®Æt vÊn ®Ò

Trong nh÷ng n¨m häc võa qua, chóng ta ®· thùc hiÖn thµnh c«ng viÖc ¸p
dông “ §æi míi ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa” vµ “ §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc” ë
tÊt c¶ c¸c trêng häc trong c¶ níc. ViÖc ®æi míi toµn diÖn nµy ®· lµm chÊt lîng
gi¸o dôc cña c¸c nhµ trêng ®îc n©ng cao mét c¸ch râ rÖt, gãp phÇn n©ng cao chÊt
lîng cña nÒn gi¸o dôc níc nhµ.
Lµ gi¸o viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y líp Mét trong n¨m n¨m häc võa qua, t«i thÊy
ch¬ng tr×nh “ To¸n TiÓu häc n¨m 2000” lµ mét bíc ®ét ph¸ míi c¶ vÒ néi dung
lÉn h×nh thøc d¹y – häc. Nã ®îc kÕ thõa vµ ph¸t huy nh÷ng thµnh tùu vÒ d¹y häc
To¸n líp Mét ch¬ng tr×nh c¶i c¸ch gi¸o dôc. ViÖc thùc hiÖn ®æi míi ph¬ng ph¸p
d¹y häc vµ h×nh thøc d¹y häc trong tõng tiÕt häc ®· lµm cho c¸c em häc sinh líp
Mét häc tËp høng thó h¬n; c¸c em n¾m b¾t kiÕn thøc mét c¸ch nhanh nh¹y, tù
nhiªn h¬n; vµ ®Æc biÖt; c¸c em ®· biÕt ¸p dông kiÕn thøc ®· häc vµo ciÖc thùc
hµnh luyÖn tËp mét c¸ch thµnh th¹o, v÷ng ch¾c ë tÊt c¶ c¸c m«n häc, nhÊt lµ
m«n To¸n.
ë líp Mét, ngoµi viÖc gi¸o viªn d¹y cho c¸c em nghe, nãi, ®äc, viÕt TiÕng
ViÖt; d¹y c¸c em n¾m ®îc c¸c kiÕn thøc tù nhiªn c¬ b¶n ban ®Çu cña c¸c m«n
häc, chóng ta cßn ph¶i d¹y c¸c em häc To¸n vµ biÕt lµm To¸n. Nh vËy, m«n To¸n
còng lµ mét m«n häc hÕt søc quan träng ®èi víi häc sinh líp Mét.
Qua viÖc häc tËp m«n To¸n, c¸c em häc sinh líp Mét sÏ biÕt ®äc, viÕt c¸c sè
cã ®Õn hai ch÷ sè; c¸c em n¾m ®îc mét sè kiÕn thøc c¬ b¶n, ®¬n gi¶n vÒ phÐp
®Õm, n¾m ®îc thø tù c¸c sè vµ cÊu t¹o cña c¸c sè trong ph¹m vi 100; c¸c em biÕt
lµm tÝnh céng, tÝnh trõ trong ph¹m vi 100 (céng trõ kh«ng nhí); biÕt gi¶i To¸n cã
lêi v¨n; n¾m ®îc c¸c kiÕn thøc ban ®Çu vÒ ®o ®é dµi, h×nh häc… vµ ®Æc biÖt
lµ c¸c em cã kÜ n¨ng so s¸nh sè cã hai ch÷ sè.

§ç ThÞ TuyÕt 1 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm

 Trong bµi viÕt nµy, t«i xin tr×nh bµy “ Mét vµi biÖn ph¸p tÝch cùc rÌn
kü n¨ng so s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè cho häc sinh líp Mét – Tr êng TiÓu häc §¹i
¸ng – Thanh Tr× - Hµ Néi”

