Professional Documents
Culture Documents
A. T VN :
Bi tp hn hp gm st v oxit st l mt trong nhng dng bi tp m hc sinh
hay gp trong cc k thi m c bit l thi i Hc. Thng thng nhng bi tp v
st v cc oxit thng kh phc tp v xy ra theo nhiu phng trnh phn ng khc
nhau. gip hc sinh gii quyt tt cc bi ton v hn hp st mt cch nhanh
chng ti thng gii thiu phng php vn dng cc nh lut bo ton. l ni
dung m bi vit ny ti mun cp.
B. NI DUNG
I. CC NH LUT CN VN DNG
1. nh lut bo ton khi lng:
Ni dung: Khi lng cc cht tham gia phn ng bng khi lng cc cht c to
thnh sau phn ng.
Trong chng ta cn vn dng cc h qu
H qu1: Gi mT l tng khi lng cc cht trc phn ng, ms l khi lng
cc cht sau phn ng. D phn ng xy ra vi hiu sut bt k ta u c: mT = mS.
H qu 2: Khi cation kim loi kt hp vi anion phi kim to ra cc hp cht
ta lun c: Khi lng cht = khi lng ca cation+khi lng anion. Khi lng
ca cation hoc anion ta coi nh bng khi lng ca nguyn t cu to thnh.
2. nh lut bo ton nguyn t
Ni dung nh lut: Tng khi lng mt nguyn t trc phn ng bng tng
khi lng ca nguyn t sau phn ng. Ni dung nh lut c th hiu l tng s
mol ca mt nguyn t c bo ton trong phn ng.
3. nh lut bo ton electron
Trong phn ng oxi ha kh: S mol electron m cht kh cho i bng s mol
electron m cht oxi ha nhn v.
Khi vn dng nh lut bo ton electron vo dng ton ny cn lu :
- Trong phn ng hoc mt h phn ng ch cn quan tm n trng thi u v
trng thi cui m khng cn quan tm n trng thi trung gian.
- Nu c nhiu cht oxi ha v cht kh th s mol electron trao i l tng s
mol ca tt c cht nhng hoc nhn electron.
56 x 16 y m
T (1) v (2) ta c h
V
3 x 2 y 22, 4
Vic gii h ny khi mt khi bit c 2 trong s 4 yu t s gii quyt c yu cu
ca bi ton.
Trang 2
Phng php gii bi tp hn hp st v oxit st
S: 15 gam.
Bi 2: Nung nng m gam bt st ngoi khng kh, sau phn ng thu c 20
gam hn hp X gm Fe, FeO, Fe2O3 v Fe3O4 . Ha tan ht X trong dung dch HNO3
Trang 3
Phng php gii bi tp hn hp st v oxit st
long thu c 5,6 lt hn hp kh Y gm NO v NO 2 c t khi so vi H2 l 19. Tnh
m v th tch HNO3 1M dng?
Phn tch : s phn ng
NO2
FeO, Fe3O4
Fe
O2 ( kk ) HNO3
NO
Fe O
2 3 v Fe du Fe( NO )
3 3
+ Hn hp X gm Fe v O trong oxit.
+ Xt c qu trnh ta thy ch c Fe nhng e, Cht nhn e l Oxi v HNO3 .
+ HNO3 nhn e cho NO v NO2.
+ S mol HNO3 ban u bng s mol HNO3 trong mui v chuyn v cc kh.
Gii: Theo ra ta c: nNO nNO 0,125mol 2
Tng electron nhng: 3x mol Tng electron nhn: 2y + 0,125+ 0,125x3 (mol)
p dng nh lut bo ton electron ta c: 3x = 2y + 0,5 (2)
T (1) v (2) ta c h 56 x 16 y 20
3x 2 y 0,5
Gii h trn ta c x = 0,3 v y = 0,2
Nh vy nFe = 0,3 mol vy m = 16,8 gam.
Theo nh lut bo ton nguyn t ta c:
nHNO3 nNO
mui
3
n Kh
NO3
3nFe nNO nNO2
nn nHNO 0,3x3 0,125 0,125 1,15 mol.
