B GIO DC V O TO

I HC NNG
--------------

Ngi thc hin ti: M DUNG

CNG S B TI:
C IM NGN NG-VN HA
I DANH THNH PH TAM K (QUNG NAM)

Chuyn ngnh : Ngn ng hc

M s : 60.22.02.40

LUN VN THC S

NGI HNG DN KHOA HC:

TS. Trn Vn Sng

NNG 2016

1
I. THNG TIN V HC VIN CAO HC
1. H v tn: M Dung
2. Sinh ngy: Ti:
3. Hc vin cao hc lp: Ngn ng K30
4. Chuyn ngnh: Ngn ng hc M s:
5. n v cng tc:
6. a ch lin h:
7. Email:
8. in thoi c quan:
Di ng:
II. THNG TIN V NGI HNG DN
1.H v tn: Trn Vn Sng
2. Hc hm, hc v: Tin s
3.Chuyn ngnh: Ngn ng hc
4. n v cng tc: i hc Nng
5. a ch lin h: 40 Phm Nh Xng, Nng
6. Email: transangdhpx@gmail.com
7. in thoi c quan: .; in thoi di ng: 0914051576
III. TN TI LUN VN NG K: c im ngn ng-vn ha i
danh thnh ph Tam K (Qung Nam)

Nng, ngy thng nm 2015

KIN CA NGI HNG DN HC VIN NG K

2
 M U
1. Tnh cp thit ca ti

a danh l mt hin tng x hi, nhm phn bit cc thc th a l

m trong sinh hot, sn xut con ngi to nn. a danh c quan h mt thit
vi cuc sng thng nht ca chng ta, c lin h rng ri, gn b vi cc lnh
vc ngoi giao, quc phng, thng mi, dn chnh, trc ha v nghin cu khoa
hc, ghi li du n phn nh cc gi tr vn ha lch s v i sng x hi. Thng
qua nghin cu a danh, chng ta c th hiu c nhiu vn nh s phn b
v di chuyn dn c, tn gio, tn ngng, phong tc tp qun, lch s vn ha,
s bin i mi trng t nhin v x hi ca mt vng t. Do vy, nghin cu
a danh khng ch c ngha to ln v mt thc tin m cn c ngha su sc
v mt vn ha hc.
a danh l i tng quan tm ca nhiu lnh vc khoa hc nh lch s,
a l, dn tc hc, vn ha hc, ngn ng hc...
i theo khuynh hng ca ngn ng hc, ngi ta nghin cu a danh
ba bnh din: bnh din nghin cu cu to (tc l nghin cu a danh mt
ng i); bnh din nghin cu ngha ca a danh, tc l mi a danh n
cho chng ta bit ci g; v bnh din nghin cu ngun gc a danh.
Nh vy, nu xem xt a danh trong mi quan h vi cc b mn ca
ngn ng hc, chng ta thy, a danh khng ch l i tng ca t vng hc
m cn l c liu nghin cu ca ng m hc. Bi v a danh c cu to bi
nhng n v ng m, chu s tc ng ca cc quy lut ng m. Nhiu a danh
ghi bng ting Vit ngy nay l kt qu ca qu trnh bin i cch pht m cc
a danh trc y. a danh cn l ti liu nghin cu ca ng php hc, v a
danh l nhng danh t, danh ng tun theo nhng phng thc cu to t, ng
ca ting Vit. a danh cng l i tng nghin cu ca phng ng hc. Bi
v n l sn phm do ngi bn a to ra, gn cht vi li n ting ni ca tng

3
vng, tng a phng. y chnh l cch tt nht chng ta nhn din v
ngha ca a danh tng vng lnh th.
c bit, a danh cn l t liu ng quan tm ca ngn ng hc v lch
s. Mi mt a danh sinh ra trong mt thi im lch s nht nh. V vy n
tr thnh vt ha thch, l tm bia bng ngn ng c o v thi i m n
ra i. V t nhng ha thch ngn ng y, ngi ta c th a ra nhng
chng c l gii hay chng minh cho mt hin tng vn ha, lch s nht
nh m nu thiu chng, nhng nhn nh c lin quan n vn ha hay lch s
y ch thun ty l nhng kt lun mang tnh gi nh.
Trong qu trnh pht trin ca lch s dn tc, cng vi s thay i ca t
chc hnh chnh t nc, Tam K cng c nhng thay i v a gii v tn
gi. Trc th k XV, y vn l vng t Chim ng ca vng quc c
Chmpa. Th ri trong qu trnh m nc vo phng Nam ca dn tc, vng
t ny tng bc c sp nhp vo lnh th ca i Vit. Ngy nay, Tam K
l thnh ph trc thuc tnh Qung Nam, l trung tm kinh t, chnh tr, vn ha,
khoa hc ca tnh Qung Nam, v l a phng c b dy truyn thng yu
nc v cch mng su sc. Nghin cu a danh Tam K l gp phn nghin
cu ngn ng vn ha a phng, gp phn vo vic nghin cu vng lnh th,
mt cch tip cn ang c a chung hin nay trong cc khoa hc x hi v
nhn vn.
Nghin cu a danh l mt lnh vc hp dn ca ngn ng hc. Tuy nhin
nc ta, nhng nghin cu c cng ch c th l nhng cng trnh gii
quyt nhng ni dung c th thuc mt vng lnh th. V th, nghin cu c
im ngn ng-vn ha a danh thnh ph Tam K (Qung Nam) m chng ti
tin hnh cng i theo nh hng y, v nhm gp phn tng bc hon thin l
thuyt nghin cu a danh trn phm vi c nc.

