Professional Documents
Culture Documents
I I CNG V BNH :
1/ nh ngha.
- Lao l mt bnh truyn nhim do vi khun lao gy ra.
- Bnh c th biu hin cp tnh hay mn tnh.
2/ Nguyn nhn.
- Vi khun lao ngi (Mycobacterium tuberculosis) l chng ch yu gy ra bnh lao trn ton th gii,
cc vi khun khc thuc h Mycobacteria cng c th gy bnh lao nhng him gp
o Vi khun Mycobacterium tuberculosis c c im:
- Trc khun hnh que
- L vi khun hiu kh
- Khng cn khng acid, bt mu (gram dng) khi nhum Ziehl-Neelsen.
- Sinh sn chm, thi gian phn i l 15 22h, tn ti mi trng t 3-4 thng.
3/ C ch bnh sinh.
- trc khun ly truyn ch yu qua ng h hp do th, ht phi TK lao c trong nhng git nc nh
bn ra t ming, mi bnh nhn b bnh lao phi. Ngoi ra c th ly qua ng da, tiu ha.
- Bnh lao din bin qua 2 giai on:
+ Giai on nhim lao (lao s nhim)
+ Giai on lao th pht (bnh lao)
- Khong 10% lao s nhim chuyn thnh bnh lao do h thng min dch km, 90% cn li thng
khng c biu hin lm sng hoc c th t khi hon ton.
4/ Triu chng lao phi
4.1/ Triu chng lm sng:
- Bnh nhn gy st, mt mi, chn n.
- Ra m hi v m, st nh ko di v chiu.
- Ho ko di > 2 tun, c th ho khan hoc ho c m
- au ngc m
- Khm phi: khng c g c bit hoc c t ran n ri rc.
4.2/ Triu chng cn lm sng:
a/ Xt nghim tm VK lao trong m: l phng php c hiu nht
- Nhum soi trc tip theo phng php Ziehl-Neelsen, kt qa AFB (+)
- Nui cy trong mi trng Loeweinstein sau 8 tun c khun lc mc.
b/ Xt nghim mu:
- S lng v t l bch cu lympho tng.
- Tc mu lng tng cao
c/ Phn ng da vi tuberculin: Mantoux (+)
d/ X quang phi:
Cc tn thng a dng, thng gp cc m m nh v h n 1 hoc 2 bn phi.
Cc dng tn thng:
- Nt m - m thm nhim
- Hang lao - U lao
- Nt vi ha - Cc di x phi
5/ iu tr
5.1 Nguyn tc iu tr ( son theo HD v iu tr ca BYT)
a- Phi phi hp cc thuc chng lao:
Mi loi thuc chng lao c tc dng khc nhau trn vi khun lao (dit khun, km khun), do vy phi
phi hp t nht 3 loi thuc chng lao trong giai on tn cng v t nht 2 loi trong giai on duy tr.
b- Phi dng thuc ng liu v thi gian quy nh:
Cc thuc chng lao tc dng hp ng, mi thuc c mt nng tc dng nht nh. Nu dng liu
thp s khng hiu qu v d to ra cc chng vi khun khng thuc, nu dng liu cao d gy tai bin.
c- Phi dng thuc lin tc, u n:
Cc thuc chng lao phi c ung cng mt ln vo thi gian nht nh trong ngy v xa ba n
t hp thu thuc ti a.
d- Phi dng thuc thi gian quy nh - iu tr thng chia 2 giai on : giai on tn cng v
giai on duy tr
1
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
Giai on tn cng ko di 2, 3 thng nhm tiu dit nhanh s lng ln vi khun c trong cc vng
tn thng ngn chn cc t bin khng thuc. Giai on duy tr ko di 4 n 6 thng nhm tiu
dit trit cc vi khun lao trong vng tn thng trnh ti pht.
e- iu tr c kim sot:
Kim sot vic tun th iu tr ca ngi bnh, theo di kt qu xt nghim m, theo di din bin
lm sng, x tr kp thi cc bin chng ca bnh v tc dng ph ca thuc.
f- Ci thin ch dinh dng:
5.2 Phc iu tr
a) 5 thuc chng lao thit yu : Isoniazid (H), Rifampicin (R), Pyrazinamid (Z), Streptomycin (S) v
Ethambutol (E).
b) Ch nh v phc iu tr
Phc I: 2S (E)HRZ/6HE hoc 2S(E)RHZ/4RH (Ch p dng khi thc hin kim sot trc tip c giai
on duy tr).
- Hng dn:
+ Giai on tn cng ko di 2 thng, gm 4 loi thuc dng hng ngy, E c th thay th cho S.
+ Giai on duy tr ko di 6 thng gm 2 loi thuc l H v E dng hng ngy hoc 4 thng gm 2 loi
thuc R v H dng hng ngy.
- Ch nh: Cho cc trng hp ngi bnh lao mi (cha iu tr lao bao gi hoc tng iu tr lao
nhng di 1 thng).
Phc II: 2SHRZE/1HRZE/5H3 R3 E3
- Hng dn: Giai on tn cng ko di 3 thng, 2 thng u tin vi c 5 loi thuc chng lao thit yu
(SHRZE) dng hng ngy, 1 thng tip theo vi 4 loi thuc (HRZE) dng hng ngy. Giai on duy tr
ko di 5 thng vi 3 loi thuc H, R v E dng 3 ln mt tun.
- Ch nh: Cho cc trng hp ngi bnh lao ti pht, tht bi phc I, iu tr li sau b tr, mt s
th lao nng v phn loi khc (phn phn loi theo tin s iu tr).
Phc III: 2HRZE/4HR hoc 2HRZ/4HR
- Hng dn: Giai on tn cng ko di 2 thng, gm 4 loi thuc (HRZE) hoc 3 loi thuc (HRZ)
dng hng ngy, iu tr cho tt c cc th lao tr em. Giai on duy tr ko di 4 thng gm 2 loi thuc
l H v R dng hng ngy.
- Ch nh: Cho tt c cc th lao tr em. Trong trng hp lao tr em th nng c th cn nhc dng
phi hp vi S.
6/ Phng bnh
Phng bnh lao l p dng cc bin php nhm:
Gim nguy c nhim vi khun lao:
- Kim sot v sinh mi trng:
- S dng phng tin phng h c nhn
- Gim tip xc ngun ly
Gim nguy c chuyn t nhim lao sang bnh lao.
- Tim vc xin BCG nhm gip cho c th hnh thnh min dch chng li bnh lao khi b nhim lao
- iu tr d phng lao bng INH cho bnh nhn nhim HIV.
1. ISONIAZID O
2
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
O O
CH3 NH2
O N
H2N NH2 H
+
N N
3/ Tnh cht:
a. L tnh:
- Cm quan: Bt kt tinh trng, khng mi.
- tan: + D tan trong nc + t tan trong Bromoform + Rt kh tan trong Ether
- Hp th UV
- IR c trng ???? ( hi thy xem c IR ko?)
b.Ha tnh:
- P/ ca nhn Pyridin: tnh base :
+ un vi Na2CO3 pyridin (mi c bit).
+ DD ch phm trong ethanol T/d vi 1-cloro-2,4-dinitrobenzen trong mi trng kim to mu c
trng: nu
- P/ ca nhm Hydrazin:Tnh kh, acid v ngng t:
+ Tc dng AgNO3 to ta trng, un nng en
H O
INH + 4AgNO3 2 4 Ag+ + N2 + 4 HNO3 +
b. C ch tc dng:
+ c ch tng hp a. Mycolic l thnh phn ch yu to nn lp v phospholipid ca trc khun lao.
V acid Mycolic ch c VK lao, nn thuc c hiu vi trc khun lao.
+ INH to phc chelat vi ng v c ch cnh tranh vi Nicotinamid v Pyridoxin lm ri lon chuyn
ha ca VK lao.
7/ Ch nh. Phng v iu tr mi th lao trong v ngoi phi, cp v mn tnh.
8/ Tc dng MM.
i vi gan: Vim gan, hoi t t bo gan. c tnh gan tng khi dng ng thi vi cc thuc c
vi gan nh: Rifampicin, Pyrazinamid, ru
Hn ch = cch phi hp vi thuc bo v gan trong time dng thuc, theo di ASAT, ALAT
TKT: co git, RLTT hng cm, mt ng, tng cn ng kinh
TK ngoi bin: vim, au c
Hn ch = cch b sung thm vitamin B6 trong thi gian iu tr.
D ng: st, pht ban, tan huyt, thiu mu, gim BC ht, gim tiu cu
RLTH : Bun nn, nn, a chy, au vng thng v
9/ Chng ch nh.
- ng kinh, ri lon tm thn hng cm.
- Bnh gan, thn nng.
- Mn cm vi thuc.
10/ Ch phm v liu dng.
a. Ch phm: Bit dc: Rimifon, INH, Nydrazid
Vin nn 50, 100, 150mg. Dng ng tim 500mg/ 5ml
b. Liu dng:
+ Liu tn cng: 5mg/ kg/ 24h; ti a 300mg/ 24h.
+ Liu duy tr: 10mg/ kg/ 1ln x 3 ln/ 1 tun.
15mg/ kg/ 1 ln x 2 ln/ 1 tun.
11/ Tng tc thuc.
- INH gy cm ng enzym chuyn ha thuc microsom gan P450 v vy Khi dng kt hp isoniazid vi
cc thuc ny c th lm tng nng trong huyt thanh v lm tng c tnh ca thuc phi hp, nht
l cc thuc cha ng kinh. Cc thuc sau y khi phi hp vi isoniazid phi iu chnh liu: alfentanil,
cc cht chng ng mu dn cht coumarin hoc dn cht indandion, cc benzodiazepin,
carbamazepin, theophylin, phenytoin, enfluran, disulfiram v cycloserin.
- Dng ng thi rifampicin, acetaminophen hoc ru vi isoniazid c th lm tng c tnh vi gan,
c bit ngi c tin s suy gan.
- Dng ng thi isoniazid vi niridazol c th lm tng tc dng khng mong mun i vi h thn
kinh, nh co git v ri lon tm thn.
- Isoniazid lm gim nng ketoconazol trong huyt thanh, v vy lm gim tc dng iu tr nm ca
thuc ny.
- Cc corticoid lm tng thi tr isoniazid, v vy lm gim nng v tc dng ca isoniazid, c bit
nhng ngi bnh chuyn ha isoniazid nhanh.
- Cc thuc khng acid, c bit mui nhm lm gim hp thu isoniazid. V vy 2 thuc ny cn phi
ung cch nhau t nht 1 gi.
12. Bo ch ............??????
2. RIFAMPICIN
Tn KH : 1-methyleamino-4-methylpiperazin
Cng thc: C43H58N4O12 PTL: 822,95
1/ Ngun gc:
L khng sinh bn tng hp t cc KS thin nhin
rifamycin, cc rifamycin thin nhin c chit xut t
Streptomyces mediterranei
2/ Tnh cht l ha:
- Bt kt tinh mu cam hoc nu. Ko bn khi b m
- tan: Rt d tan trong Cloroform, tan/ MeOH, t tan/
H2O, Ether
- Hp th UV, IR c trng
- C gc quay cc
- Dng dd khng bn, d b oxy ha, bin i theo pH v To :
4
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
- Cc thuc lm gim hp thu Rifampicin nh cc antacid, bentonid, khc phc bng cch ung cch
nhau t nht 2h.
11. Bo ch : ( tham kho thi LTTH 2009)
Nang cng Rifampicin c cng thc sau ;
Rifampicin 300mg
Licatab 120mg
Lactose 70mg
Magnesi stearat 5mg
Talc 5mg
a) Phn tch vai tr cc thnh phn
b) M t trnh t bo ch v nhng lu trong qu trnh bo ch
c) Trnh by nhng ni dung cn thit ca nhn in trc tip trn v 10 vin nang Rifampicin 300mg
v v minh ha
Gii :
a) Phn tch vai tr cc thnh phn
- Rifampicin l dc cht, mu , t tan trong nc, kch ng da v nim mc
- Licatab: l tinh bt bin tnh, ng vai tr l t dc n, r, iu ho s chy
- Lactose l t dc n, to knh khuych tn
- Magnesi stearat-Talc l hn hp t dc trn iu ho s chy
b) M t trnh t bo ch v nhng lu trong qu trnh bo ch
- Trn bt kp Lactose-Licatab
- Thm Rifampicin trn u (trong thit b kn)
- Thm hn hp Magnesi-Stearat-Talc trn u
- ng nang trn my ng nang thch hp
- Ch khi bo ch: Ngi pha ch cn eo gng tay, khu trang trnh kch ng, Trnh m
c) Trnh by nhng ni dung cn thit ca nhn in trc tip trn v 10 vin nang Rifampicin 300mg
v v minh ha
- Tn v a ch c s sn xut: l tn y ca c s sn xut c ghi trong cc vn bn php l
lin quan n vic thnh lp c s sn xut . Tn nh sn xut c th vit tt nhng phi m bo
nhn din c tn nh sn xut, khng c dng tn giao dch thay th.
- Tn thuc km theo hm lng.
- S l sn xut do c s sn xut quy nh. Trng hp cu trc ca s l sn xut khng th hin
c ngy sn xut, c s sn xut phi ghi thm ngy sn xut
- C hn dng.
- V minh ha
6
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
2/ Tc dng v c ch.
a) Tc dng h st
- Tc dng : thuc h st co bt k nguyn nhn no v ch c tc dng iu tr triu chng, ko h thn
nhit ngi ko st.
- C ch h st : cht gy st ngoi lai kch thch bch cu SX cht gy st ni ti, hot ha
prostaglandin synthetase lm tng tng hp PGE1 v PGE2 t acid arachidonic vng di i gy mt
cn bng c ch iu nhit gy nn st. thuc c ch prostaglandin synthetase lm gim tng hp PGE1
v PGE2, c ch qu trnh sinh nhit, tng cng qu trnh thi nhit lm h st
b) Tc dng gim au
- Tc dng : gim au t nh n va, gim au ngoi vi, tc dng tt vi vi cc loi au do vim.
Khc vi nhm opiate, thuc nhm ny ko c t/dng gim au mnh, ko gim au su trong ni tng, ko
gy c ch h hp, ko gy l thuc thuc khi dng ko di.
- C ch gim au: thuc gim tng hp PGF2 lm gim tnh cm th ca ngc dy thn kinh cm gic
vi cc cht gy au ca phn ng vim nh bradykinin, serotonin
c) Tc dng chng vim
- Tc dng : c 2 loi COX: COX 1 cn cho tc dng sinh l ca 1 s c quan (d dy, tiu cu,
thn), COX 2 c vai tr to prostaglandin gy vim. Mt s thuc c ch chn lc COX 2 t nh
hng ti chc nng sinh l bnh thng , gim tc dng KMM
- C ch chng vim : cc thuc chng vim c ch enzyme cyclooxygenase (COX), ngn cn tng
hp prostaglandin l cht trung gian ha hc gy vim, lm gim qu trnh vim
3/ Tc dng MM.
Trn tiu ha: kch ng, au thng v, nng hn l lot DDTT, xut huyt tiu ha
Trn mu: Ko di thi gian ng mu mt mu ko nhn thy qua phn, tng nguy c chy mu.
Trn thn: Gim lu lng mu qua thn, gim sc lc cu thn, gim thi lm nc, tng kali mu
v vim thn k
Trn h hp: gy co tht ph qun gy cn hen gi trn ngi ko b hen hoc lm tng cn hen
ngi hen ph qun
Cc tc dng MM khc.
- Mn cm: ban, m ay, shock qu mn.
- Gy c vi gan.
- d tt thai nhi nu dng thuc trong 3 thng u, ko di thi k mang thai v chuyn d, d xut huyt
khi sinh..
4/ Ch nh chung.
- Gim au mc nh v trung bnh, nht l au do vim.
- H st do mi nguyn nhn gy st.
- Chng vim cp v mn tnh.
III- THUC C TH :
1 . ASPIRIN
Tn khoa hc: Acid 2 acethoxy benzoic
Tn khc: Aspirin
7
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
COOH
OCOCH3
1/ iu ch :
Ester ha nhm OH ca acid salicylic bng anhydrid acetic vi xc tc l acid sulfuric c hoc pyridin:
COOH COOH
OH CH3 CO OCOCH3
H2SO4
+ O + CH3COOH
CH3 CO
2/ Tnh cht.
a) L tnh :
- Bt kt tinh mu trng, tinh th khng mu
- tan:
+ Kh tan trong nc
+D tan trong EtOH 96%, Tan trong ether, cloroform, cc dung dch kim
+ tan trong cc dd kim v mui carbonat kim (do c nhm acid)
- Hp th UV
- IR c trng
- Dung dch / H2O lm giy qy xanh v ko cho mu vi thuc th FeCl3 v ko cn nhm OH phenolic
t do
b) Ha tnh :
- Thy phn to acid salycylic v acid cetic
3/ im nghim.
a. nh tnh:
- Thy phn chc ester bng NaOH, sau ngui, acid ha dd cho ta a.salicylic, lc tch ta v
dch lc.
+ Phn ta ra sch, thm FeCl3 mu tm.
+ Phn dch lc em trung tnh bng CaCO3 sau thm FeCl3 mu hng.
b. tinh khit:
- Ch phm khng c c mi dm.
- Th gii hn a.salicylic t do: ng tc dng mui Fe3+ (thng dng phn st amoni ) mu tm xut
hin trong dung dch th khng c m hn dung dch mu.
c. nh lng:
+ Dng PP o quang hay HPLC
+ Dng phng php acid base.
- Trung ha chc acid bng NaOH 0,1N vi ch th phenolphtalein / EtOH, trong iu kin T o thp v thao
tc nhanh trnh phn hy chc ester.
- cho ch phm tc dng vi 1 lng kim d thy phn chc ester, sau nh lng kim d bng
acid chun. (pp tha tr)
4/ Dc ng hc.
a. Hp thu:
8
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
9
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
Gim thi tr a.uric qua thn gim td ca mt s thuc: Probenecid, Sulfinpyrazon khng dng
cho bnh nhn vim khp do gout.
