Professional Documents
Culture Documents
Chng 6
a) Tin mt tr ngoi
Phng php g t chi tit:
a) b)
S St
- Tng ch ct:
Nu iu kin k thut cho php nh my cng sut, g kp chi tit tt, dao
c m bo... c th tng ch ct ln cao nng cao nng sut.
Ngoi ra, khi gia cng nn ti dung dch trn ngui ko di tui th ca
dao v gim thi gian ph.
b) Phay th mt tr ngoi
Mt tr ngoi cn c th gia cng bng dao phay tr trn my phay chuyn
dng v c nng sut rt cao. My loi ny c hai trc dao lp cc dao phay v mt
trc g lp chi tit.
Khi gia cng c th thc hin theo hai cch:
- Khi gia cng cc trc c kt cu n gin, mi bc trc c gia cng
cng lc bi hai dao phay lp trn hai trc dao (hnh 6.2a). Chi tit sau khi tin vo
vng gia cng phi quay quay i mt gc 1850 gia cng ht ton b chu vi b mt.
- Cch hai dng khi gia cng trc c kt cu phc tp hn, mi b mt
c gia cng bi mt dao ring v chi tit phi quay i 3700 ct ht chu vi b mt.
a) b)
Sn
nd
z
nct Sd
chi tit. Khi mi th, = 0,5 0,8; khi mi tinh, = 0,2 0,5.
K : H s lin quan vi chnh xc khi mi (mi tt hoa la). Khi yu cu t
chnh xc n 0,02 0,03 mm, K = 1,7; khi t chnh xc n 0,04 0,06mm,
K = 1,4; khi t chnh xc n 0,07 0,09 mm, K = 1,25; khi t chnh xc n
0,1 0,15 mm, K = 1,1.
a :lng d mi tnh cho mt pha, mm.
Sn :lng n dao ngang, mm/htk
a
+ Khi mi n dao ngang: T0 = K (ph )
n ct .S n
Cc gi tr a, nct, K c xc nh nh trn.
Sn: l lng tin dao ngang, mm/ vng chi tit.
* Phng php mi khng tm:
Mi khng tm c c im l chun nh v ca chi tit gia cng chnh l b
mt gia cng. Chi tit mi c t t do ln cn m khng cn nh v, kp cht.
i vi cc chi tit ngn, c th t ni tip nhau trn mng dn. Do vy nng sut
gia cng cao, thch hp vi dng sn xut lot ln hoc hng khi.
Chi tit nm gia hai mi, mt ct v mt dn. dn dng to ra
chuyn ng quay (ngc chiu vi ct) v tnh tin dc trc cho chi tit.
Tc ct ca mi khong v = 30 50 m/s, tc ca dn nh hn tc
ca ct khong 75 80 ln, v th ma st gia vt mi vi dn ln hn nhiu
so vi ct.
vdn
vct
v
dn
mi
K (ph )
a
+ Khi mi n dao ngang: T0 =
n Sn
trong :
a: lng d mt pha, mm.
n: s vng quay chi tit trong 1 pht, v/ph.
Sn: lng n dao ngang ca dn, mm/vng chi tit.
K: h s chnh xc ho.
d Mi nghin:
Mi nghin l qu trnh s dng cc ht mi c ht nh dng t do, trn
vi cc loi dung dch (du nhn, m b, paraphin v mt s axit hu c), sau ph
ln b mt lm vic ca dng c nghin. Khi a dng c nghin vo tip xc vi b
mt chi tit gia cng phi to cho n mt p lc cn thit (khng ln lm), nh p lc
ny v cc chuyn ng tng i, cc ht mi s ct i mt lp t vi trn b mt chi
tit gia cng lm tng bng b mt. chnh xc v kch thc c th t c
cp 6 - 7 v nhm b mt t n Rz = 0,04 0,63.
Tuy nhin, phi trc khi mi nghin phi c gia cng chnh xc (n cp
7 v nhm b mt phi t Ra = 0,63 2,5) v mi nghin khng sa c sai lch v
tr tng quan do lng d khi mi nghin khng ln hn 0,02 mm.