Gi¶I quyÕt vÊn ®Ò

ThËt vËy, viÖc so s¸nh ®óng c¸c sè cã hai ch÷ sè ®èi víi häc sinh líp Mét lµ
t¬ng ®èi khã. C¸c em míi chuyÓn tõ mÇm non lªn, t duy cña c¸c em cßn non nët;
c¸c em cha cã kÜ n¨ng so s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè. Thªm vµo ®ã §¹i ¸ng l¹i lµ mét
vïng kinh tÕ khã kh¨n cña HuyÖn. Häc sinh hÇu hÕt lµ con em n«ng d©n nªn gia
®×nh Ýt quan t©m ®Õn viÖc häc hµnh cña c¸c em, cã nh÷ng em cßn cha ®ñ ®å
dïng häc tËp.
Nhê sù quan t©m cña §¶ng, Nhµ níc, Thµnh phè vµ c¸c ban ngµnh kh¸c, kinh
tÕ cña ®Þa ph¬ng ngµy cµng ®îc ®æi míi vµ n©ng cao, ®êi sèng nh©n d©n
trong x· héi ®îc c¶i thiÖn, lµng §¹i ¸ng ®· ®îc c«ng nhËn lµ “Lµng v¨n ho¸”. N¨m
2004, trêng ®îc cÊp trªn quan t©m vµ x©y dùng ®Çy ®ñ c¬ së vËt chÊt cho häc
sinh häc hai buæi trong mét ngµy, ®¸p øng víi yªu cÇu cña Bé gi¸o dôc - ®µo t¹o
®Ò ra ®èi víi häc sinh TiÓu häc. Tõ ®©y, phong trµo “D¹y tèt – Häc tèt” cña Nhµ
trêng ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh. §Æc biÖt lµ n¨m 2005 võa qua, trêng TiÓu häc
§¹i ¸ng ®îc Thµnh phè Hµ Néi vµ Së gi¸o dôc - ®µo t¹o trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c
thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i víi Phßng tËp ®a n¨ng ; Phßng häc¢m nh¹c, MÜ thuËt,
Phßng Tin häc; Phßng ®äc s¸ch… vµ trêng ®îc c«ng nhËn lµ “ Trêng chuÈn Quèc
gia møc ®é I”.
§Ó thùc hiÖn tèt nhiÖm vô n¨m häc do Phßng Gi¸o dôc - ®µo t¹o vµ Nhµ tr-
êng ®Ò ra, tËp thÓ gi¸o viªn vµ häc sinh trong trêng cµng quyÕt t©m ®Èy m¹nh
phong trµo “ D¹y tèt – häc tèt” b»ng viÖc x©y dùng chuyªn ®Ò c¸c m«n häc, tæ
chøc c¸c Héi vui häc tËp vµo c¸c ngµy thø 7 cuèi th¸ng, sinh ho¹t chuyªn m«n ®Çy
®ñ vµ chÊt lîng… ®Ó t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc vµ nh÷ng h×nh thøc d¹y

§ç ThÞ TuyÕt 2 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm

häc phï hîp víi ®èi tîng häc sinh cña m×nh, gióp c¸c em häc tËp mét c¸ch tÝch cùc,
chñ ®«ng, s¸ng t¹o vµ tù tin h¬n; n©ng cao chÊt lîng häc sinh vÒ mäi mÆt, ®¶m
b¶o chÊt lîng gi¸o dôc cña n¨m häc mµ vÉn kh«ng m¾c bÖnh thµnh tÝch.
Víi sù tËn t©m d¹y dç cña c¸c thÇy c« gi¸o b»ng ph¬ng ph¸p míi, kÕt hîp víi
sù quan t©m cña gia ®×nh vµ Héi cha mÑ häc sinh cña trêng; häc sinh Trêng
TiÓu häc §¹i ¸ng ®· tiÕn bé mét c¸ch râ rÖt: N¨m häc 2005 – 2006 võa qua, trêng
®· cã 7 em ®¹t gi¶i thi “Vë s¹ch ch÷ ®Ñp” cÊp huyÖn trong ®ã cã 2 em dù thi
cÊp Thµnh phè. Ngoµi ra trêng cßn cã nhiÒu em häc sinh n¨ng khiÕu vµ häc sinh
giái m«n Anh v¨n cÊp HuyÖn; cã 4 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm cÊp Thµnh phè, mét
chiÕn sÜ thi ®ua vµ 4 gi¸o viªn giái cÊp HuyÖn. §©y lµ kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ
cña nhµ trêng.
N¨m häc 2006 – 2007 nµy, nhê sù chØ ®¹o ®óng ®¾n cña ®éi ngò c¸n bé
trÎ, khoÎ, ®Çy nhiÖt huyÕt cïng víi sù nç lùc phÊn ®Êu cña tËp thÓ gi¸o viªn vµ
24 líp häc sinh, trêng TiÓu häc §¹i ¸ng ®· cã gi¸o viªn tham gia thi “Gi¸o viªn giái
cÊp Thµnh phè” ®¹t sè ®IÓm tèi ®a ( 20/20 ®iÓm), cã 4 häc sinh n¨ng khiÕu
(trong ®ã cã mét em ®îc gi¶i NhÊt); cã 5 gi¸o viªn líp Mét vµ 25 häc sinh trong tr-
êng tham gia thi “ViÕt ch÷ ®Ñp cÊp huyÖn” ®Òu ®¹t gi¶i ( trong ®ã ®Òu cã
gi¶i NhÊt, Nh×, Ba cña gi¸o viªn vµ häc sinh). Vµ trong cuéc thi ®å dïng day häc
tù lµm, trêng ®· cã ®å dïng ®¹t gi¶i Nh× cÊp HuyÖn, chuÈn bÞ tham gia thi §å
dïng d¹y häc tù lµm cÊp Thµnh phè.
Tuy nhiªn, víi häc sinh líp Mét khi häc vÒ “so s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè” th×
vÉn cßn mét sè em lµm bµi tríc ®îc tèt: Cã em chØ so s¸nh c¸c ch÷ sè hµng ®¬n
vÞ th«i ®· kÕt luËn sè lín, sè bÐ; l¹i cã em cha tÝnhkÕt qu¶ c¸c vÕ cña phÐp
tÝnh, cha cã c¬ së thùc tÕ ®· so s¸nh vµ kÕ luËn… Së dÜ cßn cã em sai nh vËy
lµ v× c¸c em cha cã “ Kü n¨ng so s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè ë líp Mét”
HiÓu ®îc vÊn ®Ò nµy, khi d¹y vÒ “So s¸nh sè cã hai ch÷ sè ë líp Mét” t«i
yªu cÇu häc sinh ph¶i lµm ®óng theo c¸c bíc:

§ç ThÞ TuyÕt 3 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm

 1. So s¸nh c¸c ch÷ sè hµng chôc tríc. NÕu sè nµo cã ch÷ sè hµng chôc lín h¬n
th× sè ®ã lín h¬n. NÕu sè nµo cã ch÷ sè hµng chôc bÐ h¬n th× sè ®ã bÐ
h¬n.
2. NÕu c¸c sè cã hai ch÷ sè ®Òu cã c¸c ch÷ sè hµng chôc b»ng nhau th× ta so
s¸nh tiÕp c¸c ch÷ sè hµng ®¬n vÞ: NÕu sè nµo cã ch÷ sè hµng ®¬n vÞ lín
h¬n th× sè ®ã lín h¬n, sè nµo cã ch÷ sè hµng ®¬n vÞ bÐ h¬n th× sè ®ã bÐ
h¬n.
3. NÕu c¶ ch÷ sè hµng chôc vµ ch÷ sè hµng ®¬n vÞ cña sè ®ã b»ng nhau, th×
c¸c sè ®ã b»ng nhau.
Khi so s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè, häc sinh thùc hiÖn theo c¸c bíc trªn lµ c¸c
em ®· cã kÜ n¨ng “ So s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè” ë líp Mét. Tuy nhiªn, ë mçi bíc
trªn, gi¸o viªn ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p cô thÓ vµ cã nh÷ng c©u hái gîi më cïng víi c¸c
ph¬ng ph¸p d¹y häc phï hîp ®Ó gióp c¸c em so s¸nh ®óng c¸c sè cã hai ch÷ sè mét
c¸ch tÝch cùc vµ s¸ng t¹o . Cô thÓ nh sau:
ë trong bµi “ So s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè”, S¸ch gi¸o khoa vµ s¸ch
gi¸o viªn líp Mét tiÕn hµnh nh sau:
PhÇn 1: So s¸nh ch÷ sè hµng ®¬n vÞ víi ch÷ sè hµng ®¬n vÞ. Cô thÓ lµ so
s¸nh sè 62 víi sè 65.
§Ó gióp häc sinh so s¸nh ®îc hai sè nµy, tríc hÕt gi¸o viªn híng dÉn
häc sinh so s¸nh sè que tÝnh råi tõ ®ã d·n ®Õn so s¸nh hai sè.
Cô thÓ: - 62 que tÝnh gåm 6 thÎ chôc que tÝnh vµ 2 que tÝnh rêi.
- 65 que tÝnh gåm 6 thÎ chôc que tÝnh vµ 5 que tÝnh rêi.
- V× 6 thÎ chôc que tÝnh b»ng 6 thÎ chôc que tÝnh, nªn ta so s¸nh sè
que tÝnh rêi.
- Ta thÊy: 2 que tÝnh Ýt h¬n 5 que tÝnh nªn 62 que tÝnh Ýt h¬n
65 que tÝnh.
Do ®ã 62 < 65 hay 65 > 62.
Sau ®ã, gi¸o viªn ®a ra c¸c vÝ dô ®Ó häc sinh so s¸nh:

§ç ThÞ TuyÕt 4 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm

 - So s¸nh sè 53 víi sè 59 ?
+ Ta thÊy 5 chôc = 5 chôc.
+ 3 ®¬n vÞ bÐ h¬n 9 ®¬n vÞ
 Nªn 53 < 59 hay 59 > 53.
- So s¸nh sè 75 víi sè 72 ?
+ Ta thÊy 7 chôc = 7 chôc
+ 5 ®¬n vÞ lín h¬n 2 ®¬n vÞ
 Nªn 75 > 72 hay 72 < 75.
 Qua nh÷ng vÝ dô trªn, gi¸o viªn gióp häc sinh thÊy ®îc : Trong c¸c sè cã hai
ch÷ sè, nÕu ch÷ sè hµng chôc cña chóng b»ng nhau th× sè nµo cã ch÷ sè hµng
®¬n vÞ lín h¬n th× sè ®ã lín h¬n, sè nµo cã ch÷ sè hµng ®¬n vÞ bÐ h¬n th× sè
®ã bÐ h¬n.
PhÇn II: So s¸nh ch÷ sè hµng chôc víi ch÷ sè hµng chôc. Cô thÓ lµ so s¸nh sè 63
víi sè 58.
§Ó häc sinh so s¸nh ®îc hai sè nµy, gi¸o viªn còng yªu cÇu häc sinh thùc
hµnh trªn que tÝnh tríc vµ nhËn xÐt:
+ 63 que tÝnh gåm 6 thÎ chôc que tÝnh vµ 3 que tÝnh rêi.
+ 58 que tÝnh gåm 5 thÎ chôc que tÝnh vµ 8 que tÝnh rêi.
V× 6 chôc que tÝnh nhiÒu h¬n 5 chôc que tÝnh nªn 63 que tÝnh nhiÒu h¬n 58
que tÝnh.
Do ®ã 63 > 58 hay 58 < 63.
Cho häc sinh nhËn xÐt:
- 63 gåm mÊy chôc, mÊy ®¬n vÞ ? ( 6 chôc , 3 ®¬n vÞ)
- 58 gåm mÊy chôc , mÊy ®¬n vÞ? ( 5 chôc , 8 ®¬n vÞ)
- Sè nµo cã ch÷ sè hµng chôc lín h¬n ? ( sè 63)
- Sè nµo cã ch÷ sè hµng chôc bÐ h¬n ? ( sè 58)
 KÕt luËn: V× 6 chôc lín h¬n 5 chôc nªn 63 > 58 hay 58 < 63.
Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh so s¸nh c¸c cÆp sè:

§ç ThÞ TuyÕt 5 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm

 - So s¸nh sè 31 víi sè 25 ( häc sinh tù nªu ®îc)
+ Ta thÊy 3 chôc lín h¬n 2 chôc.
+ Nªn 31 > 25 hay 25 < 31.
- So s¸nh sè 78 víi sè 87 ( häc sinh tù nªu ®îc)
+ Ta thÊy 7 chôc bÐ h¬n 8 chôc.
+ Nªn 78 < 87 hay 87 > 78.
 Qua vÝ dô trªn, gi¸o viªn còng gióp häc sinh nhËn ra ®îc : Trong c¸c sè cã hai
ch÷ sè, sè nµo cã ch÷ sè hµng chôc lín h¬n th× sè ®ã lín h¬n. Sè nµo cã ch÷ sè
hµng chôc bÐ h¬n th× sè ®ã bÐ h¬n.
Víi tr×nh tù bµi d¹y nh trªn cña S¸ch gi¸o khoa vµ S¸ch gi¸o viªn To¸n líp
Mét, t«i thÊy sau khi häc xong bµi “ So s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè”, häc sinh ¸p
dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó lµm bµi kh¸ tèt. Tuy nhiªn, vÉn cßn mét sè em lµm bµi
cha ®óng v× c¸c em nµy thêng so s¸nh c¸c ch÷ sè hµng ®¬n vÞ tríc. NÕu thÊy sè
nµo cã ch÷ sè hµng ®¬n vÞ lín ( hay bÐ ) h¬n th× c¸c em kÕt luËn lu«n lµ sè ®ã
lín h¬n ( hay bÐ h¬n).
§Ó gióp c¸c em kh¾c phôc ®iÓm yÕu trªn, khi d¹y bµi “ So s¸nh c¸c sè cã
hai ch÷ sè” ë S¸ch To¸n 1 – trang 142 t«i ®· ®a phÇn II : So s¸nh ch÷ sè hµng
chôc víi ch÷ sè hµng chôc lªn d¹y tríc. Cô thÓ lµ so s¸nh 63 víi 58 ®Ó rót ra kªt
luËn 1:
Trong c¸c sè cã 2 ch÷ sè, sè nµo cã ch÷ sè hµng chôc lín h¬n th× sè ®ã lín
h¬n. Sè nµo cã ch÷ sè hµng chôc bÐ h¬n th× sè ®ã bÐ h¬n.
Cßn phÇn I : So s¸nh ch÷ sè hµng ®¬n vÞ víi ch÷ sè hµng ®¬n vÞ, t«i ® -
axuèng d¹y sau. Cô thÓ lµ so s¸nh 62 víi 65 ®Ó ®a ra kÕt luËn 2: Trong c¸c sè cã
hai ch÷ sè cã ch÷ sè hµng chôc b»ng nhau th× sè nµo cã ch÷ sè hµng ®¬n vÞ lín
h¬n th× sè ®ã lín h¬n. Sè nµo cã ch÷ sè hµng ®¬n vÞ bÐ h¬n th× sè ®ã bÐ h¬n.
Sau khi d¹y xong hai phÇn lÝ thuyÕt trªn nh ë S¸ch gi¸o khoa, t«i l¹i cho
häc sinh lµm thªm mét vÝ dô :
- So s¸nh sè 24 vµ sè 24 ?