11/ bo ch : ?????
2. PARACETAMOL
NHCOCH3
OH
- Tn khoa hc: N-(4- hydroxyphenyl ) acetamid
- Tn khc: Acetaminophen
- Bit dc: Panadol, Efferalgan
1/ Ngun gc.
iu ch bng pp tng hp ha hc:
S iu ch :
OH OH OH
P. Nitrophenol P. Aminophenol Paracetamol
2/ Tnh cht.
a. L tnh:
- Bt kt tinh mu trng, ko mi, v ng nh
- tan: hi tan trong nc, tan nhiu hn trong nc si, rt kh tan trong chloroform, ether, tan trong
ethanol v cc dd kim
Dd bo ha trong nc c pH khong 5,3 5,6. pKa = 9,51
- hp th UV, IR c trng
b. Ha tnh:
- Nhm OH phenol : tc dng vi dd mui FeCl3 cho mu tm
- Nhm Acetamid:
Thy phn = dd HCl , thm Kalibicromat c mu tm
Thy phn = dd HCl, dch thy phn cho phn ng to phm mu Nit
- Nhn thm: hp th nh sng t ngoi, ng dng nh tnh, nh lng
- un nng vi acid sulfuric c mi acid acetic
3/ im nghim.
a. nh tnh:
- Nhm OH phenol c tnh acid + FeCl3 cho mu tm.
- Ch phm + HCL To P.aminophenol + K2Cr2O7 ta mu tm.
12
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
13
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
2/ Tnh cht.
a. L tnh:
- Bt kt tinh trng hnh kim, ko mu
- D thng hoa, d bin mu ngoi khng kh.
- tan: + Tan trong nc, glycerin, dung dch kim mnh.
+ Kh tan trong EtOH, khng tan trong Ether.
- Hp th UV mnh
- IR c trng, c gc quay cc ring
b. Ha tnh:
- Phn ng ca Nit bc 3 c t/cht ca Alcaloid cho phn ng vi thuc th chung ca alcaloid.
- Phn ng ca nhm - OH phenol c tnh acid
- Tnh kh
- Nhn thm hp th UV.
- Cho Phn ng ca ion Cl-
3/ im nghim.
a. nh tnh:
- o ph hng ngoi, so snh vi cht chun
- o gc quay cc
- Phn ng vi thuc th alcaloid:
+ Dragendoff ta da cam.
+ Marquis ta ta sau chuyn sang mu tm.
+ Frod c mu tm chuyn sang xanh.
- Vi nhm OH phenol:
+ Tc dng vi FeCl3 mu tm.
+ Tc dng vi mui Diazoni / OH- mu ca phm mu nit.
- Tnh kh: d b oxy ha
+ Tc dng vi K3 [ Fe(CN)6] / HCl Dehydrodimorphin + acid Ferocyanic, nu thm FeCl3 mu
xanh lam ph ca Ferocyanid feric (Codein khng cho P/ ny).
+ Tc dng vi KI gii phng Iod.
14
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
- Nhn thm: hp th UV
- Cho phn ng ca ion Cl- : tc dng vi AgNO3 kt ta trng
b. Th tp: cc tp cht lin quan xc nh bng SKLM.
c. nh Lng:
- nh lng PP o acid trong mi trng khan: ( ha tan / CH3COOH; nh lng = 1 acid mnh HClO4
0,1M; pht hin im tng ng = ch th tm tinh th
- nh lng HCl bng phng php o bc.
- nh lng bng pp o quang
- nh lng = pp HPLC
4/ Dc ng hc.
a. Hp thu:
- Qua ng: ung, tim, h hp trong ng tim hp thu nhanh v mnh hn.
- SKD ng ung thp khong 25%, v chuyn ha qua gan ln u ln.
b. Phn b:
- Lin kt Protein huyt tng khong 30%.
- Tp trung c vn, gan, phi, thn.
- Qua c hng ro mu no, nhau thai, sa m.
c. Chuyn ha v thi tr:
- Chuyn ha gan ch yu l lin hp vi a.glucoronic.
- Thi tr ch yu qua nc tiu, mt phn qua phn ( c chu k gan rut), T1/2 l 2-3h
5/ Tc dng v c ch t/dng.
Tc dng chn lc trn receptor . Liu cao c c t/dng trn cc receptor opioid khc. Tc dng thay i
theo liu, la tui, gii tnh, loituy nhin, tc dng chnh l c ch TKTW
a. Trn thn kinh TW
Tc dng gim au: Gim au mnh, gim au ni tng v chn lc ( chn lc trn trung tm au,
khng nh hng ti cm gic khc v khng mt thc).
+ C ch: Tc dng chn lc trn receptor gim gii phng cc cht dn truyn TK v lm tng
ngng chu au.
Tc dng an thn gy ng: Tc dng ny ch r khi dng liu thp hn liu gim au, v ch r ngi
cao tui. t gy bun ng ngi tr tui.
Tm thn: Gy cm gic sng khoi, m mng, tng tr tng tng. Mt cm gic i kht, bun
phin. Dng lu gy nghin.
b. Trn h hp:
+ Liu iu tr: c ch trung tm h hp, gim hot ng ca h h hp lm nhp th chm v su,
+ Liu cao: c ch mnh h hp ri lon h hp.
+ C ch gy c ch h hp : thuc lm gim p ng ca trung tm h hp i vi CO2 v c ch
trung tm h hp hnh no. Ngoi ra, thuc cn gy co tht c trn ph qun
- c ch trung tm ho v phn x ho gim ho.
c. Trn tun hon:
+ Liu iu tr: t nh hng.
+ Liu cao: chm nhp tim, gin mch, h huyt p.
d. Trn tiu ha:
+ Lm gim nhu ng d dy- rut, gim tit dch tiu ha to bn
+ Co c vng Oddi gy tng p lc ng mt ch.
e. Trn tit niu : thuc gy co c vng bng quang gy b tiu.
f. Tc dng khc:
+ D gy nn do kch thch trung tm nn.
+ H thn nhit do kch thch trung tm ta nhit.
+ Tng tit hormon tuyn yn.
+ Gim chuyn ha, gim oxy ha.
+ Kch thch trung tm dy III co ng t.
+ Gim tit dch, tng tit m hi.
6/ Ch nh:
15
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
2. PETHIDIN HYDROCLORID
CH3
N
HCl
H5C6 COOC2H5
Tn khoa hc: N-methyl- 4-phenyl-4-carbethoxypiperidin hydroclorid.
Tn khc: Meperidin, Dolargan, Dolosal, Dolantin.
1/ Ngun gc.
16
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
- Sau khi c gii phng, H+ s bi xut vo long ng thn v trao i vi Na+ c ti hp thu
- Khi enzyme CA b phong ta, lng H+ gim hoc ko c gii phng. V vy, Na+ gim or ko c
ti hp thu , thi tr ra ngoi nc tiu, ko theo nc nn li tiu
- Mt khc do s tranh chp bi xut gia H+ v K+ , khi thiu H+ th K+ tng thi tr v hn ch chuyn
NH3 thnh NH4+ . nh vy, thuc phong ta CA lm tng thi tr Na+ , K+, HCO3- , gim Kali mu v
gy nhim acid chuyn ha nu dng ko di
Thuc li tiu quai: v tr t/dng quai henle. t/dng li tiu nhanh mnh nhng thi gian t/dng
ngn
- Tc dng li tiu theo cc c ch sau:
+ - +
+ Phong ta c ch ng vn chuyn nhnh ln of quai Henle, lm tng thi tr Na , Cl , K ko theo
nc nn li tiu
+ Gin mch thn, tng lu lng mu qua thn, tng sc lc cu thn, phn phi li mu c li cho
cc vng su v thn. Khng ADH ti ng ln xa
+ Gin TM, gim mu phi, gim p sut tht tri
++ ++ ++ ++
+ Tng o thi Ca , Mg lm gim Ca , Mg mu
Thuc li niu thiazid :
- c ch ti hp thu Na+ v Cl- on pha long ca ng ln xa, theo c ch ng vn chuyn nh
nhnh ln of quai Henle
- Liu cao gy c ch enzym carbonic anhydrase (CA)
18
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
H
Cl N CH2
O
H2NO2S COOH
6 3
5 4
Cl N
H
2. HYDROCHLOROTHIAZID:
Tn khoa hc: 6-cloro-3,4 dihydro-2H-1,2,4 benzothiadiazin-7-sulfonamid-1,1- dioxyd.
20
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
- Thy phn hydroclorothiazid gii phng nhm amin thm t do , pht hin amin ny = p/ng to phm
mu azo.
- nh tnh = o ph t ngoi so snh ph chun
- nh tnh = SKLM, qut ph UV
b. nh lng:
- Phng php o kim trong mi trng khan, dm dimethylsulfoxyd, cht chun tetrabutylamino
hydroxyd, ch th o th (ly im un th 2). Trong trng hp ny, c 2 chc acid u tham gia p/.
- PP o quang, HPLC
4/ Dc ng hc.
a. Hp thu:
- Hp thu tt qua ng ung, thi gian tc dng di 6-12h.
b. Phn b:
- Thuc qua c rau thai v sa m.
c. Chuyn ha, thi tr.
- Thi tr qua thn.
- Cnh tranh bi tit vi a.uric lm gim bi xut a.uric qua thn.
5/ Tc dng v c ch.
a. C ch:
- c ch ti hp thu Na+ v Cl- on pha long ca ng ln xa, theo c ch ng vn chuyn nh
nhnh ln of quai Henle
- Liu cao gy c ch enzym carbonic anhydrase (CA)
- Tng thi tr K+ theo 2 c ch :
o Thuc c ch CA, H+ gim thi tr nn K+ tng thi
o Do c ch ti hp thu Na+ nn nng Na+ tng cao ng ln xa, gy phn ng b tr tng thi K+
ko Na+ li.
21
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
- S ng k (nu c)
- Hm lng, nng
- S l SX, ngy SX
- Tn v a ch c s sn xut, xut x
- Tiu chun ca nguyn liu
- Hn dng, iu kin bo qun
- Tn, a ch c s nhp khu
1. NIFEDIPIN
( Chn knh Ca++ )
Tn khoa hc: dimethyl 1,4- dihydro- 2,6- dimethyl-4-(2- nitrophenyl) pyridin-
3,5- dicarboxylat.
Bit dc: Adalat, Cordicant.
- Khc vi thuc chn knh Ca++ khc: ngoi gin mch, cn gin PQ, c trn tiu ha v t cung.
b. C ch:
- Gn c hiu vo knh Ca++ c t bo c tim v c trn thnh mch phong ta khng cho Ca ++ i
vo t bo lm gin c.
- c ch nucleotid phosphodiesterase vng trong t bo c trn tng nucletid vng gin c trn
mch mu h HA.
- lu lng mu ti cu thn sc lc cu thn li tiu h HA.
6/ Ch nh.
- iu tr tng HA.
- Cn au tht ngc th n nh v Prizmetal, th khng n nh.
7/ Tc dng MM.
- RLTH
- Tng enzym gan, tng sn li, au c, ri lon th gic.
8/ Chng ch nh.
- Mn cm vi thuc.
- Thn trng trong suy gan, PNCT v cho con b.
9/ Ch phm v liu dng.
- Adalat vin bc ng 10mg, vin nn 20mg tc dng nhanh, ngn.
- Adalat LA 30mg, Adalat LP 20mg tc dng ko di, liu 20 - 60mg/ngy
10/ Bo ch : thi LTTH nm 2009
a) Vin nn nifedipin c cng thc sau:
Niedipin 10mg
Tinh bt m 30mg
Lactose 60mg
DD PVP 10% trong ethanol 900C va
Natri croscarmellose 5mg
natri starch glycobat
Magnesi stearat 2mg
Talc 5mg
Aerosil 3mg
- Nu vai tr cc thnh phn trong cng thc
- Trnh by vn tt cc bc trong quy trnh bo ch
b. Trnh by ni dung t HDSD thuc nifedipin vin nn 10mg
Gii :
a.
- Nu vai tr cc thnh phn trong cng thc
+ Niedipin : dc cht
+ Tinh bt m : t dc n, r
+ Lactose : t dc n
0
+ DD PVP 10% trong ethanol 90 C : t dc dnh
+ Natri croscarmellose, natri starch glycobat: t dc siu r
+ Magnesi stearat , Talc , Aerosil: t dc n, trn chng dnh, iu ha s chy
- Trnh by vn tt cc bc trong quy trnh bo ch
+ Nghin v ry nguyn liu
+ Trn bt kp tinh bt, nifedipin, lactose, natri starch glycobat theo nguyn tc ng lng
+ Nho m vi dd PVP
+ Xt ht qua ry (0,6 0,8 mm) c th dng pp th cng hoc thit b ph hp
+ Sy cm ti m thch hp ( 2- 3%)
+ Sa cm qua ry
+ Trn t dc trn, natri croscarmellose ( ry qua ry 180 hoc 125)
+ Dp vin, ng gi
b. Trnh by ni dung t HDSD thuc nifedipin vin nn 10mg ( phn Php ch dc)
- tn thuc : tn quc t, tn bit c nu c
- cng thc 1 vin nifedipin 10mg ( trong cng thc phi ghi hm lng nifedipin v hm lng t
dc)
- Dng bo ch: vin nn
- Quy cch ng gi: (v d hp 10 v x 10 vin nn)
- Ch nh
25
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
- Chng ch nh
- Thn trng khi dng
- Tng tc thuc
- Tc dng KMM
- Liu dng : 1 ln, 24h
- Cch dng
- Khuyn co (c k HDSD trc khi dng)
- Hn dng (HSD)
- Tiu chun p dng
- iu kin bo qun ( bo qun nhit phng 250C)
- Tn, a ch c s SX, in thoi, Fax, e-mail nu c
2. CAPTOPRIL
(Thuc c ch enzym chuyn dng angiotensin ECA)
CH3
N CO C CH2SH
H
COOH
Tn khoa hc: Acid 1-(3-mercapto-2-methylpropanoyl) pyrolidin-2-carboxylic.
Bit dc: Acepril, Capoten, Lopril.
1/ Ngun gc. Tng hp ha hc.
2/ Tnh cht.
- Bt kt tinh mu trng ng., bin mu trong khng kh, nh sng.
- tan: + D tan trong nc, MeOH, methylenclorid
+ tan trong dung dch NaOH long.
- Tn/c = 105 108oC.
- IR c trng.UV km; C gc quay cc ring
- Ha tnh :
+ Tnh base yu ca N bc 3
+ Tnh acid
+ Phn ng ca nhm thiol
3/ im nghim.
nh tnh:
- o ph hp th t ngoi
- o ph hng ngoi so snh vi ph ca cht chun, S LM
- Phn ng ca N bc 3: c tnh base yu: Dd cho kt ta vi cc thuc th chung ca alkaloid
- Phn ng ca nhm thiol : R- SH: tnh kh: -> d b oxh -> chc acid SO3H lm mt mu iod
T/dng vi TT Natri Nitro prussiat tm m
T/dng vi TT Fehling gch
T/dng vi AgNO3 trng
- Tnh acid: to mui tan trong dd kim, tc dng vi mui to mui mi (c th to ta hay mu)
nh lng:
- PP o quang hoc HPLC ( hi li thy ??????? )
- Bng php do iod: dd chun Iod 0,05M, ch th o in th.
4/ Dc ng hc.
a. Hp thu:
- Hp thu nhanh qua ng tiu ha, thc n lm chm hp thu.
- SKD 75%, xut hin tc dng sau 1h, ko di td 6-8h.
- Thuc qua c nhau thai v sa m
b. Chuyn ha, thi tr:
- Khng chuyn ha qua gan ln u.
- Thi tr qua thn dng chuyn ha khong 40-45%. T1/2 = 4h.
5/ Tc dng v c ch.
a. Tc dng.
* Trn mch:
- Gin mch: do c ch enzym ECA nn angiotensin II b gim v lm gim vasopressin huyt tng lm
gim sc cn tun han ngoi vi.
26
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
- Gin mch chn lc cc m quan trng (vnh, thn, no, thng thn) nn ti phn phi lu lng
tun hon ti cc khu vc khc nhau lm gim c tin gnh v hu gnh.
- Gim ph i thnh mch, tng tnh n hi ca ng mch ci thin chc nng mch mu.
* Trn tim:
- Khng tc dng trc tip trn nt xoang , khng thay i nhp tim.
- Gim s ph i v x ha tm tht, vch ln tht.
* Trn thn:
- Tng thi Na+, gi K+ do lm gim tc dng ca aldosteron h huyt p.
- Tng thi a. uric
- Tng tun hon n thn tng sc lc cu thn.
* Chuyn ha:
- Tng nhy cm vi Insulin v Tng hp thu glucose.
b. C ch:
- ECA c nhiu trong huyt tng v cc m nh thnh mch, tim, thn, tuyn thng thn, no.
- ECA xc tc cho qu trnh to angiotensin II l cht c t/dng gy co mch, tng gi Na+ v lm ging
ha Bradykinin tng hut p. Khi dng Thuc c ch ECA, angiotensin II ko c hnh thnh v
Bradykinin b ngn ging ha gin mch, tng thi Na+ lm h HA.
6/ Ch nh.
- iu tr tng huyt p do tn thng thn, do tiu ng.
- iu tr suy tim xung huyt mn tnh do thuc lm gim tin gnh v hu gnh.
- Dng sau nhi mu c tim.
7/ Tc dng MM.
- H HA hay gp liu u tin.
- Ho khan do tch ly Bradykinin v Prostaglandin trong phi.
- Tng K+ mu khi chc nng thn km, hoc dng phi hp vi thuc li niu gi K +, NSAID, c ch
adrenergic.
- Suy thn cp hay gp bnh nhn hp ng mch thn.
- D ng , pht ban, st, albumin niu
- Ph mch thn kinh do thot nc qua mao mch. Ph nim mc ni, hng, thanh qun
- Thay i v gic.
8/ Chng ch nh.
- Mn cm vi thuc. - PNCT v cho con b.