Dng c nghin c ch to bng vt liu mm hn so vi cc chi tit c
nghin, thng thng c ch to bng gang Peclit, Ferit, ng... Ty theo b mt
gia cng m dng c nghin l bc ch C hay tm phng nhng phi m bo rng c
th iu chnh c p sut nghin theo gi tr yu cu cn thit.
p sut khi nghin thng chn trong khong t 2 8 Kg/cm2; gi tr ln dng
cho nghin th, gi tr nh cho nghin tinh. Tc ct thng c chn thp, t 10
12 m/ph. ht khi nghin thng chn t M3 n M20, ht M3 dng khi nghin
ln cui hay chy r, M20 dng khi nghin th.
Sd f
f nh bng:
nh bng l phng php lm tng bng b mt, thng dng cho trc
khi m v cc chi tit trang tr vi lng d khi gia cng khng ln hn 5m.
nh bng dng ht mi rt nh trn vi du nhn c bi ln bnh nh bng
n hi (bng g, vi, da p, dy ai) quay vi tc rt cao (20 40 m/s).
Trc khi nh bng, chi tit phi qua mi v cc phng php gia cng tinh
khc. Khi nh bng, c th p chi tit vo bnh mi bng tay hoc bng my.
nh bng c th t Rz = 0,05 0,1, nhng khng th sa c sai lch hnh
dng, v tr tng quan, cc khuyt tt li trn b mt (r, lm).
6.2- gia cng b mt tr trong
Cng ging nh b mt tr ngoi, b mt tr trong (l) cng c nhiu loi nh
l trn, l bc, l cn, l nh hnh. Ty thuc vo tng loi m ta c cc bin php
cng ngh khc nhau gia cng cc b mt .
thun tin trong vic xc nh gii php cng ngh khi gia cng l, ngi ta
tin hnh phn loi l theo t l gia chiu su l l v ng knh l d nh sau:
- L ngn: l/d < 0,5. - L thng: 0,5 < l/d < 3.
- L di: 3 < l/d < 10. - L su: l/d > 10
6.2.1- Gia cng trc nhit luyn
a- Khoan l
Khoan l mt trong nhng phng php ph bin v c bn nht gia cng l
trn vt liu c. Khoan khng nhng c thc hin trn my khoan m cn thc
hin kh rng ri v thng xuyn trn cc my tin, my phay, my doa...
Khoan c th gia cng c cc loi l thng v khng thng vi ng knh
t 0,25 80 mm; chnh xc gia cng thp, ch t cp 10, 11 (cao nht ch l 7 i
vi khoan nng sng); nhm b mt Ra = 20 40 m. Do vy, khoan ch dng
gia cng cc l bt bulng, l lm ren, cc l c yu cu khng cao v nguyn cng
th cho cc nguyn cng tinh sau n.
Kch thc l gia cng bng phng php khoan ph thuc vo kch thc mi
khoan. i vi l thng nh, trung bnh thng dng mi khoan rut g; l ln, chiu
dy nh v thng th dng mi khoan vnh; cn i vi l su (l/d > 10 12) th dng
mi khoan nng sng.
S d khoan ch t chnh xc thp l v:
- Kt cu mi khoan cha hon thin. Lun phi tn ti li ct ngang (v
khng th ch to mi khoan c ng knh li bng khng), ti li ct ngang gc
trc < 0, cho nn li ct ngang cng di th lc dc trc cng ln, mi khoan cng
nhanh mn. Ngy nay, ngi ta c gng ch to mi khoan sao cho li ct ngang
cng ngn cng tt.
2 = 116 1200
a) b) c)
Hnh 6.10- Cc loi mi khoan.
a) Mi khoan rut g; b) Mi khoan vnh; c) Mi khoan nng sng.
Bc dn Chi tit
Bc dn
Chi tit
c) Doa
Doa l phng php gia cng tinh hoc bn tinh cc l sau khi khoan, khot
hoc sau khi khoan vi cc kch thc nh. Doa c th thc hin trn cc loi my
doa, my tin hay my khoan hoc c th doa tay.
Doa c th t chnh xc cp 9 7, c th t cp 6; nhm b mt Ra =
6,3 1,25 m, c khi t 0,63 m.
Dao doa c cng vng cao, s li ct nhiu (6 18) nhng phn b khng
i xng trnh rung ng v sai s in dp. Li ct ca dao doa c th l li
thng hay li xon c; rng c th l nguyn hay rng chp (c th thay i c
ng knh gia cng).
Doa c nng sut cao do c nhiu li ct, d cho tc ct khi doa thp (8
10 m/ph) nhng lng chy dao ln, khong 0,5 3,5 mm/v. Gi thnh ca dao doa
cao, hn na dao doa thng i theo b vi mi khoan v khot cho nn ch t hiu
qu kinh t khi sn xut lot ln i vi cc l tiu chun. Cn trong sn xut n
chic, c th thay doa bng tin.
