You are on page 1of 11

Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vĩ mô Gợi ý lời giải bài tập 6

Niên khoá 2007-2008

Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright


Học kỳ Thu, 2007

KINH TẾ VĨ MÔ

Gợi ý lời giải bài tập 6


Ngày phát: 18/10/2007; Ngày nộp: 01/11/2007

Mô hình IS-LM và AD trong nền kinh tế đóng


Để giải các câu hỏi này cần lưu ý hệ phương trình của mô hình IS-LM. Để đơn giản, hãy
trở lại với hệ phương trình trong tài liệu đọc, và giáo trình của chúng ta.

Câu 1: (20đ)
Sử dụng mô hình IS-LM, giải thích điều gì xảy ra với lãi suất, thu nhập, tiêu dùng, và đầu
tư khi có những thay đổi sau đây:
a. Ngân hàng nhà nước cắt giảm cung tiền
b. Chính phủ tăng thuế và chi tiêu những khoản bằng nhau

Gợi ý:

Mô hình IS-LM giải thích điều gì xảy ra với sản lượng Y và lãi suất r. Hệ phương trình
của mô hình cũng cho thấy mối quan hệ giữa tiêu dùng C và thu nhập khả dụng (Y-T),
đầu tư I với lãi suất r.
a. Ngân hàng nhà nước cắt giảm cung tiền:
• Cung tiền giảm làm dịch chuyển LM sang trái. Cân bằng trên IS-LM cho
kết quả Y giảm và r tăng.
• T không đổi do vậy (Y-T) giảm và C giảm.
• r tăng nên I giảm.

b. Chính phủ tăng thuế T và chi tiêu G những khoản bằng nhau:
Tăng thuế T làm dịch chuyển IS sang trái, tăng chi tiêu G làm dịch chuyển IS
sang phải. Như vậy, cuối cùng IS sẽ thay đổi ròng như thế nào?

Trở lại với mô hình, ta thấy:


• Tăng chi tiêu G sẽ làm IS dịch chuyển sang phải một lượng bằng
[1/(1–MPC)].∆G
• Tăng thuế T sẽ làm IS dịch chuyển sang trái một lượng bằng
[-MPC/(1-MPC)].∆T

Với ∆G = ∆T, lượng thay đổi ròng hay dịch ròng của IS sẽ là:
∆Y = [1/(1–MPC)].∆G + [-MPC/(1-MPC)].∆T = ∆G

Châu Văn Thành 1 11/2/2007


Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vĩ mô Gợi ý lời giải bài tập 6
Niên khoá 2007-2008

Hay IS sẽ dịch phải một lượng bằng G tăng, Y tăng và r tăng. Mô hình IS-LM cho
thấy Y tăng nhỏ hơn lượng tăng của G và T, hay thu nhập khả dụng giảm, C giảm.
Lãi suất r tăng làm giảm đầu tư I.

Câu 2: (10đ)
Giả sử một nền kinh tế đang rơi vào trạng thái nóng, tuy nhiên, để duy trì tăng trưởng,
chính phủ muốn tăng đầu tư không lại không muốn gia tăng tổng cầu. Sử dụng mô hình
IS-LM, hãy chỉ ra kết hợp chính sách tiền tệ và thu chi ngân sách nhằm đạt được mục tiêu
này?

Gợi ý:

Một kết hợp chính sách tiền tệ và thu chi ngân sách nhằm duy trì tăng trưởng dựa vào đầu
tư nhưng không gây áp lực tăng cầu tránh trường hợp nóng lên của nền kinh tế, có thể
được đề nghị là: Chính sách tiền tệ mở rộng (tăng cung tiền) + Chính sách thu chi ngân
sách thắt chặt (giảm chi tiêu G và/hay tăng T).

Mô hình IS-LM cho thấy, LM dịch phải và IS dịch trái, kết quả là giảm r mà không làm
thay đổi Y:

r LM1
LM2

r1
A

r2 IS1
B

IS2

Y
Y1

Mô hình IS*-LM* và AD trong nền kinh tế mở

Câu 3: (30đ)
Dùng mô hình Mundell-Fleming để biểu diễn điều gì xảy ra cho tổng thu nhập, tỷ giá hối
đoái và cán cân thương mại trong cả hai trường hợp: (1) Cơ chế tỷ giá hối đoái cố định;
và (2) Cơ chế tỷ giá hối đoái thả nổi, trước mỗi thay đổi sau đây:

Gợi ý:

Trước tiên hãy nhớ lại 3 phương trình cơ bản trong mô hình Mundell-Fleming dùng mô
tả nền kinh tế mở-nhỏ, vốn di chuyển tự do:

Châu Văn Thành 2 11/2/2007


Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vĩ mô Gợi ý lời giải bài tập 6
Niên khoá 2007-2008

IS*: Y = C(Y-T) + I(r*) + G + NX(e)


LM*: M/P = L(Y, r*)
(r = r*)

Trong ngắn hạn, chúng ta giả định mức giá trong nước P và mức giá nước ngoài hay phần
còn lại của thế giới P* cố định. Điều này có nghĩa là biến đổi của ε cũng chính là sự biến
đổi của e.

a. Kinh tế cất cánh và đang trên đà phát triển mạnh khiến niềm tin về tương lai của
người tiêu dùng khả quan hơn và do vậy họ đã tiêu dùng nhiều hơn và tiết kiệm ít
hơn.

Người tiêu dùng quyết định tiêu dùng nhiều hơn và tiệt kiệm ít đi do sự khả quan
và niềm tin sẽ làm cho đường IS* dịch phải (cầu tăng lên ứng với mọi mức e trên
toạ độ (Y, e)).

Tỷ giá hối đoái thả nổi:

e LM* IS*1 Vì cung tiền M không thay


đổi, LM* không dịch
IS*2 chuyển, nên Y không đổi.
Tỷ giá e giảm (nội tệ lên
giá), NX giảm bằng với
e1 phần tăng lên của tiêu dùng.

e2

Y1 Y
Tỷ giá hối đoái cố định:

Châu Văn Thành 3 11/2/2007


Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vĩ mô Gợi ý lời giải bài tập 6
Niên khoá 2007-2008

e LM*1 LM*2 IS*1 IS* dịch phải, e cố dịnh nên


NX không đổi. Tổng chi
IS*2 tiêu dự kiến tăng do tiêu
dùng tăng tạo áp lực lên tỷ
giá (giảm) và lãi suất trong
e1 nước (tăng, r>r*). NHNN
e = ef tăng mua ngoại tệ, cung tiền
tăng làm dịch chuyển LM*
sang phải. Kết quả là Y
tăng, e và NX không đổi.

Y1 Y2 Y
b. Hội nhập và cắt giảm thuế quan cùng với thu nhập ngày càng cải thiện, nhiều gia
đình muốn mua xe hơi ngoại nhập hơn là xe sản xuất và lắp ráp trong nước.

Gợi ý:

Nhiều người muốn mua xe hơi nhập hơn là xe sản xuất và lắp ráp trong nước có
nghĩa là NX giảm (ứng với mọi mức e), đường IS* dịch trái.

Tỷ giá hối đoái thả nổi:

e LM* IS*2 Vì cung tiền M không thay


đổi, LM* không dịch
IS*1 chuyển, nên Y không đổi.
Tỷ giá e tăng (nội tệ giảm
giá), NX tăng bằng với phần
e2 giảm NX ban đầu.

e1

Y1 Y
Tỷ giá hối đoái cố định:

Châu Văn Thành 4 11/2/2007


Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vĩ mô Gợi ý lời giải bài tập 6
Niên khoá 2007-2008

e LM*2 LM*1 IS*2 NX bị ảnh hưởng (nhưng


không phải do e) làm IS*
IS*1 dịch trái. Tổng chi tiêu dự
kiến giảm nên Y giảm tạo
áp lực lên tỷ giá (tăng, nội tệ
e1 mất giá) và lãi suất trong
e = ef nước (giảm, r<r*). NHNN
tăng bán ra ngoại tệ, cung
tiền giảm làm dịch chuyển
LM* sang trái. Kết quả là Y
giảm, e không đổi, và NX
giảm.
Y2 Y1 Y

c. Việc các ngân hàng đẩy mạnh phát triển hệ thống máy rút tiền tự động và chính
sách trả lương qua tài khoản của chính phủ đã làm giảm cầu tiền.

Gợi ý:

Cân bằng trên thị trường tiền tệ được biểu diễn qua phương trình:
M/P = L(Y, r*)
Giả sử đây cũng là trạng thái cân bằng ban đầu.

Việc xuất hiện ngày càng nhiều máy ATM và xu hướng trả lương qua tài khoản
ngân hàng đã có tác động giảm cầu tiền tại mọi mức lãi suất và thu nhập tương
ứng. Do vậy, tình trạng mất cân bằng xuất hiện. Vì cung tiền M và P cố định, nên
vế bên trái cố định. Ở vế bên phải, lãi suất thế giới r* cố định, chỉ còn Y là biến số
phải điều chỉnh, cụ thể là Y phải tăng lên để làm tăng cầu tiền và tái lập cân bằng.
Như vậy LM* sẽ dịch chuyển sang phải trên toạ độ (Y, e).

Tỷ giá hối đoái thả nổi:

Châu Văn Thành 5 11/2/2007


Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vĩ mô Gợi ý lời giải bài tập 6
Niên khoá 2007-2008

e LM1* LM2*

IS*

e2 Y tăng, e tăng (nội tệ mất giá),


NX tăng.
e1

Y1 Y2 Y
Tỷ giá hối đoái cố định:
LM* dịch phải gây áp lực đối với
e LM1* LM2* lãi suất trong nước và tỷ giá hối
đoái danh nghĩa (theo hướng nội
(1) IS* tệ mất giá). Để giữ tỷ giá cố định,
NHNN sẽ bán ngoại tệ ra. Có
nghĩa là cung tiền giảm và đường
LM* dịch trái cho đến khi trạng
thái cân bằng ban đầu được tái
e1 e = ef lập.

(2) Y, e , và NX đều không bị ảnh


hưởng.

Y1 Y

Câu 4: (20đ)
a. Chính sách của các nước lớn có thể ảnh hưởng đến các biến số thế giới trong đó
có lãi suất thế giới (r*). Dưới góc độ của kinh tế vĩ mô, điều gì có thể làm cho lãi
suất thực thế giới thay đổi?

Gợi ý:

Xét trên góc độ nền kinh tế thế giới, chúng ta có thể thấy kinh tế thế giới tương
đương với một nền kinh tế đóng, lãi suất thực r* thế giới được xác định trong dài
hạn bằng trạng thái cân bằng của thị trường vốn vay thế giới mà ở đó tiết kiệm thế
giới bằng với đầu tư thế giới.

Trong mô hình mà chúng ta xét đến cho một nền kinh tế mở nhỏ thì mức r* được
xem là ngoại sinh. Tuy nhiên, r* không phải luôn cố định hay luôn là một hằng
số. Bất kỳ điều gì làm thay đổi tiết kiệm hay cầu đầu tư thế giới sẽ làm thay đổi

Châu Văn Thành 6 11/2/2007


Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vĩ mô Gợi ý lời giải bài tập 6
Niên khoá 2007-2008

lãi suất thế giới r*. Trong ngắn hạn, giá cả cố định (hay ít nhất là có tính cứng
nhắc, hay không điều chỉnh hoàn toàn), bất cứ khi nào hay điều gì làm thay đổi
cung và cầu tiền trên thế giới sẽ ảnh hưởng đến lãi suất thực thế giới.

b. Sử dụng mô hình IS*-LM*, so sánh tác động của một sự giảm sút lãi suất thế giới
đến tổng thu nhập, tỷ giá hối đoái và cán cân thương mại đối với một nền kinh tế
nhỏ-mở và vốn di chuyển tự do trong cả hai cơ chế tỷ giá hối đoái cố định và thả
nổi?

Gợi ý:

Khi lãi suất thực thế giới giảm (như trường hợp Hoa Kỳ cắt giảm 0,5 điểm phần
trăm lãi suất vào ngày 18/09 vừa qua chẳng hạn) thì cả 2 đường IS* và LM* đều
dịch chuyển.

Đường IS* dịch phải vì r* giảm làm tăng cầu đầu tư, tổng chi tiêu tăng (ứng với
mọi mức tỷ giá e). Đường LM* dịch trái vì lãi suất r* thấp hơn đòi hỏi mức thu
nhập thấp hơn nhằm phục hồi trạng thái cân bằng trong thị trường tiền tệ.

Tỷ giá hối đoái thả nổi:

e LM*2 LM*1 IS*1 Ta thấy kết quả của sự dịch


chuyển này là Y giảm, e
e1 IS*2 giảm, do vậy NX giảm.

e2

Y2 Y1 Y
Tỷ giá hối đoái cố định:

Châu Văn Thành 7 11/2/2007


Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vĩ mô Gợi ý lời giải bài tập 6
Niên khoá 2007-2008

e LM*2 LM*1 IS*1 LM*3 IS* dịch phải, LM* dịch


trái, e bị áp lực giảm (nội tệ
e1 = ef IS*2 lên giá), nhưng để duy trì tỷ
giá e cố định, NHNN tăng
mua ngoại tệ, cung nội tệ
(1) tăng và làm dịch LM* sang
phải để duy trì e theo hình
vẽ. Điều này tiếp tục được
thực hiện cho đến khi LM*
(2)
dịch chuyển đến vị trí
(1) LM*3. Tại trạng thái cân
bằng mới, ta thấy Y tăng, e
Y2 Y1 Y và NX không đổi

Câu 5: (20đ)
a. Mặc dù Việt Nam đang có xu hướng linh hoạt hơn trong quản lý tỷ giá, tuy nhiên,
xu hướng vẫn gần với cơ chế cố định nhiều hơn. Giả sử nền kinh tế Việt Nam và
thế giới tự do hoá dòng vốn di chuyển và chính phủ đang theo đuổi mục tiêu tăng
trưởng. Trước mắt cần phải thoát ra khỏi tình trạng suy thoái, chính phủ Việt Nam
nên sử dụng chính sách tiền tệ hay thu chi ngân sách để đạt được mục tiêu này?
Giải thích?

Gợi ý:

Chúng ta có thể sử dụng mô hình Mundell-Fleming cho trường hợp nền kinh tế
mở-nhỏ, vốn di chuyển tự do và cơ chế tỷ giá hối đoái cố định áp dụng giải thích
cho câu hỏi này và áp dụng cho trường hợp của Việt Nam đó là tập trung cho các
chính sách tài khoá hay chính sách thu chi ngân sách.

Theo kết quả phân tích của mô hình Mundell-Fleming (1963) thì:
“Các tác động của một chính sách ổn định hóa kinh tế tùy thuộc vào mức độ
chuyển động của dòng vốn và vai trò của hệ thống tỷ giá hối đoái. Đối với trường
hợp vốn di chuyển hoàn tự do, hệ thống tiền tệ mà tỷ giá được thả nổi theo thị
trường, các công cụ tiền tệ là một chính sách hữu hiệu nhất để xử lý các trường
hợp khủng hoảng. Ngược lại, trong một hệ thống mà tỷ giá bị ấn định một cách cố
định, các chính sách tài khoá đóng vai trò then chốt trong khi các chính sách can
thiệp tiền tệ là vô ích”

Hay chúng ta có thể tóm tắt như sau:

Chính sách tài khoá Chính sách tiền tệ Chính sách tỷ giá
Tỷ giá hối đoái cố định Hữu hiệu Vô ích Phá giá
Nâng giá
Tỷ giá hối đoái thả nổi Vô ích Hữu hiệu

Châu Văn Thành 8 11/2/2007


Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vĩ mô Gợi ý lời giải bài tập 6
Niên khoá 2007-2008

b. Từ câu trả lời bên trên, bạn có nhận xét gì về 3 điều không tương thích, hay 3 điều
không thể xảy ra đồng thời: (1) Chính sách tiền tệ độc lập; (2) Cơ chế tỷ giá hối
đoái cố định; và (3) Vốn di chuyển tự do.

Gợi ý:

Tỷ giá e và cung tiền MS là hai biến số chính sách mà một quốc gia không thể
kiểm soát hoàn toàn đồng thời. Một khi cố định tỷ giá thì cung tiền phải thay đổi
để cam kết duy trì tỷ giá. Việc cân bằng thị trường ngoại hối thông qua sử dụng
dự trữ ngoại tệ sẽ làm tăng hay giảm cung tiền ngoài dự kiến. Chính sách tiền tệ
trong trường hợp này là bị động.

Một nước theo cơ chế tỷ giá thả nổi có thể độc lập trong chính sách tiền tệ của
mình, tỷ giá hối đoái trong cơ chế này thay dổi theo quan hệ cung cầu trên thị
trường ngoại hối mà không có sự can thiệp của ngân hàng trung ương. Mối quan
hệ giữa thị trường tìền tệ và thị trường ngoại hối cho thấy sự nối kết giữa tỷ giá e
và cung tiền MS.

Mặc khác, một nước theo cơ chế vốn di chuyển tự do có nghĩa là đồng tiền nước
này có khả năng chuyển đổi. Một sự thay đổi hay biến động trong thị trường
ngoại hối, hay các biến động khác của nền kinh tế có liên quan sẽ tạo áp lực thay
đổi tỷ giá. Nếu nước này thả nổi tỷ giá, e sẽ biến động. Nếu nước này theo cơ chế
tỷ giá hối đoái cố định, chính sách tiền tệ sẽ trở thành công cụ hỗ trợ tỷ giá. Suy
cho cùng, cả ba cơ chế chính sách này rất khó xảy ra đồng thời với nhau.

Các mô hình AS trong ngắn hạn


(Không yêu cầu làm các câu này, chỉ khuyến khích suy nghĩ cách thức trả lời. Tuy
nhiên các câu này có thể xuất hiện trong bài thi cuối khoá)

Câu 6:
Trình bày tóm tắt bốn lý thuyết về tổng cung trong ngắn hạn? Mỗi một lý thuyết dựa vào
tính không hoàn hảo gì của thị trường? Cả bốn lý thuyết này có điểm gì chung?

Gợi ý:
Xem tập bài giảng, phần Câu hỏi ôn tập, chương 13, Tổng Cung, đáp án câu 1.

Câu 7:
Giả sử ta có mối quan hệ của đường cong Phillips trong một nền kinh tế được biểu diễn
bởi phương trình sau:
π = π-1 – 0,5(u -0,06)
a. Tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên là bao nhiêu?

Nguyên thuỷ ta có phương trình: π = πe – β(u – un)

Châu Văn Thành 9 11/2/2007


Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vĩ mô Gợi ý lời giải bài tập 6
Niên khoá 2007-2008

Tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên là tỷ lệ thất nghiệp mà ở đó ứng với tỷ lệ lạm phát đúng
bằng hay không lệch ra khỏi tỷ lệ lạm phát dự kiến. Trong phương trình này, ta
thấy tỷ lệ lạm phát dự kiến đúng bằng tỷ lệ lạm phát thực tế giai đoạn trước đó,
hay:
π = π-1 . Điều này có nghĩa là tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên u = 0,06 hay 6%.

b. Phác hoạ đồ thị thể hiện mối quan hệ trong ngắn hạn và dài hạn giữa lạm phát và
thất nghiệp?

Trong ngắn hạn, nếu tỷ lệ lạm phát dự kiến đúng bằng tỷ lệ lạm phát thực tế trong
giai đoạn trước, π = π-1 . Mối quan hệ giữa lạm phát và thất nghiệp trong ngắn hạn
thể hiện qua đường Phillips (hình vẽ) với độ dốc âm (-0,5), đi qua điểm có toạ độ
π = π-1 và u = 0,06. Đồng thời đường Phillips trong ngắn hạn thể hiện mối quan hệ
nghịch chiều giữa lạm phát và thất nghiệp.

Trong dài hạn, lạm phát dự kiến bằng lạm phát thực tế giai đoạn trước đó, tỷ lệ
thất nghiệp bằng với tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên là 6%.

LRPC
π

LRPC: Đường Phillips dài hạn


0,5 SRPC: Đường Phillips ngắn hạn

π-1 1

SRPC

0,06 u

c. Xác định mức thất nghiệp cần thiết để giảm lạm phát bớt 5 điểm phần trăm là bao
nhiêu?

Mối quan hệ của đường Phillips (ngắn hạn) cho thấy, để giảm lạm phát phải hy
sinh bởi sự tăng lên của tỷ lệ thất nghiệp, tức là tỷ lệ thất nghiệp phải tăng lên cao
hơn tỷ lệ thất nghiệp tư nhiên cho đến khi tỷ lệ lạm phát dự kiến điều chỉnh.

Một cách viết khác về phương trình trên, ta có:


π - π-1 = – 0,5(u -0,06)

Để giảm lạm phát 5 điểm phần trăm, có nghĩa là vế trái có giá trị là – 0,05. Vậy
giá trị u thoả điều kiện này là u = 0,16 hay 16%. Vì tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên đang
là 6%, như vậy phải có thêm 10% thất nghiệp dưới dạng chu kỳ để giảm được 5
điểm phần trăm lạm phát theo mong muốn.

Châu Văn Thành 10 11/2/2007


Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vĩ mô Gợi ý lời giải bài tập 6
Niên khoá 2007-2008

d. Hiện lạm phát đang ở mức 10 phần trăm. Ngân hàng nhà nước muốn cắt lạm phát
còn 5 phần trăm. Hãy đưa ra 2 tình huống nhằm đạt được mục tiêu này?

Trong trường hợp này có nghĩa là cần cắt giảm 5 điểm phần trăm lạm phát. Hai
tình huống có thể thực hiện được mục tiêu này đó là: (1) Chấp nhận tăng tỷ lệ thất
nghiệp lên rất cao trong một thời gian ngắn; (2) Điều chỉnh tỷ lệ thất nghiệp tăng
dần theo một thời gian dài hơn. Cụ thể là:

1. Chấp nhận tỷ lệ thất nghiệp từ 6% thành 16% trong một năm để có tỷ lệ


lạm phát từ 10% thành 5%.

2. Điều chỉnh để có tỷ lệ thất nghiệp 8% và kéo dài trong 5 năm, với mục
tiêu mỗi năm giảm 1 điểm phần trăm tỷ lệ lạm phát.

Châu Văn Thành 11 11/2/2007

You might also like