- Thn trng vi ngi suy thn. - Thn trng vi ngi suy thn.
- Hp ng mch thn - H HA.
9/ Ch phm v liu dng.
- Vin nn 25mg v 50mg.
- Liu THA: 25-50mg x 2-3 ln / ngy.
- Liu suy tim: khi u 6,25mg/ln ; duy tr 50mg x 3 ln / ngy.
10/ bo ch - Php ch: ????
27
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
CH2 CH CH3
CH3
Tn khoa hc: Acid 2- (4- isobutylphenyl) propionic.
Bit dc: Mofen, Femafen, Ibulgan
1/ Ngun gc. Tng hp ha hc: iu ch t acid phenyl propionic.
28
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
2/ Tnh cht.
- Bt kt tinh trng hoc tinh th khng mu.
- tan: + Khng tan trong nc, tan trong dung dch kim v carbonat kim.
+ D tan trong aceton, ether, MeOH, cloroform.
- Tn / c = 75-78oC.
- Hp th UV, IR c trng, c gc quay cc ring
- Phn ng ca nhm phenyl
+ Nitro ha: tc dng vi HNO3 dn cht mu vng
+ Phn ng vi TT Marki HCHO/H2SO4 mu
- Tnh acid
3/ im nghim.
a. nh tnh:
- o Tn / c so vi cht chun.
- o ph hp th t ngoi, o gc quay cc
- o ph hng ngoi so snh vi ph ca cht chun, S LM
- SKLM
b. nh lng:
= Phng php acid-base: dd chun NaOH, ch th phenolphtalein (ha ch phm trong MeOH).
= pp o quang, HPLC
4/ Dc ng hc.
- Hp thu tt qua ng tiu ha, sau 2h t Cmax
- Thuc lin kt vi protein huyt tng rt cao 99%.
- Thi tr qua nc tiu.
5/ Tc dng, c ch.
a. Tc dng: h st, gim au, chng vim
- H st km khng dng lm thuc h st n thun.
- T/d chng vim, gim au mnh.
- Chng kt tp tiu cu yu hn Aspirin.
b. C ch: xem phn i cng
6/ Ch nh.
- Gim au nh v va nh thng kinh nhc u, au rng.
- iu tr vim khp dng thp, vim khp, vim c
7/ Tc dng MM.
- Bun nn nng rt d dy. Ko di thi gian chy mu, pht ban, chng mt
- Mn cm cho vi Aspirin ko dng khi bnh nhn d ng vi aspirin
- Gim bch cu ht, suy thn cp, vim thn k.
8/ Ch phm, liu dng.
- Ch phm: vin nn, vin nang 100-400mg; n 500mg; dng gel 5%.
- Liu: ngi ln 1,2 1,8g / 24h ; tr em 20mg /kg / 24h.
2. DICLOFENAC
Tn khoa hc: 2- (2,6 dicloroanilino) phenylacetat natri.
Bit dc: Voltaren, Difenac, Volfenac, cataflam.
1/ Ngun gc. Tng hp ha hc.
2/ Tnh cht.
a. L tnh:
- Bt kt tinh trng hoc vng nht.
- tan: hi tan trong nc, d tan trong MeOH, EtOH; t tan trong aceton, khng tan trong ether.
- Hp th UV, Ph IR c trng
b. Ha tnh: diclofenac d b oxy ha do nhm amin thm v ha tnh ca mui Natri
- Ch phm / MeOH + HNO3 c c mu nu.
- Ch phm / EtOH cho Phn ng vi Kalifericyanid, FeCl3 v HCl mu xanh.
- Cho Phn ng ca Na+ tc dng vi TT Streng cho kt ta vng
- P/ng ca ion Cl-: T/dng vi AgNO3 trng
3/ im nghim.
a. nh tnh:
- = Cc Phn ng trn
- o ph hp th t ngoi
- o ph hng ngoi so snh vi ph ca cht chun, S LM
29
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
b. nh lng:
- PP acid mi trng khan: Ha tan / CH3COOH; L = dung dch acid mnh HClO4; Xc nh im tng
ng = pp o th hoc ch th mu.
- Dng acid: L = dd KOH/MeOH dung mi l cloroform
- pp o quang (pp o ph hp th t ngoi)
4/ Dc ng hc.
- Hp thu tt qua ng tiu ha, thc n lm chm hp thu. t Cmax sau ung 2 3 gi
- Phn b: lin kt vi protein huyt tng 99%.
- Chuyn ha: qua gan ln u SKD cn 50%.
- Thi tr: qua nc tiu (65% ), T1/2 = 1,5h.
5/ Ch nh.
- iu tr cc cn au cp: au TK, au si thn, au bng kinh, au dy thn kinh
- iu tr vim khp, thoi ha khp cp v mn.
6/ Tc dng MM.
Tng t thuc chng vim khc:bun nn,nng rt d dy, gy mt bch cu ht
7/ Ch phm, liu dng.
- Ch phm: + Vin nn 25, 50, 100mg (dng bao bao tan / rut), dng gel dng ngoi.
+ Vin n 25 v 100mg, ng tim 75mg / 2ml, thuc nh mt 1%.
- Liu dng: au cp tnh: ung 50mg x 3 ln / 24h; hoc sng ung 50mg, ti t 1 vin n. Liu duy
tr: 75-100mg / 24h hoc ti t 1 vin n.
5/ iu tr.
a. Nguyn tc 1: Loi tr tc ng ca d nguyn.
+ Trnh tip xc vi d nguyn.
+ Gii mn cm c hiu: a d nguyn vo c th nhiu ln vi liu nh v tng dn hnh thnh
khng th bao vy IgG ngn cn d nguyn kt hp vi IgE khng pht sinh d ng.
b. Nguyn tc 2: iu tr triu chng.
+ Thuc khng H1 : gim s gii phng cht trung gian ha hc.
+ Corticoid: chng vim.
+ Theophylin v thuc kch thch giao cm: gim kh th, co tht ph qun.
II- I CNG V NHM THUC:
1/ Histamin.
Phn ng to histamin:
CH2 CH NH2 CH2 CH2 NH2
Histamin decarboxylase
HN N COOH CO2 HN N
Histidin histamin
- Histamin l cht ni sinh, c to thnh t Histidin.
- Trong c th tn ti 2 dng: dng t do c hot tnh v dng lin hp ko c hot tnh. Dng lin hp
c d tr trong dng bo.
- D nguyn lm cho histamin lin hp gii phng ra cc cht trung gian ha hc v histamin t do gy
ra cc biu hin d ng nh :
+ Trn mch: gin mch, tng tnh thm thnh mch ph n, xung huyt.
+ Trn c trn: tng co bp c trn kh qun, ng tiu ha, tit niu, sinh dc.
+ Trn tuyn ngoi tit: tng tit dch nc bt, dch d dy
+ Trn TKTW: kch thch gy bn chn, kh ng, co git TE.
2/ hng Histamin receptor H1
a. Cu trc chung:
X C1 C2 N
b. Phn loi:
- Phn loi: Th h I: gm 5 nhm
+ Dn cht Ethanolamin (X l > CO-): diphenhydramin, dimenhydrinat.
+ Ethylendiamin (X l N v C C -): mepramin, methapyrilen.
+Alkylamin(X l C): chlopheniramin, phenyramin.
+ Piperazin (X l >N- v C C N<): cyclizin, Cinarizin.
+ Phenothiazin(X l N): promethazin, propiomazin.
- Th h II: gm 3 nhm:
+ Alkylamin: Acryvastin. + Piperazin: Cetirizin. + Piperidin:Astemizol, loratadin.
c. C ch: Cc thuc khng H1 i khng cnh tranh vi Histamin ti receptor H1 ti t bo ch ngn
chn c tc dng ca Histamin ln t bo ch.
d. Tc dng:
- Trn mch v HA:
+ Lm mt tc dng gin mch v tng tnh thm thnh mch ca Histain.
+ Lm gim hoc mt cc P/ vim, d ng, gim ph, gim nga.
- Trn c trn:
+ gim co tht c trn ng tiu ha gim au bng do d ng.
+ tc dng ko trit trn c trn ph qun khng dng ct cn hen.
- Trn tuyn ngoi tit: c ch s bi tit nc bt v nc mt do histamin.
- Trn TKTW:
+ Khng H1 th h 1 ( TH1 ) c tc dng c ch TKTW an thn, gy ng.
+ Kch thch thn kinh bn chn, kh ng; gp tr em d b co git.
+ Gim s tnh to, chm chp, m mng.
- Khng cholinergic: TH1 c tc dng ny lm thuc chng nn, say tu xe.
- Mt s thuc TH1 nh Prometazin c tc dng gy t ti ch.
e. Lin quan cu trc tc dng:
31
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
h. Tng tc thuc:
- Tng tc dng c ch TKTW ca thuc an thn, gy ng, ru.
- Tng tc dng ca thuc khng cholinergic.
- Terphenadin phi hp vi Macrolid hoc Ketoconazon d c nguy c lon nhp tht, xon nh.
II THUC C TH:
1. CLORPHENIRAMIN MALEAT
Cl H
CH3 HC COOH
C CH2 CH2 N
CH3 HC COOH
HC COOH
Cl H +
CH3 HC COOH
C CH2 CH2 N
CH3
Cl H
CH3 HC COOH
C CH2 CH2 N
CH3 HC COOH
2/ Tnh cht.
a) L tnh:
- Bt tinh th trng, khng mi.
- tan: + Tan trong nc v dung dch nc c pH 4-5.
+ Tan t trong ether, benzen.
- Hp th UV, IR, 0=0
b) Ha tnh : - Phn ng ca N bc 3; Phn ng ca ion Cl- ; Phn ng ca nhm maleic
32
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
3/ im nghim.
a. nh tnh:
- o ph hp th t ngoi
- o ph hng ngoi so snh vi ph ca cht chun, S LM
- Xc nh acid Maleic:
+ Kim ha dd ch phm bng NaOH chit b Clorpheniramin.
cch thy 15
+ 1 phn dch cn li, thm dd resorsinol / H2SO4 c Khng c mu.
+ 1 phn dch + dd Br2 un cch thy n si, ngui; thm dung dch
cch thy 15
resorsinol /H2SO4 c xut hin mu xanh lam.
- To ta clopheniramin picrat o Tn / c = 196 200oC
- o chy ca ch phm: Tn / c = 132 136oC.
- Phn ng vi thuc th chung ca alcaloid
- Phn ng vi AgNO3 to kt ta trng
b. nh lng:
- = pp o acid trong mi trng a. acetic khan, dd chun HClO4 0,1N ; ch th o in th.
- = pp o quang
4/ Ch nh.
- D ng ng h hp trn: vim mi d ng, s mi theo ma
- D ng ngoi da: m ay, mn nga
- Phi hp Adrenalin iu tr shock phn v.
- Phi hp vi thuc gim ho, gimau, h nhit, thuc iu tr hen.
5/ Ch phm, liu dng.
a. Ch phm:
- Vin nn 2mg, 4mg ; tim 10mg/ml, 100mg/ml.
- Siro 2mg/5ml.
- Vin tc dng chm, vin bc ng: 6,8,12mg.
b. Liu lng:
- Ngi ln: 4mg/ ln x 4-6 ln/ 24h.
- Tr em > 12 tui: 2mg/ ln x 3-6 ln/ 24h
* Ch : Khng dng dng thuc tc dng chm cho TE < 12 tui.
2. CETIRIZIN
Tn khoa hc:
- = pp o quang
4/ Ch nh.
- D ng ng h hp trn: vim mi d ng, s mi theo ma
- D ng ngoi da: m ay, mn nga
- Phi hp Adrenalin iu tr shock phn v.
- Phi hp vi thuc gim ho, gim au, h nhit, thuc iu tr hen.
- Khng c ch TKTW t gy bun ng
5/ Ch phm, liu dng.
a. Ch phm:
- Vin nn , nang 10mg .
b. Liu lng: ngi ln v tr em t 6 tui tr ln ung 1 vin 10 mg/ngy hoc 5 mg x 2 ln/ngy
6/ Chng ch nh
Nhng ngi c tin s d ng vi cetirizin, vi hydroxyzin.
7/ TDKMM:
Hay gp nht l hin tng ng g. T l gy nn ph thuc vo liu dng.
Ngoi ra thuc cn gy mt mi, kh ming, vim hng, chng mt, nhc u, bun nn.
1. DIAZEPAM
Tn KH: 7-cloro-1-methyl-5-phenyl-2,3-dihydro-1H-1,4-benzodiazepin-2-on.
Bit dc: Seduxen; Valium, Mekoluxen.
1/ iu ch:
NH2 NH CO
Br CH2
HBr H
O + C CH2Br O
Cl C Cl C H N
Ether
O
CH3
O
NH CO N
CH2
H Ether
O
Cl C H N N
Cl
Diazepam
2/ Tnh cht.
- Bt kt trng nh vng, khng mi.
- tan: + D tan trong cc dung mi hu c.
+ Kh tan trong nc.
- Hp th UV, IR c trng
- Tn/c = 131 135oC.
- Ha tnh: Ca nhm phenyl, phn ng mu, phn ng ca N bc 3 v phn ng ca ion Cl-
3/ im nghim.
a. nh tnh:
- Dung dch Diazepam/ H2SO4 c hunh quang mu xanh lc vng trong nh sng UV.
- Dng ph IR so snh ph chun, qut ph UV
- SKLM so snh vi cht chun
- Phn ng vi cc thuc th chung ca alcaloid
35
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
2. PHENOBARBITAL
1. Cng thc :
Tn khoa hc : 5-ethyl-5-phenyl-1H,3H,5H-pyrimidin 2,4,6 triol
Tn khc : Phenobarbitone, phenemalum
2. Tnh cht
- Bt kt tinh mu trng, ko mi, v ng, bn trong khng kh
- Kh tan trong nc, tan trong ethanol v 1 s dung mi hu c, tan trong
NaOH v cc dd kim khc
- Hp th UV, IR c trng
- Ha tnh: Phn ng ca nhm barbiturat, phn ng ca nhm phenyl,
3. nh tnh :
- Dng ph IR so snh ph chun, qut ph UV
- SKLM so snh vi cht chun
- bng cc phn ng ha hc:
+ Cc phn ng chung ca Barbiturat
o T/d vi NaOH ( un nng) NH3 AgNO3
o T/d vi NaOH ( long) Mui Na+ trng keo Phc mu tm.
+ Phn ng ca nhm phenyl 2+
Nitro ha: tc dng vi HNO3 dn cht + Co mu vng
Phn ng vi TT Marki HCHO/H2SO4
36
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
37
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
I- I CNG V BNH:.
- Nhim nm l mt bnh ph bin, c th xy ra b mt c th hay su trong ni tng. Nguy c nhim
nm tng ln khi c th gim sc khng nh nhim HIV, cy ghp c quan, dng corticoid ko di,
m lu ngy
- Nm gy tn thng b mt: da, lng, tc, mng v.v thng gp cc loi nm nh Epidermophyton,
Microsporum, Trichophyton
- Nm gy tn thng ni tng: no, tim, phi, gan, rutv.v thng gp cc loi nm nh Aspegillus,
Candida, Histoplasma capsulatum
- Cc t chc nm pht trin chm v thng tn ti cc m kh thm thuc iu tr cc bnh nm
thng lu di v kh hn cc bnh nhim khun.
II- I CNG V NHM THUC:
Phn loi:
* Da vo v tr tc dng: chia lm 2 nhm
+ Thuc tr nm b mt: Ketoconazol, Clotrimazol, Miconazol, Griseofulvin, Nystatin
+ Thuc tr nm ni tng: Amphotericin B, Ketoconazol, Fluconazol, Itraconazol
* Da vo cu trc ha hc: chia thnh 5 nhm.
+ Nhm Polyen: Amphotericin B, Nystatin, Natamycin.
+ Nhm Griseofulvin: Griseofulvin.
+ Nhm Flucytosin: Flucytosin.
+ Nhm Azol: Ketocnazol, Clotrimazol, Fluconazol
+ Cc thuc khc: Naftilin, Haloprogin, a. Benzoic, a. Salicylic.
III- C C THUC C TH:
1. FLUCONAZOL
Tn khoa hc: -(2,4-difluorophenyl)--(1H-1,2,4-triazol-1-yl-methyl)-1H-1,2,4-triazol-1-ethanol
Bit dc: Diflucan
1/ Ngun gc: Tng hp ha hc.
2/ Tnh cht.
- Bt kt tinh trng, hoc hu nh trng.
- tan: + Kh tan trong nc v ethanol
- Tn/c = 139oC.
- Hp th UV, IR c trng
- Ha tnh: nhn thm, tnh base rt yu
3/ im nghim.
a. nh tnh:
- o ph IR, ph UV ri so vi cht chun.
- SKLM
b. nh lng:- o ph t ngoi UV. PP o quang
4/ Dc ng hc.
- Hp thu: Tt qua ng tiu ha, ko b nh hng bi thc n v pH dch d dy
- Phn b: hu ht cc dch trong c th k c dch no ty
- Chuyn ha, thi tr: Chuyn ha gan.
- Thi tr qua nc tiu, T1/2 = 25 30h.
5/ Tc dng: c t/dng tt vi hu ht cc hng nm candida, k c nhim nm giai on cui ca
bnh nhn AIDS khng thuc
6/ Ch nh.
- nhim nm mng no do Cryptococus
- Nhim nm candida thc qun bnh nhn AIDS.
7/ Tc dng KMM: Bun nn, nn, au bng tiu chy, ban da v tng enzym gan
8/ Tng tc thuc: lm tng nng phenytoin trong mu nn lm tng c tnh ca phenytoin
9/ Ch phm, liu dng.
- Vin nn 200mg, hn dch 100mg/ 5ml, kem bi 2%, du gi 2%.
- Liu dng:
Tr nm ng tiu ha: 50mg/ln/24h trong 1 5 tun
Tr nm ton thn: 200 - 400mg/ln/24h trong 4 6 tun
Tr nm m o:liu duy nht 150mg
38
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
2. AMPHOTERICIN B
OH
H3C O OH OH
O OH OH OH OH
HO O OH
CH3
H O
H3C
O
OH NH2
H3C
O OH
39
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
40
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
* iu tr ct cn:
- Vi P.vivax, P.malariae: Chloroquin.
