nc xung m ti.
Vao mua lu, cai vc y a nhn chm v s thuyn be qua lai.
Nhng khi chay n lang Hin Lng th dong nc lai tr nn m
m, trong vt.
Vao thi nha Mac, Trnh Quc Cng i qua y, thy sng nui
xum vy, ng y lm. Ngai noi vi cac v b lao trong lang rng vung
t nay co "Long mach hi tu, vng kh tun tran, ngay sau tt sinh
ra lm hin tai".
Vai nm sau, quan phu An Vin cho goi th a n, sai lam mt
tm bia, dng trc miu th th thn sat bn sng. Tm bia a b
tht lac, nhng li le vn ve cua no vn c cac bc cao nin trong
vung truyn tung mt cach ranh rot. Bia vit rng: "Tng Thanh
Quyt va vung phu cn nm nga ba sng Hoang Long va Hat
Giang, pha ty co Ln Sn va Phung Sn ngm ngoc; pha ng bc
lai co Long Sn, Quy Sn phun chu, im bao ngay sau tt co lm
trang nguyn".
Nm Minh Mang th t, mua thu, thang tam, Nguyn Thanh
T Hoang i tun du Bc Ha, n lang Hin Lng, thy canh sn
thuy hu tnh, ngai cho xa gia dng lai, ngm mai vn khng chan.
Ngai cho goi th ti lai hoi chuyn va c bit la ngai ang ng tai
lang Thng Chua, tng Thanh Quyt, phu An Vin, nguyn thuc
Thanh Hoa ngoai trn.
- Co phai t nay co t linh, nh Trnh Tuyn Hu tng phan
o khng? c vua hoi.
VN L
- Bm, phai, tu Hoang thng! - Cac th ti khum num noi.

- Co phai y cung la ni ma Ta Ao thn oan va Bui Dam
Trach khm sai tng ca ngi trong cun "An Nam phong thuy" o
chng?
- Tu Hoang thng, ung th a!
Nghe chuyn, c Vua to ve khng vui. Ngai bit rng t nay
mai sau se sinh ra "Thp bat qun cng", nhng ke thu tom thin
ha. Sut m y, c Vua trn troc, khng ngu. Sm hm sau, ngai
giang chiu cho dn trong vung ao mt con sng dai chng ba cy s,
noi la nn lai khuc cong cua dong sng ay, nhng tnh thc la
ngai mun ct long mach, khng cho vung Thanh Hoa ngoai trn
phat tit hin tai.
Ngi ta n rng: khi khi cng, tri ni ging gio, sm chp
ung ung, song di sng dng ngc nh gm k, giao dng.
Nhng con giai chm ln, mt sang nh en, ming to nh chu,
mnh y nhng gai, vt va trn song. Phu ao t dan thanh hang
ngang, ke cuc, ngi khun, m ngay nm np. Khi khai lo c
hn mt trng th ung long mach. Nc t long t trao tun, o
nh mau, sau o thm en, co mui tanh.
My ba sau, con voi cua nha vua ang ci n phai kin, au
bung ri ln ra cht. Vua cho an tang trong th sat bn ng thin
ly. Quan phu An Vin lo lm, ra lnh cho dn trong vung an mt cai
ro bng tre hnh con voi, ri bt dn em tin bo vao cho y, ta li
vi c vua. Khn thay, tin bo vao ro bao nhiu cung khng u. Dn
lang Thng Chua phai ban mt na nui Long Sn cho lang Miu
Giap mi u tin. Sau nay, lang Miu Giap ym bua, dng ln mt
cy thanh gia cao hn mi trng tai y.
Trc tm long cua dn trong vung, c Vua cam ng lm.
Ngai cho i tn lang Thng Chua thanh lang Hin Lng va lang
Bt bn kia sng thanh lang oan V.
Khi khuc sng ao gn xong, th nc p vao, dm cht hn mt
trm dn inh trong vung. c Vua rt ly lam au xot. Ngai cho lp
an trang ven sng, t l sut bay ngay lin. Lai sai dn hang ma
lam thuyn be, an ng, an ba, qun ao, non mu bng giy, tha
xung sng an ui ngi qua c. Trong bui l, bon tre con trong
lang cung bt chc ngi ln ly mo cau, bo ben, tha xung sng ri
hat. Hat rng:
Nhng con thuyn
Hay tri i
V vi me
Noi vi me
Trn tri cao
Co ng Ging
Di m phu
Co con sng
Cha cht i
V di y!
Nhng con thuyn
Hay tri i
V vi ba
Noi vi ba
Trn t nay
Co c Vua
Co con cua
Di m phu
Co cy cu
Khng tay vn
Co ngi cht
Sp hang
Co cho ngao
Lao xao...
Li hat ng dao y c truyn tung t o, sut i nay sang
i khac, ging nh mt tai san tha k cua moi ngi dn Hin
Lng.
Nhng gia nh sinh sng gn con sng ao con k rng: Vao
nhng m ma bui, gio may, ho nhn thy nhng oan hn ung t
VN L
rach ri, lang thang khp bn sng. Nhiu ngi con nghe thy ca
ting khoc n non, ai oan lanh toat ca sng ao. n luc ga gay th cac
hn ma u keo nhau i ht.
o la tt ca nhng g ma c Vua a em n cho lang Hin
Lng, lang oan V va cac lang trong khu vc. Chuyn ma quy hin
hn cha hn la a tht nhng no vn con la mt ni am anh su
nng trong long nhiu th h a phng anh.
2.
Gn nh a tr thanh mt quy nh bt thanh vn la tt ca
nhng thanh vin trong dong ho L Quy Hin Lng, trc khi i
xa, phai bit v gia tc cua mnh. D nhin, ai i trng cung a
c me va bac trng ho cung cp cho toan b thng tin y.
Me anh k rng: ng t cua dong ho L Quy n nh c lang
Hin Lng vao thi im sau bin c cht ngi tai sng ao nm
y. ng tn la L Quy Cng-huy la Sy, nn sau nay moi ngi thng
ly ho la L Sy. ng t la mt ngi co hoc, nhng tnh tnh ng
nganh, cc oan. Nhn mt vu cai va vi quan phu, ng t bo cng
v th ky lam mt anh th th, sng lang bat ky h. Gia tai cua
ng khi n lang Hin Lng ch co mt cai mai ao t va mt chic
tay nai ng vai b qun ao xnh xoang. Sau nay, ng sm c thm
mt chic thuyn nan ch t.
Vao mua lu, nc ma t trn nui xung, lang Hin Lng b
chm trong bin nc. Ngi ta lai phai ri nha ln sng tam b nui
Quy Sn. Nhng gia nh khng mun di chuyn phai tm n ng t
ho L, thu vt t, tn cao nn nha. Nhng tha rung trong lang
a tr thanh ao h vao nhng nm sau o.
Do khoe manh, lai co kin thc, nn cuc sng cua ng t L
Quy Cng cung khng n ni nao. Nhng ngi ta khng k ng la
ngi lang v ng la dn ngu c, mt gc r. a vao tui ba mi,
nhng chng ai chu ga con gai trinh trng cho ng. Buc long, ng
phai ly mt ngi an ba goa chng tn la T Xinh lang Cung Qu.
Ba T Xinh e cho dong ho L ngu c hai ngi con trai va mt ngi
con gai. Dong ho L lang Hin Lng c sinh si t y.
My nm sau, ng t L Quy Cng theo ng L Duy Lng lam

phan, chng lai Vua Thanh T. Vic khng thanh, ng b bt, b ong
cui cung vi nhiu ngi khac, giai v kinh ri b chem, u bo mt
ni, thn phanh mt neo. Nha Vua con ra lnh bt ca nhng ngi
thuc dong doi nha L, em ay vao Quang Nam, Quang Ngai, Bnh
nh, c mi lm ngi cho mt huyn, ri phat tin, phat rung
cho lam n.
Ba T Xinh phai nui con nho, nn khng b bt i. Th la dong
ho L Hin Lng may mn vn con co ngi ni doi. Theo tp quan
thi y, con trai ti mi sau tui, con gai mi ba la co th ci v,
ga chng. Cac con cua ba T Xinh cung tun theo tuc l y. Ca hai
ngi con trai cua ba u sinh c con trai, nhng ho u cht khi
cha y bn mi tui.
Phai noi rng con cai dong ho L Hin Lng u nhanh tr,
chm ch, nhng oan tho. Cha mt ai trong dong ho sng qua tui
nm mi. Ngi ta n rng do ng t L Quy Cng cht khng toan
thy, nn con chau sau nay phai ganh chu hu qua.
Hn mt th ky tri qua, dong ho L mi gy dng c sau gia
nh. Thi gian sau nay, ho L khng con b coi la dn ngu c na,
nhng vic ly v, ga chng cua nhng ngi trong dong ho vn c
gian nan. Chng ai mun ci mt ngi ma tng lai c bao trc
la se t ganh.
Sau nay, duy nht ch co mt ngi, mt thiu n trong trng,
co hoc, dam lam du nha ho L, o la c Bui Th Son - me anh.
Vao cui th ky mi chn, khi phong trao Cn Vng ni ln,
ho L co ti ba ngi vao tn Tha Thin theo c Vua chng Phap.
Nhng ri chng bao lu sau, ho L cung b ngi Phap bt c,
gng c, giai v Hu cht u. Ngi Phap con gi giy v a
phng, ku ho L la nghch tc.
Mi ln nghe me k v dong ho cua mnh, ai i trng L Sy
Quy thng to ra bun ba. Anh khng hiu v sao tham hoa lai
thng ri vao nhng gia nh thuc dong ho anh? Phai chng nhng
ngi trong ho L Quy thng qua nhay cam, bc xuc trc thi th,
nn ho thng i u, dn thn vao cn lc chnh tr; chnh v vy ma
VN L
ho phai ganh chu nhng bt hanh xay ra? ai i trng khng co

y u nhng thng tin cn thit xac nh mt cach ro rang v
iu y, nhng co mt thc t ma anh khng th chi cai c la cha
anh cung vi ng bac ho la nhng ngi u tin trong lang tnh
nguyn nhp ngu anh Phap va ca hai ngi u hy sinh. Cha anh
mt luc ng mi hai mi ba tui.
Me noi rng cha hy sinh vao Chin dch Thu ng, luc anh gn
mt tui. D nhin, ai i trng khng th bit mt cha. Nhng moi
ngi noi rng anh ging cha nh uc, rng anh chnh la s lt xac
cua ng.
- Nh tri, trc khi cha mt, me vn con co con! - Mt ln, me
anh noi - cha con la mt ngi tt. ng rt quy ngi.
ai i trng rt thng va knh trong me. Luc goa chng, ba
mi hai mi tui. Ba a ha trc vong linh cua chng la se vy
nui con sut i, nhng ba khng lam c iu y cung bi long
thng ngi cua mnh.
ai i trng nh lai: vao khoang thi gian sau cai cach rung
t, lang anh on mt n v b i v sa sai. Chnh trong nhng
ngay thang y, me anh - mt can b phu n xa - a em long yu mt
anh thng binh goa v va a co mt a con trai. t lu sau, anh
thng binh y em ba l, dt theo thng con v sng vi me con anh
va tr thanh mt ngi b dng mu mc.
S chp ni nay, trc tin c t chc ung h, sau o la dong
ho cua anh. Anh rt quy b dng, bi ng a em n cho anh tnh
cam cua mt ngi cha ma anh cha tng c hng. Thng em cua
anh, Nguyn Minh Thng cung c hng tnh yu cua me, ma
trc o, no khng co c.
Le ra, gia nh anh se tr thanh mt in hnh mu mc cua s
gay c chp ni, nu nh dng lai khng mt i t ngt vao
my nm sau o.
ng mt do chng vim rut tha cp, trong luc cung i v
hoang vi me anh va ba con dn lang mai tn a Han, cach lang li
chng hai chuc cy s ng rng. Nu vao thi nay, chc chn ng
khng b cht oan ung nh vy. Nhng ngay o, thy thuc rt
him. Hn na, ca dng va me u khng co kinh nghim va khng

co mt chut hiu bit nao v y hoc.
ai i trng khng th nao qun c nhng g a xay ra vao
ngay hm y. Anh nh nh in hnh anh me cung vi dn lang khing
dng trong chic vong ay, chay gn t rng v nha. Moi ngi t
dng nm trn chic ging tre c trai mt chic chiu mi nht.
Trong luc me cung moi ngi tt bt tm ra va thay qun ao mi
cho dng, th anh va thng Thng vn n ua, reo ho ngoai sn.
Khng th chp nhn c s v l y, ba bac ho goi hai anh em anh
lai, tat cho mi a mt cai:
- Tin s chung may! - Ba bac chi - b cht ma vn con n
nghch c ha? Qun mt day.
Cai tat cua ba bac khng au, nhng a lam anh bt khoc. n
luc o, anh mi thy thm tha ni au cua mt a tre mt b. Nu
b anh con sng, th khng ai dam anh hai anh em anh. Anh bc tc
dn thng Thng chay vao trong bung, ng khoc.
Me anh vn khng bit chuyn cac con b on. Ba cn mi, au
kh, nng tay dng t ln bung, ri dung mt dy ch buc hai
ngon tay cua dng lai. Ba cn mi, km nen ni au, ming meo
xch. Anh ht nhn me lai nhn dng. Dng nm o, than nhin
nh mt ngi qua mt moi vi cuc i va n luc cn phai ngu. Mt
lat sau, ngi ta em n mt t giy ban mau nga, ri phu ln mt
dng.
Dn lang keo n mi luc mt ng. Ngi giup lam ban th. Ke
giup dng rap, tm tru, nu nc. Ngi th ln xa xin giy gii
thiu mua vai lim, ke th i mi th ken, lam phn va c binh
chinh...
Trc khi lim, me goi anh va thng Thng n. Ca ba ngi
cung quy, lay dng. Me khn:
- Ti la Bui Th Son, v cua mnh y. Mnh hay tha th cho ti
v a khng chm soc mnh n ni n chn, xay ra nng ni nay,
cac con phai m ci b. Mnh co khn thing th hay phu h cho cac
con. Chung no con nho dai...
VN L
10
Khn xong, me lt t giy phu mt dng, noi:

- Cac con hay nhn b ln cui i. Nhn ky vao, sau nay, cac con
khng bao gi c nhn thy b na u.
Mi o thi ma dng anh a i khac. Mau da ng tr nn
trng dt, v hn. Anh bc ti m ly mt dng, con thng Thng
th m chn. Ca ba me con anh cung khoc. Cho n khi moi ngi
chuyn ao quan ti, chun b khm lim, anh va thng Thng c
dn ra ngoai.
Du con nho, nhng khng bao gi ai i trng qun c cam
giac sng thiu dng. Luc nao anh cung thy mnh ci cut, trng
vng. Dng nh dng la ngi khng th thiu trong gia nh anh.
Mt dng, gia nh anh nh mt hn mt cai g o trong tm hn.
C ngh n chuyn y, anh lai thy khng th chu ng ni. Luc o,
anh lai dn thng Thng ra b sng, ly bo ben, be chui lam thuyn,
tha xung nc.
- lam g vy, anh ca?
- cho b co thuyn v thm chung ta.
- B cung ngi c trn nhng chic bo ben nay ha, anh ca?
- May im i. Nhm mt lai, ri noi theo tao. Noi ung bay ln,
nghe cha?
- Em nghe!
Ri hai a cung oc:
Nhng con thuyn
Hay tri i
V vi dng
Noi vi dng
Trn tri cao
Co ng ging
Di m phu
Co con sng
11
Ngi cht i
V di y!
Nhng con thuyn
Hay tri i
V vi b
Noi vi b
Trn t nay
Co thng Quy
Co thng Thng
Nh cha.
Co bng hoa
Mt tri
Co con ngi
Nh ngi cht!
Hai a tre c oc lun mm ung bay ln bai ng dao y, mt
khng ri nhng con thuyn tui th ang c dong nc cun i.
Luc o, Quy tin rng di long t kia cung tn tai mt th gii
khac. Th gii y co tt ca nhng ngi thn trong ng tc cua anh.
3
L Sy Quy nhp ngu vao cui nm 1964, luc anh ang hoc nm
th nht ai hoc S pham, khoa S. ung ra, anh vn thuc din
cha nhp ngu; Nhng khng kh chin tranh a bt u lam tan
loang s chm ch hoc hanh. La b th chi oan, anh quyt nh lam
n xin nhp ngu. Cai s lam u tau cua anh a keo theo hang chuc
sinh vin cac khoa khac ng ky ln ng.
Vi ly lch trong sang, sau ba thang tp luyn, anh c i hoc
trng sy quan luc qun, ri c iu v lam ai i trng b binh.
Cui nm 1966, anh lai c c i hoc mt khoa hun luyn trinh sat
ngn ngay, ri c ngh phep, trc khi vao Nam chin u.
VN L
12
Trong giy chng minh tam thi, anh thuc tiu oan 301 B.
Ni n la chin trng Hai Yn S9, ma moi ngi thng goi la "B
dai", mt danh cua mt trn Nam B.
Sau nm thang tri hanh qun, tiu oan a vao ti min ng.
Tai y, n v chia le, b sung cho cac s oan thuc mt trn. Quy
c iu v S oan b binh tinh nhu s 9.
Vao mt bui tra, ai i trng con ang chi tu-l-kh tai
nha khach, th trng ban can b cp cp ti, lam vic vi anh.
- Theo nguyn vong th ng ch mun v n v nao? E mt, E
hai hay E ba? Trng ban can b vui ve hoi.
chin trng ma c tn trong nh th nay, k cung tuyt
tht. ai i trng ngh bung. c quyn la chon tng lai cho
mnh th qua la dn chu s mt.
- V n v nao co nn np y. ai i trng but ming noi.
- Vy th chng co n v nao thuc s oan khng co nn np
ca. Trng ban can b x1/2ng giong.
- Thi, cho ti v E ba vy! - ai i trng quyt nh nhanh
chong.
Th la ngay hm y, ai i trng nhn c quyt nh v
trung oan ba b binh, vi cng v ai i trng trinh sat. Sau nay,
khi trung oan c iu tr v min Ty, chin trng qua nhiu
knh rach, i lai kho khn, ngi luc nao cung nhm nhp bun nc,
ai i trng mi thy quyt nh cua mnh sai lm gh gm. Gia
nh hi o, lai gia nh, anh but ming xin v E mt hoc E hai th
s th a khac, v tt anh a phai co mt chin trng nay.
Nhng i, cai g ri cung quen. Sau mt thi gian nhn nho,
chan chng, cui cung, ai i trng cung a quen dn vi hin
thc va coi nh s phn a an bai.
13
Chng hai
NG DAO CUA RNG TRAM
1
Sau gic m bun ba va ri, ai i trng L Sy Quy thao
thc, ngh ngi mt hi lu mi bt u ngu lai. Tuy nhin, gic ngu
cua anh co phn thc thom, ri vun th nao y.
ai i trng khng bit la mnh ngu trong trang thai mng
lung nh th c bao lu, cho ti khi anh nghe thy co ai o goi tn
mnh mt cach git giong. Anh bng tnh. Ai goi th nh? Anh t hoi,
nhng khng th tra li c. Hnh nh ting goi y vang vong t
mt ni nao o xa lc. ai i trng chui u ra khoi mung, lng tai
nghe ngong. Ngoai tr ting vo ve p canh cua ngan van con mui
con th canh rng hoan toan im lng. Hoa hon lm mi co mt vai
phat sung n b bop vong lai t hng Xo Mo.
Nm bn canh anh, sat cn hm ch A na chm na ni, trung
i trng Ba Trn ngu say nh cht. Qua anh sang m nhat cua
man m, ai i trng nhn thy ming anh ta ha hc, hi th kho
khe.
ai i trng xem ng h. Mi co mt gi hai mi lm phut.
Nh vy con lu mi ti gi anh thc anh nui dy nu cm, chun
b hanh qun. Phai thc t gi cho ti luc o, qua la mt s lang ph
thi gian ln. Co le phai rang ngu tip thi, Anh t nhu.
ung luc o, luc anh ang chui u vao trong mung, th co ting
ng c may bay nng trnh trch vang ln t pha bin mi luc mt
to dn. Vi linh cam cua mt ngi lnh, ai i trng nhay xung
vong, p tay vao vai Ba Trn, ming ku mt cach thang tht:
- Xung hm ngay. B52 anh y!
VN L
14
- Cai g th? Ba Trn nhm dy, ng ngac hoi. Ngay sau o, anh
ta a nhn ra ting ng c may bay nng n kia, bao hiu mt iu
g o chng tt lanh.
Hai ngi va kp qu ly sung, chui vao hm, th mt lung
anh sang cc manh oa ra, tip theo la nhng ting n dy chuyn
vang di, lam cn hm rung ln bn bt. ai i trng b song chn
ng nem t vach hm bn nay sang vach hm bn kia, ri b nem tr
lai, u va vao cy a au ing.
Mt lung khoi en m c, nng nc mui dim sinh xc vao
hm, lam anh ho sc sua, nc mt trao ra. Va dt loat bom, Ba
Trn toan chui ra ngoai, th ai i trng keo git anh lai:
- Khoan a. Con qua cui cung!
ai i trng cha noi dt cu, th mt ln na, chp la
nhoang ln. Cha kp nghe ting n, anh a thy nh mnh b nhc
bng ln khoi mt t, ri b e bep bi mt sc nng v hnh.
Kh tht. Th la ht! ai i trng ngh bung. n luc nay,
anh mi u tnh tao nhn ra rng khng phai hm b sp ma la do
sc ep cua trai bom a x t va cy mt bn vach hm, dn ep anh
ht ca quy. ai i trng gng mnh toan y khi cy ra, nhng
v vong. Gn nh moi khoang trng co c trong hm a b t
chim ht ri.
- Me i! Con cht mt! - Ba Trn hoang loan, gao ln.
- Bnh tnh nao. Hm cha b sp u. Rang bi t i. trong
nay, ti khng th...
- Nhng ca hm ch nao.
- Hng trc mt y. Rang ln. Khng cht u! Mc du noi
nh vy, nhng ai di trng a cam thy tuyt vong. Ban thn anh
cung khng xac nh c ca hm ch nao. Xung quanh anh ch la
mt mau en khung khip.
Hnh nh Ba Trn a tnh tao tr lai. Anh ta ang dung hai tay
cao t, tm li ra. B ket cng bi nhng khuc g trong hm, cang luc
15
ai i trng cang thy kho th. Ngc anh nh b ai o bop nghet,

lam cho anh ngc ng.
- Sao lu th? - Anh hoi vi giong phu phao, ri vun.
Ba Trn khng tra li. Nhng ro rang la anh ta ang rang sc
ao bi. bun t c dn vao nhng khoang trng t oi trong hm.
ai i trng thy mnh khng th chu ng c na. Anh rn
mt cach cay ng:
- Khng tm thy ca hm sao?
- Rang mt chut xu na i... Ba Trn th hng hc, noi.
Nhng ai i trng khng con nghe thy g na. Trong cai
khoanh khc cui cung trc khi ngt lm, hnh nh anh a dn ht
sc lc cua mnh vung vy, hong pha tung cn hm ang nht cht
anh, nhng chn tay khng theo s ch huy cua anh na. ai i
trng la dn. Moi th xung quanh anh ging y nh mt gic m.
Toan thn anh tr nn nhe tnh, tri bng bnh trong khoang tri
m v tn. ai i trng khng hnh dung c mnh tn tai trong
trang thai m man nh th bao lu, cho ti khi anh l m nhn thy
co mt lung sang yu t, hin ra trc mt mnh.
- ai i trng, ra i thi! - Ting Ba Trn giuc gia.
ai i trng nghe thy tt ca, nhng anh khng tra li ni.
Anh ang th. Noi ung ra la anh ang cp ly khng kh th.
Anh th ging nh con ca b bt t di nc ln b.
Ba Trn chui vao hm, tum ly chn ai i trng lay manh:
- Ra i thi. Nm lam g mai th ha?
ai i trng bt u nhuc nhc. Nhng anh khng sao cui
thp hn a cai u ra khoi hang a cy b x lch, bt cheo nhau
trong cn hm ch A cho ni. Tr ngai chnh gi y lai la cai u cua
anh.
- ng phai a hai chn ra trc, ngi nga ra sau. C nh th
ma nhch tng t mt. Ba Trn noi.
VN L
16
Co th ma mnh cung khng ngh ra. ai i trng ngh bung.

Phai chng s e doa cua cai cht a lam anh mu mm ca ngi? ai
i trng lam theo hng dn cua Ba Trn. Sau cung, anh cung a
c cai thn hnh ru ra, sy sat cua mnh ra khoi cn hm ti t.
Ch cho n khi c ngi trn mt t, anh mi cam thy kinh
hoang trc nhng g ang hin hu. Canh rng tram n v ong
qun xanh ti la th a bin khoi mt t, ch con lai nhng oan
cy b xe toac, nm ngn ngang. Xung quanh anh, t bun b bom ht
tung ln thanh tng ng, nhao nhoet. ngay sat ca hm cua anh,
pha bn trai la mt h bom a, rng n ca chuc met, nm toang
hoac gia man m.
- Anh em co ai b sao khng? - ai i trng hoi, giong vn con
run.
- Khng. Ba Trn tra li vi ve t tin, chc nch.
- ng a nhn thy tn mt tng ngi cha?
- Ngoai ng va ti ra con lai co mi anh em, lam sao ma khng
tn mt.
ai i trng im lng, nhn canh rng b tan pha, mt ln na,
khe rung mnh. Trn bom B52 ba qua ni ong qun cua n v, ma
khng ai b cht, b thng, qua la mt may mn, ai phuc. ai i
trng t hoi: vao cai gi y, nu anh khng t nhin thc gic, th
iu g se xay ra? Va, tai sao, do u ma anh lai nghe thy co ngi
goi tn mnh. Theo anh bit th vao ung luc o, khng co ai goi anh
ht, ma ch co mi mt mnh anh goi ho xung hm. Cang ngh, ai
i trng cang cam thy b him. Phai chng y la s thc dy bt
ng cua tm thc, hay con la mt cai g o huyn diu nm bn ngoai
s hiu bit cua anh? Nhng du la g th y cung la mt s kin, mt
s kin lam cho anh khng th qun.
Sau loat bom m hm y, ch con anh thm hai loat na,
nhng tt ca u ri ra ngoai i hnh ong qun cua trung oan.
Trn bom cung bao hiu cho ai i trng bit rng cai thi gian
nan thc s a n.
17
2
Va sang, tham mu trng trung oan dn theo tr ly tac
chin xung thm n v. ng vn qun lot, trong khi c quang qun
dai, tay phai chng gy, tay trai xach i dep mu mau trng nga.
Nhn dang ngi gy yu, hom hem, t sung bi sng sm va bun
t, moi ngi bit la ng ra i t rt sm.
- Chao thu trng! - Trung i trng Ba Trn ang lau sung,
ng dy noi - Bom anh th nay, ng xa mt du, ma thu trng
a xung thm anh em sm th?
- Nghe bom anh, bit trinh sat b dnh ri, rut gan si ca ln
ma khng co cach nao nm tnh hnh c. in thoai b t dy, ch
thng tin ni xong, cha bit n bao gi. Co cu lin lac lai i xung
tiu oan hai. Tui ti phai ln theo ng dy hu tuyn i y! Tham mu trng noi, giong n tn. - n y, thy my ng bnh
than nh th nay, ti tin la n ca. Th, ai i trng u?
- Da, tha - anh Quy ang i kim tra vu kh, lng thc thc
phm, chun b hanh qun. ti ku ngi i goi. Noi ri, Ba Trn
ngoc tay, ku mt chin s ti, bao i tm ai i trng v.
- n v khng co ai b g la tt lm ri. - Tham mu trng
nhn quanh, gt gu noi - m qua, no anh tt ca ba t. Tng s
thng vong cua mnh ln ti sau ngi. Hai cht, bn b thng. S
vu kh b mt cha thng k c, nhng cung khng ang k.
Trong luc tham mu trng ang noi th L Sy Quy t pha reo
rng tha chay ti. Nhn thn hnh ph phac, sy sat cua anh, tham
mu trng tin la ngi can b di quyn va trai qua mt cn hu
va.
- Chao ng! - Tham mu trng ln ting, ri a tay ra bt.
ai i trng nm ly tay ng ri quay sang bt tay tr ly tac
chin.
- Tnh hnh b bi qua, mong thu trng thng cam! Anh noi.
- ng ch mau me, ve chuyn. - Tham mu trng khe ci Th nao, vu kh co b mt mat nhiu khng?
VN L
18
ai i trng nhm tnh:

- Bao cao, toan n v mt nm trai B41, ba trai B40 va mi
trai lu an, thu phao du.
- Mt an ma khng mt sung a? - Tham mu trng ci tum
tm. Nu ci cua ng nh mun noi "tao bit tong cai tnh ma giao
cua tui bay ri".
ng nay tinh quai tht. ai i trng ngh. Gn hai nm qua,
mnh cha la ng y c mt ln nao.
- Tha anh, co tri chng dam!
- Thi i! - ng ci - Nu vu kh b mt tht, th va mi trng
thy ti, my ng a chng la toang ln y ch. Th nao, ai i
trng trinh sat yu quy, liu n v co th i chin u nh k hoach
a nh khng?
- Tha, c! - ai i trng tra li - Nhng xin thu trng cho
thm mt t an hoa lc.
Tham mu trng khe chau may. ng keo ai i trng ti
mt ch trng, xa hn moi ngi, noi:
- ng Quy nay, co le hm qua, Pho Chnh uy a lam vic trc
tip vi ng ri, ti khng lp lai ni dung o na. Nhng trc khi
n v i, ti ch xin noi vi ng iu nay. - Ngng mt lat, nh
thm do thai cua anh, Tham mu trng noi tip - ng Quy bit
khng, hin thi, chung ta ang phai chin u chng qun thu trong
mt hoan canh v cung cam go, phc tap. Toan b s vu kh ma qun
khu hin co cha y mi lm tn. Mun bn chi vin cho b i
mt trai an ci, phai c T lnh chun y. Tnh hnh bi at nh th
y. Ti noi iu nay khng phai vin ly do t chi cp thm an
hoa lc cho my ng u, nhng s tht la kho trung oan cung
khng con na...
Chng cn n tham mu trng giai bay, ai i trng L Sy
Quy mi bit c nhng kho khn ang xay ra tai chin trng.
Ngay t khi trung oan theo T lnh Qun Khu t min ng lam
19
mt cuc tiu trng chinh, lt canh v chin trng min Ty, anh
a hiu la tnh hnh y co mt iu g o khng n.
anh la ke thu, cp trn a gi lai toan b kp in bao
vin cua trung oan - Nhng ngi co cac thoi quen ln song ma ke
ch a thuc long tng chn t ke toc, thay vao o la mt kp in
bao vin mi. ng thi, cp trn cung cho phat i lin tuc nhng bc
in gia, bao cao v tnh hnh n v. Trung oan cung c thay i
phin hiu, dung toan mt danh, lin lac vi nhau. n v ln ng
hanh qun cha c mt tun, ke ch a anh hi thy va bt u
eo bam. Chung dung bom, phao va nhng n v bit kch tinh quai
lung suc, anh chn, n sach nhng canh rng tram doc bin gii,
nghi trung oan hanh qun qua. Co luc n v phai chia thanh tng
toan nho, c ba bn chuc ngi ma i. Phai mt ti gn hai thang
tri, trung oan mi a c hai tiu oan cung cac ai i trc
thuc v n cn c chn thang tai Ba Hon.
Sau mt thi gian dai mt du, ke ch lai tm thy hanh tung
cua trung oan. T lnh vung bn chin thut cua qun i Sai Gon
hi ha tung s oan 21 cung hang chuc tiu oan tng phai, tin
hanh mt cuc bao vy chin dch nhm xoa s trung oan va cac n
v cua ta ng chn tai y.
Nhng trn anh m mau, dai dng a lin tuc xay ra sut
hn hai thang rong tai Xo Mo - Ba Hon, cho ti khi ca hai bn ta, ch
hoan toan kit sc. Bng mt cu rn mnh ky diu, ai i trinh sat
cua anh kt hp vi mt tiu oan thiu thuc trung oan va mt ai
i c cng cua qun khu a anh tan tac tiu oan 44 bit ng
qun tai Vam Ry, kt thuc cuc hanh qun cua ch.
Sau nay, khi v n U Minh thng, ai i trng nhn thy
tnh hnh y ti t hn nhiu, so vi nhng g anh c bit.
- Tha thu trng, ti a hiu nhng kho khn cua ta. ai i
trng noi.
- Cu cha hiu ht u. - Tham mu trng qua quyt - Trc
chin dch Mu Thn, toan khu co 45.000 du kch, hin ch con
khoang mt phn mi. Tnh Ca Mau co mi ba xa giai phong, ca
nm ch tuyn c mi tn binh. Trong khi o, ca khu co hang
VN L
20
ngan tay sung bo ngu v nha. S tht la nh vy y! - Ngng mt

lat, tham mu trng tip tuc - Ngoai kho khn v thiu vu kh, lc
lng, chung ta con mt kho khn, o la gia Khu uy va Qun khu uy
- hnh nh y vn cha tm c ting noi chung v anh gia ch,
phng thc hoat ng cua ta va muc tiu ra. Trong khi o, ke thu
lai chuyn hng chin lc rt nhanh. Chung a bnh nh, ln
chim gn ht vung giai phong trc y, ch con co cn c U Minh
va cung giai phong pha nam Ca Mau la do ta nm gi. Hin thi,
chung ang trin khai chin dch ln chim U Minh. mt vung
chin lc nay, chung ta se b ht ra bin. Do vy, Trung ng Cuc
mi iu cu Sau Dn va cu Sau Nam v y nhm cai tao tnh hnh.
Phai noi s tht nay, ng co mt cai nhn ung n, khoa hoc
trong vic giai quyt moi vn .
ai i trng th dai v cam thy bt ng trc nhng li noi
chn tnh, bc xuc cua cp trn. o la mt mang s tht ma anh cha
c bit. ai i trng t hoi la v sao tham mu trng lai noi ra
vi anh nhng s tht y? V le g? ng khng ngai la anh se thi ch
? Rt co th la do ng tn trong anh, coi anh nh la mt ngi ban
tri ky, mt ng ch ang tin cy.
Giong tham mu trng tr nn thng thit:
- La ngi lnh vi nhau, ti bit my ng ra trn ln nay cha
c thanh than. Nao la thiu vu kh, qun s, nao la khng quen a
hnh, nhng ti ngh vi truyn thng khc phuc kho khn cua ai
i, vi s thao vat cua ng, moi vic ri se m xui.
Cp trn a noi nh vy, ai i trng chng con co ly do g
me nheo, thoai thac c. Hn na, t chi nhim vu khng phai la
phm cht cua anh. ai i trng cn mi, ve ngh ngi.
Dng nh hiu c tm trang cua ngi ch huy cp di,
tham mu trng noi tip:
- giup my ng co lng vn anh ch, ti a nn n mun
gay li vi cp trn mi xin c cho ng nm trai phi li, nm trai
H10 cai tin va ba trai thuy li bp bnh. Vi nhim vu c giao,
ngn y vu kh la qua t. Nhng trong hoan canh hin tai, ti chng
con phu phep nao giup my ng hn c. Chung ta ang b ch
21
dn n chn tng ri. tn tai, ch con co mi mt cach la phai

gng mnh ln ma anh. Ch co anh, hoa may mi cai tao c tnh
hnh.
- Cam n thu trng a tin ti! - ai i trng noi - Ti se c
gng ht mnh co th lam c mt cai g o.
- Ti hy vong nh vy. Thi, chuc ng va anh em ln ng bnh
an!
- Thu trng ch tin chin thng nhe!
- D nhin ri! - Tham mu trng noi, ri m ly anh. ng v
vai anh va t ngt quay i. ai i trng nhn thy trong khoe mt
ng co nhng giot nc.
3
Vt va lm ai i trng L Sy Quy mi a c ai i trinh
sat n pha nam p Hoa Khanh. p trc y thuc vung giai phong,
vi hn mt trm gia nh, nay ch con la mt khu t trng rng, v
hn, c anh du son o trn ban tac nghip cua anh.
Theo hip ng t trc, vao khoang t mi bay n mi chn
gi, se co mt phn i vu trang a phng on cac anh tai mt lu
co, bn canh chanh lua bo hoang, cach p chng na cy s v pha
bc, n thng ra canh rng tram, nguyn la cn c cua cng binh
xng huyn Go Quao. Tai y, phn i vu trang a phng se co
nhim vu dn ng, b tr xung, a cac anh vt sng Cai Be v
mt lom cn c c chun b trc, gn p Thi An.
Nhim vu cua ai i la va trinh sat va anh chn cac oan
tau cao tc thuc hai oan 41 cua My ang ym tr cho qun i Sai
Gon trn sng Cai Ln, nhm chim U Minh thng. Co th noi y
la mt nhim vu mi me, phc tap ma cp trn giao cho ai i cua
anh.
Bui sang hm y, sau khi tin tham mu trng tr v, ai i
n sang va lp tc ln ng. Goi la ai i, nhng thc ra qun s
ch co hai mi bn ngi. a th, cp trn lai iu mt na n v do
VN L
22
chnh tr vin ai i ch huy, nhn nhim vu tai vam sng c, con

lai mi hai ngi, do ai i trng ch huy th i canh ng.
Sau hai ngay hanh qun mang vac nng, ai i a ti a im
tp kt va ang ch lin lac vi a phng.
- Sao gi nay ho vn cha ti nh? Trung i trng Ba Trn,
pho ch huy n v hoi trong, trong luc ai i trng nhp nhm, lin
tuc xem ng h.
- Con hn mt ting ng h na mi ht gi hip ng lng.
ai i trng trn an, nhng trong long th nong nh la t.
giam bt khng kh ch i nng n, anh ng dy, xach khu AK
bang gp i i lai lai, mt khng ri hng lu co.
Tri bt u tt nng, lai trn canh rng tram pha ty mt
vng sang o rc nh mau. Theo phan oan cua anh th o la hng
vnh Rach Gia, ni sng Cai Ln va sng Cai Be v. Chch v
hng nam mt chut la cn c Xeo R, ni ch ang tp trung mt s
lng ln tau thuyn, cung mi lm tiu oan b binh, lam thanh
mt cum phong ng hn hp, chun b tin anh U Minh. Tnh hnh
mt trn ngay mt cng thng. Cung vi s tp trung qun cua ch,
cac dn v chu lc cua qun khu cung ang c b mt iu v khu
vc nay, nhm bao v U Minh.
Mi hm qua y thi, trn ng hanh qun ra mt trn, ai
i trng bt ng gp lai mt ngi ban, trung uy Phan Vnh, hoc
cung khoa hun luyn trinh sat vi anh tai Sn Ty. Va mi nhn
thy nhau, Phan Vnh chay ti, thui vao lng anh mt cai au ing,
kem theo mt ting chi th:
- Me kh, may v y hi nao th ha, thng mc dch? - Phan
Vnh hoi - Nghe noi may hoat ng chin trng min ng kia ma.
- ung th! - ai i trng xac nhn - Nhng n v tao anh
nhau d ec, nn mi b y v y.
- Cai tt may vn th, chuyn nhao bang cuc i.
- By gi may n v nao? - ai i trng hoi.
- Tao qun bao Qun khu!
23
- May lam cai tro g n v y?

- Trinh sat ky thut.
- Qua tuyt! - ai i trng bnh lun - Co tin tc g mi
khng?
- Thiu cha g, nhng phai sang loc. Phan Vnh noi - Ba trc,
khi ln ai theo doi v tuyn cua ch, tao thy bon My ln song khao
chuyn vi nhau rng co mt tn trung uy, con trai c t lnh lc
lng hai qun My vit Nam, hin ang ch huy tau PCF s 35. Bit
tin nay, cu Sau Nam rt chu y. Chnh cu giao cho qun bao theo doi,
nu phat hin thy con tau nao mang s hiu y, th phai bng moi
cach tum cho ky c thng y em v. Khn ni, cho n luc nay,
chung tao vn cha thy con tau nao co s hiu 35 ca.
- Co khi chung cung bit ta theo doi ai ky thut, nn ba
chuyn cho chung ta tn cng chi cung khng chng. ai i trng
phan oan.
- La dn trinh sat ky cu ma may chng hiu ch g ca. Phan
Vnh co ve cau - Chung no co th tung nhiu tin tc gia, nhng ba
chuyn con trai ga c ang ch huy tau nhanh tai Vit Nam lam
kh g. Tao ngh, co th chung s y thi.
- Co ly. - ai i trng gt u - Nu ung nh may noi, th cai
thng trung uy ch huy tau nhanh s 35 cht tit y co tn la
Zumwalt.
- ung la Zumwalt. - Phan Vnh tr mt kinh ngac - nhng v
sao may bit?
- B mt! - ai i trng ci mt cach b him. S tht, anh
ch bit tn ga c ch huy hai qun My Vit Nam mt cach tnh
c qua ban tin oc chm trn ai phat thanh.
Mc du nm c ngun tin y, nhng ai i trng L Sy Quy
chng h ngh rng cai ga c ch huy hai qun My kia lai cho
con trai mnh ch huy mt con tau hoat ng tai chin trng ac lit,
y rui ro nh th nay.
VN L
24
Cuc i con ngi ta, bit u y! ai i trng nh lai

chuyn cu, ming lm bm. i khi co nhng s kin xoay chuyn bt
ng, lam thay i cuc sng, thay i ca s phn cua rt nhiu ngi.
Man m p xung rt nhanh. Trn bu tri vung chu th bt
u nhn nhp hn ln bi cac loai may bay bt en sang choang, i
tun trn cac knh rach. Ting ng c vng vng, luc xa luc gn, gy
cho anh mt cam giac kho chu.
ai i trng ng lai, ri ngi xung mt go t nho, cach
ng i chng vai chuc met. Mt ln na, anh lai xem ng h.
Nhng chic kim co gn da quang bao cho anh bit a mi tam gi
ba mi phut.
ung luc ai i trng ang xem ng h th ting sung bng
n ran tai mt canh rng gn y. Thoat u, anh cha xac nh
c sung n hng nao, nhng ch t giy sau, anh nhn ro sung
n hng knh Ba Van, ni cac anh mi vt qua hi chiu.
Ting sung n mi luc mt dn dp, day c. Trong cai m m
thanh chin tranh hn tap, cht choc y, anh nghe ro ca ting n cua
lu an, ting n cua sung phong hoa tin va ca ting n choi tai, tc
ngc cua phao khng git. Sau o la ting n cua nhiu loat sung
may, co th la loai M60 c bn ln t mt chic tau nao o, nghe la
tai, ging nh ting go thung.
Sung ci cung bt u bn. Sau nhng ting n u nong
"pung", "pung" la ting an rt xeo xeo trn nn tri hp hi ri ri
xung u o trong canh rng tram, tip theo la nhng ting n m
ao, rn r. Trong man m bt bung y, anh con nhn thy ca anh la
chay bp bung.
May bay cung bt u keo ln tha trai sang va bn rc-kt. Hoa
chu t mt t cung thi nhau vot ln gia bu tri. Trc khi tt, no
con lai nhng dai khoi trng ngon ngoeo, tang toc.
ai i trng ng ngy ngi ra quan sat, ming ha hc.
- Xem ra anh nhau to y! - Trung i trng Ba Trn tht
ln, giong run v hi hp - Ti co cam giac la tao ng chin.
25
ai i trng vn im lng quan sat. t lu sau anh mi bc l

suy ngh cua mnh:
- ch phai, - Anh noi - Nghe ting sung th ro rang la mt n
v nao o cua ta phuc kch qun ch. Cu khng nhn thy nhng
qung la chay kia a?
Trong luc hai ngi ang trao i vi nhau th mt tp may bay
trc thng loai "soi bin" bay vut qua u ho v hng sung n. Mt
ln na, chung thay nhau bn tc-ket va tha trai sang rc tri. Trong
anh sang lanh lung ma quy y, ai i trng nhn thy cac chin sy
cua anh nm ngh, lng k ln ba l, ve mt bang quan, kho hiu.
- Sao n gi nay ho vn cha ti nh? - Tiu i trng Nguyn
Hu Phach ln ting - Hay la co truc trc g ri?
ai i trng cam thy cht da. Nu nh vic hip ng khng
thanh, se y n v anh lm vao mt hoan canh tin thoat lng
nan. Tip tuc vt sng th khng co phng tin, ma quay tr v th
khng th coi c. C xa qun mai y cung chng co ch g. ai
i trng trut mt ting th su. Anh tip tuc cho n v i thm
mt thi gian na, long tr nn nng n, u am.
Sau mt thi gian dai im ng, ting sung lai bt u r ln. Ln
nay th ngay hng sng Cai Be, ni cac anh se phai vt qua. Co
iu, anh khng nghe thy ting sung bn tra va cung khng nghe
thy ting lu an n rn. Rt cuc, ai i trng cung khng bun
quan tm n chuyn sung n trong khu vc na. Vic hip ng truc
trc a lam anh lo lng v cung. y la mt tnh hung nm ngoai d
kin, mt tnh hung chng hay ho t nao. tht xui quy, anh ngh.
Nu nh khng co hip ng, cac anh t chu lo liu, th co le vao
gi nay, cac anh ang vt sng cung khng chng. y vy ma cac
anh phai nm cht d y.
- Hnh nh co ngi. - Ba Trn khe p vao vai ai i trng,
reo ln - Kia ka, gn lu co.
ai i trng m cng mt ra nhn. Trong man m l m, anh
nhn thy vai ba bong ngi n hin. ai i trng toan la ln,
nhng anh kp thi ch ng c. Dng nh linh tnh a mach bao
anh co mt iu g o m am qua nhng bong en kia. Anh ra hiu
VN L
26
cho b i tuyt i im lng, nhanh chong trin khai i hnh chin

u, phong tnh hung xu nht co th xay ra. Xong, anh noi nho
vi Ba Trn:
- ti i xem th nao. ng cho b i s1/2n sang nha. Nu co
iu bt n th phai "D bin, tr bin".
- C yn tm! - Ba Trn v vao vai ban, noi.
ai i trng xach khu AK tin v pha lu co. Anh men theo
nhng bui cy trm i cao qua u ngi, moc um tum, i mt cach
ron ren. Thnh thoang, anh dng lai, lng tai nghe ngong ng tnh
ri mi do dm bc tip.
Hi nay, luc xut phat, anh con nhn thy ba bong ngi lang
vang i lai gn chanh lua, sat lu co, vy ma khi anh tip cn gn
n ni, th nhng bong en kia u bin mt, ging nh ma quy vy.
ai i trng khom ngi tht thp, tay vach nhng canh la loa xoa
trc mt, quan sat. qua khoang trng l m gia cac canh cy, anh
khng nhn thy g ca, ngoai tr my cy da b phao bn cut ngon
ng tr gia tri.
ai i trng phn vn. Anh ang nh bc tip th nghe
thy ting ngi trao i vi nhau rt khe mt ch khut nao o.
Anh khng nghe c ni dung cu chuyn, cho ti khi mt trong
nhng ngi y bt ln ting chi th:
- u ma, tai sao may khng bt lin lac vi ng bon cua may,
ha? u ma may, tui tao khng gin a nghen.
ai i trng git mnh, run bn. Hoa ra s vic lai xoay chiu
nh vy. Hen chi... ai i trng ngh bung. Ro rang la bon ch a
tum c ngi du kch i bt lin lac vi cac anh va buc phai a
chung n y. Nhng ti gi phut chot, ngi du kch a thay i y
nh, v vy ma cac anh mi c an toan.
Tnh th tr nn xu hn bao gi ht. D nhin la bon ch n
y khng ch co vai ba thng ma la ca mt n v ln nm thu mnh
mt ch nao o. Cung may la chung v tnh l phn nao s kin,
nu khng, cha bit iu g se xay ra.
27
ai i trng lng le rut lui, ging nh khi anh tip cn vy.

Phai mt ca my phut ng h, anh mi v ti ch em qun.
- ch. Anh noi nho vi Ba Trn - Cho b i rut ngay. Rut theo
hng ty nam. Tuyt i khng c gy ra ting ng. i i, ti
chn hu cho.
n v lng le ri xa khu vc nguy him. Mt ln na, moi
ngi a gp may. Trong trng hp hi hu nay, ngoai vic ngi du
kch b bt khng chu cng tac vi ch, cac anh con c s che ch
cua bong m. Trong hoan canh nay, chnh bong m la cu canh, la
thn h mnh cho n v anh.
ai i rut ra khoi khu vc lu co c chng hn mi phut
ng h, th mt loat sung re ln, n c. Khng con nghi ng g na,
bon ch a sat hai ngi du kch ang knh kia. Mt ai i trng
cay cay, ngn l.
Tri bt u sang dn ln bi trng mun. Sau loat sung n
c va ri, khng gian tr nn tnh lng. Thnh thoang mi co mt
cn gio bt cht ao qua, lam cho khu rng tr nn xao ng, trn troc.
Hoa hon lm mi co mt ting phao trm uc vong lai t chn tri
xa lc.
oan qun a tin su vao khu rng tram m t, lep nhep y
nhng dy leo va b bom, phao n thung tng mang ln, tao thanh
nhng vung nc tu ong. Trong anh sang bang bac, trng nh sa
cua man m, ai i trng m cng mt ra nhn, nhng anh vn sa
chn xung nhng vung ly ma cai nng u mua kh cha u sc
lam se cng.
Co le do cng thng ma moi ngi a qun i sc nng cua vu
kh e xung vai mnh. Tuyt nhin, ai i trng khng h nghe
thy mt chin s nao bt ra ting ku than hoc co nhng biu hin
ai loai nh th. Ho kin nhn bc i va lun gi gn, tranh phat ra
nhng ting ng, du la nho nht. Nu cn phai trao i vi nhau
iu g, ho ch noi thm hoc ra hiu bng tay.
Trong luc moi ngi ang m thm bc i th mt cu co le do
ngu gt a va u vao mt cy tram, ri nga nhao xung nhng canh
cui kh, lam phat ra nhng ting ku rng rc, gy vun. ai i
VN L
28
trng nhn mt, trng mt nhn, ri a tay keo anh ta ng dy.