Lng d khi doa nh v yu cu ng u kh kht khe. Khi doa th, lng
d khong 0,25 0,5 mm; khi doa tinh khong 0,05 0,15 mm. Khi lng d qu nh
s c hin tng b trt, bng km; nhng nu lng d qu ln, dao chu ti cao,
nhanh mn v co ln b mt chi tit lm bin cng gy kh khn cho nguyn cng
doa tinh (v th khng nn dng dao tinh mn doa th).
Doa cng c th gia cng c l nh, to, ngn, di theo tiu chun hoc
khng tiu chun; l thng hay khng thng.
Tuy nhin, khi doa cc l khng tiu chun th phi ch to cc loi dao
chuyn dng, lc gi thnh s cao. Bn cnh , mc d c th nhng khng nn
doa cc l ngn, l khng thng, l c rnh dc bi v l ngn s khng c kh nng
nh hng dao doa v l gia cng d b lay rng; l khng thng th s khng gia
cng n y l c. Cn l c rnh dc th khng c kh nng nh hng ng
dao vi tm l nn l gia cng s b mo.
trnh hin tng lay rng l, c th dng cc bin php sau:
- Dng trc doa ty ng: Trc dao doa khng ni cng vi trc chnh m
ni lc l. Dao doa lc ny c nh hng chnh bng l gia cng, do khng
chu nh hng sai lch ca trc chnh hoc sai lch v ng tm gia trc chnh
v trc dao.
- Dng dao doa ty ng: y l loi dao doa n gin, ch c hai li ct.
Li ct c kh nng x dch t nhiu theo phng hng knh t la theo ng
tm l gia cng. Loi ny thng dng khi gia cng cc l phi tiu chun c ng
knh t 75 150 mm, u im l gn, nh, n gin, m bo chnh xc gia cng.
- nng cao chnh xc th ngoi vic to iu kin cho lng d ng u
th nn khoan, khot, doa hoc t nht l khot, doa thc hin trn cng mt ln g.
Trong :
i: s bc gia cng.
n: s vng quay ca dao (hoc chi tit khi khoan trn my tin).
S: lng tin dao vng, mm/vng chi tit.
l: chiu di tin dao, mm. l = l0 + lav + lvq, vi l0 l chiu su ca l gia cng;
- lav l lng n vo:
Dd
+ Khi khoan l t vt liu c: l av = cot g + (1 3) (mm )
2
vi, D: ng knh mi khoan, mm; d: chiu rng li ct ngang, mm; : gc nghing
chnh ca mi khoan, rad.
+ Khi khoan rng l: lav = t.cotg + (1 3) (mm)
vi, t: chiu su ct, t = Db - Da trong , Da: kch thc l trc khi khoan (hay khot,
doa) rng. Db: kch thc l sau khi gia cng.
- lvq l lng vt qu, mm.
+ Khi khoan l thng:
Khoan l t vt liu c: lvq = 1 3 mm.
Khoan rng l: lvq = (0,2 0,5)K, vi K l chiu di phn sa ng
+ Khi khoan l khng thng: lav = 0.
d) Tin l
Tin l tuy c nng sut thp hn khoan hoc khot nhng li c kh nng bo
m yu cu k thut cao hn. Ngoi ra, tin cn c th gia cng c cc loi l ln,
l phi tiu chun, l c to bng c, rn, dp sn, l cn, l bc, l c rnh, l
khng thng hoc l nh hnh...
c Mi bng mi:
* Phng php mi c tm:
Mi l c tm c th gia cng
c cc l tr, l cn; c thc
hin trn cc my mi trong, my
mi trn ngoi vn nng... Vic chn
my no l tu thuc vo dng sn
xut v phng php mi.
Khi mi l c tm c th thc
hin theo hai cch: chi tit quay, v
Hnh 6.16- Mi trong c tm. chi tit ng yn.
Cch 1:
Chi tit c kp cht trong mm cp v quay trn, cn trc cng quay trn
(ngc chiu vi chi tit) v thc hin chuyn ng chy dao dc hoc chay dao
ngang. Cch mi ny thng c s dng trn my mi trn trong.
nct Cch ny thng dng gia cng
nhng chi tit nh, cc vt th trn xoay hay
d g trn mm cp v c th thc hin trn
my tin vn nng vi g chuyn dng
n nh ng, a.
im lu l ng knh mi: d
Hnh 6. 17- Mi l trn 0,8.dl, vn tc quay ca trc khong 20
my mi trn trong.