- Vi P.falciparum: + cha khng thuc: Chloroquin, Fansidar
+ khng thuc: Quinin, Artesunat, Artemisinin + Mefloquin
* iu tr tit cn, dit giao bo
- Vi P.vivax: Primaquin ( Ko dng cho PNCT v tr em < 12 tui ).
- Vi P.falciparum: Pimaquin dng 1 liu 4 vin/24h.
3.2 iu tr st rt c tnh:
S dng u tin cc thuc:
+ Artesunat: l tim 60mg, vin n 50, 100mg
+ Quinin dihydroclorid hoc Quinin hydroclorid ng 500mg.
3.3 D phng st rt:
- PNCT ung 2 vin Chloroquin/ tun trong sut thai k.
- Khch du lch, ngi n cng tc ( trong vng 6 thng ): ung hng tun trong thi gian vng st rt,
v 4 tun sau khi ra khi vng st rt. Ung Mefloquin hoc Chloroquin nu KST SR cn nhy cm.
- Ngi mi n nh c vng st rt: ung trong vng 6 hng u, dng Mefloquin hoc Chloroquin
nu KST SR cn nhy cm.
III- THUC C TH :
1. QUININ
Tn khoa hc: 6-methoxyquinolin-4-yl)-(5-ethenyl-1-azabicyclo [2.2.2] oct-2-yl) methanol
Bit dc: quinamin
1- iu ch: l alcaliod chnh phn lp t v cy canh ki na
2- Tnh cht.
-quinin c tnh base, hp th UV, IR c trng.
3- im nghim.
* nh tnh:
- SKLM
- Qut ph UV, o IR so snh cht chun
- Phn ng To ta vi TT chung ca Alcaloid
* nh lng:
- o acid trong mi trng khan: ha tan / CH3COOH; nh lng = 1 acid mnh HClO4 0,1M; pht hin
im tng ng = cch o th or ch th mu tm tinh th.
- o quang
4- Dc ng hc.
Hp thu: qua ng ung, tim. t C max trong mu sau 1 -3 h
Phn b: gan, lch, phi. thuc qua c nhau thai v sa m. Lin kt vi protein huyt tng 90%.
Chuyn ha: gan
Thi tr: Thi tr ch yu qua nc tiu dng chuyn ha, T1/2 = 11h
5- Tc dng, c ch.
* Tc dng:
- Vi KST SR: t/dng dit th phn lit trong mu ca tt c cc KST st rt. Thuc ct cn nhanh v t
b khng. Qiunin c tc dng c vi KST khng cloroquin. Ngoi ra cn c tc dng dit c th giao
t ca: P.vivax, P.malariae
- Tc dng khc:
+ Trn TKTW: liu nh kch thch nh, liu cao c ch gy bun ng, gim au, tc dng hip ng vi
cc thuc c ch TK khc
+ Trn thn nhit: h st
+ trn tun hon: liu cao gy c ch tim, gin mch v h HA
+ trn c trn: lm tng co bp c trn t cung
+ trn tiu ha: lm tng tit dch tiu ha, liu nh gip n ngon d tiu, liu cao gy bun nn, tiu chy
* C ch:Nhn quinolein trong phn t quinin gn vo chui AND ca KST lm mt kh nng tch i v
sao chp m di truyn
6- Ch nh: Dit th phn lit trong mu c bit l P.falciparum khng chloroquin v cc thuc khc
7- Tc dng MM.
- nhc u, bun nn, nn, ri la th gic, chng mt, tai, d ng, gim bch cu, mt bch cu ht
8- Chng ch nh.
41
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
-bnh nhn tai, vim dy thn kinh th gic, ngi nhc c v ang mang thai
9- Ch phm, liu dng.
Vin nang quinin sulfat 200, 300, 320 mg, vin nn 260, 325mg; thuc tim quinin dihydroclorid
Li dng: theo cn nng 30mg/kg/24h x 7 ngy
2. MEFLOQUIN
6
7 5
H OH H
8
N
CF3 4
3
HCl
N 2
CF3
Tn khoa hc: [2,8-bis (trifuoromethyl)quinolin-4-yl](piperidin-2-yl) mathanol HCl
Bit dc: Lariam, Mephaquin.
1- Ngun gc: Tng hp ha hc.
2- Tnh cht.
* L tnh: Bt kt tinh trng hoc hi vng.Rt kh tan trong nc. D tan MeOH, tan trong EtOH. Hp
th UV, IR c trng
* Ha tnh: Tnh base, ha tnh ca HCl, nhn thm
3- im nghim
* nh tnh:
- Ch phm / H2SO4 c hunh quang xanh.
- o IR so snh cht chun, qut ph UV, SKLM.
- Xc nh Cl- bng AgNO3 ; to kt ta trng AgCl
- Xc nh F- bng CaCl2 CaF2 khng tan trong a.acetic long
* nh lng:
- o quang
- o acid trong mi trng khan: ha tan / CH3COOH; nh lng = 1 acid mnh HClO4 0,1M; pht hin
im tng ng = cch o th or ch th mu tm tinh th.
4- Dc ng hc.
Hp thu: + ng ung SKD 80%, thc n lm tng hp thu.
+ ng tim gy kch ng mnh.
Phn b: + Lin kt protein huyt tng 98%.
+ Phn b rng ri trong c th, nht l gan, phi.
Thi tr: Chm v ch yu qua phn, T1/2 = 20 ngy.
5- Tc dng, c ch.
Tc dng:
- Dit th phn lit trong mu ca tt c cc KST, k c P.falciparum khng Chloroquin.
- thuc khng c tc dng ln giai on ngoi hng cu.
C ch:
+ c ch khu ly thc n ca KST.
+ To phc vi Hem ph v mng t bo KST.
+ Tng pH trong KST, ngn cn s xm nhp thuc vo trong hng cu
6- Ch nh.
- Phng v iu tr st rt do P.falciparum khng Chloroquin
- Tc dng chm v ko dng c ng tim ko thay th c Quinin trong iu tr st rt nng v
cp tnh.
7- Tc dng MM.
- Lu iu tr: RLTH nh, nhc u, chng mt.
- Liu cao: +RLTH nng, RL TK, tm thn, co git
+ RL th gic, thnh gic.
8- Chng ch nh.
- ng kinh v RL tm thn.
- Suy gan, thn nng.
- PNCT 3 thng u.
- Thn trng khi li xe v vn hnh my mc.
- Blook tim
42
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
3. ARTEMISININ V DN XUT
CH3
H3C
O O
O
O
CH3
O
1- Ngun gc: Chit xut t l Thanh cao hoa vng.
2- Tnh cht.
* L tnh: Bt kt tinh mu trng hoc tinh th hnh kim khng mu. khng mi, v ng.
tan: - Khng tan trong nc, tan trong MeOH, EtOH, Cloroform, D tan trong aceton, ethylacetat.
Hp th UV, IR c trng, c gc quay cc ring
* Ha tnh:
- Nhm chc lacton: ng dng tnh, lng
+ Thy phn = dd NaOH, lng NaOH d
+ Thy phn = dd NaOH, dch bn acetal cho phn ng vi AgNO3, TT Fehling.
+ Td vi NH2OH to acid hydroxamic, sau cho mu tm vi FeCl3.
- Nhm chc peroxyd: Tnh oxy ha (t, l).
+ Td vi KI iod ( mu nu)
+ Td vi sulfocromic to acid percromic tan trong ether cho lp ether mu xanh.
- Nhm chc C=O: Kh ha thnh DHA c tc dng mnh hn t bn tng hp cc dn cht tc
dng tt hn nh Artesunat; artemether; arteether.
* nh tnh, nh lng:
- Da vo cc phn ng trn
- o IR so snh vi ph chun. qut ph UV
- SKLM, o gc quay cc
nh lng:
- L = pp o quang, HPLC
- Thy phn = NaOH, nh lng NaOH d = pp tha tr
- L = PP o Iod to thnh
3- Dc ng hc.
* Hp thu:
- Artemisinin:
+ t tan trong nc dng ng ung v ng trc trng.
+ Ct cn nhanh, nhng thi tr qu nhanh t l ti pht cao.
- Artesunat:
+ Bn tng hp t Artemisinin
+ Tan trong nc dng ng tim TM.
- Artemether:
+ Bn tng hp t Artemisinin
+ Tan trong du dng ng tim bp.
* Phn b:
- Lin kt vi protein huyt tng 77%.
* Chuyn ha:
- Cc dn cht c chuyn ha thnh Dihydroartemisinin c td mnh > 5 ln Artemisinin
* Thi tr:
- Qua nc tiu.
4- Tc dng, c ch.
- Dit th phn lit trong mu ca mi KST SR, c bit SR th no do P.falciparum
- Khng dit c th giao bo.
43
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
- o acid trong mi trng khan: ha tan / CH3COOH; nh lng = 1 acid mnh HClO4 0,1M; pht hin
im tng ng = cch o th or ch th mu
- o quang, HPLC
4- Dc ng hc.
- Hp thu: Qua ng ung, SKD thp ( 20% ), Cht bo lm tng hp thu thuc.
- Thi tr: thi tr qua phn ( 90 95% ), Mt phn nh qua nc tiu.
5- Tc dng v c ch.
* Tc dng:
- Dit c nhiu loi giun: a, tc, mc, kim.
- Dit c trng giun v giun trng thnh.
- Liu cao c tc dng trn c nang sn v trng roi.
- Hiu qu iu tr: giun a, kim, tc 90-100%, giun mc 70%.
* C ch:
- c ch tng hp vi cu trc hnh ng /c s sinh sn ca giun.
- /c khng hi phc s hp thu glucose cn kit d tr glycogen thiu nng lng cho giun hot
ng.
6- Ch nh.
- Cc loi giun v u trng : ngi ln 400mg/ln, tr em 200mg/ln, liu duy nht
- Tr giun ln v sn dy: 400mg ln/ ngy t iu tr 3 14 ngy
- Tr nang sn: 10 - 15mg/kg/ngy chia 3 ln, t iu tr 28 ngy
- Tr u trng sn thn kinh: 5mg/kg/ngy x 3 ln/ngy, t iu tr 28 ngy
7- Chng ch nh: PNCT, Tr em < 2 tui, Mn cm vi thuc.
8- Tc dng KMM:
- RLTH: au bng, tiu chy, bun nn.
- Pht ban, nga.
- Td KMM ch yu do c t ca giun gii phng ra khi b phn hy.
9- Ch phm, liu dng: Zentel vin nn 200mg hoc 400mg, Hn dch ung 2% v 4% l 10ml.
2. NICLOSAMID
Cl
CONH NO2
OH
Cl
Tn khoa hc: 5-cloro-N-(2-cloro-4-nitrophenyl)-2-hydroxybenzamid.
Bit dc: Yomesan, Niclocide.
1- Ngun gc.
Tng hp ha hc.
COOH Cl Cl
OH
+ H2N PCl3
NO2 CONH NO2
To
Cl OH
Cl
5-cloro-salicylic 2-cloro-4-nitroanilin Niclosamid
2- Tnh cht.
* L tnh: Bt tinh th mn, mu hi vng.
Khng tan/ nc.t tan/ EtOH, CHCl3, ether, Tan/ aceton.
Hp th UV, IR c trng
* Ha tnh:
- Nhm OH phenol: + FeCl3 mui phc c mu.
- Nhm Amid:
+ un ch phm/ NaOH sn phm thy phn + Fe3+ to mu.
sn phm thy phn cho P to phm mu azo
45
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
H3C N
3 NH2 S1 CH2CH2OH
2 4 2 5
3 4 Cl-; HCl; ( Br-; HBr ); NO3-
1 5
N 6 N
+ CH3
Tn khoa hc: 3-[(4-amino-2-methyl-5-pyrimidinyl)methyl]-5-(2-hydroxyethyl)-4-methyl thiazolium chlorid
monohydroclorid (bromid hydrobromid; nitrat).
Bit dc:Aneurine, Betaxin, Biamin.
1- Ngun gc.
- thc vt: men bia, cm go, mm la m
- ng vt: tht, gan, trng
- iu ch: Tng hp ha hc gm 3 giai on.
+ G1: Tng hp dn cht Pyrimidin.
+ G2: Tng hp dn cht thiazol.
+ G3: Gn 2 cht vi nhau.
2- Tnh cht.
* L tnh:
- Tinh th khng mu hoc bt kt tinh trng nh.
- Mi ging men bia, v ng.
- D ht m khi tip xc vi khng kh, nh sng.
- tan: + D tan trong nc , kh tan trong EtOH, khng tan trong ether, benzen, cloroform.
- Hp th UV, IR c trng
* Ha tnh:
- Tnh base: phn ng dng tnh vi TT chung ca alkaloid ng dng trong nh tnh, nh lng
- Phn ng ca Cl-: Dd cho kt ta trng vi AgNO3
- P/ng ca ion Br- : Br + AgNO3 Vng
- Tnh cht ca pirimydin: T/dng vi acid silicovolframic trng
- Tnh cht vng thiazol: phn ng c trng ca vitamin B1
- Tnh cht nhm 2 hydroxyethyl : nhm ny d b ester ha hoc ether ha thiamin palmitat, thiamin
stearat, thiamin diphosphat
- Xc nh NO3- : tc dng vi FeSO4 m c + H2SO4 nh theo thnh ng nghim mt phn cch 2
lp c mu nu.
3- im nghim.
* nh tnh: nh tnh = SKLM, qut ph UV, bng cc phn ng ha hc trn
* nh lng:
- Phng php cn: To ta vi a. silicovolframic ri nh lng bng P2 cn.
47
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
- Phng php acid-base trong mi trng khan: ha tan / CH3COOH; nh lng = 1 acid mnh HClO4
0,1M; pht hin im tng ng = cch o th or ch th mu
- o quang, HPLC
4- Dc ng hc: D hp thu qua ng tiu ha. Thi tr qua nc tiu.
5- Tc dng.
- Tham gia vo chuyn ha Glucid.
+ B1 l coenzym ca E. Decarboxylase, xc tc cho P kh nhm carboxyl ca acid cetonic.
+ B1 l coenzym ca E. Transketalase, xc tc cho P chuyn nhm ceton trong chuyn ha Glucid.
- Thiu B1 ng cc cht cetonic trong mu RL chuyn ha t ph, suy tim, vim dy TK.
6- Tc dng KMM: D ng, c th Shock khi tim TM
7- Ch nh.
- Phng v iu tr bnh Beri-beri
- iu tr vim dy TK hng, cc dy TK ngoi bin
- Cc trng hp mt mi, km n, RLTH, suy dinh dng
8- Ch phm, liu dng.
- Ch phm: dng mui HCl, vin nn 100,500mg; thuc tim 100 v 200mg
- Liu dng: + Tr bnh Beri-beri: 40 - 100mg/ 24h
+ au dy TK: 100 500mg/ 24h.
Kh nhm CO2 chuyn acid Glutamic acid Gama aminobutyric (GABA) l cht dn truyn /c
TK
xc tc cho P chuyn Histidin Histamin ; Tryptophan Serotonin, l 2 cht c vai tr sinh l quan
trng.
+ Cynureninase: xc tc cho P chuyn Tryptophan a. Nicotinic.
+ Racemase: - Chuyn cc a.amin dng c hot tnh.
- Tng hp a. Arachidonic, tng hp Hem.
- Tham gia vo chuyn ha Lipid, Glucid, chuyn Protid Glucid, Lipid
6- Ch nh.
- Phng v iu tr cc trng hp thiu Vit B6
- Phng v iu tri mt s bnh TK do thuc nh Rimifon
7- Ch phm, liu dng.
- Ch phm: vin nn t 5 500mg, ng tim 100mg/ ml.
- Liu dng:
+ Phng bnh: ngi ln 2 2,5mg/ 24h, TE 2mg/ 24h.
+ iu tr: 50 1000mg/ 24h ty thuc mc ca bnh
3. ACID ASCORBIC
CH2OH
HCOH
O
O
OH OH
Tn khoa hc: 5-(1,2-dihydroxyethyl)-3,4-dihydroxy-5H-furan-2-on.
Tn khc: Vitamin C.
1- Ngun gc.
- C nhiu trong thc n thc vt nh: chanh, cam, qut, du, da hu , mt lng nh trong ng
vt.
- Tng hp ha hc.
2- Tnh cht.
* L tnh:
- Tinh th hoc bt kt tinh trng hoc hi vng, tip xc vi as s b vng dn.
- Trng thi kh Vit C kh bn vi khng kh, dng Dd nhanh chng b oxy ha.
- tan: + tan trong nc v EtOH, Khng tan trong ether, benzen, cloroform.
- Hp th UV, IR c trng
* Ha tnh:
- Ca nhm chc lacton
- Ca nhm hydroxy
- Ca dy ni i
- Quan trng nht l nhm endiol quyt nh ha tnh c bn ca Vit C : tnh acid v tnh kh ( d bi
oxy ha )
+ Tnh acid:
- D tan trong ccdung dch kim.
- Tc dng vi mui to mui mi
- /dng iu ch mui Ascorbat natri d tan trong nc iu ch dung dch tim c nng cao
v pH gn nh trung tnh.
- Tc dng vi Fe2+ hoc Fe3+ mui mu tm, ng dng nh tnh, nh lng
+ Tnh kh: Vic oxy ha acid Ascorbic xy ra 2 mc khc nhau:
* S oxy ha thun nghch Vit C thnh acid Dehydroascorbic tham gia xc tc cc qu trnh oxy
ha kh xy ra trong c th dng Vit C bo qun thc phm
49
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
CH2OH CH2OH
HCOH HOCH
O [O] O
O O
[H]
OH OH O O
* S oxy ha bt thun nghch bin Vit C Furfurol; 2,3-dicetogulonic, CO2 , H2O l nhng cht
khng c hot tnh v bin mu bo qun trong l thy tinh mu, trnh as
CH2OH
HCOH O
O O
O [O] C
H
OH OH Furfurol
3- im nghim.
