Mc lc

Li gii thiu........................................................................................................................................................................ 5
Chng 1: Mt bui t tp ti qun Caf Ladino ................................................................................................. 8
Chng 2: B n v s thng thi ca ngi Do Thi ..................................................................................... 18
Chng 3: Li tin tri ca Frankel .......................................................................................................................... 35
Chng 4: Tr thng minh ca ngi sng st .................................................................................................. 51
Chng 5: Ti sao ngi Do Thi lun tr li mt cu hi bng mt cu hi khc? ........................ 66
Chng 6: S sng to ca ngi Do Thi .......................................................................................................... 74
Chng 7: Hy tm cho mnh mt thy o siu ng ................................................................................... 80
Chng 8:Lun lun ghi nh v khng bao gi lng qun .......................................................................... 95
Chng 9: Nhng ghi chp k diu ca thy Dahari.................................................................................... 110
Chng 10: K ngh ca tr thng minh ........................................................................................................... 127
Chng 11: Hp nhm v s ci thin tr nh ca Jerome ....................................................................... 148
Chng 12: Hp nhm v s ci thin tr nh ca Jerome ....................................................................... 172
Chng 13: Lm th no nh c nhng vic cn lm, cc loi danh sch v cc cu chuyn
ci ............................................................................................................................................................................................. 199
Chng 14: Phng php hc ngoi ng v cc thut ng ...................................................................... 211
Chng 15: Khun mt thin thn ...................................................................................................................... 228
Chng 16: Jerome bc thy ca tr tu Do Thi ....................................................................................... 249
Nguyn tc ca tr tng tng: ...................................................................................................................... 255
Nguyn tc ca ngi sng st ......................................................................................................................... 256
Nguyn tc ca s hiu bit ............................................................................................................................... 257
Nguyn tc v vic nng cp .............................................................................................................................. 258
Nguyn tc v ngun cm hng ....................................................................................................................... 259
 Tin bn quyn ca cun sch ny c dnh tng cho Qu T Thin Sao Bin
do Hoa hu Th gii ngi Vit Ng Phng Lan sng lp, ng thi l ch tch
qu.

ERAN KATZ

D n 1.000.000 ebook min ph cho di ng

To ebook: T Hi Triu

Pht hnh: http://www.taisachhay.com

 Li gii thiu

(cho bn ting Vit)

Qu bn c thn mn!

Cun sch m bn ang cm trn tay l kt qu ca mi nhn duyn k ng

gia Cng ty Sch Alpha v tc gi ca n l Eran Katz - mt nh vn, hc gi
ngi Israel, cng l ngi ni ting vi k lc Guines v kh nng nh li c
mt dy s c n 25 ch s sau khi c nghe ch mt ln.

Eran Katz n Vit Nam hi u nm 2009 vi bn tho bng ting Anh ca

hai cun sch: Secret of a Super Memory v Jerome Becomes a Genius, xut bn
bng ting Hebrew (ngn ng chnh thc ca Israel) v c dch ra nhiu th
ting trn th gii. ng mong mun hai bn tho ny c dch v xut bn bng
ting Vit.

Nhiu nh xut bn v cng ty sch, nh sch c ting Vit Nam nng nhit
cho n ng. Nhng cui cng, ng chn Alpha Books. V ng ngh Cng ty
chuyn phn ln tin bn quyn ca hai cun sch ny cho Qu Sao Bin ca Hoa
hu ngi Vit Ng Phng Lan - mt qu t thin nhm gip tr em v
nhng ngi c hon cnh c bit kh khn Vit Nam.

Cun Jerome Becomes a Genius (vi ta ting Vit Tr tu Do Thi) l cu

chuyn k v mt chng trai Do Thi tn l Jerome. G trai ny c ci v b ngoi,
ni theo cch ca ngi Vit Nam chng ta, l kh "lc cc, sng "lng bng", n
mc "l lng". Gn nh lc no anh ta cng din c mt chic qun b bc phch,
vi loi o phng in nhng hnh th k d v nhng cu khu hiu nghe rt
chng tai m anh ta ang hng hi qung co v tip th. Anh ta cng rt ham m
th thao, c bit l mn bng .

Th nhng, tri vi ci v b ngoi bun ci , anh ta may mn c c mt

ng lc phn u tht c bit, da trn mt v c cc tng nh a bn
gia anh ta vi hai ngi bn thn - mt l Itamar Forman, gio s i hc; mt l
tc gi, nh vn Eran Katz ca chng ta. Trong vng ba nm, Jerome s tch cc
lm n c mt ti sn tr gi 50 triu -la, ng thi theo hc mt kha Qun
tr kinh doanh v thi ly bng Thc s, nhng theo cch thc m nhng ngi Do
Thi thng lm.
 Rt cc, Jerome lm c hn th rt nhiu. Ni ng hn, anh tr
thnh mt "thin ti" ng vi ngha ch thc ca t ny. Ch hai nm, anh
kim c 20 triu -la, vn bng ci ngh thit k mu v bun bn loi o
phng m anh yu thch; anh hc xong chng trnh i hc Qun tr kinh
doanh. V chng cn i n khi c 50 triu -la v tm bng Thc s trong
tay, Jerome ci lun Lisa, c gi m anh yu v tn th nh "mt ph n Do Thi
c bit".

Trong khng kh trang nghim, tng bng v cng rt lng mn ca l thnh

hn, ba ngi bn li c dp gp nhau v n li cu chuyn c cc lc trc.
Itamar v Eran ng rng, nhng mc tiu cao c m h cng Jerome t ra
khng nht thit phi c thc hin qu hon ho. Nhng Jerome ti ci ni,
cng vic lm n ca anh hin nay rt c trin vng, v thi gian cn li mt nm
na l qu anh hon thnh nt nhng g cn li.

Da trn ct truyn lng mn ny, cun sch dn dn h l nhng b n v s

thng thi ca ngi Do Thi. N k chuyn v mt dn tc Do Thi thng tu vi
nhng phng php v k thut xy dng v pht trin tng lp tr thc c
gi kn hng ngn nm nh mt b mt mang tnh vn ha. thi Trung i, hn
17% nhng nh khoa hc hng u l ngi Do Thi, trong khi dn tc Do Thi
ch chim 1% dn s loi ngi.

Cho n nay, ngi Do Thi lun c gn vi phm cht v cht xm v tr

tu. Thut ng "B c Do Thi", dng ch mt ngi no tht thng thi,
tr thnh cm t c s dng bi c nhng ngi Do Thi v ngi khng phi
Do Thi. Khng cn nghi ng g na, Do Thi c l l dn tc giu c nht trn th
gii nu tnh v ti nng. Nhng ci tn Do Thi ni bt, chim gi nhiu v tr
quan trng v c tm nh hng ln trong nhiu lnh vc khc nhau. Nhng s
liu thng k sau y cho thy s thnh cng v i m dn tc nh b ny t
c:

V t tng: Moses, Sigmund Freud, Albert Einstein. Thm ch c Karl Marx v

cha Jesus cng l ngi Do Thi.

Chnh tr: Cu Ngoi trng M Kissinger, Th tng o Bruno Kreisky, Th

tng Php Pierre Mendes- France, Th tng Na Uy Grew Brondenvald...

Vn hc: Shai Agnon, Shalom Aleichem, Isaac Bashevis Singer, Franz Kafka,
Isaac Asimov, Joseph Heller...
 m nhc c in: Yascha Heifetz, Daniel Bumbaum, Isaac Stem, Arthur
Rubinstein.

Ngnh gii tr: Barbara Streisand, Mandy Patinkin, Billy Joel, Simon &
Garfunkel, Paul Anka, Jerry Seinfeld, Jackie Mason, Marcel Marceau, Larry King,
David Copperfield...

in nh: Woody Allen, anh em nh Marx, Billy Crystal, Steven Speilberg, Bette
Midler, Harrison Ford

Kinh doanh: Reichman, Bronfman, Estee-Lauder, George Soros, Ralph Lauren,

Ben Cohen, Adam Citroen...

nc M hin nay: C 1/3 triu ph M, v 20% gio s ti cc trng i

hc hng u ca M l ngi Do Thi.

c n y, chc qu bn c rt nng lng mun bit: Ngi Do Thi

sng to ra nhng g v ngun gc tr tu ca h xut pht t u? Trong khun
kh ca Li gii thiu ny, chng ti ch c th ni rng, t c thnh cng
v tr thnh mt "thin ti" ch thc, Jerome chm ch v c gng ht mnh.
Bn cnh , anh c hai ngi bn thn nhit tnh gip , c v ging s
trng o Dahari ging gii v trit l, c mt cu sinh vin trng o l
Schneiderman chia s kinh nghim hc hi, c c gi Lisa hng dn cc thut
nh, c ng bc ca Usa l Samuel cho li khuyn, thm ch cn c nhng
ngi bnh thng nh anh ch qun c ph Fabio khch l.

Cng ty Sch Alpha xin trn trng gii thiu cun sch rt hay ny vi bn c,
v xin chn thnh knh chc bn c ngy cng t c nhiu thnh cng mi
trong cuc sng.

H Ni, thng 11 nm 2009

CNG TY SCH ALPHA

 Chng 1: Mt bui t tp ti qun Caf Ladino

Ch mt cu ni. Chi tng thi cng c th thay i cuc i mt con ngi.

D sao, l iu xy ra vi Jerome...

Trn tng 14 ca khch sn Marriott Tulsa, Oklahoma, trong lc i thang

my xung tin snh, ti bt u thy hi hp. Lc ca thang my m ra l lc ti
ang duyt li mt lt tt c nhng im c bn trong bi pht biu sp ti ca
mnh.

Trong thang my c mt anh chng cao to, vai rng, mc mt b vest mu

trng y hoa vn, trn u anh ta ng mt chic m cao bi, cn c th ung a
mt chic thnh gi bng vng. i ng cao bi l ph kin cui cng lm nn b
trang phc honh trng ca anh ta, ng l mt hnh nh rt n tng. Ch thiu
mi con nga, m c khi n ang i ngoi bi xe ca khch sn cng nn.
Trn ve o anh chng cao bi c mt tm card ghi tn cuc hi tho m ti sp
tham d. Tm card ghi, "Jini Brown, Houston, TX."

"Cho anh," ti m li vi ngi l mt khi bc chn vo bung thang my.

"Xin cho," anh ta p li vi m mi c trng ca ngi Texas cng mt n

ci ti, rng n tn mang tai. Anh ta lic nhn tm card ghi tn ti v c to,
"Eran Katz, Jerusalem, Israel, Din gi." Mt cht ngc nhin lm n ci ca anh
ta cn ti hn.

"Anh n t Jerusalem h?", anh ta hi ti.

Jerusalem , theo ti hiu, tc l Jerusalem - th ca Israel ch khng

phi Jerusalem - mt trong s nhng th trn nho nh M c cng tn.

"Mt v ch mt m thi, ti p li, lng y t ho.

"Ti lun m c mt ngy c n ."

"Chn trm , mi hai ting, th l n ni ri," ti ni li. Anh chng c tn

Brown mm ci hiu .
 "Anh l din gi bui sng nay h?", anh ta ni, na khng nh, na d hi.

"Phi." Ti ngh n nhng lo lng ca mnh v ch ca bi pht biu, vy

nn ti quyt nh ni s qua cho anh ta v ch ti sp trnh by.

"Nghe c v rt th v y," anh ta ng vin ti.

"Cm n. Ti cng ch mong c th," ti tr li khi cnh ca thang my m ra

tin snh.

"Chc chc l th ri," Brown ni chc nh inh ng ct khi chng ti cng

nhau ra khi thang my. "Nhng ngi Do Thi cc anh l nhng ngi thc
s rt thng minh.

Ti mm ci khi cho tm bit, ri hai ngi i v hai pha khc nhau.

C th nhng nhng hon cnh khc, ti s cm thy mt cht phn bit

chng tc trong nhng li anh ta ni, nhng Jim Brown gy cho ti n tng rng
anh ta l mt ngi tt v chn thnh. Anh ta khng phi l ngi u tin ni
nhng li vi ti, v ti cng chng phi l ngi Do Thi u tin c nghe
li khen . Ti i do loanh quanh trong tin snh, cm gic hi l lm. Tn su
trong tm tr mnh, c mt iu g vn khin ti khng yn - mt iu g rt
kh nm bt m ti khng th chm n c. Trong lc tip tc suy ngm v
iu , ti i n mt kt lun rng, v c bn, by gi ti c hai mi quan
tm:

1. Ti sao ai cng ni nh vy v ngi Do Thi?

2. Lm th no tm c chnh xc ch n sng trong vng hai mi pht

ti?

Bi nhng thi thc ca ci d dy lun c t ln hng u trong anh

sch u tin nn ti nh gt qua mt bn b n v "Nhng ngi Do Thi thng
minh." Ti c cm gic rng vo lc by ri sng nh th ny, mt tch c ph
c v mt chic bnh sng b s tt cho k nng thuyt trnh ca ti hn nhiu
so vi li gii cho mt thc mc nho nh v trit hc.

Mt tun sau cuc gp vi Jim Brown, nh thng l, ti li gp Itamar v

Jerome ti qun Caf Ladino. Sng th su no cng vy, c 10 gi l chng ti
hn nhau qun c ph nh b, quen thuc ny, mt ci l t xu trn bc tng
rng ln, mt gc khut nm trong mt ng nh khu Nahlaot ca Jerusalem. Rt
t ngi bit n qun c ph tuyt vi ny. Jerome pht hin ra n t hi hn
cn i giao bo bui sng. Nhng bi ht Do Thi ting Ladino v nh sng mu
cam m hoc thu ht hn vo ci m ban u hn c ng l mt tng hm. Hn
bc tip thm bn bc na, nhng bc chn dn hn t con ph vo trong
mt ci hang c chiu sng bng nhng ngn uc. Sn nh c tri bng
nhng tm thm Ba T, nhng chic bn hnh trn ri rc khp cn phng. Ni
c khng kh mt m, d chu. Ch nhn ca qun, Fabio, l mt ngi am m
ting Ladino. l l do v sao nhng bi ht thun ting Ladino[1], t nhng bn
nhc nh nhng lng mn cho n nhng nhng bi ht salsa kh tm, lun u
n pht ra t nhng chic loa giu kn. Trong nhiu nm, Fabio c gng rt
nhiu ci thin qun. Anh ta cho p bc tng pha sau, m mt cnh ca
thng ra khong sn nh sau qun. Anh ta thu ngi xy mt khong hin rt
p, trng vi ci cy quanh v t mt bc tng bng ng pha thic m anh
h anh ta t tay lm. Th y, l ni chng ti vn gp nhau vo th su hng
tun, ng 10 gi; thnh thong chng ti ngi trong ci hang, i lc li ngoi
hin, ty thuc vo thi tit v tm trng mi ln n qun. Nhng ngi khch
cn li ca qun l nhng cp i lng mn hoc nhng ngi khch du lch tnh
c i ngang qua.

Thc ra th chnh ba chng ti cng gp nhau rt tnh c, Itamar Forman v ti

bit nhau t hi hc i hc. Ti vn thng copy bi tp ca cu ta chun b
cho nhng bui tho lun chuyn m chng ti cng tham gia. Cu ta ttt
bng gip ti, cn ti th tt bng chp nhn s gip . C mt
ngi bn nh th, ti thy chng vic g phi bt bn thn mnh qu sc, nht l
khi ti cn c nhng mn hc khc i hi nhiu thi gian v sc lc hn. i khi,
ti cn tr tin cho Itamar cu ta lm bi cho ti - nht l khi ti khng c
thi gian; nh hi ma h nm 1990 chng hn, khi l thi gian din ra World
Cup Italia. D rt tn trng kha hc v "Nhng nhn t trong mi quan h gia
ngi Do Thi v ngi Rp k t Ngy chuyn giao n nay, nhng trong
nhng ngy , mi quan h gia Macro van Hasten v Ruud Gulit ca i H Lan
cn quan trng vi ti hn nhiu.

Hin ti, Itamar l gio s ging dy mn Khoa hc Chnh tr. Cu ta kt hn

vi Dalia, c gi cu ta quen trng i hc v h c hai a con sinh i t
tn l Omry v Noa.

Jerome li l mt cu chuyn hon ton khc. Jerome v ti gp nhau nh

chic FIAT 127 nho nh, xinh xinh ca hn. Hn tng vo ui xe ti trong khi
li ra khi bi u. Ti nh mnh bp ci chic Subaru ca mnh inh i nhng
ch c tch s g. Hn thm ch cn khng thm nhn vo gng chiu hu trc
khi bt u li. Lc hn ang bn nghe tng thut trn bng trn i gia
i H Lan v Brazil, v ng vo lc hn sang s li th Frank Rijkaard lm bn
a H Lan ln dn trc. V cng l mt fan bng cung nhit nn ti phi
ng vi hn rng sang s li vo ng lc ai ghi bn l mt iu hon ton
kh kim sot. y, chng ti ni v hai hnh ng hai thi cc hon ton
mu thun vi nhau.

Khi Jerome chui ra khi xe nh gi thit hi m hn gy ra, mt ti bt

gp hnh nh mt g cao nghu, gy nhng vi mi tc bm s t lon qun, cp
knh trn mu en ging cp knh m Buddy Holly vn hay eo. Tuy vy, iu n
tng nht v ngoi ca hn li l chic o. Trn in mt hnh v, mu sng,
trng ging nh "b ngoi" Golda Meir, cu th tng Israel. Chnh ci khonh
khc , ti nhn ra Jerome c bit n mc no. C bao nhiu ngi dm i
khp ni vi mt chic o ph ra hnh ca Golda Meir ch? K t , chng ti tr
thnh nhng ngi bn v i ca nhau. Jerome l mt ngi cc k c bit. Hn
sinh ra Australia v mc d hn sng Israel hn 25 nm nhng hn vn c
cht ging c trng ca dn mi nhp c. Hn c bit hay mc nhng chic o
vi mu sc d gy o gic mua Hawaii v cc o vng Caribbean, trn nhng
chic o in nhng bc hnh ngh thut ca nhng ngi m chng ai ngh s
em in ln o. Thay v nhng tm hnh ca Bon Jovi, Bono[2] hay nhng ngi sao
nhc rock khc, trong b su tp ca Jerome, ngi ta s c th bt gp Khadaffi,
Madeline Albright, Abba Eban hay thm ch l Nelson Mandela[3] khoc trn mnh
b Ngi di. n tn by gi, Jerome vn kim c kha kh t nhng chic
o nh th.

Jerome l mt anh chng vui tnh. Hn rt c khiu hi hc v nim lc quan

ca hn dnh cho cuc sng c th bin mi tr ngi trn con ng hn i thnh
nhng kinh nghim v i. Hn c n c triu bn b v dnh phn ln thi gian
ca cuc i chy x t ba tic ny sang ba tic khc. Chng ti l nhng
ngi bn "tr thc" ca hn. t nht, y cng l t m hn vn khoi ng
gii thiu chng ti vi mi ngi trong nhng dp him hoi chng ti i d tic
cng hn.

Vy , theo l thng, nh ti ni, chng ti li t tp vo mt thi im

quen thuc, mt ni quen thuc m khng h bit rng ci ngy th su c bit
s thay i cuc i chng ti...

Chng ti ang ngi tn chuyn v vic lm n ca Jerome v v chuyn i mi

nht ca ti ti M. n cui bui, t nhin ti ngh n Jim Brown v k cho hai
ngi nghe v cuc i thoi trong thang my.

"Ai l ngi u tin quan nim rng ngi Do Thi l nhng ngi c tr
thng minh vy nh?", ti t vn vi Itamar. "Ch l nh kin hay n c gn
vi mt s kin no ?"
 Itamar nhn vai v nhn ln tri.

"Nghe ny," cu ta ni to suy ngh ca mnh thnh li, "trong qu kh, v thm
ch c ngy nay na, ngi Do Thi lun c gn vi phm cht v cht xm v
tr tu. Thut ng 'B c Do Thi' dng chi mt ngi no tht thng thi,
tr thnh cm t c s dng bi c nhng ngi Do Thi v ngi khng
theo o Do Thi." Cu ta ngng li suy ngh mt lt. "Nhng iu ny rt th
v," cu ta bng nhin ni tip. "iu b n ny pht trin nh th no, v v
mt hc thut m ni th n c cn tn ti khng? T cha bao gi ngm ngh tht
k v vn ny."

"Khng phi ch v mt kiu i loi nh ch ngha bi Do Thi h?", ti gi ,

c tm li gii cho vn mnh a ra.

"Khng hn l th," Itamar nhn xt "C nhng ngi khng chu nh hng
ca nhng thin kin , v h chp nhn iu ny nh mt thc t hon ton r
rng, mc d cng c xen ln mt cht k. Mt kiu k xut pht t lng
ngng m," Itamar khng nh. "Mt khc, nu l quan im bi Do Thi th 'b
c Do Thi' phi c ni bng nhng t ng tiu cc ch."

"R rng l," Jerome xen vo cuc tho lun, "mt ngi Do Thi thng minh
l mt ngi Do Thi nguy him. Chnh t iu ny, ngi ta mi dng nn iu
b n bi v i vi h mt b c Do Thi l mt k xo quyt, nham him v
kh lng."

"D th no i na," Itamar tip tc m khng thm n li ca Jerome.

"C mt iu rt th v l nhng ngi Do Thi, t nht, thnh cng trong vic
lin kt nhng k khng a h v nhng ngi ng h h trong mt iu: cha
tng c ai ni ngi Do Thi ngu ngc. Mt khun mu lun gn lin vi ngi
Do Thi - v mi a tr u ln ln vi khun mu ny - rng dn tc Do Thi l
mt dn tc thng minh, khn kho v c u c nhy bn."

Ti nhn Itamar y ngng m. Theo nhp c qu trnh suy ngh rt h

thng v logic ca cu ta lc no cng l mt kinh nghim rt th v vi ti. Khi ai
hi cu ta bt c cu hi g, cu ta khng bao gi tr li ch mang tnh cht
chiu l. Cu ta lun suy ngh theo chiu su ca vn .

"M thc ra, ch c g bt thng trong chuyn ny, cu ta tip tc, mt minh
chng hng hn cho nhng iu m ti ang ngh v cu ta. "Dn tc no chng
c mt vi kiu khi qut ha nh th. Hu nh tt c cc dn tc u c nhng
nt c trng nht nh gn lin vi mnh, cho d nhng nt, c trng ny c
tht hay khng i chng na. Ngi Scotland keo kit, ngi Mexico li bing,
ngi Thy S nghim khc, ngi Nht lu c, ngi c m phm..

"Xem no," Itamar ni tip, "cn g na khng nh... , ngi Italia th sao nh?"

'"Ngi Italia l nhng ngi tnh tuyt vi," Jerome pht biu.

"Cn ngi Php?" Itamar vn tip tc.

"Ngi Php cng l nhng ngi tnh tuyt vi," Jerome thng thi khng
nh.

"C dn tc no khng khin cu ngh n chuyn trng hoa lng nhng khng
h?", ti hi Jerome.

"C ch, hn tr li. "Ngi Polak[4]. T khng th tng tng ra cnh h

trn ging." Ba chng ti cng bt ci khc khch khi ngh n cnh . Vn
y l mc d cuc tho lun l v ch cc mu hnh c trng, cu nhn xt
ny vn cho thy Jerome l ngi thch phn bit chng tc v khoi chm bim.

"Ti sao nhng con ch Ba Lan li c mi tt?", Jerome tip, v sau mt vi

giy im lng, "Bi v chng ui theo nhng chic xe ang u!" Hn ph ra ci
lm chng ti ci theo.

Trong my pht sau , chng ti lao vo nhng trn ci nghing ng khi c

ba thay nhau k chuyn ci v cc dn tc khc nhau, mi cu chuyn li khin
ngi kia nh n mt cu chuyn ci i loi nh th. Dn dn, chng ti cn
ht nhng cu chuyn v ngi im lng, c gng ly li hi sau nhng trn ci
mt l. Mt ln na - 'hnh nh' nhng "ngi Do Thi thng minh" khng c s
nhy cm vi nhng nt c trng ca cc dn tc khc v t chiu chung mnh
bng vic ci ct. Nu ch n gin l k cc cu chuyn theo mt mch thng
nht th nh... nhng ng ny bn ta li k chuyn a ci a, giu ct.
Liu bn c ci khng nu mt nhm nhng g ngi Ty Ban Nha ph ln ci
trc nhng cu a v chuyn ngi Do Thi vim mng ti?

Jerome nghch chic tch c ph ca hn, nhn chm chm vo nh kiu

ang nm m gia ban ngy. Ti mn m gi ng, cn Itamar ht gp li dui
chn trong khi dn mt vo cp v chng gi mi buc vo qun.

"V chuyn nhng ngi Do Thi thng minh," Itamar ln ting, a chng ti
tr li vi ch ang d. "tht th v," cu ta tip tc trm ngm. "T phi tm
hiu xem ti sao li c iu b n ny mi c." Trng cu ta nh th thc s
ang rt trn tr trc vn .

"Cc cu bit y," ti bt cht l lun. "T ging mt vi bui ti Vin ngn
ng Do Thi v vic ci thin tr nh. Cui mi bui dy, sinh vin lp Torah[5]
hay n ch t v ni v nhng phng php nghin cu, nhng k nng pht
trin tr nh m h vn s dng. iu th v, iu ny c lin quan n vn
chng ta ang tho lun, l t cha tng bt gp nhng phng php trong
bt c cun sch no hay trong bt c nghin cu no m t tng thc hin."

Mt Itamar sng ln. "Cu ni nghim tc ch?" Cu ta ko gh thng li v

ngi da v pha ti.

"Rt nghim tc,' ti tr li.

"iu tht ng kinh ngc," cu ta ni bng mt ging phn khch m ti

khng th no hiu ni. Cu ta nhn m m ra ngoi cy to trng trong sn, i
mt o o cho thy cu ta ang suy ngh ht cng sut.

"iu g ng kinh ngc c?" Jerome, cng ging nh ti, ang c gng hiu s
vic.

" y, chng ta c hai im," cu ta phn tch tnh hung theo ng ci kiu
'Itamar-bit-tut' c trng ca mnh. "Chng ta c mt iu b n ng sau s
khn ngoan v sc so ca ngi Do Thi, v chng ta c nhng phng php
thc t m ngi Do Thi sdng trong hng th k qua!" Cu ta ph v dng
suy ngh ca chnh mnh. "Nu t hiu ng, chng ta ang c mt cu chuyn v
i trong tay - cu chuyn v mt dn tc Do Thi thng tu vi nhng
phng php v k thut pht trin tng lp tr thc c gi kn hng
ngn nm nh mt b mt mang tnh cht vn ha. Chng ta c th vit nn
mt cun sch k v v tt c nhng iu ny."

"Ti sao phi lm th?", Jerome hi, chng thm che du s thiu hng th ca
mnh.

" tt c mi ngi trn th gii ny c th c hng li t b mt , tt

nhin l th ri," Itamar p mnh tay xung bn y hng hi. "Ngh m xem.
Chng ta c th dy cho nhng a tr ngi Na Uy, chng hn th, cch ghi
hng ni thng tin v cc bi kim tra thng qua vic s dng chnh nhng
phng php gip cc sinh vin Do Thi theo hc ti trng o nh c
kinh Talmud gii n vy! Chng ta cng c th dy cc thng nhn cch m
phn, thng thuyt bng chnh phng php m cc nh bun Do Thi lm
chu u... hay... thm ch chng ta c th ch cho sinh vin Harvard cch t ton
im A bng chnh nhng k thut bin Marahal ca Praha hay Gaon ca
Vilna[6] thnh nhng hc gi Torah v i!

"Nu chng ta ni n nhng phng php c hiu qu th ti sao li phi b

hp chng trong khun kh bc tng ca nhng trng o ch? Ti sao tt c
mi ngi li khng p dng nhng phng php ch? Cc cu c hiu iu t
mun ni khng? Chng ta c th bt m nhng b mt ca b c Do Thi!" Cu ta
kt thc suy ngh ca mnh bng mt sng kin, mt iu ang bt u si sc ln
trong tm tr mnh.

S kch ng ca Itamar bt u nh hng n ti. C mt iu g trong

nhng iu cu ta ni thc s rt c o. l kiu tng m bn s t hi
chnh mnh, "Lm sao m mnh li khng ngh ra sm hn nh?"

Mt lc sau, Jerome bung ra mt cu lm chng ti ct hng.

"Xin li nh, nhng chnh xc th 'chng ta' m bn mnh ang ni n l ai

vy? Vi tt c lng t trng, t chnh xc khng phi l ng c vin thch hp cho
v tr ng tc gi u y. u tin, t va im qua c k thi SAT[7].
Th hai, tr khi c phng php no pht trin tri thc hng ti vic
kim mt c bn gi, cn nu khng, t ch hng th vi cun sch ca cc cu
u," Jerome ni huch tot. Roi ngay lp tc, hn ni thm "d vy, t sn sng
gip cc cu tip th ti th trng Carribe. Bit u k hoch ny li gip v kinh
doanh qun o ca t y pht t th sao. N s nhc ngi ta nh rng ngi
Do Thi l nhng ngi cc k sng lng... i loi nh th." Hn ci t mn ra
v rt ng tnh.

"Cu ni g y nh, Eran?" Itamar hi ti. "Cu c mun thc hin tng ny
khng?"

"Nghe c v th v lm, ti tr li. "Thc s rt hp dn," Ti khng th kim

ch c.

Itamar thu xp my th lt vt ca cu ta v ra hiu cho bi bn em ha

n n cho chng ti. "n th su tun sau, t s tm hiu c s hnh thnh
b n v ngi Do Thi thng minh. T c mt vi gi thuyt v s b n ny." Cu
ta nguch ngoc vi dng ra mt t khn n nh, nht n vo ti bn ca chic
cp da v ko gh ng dy. "Xin li nhng t phi i y. T c hn vi nha s"
cu ta gii thch.
 Jerome cng ng dy v thay cp knh c sch bng mt cp knh rm thi
trang. "C t, cng phi i con ng ca mnh y,' hn ni. "12 gi t c hn
vi chuyn gia chm sc sc p, Bob," hn li mt ln na gi cu a quen
thuc.

"Cn t th c hn vi ci ha n, chc l vy ri," ti th di khi thc tay vo

ti qun v rt v ra.

Lin k vi bi xe bn ngoi, trc khi n li vo siu th, ti cht thy c

Lippman, c gio ti hi lp su. Hai mi nm tri qua k t ln cui ti gp
c (ni ng hn l lm phin c, nh ti vn thng vy), v ti ngh rng minh
nn lch s mt cht bng cch n cho c. Ti bng qua ng v gi to. "C
Lippman i."

C quay li v nheo nheo mt, c nhn ra xem ti l ai, "Yossi ," c hng v
pha ti.

"Eran ," ti sa li.

"Eran Burnstein!" c ni thm.

"Eran Katz."

"Eran Katz h!" c ku ln cng mt n ci gng. "i, tt nhin l c nh

ri."

Trn khun mt c ti chng thy c du hiu g chng t nim vui ca c khi

gp li cu hc tr c l ti.

Ti hi thm tnh hnh c v t mun nghe nhng iu c tri qua trong

sut hai mi nm qua. R rng l c i qua rt nhiu s kin. M thc t l
hnh nh nm no cng c mt iu g ng k xy ra vi c, v ti l mt k
cc k may mn mi c nghe tt c nhng s kin , vi tc khong mi
lm pht cho mi nm.

Mc d s chn ngn v kh chu vy xung quanh ti nhng ti ngh mnh

nn cho c mt cht cm gic hi lng trong ngh nghip. Nhiu nm tri qua
t khi ti ph hoi nhng bui c ln lp hay n gin ch l khng thm n lp,
gi ti t ho ni vi c rng ti, mt hc sinh c bit, ang vit mt cun sch v
b mt ca b c Do Thi, v ti ang tm hiu s tht ng sau b n v s thng
minh ca ngi Do Thi,
 "Ci th c g m tm hiu?" C hi ti, vi ng ci ging ca mt b gio.
" l mt thc t! Ngi Do Thi lun thng minh." Ti cht nh li l do ti sao
ti hay b gi c hai mi nm v trc. Trong mi trng hp, ch cn c c hi
l c ngn cn bt c ai c nh vit mt cun sch v b n s thng thi ca
ngi Do Thi. C chnh l bng chng sng cho thc t rng khng phi ngi
Do Thi no cng c ng ti cao ban cho mt b c. Mt khc, chnh v c,
nim hng th ca ti vi vic tm hiu b n ny tip tc ln dn ln.
 Chng 2: B n v s thng thi ca ngi Do Thi

ng mt tun sau, chng ti li gp nhau Caf Ladino. Chng ti khng

ni chuyn c tun va ri v ti thy mnh thc s trng i bui t hp ln ny.
Ti bn khon khng bit Itamar c b cng tm hiu v iu b n khng v
cu ta c pht hin ra thng tin g hay khng, hay l s ho hng ca cu ta
ngui dn trong my ngy qua.

Khi ti n qun c ph th thy Jerome ang i bn ngoi. Hn kp mt t

bo di cnh tay v mc mt chic o s mi, c i l kinh d nht m ti tng
thy: mt chic o c cnh rng r loang l mu in hnh Kofi Anan, Tng Th k
Lin Hp Quc, ang chuyn cnh t cy n sang cy kia.

Qun vng tanh, cn Fabio th ang i chng ti vi cnh tay giang rng.
Chng ti ngi xung chic bn quen thuc trong "hang." Mi pht sau, Itamar
xut hin, ng b mt b vest ti mu, thanh lch cng mt chic c vt la mu
vng sng, trng c v t tin.

"Jerome ny, y mi l kiu chng ta nn mc," ti pht biu, mt vn khng

ri khi Itamar.

"Trng cu bnh lm, Jerome nhn xt, "nhng t ngh b ny cn thm mt

cht mu sc na... c l l im thm vi vt hng hng, xanh xanh th p hn."

"Hm nay t phi i d mt bui hi m," Itamar gii thch v hi li. Cu ta

ngi xung gh v rt ra mt ng giy t, sch v t trong ti.

"Cc cu ngh sao," cu ta bt u bng mt v mt rt tha mn, "nu t ni

rng c tun va qua, t chng lm vic g c? T gi b mt tt c nhng g c th
cc cu mun bit v 'B n Tr thng minh ca ngi Do Thi.'" Cu ta bt u
bi tung ng giy t.