Anh a khng ngc nghch vng ra mt ting chi th.
Cach y na nm, trong mt ln i nm ch tai cua ch S
trn ng mi ba i Bnh Long, ai i cua anh a phai tra mt gia
t vi ba chin s b thit mang va bn ngi khac b thng ch v
mt hanh ng ngu xun cua mt chin s, khi anh ta c tnh, mun
chng to cho moi ngi bit la anh ta khng s ke thu, bng cach
ngap mt ting tht to. Nu nh s vic ch co vy th cung cha n
ni t hai lm, nhng mt ngi khac thy vy, tc gin chi toang
ln. Chnh s s xut ln th hai nay a lam cho tnh hnh tr nn
phc tap. Khng ai co th ng rng chnh hanh ng ngu ngc a ch
li cho bon My "h" nm phuc kch tai mt khu rng gn o, mo ti
ngay tc th va chung a khng bo qua c hi nay, giang cho n v
anh mt on choang vang.
Nu nh ba y chnh tr vin khng nhanh le t chc mt mui
vu hi, anh tat sn v pha sau lng ch, th n v con b tn tht
nhiu hn na. iu tr tru y la ke gy ra tai hoa lai khng h
hn g, con nhng ngi sng nghim chnh lai phai ganh chu nhng
hu qua tham khc.
a khng di hai ln, ai i trng noi chuyn vi b i v
bai hoc cht ngi y. Anh mun moi ngi phai gi gn, kim soat
cac hanh ng cua mnh, khoi ri vao hoan canh ang tic. ai i
trng cay ng ngh rng trong chin tranh, n v kho tranh khoi
thng vong; nhng khng nn ng i b thng vong mt cach
oan ung bi hanh ng thiu suy ngh t pha ngi ch huy.
Do mang vac nng, mt moi, oan qun b vut dai ra n my
chuc met. Moi ngi bc i mt cach kho khn, cam chu. Con ng
mi luc nh mun dan thm ra, hun hut, v tn. i c gn hai gi
ng h, ai i trng mi cho phep moi ngi ngh giai lao. c
th, nhng ngi lnh khng noi khng rng, c ca ba l, vu kh
trn lng ma nm n ra mt rng m t, y nhng cy dng x.
ai i trng ly trong ba l ra cy en pin a c che sang,
ch con cha mt l nho, ri ly tm ban tac nghip trai xung t,
xem xet. Ba Trn xach sung i ti, ngi xung, cung doi mt vao tm
ban .
29
Theo d kin ban u th im vt sng cua ai i cach n

bao an p Cy Goong li chng hai cy s v pha ng. Qua s kin
xay ra va ri, moi chi tit, k hoach u phai thay i ht. Co ngha
la ai i phai lam lai t u.
ai i trng dung ngon tay xoa i vt but ch m va vach lai
im vt sng. Ln nay, bn vt phai nm pha ty, so vi n
ch.
- Chuyn n ch mi nay liu co n hn chng? Ba Trn do hoi.
- Trong chin tranh, khng co g co th am bao ca. ai i
trng va gp ban va tra li.
oan qun lai tip tuc ln ng ngay sau o. Ho i c chng
ba mi phut th ung mt dai rng cht, chay t ng sang ty. Dai
rng nay b cht c hoa hoc My huy dit trong chin dch goi la
"Ranch Hand", nhm han ch ti mc thp nht kha nng tn cng
cua lc lng ta vao cac tau chin My hoat ng trn sng, t pha
nhng canh rng.
Theo phan oan cua ai i trng th dai rng nay se chay doc
theo sng Cai Be va nh vy, im vt sng cua n v anh se c
tin hanh mt ch nao o thun tin trn canh rng nay.
Khn ni, thc t lai khng ung nh vy. Sau khi n v vt
qua canh rng cht li chng na cy s, th ung mt canh ng
rng b bo hoang. y qua la mt bt li cho n v khi phai tip cn
dong sng qua canh ng nay.
ai i trng ng ngy ngi nhn canh ng hoang chm
trong anh trng sung, long hoang mang, lo lng. Anh khng th nao
dam liu lnh cho n v bng qua ng ma khng soi ng trc. Ai
co th bit c ni b sng kia, qun ch ang lam tro trng g
y. Bit u chung lai chng cho qun nm ch, ht gon cac anh.
ai i trng th dai. Cha, sai mt li la moi vic tr nn ri tung ca.
Tt nht la phai cho n v quay tr lai, ngh tam ni canh rng kia,
t chc nm ch cho vng, ri mi co th vt sng c. Hp tp luc
nay la chng khn ngoan mt chut nao.
- ng nh tnh sao y? - Ba Trn nn nong hoi.
VN L
30
- anh phai quay tr lai, ngh tam qua m, ri tnh. - ai i

trng noi - Cn phai tm hiu xem tnh hnh ch ch chung ta vt
sng th nao.
4
Sau ca ting ng h vt qua canh ng ngut co, ai i trng
L Sy Quy dn t trinh sat mo mm, n c b sng Cai Be.
Nep mnh vao bn mt gc cy soai cut ngon, chay d, ai i
trng cui thp ngi xung, co th nhn c ro hn a hnh
trc mt anh. Hoa ra, ni ai i d kin lam bn vt nguyn la
mt xom nho vi vai ba noc nha, ni lin nhau bi nhng manh vn
chay trui. Pha sau mi ngi nha la nhng lu la thp hn, co th
dung lam ni chn nui gia suc, ct cha dung cu san xut hoc
ac lt vt cua gia nh.
ai i trng lng nghe xem co ng tnh g, ri mi ra hiu
cho ng i b mt tip cn li xom. Anh bng qua nhng khoang
trng y tru va phn bo kh, t nhp vao mt cn nha m thp,
nng nc mui ct gian. Ro rang ngi nha khng co ngi , t nht la
my thang nay, nn mai la b nng ma n thung tng mang ln. ai
i trng cht git mnh bi nhng ting ng rao rao trong xo ti.
Ngay sau o, anh nhn ra la ting cua by chut - chu nhn thc s
cua vung nay.
- Ngi ta i ht ri, anh Quy a! - Tiu i trng Nguyn Hu
Phach noi thm - Ca xom vng tanh vng ngt.
ai i trng gt u. Anh noi vi ng i la hay tan ra xa,
xem co ng tnh g, ri quay v bao cao, con mnh th ln xung sat
mep nc. Gio lua t mt sng ln mat lanh, lam ai i trng ni
gai ngi. Anh rang sc km nen khng bt ra nhng ting ht hi
i ngt. ai i trng ng trn ngi mt hi lu trc dong sng
manh mai, ma mi y thi, anh ch c bit trn tm ban .
Sng Cai Be ni anh ng rng chng mt trm met. Vi
khoang cach y, v m, han ch rt nhiu n tm nhn cua anh.
31
Mc du vy, anh vn nhn thy mt cach m to nhng thn cy cht

ni b sng bn kia va xa hn na la vt sm cua khu rng.
pha ha ngun, cach anh li chng hai cy s la p chin lc
Cy Goong. T y, anh co th nhn thy anh en le loi ht ra t
nhng ca va nghe thy ca ting ra-i- ang rn r mt ban nhac
chiu hi.
Gia ma gp c mt ngi dn nao y tm hiu v quy
lut hoat ng cua ch th hay bit bao nhiu. ai i trng ao c.
Nhng khn thay iu o khng con la hin thc. ch a tat sach
dn vung nay, gom vao cac p chin lc vy quanh cac chi khu, yu
khu hoc th trn, th xa va bin ni cu cua ho tr thanh vung t do
oanh kch.
Trc y, trong nhng ln chnh hun, can b chnh tr cp
trn thng noi vi cac anh v yu t quyt nh cua nhn dn trong
cuc chin, nhng ai i trng cam thy y ngha y ht sc m h.
Anh ch thc s nhn ra chn gia tr nay khi phai trai qua nhng
ngay thang khoc d, mu d v b v, khng co dn nng ta. Suy
cho cung, muc tiu gianh chin thng cua cac bn tham gia chin
tranh hin nay, chnh la vic kim soat c con ngi. Xet trn bnh
din thc t luc nay th ke thu a lam c iu o, trc cac anh.
Trong luc ai i trng con ang hng phn, nhn xet v
nhng iu chng h co lin quan g n cng vic, th co ting may
bay trc thng xut hin. Nghe qua ting ng c cua no, ai i
trng linh cam thy co mt iu g o gn vi tai hoa sp sa xay ra.
Vi phan xa cua mt ngi lnh tng trai, anh vi va chay ln b ri
nep vao bn gc cy mi y co. ung luc o, may bay xut hin
ngang tm mt cua anh.
o la ba con "soi bin", loai may bay cua hai qun My, ma cac
anh goi la "ca lep". Chung bay theo hnh ch A. Chic i u bay rt
thp, bt en pha sang trng, ra quet doc i b sng hoang vng.
Hai chic sau bay cao hn, s1/2n sang nha an vao nhng muc tiu
kha nghi trn ng tun tiu.
VN L
32
Mc du bit bon gic lai khng th nhn thy mnh, nhng ai

i trng vn cam thy thot rut trc cai lung sang lanh ngt,
st trn tht da anh.
Tp may bay va ao qua, ai i trng a thy chung t ngt
quay tr lai, va bt thn xa an vao xom nho, ni phn i anh ang
n np. ai i trng kinh hoang. Cai y ngh b ch phat hin nh
mt dong in lanh but, chay doc sng lng anh. Ngay sau o, ai
i trng phu nhn s phan oan cua mnh. Anh cho rng vic ch
bn pha khu xom ch la do ngu nhin thi. Mc du vy, anh vn co
cam giac lo lng khng yn.
Tp trc thng vn khng ngng bn pha. Di lan an hoa
tin, nhng ngi nha bt u bc chay. Ngon la qun quai, n lep
bep thp sang ca mt vung. Gio ni ln mi luc mt ln, lua la va
khoi v pha anh. Co trong vn cung bt u ben la, chay rng rc.
B bao vy bi lan khoi day c, ai i trng cam thy nghet th,
nc mt, nc mui chay gian giua, nhng anh vn rang sc chu
trn, cho n khi bung phi cua anh khng th kham c na. ai
i trng m ngc, ho sc sua. Anh qu quang a ng tay ao chui
nc mt ri ln xung cai ranh thoat nc cui khu vn.
Sau khi bn chay tt ca nhng g con lai trn mt t, tp trc
thng ln vao bong m, bay v pha bin.
ai i trng ru ngi ng dy. Trong luc anh con ang ng
ngac, th tiu i trng Nguyn Hu Phach t pha nhng ngi nha
ang chay chay ti, th hn hn, noi:
- Chung phat hin thy co ngi vt sng, anh Quy a! Chnh
mt ti a nhn thy mt chic xung b trung an, v tan. May la co
ngi con kp nhay ln b.
- Vy th ch nay ch vt c ri! - ai i trng th su,
noi - Co le chung ta phai i tip v pha thng ngun xem th nao.
Kh tht. Th la cng cc...
- Ti cung ngh nh th! - Nguyn Hu Phach hng ng.
Ngay sau o, ba ngi lai tip tuc ln ng. Ln nay, ho men
theo b sng i ngc v pha ng bc. Phai mt ti gn hai gi tm
33
kim, phn tch, suy xet, ai i trng mi quyt nh c ch vt

sng. o la mt khuc quanh ma n v co th tn dung c a hnh
che khut, mt khi tau gic i tun, bt ng roi en pha. Tuy nhin,
no cung tr nn nguy him mt khi tau cua chung em s1/2n t mt
nga knh nao o gn y, t ngt mo ra, th moi ngi cung kho b
xoay s. Bit th, nhng ai i trng khng th cu toan c. Suy
cho cung, trn oan sng nay, anh kho co th tm c ch vt nao
kha d hn.
- Phai chon ch nay thi, Phach a! - ai i trng noi - K ra
cung khng c toai nguyn lm. Nhng bit tm ch nao tt hn
y?
Ngay by gi, hai cu tr v ch tam dng, thng bao tnh hnh
vi Ba trn, t chc hanh qun vt sng vao ti mai. Ti se nm
lai y xem xet thm vao ban ngay...
- Theo anh th my gi ngay mai b i co mt tai y? - Tiu
i trng Nguyn Hu Phach keo tay ai i trng xem ke gi, hoi.
- Mi chn gi! ung mi chn gi! Nh ly!
- Chng le ai i trng lai y mt mnh sao? - Chin s Bui
Nh Cao ay nay hoi - Ban ngay, bon bit kch a i lung lm.
- Co mt mnh s quai g.
- Chng le anh nhn oi t gi cho ti ti ngay mai?
- Ti vn con mt nm cm tht lng y! - ai i trng
ci - n nhiu ch t nng bung. Bau g. ai i trng xem ng h
- Thi, my cu v i, tri sp sang ri.
Ch cho hai chin s ln ng, ai i trng toan ln xung b
sng ra mt, th co ting ng c tau ch rung ln. Hoa ra, bon
chung em s1/2n khuc cua trn dong sng t luc nao, bt ng n
may, bt en pha di chuyn.
oan tau ch co ba chic. i u la chic tau nhanh PCF co
bit danh "chim ct", lao vut qua mt anh. ai i trng cng mt
quan sat. Chic tau dai li chng hai chuc met. u va ui tau gn
ai bac 50 li va hai ai lin nong xoay, co tc nha an ti bn ngan
VN L
34
phat phut. Theo sau la hai chic PBR, loai thng, c trang b ai
bac 50 li va sung phong lu 81 li. qua anh sang ht ra t bung lai
con tau, ai i trng nhn thy nhng tn xa thu My i mu st,
mc ao giap tranh an, dang ve cng thng, s1/2n sang n sung khi
cn thit. Anh con nhn thy nhiu tn lnh khac ngi lp lo pha sau
tm la chn bng st, tay lm lm sung trung lin, hoc sung M79.
Ro rang vic i tun ban m cua cac n v hai qun My la mt vic
lam chng ng ng.
ai i trng ng sng mt hi lu, nhn oan tau gic lt
qua trc mt. Mt cam giac tic re hin ln trong mt anh. Nu nh
co mt lc lng manh, lai c ym tr bi hai khu phao khng
git, chc chn, anh se xi tai my chic tau nay; ai i trng ngh
bung, lng thng ln xung b sng. Thuy triu xung, nc chay
kha manh. Anh nhn thy nhng mang luc bnh va nhng mu cy
lao vun vut trn dong nc. Gio m thi v mat ri, mang i nhng
giot m hi t m trn mai toc anh. ai i trng dng khu sung
vao mt m t, ri cui xung gi u, sau o, anh d nh tm cho
mat. Tuy vy, anh vn c chn ch. Hnh nh nhng kinh nghim
chin trng a ngn can anh. Anh ang nh trut bo qun ao, bc
xung dong nc th cht phat hin thy mt vt en sm ging hnh
dang mt con tau thp thoang pha xa. ai i trng qu ly sung,
nhay vi ln b, nep vao mt go t y co.
Vt en di sng vn tri v pha anh mt cach nng n,
chm chap. t phut sau, no hin nguyn hnh la mt con "chim ct"
tt may, tha tri.
- Me kh. ch mt chut xu na la mnh b vi no! - ai di
trng rua thm.
Chic tau tri qua mt anh mt cach tr tr, bing nhac. ai i
trng xem ng h. a gn bn gi sang. Anh buc long phai t bo y
nh tm m nay.
5
Rt cuc, ai i trng L Sy Quy cung a a c n v v
ng chn pha bc lang Hoa Thanh, thay v lang Thi An nh a
35
d kin trc. n v ong qun trong mt reo rng tram xen ln vi

r con sot lai sau mt trn bom B52 huy dit hi thang trc.
Gn tra, khi va dn qun n, ai i trng a li mt vong,
xem xet ky khu rng nay. Reo rng khng tht rng, nhng cung
khng qua nho so vi yu cu ong qun. Mt che phu cua cy
rng lam anh ng y. Vao u mua kh, hoa tram n trng, toa mt
mui hng thm du, ngot ngao. ai i trng con nhn thy my
by ong chuyn t, keo qua rng, trng nh nhng am my en n
ao, chuyn ng. Mt cam giac yu i, th thai bt cht dng ln
trong long anh. Nu nh khng co chin tranh? Lai nu nh ... anh co
th sng mt mnh, bung tha trong canh rng nay c tn
hng cai khng kh thm tho, lang man gia khu rng. Vy ma...
ai i trng cht th dai. Mt cam giac cay ng t trong su thm
long anh cht trao dng lam c hong kh rat.
Tht khn nan, tai sao lai co ke c mun ap t li sng cua
dn tc nay ln mt dn tc khac? Chng le ho khng u tr khn
nhn ra rng o la mt vic lam in r, ngc nghch va khng bao
gi thc hin c hay sao? Thi th mc xac ho, cng vic cua anh
hin nay la lam sao co th anh thng c ke thu, ma n v khng
ai phai cht, hoc ch t ch b thng xoang thi, th cung u thoa
man lm ri. Sng trong dong chay cua ca mt dn tc, anh phai
hanh ng nh tt thay moi ngi la rang sc gop phn mnh
gianh ly chin thng. Ch co chin thng mi kt thuc c chin
tranh.
My thang nay, ai ch noi ra ra v am phan hoa bnh Pari,
nhng anh chng tin. Tin th quai nao c cai bon Yngki kia ch.
Mai ngh, ai i trng i quanh co th nao lai ung mt con lach
nho, rng chng ba met, ct ngang reo rng tram. Anh i men theo
con lach v pha tay phai li chng gn mt trm met, th ung mt
con ng mon cu chay theo hng bc - nam. ai i trng phn
vn mt hi, ri i theo con ng mon. Anh bt gp my cn hm
p ni a cu, nm rai rac y o. Co hm a b sut l, nhng g con
tt. Tn dung c nhng chic hm nay se cng sc cua b i rt
nhiu.
VN L
36
Sau khi cn nhc, ai i trng quyt nh di n v n y.

ch nay, rng thoang ang, lai co con lach thun tin cho vic
phong ng, mt khi co tnh hung xu xay ra.
Lnh di chuyn n v n ch mi a gy ln s bc doc, cau
knh cua mt s anh em. Moi ngi chp hanh mnh lnh vi mt
thai min cng, kho chu.
- La lnh, ch nao ma cha c. Di chuyn hoai, mt bo cha.
Thao "lanh lung" - y s cua ai i, ngi thuc trng phai "pht
ng-l" - cau nhau, trong luc kh n chuyn ac.
- Can b co phai mang nng nh bon mnh u ma thng cam. Mt ngi khac phu hoa - Ngi cha m t a i.
- Me kh, lnh trang g ma cau nhau nh an ba th ha? Ba
Trn va khoac ba l ln vai va noi - lai th phai ao hm. Di
chuyn co my trm met th khoi phai ao ma con ku. B tui bay
thch ao hm lm ha?
Nghe ti vic khng phai ao hm, net mt moi ngi vui ve
hn ln. Tiu i trng Nguyn Hu Phach nhay mt vi Thao Lanh
Lung, i giong:
- Khng phai ao hm tht ch, anh Ba? i th th tuyt qua!
Ch huy ra ch huy. Th mi la ch huy ch.
- Cai giong may ghet bo me. Ba Trn mm ci - Thi le ln ri
con nu cm. Me kh. oi ra ngi ri.
Vic di chuyn n ch mi xem ra hp ly. y, ngoai nhng
cn hm, con co mt cai bp Hoang Cm va mt cai ging, tuy khng
tht su, nhng nc ngot, co mau o bi la tram rung, phai ra.
Ngay bui tra hm y, sau khi lua vi ba chen cm vi vai
ming ca kh nng, ai i trng dn theo Nguyn Hu Phach va
chin s gi B41 - Phan Lm, i nghin cu thc a vi anh ngoai
sng Cai Be, ch khuc quanh, ni cac anh vt sng m qua. Nhn
thai cua ch huy, Ba Trn tin rng ai i trng co ve cay cu vi
bon tun giang My.
37
- Sao khng i iu nghin sng Cai Ln? Hng tn cng

chnh cua mnh ng kia ma? - Ba Trn thc mc.
- Ri se n sng Cai Ln. ai i trng ung nh nhet tm
ban khu vc vao tui qun sau, noi - Cn phai rut kinh nghim t
mt trn anh nho, mi co th thua u cho mt trn anh ln. ng
nha cho moi ngi sa cha lai my cn hm sut l i, ri xua lu bo
mat trong hm ra, i ti v ri tnh. Noi xong, ai i trng dn
qun i.
oan ng t cn c ra n khuc cua trn sng Cai Be tng
la gn ma cac anh phai i mt hai gi ng ho, khng kem hn c.
Ra khoi khu rng tram, va ung dai rng cht, ai i trng cho
moi ngi dng lai v may bay trinh sat qun ao rt d, oan t p
Cy Goong n xa Hoa Bnh.
Ch mai st rut, ai i trng cho nguy trang vt qua
rng cht. Phai mt ti gn na gi ng h, anh mi a c hai
chin s ra ti b sng.
Mt ln na, k t ngay hm qua, ai i trng lai nhn thy
con sng o quach phu sa, un ln mt cach mm mai, y ve lang
man nay. Hnh anh tng phan vi dong sng la nhng canh rng
trem cht trui, nhiu ch b chay en, trng vn vn nh da bao.
Nhn canh rng, ai i tng lai nh ti cu chuyn ma trung uy
Phan Vnh a k vi anh. Anh nh n cai ga c Elmo Zumwat
tri anh thanh vt kia. giam thiu cac cuc tn cng at, ngay
mt nhiu cua lc lng ta trn nhng dong sng cua phng Nam,
chnh ga c a ra lnh cho may bay C123 rai cht c, git cht
nhng canh rng. Lai con ga trung uy ch huy tau nhanh, con trai
cua ga na? Cha, gia ma co mt cach nao o tum c cai thng y
nh? Luc o, ta se chng them hoi cung no lam g cho mt xac. C cho
no mi ngay ngi chng mi phut bn nhng cai thung cht c
sn mau vang hoc trng nm rai rac trong nhng canh rng kia,
no c tn hng nhng san phm sang tao cua tr tu Hoa Ky,
no thm hiu cai ni au ma ngi dn y phai ganh chu.
Ngh n chuyn tra thu c a nay, ai i trng thy long
phn chn hn ln. Co th trong nhng luc bc bi, anh ngh nh th
thi, nhng ban cht cua anh khng phai la mt ngi hen mon nh
VN L
38
vy. V mt chng mc nao o, anh lun tin tng vao nhng li giao
hun ung n cua t tin anh. "Di xu van nin". Cu noi y chng
a day anh la lam iu ac c th lai ting xu mun i ?
Mo mm mt hi, ai i trng mi tm c mt m t cao,
co moc um tum, co tm quan sat rng va chu yu la co a th thun
li cho vic b tr i hnh chin u.
- T ch nay, trng hp xay ra tac chin, sung cua cu co th
vi ti c khuc cua kia khng? ai i trng quay sang hoi Phan
Lm.
- Cha, anh co ve coi thng v khu sung cua ti qua y! Phan Lm lau m hi, vui ve noi -Khoang cach t y ti o la tm
hiu qua chnh xac cua no.
ai i trng gt u, anh quay v pha Nguyn Hu Phach:
- Nu la s quan ch huy tau nhanh, cu se x tr nh th nao,
nu bt ng phat hin ra mt bai cha cy bn phai khuc cua kia?
Tiu i trng cn mi, ngh ngi:
- Ti se cho tau chay sat vao b bn nay, ung th, ng thi
quay sung vao b, s1/2n sang na an vao muc tiu. Trng hp b tn
cng, ti se cho nhng tau chay pha sau quay mui, lao vao b, tung
ngi anh tat sn vao n v cht chn cua i phng.
- Nu ng thi ta va tp kch bng phi li, hoa tin, va bm
mn cung mt luc th cu tnh sao?
- Trng ch s may rui.
- Cam n! - ai i trng to ve h hng. Anh ng lai quan sat
hai bn b sng thm mt ln na xem co phat hin g mi khng,
b sung vao phng an tac chin, nhng khng thy g ca. ung luc
y, luc ma anh ra hiu cho ng i tr v, th co ting sung n t
pha xa Hoa Bnh. Mi u la nhng loat sung le te, xen ln ting n
m vang cua lu an, hoa tin va sau o la ting sung ai lin, tiu
lin dn dp, hn n. Nhng ngon co rung ln va bu tri tng nh
ang si sung suc.
39
Ting sung n c chng vai phut th im bt, sau o, lai r ln.

Ln nay, anh nghe thy ca ting sung ci va sung phong lu. t lu
sau, sung n tha tht dn, le te ri ri vao im lng.
ai i trng ng ngy ra trong t phut va cam thy long se
tht lai. Theo cam nhn cua anh th ro rang mt n v nho le nao o
cua ta a ung u vi mt n v ln cua ch. S chnh lch qua
v hoa lc a y lc lng cua ta ri vao th b ap ao hoan toan.
Trn anh a kt thuc va s bt bt li ri vao lc lng yu hn.
Nhng chnh nhng phat sung n le te phn cui trn anh a em
n cho anh mt cam giac m h la vn con co ngi sng sot. Anh hy
vong nh vy.
Vao khoang nm gi chiu, ai i trng mi v ti n v.
Trc khi v hm ch huy, anh cam thy co mt cai g o khang khac
va mi xay ra tai cn c ong qun. ai i trng nhn quanh tm
kim mt chin s, nhng khng thy. Anh ngn ngai dng khu
sung vao vach hm, ri thao bao xe an. Va quay ra, anh nghe thy
ting chn chay gn cua mt ngi nao o tr v.
- Ba Trn u? - ai i trng hoi vi mt thai kho chu.
- anh sang ch du kch!
- Lai con du kch nao na?
- Du kch xa Hoa Bnh. Anh lnh noi - Ho mi b bon bit kch
"Thn H" anh tan tac, mi chay v y.
- Ti bit ngay ma! - ai i trng dm chn, au kh ku ln Hin thi ho u? Ho b thng vong nhiu khng?
- Thng vong th em khng bit cu th, nhng nghe noi la thit
hai nng lm! Hin gi, ho ang ngi pha sau ging nc, gn nha
bp y.
Trc ni au cua ng i, ai i trng khng th bnh tm
c. Anh vi va i v pha nha bp. Qua khoi con lach can moc y
da nc, anh nhn thy mt am ng ang quy tu gn mt cn
hm.
VN L
40
Va mi trng thy anh, Ba Trn ht ham noi vi mt c gai, co

le la ch huy, u toc ri bi, qun ao rach ri, b bt bun t, ve
mt vn cha ht kinh hoang, ngi thu lu bn ming hm, trng
ging nh la mt a tre.
- ai i trng cua chung ti y! - Ba Trn ct ting - Ch co
th noi chuyn trc tip vi anh.
C gai vn ngi im lng, khng mt chut biu cam. Mai sau c
mi ngng ln nhn ai i trng bng cp mt trng rng, v hn.
- Cac ng ch ung ch vao luc hai gi hn, phai khng? ai
i trng nhn c gai au au, ct ting hoi.
C gai l ang gt u. Dng nh cu xc qua nng mi ri vn
con e nng trong tm tr cua c. ai i trng khng mun quy
ry c na. Anh khe lc u, nhn nhng ngi khach mi ti. Ngoai
c gai ch huy ma anh va tip xuc, ho con hai ngi, mt nam, mt
n. Ngi an ng ngi xoay lng v pha anh, con ngi con gai th
ta cm trn u gi, cp mt mt moi, au bun, lun nhn xung
t. Ro rang cuc chin u hi chiu a gy cho ho tn tht n
mc, khi a qua khoi him nguy, ho vn cha th hoan hn.
- Bay Tm, ch phai noi mt iu g i ch? - Ba Trn st rut Hay noi vi cp trn cua chung ti xem cac ch cn g. Ch hay noi
nh a ni vi ti va ri y!
ai i trng ra hiu cho Ba Trn im lng. ep buc ngi khac
phai noi trong luc tm trang ho cha n la khng nn mt chut nao.
Hay c yn cho c gai vi nhng cam xuc hin hu. Mt luc nao
o, nu thy cn thit, t c se noi nhng iu cn noi.
- Cai c be tht ky quc! - Ba Trn phan nan, c y cho moi ngi
nghe thy - Luc mi ti y, ai cung tranh nhau noi, vy ma khi gp
ch huy cua ngi ta, cm thy ai he rng.
n luc nay, c gai co tn la Bay Tm mi ngng ln nhn ai
i trng. Cai nhn cua c bun ba, mt moi, nhng lai co mt cai g
o lam ri rut gan anh.
41
- Tui em la du kch xa Hoa Bnh! - Bay Tm ct ting - Vao u

gi chiu, bon em ang hop trin khai ch th chng can U Minh, th
bon bit kch p ti. Chung co mt ai i, con tui em ch co hn chuc
ngi. May ma tui em phat hin, n sung trc, khng th chng con
ai sng c... -Noi n y, Bay Tm oa khoc - ng ch b th xa
cua tui em hy sinh u tin, ri n xa i trng. Tui em th yu,
va anh va chay... My anh i, chung em mt ht ca ri.
ai i trng bm mi, c nen cho nc mt khoi trao ra.
- Th con cac ng ch kia? - Anh hoi vao luc Bay Tm a lng
i phn nao xuc ng.
- N ng ch ngi kia tn la Nm Thi, phu trach chi oan xa.
Con ng ch nam th phu trach kinh tai. Tn ng ch y la Ba
Thanh... Mi my con ngi ch con sng c co ba. Mi o thi, tui
em con ngi vi nhau, vy ma ho a ln lt bo em i... Tri i la
tri... Bay Tm gao ln, hai tay m xung t.
ai i trng th dai. Anh bc ti m ly vai c, an ui:
- Thi, u ri, Bay Tm. Ti bit em au kh khi ng i khng
con na. Nhng nu c khoc loc mai th chung ta se chng con sc lc
u. Hay nghe ti, nn i, nn i ri noi vi moi ngi tm git, xong,
n cm. Chung ta khng th c b thua mai c.
Bay Tm khoc mt hi lu ri ng dy. C noi vi moi ngi
nhng iu ai i trng va dn va a ho v chung vi n v b
i. ai i trng ly qun ao dai tay duy nht con lai, trao cho Bay
Tm. Thao Lanh Lung cung a b ka-ki day cp cho Nm Thi
mc . Qun ao trn ngi ho rach bm, khng th nao va c
na.
Man m bung xung rt nhanh lam cho khu rng tr nn
mng lung, nng n m kh. Bu tri cui nm cao vi vi. Qua
khoang trng cua tan cy, ai i trng nhn thy nhng v sao sang
n lanh lung. u o, di vom tri y sao nay, sung vn n git
tng cn, lam cho cy rng rung ln tng chp.
- Tnh hnh nghin cu hi chiu th nao ri, anh? - T xa, Ba
Trn cm en bm, i n ch ai i trng, ct ting hoi.
VN L
42
ai i trng ngi bt dy, vi tay ly tm ban trn np

ba l, trai xung t, trong luc Ba Trn soi en bm.
- Hi chiu, ti a nghin cu kha ky tai khu vc nay, ch khuc
cua, ni chung ta vt sng m trc y! - ai i trng ch tay ln
tm ban - iu thun tin nht y la chung ta co th tha cha
cy xung sng, pha bn kia khuc cua, buc ch phai giam tc va
cho tau chay gn b bn nay. Chung ta se thiu chay chic PCF bng
B41 tai y. ng thi H10 c b tr pha sau anh m
nhng chic tau con lai.
Trnh bay k hoach anh ch xong, ai i trng nhn Ba
Trn tm kim s ng tnh, nhng ngi can b di quyn vn
trm ngm, ngh ngi.
- Nu ng la ch huy tau nhanh, khi ung bai cha, ng se x tr
th nao? - ai i trng gng hoi Ba Trn cu hoi ma anh a tng
t ra vi tiu i trng Nguyn Hu Phach hi chiu.
- Ti buc phai canh giac trc khi cho tau chay gn bai cha
xut hin mt cach t ngt trn sng. - Ba Trn ung nh noi Nhng ai i trng thn mn cua ti a, bon My khng ng ngn,
cum lai mt ch cho i phng ht gon u. Chung ch co th b dit
chic u tin, nhng nhng chic i sau se nhanh chong lui xa b,
dung toan b hoa lc on chung ta, ri goi may bay h tr. T Rach
Gia ti y co khoang mi my cy s ng chim bay thi, ng a.
Luc o, khng phai la chung b nguy ma la chung ta.
ai i trng ha hc mm nghe Ba Trn trnh bay. Anh t
ngt nhay chm ln, khoai ch la ln:
- ng noi ung! Nh vy tnh th buc chung ta phai hoan i
v tr hoa lc.
- ung nh vy! - Ba Trn phat manh tay vao vai ngi ch huy
cua mnh, noi - Ba nay, ch s thng minh cua ng xem ra kha y.
- Thi, xin b! - ai i trng noi - Chnh cach t vn cua
ng a gi y cach anh cho ti.
- ng nh chng nao tin hanh?
43
ai i trng xem ng h. Anh noi ch u hai ngi nghe

thy:
- Ti ngh, chiu mai hanh qun.
- Ngay mai a? - Ba Trn bm t ngon tay - Mai la ngay Dn,
thuc Mc. Mang ng thuc Hoa se tng sinh. ch t hng ty
n, thuc Kim. Kim se khc Mc va lai cang khc vi mang Hoa cua
ng. Ngay mt, ung ch, ta thng!
- Thi i. - ai i trng gat tay - ng bit quai g v n giap
ma noi.
VN L
44
Chng ba
NG DAO CUA THN N
1
Bay Tm k vi ai i trng rng c sinh vao nm
Nhm Thn, thang bay, tai lang Lng Tm bn
Chng Thin, nn cha c ly a danh y t tn cho c. Bay
Lng Tm la tn ghep cua tn c va me. gian tin, moi ngi goi
c la Bay Tm.
Khi Lng Tm va tron mt thang tui, th cha c - ai i
trng Trng Gia Hanh, hy sinh trong mt trn anh m mau tai
knh Bay Ngan, gn n in cua Phap.
Bay Tm hu nh khng co khai nim g v qu hng cua
mnh. Cuc i nin thiu cua c lun phai phiu bat trn dong chay
cua nhng s kin chnh tr vao nhng nm cui cung cua thp nin
nm mi.
Nhng nm thang y, c sng cung vi me trn nhng dong
knh va nhng canh rng ngp mn pha nam ban ao Ca Mau.
Bay Tm ch nh c lang mang v mt chic xung g, khng ln
lm, nhng no va la ch va cung va la sn chi cua c.
Ngi ban u tin ma c nh c la mt cu be tn la Dng,
ln hn c ba tui, ngi x Hu - Tht ra la ngi Bc - V dn qu
c u coi ngi Hu va ngi Bc la mt. Cha me cua cu u la
ngi Nam Thai Sn - Mt xa toan ngi Bc di c thuc huyn Hon
t, cung lam vic Khu vi me c.
Cho n luc nay, c cung vn ngh rng Dng la mt cu be
thng minh nht ma c tng gp. Cu thng bay ra nhng tro chi,
45
ri cung chi vi c. iu thu v la nhng tro chi y bao gi cung co

mt bai hat i kem. Bai hat u tin ma c hoc thuc lai chnh la mt
bai ng dao d nh. Hat rng:
Ngi trn xung Luc lc ng n cp Du ln ln ng n
xin Du oi. Dt th hoi Gioi th bay. ng leo cy ng quy pha.
Bai hat y a n su vao long c nh mt lun ly n gian cua
i sng. Sau nay, khi cha cua Dng hy sinh, th nhng bai hat cua
cu cung thay i, m bun.
Mt ba, cu gp c mt xp xung giy ri ru c ra bn sng
chi. Cu trao cho c nhng chic xung nho, gi lai cho mnh nhng
chic xung ln. Cu noi nh ra lnh:
- Hay tha xung xung nc ri hat theo Hai!
C cm nhng chic xung nho trong tay, dm chn ngung
nguy:
- Em hng ly xung be xu u. Em mun co nhng chic
xung b trn tay anh Hai kia.
- i, may ngc lm. Cu mng - Xung be tng trng cho con
gai. Xung ln tng trng cho con trai.
- Ai biu vi anh Hai nh th?
- ng ba ngay xa. Thi, may ng hoi na. Xung ln y.
Cm ly, tha xung nc i.
C sung sng nhn xp xung giy ln t tay cu, tha xung
dong nc, ri hat theo:
Nu na nu nng
Xung rng, ch hn cha
Xung la a
Ch ba tanh
Gio manh
Xung i
Xui v m phu,
VN L
46
Co u: Vua quan.
Co lang, co xa.
Co ca
ng Ty
Ung ru say
Nghe hn khoc,
Nghe t khoc,
Loc coc
Xung i ....
C hat theo cu mt ln, ri hai ln; hat cho n luc thuc long;
hat cho n khi nhng chic xung giy b gio cun vao b hoc b
chm, tri lp l trong nc. Tuy vy, Bay Tm vn khng hiu c
ht y ngha cua nhng li hat y. C cung khng hiu c do u ma
ban trai c lai co th bit c bai hat nh vy.
- m phu la g vy, anh Hai? - Mt ln, c thc mc.
- May ung la ngc tht. Co th ma cung khng bit. Cu noi,
ri giang giai - m phu la ni sng cua ngi cht, ngc a.
- Nu vy th ba cua anh Hai va ba em v sng o a?
- Ch con sao na. My ng Ty cht cung v di y.
- Vy, m phu ch gianh cho an ng thi a?
- i, cai con nho nay, may ngc qua i. Tao a chng noi la tt
ca nhng ngi cht u v sng o sao?
Bay Tm suy ngh mt hi, ri hoi tip:
- Vy ch, ngoai m phu, con co ni nao gianh cho ngi cht
na khng?
- Co. o la nhng ngon cy cao. May khng nghe noi la ma
thng u trn nhng ngon cy hay sao?
- Co. Nhng chng le ma lai la ngi cht a?
47
- Tt ca nhng ngi cht u thanh ma. Nhng ai cht c

chn th v sng m phu. Ai khng c chn th hn lang thang
trn manh t nay. Ngi cht trn sng th hn lang vang ni u
ngun, cui bai. Ngi cht trn rng th hn bu vu vao nhng khe
nc, ngon cy. Ngi cht khng c cung gi th hn oi ret, kh
s. Bi vy, c n rm thang bay, ngi ta phai cung c hn gm co
banh trai va nhng dung bng giy...
- Em chng tin, anh Hai a.
- Tin hay khng, o la chuyn cua may. Con ng ba ta th tin
nh th. Ho bay ra cung gi la an ui linh hn ngi cht... Ri n
mt luc nao o, ln ln, may cung se tin thi. By gi th v nha. Tra
ri! Noi xong, cu dt tay c v nha.
- o la nhng thang ngay ep nht cua cuc i em, anh a! Bay Tm noi - Tic thay, thi gian y khng c lu. Sau nay, vao
khoang gia nm mt ngan chn trm sau mi ba, khi ma em i
cng tac m Di, b ch bt va b chung chn sng rach Cai Vn,
th em c ngoai on v sng xa Hoa Bnh... Nm em mi bn
tui th ngoai mt. K t o, em tr thanh du kch.
ai i trng nhn Bay Tm au au. C gy yu, manh mai
va trong sang nh mt th thuy tinh d v. Nhng trong tm hn
c lun cha ng mt sc sng deo dai.
- Cuc i em ch co th thi, anh Quy a! - Bay Tm kt thuc Bun qua, phai khng anh? Hu nh trong sut thi gian ln ln, em
ch toan chng kin s chia la. Tng rng vao du kch, sng trong
tp th, co ch co em, vy ma, moi ngi cung ln lt bo em i... Noi
n y, Bay Tm bng nhch mi ci - Nu ci au n va y
nhng giot nc mt.
Trong cuc i mnh, cha bao gi ai i trng nhn thy mt
nu ci nao au n hn nu ci cua Bay Tm. No bun ba va xoay
vao tm hn anh nh mt mui khoan v hnh. Anh bit rng se chng
bao gi anh co th qun c nu ci y.
Bt giac, ai i trng nhn lai cuc i mnh va cam thy co
nhiu net ging vi s phn cua Bay Tm. Co iu, anh th c n
hoc, con c th ngc lai. Anh vn con mt ngi me lam lu, ma c th
VN L
48
chng con ai. ai i trng cht nh n nhng ngi con gai lang
qu anh, long tr nn bun phin ru ri.
2
Cach y bn nm, sau mt thi gian dai hoc tp, hun luyn,
trc khi ln ng vao Nam chin u, trung uy L Sy Quy c
ngh phep v qu thm me. o la vao mt m cui nm mt ngan
chn trm sau sau, ma bui, tri ret tham khc.
Xe n b va dng lai trc ca n Thng, trung uy a nhay
xung t. Sau hn mi gi ng h ngi trn thung xe chay tng
tng qua nhng con ng chin tranh l loi, i chn anh tr nn t
dai. Phai mt ti ca phut sau, trung uy mi ng dy ni.
- ai i trng au lm ha? - Anh lnh lai xe nhn xung trung
uy, ct li - Thi bui chin tranh, khng chay nh th, lam sao thu
trng co th v kp trong m?
- au nh t ca ngi. ai i trng nhn mt, lc u noi,
trong khi thng uy, tiu oan pho ngi chung trn xe, thay ba l
xung cho anh.
- V phep ky nay, "dm" c c nao th ci beng i, ai i
trng a! - Thng uy noi - Tra phep xong la i tt mu y!
- Ci v nha cho dn qun "lam tht" a? - ai i trng
ci, noi - Moa u co khung.
- Thi i, b! - Tham mu trng tiu oan ngi trong bung lai,
tho u ra, gop li - Ve chuyn. C ci i cho bit mui... keo ri
xung m ti lai tic re. Thi, tui tao i y. Nh ci v. Ch th y!
Noi xong, anh vy tay chao, ri ra hiu cho lai xe vot i.
ai i trng nhn theo xe mt luc ri xc ba l ln vai. Gio
lanh rt u u bn tai lam anh cht rung mnh. Anh dng c ao ln cho
ret, ri vi tay ly t trong tui ba l ra chic bt la. ai i
trng cha kp quet la, th co anh en pin hu ln t pha trc.
anh en pin soi lt qua mt anh. ai i trng nhn mt toan ct
li, th ngi roi en pin a reo ln:
- i, anh Quy! Anh c v phep y ?
49
Th ra la mt c gai. ai i trng ngh bung. Anh hoi:

- Ai y?
- Ngi g ma mau qun th? - c gai trach c - Mi xa lang co
vai nm ma a qun ht ri y. Nu xa chng dm bay nm, gp lai,
chc anh se dng dng nh ngi qua ng...
C gai va noi va i ti. ai i trng bc lai gn c. Anh
cng mt nhn c khng chp:
- Tri t! Mai! - Anh sng st ku ln - Khuya ri ma sao c
con y?
- Em ang trc chin anh a. - Mai noi - Nghe thy ting xe
dng, em ngh la co ngi v lang. Th ma ung tht...
- Co mt mnh Mai gac thi a? Anh hoi.
- Tui em co bn a tt ca. Chung no ngi thn trn. - Sau mt
thoang ngp ngng, c noi tip -Anh Quy vao chi vi tui em mt lat
nha. Tui em ca trong n y.
ai i trng lng l ri nhn li. Anh bc theo Mai i v
pha ngi n ang chm trong man ma bui trng xoa.
n Thng lang anh c xy dng cach y gn hai trm
nm th ba ao Th Hao, n tng coi lng cua Ty Sn, t trn
khi ha n Gian Khu. Dn lang anh a xac Ba v chn vn
Chay cua lang, ri lp n th cung. Nghe noi Ba thing lm. Nhng
ai sng trong sach, nt na, u c Ba phu h, ban cho sc khoe. Ke
nao gian tra, bang b thn linh, u b Ba "vt" cho m ln m xung,
ri cht. Sut t ngay co ngi n n nay, khng mt ngi lang nao
dam t tin vao ni in ca, ngoai tr cu T Phuc - Ngi c lang
c ra chm lo vic th cung. Vy ma, con chau thi hu th dam
bin ngi n thing ling lam ni trc chin.
- trong n, cac c khng s a? - ai i trng t ba l ln
nn gach, sat li ca ra vao, hoi.
- Luc u, tui em cung s Ba lm, nhng v sau quen dn, ht
s lun. Mi lai, ba Hao la chin binh, chng le ba lai lam kh cac
VN L
50
chin binh cung gii vi Ba? - Va noi, Mai va quet dim chm vao
ngon en chai sat chn ct n.
n luc nay, ai i trng mi nhn thy cac c gai trc chin
qu anh. Ho m yu, nm thu mnh ngu ngon lanh trong chic
rom goc n. Trn ngi ho la mt chic chn n mong manh, y
nhng vun va.
- Dy. Dy i chung may. Anh Quy a v y nay! Mai goi git
giong, tay keo tm chn ra.
Cac c gai ca mnh tm chn, ri lai vui u ngu tip.
- My cai con nay... a bao dy ma vn con ham ngu. Mai phan
nan - dy i. Co can b cp trn xung kim tra y nay.
Mt c gai gy go, kep toc vng ui nga, vi chui t trong
chn ra, ngo giao giac. Thy ai i trng long ngong ng o, c
ngi dy, ben len bi lai nhng lon toc loa xoa trc tran, trong khi
hai c ban vn nm im.
- Chao anh Quy! Anh v thm nha c lu khng? - C gai hoi
vi giong ngai ngu.
- c na thang! - ai i trng tra li. Anh cui xung m ba
l ly ra goi keo Hai Chu, trao cho Mai - C boc ra moi ngi
cung n cho vui. Ngng mt lat, anh noi tip - Thi nao, dy i cac n
tiu tng.
- Em dy. Anh Quy phai b, em mi dy c! - Mt giong noi
nung nu t trong chn vong ra.
- Thi dy i nao. Mai giuc - C nm cun tron trong chn th
kia, anh Quy lai ngh tui mi khng mc qun ao y!
Li canh cao cua Mai a keo hai c gai t trong chn ngi dy.
Thy ai i trng vn con ng o, Mai bao:
- Anh con ng lam g mai th. Ngi xung i nao. Ngi vao
cho m. Ngi sat vao em y nay. Th, em trum chn cho. Noi ri,
c tung chn choang ln vai cho ai i trng - i, ngi anh lanh
nh ma y!
51
ai i trng nhn khp lt cac c gai. Ho con rt tre. Tui

chng mi tam, i mi. Ngoai tr Mai ra, anh chng bit ai ca.
Hiu c tm trang cua ai i trng, Mai va boc keo, bo ra
chiu va hoi:
- Co le anh chng bit cac ban em u, phai khng?
ai i trng khe gt u. Mai gii thiu:
- Ngi ngi k anh la Lua, thn Tra Lai. Ngi bn Lua la
Nhu, thn Hng. Tip n la Man, ngi thn ch. Ca ba c u
cha co ngi yu. Anh chon c ai th c chon.
c th, cac c gai cung nhao nhao, noi:
- Chon em i, anh. Em chm lam va n t lm!
a co khng t ln ai i trng t hoi rng v sao nhng c
gai qu anh thng noi nng bao dan, tao tn n th? Trc khi
noi, ho ngh g? Chng le tm hn ho cung trn tuc nh nhng li noi
? Phai chng iu o phan anh s t hoc, kem hiu bit, hay ch la
mt hin tng tm ly b c ch qua lu, n ni phai dung li noi
giai toa nhng u lo ang e nng trong long?
ai i trng cht th su. khoa lp nhng suy ngh va
ri, anh bao:
- Thi, my c n keo i. Cn thn keo gy rng y! - Noi xong,
anh cm keo trao cho cac c gai.
Moi ngi cung cam n ri boc keo n mt cach ngon lanh.
- Co le ca nm ri mi lai c n keo y! - Man th l.
- Chng le vy sao? - ai i trng tr mt hoi.
- Th anh tnh, mi h mt nm c mua co ba lang ng, th
ly u ra keo ma n. Nhu thm vao - Mi lai, co keo cung chng co
tin ma mua na.
Moi ngi ang n keo, noi ci vui ve, cht Lua ng ln, lng
tai nghe ngong:
VN L
52
- Hnh nh co ting may bay - C noi.