* nh tnh:
- Ascorbic + vi Fe2+ hoc Fe3+ mui mu tm
- Lm mt mu xanh ca 2,6 diclorophenol indophenol, lm mt mu ca dd Iod, mt mu dd KMnO4
- nh tnh = SKLM, qut ph UV
nh lng:
- nh lng = pp o kim, ch th l phenolphthalein, dung mi l nc.
- nh lng = pp o iod, chun = 2,6-diclorophenol indophenol
- PP o quang; PP so snh ph chun
4- Dc ng hc.
- Hp thu: hp thu d dng qua nim mc rut non.
- Phn b: vo hu ht cc m c bit tuyn yn, thng thn, no, bch cu.
- Thi tr: ch yu qua nc tiu di dng chuyn ha l Oxalat v Urat.
5- Tc dng, c ch.
Vit C tham gia vo nhiu qu trnh chuyn ha ca c th:
- Tham gia to colagen v mt s thnh phn khc to nn m lin kt xng, rng, mch mu
thiu vit C thnh mch mu ko bn chy mu chn rng, mng xng rng d rng
- Tham gia chuyn ha lipid, protid, glucid
- Tham gia tng hp cc catecholamin, hormon v thng thn.
- Xc tc cho qu trnh chuyn Fe3+ Fe2+ nn gip cho Fe2+ c hp thu hnh t trng ; v vy nu
thiu vit C thiu mu do thiu st.
- Tng to Interferon, lm gim nhy cm ca c th vi Histamin, chng li Stress gip c th tng sc
khng.
- Chng oxy ha bng cch trung ha cc gc t do bo v c ton vn mng t bo.
6- Ch nh.
- Phng v iu tr bnh thiu vit C (bnh Scorbut )
- Tng sc khng ca c th khi nhim c, nhim khun.
- Thiu mu.
- Phi hp vi cc thuc chng d ng.
7- Tc dng MM. Thng gp khi dng liu cao ko di:
- Lot d dy t trng, vim bng quang, tiu chy.
- Tng to si thn v bnh gout
- Shock phn v khi tim TM
- Tim TM liu cao d gy tan mu, gim bn HC.
8- Ch phm, liu dng.
- Ch phm: + vin nn, vin si 100, 200, 500, 1000mg
+ Dung dch tim 5%, 10% ng 1ml. 2ml, 5ml.
+ Dng ko ngm, phi hp vi cc vitamin khc.
- Liu dng: + D phng: 50 100mg/ 24h
+ iu tr: 200 500/ 24h
+ Chng Stress, tng sc khng dng liu cao hn nhng < 1g/ 24h.
50
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
4. VITAMIN A
CH3 CH3
H3C CH3 CH2OH
1 7 9 11 13 15
2 6 12
8 10 14
3 5
4
CH3 Retinol all trans
Tn khoa hc: Vitamin A l tn chung ch nhiu cht c hot tnh sinh hc tng t nhau, cht
thng c gi l vitamin A l Retinol.
1- Ngun gc.
- Trong ng vt: nhiu trong gan c thu, trng, c, tht, sa
- Trong thc vt: trong qa gc, c chua, c rt, rau xanh
* iu ch vitamin A:
- Phn lp t du gan c.
- Tng hp ha hc:
H CH3
O
C C CH C O O
Aceton
Citral Pseudoionon Beta ionon Vitamin A
H
2- Tnh cht.
* L tnh:
- L nhng tinh th hoc bn mng mu vng nht.
- tan: + Khng tan trong nc. Tan trong EtOH v cc dung mi hu c.
* Ha tnh:
- Do c dy ni i vit A d b oxy ha khng bn trong khng kh, nh sng bo qun ng
trong l mu, kn, trnh AS + thm cht chng oxy ha nh Tocoferol.
- Dy ni i lun phin hp th UV mu hi vng; ng dng nh tnh, nh lng
- Nhm alcol bc nht d ether, ester ha dng ester bn vng vi tc nhn oxy ha dng dc
dng l Retinol acetat, Retinol palmitat.
- Nhm alcol gn vi dy ni i lun phin vit A d b ph hy trong mi trng acid anhydro
vitamin A khng c hat tnh.
- Dy ni i lun phin kt thc bng nhm alcol vit A d to phm mu vi cc acid mnh nh a.
Percloric /d nh tnh, nh lng.
* nh tnh, nh lng:
- nh tnh = SKLM, qut ph UV
- Bng cc phn ng nh trn
- nh lng = pp o quang, HPLC
3- Dc ng hc.
- Hp thu: qua ng ung v ng tim. hp thu Qua ng ung c th cn c acid mt lm
cht nh ha
- Phn b: Lin kt vi protein huyt tng ( globulin) vi t l thp.Vo cc t chc ca c th, d tr
nhiu gan
- Thi tr qua thn v qua mt.
4- Tc dng v c ch.
* Trn mt: To sc t vng mc gip iu tit mt lm cho mt nhn c trong iu kin thiu nh
sng.
C ch: + Trong bng ti: vit A (cis retinal) + Opsin sc t vng mc Rhodopsin l sc t nhy cm
vi nh sng c cng yu.
+ Khi ra nh sng: Rhodopsin b phn hy Opsin + Trans retinal. Sau trans retinal
chuyn dng thnh cis retinal.
+ Thiu vit A gim kh nng nhn trong bng ti bnh qung g.
* Trn da v nim mc:
+ Vit A cn thit cho qu trnh bit ha t bo biu m da v nim mc bo v s ton vn ca
cu trc v chc nng ca biu m nht l biu m tr ca mt.
+ Vit A lm tng tit cht nhy v /c s sng ha; nu thiu A gim tit cht nhy biu m b
keratin ha da b dy, kh, nt n.
* Trn xng:
51
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
+ Vit A cng Vit D gip cho s pht trin ca xng, nht l tr em.
+ Khi thiu Vit A tr em s b ci xng, chm ln.
* Trn h min dch:
+ Gip pht trin lch v tuyn c to ra lympho bo, tng tng hp protein min dch.
+ Vit A v tin Caroten c tc dng chng oxy ha, tng sc khng ca c th.
+ Khi thiu Vit A cn lm cho ng h hp, tit niu d b tn thng, thiu mu nhc sc.
5- Ch nh.
- iu tr v d phng cc triu chng thiu Vit A:
+ Cc bnh v mt: kh mt, qung g, vim lot gic mc.
+ Cc bnh v da: da kh, trng c, vy nn, vt thng lu lnh.
+ Tr em chm ln, ci xng, suy dinh dng.
+ B xung Vit A cho ngi x gan nguyn pht, tc mt, mt.
6- Chng ch nh.
- Tha Vit A v mn cm vi Vit A.
- Khng dng Vit A liu cao cho PNCT.
7- Tc dng MM.
- Ng c cp: + khi dng liu rt cao: ngi ln > 1.500.000UI/ ngy; TE > 300.000UI/ ngy.
+ Du hiu ng c: hoa mt, chng mt, bun nn, kch thch,nhc u, m sng,
cogit; tr em c th phng thp, co git.
- Ng c mn: + Khi dng liu cao 100.000UI/ ngy lin tc 10-15 ngy.
+ Du hiu c trng: mt mi, d kch thch, chn n, st cn, RLTH, gan lch to, mi
nt n, tc mng kh gin d gy, chy mu, thiu mutr em tng p lc ni s, ngng pht trin
xng di, PNCT d b qui thai.
8- Ch phm, liu dng.
- Ch phm: + Retinol vin nang cng, nang mm 5000UI, 50000UI.
+ ng tim 20.000; 50.000; 100.000UI
+ Vin nang phi hp Vit D: 5000UI Vit A + 400UI Vit D.
- Liu dng: + Phng thiu Vit A: 5000-10.000UI/ ngy.
+ iu tr thiu Vit A: 30.000UI/ ngy, dng trong 1 tun
5. VITAMIN D
Tn khc: Calciferol.
21 26
H3C 22 23 CH3 CH3
24 H3C
20 25
12 CH CH3
18 27 3
17
11 13 16
15
hv
19 14
1 9 8
2 10
3 7
4
HO 5 HO
6
7-dehydrocholesterol Previtamin D3
H3C CH3
CH3
CH2
HO
Vitamin D3
1- Ngun gc.
- C trong thc n ngun gc ng vt: lng trng, b sa, du c tht di dng tin Vit D nh
Ergosterol
- ngi 7-dehydrocholesterol c trong t chc lipid di da, di tc dng ca tia t ngoi vitamin
D
- iu ch: s trn; vit D gm cc cht t D2 n D7, nhng 2 vitamin hay c s dng l vitamin
D2 ( Ergocalciferol ) v D3 ( Cholecalciferol )
52
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
H3C CH3
OH
CH3
OH CH
2
HO
Calcitriol
2- Tnh cht.
* L hc:
- Tinh th hnh kim, khng mu,khng mi
- tan: Khng tan trong nc, tan trong cc dung mi hu c ether, cloroform
- Hp th UV
* Ha tnh:
- H dy ni i:
+ D b oxy ha bi To, khng kh nht l khi c mt mui v c nh tricalci phosphat Ca3(PO4)2
khng nn dng dng vin c thm mui v c, tt nht l dung dch du v n bn vng hn.
+ Hp th bc x t ngoi nh tnh, nh lng bng o UV
+ Vit D tc dng vi Stibi triclorid/ cloroform mu vng cam ( T, .lng )
- Cu trc kiu Sterol:
+ Vit D tc dng vi H2SO4/ cloroform + anhydrid acetic mu chuyn dn sang tm ri sang xanh
nh tnh.
+ Km bn/ acid; bn trong mi trng kim, trung tnh.
* nh tnh, nh lng:
- nh tnh = SKLM, qut ph UV
- Bng cc phn ng nh trn
- nh lng = pp o quang, HPLC
3- Dc ng hc.
- Hp thu: Qua nim mc rut nh mui mt v lipid.
- Phn b: Lin kt vi globulin huyt tng, tch ly gan, xng, c, nim mc rut
- Chuyn ha gan v thn nh E. 1--hydroxylase Calcitriol c tc dng sinh hc
- Thi tr ch yu qua phn, mt phn nh qua nc tiu, T1/2 = 19 48h.
4- Tc dng v c ch.
* Tham gia vo qu trnh to xng:
+ Lm tng hp thu calci v phosphat rut.
+ Tng ti hp thu calci ng ln gn.
+ Tham gia qu trnh calci ha sn tng trng.
Vit D cn thit cho s pht trin bnh thng ca tr em.
* iu ha nng calci/ mu:
+ iu ha nng calci/ mu theo c ch trn calci/ mu lun hng nh.
+ Nu calci/ mu gim th vit D + hormon cn gip s huy ng calci t xng ra n nh nng
calci/ mu
* Tham gia qu trnh bit ha t bo biu m, /c tng sinh t bo ung th.
* Khi thiu vit D: rut khng hp thu calci v phospho Ca2+/ mu gim Ca2+ b huy ng t xng
ra n nh Ca2+/ mu hu qu tr em chm ln, ci xng, chn vng king Ngi ln b tha
xng, long xng d gy xng.
5- Ch nh.
- Phng v iu tr ci xng do thiu Vit D.
- Phng v iu tr long xng, gy xng bnh l.
- Chng co git do suy tuyn cn gip.
- iu tr h calci mu.
- Mt s bnh ngoi da nh x cng b.
6- Tc dng MM.
- Dng qu liu gy tng calci huyt, tng calci niu, au nhc xng khp; nu dng ko di si
thn, tng HA.
53
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
6. VITAMIN E
CH3
H3C 8 O
1 1 4 8 CH3
7 2 12
6 3 CH3 CH3 CH3 CH3
5 4
HO
CH3
Tn khc: Alpha tocoferol.
Tn khoa hc:2,5,7,8-tetramethyl-2-(4,8,12-trimethyltridecyl) chroman-6-ol
Bit dc :Amino-Opti-E; Liqui-E; Vita-PlusE.
1- Ngun gc, iu ch.
* Ngun gc:
- Vit E c nhiu trong du thc vt: du cm, du lc, trong cc ht ny mm, rau xanh.
- ng vt hu nh khng tng hp c vit E, c mt lng rt nh trong lng trng, gan.
- Vit E gm , , , tocoferol trong tocoferol c hot tnh mnh nht.
* iu ch:
- Phn lp t du cc ht ang ny mm nh ht bng, u tng bng phng php ct phn t
dch m c vit E.
- Tng hp ha hc: 2,3,5-trimethyl hydroquinon + Phytol tocoferol
CH3
CH3
H3C OH
+
CH3 CH3 CH3 CH3
HO
HO
CH3 ZnCl2
tocoferol
2- Tnh cht.
* L tnh:
- Lng snh nh du, mu vng sng, khng mi, khng v.
- Khng tan trong nc, tan trong EtOH v cc dung mi hu c.
- C gc quay cc ring
* Ha tnh:
- Do trong phn t c C* c ng phn quang hc. Cc ng phn hu tuyn (dng D) c hot tnh
mnh hn ng phn t tuyn (dng L)
- Nhm hydroxy phenol: c tnh kh, tnh acid tocoferol d b oxy ha bi t ngoi, mui KL nng, mt
kim bo qun vit E trong l mu kn, trnh AS
+ ch phm l tocoferol acetat hoc succinat bn hn vi tc nhn oxy ha.
+ Vit E tc dng vi HNO3 Ortho tocoferylquinon mu + orthophenylen diamin to sn phm
azo c hunh quang.
+ Tc dng vi FeCl3 tocoferylquinon mu vng + ,- dipyridinyl .
- Cc Tocoferol c R5, R7 = -H th d tham gia P th: tc dng vi mui diazoni to phm mu azo.
54
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
Khng sinh l nhng cht c ngun gc vi sinh vt, c bn tng hp hoc tng hp ha hc. Vi liu
thp c tc dng km hm hoc tiu dit vi sinh vt gy bnh.
2- C ch tc dng ca khng sinh: 5 c ch.
a. c ch tng hp vch t bo vi khun:
Vch t bo c cu to t peptidoglycan l thnh phn quan trng m bo tnh vng chc ca t
bo, v vy rt cn thit cho s pht trin ca vi khun. KS can thip vo s thnh lp peptidoglycan qua
cc giai on:
giai on 1: hnh thnh uridin diphosphat (UDP) acetyl muramin pentapeptid, kt qu l to
thnh pentapeptid
vd: cycloserin c cu trc tng t D alanin nn (-) gn D alanin thnh lp pentapeptid.
giai on 2: P kt hp UDP acetyl muramin pentapeptid v UDP acetylglucosamin thnh chui
di.
Vd: Bacitracin can thip vo qu trnh dephosphorin ca lipid mang s vn chuyn UDP acetyl
muramin b gin on khng kt hp c vi UDP acetylglucosamin
giai on 3: to lin kt ngang gia cc peptidoglycan vi s c mt ca transpeptidase.
Vd: vancomycin gn vo D ala D ala tn cng ca pentapeptid mi hnh thnh trong chui
peptidoglycan c ch P transglycosylase ngn cn to li peptidoglycan ca vch t bo vi khun.
b. Tc ng ln qu trnh tng hp protein ca V :
- Gn vo cc tiu n v 30S hoc 50S lm gin qu trnh tng hp protein ca vi khun nn c TD km
khun
Vd: cloramphenicol (-) tng hp protein ca VK = cch gn vo phn 50S ca ribosom (-) P chuyn
peptid, (-) to thnh lin kt peptid.
Tetracyclin (-) tng hp protein ca VK = cch gn vo phn 30S ca ribosom nn (-) aminoacyl ARNt
mi vo v tr tip nhn trn phc hp ARNm - ribosom vic gn thm aa vo chuipeptid ang c
tng hp b gin on
- Gn vo cc tiu n v 30S ca ribosom lm sai lech655 qu trnh tng hp protein cn thit ca VK
nn c TD dit khun.
Vd: cc aminoglycosid gn vo tiu v 30S ca ribosom gy bin dng ribosom v tc ng n qu trnh
tng hp protein theo 3 cch sau;
- cn tr vic to thnh phc hp khi u.
- gy c sai m tiu v 30S.
- chuyn cc polysom thnh monosom.
c. c ch tng hp acid nhn
* c ch tng hp vch t bo vi khun: gm Penicillin,Cephalosporin,Vancomycin,Bacitracin..
- Vch t bo VK c cu to t peptidoglycan, tc dng m bo tnh vng chc ca t bo rt cn
cho s tn ti v pht trin ca t bo VK.
- Cc KS dit khun /c giai on cui ca qu trnh tng hp vch t bo VK ko c vch che ch v
b tiu dit.
* Tc ng ln qu trnh tng hp protein ca vi khun: gm (/c 50S) l Macrolid, Lincosamid, Phenicol;
v (/c 30S) l Tetracyclin, Aminosid
- KS gn vo cc tiu n v 50S v 30S gy bin dng Ribosom sai lch m di truyn VK ko tng
hp c protein cn thit b tiu dit.
* c ch tng hp acid nhn: gm Quinolon, Rifampicin
- KS /c tng hp ADN do /c ADN gyrase t bo VK ko c kh nng m vng sao chp c
(Quinolon)
- /c tng hp ARN do /c tng hp ARN polymerase (Rifampicin)
* Thay i tnh thm mng t bo: gm Polymycin, Amphotericin, KS chng nm.
- Mng t bo VK l ni trao i cht gia t bo VK v mi trng bn ngoi.
- Mng c tnh thm chn lc vi cc ion duy tr s n nh cc thnh phn bn trong mng.
- Cc KS tc ng ln mng RL tnh thm mng, lm cc ion Mg2+, Ca2+, K+ thot ra ngoi nhiu RL
trao i cht ca t bo VK VK b tiu dit.
* c ch tng hp acid Folic: Co-trimoxazol
- Co-trimoxazol (Sulfamethoxazol+ Trimethoprim) c kh nng /c cnh tranh vi cc enzym ny, c th:
Sulfamethoxazol /c dihydrofolat synthetase; cn Trimethoprim /c dihydrofolat reductase ngng tng
hp v chuyn ha acid folic VK b tiu dit.