§ç ThÞ TuyÕt 6 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm

Gi¸o viªn gióp häc sinh nhËn thÊy:
+ Sè 24 cã 2 chôc vµ 4 ®¬n vÞ
+ Sè 24 còng cã 2 chôc vµ 4 ®¬n vÞ.
=> Sè chôc vµ sè ®¬n vÞ cña hai sè nµy ®Òu b»ng nhau nªn 24 = 24
- Cho häc sinh so s¸nh thªm 40 = 40 ; 78 = 78 sau ®ã ®a ra kÕt luËn 3 : NÕu
c¶ hai ch÷ sè hµng chôc vµ ch÷ sè hµng ®¬n vÞ c¸c sè cã hai ch÷ sè b»ng nhau
th× c¸c sè ®ã b»ng nhau.
Nhê c¸ch d¹y trªn cña t«i mµ c¸c em häc sinh ®· cã kÜ n¨ng so s¸nh c¸c sè cã
hai ch÷ sè:
- So s¸nh ch÷ sè hµng chôc tríc.
- NÕu ch÷ sè hµng chôc b»ng nhau th× so s¸nh tiÕp ch÷ sè hµng ®¬n vÞ.
- NÕu c¶ ch÷ sè hµng chôc vµ ch÷ sè hµng ®¬n vÞ cña c¸c sè ®ã ®Òu b»ng
nhau th× c¸c sè ®ã b»ng nhau.
Cïng mét bµi häc vÒ “so s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè” ë líp Mét nhng t«i chØ
thay ®æi mét chót c¸ch d¹y nh ®· tr×nh bµy ë trªn th× t«i thÊy 100 % häc sinh líp
t«i so s¸nh rÊt ®óng c¸c sè cã hai ch÷ sè vµ c¸c em lµm bµi rÊt nhanh, rÊt tù tin.
Tuy nhiªn ®ã còng chØ lµ phÇn lÝ thuyÕt gióp c¸c em häc sinh so s¸nh tèt
c¸c sè cã hai ch÷ sè mét c¸ch trùc tiÕp. Cßn phÇn thùc hµnh, S¸ch gi¸o khoa To¸n
1 ®· ®a ra c¸c d¹ng bµi so s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè mét c¸ch gi¸n tiÕp nh : Khoanh
vµo sè lín nhÊt ( bÐ nhÊt); S¾p xÕp c¸c sè theo thø tù lín dÇn, bÐ dÇn hay §iÒn
dÊu > , < , = vµo « trèng…
Nhng dï bµi tËp ë d¹ng nµo th× c¸c em còng cã thÓ chuyÓn vÒ d¹ng so s¸nh
trùc tiÕp c¸c sè cã hai ch÷ sè nh ë trªn ( TÝnh kÕt qu¶ cña phÐp tÝnh råi so s¸nh
c¸c sè). Ngoµi ra c¸c em cßn cã thÓ dùa vµo t×nh chÊt cña c¸c phÐp tÝnh hay dùa
vµo cÊu t¹o sè ®Ó lµm bµi mµ kh«ng cÇn tÝnh kÕt qu¶ tríc vÒ d¹ng so s¸nh trùc
tiÕp c¸c sè cã hai ch÷ sè. V× vËy ë mçi d¹ng bµi tËp kh¸c nhau, gi¸o viªn còng cÇn
cã nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc kh¸c nhau vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc phï hîp ®Ó c¸c em
lµm bµi ®óng, tù tin vµ cã c¬ së khoa häc.

§ç ThÞ TuyÕt 7 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm

VÝ dô:
1. Bµi 2 ( SGK To¸n 1 – trang 143) :
2 - Khoanh vµo sè lín nhÊt:
a ) 72 , 68 , 80
b) 97 , 94 , 92
c) 91, 87 , 69
d) 45 , 40 , 38
Sau khi häc sinh lµm bµi xong, gi¸o viªn cÇn cã mét sè c©u hái ®Ó cñng cè
kiÕn thøc cña c¸c em:
PhÇn a: T¹i sao con khoanh vµo sè 80 ? ( V× trong c¸c sè 72 , 68 , 80 cã ch÷ sè
hµng chôc lµ 7 , 6 , 8 mµ 8 > 7 > 6 nªn 80 > 72 > 68, con khoanh sè 80 lµ sè lín
nhÊt)
PhÇn b : T¹i sao con khoanh vµo sè 97 ? ( V× c¸c sè 97 , 94 , 92 cã ch÷ sè hµng
chôc b»ng nhau; ch÷ sè hµng ®¬n vÞ lµ 7 , 4 , 2 mµ 7 > 4 > 2. Nªn 97 > 94 > 92,
sè 97 lín nhÊt)
- VËy muèn so s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè , ta so s¸nh ch÷ sè hµng nµo tríc?
( Hµng chôc)
Bµi tËp nµy nh»m cñng cè phÇn lÝ thuyÕt. Sau khi ch÷a bµi xong, gi¸o viªn
cÇn cho häc sinh nªu l¹i c¸ch “ so s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè”. Lµm nh vËy c¸c em sÏ
h×nh thµnh ®îc kÜ n¨ng : Khi so s¸nh sè cã hai ch÷ sè b¾t buéc ta ph¶i so s¸nh
ch÷ sè hµng chôc tríc.
2. Bµi 4 ( Trang 143 – SGK To¸n 1)
4 – ViÕt c¸c sè 72 , 38 , 64
a) Theo thø tù tõ lín ®Õn bÐ.
b) Theo thø tù tõ bÐ ®Õn lín.
* => Víi d¹ng bµi tËp nµy, gi¸o viªn cÇn cho häc sinh thÊy ®îc: Muèn viÕt ®îc
c¸c sè theo thø tù lín dÇn hay bÐ dÇn th× c¸c em ph¶i so s¸nh c¸c sè ®ã víi nhau

