Bijlage 2 Format Toelichting lesontwerp
Student: Jens Beekmans
Vakgebied: taal
Klas: PEH16VC
Kennis over (kinderen in) de
groep is nadrukkelijk
verwerkt in de omschrijving
van de beginsituatie van de
groep, zowel in
pedagogische zin (gedrag,
groepsverhoudingen,
groepsdynamiek) als in
didactische zin
(vakspecifieke
beginsituatie).
De lesdoelen zijn
afgestemd op de
beginsituatie. In de
formulering ervan wordt
zichtbaar dat kennis van
vakdidactiek en leerlijnen
op een logische manier is
verwerkt.
Werk- en
groeperingsvormen zijn
afgestemd op specifieke
kenmerken van de groep n
op specifieke kenmerken
van vakdidactiek.
Docent: Patrice Goossens
Stagegroep: 1+2
Welke keuzes heb ik hier gemaakt?
De meeste kinderen kennen al
veel leestekens, een aantal
leestekens zijn voor de kinderen
nog erg lastig. Je kunt hierbij
denken aan de letters b d p
en q. De kinderen kunnen al
klank koppelen aan de meeste
leestekens.
De woorden die geflitst gaan
woorden zijn bekende,
eenvoudige, klankzuivere
woorden.
We gaan werken met stempels,
met dit materiaal zijn de
kinderen bekend.
Kerndoel 11:
De leerlingen leren een aantal
taalkundige principes en regels.
Zij kunnen in een zin het
onderwerp, het werkwoordelijk
gezegde en delen van dat
gezegde onderscheiden. De
leerlingen kennen:
- Regels voor het spellen
van werkwoorden;
- Regels voor het spellen
van andere woorden
dan werkwoorden;
- Regels voor het
gebruik van leestekens.
Tussendoelen:
Spellen van klankzuivere
woorden op basis van de
elementaire spellinghandeling.
Lesdoelen:
De kinderen kunnen aan het
einde van de les geflitste
klankzuivere woorden met enige
hulp stempelen.
Ik heb met een groep van
ongeveer 5 kinderen aan een
tafel gewerkt. De kinderen
moesten ieder voor zich de
geflitste woorden stempelen.
Toelichting/ onderbouwing van keuzes
(denk hierbij met name kernbegrippen uit (vak-)
specifieke theorie)
Ik heb gemerkt dat de meeste leestekens al
betekenis hebben voor de kinderen. Wanneer
de leestekens betekenis krijgen voor de
kinderen wordt het interessant om te kijken
naar de elementaire spellinghandeling.
Wanneer je eenvoudige, klankzuivere woorden
gebruikt kunnen de kinderen de elementaire
spellinghandeling eenvoudiger doorlopen.
Ik heb gekozen voor stempels omdat zelf
letters schrijven voor veel kinderen nog erg
lastig is. Door gebruik te maken van stempels
kunnen ze leestekens onthouden en zoeken
tussen de stempels.
Ik heb bewust gekozen voor dit kerndoel
omdat dit aansluit bij de elementaire
spellingshandeling. Het gaat bij kleuters en
onderbouw niet echt om de regels achter het
spellen van verschillende woorden. Het gaat
vooral om het toepassen van de elementaire
spellinghandeling.
Ik heb gekozen voor klankzuivere woorden
omdat dit de eenvoudigste woorden zijn voor
de kinderen. Veel woorden in de Nederlandse
taal zijn niet geschreven volgens het
fonologisch principe. Dit is voor jonge
kinderen enorm lastig te begrijpen en daarom
heb ik juist voor klankzuivere woorden
gekozen. Op deze manier kunnen kinderen
letters stempelen die ze horen als ze het
woord hakken. (Nederlands, 2009)
Ik heb er bewust voor gekozen om de kinderen
ieder voor zich de woorden te laten stempelen.
Zo krijgt ieder kind de kans om zelf na te
denken en zelf de woorden te stempelen.
Anders zou een kind dat erg slim is alles doen
en daardoor voelen de kinderen die het

Werk- en
groeperingsvormen zijn
functioneel ondersteunend
bij het behalen van de
lesdoelen.
De proces- en
productdoelen worden
expliciet gevalueerd met
de kinderen.
De werkvormen die worden
gehanteerd bij evaluatie
zijn passend bij
vakdidactiek en sluiten aan
op specifieke kenmerken
van de groep.
*bij tenminste 3 lesontwerpen
** bij tenminste 1 lesontwerp
Zelf ben ik aan de kop van de
tafel gaan zitten. De kinderen
zaten tegenover mij en hadden
allemaal hun eigen
stempeldoos.
Ik ga controleren of de kinderen
de woorden juist hebben
gestempeld. Ik ga dit doen na
ieder geflitst woord. In eerste
instantie vraag ik of andere
kinderen de fout kunnen
ontdekken, wanneer dat niet lukt
help ik.
Ik ga controleren of de kinderen
de woorden juist hebben
gestempeld. Ik ga dit doen na
ieder geflitst woord. In eerste
instantie vraag ik of andere
kinderen de fout kunnen
ontdekken, wanneer dat niet lukt
help ik. Door het op deze manier
te controleren kun je spreken
van het afnemen van een niet-
methode gebonden toets.
misschien minder snel zien zich misschien
minder gewaardeerd.
Ik heb ervoor gekozen om aan de kop van de
tafel te gaan zitten zodat ik goed zichtbaar
ben. Dit is belangrijk omdat op het grote tablet
de woorden geflitst worden. Verder heb ik
ervoor gekozen om ieder kind een eigen
stempeldoos te geven. Als kinderen iets
moeten onthouden willen ze het vervolgens
meteen kwijt. Dan hebben ze weinig geduld
om op elkaar te wachten.
Ik heb er voor gekozen om de woorden te
controleren na ieder geflitst woord, op deze
manier kan ik effectieve feedback geven.
Wanneer ik dit aan het einde van de les zou
doen dan heeft het voor kleuters al bijna geen
betekenis meer. Ook vind ik het belangrijk dat
ik zoveel mogelijk uit kinderen zelf laat komen.
Dus als een kind het niet weet dan vraag ik of
andere kinderen misschien wel de oplossing
hebben.
Bij het evalueren van een taalles is het
belangrijk om dit te doen aan de hand van een
toets of observaties. Ik heb in deze les
gekozen voor een niet-methode gebonden
toets. Deze afname staat los van het directe
taalaanbod van de kinderen. (Paus, 2014)
Ook heb ik deze les gecontroleerd door te
observeren. Tijdens de les kijk ik hoe kinderen
de woorden stempelen als het niet goed gaat
vind ik het belangrijk dat daar meteen
aandacht aan besteedt wordt. Op deze manier
leren kinderen daar het meeste van. (Paus,
2014)