- KS dit khun: c MBC tng ng vi MIC( MBC / MIC xp x = 1) v d dng t c MBC trong
huyt tng. Nhm ny gm: penicillin, cephalosporin, aminosid, polymyxin
- KS km khun: c MBC > MIC ( MBC / MIC >4) v kh t c nng bng MBC trong huyt tng.
Nhm ny gm: tetracyclin, chloramphenicol, macrolid.
Cch phn loi ny c ngha trong lm sang, gip thy thuc s dng KS c hiu qu.
* Da vo c ch tc dng ca KS:
- Thuc c ch tng hp vch t.bo VK: -lactam, vancomycin, bacitracin, fosfomycin.
- Thuc c ch or thay i tng hp protein of VK: tetracyclin, chloramphenicol, macrolid, lincosamid v
aminoglycoside.
- Thuc c ch tng hp acid nhn: quinolone, rifampicin.
- Thuc c ch chuyn ha: co- trimoxazol.
- Thuc lm thay i tnh thm of mng t.bo: polymycin, amphotericin.
* Da vo cu trc ha hc: chia thnh cc nhm sau:
- Nhm beta lactam:
+ Penicilin: benzylpenicilin, oxacilin, ampicillin
+ Cephalosporin: cephalexin, cefaclor, cefotaxim
+ Cc beta lactam khc: carbapenem, monobactam, cht c ch beta lactamase
- Nhm Aminoglycoside( aminosid): streptomycin, gentamycin, tobramycin
- Nhm Macrolid: erythromycin, clarithromycin, spiramycin
- Nhm lincosamid: lincomycin, clindamycin.
- Nhm Phenicol: chloramphenicol, thiamphenicol.
- Nhm Tetracycin: tetracycin, doxycycline
- Nhm Peptid:
+ Glucopeptid: vancomycin.
+ Polypeptid: polymycin, bacitracin.
- NHm Quinolone: acid nalidixic, ciprofloxacin, ofloxacin
- Nhm Co- trmoxazol: co- trmoxazol
III- Khng sinh nhm Penicillin.
1- Ngun gc: Ch yu tng hp bng phng php vi sinh (sinh tng hp) hoc bn tng hp t
A6AP (6APA)
2- Cu trc ha hc: Thuc nhm khng sinh -lactam. Cu trc c vng -lactam lin hp vi vng 5
cnh (thiazolidin)
3- Phn loi : chia thnh cc nhm sau
+ Nhm cc penicilin t nhin (thng gi l nhm 1): penicilin G, penicilin V v dn cht trc tip ca
hai khng sinh ny (nh penicillin G benzathin, penicillin G procain)
+ Nhm cc penicilin bn tng hp khng penicilinase (hay gi l nhm M): nh methicilin, cc
isoxazolylpenicilin (cloxacilin, dicloxacilin ..), nafcilin
+ Nhm cc penicillin ph rng aminobenzylpenicillin (ampicilin, amoxicilin)
+ Nhm cc penicillin khng trc khun m xanh (P. aeruginosa): VD cc carboxy benzylpenicilin (carbenicilin,
ticarcilin), ureidobenzylpenicilin (piperacilin, mezlocillin, azlocillin, ...)
4- C ch tc dng
+ Peptidoglycan l thnh phn c bn to nn tnh vng chc ca vch t bo vi khun. Qu trnh tng hp
peptidoglycan c thc hin nh enzym D-alanin transpeptidase
+ Cc khng sinh nhm penicilin c kh nng acyl ha cc D-alanin transpeptidase, lm cho qu trnh
tng hp peptidoglycan khng thc hin c. Sinh tng hp vch t bo b ngng li
+ Mt khc cc penicilin cn hot ha enzym t phn gii murein hydroxylase lm tng phn hy vch t
bo vi khun. Kt qu l vi khun b tiu dit
+ Cc vi khun Gram m do vch t bo t peptidoglycan nn t nhy cm vi cc penicilin. Hn na cc
vi khun Gram m c lp v phospholipid bao ph bn ngoi lm cc penicilin kh thm qua, v vy ni
chung cc penicilin t tc dng trn vi khun Gram m. Tuy nhin mt s penicilin ph rng nh
amoxicilin a nc nn c th i qua cc knh porin trn mng t bo vi khun Gram m v ni rng ph
trn cc vi khun ny
5- Tc dng MM.
- D ng: mn nga, m ay, shock phn v.
- RLTH: bun nn, nn, tiu chy
6- C ch khng thuc.
Cc VK c th khng penicillin gm:
+ VK khng c vch t bo: VK Gr(-)
+ VK to ra -lactamase (Penicillinase)
57
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
+ VK khng c receptor ca penicillin, hoc vch TB ngn khng cho penicilin thm qua, khng cho
penicillin gn vo receptor.
+ Enzym t phn gii (murein hydroxylase) ca vi khun khng c hot ha.
THUC C TH :
- Vim tnh mch huyt khi, thiu mu, tan mu, gim bch cu
6- Chng ch nh: D ng vi Penicillin.
7- Tng tc thuc.
- Gim tc dng khi kt hp vi Tetracyclin, Erythromycin do lm chm tc pht trin ca VK
- Dng ng thi vi Probenecid (thuc iu tr gout) chm thi tr, tng nng , ko di tc dng
ca penicillin.
- Thuc khng vim NSAID lm ko di T1/2 ca penicillin.
8- Ch phm, liu dng.
- Ch phm: Benzyl penicillin l bt pha tim t 600.000 - 10 triu UI.
- Liu dng:
+ Ngi ln: 1 4 triu UI/ 24h, chia 2 4 ln.
+ Tr em: t 50.000 100.000 UI/ kg/ 24h chia 2 4 ln.
- Hp thu: Bn vi dch v ch yu dng ng ung, SKD 60%. Thc n lm gim hp thu thuc, t
Cmax sau khi ung 30 60 pht
- Phn b: lin kt protein huyt tng 80%
- Chuyn ha gan.
- Thi tr: ch yu qua nc tiu, T1/2 = 30 60 pht, suy thn T1/2 = 4h
3- Ph tc dng.
- L khng sinh ph hp, tc dng ch yu trn VK Gr(+) nh t cu, lin cu, ph cu; trc khun un
vn, than, bch hu xon khun giang mai.
- Mt s VK Gr(-) nh lu cu, mng no cu.
4- Ch nh.
- Nhim khun h hp, TMH
- Nhim khun huyt
- Vim xng ty cp v mn.
- Vim ni tm mc do lin cu.
- Giang mai, lu, un vn, hoi th, bch hu
5- Tc dng MM.
- Penicillin G c c tnh thp, nhng d gy d ng (my ay, mn nga, ngoi ban..), shock phn v,
- Vim tnh mch huyt khi, thiu mu, tan mu, gim bch cu
6- Chng ch nh: D ng vi Penicillin.
7- Tng tc thuc.
- Gim tc dng khi kt hp vi Tetracyclin, Erythromycin do lm chm tc pht trin ca VK
- Dng ng thi vi Probenecid (thuc iu tr gout) chm thi tr, tng nng , ko di tc dng
ca penicillin.
- Thuc khng vim NSAID lm ko di T1/2 ca penicillin.
8- Ch phm, liu dng.
- Ch phm: Penicillin V (Ospen) vin nn 200.000, 400.000, 1 triu UI.
- Liu dng: Ngi ln v TE > 12 tui: 400.000 800.000 UI/ ln x 3 4ln/ 24h.
+ TE < 12 tui: 40.000 - 80.000UI/ kg/ 24h
- Ung xa ba n.
AMOXICILLIN
H O
H H
HO C C HN S
6 5 4 CH3
3
NH2 7 B 1A
N 2 CH3 3H2O
O H COOH
60
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
2. CEFUROXIM NATRI
O
H H
C HN S
1
7 6 2
O C
8 5 3 O
N N 4
O CH2 C NH2
OCH3 COONa
O
Bit dc: efurox, Zinacef
1- Tnh cht.
- Bt kt tinh trng, ht m. tan trong nc, rt t tan trong ethanol, ko tan trong ether.
- Hp th UV, IR c trng, c gc quay cc ring
* Ha tnh:
M vng -lactam bi -lactamase ????? Hi li Thy
Thy phn vng -lactam bi kim (-OH), acid (H+) bi kim (-OH) hay acid (H+) (mnh) to acid
cephalosporoic .
P/ cng hp i nhn vi amin, hydroxylamin, alcol vo vng lactam.
P/ th i nhn vi cc tc nhn i nhn vo 3-CH2OCOCH3 (nu cn) B thy phn bi esterase, H+,
OH-; sau thy phn to deacetylcephalacton khng c hot tnh
Vi hydroxylamin cho acid hydroxamic to phc mu vi ion kim loi.
Oxy ha bi H2SO4 c hoc hn hp H2SO4 c-formol to ra hn hp mu
2- im nghim:
nh tnh:
Qut ph UV, so snh vi cht chun
Qut ph IR, so snh vi cht chun
o gc quay cc ring
Phn ng vi hydroxylamin vi Fe3+ cho mu . Cc ion kl khc (Zn2+, Cd2+, Pb2+, Hg2+) xc tc p/
thy phn.
P/ vi HCHO/H2SO4 cho mu nu sau khi un cch thy.
nh lng:
o quang, HPLC
PP o iod, o thy ngn (tng t penicillin)
PP vi sinh (so snh vi ks chun).
3- Dc ng hc.
- Hp thu: qua ng tiu ha km, dng ng tim, Tim TM 1g, t Cmax trong mu l 75 - 125g/
ml
- Phn b: qua rau thai, sa m, dch no ty
- Thi tr: qua nc tiu dng cha chuyn ha.
4- Ph tc dng v c ch.
Tc dng mnh hn trn Gr (-), yu hn trn Gr (+) so vi th h I
- Bn vi -lactamase
5- Ch nh.
- iu tr cc nhim khun thng thng do VK nhy cm.
+ Nhim khun h hp, TMH
+ Nhim khun tit niu, sinh dc.
+ Nhim khun da, m mm, xng, rng.
6- Tc dng MM.
- Cc Phn ng d ng: nga, ban da, my ay
- Gy c vi thn vim thn k.
- RLTH: nn, bun nn, au bng, tiu chy
- Bi nhim nm ming, m o, rut kt
7- Chng ch nh.
- D ng vi Cephalosporin.
- Thn trng vi ngi suy thn, d ng vi penicillin
8- Ch phm, liu dng.
- Zinat vin nn 250, 500mg; l bt ung 125mg/5ml; gi bt 125mg/5ml
63
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
3. CEFOTAXIM NATRI
O
H H
C HN S1
7 6 2
N C
8 5 3 O
H2N N 4
N
S O CH2 C CH3
OCH3 COONa
O
Bit dc: Claforan
1- Tnh cht.
- Ch phm bt mu trng or trng ng
- D tan trong nc, t tan trong MeOH, khng tan trong Ether.
- Hp th UV, IR c trng, c gc quay cc ring
* Ha tnh:
M vng -lactam bi -lactamase ????? Hi li Thy
Thy phn vng -lactam bi kim (-OH), acid (H+) bi kim (-OH) hay acid (H+) (mnh) to acid
cephalosporoic .
P/ cng hp i nhn vi amin, hydroxylamin, alcol vo vng lactam.
P/ th i nhn vi cc tc nhn i nhn vo 3-CH2OCOCH3 (nu cn) B thy phn bi esterase, H+,
OH-; sau thy phn to deacetylcephalacton khng c hot tnh
Vi hydroxylamin cho acid hydroxamic to phc mu vi ion kim loi.
Oxy ha bi H2SO4 c hoc hn hp H2SO4 c-formol to ra hn hp mu
2- im nghim:
nh tnh:
Qut ph UV, so snh vi cht chun
Qut ph IR, so snh vi cht chun
o gc quay cc ring
Phn ng vi hydroxylamin vi Fe3+ cho mu . Cc ion kl khc (Zn2+, Cd2+, Pb2+, Hg2+) xc tc p/
thy phn.
P/ vi HCHO/H2SO4 cho mu nu sau khi un cch thy.
nh lng:
o quang, HPLC
PP o iod, o thy ngn (tng t penicillin)
PP vi sinh (so snh vi ks chun).
2- Dc ng hc.
- Hp thu: HT km qua ng tiu ha dng ng tim
- Phn b: Rng khp vo cc m v dch c th. Xm nhp tt vo dch no ty, nht l khi vim. Qua
c rau thai v sa m
- Chuyn ha, thi tr: chuyn ha gan, thi tr qua thn.
3- Ph tc dng.
Trn Gr (+) km I nhng c ph rng, mnh trn Gr (-); khng -lactamase ca Gr(-) mnh hn II
- Tc dng tt trn Gr (-) k kh, c tc dng trn VK ng rut, mt s hot tnh cao trn Pseudomonas
- Mt s thm tt vo dch no ty.
4- Ch nh.
iu tr cc nhim khun nng khng cephalosporin th h 1 v 2.
- Vim mng no, p xe no
- Nhim khun huyt, vim mng trong tim.
- Nhim khun h hp, tiu ha, ng mt,tit niu, sinh dc
- D phng nhim khun trong phu thut.
5- Tc dng MM.
- Cc Phn ng d ng: nga, ban da, my ay
- Gy c vi thn vim thn k.
- RLTH: nn, bun nn, au bng, tiu chy
64
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
4. CEFTRIAXON NATRI
O
H H
C HN S1 H3C N ONa
N 7 6 2 N
C
8 5 3
H2N N 4
N O
S O CH2 S N
OCH3 COONa
Bit dc: Rocephin.
1- Tnh cht.
- Dang mui dinatri l bt tinh th mu trng n vng nht
- D tan trong nc, t tan trong EtOH
Hp th UV, IR c trng, c gc quay cc ring
* Ha tnh:
M vng -lactam bi -lactamase ????? Hi li Thy
Thy phn vng -lactam bi kim (-OH), acid (H+) bi kim (-OH) hay acid (H+) (mnh) to acid
cephalosporoic .
P/ cng hp i nhn vi amin, hydroxylamin, alcol vo vng lactam.
P/ th i nhn vi cc tc nhn i nhn vo 3-CH2OCOCH3 (nu cn) B thy phn bi esterase, H+,
OH-; sau thy phn to deacetylcephalacton khng c hot tnh
Vi hydroxylamin cho acid hydroxamic to phc mu vi ion kim loi.
Oxy ha bi H2SO4 c hoc hn hp H2SO4 c-formol to ra hn hp mu
2- im nghim:
nh tnh:
Qut ph UV, so snh vi cht chun
Qut ph IR, so snh vi cht chun
o gc quay cc ring
Phn ng vi hydroxylamin vi Fe3+ cho mu . Cc ion kl khc (Zn2+, Cd2+, Pb2+, Hg2+) xc tc p/
thy phn.
P/ vi HCHO/H2SO4 cho mu nu sau khi un cch thy.
nh lng:
o quang, HPLC
PP o iod, o thy ngn (tng t penicillin)
PP vi sinh (so snh vi ks chun).
3- Ph tc dng.
- Trn Gr (+) km I nhng c ph rng, mnh trn Gr (-); khng -lactamase ca Gr(-) mnh hn II
- Tc dng tt trn Gr (-) k kh, c tc dng trn VK ng rut, mt s hot tnh cao trn Pseudomonas
- Mt s thm tt vo dch no ty. ngoi ra thuc tc dng tt trn lu cu.
4- Ch nh.
- iu tr chn lc vi lu cu khng c bin chng.
- Vim mng no TE do H.influenzae, mng no cu, nhim khun nng do trc khun Gr (-)
- Cc nhim khun xng khp, bng, ng h hp di, sinh dc tit niu
- Phng nhim khun trong phu thut.
5- Tc dng MM.
- Cc Phn ng d ng: nga, ban da, my ay
- Gy c vi thn vim thn k.
- RLTH: nn, bun nn, au bng, tiu chy
- Bi nhim nm ming, m o, rut kt
6- Chng ch nh.
65
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
- D ng vi Cephalosporin.
- Thn trng vi ngi suy thn, d ng vi penicillin
7- Ch phm, liu dng.
- L bt pha tim 0,25 ; 0,5 ; 1g ; 2g.
- Liu dng: + Tim bp, TM 1-2g/ ln; vim mng no 2g/ ln x 2ln/ ngy
+ Bnh lu: tim bp liu duy nht 1g.
1. STREPTOMYCIN SULFAT
NH NH
OH
L streptose O
H3C 1' H2N C HN 2 NH C NH2
3 1
CHO 4 6
CH2OH 2' 5
O HO OH 3H2SO4
HO O
1'' O OH
''
2 L glucosamin 2 Streptidin
HO NHCH3
2
1- Ngun gc v iu ch.
- c phn lp t mi trng nui cy Streptomyces griseus.
2- c im cu to:
- ng streptose c 1 nhm aldehyd (-CHO)
- 3 trung tm base: 2 guanin + 1 amin II:
- 2 phn t streptomycin to mui vi 3 H2SO4.
2- Tnh cht.
L tnh:
66
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
2. GENTAMICIN SULFAT
Bit dc: Cidomycin, Garamycin
L mui sulfat ca hn hp Gentamicin C1 , C1a , C2 , C2a
67
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
68
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
69
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
2. SPIRAMYCIN
( Macrolid 16 nguyn t )
CH3 OH
CHO N(CH3)2
R2O CH3
10 8
CH2 HO 1" 2"
O
2'
O O CH3 OR3
12 6
1' O
CH3
D mycaminose
4
14 OCH3
1
3 OR1
16 O
CH3 O
Tn khc: Rovamycin.