§ç ThÞ TuyÕt 8 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm

tríc. Sau khi so s¸nh c¸c em nhËn ra ®îc sè lín nhÊt, sè bÐ nhÊt ®Ó thùc hiÖn
viÕt l¹i theo yªu cÇu cña bµi tËp. Cô thÓ, gi¸o viªn ph¶i gióp häc sinh nhËn ra ®îc:
PhÇn a: + C¸c sè cã ch÷ sè hµng chôc lÇn lît lµ 7 , 3 , 6
+ Ta thÊy 7 > 6 > 3. Nªn 72 > 64 > 38.
-> Thø tù c¸c sè tõ lín ®Õn bÐ lµ 72 , 64 , 38.
PhÇn b: C¸ch lµm t¬ng tù phÇn a :
+ Ta thÊy : 3 < 6 < 7. Nªn 38 < 64 < 72.
->Thø tù c¸c sè tõ bÐ ®Õn lín lµ : 38 , 64 , 72.
* => Víi d¹ng bµi tËp nµy, gi¸o viªn cho häc sinh thÊy : Muèn viÕt ®îc c¸c sè theo
thø tù tõ lín ®Õn bÐ hoÆc tõ bÐ ®Õn lín th× b¾t buéc c¸c em ph¶i so s¸nh c¸c sè
®ã víi nhau tríc. sau ®ã míi dùa vµo kÕt qu¶ so s¸nh ®Ó thùc hiÖn viÕt c¸c sè
theo thø tù lín dÇn hay bÐ dÇn.
3. Bµi 3 – PhÇn C ( Trang 147 – SGK To¸n 1)
3- >;<;=?
c) 15………… 10 + 4
16………… 10 + 6
18………….15 + 3
Víi d¹ng bµi nµy , gi¸o viªn cÇn cho häc sinh thÊy ®îc : Ta ph¶i so s¸nh
sè cã hai ch÷ sè víi kÕt qu¶ cña mét phÐp tÝnh råi cho c¸c em tù lµm. Khi häc
sinh lµm xong, gi¸o viªn ch÷ bµi vµ yªu cÇu häc sinh gi¶i thÝch c¸ch lµm b»ng
c¸c c©u hái:
+ V× sao 16 = 10 + 6 ?
Häc sinh 1 sÏ gi¶i thÝch ®îc:
V× 10 + 6 = 16 mµ 16 víi 16 cã :
1 chôc b»ng 1 chôc
6 ®¬n vÞ b»ng 6 ®¬n vÞ
Nªn 16 = 16 , do ®ã 16 = 10 + 6 .

§ç ThÞ TuyÕt 9 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm

  Gi¸o viªn cho häc sinh nhËn xÐt vµ chèt : B¹n lµm vµ gi¶I
thÝch nh vËy lµ ®óng, b¹n ®· tÝnh kÕt qu¶ phÐp tÝnh
tríc, sau ®ã míi so s¸nh hai sè 16 víi nhau.
+ Ai cã c¸ch lµm kh¸c?
Häc sinh 2 gi¶i thÝch:
V× 16 = 10 + 6 => 10 + 6 = 10 + 6
Do ®ã 16 = 10 + 6
 Gi¸o viªn còng cho häc sinh nhËn xÐt sau ®ã còng kÕt
luËn c¸ch lµm nµy lµ ®óng, b¹n ®· ph©n tÝch sè 16
thµnh 10 + 6 ®Ó so s¸nh.
* Víi phÐp tÝnh 15…….10 + 4, häc sinh còng ®a ra ®îc hai c¸ch lµm nh trªn ®Ó
cã ®îc 15 > 10 + 4.
=> Nh vËy, víi d¹ng bµi tËp nµy, gi¸o viªn còng cÇn cã nh÷ng c©u hái gîi më ®Ó
häc sinh ®a ra ®îc hai c¸ch lµm:
- C¸ch 1: TÝnh kÕt qu¶ phÐp tÝnh tríc råi ®a vÒ d¹ng so s¸nh c¸c sè cã hai
ch÷ sè.
- C¸ch 2: Ph©n tÝch sè cã hai ch÷ sè thµnh tæng cña sè chôc vµ sè ®¬n vÞ
®Ó so s¸nh.
4. Víi d¹ng bµi tËp nh bµi 3 ( Trang 160 – SGK To¸n 1)
3: > ; < ; = ?
35 – 5  35 – 4 43 + 3  43 – 3
30 – 20  40 – 30 31 + 42  41 + 32
ë bµi tËp nµy, sau khi häc sinh lµm bµi xong, gi¸o viªn còng cÇn cã c¸c c©u hái
®Ó yªu cÇu c¸c em gi¶i thÝch c¸ch lµm.
- V× sao : 35 – 5 < 35 – 4 ?
Häc sinh 1: V× 35 – 5 = 30
35 – 4 = 31
Mµ 30 < 31. Nªn 35 – 5 < 35 – 4.