4
 2. Lch s nghin cu vn
2.1. Tnh hnh nghin cu a danh trn th gii
Vn nghin cu a danh c pht trin t rt lu trn th gii. S
pht trin ny khng phi ch c quan tm cc nc phng Ty m ngay
phng ng, c bit Trung Quc, mt nc lin k vi chng ta, a danh
cng c quan tm t rt sm nh: Thi ng Hn, Ban C ghi chp hn
4000 a danh trong b Hn th, trong c mt s a danh c ng gii
thch rt r v ngun gc v ngha. i Bc Ngy (380-535 TCN) trong Thy
Kinh ch s, Lch o Nguyn ghi chp hn 2 vn a danh, s c gii
thch ng nguyn l hn 2300 a danh.
cc nc phng ty, b mn a danh hc chnh thc ra i vo cui
th k XIX. Nm 1872, J.J.Eghi (Thy S ) cng b chuyn lun a danh hc.
n cui th k XIX, u th k XX, y ban a danh ca cc nc M, Thy
in, Anh ln lt ra i, gp phn thc y s pht trin kh nhanh chng ca
khoa hc nghin cu v a danh.
Tin phong trong lnh vc xy dng h thng l lun v l thuyt a danh
l cc nh a danh hc X Vit. Nhng nm 60 ca th k XX ti Lin X c
hng lot cng trnh nghin cu v lnh vc ny ra i. E.M.Murzaev vit cun
Nhng khuynh hng nghin cu a danh hc (1965) v A.V.Superanskaia
xut bn cng trnh a danh l g? (1985). Nm 1964, tip thu thnh tu
ngin cu ca cc nh khoa hc tin bi, hc gi A.I.Popov a ra nhng
nguyn tc c bn ca cng tc nghin cu a danh, trong ch trng hai
nguyn tc chnh l phi da vo t liu lch s ca cc ngnh Ngn ng hc,
a l hc, S hc v phi thn trng khi s dng phng php thnh t phn
tch cu to ca a danh. Ngoi ra, I. A. Kapenco (1964) pht biu nhng
kin bn v a danh hc ng i. Qua cc cng trnh cng b trn tp san ca
Vin Hn Lm khoa hc X Vit, N.V.Podonxkaija tp trung phn tch, l gii

5
ni dung a danh mang nhng thng tin g. Cng trnh ca b gp phn
lm cho vic nghin cu a danh ngy cng i su vo bn cht. Nh nghin
cu A.V.Superanskaia trong cun a danh l g? (1985) t ra nhng vn
va mang tnh c th va mang tnh khi qut cao. Trong cng trnh nghin cu
ca mnh, tc gi i su vo nhng vn thit thc lin quan n vic phn
tch a danh. Ngoi vic trnh by cch hiu v khi nim a danh, b cn nu
ln cc vn khc nh tnh lin tc ca tn gi, khng gian tn ring v cc
loi a danh (a danh k hiu, a danh m t, a danh c vng) cng nh tn
gi cc i tng a l theo a hnh. C th ni y l nhng cng trnh ln, c
gi tr tng kt nhng kt qu nghin cu c bn, t nn mng vng chc cho
cc cng trnh nghin cu v a danh hc v sau.
Bn cnh nhng cng trnh ca cc nh a danh hc X Vit, cc nh
nghin cu a danh mt s quc gia cng c nhng ng gp khng nh
trong lnh vc ny. Ti Php, hc gi Ch.Rostaing (1965) trong tc phm Les
noms de lieux nu ra hai nguyn tc nghin cu a danh. l phi tm ra
cc hnh thc c ca cc t cu to a danh v mun bit hnh thc t nguyn
ca a danh th phi da trn kin thc ng m hc a phng. Chuyn lun
ny b sung nhng vn mang tnh l lun cho vn m A.I.Popov nu
ra trc .
Nhn chung, im qua mt s cng trnh c bn trn, chng ta c th hnh
dung lch s nghin cu a danh hc trn th gii hnh thnh v pht trin
qua ba giai on. Giai on phi thai ngay t nhng nm u cng nguyn vi
vic tm hiu ngun gc, ngha cng nh din bin ca a danh. Giai on
hnh thnh bt u t th k XIX v n gia th k XX giai on ny coi nh
chm dt chuyn sang giai on pht trin v t c nhng thnh cng ng
k th a danh hc Vit Nam mi bt u dn dn hnh thnh.