Spiramycin dc dng: Dng base ca hn hp Spiramycin I, II, III
+ Spiramycin I: C43H74N2O14
+ Spiramycin II: C45H76N2O15
70
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
3, AZITHROMYCIN
( Macrolid 15 nguyn t )
N(CH3)2
CH3 2'
H3C 10 98 HO O
1'
H3C N OH O CH3
HO 12 D des os amin
6
2H2O
H3C H3C
14 OCH3
15 4
CH3
HO CH3
1" 2"
H5C2 O
1 O
2
CH3 CH3 OH
O
O
L cladinos e
71
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
72
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
73
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
2. CIPROFLOXACIN HYDROCLORID
O
F COOH
HCL H2O
N N
HN
Tn khoa hc: Acid 1-cyclopropyl-6-fluoro-1,4-dihydro-4-oxo-7-(1-piperazinyl)-3-quinolein carboxylic
monohydroclorid monohydrat.
Bit dc: Cicloxan, Ciproxin, Ciflox
1- Tnh cht.
* L tnh: Bt kt tinh hi vng.
- tan: Tan trong nc, kh tan / MeOH, rt kh tan / EtOH, khng tan/ Aceton, Dicloromethan.
* nh tnh:
- IR, SKLM
- Th tp lin quan bng TLC
* nh lng: HPLC
2- Dc ng hc.
- Hp thu: qua ng tiu ha .sinh kh dng khong 70 -80%. Thc n v antacid lm chm hp thu.
- Phn b: Rng khp trong cc m v dch c th.
+ t qua hng ro mu no ngi bnh thng, qua tt khi mng no b vim
+ Qua c rau thai, sa m.
- Thi tr: ch yu qua thn, T1/2 = 3 10h
3- C ch:
- c ch AND-gyrase c ch tng hp AND ca VK.
4- Ch nh:
Cc nhim khun do vk a kh gram (-) v vk gram (+) nhy cm
- Nhim khun ng tit niu, sinh dc, tiu ha, h hp
- Cc nhim khun xng, khp, m mm
- Cc nhim khun khc: vim mng no, vim mng trong tim, vim mng bng, nhim khun huyt
nhm ny nn dng cho cc nhim khun nng v cc nhim khun khng cc thuc thng thng
5- TDKMM:
- RLTH.
- au nhc, km pht trin xng khp nht l tui ang pht trin
- nhc u, chng mt, bun ng, kch ng TK, ng kinh nht l khi dng cng Theophylin
- tng bch cu a eosin, gim bch cu lymfo, gim bch cu a nhn, gim tiu cu, thiu mu
- d ng, nhy cm vi as
6- Chng ch nh: Mn cm vi thuc, PNCT v cho con b, tr em di 16 tui
7- Tng tc thuc.
- Thuc lm chm hp thu Cipro: Antacid, thuc c cha ion LK ha tr 2, thuc chng ung th nh
Vincristin, Cyclophosphamid, Doxorubicin
74
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
- Thuc lm tng tc dng ca Cipro: thuc chng vim ko steroid (Ibuprofen, Indomethacin) do cnh
tranh lin kt vi Protein huyt tng.
- Qinolon c ch enzym chuyn ha tng td ca thuc chng ng, Theophylin
5- Ch phm, liu dng.
- Ciprofloxacin: vin nn, nang 250 500mg; dd tim truyn 2mg/ ml; thuc nh mt 3,5mg/ ml
- Liu dng: 250 750mg/ ngy x 5 7 ngy.
75
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
1. HYDROCORTISON ACETAT
21
O CH2 O C CH3
C 20
H 18 CH3
O
HO 12
17 OH
11 13
16
19 CH3 H 14 15
1
2 10 8
H H
3 5 7
4 6
O
Tn khoa hc: 11, 17, 21- trihydroxy pregn-4-en-3,20-dion-21-acetat
Tn khc: Cortisol acetat
Bit dc: Cortef, Colifoam
1- iu ch: = pp Bn tng hp t Diosgenin, Cholesterol hoc mt Sterol khc
2- Tnh cht, nh tnh, dnh lng.
* Tnh cht:
+ L tnh: Bt kt tinh trng hoc gn nh trng. thc t ko tan trong nc, kh tan trong ethanol v
methylen clorid
- hp th UV, IR c trng, c gc quay cc ring
+ Ha tnh v kim nghim:
- tnh kh : do nhm 17 ceton
+ tc dng vi thuc th fehling to ta gch Cu2O
+ Tc dng vi AgNO3-NH3 to ta en ca Ag
+ Tc dng vi thuc th Tetrazolium clorid to mu
- Phn ng ngng t do nhm ceton v tr 3 v 20: tc dng vi phenylhydrazin to ta mu vng
phenylhydrazon
- Do c dy ni i hp th bc x t ngoi nn : nh lng = pp o ph hp th vng t ngoi
- phn ng vi H2SO4 to mu nu v hunh quang mu xanh
- Nhm chc acetyl : thy phn to acid acetic xc nh = dd FeCl3 hoc = phn ng to ethyl acetat
3- Tc dng, tc dng MM, ch nh xem phn i cng
4- Chng ch nh: lot d dy t trng, mn cm vi thuc, nhim nm virus, ang dng vaccin sng,
Thn trng khi dng cho bnh nhn b i tho ng, ph, cao huyt p, long xng
4- Dc ng hc.
- Hp thu: tt qua nhiu ng ung, IV, IM, bi trn da, phun m
- Phn b:
+ vo tt c cc m trong c th, qua c rau thai, sa m
+ Lin kt vi Protein huyt tng > 90%
- Chuyn ha,: chuyn ha gan,
- Thi tr: qua thn
5- Ch phm, Liu dng:
- Vin nn 10mg, hn dch 125mg/5ml, thuc m tra mt
- Liu tn cng: 60 100mg /24h
- Liu duy tr: 20 80mg/24h, ung, tim bp
2. PREDNISOLON
76
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
20
O 21
C
H 18 CH3
HO 12
17 OH OH
11 13
16
19 CH3 H 14 15
1
2 10 8
H H
3 5 7
4 6
O
Cng thc: ch khc Hydrocortison l c thm 1
Tn khoa hc: 11, 17, 21- trihydroxy pregn-1, 4-dien-3,20-dion
Bit dc: Delta-cortef, Hydrocortancyl, Prenisol
1- iu ch: Dng Corynebacterium simplex loi hydro ca Hydrocortison v tr 1 v 2
2- Tnh cht, kim nghim
- * Tnh cht:
+ L tnh: Bt kt tinh trng hoc gn nh trng. thc t ko tan trong nc, kh tan trong ethanol v
methylen clorid
- hp th UV, IR c trng, c gc quay cc ring
+ Ha tnh v kim nghim:
- tnh kh : do nhm 17 ceton
+ tc dng vi thuc th fehling to ta gch Cu2O
+ Tc dng vi AgNO3-NH3 to ta en ca Ag
+ Tc dng vi thuc th Tetrazolium clorid to mu
- Phn ng ngng t do nhm ceton v tr 3 v 20: tc dng vi phenylhydrazin to ta mu vng
phenylhydrazon
- Do c dy ni i hp th bc x t ngoi nn : nh lng = pp o ph hp th vng t ngoi
- Phn ng mu vi H2SO4 c, sau 5 mu m, hunh quang nu/ UV 365; pha long = nc
mu nht dn v hunh quang vng/ UV 365 v c ta bng xm
3- Dc ng hc.
- Hp thu: tt qua nhiu ng ung, bi trn da, phun m
- Phn b:
+ vo tt c cc m trong c th, qua c rau thai, sa m
+ Lin kt vi Protein huyt tng > 90%
- Chuyn ha,: chuyn ha gan,
- Thi tr: qua thn
4- Tc dng, tc dng MM, ch nh xem phn i cng
Tc dng :
- L thuc c thi gian tc dng trung bnh 12-36h
- Tc dng chng vim > Hydrocortison 4 - 5 ln
- t gi Na+ v H2O t ph v tng HA
- /c mnh ACTH
5- Chng ch nh: lot d dy t trng, mn cm vi thuc, nhim nm virus, ang dng vaccin sng,
Thn trng khi dng cho bnh nhn b i tho ng, ph, cao huyt p, long xng
6- Ch phm, Liu dng:
- Vin nn, nang 5mg, thuc m, kem 0,5% v 1%
- Ung 5 60mg /24h
3. DEXAMETHASON
O 20 21
C CH2OH
H 18 CH3
HO 12 OH
11 13 17
16 H
19 CH3 H 14 15
1 CH3
2 10 8
F H
3 5 7
4 6
O
Cng thc: khc vi Prednisolon l c thm 9-F v 16-CH3.
Tn khoa hc: 9-fluoro-11, 17, 21-trihydroxy-16 methyl-pregn-1,4-dien-3,20-dion
77
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
- V d: Jurubin.
4, Nhm Spirosolan.
- V d: Solasonin (c l x)
5, Nhm Solanidan.
- V d: Solanin (mm khoai ty)
6, Saponin c cu trc mch nhnh.
- V d: + Polypodosaponin.
+ Oslandin.
79
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
H
N
1
CH3
2 5 N CN
3 4
N CH2 S CH2 CH2 NH C NH CH3
Tn khoa hc: 2-cyano-1-methyl-3-[2-[[(5-methylimidazol-4-yl)-methyl]-thio] ethyl] guanidin.
Bit dc: Tagamet, Peptol
1- V cu to ha hc, tt c u c 1 d vng 5 cnh, 1 mch nhnh CH2SCH2CH2-R. Tn gi
..tidin.
CTCT chung : Ar CH2 S CH2 - R
2- Tnh cht :
* L tnh: Bt kt tinh trng hoc hu nh trng,
- tan: t tan trong nc, tan trong EtOH, cc acid v c long, kh tan trong Cloroform, khng tan
trong Ether.
- Hp th UV; IR c trng
* Ha tnh: ha tnh ca nhn thm, tnh base
3- im nghim:
* nh tnh:
- Bng pp qut ph UV, o hp th ring, SKLM
- N trong phn t tnh base yu. Tnh base mnh do N v tr 3 trong vng tc dng vi acid to
mui. ng dng diu ch dng mui d tan / H2O pha dung dch tim.
- Cimetidin/ H2O to hn dch c + HCl hn dch trong tr li + a. Silicovolframic to ta
- T/dng vi acid citric/anhydrid acetic tm
- V c ha vi s c mt ca Br2 /HNO3 SO42- . nhn bit = BaCl2 trng BaSO4
* nh lng:
- L = pp o quang, HPLC
- L = pp o acid/mt khan: ha tan / CH3COOH; nh lng = 1 acid mnh HClO4 0,1M; pht hin im
tng ng = cch o th or ch th mu.
4- Dc ng hc
- hp thu nhanh v hon ton qua ng tiu ha, t nng cao trong huyt tng sau 1 2h
- Sinh kh dng qua ng ung khong 30 80%; gn vi protein huyt tng mc trung bnh : 50%
- Chuyn ha gan khong 30%
- Qua c dch no ty v rau thai, sa m
- Thi tr qua thn trn 60% di dng ko chuyn ha. thi gian bn thi 1,5 2,3 h
5- C ch tc dng
- Do cng thc gn ging Histamin khng H2 tranh chp vi Histamin ti RH2 t bo thnh d dy
/c tit acid do cc nguyn nhn gy tng tit histamin d dy ( VD: cng ph giao cm, thc n,
tng tit gastrin)
- Lm gim tit c s lng v nng HCl
- Thuc khng c td trn RH1 m ch c td trn RH2
6- Tc dng
- c ch RH2 :
+ Lm gim bi tit acid dch v ( do c kch thch bi histamin, gastrin, cng ph giao cm)
+ Khng nh hng n bi tit cc dch tiu ha khc v chc nng d dy.
- Tc dng khng lin quan n /c RH2 :
+ Cimetidin /c Cyt P450 gan, Ranitidin t td, Famotidin Ko td ln Cyt P450
+ Cimetidin gy khng Androgen do gn vo R- Androgen.
7- Ch nh :.
- Lot d dy t trng: rt hiu qu vi lot cp tnh.
- Hi chng Zollinger-Ellison ( HC tng tit acid do cc khi u gy tng tit gastrin tuyn ty )
- iu tr chng tro ngc d dy-thc qun
- Lm gim tit dch v trong cc trng hp lot ng tiu ha c lin quan n tng tit dch v ( vim
lot thc qun, lot ming ni d dy rut )
8- TD KMM.
- RLTH: bun nn, to bn, tiu chy
- RLTKT: chng mt, nhc u, ng g
- au khp, au c
- Cimetidin c th gy h HA, lon nhp tim khi tim TM.
80
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
Him gp:
- Ni tit: Cimetidin khng androgen v tang tit prolactin chng v to, lit dng, gim tinh dch.
- RL to mu: thiu mu, gim bch cu
- Gan: mt do cimetidin,
- Do pH tng mt s VK to Nitrosamin t thc n gy ung th.
9- TNG T C THUC.
- Cimetidin /c Cyt P450 gan thay i SKD, tng tc dng v c tnh ca cc thuc chuyn ha qua
Cyt P450 , tng T1/2 ca cc thuc: Phenyltoin, Theophylin, Phenobarbitan
- Antacid lm gim hp thu khng H2 nn ung ch nhau 1 2h
10- CHNG CH NH.
- PNCT v cho con b: do thuc qua c rau thai v sa m dng khi cn thit
- Thn trng khi tim cimetidin phng tt HA, lon nhp tim.
11- CH PHM, LIU DNG.
- Cimetidin ( Tagamet)
+ Vin nn 200, 300, 400, 800mg. Dd ung 300mg/ 15ml. Dd tim 200mg/ 2ml
+ Liu dng: ung 200mg x 3ln/ ngy v 400mg trc khi i ng. t iu tr ko di 4 8 tun.
Liu duy tr 400mg/ ngy trc khi i ng.
+ Khi lot ang tin trin, chy mu d dy, nn tim bp hoc TM 4 8 ng/ ngy. Sau 7 ngy
chuyn sang dng ung.
OMEPRAZOL
( Thuc c ch H+/ K+ ATPase )
O
H
N S
N CH3
CH3O N
OCH3
CH3
Tn khoa hc: 5-methoxy-2-[[(4-methoxy-3,5-dimethylpyridin-2-yl) methyl] sulfinyl]- 1H-bezimidazol.
Bit dc: Omez, Losec, Prilosec.
1- Tnh cht
* L tnh: Bt kt tinh trng hoc hu nh trng.
- tan: rt t tan/ nc, tan trong MeOH, EtOH v Dd kim long
- Hp th UV, IR c trng
- C gc quay cc ( v c trung tm bt i )
* Ha tnh.
- Tnh acid do H v tr 1 mang li, tnh acid ny l do hiu ng cm ng ca nhm Sulfinyl gy ra.
+ Ch phm/ H2O hn dch c + NaOH, lc trong tr li
+ Trung ha kim d, td vi KL nng hoc KL mu to mui kt ta hoc mui mu.
- Tnh cht ca nhn thm: hp th UV
- tnh base: Tnh base do nhn pyridin mang li:
+ Ch phm/ H2O hn dch c + HCl, lc trong tr li
+ t/dng vi 1-cloro 2,4 dinotrobenzen mu tm
+ T/dng vi Na2CO3 , un nng mi pyridine c bit
+ t/dng vi tt chung ca alkaloid to mu hoc to ta.
- V c ha vi s c mt ca Br2 /HNO3 SO42- . nhn bit = BaCl2 trng BaSO4
- P/ng ca nhm methoxyphenyl : p/ng vi TT marqui to mu
2- Kim nghim:
nh Tnh
Bng pp qut ph UV, o hp th ring, SKLM
C tnh acid: pKa1 = 8,7. Tan trong cc dd kim to mui. Cc mui ny cho ta hoc phc mu vi
mt s ion kim loi.
C tnh base: pKa2= 3,97. Tan trong cc dd acid v c. Cho p/ vi cc TT alcaloid.
= cc phn ng ha hc trong phn ha tnh
nh lng
L = pp o quang, HPLC, o gc quay cc
81
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
L = pp o acid/mt khan: ha tan / CH3COOH; nh lng = 1 acid mnh HClO4 0,1M; pht hin im
tng ng = cch o th or ch th mu.
3- DC NG HC.
- Hp thu: nhanh qua ng tiu ha, thay i ty thuc liu v pH d dy. SKD ng ung 70%
- Phn b: Gn mnh vo Pr huyt tng
- Chuyn ha: qua gan, thi tr qua thn 80%, T1/2 = 30 90 pht.
3- C CH T C DNG.
- /c H+/K+ ATPase
- Khi vo c th pH < 5, omeprazol c Proton ha thnh 2 dng: acid Sulphenic v Sulphenamic
- 2 cht ny gn thun nghch vi nhm sulfhydryl ca H+/K+ ATPase t bo thnh d dy /c bi
tit acid do bt k nguyn nhn no.
4- T C DNG.
- /c c hiu v khng hi phc bm Proton, do tc dng chn lc trn t bo thnh d dy td nhanh
v hiu qu cao.
- t nh hng n khi lng dch v, s bi tit Pepsin, yu t ni ti d dy, v s co bp ca d
dy.
5- CH NH.
- Lot d dy tin trin hoc dng khng H2 m khng c hiu qu.
- hi chng Zollinger Ellison v hi chng tro ngc d dy, thc qun.
6- T C DNG MM.
- RLTH: bun nn, to bn, tiu chy
- RLTKT: chng mt, nhc u, ng g
- Do /c tit acid pH tng mt s VK to Nitrosamin t thc n gy ung th.
7- CHNG CH NH.
- Mn cm vi thuc.
- Lot d dy c tnh.
- PNCT v cho con b.
8- CH PHM, LIU DNG.
- Omeprazol ( Losec, Mopral ): vin nn, vin bao tan trong rut 20mg
+ iu tri lot d dy t trng: 20 40mg/ ngy x 4 6 tun.
+ iu tr tro ngc: 20 40mg/ ngy x 4 12 tun.
+ iu tr Zolliger Ellison: > 120mg/ ngy x 4 tun.
82
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
1. CODEIN
83
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
CH3
+
OH-
H3C N CH3 H3C N CH3
MORPHIN +
CODEIN + + H2O
2- Tnh cht
* L tnh: Tinh th khng mu hay bt kt tinh trng, Khng mi, v ng
- tan: t tan trong nc, tan nhiu hn trong nc si, tan trong EtOH, cloroform v acid long.
