ALD
FRYSK
NOCHT EN WILLE GENOEGEN
EN PLEZIER
Aeisykje Eierenzoeken. In Friesland een
wijdverbreide liefhebberij. Het gaat hoofdzakelijk
om kievitseieren waarvan tot voor kort het eerste
exemplaar volgens de traditie aan de Koningin
werd aangeboden.
Fierljeppe Polsstokverspringen. Wordt behalve
als hulpmiddel bij het eierenzoeken ook als aparte
sport beoefend.
Keatse Kaatsen. Balsport, beoefend met teams
van de drie spelers, met van ouds Franeker als het
belangrijkste kaatscentrum. Spelregels en
puntentelling zijn voor buitenstaanders tamelijk
ingewikkeld.
Hurdsile Wedstrijdzeilen. In het waterrijke
Friesland de sport bij uitstek. Wijd en zijd bekend
is het sktsjesilen, het zeilen met de z.g. sktsjes,
veelal in de beurtvaart gebruikte zeilschependie
eigendom zijn van gemeenten, instellingen en
particulieren.
EMAIL TWITTER HANDLE
NUVERAERDICH FOLK
BIJZONDERE LUI
De rabbelskte De kwebbelaarster, in ernstiger
vorm de kwaadspreekster.
De ld tsjoenster Een heksachtig type, met
helderziende gaven.
De krimmenearder Iemand die altijd klaagt en
meent slecht af te zijn.
It weiten hintsje Een zwak, bleek persoontje.
DER OP UT ER OPUIT
Alve stddetocht Elfstedentocht. De bekende
schaatstocht langs de elf Friese steden.
Nei de freedsmerk Naar de vrijdagsmarkt. De
veemarkt in Leeuwarden, hier nog op het oude
marktterrein.
In dei nei t Ameln Een dag naar Ameland. Elke
Fries is ooit wel eens een dag naar dit prachtige eiland
geweest of heeft er zijn vakantie doorgebracht.
It skoalreiske nei t Wld Het schoolreisje naar
Oranjewoud. Op allerlei manieren werd dit doel van
duizenden Friese schoolkinderen berekt: op de fiets,
met paard en wagen of met de bus.
TELEPHONE LINKEDIN URL
DE BUORKERIJ DE BOERDERIJ WARBER FOLK WERKZAME,
BEZIGE MENSEN
De boer yn e jister De jister is een omheind
gedeelte waarbinnen in de zomer bij melkenstijd
De bolkoerinster De broodventster. Een vrouw die
de koeien worden samengebracht.
in vroegere jaren, als bijverdienste, voor de bakker
De boerinne yn e tsjernherne De boerin in de
het brood uitventte.
karnkamer. De karnton is in werking en de boerin
It skroarske De naaister die desgewenst aan huis
is in afwachting van het gereedkomen van de
kwam.
boter.
De einekuorker De eendenkorvenmaker met
De feint yn t haieln De boerenknecht in het
eendenkooi. Het maken van eendenkorven is een
hooiland bezig met het keren van het hooi.
uitstervend beroep. Het wordt onder de rubriek oude
De faem op it bjinstap De faem is de meid. Een
ambachten nog wel gedemonstreerd op folkloristische
bjinstap is een boenplankier waarop de
dagen.
melkbussen in vroeger tijden aan de slootkant
De muddejeijer De bunzingjager. Bunzingen
werden schoongeboend.
werden in de late herfst en in de winter gevangen. De
jager was steevast vergezeld van zijn hond, een Friese
stabij, die traditiegetrouw meestal Bijke heet.

FRYSLN SJONGT FRIESLAND ZINGT

Rlje rlje De eerste woorden van de ode aan het Grouw van weleer en aan de schoonheid van het
watergebied rondom het dorp.Rlje rlje wetterweagen, rlje en brzje om t lde Grou. Hetgeen, vrij vertaald,
ongeveer zegt: Rol maar voort golven, rol maar voort en bruis maar om t oude Grouw.
Der t de dyk it ln omklammet Waar de dijk het land omvat houdt en verder; zoals moeders arm haar
kinderen. Het lied van Frieslands kusten.
Moai snder Wjergea binnen de Wlden Weergaloos mooi zijn de Wouden. Een loflied op de Friese
Wouden. Het zandgrondgebied dat zich van het midden van Noord-Oostelijk Friesland voortzet naar het Zuiden
en Zuid-Oosten [tot in West-Friesland]. Het wordt gekenmerkt door mooi omzoomde landerijen, vaak met
meidoornbomen.
Hup spengroattenbrij De aanhef van de beroemde Skotse Trije, een boerendans die in Friesland bij
bruiloften en folkloristische evenementen nog geregeld wordt gedaan.

FAN FRYSLNS FORLINE UIT FRIESLANDS VERLEDEN

It froutsje fan Starum Het vrouwtje van Stavoren. De legendarische hoogmoedige vrouwelijke reder uit de 14e
eeuw, die naar het verhaal zegt, een scheepslading kostbaar graan overboord liet gooien waardoor tenslotte de
haven van Staveren zou zijn verzand.
Eise Eisinga De wetenschapsman die zonder technische- of andere gespecialiseerde opleiding waardevolle
werken schreef over astronomie en het beroemde Plantarium in Franeker bouwde. Een, vooral voor die tijd,
ongelofelijk knappe constructie die natuurgetrouw de loop van de hemellichamen weergeeft.

EMAIL TWITTER HANDLE TELEPHONE LINKEDIN URL

2
Greate Pier De beroemde oersterke Friese boer vrijheidsstrijder die in de 16e eeuw bij Kimswerd woonde. De
soldaten van de bezetter vragen juist hm of hij weet waar Greate Pier woont, waarop het antwoord luidde: Hier
staat hij en dr woont hij, terwijl hij, volgens het verhaal, met de ploeg zijn boerderij aanwees.
De tsien fan Martens Afke Buiten Friesland bekend als Afkes Tiental. Het beroemde boek van Nienke van
Hichtum, de vrouw van Pieter Jelles Troelstra. Afke woonde met haar tien kinderen in Warga.

UT DE BERNEJIERREN UIT DE KINDERJAREN

Nijjierroppe Nieuwjaarwensen. Op Nieuwjaarsdag gingen de kinderen langs de deur bij familie, buren en
bekenden om Gelukkig Nieuwjaar te wensen. Zij kregen dan een cent of bij uitzondering een paar centen.
Utfanhzje Uit logeren gaan. In dit geval bij pake en beppe, bij grootvader en grootmoeder die de kinderen
hartelijk verwelkomen.
Mei de forsierde wein Met de versierde wagen. Op hoogtijdagen zoals bijvoorbeeld op Koninginnedag
maakten de kinderen een rondrit op versierde wagens. De boerewagens werden voorzien van bogen en versierd
met bloemen, vlaggen en gekleurd papier.
Preamkeskouwe Stuntelig, met de armen zwaaiend schaatsenrijden. Zoals kinderen die het schaatsen nog
moeten leren en sommige volwassenen die het nooit onder de knie krijgen.

F.N. Heinsius (getypt, bron: Ald Frysk Kwartet, Bevink Edities Amsterdam)

EMAIL TWITTER HANDLE TELEPHONE LINKEDIN URL

3