Ca bon im lng lng nghe. Trong ting gio rt m ao, ting may
bay vang ln mt cach m to, luc xa luc gn. Sau o la ting an cao
xa n luc buc trn nn tri xam xt. t phut sau, khng gian lai tr
nn yn tnh.
- May bay cua tui hai qun My y. - ai i trng pha tan s
im lng - min ty Ngh An, co ngay bon ti anh nhau vi chung
ca chuc trn - Ngng mt lat, anh hoi - Nghe noi, cu Khut cua ta
cung b chung anh sp ri, phai khng?
- Cha sp. Mai noi - Bon chung ch mi anh trung m cu
thi. Nhng sm mun g th chung cung anh sp. Anh Quy bit
khng, thang trc, chung no mo vao anh m, b bn, chung hoang
loan, trut ba bom xung lang. Mt qua ri ngay goc sn nha cu Ngi.
Nha , nhng may mn la chng co ai b g ca. Sang ra, moi ngi
nhn xung h bom, thy mt ng xng trng. Hoa ra, bom anh
trung ma con voi cua Vua Minh Mang, anh a. Dn qun tui em i lp
h bom, ly c cp nga voi to va dai ti hn mt met.
- Vy, cp nga voi u? - ai i trng hoi.
- Tnh cho ngi v nng i mt ri. Ho bao trng bay bao
tang cho moi ngi chim bai.
- Luc n ly, ho co giy t g khng?
Cac c gai ngi ra, cht da.
- Chng co giy t g ca. - Nhu noi - Ho t gii thiu la ngi cua
tnh, th la chung em a.
ai i trng cn mi, nghe cac c gai noi chuyn. Anh cam
thy khoe mt cay se. Cac c sng trong sang, chn thc va gian d
nh chnh t tin cua mnh.
ai i trng ngi nan lai mt luc lu, ri ng dy, t bit
moi ngi. S ra v cua anh lam cac c bun ra mt.
- Thi, ti v nha y. - ai i trng noi - Cac c cung phai i
ngh i, keo chung no n, lai thc trng y!
53
- Hay la anh ngu lai vi tui em vy? - Man noi - nha anh,
chng co rm ma ngu u.
- Thi i may, - Nhu phy tay - ua va thi, keo anh Quy v
n v lai khao m ln la con gai nng thn by gi loan lm. Phai
vy khng, anh Quy?
ai i trng cha kp tra li, Mai a noi:
- Bon em ch noi ra ming cho no bt ng long y ma, anh Quy
a. Le nao anh lai giu bon em, ung khng?
Cu noi cua Mai lam cho ai i trng cam thy nghen c.
Chin tranh a lam cho cuc sng cua cac c gai qu anh le loi, ti
nghip qua chng. T trong su thm tm hn cua cac c lun le loi
nhng ni nim...
Trn ng tr v nha, ai i trng nghe thy khuc hat ng
dao cua cac c ct ln t pha sau lng anh:
Nao con gai Hay sng i ng ch na ng i na Trai
h h a i ri Gai h h Gia n ni. Nao con gai Hay sng i...
VN L
54
Chng bn
NG DAO CUA DONG SNG
1
Sau gn mt m vt va chun b cho trn phuc kch anh tau
trn sng Cai Be, gi y, ai i trng L Sy Quy co th tam yn
long cho b i ngh ngi tai ch, ch tau gic ti.
ai i trng thy cng vic c moi ngi hoan tt mt cach
nhp nhang. Ngoai tr hai ln phai gian oan v may bay ch soi
m, n v khng h gp bt ky mt tr ngai nao. Cng vic con lai
ch la chuyn anh m tau ch na thi.
Tri v sang. Vao thi im nay, sung ch t cac n bot,cn c
ong doc theo hai bn b sng thnh thoang lai tru ln tng hi dai
khng ngt. Ting ng c may bay trc thng i tun m vn m ,
tao ln mt cam giac mt moi, kho chu.
- Bon My s chung ta ri, ng Quy a. Ba Trn noi khe - Co le
tranh thu luc nay, cho b i n cm thi, sut m ao hm, ngup
ln trong nc, thy oi bung lm ri.
- n th n. - ai i trng h hng tra li.
Ba Trn vi vang trai tm ao ma xung t, ri ly dao gm
ct nm cm ra nhiu lat nho, chm mui tiu, n mt cach ngon
lanh. ai i trng vi tay nhon mt ming bo vao ming, nhai u
oai, bing nhac. Ni lo tau ch khng xut hin e nng trong long
anh.
- Nay, n manh ln i ch. Ba Trn hi - ng khng n, ti lam
rao y.
55
- Th ng y c n i! - ai i trng noi mt cach chiu l Bung oi, nhng ti khng mun n mt chut nao.
- Tai ng lo ngh qua y thi. iu g phai xay ra, tt se n.
Ngh ngi lam quai g cho mt xac. Rang n ly thm vai ming, keo
chung ti lai bo d ba n.
Rt cuc, ai i trng cung a n ht non na nm cm, ri
m np bi ng nc, tu ng c.
Tri sang hn. Dong sng Cai Be ph pht sng bay. Trn a
im ng mt cach la thng. T trn ming hm ca nhn c nguy
trang mt cach cn trong, ai i trng ang l ang nhn v pha
ha ngun, cht Phan Lm reo ln khe khe:
- Anh Quy, nhn ka!
ai i trng git mnh quay lai, ve mt ht hoang:
- G th?
- Bnh minh! - Lm xuyt xoa - Bnh minh ep qua. Tri t lng
ngt nh t.
- Me kh. - Ba Trn rua - Co th ma cung tru ln.
ai i trng im lng nhn v pha ng. Ln u tin trong
cuc i ngi lnh, anh cam nhn c s chuyn ng lng le gia
m va ngay. Dng nh co mt ng thing ling nao o ang iu
khin cho goc tri v ra. T trong s ran nt khng ro rang y, vng
mt tri thoat thai, bay ln mt cach ky diu. ai i trng sng s
trc ve ep rc r cua t nhin.
- Cu co cai nhn tinh t lm, Phan Lm a! Vao ung cai
khoanh khc y, anh l m nghe thy ting ng c cua tau nhanh.
- Chung no sp n y! Tt ca vao v tr i! - Ba Trn ku ln
khe khe.
Moi ngi cung dong tai, nghe ngong:
- ung la chung sp n! - ai i trng xac nh dt khoat,
ri quay v pha Ba Trn - ng bao ngay cho Phach chun b s1/2n
VN L
56
sang va lai vi no. Chng nao thy cam giac chc n th c vic bm
mn. Thi, i i.
Giao nhim vu cho Ba Trn xong, ai i trng quay sang hoi
Phan Lm, xa thu B41:
- Cu g cht bao him trai an cha?
- Da, ri. Em g t hi m lng.
- Chun b s1/2n sang, i lnh ti.
Trn trn a, moi ngi ang vao v tr s1/2n sang chin u,
tau ch t hng Rach Gia cung bt u xut hin. oan tau co nm
chic. Chic no i cach chic kia li chng bay, tam chuc met. i u
la chic tau nhanh mang s hiu 31, re song lt ti. ai i trng
xuyt na th ku ln v anh ng la s 35 - Tau cua trung uy Zumwalt,
con trai ga c hai qun My. Con tau ang lao v pha anh. Khi
n gn khuc cua, t nhin no giam tc . ai i trng nn th.
Anh co cam giac la ga ch huy tau nhanh mang s 31 a linh cam
thy tai hoa on ng. Sau khi dng lai trong giy lat, no quay tt
ca nong sung vao b va trut an trong hanh tin. Nhng chic tau
PBR i sau ln lt giam tc , tin vao khuc cua.
- Bn c cha, thu trng? - Phan Lm hoi.
ai i trng vn im lng, mt khng ngng quan sat. i cho
chic tau th ba lot vao khuc cua, ai i trng, phy tay, Phan Lm
lp tc xit co. Trong khanh khc ch c tnh bng nhng phn
trm cua giy, ai i trng kp nhn thy anh chp mau da cam loe
ln pha mui tau, tip theo la mt ting n git manh. Chic tau
nhanh khng lai trong giy lat ri quay tron nh th khng con ngi
iu khin. Cung luc, la va khoi bc ln. Con tau lao thng vao b.
Nhng tn lnh sng sot la het, chay qua chay lai trn san tau ang
bc la. Mt vai tn kp nhay ln b, li dung a hnh, anh tra,
nhng a b sung b binh cua ta qut nga.
B anh bt ng, hai chic PBR i sau vi vang be lai, tng tc
, toan bo chay; nhng do khuc cua qua hep, lai b bai cha can li,
nn mt kha nng xoay x. Vao ung thi im o, Ba Trn ra lnh
cho Nguyn Hu Phach bm mn.
57
Trong ting sung n hn loan, ai i trng nhn thy mt

chic PBR b trai mn nhc ln khoi mt nc, ri lai ri xung, v ri
ra. Mt chic khac b mn uc thung mt l hng ln, bo cung co th
chui lot. Bon lnh b nem vng t boong bn nay sang bn kia, ri b
nem tr lai, cho ti khi chic tau b lt nghing va t t chm xung.
Hai chic tau chay sau cung vi quay mui, vong tr lai, bn tra
mt cach cung n. an cay tung t pha trc va pha sau trn a.
Nhng bui co cao b an ct trui. Nhng cy tram kh trng, b an
n ngang, e ca ln cng s. Sau vai giy ng h suy xet, ai i
trng ra hiu cho b i rut lui.
T cac cng s, cac chin s cua anh m sung, nhanh chong vot
ln khoi trn a, chay v pha dai rng xanh. ai i trng la ngi
rut lui sau cung. Trc khi ri khoi cng s, anh ngoai lai nhn mt
ln na hnh anh cua dong sng. Di vom tri en c khoi va la,
mt nc ni lu bu nhng manh tau v, nhng xac ngi, mu st
va ca nhng phao cu sinh v chu.
2
K t khi trong i hnh trung oan, ai i lt canh v chin
trng min Ty, th trn phuc kch anh tau trn sng Cai Be
c n v thc hin mt cach tt ep. Ri y, cac c quan chuyn
mn se m xe, phn tch, tm ra nhng cai hay trong trn anh nay.
Ngi ta se khng tic li ca ngi, coi y nh la s ky diu cua cng
tac t chc nm ch, s tinh khn trong cach chon quyt chin im
va s hai hoa trong hp ng tac chin gia cac phn i.... Thng
thng, ke chin thng co quyn c noi qua li. Nhng ai i
trng L Sy Quy khng coi thanh tch la mt cai g gh gm. y,
ngoai mt s sai lm cua ch, n v con gp may na. Nu nh chic
PCF i u, trc o, khng dng lai, ma c thng tin vot qua khuc
cua, vi c ly gia cac tau lun c gi vng, th may lm cac anh
ch tum c no la cung. Th ma t nhin, no dng lai, dn i hnh
ri mi hanh tin. Chnh s sai lm cht ngi nay a tao iu kin
cho cac anh co c thi c ngan vang loai bo ba, trong s nm
chic tau cua chung. iu d hi nht trong trn anh nay la ai i
trng a khng b tr i hnh mt cach hp ly co th khoa cht
VN L
58
ui, dn chung n khuc cua. Chnh s li long nay a tao cho ke

thu xng chung mt cach d dang.
Nhng du sao ai i trng vn thm cam n s bnh tnh,
chnh xac cua xa thu B41 - Phan Lm. K n la s mn cam tuyt
vi trong vic chon thi im bm mn cua tiu i trng Nguyn
Hu Phach. Chnh ho a em n cho n v nim vinh quang nay.
ai i trng cht nh n Bay Tm. Nhng ngay va qua,
anh nh n c nhiu hn luc nao. Anh nh ve mt am am cua c
trong ln gp u tin. Anh nh ca nhng li noi xe long, khi c k v
ban be nm xung. Anh nh n dang ve manh mai va cai nhn t
rt cua c. Ri anh mng tng n vic c vui mng nh th nao
khi nghe anh k v trn anh va ri. Anh mun mang n cho c
nhng nu ci xoa bt i phn nao nhng ni au ma c phai ganh
chu.
- Bit c tin chin thng cua tui mnh, my nho du kch chc
khoai d lm! - Trn ng hanh qun v cn c, Ba Trn t nhin
ct ting, ct ngang ni nh cua ai i trng, gy cho anh cam giac
la ngi can b di quyn a oc c suy ngh cua anh.
- Bi vy, v cn c, cp trn phai khao qun ch nh? - Phan
Lm do hoi.
- Tnh hnh thc phm kho khn th nay, ly g ma khao? - Ba
Trn hoi lai.
- Kho khn th chng bao gi ht ca, ung khng ai i trng?
Nguyn Hu Phach vui ve thm li - Nhng lanh ao phai co cach
ch?
- Chng co cach ch g ca. Ba Trn noi - Ti cha cao u cu
la may lm ri. Ch huy lnh trang kh g ma no bn nh cho ai.
Ch mt chut xu na la no chi ca bng an vao ti.
- Trung i trng chp lam g ngi lnh mi anh trn ln
u! - Nguyn Hu Phach ay lai -Anh ta b lam sao c vi nhng
ngi anh m try trua nh anh...
59
- Thi, xin my b... u ri! - ai i trng xua tay - i mau

ln, v c, con tm git. Ngi ngm d nh quy...
- Co phai v nhanh tm git hay con lam g na? - Ba Trn
nhay mt, hoi ai i trng - Ba ri, noi chuyn vi n xa i pho,
mt ng c chp lia chp la.
V vic nay, Ba Trn co ly. ung la ai i trng rt nong long
mong gp Bay Tm. Anh co linh cam rng gia c va anh ang hnh
thanh mt mi dy lin h v hnh nao o nm bn ngoai s kim
soat cua anh. Ch mi y thi, anh con t hoi mnh la co phai anh a
yu c hay khng ma tm hn c b am anh bi hnh bong c nh th?
o la tnh yu hay ch la s xuc cam n thun trc ni au cua mt
ngi con gai, ng thi la ng i cua anh? Phai chng mi tnh cua
anh la do s sp t mu nhim cua thin c hay la do s tr tru cua
s phn? Nhng du la g th ai di trng cung phai tha nhn rng
ni nh Bay Tm lun canh canh trong tm hn anh. Anh khng bit
mai y mnh sng nh th nao, nu c phai eo ng mai tm trang
y? Va v ti n v, ai i trng i tt qua khu hm gianh cho du
kch, anh cam thy bang hoang trc canh trng trn, khng mt
bong ngi. ai i trng th su, bun ba. Anh bc i nh mt ke
v hn. ai i trng cam thy moi cai tr nn nham chan, v v.
Anh u oai t khu sung tiu lin ln chic ban lam bng g thung
an, mc vi chic vong, ri nm n ra, tm hn tr nn trng rng.
Mt lat sau, Thao Lanh Lung - Y s cua ai i, ngi c giao
nhim vu lai gi cn c, i ti.
- am du kch i u ca ri? - ai i trng tum ly anh ta,
hoi dn dp - Ho i u, ha?
Thao Lanh Lung nhn cp trn. Mt thoang ng ngang hin ln
trn cp mt vn v cam cua anh.
- Ho i ri! - Y s khe tra li - Bay Tm co gi my ch cho anh.
C noi rng c phai v xa oi n ke thu cua c.
ai i trng lc u, nhn t giy gp t t tay Thao Lanh
Lung, gi ra coi, i ban tay anh run run nh ngi ln cn st. Bay
Tm vit:
VN L
60
Anh thn!
Cam n anh va moi ngi a giup tui em trong nhng ngay
tht c, l vn. c sng vi my anh khng lu, nhng nhng g
ma cac anh gianh cho tui em, em khng bao gi co th qun c. Nu
khng may cht i, th em cung mang theo no v coi tm hn. Em phai
v xa, nm lai tnh hnh. Cho tui em gi li thm hoi va chia tay ti
tt ca my anh. Cam n anh nhiu! Em nh anh!
ai i trng oc lai mt ln na, ri gp la th bo vao tui ao
ngc. C y i tht ri! Anh th ra, ve mt chung xung.
- Ho con nhn g thm khng? ai i trng l ang hoi.
- Khng! Ho ch gi li chao anh em trong toan n v.
- Le ra, ng phai tm moi cach gi bng c ho lai. Ai i,
khach n nha, chu i vng, ng lai ho i...
ai i trng lng nghe y s noi, long anh ch thy bun.
- Rt tic, n v ta anh trn hay nh th, ma ti lai chng
c "giy mau n phn". Tic tht! -Y s chuyn tai.
- S ng "sat ch" thy me! - Sau cung, ai i trng ci, noi Ln nao i anh nhau co mt ng, th i nh rng ln o, n v mang
u mau. Thi th, c ng nha coi c, cho anh em yn tm.
Khuya hm y, ai i trng tr nn kho ngu. Nm trn vong,
anh c trn troc, suy ngh min man. a my ln anh nhu mnh phai
qun i tt ca, co th ngu mt cach ngon lanh, nhng m mt anh
c cng , rao hoanh. Hnh bong cua Bay Tm c m to, n hin
trong coi long anh.
Thi, ng ngh na, ng nh na, L Sy Quy. Nu la y mun
cua tri, th nht nh mi se co ngay gp lai. Bng khng th mi c coi
y nh la nhng ky nim vi vang, bt cht cua chin tranh, nhng
ky nim ma ngi ta gp v s trong i, ri ln lt qun i theo
nm thang. K ra cung phu phang y! Nhng cuc i la vy. Chin
tranh ma...
61
3
Phai mt ti ca tun sau, ai i trng mi ngui dn ni nh
Bay Tm, mc du lam c iu o, anh kh s v cung. My ngay
qua, anh dn theo nm chin s ln mo sut m ngay doc b sng
Cai Ln tm a im anh ch. Nhng anh vn cha chon c ch
nao kha d. Sau nhiu m n o, suy xet, ai i trng d nh se
tin hanh chin thut nghi binh, iu ch vao trong knh nho d
b tiu dit.
Bui chiu ngay trinh sat cui cung, trc khi quyt k hoach,
anh a b i quay tr lai pha nam p An Bnh mt ln na. y la
mt p vn rt tru phu, vi nhng vn su ring bat ngan trng t
thi Ty, nhng hin tai, khng con ngi . Pha nam p la kinh Ba
m, rng chng hn nm mi met, su, n thng ra sng Cai Ln.
Sau khi quan sat ky vam knh, ai i trng tin su v pha
hu ngan - ni co nhng khu vn bo hoang, n thng ra canh rng
tram b may bay va cht c hoa hoc n trui, anh bt gp nhng cn
hm ao vi, nhng bp la da chin va nhng h bom, phao day c,
sung nc. Anh con bt gp nhng manh qun ao rach nat, nhng
manh bng cu thng va ca nhng chic dep ro mau trng t quai,
c dan nhiu ln. Tt ca hin trng khng nh rng: trc y,
tai khu vc nay, tng co lc lng ta hoat ng. Con by gi, bon ch
hoan toan kim soat.
Bui sang ngay hm trc, cung tai khu vc nay, trong luc ai
i trng ang ngm nhn chic lc lam bng vo ng phong bom bi,
co le do mt n chin sy nao o anh ri, th tau ch t sng Cai Ln
chay ti. Chung co sau chic. i u la ba chic tau nhanh PCF, con
lai la tau thng, loai PBR.
Ch cn nhn chung ung dung lt song trn sng, m ai inh oi,
ai i trng nhn ra rng, a t lu, trn khuc sng nay, chung
cha b nm on nao. Khi chay ti gn vam knh Ba m, oan tau
ch tach ra lam i. Mt na tip tuc i, na con lai re vao dong
knh, t o, tin vao knh s Sau. T thc t trn, ai i trng cho
rng t chc anh ch ngay trn sng Cai Ln bng mn H10 va
thuy li la mt vic ht sc kho khn. oan sng nay rng, nn ch co
th tn cng bng phi li, hoc hoa tin. ai i trng bng nay ra y
VN L
62
nh dung mt lc lng nho du ch vao khu vc b tr s1/2n trn

knh Ba m, tiu dit chung. Mun vy, cng vic chun b chin
trng cua anh phai t m, cng phu.
thc hin tt cai meo vt nay, ai i trng quyt nh cho
b i phuc kch m ngay trn sng Cai Ln. Trng hp ch xut
hin, co thi c, th c nhm thng vao chung ma bn. Nu dit c
tau th tt, bng khng th y cung la mt s thng bao ngm cho
chung bit la a co mt n v cua ta v hoat ng tai y.
Xm ti hm y, ai i trng dn cac chin s b mt tip cn
sng Cai Ln. a im tp kch cua n v cach vam kinh Ba m
chng bay cy s v pha ng nam. y la ni rt thun tin cho
vic rut lui, mt khi b ch phan kch.
ai i trng b tr mt t ba ngi mai phuc pha sau
phong bt trc, con mnh dn Phan Lm b mt tip cn dong sng.
Hai ngi ao mt cn hm nho bn gc mt cy si a cht, dn
xung mt cai bn, trc y dung tm git. Sau khi hoan tt cng
vic, ai i trng va Phan Lm ngi i.
y la mt vung t qua nhiu mui. Ngay t luc mi ao hm,
mui a keo n en c; ch cn qu tay la co th bt c vai con.
chng lai loai cn trung kho chu, hut mau nay, ai i trng be
mt canh la phe phy lin tuc, xua chung i hn la git chung.
Nhng chung dan d n mc bam vao ngay canh tay c ng cua
anh ma hut mau. ai i trng ch con bit dung canh tay con lai
vut ln mt, hoc tut mt ng la ban tay o mau. Lu cn trung co
canh nay a lam cho anh va Phan Lm rung mnh lin tuc.
Hai ngi ch i gn mt ting ng h th nghe thy ting
may bay trc thng loai "soi bin" i tun m. Chung co nm chic.
Ba chic i u bay rt thp, bt en pha, quet doc theo dong sng.
Hai chic pha sau bay cao hn, s1/2n sang n sung. Khng y na
phut ng h, by "soi bin" lao vut qua u ho. Ting ng c phanh
phach, uy hip. Tp may bay i c chng hn hai chuc phut th mt
oan tau ch xut hin. Chung roi en pha va bt en trong cabin
trng ro mn mt. i u la hai chic "Chim ct". Tip n la mt
chic tau dt, keo theo hai chic xa lan ch nng. Rt co th la chung
ch tip t cho mt cn c nao o Chng Thin.
63
- Bn chic nao, anh? - Xa thu B41 "thn su" - Phan Lm, khe
hoi.
- Chic tau dt.
- No lot vao tm ngm ri y!
- Chc n cha?
- Ri!
Ch mt, hai giy ng h sau, ai i trng ra lnh:
- Bn!
Tc th, mt ting n u nong chc nch cua sung phong hoa
tin vang ln, lam thc tnh dong sng. Trong chp mt, chic tau dt
b trung an, khng lai giy lat, ri phat la. Cung luc, hai chic xa
lan ch nng t pha sau lao ti, ung cai rm vao chic tau dt. S
va p cng hng manh n ni, ca chum tau, ba chic, chm tc th
xung dong sng.
- Rut! ai i trng ra lnh.
Hai ngi nhanh chong vot khoi cng s, lao xung con rach
thoat nc trong khu vn, ri cung t canh gii bin mt vao m,
bo lai b sng cho tau ch va may bay keo ln bn pha.
Sau khi a tao c mt khoang cach an toan, ai i trng
cung cac chin sy nm vt ra t th dc. Ho th nh keo b, trong
ting phao t cac ni dn dp na an xung b sng. en du chay
trn tri sang rc. Lu "Soi bin" lng ln rai tng dy an la t trn
tri xung t. S tra ua in cung, mun mang cua ch, d bao
cho nhng iu khng lanh trong nhng trn anh sp ti.
Ngh ngi va lai sc, ai i trng cho b i tip tuc hanh
qun. Ho i c chng hai gi ng h th ung mt canh rng tram
thp, thoang ang, y nhng cy dng x. ai i trng quyt
nh cho moi ngi ngh lai.
VN L
64
o la m duy nht trong chuyn i trinh sat ln nay, ai i

trng ngu ngon. Anh ngu tht su, lin mt mach, cho ti khi ng
i anh thc, anh mi tnh dy.
- Thu trng co bit mnh ang u khng? - chin s Bui Nh
Cao, khe hoi.
- Lam sao ma bit c my? - ai i trng va dui mt va
tra li - Nhng co chuyn g khng?
- Chung ta ong qun sat mt n v ban. Sang thc dy, em
thy ho anh rng, ra mt.
- Ho co bit chung ta a xm nhp n v cua ho khng?
- Em ngh la bit, v ho c ch tay v pha chung ta, r rm trao
i vi nhau.
ai i trng bc xung t, ly bnh tng nc, tu mt ngum
xuc ming, ri ra tay, ra mt. Xong, anh vut lai mai toc va dn
Bui Nh Cao i v pha cn c cua ban.
- My ng thuc n v nao n y? - Mt ngi lnh vn trang
phuc theo kiu thng dn, xach sung t trong cn hm na chm
na ni, bc ln, nhn hai ngi t u n chn, hoi vi giong xach
me.
- Chung ti t sng Cai Be v y m qua. Mt qua, ln ra ngu
- ai i trng n tn noi -ng ch co th cho ti gp cp ch huy
cao nht y c khng?
- Ti bit ng la ai ma a ln gp ch huy? Lai oi gp ch huy
cao nht na?
- i, ng ban! - ai i trng x xoa - Nu khng phai la ng
ch vi nhau th liu chung ti con sng c ma noi chuyn vi
ng ban khng ch? Thi, lam kho nhau lam g. Cho ti gp ch huy
i.
- i vng ri! - Anh lnh mc thng phuc canh giac - Thi, my
ng i i.
65
ai i trng phn vn, toan quay tr ra, th anh nghe thy

ting ngi reo ln t pha mt cn hm gn y, c nguy trang,
trng ging nh la mt go t.
- A, thng quy! Lam sao may a lai ln mo c n y?
T di hm, mt ngi lnh xut hin. Anh ta vn b qun
phuc vai tt, mau lng chut, co li, np hn hoi. Phai mt ti my
giy ng h sau, ai i trng mi nhn ra anh lnh ang dang
rng hai canh tay, ti ci, bc ti trc mt mnh.
- Me kh! Tri xui t khin nao ma tao lai gp c may y
ha, Phan Vnh? - Va noi, ai i trng va chay ti m chm ly
ban. Hai ngi lai m nhau nh ln gp ba nao.
- Thi, vao y ung nc cai a. Phan Vnh noi, ri dt ban i
v pha cn hm cua mnh. Trc luc bc xung ca hm, anh goi
mt chin s ti, cn dn iu g o, ri quay v pha ai i trng Th nao, vt va lm phai khng? Anh hoi.
- Cung kha. ai i trng va tra li va ngi xung thung
an ai lin co khoa, chc la ng tai liu, trong hm - Con may?
Vn ch cu ch?
- Vn th! - Phan Vnh va noi va boc goi thuc la Ara, rut mt
iu, chm la hut, ri thay ln chic ban lam bng vo thung an Ch co iu khac mt chut la c chuyn xung lam cum trng
y. Sau khi ht mt hi thuc dai, Phan Vnh noi - Hi m, co n
v nao o choang chung sng Cai Ln, phai tui may khng?
- Th tui tao ch con ai! - ai i trng tra li, rut mt iu
thuc, chm la hut.
- Vy ha? Tuyt! - Phan Vnh vui ve - Hi m ln ai, nghe
chung la ma ha da. Theo chung th co mt tau dt va hai xa lan ch
hang b anh chm. Sm nay, chung se can y! Nhng lam sao tui
may anh c? anh bng phi li a?
- Coc co phi li ma anh. Tui tao ch co bn mi mt trai B41.
- Tao co mt thng xa thu thn ng. Hn bn nh .
VN L
66
- Vy trn anh cach y my ngay, gn p Cy Goong, hng

sng Cai Be, cung la tui bay?
- ...
- Tui tao ht! - ai i trng dng dng - Cung vn cai thng
xa thu cua tao, chi c co mt phat khoa u.
Phan Vnh khoai ch, phat mt cai tht manh vao vai ban, giong
h ha:
- May qua gioi! - Ngng mt lat dui tan thuc, Phan Vnh hoi
tip - Cp trn a bit thanh tch nay cha?
- Co lin lac c u ma bao cao. V tnh hnh chin trng,
tao mu tt.
Hai ngi ang noi chuyn vi nhau, th mt anh lnh em
xung hm hai li ca ph sa nong. Phan Vnh ly mt li trao cho ban,
con mt li, anh bao em ln a cho Bui Nh Cao.
- Ung i cho tnh tao, ri tao se tm cach bao cao thanh tch cho
may.
- Ua, tui may co ng dy hu tuyn a?
- Khng. V tuyn thi. Co iu, may phai vit tt ca ra giy,
tao dch ri phat song. Vit ngn thi. Co ngh g th vit thm vao
o. Giy but y.
Qua tht, ai i trng khng th ng rng mnh lai gp may
n th. Thc t xay ra c nh trong m vy. Anh ung mt hp ca
ph thm lng, ri cm but vit. Anh vit lin mt leo, ri trao cho
ban.
Phan Vnh nhn bc in, ri bao:
- May c ngi ung ca ph i nhe! Tao phat xong, ri nhn ch
th lun gium cho.
Phan Vnh bc ln khoi hm chng na gi sau th quay lai.
Anh vui ve trao cho ai i trng t in, ri noi:
67
- oc i, ri tra lai bc in cho tao!

ai i trng oc lt nhanh t giy. Anh rt vui mng v c
thu trng trung oan khen ngi, anh gia cao thanh tch cua ai i.
Trung oan ngh ban chnh tr lam ban thanh tch gi ln Qun
khu va ngh B Ch huy Min khen thng. Ring v vu kh, trung
oan se lam vic vi T lnh cp cho ai i kho 14 cho gn. Xem
xong bc in, ai i trng trao lai cho Phan Vnh, ve mt anh to
ve bn khon.
- Sao my cha trn trung oan khng noi g n chuyn cp
lng thc va thc phm cho tui tao nh?
- Co y! Ho lin h vi tao vay cho tui may mt ta gao va mt
s thc phm. Tao nhn li. Chng nao i, cho lnh n y, tao cp
lun cho.
ai i trng sng s trc li ha cua Phan Vnh. Anh c
nm ly tay ban ma lc:
- May la mt thng ban c bit cua tao, cua chung tao. Cu cho
may sng lu mai mai.
- con ganh vic cho chung may na, ung khng?
- D nhin ri!
Sau mt hi tro truyn vui ve, ai i trng k cho Phan Vnh
nghe chuyn du kch xa Hoa Bnh b tai nan nh th nao va n v
anh a giup ho ra sao. Trong cu chuyn, anh lai nhc ti Bay
Tm, xa i pho, ngi ma anh a em long yu mn. Anh cung k
cho ban nghe v s kho khn trong vic chun b tac chin tai sng
Cai Ln ln nay.
Phan Vnh nghe mt cach chm chu. Thnh thoang mt anh khe
nheo lai, trng tu tu. Trc khi kt thuc cu chuyn, ai i trng
hoi:
- Phan Vnh nay, tnh hnh ch hin tai ra sao? Xa n v, tao
mu tt moi chuyn.
VN L
68
- Cng y! - Cum trng qun bao noi - Cha thy g sang sua
ca. Hin tai, ta vn rt kho khn v vu kh, an dc. c bit la v
qun s. T xa ti nay, Qun khu cha phai xin Min lnh trang bao
gi, vy ma by gi phai xin y. Mi ri, Min tng cng cho Khu
thm Trung oan 95A va lp tc c iu xung ban ao Ca Mau
bao v U Minh Ha. ng 1C b anh pha lin tuc, thm ch ch
anh pha ac lit hn U Minh Thng nhiu. an dc vu kh khng
a xung chin trng c. Bon ch th rt hung hng. Chung d
kin se lp U Minh Thng vao gia nm sau. Nhng n gi, chung
a thc hin c hai phn ba k hoach. Hin tai, chung ang tp
trung qun, can quet, lp cn c 11 tai chi khu Hiu L, nhn chung,
tnh hnh "heo" lm.
- ng y co nm c tnh hnh cua ch sng Cai Ln
khng?
- Ngoai tr trn anh cua tui may m qua, th hu nh chung
lam chu hoan toan tuyn sng Cai Ln t Rach Gia ti Chng
Thin. Thm ch, chung con phat trin, vao su nhng knh rach
nho, chia ct U Minh. Lc lng ta qua mong, khng th bao sn ni.
- Chung phan ng th nao?
- ung chung ti qua, may cung bit s qua ri y! Nhng ro
rang la chung rt hung hng, c bit la bon tau nhanh thuc hai
oan 41 My. Cach y my thang, co mt phn i thanh nin xung
phong khu, vn tai vu kh, tip t cho Trung oan 10, b chung phat
hin truy ui n cung, dit ta ba xung, thu toan b vu kh.
- khu vc nao vy?
- Kinh Tam Ngan.
- Cam n nha, Phan Vnh. Cam n rt nhiu...
- By gi may tnh sao?
- Tao co d tnh la dung mt phn i nh chung t sng Cai
vao knh nho d b tiu dit. Him mt ni, khng co xung.
- Sao may khng tnh chuyn ong be. Be cung c. iu quan
trong la may phai nguy trang cho ky. ong be co khi con la c
69
chung d hn. Phan Vnh xem ng h - Sp n gi tao ln may ri.

Thi, chao. a qun, cp trn co uy thac cho tao la giup tui may v
mt lin lac. Co g cn thit th c n y. Lp c thanh tch, ch
co n mt mnh, nghen y!
4
ai i trng cung vi anh em trinh sat co mt tai n v vao
bui chiu ngay hm y. Cng vic u tin cua anh la cung vi Ba
Trn ban bac k hoach tac chin. Sau o, anh c tiu i trng
Nguyn Hu Phach dn theo nm chin s i nhn vu kh kho 14.
ai i trng con dn thm rng c gng ng vin anh em mang
thm ly mt s thung g. Theo anh, o la nhng th ti quan trong
cho trn anh ti y.
m hm y, trong phin gac cua mnh, chin s Bui Nh Cao
nhn thy hai bong ngi tay cm en pin, lng eo bng nng, vai
vac sung, xm nhp vao cn c. Qua anh sang l m cua man m va
anh sang ht ra t chic en pin bt kn, ch cha mt l nho, anh
nhn ra o la hai ngi con gai. Ho va i va trao i vi nhau v
mt iu g o, rt khe. Qua dang ve va cach i trong m cua ho,
Cao nhn ra la ngi ng mnh. Tuy vy, anh vn nep mnh vao bn
mt gc cy, cha sung v pha trc, hoi git giong:
- Ai! ng im!
- Ua. Phai anh Cao khng? - Ting mt ngi con gai ct ln.
- Th Cao y! My c la du kch xa Hoa Bnh ha? - Cao noi, ri
t bn gc cy bc ra - Tri t! Bay Tm, Nm Thi, sao my c ln
vao gi nay? B khng ngai bon bit kch sao?
- Th co chuyn mi ln vao gi nay ch anh. - Bay Tm t pha
sau bc ln, noi - My anh ngu ht ca ri ha?
- Ngu ht ri! Gn hai gi m ri con g. Cao noi - Thi, v
ng nay, ti thu xp ch ngh cho.
- Anh khoi lo, tui em co vong, mung ca ri! - Nm Thi noi nho My anh co khoe khng?
VN L
70
- Cng vic bu u, bnh lam sao c. Tui ti cung va i trinh

sat hng sng Cai Ln v y! -Cao khoe - Lai con tht c cua
chung mt tau keo va hai xa lan ch y hang na. Nao, t tam
bng xung y, ri ti ly nc cho ung! - Va noi, Cao va soi en
pin, vao trong bp, ly ra mt bnh tng nc gao rang, rot ra chen,
trao cho Bay Tm - ung i cho khat. ti ku ai i trng.
Bit tin my c ln, anh vui lm a.
- ng, anh! - Bay Tm gi Cao lai - C anh ngu. My anh
cn c ngu.
Cao bn khon:
- My c v, khng ln bao. Sang ra, ng la ti. C khng th
tng tng c t ba my c i, ng bun nh th nao u? Noi
xong, Cao roi en, chay i goi ai i trng.
Bit tin Bay Tm va Nm Thi tr lai cn c, ai i trng L
Sy Quy lp cp ngi dy, xo dep, ri i theo Cao v pha nha bp. Du
tri rt ti, anh vn nhn ra Bay Tm, qua dang ve manh khanh,
chn cht cua c. ai i trng bc n bn c. Anh nhn c tht
lu. Cai nhn cua anh lam cho c thn thc.
- Th la em a v! - Anh khe tht ln, giong tc nghen.
- Da, em v y! - Bay Tm tra li se sang, ri nm ly hai ban
tay anh. C nhn anh tht lu. Cai nhn cua c hp hn anh nh mt
ma lc. ai i trng khng th kim soat c hanh ng cua mnh
trc cai nhn y thng yu y. Anh nhe nhang m ly c. C ap
mai u nng mui m hi va lanh toat sng m vao ngc anh. Toan
thn c co rum, run ry.
- Anh se v cung kh tm, nu khng con c gp em. May
thay...
- Em cung th! Anh Quy, em rt... c nh noi "thng anh",
nhng a km lai c.
- Rt bun anh, phai khng? - Anh tip li.
Bay Tm anh vao vai anh, giy nay:
71
- Anh nay...
Mt ln na, c lai m anh tht cht. y la ln u tin trong
i, c a dam m mt ngi trai trc mt ng i cua mnh. C m
anh ma khng ngh rng se lam nh th. Tt ca c din ra mt cach
t nhin, n gian nh la s sp t thn b cua cuc sng.
- Anh Quy a, anh co nh em khng? - C hoi nho - Co nh tht
nhiu khng?
ai i trng u ym, gt u, ri cui xung hn nhe ln i
mi nong bng bng, ang ch i cua c. C on nhn nu hn y
nh on nhn mt mon qua thing ling, v gia ma c hng ao c.
n gian nh th y, nhng i vi c, no la mt li th.
- Anh bit khng, ba nay co ca Nm Thi cung v vi em na. Sau cung, Bay Tm khe bung anh ra, noi.
ai i trng vn nm tay c khng ri. Anh vui ve ct ting
hoi:
- Nm Thi u? ng ch b th xa oan yu quy cua chung ti
u ri?
Dng nh Nm Thi mun danh ring khoang thi gian him
hoi nay cho xa i pho cua mnh, nn ngay t u, c a keo Cao ra
sau bp noi chuyn. Nghe ting ai i trng goi, cc chng a, c
phai chay n, trnh din anh.
- Tha thu trng, Nm Thi co mt.
ai i trng tin lai, v tay ln u c nh c ch cua mt
ngi anh ca.
-T ba em i, tui lnh cua anh chng them n cm na. Anh
noi ua.
- Em bit my anh mt va cm cung chng co g n, ung
khng, anh?
Nm Thi tra li hom hnh - Bi vy, Ch Bay bt em phai mang
thc phm ln cho my anh, vai sng ty ca y ne.
VN L
72
- Kha lm! B th ra b th! Th mi la b th oan thanh nin

ch!
Cai tin n v du kch quay tr v cn c nh mt cn ma mat
me vao mua ha, lam cho tt ca cac chin s con lai trong n v thc
dy. Moi ngi keo n hoi han, chuyn tro, nh th ngi thn i xa
lu ngay mi c gp. Bay Tm bn tu tt. C trai tm ni lng ra
bp, ri thp en cy ln; trong khi Nm Thi m bng, ly ra mt goi
tra "cu nng" va my bch keo u phng, boc bo ra a. Moi ngi
cung ngi xung, quy qun bn ngon en.
- Tm i! Em ma khng ln th thng Quy no hanh tui anh n
cht mt thi - Ba Trn ct ting -Em khng bit, t ba my em bo
i, no bun ba, tru ln nh soi y!
- Phai vy khng anh Quy? - Bay Tm tru mn, nhn ai i
trng, khe hoi.
- Em ng nghe hn! Cai thng chuyn mn pha bnh... Thi,
tui ta n keo i, keo bon nho no bun.
Moi ngi va n keo va noi chuyn vui ve. Sc nh nh ra
iu g, ai i trng ct ting hoi:
- Ua, con Nm Thi u?
- Em y! - Nm Thi ln ting trong luc c ang canh ni nc
sp si trn bp Hoang Cm - Em ang nu nc pha tra.
- Em khng ln n, tui no n ht y! Tui nay lao n lm!
- Em n nhiu ri. phn my anh o. Nm Thi noi ri chm
nc si vao bnh tng, trao cho Ba Trn.
Trung i trng be i goi tra, cho mt na vao chic ca My,
ri up ca bnh nc si ln. i tra ngm, anh rot ra my chen:
- Chng le dn ln thm qun, qua ch co th nay thi sao? - Ba
Trn hoi:
Bay Tm a mt nhn Nm Thi. Hiu y ch huy, c ci noi:
73
- Ch Bay con em ln cho my anh hai lt ru ngon na.

Nhng s ai i trng cm, nn con em trong bng y!
- Tri i! - Ba Trn ci ln - em ngay ra i. Con ch g na.
Co t cay, tm hn no phn chn lm!
Bay Tm nhn ai i trng, cai nhn nh mun hoi "Anh co
ng y khng?". ai i trng m . Sau cung, anh min cng noi:
- Ung mt xu thi. Nhng khng nn Ba Trn lam chu x.
Ung ru vao, hay le nhe lm! Nh phai phn tui thng Phach
vi.
Nm Thi sung sng m bng ly ra mt hp ca moi va can
ru trao cho Ba Trn. Anh on ly mt cach trn trong, rot ra mt
chen, ri sai Phan Lm m hp ca, cho vao a, bay ra gia nha. Ba
Trn nng chen ru ln, trn trong tuyn b:
- Chen ru nay, trc tin, chung ta ung mng cho cuc hi
ng hm nay. Tip n, mng cho cac chu lnh trinh sat nha ta lun
may mn. Cu mong cho tt ca chung ta ra trn - thng li va bnh
an, khng ai cht. - Noi xong, anh trao chen ru y cho ai i
trng.
ai i trng ly chen ru, ung mt hp, ri trao cho Bay
Tm. C nhp mi va chuyn no cho Phan Lm. C th, chen ru
c kt thuc Ba Trn. Sau my ln xoay vong, Ba Trn co ve mm
mi. Anh hoi:
- Ngoai ru ra, con g na khng ai i trng phu nhn?
- Con. Bay Tm o mt noi - Em con mang cho anh mt bng
li rach na.
- Li rach? - Pham Lm ng ngac hoi - Li rach lam g?
- my anh anh tau!
- Con ng ch kinh tai xa, sao khng thy ln?
- Anh lai bt lin lac vi mt s c s, anh a! - Bay Tm tra li
- Ngoai ra, anh con mt nhim vu quan trong la phai lin h vi bac
VN L
74
T bn Vnh Hoa Hng, kim mt t trai thuy li. Vai ba na, co

trai, tui em cung anh cho my anh coi.
- My em th anh m cai g? - Ba Trn lai rot ru vao y
chen ri noi - C kim trai v y tui anh anh giup cho.
- Khoi. - Bay Tm qua quyt - Khoi cn s hao phong cua my
anh, tui em cung se kim c chin thng cho mnh...
- Gioi. C th ch Bay a! - Phan Lm ln ting ung h - L thuc
vao ngi khac chng phai la khn ngoan, ung khng, ch?
Sau khi ung gn ht bnh ru, lai thm mt tun tra na, moi
ngi mi giai tan. Sut t o n sang, ai i trng khng sao
chp mt lai c na. Bay Tm xem ra cung khng ngu c. Nm
trn vong, c c th dai, trn troc mai. Gn v sang, c nghe thy
ting hat le nhe cua ai o ct ln:
Nao ban be
Hay lai y
Ta cung ung
Ung cho say...
Em ung i
ng khoc na
Anh ung i
ng bun na
i sng, kh
Bit u cung
Sng lam bao
Cht lam ging
Nao ban be
Hay lai y
Ta cung ung
Ung cho say...
Hoa ra ngi hat la Ba Trn. Mt con ngi sng thin v ban
nng va manh me co ting. Dng nh anh ta hat nhng li ng dao
75
rut ra t tm thc cua mnh. Giong hat cua Ba Trn kh nc, nghe
bun nh ting cua quy thn. Cha bao gi ai i trng thy Ba
Trn hat nhng li nh vy. Phai chng o la im bao v mt iu
g sp xay ra, hay o ch la nhng ni nim cht cha qua lu trong
long anh ta, n luc nay mi c dp bc l?
5
Vao bui chiu ngay hm sau - Mt bui chiu vang vot, am
am - Gio t bin Ty xao xac thi v, Bay Tm t ngt noi vi ai
i trng rng c ta a tm c mt a im thun li anh tau
va chiu nay, c vi Nm Thi se thc hin nhim vu y.
ai i trng a tng c thy rt nhiu nhng c gai tham
gia anh gic va anh rt tt, nhng anh cung cho o la mt vic lam
khng nn khuyn khch, v o la cng vic cua an ng. Hn na,
Bay Tm a la ngi yu cua anh. Anh khng mun bt ky mt s
rui ro nao xay ra vi c.
- Co hai ngi ma anh m cai g? - ai i trng noi - Tau
ch ch co phai la bong bong cua tre con chi u.
Trc s can ngn cua anh, Bay Tm tr nn bn khon. C bt
rt be ngon tay, mt nhn xung t ve suy ngh:
- Nhng em la du kch. - C phan ng mt cach yu ui - Em
khng mun bon ch h hng, sau khi a dit c hu ht lc lng
cua tui em.
- Va, em mun chng to vi moi ngi rng du kch xa Hoa Bnh
vn tn tai va co th lam c mt cai g o ch g? - ai i trng
tr nn gay gt - o la mt y ngh khng bnh thng.
- , - Bay Tm tr mt kinh ngac nhn anh - Lam sao anh lai co
th ngh nh th c, anh Quy?
- Em nn ngh ky cu noi cua anh... Ngi co y ngh bnh
thng la ngi bit ro ke thu va bit ro mnh, trc khi i n mt
quyt nh ung n. iu em ngh bnh hoan ch la em ch bit co
em, hai a em ma khng bit qun thu manh va xao quyt nh th
VN L
76
nao. Chin tranh cho phep chung ta i khi phai phiu lu, nhng
phai da trn c s cua s phn tch mang tnh thc tin, khoa hoc,
bng khng, ch la liu mang, ngu xun.
- i, anh Quy. Em khng phai la mt con be bc ng, hao
thng nh anh ngh u. Em bit la tui em yu. Do o, em phai ngh
ra nhng cach anh hp vi sc cua mnh va em tin em se lam tt.
ai i trng cn mi nhn Bay Tm m m. Vi mt con
ngi y tnh cach, quyt lit nh c, vic u ly chng c tch s
g. Hn na, anh vn cha bit cach anh cua c ra sao.
- Vy em hay cho anh bit la em se anh tau ch nh th nao
i. - ai i trng xung giong.
Bay Tm k vi anh la sau trn cng tp cua cac anh vao oan
tau ch trn sng Cai Be, bon ch y a thay i t nhiu chin
thut. bao am an toan, tranh nhng thit hai to ln cho tau i
tun, chung iu mt chic hobo i trc. y la mt loai xung bay
nhe, nho, trang b mt ai lin va ba tn lnh. u im cua loai xung
nay la chay rt nhanh, d lun lach. No co th dng lai bt thng va
t ngt tng tc. Va mi nghe thy ting e e t xa, a thy no xut
hin ngay trc mt mnh ri. Vi li th nay, chung lun xut hin
mt cach mau le, lam cho i phng tr tay khng kp. Nhiu n v
vt sng a b chung n nga gia dong. Nhng loai xung bay nay
co mt yu im khng th khc phuc c la nu ta tac ng vao no
mt lc nht nh, no se b lt cp ky.
- Tui em anh vao cai ch yu im cht ngi y cua chung! Bay Tm kt thuc.
Ro rang la ngi yu cua anh suy ngh mt cach kha tao bao,
ung n i vi loai tau nay. Nhng o ch la ngh. Cu chuyn cua
c cung ging nh mt cu chuyn ngu ngn nao o, k v chuyn
nhng con chut nht, ngh k treo vao c meo mt cai chung. Vi
cai meo nay, lu chut co th nhn ra meo t xa va ln trn mt cach
kp thi. Nhng khn ni, khng co mt con chut nao dam treo qua
chung vao c meo ca.
- Em ngh th hay lm! Nhng lam th nao thc hin c y
cua em y?
77
Bay Tm ng dy, m bng, ly ra ca cun dy gn mau t,

dai ca trm met, ng knh c hai mi ly, a cho anh xem.
- Vu kh cua tui em y! - C noi.
- Em ua vi anh y a? - ai i trng cau co hoi - Em nh
dung si dy nay troi tau sao?
- My anh c trang b vu kh anh gic, con tui em th khng.
Do vy, em phai t mnh tm cach anh thch hp cho mnh. Tui em
anh n gian, nhng hiu qua. Chc n th anh. Khng chc th
ngh.
- Thi, c ri! - ai i trng xung giong - anh ban vi
Ba Trn, c mt t h tr cho tui em. Nhng em nh i ngay by gi
sao?
- Da, ngay by gi. Nhim vu cua my anh ch la h tr thi.
Em nhc lai - H tr.
Ngay sau o, ai i trng ban bac vi Ba Trn c Phan Lm
cung vi hai chin s trang b B41 va AK i theo Bay Tm va Nm
Thi v sng Cai Be. Moi tnh hung xay ra u do Phan Lm va Bay
Tm ban bac, x ly. Ngay sau khi moi ngi a ln ng ri, ai i
trng vn ay nay khng yn. Anh chng hiu hai c gai m nhach se
x ly th nao vi nhng chic hobo y? Sau cung, anh Ba Trn
nha coi c, con mnh th dn theo Bui Nh Cao, h tr thm cho Bay
Tm.
Phai mt gn mt gi ng h sau, ai i trng mi ui kp
ng i. Tuy vy, anh khng cho moi ngi bit v s co mt cua
mnh. Anh mun Bay Tm t lo liu cng vic. Trng hp bt
trc, anh mi ra tay.
Bay Tm chon a im anh ch cach xa c chng hai cy s,
v pha ng. Khoang sng nay rng chng tam mi met, thng va
su. Sau khi hanh qun ti b sng, Bay Tm yu cu Phan Lm
cung anh em chin s lai canh gii, con c th khoac cun dy gn,
xach sung, cung Nm Thi bc xung b sng. C ln tm mt chic
xung nho, trc o a c anh m va c giu kn bn di gc
cy gao nc cut ngon, chao cho nc ra ht, ri cung Nm Thi cheo
VN L
78
sang b bn kia. La dn a phng, cac c hoan toan co kha nng

ng pho mt cach chnh xac trong trng hp ch kim tra giy gia
dong.
T bn nay sng, ai i trng L Sy Quy cng mt nhn theo
chic xung ang ri bn. Trong anh sang nhp nhoang cua hoang
hn, bong hai c gai tr nn n c gia bu tri vn vn mau vay
nn. Chic xung nhch qua sng mt cach tr tr, chm chap, nhng
ri cung a sang ti b bn kia.
Bay Tm khng vi vang. C Nm Thi lai trn xung, ri
khoac cun dy, t t bc xung nc. Sau khi leo ln b, c m u
dy qun hai vong vao gc cy da, buc tht chc, ri tr lai xung,
rai dy qua sng. Si dy chm trong dong sng mau nc hn.
Sang ti b bn nay, c anh m xung, bc ln b, ri trao
mt u dy cho Phan Lm.
ai i trng nep mnh bn mt gc cy kh, y co, cach ch
Bay Tm ng li chng hn mt trm met, nhn thy tt ca. Anh
vn cha hiu c cach anh cua Bay Tm th nao. Xem ra, tro chi
vi chin tranh cua c phiu lu lm. Tuy vy, anh vn c phai ch
i xem thc t ra sao.
Tri xm ti. Dong sng Cai Be tr nn vng lng. Hoa hon
lm mi co ting may ui tm n nho nho pha xa. Tai nhng cn
c cua ch ven sng, hoa chu bt u c bn ln le te. Sau
nhng ting n bung buc, trn nn tri en xm v ra nhng ngon
en du chp chi.
Bay Tm xem ng h, ri ng nhn m m v pha p.
- My gi ri ch Bay? - Phan Lm lo u hoi.
- Sau gi ri! - Bay Tm tra li vi ve th - Vao gi nay, my
ba trc, chung i tun ri o. Vy ma, sao ba nay vng hoe.
Cu tra li cua c lam cho xa thu thn ng Phan Lm va hai
chin s i theo lc u, tht vong. Ho im lng ch i mt s tht
cha th din ra.
79
- i phi thuc vi tui em bun lm ha, anh Lm? - Nm Thi ct

ting hoi.
- c i anh nhau vi tui em vui lm ch! - Phan Lm tra li
khng thanh tht - iu thu v nht la tui anh hoc c nhiu iu.
Trong luc hai ngi ang trao i vi nhau, Bay Tm m h
cam thy co ting hobo xut hin. C cm si dy, noi vi Phan Lm:
- No sp ti y! Hai anh cm cht s dy i. Khng phai vy.
Qun vao tay cho chc. Th. ung ri! Keo dy t t ln i. Chng
nao em bao git, th hai anh git tht manh v pha ui tau cho em.
- c ri. Em c yn tr. Tui anh co th git no bay ln b cung
khng chng. Phan Lm noi ua.
- Tp trung vao. ng ua na, anh Lm! - Bay Tm noi, trong
luc c cng mt nhn chic hobo bt en pha, ang xe nc lao ti vi
mt tc kinh hn.
Di anh sang ht t pha en, Bay Tm nhn thy chic hobo
tao ra nhng con song ln, co th lam m xung, hoc nhng chic
thuyn ch nng.
Khi chic xung bay lao ti cach ho chng hn trm met, Bay
Tm ra lnh keo dy cng hn chut na. C noi:
- Chun b... Git!
Mnh lnh cua c va phat ra, Phan Lm va mt chin s khac
git tht manh. Va, iu ky diu a xay ra. Chic xung bay b ht
tung ln khoi mt nc ti hang met, ri lao u xung dong sng
anh "rm" mt ting. Ba tn lnh ngi trn b ht tung theo va cung
ri xung dong sng. Bu tri tr nn ti xm lai.
- tui ti cho bon lnh kia mt bng nha? - Mt ngi lnh ct
ting.
- Chung ang bi v pha ta. ng bn. Tom c chung sng
hn.
VN L
80
n luc nay, ai i trng cung vi chin s Bui Nh Cao lng

le rut v. Anh mun gianh cho Bay Tm mt s on tip bt ng.
ai i trng bc i tht nhanh. Tri ti nhng anh vn cam
nhn c phng hng mt cach kha ro rang. Anh i ao ao, lam cho
Bui Nh Cao c phai chay gn. ai i trng co mt tai cn c vao
luc chn gi hai mi bn phut. Nh vy la anh a i nhanh hn d
kin gn na ting ng h.
- Th nao, tui nho anh chac c ch? - Ba Trn on ai i
trng pha ngoai nha bp, hoi.
- Ti ch co th noi vi ng y la rt tuyt! - ai i trng va
dng khu sung vao vach la va noi - n gian ma hiu qua! Ri ai
i trng ta lai toan b trn anh ma anh a muc kch cho Ba Trn
nghe - Theo ti bit th trn anh khng h n mt phat sung nao.
ai i trng kt lun.
- Cha, th th gioi tht! Qua gioi! - Ba Trn tht ln, ve than
phuc - Vy ma chng con g lin hoan vi tui nho.
- Co y! Trong s thc phm mi nhn qun bao v, ngoai
my ky ca kh, con my hp sa "con chim" y. ti noi vi thng
Cao ni la chin ln, lam keo lin hoan.
Mai ti hn mi gi m, Bay Tm va moi ngi mi v ti cn
c. Nhn ve mt mt moi, bun ba gia tao cua ho, ai i trng thy
tc ci. Hnh nh ho a ban bac trc vi nhau "chi" cho cac anh
mt v.
- Knh chao ng ch xa i pho. Hnh nh ke ch s cach anh
cua ng ch, nn a khng mo ti trn a phai khng? - Ba Trn
tum tm ci, ln ting trc - Tuy vy, tui ti nha vn c chun b
tra nc lin hoan vi cac ng ch y.
- Trn ra qun u tin cua tui em ma khng at kt qua g nn
bun lm! - Bay Tm da khu sung vao gc tram bn canh, vut lai
mai toc m m hi, noi.
Ba Trn ung nh em keo sa t ra gia nha bp, noi:
81
- Vy ma ti vi ai i trng nha bm n, oan gia oan