Itamar kch ng n ni thm ch khng thm hi xem tnh hnh chng ti ra

sao nh cc ln khc. Cu ta tin thng n ch mnh ang theo ui, mun
ngay lp tc k cho chng ti nghe nhng iu cu ta tm hiu c.
 "Trong lc ch nha s th su tun trc y," cu ta bt u, "t suy ngh
v vn ny t nhiu gc khc nhau. Trc ht, ngi Do Thi l nhng
ngi sng st. H tri qua bao nhiu iu bt cng trong lch s? H phi
chu ng bao nhiu cuc tn st? bao nhiu ln h b y ra khi t nc,
buc phi lang thang khp th gii tm mt ni tr chn mi, ri li b nm
i mt ln na khi n nh mi th ni mi? Babylon, Ty Ban Nha, chu u.
H sng st qua nhng Ta n D gio, nhng cuc tn st v, qua tt c nhng
iu ny, dn tc Do Thi vn pht trin ln mnh. Lm th no h gi c
nhng iu ? Nhng dn tc khc hng mnh hn dn tc Do Thi nhiu, vi
nhng nn vn ha n tng k v, khng lm c iu . Ngi Ai Cp c
i, dn tc xy dng nn nhng kim t thp v i, nay u ri? Ngi Hy Lp
pht minh ra nn dn ch v sn sinh ra cho th gii nhng Plato, nhng
Aristoste nay u ri? Ngi La M vi thi hong kim ca cng ngh tin tin
nay u ri? Tt c nhng dn tc u sp nh nhng ta thp xp bng
nhng qun domino, ch cn li l nhng nt v ch cn tn ti trong k c..."
Cu ta dng li gia cu khi c b bi bn n ghi ung.

Itamar gi cm suy ngh v gi mt tch espresso. Mt latte," ti gi. Cn

Jerome chn cappuccino.

"Ngi Do Thi sng st," Itamar tip tc dng suy ngh, "m khng c s
h tr ca bt c i qun hng mnh hay th lc no, m h cng cha tng s
hu sc mnh no nh th. H thnh cng trong vic gi gn truyn thng ca
mnh trong nhng iu kin bt kh thi l bi v h hc c cch s dng tr
c trong nhng hon cnh thay i khng ngng. 'B c' cho php h khng
ch sng st m cn c nh hng n mi trng khc nghit quanh mnh v
pht trin nhng k nng ghi nh gip h truyn ming ton b bn Torah t
th h ny sang th h khc." Cu ta dng li mt lt. "D sao, chnh l im
khi u cho nghin cu ca t."

"V y chnh l iu lm cho ngi Do Thi thng minh hn nhng dn tc

khc sao?" ti hi.

"Ch mt lt ," Itamar ngt li ti, ging cu ta hi lng l mt cht. Cu ta

ngng li, tm mt t tht chnh xc "Nghe ny... thc s... t tm hiu nguyn
nhn v phng thc ca s hnh thnh b n v Tr thng minh Do Thi. Cu hi
ca cu, nu ng l h c thng minh hn, rt kh tr li. Chng ta khng th kt
lun mt cu chung chung nh th. Dn tc no cng c k yu, ngi mnh, k
xu, ngi tt, k ngu n, ngi thng minh. Tt nhin, c nhng ngi Cng
gio, ngi Hi gio, ngi Hindu thng thi hn v thnh t hn rt nhiu
ngi Do Thi m t bit."
 Ti li nh n ln gp c Lippman.

"M cn cha k n nh, chng ta ang ni n loi ngi Do Thi no? Gc

c? Gc Ty Ban Nha? Do Thi chnh thng? Ci cch? M? Nga? Chng l tt c
u l nhng nh khoa hc kit xut sao? S khc bit y ln lm. Theo nh t
bit th cu hi ai thng minh hn ai l mt cu hi hon ton khng hp l. Mc
ch ca t l hiu c ti sao ngi Do Thi, vi t cch l mt con ngi c
th, li c cho l ng thng minh, v lm th no m iu b n, hay c trng
ny, li c gn vi h. Cu bit ngi ta thng ni y, 'khng c la lm sao
c khi. Ci khi c th a t n vi mt s tht c th no . mi l ci
t mun tm hiu, Itamar kt lun suy ngh ca mnh v quay tr li vi vic sc
so ng giy t.

Qua khe mt, ti thy Jerome ang c mc tin th thao di gm bn.

Kh thn Jerome. Cuc tho lun nho nh ca chng ti khng h ly c ca
hn mt cht xu hng th no. Nhn ra mnh b "bt qu tang," hn gp nhanh t
bo li v n ngay ngn trn bn.

"Cc cu c bit Real Madrid mua Louis Figo vi gi nm mi su triu

-la khng?" Hn c phn bua v iu thu ht s ch ca hn hn cuc i
thoi bn bn.

"Th th hi qu , phi khng?" ti tr li, ging pha cht ngc nhin.

Itamar nhn mt ln v nhn Jerome v khng ng tnh.

"Chng ta ang ni v mt iu rt th v, v y l ci khin cu mt tp

trung h? Mt cu th bng B o Nha kim c hng triu -la ch v hn
ta bit cch mt qu bng sao? Nim ham hc hi tri thc ca cu nm u
vy?"

Jerome ci tot n tn mang tai. "Itamar ! Cu bit Louis Figo l ngi B

o Nha c y! T sc nng ri!"

Itamar lic mt nhn li v ci ngng nghu. "T tnh c xem mt cht hi

Euro 2000," cu ta th nhn.

n ti cn phi ngc nhin v iu ny. Ti khng bao gi ngh Itamar c th

xem mt trn bng ; cu ta lc no cng ln ting phn i th thao.

"iu quan trng y l," Itamar ni li dng suy ngh va b t on ca

mnh trong khi rt mt trang ra khi ng giy t, "ngi Do Thi lc no cng
thch ci ting tm hi qu cng iu v sc mnh v tr tu ca mnh. Ting
tm ny bt ngun t rt nhiu th - ni s hi, lng k, s th ght v, tht
ng ngc nhin, c cc s liu thng k thc t na, ci ny t s cho cc cu xem
ngay y." Cu ta ly ra mt trang khc v xem xt n. "Kt lun u tin t rt ra
c v b n ny i lin vi con s nhng ngi Do Thi ni ting trn th gii.
Cc cu c th ngh m xem, nhng ci tn Do Thi lun nm trn u cc danh
sch hu ht mi lnh vc - nhng ci tn c nh hng n ton nhn loi:
Moses, Maimonides, Spinoza, Sigmund Freud, Albert Emstein. Thm ch c Karl
Marx v cha Jesus cng l ngi Do Thi.

"T c c mt bn danh sch nhng ngi Do Thi ni ting v quyn lc nht

trong cc lnh vc khc nhau," Itamar tip tc. 'Trong vn hc chng hn - Shai
Agnon, Shalom Aleichem, Isaac Bashevis Singer, Franz Kafka, Isaac Asimov,
Joseph Heller, Philip Roth, Herman Wouk, Harold Robbins. Tt c u l ngi Do
Thi."

"Cn nhc c in na - Yascha Heifetz, Daniel Bumbaum, Isaac Stem, Arthur

Rub Instern, cn nhiu nhiu na..." cu ta lt lt qua cc trang giy.

"Cn c mt lot nhng ngi hot ng trong ngnh gii tr ny. Barbara
Streisand, Mandy Patinkin, Billy Joel, Simon & Garfunkel, Paul Anka, Jerry
Seinfeld, Jackie Mason, Marcel Marceau, din vin kch cm ngi Php, Larry
King, o thut gia David Copperfield, v thm ch c William Shatner v Leonard
Nimoy, thng c bit n di ci tn Thuyn trng Kirk v Ngi Spock
trong Star Trek."

"David Copperfield l ngi Do Thi h?" Jerome ngc nhin hi. "M t s ln
ng ra cht mt nu c bit iu ny."

"Trong ngnh cng nghip in nh th trn ngp ngi Do Thi," Itamar li

tip tc, mt ln na pht lcu nhn xt nho nh ca Jerome. "Cc cu c bit
din vin no ngi Do Thi khng?"

"C ch, lm g c ai khng bit?" ti tr li. "Woody Allen, anh em nh Marx,

Billy Crystal

"Cu ni ng." Itamar li lc tung ng giy t. "Cn c Steven Speilberg, d

nhin ri, Bette Midler, Harrison Ford, Mel Brooks..."

"Frankeinstein," Jerome li xen vo m mt vn dn vo t bo.

Itamar nhn chm chm vo hn, v sng s tt . "Frankeinstein h?!"

 "Phi, l mt ci tn Do Thi m, chng phi sao?" Jerome ci toe tot,
cu cng cng nhc mt ra khi t bo mt lt.

"Ni th th cng c khc g bo Gu Yogi hay Pokemon l ngi Do Thi vy,"

ti a.

"Cu ni ci qui g th?" hn ra th phng. "Ai m ch bit Pokemon l ca

Nht. Cu c nhn tn bn n xem: Pikachu ny, Jigglypuff ny, Butterfree ny...
nhng ci tn truyn thng ca Nht t thi nh Minh y."

"Nh Minh l Trung Quc ch,' ti sa li li hn.

"Cn v kinh doanh th sao?" Itamar chng thm g n cuc tranh lun
bn l ca chng ti v quay tr li vi ch chnh. "C gia nh Rothchild,
Reichman, Bronfman, Estee-Lauder, Max Factor, George Soros, Ralph Lauren, Levi
Strauss, Ben Cohen v Jerry Greenfield (ch ca hng kem Ben and Jerry'), Adam
Citroen (trong hng xe ca Php)... Ni cch khc, danh sch ny di lm."

"Kissinger l ngi Do Thi, ti tht ra.

"Chnh xc," Itamar xc nhn. "V chnh tr..." Cu ta o mt vo nhng trang

giy. "Phi, c Kissinger, Disreali, Th tng o Bruno Kreisky, Th tng Php
Pierre Mendes-France, Th tng Na Uy Grew Brondenvald... v danh sch ny
vn cn na," cu ta kt lun.

"Gu Yogi l n , t ngh th," Jerome chia s iu ang lm u c hn bn

tm. "N xut pht t yoga. Trong ting Sanskirt, tn ca n c ngha l 'ch gu
bay.'" Hn mm ci c v tha mn.

C bi bn quay li v mang cho chng ti nhng th chng ti gi, cn

thn t nhng chic cc gia bn.

"Vy, khng cn nghi ng g na, Do Thi c l l dn tc giu c nht nu tnh

n ti nng," ti kt li. "Vi danh sch nhng ngi Do Thi xut chng nh
th, tho no mi sinh ra iu b n . Nhng ci tn Do Thi lun ng u mi
th."

"Hon ton sai, Itamar khin ti ngc nhin bng cu tr li ct ln ca cu

ta. "Danh sch ny l mi th o tng, n dn ngi ta n nhng kt lun sai
lm." Cu ta t li nhng t giy ln bn v a mt nhn chng ti. "Cc cu c
bit Newton, Copernic, Mahatma Gandhi, Leonardo da Vinci, Michelangelo,
Abraham Lincoln and Muhammed c im g chung khng?" cu ta hi.

"Tt c u l ng mt chiu London," Jerome nhn xt hi hc.

"Chng ai trong s h l ngi Do Thi, ti nu kin, nhn ra iu m

Itamar ang dn dt chng ti.

"Chng ai trong s h l ngi Do Thi," cu ta nhc li. "Nhng, mi ngi

trong s h u li du n i vi th gii, khng h nh hn so vi bt c ai
khc trong lnh vc ca mnh. Vy danh sch ny v danh sch kia c g khc
nhau?"

Jerome cui cng cng b t bo xung khi ti v hn cng i cu tr li sp

ti.

"Khng i qu su vo vn ny," Itamar bt u, gii phng chng ti khi

cnh ch i, "ngi ta bit n mt ngi Do Thi c ti khng ch v nhng
thnh tu ca ngi m cn v thc t rng anh ta cng l mt ngi Do Thi.
T nh tng c u rng ngi ta hi nh vn Saul Bellow rng ng
y cm thy th no khi l mt ngi Do Thi v ng tr li bng mt cu
chm bim i loi l, 'ti bit mnh l mt ngi Do Thi, v mnh l mt ngi
M, v mnh l mt nh vn. Tuy vy, ti cn l mt fan nhit thnh ca mn khc
cn cu, mt thc t m cha ai nhc ti bao gi. Ni cch khc, nhng ngi Do
Thi ti nng ni bt bi v thc t h l ngi Do Thi. Ly v d chng hn,
chng ai li i ch vo Stephen Hawkins v bo, 'Nhn mt thin ti ngi Cng
gio ny!' Thc t rng ng y l ngi Cng gio khng h lin quan n nhng
kh nng ca ng y, iu hon ton khc vi nhng nhn thc ca mi ngi
v ngi Do Thi."

"ng vy," Jerome mm ci ng tnh.

"iu quan trng nht," Itamar tip tc, "l ngi Do Thi 'c' PR tt hn
v nhn c s ch c bit bi v bn cht Do Thi ca h, ch khng phi lc
no cng tng xng vi kh nng thc s ca h trong m ng. y l mt
trong nhng l do lm lan truyn b n ."

"Cu ni 'kh nng thc s ca h trong m ng' ngha l sao?" ti hi.

"n gin th ny nh," cu ta p li, "c th hi mt ngi M hay mt

ngi chu u bnh thng xem trn th gii c bao nhiu ngi Do Thi v h
chim bao nhiu phn trm dn s th gii i, chc chc cu s nhn c cu tr
li l trong khong vi trm triu ngi, t 15% n 50% dn s th gii," cu
ta gii thch.

"Lm g c chuyn, khng th n 50% c. Ni th th hi qu, t th ngh

ngi Do Thi chim khong 10% n 15% dn s th gii," Jerome c tnh.

"y, vn l ch y," Itamar ci h h. "Ngay n chng ta cn

khng nhn thc c!"

Itamar rt mt t giy khc ra, t ny trn u trang c ghi ch "S liu." "S
liu chnh xc ca nm 2000," cu ta c to, "nhng ng bn thn mn ca ti ,
tng s ngi sng trn hnh tinh ny l su t ngi, mi ba triu trong s
l ngi Do Thi. Th y! Chng ta thc cht ang ni n 0,25% dn s th gii
thi. Khng phi 10%, cng chng phi 15%. Ch c mt phn t ca mt phn
trm thi! Ch c vy. l tt c s ngi Do Thi sng trn hnh tinh ny."

"Th v tht," ti lm bm.

"Tht ng kinh ngc," Jerome reo ln. "Cu c tnh n nhng nh du hnh v
tr ngi Nga gc Do Thi ang trn trm v tr ca Nga khng y?"

"C ch, bao gm c chu gi t mi sinh tun va ri na y ch, Itamar

ci rng r y t ho.

"B qua Jerry Springer v Geraldo Rivera i," Jerome but ming ma mai. "Hai
ngi khng c tnh."

Itamar bi ng giy v li ra mt t mu vng ghi chi cht nhng con s.

"Trc khi cho rng iu b n ny thc ra ch l mt o tng sai lm, t

cho cc cu bit mt iu ngc nhin. Khng phi ngu nhin m iu b n to ln
ny c dng ln xung quanh b c v s thng minh ca ngi Do Thi u.
Nhng s liu thng k cho thy rng mc d s lng t nhng ti nng ca
h li t l nghch vi s lng t i ."

Itamar a cho chng ti mi ngi mt bn ph-t trang giy m cu ta ang

cm.

"Trong nm tp ca b sch s Ton cnh lch s khoa hc, George Sarton

miu t s pht trin ca khoa hc xuyn sut th k XIV," Itamar bt u nh
kiu li m cho mt bui ln lp. "Trong phn ni v thi Trung i, Sartort
khng ch nghin cu s pht trin khoa hc v tri thc trong thi k ny m ng
cn so snh nhng thnh tu ca nhng dn tc khc nhau. Nghin cu ca ng
cp n rt nhiu lnh vc bao gm c gio dc, cng ngh, ton hc, vt l
hc, ha hc, y hc...

"Tha gio s," Jerome ngt li, "vo vn chnh i thi."

"Vn chnh, Itamar hi ngng - "17,6% trong s nhng nh khoa hc

hng u ca thi Trung i l ngi Do Thi," cu ta kt lun.

"V vo thi k , h chim bao nhiu phn trm dn s ni chung?" ti hi

y v t ho.

"Mt phn trm," Itamar tr li. "Ni cch khc, s nh khoa hc ngi Do
Thi nhiu gp mi tm ln con s ngi ta thng ngh, y l ni v mt s
liu. Thc t thm ch cn th v hn nu chng ta so snh thnh tu ca nhng
nh khoa hc ngi Do Thi ti cc quc gia ring r. Nh Ty Ban Nha chng
hn," cu ta tip tc nhng l lun ca mnh. "41% trong s cc nh khoa hc
hng u ca Ty Ban Nha thi Trung i l ngi Do Thi, mc d ngi Do Thi
thc t ch chim khong 2,7% dn s. S nh khoa hc Do Thi cao gp hai mi
lm ln s nh khoa hc ngi Ty Ban Nha khng theo o Do Thi."

"Thi hong kim ca Do Thi," ti nh li tn ca thi k lch s ny.

Itamar ngng mt cht suy ngh ri tip tc, " y," cu ta ra hiu v pha
Jerome, "sao cu khng c to nhng con s ny ln v cho bit cu ngh g v
chng nh."

Jerome cm ly t giy v bt u c.

"Khong nhng nm t 1819-1835, ngi Do Thi nm gi 20% nn kinh t

ca c mc d h ch chim cha y 1% dn s."

"Vo nm 1952, 24% s sinh vin theo hc ti trng i hc Harvard l

ngi Do Thi, ti Cornell l 23% v Princeton l 20% cho d ngi Do Thi
chim cha n 3% dn s."

"Qu nhiu phn trm, Jerome c v hi bc mnh.

"c tip i," Itamar gic.

"Mt phn ba s triu ph M l ngi Do Thi."

 "20% s gio s ti cc trng i hc hng u ca M l ngi Do Thi."

"40% s lut s lm vic trong cc hng lut hng u ca M l... cc cu

khng on c u. t gi nh. H khng theo o Pht, v h khng theo
ch ngha v thn."

Jerome phy tay th mnh giy ri xung bn, quay trn.

"Vy," Itamar hi, "cc cu c th rt ra kt lun g t nhng iu ny? V c

gng nghim tc i, mt ln ny thi."

"Kt lun v ci g?" Jerome mang mt v mt ngc nhin. "Chuyn g va mi

xy ra ? T ang u vy?" Hn nhn quanh mnh nh kiu va mi tnh dy
sau mt gic m gia ban ngy. Hn li nht t giy ln v lic nhanh qua nhng
dng ch ghi trn .

".., mnh ngh," hn ni to thnh li suy ngh ca mnh, "ti liu trc mt
chng ta cho thy rng... xem no hm mnh bit." Hn ngi thng ngi
li. "N ch r ra rng 45% nhng ngi nng dn trng khoai ty Idaho thch
c Harry Potter, 17% s ngi New York khng bao gi i ngh, 22% s ngi
Alien ung Guiness v 115% dn s Php l nhng k hm hnh - rc ri y... v,
mt khc, 'ngi Do Thi, Ach, diese Juden!" Hn ni bng ging mi, bt chc
Charlie Chaplin trong b phim Tn c ti. "Ngi Do Thi, nu so snh, l
nhng ngi cc k thng minh, thnh t, xinh p, mnh m v (kh pht trin,
nu ni v mt sinh l) - c cn thit khng nh? Hai cu mun g t no?" hn
ci tot v xu h khi mt o ht t bn ny sang bn kia gia hai chng ti.

"M nhn tin, hn tip, "nhng s liu ny chng t, khng mt cht hoi
nghi no, rng t khng phi l ngi Do Thi. y chng c ch no gii thch
ti sao ngi Do Thi no cng l t ph vi ch s IQ ln n 3000 trong khi t li
ch sng trong mt cn h hai phng cht chi, ch c bng trung hc v li mt
chic Toyota i 82.''

Li di ng giy t trn bn ra t bo ca Jerome, ti a cho hn. "Thi,

c tip i, anh bn," ti gi .

"T c ht ri."

"Th xem li bi bo v Figo y," ti trn an. "T chc chn l cu cha xem k
u, v s tht ng tic nu b qua mt thng tin gi tr nh th trong bin kin
thc k v ca cu."
 Jerome m t bo ra v bt u c. "i u kim ca Israel luyn tp c
tun ti an Mch."

"c y ch, ti nhn xt, "cu tm thy ngay mt bi bo hp dn c

y cn g."

"t nht th trong cng khng c bt c s liu phn trm no," hn th ra

v mt mi.

Itamar mm ci v gt u ng tnh. Cu ta ra hiu cho c b bi bn, c b

ang hi h bc v pha bn chng ti.

"Cho ti mt Coca-Cola, cu ta gi. C b bi bn gt u v lic mt v pha

ti.

"Hai anh c dng g thm khng ?" c b hi ti v Jerome.

"m, ti th khng," ti tr li.

"Heineken," Jerome ho hng. "Heineken khng phi Do Thi, mnh hy vng

th."

C b bi bn dn my ci tch ca chng ti v chng ti nhn c bc i. Khi

c vo trong bp, Itamar vn vai, dui ngi, cn Jerome th quay tr li vi
t bo.

t nhin, Itamar nht chic ti ln v sc so khp mt lt. "u ri nh?"

cu ta lm bm. "y ri," Cu ta cm ln mt t giy khc. "Cu c mun xem
mt s liu n tng na khng?" Cu ta hng cu hi v pha ti.

"Chc chn l c ri."

"Gii Nobel v Ha bnh."

", n lm sao?"

"Gii ny c trao hng nm cho nhng ngi th hin ti nng kit xut so
vi phn cn li ca th gii, ng khng?"

"Theo t hiu th l th," ti ng tnh.

 "Vy, nu chng ta ni n i ng nhng nh tr thc cp cao, nhng ngi
c nhiu cng hin gi tr cho nhn loi th chng ta nn xem bao nhiu ngi
Do Thi c nhn gii ny, cu ngh c ng khng?"

"Tt nhin ri," ti ni ln.

Cu ta ch vo mt ng hi m trn trang giy. "270 ngi c nhn gii

ny k t khi n c bt u vo nm 1901. Cu ngh c bao nhiu ngi trong
s l ngi Do Thi?" Cu ta a chic tch v mt bn ming th thm cu
tr li vi ti m khng Jerome nghe thy. "102. Tc l 34% y - thc ra l
37%."

"Tht ng ngc nhin, ng khng?" cu ta but ming ku to lm Jerome

git mnh v nhn ln.

"Ci g ng ngc nhin th?" hn hi, ging hn mang cht v hn di v b b

ngoi cuc.

"Cu khng tin c u!" ti tht ln vi ging nhit tnh gi to.

Itamar gt u ngng m. "Cu khng thch nhng th nh th ny m, ng

khng?" cu ta tip.

"Cc cu ang ni v ci g th?" Jerome bt u mt kin nhn.

"Bao gi i u kim s tr v t an Mch th?" ti hi Jerome. Hn lm

mt gin, tha bit rng chng ti ch tru hn t thi.

"Gii Nobel Ha bnh. Ha ra c rt nhiu ngi Do Thi c trao gii

thng cao qu ny. V thm vo l sc p m mt ngi c nhn gii phi
chu," cu ta li quay sang pha ti, " y cn c mt mnh ghp khc na."

"Cha k n," Itamar li bi trong ng giy t ca mnh, "c mt lnh vc

m nhng ci tn Do Thi ni tri hn bt c lnh vc no khc. T ang ni n
mt lnh vc m c l l c ng gp ln nht vo iu b n m ta ang tm hiu...
ngnh truyn thng i chng M," cu ta tht ln, ging y cht kch.

" m xem," cu ta li cm mt t giy khc trong tay, "hu ht cc trng

quay ln nht Hollywood - Disney, Touchstone, Universal, MCA, Caravan,
Dreamworks... - c iu hnh vi nhng ngi nh Michael Eisner, David
Geffen, Steven Speilberg, Jeffrey Katzenburg, Edgar Bronfmartn, v Amon Milchin,
y mi ch l k mt s thi. Ba mng truyn hnh ln, ABC, NBC v CBS c
iu hnh bi nhng ngi Do Thi. Nhng n phm tin tc nh Time, Newsweek,
The Washington Post, The New York Times, and The Wall Street Journal thuc s
hu ca ngi Do Thi, vi nhng bin tp vin v ph trch chuyn trang ngi
Do Thi.

"Ngi Do Thi cng iu hnh nhng cng ty thu m hng u, nhng i

pht thanh, nh xut bn ln. Danh sch vn cn di lm. Ni tm li, k t khi th
gii ny tr thnh mt ngi lng ton cu nh b nm di nh hng ca ngnh
truyn thng - k thng tr mi suy ngh v kha cnh ca cuc sng con ngi,
dng nh ngi Do Thi v nh hng ca h c mt mi ni." Cu ta kt
thc bi pht biu bng mt n ci gi to rng n mang tai.

"T khng mun ni cho cu bit trng cu ging ci g u," ti lm bm.

Itamar m to mt. "Ni i, cu ta gt u khch l.

"Cu c nh mt k cc oan chnh tr y," ti giu. "iu cu va ni ging

nh kiu tuyn truyn bi Do Thi vy."

"Chnh xc!" Itamar reo ln v p tay xung mt bn, "T ly nhng thng tin
ny trn trang web bi Do Thi m."

"V mc ch ca ci ny l...?"

"Ch ngha bi Do Thi l mt trong nhng li gii thch mang ngha tiu cc
ng sau b n ny, cu ta gii thch, ging y hn hoan.

"C cho l nhng s liu thng k chng ta va im qua l ng i. Chng ta

chng th lm g thay i iu c, nhng thc t ng l c rt nhiu
ngi Do Thi nm gi nhng v tr quan trng trong ngnh truyn thng M.
l s tht! Vn thc cht y l nhng t chc bi Do Thi xuyn tc nhng
thc t nh vy v mc ch ring ca h," cu ta ni ging chn nn.

"Trong lch s, nhng ngi bi Do Thi u lun thnh cng trong vic
truyn b vo u c cng chng suy ngh rng ngi Do Thi l nhng ngi
nguy him. Chng thiu g nhng hc thuyt tuyn b rng ngi Do Thi mang
tham vng lm b ch th gii. Kh nng lp lun ca ngi Do Thi l v kh duy
nht chng li c nhng k th ght mnh, cu ta khng nh.

"S tht l," ti nh nhng thay i quan im ca mnh, "khi thy qu nhiu
ngi Do Thi nm gi hu ht nhng v tr quan trng nht trong ngnh truyn
thng, ngi ta c th cho rng ngi Do Thi c nh hng qu ln."
 "T khng ngh th."

"Ti sao li khng ch? Nhn m xem. Truyn thng l mt th my ty no,

Ngi Do Thi kim sot ngnh truyn thng. Cn kt lun no logic hn na
ch? Ngi Do Thi thc s kim sot suy ngh ca chng ta! Cu bit iu t ni
l ng m," ti nhoi v pha cu ta vi mt v mt t mn.

Itamar gi tay ln v vy v mt bn, nh kiu nh gt i nhng nhn xt ca

ti, v lc u khng ng tnh.

"u tin, cu ta bt u, "mt ngi gi quan im nh th r rng l thc

v lng t trng rt t." Cu ta nhn chm chm vo ti, mt m to.

"Th hai, bao gi cu xem mt b phim hay mt chng trnh TV, kiu
chng trnh Do Thi, m cm thy chng trnh ang c gng ty no ngi
xem bng nhng c tin Do Thi cha, d l r rng hay tinh vi i chng na?
Chng hn, t khng nh l Ngi ngoi hnh tinh (E.T) c cnh no miu t l
minyan[8] bui sng d rng 'cha ' ca n l Stephen Speilberg, mt ngi Do
Thi. T cng cha thy c ln no Clint Eastwood hn ln chic mezuzah[9] trn
ca mi ln anh ta bc vo phng, hay cu nguyn trc khi nhy ln nga v
phi nc i trong bng hong hn ht." Mt n ci rng ngoc n trn khun
mt cu ta.

"Thc ra, t nh mt ln trong phim Phng cp cu (E.R) George Cooney

qun ba da ln cnh tay bnh nhn, Jerome nhy vo nhng, gi ngh li,
hnh nh l ci bng o huyt p th phi," hn nhanh chng t sa. "Trng
chng ging nhau lm, cc cu bit m."

Itamar dui chn v bt u g nhp ngn tay ln mt bn.

"c ri, vy c th ngi Do Thi kim sot Hollywood, nhng o Do Thi,

hay t tng Do Thi th khng," cu ta kt lun.

"Cu i m ni iu vi bn 3K[10] y," Jerome ni ng cu ti ang nh

ni khi hn ng ln khi bn.

"T th ri nhng thnh gic ca nhng k m trm trng c v khng

c tt lm."

"Xin li, cc qu ng," Jerome ni v i v pha nh v sinh.

 Itamar sp xp li ng giy t cho gn gng v t chng trn bn, ngay
trc mt ti. "Cm i," cu ta ni. "Nhng th ny dnh cho chng u tin."

Ti cm ly m giy t v b vo chic ti nha ng c bnh m en va

mi nng m sng ti mang theo.

"N tm li, b n c ph bin da trn ba im c bn," cu ta bt u

thit lp kt lun ca mnh.

"Nhng ci tn Do Thi ni bt chim gi nhiu v tr quan trng trong

nhng lnh vc khc nhau, cc s liu thng k cho thy nhng thnh cng
v i m dn tc nh b ny t c, v cui cng l ch ngha bi Do
Thi."

Ti nhanh chng ghi vi mi iu cu ta ni ln chic khn giy.

"Nhn tin, iu th v y l," cu ta ni thm, "nhng ngi khng theo

o Do Thi c xu hng gn thnh cng ca ngi Do Thi vi s sc so trong
tr tu ca h."

"Nhumg iu cng c l m, ng khng?" ti ni to iu mnh ang bn

khon.

"D th, nhng vn cn nhng nguyn nhn khc na. S cn c, ng c, s

may mn. Tuy vy, r rng trong trng hp ca ngi Do Thi, s thnh cng
ca h c th coi l gn lin vi tr tu. Trong sut lch s ca mnh, c qu nhiu
iu chng li h, v chc chn l may mn khng h ng v pha h. Cu c nh
cu hi l liu ngi Do Thi c thng minh hn khng? Cu tr li l 'Khng.
H khng thng minh hn. Nhng r rng, h s dng tr thng minh ca mnh
theo mt cch khc! V s l bc tip theo trong cuc tm hiu ca chng ta:
nhng k nng v phng php c o, c bn m ngi Do Thi s dng
pht trin tr tu."

Itamar li trong t o s mi ra mt tp giy nh, lt qua vi trang v n xung

tp giy m ng trang cu ta mun.

"Chng ta s xem xt iu ny," cu ta mm ci.

"Xem xt ci g c?" ti thy ngc nhin v Itamar c th b thu ht bi phn

tip theo ca cuc tho lun dng n th.

"Nhng nguyn tc c bn."

 Ti nheo mt c bt kp dng suy ngh ca cu ta.

"Trc khi ni n nhng phng php," cu ta lp li, "ta cn phi vch ra

mt s nguyn tc c bn." Cu ta ngng u nhn ti.

Ti chm ri nhn li cu ta, ch i mt li gii thch m bit s chng bao gi

c. "Ni li i." Ti bt u thy kh chu. "C th n ln th ba t s hiu."

"Ti sao?" Cu ta bn khon. "Khi cu mua mt tr chi in t trn my tnh,"

cu ta lp lun, "trc khi hc tt c nhng th v mt k thut, nhng th thut
nho nh v nhng thit lp cu c th thay i ci thin kh nng ca n, u
tin cu phi hiu c nhng nguyn tc c bn , ng khng?"

Li mt s im lng na bao trm khng kh khi ti c gng hiu nhng iu

cu ta ni, nhng bt thnh. Nu Jerome l v d in hnh ca mt ngi hi
chm hiu th Itamar li l kiu ngi lun b qua nhng gii thch cn thit. Cu
ta lun cho rng ngi khc c th t mnh hiu ra.

"Tt c nhng iu ny lin quan th no ti nhau, ti hi, khng l ra l

thc t ti cng chng hiu chnh xc v d ca cu ta v tr chi trn my tnh.

"Chc chn l phi c nhng c im hay hnh vi mang tnh c trng, ch c

duy nht ngi Do Thi, cu ta ngm ngh. "Mt iu g cho h nhng li
th hn nhng dn tc khc."

"C th, nhng lm th qui no m t bit c ch?"

"Cu khng cn phi bit. Th th chng ta mi ngi y ni v iu

ch," cu ta tr li.

Chng ti ngi im lng mt lc cho n khi ti khng th chu ni na.

"T chng hiu g ht. Khng mt cht g," ti cng thng.

ng lc , Jerome tr v t nh v sinh v ngi xung gh. "ang bn

chuyn g vy?"

"Bn t ang c tm hiu xem iu g khin cho ngi Do Thi khc vi nhng
dn tc khc, tm ra mt vi manh mi hoc nhng nguyn nhn dn n s
thng minh v tr tu c bit ca h, Itamar gii thch.
 Jerome v tay, an nhng ngn tay vo nhau v gt g ci t mn. "L
bris,[11] hn tuyn b m khng h chp mt.

"Hiu ri.' Itamar chm ri ngng u ln. "Th ci l th c lin quan g

n b c ch?"

Jerome nhm mt li. Trng hn c nh ang chm trong suy ngh tm kim
cu tr li vy. t nhin, hn m mt v bt u gt g y qu quyt. "Cng
tng t nh nhng ngi b tt nguyn vy, hn khng nh. "Khi mt gic
quan b tn thng, c th s n b li bng vic pht trin mt gic quan khc
mnh m hn. Nh ngi m chng hn, thnh gic ca h pht trin hn ngi
bnh thng rt nhiu. i vi ngi Do Thi, c quan sinh dc ca h b tn
thng nh nn tr no ca h c n b."

Chng ti cng ngi im lng. C Itamar v ti u bit hn ang giu ct chng

ti nhng khng phi ngy no hn cng... sng lng th.

"Vy cu gii thch i, nu c, l ti sao cu cng tri qua quy trnh tng t
nh th m li chng c g t s n b t nhin ?" Itamar thch thc.

V trong vng 15 pht sau , chng ti tham gia vo cuc tho lun ng ngn
v c th con ngi, vic bun bn qun o ca Jerome v, d nhin, c i tuyn
u kim Israel na - mt ch m t trc n gi cha tng c mt trong
nhng cuc tho lun ca chng ti. Chng ti gi thm mt lt c ph na, v
n khong 12 gi 30 pht, chng ti quyt nh dng.

