You are on page 1of 7

1.

Phng php a v dng tch: Tc l ta bin i phng trnh :

a v mt phng trnh tch ta thng dng cc cch sau:

Cch 1: S dng cc hng ng thc a v dng

Cch 2: Nhm nghim ri chia a thc: Nu l mt nghim ca phng


trnh th ta lun c s phn tch: . d on nghim ta da
vo cc ch sau:

Ch : * Nu a thc c nghim nguyn th


nghim phi l c ca .

* Nu a thc c tng cc h s bng 0 th a


thc c mt nghim
* Nu a thc c tng cc h s chn bng tng
cc h s l th a thc c mt nghim .

Cch 3: S dng phng php h s bt nh. Ta thng p dng cho phng trnh trnh bc
bn.

V d 1: Gii phng trnh : (1) .

Gii:

Ta c phng trnh (1.1)

. Vy phng trnh c hai nghim: .


Nhn xt: Mu cht ca cch gii trn l chng ta nhn ra hng ng thc v bin i v
phng trnh (1.1). Trong nhiu phng trnh vic lm xut hin hng ng thc khng cn
d dng nh vy na, lm iu ny i hi chng ta phi c nhng nhy cm nht nh v
phi thm bt nhng hng t thch hp.

V d 2: Gii phng trnh : .

Gii: Phng trnh

Vy PT cho c 4 nghim: .

Ch :

1) Chc hn cc bn s thc mc lm sao m ta bit cch tch nh trn ?!. Tht ra th chng
ta lm nh sau:

Phng trnh .

Ta chn m sao cho biu thc trong du phn tch c hng ng thc, c iu ny ta
phi c:

, phng trnh ny c
mt nghim , do ta c th phn tch nh trn.

Vi phng trnh bc bn tng qut (I) ta cng

c th bin i theo cch trn nh sau:

Ta cng thm hai v ca phng trnh mt lng:

(1.I).
By gi ta ch cn chn sao cho VT ca (1.I) phn tch thnh hng ng thc, tc

l :

(2.I)

y l phng trnh bc ba nn bao gi cng c t nht mt nghim. Khi ta s a


phng trnh (1.I) v phng trnh tch ca hai tam thc bc hai, t y ta gii hai tam thc
ny ta c nghim phng trnh (I).

2) V mt l thuyt th ta c th gii c mi phng trnh bc bn theo cch trn. Tuy


nhin trn thc t th nhiu lc vic gii khng c d dng vy, v mu cht quan trng
nht ca cch gii trn l tm . Mc d (2.I) c cch gii nhng khng phi gi tr lc
no cng p, nn s kh khn cho cc php bin i ca chng ta.

V d 3: Gii phng trnh : (4).

Gii: Ta c phng trnh:

, phng trnh ny c nghim: .

Do vy

v .

Ch : a v phng trnh tch ngoi cch to ra hng ng thc trn, ta cn c cch


khc l s dng phng trnh h s bt nh. Chng hn xt v d trn. Ta phn tch:

Khai trin ri ng nht cc h s ta c c h phng trnh :


.

T phng trnh cui ta chn: , thay vo ba phng trnh u ta c:

ta thy h ny v nghim, do ta chn , thay vo ta gii


c v

Vy: .

V d 4: Tm m phng trnh sau c bn nghim phn bit.

(5).

Gii: Khi gp bi ton ny c l cc bn s suy ngh khng bit nn x l theo hng


no? V phng trnh ny khng c nghim c bit, nu s dng phng trnh phn tch
bnh phng th vic gii phng trnh (2.I) e rng s khng i n kt qu ! Vy phng
php h s bt nh th sao? Ch n h s t do ca phng trnh ta
thy: , iu ny dn ti ta ngh n phn tch VT ca
phng trnh v dng: (mc c l lm gim s n
cn tm xung cn 2 n). ng nht h s ta c h phng trnh :

Vy

(5) c bn nghim phn bit v (b) u c hai nghim phn bit v chng khng c
nghim chung.

* (a) v (b) cng c hai nghim phn bit


* Gi s (a) v (b) c nghim chung l , khi l nghim ca

h: , h ny v nghim v (b) khng c nghim chung.

Vy l nhng gi tr cn tm.

Nhn xt : Vic nhn thy l mu cht hn ch kh khn


trong vic phn tch ra tha s. y l mt tnh cht ca a thc rt hay c s dng trong
vic phn tch mt a thc thnh cc nhn t. C th : Nu tam thc bc hai (tng t cho a
thc)

c hai nghim th ta lun c s phn


tch . Vi phng trnh trn ta khng s dng c tnh cht ny
v v tri l mt a thc bc 4 khng c nghim c bit. Tuy nhin nu chng ta nhy bn
th ta thy VT ca phng trnh li l mt tam thc bc hai i vi n l tham s m. Tc l ta
c:

(5)

Tam thc ny c :

Suy ra (5) c hai nghim

v . Do vy ta c:

. y l phng trnh m ta va bin i


trn.

V d 5: Gii phng trnh : .

Gii: t , ta c :
.

Vy nghim ca phng trnh cho l:

V d 6: Gii phng trnh : .

Gii:

Ta c phng trnh

Vy phng trnh cho c bn nghim: .

V d 7: Tm m phng trnh c bn nghim phn bit.

Gii:

PT:

Phng trnh cho c bn nghim phn bit v (b) u c hai nghim phn bit v
chng khng c nghim chung.

(a) v (b) c hai nghim phn bit .

Gi s (a) v (b) c nghim chung l

.
Vy l nhng gi tr cn tm.

You might also like