3
1,15
Vy VHNO 1,15(lt)
3
1
3. Dng kh khng hon ton Fe2O3 sau cho sn phm phn ng vi cht oxi ha
mnh l HNO3 hoc H2SO4 c nng:
Trang 4
Phng php gii bi tp hn hp st v oxit st
Phn tch : S phn ng
FeO, Fe3O4 NO2
Fe2O3
CO
to HNO3 dn
Fe2O3 , Fe Fe( NO2 )3
ra:
Cho 7,68 gam hn hp gm FeO, Fe 3O4, Fe2O3 tc dng va ht vi 260 ml
HCl 1M thu c dung dch X. Cho X phn ng vi dung dch NaOH d thu c
kt ta Y. Nung Y ngoi khng kh n khi lng khng i thu c n khi
lng khng i c m(g) cht rn. Tnh m CD1, TA8
Trang 5
Phng php gii bi tp hn hp st v oxit st
FeO
FeCl2 Fe(OH )2
Phn tch : S Fe2O3
HCl NaOH nungtrongkk
Fe2O3
Fe O FeCl3 Fe(OH )3
3 4
0,26 0,13
nO 2 0,13mol m theo nh lut bo ton khi lng ta c: mFe + mO =7,68
Nn mFe = 7.68 0,13x16 =5,6(gam) nFe = 0,1 mol
Ta li c 2Fe Fe2O3
0,1 0,05
Vy m = 0,05x160 = 8 gam.
Nhn xt: Ngoi cch gii trn ta cng c th quy hn hp v ch cn FeO v Fe 2O3
v Fe3O4 coi nh l hn hp ca FeO.Fe2O3 vi s mol nh nhau.
5. Dng st v hn hp oxit st phn ng vi axit thng: H+
Tng quan v dng ny:
Dng ny c bn ging dng th 4 tuy nhin sn phm phn ng ngoi H 2O
cn c H2 do Fe phn ng. Nh vy lin quan n H+ s c nhng phn ng sau:
2 H 2
e H 2
2 H O 2 H 2O
ra:
Cho 20 gam hn hp gm Fe, FeO, Fe 3O4, Fe2O3 tc dng va ht vi 700 ml
HCl 1M thu c dung dch X v 3,36 lt kh H2 (ktc). Cho X phn ng vi dung
dch NaOH d thu c kt ta Y. Nung Y ngoi khng kh n khi lng khng i
thu c n khi lng khng i c m(g) cht rn. Tnh m CA3, CD1, TA8
Fe
FeO H2
Fe(OH ) 2
Phn tch : S Fe O FeCl2
HCl NaOH nungtrongkk
Fe2O3
2 3 FeCl Fe(OH )3
Fe3O4 3
phn ng (2) l 0,4 mol( tng 0,7 mol). Vy s mol O2- l: 0,2 mol.
m theo nh lut bo ton khi lng ta c: mFe + mO =7,68
Nn mFe = 20 0,2x16 =16,8 (gam) nFe = 0,3 mol
Ta li c 2Fe Fe2O3
0,3 0,15
Vy m = 0,15x160 = 24 gam.
6. Dng chuyn i hn hp tng ng:
Tng quan:
Trong s oxit st th ta coi Fe3O4 l hn hp ca FeO v Fe2O3 c s mol bng
nhau. Nh vy c th c hai dng chuyn i. Khi ra cho s mol FeO v Fe 2O3 c
s mol bng nhau th ta coi nh trong hn hp ch l Fe 3O4. cn nu khng c d kin
th ta coi hn hp l FeO v Fe2O3. Nh vy hn hp t 3 cht ta c th chuyn
thnh hn hp 2 cht hoc 1 cht tng ng.
Phn tch :
Theo ra s mol FeO bng s mol ca Fe 2O3 nn ta coi nh hn hp
ch c Fe3O4. Sau khi phn ng vi H2SO4 s thu c 2 mui l FeSO4 v
Fe2(SO4)3. Dung dch KMnO4 tc dng vi FeSO4 trong H2SO4 d. Nh vy
t s s mol ca Fe3O4 ta c th tnh c s mol ca FeSO4 t tnh s mol
KMnO4 theo phng trnh phn ng hoc phng php bo ton electron.