6
 2.2. Tnh hnh nghin cu a danh Vit Nam
Vit Nam, vn nghin cu a danh cng c quan tm t rt sm.
Theo cc ti liu c th ca Trung Hoa nh Tin Hn th, D a ch, Hu
Hn th, Tn th, trong thi k Bc thuc, phc v cho cng cuc cai tr,
ngi Trung Hoa ch n cc a danh Vit Nam. Sau thi k Bc thuc,
trong thi k phong kin c lp, c bit t th k XV tr i, vic nghin cu
a danh mi c cc nh nghin cu Vit Nam thc hin. Trong thi gian ny,
a danh mi ch c cc tc gi thu thp, tm hiu v ngun gc v ngha.
l mt s tr tc ca cc hc gi tr thc Nho hc Vit Nam nh: Thi L c
Nam Bc phin gii a (1172), thi Trn c An Nam ch lc ca L Tc,
thi thuc Minh c Giao Chu a ch ca Trng Ph (Trung Hoa), thi L S
c b D a Ch ca Nguyn Tri (1435), c bit nin hiu Hng c, L
Thnh Tng rt ch n vn cng vc t nc, ng cho bin son
Thin h bn , n thi L Trung Hng th tng b v i tn l Hng c
bn , trong c phn ph ch Gip Ng nin bnh Nam , tc l phn
chp thm cc a danh thuc vng Thun Qung mi c thu phc v t chc
li. T thi L Trung Hng tr v sau, vn nghin cu a danh c cc hc
gi ch trng, tiu biu nh Chu Cn Lc ca Dng Vn An (th k XVI),
Hoan Chu K ca Nguyn Cnh Th (th k XVII), Ph bin tp lc ca L
Qu n. Nm 1723, nh Hu L cho bin son Tn nh bn , Thin Nam
l, cng trong thi gian ny, cc ng Ng Thi S, Nguyn Nghim, Nguyn
Tng Qui da vo D a ch ca Nguyn Tri v bin son thm b Nam
Quc V Cng. Thi k Ty Sn, mt c mt s cng trnh khai thc v a
danh cng c ch nh Cnh Thnh Tn , Mc D Trn Doanh . c
bit, vo thi k nh Nguyn (1802 - 1945), thnh tu nghin cu v a danh
pht trin kh mnh m, cc cng trnh a d nh Hong Vit nht thng a
d ca L Quang nh (1806), Hong Vit a D Ch ca Phan Huy Ch

7
(1821), Phng nh D a Ch, i Vit a d ton bin ca Nguyn Vn
Siu (1900), i Nam thng ch (bin son thi Thiu Tr), i Nam nht
thng ch (bin son thi T c), i Nam quc cng vng bin ca Hong
Hu Xng (1886), ng Khnh a d ch (bin son thi ng Khnh) v cc
b a ch a phng nh Bc Thnh a d ch ca L Cht, Gia nh thnh
thng ch ca Trnh Hoi c, Ngh An k, Nam nh tnh a d ch... Nhn
chung, cc cng trnh a d c bin son trc nm 1945 ch yu tp trung
vo phn loi, nh hnh tn gi v nghin cu nng v tnh hnh chnh, lch s.
Cc nh bin son cha ch tm vo vn gii thch ngha ca h thng ny,
v th nhng cng trnh trn l nhng t liu cn thit, b tc cho cc nh nghin
cu a l lch s, ngn ng hc lch s v a danh hc lch s.
Vn nghin cu a danh Vit Nam thc s c bc tin ng k t
nm 1960 tr i. Vi cng trnh Mi quan h v ngn ng c i ng Nam
qua mt vi tn sng ca Hong Th Chu (1964) c xem nh cng trnh
i tin phong trong lnh vc nghin cu a danh t gc nhn ngn ng hc.
Cng vi cng trnh ca Hong Th Chu, chuyn lun Vn v a danh hc
Vit Nam ca Nguyn Vn u (1978) l cng trnh mang tnh l lun u tin
di gc nhn Lch s - a l - Ngn ng hc.
c bit trong nhng nm gn y, vic nghin cu a danh t gc
vn ha cng c nhiu khi sc tiu biu c mt s cng trnh nh: Mt s vn
v a danh hc Vit Nam ca Nguyn Vn u (1988, ti bn 1998),
chuyn lun Vit Nam ci nhn a vn ha ca Trn Quc Vng (1999),
Lc kho ngun gc a danh Nam b ca Bi c Tnh (1999), c bit
cm cng trnh kho cu v a danh ca L Trung Hoa chnh thc hnh thnh
mt phng php mi mang tnh lin ngnh vn ho, ngn ng trong lch s
nghin cu a danh Vit Nam nh: a danh thnh ph H Ch Minh

8
(1998), Nguyn tc v phng php nghin cu a danh (1999), Tm hiu
ngun gc a danh Nam b v ting Vit vn hc (2005), v.v.
gp phn b tc t liu cho vic nghin cu a danh c th v ti liu
tham kho cho cc ngnh Du lch, Vit Nam hc, Lch S, Ngn ng, bn
cnh nhng cng trnh nghin cu nu, chng ta c th k n mt s cng
trnh ra i di dng t in a danh, d a ch ca mt s a phng, a
danh lch s vn ho, s tay a danh... cng b di hnh thc xut bn
phm.
Nhn chung, cc cng trnh nghin cu trn tng bc t nn mng
cho vic xy dng c s khoa hc v thc tin cho h thng l lun v a danh
hc Vit Nam. Tuy nhin, hn ch ln nht ca nhng cng trnh ny l cha bao
qut ht nhng vn mang tnh l lun khi qut v nhng th nghim c th
v h thng a danh mt vng min c th.
Cho n nay, theo kh nng cp nht ca chng ti, c kh nhiu lun
n tin s, lun vn thc s ngn ng hc v a danh trn cc vng a l khc
nhau. ng ch l cc lun n tin s bo v Vit Nam nh a danh
Thnh ph H Ch Minh ca L Trung Hoa (1991), Kho st a danh thnh ph
Hi Phng ca Nguyn Kin Trng (1996), Nghin cu a danh Qung Tr
ca T Thu Mai (2004), Nghin cu a danh c Lc ca Trn Vn Dng
(2004), Kho st cc a danh Ngh An ca Phan Xun m (2005), a danh
c ngun gc ngn ng dn tc thiu s ty Tha Thin Hu ca Trn Vn
Sng (2012), c im ngn ng-vn ha a danh Thanh Ha ca Nguyn Th
Thng (2014), Nghin cu a danh Qung Bnh ca Nguyn nh Hng
(2014)... y l nhng cng trnh nghin cu c nhng ng gp quan trng,
gp phn xc lp khuynh hng nghin cu a danh di gc nhn ngn ng
hc, gp phn nghin cu vng a danh v phng ng c th.