non rng qun cua xa i pho ha c mt chic xung bay, lai con
bt sng c ba tn tu binh na kia y.
Bay Tm trn tron mt, kinh ngac:
- Chng le my anh bit ht ca ri sao? Khng, em khng tin.
My anh oan mo.
n luc nay ai i trng mi xut hin trong b qun phuc
gon gang. Anh va tm xong, u toc vn con t. ai i trng
bc ti, nm tay Bay Tm, noi:
- Thin c a mach bao cho cac anh bit kt qua trn anh ri.
Gia o lam g na. a tu binh ra y trnh din i.
Sau vai giy ng h suy ngh, Bay Tm quay sang, m ai i
trng thum thup:
- Nh vy la my anh a bam theo tui em. Bt thng anh y!
ai i trng ci sc sua. Anh ne ngi tranh nm m cua
Bay Tm, noi tip:
- em tu binh ra trnh din i!
Bay Tm sng ngi trong giy lat, phn trn:
- Qua la tui em co bt sng c ba tu binh tht. Em a tnh
chuyn giai chung v y, nhng ngh lai, em thy khng nn. Bn
chung th khng c. Gi chung th mnh khng co ngi. Nui
chung khng ra sao cung mc ti. Sau khi ban bac, tham khao y kin
my anh, em va Nm Thi ch giai thch chnh sach cua ta cho chung
hiu, ri tha cho chung v. Trc linh hn cua ng i, em c phn
vn mai, khng bit vic lam cua mnh co ung hay khng?
ai i trng chm chu lng nghe Bay Tm trnh bay, sau
cung, anh v vai c ri noi:
- Vic lam cua em rt ung, Bay Tm a!
i vi ai i trng, k t luc gp va yu Bay Tm n gi,
m hm y la m hai ngi thc tron vi nhau. Ho k cho nhau
VN L
82
nghe bao nhiu la chuyn. Bay Tm nghe anh k v gia nh, qu

hng va ca thi trai tre cua anh. Anh noi v nhng bai ng dao ma
bon tre qu anh thng hat - Nhng bai ng dao, theo anh, bun
nh nhng giot nc mt, chay trn go ma cac th h.
Bay Tm cung a gp nhiu anh lnh qu min Bc. Ho thng
k v qu hng xinh ep, giau co cua mnh. Con ai i trng th
ngc lai. Anh k v lang Hin Lng ngheo kho, kh s cua anh vi
mt ni bun va mt tnh yu su nng. c bit, khi k v ngi me
cua mnh, anh a khoc:
- Me anh la mt ngi an ba tt bung, nhng lai gp qua nhiu
rui ro va au kh, em a. Ba a hai ln xy dng gia nh va ca hai
ln u d dang. May thay, khi anh i b i, th me anh vn con
c mt ngi con trai cua ngi chng sau, bn canh - Thng
Thng - a em khng cung dong mau, nhng anh rt i mn yu.
- Anh Quy nay, - Bay Tm nm ly tay anh, ngp ngng - Em
mun hoi chuyn nay, nhng anh khng c bun th em mi hoi.
- Em c hoi i. Anh s1/2n sang tra li em.
Sau mt hi n o, c noi:
- ngoai, anh a yu ai cha? a hn mt ngi con gai nao
cha? Trong luc ai i trng im lng, ngh cach tra li, Bay Tm
noi tip:
- Em bit hoi anh nh vy la khng nn, bi v, em a chp
nhn yu anh ri, ung khng? Nhng, em vn c mun bit. Con gai
tui em mu thun lm! Anh ng gin nghe?
83
Chng nm
NG DAO KEP CUA THN N
1
Tr v thm gia nh cha c ba ngay, vao bui tra ngay
hm sau, khi n cm nc xong xui, ba bac ho cua anh ghe thm. Ba
th thm vi me anh mt hi, ri goi anh ti, bao:
- Nay, anh ca Quy! V phep ky nay, anh se i xa phai khng?
- Tha bac... ai i trng ngp ngng.
- Vy, anh co bit rng la con trai cua dong ho L Sy, trc khi
i xa, anh phai co ngha vu g vi me cua anh khng? Giong cua ba
bac ho chung xung - Ti khng co ch ngha nhiu nh me anh, nh
anh, nhng ti ngh la anh nn hiu chung ti, nhng mu gia goa
chng thn qu nay. Anh cung bit y, chung ti vt va e ra cac
anh, ri nui cac anh, cho cac anh n hoc. Ln ln, cac anh tr thanh
ngi cua nha nc, do nha nc sai khin. Chung ti chng oi hoi
g anh st, ngoai vic anh phai cho chung ti mt a chau ni, vy
thi. Anh ln ri, ngh th nao th ngh.
ai i trng im lng. y la ln th hai, sau me anh, ba bac
ho chnh thc ngh anh ci v, trc khi ln ng. y la vic
ht sc nhay cam i vi anh. Ci v vao thi bui chin tranh nay,
khng phai la vic kho, chng tn kem snh l g, nhng ai i
trng vn cam thy co mt cai g o sng st, chup git. Ch ring
lang anh a co hn nm mi am ci c tin hanh mt cach vi
vang t ngt nh th. Con anh, anh khng mun chuyn trm nm
lai c quyt nh mt cach chc lat, n gian nh vy.
- Thi, anh ng bn khon na. - Ba bac ho tip tuc - Anh
mun ci v trong xa cung c, ngoai xa cung c. Anh mun ai,
chung ti se ci cho anh ngi y. Nghe tin anh v, lat na, cai
VN L
84
Xuyn se ghe thm anh. No thuc vao loai ngi mn e, chm lam
va ep nht lang y. Nu anh ly c no th me chng nang du se
tm u y hp. Ti ngh, lang nay, khng co a nao hn c no
u.
Xuyn, c gai ma bac trng ho va nhc la con th cua cu
hng oan. Nm nay, c hai mi tui, bng tui anh. C khoe
manh, nhanh nhen va kha thao vat. a co thi c lam cng nhn tai
cng trng a H Dng, nhng khng bit v sao lai bo v nha. i
vi dn lang, c khng co iu ting g ca. Bui chiu, trn ng i
cy v, c ghe thm me anh va c ba gi lai n cm. Qua tnh
cam va thai cua me, anh hiu rng c la ngi c ba chon lam
con du.
- Em chao anh Quy! Xuyn nga non khi bc vao sn, ln ting Anh mi c v chi a?
- Vng, ti mi v! - ai i trng ang sa lai chic r sao cho
me, ng dy, vui ve - Mi c Xuyn vao trong nha xi nc. ng cu
ng nha vn khoe ch, c?
Xuyn bc theo ai i trng vao trong nha. Trong luc anh
ang trang li, rot nc, th c ngi xung goc chic gh ta, tay vn
m non.
- B em vn khoe anh Quy a! - C tra li khe khang, mt vn
khng ri anh. Cai nhn cua c sc lem, lam cho ai i trng sng
s - V phep ky nay, anh Quy ly v ch?
- i, ti kh s vi cac cu... C nhc ly v hoai, lam cho ti co
cam tng rng cac cu chng con vic g ma lam na. Thi, khng
noi ti chuyn o na. Mi c Xuyn dung nc.
- Khng nhc ti chuyn o lam sao c! - Xuyn ly li nc
t tay anh, noi - Cac anh suy ngh khac, cac cu suy ngh khac. t co
l, qu co thoi...
- ung th! - ai i trng tha nhn - L va thoi khng phai
ngay mt ngay hai ma co. Cung khng phai ngay mt ngay hai ma
mt i, th mi nguy.
85
- Nguy cai g c a? Ci v sao lai nguy a? - Sau mt thoang ng

ngac, giong c tr lai vui ve -Em noi tht nha, lang ta, anh thy va
mt ai, em lam mi cho.
- i, c Xuyn! C tht tt. Nhng ai ma dam ly ti? C chng
nghe ngi ta noi rng dong ho nha ti la dong ho cht yu a?
- i dao, anh hi u ma ngh ti chuyn thin ha. - Xuyn gat
i - By gi lang qu, con gai v khi. Anh ch cn qu mt cai la
c ca chuc c. - Noi ri, Xuyn lai lic mt nhn anh. Cai nhn st
qua nh mt tia chp, lam cho ai i trng rung mnh - Anh chng
nghe ngi ta noi sao? "Vit Nam dn chu cng hoa, an ng phn
phi an ba t do".
ai i trng ci ra nc mt. Ming li th gian, chng co
g bt c ca. Hai ngi ang noi chuyn vi nhau, th me anh va
vt beo t ngoai ao tr v. Mi trng thy ba, Xuyn bo non vao goc
nha, on a chay ra ging ly r beo nng, nc con chay tong tong.
- Bac chau! - Xuyn noi.
Ba Son cho Xuyn ly r beo, ri ng thng ngi ln,
tay khe m lng:
- Chau mi i cy v y a? Liu nm nay t cy co th am bao
cy xong trc tt khng? - Ba Son hoi.
- Da, chau mi i cy v bac a! - Xuyn nhanh nhau tra li, mt
ao quanh tm cai tht bm beo - Nm nay ret sm, khng bit co
cy xong trc tt c khng. T cay cung ach lm bac a!
Xuyn ang nh chay bm beo th Ba Son bc ti, gi tay c
lai:
- Chau c y cho cac. - Ba noi - Vao trong nha ung nc noi
chuyn vi thng Quy. Cai thng a hai mi tui ri ma con dai
lm!
Xuyn ng lai chuyn tro vi me anh mt lat ri mi quay vao
trong nha nhng khng noi chuyn g ca. Thnh thoang, c lai lic
nhn anh, vanh tai o rng ln. ai i trng cam thy bi ri trc
VN L
86
cai nhn hp hn cua c. Cua ang ti, anh co y ngh rng: nu nh

phai ci v t nay, th c se la ngi anh co th chp nhn c.
Va ngi vi ai i trng c mt lat th am con gai trong
lang keo ti. Xuyn ng dy, chao me anh ra v, nhng ba gi c lai.
Ba kim c nh c nu giup nc mi khach, ri gi c lai n cm.
Co ti ca chuc c gai tre trong lang bc vao trong nha, ngi
cht ht ca ging, phan nha anh. Ho ch tay v pha Xuyn, to nho
vi nhau nhng iu g o. Mt c gai tn la Hng, ngi xom i,
anh ting:
- Ky nay anh Quy v, co nm m cua cng trng a ri nhe!
Tui em, con gai qu mua, gy go, rach ri, chc chn chng va mt
anh u, anh Quy nh?
Hng va dt li, am con gai ci r ln lam cho ai i
trng lung tung. Cu noi cua Hng ro rang la nhm vao Xuyn Ngi ma theo ho, co hanh kim chng ra g.
- Cai con nay, ming li g ma nh co noc rn y! - Mt c gai
trong bon anh vao vai Hng nhc kheo - May lam anh Quy gin ri
ka.
- Tn ngn bt my, phai vy khng anh Quy? - Vn Hng noi.
- Lai nho nhe na, - ai i trng ln ting - Thi nao, mi cac
c ung nc i. Noi ri, anh trao nc cho tng c gai mt.
- Tui em trong bung toan nhng nc thi, anh Quy a! - C gai
nho be nht trong am noi - Tui em n y la nghe anh k
chuyn chin u chng bon sai lang c.
- Ti a anh c trn nao u ma k.
- Anh khng anh trn ma lai c phong trung uy a? Tui em
khng tin. Chng ai tin ca, phai khng, tui may?
- ung y. Chng ai tin ca. Cac c gai ng thanh noi.
- Thi, ng pha anh Quy na. - Hng noi mt cach trnh
trong - Tui em mi i lam thuy li v, nghe tui cai Mai, cai Man trc
87
chin noi anh a v, nn tui em n thm, chao anh thi, keo ri y,

anh i, tui em lai khng c gp.
- La ngi trong lang vi nhau, tai sao khng gp c?
- Tui em i thuy li, anh Quy a. Hng k - Hin tui em ang
p tn , Vin y. By gi, cac anh i ht, ch con tui con gai
chung em sng vi nhau thi. Cay, ba cung tui em. Trc chin cung
tui em. p , chng ung cung tui em. Cai g cung qua tay tui em tt
ca. Khng kheo ri qu ta bin thanh "n quc" y!
ai i trng th dai:
- Trai thi loan. Bit lam sao c.
- Vng, tui em hiu lm ch, nn co ku ca g u. Ch mong cac
anh i cho khoe, sm giai phong min Nam, ri v lang vi tui em cay
cy cho vui, th thi. By gi chao anh, tui em phai i hop chi oan.
Nu cha phai i lam ngay, luc nao ranh ri, tui em se lai n quy
pha anh cho vui.
Hng va noi dt li, cac c gai cung ng dy, tu tt chao
anh, ri ra v. ai i trng tin cac c ra ngo, long thy bng
khung. Anh c ng ngy ngi nhn cac c ba vai nhau bc, hi
th tr nn nghen nghen. Qu hng anh hu nh a vt kit sc ri.
Tt ca chin thng! Cu noi y khng ch la khu hiu, ma con la
khat vong mun i cua moi ngi dn qu anh. No a tr thanh
mt t cht lam nn phm gia cua ngi nng dn Bc B. No tr
thanh mt lut l khng thanh vn, buc moi ngi phai sng theo
phm cht y, nu khng mun b s nhuc. ai i trng cht lng
ngi khi nghe thy ting ng dao cua mt c gai nao o ct ln:
Thi chin tranh
i con gai
Re nh beo,
Thy an ng
Bung ong
Cung chay theo
Xin lam v
VN L
88
c lam v
Ri bun kh
Ri phin long.
Trai vng bong
Gai th ng
Thi chin tranh,
i con gai
Re nh beo...
Li ng dao au bun c ln vn trong gio lanh, lam cho ai
i trng cht lng ngi. Nc mt anh c chc trao ra. Li hat sao
ma thng tm th. Nghe xot xa nh co ai o xat mui vao vt
thng trong long anh. Luc anh quay tr vao nha th gp Xuyn, tay
xach m nc si, ng sng ni bu ca, nhn v pha anh, ve mt
tr nn bun tui. ai i trng cam nhn c ni bun su lng y
cua c...
Ti hm y, Xuyn lai n cm cung gia nh anh, ri chi ti
gn chn gi khuya mi v. Me anh va ba bac ho yu cu anh phai
a Xuyn v n tn nha. ai i trng vao trong bung, ly en
pin, khng qun khoac theo chic ao bat, ri tin c i.
Tri ret cm cm. Ma phun va gio bc ao at thi. Nhng luc
gio git manh, x Xuyn dat vao ngi anh. Xuyn i chn khng. C
bc tng bc ron ren trn con ng trai a dm, hai tay kep vao
nach cho m. Gio vn rt tng cn. Hang tre bn ng co vao nhau
ken ket, nghe nh ting nghin rng cua tri t. ai i trng keo
c vao sat mnh cho ret, ri choang chic ao bat ln ngi c. S u
ym cua anh lam c sng ngi lai. C nm cht hai ban tay anh, ri
quay ngi lai. C nga mt ln nhn anh, thn thc. ai i trng
cam nhn ro hi th nng m, php phng cua c toa sat mi mnh.
- Anh Quy! - Xuyn khe ku ln, giong lac i.
- G c? - Anh hoi. Nhng Xuyn khng noi na.
Trong khoanh khc y, ban nng an ng cua anh c c th
rng rc ngi con gai anh thc, tri dy. Anh gh cht ly c, ri
t t hn ln cp mi nong bong ch i. Xuyn rung mnh sung
89
sng, ri hn lai anh mt cach cung nhit. C keo ban tay anh t
ln ngc mnh. ai i trng run ln v cam xuc trc s cam d ma
quy cua c. Anh kham pha c th c nh kham pha mt iu g o
mi me va y b n. ai i trng cht rut tay lai khi nhn ra mnh
a i qua xa, a khng kim soat c vic lam ang ra phai kim
soat.
- ng s, anh Quy. Xuyn khch l khi nhn ra s n o va
xay ra trong anh - Em khng tao c rang buc anh u. Rang
ln!
ai i trng vn m c, rt mun c, nhng anh khng th
nao vt qua c cai lun ly ngan i cua qu anh. No khng cho
phep anh bin c tr thanh an ba, trc khi t chc l thanh hn.
- Ta v thi em, Xuyn! - ai i trng bung c ra, khe noi Em la mt ngi rt tt. Anh khng th...
Xuyn ng ngac nhn anh. Cu noi cua anh nh mt gao nc
lanh ht vao ngi c. C ht tung chic ao bat xung t, dang tay
tat anh mt cai nay la, ri oa khoc, bo chay.
ai i trng ng sng s nhn theo c, long tr nn ri bi, lo
lng.
2
Phai ti hn mi mt gi m, ai i trng L Sy Quy mi v
n nha. en vn con sang, tuy a c vn nho xung. Qua anh
sang yu t, anh nhn thy Thng ngi thu lu trn chic gh ta, ch
anh. So vi ngay anh i, no co ve cao hn, nhng gy hn. Co th
Thng nhn c tin anh v, nn a cuc b sut hai mi cy s t
trng cp ba Hoa L, tn Ng ng, v thm anh.
ai i trng va bc ln va he, Thng a ng vut dy,
bc ra on anh. No nhn anh vi ve thn thng, tru mn.
- Anh tin khach g ma lu th? Em ch gn hai ting ng h!
Thng noi vi ve khng bng long.
VN L
90
- Tin khach th nhanh, nhng tao c tha thn mt mnh

ngoai y. Khng hiu v sao ti nay tao thy bun nu rut.
- Tri ret th nay ma anh vn lang thang ngoai , em chu
anh y! - Ngng mt lat, Thng noi tip - Me bao, anh v phep ky
nay ri i Nam, phai khng?
- , ma sao?
- Em bit ngay ma... Va me cung c anh ci v ch?
- Th cac cu c c lun ming.
- Nhng y anh th nao?
- May tao ngi xung gh a ch? - ai i trng trach c.
- Xin li anh, em tht oang qua.
Ca hai ngi cung ngi xung gh, i din nhau. Sau khi ung
mt hp nc, ai i trng khe trut mt ting th dai:
- V vic xy dng gia nh, tao thy lung tung qua. Cung co
khi phai nghe li cac cu thi..
- Nhng... Vi ai?
- Chc... ai i trng p ung.
- Vi ngi anh va tin chn y a?
- Th sao? Em thy co nn khng?
Thng im lng nhn xung t. Mt lat sau, no ngng ln nhn
anh. Dng nh no a nhn ra c phn nao y nh bung xui cuc
i cua anh.
- Nu vao cng v anh, th em se khng ci v!
ai i trng ch i Thng cu tra li khac vi ni dung y.
Anh cam thy bn khon trc s vic va xay ra vi Xuyn ngoai
.
91
Thng ng dy, ron ren bc vao sat ca bung, xem me con

thc khng. Bit c ba a ngu say, no quay tr lai, ngi sat bn
anh, noi nho:
- Em chng co y nh can tr chuyn ring t cua anh, nhng
em ngh anh khng nn ci v vao luc nay. Duc tc bt thanh. Anh
c nhn cuc i cua me va ba bac trng ho xem...
ai i trng th su. Anh cam thy bn khon trc cu noi
cua Thng. Cai thng, tuy nho tui ma a nhn xa trng rng. Con
anh, xem ra lai chng co tnh quyt oan mt chut nao.
- Chuyn ring cua anh th ch co anh mi quyt nh c. Cac
cu bao gi cung mun con cai nghe theo mnh va mun nhn thy
nhng kt qua ngay tc th. V mt nay cac cu nha mnh chng rut
ra c iu g t ngay cuc i mnh.
- Co le may ung! - Sau mt hi suy ngh, anh noi.
K t cai m hm y, ai ai i trng lun tm moi cach
thoai thac chuyn lp gia nh. D nhin la me anh va ba con ho hang
rt bun, nhng ho u phai chp nhn quyt nh cua anh. Nghe tin
y, tt ca cac c gai trong lang anh u cam thy sung sng. n
gian la ho khng mun ai nng mt anh trung uy ep trai vao luc
nay.
Cung t ba y, ai i trng khng gp lai Xuyn na, cho
n sat cai ngay anh ln ng, c mi ghe thm anh. Hnh nh c
vn con gin anh, sau cai m hm y.
- Xuyn ung nc i. - ai i trng rot nc ra ly, bng mi
Xuyn. C ly li nc, nhng lai t xung ban, khng noi khng
rng. Thnh thoang, c lai a mt nhn anh. Cai nhn cua c va xot
xa, n hn va cung y oan trach.
- Xuyn bun ti lm phai khng? - ai i trng bn khon
hoi.
Xuyn lc u, mt nhoa l. ai di trng nm ly ban tay c,
ve n hn:
VN L
92
- ng trach ti, Xuyn. Thc long, luc u ti cung co y nh la

se ci v trong t v phep nay va ngi ti nh ngo li cu hn
chnh la em. Sau nhiu m suy ngh, ti thy vic y chng i n
u, khi nhn thy cuc i cua chnh me ti. Chin tranh th cang
ngay cang tr nn ac lit. Sinh mang con ngi tht mong manh
trc an bom. Ti cam thy khng anh long, nu rang buc cuc
i vi em, ri lai y em vao cai vong lun qun nh me ti ang
sng. V le o ma quan h gia chung ta khng th tin trin hn
c. Ti thanh tht xin li em...
- Anh chng co li g ca. - Xuyn lau nc mt, noi - La con trai,
anh co quyn nh th. Va em cung khng dam oi hoi nhng g hn
anh. Co th mt luc nao o, ngh lai nhng g xay ra vao bui ti hm
ri, anh se coi thng em, v em la mt a con gai mt nt, sng
bung tha. Em b anh i x nh th la ang i. Em cung xin li anh
v a co nhng hanh ng xuc pham n anh.
- Xuyn, em ng t dn vt mnh na. Em chng h co li
trong chuyn nay.
Sau li an ui cua ai i trng, hai ngi chng noi thm mt
iu g na. Ca Xuyn va ca anh u cam thy khng kh tht am
am, nng n.
- Ngay mai, anh i ri phai khng, anh Quy? - Sau cung, Xuyn
pha v s b tc.
- , - ai i trng gt u - Ti i luc tam gi.
Xuyn th dai, nhn anh bt rt:
- Luc o th em lai chng con nha tin anh i na. Ngay
sau khi ngi y vi anh, ra v, em phai ganh dong i ch Gia ban.
Khng c tin anh i, em rt bun.
ai i trng nhn Xuyn, long se lai. Mt ln na, anh lai
cm ly tay c, an ui:
- ng bun, Xuyn a. Em la mt c be a lai cho ti mt n
tng rt su. Co th noi la ngi d mn nht ma ti c gp t
trc n gi.
93
Xuyn vn ngi im khng noi. Sau mt hi n o, c quyt

nh th l vi anh nhng iu ang e nng trong long, nhng iu
ma theo c, anh cn phai c nghe trc luc ra i.
- Tht long, em rt yu anh, anh Quy a! Em rt mun c lam
v anh. Nhng n gi th em nhn ra y ngh cua mnh tht hao
huyn...
- Xuyn, em ng noi na. Ti khng mun nghe nhng li nh
th! - Bng mt c ch u ym, ai i trng bt ming c lai - Im
ngay!
Xuyn nhe nhang g tay anh ra, ri gi rt ly. Sau cung, c
ng dy, nhng vn khng bung tay anh:
- Thi em v y! i manh khoe, anh Quy nhe! ng qun em..
Giong c tr nn lac i - Nu sau nay tr v, anh khng ch, th n
vi em...
- Khng, ti khng bao gi co th qun c em! - ai i trng
noi nh rn r.
- Anh co th a em v c khng?
- Tt nhin, Xuyn a! Anh se a em i!
ai i trng ly en pin a c v. Tri vn ret. Ra khoi lang,
gio thi cang manh hn. Xuyn nep vao ngi anh cho lanh. Hai
ngi i ti oan ln trc chia tay nhau, Xuyn ng lai.
- Thi, anh v i. Cam n anh! - C noi, ri bung tay anh ra,
quay ngi, bc vi.
ai i trng ng nhn theo cho ti khi bong Xuyn chm hn
trong man m but gia.
3
ai i trng a k cho Bay Tm nghe tt ca moi chuyn din
ra trong ln i phep cui cung cua mnh. Anh k bng mt ni bun
chn thanh, thng thit. Cu chuyn cua anh lam Bay Tm mui long.
VN L
94
C cam thy nh mnh pham vao mt li lm nao o tht ang trach,

v a yu anh. Le ra, c khng nn hoi anh cu chuyn va ri. ung
la khng nn. C ch cn bit la anh a yu c, yu tht long, th la
u. Con qua kh cua anh xay ra nh th nao, c khng cn phai bit,
khng nn bit. Th ma, ma quy xui khin th nao, c lai i hoi
chuyn anh. Va cung tai anh na. Tai sao, anh khng bit noi di c?
Gia nh anh c noi la anh cha tng yu ai, ngoai tr c, nh th se
an ui c bit bao nhiu. ng nay, c lai mun bit s tht va c a
c nghe no, ri lai dn vt, lai t vn lng tm v s sai, ung
trong quan h yu ng cua mnh.
ai i trng bn khon bi dang ve trm mc cua ngi yu.
Anh nhn ra la mnh a tht tha mt cach n n. Khng phai ai
cung co th dung nap c ht s tht, mc du rt khao khat no.
Chen nc a xung t ri, lam sao co th ht lai c na. iu
anh cam thy yn long la a rt thanh tht vi Bay Tm. Anh tn
trong c va tn trong tnh yu cua anh.
- Anh a lam em bun phai khng, em yu? - ai i trng hoi.
- ung la em cung hi bun, anh thn yu a! - Bay Tm se sang,
noi - Nhng em cam n anh v a khng noi di em. Chnh iu nay
lam cho em sung sng... ai i trng yu quy cua em, -Bay Tm
nga u vao vai anh, giong c tr nn m ap - Khi a yu anh, co
ngha la em chp nhn tt ca: qua kh, hin tai va ca tng lai cua
anh. Thm ch, em chp nhn ca cai ang nguyn rua nht la chin
tranh bt chung ta phai chia la. iu lam em s nht la anh khng
tht long yu em. Nhng ch cn nhn vao mt anh la em khng con
s na.
ai i trng keo ngi yu ngi vao sat bn mnh. Nhng
ngon tay chai san cua anh vut nhe ln mai toc t mem sng m
cua c. Anh thy long mnh tr nn thanh than, hanh phuc. Tnh yu
cua c a lam cho anh ngui dn nhng ni au, vt va sau nhng
thang nm chin u ng 1/2ng. Anh thm cam n s phn a em
tnh yu cua c n vi anh trong nhng thang ngay nay.
- Nhng iu em va noi lam anh tht sung sng, thng mn
a! - ai i trng ch noi c co th.
95
Bay Tm an cht ban tay mnh vao tay anh. Mt c tr nn m

mang nh ang nhn vao mt ni nao o tht xa xm.
- Anh Quy a, - Bay Tm tho the - K t ba gp anh, m nao
em cung m thy anh. Co ba, em thy anh i tm em trong mt canh
rng nao o xa la lm. Em a ct ting goi anh, nhng anh lai khng
nghe thy. Em goi anh n khan ca ting ma anh vn c i. Anh i
nh mt ke mng du. i lang thang nh gio. Bc qua, em oa khoc.
ung luc o, em tnh dy. Xung quanh em vn la canh rng tram
cht va ting bom phao n rm rm pha xa. Sut t o ti sang, em
khng ngu lai c na. Tm hn em tr nn trng rng, xac x.
Nhng luc nh th, em ch cu mong mnh ngu c mt gic tht
su, tht dai, ri khi tnh dy, chin tranh a chm dt va ngi
nm bn em vn la anh... Noi ri, Bay Tm quay lai, nhn thng vao
mt anh. Cai nhn cua c anh ln nim khao khat - Anh yu, anh co
mong mun nh th khng? Co m c ging nh em khng?
ai i trng mm ci, khe gt u:
- Co, Bay Tm a! - Anh noi - Trong gic ngu cua mnh, anh cung
thng m thy em. Co iu gic m cua anh khng c ep nh
th. My nm qua, anh nhau, anh a tng nhn thy nhiu mau,
vy ma luc m vn ch thy mau, thy cht choc. Mi hm ri, anh
m thy mnh b ch bn, cht tri trn sng y mau. Ri th anh
nhn thy em mc tang, dt theo mt a tre bc lm chm. Em
ku hn anh ln nhn mt con. Anh nghe rt ro ting em, nhng
khng sao bi ti c. Dong nc triu c cun anh i. Nhng anh
cung a nhn thy con. No rt ging anh. Ging lm. Ri th anh cung
khoc. Anh khoc v sung sng!
- Chng le anh cung m thy vy sao, anh Quy? ngi m ta bao
m thy mau la xui lm o!
- Sinh d, t lanh! Cac cu a noi nh th. Gic m cua anh la
d bao cua iu lanh, ting sm lanh, em a!
- Anh cung tin vy sao?
- i, co nhng nim tin hay vn vao ngi, em a. Dng nh
no co cai g o huyn b, tht kho ly giai.
VN L
96
- Co th em cha u kinh nghim sng co th tin c nh

anh, nhng nht nh em se sinh cho anh mt a con trai. Th co
tri chng dam, khng ai co th ngn can c em thc hin y nh
y. Anh thn yu cua em, co iu, cha phai luc nay.
- Cam n em! Anh rt cam n em! - ai i trng noi, ri nhe
nhang hn ln cp mi he m cua ngi yu. Bay Tm u ngi ln c
anh, on nhn nu hn nng chay y. Hai ngi hn nhau tht lu.
Hn nh th sau o, ho khng con co iu kin nao hn nhau c
na.
Mt ting chim thang tht, t ngt ri gia tri m, lam cho
ai i trng sc tnh. Anh noi vi Bay Tm:
- Em yu, hay chp mt ly mt chut, em a. Tri sp sang ri!
Bay Tm lc u, m mang:
- Em chng bun ngu mt chut xu nao, anh thn yu a! Em ch
mong c thc mai nh th nay bn canh anh.
4
Hm y la mt ngay tht yn bnh. Sut ca bui sang, hu nh
khng co ting an bom. a lu lm ri, ai i trng mi thy mt
bui sang yn lanh nh th. Bu tri c trong leo leo. Rng tram n
trng hoa. Thnh thoang lai co mt an hac trng chng vai chuc con
bay tt qua rng v pha bin. ai i trng bng git mnh khi
nhn ra rng mua xun a n. No n theo s iu khin b him
cua tao hoa mun i.
La mt ngi khng hiu bit nhiu v dch ly, nhng ai i
trng nhn thy s hin din cua sao Thai Dng Quan Hoa a iu
khin cho t tri trong treo, van vt nay n, giao hoa. S chuyn vn
cua thin kh a anh thc, lam bt dy nhng kha nng thn b
trong tng con ngi va lam nay lc nhng chi cy.
Th nhng ai i trng vn cam thy s thanh bnh y co
mt cai g o tht mong manh, khng bn vng. No ging nh s gia
tao, vay mn, khng co tht gia nhng nm thang chin tranh nay.
97
ai i trng m chiu nhn ngm Bay Tm ang ngi git

giu bn ging. C xn ao ln qua khuyu tay, toc kep ngc, l ra
chic c cao trng ngn, quyn ru. Ve mt c hy hy, sng ng la
thng. Tnh yu a lam cho dung nhan cua c thay i khng ng.
No lam cho anh mt c thm long lanh, lng ly... ai i trng cam
thy tht au long nu nh, mt trong hai ngi, anh hoc c, phai t
gia cuc i nay v chin tranh tham khc. Cach y hn mt nm,
tai cung Tam Giac St, ai i trng a tng nhn thy khng di
mt chuc c gai, thuc lin i Nm -Thanh nin xung phong, tui i
hn hn nh Bay Tm, ang vui ua sau mt ngay tai an vt va, th
bom ri xung... Hang chuc sinh mang b bom tc ht ca qun ao,
nm chng ln nhau, qun quai, tan nat. Ho cht ma mt vn m to,
ng ngac nhn tri... ai i trng khng bao gi co th qun c
trn tp kch hoa hoc cua ch vao Lo Chen, Bnh Dng, a xoa sach
mt n v phi thuc vi cac anh. Ni au y a lam anh ng ngac ca
thang tri.
ai i trng cn mi, nga mt nhn ln tri, long qun tht.
Nu nh anh khng th tranh khoi nhng ng an cua s phn, th
anh cung ch cu xin ng thing ling cho Bay Tm c sng. Nu
nh mt ngi co cuc i nh c ma phai cht, th trai t chng nn
co lam g.
- , cha nay, ang yu, lam sao mt may trng nh thng cht
tri y th? - Ba Trn ang huyt sao, nhn thy ve mt tht thn cua
ai i trng, tr mt kinh ngac, hoi.
- ng va i u v ma co ve phn ch th?
- Nhn lp tre yu nhau, ti bng thy chanh long, tan b mt
chut cho tui. - Ba Trn noi vi ve tng tng, ri thao dep ngi
xung, i din vi ai i trng - ng ch xa i pho yu quy cua
chung ta u ri?
- Va mi thy git u o!
Ba Trn ung nh:
- Mi ba nao, con nho con heo qut nh meo m, vy ma ba
nay, trng xoan ra pht. Ca nho Thi cung vy. Cac cu noi cm co sai.
Gai phai hi trai nh thai lai gp ct cho.
VN L
98
- ng ch c cai noi nng phu phang! ai i trng noi ri

vn tay m vao vai ban.
- Li noi tht thng khng ep, ung khng? - Ba Trn noi
xong, ci ln.
Hai ngi ang noi chuyn vui th Bay Tm t trong nha tm
bc ra. C vn b en a cu, c ao hnh trai tim, c may rt
va vn. Trng thy Ba Trn, c khe nhoen ming ci, gt u chao.
- Hai anh va noi len g em y? - C hoi, trong luc ang chai
toc.
- Ti va tng ga ai di trng yu quy cua em mt cu ca dao
rt tuyt - Ba Trn noi.
- Ca dao? - Bay Tm tr mt hoi lai - Anh Ba oc cho em nghe
i!
Sau mt thoang lng l, Ba Trn oc tht to:
- Cm vang con s vang ri, ly c c Bay, i i m no!
- Cai anh nay! - C noi, mt o rng ln - My anh ch nhao em
khng ha.
Ba Trn sung sng, ci ngt. Bay Tm ben len ci theo. C
vn lai chic khn rn trn u, quay v pha ngi yu, hoi:
- Anh i! Anh xem giup em my gi ri?
- Mi co tam gi thi, em a! - ai i trng ven tay ao, xem
ng h, ri noi - Co g khng, em?
- Theo hp ng th vao khoang bay gi sang nay, anh Ba
Thanh, can b kinh tai xa, phai co mt tai y. Vy ma, ti gi nay
anh vn cha v, em lo lm!
- Tri i! - Ba Trn ku ln - Tng chuyn g ch chuyn y, hi
sc u ma lo. Thi bui chin tranh, hen ho lam sao ma ung gi
c?
99
- Em cung bit th, nhng khng hiu tai sao em thy bn chn
trong ngi lm! Ch s rng anh co chuyn g...
Th nhng Ba Thanh a khng v. Bay Tm va Nm Thi a ch
anh ht ngay hm y, ri n ngay hm sau na, vn bt tm hi.
- Anh Ba khng v, mnh tnh sao y, ch Bay? - Nm Thi lo
lng hoi.
Bay Tm cn ui toc, im lng. C nhn thy tnh hnh tht tr
tru. Ngay t luc Ba Thanh tnh nguyn xin v Go Quao, gp chu T
Mi, xin mt t thuy li, c a cam thy khng tht yn long. Luc
o, c a nh khng c anh i na, nhng anh c nng nc, nht
quyt xin i, lam c phai mm long. C t dn vt, oan trach mnh la
tai sao khng co can am hn, gi anh lai? C bit anh gic
trong luc nay la rt cn thit, nhng phat trin va gi gn lc lng
cung cn thit khng kem. Khng co lc lng th lam sao anh c
qun thu?
Mi ngay nao y thi, khi xa i con ng u, c a dn tiu
i n bao vy, bn ta, bc hang ca mt trung i bao an cua ch
p xom Mi - Khuya v, cac c sung sng chuyn tro, bay ve n ung
sut m. Ri th Tt Mu Thn n, c dn u ca oan xung trn
ba chuc chic cua xa ln tn Tu Ma - Luc Sn ch hang cho Qun
khu anh ch. Xung t cac ni tp trung v Ba H cht nch ca
dong knh... Ting ci con gai ru ran toa trong rng tram, bay xa ca
hang cy s. Vung giai phong rng thnh thang. B i, dn cng gp
nhau trn ng hanh qun, hat ho m . Ting may ui tm n ron
ra, at ca ting ngi. Vy ma by gi vng hoe, vng ngt. i u
cung ch thy n bot cua qun thu.
Chin tranh a n nga ng i cua c tng ngi mt. Mi
my anh ch em by gi ch con co hai. Ngh n ni au nay, Bay
Tm lai khng dn long ni. C bt khoc lam cho Nm Thi cung bt
khoc theo.
- Tnh hnh nay, tui mnh phai tr v bam xa thi, Nm a! - Sau
cung, Bay Tm lau nc mt, noi -Con mt ngi cung anh. Bit
cht cung anh. C th nay, n ngay chin thng, bit n noi lam
sao?
VN L
100
Nm Thi h mui, ri hoi:

- Ch tnh, chng nao v?
- Rang ch thm mt ngay na, Nm a. Luc nao my anh trinh
sat nhn vu kh v, chun v rut i, tui mnh cung i lun.
- Chuyn cua ch vi anh Quy ra sao ri? anh a noi g vi ch
cha?
Bay Tm p ung:
- Ri, Nm a! Noi ri... anh rt yu ti va ti cung yu anh.
- V xa ri, lam sao ch gp anh c na?
- Bit lam sao c? Chin tranh la th! T duyn do tri.
Nm Thi bun ba, be ngon tay, ri noi:
- Ba sang hm ri, anh Phan Lm a m hoi em la sau nay
hoa bnh, co dam theo anh v lam du ngoai Bc khng? Em bao
dam. Th la mt mui anh o ln, chn tay c run bn bt. Hnh nh
em cung a thng anh...
Bay Tm nm ly tay ban, an ui. C nhn thy tnh yu thi
chin tranh mi kh s va ti nghip lam sao.
Hai ngi ch tip n ngay th ba, khi cac chin s trinh sat i
nhn vu kh kho 14 tr lai cn c, Bay Tm quyt nh v xa.
Ngay sau ba cm tra n chung vi b i, Bay Tm noi vi
Nm Thi chun b ac, s1/2n sang ra i. Sau o, c ln gp ai i
trng chia tay. Va bc ti cn hm ch huy, c bng thut ngi
lai khi nhn thy anh ang ngi trc tm ban , ming cn but ch,
suy ngh cng thng. Thoang thy bong c, ai i trng vy tay,
ku c lai, sng st hoi:
- ka, em chun b i u ma nai nt chnh t th?
Cc chng a, Bay Tm buc long bc ti, de dt bao vi anh
v quyt nh cua mnh.
101
- Khoan a. Em cha th v xa vao ngay hm nay c! - ai

i trng noi - Bon anh va hop ban cng vic, co chuyn gp, mun
nh ti tui em.
- My anh nh tui em? - C tr mt hoi.
- ung th! Lai gn y, ngi xung i! - ai i trng n tn Bon anh mun nh hai em giup vn chuyn mt t vu kh v kinh Ba
m, em thy sao?
Sau vai giy suy ngh, Bay Tm noi:
- My anh a tng giup tui em ri, tai sao tui em lai khng?
- i, th th tuyt lm! - ai i trng v tay - Cam n em!
- Nhng, chng nao tin hanh, anh?
- Sang ngay mai, em thn yu a! ung bay gi!
- Em ng y! - Bay Tm ngc mt nhn ngi yu, tra li.
ai i trng xoay chic but ch trong tay, ve mt trnh trong:
- Bay a, trong bui hop va ri, anh a chnh thc bao vi ai
i v mi quan h cua chung ta va c moi ngi ung h. Le ra,
anh phai noi trc vi em, nhng anh ngh chc chn em cung ng y
vi anh, phai vy khng?
Mc du lun mong i tin nay, nhng khi nghe anh noi, Bay
Tm vn cam thy t ngt. Anh lam vic o tht ung luc. No khng
ch khng nh s trong sang trong tnh yu gia anh va c, ma con
tranh c s am tiu, nu co. No buc tt ca moi ngi phai tha
nhn va tn trong mi tnh cua ho. y cung la mt s kin trong
ai, la mt bc ngot ln trong cuc i con gai cua c. S kin nay
a lam c xuc ng n trao nc mt.
- Cam n anh! - Bay Tm noi se sang, ri hn nhe ln i mi
cua anh.
Vao ung luc y, ca c va anh u co bit rng, tai Cn Th, t
lnh qun khu IV cua ch, a t but ky vao tm ban tac chin,
ra lnh cho cac n v trn chin trng Min Ty tin hanh cuc can
"Nh co U Minh" ln th II.
VN L
102
Chng sau
NG DAO CUA NGI LNH
1
Tri va sang ro, ai i trng L Sy Quy a anh thc cac
chin s trinh sat thc dy, chun b cm nc, hanh qun. Trong luc
moi ngi con ang phn cng nhau mang vac thc phm, th cac n
v phao binh cua ch trong vung ng loat na an vao cac khu vc
c anh du ti tng phn vung trn tm ban tac chin.
Mt t yn bnh bng nhin rn r bi nhng ting n dn dp,
khng dt.
Ting an phao nong dai hu trn u ho, nghe sn da ga.
- Ri, me kip. Chung bt u ri y! - Ba Trn bng chen cm
n d trn tay, nhn ln bu tri, bt ra ting chi.
- Chung no bn vao khu vc nao th nh? - Chin s Bui Nh
Cao hoi trong.
- Ai ma bit c chung bn vao khu vc nao. Chung bn lung
tung. - Mt chin s khac ct li -Thi, n i cho xong ba, keo ri
khng may, trung an vu v, lai tr thanh ma oi by gi.
ai i trng lng tai nghe ngong. Theo phan oan cua anh,
tt ca cac trn a phao cua ch trong khu vc, c bit la tuyn
kinh xang Xeo R va cn c th 11, ang bn pha d di vao bn
huyn: An Bin, Vnh Thun, Ging Ring va Thi Bnh. Trn mt
bnh din ln nh vy, tht kho co th xac nh c ni nao b bn
pha d di nht.
Phao ch bn dn dp trong vong ba mi phut th ng loat
ngng. Cung luc, trn bu tri, tng oan may bay nem bom cua ch
103
ao at lt qua. Ting ng c rn r va ting bom n rm rm lam cho

mt t rung ln tng chp. Tip sau la hang by trc thng t pha
bin ao ti, bn hoa tin va ai lin doc theo tuyn sng Cai Ln.
Cung vi ting sung bn pha t trn tri, ai i trng con nghe
thy ting sung t di tau bn ln na.
- Khn trng ln! - ai i trng xem ng h, noi - Chen da
ra xong, cho ht vao bng i. Cac phn i kim tra xeng, cuc, ca,
vu kh xem con sot th g khng, ung bay gi hanh qun.
Sau khi ra lnh cho b i, ai i trng bc lai gn Bay Tm.
Ngoai t trang, vu kh cua mnh, c con mang thm hai trai phi li va
mt tui li rach. ai i trng nhc th trang b cua c, ai ngai:
- Nng lm phai khng, em yu? - Anh hoi.
- Khng nng lm, anh a! Toan b khoang hn bn mi ky.
- Thi c, trc mt, em c tam thi mang nh th! Co g,
anh phu cho.
- Em th khng sao u! - Bay Tm lc u - Ch s Nm Thi
thi. No mang ti ba trai H10 y!
- Em cung nng, nhng khng bng my anh. Nm Thi ln
ting - Ch nhn anh Phan Lm ka. Mt mnh anh cong ti hai thung
an B41.
Chun b ac, vu kh xong xui, moi ngi dn ht ra ng
mon, be la cy nguy trang cn thn. ung gi quy nh, oan qun
ln ng. Ho bam theo li mon co t trc, ri bt u ct rng,
bn v pha ty nam.
Mua kh a se cng nhng canh rng con sot lai pha ta ngan
sng Cai Ln, tuy i ch vn con m t. Thnh thoang, oan qun
phai dng lai, cht cy bc cu c mc, vt qua nhng con lach
nho. Ho i c hn mt gi th ung canh rng cht. Ti y, tri
nng hn, nhng d i hn. Mi ln bng qua nhng trang trng,
oan qun lai phai chay gn. Nhiu chin s mang vac qua nng a
tut lai sau.
VN L
104
Trong luc dng lai, n c moi ngi rang sc vt nhanh qua

bai trng, ai i trng l m nghe thy ting may bay B52 vong ti.
Anh ng lai quan sat. T trn tn my xanh, ba chic B52 ging
hang, bay qua u ho, nha ra bu tri nhng dai khoi trng, thng
bng, cun cun nh my. Ngay sau o la ting bom hu kinh ngi,
tip theo la nhng ting n git manh, lin tuc, lam cho mt t lung
lay, chao ao.
- Me kip. Chung no lai chi vao vt rng cn c cua mnh ri! Ba Trn noi - Hu va tht! Mnh ma chm chn mt chut la lanh u.
ng trc canh huy dit t do cua bom an, ai i trng n
lanh ca ngi. Anh a tng i nhiu trn bom B52, nhng anh
khng cam nhn c mt cach ro rang s tan pha khung khip nh
ln nay. Cua ang ti, phn nhiu nhng ln di bom cua ch trc
y u xay ra v m, luc y anh lai trong hm, nn ch nhn thy
nhng tia chp sang loa va nhng ting n oa theo. Sau o la nhng
t song xung kch va song chn ng a x y anh, ging nh chic
xung nho b song nhi. Con by gi, trc mt anh, trn mt din
rng, thin nhin ang b tao thanh trit . Sau mi loat bom ri,
mt t lai ht ln tri nhng vt khoi hnh phu, mau xi mng, lin
tip an nhau, theo ting n dy chuyn.
Sau nhng giy phut xao ng, ai i trng tip tuc bng qua
canh rng x xac. Sau thi gian dai b cht c khai quang, di
nhng gc tram cht, nhng am dng x, r bt u moc ln nh
mun chng minh kha nng bt dit cua s sng. Thnh thoang, ai
i trng lai nhn thy nhng con co b t trong nhng bui cy, p
canh bay ln, bi ting ng cua oan qun.
ai i trng xem ng h. a tam gi ri ung. Th la cac
anh a i c mt ting ri ng h. Theo d kin cua anh, nu
khng co g bt ng xay ra th khoang ba gi chiu, n v se co mt
tai khu vn su ring bo hoang, gn knh Ba m.
Tri bt u nng gt. Do mang vac nng, ngi nao ngi ny
mt may o au, m hi ra, t m ca ao qun. Thnh thoang lai
co mt chin s dng bc, ung nc ng c.
105
- Ngh giai lao mt chut ri hay i, thu trng i! - Thao Lanh

Lung ng lai, nhn ai i trng, cu khn - Bay Tm khng con
bc ni na!
- Cai anh Thao nay, anh mt th c ngh ngh giai lao, ch
sao lai mn tn em?
- Em ngc bo me, - Thao noi - Ngi ta ch ng long trc n khi
noi n con gai, ch ngang nganh nh tui anh, ai ma cam tnh ni?
- Rang i i! - ai i trng noi - Ti con lach can pha rng
mua kia, se ngh. Ngh ch nay nng lm!
Cui cung th gi giai lao cung a ti. c lnh, moi ngi tan
ra, nep vao nhng bui mua n hoa tm ngt. ai i trng bc ti
ch Bay Tm, ne ngi t chic ba l nng trch an dc xung t,
vi tay, be mt canh hoa mua tng c.
- Mt lm phai khng, em yu? Anh hoi.
Bay Tm on nhn canh hoa t tay anh, u ym lc u.
- Em khng mt lm! - C noi - Con anh, anh co mt khng?
- Ch cn nhn thy em la anh a ht mt ri! - ai i trng
bao - Thi, ngi xung i. Ngi vao ch mat ma ngh. ng hanh
qun con dai y!
Cach ch ngh cua ai i trng khng xa, Ba Trn va ci
phanh nut ao ngc va noi:
- Nu bit trc c tnh yu lang man nh th nay, th ta
phai sm cho mnh mt c t lu ri.
- Co khi y ma xm! - Tiu i trng Nguyn Hu Phach noi
chen vao.
- V thin lung, chu may a. lin i thanh nin xung phong
Min Ty cua ng Hai Nn, co ti my trm c gai. Phai cai c nao c
ny ghe, lac y ngi. Sm c mt trong nhng c nh th, tay
c gai bng thch.
VN L
106
- Ch ring vic anh noi xu phu n trc mt phu n, cung u

anh khng kim c ngi yu, trung i trng a! - Nm Thi ln
ting - Anh phai hoc tp anh Phan Lm thi. anh va ngt hoa tng
em y!
- Tng hoa th n nhm g! - Ba Trn vui ve - Nu ta a yu ai
va c yu lai, th ta s1/2n sang tnh nguyn lam mt tn n l hu
ha ngi yu ta sut i. Ta se khng bao gi nang phai cong an
vt va th kia, phai khng ai i trng?
- Hoan h anh Ba! Th mi la anh Ba ch! - Mt anh lnh reo
ln...
Moi ngi ang ci noi vui ve th mt con "m Gia" xut
hin. Sau khi qun ao vai vong tai khu vc B52 va oanh tac, no
bng vong ra xa, ri bt ng sa xung tht thp, lao vut qua canh
rng mua lup xup, ni ai i trinh sat ang ngh giai lao. Nu nh
ch co vai ba ngi, mang vac gon nhe, rt co th la ai i trng a
nong tit tng cho no vai loat tiu lin ri. Nhng trong trng hp
nay, anh khng th x s mt cach khinh xut c.
Sau khi bay thp quan sat, con "m Gia" lai vot ln cao, tip
tuc qun ao trn hng hanh qun cua n v.
- Ma me con "m Gia" khn kip kia. No ang toan tnh
chuyn g th nh? - Ba Trn nhn ln tri theo doi, ct ting chi
ng.
- No tnh mn anh Ba mt tn n l y! - Tiu i trng
Nguyn Hu Phach pha tro.
Cu noi cua anh va dt cung la luc con "m Gia" quay lai, b
nhao xung canh rng pha trc. Ln nay, no khng quan sat ma la
phong tn la. Hai trai hoa tin phut ra t bn hng may bay, lao
xung t n rn r, cach an qun li chng non mt cy s.
Khng y nm phut sau, mt by nm chic trc thng loai
"Soi Bin" xut hin, xa an vao khu vc con "m Gia" va ch
im. Quan sat ng bay cua no, ai i trng nhn ra n v anh
lot vao trong vong nguy him. Khng th chu quan c, anh ra lnh
107
cho moi ngi nhanh chong chuyn toan b vu kh, t trang xung
con lach can.
- Em i trc i! - ai i trng noi vi Bay Tm - vu kh
y, anh chuyn xung cho, khn trng ln.
Noi ri, anh y ngi yu i trc va kh n chuyn dn vu
kh, t trang xung con lach. Khi moi ngi a di chuyn ht moi th
xung long sui, ai i trng vn con thy mt chin s ngi xoay
lng v pha anh, cha chu xung. Gin qua, anh het toang ln:
- Lnh trang g ma ngu th. Chuyn vu kh xung con lach ngay
i, mun cht ha?
n luc nay, anh lnh mi u oai nhc c thn hnh, ng
dy.
Nm ngoai vong bn pha, trong ting may bay qun ao
phanh phach, ting hoa tin n ung ung va ting sung ai lin n
toang toac lin hi, ai i trng rung mnh, cht da. Anh thm ngh
n v mnh a lin tuc gp may. Nu nh, anh rang keo moi ngi
hanh qun thm mi phut na, ch cn mi phut thi, ti dai rng
pha trc mi ngh, th khng bit iu g se xay ra. Trong chin
tranh, s nhanh, chm ch cn mt chut xu, i khi keo ngi ta
thoat khoi tai hoa cht ngi. ai i trng ci thm. Nu ci cua
anh cha kp tt trn mi, th con "m Gia" t trn cao lai lao xung
bn trai im. Mt trai khoi mau o n tung cach ch anh np chng
non mt trm met. Ngay lp tc, by trc thng ua ti bn pha ngay
khu rng mua lup xup, ni cac anh ang ln tranh. Ln nay khng
phai la cac anh chng kin ma la chu ng.
Nm bn ngoai, che an cho Bay Tm, ai i trng nhn thy
tn mt nhng ng an ai lin cay tung t xung quanh anh.
Nhng canh mua b an n, nga rap trn mt t. Nhiu vin an
ri xung con lach, lam vng snh ln ngi anh. Bu tri b by trc
thng chim oat, tha sc tung hoanh, bn pha. Trong phut chc,
canh rng mua a b an nhon n trui va b tn la t chay. Gio t
hng bin ua ti, ui ngon la chay dai trn canh rng. Nhng
ngon khoi day c xc vao, lam cho ai i trng ho sc sua. trong
vong tay anh, Bay Tm cung bt u ho. Toan thn c rung ln, php
VN L
108
phng di ngc anh. ai i trng gh cht ly ban tay cua Bay