30 m/s.
Cch 2:
Chi tit c g c nh trn bn my, trc mang thc hin tt c cc
chuyn ng: Chuyn ng quay trn ca ct, cc chuyn ng chy dao v
chuyn ng hnh tinh ca xung quanh l gia cng.
Kiu mi ny c dng trn my mi hnh tinh, thng gia cng cc chi
tit loi ln, cng knh nh lc my, thn, b, tm... bi v nu dng cch th nht th
vic g t ln mm cp khng th thc hin c hoc rt l kh khn, hn na s
xut hin lc ly tm, i hi
Sn my phi c kch thc rt
ln v cng sut rt ln,
n Sd
cng vng cao.
Cc my mi hnh tinh
thng c ch to theo kiu
di ng c v c th g trc
tip ln chi tit gia cng.
iu to kh nng rt thun
Hnh 6. 18- Mi l trn my mi hnh tinh.
li cho cc cng vic sa cha hoc trong dng sn xut n chic hay lot nh. N
thng c s dng i vi cc nh my ch to my hng nng.
* Phng php mi khng tm:
Phng php mi ny c kh nng t chnh xc v ng tm rt cao.
Thng dng gia cng cc chi tit c yu cu ng tm cao gia l v mt tr ngoi
trong sn xut hng lot ln v hng khi, cc chi tit khng th g trn my mi trn
trong nh chi tit c thnh mng, chiu di ngn (nh segment).
Con ln t Chi tit
nct
n dn
mi dn
Con ln ta
Chi tit
e Mi khn:
Mi khn l s pht trin cao hn ca mi nghin. y l phng php gia
cng tinh, t cht lng b mt tt, nng sut cao hn so vi cc phng php gia
cng khc. C th t c cp chnh xc 6, nhm b mt Ra = 0,16 0,32 m.
So vi mi nghin th mi khn c nhng thay i sau:
- Thay dng c mi nghin v bt mi bng dng c khc mang cc thi
gi l u khn.
- Chuyn ng ct c xc nh r rng, gm chuyn ng quay v
chuyn ng tnh tin kh hi dc trc ca u khn.
- p lc mi, di ca th ra hai u l sau mi hnh trnh kp v
nhng thng s khc c quy nh cht ch.
Khi gia cng, chi tit ng yn v
Trc chnh
c kp cht bng g trn bn my.
u khn c ni vi trc chnh qua
cc khp (khp cu hay khp cc ng)
v thanh dn. u khn mang nhiu thi
S n , cc thi c b tr theo phng
mi song song hay nghing vi trc quay 1
u khn
gc v c th di chuyn c theo
phng hng knh.
Chi tit
mi, sau khi a u khn vo
trong chi tit, trc chnh quay, lc ny s
cung cp mt p lc nht nh cho p
ln b mt gia cng. Vic cung cp p
Hnh 6.21- S mi khn l.
lc cho l ty vo kt cu u khn,
c th bng tay thng qua ren vt rt
hai u cn hoc tt nht l dng du p tc ng vo trc du khn tm.
Sau khi gia cng xong, ta tin hnh ngc li nh trn ly u khn ra.
Hnh 6.22 l kt cu ca u khn
Trc thay i
Cnh mang p lc ln n gin. mi c lp trn cc tm
kp, tm kp c lp trn cnh mang
. tng p lc tc dng ln , ngi
ta iu chnh bng ren trc c phn
L xo cn i xung lm bung cc cnh ra
tc dng vo b mt mi. phng
cc cnh mi b vng ra khi rt u mi
ra khi l, u v cui cc tm kp
c hai l xo vng chng vo rnh.
Hnh 6.22- Kt cu ca u khn. Ngoi ra, cn nhiu loi u khn
khc.
a) Bo v xc
Bo v xc l nhng phng php gia cng mt phng c tnh vn nng cao,
c s dng rng ri trong sn xut n chic v hng lot.
Bo v xc c th gia cng mt phng t chnh xc cp 9, 10, nhm b mt
Rz = 20 40m; v th thng dng gia cng th nhm bc i phn ln lng d.