9
 2.3. Vn nghin cu a danh Qung Nam v thnh ph Tam K
Nu k c nhng cng trnh nghin cu vn ha, a l, lch s c cp
n cc a danh cc tnh Trung Trung B th xa nht phi k n Chu
cn lc ca Dng Vn An i Mc chp v sng ni, thnh tr, phong tc ca
x Thun Qung, t Qung Bnh n Qung Nam. K n l Ph bin tp lc
ca L Qu n tp hp nhng ti liu v a l, chnh tr, kinh t, vn ha trong
thi gian lm c x Thun Ha cui th k XVIII. Ngoi ra, cc cng trnh
v a l, lch s nh i Nam nht thng ch ca Quc s qun triu Nguyn,
i Vit s k ton th ca Ng S Lin... cng ri rc c cp n cc a
danh Nam Trung B.
u th k XX, c bit t sau 1945 n nay, c nhiu cng trnh, bi
bo lin quan n cc a danh Nam Trung B. Cc cng trnh Qung Nam, a
l, nhn vt, lch s (2000) ca Lm Quang Th, Qung Nam, t nc v
nhn vt (2000), Bin i a danh vng Qung Nam- Nng (2001) ca
V Hong... c cp n cc a danh Qung Nam- Nng. c bit, cc
chuyn kho t nc Vit Nam qua cc i (1978) ca o Duy Anh, i
thm t nc (1989) ca Hong o Thy,... cng ri rc c cp n mt
s a danh thuc cc tnh Nam Trung b. Gn y nht, cng trnh S tay a
danh du lch cc tnh Trung b do tp th cc tc gi Hu bin son gii
thiu trn 70 a danh t Qung Bnh n Qung Ngi.
C l, ni v Qung Nam c rt nhiu nh nghin cu tm hiu nhng ch
yu ni v vng t, con ngi, vn ha, m thc x Qung ch cha c cng
trnh no tm hiu v a danh Tam K mt cch c th.
Nhng cng trnh cp t nhiu n a danh Qung Nam cng nh Tam
K ch yu l nhng cng trnh lch s ng b trong tnh.

10
 Tnh y Qung Nam Thnh y Nng: Lch s ng b Qung
Nam Nng ( 1930 1975) xut bn 2006 cng c s thay i a
danh tnh Qung Nam qua cc thi k nhng cha thc s c th.
Tnh y Qung Nam Thnh y Nng: a ch Qung Nam
Nng xut bn nm 2010 cng cp n s thay i a danh ca
tnh nhng cha tht s c th.
S vn ha thng tin Qung Nam, 100 nm ph l Tam K (1906-
2006), k yu hi tho khoa hc, thng 12/2006.
S vn ha thng tin Qung Nam, Vn ha Qung Nam nhng gi
tr c trng, k yu hi tho, 2001.
Ngoi nhng cng trnh cn c cc cng trnh lch s ng b ca cc
huyn nh: Duy Xuyn, i Lc, Tin Phc, in Bn, Tr Mytt c cc
cng trnh ch cp s lc, khi qut qu trnh thay i tn, cc a danh
m thi.
Nh vy, cho n nay cha c mt tc gi no t vn nghin cu v
c im ngn ng - vn ha a danh thnh ph Tam K (Qung Nam)
mt cch c th, c h thng v y theo hng ngn ng hc. V vy, ti
l hng nghin cu v cch tip cn a danh mt vng lnh th hon ton mi
m.
3. i tng v phm vi nghin cu
3.1. i tng nghin cu
i tng nghin cu ca lun vn l tn gi cc i tng a l tn ti
trn a bn ton thnh ph Tam K. Lun vn s tp trung kho st cc a danh
ch a hnh thin nhin, a danh cc n v c tr hnh chnh v a danh ch
cc cng trnh xy dng thuc a bn c nu trn.
3.2. Phm vi nghin cu