Tm, rng cn vao vai ao c, chu ng.
Sau cn ho sng sc, Bay Tm git tay ra khoi ban tay ngi
yu, c qu quang, nhoai ngi trn bun nc, nhm thoat khoi bin
khoi. Nhng anh vn rang gi c lai. Anh tin rng t trn cao, bon xa
thu My ang trng ch s non gan, bo chay, cua con ngi, nu co.
- a Bay Tm lai ng nay, thu trng i! - Cach ch ai i
trng n np li chng hn mi met, Bui Nh Cao ku ln - ch
nay an toan hn.
Nhng ai i trng kin quyt khng chay. Chay luc nay la
cht. Ch cn ai o s xut mt chut la co th y n v ri vao tnh
th him nguy.
- Rang chu ng mt chut na i em! - ai i trng ly hi,
noi mt cach rn r, ri rac, trong khi la xung quanh anh bc chay
ung ung.
ai i trng n Bay Tm nm rap xung snh. La lim trn
khoang khng lam lng anh rat bong. Anh cam thy mui khet cua toc
chay va mui t b hm nong tanh nng.
Trong khoanh khc nguy kch y, co mt lung gio t hng bc
ua ti, lam thanh mt cn lc cun ca la va tro bay ln tri mu mt.
Chnh ngon gio xoay nay a ngn khng cho ngon la tin xa hn.
Bon trc thng bn pha chng hn na ting ng h th rut i,
bo lai trn canh rng nhng h an va nhng am khoi m .
- n ri, em thn yu a! - ai i trng noi, ri keo Bay Tm
t t ng dy.
- Anh co sao khng? - Bay Tm hoi nh b hut hi.
ai i trng lc u. Anh cam thy v cung kh tm khi phai
chng kin gng mt o au v hi nong va cp mt sng vu v khoi
ngi yu. Anh bm mi, dung ngon tay lau nhng vt bun dnh trn
khoe mi cua c.
109
- Toc trn u anh chay ht ri ka! - Bay Tm noi nh khoc. C

keo u anh xung ri dung tay vut nhe trn mai toc b chay qun
tt, von cuc.
n luc nay, ai i trng mi cam thy rat bong hai vai.
Bt giac, anh a tay ra sau keo ao ln va nhn ra ao mnh a buc.
T di lach can, moi ngi cung nhm dy, dao dac goi nhau.
Gng mt ngi nao cung lm lem v bun t va khoi bui. Qun ao
nhiu ngi b rach ta ti. ai i trng yu cu ng i kim tra
xem co ai b thng vong khng, cho ti khi nhn din u mt cac
chin s, anh ra lnh ln ng.
2
ai i trinh sat v ti vn su ring bo hoang pha nam p
An Bnh vao luc ba gi chiu. Ni ong qun cua n v cach knh Ba
m, oan gn nht, khoang bn cy s va cach sng Cai Ln khoang
bay cy. Va hanh qun n ni, ai i trng L Sy Quy yu cu
moi ngi phai tuyt i gi gn b mt. Anh cho b i dung ca, ha
vai cy su ring lam hm tru n va hm cha vu kh. Nhng
cng s chin u phai ao ngay. Vic nu n trc mt, anh nh Bay
Tm va Nm Thi giup . D nhin, hai c gai rt vui ve nhn li.
Cng vic ang tin trin tt ep th Phan Lm chay ln, bao
vi ai i trng rng co mt n v c cng cua khu cung va
hanh qun ti ni. Ho cm trai cach ni ong qun cua n v chng
ba trm met v pha nam. Hin thi, thu trng cua n v ban n
y xin gp anh.
ai i trng hoan toan sng st v s vic nay. Anh khng h
c cp trn giao nhim vu quan h tac chin vi bt ky mt n v
nao ca, nn anh co quyn khc t moi ngh tip kin.
- Khng c u, Lm a! - Anh noi - Cu bao lai vi ch huy
cua n v y la ti khng th tip c.
Phan Lm gai u, to y ay nay:
- Ho ch xin gp anh vai phut thi. Hnh nh ho mun trao i
vi anh mt vic rt quan trong.
VN L
110
- Thi c. - ai i trng tc li - Cu mi ho n y.
Vai phut sau, Phan Lm dn ti mt can b ch huy con tre,
ngi thp. Sau cai bt tay, anh ta vn va t gii thiu tn la Ta
Ngoc Minh, chnh tr vin tiu oan c cng, n v va mi c
Trung ng chi vin cho khu.
- Chung ti ang trn ng hanh qun v U Minh Ha, ng ch
a! - Anh ta noi - Chng giu g ng ch, sang nay, trn ng hanh
qun, chung ti b may bay ch bn pha d di. Hin thi, chung ti
co bn thng binh, co hai thng binh nng. Trong khi o, trn lnh
cho chung ti phai i gp. Do vy, chung ti nh cac ng ch chm
soc gium thng binh vai ba. Chm nht la vao ngay mt, chung ti
se cho ngi n on i.
Hoa ra chnh n v nay a lam cho cac anh b va ly hi sang.
ai i trng ngh bung va cam thy vt bong trn vai lai rat au.
Tuy vy, anh cung khng co ly do g oan trach v chnh tr vin nay
ca. S lin luy trong chin tranh chng phai la chuyn mi me g.
Nhng, iu quan trong la anh khng th giup ho c. Cac anh
cung la n v tac chin. Cac anh cung co th b cp trn iu i mt
cach bt ng. Hn na, cac anh khng phai la n v thu dung, hoc
tram phu co nhim vu thu nhn thng binh.
- Th nay th kho tht, ng ch Minh a! - ai i trng noi vi
ve t nh - Xin ng ch ng bun. Chung ti cung ang trn ng
hanh qun, nn khng th giup cac ng ch c.
V chnh tr vin tiu oan lng nghe ra iu chm chu, nhng
mt th y n cn hm kha kin c ang c xy dng. Cn hm
gian tip cho bit la n v anh a dng chn.
- Ti ngh la cac ng ch con y t nht mt tun l! - Anh ta
noi - Con chung ti ch nh cac ng ch trng giup thng binh cho
ba ngay.
Thng cha nay tinh quai tht! ai i trng thm ngh. Hn
ch nhn cn hm cua mnh la suy oan ra vn . Nhng nguyn tc
vn la nguyn tc. Anh khng th nhn nui giup mt luc bn thng
binh, du ch mt ngay. Thng nhau th rt thng, nhng vao
hoan canh nay, anh phai t chi.
111
- Bit la cac ng ch gp kho khn, nhng chung ti khng th

giup cac ng ch c!
Hai ngi ang noi chuyn vi nhau th Bay Tm em nc tra
va mi pha ln cho ai i trng. Anh on ly ca nc, ri rot ra
chen mi khach.
- Mi ng ch ung nc! - Li mi cua ai i trng ngm y
bao cho v khach bit la cu chuyn cua ho a kt thuc.
V chnh tr vin tiu oan on ly chen tra nong, ung mt hp,
ri t xung t, ht ha khen ngon, ri tip tuc thuyt phuc:
- Cac ng ch co iu kin, lai co ca n cu thng, cac ng ch
giup chung ti vi. Chung ti khng co y nh t kho khn cua mnh
ln vai cac ng ch, nhng qua tht, chung ti khng con cach nao
hn.
- Ti bit! - ai i trng noi vi ve kho chu - Nhng ti khng
th giup cac ng ch c. Cac ng ch co qun ng. Cac ng ch
cn phai c ngi a thng binh v tram phu tin phng ngay.
Ngoai ra, khng co cach giai quyt nao hp tnh hp ly hn u.
Mc du ai i trng tra li dt khoat nh vy, nhng v chnh
tr vin vn mt mc kin tr.
- Tt ca chung ta u v nhim vu cach mang ca! - Anh ta noi Mt con nga au, ca tau bo co. Chung ti gp kho khn, con cac
ng ch th...
Cu noi cua v khach lam ai i trng v cung bc bi. Mt
anh o rng ln:
- Xin li, - Anh noi - Nu vao cng v ng ch, ti se khng
noi nh vy va ti cung khng i x vi thng binh cua mnh nh
vy. ng ch khng c phep bo ho doc ng, ngay ca khi chung
ti ng y giup i na. Le ra, ng ch phai la ngi hiu mt cach
su sc iu y mi phai.
Bit la khng thuyt phuc c ai i trng, v khach u oai
ng dy. Anh ta nhn Bay Tm vi ve mt cu cu. ai i trng
ng nhn anh ta lc u, ti nghip.
VN L
112
- Anh ngh vi anh chuyn g vy? - Bay Tm bc n bn

ngi yu, se sang hoi.
- Chng co chuyn g ca, em a! - ai i trng noi - Anh ta nh
mnh chm soc giup bn thng binh b may bay bn hi sm mai.
- Va, anh nhn li ch?
- Khng, khng th c em a! - ai i trng nhn Bay Tm,
lc u - Em th ngh xem, nu nh mnh nhn li, ngay ngay mai,
cp trn quyt nh iu n v i ni khac, th mnh se giai quyt
th nao?
Bay Tm be ngon tay, bn khon:
- Hay la, anh bon em, em va Nm Thi, nhn chm soc thng
binh vy?
ai i trng ng ngang nhn ngi yu. Anh rt xuc ng
trc y ngh chn thanh, a cam cua c. o la mt c tnh tt ep,
mt c tnh ch co th co c cac v Thanh.
- Y ngh cua em rt tt, em thn mn a! - ai i trng v v Trong trng hp nay, ch co long tt thi th cha u, ma cn phai co
chuyn mn, thuc men mi giup c ho. Nu nh nhn li ri,
nhng lai ho cht th co phai chung ta mang ti khng? Theo anh,
tt nht la hay cho v ch huy n v kia lam tron bn phn. Anh
ta phai co nhim vu thu xp mt cach tt ep nht cho thng binh
cua mnh. Ch khi nao anh ta thu hiu c iu o, moi chuyn se
c giai quyt m xui. Nu chung ta nhn trach nhim thay cho
anh ta se ch tao iu kin cho anh ta y lai sau nay.
- i, anh cua em! Luc nao anh cung ung... Nhng du sao, em
vn cam thy vic t chi li thnh cu cua ngi khac co cai g o
khng anh long, khng anh long mt chut xu nao, anh a.
ai i trng t nhe tay ln vai ngi yu, xung giong, hoi:
- Em a nu n xong cha? Ri a? Thi, hay cung vi Nm Thi
i tm i, ri n cm. Sau o, chung ta se ban tnh lai xem co th lam
c cai g.
113
Bay Tm mm ci vi anh. y la nu ci u ym u tin cua

c danh cho anh, sau mt ngay hanh qun.
3
Rang sang ngay hm sau, ai i trng L Sy Quy dn theo
sau chin s tin hanh trinh sat thc a mt ln na. y la chuyn
i cui cung anh co th ra soat lai a im, k hoach anh ch.
Thi tit a sang xun, kh rao, nhng m xung vn co sng
mu. Sng ri day c, bao phu toan b khu vc lam cho ai i
trng kho co th nhn din a hnh t xa mt cach chnh xac. Tt
ca canh vt trc mt anh hin ra mt cach m ao, nhat nhoa. S
chm m cua cy ci trong man sng trng uc gy cho anh cam
giac nh ang i vao mt th gii khac, mt th gii huyn ao, co
phn xa la i vi anh, mt th gii m t, m kh nng n.
Bui ti hm trc, ai i trng nh lai, sau khi n cm xong,
anh dn Bay Tm va Nm Thi sang tiu oan c cng, tm gp anh
chang chnh tr vin va bao cho anh ta bit la cac c chp nhn vic
chm soc giup thng binh. Bng dng co c ngi tnh nguyn
ganh ly phn kho khn cho mnh, v chnh tr vin v cung sung
sng. Anh ta thao thao:
- Ti v cung cam kch va anh gia rt cao tinh thn Lninnt
cua cac ng ch. Ch co nhng ngi cng san toan tm toan y phuc
vu cach mang, phuc vu nhn dn mi co nhng ngha c cao ep nh
th nay. Thay mt can b, chin s tiu oan, ti xin chn thanh cam
n cac ng ch. Nu khng co s giup cua cac ng ch, ti tht
khng bit se x tr tnh hung nay th nao. Ti se in v khu, bao
cao vi cp trn v vic lam hu ai nay va ngh khen thng thch
ang cho cac ng ch.
ai i trng rung mnh, kin nhn, rang nghe li phat biu
trn tru cua anh ta va cam thy nghi ng phm cht, cng v ma
anh ta ang nm gi. Trong khi o, Bay Tm va Nm Thi tr mt
nhn vao ming anh ta, nh ang nut tng li. ai i trng lc
u, tht vong. Anh thm nguyn rua anh chang Phan Lm ngy
th, nhanh nhu oang cua anh. Anh cung t nguyn rua mnh la a
VN L
114
k cho Bay Tm nghe toan b s tht, ri bng nhin, nhn ly

trach nhim nng n khng phai cua c. ai i trng khng h
trach moc c, thm ch con cao phm cht cng dn cua cac c na.
Cac c la nhng ngi qua trong sang, trong sang n mc s1/2n
sang chp nhn ca s li dung cua ngi khac mt cach t nhin,
khng h do d.
Chuyn a xay ra nh th, ai i trng ch con mt cach la
min cng, chp nhn hin thc va coi nh s th a ri.
- Anh bun tui em lm phai khng, anh Quy? - Sau khi a
thng binh v khu vc cua n v, Bay Tm hoi anh.
- Khng, em yu a! - ai i trng noi - Anh rt tn trong
quyt nh cua hai em.
Bay Tm tr nn xao xuyn. C chu ng nm tay anh, noi:
- Khng phai la tui em khng u tnh tao nhn ra rng long
tt cua mnh ang b li dung u. Nhng em lo cho thng binh.
My anh khng ang b un y nh th... My anh a t bo gia
nh, lang xom, vao y chin u cho qu hng cua tui em...
- ung vy, em thn yu a! - ai i trng xuc ng noi Chung ta khng cp n chuyn nay na, em nhe!
Bay Tm nhn anh vi cp mt bit n, tru mn...
ai i trng dn qun ra ti vam knh Ba m vao luc ba gi
hai mi phut. Nh vy la con rt lu tri mi sang. Tai y, ai i
trng phn chia i hnh ra lam hai tp, mi tp cach nhau khoang
na cy s, theo doi ch tnh. Tiu i trng Nguyn Hu Phach
chu trach nhim khu vc knh Ba m, con ai i trng th
nghin cu khu vc vam Ln.
So vi t trinh sat ln trc, ln nay, tuyt nhin bon ch
khng bn hoa chu. Thc t o cho phep ai i trng co c s
nghi ng kha nng tau ch li dung sng mu, nm phuc kch u
o. Anh noi vi Nguyn Hu Phach suy ngh cua mnh v hin tng
nay, nhm lu y moi ngi phai canh giac hn.
115
Khi tiu i trng Nguyn Hu Phach dn qun i ri, ai i

trng mi ln xung sat me sng. Anh li dung cy bn quy, bo ra xa
co tm quan sat rng ln hn.
Vao thi im nay, pha thng ngun, anh nhn thy sat b
sng co nhiu anh en le loi. Rt co th o la p chin lc Vnh Hi Ni bon ch va tai dng mt n bao an trn nn bot cu, co quy m
ln hn, c mt ai i. T y, bon ch thng tung lc lng i can
quet trong rng tram.
Sau khi xem xet mt hi lu, ai i trng bo tr vao b. ung
luc y, anh l m nhn thy bong en cua mt chic tau t pha ha
ngun, li dung nc ln, tha tri v pha anh. Cung luc, tiu i
trng Nguyn Hu Phach cung cho ngi bao anh bit la ho cung
phat hin thy hai chic tau chin khac bung neo, nm phuc trn
dong knh.
Me kip! ai i trng bt giac chi th. Nu thc t din ra
ung nh nhng g cac anh nhn thy th ro rang la ke ch a on
long, nhm ngn chn cac cuc chuyn qun cua ta t hng Ging
Ring, Go Quao thoc xung chi khu Hiu L, ma cac anh goi la cn c
th Mi Mt.
ai i trng bng khung ng nhn dong sng Cai Ln mt
hi lu, ri dn Phan Lm men theo b sng, tm a im phuc kch.
Khi anh va tr v u vam th Nguyn Hu Phach lai c mt chin
s ti bao cho anh bit la hai chic tau ch, ho nhn thy hi nay, a
bin mt, ging nh mt bong ma. Tnh hnh y lam cho ai i
trng tr nn bn khon. Anh goi Phan Lm lai cn dn cng vic
va hng rut lui, mt khi tnh hung xu xay ra, ri cung mt chin
s i v hng knh Ba m.
Trong m ti nhp nhoang, m c sng mu, ai i trng
re co, bc i mt cach cn trong. Anh gp Nguyn Hu Phach ang
i i lai lai bn mt go mi cao, cach b knh mt khoang t rng.
Nguyn Hu Phach bc ti, tay ch v hng thng ngun,
ghe sat ming vao tai anh, noi:
VN L
116
- Ti a nhn thy hai chic tau ch hng nay. Ch thoang

mt cai la a khng thy no na. Tau st ch co phai trai bong bay
u.
- Rt co th la no a li dung sng mu, dat vao mt ch nao o.
ai i trng noi nho - Noi vi anh em phai tp trung theo doi,
phong. Bon My ranh ma lm. Ch cn s sy mt chut xu la om cu toi
nh chi. Cach y vai thang, nhiu n v cua ta b chung cho "phi
ao" khu vc nay y!
ai i trng va noi dt cu th chin s L Vn c hn hn
chay ti, noi lac ca giong:
- Thu trng i! Em nghe thy co ting mai cheo khua nc
hng nay.
ai i trng ban tn ban nghi, keo Nguyn Hu Phach i v
pha go t, cach ch anh ang ng li chng mt trm met, ni co
hai chin s ang canh gii, dng lai, nghe ngong. Khng gian vng
lng nh t, ngoai tr ting gio vi vu thi. Nhng t giy sau, ai i
trng nghe thy ting mai cheo chem xung nc, ro mn mt.
- Me kh, am nao vt kinh liu th? B chung in ca ri sao?
- ai i trng rua thm.
ung luc o, luc anh cam thy ngi nong bng bng th co hai
ting n lup bup v ra, ng thi la hai trai hoa chu bng sang gia
bu tri. Gia anh sang lanh ngt nh thanh thin bach nht, ai i
trng nhn thy hai chic xung ch khoang bn, nm ngi, t b
bn kia ang bi qua, bng khng lai gia dong. Hai chic tau ch
em s1/2n trong m ly, bng ru ga, lao ti. an 50 ly n rn, pha tan
ca man m yn lng. an n d di lam dng ln nhng ct nc.
ai i trng nghe thy ting ku tht thanh. Nhng ngi sng sot
nhay tum xung dong nc, trong khi hai chic xung chm nghm.
Hai chic tau ch bt en pha, lt song chm ti, trut an nh
ma xung dong sng. Khng th bo mc ng i ang lm nan, ai
i trng het ln:
- Bn! - Anh ra lnh - bn i!
117
- Bn vao u? - Thng gi khu B41 nep bn canh ai i

trng, run ly by, hoi lai.
- Bn vao tau ch ch bn vao u! - ai i trng quat.
Phai mt ti vai giy ng h sau, Thng mi bn c trai an
v pha tau ch. Trai an vut bay nh mt tia la, ri n tung trc
mui con tau. Tt ca cac c sung cua ch u tp trung v hng ai
i trng trut an.
Nguyn Hu Phach git ly khu sung trong tay Thng, lp
trai an khac vao nong, ri nhm thng vao hai chic tau i trc,
xit co. Trai an c phong i, lao thng vao thap phao cua ch.
Gia bn b ting sung, ai i trng co cam giac nh trai an chui
tot vao u o, ri bt ng v tung ra, lam bung ln mt am chay.
Ln nay th ting la het hoang loan xay ra trn con tau ch.
Tranh thu luc qun ch ang ri ren, ai i trng het to:
- Tt ca, rut!
Nhng ngi lnh ua chay theo anh v pha con mng nho,
cach b knh gn na cy s. Cho ti khi nhay xung c con
mng, ai i trng mi hoan hn. Anh ta lng vao thanh t,
ng th. Anh th ly th . Th ra ca ng tai.
Cuc cham sung trn knh Ba m mi ri a anh thc tt ca
tau xung va n bot ch trong vung. Gn nh cung mt luc, hoa
chu c bn ti tp ln tri, ging y nh m man chin dch. Mt
t thoi thop, php phong trong anh sang lanh lung ma quy. Ting
tau ch n ran trn hng sng Cai Ln. Va chay, chung va na
tng loat an vao hai bn b. an bay chiu chu, xe rach bu tri bi
mun ngan hon la.
Vai phut sau, Phan Lm va Bui Nh Cao cung a chay ti,
cungnhay xung con mng thoat nc trong vn. Sau khi ly lai
c bnh tnh, tiu i trng Nguyn Hu Phach mi x tt ca ni
bc doc ra:
- Thng Thng m u ri? - i vi tao bao nhiu ln ri ma
vn khng m mt ra c. Tau ch lu lu trc mt, ai i trng
VN L
118
ra lnh bn th lai hoi la bn vao u? ... a th, lai bn nh ct, lam

mt toi trai B41 cua tao.
ai i trng xua tay:
- Thi, trong anh nhau, ht hoang la chuyn bnh thng. T
ngh ln sau no se khng th u.
- Thng nay ngu dai lm. Noi mai cung vn th thi. ung la oc
t.
Thng au kh, phn trn:
- Em cung khng bit tai sao mnh lai ngc nh th khng bit.
Khi thy trai sang vot ln la chn tay em ri rung, khng th c ng
c na. Moi ba, em cung d, nhng khng d n th.
- Thi, bit ri - Phan Lm ln ting - Hay im lng gium cho
mt chut i. Hnh nh co ngi ang chay kia ka.
Moi ngi lp tc im lng, nhn v pha dong knh. Trong anh
sang rn rn cua en du, ho trng thy hai ngi lnh ang ke mt
ngi khac lom khom chay ti. Ca ba u vn qun phuc mau en,
may bng vai ni-lng. Co ngi vn con mang c ca tht lng, sung
ngn. Chng cn phai co con mt tinh tng, ho cung nhn ra ba
ngi an ng kia va mi thoat nan xong.
- Chay n y nhanh ln! - Tiu i trng Nguyn Hu Phach
ln ting - Lnh n v nao th?
Nhn ra ngi ang mnh, ba ngi lnh du nhau chay thng
ti con mng nc, th hn hn.
- Co phai my ng va mi bn chay chic tau st trn knh
khng? Tri t! Tui oan u co sai! Cam n. Cam n nhiu lm! Khng co my ng, tui tui chc chn phui chn ln ban th rao troi
ri! - Mt anh lnh trong oan noi - My ng n v nao?
- Trinh sat oan Lc Ninh! - ai i trng tra li.
- Cha nghe! - Anh lnh lc u, hoi tip - Mi d y ha.
- a, mi v c na nm!
119
- Th th con mi me g na. - Anh lnh k - Tui ti la lnh cua

tnh c c ln on oan 95A. n v cua ng ng y, bit khng?
- Lnh a phng ma sao my cha chu quan thy me? - Tiu i
trng Nguyn Hu Phach noi chen vao.
- Bi vy... Anh lnh chi th - u ma, ba nay xui sao u. i
bn, con ba. Cha tnh n hai con nho a o na.
- Hai a khng sao u! - Anh lnh b thng noi - Ti nhn
thy tui chung bi tr v pha bn.
- Chung ti cung hy vong nh th! - ai i trng noi. - Thi,
my ng rut nhanh ln, tui ti cung sp rut y. i i, tui ti chn
hu cho.
Ba ngi lnh a phng ri rt cam n, ri lai du nhau ln
ng. ai i trng nhn theo, lc u. Anh va thng, va thy
gin.
Tri sang ro. Trn sng Cai Ln vng vng ting tau ch chay
v hng knh Ba m. Thnh thoang, chung lai bn mt vai loat
an uy hip. Ri ting may tau n nho hn i hng va xay ra
chin s. Theo phan oan cua ai i trng th co ve nh chung
ang chun b keo chic tau b thng.
- Liu bon ch co kha nng mo ln y khng anh? - Tiu i
trng Nguyn Hu Phach khe hoi.
- T ngh la khng. ai i trng tra li khng c dt khoat
lm.
- By gi, anh tnh sao?
- C ch y n tra ri tnh. Noi vi anh em, ai oi th c n
trc i. Nh phai c ngi canh gii cn thn.
Mt chic "m Gia" t hng V Thanh bay ln, qun ao doc
theo knh Ba m n vam Ln. No bay rt cao, ri bt cht sa
xung tht thp quan sat. Trn dong knh, ting ng c tau ch
bt ng lai ru ln. Rt nhiu ting ng c cung ru mt luc. Rt co th
la chung ang keo chic tau i.
VN L
120
Mt tri a ln cao. Chic "m Gia" sau mt hi qun ao,

cung rut i, tra lai cho khng gian s yn tnh vn co.
Sau thi gian ngh ngi, vao khoang hai gi chiu, ai i
trng lai dn b i mo ra knh Ba m mt ln na. Anh mun
quan sat mt cach tng tn toan b khu vc nay vao ban ngay. Nu
co iu kin, anh se vt hai chic xung cua n v ban b m hi
m.
Dong knh hin dn ln mt cach trng vng trong mt anh.
Tai khu vc xay ra tac chin, tt ca nhng bui co, b cy a b an
nhon xen bng, trng hc, en xam. Khng gian hoan toan tnh lng.
Nhng o la s tnh lng khng bn vng, s tnh lng nng n. Di
anh nng cua mt tri, hi nong t mt t bc ln nng nc mui
thuc sung va mui tanh ti cua bun t. Trn dong knh loang l bi
nhng vt du en, nhng phao cu sinh chay d va nhng vo bng
bng b xe vi.
Trn b, co rt nhiu du giay va u mu thuc la. ai i
trng bam theo nhng du giay y i tht xa, nhng anh khng
phat hin c iu g khac la. Anh tin rng nhng du giay trn
pham vi hep nay la cua bon lnh hai qun ln b, iu khin vic keo
tau. Thc t trn hin trng a xac nh bao chng cho s nhn
nh cua anh.
Sau khi cung ng i xem xet tht ky khu vc bn nay knh,
ai i trng vy tay, ra hiu cho Nguyn Hu Phach ti, hoi:
- Cu co nh ch hai chic xung b m hi m khng?
Tiu i trng cn mi, khe gt u mt cach khng my tin
tng:
- Theo ti th mt chic m ch nay, - Anh noi - Nu ta keo
mt ng thng t go t mnh ng hi m ra gia knh. Chic
th hai chm cach chic u c mi met, lui v pha bn trai. Ngng
mt lat nh th do y cp trn, anh noi tip - Anh nh ly hai chic
xung chun b cho trn anh ti y, ung khng?
ai i trng gt u.
121
Tiu i trng ra hiu cho chin s Nguyn Vn Thng, ngi

bn hong mt trai B41 hi m, bc ti, hoi:
- Bit bi ch?
- Bit! - Thng qua quyt.
- Vy th trao lai khu sung cho ai i trng, ci qun ao ra,
cung vi t mo bng c hai chic xung b chm hi m, khn
trng ln.
Trong luc Phach va Thng chun b, ai i trng yu cu cac
chin s s1/2n sang chi vin cho ho.
Sau khi tiu i trng Nguyn Hu Phach va chin s Nguyn
Vn Thng trut bo b qun phuc nhau nat xung t, lom khom ti
b knh trng trai, ai i trng thy tim p rn ln, cng thng.
Anh ch lo qun ch nm phuc pha b bn kia n sung vao ho, th
s vic se phc tap hn nhiu. Anh nn th, theo doi tng bc tin
cua hai ngi. May mn thay, khng co chuyn g xay ra.
By gi th Phach va Thng ang ln ngup di dong knh. Mi
mt ln ho ngoi ln mt nc th, ai i trng lai cam thy bn
chn. a my phut tri qua, ma cha co chic xung nao c tm
thy. ai i trng cht nhn ra rng rt co th nc triu ln a
y chic xung tri i xa so vi d kin. Ch Nguyn Hu Phach
ngoi ln th, ai i trng ra hiu cho Phach mo v pha tay trai.
Hn mt phut sau, Phach nh ln, ci. Nu ci bao cho anh bit la
a tm c mt chic xung.
Tiu i trng ngoc tay ku Thng lai, ri ca hai cung ln
mt ln na. Ho a em c chic xung ln khoi mt nc va y
vao b. Ngoai tr Phan Lm va Bui Nh Cao co nhim vu canh gii,
nhng ngi con lai chay ua ra, giup sc keo chic xung ln b.
Trong luc Phach va Thng tip tuc bi ra kim tm chic xung
con lai, ai i trng ra lnh cho hai chin s khing chic xung
em v pha con mng thoat nc.
Di dong knh, Phach va Thng cung a tm c chic xung
th hai khng my kho khn. Ho cung nhau keo chic xung vao gn
VN L
122
ti b mi phat hin ra trong xung co xac cht cua mt c gai cung

vi khu sung cua c. C gai b trung mt vin an c 12,7mm vao
bung, thn th tan nat. C b chm theo xung do quai sung vng
vao coc dm.
ai i trng cho chuyn xac c ln trc, ri mi keo xung
ln. Ngay sau o, anh cho khing ngay xung i, con mnh th lai
xoa cac du vt. Xong xui, anh 1/2m xac c gai i theo.
V ti mng nc, ai i trng cho moi ngi ngh lai t
phut, ri ng vin anh em chuyn tip hai chic xung n canh
rng tram gio, xen ln vi r, cach mng nc kha xa va giu lai
o.
n y, ai i trng cho moi ngi ngh lai, ri nhe nhang
t xac c gai xung t. Anh khng mun lam thi th c au mt ln
na. ai i trng ng dy, nhn c. C gai con qua tre, tui chng
mi tam la cung. T vt thng trn ngi c, mau vn r ra, co iu
nht nhat. ai i trng vut mt cho c, ri g tm ao choang buc
tht lng, trai ra va cung Phan Lm khing xac c t ln. Anh cn
trong xp cho c nm ngay ngn, khng qun t khu sung cua c
bn canh. Anh mun sau nay, nu nh co ai o tm c xac c, th
khu sung v tri v giac kia se ct ln ting noi, rng: c la mt ngi
lnh.
Sau khi ao huyt xong, ai i trng cho kim tra dy buc
mt ln na ri mi chuyn xac xung. Trc khi lp t, moi ngi
ng nghim, gianh mt phut mc nim, tin a c.
- Em i! - Tiu i trng Nguyn Hu Phach thm th - Ngu
ngon nha! Nu co khn thing th mong em hay cho chung ti c
manh khoe. Nu con sng c cho ti ngay chin thng, ti se ghi
nh mai ngay nay. Ti se lam gi cho em, lam ca gi bn mi chn
ngay mt cua em na.
Nhng hon t a c nem xung huyt. t y qua xu.
ao ln ma lp xung khng y. Moi ngi phai ao thm t bn
ngoai, p cho nm m cao ln, vung vn.
Cng vic hoan tt, moi ngi mi cam thy mt moi. ai i
trng nm ln trn mt t m t, tm hn tr nn phin mun.
123
Anh ngh n s phn, s rui ro cua con ngi trong chin tranh. Anh
ngh ti nhng ban be a cht va cam thy co mt cai g o tht chua
xot, ng cay. Bit th, nhng anh, cac anh khng th sng khac
c. Trc khi tr thanh mt ngi lnh, anh a la mt cng dn.
Va, d nhin, anh phai lam tron bn phn i vi t nc cua anh,
ging nh bac anh, cha anh cung a lam nh th!
Cach y hn mt nm, trong chuyn i trinh sat vao c im
cua mt tiu oan My thuc s oan "Tia Chp Nhit i", tai Sui
My, bn Ty Ninh, ai i anh a mo vao ung phuc kch cua ch.
o la vao mt bui sang, luc y, canh rng vng tanh. Bon My u co
vi vang g. Chung c cho trung i i u vao tht gn, ri mi
ng loat bm mn, n sung.
ai i trng a nhn thy ng i cua anh b n nga hang
loat. Ting thet vang ln trong ting sung n in loan. Con hn na
qun s trong tay, ai i trng yu cu moi ngi nm im, khng
chng tra, ch ch xung phong. ng thi, anh t chc mt mui vu
hi, do Ba Trn, luc o la trung i pho ch huy, b mt vong v pha
sau lng ch, anh boc hu.
Khoi an tan dn. Khng thy ting sung chng tra, bon My
ng loat tin ln. Nhng tn lnh u tin a bt u nhay ti thu
sung. Co tn dung mui giay lt xac ln ri cui xung moc tui, tm
kim tai liu, t trang cua lit s.
Vao ung luc o, ai i trng ng bt dy. Nhng ngi lnh
nm im nh nhng xac cht cung ng loat ng ln, xa an vao
qun ch. ai i trng a nhn thy nhng cp mt kinh hoang,
ng ngac cua ke thu ngoai lai nhn anh, trc khi nga xung.
Cung luc, canh vu hi cung a bt u n sung. Bon My tr nn
ri loan. Chung va anh va rut ra khoi trn a.
Vi gn mt na qun s b thng vong, m hm y, ai i
trng phat in. Anh i lang thang trong rng nh mt bong ma.
Ngay hm sau, Pho chnh uy trung oan a xung thm n v, ng
vin, an ui anh. Nhng nhng li noi chn thanh cua cp trn cung
khng xoa ni ni bun su nng va mc cam ti li trong anh. Anh
VN L
124
t chi rua mnh la tai sao lai a b i i ung vao hng y? S

hy sinh cua ng i a lam anh mt ngu ca thang tri.
Ngay trong cuc hop rut kinh nghim trn anh, ai i trng
a ng ln xin t chc. Anh khng phai la ngi hn ly, hoc bt
man, ma cai chnh la anh thy mnh khng xng ang ch huy n v.
Vi nhng g a gy ra cho ng i, anh thy mnh chng hn g mt
ga ti .
- Chung ti khng cho ng t chc u, ng Quy a! - Pho chnh
uy tuyn b thng thng - Chin tranh la nh vy, co luc thng, luc
thua. Ke ch cua ta cung la ngi. Chung cung thng minh, lau ca.
Co iu, ng khng c bi quan. ch cht mi lm, ta cht mi
bay, k nh hoa. Nhng ta a thng v th trn. Trong mt hoan
canh thua mi mi, nhng ng a lt c th c, o la iu tht
ang khm phuc. Chng phai ly long ng lam g, nhng nu ri vao
trng hp o, ti khng bit la mnh co x tr c nh ng khng.
Thi ng bun na...
Dn da, ni au trong long ai i trng cung theo nm thang
ngui ngoai dn i. Nhng mi mt ln nhn thy ng i cua mnh
b cht, cho du khng phai la ngi cua n v, anh vn thy bun
long.
m hm y, sau khi nghin cu tnh hnh ch mt ln na,
n v quay v ngh tam trong canh rng tram gio va r, ai i
trng lai cam thy tm hn trng vng. Gn sang, va mi chp mt
c mt lat, anh l m nhn thy bong mt ngi con gai ng ngay
u vong nhn anh. Cai nhn cua c gai bun ri ri.
- Em ha? Bay Tm ha? - ai i trng ngh la mnh a hoi nh
vy.
C gai khe lc u, nhng mt vn khng ri anh. Hnh nh c
mun noi vi anh mt iu g o ma khng noi c. Cho n khi co
ting ga gay ct ln, c gai git mnh, quay got.
ai i trng choang dy. Tri vn ti. T hng sng Cai
Ln, ting tau ch vn vng vng di v. Trn nn tri, hoa chu o
quach. Thnh thoang mi co mt vai loat sung n re ln.
125
ai i trng ly en pin xem ng h. a gn nm gi sang.

Anh rt mun ngu rn mt chut, nhng mt c rao kh. canh anh,
Phan Lm thc t luc nao. Thy ai i trng roi en pin, anh ta
ngi bt dy, ron ren bc ti bn canh, th thao:
- Thu trng i. Hnh nh c v, thu trng a. Em nhn thy rt
ro. C m bung, ng u vong, nhn em. Em a ct ting hoi, nhng
c khng tra li, ri bo i. Luc o, em cam thy lanh toat ca ngi.
ai i trng v vai Phan Lm:
- Thi, ngu i! - Anh noi - Co th cu qua nhay cam vi cai cht
cua c, sinh ra m mang y thi.
- Ti ngh khng phai m! - Nguyn Hu Phach cung ngi bt
dy, gop chuyn - Ti cung nhn thy c y. Ti nhn thy c ng
ngay bn u vong cua mnh.
- Cac cu b bnh tng ht ri! - ai i trng noi, nhng
trong thm tm, anh thy co mt hin tng thn b nao o qua gic
m cua ng i va cua chnh anh. Anh sc nh n bai ng dao ma
thi tre con, anh thng hat mi khi tng nh cha mnh. Gi y,
anh mun hat lai bai ca y vnh bit c:
Nhng con thuyn
Hay tri i
V di y
Noi vi vua
Noi vi quan
trong lang
Co ngi
Cht tre
Mt khng nhm
Tim khng tan
Nhng con thuyn
Hay tri i...
VN L
126
5
ai i trng dn phn i trinh sat tr v khu vn su ring
vao bui chiu hm sau na. Sau ba ngay nghin cu ky lng tnh
hnh ch trn toan khu vc, chun b cho phng an tac chin, anh
thy trong long tr nn th thai, ung dung. Tt ca cac d kin, thng
tin, thu c qua hai t trinh sat, a giup anh co c mt cai nhn
tng i toan din v hoat ng cua tau ch tai y, vach k
hoach tac chin mt cach chu ao. Vi tm trang hng phn, ai i
trng bc i rt nhanh, lam cho ng i theo sau phai bc bi.
- Thu trng yu mn i! B nh lm hay sao ma i d vy? Tiu i trng Nguyn Hu Phach ln ting.
ai i trng bc chm lai, nhch mi ci:
- My cu i nh rua. - Anh noi - Le le ln, v, con tm. My
ba nay, t thy ngi ta lm ri, ch bun ngu thi.
- Anh se khng ngu c. Khng bao gi ngu c, thu trng a!
- Phan Lm khng nh chc nch - n nh em y, cha u vao
u, ma a nh nh in nh dai ri. Nu nh ti y, xa c nang,
chc em phai xin ai i trng cho chuyn v xa cng tac qua.
- Thi i, may - Thng ln ting - Mi tng nhau co mi mt
canh hoa dai ma a tng b.
- May... v duyn! - Phach trng mt gin d - anh gic d ec.
M ming th hi mu, ma con ham noi.
- Thi... - ai i trng xua tay - T khng m tn u. C tro
chuyn cho thoa thch. Nhng anh m ma nh ba ri la t vn c
y.
Cui cung th moi ngi cung a v n cn c. Cha kp t ba
l xung t, tiu i trng Nguyn Hu Phach a la toang ln:
- Xa i pho u ri? Ra on chang ne!
Nhng chng co ai ra on cac anh ca. ai i trng ng sng
ngi, nhn cn c vng tanh vng ngt, anh vut hiu rng nhng
ngi lai a phai thc hin cng vic cua "ke oan gia".
127
- Khng co ai coi c sao, bay? - Nguyn Hu Phach lai ln ting.

T trong hm ct vu kh, chin s Bui Nh Cao tho u ra, tay
dui mt, gt gong:
- Lam g ma nhng ln th? - Cao quat lai - Cp trn th ch
phai. B v cung khng...
- Thi, ng cai nhau na. - ai i trng ln ting - Ba Trn
va anh em i u ca ri?
- Anh cung vi moi ngi phai chuyn s thng binh cua c
cng i vin t ngay bui sang ba o lng, co th ti nay, ho v.
- Tao bit ngay ma. ai i trng dm chn, ku tri - Bit ro
mi mi ma khng can c, th mi au ch.
- Thu trng ng trach my c ti nghip! Cao rut re noi -
moi ngi phai i cang thng, my c kh tm lm ri.
ai i trng lc u, bun chan. Moi hng phn nh tri tut
khoi long anh. Cu Cao a noi ung. Hn la my ngay qua, Bay Tm
rt i n nn. Tht la lam n phai ti. ai i trng ngh bung.
Anh thm dn mnh la phai c gng qun i, khng c s bc
bi vng vn trong long. Bit th, nhng ve mt anh c b b, nng
trch, noi nng cm cn, chng ra u vao u.
- Phach u ri? - Anh noi - Ct c cu nao o nu cm i. Nu
lun cho my a na. Noi cu Cao canh gac. S con lai tranh thu
tm trc i.
Giao nhim vu xong, ai i trng vung vng m bng, ly
vong ra mc, ri i ra con mng thoat nc trong vn, tm. Vt
bong vai vn con au rat, khng cho phep anh ky co manh tay. Anh
tm qua loa, ly l, ri quay tr v, nm n ln vong, mt khep h.
Mt tri bt u chm xung canh rng pha ty. anh nng cui
ngay tr nn nhat thch. Bu tri vn m ting may bay va ting
sung n b bop mt ni nao o tht kho xac nh. ai i trng
ngap dai, gi u ln tay. Gic ngu n vi anh luc nao khng bit.
VN L
128
Bay Tm cung moi ngi a thng binh tr v vao luc chp

ti. Vi mt tm trang bn khon, s hai, c ron ren n bn vong
ngi yu. C mun xin li anh v s vic va ri. Ch v c, v s a
mang cua c, ma cac chin s phai kh s. C cung a chun b s1/2n
tinh thn nghe nhng li trach mng cua anh.
ai i trng ang ngu. Anh ngu m mt, u ngoeo sang mt
bn. Hi th nng n, kho nhoc. Ch cn nhn thoang qua, Bay Tm
cung a nhn bit rng anh rt mt. Bng mt c ch u ym, c nhe
nhang keo tay anh xung, sa lai mai u cho ngay ngn, ri mc
mung cho anh. Sau khi em cn thn, c khe trut mt ting th dai,
ri nhe nhang quay v ch cua mnh.
- Bay i! Ku nho Nm i tm i, em a! Tm khuya d cam lanh
lm! T ng xa, Ba Trn ct ting nhc nh.
Bay Tm khe "da", nhng vn cha mun i tm. C ng
lng l mt luc ri bi lai mai toc. Gia luc c ang chun b qun
ao, th Nm Thi va i u o, quay tr v.
- My anh i chuyn ri, cung ung ch y! - Nm Thi noi
nho.
- Ua, vy sao? - Bay Tm chm ti hoi - Co ai vic g khng?
- D nhin la khng. Ri c k s qua din bin cua trn anh
trn knh Ba m cho Bay Tm nghe. Xong, c ng vc hoi - B, anh
Quy cha noi g vi ch ha?
Bay Tm bun ba lc u:
- Anh vn ang ngu. Ngu nh tre con.
Nm Thi th thm:
- Anh Lm k vi em rng my anh con kim c hai chic
xung na lng. Trong xung, co mt c b cht. My anh em ln b,
chn ct cn thn. Ri n khuya, c hin v, ng u vong my
anh. My anh hoi hoai, nhng c im lng. n ga gay th bo i...
- Nm tin chuyn y a? - Bay Tm lng l hoi.
129
- Anh Phach cung khng nh nh vy na!

Bay Tm cha bao gi tin co chuyn ngi cht hin hn v vi
ngi sng. Tuy c cung a tng nghe nhiu ngi th sng, th cht
vi c rng ho a nhn thy tn mt va a noi chuyn vi linh hn.
Nhng n khi c hoi rng nu qua tht co chuyn y th tai sao c
lai khng gp c ba, me va ng ba ngoai cua mnh? Chng le ho la
nhng ngi ngoai l, nhng ngi khng co linh hn? Cach t vn
ngay thng cua c a lam cho nhiu ngi k chuyn khng tm
c li giai thch nao ang thuyt phuc. Ho ch giai thch rng: linh
hn thuc dang t tng, khac vi con ngi. Linh hn ch co th gp
ngi sng, khi ban thn ngi sng co nhu cu gp ho. Ngi nao
khng tin co linh hn, th se khng bao gi gp c linh hn. S d c
khng gp c ba, me va ngi thn cua mnh v c khng tin rng
ho vn tn tai di mt hnh thc khac. C co th khng nhn ra ho,
nhng ho vn nhn ra c, theo doi c, nhng khng kim soat c
cac hanh ng cua c.
- My anh ba ra chuyn ma quy doa mnh thi, Nm Thi a. Sau cung, Bay Tm noi - My anh bao gi cung khoai ch khi thy tui
mnh khip va, ung vy khng?
Nm Thi lng l gt u.
Ting Ba Trn vong ln t pha bp:
- My a chuyn tro g lm th? Tm nhanh ln ri con n
cm!
n luc nay, Bay Tm mi u oai cung Nm Thi m , soi en
pin i v pha con mng nc cui khu vn.
ai i trng thc gic vao luc na m. Cam giac u tin
cua anh la thy oi bung. Anh u oai ngi dy va nhn ra mnh ang
trong mung. Th la Bay Tm a v. Anh vt man ln, ngh bung, ri
nhoai ngi ly cy en pin, soi tm dep. Anh nh bung mo xung
bp kim mt chen cm, n cho oi.
ai i trng ng ln, toan bc th a thy Bay Tm soi en,
bng da cm, bc ti trc mt anh. S xut hin t ngt cua c
VN L
130
chng to sut t ti n gi, c vn thc i anh. ai i trng sng

ngi, nhn tht lu vao mt c, trai tim rung ln v xuc ng.
- Em tht ang anh on! - Anh trach c - V hi nao ma khng
goi anh?
- Em v hi hm lng. - C tra li khe khang - Thy anh ngu
say, em khng n anh thc anh. Ngng mt lat, c noi tip - Em
mang cm cho anh y!
ai i trng t en pin vao vong, ly chen cm t tay
ngi yu, hoi nho:
- i ng dai, lai khing cang nng nhoc, em co mt lm
khng?
S quan tm cua anh lam c thy m long. No nh ct i s
mc cam ti li, ganh nng tm tr lun am anh c sut my ngay
qua.
- Anh con bun em khng, anh Quy? - Sau mt thoang u t, c
hoi.
- Cai g? Bun em ha? - ai i trng lc u - Ht bun ri,
em thn yu a. Trng thy em la anh ht bun lun.
- Thit khng, anh? Anh ht bun thit ri ch?
ai i trng u ym gt u.
Bay Tm sung sng nhay ln, hn vao ma anh. Ch mt chut
xu na la c lam ca da cm trn tay ai i trng.
- Cam n anh! Em tht sung sng, anh a! - C noi - Em co li,
nhng khng mt ai trong n v trach c em... Thi, anh n cm i.
Em soi en cho.
ai i trng ngi xung vong, xuc cm n vi ca kh nng
mt cach ngon lanh. Bay Tm va soi en, va nhn anh n, ve mt
tr nn t l. C mng tng ti mt ngay nao o, khi t nc hoa
bnh, c se i ch, mua thc phm v nha, t nu cho anh nhng mon
n cua qu hng c, nhng mon n ma c tin la anh se rt thch.
131
- Em ang ngh g vy? - ai i trng ct ting hoi.

Bay Tm cht th dai, c n mt nu ci:
- Em ngh n ngay hoa bnh, anh a! - C noi, giong tr nn m
mang - Luc o, anh bit khng, em se nu canh chua ca bng lau, se
lam mon ca chem chng tng, ca r kho t, hoc lu ln cho anh
n. Em se lam ca mon kh sc nng trn xoai anh nhu vi ban
be. Luc o, em cung se lai ngi bn anh, nh by gi va tip thc n
cho anh... Noi n y, t nhin c nc ln, nga mt ln tri, thn
thc.
ai i trng lng ngi khi nhn thy trong khoe mt cua
ngi yu long lanh hai giot l.
6
Mt ngay mi lai n vi nhng ngi lnh trinh sat ong qun
trong vn su ring bo hoang, gn sng Cai Ln. Ngay t sang sm,
khi mt tri va lo rang, ai i trng L Sy Quy a vui u vao
tm ban tac nghip t di t, trong o cac mui tn cng d
kin c t m bng but ch mau.
ai i trng khng th nh c y la ln th bao nhiu,
anh a suy ngh, phn tch, nhm vach ra phng an tac chin kha
thi nht cho trn anh d tnh vao ngay mai. Theo k hoach ban u,
anh se b tr t hang chuc ng la, nm rai rac trn tuyn knh Ba
m, nhm cung cp cho ke thu nhng thng tin gia v s co mt cua
chu lc Khu tai khu vc nay.
Nhng, nhng cuc hanh qun co tht, vt sng co tht va ca
nhng trn anh co tht lin tuc xay ra trong vong na thang qua a
cung cp cho cac c quan tham mu cua ch nhng d kin v s
hoat ng cua ta tai y, nn chng cn phai dung n nhng ng
la.
iu lam cho ai i trng quan tm nht la khi trn a a
c bay b s1/2n sang, nhng ke ch lai khng sa vao by theo cach
b tr cua anh, th phai chuyn phng an tac chin nh th nao?
VN L
132
Sau nhiu ln nghin cu thc a va quy lut hoat ng cua

ch, ai i trng quyt nh chon phng an ti u nht la du ch
vao cai by a c ging s1/2n. ai i trng gai nhe ln mu ban
tay, t t ra cac tnh hung va t tra li. Sau khi nhn thy a at
c s tng i n thoa, sau ba n sang, anh cho mi Ba Trn va
Nguyn Hu Phach n nghe trnh bay v k hoach anh ch.
- D kin cua ti nh th y. My v cho y kin i.
Ba Trn t cm ln u gi, mt nhn xoi vao tm ban . Anh
cn mi suy ngh ri noi:
- Nh vy la chung ta khng du ch vao knh Ba m nh a
tnh toan trc y, ung khng?
- ung th! - ai i trng tra li - Nu du ch vao knh Ba
m th se nguy him n tnh mang cua ngi nghi binh. Hn na,
cha chc chung a dam liu lnh ui theo.
Trung i trng Ba Trn gt u, tan thng.
- Nu nh ch khng di chuyn t hng Rach Gia ln ma lai
di chuyn theo hng ngc lai, th tnh th se ra sao? Trng hp
nay, k hoach nghi binh se huy bo, ung khng? - Tiu i trng
Nguyn Hu Phach ln ting.
- Buc phai bo nghi binh. - ai i trng qua quyt - Chung ta
ch s dung nghi binh trong trng hp tau ch t hng Rach Gia
ln. y la lc lng tac chin sng rach cua hai qun My. Bon nay
hung hng va cung rt chu chi. iu ma chung ta cn ban cu th la
se c ai nh ch y?
- Co th ti, kt hp vi thng Cao, hoc thng Thng cung
c. Ba Trn ngh.
- ng phai la ngi phu trach t cht chn ca vam Ln! - ai
i trng lc u, bac bo -Nhim vu cua ng rt quan trong, va co
nhim vu bao v nghi binh va khoa cht u theo k hoach mt hoc
khoa ui, theo k hoach hai.
133
- V ngi nghi binh, ti ngh c thng Thng va thng Thai.