Trn ng i ra, Itamar bng nhin nh ra rng chng ti cha xc nh

nguyn tc u tin ng sau tr tu Do Thi. "Ngoi l bris ra," hn khi xng,
"hai cu ngh iu g thc s khin ngi Do Thi c bit?"

"H ang i, ti khng nh, nghe ting bng ro ng c khi gi n tra ang
sp n. "Tun sau chng ta s tm hiu sau.

"i, thi no, cu ta nn n. "Khng cn phi l sng kin g v i lm u. C

l l mt iu g m ngi Do Thi lm khc nhng dn tc khc. C th l ci
g m h sng to ra. Mt ci g khc, i no?"

"H pht minh ra bnh vng," Jerome xen vo, th hin s hng ng vi cn
i ca ti.

"Khng, nghim tc y."

 "H sng to ra Cha." Fabio khng bit t ch no bng nhin xut hin.

C ba chng ti nhn anh ta chm chm v bn khon khng hiu anh ta t

nhin n t ch no v lm sao m anh ta bit chng ti ni v chuyn g. Anh ta
c c iu chng ti ang ngh v quay qua Itamar, "Anh mun bit ngi Do
Thi sng to ra ci g v ngun gc tr tu ca h, ng khng?" anh ta ni bng
ging Achentina.

", ng," Itamar lm bm, vn cn kinh ngc.

" l iu m ba ngi tho lun c sng nay, ng khng?"

Ba chng ti cng gt u nh nhng bn tr con nghch di va b bt qu

tang ti trn. mt kha cnh no , ti cn cm thy hi xu h. Chng ti
khng ni chuyn kiu nhng cuc ni chuyn m ngi 'bnh thng' hay ni
trong lc ung c ph sng th su. Thm ch lc ny, ni v i tuyn u kim
Israel c khi cn khng lm ti xu h bng.

"Ngi Do Thi c tr tng tng c bit," Fabio tip tc trong khi ta

ngi vo chic my tnh tin bn cnh quy thu ngn. "H pht trin khi nim
v Cha vi hnh thc hin ti. Thi ca h, khi nim khng tn ti. Thi ,
ch c cc pha-ra-ng v nhng v thn nhng khng phi dnh cho ngi Do
Thi! H c kiu cha khc." Anh ta gi ngn tr ln tri. "Ti mun ni vi cc
anh rng h to ra Cha. Mi th bt ngun t ."

Ti nhn Itamar v mim ci, "Bingo[12]!"

"Bingo!" Itamar ci p li, y mn nguyn.

Jerome m ly hai chng ti v hn h, "Th qui no m bn mnh li khng

ngh n iu ny nh? Ai m ngh... ngi Do Thi li pht minh ra Bingo ch!"
 Chng 3: Li tin tri ca Frankel

(Nguyn l ca tr tng tng)

Mt tun sau, trong lc tn b n qun Caf Ladino, chng ti rt ngc

nhin thy Fabio ang ng trc ca qun v a tay vy chng ti. Anh ta c
v ho hng hn mc bnh thng khi thy chng ti i n. Ci vic anh ta ng
ngoi ch chng ti vo mi gi ng lm chng ti hi cht d.

"Lm th no m hn nh c chnh xc gi bn mnh n y nh?" Jerome

t hi.

"Bn mnh mi ch gp nhau kiu ny trong vng hai nm qua thi. T ngh
ch c g l khi cui cng hn cng nm c quy lut ." Itamar tr li khi ba
ngi chng ti vy tay cho li.

"Cc cu khng thy mnh ging nhng lo gi kht ta bt ?"

"Cn hn th y ch!" ti gt g ng .

"Xin li, cho t ni," Jerome ngt li, hai cao ging, "nhng ti hai ng b cc
cu m bn mnh mi phi t tp vo sng th su nh hi hu tr th ny. Ngi
bnh thng y, h i chi bi vo bui ti c."

"Vn y l, Jerome , vi cu, bui ti bt u lc 11 gi m cn m

thi phi n 3 gi sng. Ci t 'bui sng' thm ch cn ch c mt trong t in
ca cu na."

"Bi v t l ngi bnh thng m!" Jerome phn pho.

"Ngi bnh thng y, h lm vic vo bui sng."

"T lm vic nhiu hn hai ngi cc cu. T c cng vic kinh doanh ca
ring mnh, vn phng ring v thm ch cn c c mt c th k na. Cc cu th
lm g c ci g ch,"
 ", phi ri," ti ni mt. "Vn phng ca cu c th c ln Discovery
Channel y, trong chng trnh nhng ni l lng v qui d nht, nhng ni
cha tng c ai dm t chn n."

"ng th, v cn c th k ca cu na, c ta c n ri i, nh ln gi vy,"

Itamar ci khc khch.

Trc khi Jerome kp bo v danh d ca mnh, chng ti n qun v

nng nhit bt tay Fabio.

"Que pasa amigos? No, vo i thi," anh ta ni vi mt s nhit tnh ng

ng.

Itamar, ngi u tin bc qua ca, quay li ni vi ti, "Tun trc cu c

v tnh li tin boa hu bnh qu khng y?"

"T ngh c khi cn t hn th y," Jerome tht ra. "T c cm gic hn c x

th ny l do ci v 'Tr thng minh Do Thi' thi.

Jerome ng. Fabio tip tc din thuyt, chnh xc t ci on m anh ta

kt thc tun trc.

"Cc anh c nh ti ni sao khng, rng ngi Do Thi sng to ra Cha

y?"

C ba chng ti gt u im lng.

"Mi ngi mun ung g no?"

V th l Fabio ngi vo chic gh th t, iu ny lm Jerome chn nn gh

gm, v cho chng ti mt bui sng tuyt vi khm ph v nguyn tc u
tin ca Tr thng minh Do Thi.

"Hng ngn nm trc, mt b lc lang thang khp sa mc. Mt b lc m

nhiu nm sau ny ln mnh v tr thnh mt quc gia v i," Fabio bt u
bng phong cch rt kch ngh. Fabio, c l ti nn ni qua mt cht, tng hc
trit trong trng i hc cho n khi anh ta i n ci kt lun rng m mt
qun c ph s mang n nhiu c hi pht ti hn. Mc i ngh nh vy
nhng nhng cuc tho lun kiu tr thc th ny vn l nim am m ca anh ta.
"B tc ny c nhng quy tc v tc l anh ta tip tc y ho hng, "ph hp vi
mi kha cnh ca cuc sng ni sa mc. H cng giao lu vi nhng ngi khc
sng trong cng a bn, nhng quc gia vi nhng gi tr, vn ha v c tin
khc h. Tuy vy, tt c u c chung mt im rt quan trng - h u tin vo
mt th quyn lc to ln hn, th quyn lc c th iu khin sinh, t v nhng
iu huyn diu trong v tr. Vo thi , hu ht c dn ca th gii u tn th
cc v pha-ra-ng, cc v thn v cc thc th thn thnh khc. Nhng, khi ngi
Do Thi gp nhng ngi hng xm ca mnh, rt c th h s c mt cuc tr
chuyn in hnh, kiu nh:

"ng nhn thy tng thn Canaanite mi trong cng vin cha?"

"Cha, trng n th no?"

"Hay cc. Kiu mt lc vi mi sng y. Ci mi chc ch tr c n hai

tun u. H dng cht liu khng..."

'Th ci ng thn ny lm g?"

'Ti ngh chc l tng nng sut, cu ma, v nht l chng li cc loi su
bnh chung chung, ri bnh tt, tiu ng v ti li g ..."

Ba chng ti cng mm ci. Chng ti nhn ra rng Fabio ngoi vic l mt

din gi rt lnh ngh cn l mt din vin hi y trin vng na.

"C mt iu co bn no v n th bch thn ca nhng ngi ngoi o

lm nhng ngi Do Thi bn tm," anh ta tip tc, "Ngi Do Thi cng tin
vo mt th quyn lc ln lao hn v i vi h th quyn lc l c nht - v
Cha Do Thi, c mt iu rt d nhn thy gia Cha ca ngi Do Thi v
nhng v cha ca ngi ngoi o khc, mt iu khng th din t c, mt
iu khng c trong bi cnh ngy nay, v chc chn l cng khng thi ;
cha ca ngi Do Thi l mt th v hnh. V cha khng mang mt hnh
dng, mt mu sc hay mt mi hng c th, Ngi ta khng th nhn thy v
cha . Khng ai c th chm vo Ngi. Ngi ta ch c th tng tng ra
Ngi; mt nhim v bn thn n rt kh khn. Thm ch n c nhng dn
tc tin tin nht, nh l Hy Lp hay La M chng hn, cng c nhng v cha
c xc nh r rng. Mang c tin t vo cha ca nhng dn tc khc mi d
dng lm sao. Nhng v cha l nhng thc th mang tnh vt cht. Ci g nhn
thy c l c c. Ci g khng thy tc l khng tn ti. l quan im tm
linh ca thi k .

"By gi, hy th tng tng xem cn phi c tr tu v sng to mc

no mi rt ra c mt kt lun rng Cha l mt iu tru tng. ni Sinai,
cha hin ra trc Moshe Rabinu di hnh thc mt bi cy ang bc chy,
d Ngi chng phi bi cy m cng chng phi m la. Ngi l mt th g
v i hn th nhiu. 'Bn s so snh Cha vi ai [v] bn s so snh bc chn
dung no vi Ngi?' sch kinh Isaiah a ra mt cu hi nh vy . Ngi
trng th no v Ngi c nhng c im g? Vy chnh xc Cha l g? im
cui cng t bn thn mi ngi Do Thi phi quyt nh, m iu ny ch c th
lm c bng s tng tng. Cc dn tc khc lun u tranh chng li nhng
li s nhc ny, v thm ch chng li c s hoi nghi i nghi nhen nhm trong
tri tim h. n gin, h s ch nhm mt li v cu nguyn v Cha ca mnh, n
s tng tng ca h. H s cu nguyn Cha di bt c dng thc no kt
tinh trong tm tr h. H mang li cu nguyn ca mnh n mt th quyn lc
cao hn m thc t ch n gin l sn phm sinh ra t tr tng tng ca h
nhng h bit rng hnh nh l ng. l v Cha ca h, v khng ai c th
ni vi h liu ci m mt h thy c thc l Cha hay khng.

"Hng ngn nm tri qua, v ba tn ngng th mt thn ln tip nhn

quan nim ca ngi Do Thi v Cha tri, quan nim cho rng th quyn lc ln
lao hn mt phn l sn phm t tr tng tng ca mt con ngi.

"Bt c ai tin vo Cha tri, d l mt ngi Hi gio, mt ngi Do Thi

hay mt ngi Cng gio, u bit iu ti ang ni y. Hnh nh no hin ln
trong u bn khi bn nghe n t 'Cha?'" Fabio t ra cu hi, chng cho ring
ai trong chng ti. "Cho d bn c mun hay khng th mt hnh nh c th no
vn hin ln trong u bn."

"ng vy, ti ng vi anh ta. "C nhn m ni, ti hnh dung ra ng ni

ti, ng mt nhiu nm trc ri. Ti cng khng bit ti sao li th. Hnh nh
ng c t nhin hin ra, nh kiu c mt s lin kt t do khi ti tng tng ra
Cha. Cu th sao h Itamar?"

Itamar nhm mt "Cha," cu ta v v ln trn, "mnh thy nhng m my

hnh mt ng gi ru tc bc ph."

"Th cn cu, Jerome?"

Jerome nhn sang Fabio, gi tay ln v lm ng tc nh kiu p p trong

khng kh. "T thy mt ngi ang ln l trong khng trung, lom khom v mo
m. ng y quay li, xoay mt vng trong khi bay ln, a tay ln t ng sau
u, v lm mt c ng nh th ny..." Jerome ng ln khi gh minh ha,
"ng y p qu bng vo r trong ting gm r c v ca m ng." Cu ta gi
hai ngn tay lm thnh ch "V" v nhn sang tri, sang phi trong khi nh nhng
gt u.

"Michael Jordan," ti gii thch cho cc khn gi ang theo di cu ta.

 "Gio s Joseph Ashkenazi, cn c gi l Joseph Cao, sng cui th k XIII,
kt lun rng mt ngi sng o s to ra hnh nh ca Cha khi, 'Nhng ch
ci ca ci tn c tit l hin ra trc mt ngi tht r rng. Ngi s
cm thy ging ni, ngi thy mi sm v s n o trong mi gic quan, v sau
trong tm tr mnh, ngi s nhn thy mi cnh tng, ngi thy mi loi mi,
nm mi loi v v cm nhn c tng ci tip xc v tt c s bng n khi
nhng ch ci thn thnh xut hin trc mt ngi , v chnh l hnh nh
tin tri. V gio s y ni th y... Josep Cao." Sau khi trch dn c mt on
t tr nh ca mnh, Fabio ci bn ln.

"Mt ngi, gio s Nahum, vit, 'Khi ni ra tn Ngi, hy tng tng

n nhng ch ci thn thnh trc mt mnh trong mt chic bnh xe rc la...

"Tr tng tng l mt kh nng m chng ta thng b qun bi v n i

hi mt n lc kh ln," Jerome gt u bun b.

"Cu ni ng," ti ng , " l bi v chng ta ang sng trong mt th gii

ca nhng chic l vi sng - ta mun mi th lc no cng phi sn sng phc v
ta. l l do ti sao hu ht mi ngi thch n rp xem phim hn ngi nh c
sch. Ti xem phim th d hn nhiu m. Trong mt b phim, bn c th thc s
thy ct truyn by ra ngay trc mt mnh m khng cn phi cng c ln
tng tng ra nhng hnh nh."

"Suy ngh khin chng ta kh chu," Itamar ni thm, "Jan Masrick, Tng thng
Czechoslovakia ni vy."

"Chnh xc," Fabio tip tc, "vic g ta phi mt cng tng tng xem Cha
trng th no trong khi ch cn ra ngoi v mua mt bc tng Cha lm sn, mt
bn sao tng ca mt nh iu khc v Cha? l suy ngh ca nhng ngi
ngoi o, v thm ch cng l suy ngh ca hu ht mi ngi thi nay. Ngi
Do Thi cng bit rng cu nguyn trc mt bc tng d hn nhiu nhng h
li chn cch khc. V mt l do no , h cm thy rng mt v cha m mi lm
bng t st ri cui cng kiu g cng ri ra th khng th no tng trng, ch
cha ni n l mt quyn lc cao hn c. Kt lun rt logic ny dn h n
vic i hi bn cht tht s ca Cha. Cng ngh nhiu v iu , ngi Do Thi
cng i n kt lun rng hnh nh chn tht duy nht v Cha chnh l sn phm
to ra t tr tng tng ca chng ta. Vo ngy , h nhn ra rng tr tng
tng chnh l sc mnh. Nu bn c th hnh dung ra Cha, tin vo Ngi v cm
thng vi nhng g bn nhn thy bng con mt ca l tr, th chnh ci kh nng
tng tng s gip bn to nn nhng tng c nht m cha ai tng
ngh n, nhng tng c th lm xoay chuyn thc ti. 'Hnh nh tin tri', gio
s Joseph Cao gi nh vy. V tin tri l g?"

"Hnh nh tng tng tr thnh thc t," ti bt ra, cm thy s kch ng

tro ln t khm ph ny.

"Gio s Joseph Cao khng phi l ngi duy nht ni v tr tng tng t
quan im tin tri. Gio s Judah Ha-Levi, khi bn v tr tng tng ca ngi Do
Thi cng ni vi nh vua Kurazim rng, 'hnh nh tin tri c tnh r rng hn
l logic.' S tng tng, theo ng, khng ch mnh hn thc ti, n cn mnh
hn c logic. Ni cch khc, mt iu khng logic c th tr nn logic vi s
h tr ca mt tr tng tng sng to!"

"Rt ng," Itamar ni. "Mt ngi bnh thng sng thi Trung i, v d
th, liu c dm m n mt ngy t chn ln mt trng khng? Ch sau hng
ngn nm, hng vn nm nhn chm chm ln mt trng, tng tng xem trn
th no, th nhn loi mi tm ra c phng php hin thc ha gic m
."

"Mt v d khc," Fabio ni thm. "Hy ngh n mt ngi sng thi c i,

ngi tng tng mnh c th chuyn hnh nh ca chnh mnh n mt ni
cch hng dm ng."

"Ti vi," Itamar p.

"Ti vi, radio, my fax..."

"Chnh xc," Jerome xen vo ph ha lm chng ti kh ngc nhin. " c ai

tng tng tng an Mch ginh c cp bng chu u cha?" Cu ta lc
u hoi nghi.

Mt s im lng nng n rt xung chng ti. Tt c chng ti cng nhn chm

chm vo Jerome vi nhng khun mt hoi nghi. Khng phi v chng ti khng
tin rng an Mch ginh cp chu u. Ch n gin l chng ti khng tin vo tai
mnh na.

"Khng hn l mt v d hay lm," Itamar ni.

"Albert Einstein cng th nhn rng ch vi s gip sc ca tr tng

tng, ng y mi sng to ra thuyt tng i." Ti nh li mt cun sch mnh
c v c a cuc tho lun tr v vi ch ban u ca n. "Trong cun t
truyn ca mnh, Einstein nhc n hnh nh m t ng pht trin nn
thuyt tng i. Ln u tin ng bt gp hnh nh l khi ng 16 tui, thy
mnh ra ng trong mt gic m gia ban ngy. S th no, Einstein ngh, nu
ta chy bn mt tia sng vi cng mt tc nh? Hu ht mi ngi, theo nh
Einstein ni, u s qun gic m nho nh ny ngay khi n va ny ln trong tm
tr h. Nhng Einstein li khc. ng trn trc v cu hi ny trong sut gn mi
nm cho n khi tm thy cu tr li."

"M nhn tin," ti t ngt li mnh, "ngi c tr nh tt nht th gii tng

c bit n l mt ngi Nga Do Thi tn l Solomon Shershevsky. ng ta nh
c mi th nh s dng nhng k thut lin tng da trn tr tng tng
tuyt vi ca mnh. Chng hn, Shershevsky c th nh dc danh sch nhng t
v ngha ch sau mt ln nghe c v c th c li danh sch t u n cui.
Hn tm nm sau, khi nh tm l hc A. L. Luria hi xem ng cn nh danh sch
khng, Shershevsky c li ton b bn danh sch, khng sai mt t. M r
rng l Shershevsky khng h ngh n danh sch trong sut tm nm.

"Vo nm 1920 khi cc nh tm l hc X-vit bt u nghin cu tr nh siu

phm ny, h pht hin ra rng b quyt ca ng da trn k thut tng t
m Gio s Joseph Cao nu ra - s ng dng mnh m tat c cc gic quan.
Shershevsky c th nhn thy nhng mu sc khi nghe nhng bn nhc, ng ta c
th ngi thy ging ni, cng vi hng lot nhng iu cc k l lng khc. Chng
hn, khi tr chuyn vi chuyn gia tm l hc ni ting L. S. Vigotsy, Shershevsky
nhn xt, 'ng c ging ni mu vng tht ku rng rc!'

"Shershevsky nh c danh sch nhng t v ngha v c li cho Luria

bng cch to ra nhng hnh nh t nhng t ng , s dng trng lng v mi
v ca chng. Thm ch, ng ta cn nh c cch vo vin nghin cu Mat-xc-
va bng cch gi li 'v' mn ca nhng vin gch trn bc tng dn vo ni .

"Ti nhng cuc hi tho v tr nh, ngi ta dy nhng k thut phi thng
da trn vic lm ch tr tng tng. Tuy vy, khng c g phi nghi ng rng
Shershevsky thnh cng trong vic nng tm tr tng tng ca mnh ln mt
mc m hu nh ton nhn loi khng th no vn ti c."

"Ging cu thc ra c mu xanh v nhng ng cong kh p y," Jerome

bt chc bng ging mi, eo o.

Itamar mm ci, quay sang Fabio v ni, "C mt iu ti vn cha hiu lm.
R rng, mt tr tng tng phong ph, sng to u ch l c trng ca ngi
Do Thi. V chng ta ang ni n tri thc Do Thi, v ang tm kim nhng kh
nng c o, c bit ca ngi Do Thi, anh c ngh l ngi Do Thi c tr
tng tng siu phm khng, hay n gin ch l h dng tr tng tng ca
mnh theo mt cch khc? Ti cng chng hiu r cu hi mnh t ra na."

Fabio tr li ngay lp tc, c nh th anh ta on trc c cu hi vy.

"D nhin," anh ta p li, "ngi Do Thi pht trin mt tr tng tng cc k
sng to bi v h khng cn la chn no khc na.

Ngi Do Thi, hn bt c dn tc no khc, bit rng ch c tr tng tng

mi c th cu c h thot khi hon cnh ca mnh. Ch vi s h tr ca tr
tng tng, h mi thm nhp c vo tri tim tn nhn ca nhng k p bc
v thuyt phc chng i x vi mnh tt hn, v ch c s gip sc ca tr tng
tng, h mi c th vt qua c nhng ro cn m nhng dn tc khc t
ra vi h. V thm ch nu tt c nhng n lc ny khng mang li cho h thc t
tt p hn th t nht tr tu ca h s a h t thc t h khc n vi vng
quc tinh thn vt xa khi thc t ."

"Cc anh xem b phim ca Php tn l La-Boom cha? N kh ni ting

trong thanh thiu nin thp k 80. Nh khng?"

"C ch," Jerome tht ra vui v trong khi ti ang c gng hiu xem Fabio
ang dn n u.

"M C L THC TI CA TI," Jerome bt u go ln giai iu quen

thuc. Ti bng nh n rp ht ba phng Haifa. N lun ng c, cht hp,
y bn tr con mi la tui, v tt c chng ti cng nhau ht vang giai iu
ny vi kh th ht nh khi ht nhng bi ht trong chng trnh The Hocky
Horror Picture Show.

"Anh c mnh va ni g khng?" Fabio hi Jerome.

"M c l thc ti ca ti, Itamar nhc li.

"Ngi vit li bi ny rt c th khi ang ngh n nhng mi tnh trong

sng tr con v nhng hnh nh p . Ngi vit nn li ca c th khng h
ngh n s c s dng lm khu hiu ca Viktor Frankl[13] trong nhng ngy
ng phi Tri Auschwitz. Khng c n mt hnh hi ca con ngi, khng c g
gi tr, i rch v m yu trong thc ti ca nhng ci l v bung kh, Viktor
Frankl chng c g ngoi mt th - tr tng tng. ng vit nn mt cun
sch chn tht n lnh lng c tn l Con ngi i tm ngha cuc sng (Man's
search for meaning).

'Ti c cun ri," Itamar cn mi v au n.

 "Frankl lin kt nhng ngh v nhng gic m nho nh ca mnh gip
ng ng vng v cho ng nim hy vng. Trong tt c nhng iu , c mt iu
ni bt hn ln." Fabio li ra mt cun sch nh c ba mm v m n trang anh
ta nh du bng tem vng. "Cc anh c mun nghe khng?"

"Sao li khng ch?" Jerome nhn vai, "hm nay ti thy hi bun chn mt
t."

Fabio gy cun sch v c. "Chn ti b thm tm ht c v i giy t hi

. Ti bt khc v au n. Ti phi i trong mt hng di nhng 'thy ma' t
tri n khu lao ng. Tng i gi lnh ct da ct tht qut vo chng ti khi ti
ngh n cuc i khn kh ny khng bit n khi no mi kt thc. Ti nay chng
ti s c n g? Liu chng ti c c thm phn xc xch i ly mt lt
bnh m khng? Ti cm th s tn ti n, s tn ti buc ti phi ngm ngh t
ngy ny qua ngy khc, t gi ny sang gi khc, v nhng chuyn tm thng
n vy. Ti buc tm tr mnh phi ngh n chuyn khc. Bng nhin, ti thy
mnh ang ng sau bc din gi mt phng hi tho p lng ly, trn ngp nh
sng v hi m. Mt m ng thnh gi ang ngi trc mt ti trn nhng chic
gh bc da thanh nh. Ti din thuyt v khi lun tm l ti nhng tri tp trung.
Tt c nhng iu trc nng ln ti gi tr thnh mt thc ti xa vi. Bng
cch ny, ti cm thy mnh vn ln trn thc ti au n, quay li nhn ci thc
ti nh mt iu qua trong qu kh. Nhng vn ca ti v chnh ti tr
thnh ch ca ti nghin cu khoa hc, tm l ca mnh!"

"Nghe hi bun nh," Jerome lm bm. "Nhng iu h phi chu ng... anh
ni g nh, chng ta chuyn ch i."

"Ti khng ngh th," Fabio ta st vo bn hn. "iu khng h bun b.

N mang y cm hng bi v chng li mi th thch, s tng tng ca Frankl
tr thnh thc t! Viktor Frankl, cha ca Tr liu ngh, mt trong nhng
nh tm l hc quan trng nht ca th k XX, t ngy thot khi Auschwits,
c mi n din thuyt ti hn 138 trng i hc trn khp th gii. Nhng
ngh mang tnh tng tng ca Frankl l ngun gc v l sc mnh gip ng
sng st. Ch mnh nhng ngh thi gip ng ng vng v cho ng nim
hy vng."

"y chnh l v d r rng nht v chin thng ca tm hn con ngi, mt v

d chng minh rng tr tng tng c th vt qua c c thc ti ti t nht,"
Itamar xen vo.
 "Ti tm ra c mt th khc kh th v v mi lin h gia ngi Do Th
v tr tng tng y, "Fabio tip tc rt ra mt trang giy khc. "Ngi Do Thi
c kh nng sng trong nhng kin hon ton mang tnh cht tng tng nh
th chng l nhng s vic c th, anh ta c to. "iu ny c vit bi mt nh
nghin cu ngi c tn l Fritz Lentz. Nhng bi bo ng vit c nhng
k cm u c quc x c rt k, mc d chnh bn thn ng cng khng ng
vi vic coi ch ngha bi Do Thi l c s cho bt c nghin cu no. Kh nng
ny ca ngi Do Thi mang li nhiu li th," ng vit, khi ni v nhng ng
thi mang tnh cch mng trong tr tng tng c s dng nh mt ng
lc em li nhng thay i to ln. "Nhng ngi nh Marx v Lassalle th k
XIX, Eisner, Rosa Luxemburg, Toller v Trotsky, tt c h u l ngi Do Thi,"
Lentz gii thch. H, nhng ngi Do Thi, c th u c mnh hon ton chm
trong nhng sng kin khng tng, v chnh v th, h c th a ra nhng li
ha y sc thuyt phc, cng vi s chn thnh xut pht t bn trong, i vi
cng chng."

"Nh nc Israel cng l mt sng kin khng tng, thnh qu ca tr tng

tng mnh m ca Theodor Herzel," Itamar ni thm.

" thit lp nn mt nh nc ni tt c nhng ngi Do Thi cui cng c

th sng chung trong t do v c quyn nh ot nhng vn ca chnh mnh
theo cch h cho l thch hp nht. V nh nc u ch? gia mt
phng ng hoang d, xung quanh l hng triu ngi Rp

"Trong mt t nc cn ci, khng nc, khng ti nguyn thin nhin," ti

b sung.

"Mt tng hon ton in r," Jerome khng nh. " tng v nm triu
ngi Do Thi vi tm triu kin khc nhau c th thnh cng trong vic iu
hnh mt quc gia! Tht khi hi lm sao..."

"Chnh th y. Thc t l s tn ti ca t nc Israel chnh l mt minh

chng r rng cho quan im rng tr tng tng cn mnh hn c thc ti,"
Fabio tip tc. "Nu ngi ta c th hnh dung ra mt thc ti khc, b ra ngoi
tt c nhng nim v s logic v tnh kh thi, rt c th ta s nhn ra c thc
ti .

"V ngi Do Thi bit iu t rt lu ri. i vi h, s dng tr tng

tng l mt vic mang tnh bn nng. l yu cu c bn v thit yu nh't
trong vic pht trin tr tu tm ra con ng sng st cho mnh."
 "Thc s th t chng tin vo my ci bui t tho lun chuyn g u,
m t cng chng tn rng tr tng tng l mt cch to ra s khc bit. Tt
c nhng th i vi t l v ngha, Jerome tht ln khi vy tay gi c bi bn.
"Mt Corona nh," hn gi to.

" y chng ti khng c ci u," Fabio tr li. "Gi th g khc i."

Jerome c v ngc nhin tt .

"Th qui no m trong mt qun c ph Latino nh Caf Ladino ny li khng

c bia Mexico ch?"

Fabio mm ci hi bi ri v quay qua c bi bn. "em cho anh y mt cc

Budweiser, min ph."

"Ti sao cu li ngh nhng iu l v ngha?" ti hi.

Jerome ngh mt lc nh li ch m chng ti lc trc ang ni d.

"Nhng quan im kiu nh tr tng tng c th thay i thc ti... cng

ging nh kiu t m tng tng mnh giu c v thnh t nh Donald Trump
th t s l Donald Trump y. Hon ton v dt khot l v vn."

"Donald Trump th r rng l cu khng th ri," Itamar gii thch, "nhng cu

c c hi c giu c v thnh t nh Jerome."

"Tuyt nh, hn khot tay v coi thng. "i ch i. T chn ni chuyn

ny ri."

"Ch g?" Itamar hi.

"Ci v nghin cu ca cc cu y, v tr tu ca ngi Do Thi, s thng thi

ca ngi Do Thi, b c, u lu, xng s Do Thi... i loi th."

"Cu khng c hng th vi b n v tr tu Do Thi h?" Itamar hi ging ma

mai.

"Sao phi hng th ch, t c c li lc g u? Cc cu thc s ngh mnh

c th tm ra iu bin ng thy o ngi Vilna thnh mt thin ti ri c
th lm iu tng t vi mt ci u t nh t sao?" hn vn vo.

Itamar nhn ti, mt lp lnh.

 "Phi," cu ta phn li v nhn hn v cng quyt.

"Ha!"

"T ni nghim tc y," Itamar tr li.

"Ha! Ha!" Jerome ha n hai ln.

"T sn sng b tin ra."

"Th th cu mt tin ri y," Jerome p m thm ch cn khng thm nhn

li Itamar.

Itamar nht ti ln v rt tp sc ra. Khng ni mt li, cu ta ly bt v bt

u vit mt tm sc. Jerome nhn ti, nh mt cha ng c mt cu hi ln. Ti
nhn vai. Cng ngy mi chuyn cng tr nn th v. Itamar l mt ngi im
m v nghim tc, khng phi kiu ngi lm bt c iu g theo cm hng bt
cht, nht l khi lin quan n tin bc nh th ny. Cu ta x tm sc v a n
cho Jerome. Jerome nhn tm sc chm chp, sng st.

"Chuyn g va xy ra th?"

"T sn sng a cho Jerome s tin ny nu cu ta chu tham gia mt cuc th

nghim, Itamar gii thch.

"Cu mun t lm phu thut cy no h, c phi s tin ny l chi cho vic

cy no khng y?"

"Khng. Cu s phi t mnh ci thin ly b no ca cu! Nhng cu s lm

iu theo mt cch m cha bao gi c thc hin trn nhng ngi nh
cu," cu ta mm ci, "phng php ca ngi Do Thi."

"T khng hiu," Jerome ni khi ung a v kh chu trn chic gh.

Itamar rt mt cun s ra v x ly mt trang trng, cha vit g.

"Chng ta s khng lm nh ngi ta vn hay lm trong nhng bui t tho

lun chuyn , nhng th m cu cho l v ngha. By gi, cu vit ra y hai
iu m cu mun lm c trong nm nay. M khng, trong ba nm ti i. Hai
mc tiu quan trng trong ba nm. Trong lc , t v Eran s tip tc thu thp
thm nhng k thut v phng php m ngi Do Thi thc hin trong sut
nhng th k qua. Bn t s sp xp chng thnh mt cun sch, v cun sch
s l ch dn cho cu. Cu s phi p dng mi iu bn t khm ph ra t
c nhng mc tiu ra. Cu c hiu tt c nhng iu ny khng?"

tng ny, ti phi tha nhn, cc k th v. Vn , ti nn ni r, nm

con ngi c chn thc hin n, vi tt c lng tn trng ca ti dnh cho
anh bn Jerome thn mn ca ti.

Jerome cn mi. "Chc chn ri, vic g phi ngh ch?", hn bng lng, mc d
ging c i cht kch ng.

"OK, vy l xong. Bt u vit i," Itamar yu cu.

"Vit ci g?"

"Hai mc tiu m cu mun t c."

"Khng vn ." Hn cm bt v bt u vit m khng cn suy ngh.

"1. Ti mun c mt triu -la trong ngn hng," hn c to trong lc vit.

"OK," Itamar gt u, "cn mc tiu th hai?"

Jerome ngng li mt lc "Cc cu ha khng c ci u nh?" hn c v

lo lng.

"Sao bn t c th lm th ch?"

Hn vit s'2.

"Thc xa, t cha ni vi cc cu nhng gn y t ngh n vic hc mt

kha qun tr kinh doanh. T ngh c th t s hc c nhiu iu t ," hn
gii thch v hi li.

"Tuyt," Itamar mm ci. "Vit ra i."

"2. Hc qun tr kinh doanh,' Jerome vit ln trang giy.

Itamar cm ly t giy v nhn vo . "Gn nh hon ho ri."

''Cu ni th ngha l sao?" Jerome bi ri.

 "Nu chng ta nh lm theo cch ca ngi Do Thi, chng ta s khng i ht
con ng ny. C nh Fabio ni g khng?"

"Tng tng mt th m t mun h, khng u?"

"Khng hn th," Itamar mm ci trong khi nhn qua Fabio.

"Tng tng mt thc ti khc, b ra ngoi tt c nhng nim v s

logic v tnh kh thi," Fabio nhc li.

"Nng cao kht vng ca cu ln mt bc na. Mt triu -la trong ti khon

ngn hng l mt mc tiu thc t, cng nh vic theo hc mt kha v kinh
doanh."

"Cu bo t vit g h, nm mi triu -la chc?! Tht l bch."

"Xut sc, Itamar ni. "Vit ra i."

Jerome nhn li Itamar vi nh mt y s hoi nghi, xa ch 'mt triu' i v

vit thay vo l 'nm mi triu. Hn nhn chm chm vo dng ch, im lng
trong vi giy. "50 triu -la trong ngn hng," hn lm bm. Trong mt giy, ti
th l thy mt hn sng ln. C nh th hn, Jerome nh b, vit ra mt
con s tng tng, y hoang ng l nm mi triu -la vy.

"Th cn kha hc th sao?"

"Cu khng mun n gin l ch theo hc. Cu mun c mt tm bng,"

Itamar ni vi hn.

"Sao li ch l mt tm bng c ch?" Jerome mm ci tinh qui. "T mun

l mt tin s, ging nh cu."

Itamar mm ci ng h.

"2," Jerome nhanh chng ghi ra, "c bng tin s v qun tr kinh doanh." Hn
c v thc s thch th vi tt c nhng chuyn ny. tng ca Itamar ang bt
u c hiu qu.

"Cu c bit logic ca mt h thng da trn vic tng tng v t ra nhng

mc tiu ngoi kh nng thc hin ca minh khng?" Itamar ni v tip tc lun
m khng ch i mt cu tr li, "Cu tp trung tm tr vo vic kim nm mi
triu -la v bng nhin vic kim ch c hai hay ba triu thi tr thnh mt
chuyn kh d dng, m s tin cn hn nhiu con s ban u cu vit ra nh.
ng thi, khi cu quyt nh rng mnh s phi c c bng tin s th cu s
tip cn vic hc hnh ca mnh nh th cu thc s l mt tin s ri. iu
c ngha l nhng ti liu cu nghin cu s d dng v t thch thc hn bi v
cu tip cn nhng ti liu vi mt suy ngh trong u rng cu bit tt c
ni dung ca chng."

" l s khc nhau gia nhng bui tho lun chuyn t hc v 'Nhng
bui tho lun chuyn kiu Do Thi', nu chng ta c th gi nh th," Fabio
ph ha. "Mi ngi thng bo bn phi t ra nhng mc tiu thc t v ngh
n nhng cch thc t t c nhng mc tiu . tng c bn ca
ngi Do Thi l: hy tng tng ra iu ng ngn nht c th. Hy t ra
nhng mc tiu phi thc t n khng tng, v sau hy suy ngh mt cch
thc t v vic bn c th t c nhng iu bng cch no, bi v khng c
g l khng th c."

"Khng c g l khng th,' Itamar nhc li. "C hng ng ngi kim c
nhng khon tin vt xa mc nhu cu ca mt ngi bnh thng; c nhng
ngi, khi cn tr, phi cht vt xoay s mi kim c 300 -la tr tin thu
nh. a con ngi ln mt trng cng l mt tng phi thc t, nhng u tin
bn hc bay, ri sau qua mi ln n lc, bn hc c cch nng cao hiu qu
v kh nng ca mnh. Dn dn, cui cng bn thit k c mt qu tn la.
Nghe thi c v bt kh thi, nhng thc s c th lm c."

"V iu ch ph thuc vo bn thi," ti kt lun.

Jerome nhn chm chm xung sn nh lt g sm mu. Ti ly mt chic khn

n trn bn v vit ra nguyn tc u tin ca tr thng minh Do Thi.

Nguyn tc ca tr tng tng mang ngha tin tri - nhn thc iu

bt kh thi bng nhng phng thc kh thi.

"OK, vy chng ta bt u th no y?" Jerome tht ln. Hn mun bt u,

l mt du hiu tt ri.

"V tm sc ca Itamar h?" ti khng th ngn mnh hi cu ny c.

"Khng." Hn nm cho ti mt nh mt ngc nhin. "Bng nhin t cm thy

rt ho hng. T cng khng bit ti sao." Hn vn tip tc nhn thng vo mt
ti, nhng ti bit tm tr hn ang bng bnh ni khc. Itamar v vai hn.

"Cm n cc bn," Fabio ng dy, "nhng ti c vic phi lm y."

 "Anh tuyt lm," Itamar p li khi h bt tay nhau.

"Chng ti s dnh hn mt phn ca cun sch cho anh," ti ni vi Fabio khi

chng ti bt tay.

"Cm n Qu ngi phng khong," Jerome nhit thnh, xut pht t y lng.
"Bia ngon lm."

Fabio nhn ra rng c b bi bn vn cha mang bia ti nn ra hiu bo

Jerome i mt lt khi anh ta lao v pha bp.

"Tun sau t khng n c ri," ti ni vi c nhm, "T s i chu u vi

ngy."

"Ngay lc mi th bt u th v," Jerome nhng x ln.

"Nhng t s v, v s mang cho cu scla Toblerone."

"T ght Toblerone."

"Khng sao. Vy th t s mang v cho cu gi tit kim thi," ti a. "Cu bit

sao khng? Thay v scla, t s mang cho cu nguyn tc tip theo ca tr thng
minh Do Thi," ti ni m khng bit liu c gi c li ha hay khng...
 Chng 4: Tr thng minh ca ngi sng st

(Nguyn tc ca ch chut lang thang)

Trn chuyn tu n Paris, ti khm ph ra nguyn tc th hai ca tr

thng minh Do Thi.

Khi tu chm chm ln bnh khi sn ga Antwerp rng ln, ti nhn m m

ra bn ngoi ca s, ni sng sng nhng ta nh mu xm xt. Mt ngi th
hn hn v ngi xung bn cnh ti. ng ta khong 50 tui v mc mt b vest ba
mnh, trn mi ng mt cp knh hai trng kh tinh xo. Mt chic m kipah che
gn ht phn u hi ca ng ta.

Samuel, ti bit tn ng ta trong lc trn tu, l mt thng gia n t

Antwerp. ng i khp th gii, bn nhng vin kim cng tinh t cng vi anh h
mnh, ng ny tnh c cng ang London tun . C th ti s khng nhc n
Samuel nu khng c mt chuyn nh, c v rt tm thng xy ra, mt chuyn
m sau hai ngy kt tinh thnh mt iu mang tnh cch mng.

Trong lc ni n Jerusalem, mt ni m tm nm trc ng n thm, ng

bng nh n mt sn chi nh c i phun nc m ng thy ch ng
Herzog giao nhau vi ph Tchemikovsky. Tht trng hp l ti li sng chnh
khu , ngy no ti cng li xe qua ng t v nu c mt th khng c th
chnh l mt ci i phun nc!

"Xin li, ti mm ci, "nhng ti ngh l ng nh nhm."

"Khng, lm g c chuyn ," Samuel qu quyt. "Nu cu i t i l Rupin,

thi cu khng th khng i qua c. Ci i phun nc ng sng sng
gia nhng ci cy y."

"C thng nhm vi ng t no ri, ti vn bo v quan im ca mnh.

Samuel ngh mt lc, c gng nh li v ri khng nh li chc chn, km theo

mt n ci. "N m. Herzog v Tchemikovsky."
 "Ti sng m, ng Samuel," ti ni, ging hi t v kh chu. "C phi
ng l ti khng nh mnh i qua ci g v khng i qua ci g mi ngy khng?"

S t tin ca Samuel lm ti bc mnh. Nu c mt th thc s khin ti cu

th l vic ngi ta c ngoan c khng nh l mnh bit iu m thc s h
chng bit g c, hay ni ng hn l h khng nh mnh bit iu m thc s h
khng h bit cn ti th bit chc!

Ti ly in thoi di ng v t n ln bn, trc mt chng ti.

"V ti, Yael, sng Jerusalem sut t nh n gi," ti ni. "Ti s gi cho
c y ngay by gi v th xem ai trong hai chng ta ni ng. ng c mun nh
cc ci g trc khi ti gi cho c y khng?"

Samuel gt u v mm ci. Khng cn ngh ngi, ng ni, "Mt tch c ph

khi chng ta n Paris nh. Tt nhin, nu cu khng vi."

"Tha thun th nh," ti tr li. "Ti s rt vui lng c ng mi tch c ph

."

Ti gi cho v ti, v sau khi hi han chuyn n chuyn kia, ti gii thch cho
c y nghe v l do chnh khin ti gi cho c y lc .

" ng t ch Herzog giao vi Tchemikovsky, ngang ch Tu vin Thp gi y,

c ci sn chi vi i phun nc no khng? Anh nh cc vi mt ngi..." ti
kt thc cu hi v nhn Samuel, ci toe tot v gian xo.

Yael khng ni g mt lc.

"Vng, ng l c tht," c y bt u. "C mt ci sn chi, nhng khng c

i phun nc. l mt ci thp canh hnh trn b li t thi thuc a Anh,
nhng ng l trng n ging mt ci i phun nc."

Ti ngc nhin trc nhng g Yael ni n ni ti quay mt ngay ra ngoi ca

s, quay hn khi Samuel.

"Anh ni rng chng c sn chi hay i phun nc g ht," ti th chm.

"Em c chc khng?"

"Anh b lm sao th? Anh ang a y h?" c y tr li.

 Ti lic nhn li Samuel nh mt k thua cuc. "Khng, anh nghim tc y.
Thc ra anh va mt mt tch c ph ri."

Samuel v ti xung tu "Gare du Nord" v i xung ph tm mt qun c

ph t t. Tri bt u ti v gi thu lnh lnh thi vo chng ti tng t.

Samuel lng thng bc trn ng, tay xch mt chic cp James Bondesque
mu bc. Khi chng ti cng do bc, ng ch cho ti mi mt ngi nh c
chiu sng bng nhng bng n mu xanh. Ti sng s trc khung cnh tuyt
p .

"ng ti mi th, phi khng?" ti khen ng, t nhc mnh nh n ci l

do chng ti ang i do loanh quanh vi nhau th ny.

" ch l bn nng sinh tn ca ngi Do Thi trong ti thi," ng tr li lm

ti rt ngc nhin, t lc ti c t hi khng bit c mi lin h g gia ngi
n ng Do Thi giu lng trc n ny vi cun sch m ti ang vit khng.

Bng nhin, ti nh li iu Samuel ni vi ti lc trn tu, v vic ti

khng n mi th, "nht l k t khi ti sng ."

Ti vn bc bn cnh ng, ngm ngh v con ngi th v ny. K hoch ban

u ca ti l s tr mn n c cc trong vng mi lm pht ri tip tc gp g
nhng ngi bn ang i ti ti nay. Tuy vy, c mt iu g khin ti c
cm gic rng nu lm th s l mt sai lm.

Samuel ch mt qun nh bn kia ng. Chng ti i nhanh qua ng. li

vo qun, mt lung hi m ph vo mt chng ti. Anh sng m m, sn nh p
g sm mu to mt khng kh rt thoi mi. Mt i trai gi ang ngi nm tay
nhau chic bn bn cnh ca s ln nhn ra ngoi ng ph. mt chic bn
khc l mt thanh nin tay cm mt cun sch. Tay cn li t trn u vi mt
iu thuc mng, di trn ngn, ph ra tng ln khi.

Chng ti ngi xung mt chic bn trong gc v tip tc cuc tr chuyn. Sau

khong mi lm pht, ti thy chng c ly mt anh bi bn no n hi
chng ti dng g.

"C chuyn g vi bi bn y vy nh?" ti ni to khi nhn quanh qun c

ph.

"Chng ta ang Paris," Samuel tr li.

 ng ri!' ti ngh thm. 'Lm sao ti qun c iu ch. Chng ta
ang Php, ni khch du lch b nhng tay bi bn tn cng.

Sau mt hi vy tay lon x, mt g bi bn tr, mc ton mt mu en, xut

hin bn chng ti.

Ti nh li c ln mnh t hi liu c phi ngh bi bn Php c chnh

ph dnh cho nhng k c ra khi t vi iu kin chng s lm c mt dch
v g cho x hi, mc d t 'dch v' khng hn c th p ng c trong
trng hp ny. Nhng tay bi bn ny hnh ng nh th mnh vic n bn ca
khch l ban cho h mt c n ln lao vy. Chng c ng , nhn quanh ng
nhng ngi n v i, p p bt ln tp giy v i thi! Chng khng hi bn
xem bn chn g. Chng cng chng thm mang thc n n. Chng ch ng
i bn ni th bn mun! Mi khch du lch n Paris u bit iu ti ang ni
y. V chnh v th, tay bi bn ca chng ti cng ang ng.

Sau khi chng ti gi ung, hn hi h i v pha bp.

Tht khng may, ti qun khng hi xin mt cc nc, mt iu thuc dng

khng th chp nhn c v khng th tha th c theo nh tuyn ngn ca
lin minh bi bn Php. Nu nh mafia c mt nguyn tc o c v vic khng
lm hi tr em v ph n th trong cc qun c ph Php cng c mt lut bt
thnh vn rng mt khi vic gi hon tt th bt c ci g khch qun khng
gi u mt lun.

Thm vo , ti ang kht.

Khi tay bi bn quay li cng vi hai tch c ph ca chng ti v th l th

(hay ti phi ni l p) chng xung bn, ti mm ci v ra hiu rng ti mun
gi thm mt th khc.

Tay bi nhn ti, hon ton sng st.

"Ti mun, nu khng qu phin, anh c th mang cho t thm mt cc nc

c c khng?"

G sc thc s. G thc s khng h mong i yu cu ca ti, hon ton bt

ng. Ging g run run, pha trn gia tc gin v sc. "Anh mun mt cc nc
h?"
 "Mt cc nh thi, lm n," ti c gim ht c yu cu ca mnh. Thc ra, lc
ti ngh n chuyn bo g thi, qun yu cu ca ti i. Nhn g nh vy
khin ti chnh lng, chng kin s bt lc ca g.

G m t ting Php nho nh 'm' qua mi, mm mi, v trong lc vn ang

run kh, g quay i v i tr li bp.

Samuel quan st cnh ny v ci. "Bn h th y," ng an i ti. Mt ng

nhn theo g bi bn cho n khi g khut dng sau bp. Sau , Samuel ng v
pha ti v th thm, "Tay ny khng phi Paris. Chc hn l ngi min trung.
C th l thung lng Loire. Chc hn n y kim thm cht tin."

" cng l mt phn trong bn nng sinh tn ca ngi Do Thi chng?" ti

hi. "Kh nng nhn bit v 'chn on' ngi khc y?"

"Tt nhin ri," ng nhn mnh. "Ti tha hng iu ny t b ti." Samuel
t iu chinh t th ngi trn gh v vt cho chn li.

"Ti sinh ra Berlin, sau khi ti ln ba, chng ti phi trn i. Gia nh ti
sng Php vi nm ri chuyn n Antwerp. , b ti m ca hng
trang sc. Ti nh thinh thong ti thng b hc, chy n lm vic vi b vo
bui ti. Ti ng cnh b trong ca hng, v mi ln c khch bc vo, b ti
lun on chnh xc ngi n t u, ngi lm ngh g kim sng, v
ngi lp gia nh hay cha - v tt c ch cn mt ci lic nhanh. B ti l
ngi sng to ra thut ng 'Bn nng sinh tn Do Thi.' B ti ni rng l mt
ngi Do Thi b ngc i, ht hi mi ni ng i n nn trong sut cuc i,
ng pht trin mt th bn nng l lun ch n nhng chi tit nh nht v
gn cho chng tm quan trng tht to ln." Samuel ni xong khi g bi bn quay
tr li.

G bi bn t cc nc ln bn, m ng l chic cc nh tht, nhng trc

khi g quay i v b li nhng v khch kh tnh nht trong ngy, Samuel li g
vo cuc tr chuyn. Lc u, g bi bn c v xa cch v bi ri nhng dn dn
mt n ci cng n ra trn khun mt. G nng nhit bt tay Samuel trc khi
quay tr li ch mnh gc phng.

"Tht khng th tin c, ti reo ln kinh ngc. ng thc s lm cho mt

tay bi bn ngi Php mm ci. ng xng ng c hun chng ca qun
i Php y."

"Tht ra hn n t Baloit, vng Loire, min trung, Samuel tr li vi v hi

lng.
 "Chc chn hn n tng vi chic 'ra a' ca ng lm y."

Samuel rt chic tu ra khi ti, nht l thuc vo v chm la. Ti quyt nh

ni cho ng nghe v cun sch m chng ti ang nung nu.

Sau khi gii thch ngn gn v Jerome v Iamar, v c cc v Nguyn l v

Tr tng tng ca Fabio, ti quay tr li vi vi iu m Samuel ni.

"Vy tr thng minh ca ngi Do Thi c lin quan n bn nng sinh tn,
mt th bn nng trong v vn nhng bn nng khc, cho php ngi ta ti
nhng tiu tit phi khng?"

"Gn nh l vy," Samuel khng nh, "nhng khng ch c vy. iu chng ta

ang ni n y l kh nng phn tch tnh hung v i mt vi s thay i
bt ng ca hon cnh vi tn xut gn nh l hng ngy. c im ny kh pht
trin trong cng ng ngi Do Thi v lin quan n vic ngi Do Thi khng
bao gi c mt ni c nh. H lc no cng trong t th 'chun b', sn sng cho
khonh khc h c th b tng i, m ci khonh khc th kiu g cng n! Kh
nng ny cng lin quan n thc t l ngi Do Thi lun tp trung cc thnh
ph ln."

"C phi ng mun ni rng nhng ngi sng thnh ph th thng minh
hn?" ti cht vn.

"Nhn chung th ng l th," ng tr li.

"Th th cn phi lm sng t vi im y," ti ci.

Samuel thi ra mt ln khi trng v ng ti thuc li.

"n nm 1800, hu ht dn s th gii u sng ti cc vng nng thn. Hu

ht h u lm nng nghip v t sn c gi tr nht m mt ngi c th s hu
chnh l t ai. t ai l c s cho lng t ho v danh d, v l ngun gc ca
s giu c."

"C c s thoi mi v an ton v ti chnh mt mc nht nh l mong

mun ca phn ln ngi dn thi , m thm ch n tn by gi vn vy,
nhng iu ny li khng p dng c vi ngi Do Thi. H khng bao gi ngh
ngi hay s hu ti sn g bi v h khng c php. Nhng k thng tr ngoi
bang lun ngn cn h tip cn quyn c s hu t ai hp php. C khi no
ngi Do Thi ginh c mt cht t ai th chng bao lu sau s li c mt k
thng tr mi n, chim ly ti sn ca h v ui h i. Ngi Do Thi cng phi
sng vi hng t nhng hn ch v kinh t. Ni v ngh nghip, h phi tham gia
vo nhng ngh nghip c coi l bn thu v m m nh l cho vay nng li,
thng mi, bt ng sn, hoc nhng ngh nghip thuc v dch v nh l y
khoa, lut hay t vn.

Nhng cng vic mang tnh cht thnh th. Cng thm vi vn quyn s
hu t th vic ngi Do Thi tm tm ti cc thnh ph l mt iu ht sc t
nhin. Thc t, vo u th k XX, c khong 75% n 94% s ngi Do Thi trn
th gii sng cc thnh ph.

Mt iu rt nghch l y l chnh nhng gii hn v iu lut km nn

ngi Do Thi li cho h mt li th r rng so vi nhng ngi khc. Vic bin
ngi Do Thi thnh th dn chnh l iu t nn tng cho thnh cng ca h
trong tng lai!

"Cu bao gi xem b phim hot hnh v ch chut qu ln thm h hng

thnh ph cha?"

"Hnh nh l xem ri," ti c nh li.

"Ch chut thnh ph, nu cu , lc no cng c xy dng vi m-tp l

mt sinh vt thnh t, c trnh v vn ha, mt sinh vt tri i v khn
ngoan."

"Mi lin h gia gio dc v thnh cng trong cuc sng thnh th khng chi
c khc ha trong nhng nhn vt hot hnh. Nhng ngi tr tui ti cc
thnh ph ln, nhng loi ng vt hai chn, cng c miu t bng hnh nh
tng t, v h cng rt thnh cng."

"Nhiu phn tch c thc hin i vi nhiu tng lp dn s khc nhau u

ch ra mi lin h tng t gia cuc sng thnh th vi mt mc thng minh
cao hn."

"Mi lin h gia ngi Do Thi v thnh th c hai ngha. Thnh ph c nh

hng n tr thng minh, trong khi chnh nhng ngi Do Thi li c dn dt
ti cc th bi v iu gp phn thc y mu cu v tr tu ca h."

"Th thnh ph c g gip ci thin tr thng minh ca con ngi m nng

thn khng c?" ti bn khon.
 "Mt li sng i hi chng ta lun phi vn ng," ng gii thch. "Cu bao
gi th gi taxi New York cha? Vic ny i hi phi c mt kho lo nht
nh, kh nng ng bin v c cch suy ngh sng to na".

"Hay y," ti ci.

Ti hon ton nghim tc. Ai m ngh ch cn ng bn ng, vy vy mt

cnh tay l c th khin mt chic taxi vng che xch ngay li th ngi
hon ton khng thc t cht no. Mt ngi New York thc th s vch ra hn
mt k hoch vy taxi, gm c: anh ta i n ch no, phi ng ng bn
no, v a im tt nht vy c mt chic taxi - thng th l trc ca
khch sn hoc ca hng mua sm.

Cuc sng thnh th c mt mc d di i hi ngi ta phi pht trin s

kho lo mang tnh cht sng cn. Ti mun ni n yu cu phi phn ng tc
th trong nhng tnh hung cng thng, vi nhng hon cnh bin i khng
ngng ca cuc sng thnh th. iu ny lun ng vi bt c ngi dn thnh
th no. vi ngi Do Thi th kh nng suy ngh v phn ng thm ch cn
phi nhanh hn nhng ngi khc bi v h l thiu s. Nhng dn tc thiu s,
d l ai i chng na, c mt li th d dng nhn thy so vi phn ng dn s
cn li - s thiu tin nghi, cm gic tm b; mt gic quan m h phi u tranh
t c v bo v s mnh ca mnh. Nhng kh khn trong cuc sng mt
mi trng khc nghit gp phn pht trin tr thng minh mang tnh cht sng
cn ny. Cng ging nh v d v chic taxi New York, ngi ta lc no cng
phi ngh trc hai bc. L mt dn tc thiu s, ngi Do Thi lun phi nh
gi ng v th v hiu r nhng im mnh ca mnh khi pht trin mt chin
lc ct cnh trong nhng thi im thun li v sng st trong nhng giai
on cc k cam go. B quyt c n giu trong mc tip thu ci mi cao v
kh nng thch ng vi nhng hon cnh thay i vi tc chng mt.

Nhng kinh nghim cay ng dy cho h rng s mnh ca h l khng bao

gi c tn hng s thoi m. Khng thoi mi v khng c g m bo v ti
chnh. Bt c ai phi thch nghi vi nhng ni au v mt tnh cm u tr nn
cnh gic v n mi trng xung quanh mnh hn. Ngi Do Thi lm quen
vi nhng a im h n ging nh cch m mt con chut lm quen vi mt
con mo nh. Nhn tin, iu ny khng ch p dng vi ngi Do Thi. N cng
ng vi bt c ngi dn no quyt nh phi 'nhp gia ty tc. y l mt
trong nhng l do gii thch cho vic ti sao t l sinh vin ngi Trung Quc
thnh cng ti cc trng i hc ca M li cao n vy."

Ti ngh v nhng iu ng ni nhng khng hiu ti sao mi th i vi ti

vn m m lm. "OK, ng l cuc sng thnh th buc chng ta phi suy ngh
theo mt cch c th gip chng ta i mt vi s si ng, hi h ca n. Nhng,
nh ng v ti, chng ta u quen vi cuc sng thnh th."

"V chnh l gt chn Asm ca chng ta, Samuel p li.

"Ngha l sao?"

"Quen vi mi th. Cm thy thoi mi," ng gii thch. "Chng ta cui cng ri
s quen vi mi th v iu t ra cho bn thn chng ta v s pht trin tr
tu vn ln nht.

"Nu c mt iu m ngi ta c th hc t nhng kinh nghim cay ng

trong qu kh ca ngi Do Thi th chnh l nguyn tc ca s thoi mi.
Chung quy li, nu mun pht trin tr thng minh v thnh t trong cuc sng
th bn khng bao gi c cm thy hi lng, tha mn hay t n
thoi mi v m bo v ti chnh! Con ngi ta phi tin b hng ngy, lang
thang c v th xc v tinh thn. Con ngi m cm thy thoi mi th b c cng
ngng lm vic lun. Khi ta thy thoi mi, ta s chp nhn mi vic nh n vn
c. Ta khng ngh n chng na. Ta ch l mt con ngi nh b trong m ng,
ch bit i cng hng vi mi th v cho rng nu mi ngi cng i mt hng
th chc chc phi l hng i ng." Samue ngng li mt lt.

"Th v tht," ti lm bm.

"Cu bit y," ng tip tc. "Freud tng gii thch rng ng cm thy cht
Do Thi ca mnh, khng phi bi v truyn thng hay lng t ho dn tc, m bi
v hai c im m ng thy cn qu hn vng - t do khi nhng khun mu
nim tin xa c, nhng nim tin thng ngn cn con ngi s dng tr tu ca
minh, v i ngc li iu m a s thng lm."

"Ti ang c ngh xem khng bit tt c nhng th ny c ch g cho cng vic
lm n ca Jerome khng," ti l m ni to. "Cu ta l anh chng m ti k vi ng
y."

"Cu ta lm g?" Samuel hi.

Ti k cho ng nghe v dy chuyn sn xut qun o ca Jerome.

"V cu ta kim c tin t cng vic h?"

 "Cng bnh thng. Cu y c thu nhp n nh. Nhng khch hng thng
xuyn. S khng th lm giu c bng ngh , nhng nh ng ni, cu ta thy
thoi mi. Ngh kim sng m."

"Nu cu ta thoi mi vi s mnh ca mnh th chng c g ni na,"

Samuel bt u, "nhng nu cu ta mun c nhiu hn, cu ta s phi thay i."

"Hn c ngh ra vi sng kin mi nhng ch ch g."

"Cu ta lm vic u?" Samuel hi.

"Jerusalem."

"V cu ta suy ngh tt c nhng iu u?"

" Jerusalem, d nhin l th ri," ti ci khc khch v s l bch ca cu hi.

Samuel lc u. "Cu c bit ti sao chng ta ngi y khng?" ng hi, ri tip

lun, "bi v s thua cc ca mt anh chng sng Jerusalem vi nm ri. V
ti sao anh ta li thua? Bi v anh ta cm thy qu thoi mi v quen thuc vi
thnh ph ca mnh n ni mt c kh nng nhn thy mi vic."

"Chnh xc l ng mun dn ti n u y?" ti mm ci ngng ngng.

"Cc gic quan ca cu b cn ht ri!" ng quay tr li vi ch ang ni.

"Cu khng cn thy nhng iu mi m na. Cu khng cn kh nng suy ngh
mt cch sng to v nhng iu mi m na. Khi mt ngi mt ni qu lu
th anh ta s t to ra cho mnh nhng hng ro v nhn thc Anh ta khng c
s khch l bi v anh ta bit mi th; chng cn g mi m di bu tri ny
na nn nhng gic quan ca anh ta b cn i. Anh ta cn phi i lang thang v
thay i a im."

"C phi ng nh ni rng hn cn phi m mt vn phng na Tel Aviv

chng?"

"Nu lm c th th tt qu nhng cng chng cn n mt bc i xa n

vy. Ch cn cu ta ng no mt ch khc l ri. S logic ng sau vic 'lang
thang' chnh l thc t rng vic i n mt ni khc c th tc ng n chng ta
theo mt cch rt c bit.
 "Nhng nghin cu c thc hin trong phng th nghim trn loi chut
cho thy s khc bit rt th v gia nhng con chut sng trong mt chic lng
c i v nhng con thng xuyn di chuyn t ni ny sang ni khc.

"Nhng con chut 'lang thang' thng xuyn gp c nhng mi trng

'bo b, nhng tc nhn kch thch lun thay i - chi, vt gy ting ng, nh
sng, cc loi mi, nhng con chut ny th hin mt tr thng minh vt tri
hn hn. Sau khi nhng con chut cht, ngi ta thc hin mt phn tch su
hn v pht hin ra rng no ca chng pht trin hn trn nhiu phng din
nht nh, v no, chng hn, dy hn v y hn so vi nhng con chut khng
c cc kch thch, hm lng ca mt s loi enzyme cng cao hn, ng gii thch,
nghe c v rt chuyn nghip.

"Ti chng hiu g nhng iu ng ni, nhng c v n cng kh thuyt phc

y," ti a tay y nh cp knh ln, chng t s quan tm ca mnh.

"Ngoi nhng kch thch c th nhn thy c mt ni mi," ng tip tc,

"c th cn kch hot nhng c ch phng v cn thit bng cch mi gia cc gic
quan, tng cng kh nng tip thu v thc y s sng to, tt c nhng th ny
nhm mc ch gip ta i mt vi hon cnh mi. Ci ny th khng cn phi c.
N thuc v t nhin ri, Ai i nc ngoi v u bit n cm gic . Ly cu
lm v d chng hn. Khi cu quay tr v Israel sau khi nc ngoi mt thi
gian, c ng l cu cm thy mnh tng tri hn khng? Cu cm thy mnh
c thm nhiu kinh nghim sng v thy c nhng iu mi m. Cu thy mnh
thng minh v kho lo hn, ng khng?"

"ng bit ht nhng th ri," ti mm ci ngng nghu.

"Lng t tn ca cu cng cao ln," ng tip, "bi v cu thy rng nu ta

London hay Paris sun s n vy th lm sao Givatayim hay Netanya li c th
c chuyn g kh khn c ch?! Khi cu quay tr v t nc ngoi, cu thy
mnh 'v i hn' v tnh thn v tr lc. Bng nhin mi th khc i mt cht."

"Vy tc l, khi ta cm thy mnh tr nn 'nh b', ta cn phi n mt ni no

khc trong vi ngy," ti c tm li nhng iu ng ni.

"Chnh xc," ng khng nh. "Ai cng tri qua mt thi k vi cm gic b mc
kt, v dng hay nhm chn. Khi , ngi ta c t ng lc c gng hn.
Tng lai ng nh m mt, nh mt c xe sa ly m chng c con nga no
ko n ln c."

'ng, chnh l ci cm gic ."

 ' Nhng s thc l c mt con nga nh th. N c tn l Thnh ph Ln, v
n khng nht thit phi nc ngoi. N c th l mt thnh ph khc trong
chnh t nc ta ang sng. Vn ct yu y l ta cn phi i n mt ni
khc. Bt c ai mun pht trin s sng to v thnh cng u cn phi ri xa s
thi mi ni ci t ca mnh."

"Nghe ging nh c truyn ci ngy xa nh, 'nh ngha mt chuyn gia l

g?"' ti nh li.

"nh ngha mt chuyn gia l g?" Samuel nhc li.

"Mt ngi i ra khi th trn."

"iu hon ton ng," ng mm ci. "C mt cu ni ca ngi Do Thi,

' thnh ph anh ta sng khng c nh tin tri. Mt ngi khng th thnh cng
trong thnh ph mnh sng bi v ai cng bit nhng sai lm ca anh ta. Ch
khi n mt ni khc, ni anh ta hon ton thot khi nhng xing xch, nhng
nim x hi c hnh thnh t trc hay theo cch ni ca cu, nhng kh nng
thc s ca anh ta. Ngi Do Thi thnh cng bi v h l nhng ngi ngoi. L
mt ngi ngoi, bn khng phi quan tm n hin trng, iu ny gip bn
chp nhn nhng nguy c v th nhng iu mi m."

"C mt loi ru to tn l 'Ngi ngoi," ti ni to v ngay sau thy hi

hn v but ming ni suy ngh ca mnh thnh li. Mt ting tho lun cc vn
tr tu bt u nh hng n ti ri y.

"Rt vui c bit thng tin ," ng mm ci v giu ct. "Nhng c nhng
v d thc t v nhng ngi ngoi c a vo lch s," ng ni tip. "Nh
Napoleon, Karl Marx hay thm chi l Hitler chng hn, mt ci tn ng nguyn
ra."

"ng ni 'ngi ngoi' tc l sao?"

"Napoleon Bonaparte, chng hn, khng phi l ngi Php hon ton. ng
sinh ra o Corsica ca Italia, c b m u l ngi Italia, sau ny h mi
chuyn n Php.

"Karl Marx l mt ngi c nhp c vo London, v ng vit nn bn

tuyn ngn ca mnh, sau ny c nhng ngi X-vit gi l ch ngha Marx.
Bn thn Marx thm ch cn cha bao gi t chn n Nga!"
 "V Hitler l ngi o ch khng phi ngi c."

"Hon ton chnh xc! Mt s tht m ngi o lun c gng che giu. ni
hn sinh ra, hn cm thy qu tht vng, chnh v vy hn nhp c vo c v
th vn may ca mnh ti ni mi. hn lm nn vn may ln. Rt ln."
Samuel mm mi. ng dui ngi trn gh v ho vi ting mt mi. "D sao, thay
i a im l mt iu thit yu. Nhiu ngi tht bi ni ny nhng li
lm nn chuyn mt ni khc."

"Ni cch khc, Jerome suy ngh tch cc v sng to hn v trin vng
tng lai ca mnh, hn cn phi n mt ni no khng quen thuc."

"Chnh xc," Samuel gt u ng tnh.

"V nu ti mun tip tc tp trung vo cuc tr chuyn ny," ti nghing

ngi v pha ng, "ti cn phi n mt ni."

Samuel c hiu ti.

"Ti cn phi n nh v sinh, ti mm ci khi ng dy.

Cnh nh v sinh, ti thy c mt my in thoi cng cng. Ti dng li mt

lt, khng phi bi v ti cha tng thy my in thoi gn toa-lt bao gi -
thc t th ngc li mi ng - v ti nhn thy qu nhiu my in thoi
gn nh v sinh trong cc nh hng n ni ti t hi hay l cc nghin cu v
tip th ch ra rng khi buc phi 'cht d trong ' th ngi ta s cm thy
mt khao kht mnh lit c gi cho bn b thn thch chng. M thi, ti cht
hiu iu mnh phi lm ngay lc ny.

Ti ly my in thoi di ng ra v bm s.

u dy bn kia, mt ging ni lc quan tr li sau vi hi chung.

"Jeromikins," ti bt u.

" la la!" hn nhn ra ging ti. "Bonsoir, mon ami[14]. V l do g m t li c

ci vinh d c nhn cuc in thoi vo gi ny nh?"

"T mun cu n gp t Paris ngay ngy mai."

Im lng.
 "Mi chuyn n ch?"

"n c. C coi y nh l bc ng i. V ci d n nho nh ca bn mnh y

m," ti gii thch.

"Cu mun mnh bay n Paris ngay sng mai h?"

"."

"V d n nho nh ca chng ta.

"."

Im lng.

"Paris, ngy mai?"

"."

Jerome bt u lm bm ci g kiu nh b nhiu sng, khng hiu ni.

"HOUSTON, CHNG TA C CHUYN Y..." t c ting 'nhiu sng. "Cu c ang
b kch ng khng y?"

"T mun cu gp mt ngi, v cu phi gp ng y y, Paris ny, gp

trc tip, quan trng lm," ti gii thch.

"Cu ni nghim tc y h? Cu mun t qung i 800 -la v vic ny h?"

"Vi mt ngi d nh kim 50 triu -la th t ngh 800 -la cm u c

ngha l g, ti tr li, c gng t ra t tin hn suy ngh tht ca mnh. "M cn
na, cu tng lm nhng iu t pht nh th ny bao nhiu ln ri. Thi, n
y i. T tnh c c mt iu ngc nhiu cho cu

Khi ti quay tr li bn, ti ly ra mt mnh giy nh ra v vit ln nguyn

tc th hai ca tr thng minh Do Thi:

Nguyn tc ca ngi sng st - Khng bao gi c cm thy thoi mi.

Hy tip tc lang thang, c v th xc v tinh thn, tri nghim nhng
iu mi m. Ti ni chuyn tip vi Samuel khong mt ting na ri chng ti
chia tay v hn gp nhau vo ti hm sau.
 ng hai gi chiu hm sau, Jerome xut hin ca phng ti ti khch sn
Saint Paul vi mt chic ti nh t di chn. "Jerome V i" lm c.
Chng 5: Ti sao ngi Do Thi lun tr li mt cu hi bng mt cu hi
khc?

"Tr thng minh ca con ngi l nh sng ca Cha tri, thm nhp vo ni
y cng ca mi th. -Thnh ng Rp

L ph kn va h. Mt tri gn nh ln hn khi chng ti th thi tn b

dc theo b sng Seine.

"C nh i trn lp khoai ty chin y, Jerome ni.

Ti ko phc-m-tuya ti khoc v ly ra mt chic phong b mu trng t ti

trong.

"iu ngc nhin cho cu y," ti a chic phong b cho hn.

Jerome ci toe tot v x ngay chic phong b ra.

"Tri , khng th tin c!" hn ht ln khi nhn thy hai chic v trn tay,
"Paris San Germain v Marseille." Hn v vai ti nng nhit. "Cm n nh. i xem
bng ti Paris thay v sn vn ng Teddy Kollek Jerusalem. Cu mang n
cho t ngy hong kim ri y."

Khi bng t ph kn thnh ph th chng ti n i l San Michelle. Hng

on khch du lch i do cht kn ng ph. Chng ti bng qua ht m ng
v mi pht sau, thy mnh trong mt con hm nh, tnh lng.

'Caf Terrace, qun c ph duy nht trong con hm, ta nh bc ra t mt

bc tranh ca Van Gogh vy.
 Samuel ang ngi mt chic bn trc qun ch chng ti. Ti nhn ng
h, mm ci v bt tay cho Samuel.

"Ti n y c nm pht ri, Samuel gii thch v a tay v pha Jerome.

"Ti l Samuel. Rt vui c gp cu."

"Ti l Jerome," hn bt tay Samuel. "ng i loanh quanh khp ni vi chic

m Do Thi ny m khng s ?" Jerome hi, vn thiu t nh nh thng l.

Samuel ph ln ci. R rng cu hi ny khng lm ng lng tng.

"Th cu i loanh quanh vi chic o in hnh Jacque Chirac th ny khng

khng s ?"

"Ti ngh l dn Php s thch n." Jerome ch vo Samuel khi hn quay li

pha ti. "ng bn ny c y." Jerome ngi xung.

"Cu vn hay ni th vi ngi va mi quen h?" ti hi.

"Tt nhin l khng ri. Thng th t hi xem h c bit c nng d thng

no c th hng th vi t khng... th ng c bit c no khng?"

Jerome c rt t kh nng kim ch. Gi ti mi nh ra.

"Th chnh xc l cu tm ngi nh th no?" Samuel tm tm ci.

Jerome ngi thng li v t tay ln bn. ", ti tm mt c nng xinh p,

thng minh, c khiu hi hc, c c phn ca Microsoft v Yahoo! t nm 1987.
V cui cng, theo thin ca ti, phi gp phn quan trng cho mt mi quan h
tt p."

Cu ta cng c y," Samuel ni vi ti.

, vy th, ti rt vui v bui hn h u tin thnh cng," ti u hng.

Ti khng bit liu Samuel c chun b tip tc cuc tr chuyn ca chng

ti hm trc khng, hay ch l tnh c thi, nhng chng ti tin n mt
nguyn tc khc lin quan n tr thng minh ca ngi Do Thi.

Samuel ca ngi Jerome v quyt nh ca hn, cho hn mt vi li khuyn ri

hi, "Cu c bit ti sao ngi Do Thi lun tr li mt cu hi bng mt cu hi
khc khng?"
 "Sao h li khng nn lm th ch?" Jerome mm ci.

"D nhin, ai cng bit l th, nhng nghim tc y, c hn mt trit l da

trn iu ny. Hm qua Eran k cho ti nghe v d n ca cc cu, v trn
ng v khch sn, ti ngh rng mt trong nhng nguyn l c bn ca tr
thng minh Do Thi l s quan tm dnh cho vic hc hnh v gio dc. Ai
cng c mt khao kht c bn l c hiu bit nhng khng phi x hi no
cng u tin cho gio dc. Chng thiu g l do bin h cho vic ny: h khng
c tin, v nu c i na th c v u t s tin vo pht trin kinh t s c
ngha hn nhiu so vi u t vo sch v, trng lp hay cc th 'xa hoa' khc.

"Nhng ngi Do Thi th khc. Mt ngi c th sng m khng c vt cht

nhng khng th sng trong s ngu dt.

Trong sut lch s, ngi Do Thi lun sng nhng ni ti tn. M ngay c
ngy nay cng vy, nu nhn vo nhng khu Do Thi chnh thng - ngay
Jerusalem hay Bnei Barak - s thy rng hu ht h u sng di mc ngho
kh. Mt cu b c th khng c ni mt ming tht nhng khng th khng c
sch v, B m cu b c th chng kim c ng no khi lm gio vin bn
thi gian nhng i li, h s nhn c nhng iu qu gi hn - s knh trng
v danh d. cao vic hc hnh l mt gi tr rt cao i vi ngi Do Thi.

"V vy, nhng nh lnh o Do Thi hiu rng tng lai ca o Do Thi da
vo gio dc. Gio dc quan trng n ni mt trong nhng thy o cp cao cn
tha nhn rng ng ta thch hc kinh Torah hn bt c bn phn no khc, trong
c vic chm lo chuyn l t hng ngy. Sau , mt trit l ca ngi Do Thi
c pht trin 'Th gii c chng bi ba iu: Torah, cng vic v lng
t thin. m xem, gio dc ng u danh sch y."

"Thc n ngon v nhng trn bng na ch, Jerome b sung. "Nu bn

mun th gii n nh hn na v c chng tt hn trn nn tng nm
iu."

"iu m c th ngi Do Thi khng bit hay t nht l h khng ngh s xy

ra l vic h t nn mng cho s pht trin ca tr thng minh ca c c
nhn v tp th. Ngi Do Thi tp trung vo vic s dng ci u, sau mi
n chn tay. l mt l do na gii thch ti sao hu ht ngi Do Thi u lm
vic trong nhng ngnh t i hi vn ng m ch yu i hi tr c nh y khoa,
thng mi, lut, v.v... cng l l do ti sao c rt t vn ng vin ni ting
ngi Do Thi. Pht trin tr c lun i trc pht trin thn th."
 "Rt nhiu nghin cu ch ra rng s dng b no, tc l suy ngh nhiu, s
gip pht trin tr thng minh. Nu bn lm nhng vic mang tnh my mc nh
l hi c chua hay nhng vic t i hi suy ngh, sng to th rt c kh nng s b
teo no."

"ng ri ," ti ng . "Hi khu nh c, ti cng ngh y nh th."

"Cu tng sng khu nh c h?" Samuel h c v ngc nhin.

"ng vy, C Jerome cng th, ti tr li y t ho.

"Ti cng tng lm tnh nguyn vin mt khu nh c. Samuel tr li

tha mn, "m... i cht. Th hi khu nh c y, cu ngh g?"

"i, ch c g u. Ch l chng ti lm nhng cng vic nh nng kiu nh

nht c chua, da hu, hnh v khong nm mi loi rau c qu khc. T nh l
sau hai nm lm cng vic nht nhnh , ti ch mun nht nhng th nh kiu
hoa tai, bng n, bng bay... Ni tm li - khng phi l ti mun xc phm
nhng ngi nng dn u, c Cha chng gim - nhng r rng l nht c chua
thc s khng i hi nhiu suy ngh lm.

"Ngay c vic vt sa b, mt cng vic c coi l th v hn nhiu, th cng

on cn n b c nht cng ch l nh t chic ng ht vo v con b ch
khng phi vo ch no khc. Tt nhin, hon thnh c cng vic , u
tin bn phi tm c v con b . V, thm na, phi nh a mi con tr li
ng chung v ci then ca - vic ny th thnh thong ti vn hay qun. Nhng
d g, khong thi gian khu nh c l mt trong nhng giai on tt p nht
trong cuc i ti v ti chng cn phi ngh ngi g ht

"Cu ni cng ng," Samuel mm ci. "i khi, khng ngh g li tt, nu
ngi ta chn nh th. Nhng ta c quyn quyt nh mnh mun c ngy lm
cng vic nht c chua nhm chn hay u t thi gian cho pht trin tr no v
u tranh vi s n iu, bun t.

"n lc by mi th chng lm c g na," Jerome lm bm.

"H. Tui tc ch lin quan g ht."

"Khng ln quan sao?" Lng my ti rn ln y thc mc.

"Hon ton ng." Samuel chm ri gt g. "Con ngi c th hc tp v pht

trin b c bt c la tui no. Nh i t Sanders, ngi sng lp ra KFC, mt
trong nhng chui ca hng n nhanh pht t nht th gii, n tn tui su
mi mi thnh lp hng y."

Jerome a tay ln m. "Ti ngh chc mnh s v hu tui nm mi thi."

"C mt iu cn th v hn, Samuel tip tc, " l ngi Do Thi c mt

phng php rt hiu qu kch thch no b. Phng php cn nhc."

"Hi v p," ti dng dc tuyn b.

"Cu c nh ti hi cu ti sao ngi Do Thi lun tr li mt cu hi bng

mt cu hi khc khng?"

Samuel quay sang Jerome. "Bi v h c dy nh th v l thi quen

truyn li qua nhiu th h."

"o Do Thi c mt nguyn tc l khng bao gi c coi bt c iu g l

chuyn ng nhin, thm ch c nhng mnh lnh nghim khc v c bn nht.
Cho d mnh lnh c n t u th ngi Do Thi cng lun khao kht c hiu
ti sao h phi hnh ng nh th v logic ng sau mi mnh lnh l g. Sinh
vin trng o khng phi c m qung chp nhn tt c nhng iu thy o
ni nh nhng li thnh truyn m khng c g chng minh cho nhng li . H
c quyn tranh lun vi ngi dy mnh v c khuyn khch a ra cu hi
nu h ngh rng hnh ng ca thy o i ngc li nhng iu h c hc.
Mt gio vin may mn l ngi c dy nhng sinh vin c kh nng gip mnh
hiu bit hom nh nhng cu hi ca sinh vin v vic tr li nhng cu hi .
cng l do v sao sch Talmud li ng mt vai tr quan trng n vy trong
cuc sng ca ngi Do Thi. l mt tc phm khng c im bt u v cng
khng c im kt thc. Khng c ci gi l cu tr li cui cng v ai cng c th
bt u mt cuc tho lun ti bt c im no trong , thm ch c nhng im
c tt c mi ngi 'chp nhn. Hc tp khng phi l hc thuc nh vt
nhng iu v qu kh m phi l li mi gi tho lun v tng lai."

"Khng c coi bt c iu g l hin nhin," Jerome kt lun.

"ng vy, Samuel khng nh. "Bn cn phi kim tra tt c, nghin cu v
a ra nhng cu hi. Chng ta thng chp nhn nhiu iu m khng xem xt
chiu su ca nhng iu , v chnh v th m cui cng chng ta sng vi rt
nhiu quan im sai lm. Ti s cho mi ngi mt v d." ng ngng li ngh mt
lc.
 "Cu c bit cu chuyn Adam v Eva b trc xut khi vn a ng khi Eva
xi gic Adam cn mt ming to cm khng?"

"C ch," ti tr li.

"Hy k cu chuyn vi mt hc sinh trng o v ti chc chn mt iu

l cu hc sinh s nhy dng ln... ai bo l tri to ch?"

", phi ri, Jerome mm ci. "Tht ra n l 'mt tri hi t cy tri thc."

"Chnh xc, v cc nh hin trit cho rng 'tri' rt c th l nho hoc sung
v chng ta bit rng sau Adam v Eva ph y mnh l sung." Samuel mm
ci.

"Cng ging nh hp en y nh," Jerome ni to suy ngh ca mnh.

T ch thy lin quan g ht," ti ni.

"Ci hp thc ra u phi mu en. N mu da cam m, cho d tm,"

Jerome cho chng ti mt v d v mt iu chng ti c tng mnh bit
trong khi thc ra khng h bit.

"Chung quy li, ti mun gii thch cho thc t rng vic hc hnh ca ngi
Do Thi da trn nhng cu hi, nghin cu, tranh lun v xem xt chiu su,
chiu rng ca mi vn . Phng php ny l mt th ti sn c ng gp rt
ln vo tr tu v kh nng rt ra nhng kt lun chnh xc ca ngi Do Thi.
ng quay qua Jerome. "Trc khi cu bc vo mt s kin mi, m phn cng
vic lm n hay n gin ch l n thm mt ch no mi l, hy a ra
nhng cu hi. Bng cch ny, cu c th bin mt tnh hung nan gii vi hng t
th khng bit thnh mt iu quen thuc vi cm gic mnh c th kim sot
c mi th. Gia tri thc v s t tin c mi quan h rt mt thit."

in thoi ca Jerome bt u chung. Hn lc tung tt c cc ti tm

chic in thoi. Hn va tm thy th chung ngng ku. Hn nhn chm chm
vo mn hnh.

"S my b chn. Tuyt tht, v trong na ting ti mnh s phi bn rn

ngh xem c th l ai c." Hn tt in thoi.

"Lc quan ln no," ti ni.

 "C th cu khng bit c l ai nhng vic c gng suy ngh s lm b c
cu sc so hn."

"iu ny lm ti nh n cu chuyn v mt cu b v ng b c lin quan

n vic hc hnh v nhng cu hi," Jerome ngt li. "C ai nghe cha?"

"Chc l cha u... Cu k i."

Jerome mm ci v ngi thng dy. "Mt cu b n ch b v hi, 'Ti sao

bu tri li mu xanh?' B cu tr li rng ng khng bit. Sau vi pht, cu b
hi, 'ng knh ca tri t l bao nhiu?' ng b gi u v ni, ' l mt cu
hi kh, sao con khng th tra trong sch xem?' Mt vi pht sau na, cu b li
hi, 'Ti sao con voi li c ci vi di th?' 'Con trai , b khng bit. Cui cng,
cu b quay sang b v ni, 'Th b c bc mnh v con hi nhiu qu khng?' 'D
nhin l khng ri, ng b tr li. 'Nu con khng hi th lm sao con hc c?"

Samuel ci v t ni vi mnh, "Mnh phi nh cu chuyn ny mi c."

Jerome ng ngi ta vo gh, bt cho chn v nhn chm chm vo mt cp

v chng gi i ngoi ph. "ng c v d no v mt cu hi kiu Talmud khng?"

Samuel ngh mt lc. "C hai tn trm t nhp vo mt ngi nh qua ng

khi. Mt mt tn b en s y b hng cn tn kia thi mt mi vn sch nguyn.
Th cu ngh tn no i ra mt?"

Samuel nhn vai. "Ti on chc tn mt bn."

Samuel lc u. "Cu a ra kt lun m khng ngh ngi cht no. Tn mt

bn s nhn mt tn ng phm ca hn, thy mt khun mt sch s v ngh rng
mt hn cng sch nh th. Cn tn kia s nhn tn mt bn v cho rng mt mnh
cng b bn. Tn th hai mi l ngi s i tm ch ra mt."

", ng ri," Jerome mm ci. Hn nhn ra ng v ngi ngm ngh mt

lc. "Nhng m... sao hai tn cng trt xung ng khi m mt tn li chui ra vi
khun mt sch s c ch?"

Samuel gi ngn tay ci ln v nhy mt vi hn. "Cu hi ca cu chng t

cu c kh nng hc Talmud y."

Ti lc ti o v tm thy m mnh giy nh. Ti mn Jerome chic bt t

tin lc no hn cng trong ti o tri v vit:
 hc tp mi mi, hy a ra nhng cu hi v khng bao gi c coi
bt c iu g l chuyn hin nhin.

"Eran chu trch nhim thu thp mi thng tin cho cun sch," Jerome gii
thch. "Ti th nhn vai tr d dng hn nhiu. Ch cn thc hin mi th thi."
Hn mm ci ngng nghu.

"M nhn tin," Samuel tip tc dng suy ngh, "khi cu a ra nhng cu hi,
cu s c kh nng nhn ra nhng thay i cn c trong thc ti, nh ci bng dn
trn tay cu kia chng hn. Khi , cu s thc s c kh nng thay i tng lai
ca mnh."

Jerome xem xt ci bng tay mt lc. "Ci bng tay ca ti th c vn g

ch?"
 Chng 6: S sng to ca ngi Do Thi

(Nguyn tc v vic nng cp)

Cu c hay nhn thy ngi ta dn bng ln vt thng khng?" Samuel hi

Jerome. "Hng t ln ri phi khng?"

Jerome gt u.

"Cu c bao gi quan st tht k chic bng dn khng? Chc l khng ri bi

v ch c l do g i quan tm ti mt th n gin v r rng n vy. Th gii
dng bng dn gn by mi nm nay ri nhng ch khong mt thp k tr
li y mi c mt ngi thy mt iu m chng ta cho l hin nhin: tt c
cc loi bng dn u cng mt mu da kem. Trong sut su mi nm, tt c mi
ngi, khng cn bit mu da g, u s dng chic bng dn c mu tiu chun
v chp nhn n nh mt thc t. Phi mt su mi nm, ngi ta mi t ra
cu hi, 'Sao khng lm bng dn mu ti hn cho nhng ngi da ti?' V v th
ch trong mt thp k tr li y, cc cng ty mi bt u ci thin quan nim v
chic bng dn v sn xut nhng loi bng c nhiu mu sc hn. Su mi nm
!

"Phi mt vi trm nm cc nh sn xut nc st mi t hi chnh mnh, 'Sao

ngi dng c phi dc ngc chai thy tinh ln ch ly ra vi git nc st t
to ch?' V chnh v vy, trong vi nm qua, mt s nh sn xut bt u sn
xut nhng chai nc st bng nha bp c v c hnh p xung. Hng triu
ngi gi y c th thng thc nc st m khng phi try tra c tay v
dc chai." Samuel mm ci.

"Ti c cm gic l ng ang mun dn n mt iu g ," Jerome thn

trng.

"Tt nhin, Ti mun ni rng chng cn thit phi pht minh mt loi bnh
xe khc lm g. Nhng pht minh v i nht ca loi ngi u ch l vic ci tin
nhng ci c sn. Ci tin y mang ngha l dng nhng ci c sn v tm
cch lm cho chng n gin hn, d s dng hn v hiu qu hn."
 Jerome cm ng mui ln v xem xt mt hi. "Xem no," hn bt u. "L cn
rng hn mui khi b tc li."

"Khng t cht no," Samuel mm ci.

"Ci ny c lin h g n tr thng minh Do Thi khng vy?" Jerome hi.

"C ch, t nhiu lin quan," Samuel khng nh. Chng ta ni n vic
ngi Do Thi pht trin mt th bn nng sinh tn i hi h phi rt k
n s thay i khng ngng ca hon cnh xung quanh mnh, kh nng thch
ng vi nhng thay i ny v mt nguyn tc cn bn l khng c coi bt
c iu g l hin nhin. Ngi Do Thi lun c gng gi mt b c ci m. S ci
m ny cho h mt hiu bit quan trng - khng vic g phi pht minh ra mt
loi bnh xe khc. C s dng ci c sn theo cch ph hp vi nhu cu ca
mnh nht. Tt nhin, nhiu ngi Do Thi c nhng tng tc ng n
ton nhn loi nhng h cng khn ngoan tip thu nhng tinh hoa ca cc
nn vn ha v nhng con ngi sng quanh h, p ng nhu cu ca mnh.
mt kha cnh no , h l nhng ngi bt chc sng to."

"Nhng ngi bt chc sng to?" ti ni.

"Mt ngi bt chc sng to l ngi p dng c hiu qu mt th c

sn ph hp vi nhu cu ca mnh v ci tin th . Mt tm m ch l mt
chic chiu c ci tin, mt chic t ch l mt chic xe nga tinh vi..."

"V George W. Bush ch l phin bn tt hn ca George, W. H. Bush, Jerome

ngt li.

"Chnh xc th ngi Do Thi hc tp nhng g t cc nn vn ha khc?"

ti hi.

"H hc cch cy cuc v xy nh t ngur Canaanite, v h cng vn dng

nhng iu lut lin quan n vic bn v cho thu t. Ni tm li, hu ht cc
lut l ca nn vn minh u c tip thu t ngi Canaanite."

"Th cn giai on sau ny th sao?"

Samuel ngm ngh mt lc "Ngn ng Do Thi - c vit v ni - l s ci tin

ting Aramaic ca ngi Syri v ngn ng ca ngi Gartaanite. Rt nhiu t
c ly t ting Rp v Ba T. Samuel gt u mm ci. "Ting Rp l mt
ngn ng giu v p, v nu cu bit c ting Rp, cu s c th thng thc
nhng bi th Rp tuyt vi ca Jubran Halil Jubran, Naguib Mahfouz v Taha
Hussein."

Samuel im lng mt lc, nhn chm chm xung bn ngm ngh. Jerome ly
chic o khoc ang vt trn thnh gh v nh nhng x tay vo. Mt cn gi thu
a n ch chng ti. Bu tri m khng c ly mt gn my. Ti nhn ln bu
tri y sao sng lp lnh.

"m y sao..." ti lm bm. "Khng bit Van Gogh c ngi qun Caf
Terrace ny khi ngh n vic sng to nn kit tc ca mnh khng nh?"

"m, m y sao..." Jerome bt u bi ht cng ni ting khng km.

"Khng bit c phi Don McLean lm bi bn cho ng y khng nh?" hn a.

" l mt v d na. Ngi Do Thi tip nhn nhng iu h thy xung quanh
mnh v bin i chng cho ph hp vi th gii ca h, Don McLean ly
tng t mt bc tranh tuyt vi, kit tc ca mt ha s v i v bin n thnh
mt phn trong th gii ca mnh - ng chuyn n thnh mt bi ht c tn
'Vincent'... Vincent Van Gogh."

"Ngng m qu, Jerome tn dng hiu bit v m nhc ca Samuel.

", cn mt iu na. Ngy Sabbath."

"Ngy th sao?" Jerome hi.

"Mt ngy ca s thanh thn... Theo mt gio s ngi M th ngi Babylon

mi l nhng ngi ngh ra tng v ngy Sabbath nhng chnh ngi Do Thi
li l nhng ngi em n cho n sc sng v mt linh hn. y l mt s bt
chc thnh cng n mc khng cn du vt g ca phin bn Babylon."

"iu ny lm ti nh n mt cu chuyn m b ti vn hay k, ti nh li.

"ng bo rng Shakespeare khng thc s vit tt c nhng v kch , m l mt
ngi khc cng tn l Shakespeare..."

Samuel mm ci trong khi Jerome chng nhc nhch g.

"T cng chng hiu cu chuyn ," ti c gng an i Jerome, "cho n khi b
t gii thch ngha ca n - ai ngh ra u tin khng quan trng. Ngi chin
thng l ngi thc hin tng tt nht!"
 "Chnh xc," Samuel ng . "V chnh l iu ngi Do Thi mun lm. Cho
d h i n u v trong thi i no i chng na, h vn lun gi mt u c
ci m c th nhn ra li th ca tt c nhng iu h thy. Bt c iu g li
cun h, h u tip thu, bt u t nhng th n gin, nh nht nht nh qun
o, c, mn n, n nhng quan im v tr tu ca nhng nn vn ha khc."

"Hu ht con ngi u khng ci m vi nhng tng mi," ti p li.

Nu ta lng nghe hai ngi trong mt cuc i thoi, ta s thy rng ai cng
ch lng nghe chnh mnh, v khon ny th chnh ti cng th."

"Tt c chng ta u vy, Samuel tha nhn. "Quan im v ci ti lun l

ng nht v s tht ca chng ta lun l s tht tuyt i nht. chnh l vn
...

"Nhn vo ngnh y khoa m xem," ng tip tc. "Phi mt hai mi nm, mt

loi thuc mi c a n cng chng. Ch mt nm nm pht trin mt loi
thuc nhng phi mt mi lm nm thuyt phc cc bc s th loi thuc ."

"Hy gi mt u c ci m," Jerome kt lun.

"Mt ci u ci m gip tit kim thi gian, tin bc v cng sc. Ngi ta
chng cn phi i u xa tm kim nhng tng mi, ch cn ci xung, nhn
bn di nhng ci c sn v c gng ci tin, nng cp n hoc s dng n theo
nhng cch khc. Th l .

"Vy... chng hn, ti khng cn phi pht minh ra mt chic o lm bng len
si thp," Jerome a. "Ti c th tip tc bn b su tp ban u ca mnh
nhng iu chnh v thay i vi ba nt."

"Nhn tin, khch hng ca cu l ai?" Samuel hi. " ti l th trng cho sn
phm ca cu l g?"

"V c bn, c hai thnh phn chnh. Th nht l m ti v hai b bn thn

nht ca m ti. H l nhng khch hng u tin. Thnh phn cn li... m, thc
ra th... Ti on chc ch c mt thnh phn thi." Jerome nhe rng ci. "a
thi. Thng l cc em tui teen, thanh nin hai my, hc sinh trung hc v nhng
khch hng hi in r khc."

"V cu kim sng nh ngh ny h?"

"Cng tm. Thng th ngy no cng c ngi hi ti h c th c chm

tay vo mt chic o nh th ny u." Hn ch vo chic o hn ang mc.
 "Vy, ni cch khc, l sn phm tuyt vi, nhng s ngi bit n n th
cha ."

"Cng c th ni nh vy, Jerome ng .

"Vy vn nm th trng ch khng phi sn phm."

"C l th."

"Nu vy, cu hy t hi xem mnh mun bt chc cng ty no, cng ty no

tip th cho sn phm ca h m cu cho l thnh cng nht. Hy p dng nhng
phng php ca h nhng phi ngh n cch p dng nhng phng php
hiu qu hn. l cch m Estee Lauder lm."

"Ngi chuyn kinh doanh m phm h?"

"B xy dng c c mt ch m phm. B tin tng vo sn phm ca

mnh nhng cm thy ngi ta cha bit ht v chng. Vy nn, n c vi
cng nhiu khch hng tim nng cng tt, b bt chc mt m hnh kinh
doanh tn ti trong th gii thc phm - mu dng th min ph. B cho sn
xut nhng chai nc hoa nh lm mu v pht min ph. l cch b xy dng
nn ch ca minh. C ln ti nghe b tr li phng vn rng bt chc l
mt chic cha kha chnh ng dn n thnh cng."

Jerome khoanh tay v vn v my si ru nh trn cm.

"V nu ni n chuyn hc hnh v bt chc th cu nn thc hin iu

vi mt ngun cm hng."

"Mt ngun cm hng?"

"Lm vic m khng c ngun cm hng th kh lm, ng khng?"

"ng c ngun cm hng hay m hnh no bt chc khng?" ti hi.

"D nhin ri," ng gt u, mt nhn theo chic xe th thao Peugeot khi n dn

dn khut khi tm mt chng ti.

"Ai c?" Jerome t m.

Samuel nhn ng h v ra hiu cho bi bn mang ha n tnh tin.

 "Mi gi sng mai ca nh ga Phillip-August. Ti s gii thiu cu vi
ngi ."
 Chng 7: Hy tm cho mnh mt thy o siu ng

(Nguyn l ca ngun cm hng)

Ma vn u n ri ln chic m Jerome v ti ang tr. Chng ti ang

ng ngay gn li vo nh ga Phillip-August. Samuel bng qua ng De Monte-
Louise v si nhng bc di, mnh m ti ch chng ti.

"Xin cho," chng ti bt tay nhau.

"ng c mun chui vo cng chng ti khng, Jerome lch s li li mt

cht.

Mt Samuel m to v ngc nhin. ng nhn ln tri v mm ci. "Th ny

cha gi l ma." ng t tay vo ti o v lc u. "Ngi Israel cc cu

" Israel, th ny gi l ma ri," ti phn khng.

"Ngi Php cc ng," Jerome tr a. "Cc ng khng bit trn trng gi tr

ca nc."

"Ti l ngi B," Samuel cha li khi ra hiu cho chng ti i theo ng.

Chng ti hng ti i l Menilmontan.

"Hm nay ti s tr v Antwerp," ng bt u, mc d ti bit d nh

t trc. Lc trn tu, ng ni vi ti rng cng ty ch cho ng bn ngy
Kinh nh sng.

"ng c bn tr i nh ?" Jerome t m.

'Tt nhin! Nm a."

"Nm?" Jerome nhc li y sng st. "Chng bao nhiu tui ri?"

"a ln nht l hai mi hai cn a nh nht ln by. My a khc ti

khng nh," ng a.
 "V ng rt hay vng nh?" Jerome hi.

"Trung bnh c hai ln mt thng. Ti c ht sc khng phi xa nh nhiu

hn mc nhng i khi hon cnh bt buc phi i," ng gii thch. "C ln ti
c bi phng vn ca mt thng nhn ngi M, ng ta ni rng thnh cng
da trn hai quyt nh quan trng. u tin, bn phi quyt nh c th mnh
mun t c iu g. Th hai, bn phi quyt nh ci gi mnh phi tr t
c mc tiu . i khi ci gi ti phi tr l xa bn tr nhng cng khng
sao. Ti hc c cch cn bng thi gian dnh cho cng vic v cho gia nh
khi ti nh. By gi, ti lm vic t hn mt cht v kim c nhiu hn mt
cht."

"Mong c ln nht ca ti y. ng phi chia s b quyt vi ti y nh."

Jerome th di ghen t.

Samuel v vai Jerome. "Cu c th n d hng trm cuc tho lun v qun l
thi gian, cc chin lc qun l thi gian hiu qu, qun l nhn s, chin lc
tip th... nhng knh nghim mi l ngi thy tt nht. Khng ai khn ngoan
hn mt ngi rt ra c bi hc t nhng kinh nghim."

"Ngi ta c th hc c nhng bi hc t thnh cng ca ngi khc

khng?"

"Ti sao li khng ch?"

"V rt nhiu l do. Hu ht mi ngi u hc hi tt nht t thnh cng v

tht bi ca chnh mnh. Ngay c nhng ngi thnh t nht cng thay i v p
dng nhng ci mi. Vn l ch hc hi t kinh nghim v li lm ca chnh
mnh l tt nhng c mt iu: n ly ca ta th m ta khng th nh mt - thi
gian. Ti ni ng ch?"

"ng vy," ti ng .

"Th tng tng nu c mt cch y nhanh qu trnh hc hi. Nu ta c

th hc c ci m ngi khc phi mt hng nm mi hc c. Ch cn xy
dng li nhng thnh cng ca ngi khc m khng cn u t thi gian nh
trc h phi lm."

"Nghe hp dn y."
 Tt c nhng g ta cn lm l hc hi t nhng vic lm tng t v thc hin
ng theo cch . Cu hi t ra y khng phi l liu ta c lm c khng
m l lm nh th no. Chng ta ang ni n mt chin lc i hi la chn
ng ngi hc."

" chnh l s bt chc m chng ta bn n, phi khng?" ti nhn xt.

"Khng ch l bt chc, m cn nhiu hn th. Mc ch ln nht l ti to,

sao chp. Ta phi bt chc ton b hnh vi ca i tng. Cch i ng, ni
nng, suy ngh, cch t chc bn thn v cc hot ng ca mnh."

"T bin mnh thnh mt thy o," ti ni.

"Chnh xc. Hy bin mnh thnh mt thy o. Hy hc hi t nhng kinh

nghim v bt chc tt c nhng hnh vi tch cc ca mt thy o. Cuc sng
ca chng ta l mt chui hnh ng bt chc mt cch v thc. Mt cu b c
dng i y ht m, ni ging Italia nh b d n cha tng n Italia bao gi v
khng bit mt ch ting Italia no. iu quan trng l phi c ch bt chc
ngay t u."

"Nhn tin, cng chnh l cch lm ca nhng doanh nghip nhng quyn
kinh doanh. Mi ch nhnh ca McDonald's, Pizza Hut, KFC u l nhng bn sao.
Nhng mn n ging nhau, vn l tht rn, bt nho. Nu cng ty ban u
thnh cng th ti sao li khng lm y ht nh th mt ni khc ch?"

"'Hy t bin mnh thnh mt thy o' c ngha l hy tm mt ngi no

bt chc. Cc nh hin trit ni rng c c nhng thng tin cn thit,
hy thng xuyn tip xc vi nhng ngi thng thi. Vo thi Mishnah v
Talmud, hc sinh s quan st mi c ng, hnh vi, bc i ca thy o. Hc sinh
s hc c cch thy n, ung, thc dy, i ng, ng ln, ngi xung."

"Ti khng hiu ng ch 'thc dy v i ng. C tht l hc sinh quan st

cc thy o khi h ng khng?" Jerome hi, ging hi cnh gic.

"Cn hn th. Theo phong tc thng thng, hc sinh i theo thy o n

nh tm hc s tinh t, gin d trong khi tm, kha thn gia nhng ngi
khc."

"Tht vy h?" Jerome ci toe tot. "Vy, nu ti mun tr thnh mt tay Don
Juan, ti cn phi tip xc vi George Clooney v xin php c cm tri trong
phng ng ca anh ta trong khong mt tun quan st xem cc ngi sao
Hollywood bung th th no, ng khng? ng c ngh anh ta s ng khng?
 "Chc dc thi, nu cu ha khng b li vn bnh m trn thm phng anh
ta. Ta sang ng ch ny, ng ly tay ra hiu sang ng ti ng t gia i l
Gambata v Menilmontan.

"Ngy nay, trong mi lnh vc u c nhng con ngi ni bt, nhng hnh
mu ng bt chc. Mt trong s l Ralph Roberts, ngi kinh doanh bt
ng sn thnh cng nht M, mt ngi cn c mnh anh l mt trong
nhng thng gia v i nht th gii. ng ta kim c hng triu -la ch nh
vo vic cho ngi khc i theo mnh n bt c ni u, k c nhng cuc hp
bn vic kinh doanh quan trng. Tt nhin, ta c th hc hi ngi khc m khng
cn b ra nhiu tin n vy. Vn l phi chn c mt ngi thch hp
cnh tranh v xc nh c cch tt nht hc hi v tip thu ngun cm hng
t ngi ."

Ma dt, vi tia nng bt u ph tan c mn my v chiu xung ng

ph. Jerome gp v b n vo ti.

"Tr tu l ti sn v i nht ca mt con ngi v kh nng ginh c ti

sn ny hon ton nm trong kh nng ca ta, bt c ni u v t bt c ngi
no. Hc hi t bt c ai c th c ch cho ta l mt iu cc k ng gi."

Samuel dng li v nhn quanh.

"Jerome u ri?"

Ti quay li v nhn ra ng l Jerome bin mt. Ti ng quanh qut thm

mt cht na n khi thy ci bm nga ca hn lt pht trong gi ng sau mt
chic xe y nh. Jerome c mt thi quen kh chu l khng ni vi ngi i
cng khi hn dng li u . y khng phi l ln u tin chuyn ny xy ra.
Hn, c ln, chng ch rng chn hn di nn c th ui kp chng ti trong
nhy mt, v vy khng vic g phi lo cho hn. l chuyn ca hn, hn bo -
khng phi chuyn ca chng ti.

Chng ti quay li ch hn.

"T ang Paris m vn cha th cht Grand Marnier no." Hn rt v ra.

"ng thch loi g, Samuel. Ti i."

Samuel xoa xoa b ru v mc d li mi rt hp dn, ng t chi.

 Ti ly mt chic Nutella scla ph chui, loi c th khin bn cm thy ti
li c tun lin.

Chng ti tip tc i dc i l Gambata v r phi vo ng Rondo.

"Chng ta ni v vic bt chc, nng cp v hc hi ngi khc cha?"

Jerome hi sau khi lim tay.

"," Samuel tr li. "Nhng ti nu ln vn 'bin mnh thnh mt thy o'

bi v n c nhng im b sung v quan trng hn."

ng tip tc i m khng ni thm li no ri quay sang Jerome. "Cu c

ngng m ai bao gi khng? Khng phi nh gi cao m l thc s ngng m
y!"

"Hai ngi, Jerome tr li ngay. "Dr. J, ngi sao bng r ca i Philadelphia

Seventy-Sixers, v Freddie Mercury, ca s chnh ca nhm Queen."

"Th cu th hin lng ngng m ca mnh ra sao?"

"Ti dn nhng bc nh ca h ln tng. Ti mua nhng cun sch ni v h

v c nhng cun t truyn ca h, V tt nhin, ti c tt c cc album ca
Queen."

"Cu xem Dr. J thi u bao gi cha?"

"Ba ln."

"V iu g xy ra sau mi trn u."

"Ti i v nh v lm vi qu mt mnh xc li tinh thn."

"Cu xem Freddie Mercury biu din cha?"

"Mt ln, Wembley."

"C vui khng?"

"Tri, qu vui lun." Cn sng hi tng cun ly Jerome, "Ti nh i trn

my c tun lin."

"Ti sao?"
 "Ti sao ? Bi v ti yu ging ht ca Freddie v ng y l mt ca s tuyt vi.
Cha k n nhng bi ht tuyt tc."

"Ti sao cu yu nhng bi ht ca ng ta?"

"ng hi ci kiu g vy?" Jerome nhn chm chm Samuel mt lc. "Chng
hay. Chng khin ti cm ng."

"V bui biu din c tc ng nh th no n cu?

Jerome ngh mt lt. "ng bit y... ch l ti thy tm trng mnh rt tt. Ti
thy tha mn."

"Cu c nh n c nh hng n mt vic g c th m cu lm trong tun

khng?"

Jerome ngh ngi mt lc. Mt n ci t t hin ln trn khun mt hn.

"ng ri, ti c mt bi kim tra nh k trng. Bi thi mn ting Anh. Hm
l ngy cui cng ca tun. Ti lm bi kh tt. V ti cng nh li... Ti ly
ht can m mi c nng tc vng cng lp i chi. Tn c y l Allison
Greenberg. ng c bit ti sao ti nh ht nhng chuyn ny khng? M thi,
qun chuyn i. Ngi lm."

", thi no. Lc ny cu khng c dng li u y," Samuel nn n.

" th, mt mc no , ti mun mnh l Freddie Mercury n ni ti

cm thy, kiu nh l, minh thc s l ng y vy. Ti tng tng rng tt c cc
c nng u say m ti nh say m ng y vy. ng c ci i, nhng thc s
cm gic rt c ch vi ti. Ti bng nhin trn y s t tin v cui cng,
Allison i chi vi ti."

"Th chuyn gi xy ra vi c y?" ti t m.

"Chng c g c." Hn hi ci u v ci ngng nghu. "T c ht bi We are

the champions' (Chng ta l nhng nh v ch) v t nhn ra rng khng phi
th."

Samuel ra hiu i v pha bn kia ng, hng v ch c v l mt khu vn

vi mt bc tng ln bao quanh.

"Chng ta s i v pha ," ng ni.

 "Nhng, ng bit khng, ng ni ng y. N ging nh l mt kiu cm
hng vy," Jerome ni to suy ngh ca mnh.

"D nhin ri. Cu c truyn mt ngun cm hng. Nhng bi ht ca ng

y v bn thn ng y c nh hng tch cc n cu. Chng cho cu mt
lng cm xc nht nh. chnh xc l iu ti mun ni."

Samuel l ngi u tin bc qua cnh cng khu vn. Chng ti ln lt i

theo ng.

"Theo t th cu chm ngn 'hy t bin mnh thnh mt thy o' khng ch
c ngha l bt chc mt ngi no . Ta phi tm ra mt ngi c th truyn
cho ta ngun cm hng, cng nh cch m Freddie Mercury tc ng n cu
vy. Cm hng sinh ra s t tin. N nh thc nim tin v sc mnh trong ta
m ta khng h nhn ra l mnh c. N gip ta pht huy tt nht kh nng
ca mnh. C th ni cm hng chnh l nt khi ng, ngun nng lng cho ta
khi mi chuyn khng sun s. Chnh cm hng cng l th gip tng tc
nhng kh nng ca ta. Cng ging nh khi cu mun p vi c v tr thnh Dr. J
vy. Ti chc chn l ti hm cu nm c vo r nhiu hn bnh thng."

"ng vy."

'Ti chi piano rt km," Samuel thnh thc. "Sau khi c xem mt bui biu
din tuyt vi, ti v nh v ngi vo n, trn y cm hng, lt trn phm,
nhng ngn tay bay bng t do, nhng nt nhc c th bay ln t i bn tay."

"Mt ngun cm hng c th l mt nh vn, mt v gio s, mt vn ng

vin. Quan trng, phi l mt ngi ng hc."

Trong khi lng nghe h, ti cht nhn ra mt iu l.

"Samuel?" ti th thm.

"G th, ng tr li v t nh tay ln vai ti.

"Chng ta gia ngha trang."

Jerome ng khng li, kinh ngc. Nhng tm bia m ri rc khp ni, chng
theo mt trt t no c.
 "! Xung quanh y ton m m. Th m t c ngh mnh ang i qua mt
cng vin c y."

"y l ngha trang Fere La Chez, ni yn ngh ca tt c nhng ngi ni

ting nht Paris. Ti a cc cu n y l c l do." ng r phi vo mt li i
nh, hp v ci cc o khoc. Chng ti tip tc bc i trong im lng, v sau mt
ng vng, Samuel bc ln khong gia hai tm bia mu xm v ra hiu cho
chng ti i theo ng. Li i y si v c di. Samuel dng li trc mt tm bia
v an cho hai cnh tay.

Chng ti ng xung quanh ng v nhn vo tm bia c nhng vt ct v

st m v thi gian. Bn di ngi sao du hiu ca ngi Do Thi khc ci tn
Jean- Paul Bernard.

"y l ni yn ngh ca hnh mu ca ti, ngi ch ng cho ti. y l

ngun cm hng ca ti."

"ng y l thy o ca ng ?" Jerome hi.

"Khng." Samuel n mt n ci nng hu. "Anh y l hng xm ca ti, hn

ti ba tui. Hi chin tranh, chng ti Le-Marais v Jean-Paul chm sc tt c
nhng a tr hng xm xung quanh. Anh y cho chng ti tham gia nhng chin
dch chng li k th c quc x, anh y gi nh th y. C ln, c mt chic
Mercedes u ng Rosier. N l ca mt tn c quc x m ngi ta bo
rng c quan h vi mt ph n a phng. Mc d c lnh gii nghim nhng
khi hn trong nh vi c ta, chng ti t nhp vo xe hn v ct vo bnh
xng. Chic xe chy c khong ba trm mt th ng c cht. C ln chng ti
cn lm mt tn khng th kim sot c xe v m vo ct n giao thng
na, khun mt Samuel sng ln,.

"Jean-Paul l mt ngun cm hng. Anh y rt thng minh, vui tnh. Anh y l

thin thn ca chng ti. C nh th anh y n t mt th gii khc vy. Trong
thi k hong lon nh vy m anh y khng h tuyt vng, chn nn hay nh
mt s hi hc ca mnh. Lc no anh y cng vui v v lun c mt khi chng
ti cn. C cuc i mnh, ti mun tr thnh mt ngi nh anh y. Ti nh
tn mi quyn sch trong phng anh y. C nhng khi ti cn bt chc cch
anh y ni chuyn, nhng khi ln ln ri, ti nhn ra rng ti khng cn phi
ging anh y, v Samuel Goldman cng khng h t cht no." ng mm ci.

Tuy vy, c nhng khi ti cng 'thi lm' Samuel v tr thnh Jean-Paul.
Chng hn, khi thng lng mt v lm n no , ti hc c cch dng
nhng cu chuyn ci, cu a ca anh y to ra khng kh c li cho mnh
hn. Trong nhng lc kh khn, ti nh li nim lc quan v s mnh m ca anh
y, n cho ti ng c v lng quyt tm, gip ti thot khi s chn nn. Khi ti
mun pht trin mt th trng mi cho nhng vin qu, ti ngi xung v
ngh n nhng iu Jean-Paul c th lm, v k c v anh y cho ti ngun nng
lng sng to tip tc. ng nh Jerome ni, khi ta c mt hnh mu ng
hc theo, ta khng ch mun hc t hnh mu m cn mun c thm t tin
hnh ng. S t tin bt ngun t thc t rng iu ta sp lm c mt ngi
khc thc hin thnh cng. Kh nng hc t mt ngi khc c nh hng rt
ln.

"t nht, l th ti nhn c t tnh yu v tinh thn ca con ngi

ny," Samuel bng nhin im bt v ci xung ngi m. "Mt ngi ra i khi
mi mi by tui."

Chng ti nhn Samuel ang nh nhng v chm ri lau lp bi trn tm bia.

Ch h lc ti mi n nm thng c khc trn phin , bn cnh tn
ngi mt, khong cch gia ngy sinh v ngy mt rt ngn.

"ng y b sao vy?" Jerome hi.

Samuel ng thng ngi dy v p tay vi ln cho ht bi. "Cht v mt cn

bnh kinh hong c tn l ch ngha c quc x. Anh y b mt tn lnh c
st hi."

Ti cht n mt hnh khc cui tm bia. Trng n ging nh mt i

mt vi mt ci ming ci toe tot bn di. Di khun mt l mt dng ch
bng ting Php khc kh s si.

"Ci g th?" ti ch vo ch .

COLONEL JEAN-PAUL BERNARD DORT MAINTENANT

LES CLEFS DU KIOSK SONT CHEZ MOIZE

"i t Jean-Paul Bernard ang yn ngh. Cha kha n qun n nhanh ch

Moize," ng dch ra.

Samuel i ra ng sau tm bia v qu xung c th chm vo hnh v d

hn.
 "y l iu m anh y mun chng ti vit ln bia m ca mnh nu chng
may c chuyn g xy ra vi anh y. Ngi ta t chi lm iu nhng chng
ti vn lo c, nh cu thy y."

"Moize l ai?" Jerome hi.

"Anh trai ti."

"Th qun n nhanh th c lin quan g?"

"Qun thuc v lo Bartian Bruel ng San Antoine. Chng ti vn hay

th cho mnh mt chic ko mt khi lo khng . l tr a ca Jean-Paul.
Cn ai ngoi anh y dm i hi mt tm bia m th ny ch? Anh y cn tr,
nhng l mt ngun cm hng tuyt vi. Ti tht may mn c bit anh y."

"Ti thch nhng tr a rng rn. Khng g bng." Jerome nhn xt.

"Nhn tin, cc cu bit y, y khng phi l ngi Do Thi duy nht c th

cho ta ngun cm hng," Samuel ni khi ch ra li m chng ti i vo.

"Trong o Do Thi, n thm m ca nhng nh hin trit l mt iu rt

bnh thng, vi nim hy vng rng s v i ca h s truyn sang ta mt cht,
ng gii thch. "Mi ngi u c nhng ti nng c bit ring."

"C ai c bit nhy bn trong kinh doanh khng?" Jerome hi ma mai.

"Xin li nh, Jerome, Samuel tr li bng ging cng ma mai khng km,
"nhng cu s phi ri khi Jerusalem v i ln pha Bc. Nhng m, lc quan ln,
trn ng i cu c th ving thm ba ngi m na. Nh th cu c th gia tng
c c hi ca mnh trong ln kim tra tip theo!" ng mm ci vi chng ti
khi c ba cng ra khi khu ngha trang.

"Cc cu c bit cu chuyn v ngi Do Thi v mt ngi ngoi o trn tu

khng?"

"ng c k i," Jerome ni.

"Kh nhiu ngi bit cu chuyn ny. Tm li l nh th ny. C mt ngi

Do Thi v mt k ngoi o cng i trn mt chuyn tu. Khi k ngoi o bng
nhin hi ngi Do Thi 'Sao m ngi Do Thi cc anh thng minh th? B quyt
l g vy?' Ngi Do Thi tr li ngay, ' l v chng ti n u c.
 Tht vy h?' K ngoi o kinh ngc tht ln. 'Th ti c th tm u c
u c?'

', tht tnh c l ba tra nay ti li mang c i. Ngi Do Thi ly mt con

c t trong ti ra v t n ln bn.

"'ng c mun bn cho ti nguyn ci u thi khng?" k ngoi o hi.

'D nhin ri, ch cn a ti hai mi rp thi.'

"K ngoi o tr tin v bt u n ci u c. Vi pht sau khi k ngoi o

xi xong ci u c v ang lim ngn tay, anh ta quay qua ngi Do Thi v
ni, 'Th qui no m ti phi tr nhng hai mi rp cho ci u trong khi c
con c mi c mi lm rp?"'

"Ngi Do Thi mm ci v tr li, 'y, anh thy cha, u c bt u c tc

dng ri y."

Ba chng ti cng ph ln ci.

"Ti rt thch cu chuyn ny bi v trong c mt bi hc. K ngoi o

khng phi bng nhin thng minh nh n mt ci u c. Anh ta 'tr nn thng
minh' bi v anh ta tin vo thc t rng mt ci u c c th thc s c ch cho
anh ta!" Samuel vy tay trong khng kh. "Nu bn tin rng mt iu g s gip
ch cho mnh th thc t s l nh vy. Nu bn tin rng bn s khng thnh cng
hoc bn khng c c hi t c mt mc tiu no , bn s khng th t
c. Vy nn c ci chuyn ving thm m cc nh hin trit i, nhng nu ai
thc s tin rng iu s gip h thng minh hn th h s nhn c s
gip m h mong mun."

"Nghe ging nh l c cc gio s ban phc vy," ti ni.

"Chnh xc! chnh l th cm hng m ti ang mun ni ti. N sinh ra s

t tin. Ngi ta kim nghim v chng minh c rng tr nh lm vic hiu
qu nht khi ta tin tng vo n v tr tu c tng cng khi ta c trong mnh
s t tin!"

"Nhn tin, Eran ny," Jerome quay sang ti, "chng ta vn cha ni n
ngun cm hng ca cu. Cu c ai khng?"

Ngc nhin trc cu hi ca hn, ti nhn ln tri v ngm ngh. Hai, ba ci

tn hin ln trong u ti.
 "Khi cn hc trung hc, c hai ca s t rt ngng m, cn ngi th ba th
khng phi mt ca s," Ti chn ch mt lc. "T khng tn th h m qung
u, tt nhin ri. C th gi l ngng m. Mi ngi u l mt ngun cm
hng vi t... bng nhng cch rt ring."

"Tip i," Jerome hi thc.

"Hai ca s l," ti li chn ch thm mt lc na, "Barry Manilow v Julio

Iglesias." Ti i xem phn ng ca hai ngi th no nhng p li ch c s im
lng. Jerome th ang c ct ngha biu hin trn khun mt ti.

"Cu c nghim tc khng y?" hn hi, c v cnh gic trc cu tr li ca

ti.

Ti c cm gic mnh s sng qung i cn li trong hi hn v cuc tr

chuyn ny.

"Cu tht s khng sng bi nhng ca s Las Vegas, ng khng?" Hn bp

mo bn cht nhng li ti ni.

K t khi cn nh, ti yu nhng bi ht ca h nhng khng bao gi dm

ni iu vi bn b. Tr con thng hay thay i v rt c c. V th ca bn
ti trng hc c th c quyt nh bng loi m nhc m bn nghe. Nu hi
m ti l ra rng mnh m nhng ca s ht nhng bn tnh ca nh nhng th
chc ti chng bao gi c ngi n tra chung vi hi Ari Bental v nh mt c
ci c quyn c ngm Adina Gelman, c b xinh nht trng. y l ln u
tin ti dm th l b mt en ti .

"H l nhng ca s v i, v nhng bi ht ca h khin t cm thy tt hn,"

ti cn phi t bo v mnh. T cng l mt fan rut ca Freddie Mercury na."

"Ch c nhng b gi c thn sng vi vi ba ch nno mi i ngng m

Barry Manilow v Julio Iglesias." Hn t tay ln vai ti. "Khng phi nhng ngi
n ng ch thc!"

"i mt lt. Cu cn cha bit ngi cn li m t ngng m khi hc trung

hc trong khi tt c mi ngi khc tn sng nhng vn ng vin v ngi sao
nhc rock." Ti quyt nh tit l mi chuyn. Jerome b vai ti ra v a mt tay
ln trc ming, chun b nghe chuyn ti sp tit l.

"Abba Eban - nh tr thc, nh ngoi giao ni ting ca Israel," ti ni.

 Jerome khng ni g. Hn ch nhn ti vi v rt sc. Ti t hi khng bit c
phi mnh va mt i mt ngi bn hay khng.

"Eban l mt nh tr thc v i," Samuel ngt li, r rng rt hi lng vi s

la chn ngun cm hng ca ti.

"Ti c cun t truyn v cc cun sch khc ca ng. Thc ra, ln no

ngi xung hc trc mt bi thi, ti cng c mt chng trong cun Ngoi
giao mi (The New Diplomacy) ca ng. N cho ti ng lc hc. Nghe c v
hi l nhng sau khi c chng , ti thy mn no cng d hc hn. C th khi
, ti thy mnh ging Abba Eban mt cht." Ti ci gng.

"Hi hc trung hc cu c bn b no khng y?" Jerome hi giu.

"Bn b t u c bit v 's xu xa' c bit ny."

"T chc cu l mt trong s nhng ngi thch xem nhng chng trnh tinh
t ca Anh... Kiu chng trnh c nhng qu b thch lm b, bn ln v nhng
qu ng u tc bng mt," hn ni, ging y khinh mit.

" y," ti p, ming vn ci toe tot.

"T c cm gic b ngt v sc qu y," mt Jerome chuyn trng nht.

", th th cu n ng ch ri y," ti ch v pha khu ngha trang m chng

ti va n lc trc.

"Ai cng c ngun cm hng ca ring mnh," Samuel tm li.

Hnh nh va cht nh ra iu g .

"Trong th gii kinh doanh, tht ra c mt ngi ti rt ngng m, Lc ny

ti qun mt khng ni," Jerome th l. Hn ci chic o khoc mu en, l ra
chic o phng kiu Jerome c in hnh chnh xc l ca Richard Branson, con
ngi mu m pha sau nhng cng ty Virgin: Hng thu m Virgin, Hng khng
Virgin, Virgin Atlantic v nhiu cng ty khc na.

"ng y thc s l mt ngi phi thng," Samuel ng , chng t ng cng

nhn ra ngi c in hnh trn chic o.
 "ng y tht ng kinh ngc," Jerome ni, y ho hng. "Khi ti c gng tp
trung vo cng vic kinh doanh, y chnh l chic o m ti mc. N truyn cm
hng cho ti. Ging nh kiu mc b ca Siu nhn vy. Mi th Branson ng
vo u tr thnh vng bi v mt iu n gin, ng y tht tuyt vi."

"ng y l mt chuyn gia PR i ti," ti ni khi nh li mt vi thnh cng

rc r ca ng. Branson ni ting hn hn nhng ng nghip ca mnh nh n
lc i vng quanh th gii bng mt chic kinh kh cu v thc t l ng tng
lm tip vin trong chnh hng hng khng ca mnh."

" chnh l iu ti thch ng y. Nu ta ngh n quan h cng chng theo

cch m Branson lm th chc chn ta s thnh cng, ng khng?" Jerome quay
sang Samuel.

"Chc chc ri," ng mm ci tr li.

"Th cn ng th sao, Samuel?" ti hi. "ng cn ngun cm hng no khc

khng?"

"C ch. Trong cuc i mnh, ti bin mnh thnh rt nhiu thy o,
nhng ngun cm hng ca ti. Nhng nh vn nh Marcel Proust v Shai Agnoft.
Trong kinh doanh th l gia tc Rothschilds. Ngi Do Thi ni chung, ch
khng ring g ti, u ly ngun cm hng t nng lc ca ngi thy dy d
mnh. Ngi Do Thi lun c dy phi gn gi k c v cha ng mnh c th
p dng s khn ngoan, sng sut ca t tin v tip thu ngun cm hng theo
cch ca nhng thy o," ng ni to. "Thy Kenyevsky c mt tr nh thin ti v
khng c ngi Do Thi no c tr nh tuyt vi hn ng y," ng theo di nt
mt ca chng ti rt k. "Ngi Do Thi pht trin nhng phng php ghi
nh, tp hp c th p dng i vi cc c nhn. Mt hc sinh c th s dng
nhng phng php ny ghi nh khi lng kin thc khng l."

Jerome mm ci. "Vy hy chia s vi chng ti nhng phng php i,"

hn yu cu.

Samuel, t ny n gi vn si nhng bc nhanh v di, bng nhin dng li,

li t trong ti o khoc ra mt chic phong b mu trng v a n cho Jerome.
Trn b th vit ch 'Lisa.

"Lisa nm gi b quyt ghi nh ca ngi Do Thi sao?" Jerome ci.

"Cng i loi th," Samuel ci to. "Lisa l chu gi ti. Sut na th ti qun
mt vic nh nh cu." ng nhn Jerome. "Cu chuyn ci ny n tay Lisa khi v
Israel h ti nh. l mn qu t bc Samuel. Lisa ang hc ti trng i hc
Hebrew Jerusalem, vy nn ti ngh cng khng c g qu vt v cho cu."

"Khng vn g. Ti rt hn hnh c lm vic ." Jerome b chic phong

b vo ti o khoc v nhn khp xung quanh, y cnh gic. "Ti thy mnh ging
James Bond qu i mt. Hm qua khi chng ti i do c b sng th Eran rt ra
chic phong b ng v xem bng . Hm nay, ng li a ti mt chic phong b
rt dy... gn mt ngha trang. Nu c mt c v gn u y, c th h bt
chng ta ri." Hn ci v lic mt nhanh nhn xung quanh mt ln na.

Samuel lch s ra hiu cho chng ti i tip.

"Nhn tin, cu c th hi Lisa v b quyt ghi nh ca ngi Do Thi. C ln

con b vit mt bi nghin cu v ch ."

"Thc ra chu ng c sng Jerusalem khng?" Jerome hi.

"Ngay gn, Efrat."

"Efrat ... th l ngi nhp c ri, Jerome ni, c v tht vng ra mt.

Samuel t tay ln vai Jerome. "Nhng n l ngi tt, ng mm ci.

Chng ti i cng Samuel thm mt on na. Gn n Gare du Nord, chng

ti chia tay v ha s gi lin lc.

"Cu c ngh cu s gi lin lc vi Samuel khng?" Jerome hi ti.

Nhiu nm sau , vo mt bui ti th ba, ti nhc Jerome nh li cu hi

ny ca hn. Ti nh ngy hm bi v l ngy m mt iu ng kinh ngc
xy ra vi Jerome, mt iu m khng ai c th ng ti.
 Chng 8:Lun lun ghi nh v khng bao gi lng qun

(ng c ca ngi Do Thi)

Hai tun sau khi tr v t Paris, Jerome v ti cng nhau n khun vin
trng i hc Hebrew. Jerome cn phi ng k hc k tip theo cn ti th
mun dnh vi gi nghin cu trong th vin ca trng.

Chng ti xe gn k tc x Resnick. Jerome ly mt chic ti th thao mu

en ra khi thng xe, khoc ln vai v bt u tin n pha nh hnh chnh.

"C g trong ti th?" ti hi khi thy chic ti c v kh nng.

"Lt na cu s thy," hsn th hn hn khi chng ti leo ln nhng bc cu

thang ca khu nh nhn s chnh trong khun vin ca trng.

Nhn xung quanh, ti nh li nhng nm thng ti p ca thi sinh vin. i

qua nhng lp hc xa kia ti lng ngi v tri qua nhng k thi t nhin
khin ti bng khung. Khng hiu ti sao khun vin trng i hc Hebrew
lun gi cho ti nh n khu Mt th gii nh b (It's a small world after all)
Disneyland. T khun vin trng, bn c th thy ngn ni Olives gn , ng
Jerusalem, ngi lng Isawivah v cc im cng thng v chnh tr khc. Khun
Vin trn ngp nhng con ngi tr tui ang tn hng thi thanh xun ca
cuc i, lng y nim lc quan v mt tng lai ti sng ang ch i pha
trc sau khi h nhn c tm bng i hc.

Cch b tr khun vin cho ngi i do cm gic mnh ang nc ngoi bi

v mc ch ca ngi thit k l lm cho n trng nh mt sn bay. C nhng
hnh lang di, ti vi nhng ng r ra nhng li i thm ch cn di v ti hn
dn ti nhng khu lp hc. Ch cn thiu mi h thng loa thng bo, "Chuyn
bay s 415 i Madrid. ang lm th tc ti Khu G, Nh Nhn s."

Chng ti n 'L ng, trung tm ca khun vin, Jerome t chic ti

xung nn hoa v ly ra mt chic ti nha kh rng trng nh kiu b ca
bp b Barbie. Hn ly mt chic o nh khong bng bn tay in mt trong nhng
hnh thit k ni ting ca hn - hong t Charles gi u cho n hong Elizabeth,
Mt sau in tn v a chi ca hng ca Jerome.
 "y l mu o nguyn gc ban u ca t," hn gii thch. "Theo gi ca
Samuel, t ang thc hin sao chp nhng chin lc tip th thnh cng y. T
ngh l mt ci nh lm mu min ph s l mt tng tuyt vi.

'Tuyt," ti cm chic o nh t xu trong tay. "o mu. tng mi c o

lm sao," ti nhe rng ci.

Jerome li ra thm my chic o t xu nh vy na v bt u phn pht cho

nhng ngi i qua. Nhng sinh vin ngc nhin cm chic o m hnh, mm ci
v tip tc bc i. Sau mt vi pht, ti thy mt iu rt th v. Khc hn
vi s phn ca nhng t ri thng b vo vin ri nm vo thng rc, khng ai
dm vt chic o ca Jerome i. Thay vo , h nh nhng gp chic o t xu li,
nh kiu ta vn gp qun o nh, v cho vo ti.

Ti h tr Jerome trong cng cuc tip th ca hn. Trong vng na ting,

chng ti mt iu th v khc na - sinh vin t ch khc bt u n ch
chng ti nhn nhng chic o be b, xinh xinh. C vi ngi cn quay li xin
thm ci na!

Khi phn pht xong ht ng o trong ti Jerome, ti nhn ng h. Mt mt

ting. Jerome cng nhn ng h.

"T c khong nm pht," hn ni v bt u thu n .

"Lm g?" ti hi.

"Trc khi gp Lisa," hn gii thch, ni ra tn c gi bng ging M nng mt

cch c , "c chu gi d thng ca Samuel."

"Cu c mang chic phong b i?"

"C ch. Cn l do no khc t gp c y u. T ch ang thc hin li ha

thi."

"Cu c bao gi ngh n kh nng c y l mt ngi rt hay cha?"

"C ta l ngi nhp c. C ta c d thng hay khng ch quan trng vi t."

Hn ko phc-m-tuya ca chic ti.
 Chng ti hng n th vin ngay bn phi L ng. tin snh th vin,
ti chun b chia tay Jerome. Hn t chic ti xung nn nh v nhn nhng snh
vin ang ng quanh tm bn b mnh.

'Nhng c nng nhp c trng th no nh?" hn hi, ging na a, na

nghim tc.

"Ging ht nhng anh chng thi, ch c iu d coi hn," ti tr li cng bng

kiu ca hn.

"Nu t nh khng nhm th h hay mc vy b di, i nhng i xng-an

kiu mu mc vi tt trng v i m na," hn ni.

"Tt c bn h, khng tr mt ai."

"Khng, thc ra... Lm th no t nhn ra c nng c y?" Hn ni thnh

li ni lo ca minh.

"Cu khng ni trc l mnh mc g ?" ti va hi xong th nghe thy mt

ging ni du dng, e thn ct ln.

"Anh l Jerome phi khng?" mt c gi tr tin n pha chng ti.

"Lisa h?" Jerome tr li, r rng cc k sng st.

C hai chng ti cng ngc nhin trc iu m chng ti thy.

Lisa khng mc vy b di, i tt trng hay s chn vo i xng-an mu

mc, thm ch cng chng i m nt. N ci ca c lm l ra hm rng trng
bng v hai lm ng tin rt su. Khi ci, trng c cn xinh hn. Mi tc
c buc tm ui nga sau gy. C eo cp knh gng rt hin i, mc mt
chic o mu nu sng v qun en.

"Trng c khng ging ngi nhp c," Jerome but ming ni, vn ci kiu
thng thng ca hn. i mt xanh ca hn dn vo i mt p v m p ca c
gi. Hn sng s trc c. Nhung vi Jerome th iu cng chng c g l. Nu
ti gii thiu vi hn mt trm l mt c th Jerome chc cng phi lng t nht
n mt trm c. Ti nh c ln cng hn xem mt b phim ti liu v Magaret
Thatcher trn TV, v ln , Jerome c thuyt phc ti tin rng v cu th
tng ca nc Anh thc ra l mt ph n rt quyn r.
 Nghe qua cuc tr chuyn ngn ca h trong tin snh, ti bit c rng Lisa
l sinh vin nm th hai khoa gio dc v nghin cu v Do Thi. C ang trong
k tc x Idelson, chung phng vi bai ngi na v lm vic bn thi gian chm
sc mt ph n tn tt French Hill, khu dn c ngay cnh trng i hc.

Lisa th bit c rng Jerome ang sng trong mt cn h khu Nachlaot,

rng thng ti hn s theo hc mt chng trnh i hc v qun tr kinh doanh
v hn c cng vic kinh doanh qun o kh pht t. Hn cng ni thm vi c
rng hn ang d nh khai trng mt chui ca hng thi trang dnh cho cng
ng tn gio trong vng b chim ng. Ti dm m bo 100% rng hn ch
mi ny ra tng mi giy trc khi chia s n vi Lisa.

"i, ti xin li. Php lch s thng thng ca ti u mt ri nh? y l bn

tt ca ti, Eran." Jerome hng v pha ti. "Cu y c gia nh ri," hn ni, c
tnh nhn mnh s khc nhau c bn gia hn v ti. Hn khng mun Lisa mc
sai lm khi ngh n mt ci ui tim nng.

Lisa mm ci lch s. Ti mun ni mt cu g tht hi hc nhng tt c

nhng g thot ra khi ming ti ch l mt cu yu t v cc k km n tng,
"Rt vui c gp c."

Jerome nh ra mc ch ca cuc gp v rt chic phong b ra, a cho Lisa.

"Bc Samuel ca c gi y," hn mm ci.

Lisa cn thn m chic phong b, lic nhn vo bn trong v rt ra mt tm

thip nh. C c tm thip, n mt n ci nng hu v cho n vo li bn trong
chic phong b.

"Sut na th ti qun a cho c. Tr nh ca ti khng c tt lm," hn t

v c li.

"Ti nghe ni c tng lm nghin cu v tr nh ca ngi Do Thi hay i

loi th," ti gi chuyn.

"ng vy," c gt u xc nhn.

"Tht tt l c khng phng vn ti cho bi nghin cu ca mnh. Ti l mt

ngi Do Thi c tr nh t hi," Jerome ni.

"ng ni chc chn th," c ni v mm ci.

 "Vy ngi Do Thi c th thut b mt no khng? C nhng phng php
ci thin tr nh c bit no khng?"

"C th ni th," c tr li ngn gn v nhn xuhg sn. S im lng bng trm

ln chng ti.

"Cc anh n tra cha?"

"Cha," c hai chng ti cng tr li vi mt s thoi mi khng thm che du.

"Chng ta n cng tin nh, n vi th v ti s tit l 'b mt' cho cc anh." C

nhn mnh t 'b mt, m to mt v ci thoi mi.

"Bc Samuel ca c ni cho chng ti bit vic hc quan trng th no vi

ngi Do Thi," ti ni khi lt con dao qua ming ln g rn. "Liu c phi
l mt phn trong chuyn tr nh khng, rng h c ng lc ghi nh nhng
iu h c hc?"

"ng vy," Lisa tr li. "ng lc l mt yu cu c bn trong vic t c

mc tiu, trong c mc tiu hng ti mt tr nh tt. Chng ta lun nh
nhng th mnh thc s mun nh, phi khng no?" c tip tc m khng ch
mt cu tr li. "Ti cha thy ngi no, nu c ai n h 100.000 -la, m li
khng nh nhc in thoi ln hng ngy i n!" c ci.

"Hay c ngi no qun i phng vn xin vic," ti b sung.

"ng th," Jerome ng . "Ti khng ngh mnh tng qun i np pht v
xe sai bao gi."

Ngc nhin, c ti v Lisa cng quay sang nhn Jerome chm chm. Mt cng
dn mu mc khng phi l phm cht thng c Jerome.

"Lc u, ti chng bao gi c nh np pht c," hn gii thch.

"Vy ng lc ca ngi Do Thi trong pht trin tr nh l gi gn truyn

thng, phi khng?" ti phng on.

"Chnh xc. Nhng khng phi l ng lc duy nht. Ngi Do Thi l dn

tc duy nht trn th gii c ban cho mt iu rn m h c trch nhim phi
ghi nh. 'Hy nh iu Amelek lm cho ngi. 'Hy nh ngy Sabbath v gi s
thanh cao ca n'...
 "T 'nh' xut hin khng di 172 ln trong kinh Torah," c mm ci, "Ni
v ng lc, cc anh c ngh i vi mt ngi theo o th cn ngun ng lc
no v i hn mt mnh lnh trc tip t Cha khng? chnh l mt trong
nhng l do khin ngi Do Thi pht trin mt tr nh tuyt vi n vy. Nh s
hc ni ting Josephus Flavius tng kt nhng ng c pht trin tr nh ca
ngi Do Thi rt hay nh th ny: Chng ta (ngi Do Thi) c trch nhim dy
Kinh thnh cho con chu mnh chng c th bit c nhng nguyn tc v
nhng cu chuyn v t tin, chng i ng con ng m t tin ta v ta
i... v chng khng th ni rng mnh khng bit."

"A ha! mi chnh l vn y!" Jerome tht ln.

"Ci g c?" Lisa hi ngc nhin.

"Nhng b m Do Thi, u cng th, u lo s rng mt ngy no nhng

a con mnh, hon ton trng thnh, s v nh v phn nn, 'Sao hi xa m
khng ni vi con rng c nhng 613 li rn dy?! Hm qua con va n mt chic
bnh kp tht mui hai tng. Kho con phi phm n 38 iu rn khc nhau mt
ri."

Lisa ci v nhn Jerome v t m. Jerome thy nh mt nn quay i

ch khc ngay. Hn hi mt v cn mi. Lisa quay sang ti, v ti hiu c
khonh khc lng tng gia hai ngi nn chia s vi c mt n ci thu hiu,
thng cm. S hai ngi bn h cht v ngi mt nn ti ngi thng li, lm mt
nghim tc v ni, "Josephus l ngi Do Thi phi khng?" Ti tha bit ng y
l ngi Do Thi nhng lc , ti chng ngh ra c iu g khc.

"ng vy. Tn Do Thi ca ng y l Yosef Ben- Mathias. Cc anh c bit gc

ca t 'tc l' trong ting Do Thi khng?"

"C mun ni l t masoret vi cc gc m s r h?" ti tr li.

'T ny thc ra bt ngun mt t ting Arcadi musru c ngha l nm chc mt

th g v th ra. Ni cch khc, truyn t qu kh n cc th h tng lai,
l nn tng c bn c t do."

"Hay tht, ti ngc nhin.

"Th cc anh c bit gc ca t 'Ivri' khng?"

"C ch. Ivri - ah, v, r. C ngha l qu kh, nhng cng c ngha l 'truyn
li'," ln ny th l Jerome tr li.
 "Mt dn tc Do Thi vi 'mt qu kh' cn phi tip tc c 'truyn li'.
Tng lai ca ngi Do Thi c nn tng l qu kh, mt qu kh m ngi
Do Thi c ngha v truyn li v tip tc. Tng lai cn n qu kh. Hai iu
ny lun song hnh trong sut ton b lch s ca ngi Do Thi."

"Lch s ca ngi Do Thi cha ng y ni au. Vy chng phi s tt hn

nu ta qun i qu kh v bc tip sao?" Jerome hi.

"Mt cu hi rt hay," Lisa ni v ly ra mt bn sao cun Kinh thnh ra, bt

u lt qua cc trang sch. "i ti mt cht, ti s tm cu tr li cho cu hi anh
va t ra. C tm thy trang sch v ni. " y chng ta c mt nghch l! Bn
phi xa nhng k c v ni au khi u mnh nhng ng qun chng. Chng
ta c th rt ra c g t iu nghch l ny y? l chng ta c hai trch
nhim tri ngc nhau. Ta khng c php qun i qu kh cay ng, au
thng nhng ta phi xa i nhng vt so ca qu kh sng cuc sng ca
mnh m khng phi mang trn mnh gnh nng ca s tr th v ch. Nh v
qun c th sng mt cuc sng cn bng v lnh mnh."

Jerome vn ngm ngh v cu tr li ca Lisa, "Nhng ti vn khng hiu ti

sao cn phi ghi nh mi th."

" sng cn," c tr li m khng chp mt. "Nu mt ln ta b bng th

ln sau ta s bit cn thn hn m trnh. Chuyn gia thn kinh hc Oliver
Sachs cho rng tr nh chnh l nhn t gip mt c th sng t thch nghi v sng
cn trong mi trng thay i khng ngng. Cuc sng da trn tr nh."

"C bit khng, chnh l iu m bc Samuel ca c ni vi chng ti.

ng y cho rng gia bn nng sinh tn v tr tu tn ti mt si dy lin h mt
thit."

"... chng ti l ngi cng mt gia nh m!" C mm ci t v t ho. "Ghi

nh qu kh l mt iu thit yu duy tr s tn ti ca chng ta - vi t cch
l nhng c nhn v mt dn tc. Ti th ngh rng c mt iu rt ng kinh ngc
- l tt c nhng truyn thng ca chng ta u c truyn ming. Anh c
ngh th khng?" Nhn xt cui cng ca c hng n ti.

"m... tt nhin ri," ti lp bp.

"Khng, tht y!" Chc c y ngh mnh cha ni r rng. "Ngay c khi ch
vit tr nn thng dng, cc nh hin trit vn thch truyn t li cc thng tin,
lch s v nhng cu chuyn bng li ni ch khng mun ng vit li lch s Do
Thi."

"Tht sao?" ti ngc nhin. "C c chc khng?"

"Ti mun ni n tt c nhng s kin trong lch s Do Thi. C hng t thng

tin vit v thi Trung i, chng hn nh nhng tng Do Thi, nhng nh t
tng Do Thi, quan im, nhn xt v cch hiu ca h v Kinh thnh, trit hc,
cc vn lin quan n lut php, nhng iu thn b... C hng triu thng tin
v tm quan trng ca lch s Do Thi v l gii v lch s Do Thi nhng thc
cht chng c g ni v nhng s kin v nhn vt lch s. Ngi Do Thi thi
Trung i khng hng th vi vic ghi li lch s ca mnh nh nhng dn tc
khc, nh ngi Rp chng hn. Thm ch c ngi cn coi vic vit s l iu
'lng ph thi gian' na."

"Nhng ti sao?" Jerome hi.

"Bi v i vi ngi Do Thi, ni dung h t tng quan trng hn nhiu.

Hu ht nhng cun bin nin v vn bn chp s Do Thi vit ra u nhn c
s th v ri vo qun lng. Nu anh sng nm 1500 v mun xc nhn
nhng di sn lch s ca ngi Do Thi, anh ch c ng nm cun sch la
chn: Sefer Yosifin, Seder Olam Rabah, Seder Olam Zuta, Igeret Rav Sharira Gaon
v Sefer Kaballah shel Eben-Daud. Th vin lch s t cc th h trc li ch
c vy thi!"

"L tht y," ti nhn xt.

"L i vi nhng ngi sng th k XXI, nhng ngi ngh rng chng c g
thay th c bt, giy hay mt chic my tnh." C mm ci nng hu v tip
tc. "Vi li, ngi Do Thi cho rng ghi mi th ra giy chng gip ch g cho vic
ghi nh c. Tht ra, h cho rng ghi ra giy ch lm cho ngi ta khng cn phi
nh na. Thay v lu tr thng tin trong u th ta li lu tr thng tin trn mt
t giy. My tnh ca anh bao gi b hng lm mt ht mi d liu cha?"

"C ch, vi ln ri, Jerome tr li ngn ngm.

"Vy s th no nu ta ghi tt c lch s v truyn thng Do Thi ra nhng

cun sch v ri mt ngy chng b nhng k th ght Do Thi t ri, m iu
ny th xy ra khng ch mt ln? Khi , nhng truyn thng Do Thi s ra
sao? Ni lo s phi ph thuc vo nhng th vt cht, nh sch chng hn, l rt
ln i vi mt dn tc sng lang thang v lun b sn ui." Lisa bt u tr nn
kch ng. " l l do v sao h bit rng nu mun bo v truyn thng ca
mnh, h phi da vo mt th m khng sc mnh no hy hoi c - tr nh
ca mi ngi dn Do Thi trong tp hp tr nh ca ton dn tc. V vy, trong
khi cc dn tc khc ghi li nhng cu chuyn, lch s ca mnh th chng ta,
nhng ngi Do Thi, li tin tng vo tr nh. iu gii thch ti sao h pht
trin nhng phng php ghi nh hay chnh xc hn l nhng 'knh' gn gi
tr nh ca ton dn tc Do Thi."

Lsa da vo gh, cho mt ming tht g vo ming.

"Ti th ngh rng khng ghi li lch s l mt khim khuyt ca h," Jerome
ni. "D h c n lc n u th c nhng iu vn b tht lc."

"C th anh ni ng v rt nhiu ngi cng ch trch gay gt s th ca

cc th h trc i vi vic ghi li lch s dn tc. Nhng thc s khng phi vy.
Nh s hc Chaim Yerushalmin thm ch cn cho rng s lng t i nhng vn
bn ghi li lch s khng phi l du hiu ca mt khim khuyt hay mt vt en
trong lch s m n phn nh s c lp ni bt m ngy nay chng ta khng cn
c na."

"Ni cch khc, ngy nay chng ta s ph thuc vo tr nh ca mnh," ti tm

li.

"Chnh xc." C gt u xc nhn. "Chng ta khng tin tng hay ph thuc

vo tr nh ca mnh. Chng ta c nhng cng ngh, nh ta ni n, giy t,
my tnh, my cm tay, nhiu nhiu na, Chng ta khng cn phi s dng tr nh
ca mnh na, chnh th m nhiu vn ny sinh. No b c phn ging nh
mt loi c, mun khe mnh cn phi s dng thng xuyn. Ngi Do Thi bit
rng mnh c th trng cy vo tr nh.

"Nhng phng, h pht trin cc phng php h tr tr nh ,"

Jerome ma mai.

"iu cng khng i ngc li iu ti mun ni. Nhng phng php

c pht trin c bit gn gi v ci thin tr nh. N cng ging nh vic
mt vn ng vin th lng trc khi ra sn thi u hay i mt i giy thch hp
vy thi. Anh ta khng lm vy bi v anh ta cho rng mnh hi xung cp m bi
v anh ta mun ci thin kh nng ca mnh thi, ng khng?"

Jerome sng s. Nu c ci g c th tc ng n nhn thc ca Jerome th

chnh l nhng v d v th gii th thao. Hn ci nhe rng n tn mang tai.
" l iu th v nht m ti tng c nghe t ming mt c gi theo o. C c
thch th thao khng."
 "C," c tr li e thn. "C thi gian ti tng lm hun luyn vin th lc."

Jerome nhn c y ngng m. Lisa gi ngn tr ln v ch vo hn. "Ni cch

khc, nu anh mun nh mt th g , anh phi c nim tin vo tr nh ca
mnh v da vo tr nh ," c n mt n ci nng hu.

"Ti bt u tin vo Cha ri y." Hn tip tc nhn chm chm vo c gi,

y xc ng.

"H s dng nhng phng php g?" ti hi v mc ch chuyn mn ca

ring mnh.

", c nhiu lm," c vui v quay tr v ch tho lun ca chng ti.

"Nhng nu ni v tr nh tp hp ca dn tc Do Thi, c hai knh chnh: nghi l
v cu nguyn.

"H nh thi gian t chc l Qu hi v l Lu tri bng cch quan st chu k

nng nghip t nhin hng nm ca ma xun v ma gt hi. Mc ch ca
nhng ngy l ny l nhc ngi Do Thi nh n s kin h c gii phng
khi ch n l ti Ai Cp v bn mi nm lang thang khp sa mc sau , cng
nh ngy l Shavout tr thnh mt ngy nhc ngi Do Thi nh n vic tip
nhn Torah trn ni Sinai. Nhng s kin ny c duy tr trong ba n ngy l
Qu hi hay l qu u ma. Anh c nh g v ba n ngy l Qu hi khng?" c
hi Jerome.

Jerome nhn ra rng chng ti s khng ni chuyn v k Olympic va qua

nhng vn mun to n tng tt. Hn ngc ln nhn trn nh v ngm ngh.

"m, ti nh my bi ht, bn cu hi, cu chuyn v bn ngi con trai... Ti

nh v Thy Eliezer v nhng ngi ng ta Bnei Brak khc, i loi th... Tt
nhin, c mt ci bn v nhng mn n tuyt ho. l phn quan trng nht ca
bui l, nhn t c bn trong mi ngy l ca ngi Do Thi."

"Nhn t c bn?

"R l th. Ngy l no ca ngi Do Thi ch nh nhau; bn chng c git

chng ta. Chng ta chin thng. No n thi..."

"Tuyt nhi!" Lisa ngc nhin. "Th anh c nh mn n c bit no khng?"

 "... C bnh khng men, c ng, ng ty, trng... khoai ty, c gefilte, bnh
hnh nhn, nc nho cho bn tr v ru cho ngi ln, tht g, nc st to, tri
cy..."

Lisa xua tay v mm ci. "Ti khng hi l m anh hay chun b mn g. ti

l nhng mn n m sch Haggadah ni n kia."

"Thc ra, chng ti thng t chc nh b ngoi."

"M thi, thy cha, anh nh c bao nhiu th m thm ch cn chng !

Anh cng nhc n nhng im quan trng v c bn nht ri. Anh nh c
nhng iu ny bi v mi nm anh u tham gia vo nghi l . Anh ng mt
vai trong 'v kch. B anh hoc ng anh, nhng ngi ch l, l din vin chnh v
bt c ai c mt phn ca bn Haggadah u ng mt vai ph. Ai cng thuc
lng li bi ht. Ngi t tui nht trong nghi l lun bit mnh phi chun b ht
'bn cu hi' v ri i tm ming bnh. ng khng?"

"Thc ra m ti mi l ngi ch l."

"Tht h?" Lisa ngc nhin.

Jerome gt u. "Ging m ti trm hn ging ng ti."

Lisa nhn Jerome y hoi nghi. "Anh a ng khng?"

"ng ti chun b c gefilte, ra bt v th ba no ng cng i chi bi bridge

cu lc b ph n a phng... Xin li nh," hn ci khc khch. "C ni ng.
Ti ni a y."

"iu quan trng," Lisa li mt, "l anh ng mt vai tr tch cc trong nghi
l, mt nghi l vi mc ch nhc ngi ta nh n cu chuyn v cuc di c khi
Ai Cp. C th ngi Do Thi khng th t mnh nh tt c s kin ny. Kh nng
ghi nh ca mt nhm ngi s tt hn nhiu. Ti on chc l anh cha c
nhng cun sch lch s ni v cuc di c khi Ai Cp nhng anh bit kh r cu
chuyn ny bi v nm no anh cng tham gia vo vic ti hin nghi l . S
tham gia chnh l mt yu t gp phn to nn tr nh. Con ngi nh tt hn khi
h l mt phn trong , nht l khi c lin quan n cm xc.

"ng l ti nh nhng iu lin quan n ba n ngy l nhng c ai bo

l ti nh cu chuyn lch s u?"
 "Bi v tt c nhng th anh nhc n u l nhng hnh nh biu trng, ch
hay nhng t ng ch o nhc anh nh n mt phn ca cu chuyn lch s!
Chng hn, c ng l biu tng cho iu g?"

"c ri, cu ny d thi, l cuc sng cay ng Ai Cp."

"Cn bnh khng men th sao?"

"Cu chuyn v 'lng thc tri cho, bnh m v hnh trnh lang thang trn
sa mc."

"Mn charoset biu tng cho va xy nn nhng kim t thp," ti b sung.

"Chnh xc. Ni tm li, anh nh mi th bi v nghi l gn lin vi n," c lp

li chnh ca mnh.

"C ln, ti gp mt ngi m," ti nh li, "ng y c mt tr nh phi thng.

ng y thuc lng s in thoi, nhng cuc hn ca minh t hng thng trc
hoc s c trong hng thng sau , m khng h cn s ghi chp hay sp xp cc
cuc hn g c. Khi ti hi ng y lm th no m ng nh c, ng y c v hi
ngc nhin v cu tr li ca ng y n gi vn vng vng trong tm tr ti. 'Ti
u cn la chn no khc ch?' l ln u tin ti bit rng ngi m th u
cn la chn no khc. H, hn bt c ngi no khc, c ng lc trng cy
vo tr nh ca mnh. H khng th x mt mnh giy v ghi ra danh sch nhng
th cn phi mua. H cng khng th vit s in thoi ra c. H phi ghi nh
tt c nhng th ny trong u mnh."

"Mt v d rt hay, Lisa khng nh. "Ngi Do Thi cng nh mt ngi m

c gng sng st trong th gii vy. H cng khng c la chn no khc ngoi
vic phi da vo chnh mnh hon thnh nhim v cao c nht - m bo s
tn ti ca dn tc Do Thi."

"C c th m rng quan im ny n cp c nhn c khng?" Jerome

ni to suy ngh ca mnh.

"C bit y... nhng phng php nh bi hc, nh ti liu thi c chng
hn."

"Nu anh mun ni n kiu phng php tit kim thi gian, trnh nhng
cn au u v s cng thng khng cn thit trong cc k thi th ti khuyn anh
nn n thm mt trng o," c ni.
 'Trng o sao?" Jerome nheo nheo mt c v khng tin.

"Phi. Sao li khng ch? C vn g sao?"

"Jerome b chng s nhng ngi Do Thi sng o thi qu," ti gii thch
ngay. "Hi chng ny rt ph bin nhng ngi Do Thi ngoi o sng
Jerusalem vi nhng ngi Do Thi chnh thng. Nhng ngi b hi chng ny
lun cm thy rng ngi sng o thi qu lun c lm cho h sng o hn."
Ti nhn sang Jerome. "Cu c bit t n trng o bao nhiu ln v cng vic
m chng ai n bo t phi sng o th ny th n khng?"

"Nhng cng c ln h lm th m, ng khng?"

", tt nhin l c. Nhng th th sao ch? New York c ngi cn thuyt

phc t theo o Pht, v Nasville th h bo t nn thnh mt con chin ca
Cha. Cu s ci g ch?"

"Ti xin li," Lisa xen vo cuc trao i nho nh ca chng ti. " nh ca ti
hon ton mang tnh hc thut. trng o anh c th t mnh thy vic thc
hin nhng phng php hiu qu ci thin tr nh v hc tp nhng thi
quen. Ch th thi." R rng l Lisa hi pht v phn ng c phn d di ca
Jerome. "Chnh ti cng s dng mt vi trong s nhng phng php cho vic
hc tp trng i hc."

"Ti khng c ni rng trng o c vn gi. Ti xin li." Jerome c lm

c d chu hn. Hn vi chic ti th thao mu en v lc mt hi n khi ly ra
mt trong nhng chic o mu t xu ca mnh. "Mt mn qu nh cho c."

Lisa vui v cm chic o v nhn chm ch vo n. "Hay qu. Anh cn ci no

khc khng.

"Ti ngh l khng. Nhng ti ha s lm cho c mt ci na."

Theo thi quen, ti rt mt chic khn n t chic hp trn bn ra, tri n

cn thn trc mt mnh.

"Nh li mt cht no," ti ni. "Trng cy v tin tng vo tr nh. Hy ly

ng c l nhng iu bn mun ghi nh," ti vit ra.

"Anh lm g vy?" Lisa xoay chic khn n c dng ch.

"Ti ch ghi li nhng chnh c ni thi."

 "Trng cy v tin tng vo tr nh," c c to v bt ci.

"C g bun ci sao?" ti hi, hi ngc nhin.

"V anh vit ra."

Ti mm ci ngng ngng. C y ni ng. Ti bng nh l mnh tng

nghe ti mt cuc hi tho rng nu bn thc s mun thc hin mt iu g
mi m va hc c, hy bt u ngay. Ti nht t khn giy ln v x n thnh
nhng mnh nh, b c ng giy vo chic gt tn trn bn.

"Ti s khng ghi ra khn giy na," ti tuyn b. "Ti s nh ht."

K t ngy hm , ti chuyn nhng li thnh mt cch sng mi cho

ring mnh. K t ngy hm , ti lun c gng nh tng chi tit nh mt ca
mi thng tin. Mt iu chc chn l rt nhiu trong s nhng phng php m
ti hc c trong nhng thng tip theo gip ch cho ti rt nhiu.

"i, ti xin li," c ni v lic nhn ng h, "Ti phi i y. Nm pht na vo

gi hc ri." C mm ci, nhn v pha ca ra v bt u thu dn ca mnh.

Khng kh bng tr nn im lng. R rng chng ai trong chng ti mun kt

thc bui gp g ngn ngi ny, cuc gp xut pht t yu cu nho nh ca
Samuel nh chng ti chuyn cho Lisa mt chic phong b b n.

Mt iu cng kh r rng, t nht l vi ti, rng gia Jerome v Lisa c mt

ci g , nhng khng ngi no trong hai k e thn ny dm lm g vi iu .
Ti chn Jerome di gm bn v mt ti bo hn nn ni g . Jerome, cm
nhn c hon cnh, ang c ngh ra mt iu g thch hp ni vo lc
ny.

"Lisa ny," hn m u trong lc vn ang c ngh xem nn ni g. C gi

nhn mt v nhn hn du dng. "C c bit t y m i v khu bun bn th i
xe bus no khng?''

"Mt bc i rt ngt ngo, Jerome , ti ngh. "Thc s rt hi hc."

"C my chuyn y," c tr li. "Xe 19, xe 22... m thc ra ti ngh hu ht cc

tuyn u i v y."
 C quay u v mt bn, v lng tng, khi ni thm, "nu anh mun..." c
qung chic ti qua vai, mt ng , "ti rt vui lng c mi anh n tra vo
mt dp khc... c nhn Jerome bn ln.

"Ti rt hn hnh," thng cn con tr li, khng thm che giu nim vui. "Thc
ra ngay by gi chng ta n thm mt ba tra na cng c," hn ni thm,
trn y ho hng.

C gi ci v vy tay cho tm bit chng ti.

"T khng hiu lm sao m cu vn c thn c, cu lng mn qu i mt,"

ti tru hn. Hn tr li ti bng mt c tr di gm bn.

Hai tun sau, hc k u tin ca Jerome bt u.

 Chng 9: Nhng ghi chp k diu ca thy Dahari

(Cc phng php s dng hnh v vit c hiu qu)

Jerome t ti xung nn nh v ngi phch xung gh.

"Ngy u tin i hc th no?" ti hi.

"Kinh khng," hn tr li ct ngn.

"Cu hc nhng lp no?" Itamar c moi thm thng tin.

"Hnh nh l marketing v ti chnh th phi. Hai lp." Hn li tr li ngn

ngn, mt hn ang lang thang ch no khng ai bit.

"'Hnh nh' ngha l sao?"

" th, hoc l th hoc l bi gii thiu v mt mn no . T phi xem li

lch hc," hn gii thch.

"T khng hiu," Itamar vn vo, th hin ni bc tc i din cho ton b

nhng ging vin i hc. "Cu i hc m khng bit mnh hc ci g sao?"

"Th cu mun g t no? ch l bui hc u tin thi m." Hn vy tay

cho Fabio. "Cc cu khng bit l bu hc u tin hon ton mang tnh nh
hng sao? Tun u tin, chng ai hc g ht, hn gii thch.

"nh hng h?"

", nh hng." Jerome nm cho Itamar mt ci nhn thiu kin nhn. "Trong
lp c bao nhiu n sinh vin, trc v sau gi hc h ung c ph u, h n
tra u, tnh hnh tic tng thng ny ra sao... Tun u tin ch c vy thi."

"Mnh sp mt mt khon bn v v c cc ny y," Itamar th di, mt mi

b x.

"Th gin i no." Jerome v vai cu ta. "Ch mi l tun u tin thi m."
 ", nu th," ti bt u. "Cu khng phin nu bn t a cu i mt ni
hc mt cht ch?"

"Hc thm h?"

"Mt bi hc tuyt vi v cc chin lc vit lch ca ngi Do Thi. N s

gip cu tm tt bi hc hiu qu hn."

"Khng i no!" Jerome tht ln, c v sng s. 'T chng i u ht."

"Th gin i no." Ti v vai hn. "M, thy Dahari ng gp chng ta vo

mi hai gi ri, tht bt lch s nu hy b cuc hn. Thy l mt ngi rt bn
rn."

"Thy Dahari l ci ngi qui qu no vy?"

"Mt hc gi kinh Torah. Mt trong nhng ngi xut sc nht."

"ng y rt c ting tm," Iiamar b sung.

", vy chc v gio s ng knh tra nay s mun chp mt mt lt,"

Jerome nhn xt.

", c ch." Ti gt u. "Chnh v th, bn mnh khng nn lm chm tr gi

gic ca ng y."

***

Ch rau qu Mahane Yehua nhn nhp k mua ngi bn. Chng ti i qua
mt li i hp ln nhn ting qut tho ca nhng ngi bn hng v mi ca
nhng th rau qu ti, mi c v mi cc loi gia v xc vo mi chng ti.

Chng ti bng qua ph Jaffa, ln qua mt lot nhng chic xe bus ng

nght, nhng chic taxi v nhng mn khi en x ph ra t ng x. Tt c mi s
nhn nho cht bin mt khi chng ti r vo mt con ph hp trong khu o
Budxarim. Nhng ngi Do Thi sng o trong nhng b truyn thng hi h
xung quanh chng ti. Itamar t nhn ly nhim v gii thch cho chng ti v
nhng s khc nhau tinh t gia cc dng phi tn gio khc nhau.

", ngi , thuc dng 'Neturey Karta." Cu ta ch mt ngi mc o khoc

sc en trng. "V theo nh i tt th anh ta theo Gur Hasidism
 "Theo nh i tt?"

"Phi," Itamar p. "Mi nhm u c quy nh v trang phc rt nghim ngt

Nh Gur Hasid chng hn, h phi i tt Kusak v cho ng qun vo trong tt, nh
kiu qun i y. Beiz v Viznich th li i giy li, khng dy, tt di, o khoc
mu en bng cng mt chic tht lng lng lng bn hng v mt chic m
Shtrairnmel."

"Th ngi kia th sao?" ti ch mt anh thanh nin ang bc nhanh sau
chng ti.

"T on anh ta thuc dng Litai. Anh ta i m Kanitch gia c np gp v

mt chic o khoc hin i."

"ng y sng y," Itamar chi mt chic ca mu xanh, sn bt u trc

v gii thch. Mt li i lt dn chng ti n li vo ta nh hai tng gia.
Ta nh c xy bng loi vng trng rt thng dng Jerusalem, mc d
qua nm thng trng n xn i rt nhiu. Cu thang c v khng c quan
tm lm, n ti tm n mc gn nh khng c ni bng tn trn cnh ca. Dng
ch "M. Dahari - Hc gi Torah" c vit trn mt trong nhng hp th c k, r
st, sp sa bong ra khi bn l.

Chng ti ln tng v g ca cn h s bn. Mt ngi ph n thp b, gy g,

n mc gin d ra m ca cho chng ti. "Mi vo," b hi ci ngi cho chng
ti.

Phng khch kh n gin. Mt chic gh di vi nhng chic gi ta mu

xm c t cnh mt chic bn g mu nu sng. Mt bc tng treo y
nhng bc tranh tn gio, mt chic ba hamsa[15] v nhiu vt mang tnh tm
linh khc. Thng sang bn l nhng gi sch n tng cht y nhng cun sch
v tn gio.

Mt ng gi, nh th v gy g y nh v o o bc vo phng.

"Cho mng!" ng gm ln cng mt n ci. Thy Dahari c mt i mt

sng, nng hu, b ru di, trng tinh v mt c bt tay cht n kinh ngc.

m Jerome bt u khi v gio s nhanh tay tm ly tay hn v dng c

hai tay ng lc lc. "Ti ngh chc thy xem nhiu phim ca Bruce Lee lm."
 "Ai c?" ng hi, mm ci vi v t m. Itamar v ti nhn i ch khc
thot khi tnh hung kh x ny.

"m thy bit y... Bruce Lee, bc thy Kungfu. Thc s thy lm ti ngh
n ng y," Jerome ci, r rng l thy thch th. "ng y nh b nhng cc k
mnh m..."

"Ti s coi l mt li khen," v gio s tr li.

", tt nhin l mt li khen ri! Bruce Lee c th h gc hai mi tn ch

bng mt c cht..." Jerome khng li khi thy Itamar huch vo sn mnh.

"Tun ny, Jerome bt u hc chng trnh ly bng c nhn v qun tr kinh

doanh," ti ni thay i ch cng nhanh cng tt.

", vy chc cu may mn nh. Ngi i." V gio s ch v pha chic gh di.

Ghic gh c v hi hp ba chng ti c th cng ngi thoi mi nhng

chng ti vn nch vo c.

"Kinh doanh," ng ni. "c Ngi s mang thnh cng n cho nhng ngi
tn knh Ngi." ng quay sang Jerome.

"Ti s tn knh Ngi," Jerome tr li. "Chng ti vn cha tha thun c t

l n chia nhng gip ti ch c li thi, khng i u m thit. Ti ha y."

Thy Dahari gt u. C th n lc ny ng mi nhn ra rng Jerome l mt

ca kh nhn n mc no.

"Vy ti gip g c nh?" ng hi khi quay sang pha ti.

Itamar ngi dch ra ng trc v gi tay ln. "Chng ti xin thy mt vi li

khuyn lin quan n phng php hiu qu nht tm tt nhng bi hc nhm
ci thin kh nng hiu v ghi nh. T c nghe ni khong mt nm trc, thy
ging v vn ny," Itamar gii thch.

Thy Dahari nheo nheo lng my suy ngh.

"Anh mun ni ti nhng phng php m ti dy nhng sinh vin Torah,

ng khng?" ng ngng li mt lt ngh tip ri nhn vai v tip tc. "Thc s
th ti chng thy c vn g ht."
 "Chng ti xin cm n thy," Itamar hi ci u.

"ng vy," Jerome ph ha, "Ti nghe ngi ta ni thy danh ting lm," hn
ni thm, trong mt khonh khc chng ti thy mt mt v s lch thip ca hn,
"mc d c nhn ti cha tng nghe ni v thy." Khonh khc lp tc tan bin
trong cha n mt giy.

"c ri." V gio s mm ci nng hu, thy thch th trc 'hin tng'
Jerome ny. "Vy, ni ti nghe Cu c s sch g bt u ghi li cc chnh
khng?"

Jerome ly trong ti ra mt tp giy ghi nh mu vng v cho thy Dahari xem

ba trang giy kn ch.

Itamar v ti lic nhn nhau, kinh ngc. Ring ci vic Jerome thc s vit
c ba trang giy l c mt s kin v i ri. Hn thy s thay i trong
thi ca chng ti.

"Ny! ng c t v ngc nhin th ch. Cc cu cha nh gi t cao u."

" cao h?" ti ni. "Cho n lc ny, t cha tng nh gi cu cao bao gi."

V gio s cm tp giy v bt u c to cu u tin p vo mt ng. "iu

hnh mt cng ty c li th l s c hng mt mc thu thp hn mc thu i
vi c nhn. Mc thu sut cn bin xut pht t s khc nhau..." ng im lng mt
lt trong khi mt lt nhn mt lt phn cn li ca trang giy. Ri ng tip tc
c nhanh hn v nhn mnh hn. "iu hnh mt cng vic kinh doanh trn c
s tin mt cho php ngi kinh doanh kim sot tt hn cc chi ph...

"Nghe c nh Bill Gates c kinh Torah ti l trng thnh y nh," Jerome ni

lin thong.

Hn ni ng. Nghe rt ging th tht.

", vy th," thy Dahari tip tc khi mn m b ru, " ti dy cho cu mt

vi mo nh ca ngi Do Thi chng ta." ng t tp giy nh ln bn.

"Chng ta s bt u vi thc t rng cu s dng sai loi bt trn mt loi

giy cng sai nt, ng bt u v dng tay v v vo tp giy.

Jerome nhn lng my ngc nhin khi rt chic bt mu bc t tin ra khi

ti o.
 "Mt chic Waterman gi 100 -la y," hn gii thch, ging hi bi ri. "B
ti tng, b ti l mt ngi am m nhng chic bt."

"Cu c th tip tc dng n nu cu thch nhng cu cn phi thay i loi

mc, dng mu en y, ng dng mu xanh." V gio s a bn tay phi ra,
mun bo Jerome a cho ng chic bt. Jerome nh min cng t chic bt
vo bn tay nhn nheo ca ng. ng cm bt, xoay xoay, chm ch xem xt n t
nhiu gc ri mi a tr li cho Jerome. Sau , ng ch vo tp giy ghi nh
v ni thm, "thay bng giy mu trng nh, ng dng giy mu vng."

V gio s ngi ta vo gh v bt u gii thch. "Chuyn k rng Moses vit

nn kinh Torah bng 'mt ngn la mu en bn trn ngn la mu trng. Chnh
v th m ngy nay kinh Torah mi c vit bng mc en trn giy da trng.
Nhng ngi chp kinh Torah khng c php chp kinh bng ch mu. Khng
c dng mu xanh, mu vng hay bt c mu no khc. Ch c dng mu
en - th mu en c bit dnh cho vic chp kinh. Quy nh v vic ny rt
nghim khc, n ni nu qua thi gian, mc en b phai i thnh mu khc th
cun Torah cng s khng dng c na."

"Mc chp kinh th c g c bit?" ti t m.

N tn ti mi mi. Nc khng th ra tri, nh nng mt tri khng th lm

m i. N tn ti vnh cu.

"Th loi mc lm bng ci g?" ti tip tc.

"Hi th th khc g bo Coca-Cola tit l cng thc b mt ca h. Chng ta

ang ni n mt b mt c truyn t th h ny qua th h khc, t nhng
ngi chp kinh Torah th k ny n nhng ngi chp kinh Torah th k
khc."

"Nhng thy bit khng, hnh nh ti c u v cng thc lm nn

loi mc c bit ny, Itamar xen vo. "Nguyn liu lm mc ly t cy
Cancantom v tro ca mt loi cy, by gi ti khng th nh ra loi cy l g."