§ç ThÞ TuyÕt 10 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm

Gi¸o viªn cho häc sinh nhËn xÐt vµ kÕt luËn : C¸ch lµm trªn lµ ®óng : TÝnh kÕt
qu¶ tríc råi so s¸nh hai sè mét c¸ch trùc tiÕp råi ®iÒn dÊu <.
- Ai cã c¸ch lµm kh¸c ?
Häc sinh 2: V× ®Òu lµ sè 35 trõ ®i mét sè kh¸c lµ 5 vµ 4 . Mµ 5 > 4.
Nªn 35 – 5 < 35 – 4
=>Gi¸o viªn chèt : C¸ch lµm ®ã còng ®óng vµ nhanh h¬n nhng lu ý ph¶i lµ cïng
mét sè tr õ ®i c¸c sè kh¸c.
- Ngoµi c¸ch lµm lµ tÝnh kÕt qu¶ tríc råi míi so s¸nh vµ ®IÒn dÊu, víi phÐp
tÝnh : 43 + 3  43 – 3 , ai cã c¸ch lµm kh¸c ?
Häc sinh nhËn xÐt v× hai bªn ®Òu cã sè 43, mét bªn céng thªm 3, kÕt qu¶ sÏ t¨ng
lªn; mét bªn trõ ®i 3, kÕt qu¶ sÏ nhá ®i. Nªn 43 + 3 > 43 – 3.
=> Gi¸o viªn chèt : Dùa vµo sù thªm vµo 3 vµ bít ®i 3 cña sè 43, ta cã thÓ so s¸nh
vµ ®iÒn lu«n dÊu mµ kh«ng cÇn tÝnh kÕt qu¶ cña phÐp tÝnh -> C¸ch lµm nµy
còng ®óng vµ nhanh.
- Ngoµi c¸c c¸ch lµm ®èi víi hai phÐp tÝnh trªn, ë phÐp tÝnh 31 + 42  41 + 32
con cßn cã c¸ch lµm nµo ®Æc biÖt?
Häc sinh nªu: Con thÊy 31 + 42 vµ 41 + 32 ®Òu cã 1 ®¬n vÞ céng víi 2 ®¬n vÞ;
3 chôc céng víi 4 chôc nªn kÕt qu¶ sÏ b»ng nhau.
Do ®ã 31 + 42 = 41 + 32.
=> Gi¸o viªn cho häc sinh nhËn xÐt sau ®ã còng kÕt luËn c¸ch lµm trªn lµ ®óng,
b¹n ®· dùa vµo tÝnh chÊt cña phÐp céng ®Ó so s¸nh vµ ®iÒn dÊu mµ kh«ng
cÇn tÝnh kÕt qu¶ tríc.
=> Nh vËy víi d¹ng bµi tËp nh bµi 3 ( trang 160 – SGK To¸n 1), ta cã nhiÒu c¸ch
so s¸nh gi¸n tiÕp c¸c sè cã hai ch÷ sè mµ kh«ng cÇn tÝnh kÕt qu¶ tríc ®Ó ®a vÒ
d¹ng so s¸nh trùc tiÕp nh phÇn lÝ thuyÕt ®· häc. Tuy nhiªn víi mçi c¸ch lµm, häc
sinh ph¶i cã c¬ së khoa häc vµ c¸ch gi¶i thÝch cho phï hîp vµ gi¸o viªn còng cÇn
cã c¸ch biÖn ph¸p tÝch cùc gióp c¸c em lùa chän xem c¸ch nµo lµ ®óng nhÊt,