Trang 7
Phng php gii bi tp hn hp st v oxit st
Bi tp 2: Cho m gam hn hp oxit st gm FeO, Fe 3O4 v Fe2O3 tan va ht trong
dung dch H2SO4 to thnh dung dch X. C cn dung dch X thu c 70,4 gam
mui, mt khc cho Clo d i qua X ri c cn th thu c 77,5 gam mui.
Tnh m?
Phn tch :
Cho oxit tc dng vi H2SO4 ta s thu c 2 mui FeSO 4 v Fe2(SO4)3. Do
ta c th coi hn hp ban u ch gm hai oxit FeO v Fe 2O3. Ta thy khi lng
mui tng ln l do phn ng:
2Fe2+ + Cl2 2Fe3+ + 2Cl-
Nh vy khi lng tng ln l khi lng ca Clo. Vy t khi lng ca
Clo ta c th tnh ra s mol ca Fe 2+ t tnh c s mol FeO, mt khc ta c tng
khi lng mui FeSO4 v Fe2(SO4)3 m bit c FeSO4 vy t y ta tnh c
Fe2(SO4)3 v nh vy bit c s mol ca Fe2O3.
Gii:
Coi hn hp gm FeO v Fe2O3 ta c phng trnh phn ng:
FeO + H2SO4 FeSO4 + H2O
Fe2O3 + 3H2SO4 Fe2(SO4)3 + 3H2O
Khi lng tng ln chnh l khi lng ca Cl- c trong mui theo phng trnh:
2Fe2+ + Cl2 2Fe3+ + 2Cl-
77,5 70, 4
Vy nCl
35,5
0, 2mol Nh vy s nFe2 nFeSO4 nFeO 0, 2mol
70, 4 0, 2 x152
M mFeSO4 mFe2 ( SO4 )3 70, 4 vy nFe2 ( SO4 )3 0,1mol
400
Nn nFe2 ( SO4 )3 nFe2O3 0,1mol
Do m mFeO mFe O 0, 2 x72 0,1x160 30, 4( gam)
2 3
Vy m = 30,4 gam
Trang 8
Phng php gii bi tp hn hp st v oxit st
IV. MT S BI TP VN DNG:
Bi 1: m g st ngoi khng kh mt thi gian c hn hp rn gm Fe, FeO,
Fe2O3, v Fe3O4 c tng khi lng l 30g. Cho hh ny tan trong HNO 3 d c 5.6
lt NO duy nht (ktc). Tnh m?
Bi 2 Hn hp X gm Fe, FeO, Fe2O3. Cho mt lung kh CO i qua ng s dng mg
hh X un nng. Sau khi kt thc th nghim thu c 64g cht rn v 11.2 lt kh
B(ktc)c t khi so vi H2 l 20.4. Tnh m ?
Bi 4 t chy m gam st ngoi khng kh sau mt thi gian thu c 5,04 gam hn
hp X gm st v cc oxit st. Ha tan hn hp X trong HNO 3 long d thu c
0,784 lt kh(ktc) gm NO v NO2 c t khi so vi H2 l 19. Tnh m?
Bi 5 t chy 16,8 gam bt st ngoi khng kh, sau mt thi gian thu c hn
hp X gm st v cc oxit. Cho ha tan ht X trong dung dch H 2SO4 c nng thu
c 5,6 lt kh SO2 (sn phm kh duy nht ktc)
1. Tnh m
2. Nu thay H2SO4 bng HNO3 c nng th th tch NO2 (ktc) s l bao nhiu?
Trang 9
Phng php gii bi tp hn hp st v oxit st
C. KT LUN
Trong khi ging dy bi dng hc sinh gii v n thi i hc ti c rt
nhiu trn tr khi dy phn hn hp st v hp cht ca st. Ti nhn thy k c
thi hc sinh gii v thi i hc s lng cu hi v st v hp cht st lun chim
mt t l nht nh v c bit l nhng bi ton kinh in. Trn thc t nh vy ti
mnh dn a cc phng php gii bi tp ny vo v qua ging dy ti thy hc
sinh nm vn tng i nh nhng v c hiu qu r rt nht l nh hng v thi
gian gii bi tp. cng l ng lc ti hon thnh ti ny, rt mong nhn
c s quan tm gp ca cc bn ng nghip./.
Trang 10