Chuyn ng ct ca bo v xc n gin. Bo c chuyn ng ct l tnh tin
ca dao bo theo phng ngang, cn xc th theo phng thng ng. Ring vi my
bo ging th chi tit c g ln bn my v thc hin chuyn ng ct.
Dao bo c kt cu khng khc g dao tin v hnh dng hnh hc phn ct, cn
dao xc tuy b phn ct hi khc nhng cc gc ca phn ct th tng t dao tin
C hai phng php ny u c nng sut thp bi v:
- Tn thi gian cho hnh trnh chy khng.
- Vn tc ct thp (vi bo: v = 12 22 m/p; vi xc: v < 12 m/p) v c
chuyn ng tnh tin kh hi nn nu vn tc ct cao th lc qun tnh s rt ln.
v v
t t
s
s
Hnh 6.25- Bo v xc.
b) Phay
Phay l phng php gia cng mt phng c s dng rng ri nht. Trong
sn xut ln, phay hu nh thay th hon ton bo bi v phay c nhiu li ct, tc
ct cao hn nn nng sut cao hn.
a) b)
nng cao nng sut khi phay, ngy nay ngi ta dng cc cch sau:
- G nhiu dao ln mt trc gia cng ng thi nhiu b mt:
Phng php ny nhm tn dng cng
sut ca my, dng nhiu dao ct cng mt
lc, gim bt cng g t nhiu ln v c
bit l lm cho thi gian my trng nhau.
Ngoi ra, cn c th g nhiu dao ln
nhiu trc, cch ny dng khi my phay c
nhiu trc chnh.
- Phay nhiu chi tit trn mt ln g:
G nhiu chi tit ct cng mt
lc s rt ngn c thi gian ph
g t, kp cht chi tit; ng thi tn
dng rt ngn c thi gian my v
s gim lng n vo v vt qu.
Nu chi tit c kt cu b mt
khng lin tc th c th cho chy dao
nhanh qua cc ch trng gim bt
thi gian.
- Dng bn quay:
rt ngn thi gian ph, ng thi kt hp s dng nhiu dao cng mt lc,
ngi ta dng g c bn quay khng lin tc. Vi dao phay a 3 mt, ch sau mt
ln chy dao l c th gia cng c 4 b mt song song, quay i 900 l c mt chi
tit c hon thnh.
Chi tit
Chi tit
S phay trn bn quay khng lin tc. S phay trn bn quay lin tc.
Tuy nhin, bn quay lin tc vn c thi gian khng gia cng quay bn,
do tn dng lun thi gian ny, ngi ta dng bn quay lin tc. Phi c xp
st nhau, bn quay ng thi dao cng quay gia cng. Khi ct bng bn quay lin
tc, yu cu tc ca bn quay phi nh hn hay bng lng chy dao cn thit v
sao cho cng nhn c kh nng tho lp xong trong tm tay ca h.
b) Mi
c Mi trn my mi phng:
Mi trn my mi phng l mt phng php c bn gia cng tinh mt
phng, hoc gia cng ln cui cc mt qua ti sau khi phay hay bo.
Mi phng c th gia cng c mt phng t chnh xc cp 7, nhm b
mt Ra = 1,6 m. Tuy nhin, do nhit pht sinh ra trong qu trnh mi phng ln nn
rt d gy ra bin dng nhit trong qu trnh mi, c bit ch vi cc chi tit mng.
* Mi phng bng mi hnh tr:
Phng php mi phng
V
ny c kh nng t c
chnh xc v nhn bng b
mt cao bi v phng php
ny c th thot phoi, thot
S nhit v ti dung dch trn
ngui vo khu vc gia cng
d. Tuy nhin, do din tch
Vbm tip xc vi chi tit khng ln
Hnh 6.30- Mi phng bng mi hnh tr. nn nng sut thp, khc
phc th dng rng bn.
* Mi phng bng mi mt u:
Phng php mi ny c nng sut
cao, tit kim c mi. Tuy nhin,
do kh thot phoi v kh a c dung
dch trn ngui vo vng gia cng do
m vic thot nhit chm, v vy
chnh xc v nhn bng thp hn so
Hnh 6.31- Mi phng bng vi mi bng mi hnh tr. Mun c
mi mt u.
c chnh xc v nhn bng cao th
phi chn ch ct thp, lc th nng sut li khng cao.