11
 Phm vi nghin cu ca lun vn l tm hiu a danh thnh ph Tam K
trn cc mt: c im cu to, phng thc nh danh, c im v ngha ca
cc yu t, mt vi c im v ngun gc bin i a danh, mt s c trng
vn ha gn vi a danh thnh ph Tam K.
4. Mc ch v nhim v nghin cu
4.1. Mc ch
- Thc hin ti nghin cu ny, chng ta s gp phn bo tn, pht huy
vn ha truyn thng ca mt vng lnh th.
- Thng qua vic miu t v phn tch a danh thnh ph Tam K trn
cc mt: c im cu to, phng thc nh danh, c im ngha, ngun gc
v s bin i a danh, nhng nt c trong ngn ng - vn ha gn vi a
danh Tam K, ti s gp phn nghin cu vn ha x hi ca vng t ny,
cung cp nhng d liu gp phn cho vic nghin cu l thuyt v a danh trn
a bn tnh Quang Nam v c nc.
4.2. Nhim v
thc hin mc ch trn, lun vn c 4 nhim v cn c gii quyt:
- Trnh by c s l lun v a danh hc v tng quan nghin cu a danh,
vn a danh, a bn nghin cu, phng php, cch tip cn c im ngn
ng - vn ha cc a danh thnh ph Tam K.
- in d, kho st a danh thuc cc loi hnh khc nhau c phn b v
tn ti theo cc i tng a l trong phm vi a bn thnh ph Tam K.
- Thng k, miu t c im cu trc cc a danh Tam K trn cc
phng din: m hnh phc th a danh, cc c im ng php, ngun gc ca
thnh t chung v tn ring a danh.
- Miu t c im nh danh cc a danh tnh Qung Bnh cc kha cnh
phng thc nh danh, c im ng ngha v gi tr phn nh hin thc ca a

12
danh; c trng vn ha th hin qua thnh t chung v tn ring ca phc th
a danh.
5. Phng php nghin cu v ngun t liu
5.1. Phng php nghin cu
5.1.1. Phng phng miu t
Phng php ch o ca lun vn l phng php miu t. Trn c s ca t
liu in d, chng ti p dng cc th php lun gii bn trong: th php phn loi, h
thng ha t liu (phn a danh thnh cc nhm khc nhau), th php i lp ch ra
cc c im v hnh thi, ng ngha ca cc kiu loi a danh, th php phn tch
thnh t trc tip khi miu t cu trc v ngha cc thnh t trong a danh . Mt
khc, chng ti tin hnh cc th php lun gii bn ngoi nh: ngn ng hc x hi,
tm l hc, vn ha - tc ngi... phn tch cc s kin, hin tng ngn ng trong mi
quan h gia ngn ng vi nhng g ngoi ngn ng xem xt cc kha cnh v c
im cu to, sc thi biu cm, cc nhn t chi phi cch gi tn a danh trong cc
ngn ng khc nhau trn bnh din ng i.
5.1.2. Phng php ngn ng hc in d
Bng phng php nghin cu in d ti a bn nghin cu, lun vn thu thp
c h thng t liu a danh theo cc nhm: nhm cc yu t tng loi ch a danh,
cc nhm a danh xt theo ngun gc ngn ng, cc nhm a danh xt theo i tng
phn nh Cng vic iu tra in d c tin hnh theo cc bc: iu tra theo mu
phiu cho trc; gp g, phng vn nhng cng tc vin l cn b vn ha cc cp
huyn, x, thn; cc cn b lo thnh cch mng v cc tr thc sng trn a bn
nghin cu; ghi m cc a danh ngn ng DTTS do ngi dn tc trc tip c (nu
c).
Cc cuc nghin cu in d ny khng ch gip cho ngi vit thu thp v
thng k c s lng a danh mt cch y hn m cn gip l gii ngun gc
ngn ng t a danh cng nh l do nh danh gn vi cc c trng vn ha tc
ngi, mt nhim v ti quan trng khi nghin cu a danh.

13
 Bn cnh s dng phng php nghin cu in d thu thp thm t liu trn
hin trng v phng php miu t, trong qu trnh vit chng ti cn s dng mt s
phng php, th php chung ca cc ngnh khoa hc khc, nh: Phng php quy
np, din dch, m hnh ha, th php thng k lm r hn cc c im ca a
danh a bn nghin cu.
Trong mt chng mc nht nh, phng php so snh lch s cng c p
dng ch ra nhng chuyn bin v m thanh, ng ngha v l do ban u ca a
danh qua s tip xc ngn ng v vn ha trn a bn.
5.2. Ngun t liu ca lun vn
5.2.1. T liu thnh vn
T liu thnh vn c tp hp t cc ngun quan trng sau:
(1) Danh mc a danh kho st qua h thng bn c son tho vo cc
thi k vi nhiu t l khc nhau. c bit, chng ti ch ti cch ghi a danh trn
bn qun s. y l ngun c liu gp phn l gii cch ghi khc nhau v a danh,
qua t vn chun ha chnh t a danh.
(2) Danh mc a danh c thu thp t cc loi hnh vn bn khc nhau trong
ting Vit. Trong , ngun t liu a danh c thu thp t danh mc cc n v
hnh chnh cc cp ban hnh l quan trng, y l ngun t liu thnh vn chnh thng,
phn ln c dng c nh, lu di; cn danh mc a danh thu thp trong cc ti liu
vn bn khc nh sch, bo, a ch, t in, cng bo thng xuyn c nhng thay
i, tn ti nhiu cch vit khc nhau khng thng nht.
5.2.2. T liu in d
Ngun thng tin t liu v a danh c iu tra in d ti a bn l ngun
thng tin t liu ht sc quan trng. Chng ti cho rng, ch c phng php iu tra
in d, bm st a bn nghin cu thu thp thng tin di nhiu hnh thc khc
nhau v a danh mi c th l gii c ngun gc v ngha ca a danh mt cch
hiu qu nht. Mi loi t liu u cho chng ta nhng ch dn v a danh nhng
thi im khc nhau, gip tm hiu ngun gc, ngha, qu trnh hnh thnh, bin i
v nguyn nhn lm sai lch a danh trong cch vit ting Vit.

14
 6. ng gp ca ti
- Nghin cu a danh Tam K s l s phn nh chung a danh ca ngi
Vit Qung Nam, va l s phn nh nt k tha ca c dn c tr vng
t ny t thi xa xa trong s giao lu v tip xc ngn ng-vn ha.
- Lun vn s lp c danh mc a danh thnh ph Tam K v phn loi
a danh theo cc tiu ch c th. Ln u tin, bc tranh tng th v a danh
thnh ph Tam K c m t v khi qut cc mt: c im v cu to,
ngha, cc phng thc nh danh. Lun vn cng ch ra mt s c im v s
hnh thnh, bin i v c trng ngn ng-vn ha trong a danh thnh ph
Tam K.
- Lun vn, trong chng mc nht nh, s gp phn th hin mt vi c
im ring ca ting a phng Qung Nam thnh ph Tam K v cc vn
chung ca lch s ting Vit.
7. Cu trc lun vn
Ngoi phn m u, phn kt lun v ti liu tham kho, lun vn gm 3
chng.
Chng 1: C s l thuyt v a danh v nhng vn hu quan a danh
thnh ph Tam K
Chng 2: c im v cu to v ngha ca a danh thnh ph Tam K
Chng 3: Mt vi c im vn ha ca a danh thnh ph Tam K

NI DUNG

Chng 1. C S L THUYT V A DANH V NHNG VN

HU QUAN V A DANH THNH PH TAM K
1.1. C S L THUYT V A DANH
1.1.1. V khi nim a danh

15
1.1.2. Vn phn loi a danh
1.1.2.1. Mt s cch phn loi a danh ca cc tc gi nc ngoi
1.1.2.2. Cch phn loi a danh ca cc tc gi trong nc
1.1.3. V chc nng ca a danh
1.1.4. V tr ca a danh hc trong ngn ng hc
1.1.5. Hng tip cn khi nghin cu a danh tnh Qung Bnh
1.2. NHNG VN V A BN C LIN QUAN N A DANH
THNH PH TAM K
1.2.1. Nhng c im chnh v a l, lch s thnh ph Tam K
1.2.2.1. V a l
1.2.2.2. a gii hnh chnh
1.2.2.3. V lch s
1.2.2. c im vn ha, dn c
1.2.2.1. V vn ha
1.2.2.2. c im dn c
1.2.3. c im ngn ng
1.2.3.1. Cu trc m tit ting a phng Qung Bnh
1.2.3.2. T vng

1.3. KT QU THU THP V PHN LOI A DANH THNH PH TAM

1.3.1. Phn loi a danh theo tiu ch t nhin - khng t nhin

1.3.2. Phn loi a danh theo tiu ch ngun gc ngn ng

1.4. TIU KT

16
Chng 2. NHNG C IM V CU TO V NGHA CA A

DANH THNH PH TAM K

2.1. GII THUYT CHUNG V CU TO A DANH V PHNG THC

NH DANH

2.2. CU TO A DANH THNH PH TAM K

2.2.1. M hnh cu trc phc th a danh Tam K

2.2.2. Thnh t chung

2.2.2.1. Khi nim thnh t chung

2.2.2.2. Cu to ca thnh t chung trong a danh thnh ph Tam K

2.2.2.3. Chc nng ca thnh t chung

2.2.2.4. Kh nng kt hp v chuyn ha ca thnh t chung vi tn ring

2.2.3. Tn ring a danh

2.2.3.1. V s lng cc m tit trong tn ring

2.2.3.2. Cc kiu cu to tn ring

2.3. PHNG THC NH DANH

2.3.1. Phng thc t to

2.3.2. Phng thc chuyn ha

2.4. C IM V NGHA CA CC YU T CU TO A DANH

THNH PH TAM K

2.4.1. Vn ngha ca a danh

17
2.4.2. Cch thc xc nh ngha ca a danh

2.4.3. c im v ngha ca cc yu t trong a danh

2.4.3.1. Tnh r rng v ngha ca cc yu t th hin qua ngun gc ngn ng

ca a danh tnh Qung Bnh

2.4.3.2. V hin tng a danh cha c xc nh r rng v ngha

2.4.3.3. Vn phn loi ngha a danh thnh ph Tam K

2.5. TIU KT

Chng 3. MT VI C IM VN HA CA A DANH THNH

PH THAM K

3.1. DN NHP

3.2. MI QUAN H GIA VN HA V NGN NG TRONG NGHIN

CU A DANH

3.2.1. V khi nim v vn ha

3.2.2. Ngn ng trong mi quan h vi vn ha

3.2.3. a danh v vn ha

3.3. C TRNG NGN NG - VN HA TH HIN TRONG A DANH

THNH PH TAM K
3.3.1. Thnh t chung trong phc th a danh phn nh c trong a - vn ha
ca vng t
3.3.2. c trng vn ha th hin qua ngha v s phn nh hin thc ca tn
ring a danh
3.3.2.1. S phn nh phng din khng gian vn ho trong a danh

18
 3.3.2.2. S phn nh cc gi tr vn ha lch s ca a danh Tam K
3.3.2.3. S phn nh c im ch th vn ha ca a danh Tam K
3.3.2.4. c trng vn ha th hin qua cc yu t ngn ng ca a
danh Tam K
3.4. TIU KT
KT LUN

TI LIU THAM KHO

1. Dng Vn An (2001), chu cn lc, (Trn i Vinh, Hong Vn Phc

hiu nh v dch ch), Nxb Thun Ho, Hu.
2. o Duy Anh (1994), t nc Vit Nam qua cc i, Nxb Thun Ho,
Hu.
3. Nguyn Quang n (1997), Vit Nam, nhng thay i a danh v a
gii cc n v hnh chnh 1945-1997, Nxb Vn ho Thng tin, H Ni.
4. Nguyn Vn u (2002), Mt s vn v a danh Vit Nam, in ln th
hai, Nxb i hc Quc gia H Ni.
5. Nguyn Ti Cn (1975), T loi danh t trong ting Vit hin i, Nxb
Khoa hc X hi, H Ni.
6. Nguyn Ti Cn (1995), Gio trnh lch s ng m ting Vit (s tho),
Nxb Gio dc, H Ni.
7. Nguyn Ti Cn (2001), Mt s chng tch v ngn ng, vn t v vn
ha, Nxb i hc Quc gia H Ni.
8. Hu Chu (1998), C s ng ngha hc t vng, Nxb i hc v
Trung hc Chuyn Nghip, H Ni.

19
 9. Hong Th Chu (1964), Mi lin h v ngun gc c i ng Nam
qua mt vi tn sng, Thng bo khoa hc, i hc Tng hp H Ni, tp 3, tr.94-
106.
10. Trn Tr Di (2005), Khng gian ngn ng v tnh k tha a chiu ca
a danh (qua phn tch mt vi a danh Vit Nam), trong Ngn ng v s
pht trin vn ho x hi, Nxb Vn ho thng tin, H Ni, tr.7-19.
11. Trn Tr Di (2005), V mt vi a danh, tn ring gc Nam o trong
vng H Ni xa, trong Ngn ng v s pht trin vn ho x hi, Nxb Vn
ho thng tin, H Ni, tr.29-42.
12. Trn Tr Di (2005), Vn a danh bin gii Ty Nam, trong Ngn
ng v s pht trin vn ho x hi, Nxb Vn ho thng tin, H Ni, tr.43-68.
13. Trn Tr Di (2011), Mt vi vn nghin cu so snh - lch s nhm
ngn ng Vit-Mng, Nxb i hc Quc gia H Ni.
14. Trn Vn Dng (2005), Nhng c im chnh ca a danh Dak Lk,
Lun n tin s Ngn ng hc, Trng i hc Vinh, Ngh An.
15. Phan Xun m (2005), Kho st cc a danh Ngh An, Lun n tin
s Ngn ng hc, Trng i hc Vinh, Ngh An.
16. Nguyn nh u (1990), a b triu Nguyn Bnh nh, Khnh Ho,
Ph Yn, Qung Nam, Thun Hi, Nxb KHXH, H Ni.
17. L Qu n (1977), Ph bin tp lc, Bn dch ca Vin S hc, Nxb
Khoa hc X hi, H Ni.
18. Nguyn Thin Gip (2002), T vng hc ting Vit, ti bn, Nxb Gio
dc, H Ni.
19. Nguyn Quang H, Trn Hong, Mai Khc ng, Phm Hng Vit,
Nguyn c V (2002), S tay a danh du lch cc tnh Trung Trung B, Nxb
Gio dc, H Ni.

20
 20. L Trung Hoa (2006), a danh hc Vit Nam, Nxb Khoa hc X hi, H
Ni.
21. L Trung Hoa (2011), Cng vic bin son T in t nguyn a danh
Vit Nam, Tp ch T in hc v Bch khoa th, (s 1/2011), tr. 41-45.
22. Nguyn Hu Honh (2011), a danh c ngun gc C Tu Qung
Nam (Phng thc nh danh v c trng vn ha lch s), Tp ch Ngn ng
v i sng, (s 8/2011), tr.21-26.
23. V Vn He H Tn Tun Lu Anh R, Vn ha x Qung mt gc
nhn, Nxb Nng.
24. Nguyn Vn Hiu (2007), Vn quc ng ho h thng ph m u
trong cc a danh gc Hn quan thoi Ty Nam Vit Nam, Tp ch Hn
Nm, (s 2/2007), tr.16-22.
25. Nguyn Vn Hiu (2005), Nhng a danh gc Hn mt s vng dn
tc Mng-Dao Vit Nam (trn c liu a danh hnh chnh tnh Lo Cai), Tp
ch Ngn ng, (s 11/2005), tr. 43-52.
26. Nguyn Vn Hiu (2006), Vn ho dn tc Mng-Dao Lo Cai c
phn nh qua ng ngha ca a danh hnh chnh gc Hn, Tp ch Hn Nm,
(s 2/2006), tr.58-63.
27. Nguyn Vn Hiu (2009), Vn quc ng ha h thng vn trong cc
a danh gc Hn Quan thoi Ty Nam Vit Nam, Tp ch Hn Nm, (s
2/2009), tr. 46-52.
28. V Th Thanh Hng, Nguyn Vn Nguyn& Philippe Papin (1999),
a danh v ti liu lu tr v lng x Bc K, Nxb Vn ho Thng tin, H Ni.
29. T Thu Mai (2004), Nghin cu a danh Qung Tr, Lun n Tin s ng
vn, Trng i hc Khoa hc X hi v Nhn vn, HQG H Ni.
30. Quc s qun Triu Nguyn (1998), i Nam nht thng ch, Nxb
Thun Ha, Hu.

21
 31. Nguyn Ngc San (2003), Tm hiu ting Vit lch s, Nxb i hc S
phm H Ni.
32. Trn Vn Sng (2009), Cc phng din vn ho ca a danh Tha
Thin Hu, K yu Hi tho quc t Vit Nam- Trung Quc: Nghin cu v
ging dy ngn ng v vn ho, Trng i hc Khoa hc X hi v Nhn vn,
HQG H Ni, H Ni, tr.411 428.
33. Trn Vn Sng (2010), Gi tr phn nh hin thc ca a danh c
ngun gc ngn ng dn tc thiu s Tha Thin Hu, Tp ch Vn ho dn
gian, (s 5/2010), tr.30 - 43.
34. Trn Vn Sng (2011), c im cu to v ngha cc a danh c
ngun gc ngn ng Pa c -Ta i huyn A Li, Tha Thin Hu, Tp ch
Ngn ng, (s 1/2011), tr.66-77.
35. Trn Vn Sng (2011), c im ngn ng - vn ha ca a danh c
ngun gc ting C tu Tha Thin Hu, K yu Hi tho quc t o to v
nghin cu ngn ng hc Vit Nam - Nhng vn l lun v thc tin,
Trng i hc Khoa hc X hi v Nhn vn, HQG H Ni, tr.977 - 1014.
36. Trn Vn Sng (2011), Cc phng din vn ha ca a danh c ngun
gc ngn ng dn tc thiu s Ty Tha Thin Hu, K yu Hi tho quc t
ngn ng hc Vit Nam trong bi cnh i mi v hi nhp, Vin ngn ng hc
- Vin Hn lm khoa hc x hi Vit Nam, Nxb KHXH, 2015.tr.650-668.
37. S vn ha thng tin Qung Nam, 100 nm ph l Tam K (1906-
2006), K yu hi tho khoa hc, thng 12/2006.
38. S vn ha thng tin Qung Nam, Vn ha Qung Nam nhng gi tr
c trng, K yu hi tho, 2001.
39. A.V. Superanskaja (1985), a danh l g, (inh Lan Hng dch,
Nguyn Xun Ho hiu nh), 2002, H Ni.

22
 40. Tn lng x Vit Nam u th k XIX (thuc cc tnh t Ngh Tnh tr
ra) (1981), Dng Th The, Phm Th Thoa dch v bin son, Nxb Khoa hc X
hi, H Ni.
41. Hong Tt Thng (2003), a danh Nng t cch tip cn ngn ng
hc, Tp ch Ngn ng, (s 2/2003), tr.58-64.
42. Phm Tt Thng (2003), Mt cch phn loi tn ring trong ting Vit,
Tp ch Ngn ng, (s 5/2003), tr.31-37.
43. Nguyn Quc Thng, Qung Nam trong hnh trnh m ci v gi nc,
Nxb Tng hp thnh ph H Ch Minh.
44. T Vn Thng (1997), im qua mt s a danh Thi trn min Ty
Bc, Tp ch Ngn ng v i sng, (s10/1997), tr.22-23.
45. on Thin Thut (2000), Ng m ting Vit, Nxb i hc Quc gia H Ni.
46. Vng Ton (2009), My nhn xt v a danh Lng Sn, Tp ch
Ngn ng, (s7/2009), tr. 7 - 11.
47. Vng Ton (2012), Tin ti chun ha cch vit a danh tnh Sn
La, Tp ch Ngn ng, (s 4/2012), tr. 8-16.
48. Nguyn c Tn (1997), T c trng dn tc ca nh danh nhn nhn
li nguyn l v on k hiu ngn ng, Tp ch Ngn ng, (s 4/1997), tr.1- 9.
49. Nguyn c Tn (2008), c trng vn ho dn tc ca ngn ng v t
duy, Nxb Khoa hc X hi, H Ni.
50. Nguyn Kin Trng (1996), Nhng c im chnh ca a danh Hi
Phng (s b so snh vi a danh mt s vng khc), Lun n PTS Ng vn,
i hc Quc gia H Ni.
51. inh Xun Vnh (1996), S tay a danh Vit Nam, Nxb Lao ng, H
Ni.
TI LIU TING ANH

23
 52. John M. Anderson (2007), The Grammar of Names, Oxford University
Press, New York.
53. Sir Alan Gardiner (1953), The Theory of Proper Names, Second edition,
Oxford University Press, London - New York - Toronto.
54. Naftali Kadmon (2000), Toponymy - the Lore, Laws and Language of
Geographical Names, Vantage Press Inc., New York.

24