- Hp th UV, IR c trng, c gc quay cc ring
* Ha tnh:
- Khng c nhm OH phenol bn hn Morphin
Khng tan trong kim mnh
Khng cho mu vi FeCl3 , nhng khi loi CH3 gii phng nhm OH
t do (un vi H2SO4) th s cho mu vi FeCl3
- Ha tnh ca N bc 3
3- im nghim.
* nh tnh:
- o gc quay cc
- Ph IR, UV so vi chun
- Ch phm/ H2SO4 + FeCl3 un nng xanh lam + HNO3 c mu .
- Phn ng vi thuc th chung ca Alcaloid
* nh lng:
- PP o acid/ mt khan: Ha tan / CH3COOH; L = dung dch acid mnh HClO4; Xc nh im tng
ng = pp o th hoc ch th mu
- o quang, HPLC
4- Dc ng hc:
- Hp thu qua ng ung, sau khi ung 1 2h, tc dng xut hin v ko di 4 6h
- Thuc qua c nhau thai
- Chuyn ha gan v thi tr qua thn
5- Tc dng v ch nh: Gim au v gim ho
- Gim au km morphin, thng phi hp vi gim au ngoi vi (Efferalgan codein, Dafalgan codein)
- c ch trung tm ho gim ho mnh
6- Chng ch nh: Mn cm vi thuc, tr em di 1 tui, bnh gan, suy h hp
7- Ch phm v liu dng:
Vin nn 15, 30, 60mg; ng tim 15, 30, 60mg/ml ngoi ra cn c dng phi hp trong ch phm gim
au, gim ho
Liu dng:
- Gim au: 15 60mg/ln, mi ln dng cch nhau 4h, ti a 240mg/24h
- gim ho : 10 20mg/ln x 3 4 ln/24h
* Liu lng:
- Ung : 0,05g/ ln; 0,2g/ 24h.
- Tim: 0,03 0,08g/ 24h.
2. SALBUTAMOL SULPHAT
CH3
HO CH CH2 NH C CH3 H2SO4
OH CH3
CH2OH
2
Tn khoa hc: 1(4-hydroxy-3-hydroxymethyl phenyl)-2-(terbutylamino) ethanol
Bit dc: Albuterol, Sultamol.
1- Tnh cht: Bt kt tinh trng hoc gn trng, v hi ng
- tan: Hi tan trong nc; Tan trong EtOH 96%; kh tan trong Ether
- Hp th UV, IR c trng, c gc quay cc ring
2- Ha tnh- kim nghim
84
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
* nh tnh:
- o IR, UV, SKLM
- = phn ng mu : Ch phm/ Natri tetraborat + 4-aminophenazon + Kali fericyanid + Cloroform lc
v yn cho tch lp lp Cloroform mu cam.
* nh lng:
- PP o acid/ mt khan: Ha tan / CH3COOH; L = dung dch acid mnh HClO4; Xc nh im tng
ng = pp o th hoc ch th mu - o quang, HPLC
3- Dc ng hc.
- Hp thu: dng ng ung hoc kh dung
+ Ung c tc dng sau 30 pht v duy tr td 4-6 h
+ khi dng = Kh dung thuc c tc dng sau 2-3 pht.
4- Tc dng v c ch.
- Thuc kch thch chn lc Receptor 2 adrenergic lm tng tng hp AMP vng lm gin c trn
kh ph qun, gin c trn t cung, mch mu v kch thch c vn.
5- Ch nh: Hen ph qun, Da non.
6- Tc dng MM.
- Run c, nh trng ngc, nhp tim nhanh, nhc u, chng mt, mt ng.
- Khi dng ko di quen thuc.
7- Chng ch nh.
- Lon nhp tim.
- Suy mch vnh.
- Tng HA.
- Ngi c thai 3 thng u.
8- Ch phm, liu dng.
- Salbutamol (Ventolin, Albuterol ): vin nn 2mg, 4mg;
- Kh dung: 100g/ ln ht x 4ln/ 24h.
- Ung: 2 4mg/ ln x 3 -4 ln/ 24h.
C IM T TYP I T TYP II
Tui khi pht < 40 > 40
Th trng Gy Bo hoc bnh
thng
Insulin mu Thp hoc khng o Bnh thng hoc
c cao
Kt hp vi HLA c C Khng
hiu
Tin s T trong gia Thng khng c Thng c
nh
Triu chng + Khi pht t ngt + Khi pht & tin
+ HC tng ng trin m thm
huyt + Khng bc l
( n nhiu, ung cc triu chng LS
nhiu, i nhiu, gy + Ceton niu (-)
nhiu )
+ Ceton niu (+)
Bin chng cp tnh Nhim toan ceton Hn m do tng p
lc thm thu.
+ n nh ng huyt cho BN
+ Liu dng, ng dng: ty thuc vo cch sinh hot ca BN.
Ch n:
+ Khu phn n cn bng (50% Glucid; 30 - 5% Lipid; 10 15% Protid )
- Cung cp dinh dng
- Hn ch loi ng hp thu nhanh
+ Nhu cu nng lng ph thuc BN
+ Chia thnh nhiu ba v gi n phi u.
im sot ng huyt:
+ nh lng ng huyt thng xuyn iu chnh liu thuc ph hp.
Gio dc BN:
+ Kin thc & nguyn tc iu tr BN phi hp vi BS trong iu tr
hm nh k:
+ Theo di bin chng.
* T typ II:
Ch n:
- BN bo ph:
+ n t calo ( < 1200 Kcal/ ngy ), gim 20 25% so vi nhu cu NL.
+ Chia 3 ba/ ngy
+ Cn bng khu phn; hn ch ng hp thu nhanh.
- BN cn nng bnh thng:
+ Lng calo ty thuc BN nhng phi cn bng.
Vn ng th lc:
+ iu chnh ty la tui v tnh trng BN
Thuc h ng huyt:
c ch nh sau khi ch n v vn ng th lc trong kim sot ng huyt b tht bi.
+ Sulfonylurea: dng cho BN cn nng trung bnh v tha cn nh.
+ Biguanid: BN bo ph.
+ Nu kim sot ng cha tt: tng liu hoc phi hp thuc.
+ Dng Insulin n thun hoc phi hp nu thuc h ng huyt tht bi.
im sot ng huyt; gio dc BN; khm nh k: nh T typ I.
II- THUC C TH:
1. ACARBOSE
Tn KH: O-4,6-dideoxy-4-[[4,5,6-trihydroxy-3-(hydroxymethyl)-2cyclohexen-1-yl]amino]--D-
glucopyranosyl- (14)O-]--D-glucopyranosy-(14)-D-glucose.
Bit dc : Glucobay
1- Ngun gc: L mt oligosaccarid c iu ch bng qu trnh ln men ca VK Actinoplanes
utahensis.
2- Tnh cht:
* L tnh : Bt trng hoc hu nh trng , tan trong nc, pKa 5,1 .
* Ha tnh:
87
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
3- im nghim:
* nh tnh:
* nh lng:
3- Tc dng, c ch.
- Acarbose c tc dng c ch cnh tranh thun nghch vi -amylase v - glucosid hydrolase m cc
enzym ny tham gia thy phn tinh bt thnh oligosaccarid lm gim nng glucose/ mu
- Acarbose khng gy tng tit Insulin, khng gy gim ng huyt.
4- Ch nh: i tho ng typ II.
5- Liu dng: 25mg/ ln ; 3 ln/ ngy trc mi ba n . Sau 4-8 tun chnh liu.
6- Tc dng MM.
- Tng acid Lactic toan mu
- Ming c v kim loi, bun nn, nn, tiu chy
- Dng ko di chn n, ng ming, st cn.
7- Chng ch nh: PNCT, suy gan, thn, suy tim, suy h hp.
8- Ch phm : Vin nn 25mg, 50mg , 100mg .
2. METFORMIN HYDROCLORID
H3C H
N N NH2
H3C HCl
NH NH
Tn khoa hc: 1,1-dimethylbiguanid hydroclorid.
Bit dc: Apo-Metformin, Glucophage, Glycon, Novo-Metformin.
1- Ngun gc:Tng hp ha hc
2- Tnh cht.
* L tnh: Tinh th trng
- tan: D tan/ H2O, kh tan/ EtOH; Khng tan trong aceton
- Hp th UV, IR c trng
* Ha tnh: ca nhm Biguanid, ca HCl kt hp
3- im nghim:
* nh tnh:
- Phn ng ca Nhm Biguanid:
+ T/d dd kim to NH3 lm xanh giy qu.
+ T/d vi - naphtol/ mt kim v natrihybromid to mu hng.
+ Tnh base yu: t/dng vi tt chung ca alcaloid
- Nhm HCl kt hp: t/d vi AgNO3 trng
- Bng pp qut ph UV, o hp th ring, SKLM.
* nh lng:
- L = pp o quang, HPLC
- PP o acid trong mi trng khan: ( ha tan / CH3COOH; nh lng = 1 acid mnh HClO4 0,1M; pht
hin im tng ng = cch o th or ch th mu.
- L phn acid kt hp = PP trung ha or PP o bc
88
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
3- Tc dng, c ch.
- Cc dn xut Biguanid c ch hp thu glucose rut.
- Tng nhp glucose vo t bo
- Kch thch phn hy v c ch ti to glucose
- Ngoi ra cn tc dng lm gim lipid mu.
4- Ch nh: i tho ng typ II.
5- Tc dng MM.
- Tng acid Lactic toan mu
- Ming c v kim loi, bun nn, nn, tiu chy
- Dng ko di chn n, ng ming, st cn.
6- Chng ch nh: PNCT, suy gan, thn, suy tim, suy h hp.
7- Ch phm, liu dng.
- Glucophage vin nn 500, 850, 1000mg - Liu dng: 1 3g/ 24h.
3. GLIBENCLAMID
Cl
O O
C NH CH2 CH2 SO2 NH C NH
OCH3
Tn khoa hc: 1-[4-[2-(5-cloro-2-methoxybenzamido) ethyl] benzensulfonyl]-3- cyclohexylure
Tn khc: Glyburid
Bit dc: DiaBeta; Novo-glyburid.
1- Tnh cht.
* L tnh: Bt kt tinh trng
- tan: tan trong cc dd kim long. Kh tan trong MeOH, EtOH thc t khng tan trong nc, ether.
- Hp th UV, IR c trng
* Ha tnh:ca nhn thm, ca nhm sulfonylure, ca ion Cl-
2- im nghim
* nh tnh:
- Bng pp qut ph UV, o hp th ring, SKLM.
- Nhn thm: hp th t ngoi.
- Nhm chc Sulfonylure: tnh acid yu, d b thy phn/ kim gii phng NH3 xanh giy qu ; acid
ha gii phng CO2
- V c ha = cht oxi ha Br2/HNO3 : SO4-2 nhn bit = cch cho t/dng vi BaCl trng
* nh lng:
- L = pp o quang, HPLC
- PP o kim trong mi trng khan: ha tan / DMF ( dimethyl formamid) ; nh lng = 1 dd kim mnh (
LiOCH3, NaOCH3); tm im tng ng = o th or ch th mu
3- Dc ng hc.
- Hp thu tt qua ng tiu ha.
- Phn b: lin kt mnh vi protein huyt tng 90 - 99%
- Chuyn ha gan, thi tr qua nc tiu; T1/2 = 3h.
4- Tc dng v c ch.
- Kch thch trc tip t bo o Langerhans tng sn xut insulin gim glucose mu.
- Lm tng s lng Receptor ca insulin cc t bo tc dng ca insulin.
- c ch nh tc dng ca Glucagon h glucose mu.
5- Ch nh: i tho ng typ II (khng ph thuc insulin)
6- Tc dng KMM: H ng huyt, RL tiu ha, vng da mt, D ng
7- Chng ch nh: i ng typ I, PNCT, ngi suy gan thn
8- Tng tc thuc.
- Cnh tranh v tr gn vi protein huyt tng tng tc dng ca cc thuc: Dicoumarol, Phenyltoin
Salicylat, Phenylbutazol, Sulfamid
- Thuc lm tng tc dng ca Sulfonylure: Cloramphenicol, IMAO, Probenecid
- Thuc lm gim tc dng ca Sulfonylure: Corticoid, thuc trnh thai, Rifampicin
- c bit khng phi hp Sulfonylure + thuc /c Adrenergic v gy nhp tim nhanh, tng huyt ng
v h glucose mu.
89
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
- nhm khng sinh: cc khng sinh thng xen vo gia phn t AND hoc to lin kt cho gia 2 phn
t AND gy tn thng AND nn c ch s phn chia t bo
- Nhm hormon v khng hormon: c ch bi tit hoc i khng tc dng hormon
- Nhm thay i p ng min dch: c ch tc dng khc nhau, Vd: interleukin kch thch min dch, c
ch s tng trng v lan truyn ca khi u.
3- Tc dng MM.
- Trn ty xng: c vi ty xng gim HC, BC, tiu cu.
- Trn h tiu ha: bun nn, nn, tiu chy, lot rut, lot ming
- Trn thn kinh: d cm, ri loan hnh vi, c x, ng lm, ic.
- Vi da, tc: xm da, rng tc, hi u.
- Cc tc dng KMM khc: suy tim, lon nhp, vim phi, RL chc nng gan, thn.
4- Nguyn tc s dng thuc chng ung th.
- Ch dng khi c chn on r rng bng Xno t bo.
- Dng thuc phi kt hp phu thut + chiu x.
- Dng phi hp nhiu thuc tng hiu qu, gim khng thuc.
- La chn thuc phi ph hp loi ung th, giai on bnh, th trng BN
- Chn liu v ng dng thch hp.
1 VINPLASTIN SULFAT
Tn khc: Velban,
1- Ngun gc: Tng hp ha hc.
2- Tnh cht.
* L tnh:
- Bt kt tinh mu trng hoc vng nht, d ht m
- tan: ch phm tan/ 10 phn nc, thc t ko tan trong EtOH, Ether.
- Hp th UV, IR c trng
- Ha tnh: phn ng ca nhn indol
* nh tnh: o IR, UV, SKLM
= phn ng: ha ch phm vo dd mi pha ca vanilin trong HCl th c mu hng
* nh lng:
- HPLC, so snh vi chun
3- Dc ng hc.
- Hp thu: Qua ng ng tim tnh mch
- Phn b: rng khp c th, tp trung nhiu gan, lch, mt, ko vo dch no ty.
- Chuyn ha : gan
- Thi tr: Qua mt (40 70%), 1 phn thi qua nc tiu
4- Tc dng v c ch.
- Thuc chng ung th loi chng phn bo
* C ch: cc thuc gn chn lc vo cc tubulin nn ngn cn s tp hp ca cc dimer tubulin lm tan
r thoi gin phn v c ch s tch i ca cc nhim sc th lm t bo ung th b tiu dit
5- Ch nh.
- iu tr bnh bch cu cp, bnh hodgkin, u lympho ko hodgkin, u nguyn bo thn kinh, sarcom
lympho, sarcom li..
- Ung th v, t cung, ung th phi t bo nh, ung th tuyn gip
6- Tc dng MM.
- c vi thn kinh, co git, d cm, gim or mt trng lc c, mt phn x su
- RL tiu ha, h hp, gim bch cu, tiu cu, vim li, rng tc, vim da, vim c, ri lon kinh nguyt,
mt tinh trng.
7- Chng ch nh.
- suy ty, bnh thn kinh, chiu tia x X vng tnh mch ca v gan
- Nhim khun, nhim virut
- ngi mang thai, cho con b, mn cm vi thuc
8- Ch phm, liu dng:
- L 5mg hoc 10mg ch phm ng kh km 1 ng dung mi
- Liu 5,5 7,4mg/m2 da /tun.
91
TI LIU THAM KHO
n thi l thuyt tng hp -T 3 lp C4K46 2015
2 FLUOROURACIL
H
N O
4 2
5 1 NH
F
O
Tn khoa hc: 5-fluoro pyrimidindion- 2,6.
Tn khc: 5-FU, Phthoruracilum, Adrucil, Arumel.
1- Tnh cht.
* L tnh:
- Bt kt tinh trng, hoc gn nh trng, khng c mi.
- tan: + Tan trong 80 phn nc, 170 phn EtOH, 55 phn MeOH.
+ Khng tan trong Cloroform, Ether, Benzen.
- Hp th UV, IR c trng
* nh tnh:
- o IR, SKLM
* inh lng:
- Dung mi: Dimethylfmamid
- Dd chun: Tetrabutylaminonium hydroxyd
- Ch th: Thimol xanh.
- nh lng = pp o quang, HPLC
2- Dc ng hc.
- Hp thu: ng tim TM v bi ngoi da.
- Phn b: Khuych tn nhanh vo vo t chc ung th: ty xng, nim mc rut, Vo c dch no
ty.
- Chuyn ha gan.
- Thi tr: Qua phi 60%; Qua thn.
3- Tc dng v c ch.
- Thuc chng ung th km t bo loi khng Pyrimidin
* C ch:
+ 5-FU khi vo c th 5-fluoro-2-deroxyuridin-5-monophosphat (5-FdUMP)
+ 5-FdUMP cnh tranh vi Deroxyuridin monophosphat (dUMP) nn /c Thymidilat synthetase gy
thiu Thymidin cho qu trnh tng hp ADN lm t bo ung th b tiu dit.
4- Ch nh.
- iu tr cc khi u ng tiu ha : thc qun, d dy, ty, gan
- K biu m ng h hp, K v, K bung trng, K da.
5- Tc dng MM.
- Vim lot da, nim mc
- Tiu chy, xut huyt tiu ha, nn, bun nn
- c vi mu, rng tc, au ngc, thay i in tim
6- Ch phm, liu dng.
- ng tim 250mg/ 5ml, 500mg/ 10ml. Thuc m 5% tub 20g.
- Liu dng: 6 12mg/ kg/ 24h. Liu ti a: 80mg /24h.
92
TI LIU THAM KHO