Nu nghing i mt gc nh th c th gii quyt c vn thot nhit,
thot phoi v a dung dch trn ngui, nhng khi cc vt mi s khng xa ln
nhau nn nhn bng b mt thp v mt gia cng cn b lm xung.
d Mi nghin:
Mi nghin mt phng thng c gia cng trn my nghin trc thng ng
hoc dng cc g trn my khoan hay my phay ng.
a nghin c ch to theo dng tm hoc dng a trn. B mt ca a
nghin c th phng hoc c cc rnh; vi a phng th qu trnh cp bt nghin rt
kh khn nn chi tit s c profin li, cn a c rnh cho php bt nghin i ti tt c
cc phn ca b mt gia cng nn chi tit c chnh xc v nng sut cao hn.
1 2 3 1
a) b)
Hnh 6.32- Cc phng php nghin mt phng.
1- Dng c nghin; 2- Vng cch; 3- Chi tit
- Theo phng php bc tnh tin i li, chuyn ng ca chi tit gia cng
bao gm chuyn ng tnh tin i li song song hoc cc chuyn ng tnh tin i li
vung gc vi nhau.
- Theo phng php bc vng th a nghin quay, chi tit c nh hoc
a nghin c nh, chi tit quay.
- Cn phng php phi hp th a nghin quay, chi tit th tnh tin i li.
c) Co
Co l phng php gia cng tinh vi dng c l dao co (thp dng c) v
c thc hin bng tay hay bn c kh.
Co c th gia cng c nhiu b mt khc nhau nh mt phng, rnh mang
c, rnh then...; c th t chnh xc cao v phng (c th t 0,01/ 1000 mm)
v v tr tng quan gia chng bng cc dng c n gin. Tuy vy, co li tn nhiu
cng sc, nng sut khng cao v khng gia cng c vt liu qu cng nn thng
dng sn xut nh.
Bn cht ca co l dng bn mu (m bn) c phng cao, trt ln mt
lp sn rt mng ri p ln b mt cn co kim tra phng, sau tm nhng
im cao c dnh sn co. B mt phng c nh gi qua s im dnh sn phn
b trn mt phng.
- Co th: 12 18 im trn din tch 25x25 mm2.
- Co tinh: 20 25 im trn din tch 25x25 mm2.
B mt sau khi co c th gi c lp du
bo m bi trn tt trong qu trnh lm vic,
v nh c th gip cho mt phng lu mn.
Mn t nht Mn ln nht
a) Tar, bn ren
Ct ren bng tar v bn ren c tin hnh bng tay hay bng my. Tar v
bn ren l hai dng c ct ren c tiu chun ha. Tar dng ct ren trong, bn
ren dng ct ren ngoi.
c Tar
Ty theo cng dng v kt cu m ngi ta chia tar thnh cc loi sau:
l1 l2 l4 - Tar tay: gm 2, 3 chic trong mt b.
- Tar my: dng trn my khoan.
- Tar ai c: dng gia cng ai c.
Tar ch yu dng ct ren trong tiu
l l3 chun c ng knh trung bnh v nh.
Tar c th gia cng c ren tr, ren cn,
Hnh 6.33- Tar tay. thng hoc khng thng.
Gc nghing chnh ty theo loi tar v iu kin ct m c gi tr khong
3030 250. Rnh tar dng cha phoi, ty theo ng knh m s rnh c th t 3
6 rnh, thng thng l rnh thng, i vi l su th l rnh xon.
Tc ct khi gia cng bng tar thp (5 15 m/p) bi v tar c nhiu li
ct cng lm vic mt lc, do nhit to ra ln, rt d gy chy nh ren.
chnh xc khi ct ren ty thuc vo vt liu lm tar, chnh xc ch to
n v phng php thc hin khi gia cng. Nu phn ct c mi th chnh xc c
th t cp 7, nu khng ch t cp 8.
L ren c gia cng bng tar d b nghing, lc s rt d gy tar.
khc phc hin tng ny, khi tar my phi thc hin khoan v tar trn mt ln g;
nu hai ln g th khi tar phi dng u t la d nh v tar theo l khoan.