§ç ThÞ TuyÕt 11 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm

nhanh nhÊt vµ khoa häc nhÊt. Víi biÖn ph¸p nµy, gi¸o viªn cßn ph¸t hiÖn ®îc häc
sinh cã n¨ng khiÕu vÒ To¸n vµ t×m ra híng båi dìng cho c¸c em ngay tõ líp Mét.
B»ng “BiÖn ph¸p tÝch cùc rÌn kÜ n¨ng so s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè cho häc
sinh líp Mét” nh trªn, t«i thÊy giê d¹y To¸n cña t«i kh«ng nh÷ng cã hiÖu qu¶ cao
mµ t«i cßn ph¸t hiÖn ra nh÷ng häc sinh cã n¨ng khiÕu vÒ To¸n. Sau khi häc xong
vÒ “ So s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè”, 100% häc sinh líp t«i ®· so s¸nh rÊt ®óng c¸c
sè cã hai ch÷ sè vµ lµm bµi tËp rÊt nhanh, rÊt tù tin.
Víi biÖn ph¸p nµy, t«i ®· ¸p dông c¸ch d¹y “ So s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè”
cho häc sinh c¸c líp 1B, 1C, 1D,1E ë trêng t«i, t«i còng thÊy giê d¹y cña t«i cã
hiÖu qu¶ râ rÖt. Häc sinh ë líp nµy còng so s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè rÊt tèt ë c¸c
d¹ng bµi kh¸c nhau. KÕt qu¶ cô thÓ nh sau:
Líp Tríc khi d¹y biÖn Sau khi d¹y biÖn ph¸p Ghi chó
ph¸p trªn trªn
1A 90 % 100 % T¨ng 10 %
1B 87 % 100 % T¨ng 10 %
1C 85 % 97 % T
1D 85 95 %
1E 87 % 100 %
Qua kÕt qu¶ chøng minh trªn. t«I thÊy “Mét sè biÖn ph¸p tÝch cùc rÌn kÜ
n¨ng so s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè cho häc sinh líp Mét” trong bµi nµy ®· gãp
phÇn lµm cho hiÖu qu¶ cña giê d¹y To¸n ®¹t chÊt lîng cao h¬n.
§©y chÝnh lµ c¸c kÜ n¨ng tiÒn ®Ò ®Ó c¸c em häc sinh líp Mét häc tèt c¸ch
so s¸nh sè ë c¸c líp cao h¬n.

§ç ThÞ TuyÕt 12 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm

 KÕt thóc vÊn ®Ò
Trªn ®©y, t«i ®· tr×nh bµy “ Mét sè biÖn ph¸p tÝch cùc rÌn kÜ n¨ng so
s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè cho häc sinh líp Mét – Trêng TiÓu häc §¹i ¸ng –
Thanh Tr× - Hµ Néi”.
Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y nh trªn t«i ®· rót ra bµi häc lµ : khi “so s¸nh c¸c sè cã
hai ch÷ sè” b¾t buéc c¸c em häc sinh líp Mét ph¶i lµm theo c¸c bíc sau:
1. So s¸nh c¸c ch÷ sè hµng chôc tríc: NÕu sè nµo cã ch÷ sè hµng chôc lín h¬n
th× sè ®ã lín h¬n, sè nµo cã ch÷ sè hµng chôc bÐ h¬n th× sè ®ã bÐ h¬n.
2. NÕu hai sè cã ch÷ sè hµng chôc b»ng nhau th×: Sè nµo cã ch÷ sè hµng ®¬n
vÞ lín h¬n th× sè ®ã lín h¬n, sè nµo cã ch÷ sè hµng ®¬n vÞ bÐ h¬n th× sè
®ã bÐ h¬n.

§ç ThÞ TuyÕt 13 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm

 3. NÕu c¶ ch÷ sè hµng chôc vµ ch÷ sè hµng ®¬n vÞ cña c¸c sè ®ã b»ng nhau
th× c¸c sè ®ã b»ng nhau.
Ngoµi ra, ë mçi d¹ng bµi tËp “ So s¸nh c¸c sè cã hai ch÷ sè” kh¸c nhau th×
c¸c em còng cã c¸ch lµm kh¸c nhau nhng c¸c em ph¶i lùa chän xem c¸ch lµm nµo
lµ khoa häc nhÊt, nhanh nhÊt, chÝnh x¸c nhÊt.
Th«ng qua “ Mét sè biÖn ph¸p tÝch cùc rÌn kÜ n¨ng so s¸nh c¸c sè cã hai
ch÷ sè cho häc sinh líp Mét” nh trªn, t« thÊy 100% häc sinh líp t«i so s¸nh ®óng
c¸c sè cã hai ch÷ sè ë c¸c d¹ng bµi kh¸c nhau mét c¸ch khoa häc vµ rÊt tù tin. T«i
rÊt mong c¸c b¹n ®ång nghiÖp thùc hiÖn biÖn ph¸p rÌn kÜ n¨ng “ So s¸nh c¸c sè
cã hai ch÷ sè cho häc sinh líp Mét” nh t«i, vµ t«i còng mong c¸c bËc phô huynh
quan t©m ®Ó d¹y dç con em m×nh häc ë nhµ theo biÖn ph¸p nµy . KÝnh mong
Ban gi¸m hiÖu trêng TiÓu häc §¹i ¸ng, Phßng Gi¸o dôc - §µo t¹o huyÖn Thanh Tr×
xem xÐt c¸ch d¹y nµy cña t«i vµ cho t«i nh÷ng ®ãng gãp quý b¸u, gióp t«i gi¶ng
d¹y ngµy cµng tèt h¬n.
§¹i ¸ng, ngµy 7 th¸ng 5 n¨m 2007
Ngêi viÕt

§ç ThÞ TuyÕt

§ç ThÞ TuyÕt 14 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm