Professional Documents
Culture Documents
Chng 3
2
z
v z l rt nh so vi R nn l i lng nh khng ng k, gn ng ta c:
R+y
Rtt R + y v R y.
Do , i vi dao mt li ct, lng chuyn v y (chuyn v theo phng
php tuyn ca b mt gia cng) c nh hng ti kch thc gia cng nhiu nht, cn
chuyn v z (chuyn v theo phng tip tuyn ca b mt gia cng) khng nh hng
nhiu n kch thc gia cng.
i vi dao nhiu li ct hoc dao nh hnh th c trng hp c ba chuyn
v x, y, z u c nh hng n chnh xc gia cng. xc nh nh hng ny,
ngi ta phi dng phng php thc nghim. Phn lc ct tc dng ln h thng
cng ngh MGDC thnh ba thnh phn lc Px, Py, Pz, sau o bin dng ca h
thng theo ba phng X, Y, Z.
Trong tnh ton, ngi ta ch quan tm n lc php tuyn Py, trng hp yu
cu chnh xc cao, th phi tnh n nh hng ca Px, Pz bng cch nhn thm
h s.
Py l thnh phn lc php tuyn thng gc vi mt gia cng v y l lng
P
chuyn v tng i gia dao v chi tit gia cng. T s y c gi l cng vng
y
ca h thng cng ngh v k hiu l JHT :
Py
J HT = MN / mm (kG / mm )
y
Nh vy, tr s bin dng y c quan h vi lc tc dng theo hng v vi
cng vng ca h thng cng ngh.
nh ngha v cng vng: cng vng ca h thng cng ngh l kh
nng chng li bin dng ca n khi c ngoi lc tc dng vo.
Lng chuyn v ca h thng cng ngh khng phi l chuyn v ca mt chi
tit m l chuyn v ca c mt h thng gm nhiu chi tit lp ghp vi nhau. Do ,
theo nguyn l cng c lp tc dng ta c:
y = ym + yg + yd + yp
1
Mt khc, theo nh ngha ta c: y = Py .
J
1 1 1 1 1 1
T , suy ra: = + + + =
J Jm Jg Jd Jp Ji
iu ny cho thy rng, h thng cng c nhiu thnh phn th cng km cng
vng. Vi mt chi tit c cng vng l J, nu ta chia chi tit ny thnh nhiu
chi tit nh khc ri ghp li th chi tit mi s c cng vng km hn trc.
Tuy nhin, i khi ta phi chia nh chi tit ra cho d gia cng, lc ny cn phi
chn phng php ph hp vn m bo vic gia cng v cng vng.
1
Gi = l mm do, th ta c: HT = m + g + d + p
J
Ta c nh ngha mm do: " mm do ca h thng l kh nng bin
dng n hi ca h thng cng ngh di tc dng ca ngoi lc".
b) nh hng do dao mn
Khi dao mn s lm cho li ct b cn i, vic lm cho kch thc gia cng
thay i, lc ct cng thay i mt lng Py t l thun vi din tch mn Um.
Ngoi ra, cc thng s hnh hc ca dao cng c nh hng n lng thay i
lc php tuyn Py. Do vy, khi xc nh Py ngoi mn dao cn phi nhn thm cc
h s iu chnh.
Ta c: Py = Kdm. K. K. Kr. Um (cc h s t l c tra theo bng)
Khi gia cng trn cc my iu chnh sn (theo phng php t ng t
kch thc), mn dao s gy ra sai s h thng thay i.
c) nh hng do sai s ca phi
Tng qut th sai s ng knh ca chi tit gia cng do nh hng ca
cng vng l: D = 2(y m + y d + y p ) = 2.y = 2 , vi Py = CPy. Sy. tx. HBn = Cy. Sy. tx.
Py
J
Do sai s v hnh dng hnh hc ca phi trong qu trnh ch to m trong qu
trnh ct lng d gia cng thay i, lm cho chiu su ct cng thay i v lc ct
thay i theo, gy nn sai s hnh dng cng loi trn chi tit.
Kch thc Nu gi p l sai s ca
khi iu chnh phi th khi gia cng s xut
hin sai s ca chi tit l ct.
Ta c: ph = 2Rph
Dct max
Dph max
v ct = 2ct
t min = 2(ymax - ymin)
t max
a) nh hng ca my
Vic hnh thnh cc b mt gia cng l do cc chuyn ng ct ca nhng b
phn chnh ca my nh trc chnh, bn xe dao, bn my... Nu cc chuyn ng ny
c sai s, tt nhin n s phn nh ln b mt gia cng ca chi tit my.
L * Nu ng tm trc chnh my tin
khng song song vi sng trt ca thn
a
rmax my trong mt phng nm ngang th khi tin
chi tit gia cng s c hnh cn.
Ta c, rmax - r = a, vi a l khng
song song trong mt phng nm ngang trn
Sng trt chiu di L.
* Nu ng tm trc chnh my tin
L khng song song vi sng trt ca thn
my trong mt phng thng ng th khi tin
rmax
chi tit gia cng s c hnh hypecblit.
Ta c, rmax2 = r2 + b2, vi b l khng
song song trong mt phng thng ng trn
Sng trt chiu di L.
0 L
1 2
y=
2
.e
. 2
vi, : phng sai ca ng cong phn b.
Li: kch thc thc t c ca chi tit ct th th i
L : kch thc trung bnh cng ca lot chi tit ct th.
n
Li
i =1
L= ; trong , n l s lng chi tit ct th ca mt lot trong
n
mt ln iu chnh my.
Phng sai ca ng cong phn b tc thi xc nh theo cng thc:
(L i L )
n 2
i =1
=
n
Trong khong 3, cc nhnh ca ng cong gn st vi trc honh v
gii hn ti 99,73% ton b din tch ca n. Nh vy, trong phm vi 3 ng
cong phn b chun cha ti 99,73% s chi tit trong c lot ct th.
B
Ngoi ra, c th t hp cc sai s ngu
nhin v cc sai s h thng thay i bng cch
x dch ng cong phn b chun i mt lng
bng sai s h thng nhng vn gi nguyn hnh
dng ng cong phn b (hnh 3.10). Trong
trng hp ny, khong phn tn tng cng cc
Hnh 3.10- ng cong phn kch thc c lot chi tit ct th c xc nh
b c tnh ti cc sai s ngu theo cng thc:
nhin v sai s h thng. = 6 + B
Phng php ny tuy n gin nhng tn km v phi ct th c lot chi tit.
gim bt chi ph ng thi rt ngn thi gian xc nh quy lut phn b kch
thc, ngi ta dng cc s liu c sn tham kho khi gia cng cc kch thc c
tnh cht tng t trong iu kin gia cng tng t.
3.4.3- Phng php tnh ton phn tch (dng trong nghin cu)
Theo phng php ny, ta phn tch nguyn nhn sinh ra sai s gia cng,
tnh cc sai s , ri tng hp chng li thnh sai s gia cng tng. T , v quy
lut phn b v cn c vo nh gi chnh xc gia cng.
Trong mi trng hp, sai s gia cng tng phi nh hn dung sai cho php
ca chi tit cn ch to.
* Phn tch nguyn nhn: (xem trang 22; 23)
* Tng hp cc sai s:
- Tng cc sai s h thng khng i A l mt sai s h thng khng i v
c tng hp theo nguyn tc tng i s:
p
A = Ai .
i =1
- Tng cc sai s h thng thay i B(t) l mt sai s h thng thay i v
c tng hp theo nguyn tc tng i s:
q
B (t ) = B j (t ) .
j =1
- Tng cc sai s ngu nhin l mt sai s ngu nhin v c tng hp theo
nguyn tc cng xc sut, c phng sai l:
n
= (K z . z )2 .
z =1
- Sai s h thng v sai s ngu nhin tng hp theo nguyn tc tng s hc.
* V quy lut phn b:
Lc bt u gia cng, trung tm phn b l C0, khong phn tn l D0E0 vi
C0D0 = C0E0 = 3.
Kch thc
Ek
3
Ck
Dk
B(t)
E0
C0 Bi(t)
Ai
A
D0
L0 Thi gian (pht)
t0 ti tk
S lng (chic)
Sau , theo thi gian sai s h thng thay i s lm cho trung tm phn b di
ng theo ng C0Ck, gii hn phn b n cng bin i theo ng D0Dk v E0Ek.
Nh vy, trong qu trnh gia cng kch thc cc chi tit t c theo thi
gian s thay i trong hai ng gii hn D0Dk v E0Ek. T , ng phn b kch
thc gia cng s c dng nh trn, l ng cong tng hp ca sai s h thng
thay i B(t) v sai s ngu nhin.
Khi khong phn tn ca
ng cong kch thc thc
bng vi dung sai ca chi tit cn
Lmax
gia cng: = T, th ta phi iu
chnh li my, a tm phn b v
li v tr ban u. Khong thi gian
gia hai ln iu chnh my, ngi
ta gi l chu k iu chnh li my.
Tck Ch rng, chu k iu chnh
Lmin
my phi nh hn hoc bng tui
bn dao v nu khng th dao s h
Hnh 3.12- Chu k iu chnh li my.
khi cha kp iu chnh li my.
3.5- iu chnh my
iu chnh my nhm m bo chnh xc ca tng nguyn cng. y
l qu trnh chun b, g t dng c ct, g v cc trang b cng ngh khc ln
my; xc nh v tr tng i gia dng c ct v mt cn gia cng nhm gim bt
cc sai s gia cng, t c cc yu cu cho trn bn v.
Trong sn xut n chic v lot nh, chnh xc gia cng yu cu c th
i vi b mt khng i xng: bs = 1 + 2 + 3
i vi b mt i xng: bs = 2(1 + 2 + 3)
Py
vi, 1: lng bin dng n hi ca h thng cng ngh, 1 = .
J
2: chiu cao nhp nh, 2 = Rz.
3: khe h bn knh ca trc chnh my, thng thng 3 = 0,02 0,04 mm.
Du (+) ly khi gia cng mt tron v du (-) khi gia cng mt ngoi
Theo kinh nghim, sai s ca lng b sung c th ti 50% gi tr bn thn n
cng thm cc sai s khc nn phng php iu chnh tnh khng cho php t
chnh xc cao hn cp 7. Vy, iu chnh tnh ch dng sn xut n chic, lot nh.
3.5.2- iu chnh theo chi tit ct th nh calip th
Phng php ny dng calip lm vic ca ngi th tin hnh iu chnh.
Calip l dng c kim tra xem kch thc thc ca chi tit c nm trong phm vi
dung sai hay khng m khng cn bit gi tr thc ca chi tit. Kt cu ca calip nt
c hai u: mt u c kch thc danh ngha bng kch thc gii hn nh nht ca
l, gi l u qua; mt u c kch thc danh ngha bng kch thc gii hn ln
nht ca l, gi l u khng qua.
Tin hnh:
- Xc nh v tr tng i ca dao vi phi, sau c nh cc vu, c chn...
- Tin hnh ct th khong 3 5 chi tit.
- Dng calip kim tra cc chi tit trn, nu t th gia cng cho c lot chi tit.
c im:
- iu chnh my theo phng php ny chc chn c ph phm bi v lot
chi tit c gia cng l n chic, c khong phn tn l 6:
+ Nu 6 > T, th chc chn c ph phm.
+ Nu 6 T, s khng c ph phm khi tm ca ng cong phn b kch
thc trng tm min dung sai chi tit, tuy nhin do ta khng xc nh c tm ca
ng cong phn b kch thc do vy vn c ph phm.
- Nu s lng chi tit ct th cng nhiu th ph phm cng gim nhng
cng khng th loi tr ht ph phm.
iu chnh my l phng php ph bin, c dng trong cc nh my c kh.
3.5.3- iu chnh theo chi tit ct th nh dng c o vn nng
Tin hnh:
- G t dao v cc c hnh trnh cn c vo kch thc iu chnh Lc.
- Ct th m chi tit.
- o kch thc m chi tit , xc nh c tm phn b v phng sai
- So snh tm phn b kch thc v tm dung sai, t iu chnh my
theo dung sai thu hp.