Hai thng nay va bit bi, va mun lp cng. Chung no mun xoa
i hnh anh "thng ngc" trc mt moi ngi - Phach noi.
- Th th tt. ai i trng gt u - Nhng phai noi cho tui no
hiu rng nu c tm cach chng to mnh khng ngc, th se tr
thanh ngc tht y!
Nguyn Hu Phach ci sc sua, ci chay ra nc mt. Sau o,
anh hoi:
- Thu trng tnh gi nao ta ln ng?
- Ti tnh chiu nay hanh qun! - ai i trng noi - Chp ti
n ni. Thi gian con lai la t chc b tr lc lng. Kha nng n
sung se la vao ngay mai. Noi n y, ai i trng quay sang nhn
Ba Trn - Theo ng, ta nn khi hanh vao gi nao th kit?
Ba Trn bm t ngon tay, suy ngh mt hi, ri noi:
- Ta t phng nam ln, thuc hanh hoa. ch t hng Ty ti,
thuc hanh kim. Hm nay la ngay Bnh Ngo, ca can chi u hanh
hoa. Vy ta i vao gi inh Mui se tr thanh bin la. Tam hoa se
ch khc c nht kim. Ta toan thng.
ai i trng khe ci:
- Nu ch khi hanh vao gi thuy th sao? Ta thua a?
- No khi hanh vao gi thuy th cung tht bai nhng hn.
Kim sinh cho thuy, tc la s mt i. Hn na, trong trng hp nay,
nht thuy khng ch ng ni tam hoa. Tam chn mui la la long.
Nc lam sao dp tt c la long...
- Ti khm phuc s nguy ly cua ng. Nhng ti cung c ghi vao
s xem th nao. Ngay mai, mi bn gi, hanh qun. a qun, nh giao
cho cu nao o lam ly hai chic dm nha!
Ch cho moi ngi i ht, ai i trng ti gp Bay Tm va
Nm Thi, bao cho hai c bit v trn anh sp ti cua n v. Bay
Tm chm chu nghe anh noi nhng khng co biu cam ro rt, ngoai
ve lanh bng. Ch cho anh noi xong, c bun ba hoi:
VN L
134
- My anh nh ui kheo tui em i, phai khng?

- i em! sao em lai noi th? - ai i trng giay nay ln.
- Nu khng co y ui tui em, tai sao my anh khng giao cho
tui em mt cng vic g?
- ung vy! - Nm Thi gop li - My anh coi thng tui em. Coi
tui em nh la mt ganh nng.
- Hay nghe anh noi ht a. ai i trng phn trn - ung ra
la anh, my anh, khng th giao bt ky mt cng vic nao cho tui em
ca. My anh khng phai la ngi ch huy trc tip tui em. My anh
ch nh tui em giup chuyn mt s vu kh ra trn. Sau o, tui em
se lai giup my anh lam nhim vu cu thng, c cha?
- t ra la nh th! - Bay Tm noi. C a mm ci.
- By gi tui em chun b t trang i, con thi gian th giup my
anh nu n. ung hai gi chiu hanh qun, ro cha?
- Tui em a nghe ro. ung hai gi chiu hanh qun, tha ng
ch ch huy.
135
Chng bay
NG DAO CUA TNH YU
1
ai i trng tnh dy vao luc chiu ta. Anh kinh hoang khi
thy mnh ang nm gia h bom y bun nhao, tanh ti. Cam giac
u tin n vi anh la s trng vng, c n n cung cc. Xung
quanh anh, moi vt dng nh vn con chao ao, quay cung, trong
s tnh lng ng cng. ai i trng rang ca mnh va nhn thy
au nhc, t dai ni be sn pha tay trai. Khng nhn thy du mau,
anh tin la mnh a khng b thng.
ai i trng nm im li chng my phut ng h, mi lai ca
quy mt ln na. Ln nay, anh qu tay keo khu sung AK ti gn,
t nm ngang trn mt bun, lam im ta, y ngi ln. Anh
nghin rng, gng mnh n toat m hi, cui cung cung a keo c
thn hnh ra khoi s tr nu cua bun nhao. Khn thay, anh va mi
ng ln c th hai chn lai tut su xung vung ly trong long h
bom. Mi ln anh nhc c chn bn nay, th chn bn kia lai lun
su xung. Loay hoay mt hi, nhng anh vn khng sao thoat khoi
cai h bom cht t cht tit nay. Trong luc ang v vong, ai i
trng nhn thy pha trc mt, chch v pha tay phai, co mt cai
r cy to bng c tay, l ra gia t snh. ai i trng rang sc nem
khu sung ln trc, ri nhoai ngi tum ly r cy, trn ln tng
chut mt. Kho nhoc lm, anh mi bo ln c ming h bom nhao
nhoet, cht dp y. n y, ai i trng khng con sc lc
ng dy na. Thn th anh tr nn ru ra n mc tham hai. Anh
nm sp di t, hai tay dang rng ra, th hn hn, ming ng
nghet.
ai i trng nhm mt lai. Anh c hnh dung ra tt ca nhng
g a xay ra t hi m n gi, chp ni, sp xp tt ca nhng manh
vun y lai vi nhau, ri sau o, anh au n nhn ra rng: anh la
VN L
136
mt thng ngc. S ngu ngc bt u bng vic anh s sut khng

chu kim tra xem hai chin s Thai va Thng co bit cheo thuyn hay
khng? S s sut y a c Bay Tm va Nm Thi sa cha kp
thi, nhng lai dn ti mt tai hoa khac la xung cua Bay Tm b an
tan tanh. Va, cho n by gi, ai i trng cung khng bit c s
phn cua c ra sao?
Ngay t m hm qua, sau khi a phn i mt, do Ba Trn
ch huy, vt knh Ba m, em qun trot lot tai doi t hnh mo vt
nhn ra vam Ln, ai i trng cho xung quay v im b tr cua
phn i hai, do tiu i trng Nguyn Hu Phach ch huy. Tai y,
chic xung th hai a c b i chuyn ti cung vi mn va thuy
li.
m trn tin duyn vn lng le va tnh mch, hoa hon lm
mi co mt vai ting phao cua ch bn vu v pha chn tri. ai i
trng lng nghe ting xeng ao cng s ang khoet su vao long t,
cam thy yn long. Anh bc ti gn Nguyn Hu Phach, ghe sat
ming vao tai anh ta, noi nho:
- ao hm xong, cu phai cho nguy trang tht ky vao y. Lam
v vn, tc trach la khng c u. en pha cua tau chin sang lm
y. No ma phat hin ra hm h la toi mang nh chi.
- c ri. Anh c yn tr i...
Trong luc moi ngi ang nguy trang cng s th mt tp tau
ch t hng Chng Thin chay ti. ai i trng vi va nm rap
xung t, ch anh en pha quet ngang qua ngi anh. ai i
trng rung mnh, n lanh. Qua anh sang ht ra t pha u tau, ai
i trng nhn thy nhng tn lnh i mu st, mc ao giap tranh
an, sung lm lm trong tay, s1/2n sang nha an vao hai bn b sng
bt c luc nao. oan tau ch chay ti u, th hoa chu cua cac n
bot ch ong hai bn b sng bn ln ti o. Chung bn nh th
chao on nhng quan chc sang trong.
- Mn va thuy li a chuyn ra ht cha? - ai i trng hoi
nho.
- Con ch chuyn cui cung na. Chc ho cung sp ti ri...
137
ai i trng i i lai lai, ve st rut. Thnh thoang, anh lai

vach tay ao xem ng h. Phai ti hn mi phut sau, Bay Tm, Nm
Thi va cac chin s mi em ht s vu kh ti. Thy Bay Tm eo theo
mt cai bng to tng, ai i trng bc ti, n nhe vao lp vai, khe
hoi:
- Em mang theo cai g th nay, Bay Tm?
- Li ri! - C th thao - Lat na, anh c cho tha ngoai sng
y. Tau chung i, th nao cung b qun vao chn vt, khng th chay
nhanh c. Luc o, my anh c tha h ma ngm bn cho chnh xac.
ai i trng lc u:
- Em tht lm tro.
Ch cho tau ch i qua mt hi lu, anh mi cho chuyn mn,
thuy li a c neo a xung xung. Anh dn Nguyn Hu Phach la
phai tha theo hnh ch zet, hang trc cach hang sau chng mi
lm met. Theo tnh toan cua anh, tha thuy li kiu nay co th anh
tan c tau ch, thay v ch gy cho chung b thng. chc n,
anh con cho cm nhng coc tiu trn b, ngi s dung mn co
th ngm trc khi im hoa.
Khi xung ch thuy li va mn bt u ri bn, ai i trng
nhn theo, trong long hi hp, lo u. Anh lo nht la khi ang rai trai
th tau ch xut hin se lam cho tnh hnh tr nn rc ri, phc tap.
Thi gian nng n tri. Mi ln hoa chu cua ch vot ln nn
tri, du rt xa, cung lam cho con tim cua ai i trng thot lai, au
nhoi. Cam giac nay ging y nh ln u tin cac anh em cha cy rai
sng Cai Be vy.
Rai mn xong, Nguyn Hu Phach bi xung v pha ha ngun,
rai ng li rach cua Bay Tm em theo. Lam xong cng vic nay,
anh cho thuyn cp bn, ln b. ai i trng th phao, nhe nhom.
Cng vic con lai cua anh la cho chuyn nhng hom an a c len
y t xung xung, va cho nguy trang tht ky. Xong, anh cho keo
vao trong con lach nho, ch i.
VN L
138
- Cng vic cua my em coi nh a xong ri! - ai i trng noi

vi Bay Tm - By gi, my em tr v hm i. Khng c t y ri
khoi cng s, nu khng co s ng y cua y s Thao, ro cha?
- Ro ri! - Bay Tm bung nhe vao mui anh, khe noi.
- Tt! - Anh gt u - My em phai tht cn thn, anh mi yn
long c.
- Em co con la con nt u anh?
- Em khng con la con nt, ung th! Nhng em vn cha
trng thanh. Anh noi - Thi, v hm i.
Mc du a cn dn ngi yu nh th, nhng ai i trng
vn cam thy co mt cai g o lam anh cha tht yn tm. Anh goi
Thao Lanh Lung ti, nhc nh la phai mt ti "tui nho" gium.
Xong xui, anh quay tr v ch Nguyn Hu Phach:
- Phach nay, khi tau ch t hng Rach Gia ti, ti vy tay, th
cho xung cheo i nha. Nh la ng ri xa b y! - Anh noi.
- Ri. Phach tra li vi ve bc bi - Co mi chuyn y ma anh c
nhc i nhc lai hoai.
ai i trng quay v ch Phan Lm th a nm gi sang. Luc
o, anh chang xa thu thn su ang ngi bn b cng s, nhn ra
dong sng mt cach say m.
- Chun b xong cha ma a tha hn theo my gio, ha? - ai i
trng hoi khe.
- Xong t i tam hoanh ri! - Phan Lm tra li - Nao, mi anh
i kim tra cho chc n.
ai i trng i xem xet cach b tr trn a phi li cua anh ta
va ly lam tm c.
Tri sang dn. Dong sng Cai Ln tr nn m to, th mng di
sng mai. Gio sm thi nhe nhe, em theo hi nc mat lanh. Thnh
thoang, u o lai co mt ting sung "tc bop" nc ln. T pha p
139
Vnh Hi, hoa chu vn c bn ln mt cach mun mang. anh sang

thoi thop cua no tr nn hai hc trc anh ngay ang rang.
Thi gian nh ng cng lai. ai i trng lin tuc xem ng
h. a hn bay gi sang, nhng vn khng thy bong dang mt con
tau nao ben mang ti. ai i trng th dai thn tht. Anh ngi
xung canh Phan Lm, long bi hi, lo ngai. Mt luc lu sau, co le ti
hn mi phut ng h, ai i trng nghe thy ting sung n dn
dp, t pha b sng bn kia vong lai. mt c li kha xa, anh kho co
th phn bit c gia ch va ta, bn nao n sung trc. Ngay luc
o, luc ai i trng con ang phn vn, suy xet, th may bay nem
bom cua ch a xet qua u anh, bay v pha sung n. t phut sau,
anh nghe thy ting bom n rung t va ca ting sung phong khng
12,8 mm vong lai. Nhng ct khoi en bc ln mu mt hng rng
tram pha xa. ai i trng quay lai, nh hoi Phan Lm xem bom
anh hng nao, cht nhn thy mt oan tau ch t hng knh
th Sau lao thng ra sng, ri quay ngot v pha anh. Qua lp song
hin ln trng phau trc mui tau, ai i trng tin rng o la loai
tau nhanh, bit hiu "chim ct" cua hai qun My, bong ma gy kinh
hoang cho cac n v vt sng. ai i trng thy tim mnh p
manh. Anh noi nho vi Phan Lm:
- Chun b i. Chung no sp ti y! - Noi xong, anh khoat tay,
ra hiu cho xung nghi binh ri bn.
Anh khoat tay ti hai ba ln, nhng vn khng thy mt chic
xung nao lao ra. ai i trng run ln, bung anh si sung suc.
oan tau cua ch bng giam tc . Chic i u ang trn ng
quay vong tr v hng Rach Gia, th hai chic xung nh ch mi t
trong rach lao ra, bi v pha vam Ln. Ngi cheo xung khng phai
la hai chin s cua anh, ma la Bay Tm va Nm Thi.
ai i trng tai mt, gin d:
- Tin nhn thng Phach. No hai tao ri! - Anh chi th, nhn
theo hai chic xung ang bi mt cach tuyt vong. Cung luc, anh
nghe thy ting ho ct ln:
Ho , xung em xung rach Cai Bn.
Anh i! Mau dy, i mn vi em...
VN L
140
Ting ho cua Bay Tm lam anh xuc ng chay nc mt. Anh

khng phai xuc ng v ting ho, ma la v s bnh tnh trc nguy
him cua c. Ro rang c a chon thi im mt cach chnh xac, anh
khng th thay i c g na.
S xut hin cua hai chic xung ch nng, c nguy trang, a
kch thch tau ch. Ngay lp tc, chung r may, quay tr lai, lao v
pha hai c gai vi mt tc kinh ngi. Trc s mc by cua ke
thu, ai i trng mm ci. Ngay sau o, anh cam thy tro chi cua
mnh qua tan nhn. Khn thay, anh ch nhn ra iu y trong s
a ri. oan tau ch vn in cung lao v pha anh. Anh thot tim
ch i nhng loat sung n vang t pha tau ch, nhng may mn la
iu o vn cha xay ra. Rt co th la bon My mun bt sng hai c
gai cung vi nhng "hom an" kia.
Chic PCF i u a hin ra lu lu trc mt anh. Tc cua no
t nhin chm lai, trong khi may vn gm ru tuyt vong. Rt co th
b phn cach ngm cua tau a cun phai ng li rach cua Bay
Tm. Chic PCF th hai bt u vot ln th chic xung cua Nm Thi
a re ngot vao knh Ba m. ng thi, xung cua Bay Tm cung
re ngot theo. n luc o, chic PCF bt u nha an. ai i trng
run ngi khi nhn thy nhng ct nc bua vy quanh xung cua
Bay Tm. Chic xung nh khng con ngi lai, quay tron trong lan
an. Cho ti khi no b bn tan tanh. ai i trng bang hoang v
kinh hai.
- Bn! - Anh cm hn ra lnh.
B sng bng rung ln bi ting n pa cua phi li. Hang loat
trai an c phong i, ging nh nhng tia sang lanh bng, lao
thng vao tau ch. Sung n rn tri. Tt ca cac cng s u a trut
an v pha chung. Hai chic PBR i sau trung phi li, bung chay.
Khoi en bc ln cun cun che khut ca mt sng. Nhng chic PCF
i u r may tng tc, nhm thoat khoi lan an, a lao thng vao
bai thuy li. Trong khoanh khc m mt cua khoi en, ai i trng
nhn thy chic PCF i u nhay dng ln. Mt ct nc o ngu, cao
hang chuc met, up xung con tau. Ngay sau o, no lai ni ln vi
pha thn sau v toang, chui u xung, ri t t chm nghm. Mn
vn n. Nhng ct nc tip tuc tung ln. Chic PCF i gia b trung
mn vng ra xa, nghing ti bn mi lm . Bon lnh b sc git
141
anh vng khoi boong tau, tri tut xung dong sng. Ting sung n,
ting la het, chi bi trn ln vao nhau, khng sao phn bit ni.
Chic PCF b vng li luc u va chic th t lach ln b mn li
tut xung dong sng luc nao khng bit. Nhng chic b thng c
chay v pha b bn kia, quay sung lai, bn nh trut an ln trn a.
- Rut i, Phan Lm. - ai i trng ra lnh - Rut ngay, khng
may bay ln y!
Noi ri, ai i trng tc hm, xach theo khu AK chay v pha
vam Ln, tm Bay Tm. ai i trng chay ban sng ban cht, trong
khi an t tau ch vn bn xi xa ln b. Anh chay ma khng cn
quan sat tau gic chay nh th nao na. i vi anh, chin cng luc
nay khng con y ngha g ht, nu nh anh khng tm c ngi yu.
May bay ch bt u keo ln, bn pha. Bom napan n bung
buc, c la pha sau anh. Mc bom an, ai i trng c chay. Vam
Ln, ni chic xung cua Bay Tm bin mt, hin ln trc mt anh.
ai i trng tip tuc chay. Bng dng, anh thy mnh chi vi.
Dng nh co mt xung lc rt manh nao o y anh bay ln gia
bu tri, ri nem anh vao mt khoang ti v nh...
Gi y, khi a hi tnh tr lai, ai i trng tin rng trong luc
anh ang chay, mt trai bom nao o n gn a thi anh bay i va
lng anh xung h bom mi ao nay.
Nm mt hi cho lai sc, ai i trng u oai nhm dy, kinh
hoang, khng nhn ra manh t ang ng na. Tt ca b bom lt
ngc, ngn ngang. Anh rang sc xach khu sung lm lem, ap ln
mt t nhao nhoet, lc le i v pha vam Ln.
Mt tri a ln. Hoang hn tm ngt ca mt sng. Trn a
khng con g na. Khng con nhng am chay. Khng con tau gic b
thng. Cung khng con bt ky mt du tch nao cua chic xung.
ai i trng i men theo knh Ba m mt oan, long ri
nh t vo. Anh ngi xung b knh, m tay xung t mt cach v
vong.
- Th la ht! L Sy Quy a! Ln nay th tao khng bao gi tha th
cho may na. ai i trng rua thm, u ru ng dy. Anh keo l
VN L
142
khu sung trn mt t, long ngn ngang au kh. Anh c i nh vy

cho ti khi nhn thy nhng bong ngi nhoe nhoet, l nh i v pha
anh.
2
- Anh phai khng? - Giong noi quen thuc, gn nh hut hi cua
bong en l m, ang t t tach khoi nhng bong en khac, tin v
pha trc, lam cho ai i trng ng khng vng na. Mt moi.
Cay ng. Bun ba. Xuc ng. Tt ca nhng iu y c trn ln vao
nhau, tao thanh mt mang mong v hnh, chn ngang tm mt cua
anh. ai i trng run ly by, u gi mun sum xung. Phai mt
ti my giy ng h sau, anh mi nhn ra rng: bong en l m
trc mt chng phai ai khac, ma chnh la ngi yu cua anh, Bay
Tm. ai i trng thy mnh tr nn nhe hng, tri bng bnh,
nh khng con trong lng. Si dy sung trn tay anh long ra, ri
xung t.
- Anh con sng, tri a! Vn con sng! - Bay Tm reo ln nghen
ngao. C bay ti, u ngi ln c anh, lam cho anh loang choang, chi
vi. Co th do bong ti va do nim vui t ngt ln at, c a khng
nhn thy nhng giot nc mt chay dai trn go ma cua anh.
Bay Tm t chn xung t, cui xung nht khu sung, ri li
anh xnh xch v pha ng i, ming ri rt:
- Anh Ba i! Anh Thao i! My anh i! Lai y! Anh Quy vn
con sng. Vn con sng!
Cho n luc nay, nhng ngi lnh trinh sat mi chay ti, on
ai i trng cua mnh. Tht ra, ho a nhn thy anh ngay t luc
anh con ang keo l khu sung, loang choang bc i kia, nhng
khng ai n gianh cua Bay Tm nim sung sng y. Ho cung khng
mun tc i cua c nhng giy phut thing ling u tin, khi c tm
thy anh.
ai i trng nm ly tay ng i, khe nhch mi ci. Nu
ci cua anh co phn kh heo, ti nghip.
143
- Chng le ai i con co ngn nay ngi thi sao, Ba Trn? ai i trng ng ngac hoi.
- Con th nay th co ma cht a! - Ba Trn vui ve noi - Tt ca vn
con nguyn, ngoai tr xy xat chut nh. Ngng mt lat, anh noi tip
- Ngay sau khi rut lui v "Rng Mt C", ti cho thng Phach a
anh em v khu rng tram gn cn c cua huyn Go Quao, ri i tm
ng ngay. Tui ti lung suc sut t tra ti gi y. Ch ti cho nho
Tm, thng ng, khoc n mong ca mt...
Ba Trn cha noi ht cu, Bay Tm a "h" mt cach sung
sng.
ai i trng nhn ngi yu, khe lc u, mi mp may
khng thanh ting. i vi anh, vic Bay Tm con sng la mt bt
ng ngoai sc tng tng cua anh. Bt ng hn ca vic anh thoat
khoi cai cht na. S kin nay ging nh mt loai thn dc xoa i s
day vo, au n, tht vong, mi ri vn con ng tr trong long anh. No
xua tan ni nhoc nhn, mt moi trong sut mt ngay anh phai chu
ng.
- Khi nhn thy thu trng chay bng bng i tm Bay Tm, em
hai qua. Phan Lm ct ting -Trong khi o, an t tau bn ln c
nh bua quanh ngi. Nht la khi bom napan nem xung, la c ra
tng ng, trum kn tt ca. Luc o, khng thy thu trng u, em
a ngh "thi ri". Vy ma...
- Tai nho nay! - ai i trng git manh tay Bay Tm - Khi
nhn thy chic xung cua hn b bn tan, chn tay ti bun run,
chng con tm tr nao na. Luc o, ti ch mong cho trn anh kt
thuc nhanh, i tm hn!
- My ng b sng nn tm nhn han ch, ch ch ti nhn ro
mn mt. Khi phat hin ra xung cua tui nho nay, chung quay tau
lai, ui theo, ti tin rng chung sp by ri. n khi xung cua nho
Thi re vao knh Ba m, ti bt u cht da, th thy nho Tm bo
xung, lao xung dong knh. No va vao ti b th chic xung b bn
tan ra mun manh... Noi n y, Ba Trn ch tay vao Bay Tm Nho nay t tui ma a tinh quai lm!
VN L
144
- Thc ra, em a tnh n chuyn nay t trc ri kia! - Bay

Tm t tn noi - Khi xung cua Nm Thi re vao knh, thoat khoi s
kim soat cua ch, th nht nh chung se bn vao em. Do vy ma
em phai thoat trc khi chung n sung. My anh tnh, lng em u
phai la st a ma thi gan vi sung an c?
ai i trng mm ci, tay v nhe ln mai u Bay Tm. Nu
cho cu chuyn c t nhin phat trin th se khng bit luc nao
ngng, anh bao:
- Ta v thi, Ba Trn a! V cho moi ngi ngh ngi.
Moi ngi luc tuc ln ng. Ho v ti cn c tam dng vao
khoang chn gi m hm y. n luc nay, ai i trng mi cam
thy mt moi, au m ca ngi. Vt thng ni be sn bn trai
anh thnh thoang lai nhoi ln tng chp. ai i trng ngi vt
xung mt rng m t, lng ta vao mt cy tram, th hn hn. Mt
lat sau, Bay Tm em qun ao, khn tm va xa bng n gn anh.
- Anh a, - c d danh - Em chun b tm cho anh ri ne. Rang
tm i anh. Bo qun ao d lai, sm mai em git cho.
ai i trng vn ngi im, khng nhuc nhch. Ngh la ngi
yu m, Bay Tm t tay ln tran anh xem co nong khng, xong, c
van nai:
- Thi nao, a tay y, em keo dy. Le ln anh. Tm khuya
qua, d b cam lanh lm o.
ai i trng min cng a tay cho Bay Tm keo ln. Anh
trut bo b qun ao dai, vt ln mt canh tram loa xoa, roi en pin ra
bn tm. Phai mt ti gn na gi ng h, xat ht gia na cuc xa
bng C Ba, anh mi gt sach c bun t dnh trn ngi.
m a khuya. Trng ha tun nho xu, ging nh mt con
thuyn mau trng tri lp l gia nhng tang my ta nh bng,
trn bu tri en thm thm. Gio chng vt va thi, em theo hi
lanh va ting sung n chp chn, vong lai t pha tri xa. ai i
trng rung mnh, ni gai ngi. Anh ht hi lin tuc, co ro chay v
ch cua mnh.
145
Bay Tm vn cha i tm. Sau khi mc vong cho anh, c ngi

i anh v, trong tay la mt lo du Con Soc.
- Anh ln vong i! - C noi nh ra lnh - Ci ao ra, em thoa du
cho. Mui anh lai sut st ri o.
ai i trng con ang chn ch, lng l, Bay Tm a noi:
- Tri t i! Co g ma phai mc c khng bit na? - Va noi, c
va manh dan ci hang nut ao trn ngc anh, ri lt ngc ra sau
lng. Qua anh sang cua cy en pin t xui trn vong, c kinh
hoang nhn thy mt vt bm to nh ban tay, keo dai t ba vai xung
ti be sn bn trai cua anh -Tri t! C ca cm - Lng anh tm ngt
ha. Rang chu au chut xu nghe, anh. Em thoa du, xoa bop mt luc
la tan mau bm thi ha.
ai i trng con bit lam g khac na, ngoai vic nghe theo li
ngi yu. Bay Tm du ra long ban tay, ri bt u thoa khp
lng anh. Anh qua m. Trn ngi co bao nhiu xng sn, th co
ngn y cai nh ln di lan da.
- Ngi g ma m d vy khng bit? - C chua xot tht ln - B
my anh oi n lm ha?
- Lnh trang thi chin tranh, ai ma cha th. Loai ngi nh
anh vn con thuc din co xng, co tht y! Lm a trng ti lm
ca. Thn th ch con da boc xng. - ai i trng tc li - Ma em
cung co hn g anh u.
Hai ngi ang chuyn tro vi nhau, cht co anh en pin hu
doc hu ngang, hng v pha ho. ai i trng git thot ngi, toan
keo ao ln, nhng Bay Tm gi lai.
- Anh lam g ma s d vy? C lam nh mnh ang n cp b
bt qua tang khng bng. - C noi, ri du, xoa khp lng anh mt
ln na - xong ri y! - C keo ao anh ln, y np lo du lai -Anh
nm xung ngh mt lat i. Ch em tm xong, ri i n. Ba nay, anh
Phach va Nm Thi nu ti hai ni chao ca loc lng.
Mai ti na m hm y, moi ngi mi keo xung nha bp,
quy qun bn hai ni chao to tng, thm phc, nghi ngut khoi.
VN L
146
Ting la min Ty lm ca, nhng mai ti hm y, moi ngi mi

c n mt ba chao ca loc tht ngon lanh. Chao c nm nhiu
hanh va tiu, nn n n u, m hi ra n y.
n xong, trong luc moi ngi con ang ung nc, noi chuyn
lai v trn anh va ri, th Bay Tm thuc ep ai i trng i ngh.
C khng mun ngi yu mt thm na.
- Ch Bay bit khng, - Nm Thi noi thm, trong luc hai c ang
ra chen da - Anh Lm lam th hay lm o. anh va mi tng em bai
th hay i la hay.
- Bai th vit th nao?
- Em cha nh c toan bai. Ch bit rng anh goi em la
"Thng nh cua anh". Ri c oc -Thng nh i! Cu mong em ep
mai. n ke thu nhn thy cung bung gm.
- cua anh la, rt la! - Bay Tm nhn xet - No khng ging vi
nhng bai th ma mnh a hoc.
- y. Em a chng noi ri ma. - Nm Thi sung sng - Th cua
anh hay lm. Nhng anh lai bao th cua anh Quy mi hay. Th anh
Quy su sc lm, bun lm! ua, nhng chng le anh cha oc cho ch
nghe sao?
- Ti chng thy anh lam th luc nao. Ma cung chng nghe anh
oc na.
- Vy ha? - Nm Thi ngp ngng - Em ngh rng anh Lm
khng noi doc vi em u. Co th la do qua cng thng, lai khng co
thi gian ranh, nn ch cha c nghe anh oc th thi. Ch cung
thy o. T ba gp my anh n gi co ranh ba nao u?
- Cung co th. - Bay Tm suy tnh. C nh bung, vao mt luc
nao o, co dp, c se hoi anh chuyn nay.
Hai ngi ra chen da xong, up vao trong ni, ri v ch ngh.
Bay Tm mc vong cach ai i trng mt cn hm tranh an. Cui
m hm y, vao luc tnh gic, c thy co anh en pin ht ra t vong
ngi yu. C gia o tr mnh, ngoai u nhn v pha anh. ai i
trng xp bng trong vong, cun s t ni u gi. Tay trai roi en,
147
tay phai vit h hoay. Anh vit ri xoa. Xoa ri lai vit, ming lm
bm khng thanh ting. Bay Tm rt mun ngi dy, bc n bn
anh, bt anh oc cho nghe nhng iu anh va vit, nhng c s lam
gian oan suy ngh cua anh. C ch i cho ti khi anh tt en pin,
ngi im khng vit na, c mi bc xung t, ung mt hp nc,
ri bc n bn vong anh.
- Em khng ngu c sao, em yu? - ai i trng nm ly tay
c, hoi nho.
- Em a ngu c mt gic ri anh a. - C ghe ming vao sat tai
anh, tra li - Nhng khng bit v sao, t nhin em thc gic. Nhn
sang vong anh, thy co en... Ngng mt lat, c hoi - Anh vit g vy?
oc cho em nghe c khng?
- Anh vit lng nhng y ma. - ai i trng t chi - Vit v
nhng cai vun vt.
- Vun vt? - C hoi - Anh ang lam th, ung khng?
- Sao em bit? B co thng nao mach leo vi em ha?
- Khng. Em ngh th. oc cho em nghe i, anh yu. Em mun
nghe nhng iu anh vit!
- Anh s em nghe khng ni.
- Chng le phu phang nh vy sao? Khng, anh c oc i. Em
nghe c.
ai i trng ngi im mt lat ri oc. Giong anh m m, khac
hn vi giong noi hang ngay:
Anh a sng nhng ngay dai hun hut
Trong nhng canh rng ngp mn phng Nam.
Anh a bo ca mt thi trai tre
Trn nhng dong knh o mau, tun tran.
Sng m Di vn chay xui v bin.
Ni ban be bac toc, mi ln qua.
VN L
148
Sng Ca Ln bao gi thi rn r

Xac ban anh tri trn song nhp nhoa.
Ri se n mt ngay sng thi khoc...
Nhng dong sng cht c cua ta i!
Ri se n mt ngay em thi khoc
Trong bnh minh o rc ca t tri...
ai i trng cha oc ht oan th, Bay Tm a oa khoc. C
khoc bi nhng cu th chn thc, su lng cua anh. C khoc cho ba,
me, cho ban be va cung khoc cho ca mnh na. C bit, anh vit
nhng iu nay la tng cho c, cho qu hng cua c. Th anh
bun qua. Nhng o la ni bun cua mt ngi tng trai, mt ngi
vao sng ra cht, mt ngi a tng nhn thy qua nhiu ng i
nga xung trong chin tranh. Anh co quyn c bun va c vit
nh th!
- ng khoc na, em yu! - ai i trng xit cht tay ngi
yu, noi vi ve au bun - Bit th, anh a chng oc cho em nghe.
- ng trach em, anh a! - Bay Tm a tay lau nc mt - Con
gai tui em thng th! Khoc c se nhe long. Anh bit khng, hi
hm, nghe anh Lm k v vic anh a chay i tm em nh th nao,
em a khng cm long c. Em bit la anh rt yu em. Anh lo cho
cuc sng cua em con hn lo cho tnh mang cua anh na. Em a khoc
trn sut ca oan ng i tm anh. Cho n khi, tm c anh ri,
em mi yn long... Noi n y, Bay Tm bng dng lai trong giy lat
- Anh Quy, em yu anh! Em mai mai yu anh!
Mt ln na, ai i trng lai nm ly i ban tay cua ngi
yu, ri nhn thng vao mt c, khng chp:
- Anh cung th, Bay Tm a! - Anh noi - Anh rt yu em! Trong
sut thi gian qua, anh ngh n em rt nhiu.
Bay Tm sung sng, khom ngi xung, c guc u vao
ngc anh. vic lam cua c khin cho chic vong chao nghing, suyt
ht anh xung t. ai i trng ng dy, m ngang tht lng c.
Anh nhe nhang nng cm c ln, ri hn ln cp mi cua c ang ch
149
i. Bay Tm on nhn nu hn mt cach nng nhit. C ep sat ngi

vao anh, hi th hn hn. Toan thn c tr nn nong bng, ming u
khng thanh ting.
Tnh yu nng nan va cung nhit cua Bay Tm a anh thc
ban nng phai manh trong con ngi anh. Anh cam thy t trong su
thm tm hn nh co ting sm n. Mach mau chuyn ng rn rn
trong tng th tht cua anh. ai i trng b bng ngi yu ln, ri
nhe nhang t c nm xung vat dng x ngay di chn mnh. Anh
nm xung bn c. Ho cung nhit u ym, cho ti khi ca hai ngi
cung chu ng hoa nhp vao nhau.
3
Rang sang, khi sng mai con ang nhoe nhoet trong canh
rng, ai i trng a anh thc moi ngi dy. Anh v tay, la to:
- Dy! Tt ca dy i! Dy nu cm, khng co may bay sp ln
by gi y!
Noi xong, ai i trng bt u chay b vong quanh cn c.
Moi ngi cung bt u luc tuc dy.
Bay Tm ngi trn vong, chai u. C bui toc ln cao, dung mt
si dy thun qun cht lai, ri m qun ao cua ngi yu ra knh
git.
Sau khi chay b c vai vong, ai i trng keo theo mt s
chin s chay ra knh tm. Co le trong sut ca thi gian hoat ng
va qua, y la ln u tin anh c sng trong nhng khoanh khc
tuyt vi. Cam giac chin thng va cam giac c yu a lam thay i
cuc sng cua anh va em n cho anh nhng giy phut tht ngot
ngao. ai i trng sai tay, vung vy trn mt nc. Anh nhn ln
b, thy Bay Tm ang ngi git giu trn chic cu cy vn ra dong
knh. Ve mt man nguyn cua c tr nn lng ly, sang bng. Anh
bt gp cai nhn long lanh, t rt, tha thit cua c. ai i trng
cht nhn ra la c rt ep. Ve ep y nh va c thoat thai bi
chnh tnh yu.
VN L
150
- ai i trng co nhn thy sm nay, Bay Tm rt ep khng?

- Phan Lm bi ti gn anh, hoi - Nu nh thu trng nhn thy ba
qua c y tiu tuy, au kh nh th nao, th ba nay, thu trng se
phai het ln v sung sng y... Ngay ca nho Thi cung th. C cung
co nhng thay i trn c th ky la...
- Con nho yu cu ri, ung khng?
- Em cung co cam giac y!
- Con cu? - ai i trng hoi trong luc hai ngi bi vao b cu co yu no khng?
- D nhin la em cung yu c y! Phan lm tr nn ngp ngng co iu, tui em cha hn nhau ln nao.
- Khi a co tnh yu, th vic hn hay cha hn nhau, u co g
la quan trong. iu g phai n th cu khng th cng lai c u.
ai i trng va Phan Lm bc ln b knh, tha b v cn c.
Hai ngi va i va noi chuyn vi nhau.
- C ngh n chuyn yu nhau ri lai phai chia tay, long bun
cht i c, ai i trng a. -Phan Lm th l - Chin tranh chc
con dai lm. Khng bit anh em mnh co sng c n cai ngay chin
thng hay khng?
- Sao lai khng? - ai i trng khng nh - Nu chung ta tin
rng mnh se sng th khng th cht c. Nu c ngh n cai cht
nhiu, th no d vn vao mnh lm. Trc khi ra trn, ng bao gi
ngh v cai cht va noi n no. y khng phai la chuyn duy tm
hay khng duy tm. n gian la co nhiu iu thuc v b n cua tm
linh ma chung ta cha bit c.
Mc du noi nh vy, nhng ai i trng vn nhn thy cuc
sng cua nhng ngi lnh chin u tht khc nghit. Trong chin
tranh, cac anh co th gp may nhiu ln, nhng khng th gp may
mai. Bit th, nhng t co ai i ngc lai dong chay cua dn tc mnh.
a co ln, ai i trng hoi mt ngi lnh trong ai i cua anh
rng: co s cht khng, khi c giao nhim vu m bc pha anh vao
151
cht u cu, m ng cho n v tin ln, trong khi, trc o a co

bn ngi hy sinh trc hang rao?
Anh lnh mm ci, e l:
- Cht, ai ma khng s, thu trng. - Anh lnh noi - Nhng iu
em s hn ca cai cht, chnh la s b s nhuc!
Anh lnh a noi rt ung! ai i trng ngh. Ch cn mt ln
hen nhat thi, th du ngi lnh co chc vu cao nh th nao, di con
mt cua moi ngi, anh ta cung b coi la a cht.
ai i trng cung a tng chng kin mt can b cp tiu
oan tm cach thoat khoi cuc chin bng vic t thng. Anh ta tha
khn khng t bn vao mnh, ma nh mt ngi ban giup sc.
Khn thay, s vic b l va anh ta khng dam ngng mt nhn ai na.
Cung khng mt ngi nao trong n v coi anh ta con sng trn coi
i nay. Ngi ta tranh mt anh nh tranh hui. Va, iu g n a
n. Vao mt bui tra, khi moi ngi con ang ngu th v can b kia
a t n sung vao mnh. Ln nay khng phai la t thng ma la t
sat. Co th anh ta t gh tm mnh. Nhng cung co th la anh ta tht
vong s cam thng ni ng i.
- Ung tra a, ai i trng. - T trong nha bp, trng thy hai
ngi t knh i ln, Ba Trn ang pha tra, ct ting goi - Sao, t
chi ha?
- Ch tui ti thay cai a! - ai i trng noi - Ung tra th
phai tht thanh thi.
- Th nhanh ln, khng, ti ung ht nc ct y!
Mt lat sau, ai i trng co mt. Anh ngi xung mt khuc
cy, ri on ly chen nc tra nong hi, thm phc t tay Ba Trn,
a ln ming ung.
- Cha, qua a! - Anh noi - ng y kim u ra cua him nay
th?
- Dn vn! - Ba Trn noi tng tng - Sm nay, trong luc chay
b, may sao ung nha bp cua Qun uy. Thy ho mi t p v, mua
c bao nhiu la , ti hoi chia mt goi tra. Th la ho tng lun.
VN L
152
- Co le mai mt, chung ta cung phai sang thm ho, tin th ban
v chuyn hai a nho, Ba Trn a. tui no hoat ng vi ta mai
cung khng tin, ma tui no n c v xa, trong hoan canh hin
nay, tht khng yn tm mt chut nao.
Ba Trn im lng. Cp lng may chau lai, ve ngh ngi:
- ung th! Nhn thy hoan canh cua hai a, ti thy long da
th nao y! - Nhng np nhn trn vng tran Ba Trn xch gn lai Theo ti, ng y cn phai thu xp tui nho v phuc vu mt ni nao
o. i vi chung, au kh nh th la qua u ri... ai i trng
nhn ban vi ve bit n. Thc long, a khng t ln anh ngh ti iu
nay. Nhng thi bui nay, kim u ra ch nao khng co cht choc,
an bom? Gia nh anh co th nhn c cac c v n v mnh, gianh
cho cac c mt cng vic nao o, nh tip phm, nu n chng han,
th tt bit bao nhiu? Nhng i vi n v trinh sat cua anh, iu o
khng th thc hin c - Anh cung khng co u quyn han lam
iu o.
- By gi th nay, ai i trng a, - Ba Trn tip tuc - Ngay
ngay mai, tin th i bao cao vi cp trn, ng y nn trc tip t
vn vi thng Phan Vnh xem. Bit u no lai chng co phu phep
nao o giup c.
- Thng Phan Vnh th co hn g minh. - ai i trng lc u,
ngao ngan - Hn na, ti a yu Bay Tm ri... Noi iu nay ra, se co
ngi ngh rng thng Sy Quy ch lo thu ven cho ngi yu.
- Me kh. o la s khim tn khng chn chnh va cung khng
cng san mt chut nao. - Ba Trn bc bi.
- Hiu ri, Ba Trn. ti tnh th xem, co th lam c cai g.
- Con tnh kh g na. - Ba Trn nong nay - Ngay mai, ng ti
ch thng Vnh. Con ti se sang ch Qun uy t vn thng vi ho.
bit u, chung ta lai chng gp may. hai a nho v xa luc nay,
khng c u...
- . ng y noi phai!
153
4
ai i trng co mt tai cn c cua Phan Vnh vao bui tra
ngay hm sau. Khu rng hoan toan khac la so vi ln trc anh ti.
Tt ca cy ci u b cht c hoa hoc tut sach la ch con lai loai r
ng nganh la khng h hn g. Qua cung canh tt bt cua moi ngi,
ai i trng co cam giac la b phn qun bao ang chun b di
chuyn.
Va mi nhn ai i trng, Phan Vnh a toet ming ci,
nhay b ti, xoa u ban, ri rt:
- Me kh! Sao ba nay mi ti ha, quy s? - Phan Vnh bung
tay ra, nhn chm chm vao mt ban, noi - Tao trng may c nh
trng me v ch. Ti qua, trung oan trng cua may in xung hoi
tao co phai tui may anh tau trn sng Cai Ln, gn knh Ba m
khng? Nhng v khng bit chnh xac, nn tao khng th tra li
c. Nhng ung la tui may anh ch g?
- Nay, khoan hay noi ti chuyn y! - ai i trng nm ly
tay ban, noi dong dac - May phai cho tao ung mt ngum nc a ch.
- nh! - Phan Vnh vui ve keo ban n bn chic ban lam bng
cy da nc, sat ming hm tru n, hoi - May ung tra hay lacv
y?
Phan Vnh ku mt chin s lai, dn do iu g o, ri quay v
pha ban:
- Tra nay, may phai lai nhu vi tui tao y. Mi kim c
con cua inh to lm. Ma may ung ru pha vi tit cua inh cha
nh? Cha a? Th th ung cho bit. Nghe noi tit cua inh b cai
khoan kia lm!
ai i trng va Phan Vnh ci pha ln. Mt lat sau, anh lnh
em nc ti. ai i trng ly ca lacv thm phc, nghi ngut
khoi, ung mt hp ri "kha" mt cach sung sng. Sau khi ung ht
non na ca, anh mi k cho Phan Vnh nghe toan b din bin trn
anh xay ra trn sng Cai Ln hm ri.
VN L
154
- Tao bit ngay ma. - Phan Vnh v ui cai et khoai ch, tht
ln - Dung nghi binh, du ch vao bai thuy li, khoa ui ma dit, o
la li anh cua may, li anh y tr tu. Ch tic rng tui may a
khng tom c cai thng ch huy tau nhanh, trung uy Elmo
Zumwalt.
ai i trng tr mt kinh ngac:
- May va noi sao? Cai g lin quan ti Elmo Zumwalt?
Cum trng qun bao Phan Vnh giang giai:
- Tao noi rng tui may a anh trung vao oan tau tun tra cua
con trai c hai qun My Zumwalt, trung uy Elmo th ba. oan
tau nay thng t "Cn c ni" trn sng Ca Ln, theo b bin, i
ln Ha Tin, ri quay v sng Cai Ln. Ba o, chung a gp tui may.
- Lam sao may bit ky th? - ai i trng hoi vi ve ng vc.
- May khng nn hoi cum trng qun bao iu o, ma ch nn
bit la may a chi ung vao tau ch huy mang s 35 cua Zumwalt.
Co iu, con tau y ch b thng, gay banh lai va h chn vt thi.
- Me kip. Tao nh chic tau o. ai i trng noi vi ve tic re
- No b mt qua thuy li anh vng ra xa, ri nghing ti bn mi
lm . Mt ct nc cao hang chuc met up ln no. Tao a tng
no chm. Nao ng, khi nc trui khoi boong tau, tao thy no lai ni
ln, r may, c sng c cht lao vao b bn kia.. ai i trng gai
nhe ln mu ban tay - Tao nh, con tau y s rt lem nhem...
- ung th! - Phan Vnh noi - No nghi rng qun bao ta nghe
c nhng trao i cua no qua in am, nn a cho xoa s tau i,
ta khng bit u ma theo doi. No ranh lm!
n luc nay, ai i trng cang cam thy tic re. Nhng thi,
moi chuyn a khep lai ri. ai i trng th dai. Con ca snh cu
ln nay, ung la con ca to tht.
- Theo tin chung tao nm c, th trong trn anh va ri, tui
may a anh chm ba tau, bn chay va bn b thng ba chic khac.
ch cht mi mt, b thng bay... Me kip, y la mt thanh tch
155
rt ln, trung uy L Sy Quy a. May a lam tao kinh ngac. Noi xong,
mt ln na, Phan Vnh p manh vao vai ban.
- Nay, tui may b cht c hoa hoc ba nao y? - ai i trng
nhn khu rng trui la, hoi.
- Ba sang chung may anh, th m y, chung chi hoa hoc vao
tui tao. Phan Vnh tra li - Cung luc, chung con rai doc sng ng c,
sng m Di na. May bit khng, ang m, cu lnh gac cua tao
nghe thy ting may bay C123 bay qua, no nghi ng, lin bao ng.
Vai phut sau, tao ngi thy co mui toi va bit la chung anh cht c
ri. Tui tao ch kp che ging, che n thc ung, ri dung khn mt
t che lp mt. Sang ra, a nao a ny t nh chut lt. Qun ao
phai bo i ht. n chiu th cy bt u ru la. Qua m, tnh dy, ca
canh rng khng con mt chic la nao... y cung la san phm cua
c Elmo Zumwalt y.
- Tui may chun b chuyn c a? - Sau cung, ai i trng hoi.
- Phai chuyn thi! - Phan Vnh chay vao trong hm, ly ra tm
ban trai ln ban. Chung tao se v khu vc nay, pha bc knh Cht
t. Co g cn th lin lac vi tao.
- D nhin ri! - Ngng mt lat, ai i trng hoi - Tao mun
in v trung oan bao cao, c khng?
- c. May vit in i. Tao ln may. Vit ngn thi.
ai i trng ngi thao in. Xong, anh trao lai cho Phan
Vnh. Cum trng qun bao cm bc in, chay i. Mt lat sau, anh
quay tr v tay khng.
- Sao, may bn a?
- Ch khoang na gi ng h na mi bt u phat c.
ai i trng ung ht ca lacv, ri xp giong bng mt ngum
nc tra. Anh noi:
- T con mt vic khng kem phn quan trong, nh nh va y?
- Vic g? Noi i!
VN L
156
ai i trng bt u k cho cum trng qun bao nghe v

tnh yu cua mnh. Anh k t u n cui, khng sot mt chi tit
nao. Gn y nht la chuyn c a liu lnh lam "con mi" nh tau
ch vao by, trong trn anh trn sng Cai Ln.
Phan vnh ngi nghe vi thai hng khi, thch thu.
- Chuc mng cu! - Phan Vnh vui ve nm ly tay ban - T thc
s chuc mng cu!
- ng lam t cut hng. Cha ht u! ai i trng noi tip T mun hoi ng y la co th thu xp cho hai c be tr v phuc vu tai
n v c khng? tui nho tr v xa trong tnh hnh th nay, t
tht khng anh long.
Phan Vnh ci, anh manh vao vai ai i trng:
- Tng chuyn g quan trong ch chuyn y d thi, trong uy
L Sy Quy a. May mun hai a cung v lam vic ch tao, phai
khng?
- ung th!
- Tao nhn! Phan Vnh ha - Tui tao cung ang thiu ngi.
Nhng phai noi trc cho may bit la v y, chung no se phai i hoc
mt khoa ao tao ngn han, mi lam vic c. Mt khac, may phai
cho tao ly lch trch ngang cua tui no, tao bao cao cp trn, ri lam
quyt nh.
ai i trng sung sng, m chm ly ban, ci ln:
- Tao thc s bit n may, Phan Vnh a! May ung la v cu
tinh cua tao.
Trong luc hai ngi tro chuyn vi nhau, th mt chin s xut
hin. Anh ta trao bc in cho Phan Vnh, ri ng ch bn canh.
Phan Vnh lic s qua, trao lai cho ai i trng:
- Cua may y! oc i!
ai i trng on ly bc in, oc i, oc lai nhiu ln. Sau
khi ghi nhng y cn thit, anh tra lai cho Phan Vnh. y la bc in
157
khn cua trung oan trng biu dng thanh tch cua n v, ng
thi ch th cho anh nhanh chong quay tr v knh th Mi Mt,
hoat ng trong i hnh cua trung oan.
- My ng ku tui tao quay tr v knh th Mi Mt, may a! ai i trng noi.
- o la vung trong im bnh nh cua ch. - Phan Vnh noi -
o, rt ac lit. Tai y, chung tp trung s oan 21 vi mi hai tiu
oan, bn tiu oan cua trung oan 14 s oan 9. Ngoai ra, chung con
nm tiu oan phao, bay giang oan va mi hai tiu oan a
phng qun. Cha k ti 46 ai i c lp khac. V y, may phai
tht cn thn,... Thi, may vit ly lch trch ngang cua tui nho i, ri
n cm.
5
ai i trng tr v n n v vao luc xm ti trong mt tm
trang va vui, va bun. Anh vui v a thu xp c ch lam vic mi
cho ngi yu va Nm Thi. Nhng anh bun la sp phai sng xa c,
khng bit bao gi mi c gp lai.
Trung i trng Ba Trn h hng on anh nha bp, toet
ming ci, hoi:
- Co c vic g khng, ng tng?
- c! - Anh tra li cm cn, khng vui - Thng Phan Vnh a
ng y nhn hai a nho v ch no lam vic. Con chung ta th c
iu v nghin cu c im hn hp th Mi Mt.
- Ti cung a sang lam vic vi Qun uy. Ho cung a ng y
nhn hai a nho v qun, ri se b tr cng tac sau. Th y! By gi
chung ta cn phai ban vi tui nho xem la nn v ch nao tt hn.
- Cam n! - ai i trng noi, ri m ly Ba Trn. y la mt
c ch him co. Noi ung ra la cha bao gi xay ra gia hai ngi vi
nhau. Dng nh no la im bao trc cho s chng lanh.
- Ba nay, ng lam sao th?- Ba Trn hoi vi ve ng ngac.
VN L
158
ai i trng khng tra li, lm lui i v ni cua mnh. Anh

ht bui trong vong, ri nm ch xung, mt khep h. Cho n luc nay
anh mi thc s cam thy day dt, u bun. Mt ngi lnh a yu va
c yu, nhng trong chin tranh, nn khng c hng tron ven
tnh yu y, theo y ngha thng thng cua i sng. No ging nh
tro ua cua s phn, lam cho anh d khoc, d ci.
Ti hm y, sau khi ai i trng hop ai i, ph bin ch th
cua trung oan, moi ngi tr nn bun ri ri. o la ni bun su
lng, thng thit ma khng ro ngun lach t u. Rt co th la vic
phai xa ri hai c gai thn quen a lam cho ho kh tm. Ai cung co
cam giac nh sp phai chia la mt cai g o thing ling va mi
c hnh thanh trong su thm long ho.
Bay Tm va Nm Thi i thm ngi quen bn Qun uy, ang
trn ng tr v. Hai c va i va noi chuyn oang oang, lam cho
ai i trng chanh long. Anh nghn c nhn theo anh en pin loang
loang, ri lai nm xung vong.
- Anh Quy v cha, anh Ba? - Ting Bay Tm rn rang ct ln
t xa.
- Ri! - Ba Trn tra li - Trng nh thng mt hn. Tui bay v
xem no th nao. Cai thng tnh nt nh thi tit...
- Ch vao vi anh xem sao. Em lai y tao lao vi my anh...
Nm Thi y vao vai Bay Tm, noi.
Xa i pho im lng quay i. C ron ren bc n gn ngi yu,
ri bt cht m chm ly anh. ai i trng nm im, v cam. Bay
Tm thoang lo lng. C t tay ln tran anh, khe hoi:
- Anh lam sao th, anh Quy?
ai i trng ca mnh, nhng khng tra li.
- Co chuyn g vy, anh? - Bay Tm st rut, hoi - Noi cho em
nghe i nao? Anh bun em lm, phai khng?
ai i trng lc u.
Vy th co chuyn g? Chuyn anh sp phai xa em, ung khng?
159
ai i trng bm mi, m ly mt ngi yu, mt luc lu sau

mi gt u, noi khe:
- My anh va mi nhn c ch th la phai tr v pha ty
rng, iu nghin cn c th Mi Mt, em a...
Trong anh sang l m cua m ti, ai i trng nhn thy ve
mt sng st cua Bay Tm. Nhng ngay sau o, c trn tnh c.
- Ngay t ba qua, em a co linh cam la sau trn anh nay, anh
se ra i... Nhng em khng ng no lai xay ra nhanh nh th! - Bay
Tm chua xot noi.
ai i trng ngi xch ln mt bn vong, cha ch cho ngi
yu. Anh xoa vai c, an ui. Ve mt Bay Tm tr nn hoang vng.
- T sm nay, khng bit tai sao em lai s gp mt anh. - C noi
- Em ru Nm Thi sang bn Qun uy thm my chu, ct la lanh
mt anh va khoi phai nghe nhng li noi va ri. Nhng, em cung
khng tranh c... Bay Tm nc ln - Anh yu cua em. Phai xa anh,
em rt s... Em khng s cht u, tht long vy.
Nhng em s c n... Em s ri se n luc anh phai i, nht
nh se phai i, ch con lai em, hai ngi chung em, tr v xa, gy
dng lai phong trao, em thy c quanh - Ngng mt lat nh la ly
hi, Bay Tm noi tip - Nhng thi, by gi em a bit tt ca s tht
ri, co ln tranh cung khng c na. u cung la s phn, anh a. Co
ung la s phn khng anh?
Nhng li noi bun ba, thng thit cua ngi yu lam cho ai
i trng thy nghet th. Tm hn anh tr nn nng tru, u t.
- Trc luc xa em, tui anh a ban bac sp xp, b tr em va Nm
Thi v cng tac mt ni nao o thun tin. May mn la moi vic u
a xong xui! - Anh k - B phn qun bao ky thut Khu a ng y
nhn hai em v phuc vu tai n v cua ho. Qun uy cung a ng y b
tr cng vic cho hai em. By gi ta nn tnh toan xem nn v u cho
tin.
- Sao my anh lam vic o ma khng hoi tui em trc? - Bay
Tm trach c - My anh phai hoi tui em a ch?
VN L
160
- Anh t cho mnh cai quyn la khng cn phai hoi y kin my

em! - ai i trng khng nh mt cach chc nch - Con v sao anh
co c quyn y, th em bit ri... Thc long, anh khng th chu ni
vic hai em phai quay tr v xa mt cach n c.
Bay Tm im lng mt cach lanh gia. Trong m ti, ai i
trng kho co th phn bit c mt cach tng tn tm trang cua
c. Nhng anh tin rng: la mt ngi thng minh, c se nghe theo li
anh.
Sau khi trut ra mt ting th su nh nc cuc, Bay Tm nm
ly tay anh. C nhn tht lu vao mt anh, giong tr nn dn vt:
- Em bit rng anh, anh Ba va my anh rt quan tm n em,
lo lng cho cuc sng cua tui em, nhng em khng th vng li anh
c. - Bay Tm lc u, kin quyt - Em khng mun th! My anh
co th cu c tui em, nhng my anh khng th cu c ht thay
moi ngi ang bam a ban, anh nhau vi ch. Hang ngay, ho vn
mon moi chin u va ln lt nga xung... Thc long, phai xa anh,
xa my anh, em rt au kh, c n. Ni kh y khng bit se keo
n bao gi. Nhng em khng mun ri xa manh t nay. Em phai
lai vi ke thu cua em. Anh ng trach em, anh a. Ban tnh con ngi
em xa nay a nh vy ri...
ai i trng hoan toan bt ng trc s st a cua ngi yu.
Dng nh c khng thuc vao loai ngi d b khut phuc.
- Em la mt c be ng nganh! - ai i trng bc bi dn tng
ting - Em cn phai bit rng chin tranh se con keo dai. Nu co
chuyn g o khng hay xay ra vi em, anh lam sao ma sng yn thn
c.
- ng ni nong vi em, anh yu! - Bay Tm vn gi ve kin
quyt - Em bit anh ngh g. Anh mun hai chung ta, t nht phai co
mt ngi sng sot va ngi o la em... Nhng anh u co them hiu
cho em rng: nu nh anh co b g, chng le em vn sng c yn n
sao?... Thi, anh yu, chung ta chm dt chuyn nay y nha? Em
khng mun trc ngay ln ng, chung ta lai cai ln vi nhau. Nao,
ci ln anh yu. Ci ln! Noi ri, c nhe nhang y anh nm xung
vong va nga theo anh. C hn ln mi anh, ma anh, noi thu thao -
161
Anh yu cua em. Anh khng bao gi co th bit c rng em yu anh

nh th nao u. ng lo ngh g v em ca. Em khng sao u. Noi
theo anh th, khi ng thing ling cho phep em ra i va ngai cung
ly i cua em nhng ngi thn yu nht, khng le nao, ngai lai ly
nt cuc sng cua em? Anh c tin li em noi... Giong c tr nn su
lng, khch l - Nao, hay vui ln, anh yu. Em con sng bn anh
ngay nao, th anh phai cho em lam c iu em mun... ai i
trng yu thng cua em, em mun co con vi anh...
i vi ai i trng, y la khoang thi gian hanh phuc nht
cua i anh. Khoang thi gian y khng co chin tranh, khng co cht
choc, ch co tnh thng yu nng nan. ai i trng a s dung
khoang thi gian y mt cach co y ngha nht, cho ti khi ca hai ngi
u man nguyn, sung sng va ngu vui trong long nhau.
Sang sm, va thc dy, ai i trng a thy ngi yu ngi
bo gi, nhn v pha dong knh, ve mt xuc ng, bn chn. Anh nhe
nhang tin lai bn c, lo lng hoi:
- Co chuyn g lam em bt rt vy, em yu?
Bay Tm nga mt nhn anh, mt chp chp.
- Em va m thy mt chuyn tht ky d, anh a! - C noi - Ngi
xung i, ri em k cho anh nghe.
ai i trng hao hc, ngi xung bn c. Bay Tm thn thc:
- m qua, em m thy chung mnh ci nhau, anh a. iu ky
la la am ci c t chc bn dong knh nay, lai co mt ba, me em
na. Anh cung tha bit la em chng h bit mt ba, vy ma khi o,
ca anh va em u nhn ra ng... Ngi n d am ci ng lm. Co
ca my chu, my anh xa uy n na. Luc chung mnh con ang noi
chuyn vi my anh trong n v th ba ti. ng ch vao anh, hoi:
"Chng con y phai khng?" Em hanh din gt u. ng ti ci
nm tay anh, ri bao: "Con lai ng nay vi ba chao ng ba ni".
Noi xong, ng dt anh i. ung luc o, em tnh dy, bang hoang ca
ngi... M nh th co xui khng anh? - C lo lng hoi.
- i, em yu! Khng sao u! - Anh m ly vai c, an ui - M
thy hanh phuc la im lanh, em a. Rt lanh na la ng khac.
VN L
162
- Phai vy khng, anh? - C hoi vi ve ng vc.

- Tt nhin ri!
Ngng mt luc suy ngh, Bay Tm noi tip:
- Anh a, khng bit tai sao, t luc thc dy n gi, em lun
cam thy bn chn th nao y. Nhng luc th nay, em ch mong cho
t nc sm hoa bnh. C hoa bnh a, ri sau o, cap t ma sng
cung c. Em mun hoa bnh ngay by gi c bit rng chung
mnh con sng bn nhau...
- Chung ta chng a ang sng bn nhau o sao?
- Sng nh th nay cha phai la sng. Sng ma tm trang luc
nao cung b am anh bi cai cht th sao lai co th goi la sng c? Noi n y, Bay Tm bng oa khoc.
Trong hai ngay nay, ai i trng thng thy ngi yu tm
trang khng my thanh than, mc du c vn rt m thm, du dang.
Nhng ng sau ve m thm, du dang y la mt tm trang khc
khoai, bun au. Bay Tm cng rn y, nhng lai mm yu y; vui
ve y, ri bun ba y! Dng nh trong c lun co s mu thun
tn tai song hanh, no ging nh mt th bnh ly, kho hiu.
- ng khoc na, em yu! Se chng co chuyn g xui xeo xay ra
cho chung ta u, em a! - ai i trng an ui.
- Ngay mai, chung mnh phai xa nhau ri, ung khng, anh? Bay Tm lau nc mt noi - thi gian tri nhanh qua, anh a! Trc
luc xa em, anh a cho em hai tm hnh va cun nht ky, anh nha?
Em mun co no... Em cung mun anh cho em b qun ao ma anh
a mc. lam g, anh bit khng? luc nao nh anh, em se h no
trn ngon la, anh phai bn chn nh n em...
- Anh se lai cho em tt ca nhng g ma em mun! - ai i
trng ha.
Bay Tm con nh noi vi anh mt chuyn b mt na, chuyn
kha nng co con cua c, nhng c a khng noi. C s anh se nng
long.
163
Ngay n v trinh sat ln ng ri cung a n. o la mt bui

chiu vang vot, am am. Mt t tr nn qun quai trong gio chng
hun hut thi v. Canh rng ang si ng bng chc hoang vng,
lanh leo. Moi ngi luc tuc mang ba l, vu kh, keo ra ng mon.
ai i trng khoac ba l ln vai, bc n bn ngi yu. Bay
Tm ngoanh mt i, oa khoc.
- Du th nao, em cung ng bo anh, nghe em! - ai i trng
khe noi.
Bay Tm mm mi, khe gt u.
- Thi, anh i i... C noi - Rang gi gn sc khoe. ng lo cho
em! Noi ri, c tum cht ly tay anh, khng mun ri ra na.
Moi ngi cung ln lt n chia tay vi Bay Tm va Nm Thi.
Ho quyn luyn nm tay nhau, cn dn u iu, nh th chng bao
gi gp lai. Trong khng kh bun ba, tng nh ng cng y, ting
Phan Lm ct ln:
Nao anh lnh
Hay ng ln
Nao c be
Hay ng ln
Ta chia tay
V hai nga
ng ai nga
Trn coi i
ng ai nga
Trc bom ri.
Nao anh lnh
Hay ng ln
ng kh na
Nao tnh yu
Hay ng ln
VN L
164
ng au na...
Ri gian kh
Cung se qua
Ri con chau
Se y nha.
Nao anh lnh
Hay ng ln
Nao tnh yu
Hay ng ln...
Th la t bui chiu hm y, ho chia tay nhau, mi ngi mt
nga. ai i trng dn qun i v pha ty rng. Con Bay Tm cung
vi Nm Thi quay v c quan huyn uy, ri ba sau, v lai xa Hoa
Bnh. Ho lng le ra i. Khng ai bit iu g ang ch i ho.
165
Chng tam
NG DAO CUA NHNG S PHN
1
ai i trinh sat dng chn trong mt reo rng tram nho, bn
canh bai nhn hang, gn knh Ng Vn Xun, cach cn c th Mi
Mt, chi khu Hiu L, chng mi lm cy s ng chim bay. y la
mt bai nhn hang da chin, mi c thanh lp cach y mt tun,
nn c s chng co g ang k.
Ngi ta tam lng thc, thc phm ln nhng cy tram
c k vi vang ngay trn mt t va c phu ln bng nhng tm
ni lng mau non chui.
Bai hang hu nh hoat ng sut m. Ht tp b i nay i,
tp khac lai ti. Co khi ho ch dng chn, ngh vai gi ng h cho lai
sc, ri lai ln ng hanh qun i tip.
ai i trinh sat ti y vao luc rang sang, sau khi t chc
khng thanh cng chuyn vt knh C Ba lun su vao cn c
ch. Ngay t bui chiu hm trc, luc n v sp sa ln ng,
trong long ai i trng bng dy ln mt cam giac hi hp, lo lng
m h, hu nh khng th ch ng c. Tht kho co th giai thch
c tai sao cam giac y lai xut hin vao mt thi im gn nh
hoan toan sun se, thun li cua n v. Nay nhe: sang sm, anh a
b i i nhn vu kh, co ngay. Tp i nhn lng thc, thc phm do
Ba Trn ch huy, cung hoan toan tri chay; thm ch, con nhn c
ca nhng loai hp tht ngon lanh. n chiu, sau ba n thnh
soan, ch n gi ln ng, moi ngi con ung tra m va hut thuc
Ara na. Ch co mt iu khac la la chin s L Vn c, mt ngi
chuyn gia ngheo, gia kh, bng nhin em b qun ao mi toanh ra
mc.
VN L
166
- Nay, b may tnh i hoi v hay sao ma n mc keng th? - Ba

Trn ang cm ca nc ung d trn tay, t xung t, hoi.
- i dao, thu trng tnh, trn cp, khng mc, lam g? - c
noi tng tng - Mc b nay, khng may co nghoeo, mt xac, bon
ch nhn thy, khoi ngh la chung ta ngheo.
- May anh gic thuc vao loai c. Nhng cai mm ba nay
noi toan nhng iu thi hoc. Ba Trn vc lai vi ve bc bi.
- S a khng cht th du co i nhn nhn trc bom an, cung
chng st na cai lng chn. Con nu a ti s, th chui di hm
boong ke cung "om". c noi vi giong bt cn i.
- Me cai thng... n noi d hi, m a m ! - Tiu i trng
Nguyn Hu Phach cht da, noi.
ung gi, n v bt u ln ng. Ho vt qua knh Ngang
mt cach trot lot va bt u tin qua khu rng cht, hng n knh
C Ba. Cho n luc y, moi vic vn c tin hanh tri chay. S c
bt u xay ra vao luc na m, khi tp trinh sat i u, do tiu i
trng Nguyn Hu Phach ch huy, vp phai mn trai sang trn dai
t trng dn ra b knh.
Trong m ti vng lng, vi khoang cach chng vai chuc met,
ai i trng cht nghe thy ting "tach" nhe cua kim hoa m vao
hat n, ngay lp tc, lin mt luc, hai anh chp loe ln t mt t, tc
th hai trai hoa chu vot ln tri. S vic din ra qua bt ng, khng
mt ai phan ng kp, ng cht trn.
- u me, nm xung i! - Ting ai o het ln t pha sau, lam
moi ngi bng tnh, nm vi xung.
Lin sau o, sung ch bt u n. Khng phai mt khu ma la
my chuc khu cung bn mt luc. Chp la u nong nhoang ln lin
tuc, trai dai trn mt dai t g gh, en sm, hang my trm met,
doc theo b knh.
Hoa chu t khp ni thi nhau vot ln tri. Mt t thoi thop,
thu mnh di anh sang trng xanh, lanh ngt, ma quy. Trong ting
n dn dp, hn loan, ai i trng nghe thy ca ting sung ci n
167
"pung, pung" anh, gon, theo sau la nhng ting n "ung, oanh", lin
tuc. ai i trng up mt xung t, chu trn, mc cho an bay
chiu chu va t ri um up trn ngi.
Tau gic ang cht trn ca lach nao o cung bt u n may,
sung suc chay trn knh. Chung quet en pha doc i b va na an
50 ly vao nhng canh rng pha sau oan qun.
ai i trng cam thy hi hp, e ngai. Anh s nht la chung
iu ng lc lng t cn c s Hai, ong nga t knh Ngang va
knh Ba in, anh tp hu vao n v. Nu bon chung thc hin
ngay iu o th coi nh cac anh se i t.
- Tnh hnh co ve nguy y, Ba Trn a! - ai i trng noi vi
ve lo lng - ng cho b i trin khai, canh gii pha sau, phong
ch anh tat sn, ti ln xem tui thng Phach th nao?
Noi xong, ai di trng quay u, khoac cheo khu AK trn
lng, ri trn v pha trc. t rng va mi c ti bi nhng
cn ma u mua tr nn m x, nhp nhap. Nhng gc cy chay en,
nhon hot nh ln khoi mt t, can tr hng i cua anh. ai i
trng vn trn ln mt cach chm chap.
Trc mt anh, chch v pha tay trai vai trm met la hai cai l
ct xy m xung t, trng xa ging nh hai khuc g en x. Tai y,
hai khu ai lin cua ch c "tng tc" trut an xi xa v pha anh.
Tht kho co th xac nh c la ke thu a thc s nhn thy
cac anh, hay ch do thy ng, nn bn tran vao khu vc xay ra s c.
Nhng du ri vao kha nng nao th vic iu nghin cua cac anh m
nay coi nh a xi hong bong khng.
ai i trng va ngh va trn ln tng t mt. Vi khoang
cach ch co vai chuc met ma anh cam thy nh quang ng dai dng
dc. Trn mai, cui cung, anh cung a gp c ngi lnh u tin,
chin s L Vn c.
- Em b thng ri, thu trng a! - c thu thao - B thng
vao chn.
- Co t bo ra c khng? - ai i trng th dc, hoi.
VN L
168
Ngi chin s nhn anh vi cp mt bac phch, cam chu. ai

i trng nhn thy ni bp chn ang co ln cua c, hin ra mt l
thung toang hoac, nhy nhua tht va mau. Khng noi khng rng,
anh vi tay tm ni tht lng mt cun bng to, ri dung rng xe ra,
bng bo cho anh ta. ng mach b t, nn mau tun ng c, t m
ca tay anh. Vt va lm anh mi bng kn c vt thng cho c.
Xong, anh rn ngi, vy tay, ra hiu cho Ba Trn a ngi ln,
du c ra.
- Cu nm yn y mt lat! - ai i trng noi - Ba Trn se
cho ngi vao a cu ra. Ti phai ln xem thng Phach th nao.
ai i trng tip tuc trn ln pha trc. Anh mi bo c
chng vai met, th hai trai an ci n nhoang la pha trc, ht
t va bun vao gia mt anh, lam mt bn mt bong rat, khng m ra
c. ai i trng vut mt, ri dung mt tay bng ly mt, tip
tuc trn i. Anh khng dam dui mt, bi anh ngh, lam nh vy, t
cat se khng cho anh m mt ra c na. Mc du nguyn trang,
se rt kho xoay s, nhng anh buc long phai lam nh th.
ai i trng bo ti gn pha trc mt, th gp mt bong
ngi ng y bo v pha anh. Di anh sang nhp nhoa cua ngon
en du, anh nhn ra o la tiu i trng Nguyn Hu Phach.
- Cao u? - ai i trng hoi nho.
- No cht ri! - Phach ht ham v pha sau, noi - Ti b thng
vao vai, nn khng em no ra c.
Cai tin Cao cht lam cho ai i trng bang hoang. Anh cn
mi, lng ngi trong giy lat.
- Mt anh lam sao th? Cung b thng a? - Phach th dai, nhn
nho hoi.
- B snh bn v, khng m ra c. Kho chu lm!
- Tam thi ly bng, bng lai. Ri ra knh, tnh sau! - Phach bao
- M mt ra luc nay khng chu c u. Bng tui qun ti y
nay. Hai cun y. Anh ly mt cun ma bng, khoi gi tay lam g.
Con mt cun, bng giup ti.
169
ai i trng thoc tay vao tui qun cua Phach, ly bng ra, ri
bt u bng bo cho ban. Hoa ra Phach khng phai b thng vao vai,
ma la b thng vao be sn. Vin an cay mt ng dai chay t
ngc v pha sau lng. May mn la vt thong ch phn mm,
khng anh hng g n ni tang. ai i trng phai dung ht hai
cun bng mi tam thi bt c ming vt thng lai.
- Rang bo ra i! - ai i trng noi - Ri ta se tm cach a xac
Cao ra. Ba nay tht xui quy, thng c cung b thng vao chn,
nng lm!
Tiu i trng nhn ch huy, im lng. Phach bao:
- Anh sung lai, ti canh gii cho. em theo sung, mang vac
kho lm.
ai i trng khu sung lai, ri tip tuc bo ln. Thnh
thoang, anh dng lai, nghe ngong. Hai khu ai lin cua ch vn
trut an v pha anh mt cach ngoan c. an tua ra nh hoa ca hoa
cai, bay veo veo. Cui cung, ai i trng cung tm thy Cao nm
guc bn vung mau, u ngoeo v pha sau, nh th ang ngong ch ai
o. Phach noi ung. Cao a cht. Mt vin an ai lin a xuyn
thung hp so cua anh. Khu AK cua Cao ri xung bn canh.
ai i trng lc u chua chat. Sau vai giy ngh ngi, anh
xoay s, keo xac Cao ln lng mnh, lm khu sung, ri t t bo ra.
Sau mt hi bn pha, khng thy s chng tra, sung ch bn
tha dn ri im bt. Hoa chu cung tt ngm trn bu tri. Ch con
ting tau ch chay m ao t knh xang Xeo R vong ln knh Ba ,
ri mt hut trong mt canh rng nao o. Li dung khoanh khc ti
en, ai i trng chng sung ng dy. Anh chay tht mau v ch
Nguyn Hu Phach. Tai y, y s Thao va ng i ang ch anh.
Moi ngi nhanh chong a thng binh, t s vt qua bai
trng, ri tr lai khu rng xut phat -Bai nhn hang nay.
Va ti b knh, ai i trng chuyn xac Cao cho Ba Trn, ri
li xung dong knh. Cng vic u tin cua anh la up mt xung
nc mt hi lu va chp ly chp cho mi mt y bun t ri ra.
Anh lam vic nay mt cach kin nhn, nhe nhang. Cho ti khi cam
VN L
170
thy khng con b cm na th cung la luc anh thy mt mnh rat

bong. Rt co kha nng thuy tinh th a b xy sat, lam cho tm nhn
tr nn m mt, kho chu.
ai i trng va t di knh bc ln th Ba Trn cm en
pin, hoang ht chay ti, giong lp cp:
- Quy i! Thng c va tt th ri!
ai i trng ng sng mt hi lu. Anh ht nhn tri lai ngo
t, dm chn, ming ku kh. Th la t ra qun ln nay, cac anh
a khng gp may. Cha lam nn cm chao g, cac anh a mt hai
ngi, b thng mt. i vi n v, y la s mt mat qua ln, nht
la vao mt thi im y kho khn, t hai nh luc nay.
ai i trng bun bc theo Ba Trn tr v ni dng chn cua
n v. Di mai lan ni lng che tam, moi ngi ang tum tum giup y
s Thao tm ra, thay ao qun cho t s, chun b khm lim.
Mang danh la ngi lanh lung, nhng ba nay, Thao rt xuc
ng. Anh va lam vic, va khoc. Nc mt anh ri la cha xung thi
th ban be.
- Thng Thng u, keo thng Thao ra ngay! - Ba Trn bng
het ln, lam ai ny u git mnh - nc mt no ri xung t thi
th kia, linh hn ngi cht lam sao thanh than c. Chng nao no
ht khoc, hay cho lam!
Noi ri, Ba Trn quay sang Phan Lm, luc o ang ng long
ngong cm tm ni lng va cun dy du, ch khm lim:
- May hoi xem thng nao con tin, a y vai t, bo vao tui ao
cho tui no. Trc khi rut cy ua ming ra, th nh bo vao mt t
gao.
- Tai sao phai lam nh vy, trung i trng? Phan Lm e de
hoi.
- Tt ca nhng ngi cht qu tao u c lam nh th! - Ba
Trn noi - Ngi cht cung phai co tin, co gao khi sng th gii bn
kia. Chung may con tre, khng ai day nn chng bit ch g ca. Nu
ngay mai, khng may, tao co cht, th thng nao con sng, co iu
171
kin, cung phai lam nh vy. y la phong tuc tt ep cua t tin...

Sc nh ra iu g o, Ba Trn noi tip - Bt u t ngay mai tr i,
ti xin my ngi nh cho rng: trc luc ra trn, ng mt thng
nao nga mm noi ra nhng iu xui quy y! a nao c tnh vi
pham th ng co trach.
m hm y, sau khi chn ct ng i xong, moi ngi nhanh
chong mc vong nm ngh. Mt khng kh am am, bun te bao trum
ca khu rng. ai i trng lng thng i n ch Thao, nh xem cho
con mt. Thao cn ra ra tay, ri roi en pin, xem xet. Co th con
mt cua anh b xy sat nng, nn ngi y s va tra thuc va lun
ming ku tri. Xong, anh ta dung gac va bng keo bng con mt anh
lai.
- Thng c co trng tri g khng? - ai i trng hoi.
- Khng! - Thao noi - No ch mong moi ngi bo qua cho no, vic
no vn qun ao mi ba qua.
- Ch co th thi a?
- Co th thi...
ai i trng gt u. Nc mt c chc trao ra.
2
Cui cung, ai i trng L Sy Quy cung a chp mt c.
Gic ngu n vi anh mt cach chp chn, ri vun. Trong khi ngu,
hnh nh co mt n v nao o a tp xung vao trong lach, tran sang
ni ong qun cua n v, trai ni lng, mc vong nm la lit. ai i
trng nghe thy ting con gai goi nhau, ting xung va cham lach
cach, ting chi th va ca ting ca c kh nng phat ra t mt ni nao
o.
a my ln anh nh ngi dy xem s th ra sao, nhng bung
lai ngh rng o ch la mt gic m, nn lai nm rn.
VN L
172
Ting con gai vn r rm noi chuyn, ln nay khng phai xa xi

g, ma la ngay bn canh anh. iu ky la la chnh anh cung khng
th xac nh c o la thc hay m na.
- Ua, ma ch va mi noi n chuyn ai chiu hi? - Ting mt
ngi con gai hoi.
- Th my hia a chng va noi o thi. Co mt thng cha tiu
oan b binh, b bac, mo ra chiu hi, khai tet let vi ch v nhng
hoat ng sp ti cua ta, nn chung mi nem bom, qun, tng
cng kim soat hanh lang t my ba nay lng. B may khng thy
chung bn pha d sao?
- Hen chi... Ba qua, chung anh sut m.
- n v nao nm y vy ta?
- Ai ma bit. Nhng ngo b th y la mt n v thoc su. Nhn
ho ngu th bit, trn troc, kh s...
Cu chuyn qua lai cua cac c gai lam ai i trng bng tnh.
Cam giac u tin cua anh la con mt b try xc, qua m, sng to,
cay xe, lam cho cai nhn tr nn nhoe nhoet. ai i trng nm im
mt hi, ri nhm dy.
Tri a sang. Reo rng trc mt anh gi y a qua tai, day
c ngi. Nhng cy tram thanh manh, nho be, khng kham ni sc
nng cua hai tng vong, ngon nga vao nhau, ot oeo. Ngay trc u
vong anh, co ti bn c thanh nin xung phong, trai tm choang
xung t, ngi lm lem, nm m nhau ngu. Di con lach can, co
ti mi my chic xung ch y vu kh ng trong nhng thung
nha han kn, c thao ri va nhng thung thuc ty knh cang cua
chnh phu Thuy in gi tng. Nhng chic xung y nm ghch mui
ln nhau, ta nh cung ang nm ngu, sau mt m thc trng.
Cach con lach chng hai chuc met, di gc cy tram, la mt cai bp
da chin. Tai y, co bn thanh nin vn qun lot, ci trn, u qun
khn rn, khng ro thuc n v nao, ang nu nc pha tra, khoi
un ln cun cun.
ai i trng khng yn tm mt chut nao. Nu may bay ch
bay ngang qua, phat hin, khng hiu ngn nay ngi se chui vao
173
u. Dng nh khi a qua mt, gic ngu i vi ngi ta i khi con

quan trong hn ca cuc sng na.
- Khoi qua y, my ng i! - ai i trng nhc kheo.
- ng s a? - Mt ngi trong bon ct ting - S th i ni khac.
ai i trng o mt v cu noi phach li cua anh ta. Nhng
tranh cai phai, quy i vi nhng ngi khng quen bit th chng
c tch s g. ai i trng tnh cho qua chuyn nay, nhng Ba
Trn luc o a thc dy, khng chu c, tung vong, bc xung t,
tin ti trc mt my ngi thanh nin ang nu nc, ht ham hoi:
- Thng nao va noi xoc hng y, ln ting tao coi?
Nhn ve mt phng phng, mt ngu uc, ang mun gy s
cua Ba Trn, my thanh nin im bt.
- Me kip! - Ba Trn chi th, m phanh nut ao, c tnh l
nhng vt seo chng cht chay dai t ngc ti bung - Chung tao try
trua anh gic khp ni, ma may dam noi vy ha. Hai thng lnh cua
tao va mi cht m qua, con nm kia ka, m to mt ra ma nhn.
ai i trng khng th ng rng s vic lai din ra theo chiu
hng nay. Anh vi bc ti, chn ngang mt Ba Trn, can thip,
tranh cuc u a co th xay ra.
- Nong nay, mt khn! ai i trng noi - Hay bo qua chuyn
nay i! ng i vi nhau ca ma.
Mt ngi trong bon, co le la ch huy cung bc ti, v vai Ba
Trn, noi:
- ng ch bt gin. Anh ta l li thi!
Ba Trn bc bi, phy tay bc i, khng quay lai. ai i
trng yn tm, quay sang ngi i din, hoi:
- Cac ng ch n v nao?
- Tui ti la can b, chin s thuc trung oan bn mi tam c
cng, qun tnh nguyn Khu Ty Bc. - Anh lnh k - n v va mi
b giai th va chung ti c iu v ai i trinh sat cua oan Hai.
VN L
174
Tui ti n y hi hm, nn cha tm c n v. Nghe noi, ho a

thoc su ri.
- Ra la th. - ai i trng xung giong - ng ch co em theo
giy t g khng?
Anh lnh xin phep ai i trng, chay v ch , m xc ct, ly
ra chic phong b m s1/2n, chay lai, ve ngp ngng...
- Nhng... ng ch la...
- Ti la L Sy Quy, ai i trng trinh sat.
- Tri t! - Anh lnh reo to lam moi ngi xung quanh ngoai c
lai, ng ngac, khng ro chuyn g xay ra - anh nhau ri mi nhn
ho. Tt ca tui bay lai y, lai ca y. Chung ta tm thy n v ri.
y la ng ch ai i trng.
Nhng ngi lnh mi ti tr nn ben len. Tuy vy, ho vn bc
n chao ai i trng, ming ci chiu l.
- y la th cua thu trng trung oan gi cho anh. Tt ca giy
t co lin quan n chung ti va n v u trong nay! - Anh can b
mi ti noi.
ai i trng vui ve m phong b ra. Ngoai quyt nh iu
ng cua Phong Can b Qun khu, con co quyt nh iu ng cua
qun lc i vi nhng ngi mi ti. Tip n la th ng vin cua
thu trng trung oan, nhng y kin ong gop v vic iu nghin
cac muc tiu cu th, quyt nh khen thng, phong cp, cho mt s
can b, chin s trong n v. ai i trng xem xong, mm ci:
- Nh vy, ng la...? - ai i trng hoi.
- Ti la L nh Thc, chnh tr vin pho ai i! - Anh lnh t
gii thiu - Con y la chin s Ta Ngoc Li, xa thu B40, k bn la
tiu i pho, Bui oan. Con ngi noi l li hi nay la trung i
trng Nguyn Th Quang. Anh ta la mt ngi trung thc va dung
cam...
- Tt ri! - ai i trng noi - Co thm my ng, ti nhe ca
ngi. ai i ta va trai qua mt t hoat ng c lp, dai ngay,
175
cha c ngh ngi bao lu, a lai v y. Mi m qua, n v gp

tai nan, hai chin s hy sinh, mt b thng nm o. Ngi luc nay c
l vi my ng la Ba Trn. Anh y la mt ngi bc trc, ngay thng,
dung cam va cung rt ai lng.
Noi n y, ai i trng vi Ba Trn lai, tip tuc:
- ng chun b khao i. Cp trn a co quyt nh phong cp
ai i bc pho va Hun chng Chin cng cho ng y! Con y la
chnh tr vin pho ai i ta, thiu uy L nh Thc... K t luc nay,
chung ta la anh em mt nha.
- Thi, ta lai ng nay ung nc! - Chnh tr vin pho noi ri
keo Ba Trn va ai i trng v ch bp da chin.
Hai ngi ngi xung bn cac chin s mi. Trung i trng
Nguyn Th Quang rot nc ra chen, m ng-g ly ra ming ng
tht nt mau nga, be i, a cho ai i trng va Ba Trn, mi
ngi mt na.
- y la san phm ti mang t Pusat v! - Trung i trng noi
- Mi hai anh... Luc nay, ti l li, co g khng phai, anh th tt cho...
Ba Trn cm ming ng, nhn trung i trng lom lom.
- ng co ve y t qua y! - Anh noi vi ve khng hai long - Lnh
trang vi nhau, sng nay cht mai, ai ma bung lam g. V y ri,
ng se thy. Tui nay khng co tt a gio lai nhau u.
- Lnh vi nhau, phai th ch! - Pho chnh tr vin ai i ci,
noi - Th, ng qu u, Ba Trn?
- Lang Vn Cu, t Ninh Bnh cu.
- A ha, con hn, - Chnh tr vin pho ht ham v pha Quang -
ngay th trn Kim Sn.
- Con ai i trng th Hin Lng! - Ba Trn gop li.
- Bit qu hng vi nhau, sng cho tt hn vi moi ngi,
ch ai i nay, chng ai co t tng cuc b u. ai i trng noi
VN L
176
- y thc a phng y kem lm! a la cng san, ma lai con phn

bit min no, min kia, th co khac quai g bon thc dn.
Chnh tr vin pho lng nghe, khe gt u. Anh noi:
- Ba trung oan, chnh uy co k vi ti v thanh tch chin
u cua ai i, ti rt phuc. ng co noi v s oan kt, thng yu
nhau mun ngi nh mt y. Gp cac ng, ti thy chnh uy a
noi ung. Ngng mt lat, chnh tr vin pho noi tip - Chnh uy con
noi rng ai i con la ni san sinh ra nhng bai ng dao hay tuyt.
Co ung vy khng?
- Hay th cha bit, nhng ng dao th co. Ba Trn cung la mt
trong nhng ng trum.
Moi ngi tip tuc ung tra ng mt hi lu mi giai tan. ai
i trng a chnh tr vin pho ti thm Nguyn Hu Phach va
ng vin anh v qun y vin iu tr. Tiu i trng bun ri ri.
Anh khng khng, nht nh khng chu i.
- Ti ch b thng vao phn mm, i bnh vin lam g cho mt!
- Tiu i trng noi - y con c sng. V bnh vin, co khi b
tau nhanh no um gia ng, khng bit chng.
- Noi by nao! ng phai v iu tr mi mau khoi bnh c.
lai y, chng le tui ti bo ng mt mnh. n v ht ngi ri. ng
phai thng tui ti ch!
-- Ti i bnh vin, n v lai phai mt my ngi khing! - Sau
cung, tiu i trng Nguyn Hu Phach noi.
- Chiu ti nay, n v lai ln ng ri! - Chnh tr vin pho noi
- a ng i, a co ai i thanh nin xung phong. vin, co my em
chm soc, ng se mau khoi thi.
3
Nhng cn ma u mua bt u trut nc xung canh rng x
xac v an bom va rp bong bi cht c tai vung chu th. Nh
thng l, vao nhng bui chiu, my en khng bit t u keo n,
177
dn cuc mt goc tri. Khi anh chp tm ngt, nhoang nhoang, loe ln
la ting sm n rn r, nghe nh ting bom an, loang dai trong
khng gian. ao qun my, sau khoang thi gian un tc, bt u
chuyn ng ao at, lam ti sm ca tri t.
- Khn trng ln, my cha! - Chnh tr vin pho ai i giuc Cac phn i cho anh em lanh cm, nc i, ri con n, keo ma
xung by gi y!
Moi ngi luc tuc keo n bp da chin, nhn cm vt va nc
ung. T trn vong, c che bi tm tng, nhn ra ngoai, ai i
trng cam thy tht kh tm khi phai chng kin ng i cua mnh
mi ngay mt gy yu, nhch nhac. Tuy vy, trong con ngi ho
lun lun tn tai mt sc manh dai dng, thn b. a khng t ln ai
i trng tm cach ly giai vn nay, nhng khng thy thoa ang.
Dng nh y, t trong su thm cua mach t nay, lun toa ra
mt loai thin kh thing ling, co kha nng lin kt, bn cht moi
cuc i vao s nghip chung. iu nay cang c chng minh khi
t nc lm nguy, hu s.
- Lnh trang g, trng ch nh ma oi! - ai i trng but
ming, noi bng qu.
-- Thu trng cung co hn g u ma noi! - Phan Lm nhn
khu phn n giup ai i trng tr v, ng long ngong ni u
vong, noi - Ba nay, ba Bay Tm ma nhn thy anh, chc khng nhn
ra qua.
ai i trng ci nhn nho. K t ba xa ngi yu n nay,
tnh ra a hn ba thang ri. i vi anh, y la mt khoang thi gian
dai ng 1/2ng, y nhng tm t. Trn ng hanh qun, nht la
khi tam dng, anh thng nh c n qun tht. Ni nh i khi lam
anh mu mm ca ngi. Nhng cho ti hm nay, anh gn nh a ly
lai c qun bnh.
Moi ngi keo xung bp quy qun n cm. Thc n cua ho
chiu nay chng co g khac hn ngoai mm ruc rang kh, ch cn
ngi mui a thy n lanh. Nhng moi ngi vn rang n nh mt
bn phn.
VN L
178
Gio bt u ni ln mi luc mt manh. Nhng hat ma to, tron,

t trn bu tri ri xi xa xung t. Rng cy vt va, run ry trong
cn ma trng xoa ca t tri.
ai i trng m vi chen cm y, gp mt t mm ruc,
bng qua ma, v vong cua mnh. ai i pho Ba Trn cung b cm
chay theo. Ho ng khom lng trong tm tng, n vi n vang.
Nhng ngi khac cung ri mm cm, bo chay, nup vao di nhng
tm tng, tranh ma.
Ba Trn nhai cm mt cach ri rac, bing nhac, mt khng
ngng ngo ln nhng am my ang ao at chuyn ng.
- ng Quy a, nhn ln tri ma xem iu g ang xay ra y! Ba Trn noi - Hnh nh co mt ban tay thn b nao o ang iu
khin vu tru, ung khng?
- ung vy. Nhng ri sao? - ai i trng th hoi.
- Chng sao ca! - ai i pho ngp ngng - Ti ngh, trn i
nay, moi thnh-suy, tin-thoai, manh-yu, hn-xui, thng-bai, sngcht, dng nh a c thin c n nh cac ma s va c cai t
mt cach b him, ging nh vu tru vy...
ai i trng hng mt t nc ma vao chen cm ang n d,
ri lua ht vao trong ming, nhai dp dap, hoi:
- Theo ng th ma s cua con ngi c thin c cai t u?
- cac vn tay! - Ba Trn tra li khng cn suy ngh - Chnh
hnh ve trn cac vn tay la ma s b him c thin c cai t ni
con ngi t luc hnh thanh trong bung me. Khng mt ai trn i
nay co vn tay ging nhau, cho du anh em sinh i i chng na. Mi
ngi mt kiu, mt cach, mt cuc i, mt s phn khac nhau, ma
khng phu thuc nhiu lm vao gi sinh, thang e.
- T luc nao, ng y ngh ra iu nay th? - ai i trng hoi.
- Chng ro. Bng dng ti ngh th!
ai i trng hng nc ma ra chen, ri hoi:
179
- ng co ngh rng cac s phn cung co luc thay i?

- Thay i. ng nhin, nu nh nhng s phn tu sa hanh
kim, hoc co nhng vic lam gy thin cam vi ngi i, th s phn
nghim nhin se c cai thin. c nng thng s. T tin chng a
day chung ta nh vy sao?
Sau mt hi vt va, cn ma tanh hn. Bu tri xanh dn ln.
Canh vt tr nn trong vt, ky la. Vng mt tri cui ngay lai loe
sang, trut bo nhng tia nng yu t, ui sc xung canh rng.
T di mai tng, moi ngi toa ra, thu don ni niu, chin da,
chun b hanh qun.
Trc khi i, ai i trng a cac chin s ra ving m hai
ng i. Nhn nhng ngi lnh tre mng lng le cui u, ai i
trng cam thy chanh long. Anh bn khon t hoi: liu ri nhng
trn anh sp ti, ai se la ngi tip tuc nm xung y?
Sm ti, oan qun bt u ln ng. Theo yu cu cua ai i
trng, moi ngi phai i giay cua ch, khoi tn thi gian xoa du
vt trn ng. Ba Trn i u oan qun. Ho vt qua knh Ngang,
ri ct cheo v hng knh Kim Quy. Sau gn hai gi hanh qun, ai
i pho mi ti im tam dng. Tai y, sau khi ngh ngi cho lai sc,
n v chia lam hai tp. Tp mt do Ba Trn va chnh tr vin pho L
nh Thc ch huy. Ho co nhim vu trinh sat toan b khu A, rng
chng hn bn cy s vung, gii han bi con knh Kim Quy - Xeo R
va C Ba. Tp hai do ai i trng trc tip lanh ao, nghin cu
khu B - Khu vc quan trong, nm pha bn trai khu A, nu ly
knh Kim Quy lam ranh gii.
Ch cho tp cua Ba Trn i c chng nm phut, ai i
trng mi cho phn i hanh qun. i u i hnh la Nguyn Vn
Thng, tip n la trung i trng Nguyn Th Quang, Phan Lm,
Bui oan. Hai ngi i sau cung la anh va y s Thao. Moi ngi i
c chng hn mi phut ng h th ung mt canh rng tram
non, cy b n ngang, be gp xung, cao ngang ngc, bn di co
chng va mn. y la mt loai hang rao phan xung phong kha hiu
qua. Kiu b tr hang rao t nhin loai nay, nguyn la cua b i
min ng. Rt co th bon chiu hi a cung cp kinh nghim nay
VN L
180
cho ch va chung a tn dung sang kin tuyt vi nay chng lai

cac anh, nhng ngi san sinh ra no.
ai i trng rn ngi quan sat, nhng anh khng nhn
thy g ca, ngoai tr sng trng va nhng anh en m ao pha xa.
ai i trng ngi xung, ly cy en bm, roi sat xung mt
t, xem xet, ri ku Thng lai, hoi nho:
- Lnh trinh sat, trc khi vt qua hang rao cua ch, phai lam
g?
Thng hoan toan bt ng trc cu hoi cua cp trn. Sau vai
giy lung tung, anh noi nh mt a tre tra bai:
- Tha, phai kim tra ky xem co mn th g, co hm chng, phai
anh du. i trong rng phai co cy, qua nga ba phai rp li. Sinh
mnh ngi lnh la v cung quan trong, nn phai ht sc cn thn,
tranh cu tha, chu quan...
- Rt tt! - ai i trng noi - By gi, cu hay thc hanh i.
Ti nhc lai, phai tuyt i cn thn, ro cha?
- Tha, ro!
- Ro th lam i!
ai i trng khng th ng rng hang rao phan xung phong
cua ch lai c thc hin cn thn va chu ao n nh th. vt
qua c no, n v phai mt ti hai gi ng h. Nhng nu ch co
cy rng ca na chng ri be gp xung, th n v khng phai tn
nhiu thi gian nh th. ng nay, ngoai chng st cm xin, bon
ch con cai nhiu loai mn sat thng xen ke, lam cho vic thao g
mt rt nhiu thi gian.
Phai tha nhn rng Thng la mt chin s co nhiu kinh
nghim trong vic g mn. Anh ta a khoa mom c hn sau mi
trai mn cac loai, m ra mt li mon an toan, rng rai, giup cho phn
i yn tm bo qua.
Tip vi hang rao phan xung phong la khoang trng rng, y
co, dn ra con ng a o, ni hat, rt t ngi qua lai. Ti y, moi
181
ngi co th nhn thy anh in sang trng, trai dai theo knh xang
Xeo R, sut t knh C Ba ti knh Ba . Gio liu riu thi. Thnh
thoang, canh ng co lai rung mnh ung a, phat ra nhng ting
ng, nghe nh ting th dai.
ai i trng cho b i dng chn trong giy lat, ri ct thng
v hng ty nam. i c chng non na cy s, ho lai ung hang
rao n, tip n la hang rao bung nhung, bao boc xung quanh cn
c. ai i trng th dai, cho b i dng lai, ri bc ti xem xet.
Sau t phut ban bac vi Quang va Thng, anh quyt nh cho ct
hang rao, tin nhp vao khu vc nga t, oan giao nhau gia knh
Kim Quy va knh xang Xeo R.
Theo ch ao cua trung oan, hng t kch chnh se la khu
vc nay - Cn c hn hp th Mi Mt - Ke ch goi la chi khu Hiu
L.
4
Phai mt ti ba m lin, ai i trng mi a c phn i
vt qua nhng lp hang rao day c, tip cn khoang trng xa gii,
rng chng hai trm met. Khoang xa gii nay, trc o y co, a
c t trui vao mua kh, hin tai co non a bt u moc lai. ai i
trng nm xung sat mt t, quan sat. Anh nhn thy pha sau
khoang trng trc mt la mt tuyn cng s, day c nhng
khang tri sut, nhp nh. C vai met, bon ch lai dng ln cai choi
nho cho hai, ba ngi . Tuyt nhin, ai i trng khng h nghe
thy mt ting ng nao, du la rt nho, phat ra t tuyn b phong y.
Sau khi quan sat mt cach tng tn, ai i trng nhn thy
pha bn phai anh, ni lin gia tuyn cng s la mt con ng
rng, dn ti khu nha ln pha sau, co kha nng la mt cai kho
qun dung. Mun lot c vao bn trong cn c cua ch, phn i ch
co th t nhp t con ng y. kim tra chnh xac cua mnh,
ai i trng khe hoi Nguyn Th Quang:
- ng nhn lai xem, co ung bn tay phai ta la mt con ng n
thng ra khu nha cao pha sau khng?
- ung th! - Quang gt u xac nhn.
VN L
182
ai i trng yn long, cho n v tip tuc bo ln. Con ng

khng xa nh ai i trng ngh. No cach cac anh li chng mt
trm ri met la cung. Vao ti con ng, moi ngi men theo bong
ti di nhng bui trm i, tin vao mt khoang sn rng, dung lam
bai xe. Hin tai, trong sn ch co tam chic, phn ln b hong. Giap
vi bai xe la ng lp cao su, thung phuy rng va vai cai xi tec.
Bn canh hai cy me ln la mt day nha kho dai, ca ong kn, na
chm na ni. Tht kho co th xac nh c mt cach chnh xac trong
kho co nhng g. ai i trng yu cu moi ngi toa rng ra, tm
kim s ch huy, bai xe tng, bn tau va trn a phao. Anh cung cn
dn moi ngi phai co mt lai tai y vao luc ba gi ung, kp rut
ra ngoai. Theo ng h cua anh th moi ngi con c khoang hai gi
cn c ch.
Khi moi ngi i ht, ai i trng mi ln theo nhng khoang
ti c tao bi a hnh, tip cn khu nha tng, co anh en ma anh
nghi la trai lnh. So vi nhng cn c ai i trng a tng nghin
cu, th y la mt cn c hn hp rt manh, c t chc phong ng
chu ao, co chiu su. Ni lin gia cac khu vi nhau la nhng con
ng ngot ngoeo, co hang rao kem gai bao boc.
T mt khoang trng, c h tr bi anh en, ai i trng
nhn khp cn c. Anh bng rung mnh, cam thy nh ang lot vao
gia m hn trn. Vi ngn y ngi, cac anh tht kho co th nm
c mt cach toan din cach b tr lc lng ch y. Ngh nh
th, ai i trng vn c tm cach thc hin cng vic mt cach ven
toan. Anh nhanh chong ln n khu trai lnh. Co mt iu anh cam
thy khac la la en trong nha vn sang, nhng xung quanh lai khng
c quet don sach se. ai i trng khng tin rng qun ch lai
n s nh th. Anh len n bn ca s, nhn vao trng va bng
chng hng khi nhn ra rng nha khng h co ngi . ai i
trng kim tra ti ba bn cn, nhng tuyt nhin, anh khng thy
bt ky bong dang mt tn lnh nao. Me kip. Chung no mo i u
nh? ai i trng chi thm. Chng le chung a iu bon lnh y
i ng cu mt ni nao o b mt ti mc ma cp trn khng hay bit
g ? Suy ngh mt hi, ai i trng i vong v pha nha v sinh,
cach trai lnh vai chuc met. Nha v sinh khng co mui phn ngi
mi, chng to bon ch bay tro bt in sang, anh la i phng.
Nu ung nh anh suy ngh th lc lng cua chung hin u?
183
Tra hm qua, tai cn c tam dng, Ba Trn va chnh tr vin

pho L nh Thc a canh giac vi anh rng bon ch khu A, ch ho
iu nghin, thay i ch lin tuc. Chung thng vai ba tn lnh
gac ngi trong cht, con ai b phn th lnh ra mt ch nao o, nm
im mai phuc.
Ba Trn cung he m cho anh bit la co kha nng bon ch anh
hi thy lc lng cua ta ang di chuyn ti khu vc nay, nn tng
cng canh gii. Ba Trn cho bit la anh cung a phat hin ra du
giay cua ch ln theo hng trinh sat cua ho. Bi vy, trc khi ti
hang rao, Ba Trn a cho b i i git lui, nhm anh lac hng
chung. o la mt sang kin thng minh, nhng ch co th la c
nhng tn ch ngu n, con i vi nhng ke ranh manh th khng
th. Bon nay ch cn xem ky mui giay co bm su xung t hay
khng la phat hin ra ngay mt trai cua vn .
Nu t nhn xet cua Ba Trn bn canh hin tng bon ch
khng ngu tai khu gia binh, kt hp vi vic ung ch mi y lai vi
nhau, th rt co kha nng ke ch a l m nhn thy lc lng ta
ang nhom ngo n cn c nay. Do vy, vic chung phong, khng
ly g lam la.
Thy k chung may, ai i trng ngh, chung may mun canh
giac th nao th mc xac, nhng khi chung tao a mo vao c n
y th c liu hn. Hin tai, tam thi chung may a thng, nhng v
lu dai, c i xem.
Ngm ngh mt luc, ai i trng nhm dy, nghing ngi
lach qua khoang ti, c tao bi nhng hang rao tn, tip cn khu
dn c. Tai y, bon ch b tr ngi xa hn khu trai lnh, sat me
knh. o la nhng ngi nha lin vach, thp le te, lp la hoc lp tn,
co cu vn ra dong nc. Ngay sat chn cu la xung ghe neo u
day c. tach hn khu dn c chng mt trm met, co mt nha may
xay xat gao, vi nhng ng tru to nh nhng qua i.
Vao gi nay, cac gia nh u a ong ca, ngu yn, ch con anh
en mau o nhp nhay, ht ra t nhng ban th.
Bn kia b knh, ni en in sang trng la dinh qun Hiu L.
Qua anh sang in, ai i trng nhn thy ct c dng trc sn,
VN L
184
bn canh la mt sn bay trc thng da chin. Tai y, co nm chic

trc thng ch s1/2n, co th ct canh bt c luc nao. Vao ung luc ai
i trng ang nh quay i, tai sn bay da chin, bon ch chay
rm rp. Na phut sau, anh nghe thy ting trc thng khi ng
may. ng thi, en pha bt sang rc tri. Khng gian b khuy ng
bi ting ng c phanh phach, rn r. Ba chic trc thng ln lt
bc mnh ln khoi mt t, lao u v pha U Minh Ha. Ting may
bay cha dt hn, ai i trng a nghe thy ting coi tau ru ln
mt hi dai. ai i trng cho rng o khng phai la coi bao ng
ma la li chao, bao hiu cp bn cua mt oan tau tun tiu nao o.
Co ti ca phut sau, anh mi nhn thy ba chic tau loai PCF, t
hng An Bin chay ti. Chic i u bt en pha sang trng, con
nhng chic i sau th bt en xi nhan, xin vao bn.
Khi chic PCF i u cua vong tr lai, qua anh en pha, ai i
trng nhn thy pha bn tay trai anh, tach khoi khu dn c mt
khoang cach kho xac nh, la nhng ng t mi c ao, trng
thoang qua, ging nh tuyn cng s phong thu. Rt co th o la cum
phong ng ln cua ch.
Gn ti gi quy nh, ai i trng vi quay v im hen. Vai
phut sau, trung i trng Nguyn Th Quang cung co mt. Anh ta
thng bao vi anh la a tm thy bai xe thit giap gm mi xe M113
va M118. S xe nay u t m di t. Nh vy, khu t mi ao
ma ai i trng va nhn thy trc o, chnh la bai xe nay.
Trung i trng con cho bit thm la xa hn bai xe mt chut,
doc theo knh Ba la tuyn cng s b phong cua ch nhiu tng,
nhiu lp. Trn con ng doc theo knh, con mt kho xng du, tip
t cho cang va mt kho an nho co nhiu lp hang rao bao boc.
- Tt ri! - ai i trng noi. Anh gi tay v pha anh sang,
xem gi. a ba gi kem mi lm phut. Nh vy la ch con khoang
mi lm phut na, cac anh phai ri khoi cn c ch.
- ng co thy thng Lm va thng Thao u khng? - ai i
trng khe hoi.
185
- Thng Lm? Ti khng thy! - Trung i trng noi - Ti ch

gp thng Thng, thng Thao va thng oan. Ti thy chung xut
hin khu trn a phao.
Ngay sau khi anh va noi, th Thao va Bui oan a bng qua
bai xe cua ch hng ti im hen. Hn mt phut sau, Thng cung
v ti. Anh ta bao vi ai i trng la a xac nh c c quan ch
huy cua ch. chng minh cho li noi cua mnh, anh ta a ra mt
la th cua tng Nguyn Vnh Nghi gi ai ta Lam, ch huy trng.
a l gi hanh qun ti hn mi phut ng h, nhng Phan Lm
vn cha v ti. iu nay cung co ngha la anh ta a gp rc ri, cha
rut lui c. Vic thiu vng Lm lam cho ai i trng bt rt trong
long. Nu c ch anh ta v ti ri mi rut i, rt co th se y n v
lm vao th ket. ai i trng nong rut, trao tm ban cho Nguyn
Th Quang va cho moi ngi ra trc. Con anh lai, ch Phan Lm ri
se ra sau.
5
Cui cung th Phan Lm cung a ra ti. Anh ta ra chm so vi
thi gian quy nh gn mt ting ng h. Tht ra, nhng trng hp
nh th nay khng co g la gh gm, ca bit, i vi nhng ngi lnh
trinh sat, nu nh vao luc y, khng co ting sung n vang, t pha
bn kia knh Kim Quy vong lai. Thoat u, ai i trng ngh rng
o ch la nhng loat sung ngu nhin, do i tun tiu cua ch, trn
ng tun tra, nghi ng, bn th uy vao mt ni nao o. Nhng n
khi ca sung ci, sung phong hoa tin cung n dn dp, quyt lit, th
ai i trng khng th bnh tm c na. Rt co kha nng phn
i trinh sat hng khu A do Ba Trn va pho chnh tr vin ai i
ch huy, trn ng rut ra ngoai b l va qun ch ang dung hoa lc
bn lai ho.
Tai khu B, ni ai i trng va Phan Lm ang mc ket, bon
ch cung bt u bao ng. Ting coi tau ng loat hu ln, hoang
loan. T nhng tuyn phong ng, hoa chu veo veo vot ln, sang rc
ca bu tri. Bon lnh b phong l nh, xut hin y chin hao. T
di bn tau, mt n v thuy qun luc chin cua ch m sung, chay
VN L
186
rm rp ln b, toa ra chim cac l ct, cng s trn nhng giao l

trong cn c. Ting chung goi nhau vang ln trong may b am.
Cho n luc nay, ai i trng khng con mt c hi nao rut lui
c na. Anh cung Phan Lm nm bep trong ng vo xe, thung an
trn sn. Tnh canh tr tru lam cho rut gan anh co tht, ri bi. ai
i trng nm im, bt ng. Ni lo phai nm lai cn c ch c ln
dn trong anh, gn nh khng cng lai c. Trong luc ang hoang
mang, lo lng, bt cht, anh nghe thy ting "cach" do sung an va
vao nhau vang ln t mt ch nao o, rt gn. ai i trng git
thot ngi, ngo quanh. Anh cht nhn ra hai tn lnh thuy qun,
khng bit t u ti, ngi ngay trn chic thung an, pha sau lng
anh. ai i trng cam thy mt bnh tnh. Hai u gi anh run ln.
"Me kip! Co th ma cung hoang ht". ai i trng rua thm. Anh
thn trong xoay ngi, a khu AK bang gp v pha hai tn ch,
s1/2n sang nha an, nu nh bt cht, chung phat hin ra anh. Sau
o, anh se cung Phan Lm chim ly kho an, t thu. Anh tin rng
ke ch khng dam bn vao kho an. Chung tha bit iu g se xay
ra nu my chuc tn an dc kia phat n tc th.
Sau t bn pha d di xay ra, khng gian yn tnh tr lai. Bon
lnh thuy qun luc chin luc tuc ri bo cng s, lu lt keo nhau v
bn tau.
- V thi, hai thng p. Tui may con ngi lam chi vy? - Ting
mt tn lnh ct ln.
- Tui bay v trc i! tui tao phai gac cho ti sang lng!
Nghe bon lnh noi chuyn vi nhau, ai i trng thy cht da.
Nu hai tn lnh ma me nay c ngi ly y cho n sang, th se rt
nguy him cho tnh mang cua Phan Lm va anh. ai i trng rt
mun thoat khoi s kim soat cua hai tn lnh gac nay, chay v pha
khu dn c, nhng luc nay, kho co th thc hin c. Vi khoang
cach qua gn, ch cn ng y la chung se phat hin ra ngay.
Thi gian vn nng n tri. Kim ng h ch nm gi kem mi
lm phut. Nh vy la cac anh a mc ket y mt hn mt ting
ng h. Chng con my thi gian na la tri se sang. i n luc o,
th du co mun, cac anh cung se khng th nao thoat c.
187
ai i trng a tnh n chuyn mang i mang, nhng anh

khng mun. Anh khng th cht vao luc nay, luc ma anh vn co c
may sng sot. Hn na, anh cung khng mun Phan Lm phai
cht cung vi anh. Cuc sng chnh la iu quan trong bc nht ma
anh phai gi gn. iu nay khng ch lin quan ti anh, ti Lm ma
con lin quan i vi me va ngi yu cua anh na.
Trong luc ai i trng con ang ngh cach tm li ra th Phan
Lm ngo anh lom lom. Trong cp mt cua cu ta anh ln cai nhn va
n hn, va tuyt vong. t nhin, ai i trng ngh n vic phai
thu tiu hai tn lnh gac ma khng c xay ra ting ng. Ngh th,
anh ra hiu cho Phan Lm bit la phai lam g. Cu ta gt u chp
nhn.
Tc th, ca hai ngi ng bt dy, dung sung phang vao gay
hai tn ch. S vic din ra nhanh n mc chnh ai i trng
cung khng sao hiu ni. Sau hai ting "bup, bup" chc nch, gon lon,
hai tn lnh nga guc xung t. ai i trng rung mnh. Anh xach
sung cung Phan Lm chay nh bay v pha khu dn c, cach ho li
chng ba trm met.
ai i trng ang chng chay c hn hai trm met, th bon
ch pha tay trai anh phat hin, bn theo. Nhng anh vn c chay.
Khoang cach gia anh va ngi nha u tin trong khu dn c con
chng khng y nm mi met, th anh b trung an. Anh cam thy
co mt vt g o nong rat, chui rt ngot vao pha ngc bn phai, gn
vi vai, lam anh sng ngi lai trong giy lat, ri loang choang chay
tip. c vai bc, anh dng lai, khoac khu sung ln c, Phan Lm
nhao ti, ly anh.
- May chay i. Chay ngay i, khi con co thi gian. mc tao! ai i trng noi mt cach kho nhoc.
Phan Lm khng n bo ai i trng lai mt mnh. Anh ta c
gng du ch huy chay tip. Bon ch t cac ni p n rt nhanh.
Phan Lm nem lin hai qua lu an v pha chung, ri keo anh ng
ln, nhng ai i trng xua tay, gin d:
- Chay i! Thng in!
VN L
188
Phan Lm nhn thu trng trong giy lat ri ging sung bn

vai loat v pha ch. Sau o, anh ln vao trong khoang ti va mt
hut di dong knh. Con lai mt mnh, ai i trng cung rang sc
chay c vao nhng ngi nha gn nht. Anh a ln ra c ch cy
cu ra, bc ra knh, ri nhay xung nc.
Trong khoang thi gian y, anh ch loang thoang nghe thy
ting sung n, ting la het, ting gm cua tau ch chay v pha anh.
6
ai i trng L Sy Quy thc dy vao luc tri a v chiu. anh
nng mun mang, thoi thop xuyn qua ke la, roi thng vao mt, lam
anh nheo mt lai. ai i trng ng ngac, nhn quanh, thy mnh
ang nm trong bui mop y gai, kn mt, sat knh xang Xeo R.
Qun ao, da tht anh bam y snh t, vang nc. Vt thng ni
ngc anh sng to, ri r mau. Anh thy mnh khng khac g mt cai
xac cht tri. ai i trng nm im, nhm mt lai. Anh c hnh
dung ra tt ca nhng g a xay ra, sau khi anh nhay xung dong
knh, luc o, nc rong rt manh. Va, cai khi nc y a y anh i.
Khng. Khng hn ch co th, ai i trng xac nh lai. Luc o, anh
vn con khoac khu sung c, dung canh tay khoe manh con lai, c
sc bi i. Anh nh la mnh cung a i trn u mt d co, phong
bon ch lung suc co th nhn thy. Anh nh ting chung la het, chay
rm rp trn b. Ri th chung keo xung, tm kim. Anh nh n
anh en pin an cheo nhau, loang loang trn mt nc, tm bt anh.
Ri sau o, s kin din ra th nao th anh lai khng nh c. Hnh
nh luc o, anh a b dong nc cun i trong trang thai na m, na
tnh. Cho n khi anh cam giac mt cach ro rang la co mt vt nao o
nu keo, gi anh lai. Nhng no la vt g th anh lai khng nh. Co mt
iu anh khng th nao tin c la v sao anh lai khng cht? Tai sao
ke thu tm kim anh nh th, ma khng bt c anh? Chng le
chung mu ca hay sao ma khng nhn thy anh, trong khi anh nm
gn nh tnh hnh th nay?
ai i trng rang sc nh lai. Anh c gng ni nhng s kin
ri rac lai vi nhau, tm ra mt cu giai ap co th chp nhn
c, nhng v vong. Nhng anh vn khng tn rng s vic lai ch
189
din ra n gian nh vy. Hnh nh con co mt cai g o b him a

tng xay ra, ma anh khng th nao hiu ni. Thi th mc xac cho
nhng iu b him, ai i trng t nhu. Vn quan trong nht la
anh vn con sng, vn tn tai mt cach thn ky.
Tri sm ti. Dong knh tr nn xam ngt nh ch. ai i
trng ca quy, c nhc thn hnh ra khoi bai snh nhao nhoet,
nhng khng c. Anh thy nh chnh bun t ang nu keo, gi rt
anh lai. Anh phai tn rt nhiu sc lc mi bo c ln gn b. n
luc nay, anh mi tht s cam thy au n. Vt thng ni ngc co
th ang gy chay mau trong, lam cho canh tay anh t dai, ging nh
mt ming tht tha. a th, lai con oi va ret na. Ma cung phai
thi. Sut t m qua n gi, anh a n mt ming nao vao bung
u, lai con phai ngm mnh hang chuc gi ng h trong nc na.
ai i trng nhn quanh. Anh cam thy thiu mt cai g o.
Phai ri. Khu sung, anh ngh. Ngi lnh ma khng co sung th nh
ngi khng co tay. Nhng sung u? No a ri ch nao? ai i
trng c nh mt ln na. Sau cung, tuy khng co ve chc chn lm,
nhng anh cung quyt nh li xung ch bui mop, tm kim. Mt ln
na, ai i trng a gp may. Anh mo c khu sung ngay di
gc cy mop xu x. Sung sng n tt nh, ai i trng trn
xung dong nc, ra khu sung va giu bt bun t trn ngi. Xong,
anh rang bo ln b, ri nm vt xung v co, hoan toan kit sc. Cha
luc nao ai i trng thy mnh yu nhanh n th. Dng nh tt
ca sc lc a lng le ri khoi anh, n mc, anh khng th nao gng
dy ni.
Hay rang ln, L Sy Quy, ai i trng t ng vin mnh.
Rang ln. Nu nh may nm lai, th se khng th nao ng ln c
na. Nao hay dn sc i. Chng khu sung xung t lam im ta
ma ng dy. Rang ln. Rang mt chut xu na. Co th ch!
Cui cung, ai i trng cung a ng ln c. Nhng hai
u gi anh run ly by. M hi trn tran tua ra. ai i trng cn
rng, tha theo khu sung, i tng bc mt. Nhng i u? Anh t
hoi. Trong cn c rng ln nay, ch nao ma chng co qun ch? Co le
phai mo v khu dn c. ai i trng ngh th. Nu gp c ngi
tt cu mang, th anh se sng. Con nu nh khng gp may th anh
cung ch nh mt ngi lnh cht gia chin trng.
VN L
190
ai i trng khoac dy sung vao c, tay m vai, run ry bc

i theo s pho thac cua s mnh. Anh i nh la mt bin phap cn
thit khng nh la anh vn con tn tai.
Hoa ra ai i trng a b dong nc y cach xa khu dn c
ti hai cy s. Vi sc lc hin tai cua anh, ti c o, khng phai
d dang g. Nhng n khu dn c vao gi nay, con qua sm. Khng
kheo, anh lai t dn thn vao trung ming hum. Tt nht la anh cn
phai kim mt bui cy nao o, nm lai, n na m ri tnh. Suy xet
mai, cui cung, ai i trng tm n mt bui trm i, moc um tum
canh bc tng , ngi xung, th tha dui chn ra, t khu sung
bn canh, ri nm xung. n luc nay, vt thng trn ngi mi
thc s gy tr ngai cho anh. ai i trng ln cn st. Hai ham
rng p vao nhau lp cp. Anh rn ln khe khe, hai mt ru lai. Anh
t dn mnh la khng c thip i. Nu khng tnh tao, rt co th
anh nm lai y cho n sang banh mt va ri vao tay qun tun
tiu. Du a t canh cao, nhng ai i trng cung khng cng lai
c sc lc cua mnh. Anh khng bit mnh a thip i trong thi
gian bao lu, n khi tnh dy, anh bng git mnh hoang ht. Theo
thoi quen, anh gi tay xem ng h va cht nhn ra no khng con
trn tay anh na. ai i trng nhn ln tri, c tnh la a qua na
m. Th la vn con may. Anh ngh, ri rang ng ln, bc tip. Khi
anh tin n gn nha xay xat lua th hoan toan kit sc. Anh lao ao
nga vt xung bn canh ng tru to nh ngon i nm sat canh nha.
Nghe thy ting ng, co le la do khu sung phat ra, t trong
nha, mt ngi an ng xut hin, bc ra ngoai. ng ta ngo quanh,
nhng khng nhn thy ai i trng luc o nm khut trong bong
ti. ai i trng cho rng y la thi c tt nht anh co th ct
li:
- ng i! Cu ti vi! - ai i trng noi mt cach yu t.
Ngi an ng git mnh, hoang ht nhn anh, ming u :
- Vit cng!
- Vng, ti la Vit cng! - ai i trng xac nhn - Ti b
thng!
Ngi an ng lp cp quy xung, vai anh nh t sao:
191
- Ti van ng. Mi ng i i cho. ng ng gy hoa cho gia nh

ti.
- ng hiu cho ti! - ai i trng rn r - Ti b thng, khng
th i c na.
ng gia nhn v pha dinh qun trng, nm bn kia dong
knh, ri nhn quanh khu vc mt ln na.
- Nu ng khng i, ti se goi lnh! - ng gia e doa.
C s a xay ra nh th nay, ai i trng khng con cach x
tr nao tt hn c na. Anh nm im, khng ng y. Anh hy vong
la ng gia se cu anh. Nhng nu ng ta lam ung nh li noi, th
y cung la mt dp may cui cung anh co th dit thm mt hai
tn ch, ri cung cht. Anh u phai gng sc n y tng khng
cho chung sinh mnh cua mnh.
Ngi an ng ng im mt luc nh th ang suy ngh. Sau
cung, ng ta ngo quanh mt ln na, khi thy hoan toan yn tm,
mi tin ti, anh dy, ri a anh vao ngh trong kho cam.
7
ai i trng tnh dy vao luc rang sang, sau mt cn st trin
min, keo dai tng nh v tn. Cho n luc nay, luc anh cam thy co
phn tnh tao, cn st vn c hoanh hanh, khng chu bung tha anh.
Toan thn anh nong hi nh than hng. Cham tay vao ch nao cung
thy nong hm hp.
t nht la a hn mi ngay nay, ai i trng lun trong
tnh trang st cao, hn m lin tuc. Mc du a c Ba Quang, con
du goa cua ng T Xay Xat - Ngi a cu sng anh - ra ky vt
thng, bng bo chu ao va c iu tr bng thuc khang sinh liu
cao, nhng vn b nhim trung, sng to, lam cho dai bng thit lai,
gy nn cam giac nhc nhi, thn n tn nh u.
ai i trng nhn thy ro ni tn cung vt thng, ch vin
an b mc ket, tht da a bt u thi ra, bay ra mt mui hi rt
kho chu. Hnh nh bn di lp da kia, u trung ang sinh si, ln
VN L
192
dy va ang chui su vao lng ngc cua anh. Tt ca nhng iu nay

bao hiu mt tnh th chng my tt lanh v cuc sng cua anh.
Khuya hm trc, Ba Quang roi en cy, xung hm, thay bng
cho anh, a phai bt ming bng chic khn rn, ri dung quat xua
mui hi nng nc ra ngoai. Tuy vy, thnh thoang ch vn phai ng
ln, tho u ra ngoai hm, ht th khng kh trong lanh, ri mi tip
tuc c cng vic. Ch a gn ht lo cn vao trong vt thng, ri
ngi ch i. Mt lat sau, nhng con bo trng phau, nung nuc bo ra
ngoai, ri tng ng xung t bao t pha di lng anh. Khi lu u
trng a bo ht ra ngoai, Ba Quang gom chung lai, ri tip du mu
u trn ln mt ong vao trong vt thng, bng lai.
- Ch Ba i, - ai i trng noi - Ch noi vi ng gia, m nay,
cho ti ra ngoai ng tru c khng? hm nay, co chuyn g
khng may xay ra, th nguy him cho gia nh qua.
- Ba ti a tnh chuyn a anh ra ngoai t my ba trc lng,
ch him mt ni, lnh b d qua, nn cha thc hin c! - Ba
Quang noi - Cc chng a, anh phai lai y, th cung ng ngai.
Bit u, anh chng phai la ngi c c B Tat c ti th
thach s giac ng cua ba con ti.
ai i trng nm im mt hi lu ri noi:
- Ti tin rng vt thng co mt cai g o khng n, ch Ba a.
Rt co kha nng ti ang b hoai th.
- Khng sao u, anh c yn tm i! - Ba Quang t long ban
tay vao tran anh, noi - Xc du, ung thuc y u, anh se khoe thi
ma. Anh ng co nn nong.
Cu noi cua Ba Quang dng nh ch la ng vin anh, thay
v noi ro s tht. Gi y, khi a tnh lai ri, ai i trng linh cam
thy tnh hnh ngay mt thm ti t. Cha luc nao anh nhn thy
mnh suy sup nh th. Toan thn anh ch con da boc xng. Anh co
th nhn ro hnh dang tng khuc xng ni canh tay, cng chn cua
anh. Anh khng hiu v sao mnh lai sut nhanh n th?
Nhng ai i trng khng quan tm n iu o na. Anh ch
mun bit iu g ang xay ra pha trn u anh. Hang ngay, vao
193
gi nay, anh co th nghe thy ting chn ngi i lai trn mt t,

ting ghe may m ao, ting phao ch bn chi vin, hoc ting trc
thng ct canh, nhng tuyt nhin, ba nay, tt ca u im bt, tt
lng, nh th khng con s hin hu cua con ngi.
ai i trng cam thy trong long trng vng, nng tru c
n. Anh khng sao co th t giai thch c hin tng bt thng
nay. Anh qu tay vao trong ngach hm, ni t n thc ung va
bt gp mt nm cm to, vai lat tht kho, mt ly sa a ngui. Rt co
th ng gia va Ba Quang a i u t rt sm, khng kp noi vi anh.
Hoc gia, ho nh noi, nhng luc o, anh ang st m man th sao?
Nhng moi ngi i u? Ca dn lang xung quanh na? Chng le, ho
b bt tt ca ri sao? ai i trng ngh ngi mt hi, ri t phu nh
tt ca. Anh tin rng moi ngi y a b a i lam mt vic g o
rt b mt, ma ban thn ho cung khng c bit. ai i trng qu
tay tm khu AK, t di lp tru, bn tay phai anh. y thc mun
tm hiu s vic a thuc y anh tm cach ngi dy, nhng khng
c. Toan thn anh au n, ra ri. y thc v ca nhn cht loe sang
trong u anh. Mt ln na, anh dn sc, ap chn vao thanh hm,
dung canh tay khoe manh con lai nng mnh ln, nhng sc lc can
kit a khng cho anh lam c cai iu anh mong mun. Dng nh
s sng trong anh ngay mt tr nn mong manh va ang co du
hiu lui tan. Mt cam giac cam chu, cay ng, xut hin u o
trong su thm long anh. No c eo bam anh dai dng, khng ri.
ai i trng ngh rng co kha nng anh b oi, nn sc lc
mi tr nn ti t nh vy. Nu anh ung ht ly sa kia va n c
na nm cm, th chc chn sc khoe cua anh se c cai thin. Ngh
th, anh vi tay ly ly sa. Khn thay, n ngay nhng ngon tay cung
khng c ng theo s iu khin cua anh. Anh a phai dung ca canh
tay b thng h tr, mi nng c ly sa ln ming. ai i
trng rang sc, ung mt mach cho ht ly sa,ri bt u tnh
chuyn n cm. Anh n mt cach u oai, nhng y ve kin nhn.
Phai mt ca na ting ng h, anh mi n c non na nm cm.
Vi s lng thc n co c trong ngi, ai i trng thy sc lc
tng ln ro rt. Anh a t ngi dy, keo theo khu AK, bo ra ti ca
hm. Va bo, va th, va ngh, cui cung, ai i trng cung a
y c my bao cam xp chng ln nhau, ngoi ln khoi mt t.
VN L
194
Mt lung gio mat bt thn p n lam anh sy xm mt may.

Anh vi tum ly cy ct, nhm mt lai cho khoi chong mt. Sau vai
phut ngh ngi, thc n trong bung anh lai bt u d que, cun
ngc tr ra, khng th nao km ch c. ai di trng nn thc
nn thao, nn ra ca mt xanh mt vang. Anh nn n mc mt la,
nc mt m a. Le i, n c vao trong bung, nu yn, th co
thm sc lc, nhc bng phai nn ra, th con mt hn ca luc cha n
na. Nhng cung nh co chut thc n y ma anh a ln c khoi cn
hm, nhn thy c mt phn tri va t.
Con by gi, anh lai thy sc lc cua mnh suy kit hn luc nao
ht.
Ln u tin trong i, ai i trng y thc v cai cht. Khng
bao lu na, s sng se chia la anh, khng mt loai thn dc nao co
th cu sng anh c. Anh nhn ra rng anh khng th nao i qua
ht cuc chin tranh. Ri y, anh se cht trong cn nha nay - Cht
mt cach lng le. Khng mt ng i nao bit xac minh v cai
cht cua anh. Sau khi cai cht n ri, mt tri cung se tt, moi th
trc mt anh se phai nhat, lui tan. Th la ht!
ai i trng cn mi, nc mt a ra. Vao luc nay y, luc
ai i trng tr nn tuyt vong, ang bung xui nht, th phm
cht ngi lnh lai khng cho anh cai quyn c yn ngh. No thi
thuc anh phai lam mt iu g o co th c, cho n chng nao s
phn goi tn anh. ai i trng cht ngh n vic lam n kho an,
ni anh va Phan Lm a tng trn, trong cai m rui ro va ri,
nhng ngay sau o, anh thy y ngh cua mnh tht vin vng.
Khoang cach t y n kho an dai gn ca cy s, gia ban ngay
ban mt, cho du con u sc lc i na, th ke ch cung khng cho
phep anh ben mang ti gn, nht la vao luc nay. Mt khac, anh cung
khng co c ly mt trai thu phao dung kch n, th lam sao co
th anh c kho an? Tt nht, anh ngh, la hay bo ra khoi cn
nha, vi khu sung trong tay, anh co th se lam c mt cai g o
cn thit, ma khng gy phng hai n nhng ngi a tng um
boc, cu mang anh.
ai i trng thc hin y nh cua mnh mt cach kin tr,
khng nan. Anh khoac cheo khu sung trn vai, bo qua khoi khoang
trng cua tm lip, hng ti khoanh t rng pha trc mt. Ra
195
khoi cn nha, ai i trng mi thy la ngay ca y nh va ri cua

anh cung kho th thc hin c. Vi sc khoe ra ri nh hin nay,
anh khng th lam c iu g khac, ngoai vic ban cho qun thu
sinh mang cua mnh. Tha rng anh khoac ca khu sung vao c, bo ra
b knh, ri ln tom xung dong nc ma cht, xem ra con co li hn
la cho qun thu h hng v a bn ha c anh.
Mt ln na, cn au lai bt u ni ln, lam cho ai i trng
co rum ngi lai. Anh cam nhn mt cach l m rng toan thn anh
ang co git lin hi. Mi ln nh th, anh lai thy ma mnh cha ln
mt t rat bong. ai i trng khng bit la mnh co git trong bao
lu, nhng ti khi nh thn c, th anh sang a chan hoa trn mt
t. Ln nay, anh thy mnh ang nm ngay sat b knh, bn canh la
cy trm y qua. Rt co th, do cn co git ma anh a ln n y
ri b cy trm gi lai.
Trong luc ai i trng con ang trong trang thai mng lung
th co ting may bay t pha xa vong ti. Ngay sau o, anh nghe thy
ting trng khua vang t pha dinh qun trng, bn kia dong knh,
cach anh khoang hai trm met. Vi mt khoang trng khng che
khut, ai i trng rang vn vao cy trm ng ln, xem iu g
ang xay ra. Anh a nhn thy mt am ng, ti my ngan ngi,
tay cm c, ang vy chao ai o. Cho n luc nay th ai i trng
hiu rng bon ch a huy ng dn i t sm, tu tp trc dinh
qun kia, la lam tro tung h nay.
Chic may bay trc thng t t ha xung bai ap. T trong
khoang may bay, mt ngi an ng tm thc, vn complet trng,
bc xung, theo sau la vai quan chc n vn sang trong. Bon phong
vin ua ra, quay phim chup anh. Ting h khu hiu vang ln. Nghe
thy ting h vang di, ai i trng git mnh kinh ngac. Ke vn b
complet trng ang gi tay chao oan ngi, nhanh nhen bc ln
buc cao pha trn kia, chng la ai khac, ma chnh la Nguyn Vn
Thiu, ga tay sai mn can, hung hng nht cua ch Sai Gon.
Phai chng y chnh la s sp t thn b cua tao hoa, giup
cho anh co c mt c hi, ma ca i co khi ch gp c mt ln. ai
i trng run ln v xuc ng. Anh c gi cht ly chac cy trm,
phong b nga xung dong nc, ri dung canh tay b thng keo khu
sung v pha trc. Sau khi cam thy yn tm, anh y khoa an toan
VN L
196
tr v nc lin thanh, nheo mt ngm. Khn thay, hnh anh cua

Nguyn Vn Thiu c nhoe nhoet trc mt anh. ai i trng
ngng th my ln, chun b xit co th nong sung tr nn chao ao,
khng th nao gi vng c na.
ung luc y, cn au trong anh lai bt u ni ln. Ln nay, d
dn hn. Nhng ai i trng khng cho phep mnh c nga vao
thi im co mt khng hai nay. Anh cn rng vao mt canh cy n
bt mau, km nen cn au. Cuc i tr tru n th la cung. Tai sao
cn au lai ni ln vao ung luc nay can tr anh? ai i trng
vn rang sc chu ng. Hai u gi anh bt u run ln tng chp.
Anh nhn thy sc lc trong anh a tut n gii han ri, khng con
kha nng vc dy c na.
ng bi quan, ai i trng, trung uy L Sy Quy a. Rang kin
nhn mt chut na, ch cn vai giy ng h, u mi a cai tn
tng thng khn kip kia vao ung trong tm ngm ly co, ri sau
o, ra sao cung c. ai i trng t nhu mnh.
bn kia dong knh, ting loa phong thanh vn vang ln:
"Tha quy ng, quy ba, tha toan th nhn dn va cac chin s, thay
mt chnh phu Vit Nam cng hoa, ti long trong thng bao cho nhn
dn ca nc bit rng, cho n ngay hm nay, mng mt thang sau,
nm mt ngan chn trm bay mi mt, ngay lch s trong ai, qun
i ng minh cung vi qun lc hung manh cua chung ta a quet
sach cng qun ra khoi vung nay. Hin nay, chung ch con mt trm
tn U Minh Thng va cung khoang ngn y U Minh Ha. Qun
lc cua chung ta se tip tuc truy quet, cho ti khi chung tr v vung
qun lang trong tr nh cua chung ta. Thay mt chnh phu, ti tuyn
b thanh lp chi khu Hiu Ngha".
S hunh hoang cua Nguyn Vn Thiu truyn i qua loa
phong thanh bng dng tr thanh mt liu thuc kch thch ai i
trng. Anh nng sung ln va ly im ngm. Cho ti khi khu sung
cua anh rung ln, nha n vin an cui cung, th cung la luc anh
khng con co th lam c iu g hn na. Ca anh va khu sung u
ri xung dong knh.
Trong cai khoanh khc cui cung y, anh ch kp mong rng me
va ngi yu hay thng cam cho anh - Rng, anh khng phai la ngi
197
khng ngh n ho, ma la anh khng co c cai may mn sng sot

cho n cai ngay t nc hoa bnh - Rng, ho c yn tm v phm
cht ngi lnh cua anh. Anh a sng, a chin u n hi th cui
cung, hiu theo ung ngha cua t nay.
VN L
198
Chng chn
NG DAO CUA HOA BNH
Chun uy Phan Lm cui u bc i trn con ng t o

ngu bui, dn ti cn c th Mi Mt, nm pha hu ngan knh
Xeo R. Cung i vi anh con co Nm Thi, v mi ci va ba Bui Th
Son, ngi Bc, mi t lang Hin Lng vao thm con du, c Trng
Gia Lng Tm va hai a chau ni sinh i, An Vin va An Phu.
Ngay t khi mi bc ln bn o, chun uy bng thy trong long
dng ln nim xuc cam bi hi, kho ta. K t cai m nh mnh y,
tnh n nay a tron sau nm, nhng nhng g a tng xay ra y,
th chun uy khng th nao qun c. No a khc vao trong long
anh nh mt con du nung o.
Lam sao chun uy co th qun c cp mt au n cua ai i
trng, luc hai ngi b ket lai trong cn c. Luc o, ho u co chung
mt tm trang ri bi, tm trang cua nhng ke sa c, mt ht c may
thoat ra ngoai cn c ch. Th nhng, ngay luc y, luc ma anh cam
thy tuyt vong, th ai i trng a ra hiu cho anh, dung sung
phang vao u hai tn lnh gac ma chay. Nh co s khn ngoan o,
nn cac anh mi chay kp v khu dn c, nm sat dong knh.
Nhng tai sao lai chay v hng o th chun uy khng bit c.
Sau nay, ngh lai, chun uy mi co nhn xet, ho ch co th thoat c
nu chay v ni co nhn dn.
Ngay sau khi nhay xung di dong knh, li dung ghe thuyn
va nhng vt che khut, chun uy a thoat cht va hai ngay sau, anh
co mt tai n v. Trong chuyn i trinh sat ln y, n v b tn tht
nng n. Hng khu A, ai i pho Ba Trn hy sinh. Pho chnh tr
vin L nh Thc b thng nng, v ti n v th cht, chin s Ta
Ngoc Li hy sinh. Hng khu B, ai i trng L Sy Quy cung
khng tr lai.
199
C ngh n nhng g a xay ra trong ngay hm y, chun uy

Phan Lm lai bun ru. Anh lun co mc cam la do mnh ra chm ma
ai i trng phai cht. Nu nh ba o, anh khng i lac, lai khng
b bon lnh tun tra can tr tai khu vc kho xng, th anh cung se n
im hen ung gi. Khn thay, chin tranh la nh th! Nhng tnh
hung c lin tuc xay ra, khng ai co th lng trc c.
Chun uy a moi ngi n trc khoang sn rng y co,
ngn ngang nhng ng tro, nguyn xa kia la bai xe va la ni
trut bo nhng phng tin khng con kha nng s dung. Kho an
s, kin c la th, nay a b lt ht mai tn, tr ra nhng khoang
tng hoen . Hang rao xung quanh cn c cung a c thu don, tuy
con nham nh. y o, vn con nhng thung bng han r, nhng
ng dy kem gai b t chay o quach, bn canh la nhng oan giao
thng hao sut l, do ngi ao bi, tm kim coc st, ph liu gy ra.
Chun uy lng ngi trong giy lat. Mt ln na, hnh anh cua qua
kh lai hin v, lam cho anh khng km long c, nc mt c th
trao ra.
- Ni i! Chu Lm khoc ka, ni! - An Vin git manh tay ba
Son, noi.
- An Vin! T sm n gi, con l lc qua y! - Bay Tm ry
con, ri bc ti gn ch Phan Lm ang ng.
Phan Lm dung cm tay lau nc mt noi:
- Ba y, ti va anh Quy nm tai ch nay. Sau khi anh guc hai
tn lnh gac, chung ti chay v khu dn c pha di kia.
Bay Tm cn mi, nhn xung mt t, ni c ang ng. C
lun cam thy tt ca nhng g co lin quan n ai i trng u tr
thanh nhng ky nim quy bau cua c. C lun tin rng khoang thi
gian c c sng gn anh la khoang thi gian ep nht, ang gia
nht. No ang gia ngan van ln so vi nhng g ma c a lam c
cho ban thn mnh. a co ln ngi ta em c ra kim im gay gt
v mi quan h tnh cam, dn n hu qua nghim trong gia ai i
trng va c, nhng c khng ly o lam bun, bi c mun sinh cho
ngi yu cua mnh mt a con va c a lam c. Sau khi nghe tin
anh cht, c a khoc sut my ngay. C khoc vi mt anh, thng anh.
VN L
200
Bu lai, c a c an ui phn nao v sinh ra cho anh khng phai mt,

ma la hai a con trai cung mt luc, hai ban sao tuyt ep cua cuc
i anh. i vi c, y mi la iu ang gia nht. Bng tnh yu cua
mnh, c a lam cho noi ging cua anh tn tai.
- Chung ta phai i ti na, me a! - Bay Tm noi khe - May ra
di, co th bit c thm tin tc cua chng con.
Ba Son gt u, dt An Vin va An Phu i theo moi ngi ti
khu dn c nm sat me knh. Luc con ngoai Bc, sau khi nhn
c giy bao t cua con trai, ba a nga ln xung t. Dn lang keo
n y nha, thm nom, an ui. Ni au mt con a lam cho ba cm
khu ca thang. Ba lang thang nh mt bong ma. Ba ku gao tri t,
ay nghin co cy, coi moi th nh la nhng ac nhn git hai con ba.
Hai nm sau, sp n ngay hoa bnh, ba lai nhn c tin a con
trai th hai, con ring cua ngi chng sau, thng s Nguyn Minh
Thng hy sinh tai mt trn Tha Thin, ba khng con mun sng
na. Trong mt ba, tri khng con la tri na. Ba khng th tin rng
s nghit nga c giang xung u ba, xung dong ho cua chng ba.
Ba cung khng tin rng tt ca nhng ngi thn yu nht u bo ba
ra i. Lam sao ba co th tin vao ng ti thng, khi ma ngai a nhn
tm lt sach cua ba nhng ch da va nim an ui tinh thn. ung luc
ba co d nh tm ng v th gii bn kia sng vi nhng ngi
thn cua mnh, th nhn c th cua ai uy Phan Vnh, ri n th
cua chun uy Phan Lm bao cho ba bit la ba con mt a con du va
hai chau ni min Nam. Thoat u, ba vn con ban tn, ban nghi,
nhng n khi nhn c th cua Bay Tm cung vi anh cua hai a
chau khau khnh, ging con trai ba nh uc, ba mi tin o la s tht.
Ba cm la th va tm anh reo ho, chay i khp lang, nc mt gian
giua. Ba a ln cn in. Nhng o la cn in cua hanh phuc, cn
in cua mt ngi an ba hm hiu, tuyt vong, tm c nim an ui
cho phn hn. Trong thm tm, ba v cung bit n va coi ngi con
du min Nam ma ba cha bit mt nh la ng B Tat a cai tao s
mnh cho ba. Chnh ngi con gai min Nam y giup cho gia nh ba
khng bao gi tuyt t.
Vao nm hoa bnh th hai, ba nhn c th cua Bay Tm bao
rng c se a cac con ra Bc nhn mt ba ni, ho hang, ri on ba
vao min Nam , nhng v tau xe qua kho khn, nn cha th i
201
c. V thng con, thng chau, ba quyt nh vao Nam mt mnh.

Ba a xa ri qu hng, n sng vi con, chau mt phng tri
mi, ni lam cho cuc i cua ba tr nn co y ngha.
So vi nhng g nhn thy trong m ti cach y sau nm, khu
dn c hin thi co qua nhiu i khac, n mc, chun uy Phan Lm
khng nhn ra ni anh a tng nhay xung nc na. Tt ca nhng
g tn tai trong tr nh cua anh th hin ln ro mn mt, con hnh anh
thc t lai phu nhn tt ca. n gian ch la s thay i cua thi gian.
Chun uy a gp, hoi chuyn nhiu ngi, nhng phn ln, ho
mi n sau ngay toan thng, nn khng ai bit chuyn g v ai i
trng L Sy Quy ca. Cung phai thi. Sau hoa bnh, nhng gia nh
b bt buc phai vao sng y, ngoai tr s vt bin, con lai u tr
v qu hng ban quan cua ho.
Vi mt tm trang chan nan, nao n, moi ngi keo nhau vao
mt quan nc ven ng ngh cho mt. Chu quan la mt phu n
y a, on khach bng nu ci thng trc trn mi. Ba ta nhanh
nhen pha nc, em ra cho khach. Ch moi ngi ung nc xong
xui, Bay Tm keo chu quan ra sau nha, hoi:
- Ch a, cach y khoang sau nm, co mt anh b i b thng,
chay vao khu vc nay, sau o, nghe noi anh a mt tai y, ch co
bit chuyn o khng?
- Ti y cung a lu, nhng khng nghe thy ai b thng, b
bt, hoc b cht y ca. - Ba chu quan thanh tht tra li. Ngng
mt lat nh th kim tra lai tr nh cua mnh, ba noi tip -Ch nn
ti ch nha may cha gao hoi xem, may ra ho bit. Nghe noi ng co
nui giu Vit cng y!
Mc du khng tin tng vao nhng cu chuyn ni u ng,
quan tro, nhng Bay Tm vn bu vu vao o t an ui mnh. C
khng mun mt i nim hy vong tm c mt chut t tin tc, hoc
hai ct ngi thn yu nht cua c. C noi vi moi ngi c ngi lai
ung nc, ri lng thng i v pha nha may cha gao, cach quan
nc khoang gn mt trm met.
Ba nay, c s cha gao ngh vic sa cha may moc, ch con
mt mnh Ba Quang, con du cua ng chu nha, don dep.
VN L
202
o la mt phu n khoang hn ba mi tui, ve mt hin lanh,

cam chu, sng lui thui vi cai bong cua mnh. Ch vn chic khn rn
mau en, ging nh moi ngi phu n min Ty.
- A... Khng. - Bay Tm noi mt cach rut re - Ti ti y, xin gp
ch, hoi chuyn mt chut xu, c khng?
- Gp ti? - Ba Quang sng st nhn ngi khach la, hoi lai - Co
chuyn chi vy?
Bay Tm au au nhn ch chu, hoi chuyn, nhng trong long
khng my hy vong bit c tin tc cu th t ngi phu n nay.
- Ch a, nghe noi cach y sau nm, ch a nui giu mt anh
lnh cua chung ti b thng, ung khng?
- Ai noi vi ch vy? - Ba Quang chui i tay lm lem vao chic
qun trng phau v bui cam, hoi.
- Nghe my ngi ng. - Bay Tm ch tay v pha quan nc,
noi.
- Ch mun bit chuyn y lam g? - Ba Quang bn khon
hoi lai.
- Anh la chng ti! - C gng lm, Bay Tm mi tht c ra
nhng li nay - anh la ai i trng trinh sat!
Ba Quang chau may, ngh ngi. Mt lat sau, ch hoi, giong run
run:
- Anh ngi Bc ma?
- Da, ung! anh la ngi Bc! - Bay Tm xac nh - anh cao
chng mt met bay mi, m ngi.
- Ti nh ri! - Ba Quang va suy ngh, va noi - anh b thng
vao ngc bn phai. Tn la Bay Tm!
- ung ri! Tri a! - Bay Tm sung sng reo ln - Thc ra, tn
anh khng phai vy. Bay Tm la tn ti. Vy ra, ch la ngi a cu
anh sao?
203
- Khng. Ngi trc tip cu anh la ba chng ti. ng a anh

t u v, ti khng ro. Ti ch bit rng luc o, ngi anh t sung.
Vt thng ngc bn phai rt nng, vn con ri r mau. y, ti ch
giup anh bng bo, iu tr vt thng.
- Va anh a c cu sng, phai khng ch? - Bay Tm hao hc
mun bit chuyn.
- Khng, anh cht ri! - Ba Quang bi hi nh lai - Ba o la
ngay my m, ti khng nh ro, nhng ung la ngay mung mt thang
sau dng lch, ngay ng gia ti thng cung cm anh, chung ti b
huy ng sang bn kia knh, on ng Thiu v thanh lp chi khu.
Luc chung ti ra i, anh vn ang ln cn st, nm lit trong hm,
nn khng noi g c vi anh, ch n thc ung lai. Vao khoang
mi gi sang, ti ngh th, cht co mt loat sung dai, t bn nay, ch
cy trm kia, bn v pha khan ai, lam cho mt ngi ng canh ng
Thiu b thng. Ngay sau o, lnh p n, lung suc, nhng khng
tm thy anh, ngoai tr khu sung ht an, ri xung di knh. My
ngay sau, ti va ng gia kim c cheo xung i doc theo knh tm xac
anh, nhng khng thy. Ti ngh, khi bn ht an, anh mt qua, a
ri xung dong knh, ri b nc rong cun ra bin.
Bay Tm ng cht lng. Nc mt c la cha ri. Th la sau bao
thi gian tm kim, c a bit c tin tc chnh xac cua chng. C
bc v pha b knh, c nhn mai gc cy tram ma khoc. C thm goi
hn anh, noi vi anh nhng ni au by lu nay cha cht trong long.
C cu xin anh hay tha li cho c, v sao t hoa bnh n nay, a hai
nm tri qua, c mi ct cng tm kim tin tc cua anh. C cung thm
bao vi anh rng ngi me ma anh yu quy, hin ang sng vi ba me
con c. C tin rng vi trai tim yu anh thit tha cua mnh, t coi bn
kia, anh nghe thy tt ca, thm ch, con hiu c tt ca nhng g
su kn nht hin ra trong tm linh cua c.
Bui chiu hm y, vao luc hoang hn, ngi dn qun Hiu L
nhn thy mt chic xung ch ngi, trong s o co mt nha s, t
pha nha may cha gao, bi ra gia dong, ri dng lai lam l cu siu
cho ngi qua c: ai i trng trinh sat trung uy L Sy Quy. Nhang
en c thp ln, chay php phng.
VN L
204
Sau khi oc kinh cu hn cho ngi a khut, moi ngi em

tin m phu ra t, ri rai banh trai xung dong knh. Ngi bn me
chng va hai a con trai, Bay Tm mm mi, khoc lng le. C nhn
v pha ha ngun, long tr nn hi hp, kho ta. Gio liu riu thi. Trong
mt thi khc khng ro rang, Bay Tm linh cam thy ngi yu ang
hin v. Anh ng ngay trc mui xung, tay m vai, ht nhn c, lai
nhn me ri nhn ban be, ng i. i mt anh nhn tht lu vao hai
a con mang dong mau cua anh. Anh c nhn mai, mt bun ri
ri, mi mp may ma khng noi thanh li.
- An Phu, An Vin, cac con lay ba i! Ba v ri ka! - Bay Tm
hoang ht, tht ln nh ang m sang.
- Ba u ha me? - An Vin ng ngac hoi.
- Ba ng ngay trc mui xung y! - Ba Son ct li - Con c
nhn ky i, se thy ba con.
Thng be c nhn mai xung dong knh, ri ngng ln, ng ngac
nhn moi ngi.
- Mnh tha thuyn c cha ni? - An Phu hao hc, hoi.
- c ri! My con tha i!
Nhng chic thuyn giy, c thp nn, t i ban tay nho xu
trt xung dong knh. Gio thi va nc ln y nhng con thuyn
giy, mang theo anh la, tri v pha thng ngun, ni khi u cua
nhng dong chay. Ting hat cua hai a tre ng thanh ct ln, loang
dai trn dong knh gia lanh.
Nhng con thuyn
Hay tri i V vi ba
Noi vi ba coi ngi
Co thng Vin
Co thng Phu
Thng nh ba
m ct khoc.
205
Nhng con thuyn

Hay tri i,
V m phu
Noi vi chu
Noi vi ba
Ngi i xa
Xin ng lanh
Ngi i xa
Xin ng au
Nhng ngi sng
Long vn nh
Nhng ngi sng
Cang thng nhau
Nhng con thuyn
Hay tri i Hay mang i...
Thanh ph H Ch Minh, 27/7/1998.

Dong Dao Thoi Chien Tranh PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Dong Dao Thoi Chien Tranh PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

NG DAO THI CHIN TRANH

Chng mt CU NG DAO BUN BA..........................................................2

NG DAO THI CHIN TRANH

S chi bo cua ngi me a lam ai i trng tnh gic. Anh

- Bm, phai, tu Hoang thng! - Cac th ti khum num noi.

NG DAO THI CHIN TRANH

NG DAO THI CHIN TRANH

My nm sau, ng t L Quy Cng theo ng L Duy Lng lam

ho phai ganh chu nhng bt hanh xay ra? ai i trng khng co

NG DAO THI CHIN TRANH

him. Hn na, ca dng va me u khng co kinh nghim va khng

Khn xong, me lt t giy phu mt dng, noi:

NG DAO THI CHIN TRANH

NG DAO THI CHIN TRANH

NG DAO THI CHIN TRANH

ai i trng cang thy kho th. Ngc anh nh b ai o bop nghet,

Co th ma mnh cung khng ngh ra. ai i trng ngh bung.

NG DAO THI CHIN TRANH

ai i trng nhm tnh:

NG DAO THI CHIN TRANH

ngan tay sung bo ngu v nha. S tht la nh vy y! - Ngng mt

NG DAO THI CHIN TRANH

dn n chn tng ri. tn tai, ch con co mi mt cach la phai

chnh tr vin ai i ch huy, nhn nhim vu tai vam sng c, con

NG DAO THI CHIN TRANH

- May lam cai tro g n v y?

Cuc i con ngi ta, bit u y! ai i trng nh lai

NG DAO THI CHIN TRANH

ai i trng vn im lng quan sat. t lu sau anh mi bc l

cho b i tuyt i im lng, nhanh chong trin khai i hnh chin

NG DAO THI CHIN TRANH

ai i trng lng le rut lui, ging nh khi anh tip cn vy.

trng nhn mt, trng mt nhn, ri a tay keo anh ta ng dy.

NG DAO THI CHIN TRANH

Theo d kin ban u th im vt sng cua ai i cach n

- anh phai quay tr lai, ngh tam qua m, ri tnh. - ai i

NG DAO THI CHIN TRANH

Mc du vy, anh vn nhn thy mt cach m to nhng thn cy cht

Mc du bit bon gic lai khng th nhn thy mnh, nhng ai

NG DAO THI CHIN TRANH

kim, phn tch, suy xet, ai i trng mi quyt nh c ch vt

NG DAO THI CHIN TRANH

d kin trc. n v ong qun trong mt reo rng tram xen ln vi

Sau khi cn nhc, ai i trng quyt nh di n v n y.

NG DAO THI CHIN TRANH

- Sao khng i iu nghin sng Cai Ln? Hng tn cng

NG DAO THI CHIN TRANH

Ting sung n c chng vai phut th im bt, sau o, lai r ln.

Va mi trng thy anh, Ba Trn ht ham noi vi mt c gai, co

NG DAO THI CHIN TRANH

- Tui em la du kch xa Hoa Bnh! - Bay Tm ct ting - Vao u

ai i trng ngi bt dy, vi tay ly tm ban trn np

NG DAO THI CHIN TRANH

ai i trng xem ng h. Anh noi ch u hai ngi nghe

NG DAO THI CHIN TRANH

ri cung chi vi c. iu thu v la nhng tro chi y bao gi cung co

NG DAO THI CHIN TRANH

- Tt ca nhng ngi cht u thanh ma. Nhng ai cht c

NG DAO THI CHIN TRANH

Th ra la mt c gai. ai i trng ngh bung. Anh hoi:

NG DAO THI CHIN TRANH

ai i trng nhn khp lt cac c gai. Ho con rt tre. Tui

- Hnh nh co ting may bay - C noi.