Professional Documents
Culture Documents
1
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
2
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
3
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
Main MeMory
ROM+RAM
Bé nhí trong
Bé nhí
ngoµi
4
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
+ ThÕ hÖ 4 : ra ®êi nh÷ng n¨m 70 cho ®Õn nay, dùa trªn c«ng nghÖ vi m¹ch
cì lín vµ cùc lín, chñ yÕu sö dông c¸c bé nhí b¸n dÉn, tèc ®é tÝnh to¸n hµng
tr¨m triÖu phÐp tÝnh / gi©y.
b. Ph©n lo¹i m¸y tÝnh.( 7 lo¹i )
+ Siªu m¸y tÝnh ( Super computer ).
+ M¸y tÝnh lín ( Mainframe ).
+ M¸y tr¹m ( Worstation )
+ M¸y Note book ( lµ m¸y x¸ch tay nhá, gän nh cuèn s¸ch )
+ M¸y Laptop ( m¸y tÝnh x¸ch tay )
+ M¸y Destop ( ®Æt trªn bµn)
+ M¸y tÝnh c¸ nh©n ( PC Computer ).
III. HÖ ®Õm vµ c¸c hÖ ®Õm thêng dïng trong tin häc
1. HÖ ®Õm : tËp c¸c ký hiÖu vµ qui t¾c sö dông tËp ký hiÖu ®ã ®Ó biÓu diÔn vµ
x¸c ®Þnh gi¸ trÞ c¸c sè.
+ Cã 2 lo¹i hÖ ®Õm :
- HÖ ®Õm kh«ng theo vÞ trÝ : mçi ký hiÖu biÓu thÞ mét gi¸ trÞ cô thÓ
vd : HÖ ®Õm La m·
- HÖ ®Õm theo vÞ trÝ :
+ HÖ ®Õm thËp ph©n : ( hÖ ®Õm 10 ) sö dông tËp 10 ký hiÖu lµ c¸c sè 0 – 9.
+ HÖ ®Õm nhÞ ph©n : lµ hÖ ®Õm c¬ sè 2 víi hai ch÷ sè 0 vµ 1.
+ HÖ ®Õm b¸t ph©n ( octal ) : sö dông 8 ch÷ sè tõ 0 – 7 ®Ó biÓu diÔn c¸c sè.V×
vËy mçi mét ch÷ sè hÖ 8 t¬ng ®¬ng víi sè nhÞ ph©n 3 bÝt ( 8 = 23 )
+ HÖ ®Õm Hexa ( hÖ 16 ) : Sö dông c¸c ký hiÖu 0 – 9, A, B, C, D, E, F. Mét
sè hexa t¬ng ®¬ng víi 1 côm 4 ch÷ sè nhÞ ph©n ( 4 bit ) v× 24 = 16.
B¶ng chuyÓn ®æi
5
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
6
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
7
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
+ ThuËt to¸n lÊy phÇn thËp ph©n nh©n liªn tiÕp víi 2 cho ®Õn khi phÇn thËp
ph©n cña tÝch b»ng 0 th× dõng l¹i.KÕt qu¶ ( lÊy tõ trªn xuèng ) cña phÇn
nguyªn cña phÐp nh©n.
* Chó ý : phÐp biÕn ®æi cã thÓ lµ v« h¹n (ta cã thÓ lÊy phÇn thËp ph©n x¸c
®Þnh ).
vd1 : biÕn ®æi 0.67875 sang hÖ nhÞ ph©n ( lÊy 4 ch÷ sè TP )
Thùc hiÖn phÐp nh©n kÕt qu¶ hÖ sè
0.67875 x 2 1.3575 1
0.3575 x 2 0.715 0
0.715 x 2 1.43 1
0.43 x 2 0.86 0
0.35 x 2 0.7 0
0.7 x 2 1.4 1
0.4 x 2 0.8 0
0.8 x 2 1.6 1
0.6 x 2 1.2 1
...... ...... ......
8
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
254 16
14 15 16
15 0
9
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
1100 1011, 1010 0110, 1000 1110, 1110 1100 1001, 1000 0011 0010
* §æi phÇn thËp ph©n cña hÖ nhÞ ph©n sang hÖ thËp ph©n
- C¨n cø vµo n bit cña phÇn thËp ph©n cña mét sè nhÞ ph©n ta tiÕn hµnh nh
sau: TÝnh tæng phÐp nh©n tõng bit víi 2-1 cho ®Õn 2-n.
vd : §æi phÇn thËp ph©n cña sè 1110.1101 sang hÖ thËp ph©n
Ta thÊy .1101 cã n =4 khi ®ã:
1 1 1 13
1101 =1.2-1+1.2-2+0.2-3+1.2-4= 0.8125
2 4 16 16
vd : §æi sè 1111.1101 sang hÖ thËp ph©n
B1: §æi phÇn nguyªn lµ : 1111=1.23 + 1.22 +1.21 +1.20 = 15
B2: §æi phÇn thËp ph©n lµ : 1101 = 0.8125
VËy 1111.1101 = 15.8125
vd : §æi c¸c sè sau sang hÖ thËp ph©n : 1001.0011, 1011.1111, 1100.0101.
5. Sè häc nhÞ ph©n
a. C¸c phÐp tÝnh sè häc c¬ b¶n trong hÖ nhÞ ph©n.
+ PhÐp céng :
B¶ng céng :
x y x+ y
0 0 0
0 1 1
1 0 1
1 1 10
vd :
110011010 110101100
+ 11001001 + 100011010
1001100011 1011000110
B¶ng trõ :
10
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
x y x- y
0 0 0
1 0 1
1 1 0
10 1 1
vd : 1010100011 10001
- 11001001 - 1011
111011010 110
+ PhÐp nh©n:
B¶ng nh©n :
x y x* y
0 0 0
0 1 0
1 0 1
1 1 1
1101
x 101
1101
+ 0
1101
1000001
+ PhÐp chia : suy ra tõ phÐp nh©n vµ phÐp trõ nãi trªn.
vd : 1000001 1101
101 ( kh«ng d)
vd : 11010011 1010
10101 ( d 1 )
11
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
12
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
13
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
+ §a nhiÖm mét ngêi dïng: Cã nhiÒu ch¬ng tr×nh cã thÓ thùc hiÖn ®ång
thêi, mçi thêi ®iÓm chØ cho phÐp mét ngêi ®¨ng ký vµo hÖ thèng.
vd: HÖ ®iÒu hµnh Windown 95.
+ §a nhiÖm nhiÒu ngêi dïng: Cho phÐp nhiÒu ch¬ng tr×nh cïng ®ång thêi
thùc hiÖn, cho phÐp nhiÒu ngêi ®¨ng ký vµo hÖ thèng trong cïng mét thêi
®iÓm.
vd: Windown 2000
II. HÖ ®iÒu hµnh MS DOS
1. Kh¸i niÖm H§H MS DOS
HÖ §iÒu Hµnh MS – DOS (Microsoft Disk Operating System), s¶n phÈm cña
c«ng ty Microsoft lµ hÖ ®iÒu hµnh ®îc cµi ®Æt trªn ®Üa, dïng ®Ó liªn kÕt c¸c
bé phËn m¸y tÝnh (CPU, æ ®Üa, bµn phÝm, mµn h×nh, m¸y in...) vµ t¹o ra hÖ
lÖnh ®Ó ngêi cã thÓ ra lÖnh cho m¸y thùc hiÖn.
* §Æc ®iÓm :
- Lµ H§H ®¬n nhiÖm
- Tæ chøc th«ng tin trªn ®Üa theo mét cÊu tróc ph©n cÊp cã h×nh c©y, gäi lµ
cÊu tróc th môc.
- Giao tiÕp gi÷a ngêi vµ m¸y theo kiÓu lÖnh.
2. Tæ chøc th«ng tin trªn ®Üa ( th môc vµ tÖp )
a. Th môc :
- §Ó qu¶n lý c¸c tÖp ®îc dÔ dµng, hÖ ®iÒu hµnh tæ chc lu tr÷ c¸c tÖp theo
tõng th môc (hoÆc folder ) kh¸c nhau, trong mét æ ®Üa cã mét th môc gèc
vµ nhiÒu th môc con kh¸c nhau, mçi th môc con l¹i cã thÓ chøa c¸c tÖp vµ
th môc con kh¸c h×nh thµnh c¸c c©y th môc.
+ Mçi æ ®Üa trªn m¸y gäi lµ th môc gèc, trªn th môc gèc cã thÓ chøa c¸c
tËp tin vµ c¸c th môc con.
+ KÝ hiÖu “ \ ” ng¨n c¸ch gi÷a th môc mÑ vµ th môc con.
14
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
vd :
Th môc con cÊp 1 Th môc con cÊp 1 Th môc con cÊp
1
Th môc con cÊp 2 Th môc con cÊp 2 Th môc con cÊp
2
b. TÖp ( File ): TÖp lµ tËp hîp c¸c th«ng tin ®îc ghi thµnh mét ®¬n vÞ lu tr÷
trªn bé nhí ngoµi do hÖ ®iÒu hµnh qu¶n lý, mçi tÖp cã mét tªn x¸c ®Þnh
(thêng ®îc ghÐp bëi phÇn tªn vµ phÇn më réng)®Ó truy cËp, cã nhiÒu lo¹i
tÖp kh¸c nhau.
+ C¸ch ®Æt tªn tÖp : Tªn tÖp gåm cã 2 phÇn
- PhÇn tªn : cã tõ 1 ®Õn 8 ký tù bao gåm :
+ C¸c ch÷ c¸i A – Z, a – z .
+ C¸c ch÷ sè : 0 – 9
+ Ký hiÖu : $, @, _, {, }.
- PhÇn më réng : cã tõ 0 – 3 ký tù
* Tªn tÖp kh«ng ®îc chÊp nhËn trong c¸c TH sau :
- Chøa ký tù kh«ng ®îc dïng : *, ?, dÊu c¸ch.
- Trïng víi c¸c tõ dµnh riªng cho DOS : copy, type, ...
- Trïng víi tªn logic cña c¸c thiÕt bÞ : con, aux, com1, com2,prn...
vd : thcs.txt
hoc.doc
15
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
16
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
+ Thanh menu
+ Vïng lµm viÖc
- Trªn cöa sæ ta cã thÓ thùc hiÖn c¸c thao t¸c sau:
+ Di chuyÓn vÞ trÝ cöa sæ.
+ Thay ®æi kÝch thíc.
+ Thu øng dông vÒ thanh t¸c vô.
+ Më réng cöa sæ tíi møc tèi ®a.
+ §ãng cöa sæ.
3.Lµm viÖc víi Windows
a.Thanh Start Menu
- KÝch chuét vµo thanh Start sÏ xuÊt hiÖn thanh menu chøa tÊt c¶
nh÷ng môc cÇn dïng trong Windows.
- 1 sè lÖnh:
+ Programs: §a ra danh s¸ch c¸c ch¬ng tr×nh cã thÓ chän vµ thi
hµnh.
+ Documents: §a ra danh s¸ch c¸c tµi liÖu ®· lu.
+ Settings: §a ra danh s¸ch c¸c thµnh phÇn cña Windows mµ cã thÓ
tuú biÕn cho phï hîp.
+ Find: Gióp t×m File.
+ Help: Trî gióp c¸ch lµm viÖc trong Windows.
+Run: B¾t ®Çu 1 ch¬ng tr×nh hay më 1 tÖp khi ®¸nh trªn cöa sæ lÖnh.
+ Turn Off Computer: T¾t m¸y, khëi ®éng l¹i m¸y...
b.Thanh t¸c vô (TaskBar)
c.PhÇn trî gióp ( Help)
- Vµo Start \ Help and Support
d.Xem th«ng tin trong m¸y tÝnh
+ Nh¸y ®óp chuét vµo Mycomputer
17
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
+ Sö dông Windows Explorer (Nh¸y chuét ph¶i vµo nót Start chän Explorer)
e.T¾t m¸y tÝnh
Start\ Turn Off Computer \ TurnOff
4.Lµm viÖc víi Windows tõ Desktop
- Mµn h×nh ®Çu tiªn khi khëi ®éng Windows vµ thêng trùc trong suèt
qu¸ tr×nh lµm viÖc ®îc xem lµ m«i trêng lµm viÖc chÝnh cña Windows gäi
lµ Desktop.
* S¾p xÕp l¹i biÓu tîng:
- NhÊn nót ph¶i chuét trªn Desktop\ Arrange Icons By vµ chän c¸ch
s¾p xÕp biÓu tîng theo tªn (name), kiÓu ( type), ...
1.Lµm viÖc víi 1 øng dông trªn Windows
- Khëi ®éng 1 ch¬ng tr×nh: Nh¸y chuét vµo nót Start\ Programs, chän
ch¬ng tr×nh cÇn khëi ®éng.
- Tho¸t khái ch¬ng tr×nh: KÝch chuét vµo nót Close ë gãc ph¶i trªn cïng
cña Windows.
2.Qu¶n trÞ tÖp vµ th môc
a. Xem néi dung ®Üa
- Më Windows Explorer ( Mycomputer )
- Nh¸y chuét vµo biÓu tîng æ ®Üa cÇn xem xuÊt hiÖn cöa sæ chøa c¸c th
môc con vµ c¸c tÖp cña æ ®Üa.
b. Xem néi dung Th môc
- Më Windows Explorer
- Nh¸y chuét vµo th môc ë ng¨n tr¸i (hoÆc nh¸y®óp vµo biÓu tîng cña
th môc ë ng¨n ph¶i )
c. Xem néi dung tÖp vµ ch¹y ch¬ng tr×nh
- Nh¸y ®óp chuét vµo biÓu tîng cña TÖp cÇn më, ch¬ng tr×nh thÝch hîp sÏ
®îc khëi ®éng vµ më tÖp ®ã trong cöa sæ riªng.
18
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
(NÕu tÖp tin lµ 1 ch¬ng tr×nh th× ch¬ng tr×nh sÏ ®îc khëi ®éng ).
d. T¹o th môc míi
- Bíc1: Më cöa sæ th môc sÏ chøa th môc míi.
- Bíc 2: Nh¸y chuét vµo File chän New chän Folder. ( HoÆc Nh¸y chuét
ph¶i t¹i vïng trèng trong cöa sæ th môc, xuÊt hiÖn 1 Menu ta chän New\
Folder)
- Bíc3: Trªn mµn h×nh xuÊt hiÖn biÓu tîng th môc víi tªn t¹m thêi lµ
NewFolder ta gâ tªn th môc t¹o míi råi Ên Enter.
e. §æi tªn tÖp, th môc
- C¸ch 1:
Nh¸y chuét ph¶i vµo tªn tÖp hoÆc th môc, chän Rename, gâ tªn míi vµo
råi Ên Enter.
- C¸ch 2:
+ Chän tÖp hoÆc th môc cÇn ®æi tªn
+ Vµo menu File chän Rename, gâ tªn míi vµ Ên Enter.
f. Xo¸ tÖp hoÆc th môc
- C¸ch 1:
+ B1: Nh¸y chuét tr¸i ®Ó chän TÖp hoÆc th môc cÇn xo¸.
+ B2: NhÊn phÝm Delete trªn bµn phÝm.
+B3: Nh¸y chuét vµo YES
- C¸ch 2: Nh¸y chuét ph¶i vµo TÖp hoÆc th môc cÇn xo¸, chän delete, chän
Yes.
- C¸ch 3:
+ B1: Nh¸y chuét tr¸i ®Ó chän TÖp hoÆc th môc cÇn xo¸.
+ B2: Vµo Menu File chän Delete, chän Yes
- C¸ch 4: Chän TÖp hoÆc th môc cÇn xo¸ råi Ên tæ hîp phÝm Shift + Delete
*Chó ý: C¸ch 4 sÏ xo¸ bá hoµn toµn tÖp hoÆc th môc cßn c¸ch 1,2,3 chØ
19
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
®a tÖp hoÆc th môc vµo thïng r¸c vµ cã thÓ lÊy l¹i ®îc.
g.Sao chÐp TÖp hoÆc th môc sang th môc kh¸c
- C¸ch 1:
+ B1: Chän TÖp hoÆc th môc cÇn sao chÐp.
+ B2: Vµo Menu Edit, chän Copy (hoÆc Ên tæ hîp phÝm Ctrl +C).
+ B3: chuyÓn ®Õn th môc cÇn sao chÐp ®Õn.
+ B4: Vµo Menu Edit chän Paste (hoÆc Ên tæ hîp phÝm Ctrl +V).
- C¸ch 2:
+ Ph¶i chuét vµo TÖp hoÆc th môc cÇn sao chÐp, chän Copy.
+ Thùc hiÖn c¸c bíc 3,4 t¬ng tù trªn.
- C¸ch 3:
Nh¸y chuét chän TÖp hoÆc th môc, Ên gi÷ vµ kÐo ®Õn th môc míi vµ th¶
tay.
h.Di chuyÓn TÖp hoÆc th môc sang th môc kh¸c
- C¸ch 1:
+ B1: Nh¸y chuét tr¸i ®Ó chän tÖp/Tm cÇn di chuyÓn.
+ B2: Vµo Menu Edit chän Cut (hoÆc Ên tæ hîp phÝm Ctrl +X)
+ B3: chuyÓn ®Õn th môc cÇn di chuyÓn ®Õn.
+ B4: Vµo Menu Edit chän Paste (hoÆc Ên tæ hîp phÝm Ctrl +V).
- C¸ch 2:
+ Ph¶i chuét vµo TÖp hoÆc th môc cÇn di chuyÓn, chän Cut.
+ Thùc hiÖn c¸c bíc 3,4 t¬ng tù trªn.
i.T×m kiÕm trªn m¸y tÝnh
- Nh¸y chuét vµo Start/Search/For Files or Folders
5. Sö dông Windows 1 c¸ch hiÖu qu¶.
- T¹o phÝm t¾t ( cho c¸c CT øng dông ).
- Sö dông phÝm t¾t.
20
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
21
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
II. Mét sè ®Æc trng cña gi¶i thuËt (TÝnh chÊt cña thuËt to¸n)
1. TÝnh kÕt thóc: Ph¶i kÕt thóc sau mét sè bíc h÷u h¹n (h÷u h¹n bao hµm c¶
vÒ mÆt thêi gian vµ vÒ sè bíc thùc hiÖn). Kh«ng thÓ cã thuËt gi¶i ch¹y vßng
vo v« h¹n lÇn, kh«ng co lèi tho¸t ra.
2. TÝnh x¸c ®Þnh: TÝnh x¸c ®Þnh cña thuËt gi¶i ®ßi hái ë mçi bíc c¸c thao
t¸c ph¶i hoµn toµn x¸c ®Þnh, ®¬n trÞ kh«ng cã nhËp nh»ng, lÉn lén, tuú tiÖn.
Nãi c¸ch kh¸c trong cïng mét ®iÒu kiÖn, c¸c chñ thÓ xö lý dï lµ ngêi hay
m¸y thùc hiÖn cïng mét bíc cña gi¶i thuËt th× ph¶i cho cïng mét kÕt qu¶.
3. TÝnh phæ dông: Cã nghÜa lµ mét gi¶i thuËt cã thÓ ®îc ¸p dông víi mét líp
c¸c bµi to¸n víi input thay ®æi chø kh«ng ph¶i chØ ¸p dông cho mét trêng
hîp cô thÓ.
CÇn lu ý trong khi tÝnh dõng vµ tÝnh x¸c ®Þnh lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó mét qu¸
tr×nh lµ mét gi¶i thuËt th× tÝnh phæ dông chØ lµ mét tÝnh chÊt thêng thÊy v×
cã nhiÒu bµi to¸n cã input hoµn toµn x¸c ®Þnh, kh«ng tån t¹i mét líp c¸c bµi
to¸n t¬ng tù.
4. §¹i lîng vµo: Mçi gi¶i thuËt cã mét hoÆc nhiÒu ®¹i lîng vµo.
vd:
5. §¹i lîng ra : Sau khi gi¶i thuËt ®· ®îc thùc hiÖn xong nã ph¶i cho ra kÕt
qu¶.
vd:
III. C¸c ph¬ng ph¸p diÔn t¶ gi¶i thuËt.
1. LiÖt kª tõng bíc:
LiÖt kª c¸c thao t¸c, c¸c chØ thÞ thùc hiÖn b»ng ng«n ng÷ tù nhiªn.
vd: T×m USCLN
Bíc 1: §äc a, b.
Bíc 2: Chia a cho b, ®îc sè d lµ r.
Bíc 3: NÕu r = 0 th× USCLN =b vµ chuyÓn sµn bíc 4.
22
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
NÕu r = 0th× g¸n gi¸ trÞ b cho a, g¸n gi¸ trÞ r cho b vµ quay l¹i bíc 1.
Bíc 4: In ra kÕt qu¶.
Bíc 5: KÕt thóc
2. Lu ®å ( s¬ ®å khèi ): Lu ®å lµ mét ph¬ng tiÖn h×nh häc gióp ta diÔn t¶
gi¶i thuËt mét c¸ch trùc quan. Lu ®å ®îc t¹o bëi c¸c kiÓu khèi c¬ b¶n nèi
víi nhau b»ng c¸c ®êng cã híng.
- C¸c khèi c¬ b¶n :
Ra/ vµo d÷
Thùc hiÖn liÖu
c«ng viÖc
23
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
24
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
25
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
C©u2: VÏ s¬ ®å cÊu tróc cña m¸y tÝnh ? Giíi thiÖu s¬ lîc vÒ chøc n¨ng cña
mçi bé phËn trong s¬ ®å ®ã.
Híng dÉn tr¶ lêi:
S¬ ®å cÊu tróc cña m¸y tÝnh :
Bé nhí ngoµi
bé xö lÝ trung t©m
ThiÕt ThiÕt
bÞ bÞ
vµo Bé ®iÒu khiÓn Bé sè häc/logic ra
Bé nhí trong
26
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
C©u3: Nªu kh¸i niÖm chung vÒ Virut m¸y tÝnh? H·y nªu mét sè biÖn ph¸p
®Ó phßng vµ diÖt Virut.
Híng dÉn tr¶ lêi:
a.Kh¸i niÖm chung vÒ Virut m¸y tÝnh:
+ Vi rót m¸y tÝnh lµ mét ch¬ng tr×nh m¸y tÝnh do con ngêi viÕt ra, thêng
cã kÝch thíc rÊt nhá, ®Æc tÝnh cña c¸c ch¬ng tr×nh nµy lµ t¹o ra sù l©y lan
gi÷a c¸c m¸y tÝnh b»ng kh¶ n¨ng tù sao chÐp (nh©n b¶n) chÝnh nã sang c¸c
file kh¸c, thiÕt bÞ kh¸c nh bé nhí, ®Üa, ...trong m¸y tÝnh vµ m¹ng m¸y tÝnh.
+ C¸c virus m¸y tÝnh nãi chung ®Òu cã môc ®Ých ph¸ ho¹i th«ng tin, lµm sai
lÖch c¸c qu¸ tr×nh xö lý th«ng tin,...
+ Dùa trªn nguyªn t¾c l©y lan vµ t¸c h¹i cña vi rót mµ ngêi ta thêng chia
thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau.
b. Mét sè biÖn ph¸p phßng chèng Virus m¸y tÝnh
+ Thêng xuyªn sao lu dù phßng c¸c th«ng tin cÊu h×nh vÒ hÖ thèng : Boot
sector, b¶ng FAT vµ c¸c d÷ liÖu quan träng trong c¸c øng dông.
+ Cµi ®Æt c¸c ch¬ng tr×nh thêng tró ®Ó kiÓm tra Virus khi cËp nhËt c¸c
th«ng tin qua USB, ®Üa, ... vµ ®Æc biÖt quan träng lµ internet.
+ §Þnh kú ch¹y c¸c ch¬ng tr×nh diÖt Virus, sö dông kÕt hîp nhiÒu phÇn
mÒm diÖt virus t¹o kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn vµ diÖt virus hiÖu qu¶ h¬n, sau mçi
lÇn siÖt virus ph¶i tho¸t vµ t¾t m¸y tÝnh.
+ CËp nhËt thêng xuyªn c¸c phÇn mÒm diÖt virus míi ë trong níc vµ thÕ
giíi.
27
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
C©u4: Nªu ®Þnh nghÜa vÒ thuËt to¸n ? ThuËt to¸n cã nh÷ng tÝnh chÊt g×? Cho
mét vÝ dô minh ho¹?
Híng dÉn tr¶ lêi :
+ §Þnh nghÜa vÒ thuËt to¸n
- ThuËt to¸n ®Ó gi¶i mét bµi to¸n lµ mét d·y h÷u h¹n c¸c thao t¸c ®îc s¾p
xÕp theo mét tr×nh tù x¸c ®Þnh sao cho sau khi thùc hiÖn d·y thao t¸c Êy, tõ
Input cña bµi to¸n, ta nhËn ®îc Output cÇn t×m.
+ TÝnh chÊt cña thuËt to¸n :
a. TÝnh kÕt thóc: Ph¶i kÕt thóc sau mét sè bíc h÷u h¹n (h÷u h¹n bao hµm
c¶ vÒ mÆt thêi gian vµ vÒ sè bíc thùc hiÖn). Kh«ng thÓ cã thuËt gi¶i ch¹y
vßng vo v« h¹n lÇn, kh«ng co lèi tho¸t ra.
b. TÝnh x¸c ®Þnh: TÝnh x¸c ®Þnh cña thuËt gi¶i ®ßi hái ë mçi bíc c¸c thao
t¸c ph¶i hoµn toµn x¸c ®Þnh, ®¬n trÞ kh«ng cã nhËp nh»ng, lÉn lén, tuú tiÖn.
Nãi c¸ch kh¸c trong cïng mét ®iÒu kiÖn, c¸c chñ thÓ xö lý dï lµ ngêi hay
m¸y thùc hiÖn cïng mét bíc cña gi¶i thuËt th× ph¶i cho cïng mét kÕt qu¶.
c. TÝnh phæ dông: Cã nghÜa lµ mét gi¶i thuËt cã thÓ ®îc ¸p dông víi mét
líp c¸c bµi to¸n víi input thay ®æi chø kh«ng ph¶i chØ ¸p dông cho mét
trêng hîp cô thÓ.
d. §¹i lîng vµo: Mçi gi¶i thuËt cã mét hoÆc nhiÒu ®¹i lîng vµo.
e. §¹i lîng ra : Sau khi gi¶i thuËt ®· ®îc thùc hiÖn xong nã ph¶i cho ra
kÕt qu¶.
vd: T×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña mét d·y sè nguyªn
ThuËt to¸n nh sau :
Bíc 1: NhËp N vµ d·y a1,…, aN.
Bíc 2 : Max := a1, i:=2
Bíc 3 : NÕu i > N th× ®a ra gi¸ trÞ Max råi kÕt thóc.
Bíc 4 :
28
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
29
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
C©u 6: Nªu kh¸i niÖm chung vÒ th«ng tin ? C¸c ®¬n vÞ ®o cña th«ng tin ?
Trong m¸y tÝnh th«ng tin d÷ liÖu cã c¸c d¹ng thøc nµo ?
Híng dÉn tr¶ lêi:
* Kh¸i niÖm chung vÒ th«ng tin: Th«ng tin lµ c¸c ®èi tîng vËt chÊt thÓ
hiÖn ë nhiÒu d¹ng thøc kh¸c nhau, nã lµ nguån gèc cña sù nhËn thøc vµ hiÓu
biÕt cña con ngêi. Th«ng tin cã thÓ ®îc ph¸t sinh, lan truyÒn biÕn ®æi, lu
tr÷, ®îc thu nhËn m· ho¸ vµ xö lý.
+ §¬n vÞ ®o cña th«ng tin: §¬n vÞ nhá nhÊt cña th«ng tin lµ Bit ( BiÓu diÔn
®îc mét trong 2 tr¹ng th¸i x¸c ®Þnh cña hÖ nhÞ ph©n), c¸c ®¬n vÞ lín h¬n lµ
Byte vµ c¸c béi sè cña nã: KB, MB, GB, TB, PB
1 Byte = 8Bit
1KB = 1024 Byte; 1MB = 1024 KB; 1GB = 1024 KB; 1TB = 1024GB;
1PB = 1024 TB.
+ Mét sè d¹ng d÷ liÖu: d¹ng sè, d¹ng h×nh ¶nh, d¹ng ©m thanh vµ d¹ng tri
thøc ( bao gåm c¸c sù kiÖn vµ luËt dÉn kÌm theo) tÊt c¶ ®Òu ®îc m¸y tÝnh
m· ho¸ thµnh c¸c d·y bit (m· nhÞ ph©n) ®Ó xö lý.
C©u 7: Nªu chøc n¨ng c¬ b¶n cña mét sè bé phËn trong m¸y vi tÝnh: Hép
CPU, mµn h×nh, bµn phÝm, chuét m¸y tÝnh?
+ Hép CPU: §îc l¾p ghÐp tõ nhiÒu chi tiÕt vµ linh kiÖn ®iÖn tö (Main,
Slot, Ram, Chip,…) nã lµ bé n·o cña m¸y tÝnh, xö lý toµn bé c¸c th«ng tin
vµo, ra cña m¸y tÝnh. Trong CPU ®îc chia thµnh c¸c nhãm xö lý sè häc vµ
logic, nhãm ®iÒu khiÓn, c¸c thanh ghi, bé nhí, æ ®Üa, cã rÊt nhiÒu cæng ®Ó
nèi c¸c lo¹i c¸p th«ng tin, c¸p nguån, c¸c c«ng t¾c khëi ®éng m¸y, c¸c khe
c¾m c¸c lo¹i Card vµ thiÕt bÞ kh¸c.
+ Mµn h×nh: Cã nhiÒu lo¹i mµn h×nh kh¸c nhau vÒ kÝch thíc, mµu s¾c, b¶n
chÊt, …
30
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
Chøc n¨ng: HiÓn thÞ c¸c th«ng tin cña m¸y tÝnh, t¹o ra mµn quan s¸t cho
ngêi sö dông. Thao t¸c ®iÒu chØnh mµn h×nh gåm: thay ®æi ®é s¸ng, ®é
t¬ng ph¶n, mµu s¾c hîp lý, di chuyÓn h×nh, ®é réng, ®é cao ¶nh,…
+ Bµn phÝm: Cã nhiÒu lo¹i bµn phÝm kh¸c nhau: theo mét sè ng«n ng÷
th«ng dông trªn thÕ giíi( ë ViÖt nam th«ng dông lµ bµn phÝm TiÕng Anh.
Chøc n¨ng: NhËn th«ng tin mµ ngêi sö dông gâ vµo theo c¸c phÝm, ®a
th«ng tin vÒ bé xö lý. Khi thao t¸c chó ý gâ ®óng kü thuËt(gâ 10 ngãn) gi÷
s¹ch sÏ.
+ Chuét m¸y tÝnh: Cã nhiÒu lo¹i chuét kh¸c nhau : h×nh d¹ng, b¶n chÊt, …
Chøc n¨ng: NhËn th«ng tin vµo theo c¸c phÝm vµ sù di chuyÓn con trá chuét,
t¹o cÇu nèi th«ng tin gi÷a ngêi sö dông vµ m¸y tÝnh. Khi thao t¸c chó ý di
chuét nhÑ nhµng, chÝnh x¸c, bÊm linh ho¹t.
C©u 8: Nªu c¸c thao t¸c: Më tÖp, ghi tÖp, t¹o tÖp míi, xo¸ tÖp?
Híng dÉn tr¶ lêi:
a. Më tÖp: Thùc hiÖn 1 trong 3 c¸ch sau:
-Vµo [menu] File\ Open.
- Ên tæ hîp phÝm Ctrl, O
- NhÊn vµo biÓu tîng më tÖp trªn thanh c«ng cô.
b. Ghi tÖp: Thùc hiÖn 1 trong 3 c¸ch sau:
- Vµo [menu] File\ Save.
- Ên ®ång thêi tæ hîp phÝm Ctrl, S.
- NhÊn chuét vµo biÓu tîng ghi tÖp trªn thanh c«ng cô.
c.T¹o tÖp míi: Thùc hiÖn 1 trong 3 c¸ch sau:
- Vµo [menu] File \ New.
- Ên ®ång thêi tæ hîp phÝm Ctrl, N.
- NhÊn chuét vµo biÓu tîng t¹o tÖp míi trªn thanh c«ng cô.
31
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
d. Xo¸ tÖp :
C1: KÝch chuét vµo tÖp cÇn xo¸ Ên Delete vµ chän YES
C2: KÝch chuét vµo tÖp cÇn xo¸ Ên tæ hîp phÝm Shift +Delete vµ chän YES.
C©u 9: Nªu ®Þnh nghÜa vÒ tin häc? H·y nªu mét sè øng dông cña tin häc mµ
em biÕt?
Híng dÉn tr¶ lêi:
a. §Þnh nghÜa tin häc: Lµ mét ngµnh khoa häc c«ng nghÖ nghiªn cøu cÊu
tróc vµ tÝnh chÊt cña th«ng tin, c¸c qu¸ tr×nh xö lý th«ng tin mét c¸ch tù ®éng
trªn c¸c ph¬ng tiÖn kü thuËt mµ chñ yÕu lµ m¸y tÝnh ®iÖn tö, øng dông c¸c
nghiªn cøu ®ã vµ c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau cña ®êi sèng x· héi.
b. Các ứng dụng của tin học:
- øng dông trong c¸c ngµnh khoa häc kü thuËt, c¸c ngµnh kinh tÕ, c«ng
nghiÖp, n«ng nghiÖp, GD&DDT, tù ®éng hãa, truyÒn th«ng, m¹ng internet.
- øng dông trong c¸c c«ng t¸c qu¶n lÝ: chÝnh phñ ®iÖn tö, th¬ng m¹i ®iÖn tö,
tæ chøc nh©n sù, häp trùc tuyÕn, v¨n phßng ®iÖn tö,...
- T¹o c¸c phÇn mÒm øng dông chuyªn ngµnh cho c¸c c«ng viÖc: v¨n th, v¨n
phßng, kÕ to¸n, xuÊt b¶n, b¸o chÝ, truyÒn h×nh, häc tËp....
- øng dông nghiªn cøu trÝ tuÖ nh©n t¹o, tù ®éng ho¸, ngêi m¸y, …
- Phôc vô c¸c nhu cÇu, n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng: nghe nh×n, gi¶i trÝ,
game.
Câu 10: Khái niệm thông tin, các dạng thông tin cơ bản, một số khả năng
của máy tính.
Híng dÉn tr¶ lêi:
a. Khái niệm thông tin: Thông tin là tất cả những gì đem lại sự hiểu biết về
thế giới xung quanh (sự vật, sự kiện ...) và về chính con người.
b. Các dạng thông tin cơ bản:
32
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
+ Dạng văn bản: Những gì được ghi lại bằng các con số, bằng chữ viết hay
kí hiệu trong sách vở, báo chí... là các ví dụ về thông tin ở dạng hình ảnh.
+ Dạng hình ảnh: Những hình vẽ minh hoạ trong sách báo, trong phim hoạt
hình, tấm ảnh chụp ... cho chúng ta thông tin ở dạng hình ảnh.
+ Dạng âm thanh: tiếng đàn, tiếng còi xe ô tô ... là những ví dụ về thông tin
ở dạng âm thanh.
c. Một số khả năng của máy tính
+ Khả năng tính toán nhanh.
+ Tính toán với độ chính xác cao.
+ Khả năng lưu trữ lớn.
+ Khả năng làm việc không mệt mỏi.
C©u 11: Trong hÖ ®iÒu hµnh Windows h·y nªu c¸c thao t¸c lÖnh: Më æ ®Üa C
xem c¸c th«ng tin vÒ: Dung lîng æ ®Üa ®· sö dông vµ cßn trèng, danh s¸ch
c¸c th môc cã trªn ®Üa, xem dung lîng vµ thuéc tÝnh cña mét th môc
Windows.
Híng dÉn tr¶ lêi:
a. Thao t¸c lÖnh më æ ®Üa C xem c¸c th«ng tin vÒ dung lîng æ ®Üa ®· sö
dông vµ cßn trèng.
- KÝch ®óp chuét vµo Mycomputer.
- KÝch chuét ph¶i vµo æ ®Üa C chän Properties chän General.
C¸c th«ng sè ®Üa:
+ Used space: Dung lîng ®Üa ®· sö dông.
+ Free space: Dung lîng cßn trèng.
+ Capacity: Tæng dung lîng ®Üa.
b. Thao t¸c lÖnh më æ ®Üa C xem c¸c th«ng tin vÒ danh s¸ch c¸c th môc
cã trªn ®Üa, xem dung lîng vµ thuéc tÝnh cña mét th môc Windows.
- KÝch ®óp chuét vµo Mycomputer.
33
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
34
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
- NÐn tÖp: KÝch ho¹t biÓu tîng My Computer (hoÆc Windows explorer)
Chän tÖp cÇn nÐn, nh¸y phÝm ph¶i chuét hiÖn Menu vµ chän
Send to/ Compressed (zipped) folder.
C©u 13: Trong phÇn mÒm Microsoft Word, h·y nªu c¸c thao t¸c lÖnh vÒ
tÖp(file): t¹o tÖp míi, më tÖp cò, ghi tÖp, copy tÖp ®ang më ®Õn æ ®Üa kh¸c,
xãa mét tÖp cò trªn ®Üa?
Híng dÉn tr¶ lêi:
a. T¹o tÖp míi:
- NhÊn vµo biÓu tîng New hoÆc vµo File chän New
b. Më mét tÖp cò trªn ®Üa:
- Më menu File \Open \ chän tªn tÖp vµ chän Open.
c. Ghi tÖp:
- Chän biÓu tîng Save hoÆc vµo File chän Save (NÕu ghi lÇn ®Çu gâ tªn tÖp)
d. Copy tÖp ®ang më:
- Më menu File \ Save As\ gåm môc Save in: chän æ ®Üa ®Ých(hoÆc th môc),
môc File name: cã thÓ gâ l¹i tªn míi, môc Save: ghi tÖp vµ kÕt thóc.
e. Xãa tÖp cò trªn ®Üa:
- Më menu File\Open\ chän tªn tÖp vµ nh¸y phÝm ph¶i chuét lªn menu t¾t,
chän Delete.
C©u 14: Trong phÇn mÒm Microsoft Word, h·y nªu c¸c chøc n¨ng lÖnh cña
c¸c biÓu tîng
35
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
3 Ghi tÖp
4 LÖnh in
6 Chän cì ch÷
9 Më c¸c c«ng cô vÏ
36
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
C©u 15:Trong phÇn mÒm Microsoft Word khi so¹n th¶o c¸c v¨n b¶n thêng
ph¶i sö dông c¸c lo¹i ®Þnh d¹ng nµo? Nªu c¸c thao t¸c c¬ b¶n cña mçi ®Þnh
d¹ng ®ã.
Híng dÉn tr¶ lêi:
- Trong phÇn mÒm Microsoft Word khi so¹n th¶o c¸c v¨n b¶n thêng ph¶i sö
dông c¸c lo¹i ®Þnh d¹ng sau: §Þnh d¹ng trang, ®Þnh d¹ng ®o¹n, ®Þnh d¹ng ký
tù.
- C¸c thao t¸c c¬ b¶n:
+ §Þnh d¹ng trang: Më menu File \ Page Setup \ Chän :
Margins: ®Þnh d¹ng c¸c lÒ, chiÒu tr×nh bµy trang ngang(däc) khæ giÊy ....
+ §Þnh d¹ng ®o¹n: Më menu Format \ Paragraph \ Indent and Spacing \ ...
Chän vÞ trÝ lÒ tr¸i, lÒ ph¶i, kho¶ng c¸ch dßng, ®o¹n....
+ §Þnh d¹ng ký tù: Më menu Format \ Font \... chän kiÓu ch÷, kÝch thíc,
mµu s¾c, kho¶ng c¸ch ch÷ ...
C©u 16: Trong phÇn mÒm Microsoft Excel, h·y nªu c¸c thao t¸c lÖnh ®Ó
nhËp, chØnh söa d÷ liÖu cho mét «, copy mét phÇn d÷ liÖu trong «?
Híng dÉn tr¶ lêi:
- Thao t¸c nhËp d÷ liÖu: Chän «, gâ d÷ liÖu cÇn nhËp(tïy theo tõng kiÓu d÷
liÖu), kÕt thóc nhÊn phÝm Enter (hoÆc di chuyÓn sang « kh¸c).
- Thao t¸c chØnh söa d÷ liÖu: Chän mét « cÇn söa d÷ liÖu vµ nh¸y kÐp nót
chuét tr¸i, dÞch chuyÓn con trá vµ söa d÷ liÖu, kÕt thóc nhÊn phÝm Enter.
- Thao t¸c copy mét phÇn d÷ liÖu trong «: Chän « cÇn copy d÷ liÖu vµ nh¸y
kÐp phÝm tr¸i chuét, chän(®¸nh dÊu) phÇn d÷ liÖu cÇn copy, bÊm nót chuét
ph¶i hiÖn menu t¾t chän copy, dÞch chuyÓn con trá ®Õn « ®Ých bÊm nót chuét
ph¶i hiÖn menu t¾t chän Paste.
37
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
C©u 17: Trong phÇn mÒm Microsoft Excel, h·y nªu thao t¸c lÖnh vÒ qu¶n lý
c¸c sheet trong mét tÖp b¶ng tÝnh(Workbook): më thªm sheet míi, ®æi tªn
sheet, xãa sheet, copy sheet?
Híng dÉn tr¶ lêi:
a. Më thªm sheet míi: BÊm phÝm chuét ph¶i t¹i vïng tªn Sheet, chän môc
Insert trong menu t¾t.
b. §æi tªn Sheet: Nh¸y kÐp phÝm tr¸i chuét t¹i vïng tªn Sheet, gâ l¹i tªn míi
cho Sheet vµ nhÊn Enter.
c. Xãa Sheet:BÊm phÝm chuét ph¶i t¹i vïng tªn Sheet, chän môc Dete trong
menu t¾t.
d. Copy Sheet: BÊm phÝm chuét ph¶i t¹i vïng tªn Sheet, chän Remove or
Copy trong menu t¾t, trong cöa sæ Move or Copy chän Create a copy, kÕt
thóc chän OK.
38
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
Ghi chó
1: Chän font ch÷
2: Chän kiÓu ch÷
3: Chän cì ch÷
Bíc 3: Lùa chän font ch÷, kiÓu ch÷, cì ch÷.
39
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
3. §Þnh d¹ng ®o¹n v¨n b¶n (Kho¶ng c¸ch ®o¹n, kho¶ng c¸ch dßng trong
®o¹n)
Bíc 1: Thùc hiÖn thao t¸c chän phÇn v¨n b¶n(x¸c ®Þnh ®o¹n v¨n b¶n cÇn
®Þnh d¹ng)
Bíc 2: TiÕn hµnh ®Þnh d¹ng:
Vµo Format \ Paragraph
3
4
Ghi chó:
1: C¨n lÒ
+ Left : lÒ tr¸i
+ Right : lÒ ph¶i
+ Centered: c¨n gi÷a
2: Kho¶ng c¸ch lÒ
+ Left : lÒ tr¸i
+ Right : lÒ ph¶i
3: Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c dßng trong ®o¹n
+ Single : 1 lÇn
+ 1,5 line : gÊp 1,5 dßng
40
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
Ghi chó :
1: N¬i hiÖn thÞ sè trang:
+ Top of page : PhÝa trªn trang giÊy
+ Top of page : PhÝa trªn trang giÊy
2: VÞ trÝ hiÖn thÞ sè trang
+ Left : tr¸i
+ Right : ph¶i
+ Center: gi÷a
Th«ng thêng khi ®¸nh sè trang cho v¨n b¶n chän n¬i hiÓn thÞ sè trang ë
phÝa trªn trang giÊy(Top of page), vÞ trÝ hiÖn thÞ sè trang ë gi÷a trang giÊy
(Center)
b. Ghi tiªu ®Ò trªn, tiªu ®Ò díi cho v¨n b¶n (Header and Footer)
Vµo View \ Header and Footer
XuÊt hiÖn thanh c«ng cô
+Ghi tiªu ®Ò trªn, tiªu ®Ò díi (khi chuyÓn ®Ó ghi tiªu ®Ò díi sö dông nót
lÖnh trªn thanh c«ng cô ®Ó chuyÓn), kÕt thóc nhÊn chuét vµo nót lÖnh
Close.
41
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
Chó ý: Khi ghi tiªu ®Ò trªn, tiªu ®Ò díi c¨n chØnh ®Þnh d¹ng b×nh thêng,
chØ cÇn ghi 1 lÇn c¸c trang v¨n b¶n kh¸c sÏ tù ®éng cã ).
III. T¹o b¶ng biÓu
1. T¹o b¶ng
Bíc 1: NhÊn chuét t¹i vÞ trÝ cÇn t¹o b¶ng biÓu
Bíc 2: Vµo Table \ Insret \ table
1: Number of columns : sè cét
42
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
Bíc 1: Vµo Insert \ Picture \ Word Art ( hoÆc nhÊn chän biÓu tîng trªn
thanh c«ng cô)
Bíc 2: Chän kiÓu thÓ hiÖn trong hép tho¹i Word Art Gallery
Bíc 3: Chän font ch÷, gâ néi dung, nhÊn OK
Bíc 4: §Þnh d¹ng Ch÷ nghÖ thuËt: KÝch chuét ph¶i vµ ch÷ nghÖ thuËt chän
Format Word Art \ Layout \ Behind text
* Chó ý : Cã thÓ thay ®æi kÝch thíc cña ch÷ nghÖ thuËt b»ng c¸ch kÝch
chuét vµo c¸c ®iÓm nót(mµu tr¾ng) sau ®ã gi÷ chuét vµ rª chuét ®Ó thay ®æi.
- Xo¸ ch÷ nghÖ thuËt : KÝch chuét vµo ch÷ nghÖ thuËt, nhÊn phÝm Delete.
V. ChÌn c«ng thøc to¸n häc, ký tù ®Æc biÖt, biÓu ®å
a. ChÌn c«ng thøc to¸n häc
- §Æt con trá t¹i vÞ trÝ cÇn chÌn c«ng thøc
- Vµo Insert \ Object \ Microsoft Equation 3.0 (hoÆc nhÊn chuét vµo biÓu
tîng trªn thanh c«ng cô.
- Thanh c«ng thøc:
43
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
b. ChÌn ký tù ®Æ biÖt
Vµo Insert \ Symbol
+ Chän danh môc c¸c ký tù
ë lùa chän Font(th«ng thêng
hay chän Wingdings, Wingdings 2...
+ Chän ký tù cÇn chÌn, nhÊn Insert.
c. ChÌn biÓu ®å
Vµo Insert \ Object \ Microsoft Graph Chart
VI. T¹o s¬ ®å
C1: Sö dông thanh c«ng cô vÏ Drawing
44
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
45
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
Chøc n¨ng: hµm tr¶ vÒ kÕt qu¶ 1 khi biÓu thøc ®iÒu kiÖn ®óng, tr¶ vÒ kÕt qu¶
2 khi biÓu thøc ®iÒu kiÖn sai.
vÝ dô: IF(A1>2,"A","B")
- NÕu A1>2 , gi¸ trÞ tr¶ vÒ lµ A
- NÕu A1>2 , gi¸ trÞ tr¶ vÒ lµ B
Chó ý: NÕu kÕt qu¶ tr¶ vÒ lµ kiÓu chuçi(v¨n b¶n) th× ph¶i ®Æt trong dÊu " ".
b. Hµm IF lång nhau(tr¶ vÒ nhiÒu h¬n 2 gi¸ trÞ)
Có ph¸p: =IF(biÓu thøc ®iÒu kiÖn1, kÕt qu¶1,if(biÓu thøc ®iÒu kiÖn2, kÕt
qu¶2, if(biÓu thøc ®iÒu kiÖn3, kÕt qu¶ 3,.....)))
Chøc n¨ng: Hµm sÏ tr¶ vÒ kÕt qu¶ t¬ng øng víi c¸c biÓu thøc ®iÒu kiÖn
®óng.
*Chó ý: C¸c gi¸ trÞ tr¶ vÒ cña hµm if cã thÓ lµ sè, chuçi, biÓu thøc tÝnh to¸n.
- Khi dïng hµm if lång nhau víi kÕt qu¶ cuèi cïng th× kh«ng cÇn cã biÓu
thøc ®iÒu kiÖn.
vÝ dô cho b¶ng d÷ liÖu sau:
+ Cét kÕt qu¶: ThÝ sinh cã §TB >=5.0 vµ kh«ng cã ®iÓm thi díi 3 th× kÕt
qu¶ lµ "§ç", sè cßn l¹i lµ "Trît".
46
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
=IF(and(A6>=3,B6>=3,C6>=5),"§ç","Trît")
+ Cét Xªp Lo¹i: ChØ xÕp lo¹i cho HS §ç:
- NÕu: §TB>=8 vµ kh«ng cã ®iÓm thi díi 7th× xÕp lo¹i giái.
- NÕu §TB tõ 7 ®Õn cËn 8 vµ kh«ng cã ®iÓm thi díi 6, th× xÕp lo¹i kh¸.
- NÕu §TB tõ 5 ®Õn cËn 7 th× xÕp lo¹i TB
=IF(and(D6="§ç",A6>=7,B6>=7,C6>=8),"Giái",if(and(D6="§ç",A6>=6,B6
>=6,C6>=7,C6<8),"Kh¸",if(and(D6="§ç",C6>=5,C6<7),"TB","kh«ng xÕp
lo¹i")))
3. Nhãm hµm thèng kª
a. Hµm COUNT
Có ph¸p: =COUNT(Vïng d÷ liÖu)
Chøc n¨ng: §Õm sè b¶n ghi trong vïng d÷ liÖu
- Vïng d÷ liÖu ph¶i ®Æt ®Þa chØ tuyÖt ®èi(Ên phÝm F4 sau khi chän vïng d÷
liÖu cÇn ®Õm)
b. Hµm COUNTIF
Có ph¸p : =COUNTIF(Vïng d÷ liÖu,"§iÒu kiÖn")
Chøc n¨ng: Hµm sÏ ®Õm sè b¶n ghi tháa m·n §iÒu kiÖn
- Vïng d÷ liÖu ph¶i ®Æt ®Þa chØ tuyÖt ®èi(Ên phÝm F4 sau khi chän vïng d÷
liÖu cÇn ®Õm).
- §iÒu kiÖn : Cã thÓ lµ sè, chuçi vµ lu«n ®îc ®Æt trong dÊu "".
47
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
- Thèng kª sè HS ®ç lo¹i TB
=COUNTIF($E$6:$E$10,"TB")
4. Hµm t×m kiÕm VLOOKUP (t×m kiÕm gi¸ trÞ theo cét)
Có ph¸p: =VLOOKUP(x, b¶ng tham chiÕu, cét tham chiÕu,c¸ch dß)
Trong ®ã:
- x: Lµ mét gi¸ trÞ trong b¶ng c¬ së d÷ liÖu dïng lµm tiªu chuÈn dß t×m.
- B¶ng tham chiÕu lµ b¶ng lËp s½n, cã chøa gi¸ trÞ x vµ c¸c gi¸ trÞ lµm tiªu
chuÈn dß t×m kh¸c (®Æt ®Þa chØ trÞ tuyÖt ®èi).
- Cét tham chiÕu lµ sè thø tù cét trong b¶ng tham chiÕu mµ ta cÇn lÊy d÷ liÖu
- C¸ch dß: chän gi¸ trÞ lµ 0
vÝ dô cho b¶ng d÷ liÖu sau:
Cét thëng ®iÒn gi¸ trÞ t¬ng
øng víi c¸c lo¹i A, B, C
48
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
49
Tin häc c¨n b¶n thcs ph¬ng nam
- NhÊn chuét vµo biÓu tîng chän ®iÒu kiÖn ®Ó läc d÷ liÖu.
+ Data \ Filter \ AutoFilter \ Show all: trë vÒ b¶ng d÷ liÖu ban ®Çu.
+ Data \ Filter \ AutoFilter: Hñy chÕ ®é läc.
50