Nng sut ct ren bng tar rt thp v tc ct thp v hnh trnh chy
khng. nng cao nng sut, ngi ta dng loi tar t bp li sau khi ct ren xong
c th rt thng ra khi l; hay dng mi tar my u cong trn my khoan hay
tin gia cng ai c lin tc, loi b c hnh trnh chy khng.
d Bn ren:
Nu trng hnh dng bn ngoi, khng k
cc l thot phoi th bn ren c hnh ca mt
ai c. Trn vnh ngoi ca bn ren c 4 l cn
900 bt vt kp bn ren trong tay quay. Hai
trong 4 l c ng tm lch i so vi
phng hng knh mt lng l c dng iu
chnh kch thc khi bn ren b mn.
c im v tc ct, chnh xc v
nng sut cng ging nh l tar.
nng cao nng sut, ngi ta cng
dng loi bn ren t m, tc l sau khi ct ren
xong, cc li ct ca bn ren t m ra c
ng knh trong ln hn ng knh nh ren
Hnh 6.34- Bn ren.
v c th rt hn ra ngoi.
b) Tin ren
c Tin ren bng dao tin ren
y l phng php gia cng ren ph bin nht c tin hnh trn my tin
ren va vn nng, ph hp vi sn xut n chic v lot nh.
p ng yu
cu lm vic ca ren
phi bo m gc tit
din , bin dng ren v
ng knh trung bnh.
iu ny ch c th thc
hin c khi g dao
chnh xc, tc l li ct
phi nm trong mt
Hnh 6.35- Tin ren.
phng nm ngang vi
ng tm ca chi tit gia cng, ng i xng ca mi dao thng gc vi ng
tm chi tit v cch n mt on bng bn knh chn ren.
Ngy nay, c hai phng php tin ren nh sau:
- Tin dao hng knh:
a) b)
Phng php ny c th ct
ren t nhn b mt ren
cao nhng kh thot phoi
nn ch c th p dng ch
S S
ct thp, do nng sut
Hnh 6.36- S ct khi tin ren. ct thp.
a) Tin dao hng knh; b) Tin dao nghing.
Khoa C kh - Trng i hc Bch khoa
93
Gio trnh: Cng ngh ch to my Lu c bnh
f Tin ren gi lc
tin ren cao tc, ngi ta dng mt u tin ren cao tc lp trn my tin
vn nng hoc my chuyn dng. Phng php ny c th gia cng c c ren trong
v ren ngoi.
u tin ren cao tc thng lp 4 6 dao v lp lch tm so vi tm chi tit.
Khi quay mi li dao ht i mt lng hnh li lim. u tin ren cao tc ngoi
chuyn ng quay sinh ra vn tc ct, cn c chuyn ng tnh tin ct ht chiu
di ren.
c) Phay ren
Phay ren l phng php gia cng ren trong v ren ngoi t chnh xc v
nng sut cao. Thng dng trong sn xut hng lot trn my phay chuyn dng.
c Phay on ren di
on ren di khi chiu di on ren gia cng ln hn 2 3 ln ng knh ren,
khi dng dao phay a gia cng.
Khi dng dao phay a th trc dao phi nghing vi trc mt gc ng bng
gc nng ca ren.
Tuy nhin, dng cch ny s c sai s dng ren bi v ch ng knh trung
bnh ca ren mi yu cu gc nghing ca trc dao bng gc nng ca ren, trong khi
dao lun xoay mt gc c nh. Hn th na, li ct khng nm trong mt phng
qua tm, do ren c bin dng ng th dao phi c li ct dng ng cong,
m nu th th qu phc tp.
V vy, ngi ta dng dao c li ct thng v chp nhn sai s dng ren.
Cho nn, cch ny ch dng gia cng ren c yu cu chnh xc khng cao
hoc gia cng th mc d c nng sut kh cao.
d Phay on ren ngn
on ren ngn khi chiu di on ren gia cng khng vt qu 2 3 ln ng
knh ren, khi dng dao phay rng lc gia cng.
Cn bng hai l cn ren (b) lm vic trn my cn ren chuyn dng, c nng
sut cao hn v chuyn ng lin tc (khng gin on nh dng bn cn ren).
Khi cn, chi tit c trn thanh sao cho tm chi tit thp hn tm l cn
khong 0,2 mm. L cn A quay trn trn trc c nh, l B c dn ng quay v c
th ra vo iu chnh khi gia cng.
Cn ren bng bn cn hnh cung (c) thng dng khi cn ren t ng c nng
sut rt cao (20.000 25.000 bulng/h), song chnh xc ren khng cao.
Cn bng ba l cn (d) cho chnh xc v nng sut cao.
6.4.2- Gia cng sau nhit luyn
Mi ren dng gia cng tinh nhng ren c yu cu chnh xc cao nh ren
trn cc calip ren, tar, con ln ren, bn cn ren, ren trong cc my chnh xc... v cc
loi ren qua nhit luyn.
Mi ren c thc hin trn my mi ren chuyn dng, c cng ngh gia cng
chnh xc v tng i phc tp. Tuy vy, ngy nay do yu cu nng cao cht lng
sn phm, cng ngh ny pht trin mnh m v c nhiu thit b mi ren chnh
xc ra i.
Ch ct khi mi ren c th tnh ton theo cng thc cho trong s tay. Tuy
vy, khi chn ch mi cn phi ch n vt liu gia cng, s ln mi, cng vt
mi m iu chnh cho ph hp.
Cn v lng d khi mi, vi nhng loi ren bc nh th ngi ta khng ct s
b m mi to ren ngay trn phi; ren c bc ln v gia cng s b th lng d
mi cn li c th tnh theo cng thc:
= K.D0,25.S0,25 (K: h s)
vi: D: ng knh ren mi (mm)
S: bc ren (mm)
a) Mi bng mi mt u mi ( mi n)
Phng php ny c dng ph bin, prfin ca tng ng vi prfin ren.
mi c chuyn ng quay v tnh tin
hng knh c th gia cng c nhng loi
n ren c kch thc khc nhau v mi c ht
chiu su ca n. Bn my mang chi tit quay
v c chuyn ng tnh tin dc trc vi tc
nct dch chuyn bng mt vng quay ca n.
Khi g t, trc ca mi v trc ca chi
Sct
tit nm trong mt phng nhng lch nhau mt
gc ng bng gc nng ca ren.
Hnh 6.43- S mi ren
bng mi mt u mi. Phng php ny t chnh xc gia
cng cao, cu to ca n gin, d sa .
b) Mi bng mi nhiu u mi
nng cao nng sut, ngi ta dng phng php mi ren vi mi nhiu
u mi.
Thc ra, nhiu u mi gm nhiu
mt u mi ghp li nn nng sut cao hn
n mt u mi.
Phng php ny, mi khng cn t
nghing so vi chi tit mt gc m t c
nct ng tm song song vi ng tm chi tit.
Tuy nhin, cng v iu ny m chnh xc
Sct
thp hn mi vi mt u mi.
Phng php ny ch mi c cc loi ren
Hnh 6.44- S mi ren
c bc ln hn 0,6 mm bi v nu bc ren
bng mi nhiu u mi.
nh hn th khng m bo bn ca mi,
d lm v cc ng ren ca mi.
Mi ren bng mi nhiu u mi i hi my phi c c cu sa chnh
xc, thng thng dng c cu tin bng mi kim cng.
a)
b) c)
Hnh 6.51- S phay trc then hoa.
Then hoa c th coi l gm nhiu then v cc then c lm lin vi trc,
thng c khong 5, 6, 8, 10 rnh.
Phay rnh then hoa trn trc c th c thc hin bng mt hoc hai ln ty
theo sn lng. Trong sn xut hng lot, phay rnh then hoa c thc hin hai ln:
phay hai mt bn trc, sau phay phn mt tr (a); hoc phay mt ln bng dao
nh hnh (b). Trong sn xut ln, hay dng dao phay ln then hoa dng trc vt trn
my phay ln chuyn dng (c).
6.5.2- Gia cng then trn l
hay dng phng php chut, c th l gia cng l xong, sau mi chut rnh then
hoc l kt hp chut rnh then v l ng thi. Vi cch ny, then c gia cng
chnh xc, nng sut rt cao nhng ch to dao kh tn km.
b) Gia cng then hoa
Vi sn xut dng nh, vic gia cng then hoa trn l c thc hin bng
cch xc trn my xc tng rnh mt, ri phn gia cng n ht.
Khi sn xut hng lot ln, hng khi th dng phng php chut gia cng
then hoa trn l. Lc ny l gia cng then hoa c gia cng sn, dao chut ch
ct phn rnh then hoa.
Ngoi ra, c th dng phng php bin dng do gia cng l then hoa,
l t l then hoa.
6.5.3- Mi rnh then hoa
Then hoa l mi ghp cn c chnh xc, v vy, sau khi gia cng cn phi
mi then hoa c trc ln l.
Khi lp ghp then hoa, s c 3 phng php nh tm mi ghp:
Tin chm cu ngoi bng mm quay. Tin chm cu ngoi bng thanh c.