"ng vy, v gio s xc nhn trc s ngc nhin ca chng ti. "Ti cng
bit nhng cht lm nn Coca-Cola." ng mm ci. "Mt cht cy coca, vani v
qu. Nhng, cc anh thy ai ch bin Coca-Cola ti nh cha?"

Itamar khoanh tay v gt u, v hiu . Cu ta cng c vt chn cho rng

ch ngi nhng khng c.
 "Ngoi l do mang ngha tn gio cn c cch gii thch no khc tht
logic, khoa hc cho vic s dng mc en trn giy trng khng?" Itamar tr li
vi ch ang ang d.

"Tt nhin l c ch," thy Dahari khng nh. "Chng ta ang ni n sc

mnh ca s tng phn," ng gii thch. "Ch en trn nn trng rt ni, r rng
v d c hn. N gip ngi ta hiu v tp trung vo trang giy hn. Ngi ta
khng s dng mt cun giy da chp kinh Torah vi nhng ch ci b m l v
hai nguyn nhn: h lo ngi rng mt vi ch ci s mt hnh v rt c th s thay
i c ngha ca t , v th hai l nu kin thc vit trn giy kh c th ngi
c rt c th s khng mun tp trung na v t b."

"Vy, ni cch khc," Itamar phn tch, "nu ta c mt thng tin no vit
bng ch mu trn mt t giy mu, s kh hiu iu ta ang c hn. Mt s b
mi v nh hng khng tt n tp trung ca ngi c."

'ng th," v gio s xc nhn.

"Ti chng thy vit bng mc xanh trn giy vng c vn g c," Jerome
but ming. "M thc ra ti thy hai mu kt hp vi nhau c y ch."

"Cu ni cng ng," v gio s vn tip tc ng vi kin ca tt c mi

ngi. "Mu xanh trn nn vng l mt s kt hp kh nn n nhng n khng
to c hiu qu nh mu en trn nn trng. K t khi cun sch in u tin
c ra i, cc cun sch lun c in bng ch mu en trn giy trng. Cc
cu bit ti sao khng?"

"Ngn la en bn trn ngn la trng," Itamar nhc li.

Th m xem. Nu cu vit nh cch ti bo th kh nng ghi nh v hiu ti

liu ca cu s c tt hn nhiu, ng ni vi Jerome.

" l im u tin. By gi ta s chuyn sang im tip theo." V gio s ch

vo vi dng trn trang giy ca Jerome.

"ng vit bng nt ch tho. C vit lm sao cc ch ci ng c lp,

khng b dnh vo nhau. C th cc cu thy k quc nhng mt trong nhng th
gip mi sc kh nng hiu mt vn bn chnh l qung trng bao quanh nhng
ch ci. Cc cu c th khng n iu ny khi c nhng l mt thc t
v thc t rt quan trng."
 "Th v tht," Itamar nhn xt. "Paul Sheele, ngi pht trin nn h thng
c hiu s dng ha, cng nhc n iu ny - tc ng ca khong trng
gia cc dng ch i vi ti liu ang c c.

"Ngi ta tng ni n nhng con ch mu trng khc trong khong trng

sinh ra t nhng con ch mu en. Theo Zohar th mi ch ci u c hai mt:
mt chnh thng, tc l hnh mu en v mt khng chnh thng, hnh mu trng
to ra t nhng ng vin trong ca hnh mu en. Hai mt ny, khi kt hp vi
nhau, s tr nn mnh m hn nhiu."

ng ho nh ri tip tc. " ti mun ni y l ch tho s rt kh hiu, v

nu cc ch ci ng ring r, khng dnh vo nhau th vn bn s r rng, d
hiu hn."

"Phi ," ti tn thnh. "Nhiu ln chnh ti cn chng gii m c nt ch

tho ca mnh!"

"V mc ch ca chng ta l hiu ngay lp tc ch khng phi nh vt

vi nhng con ch v tn thi gian v ch," v gio s tm li trong lc vi tay rt
mt cun sch t trn gi xung.

"Bng ch ci Do Thi," ng m cun sch v ch vo nhng t trn trang giy,

"ch hnh vung xut pht t ch vit ca ngi Sy-ri t nm ngn nm trc
Cng nguyn. N tri qua nhiu thng trm cho n khi tr thnh ting Do
Thi c s dng Israel ngy nay. Thnh cng ca loi ch ny l nhng ch
ci mi, n gin v d c hn.

"Thay i mt kha cnh c bn nh vy ca cuc sng, mt kha cnh c mi

lin h vi truyn thng dn tc khng ch l mt nhim v i hi s can m.
Nhim v cn cha ng c mi nguy him na. Ci cch h thng ch vit l
mt bc i rt mo him, c th gy bin ng cho c mt dn tc. Nhng bc
i c thc hin bi v cc nh hin trit mun c mt cch vit thc t
hn, thc cht l hiu qu hn thay cho cch vit m h c sn. Ch vit ca
ngi Asyric bay bm hn ch ci ca ting Do Thi trc y. Nhng nh hin
trit lm p mt cht nhng ch ci n gin v thc s hi lng vi din
mo mi ca chng. Nhiu nm sau ny, cc nh nghin cu nhn thy rng b
ch mi, tng t nh nhng ch ci n gin, d c hn cc b ch khc."

''Ni ngn gn, ch p bao gi cng thu ht mt ngi c hn, Itamar tm

li. "N lm cho ngi ta mun c."
 "Ch p l ch r rng," v gio s nhn mnh. "N khng ch cho bn ng
lc c vn bn m hn ht, n gip bn c th c c. V th, hy vit sao
cho d nhn. ng c li nhc. Khng phi n gin ch l ch d nhn th ta s
c c ngay m cn bi v v lu di, ch vit r rng s gip ta nh c v
hiu thm n 80% cc ti liu. Ni cch khc, thay v c 100 trang ch vit
thu, cu th, ta c th c c 180 trang vi nhng ch ci c vit r rng,
tch ri nhau. Cng mt lng thi gian ta c th c c gn gp i s ti
liu. Tt c ch cn mt thay i nho nh trong cch vit!" ng kt lun.

"Nn d liu c hao ht," Itamar bng bt ra, mt n ci ng ngn gn trn

mt cu ta.

C ba chng ti nhn cu ta chm chm.

" l mt thut ng trong my tnh," hn gii thch, c phn kch ng. "C
nhng chcmg trnh truy xut d liu cho php bn gi bt c vn bn hay hnh
nh no ln mn hnh my tnh bng nhiu cch khc nhau. Nu bn mun c
thng tin tht nhanh, bn s c ngay nhng i li l cht lng ca vn bn.
Hoc, nu bn mun nhn c thng tin vi mc r rng ti a th cn nhiu
thi gian hn."

"Th th c g ?" ti c hiu.

"Phng thc hot ng ca nhng chng trnh tun theo ng nhng

iu thy Dahari va ni!" cu ta gii thch. "Thut ton chc nng ca nhng
chng trnh ny gii m nhng iu kin mt bc hnh hoc mt vn bn r
hn hoc bt r i. Khi mt vn bn qu ngn gn, nhng chng trnh ny ph
v mi lin kt gia cc ch ci, buc mi ch ng ring r, xa nhau ra. Bng
cch ny, mi ch ci s dy v ni bt hn, lm cho khi xut hin trn mn hnh,
chng s tr nn r rng hn! chnh l mt trong nhng vin gch dng nn
th gii my tnh hin i ngy nay!"

"Nn g y nh?" Jerome hi.

"Nn d iu c hao ht," Itamar nhc li.

"Ni cch khc, v gio s a chng ti tr li vi trng tm chnh ca cuc

tho lun, "hy vit tht r rng v d c."

"Ci ny cng c th p dng vi cu y, Itamar ni vi ti. "T nh hi hc

i hc, c vi pht mt ln t li phi gi cu dch ch vit ca cu."
 " l bi v, ni theo chuyn ngnh tin ha, t v Jerome mang nhng nt
ca ngi Sy-ri," ti gii thch. "Nhiu ln, khi khng th c ni ch ca mnh, t
phi i nh mt dc s dch gip... Nhiu lc, l nhng ngi duy nht c th
gii m c nhng nt ch tng hnh ca t," ti a.

V gio s ph ln ci. Tht ngc nhin l cu a ca ti li lm ng y thch

th n vy.

"Ni n chuyn c hiu," Itamar nh li, "ti phi k cho mi ngi nghe
mt cu chuyn rt th v. Hi nhng nm 1950, Albert Einstein v Chaim
Weitzman, tng thng u tin ca Israel, i tu thy t chu u n Chu M,
Weitzman ni rng trong chuyn i , Einstein thnh thong c gii thch vi ng
v thuyt tng i. 'Khi chng ti n New York, Weitzman ni, 'ti hon
ton b thuyt phc rng Einstein hiu l thuyt ca ng y." Itamar mm ci.
"Ni cch khc, mt iu rt quan trng l phi c t nht mt ngi hiu ci iu
c vit ra trn giy... chnh bn."???

"Nhng vit tho nh th thc s gip tit kim thi gian trong khi ghi chp
ni dung chnh ca bi hc," Jerome nu ln mt im rt c l.

"iu cn ph thuc vo vic ta thch th no hn," v gio s p. "Ci g

quan trng hn? Tit kim thi gian khi ghi chp hay tit kim thi gian hn na
khi phi gii m nhng iu c ghi li trn giy c hng thng trc. Ty
vo cu thi," ng kt lun.

"c ri, nghe ny." V gio s ngi thng dy. "Ti s ch cho cc cu th
thut v i nht."

ng chm ri bc n ch mt dy cc gi sch v ly ra mt bn cun

Babylonian Talmud. ng m cht cun sch qu vo ngc mnh v tr li ch
ngi.

"y, cm i." ng a cun sch cho Jerome bng c hai tay. "M bt c trang
no cu thch i."

Jerome n ly cun sch ln, linh thing v t n ln i. Hn m cun sch

v bt u lt qua cc trang. Trng hn nh th b sp by vy. Mt mt, hn hiu
rng hn ang xem mt cun sch thn thnh, c tm quan trng rt ln vi dn
tc Do Thi ni chung v thy Dahari ni ring. Mt khc, i vi hn th cun
sch ny c mc hng th cng tng t nh cun Ch dn ca Leonard
Matlin v cc b phim 2005 (Leonard Matlin's 2005 Movie Guide) i vi Helen
Keller[16].
 Sau khi lch s lt mt lt ht cc trang ca cun sch, Jerome m mt trang
ngu nhin.

"Vy cu ngh sao?" v gio s hi.

Jerome khng bit phi ni g.

" l mt cun sch rt to," hn bt u. 'Ti nh hi cn nh, ti c mt

cun truyn Winnie the Pooh cng to nh th ny."

"Nhng nhn m xem," thy Dahari c gng gi cho cu ta. "y chng phi
l cun sch p nht trn th gii ny sao?" ng t bn tay ln trang sch
m. "Ti khng ni n ni dung ca n. Ti bit l ni dung ca n chng c
ngha g vi cu ht," ng ni cho r. 'Ti mun ni n cu trc ha ca nhng
ch ci trn trang giy."

"Ti khng hiu nhng ch vit y lm," Jerome ni.

" l bi v n c vit bng mt dng ch c tn l Rashi. Nhng lc ny,

cha cn tp trung vo iu . Khi m mt cun sch ra, ta thng thy
rng cc dng ch c sp xp mt cch rt r rng theo hng ngang v khng
c s bin ng. Cch sp xp ny khng nhm mc ch no khc ngoi vic
truyn ti kin thc. Nhng trong sch Talmud li khc, nh cu thy y, mt
vn bn c sp xp theo hng ngang, ct dc, trong cc nhm khc nhau vi
cc dng hnh hc khc nhau khin cho cc con ch mang sc mnh ca s di
chuyn v tnh ngh thut."

"Ti mun hi l liu mt vn bn c vit theo cch nh th th c d nh

khng?" Itamar hi, hng v gio s n l do chuyn ving thm ca chng ti.

"D nhin ri. V cu cng c th lm iu tng t, ng tr li khi quay sang

Jerome. "Bo vi tiu thuyt th cu c ci no nhanh hn?"

"Bo," Jerome tr li ngay m khng cn n mt giy suy ngh.

"Th cu c bit ti sao khng?"

"Bo d c hn nh cch trnh by cc thng tin, Jerome gii thch.

"Chnh xc!" v gio s p.

 "Hnh dng ca vn bn lm cho n d c hn, ng ni thm. "Ln u nhn
mt vn bn vit cng ging nh ln u tin xem mt bc tranh vy - c th ta s
b cun ht bi ci ta xem, cng c th ta khng bao gi mun nhn thy n mt
ln no na. Nhng ch ci r rng v mt vn bn c sp xp thnh cc ct
thay v nhng dng ch di. Mt ta c th nm bt c nhng dng ch ngn
c sp xp theo cc ct nhanh hn l nhng dng ch di thng thy trong
hu ht cc cun sch. Khi ta c ch trong cc ct, mt ta hu nh khng phi di
chuyn cn khi c nhng dng di, mt s phi a qua a li nhng khong
cch ln hn m chnh l iu lm nh hng n s tp trung ca mt v lm
tn thi gian hn."

"V cui cng, mt s b mi," ti b sung.

"Vy chnh xc th iu ny c ch g cho ti?" Jerome bn khon. "Sch gio

trnh trng i hc c c vit trong nh trong sch Talmud u."

"Sch gio trnh th khng tht," v gio s nh nhng xc nhn mc d ging

ng c v rt lc quan.

ng nht cp ba ti liu ca Jerome ln v rt ra mt t giy trng. Khng ch

Jerome ng , ng ly chic bt ra khi ti hn v k mt ng thng chy c
sut trang giy, chia t giy lm hai phn.

"ng ghi chp thnh nhng dng di trn ton b trang giy m hy s dng
c hai l. u tin l bn tri, ri n bn phi. y, ti ch cho cu xem."

Trong khong hn mt pht sau , ng tp trung vo vic vit ci g ln

trang giy, m chnh xc hn l chp li nhng iu Jerome ghi.

"Nhn i, v gio s cho chng ti xem thnh qu lao ng ca ng.

iu hnh mt cng ty c li th l c hng mt mc thu thp hn mc

thu i vi c nhn. Cng ty phi ng k trong trng hp xy ra vn th
ti sn ca ngi s hu cng ty c tch ri mt cch hp php khi ti sn ca
cng ty. Hay, ni cch khc, ngi thu n s khng c quyn ng n ti sn c
nhn ca ch s hu cng ty nh nh ca, ti khon ngn hng...).

iu hnh mt cng ty c li th l c ti sn ca cng ty. Hay, ni

hng mt mc thu thp hn mc thu i cch khc, ngi thu n s khng
vi c nhn. Cng ty phi ng k trong c quyn ng n ti sn c nhn
trng hp xy ra vn th ti sn ca ngi ca ch s hu cng ty nh nh
s hu cng ty c tch ri mt cch hp ca, ti khon ngn hng...).
php khi

"Cu thy y. y chnh l on m cu vit. on u tin c vit theo

cch ph bin m hu ht cc sinh vin trn th gii ny u s dng." ng ch
vo on u tin trn u trang. "on th hai c vit theo cch ti ni."
ng ch vo on c chia thnh hai ct ring bit. "Cu thy on no d thu
ht mt v d c hn?"

"Th v tht," Jerome ni.

"V cn mt iu na. Cu thy ti vit on no d v nhanh hn.

Mt ln na, s im lng li bao trm khng gian khi c ba chng ti cng gt

u hiu .

"i mt khng phi l th duy nht b mi v nh mt kh nng tp trung

khi phi c nhng dng ch di. Tay ta cng vy," v gio s ni r.

"Cc cu c bao gi n mt thc t rng nu vit thnh ct th ch c c

tay phi di chuyn cn nu vit thnh dng di th ta s phi nng ton b cnh
tay t nht l ba ln," ng nhn mnh. "Cc cu c ngh rng nh th s nh hng
n tc v hiu qu ca vic ghi chp khng?"

"Hay tht," ti reo ln. "Ti cha bao gi ngh n iu ."

Jerome ly t giy ch v gio s v nhn chm ch vo n. Hn gi cm v

ci toe tot.

"Thy lm c ri," hn lm bm.

"Ti lm c ci g c?" v gio s hi li.

"R rng thy l mt ngi chp kinh thnh thc. Cch vit ca thy khng
ch vo u c v thy thc s l mt chuyn gia trong Nn d liu c lao lc."

"Nn d liu c hao ht," Itamar sa li.

 "Nhng ch ci thy vit khng dnh vi nhau... ch p," Jerome nhc li li
khen m hn nh ni.

"Cm n cu, v gio s ni. "Cu bao gi nghe ni n thy Yithak Ben
Mosche Halevi cha?"

Jerome gi gi u ngng ngng, "m... ti ngh l..."

"Nh tin tri Duran, Itamar gi , "ng y sng thk XIV."

"Nh tin tri Duran pht hin ra mi lin h gn gi gia ch vit p v

kh nng k diu ca n trong vic ci thin tr nh da vo hnh nh ca con
ngi, v gio s gii thch. "Trong li ta cho cun 'Ma'aseh Efod' ng vit, 'V
lng ly v nt p ca ch vit s li du n trn cc gic quan v tr tng
tng... bi v n mang sc mnh ca s ghi nh..

Jerome gh st vo tai ti v th thm, "C mi lin h g vi ban nhc Duran

Duran khng?"

"Cng c th," ti a.

"Vy thy l t by gi ti nn ghi chp thnh cc ct sao?" Jerome hi v

gio s.

"ng vy, hy vit hai ct trn mt trang giy. Ti m bo l cu s hiu

c gp i, t c kt qu gp i," ng qu quyt.

"y ng l mt tng mang tnh cch mng," ti ni to suy ngh ca mnh.

"Thay i cch ghi chp m ta c dy."

"ng vy," ng xc nhn. "M hu ht con ngi chng ta u rt bo th khi

ngh n vic thay i cch lm... Nhn tin, cc cu c bit nh ngha mt ngi
bo th l nh th no khng?"

"L th no?" ti nhu my.

"Mt ng thc s mun c s thay i trong cuc i mnh... nhng khng

phi ngay lc ny." ng mm ci.

Ti ci p li nhng hi min cng. "Thy mun ni n mt thay i c

tnh quyt nh y... ghi chp thnh cc ct thay v thnh nhng dng di sut
trang giy..."
 "Chc may mn!" ng gm ln m khng gii thch g thm hay lm r iu ti
ang bn khon.

Itamar ngi thng dy v dui cnh tay. C ng ca cu ta lm ti b co li.

Ti khoanh tay trc ngc, ly chn huch nh vo Itamar, nhc cu ta l n lc
chng ti phi i ri, cho thy Dahari ngh tra.

Itamar hiu v ngay lp tc thay i th ngi.

"Thi, ti ngh chng ti lm thy mt nhiu thi gian ri," Itamar ni khi
xoa hai bn tay v nhn sang Jerome. "Cu cn mun hi g khng?"

Jerome ln nhn Itamar mt ci v vn ng cng ti ch.

" t ngh ," hn ni m khng b ci nhn kh chu khi Itamar, cng

chng thy c nh ngh ngi g. Ri hn nhn sang v gio s.

"Thy c tnh c bit ngi Gur Hasid i tt g khng?" hn tht ln.

Itamar ng ln ngay v ko tay Jerome.

"Thy Dahari ng knh , chng ti rt bit n v thy dnh thi gian cho
chng ti. V thy ng lo, chng ti s lo cho cu b ny bn ngoi."

V gio s, t lc n gi vn chm ch xem xt tp giy ghi nh ca Jerome,

chng thm n nhng li nhn xt v ngha ca chng ti v ra hiu rng
ng cn c chuyn mun hi. ng lt n trang th t. Chng ti cha tng thy
trang ., trn u trang c mt vi dng, phn cn li th y nhng hnh v
nguch ngoc cc con vt.

"Ci g y?" ng hi Jerome.

"m... l..." Jerome ci bn ln. " l con c su mc o La Coste, cn y

l con gu mc o chong Timberland Ti ang c gng kt hp tn cc nhn
hiu thn trang vi cc con vt," hn gii thch.

"Ci ny th lin quan g n vic hc hnh ca cu," v gio s thc mc.

". y l ti tm tt bi ging bun chn nht y m." Hn ci. "Cn y

na." Hn ch vo mt trang na trong tp giy. "Nhn ti v nhng ha tit p
khng ny..."
 Itamar v ti gh li gn hn nhn cho k ci m v gio s v Jerome ang
ni n.

"Nu cu mun nghe mt li khuyn," v gio s a tr tp giy cho Jerome,

vut ru v ni. "Khng phi bi ging no cng th v. V chuyn th cu
chng lm g c c. Mt bi ging th v ph thuc rt nhiu vo ngi ging
nhng sinh vin cng c th lm cho bi ging tr nn hp dn hn. Cu c mun
i cng ti n mt trng o quan st nhng phng php hiu qu m
nhng sinh vin Torah s dng khng, nhng phng php m cu khng th
thy bt c ni no khc trn th gii ny?"

Jerome c v hi lo lng, hn nhn sang v gio s ri li quay sang chng ti

nh cu xin s gip .

"y l ln th hai trong tun c ngi bo t n trng o y. Nu t n

, liu ngi ta c t v khng nh?" hn hi, na a na tht.

"Ti khng dm ha trc iu g," v gio s a li, r rng ng cm nhn

c ni lo ca Jerome. " chc n, tt nht l cu c mang giy, khn, bn chi
nh rng v nhng th thit yu khc dng trong ba thng i."

Jerome ci u m.

"Trn m c th in hnh con th nu cu mun." V gio s c on xem mt

thi trang no ang thnh hnh.

ng bt tay tng ngi chng ti khi chng ti xin php ra v. Chng ti cm

n ng v khi ra n ca, ng v vai Jerome.

"C mt iu," ng ni.

Jerome quay li v thy ng ng vut ru.

"Bruce Lee thc s l mt con ngi phi thng nhng ti thy mnh ging
fan ca Jackie Chan hn. Ti ngh anh ta nhanh hn v khe hn

Mt Jerome m to ngc nhin. "Thy Dahari!"

Thy Dahari khoanh tay v ta vo tng. "Sut hai mi nm qua, ngi ta

bit n ti vi ci danh thy Dahari. Nhng trc , ti l Moses Dahari, mt
th in." Mt n ci rng r n trn khun mt ng khi ng bt tay Jerome ln
na. "Bit u, mt ngy no , ngi ta s gi cu l thy Jerome?!"
 Chng 10: K ngh ca tr thng minh

(B quyt hc tp ti cc trng o)

Jerome t t cho xe ln bnh qua nhng li i hp ca khu m o Mea

She'arim. Bn tr con kinh ngc trc chic xe mu m ca Jerome, chic xe trng
ging nh xe qung co cho Trin lm Hoa Quc t H Lan vy. Nhng mu sc
rc r, bng long ni bt hn ln trn nn khung cnh xm xt, khng c ly mt
bng cy ca khu dn c.

Khi Jerome xe li, bn tr con t m tin n v nhn chm chm vo chng

ti.

"Thy Dahari ka," ti ch v pha ngi ang ng gc ph. ng c v hi

bi ri trc chic xe.

"Thy Dahari!" Jerome m ca s v gi to.

V gio s nhn sang hai bn trc khi da vo chic xe v gt u cho chng

ti bit ng nhn ra chng ti. "Tm ch xe i. Ta s i b," ng ni bng
ging ca cng vic.

"C gn y khng."

"Khng xa u.

"Vy thy vo xe i, chng ta s tm ch no gn y xe, Jerome gi .

V gio s hi mm ci. "Nu c ai nhn thy ti i loanh quanh trn mt chic

xe th ny, ti mt vic ngay."

Trng o 'Mir' ta lc trn mt con hm nh khu Bucharim. T ngoi

nhn vo, t ai ngh hc vin Do Thi ny c th cha c hn nm nghn ngi.
Li vo chnh, pha ng ta nh, trng kh khim tn. Mt cu thang hp dn
ln mt li nh lm bng cm thch trng. Xa xa khi li vo l mt khong cu
thang y sinh vin, tt c u mc o trng v qun en, tp np i ln i xung.
Trn tng hai, chng ti n mt hnh lang nh v bn phi hnh lang l mt
phng thay di, hp cht y nhng chic o khoc, o vest v m, tt c cng
mt mu en v ging y ht nhau, bn phi, chng ti thy mt hi trng ln
vi khong hai trm sinh vin ang ngi, tt c u ang ch tm vo vic hc.

Thy Dahari ra hiu cho mt ngi trng c v gi vi b ru di, dy, mi tc

ng mu xm, ang tr chuyn vi mt sinh vin trc ca phng hi trng.
ng y nhn ra v gio s t xa, gt u, thu dn ca mnh v i n ch chng
ti.

"y l thy Aaronson," thy Dahari gii thiu.

"Rt vui c gp cc anh. Ti nghe ni ba anh ang mun sm hi." Thy

Aaronson ni nhanh.

"Cng khng hn," Itamar p v bt tay ng. "Chng ti ch mun n thm

thi."

"Cc anh s tham gia bui cu nguyn chiu cng ti ch? Khng mt nhiu
thi gian u."

"C l p khc." Thy Dahari cu nguy cho chng ti. "Hm nay ti s a
h i mt vng tham quan vic hc tp ca sinh vin y."

Chng ti i tip ln tng ba.

y, phng hi trng cn nhiu sinh vin hn, tt c cng ang say m

nghin cu. Chng ti i qua m ng v tip tc hnh trnh ln trn na. tng
trn cng, cui hnh lang, chng ti c ngh xem ht mt lt ta nh ri th
thy Aaronson li m mt cnh ca nh, hp giu ng sau n l c mt phng
hi trng thm ch cn ln hn cn phng chng ti thy tng di, cha
khong hn hai nghn sinh vin ang ru rt tr chuyn, cn phng o o mt th
m thanh inh tai.

y c l l th m t ngi ngh s thy ng sau mt cnh ca nh xu.

Jerome gi cn phng l 'Hm ni ln,[17] (Grand Canyon) c th bi v n gy cho
ngi ta n tng ging nh ln u tin chim ngng mt cnh tng hng v
n vy. Khi li xe qua Arizone, ng cao tc bng nhin kt thc v ta b chong
ngp bi hnh nh mt vc su hun ht tri ra ngay trc mt mnh, mt khe vc
vi kch thc khng l nht ta tng thy.

Phng hi trng ln ny cng to n tng tng t nh vy; sau khi tro

ln ht nhng bc thang, ta c ngh rng chng cn ch no trong khu nh cho
thm ch ch l mt phng nh na, ch hung h l mt phng c kch thc ca
mt khoang cha my bay nh th.

Mt ln na, chng ti li tm ng qua m ng n o n gc phng.

Sinh vin k ng, ngi ngi, ngi i i li li, c nhng ngi cn ang go
vo mt nhau. Ngay gn ch chng ti c mt cu sinh vin tc , mt cng bng
bng, c th do gng sc hoc tc gin hoc phn khch hoc l c ba th , ang
gi nm m, gim chn thnh thch. Trc mt cu ta l mt thanh nin cao hn
nhiu, eo mt cp knh gng bc thi trang, cm ln phn ru, ang lng nghe
cu bn tc mt cch thiu kin nhn, thnh thong li lc u phn i ri ch
n lt mnh ni, mt tay p bn trong khi tay kia khua lon trong khng kh,
y v e da. C cn phng trn ngp ting n o, v nu khng bit trc, th
no ti cng ngh rng mnh ang c mt ti Sn Giao dch Chng khon New
York.

Jerome ng st vo thy Dahari v hi, "Thc s h c th hc ni trong cnh

no ng th ny sao?"

Thy Dahari khoanh tay v gt u. "H khng ch hc c trong s n o

ny m thc ra khng ni no h hc tt hn ni y! Cu c mun bit b
quyt hc ti mt trng o khng? Chnh l s n o ny y. y chnh l
phng php m khng mt ngi trng no trn th gii th p dng. No lon,
ln xn, m . Khi ta l mt phn trong , ta s khng th thot ra c. Ta
hon ton tan bin vo trong s hn lon ."

"Nhng hnh nh h ang sp chong nhau ka," Jerome h hc ming.

"Nhn th c v th, nhng h s khng bao gi ng n mt si tc ca nhau

u. H bit ranh gii m mnh khng c vt qua, phi i n ranh gii
nhng khng bao gi c bc qua. Go tht, v u bt tc, ci v, kch ng.
Hc Torah vi ton b nng lng ca c th mnh, vi c th xc v tm hn -
cn phn khch hn hn c nhng c m hay thuc phin."

"Lm sao ng bit c?" Jerome hi.

"Th cu th hc nh th bao gi cha?"

"Nu l ti th ti s khng chu ni anh chng tc kia c qu mi pht

u. Anh ta s h o vn ti ngay. Nhng k u lun chim u th." Jerome
nhn xt bng qu.
 "Cu tc tn l Joseph Hayim Schneiderman, cu ta l mt ngi sao sng
trong ngi trng ny y. Rt nhiu ngi mun tr thnh 'Hevrutah' ca cu ta
y."

"'Hevrutah' ? Hnh nh ti c ln nghe ni n thut ng ny ri nhng

chnh xc th n l g vy?"

V gio s gt u, ch tay v pha cu sinh vin tc Schneiderman v anh

bn hc.

iu tng g ca ngi Do Thi c - Hevrutah

"Mi sinh vin u c mt ngi bn hc chung trong sut thi gian hc hnh,
nghin cu. Lc cn nh, h c ghp chung vi mt ngi no . Khi
trng thnh, h c trch nhim t i tm cho mnh mt ngi bn hc thch hp
nht."

"Nhng 'Hevrutah' ny lun i theo cp, ch khng phi ba hay bn ngi,

ng khng?" ti tham gia.

"Lun lun theo cp," v gio s tr li.

"Nguyn l ch o ca vic hc cp i l khi bn hc vi mt ngi bn, bn

s lm r nhng vn v b sung cho nhng vn . Bn hc t bn mnh v
ng thi dy ngi na. Mt Hevrutah tt l mt ngi c kh nng to nn
mi quan h trong c hai bn cng c li. Vic la ht, go tht m cc cu nhn
thy y chnh l phng php ng no hiu qu nht. H tranh lun vi nhau,
khc nghit vi nhau l mang li kt qu tt nht cho ngi kia. Phng php
hc ny em n mt mc suy ngh v hc tp rt su sc, thy Dahari gii
thch.

"Tht th v, Socrates[18] cng tng ni v iu ny," Itamar b sung.

"Socrates ni rng sinh vin khng th tip nhn c ti a cc thng tin m
gio vin hoc mt ngi no dy cho anh ta. Tri thc chi tch ly v tr tu ch
pht trin khi sinh vin t mnh x l thng tin. Ni cch khc, Socrates cho
rng vai tr ch thc ca mt nh gio dc l khch l sinh vin t mnh suy ngh
v mi vn thng qua qu trnh t truy vn. T 'GIO DC' (education) thc ra
xut pht mt t trong ting Latinh 'EDUCARE' c ngha l 'rt ra. Ngi gio
vin a ra nhng cu hi theo hng lm sao sinh vin suy ngh, nghin cu,
rt ra c nhng kin ca chnh mnh. Bng cch ny, sinh vin s t a ra
kt lun cho vn . Khi sinh vin nhn ra rng nhng kin v kt lun l
thnh qu ca tr tu bn thn ch khng phi ca gio vin th nhng iu s
d ng li trong tr nh h hn. Cng vi 'Hevrutah, mi ngi u l mt 'nh
gio dc trung lp' ca ngi kia v mi ngi u c th thnh cng trong vic
tip thu c nhng suy ngh v tng tt nht t ngi bn hc chung,"
Itamar gii thch.

"Cn hn th na, thy Dahari nhn xt. "Khi hai ngi dy nhau, khi bn dy
mt ngi khc th trch nhim truyn t kin thc cho ngi kia c t ln
vai bn, chnh v th bn c ng lc c gng ht sc mnh, lm sao hiu
tht su vn . Mi ngi cn t coi mnh l nc hoa, vi tt c nhng hng
thm ta ra t ." ng bung hai cnh tay sang hai bn.

", c ln ti cng th dng ri," Jerome ni, "nhng ci loi nc hoa ti mua
r qu, n ni n phn tc dng lun. Sut thi gian ti dng loi nc hoa ,
khng mt c gi no n gn ti, n c mui cn ch thm."

Itamar nhn Jerome chm chm trc kh quay sang ti. "Jerome c mt iu
rt th v, l lc no cng sn sng ng gp kin vo mt cuc tho lun
nghim tc. Cu ta quan tm n nhiu th, nhng mi khi cu ta ln ting, ai
cng kt lun rng cu ta thng minh hn ta tng nhiu."

Thy Aaronson ra hiu cho anh chng u Joseph Hayim Schneiderman.

Mi ch mt pht trc, dng nh cn khng phn bit c u l mu ca
tc cn u l mu ca mt cu ta th bng nhin, lc ny cu ta trng th gin,
thoi mi n mc kinh ngc. Cu ta i li ch chng ti vi n ci n rng trn
mi. V gio s gii thiu nhanh chng ti vi nhau v sau khi lic nhn ng h,
ng lch s co t.

"Ti phi xung tng di y, sp n l cu nguyn bui chiu ri, nhng ti

cam oan l mi ngi s c rt nhiu chuyn trao i vi nhau," ng c
chuyn vai tr ngi ch nh lch thip cho Schneiderman.

"Chng ti rt n tng bi s si ni ca anh khi ny," Jerome ln ting.

"Chng ti thy cu tng vo u bn mnh nhng quan im v Torah. Lc hai
ngi ang tranh lun v ch g vy?"
 "Chng c g c bit u. Lc no chng ti cng hc nh vy m, cu ta xua
tay gii thch. "Chng ti ni v mt vn trong lun vn Kedushin ca Talmud."
Ba chng ti chm ri gt u. Thc t l ti cha tng thy mnh si ni trong
vic tho lun v Kedushin hay bt c lun vn Talmud no khc.

"Cu khng gi v hng hi y ch?" ti l ming hi, ngc nhin bi chnh

cu hi ca mnh.

"Mt cu hi rt hay," cu ta mim ci. "Thng th khng. Tuy nhin, i khi

chng ti buc mnh phi t to ra s si ni. Nhng cng c nhng ngi khng
thc s ho hng n vy, s ho hng bn ngoi ch l ci v che y s th
bn trong." Anh ta gii thch thnh tht.

"Hc nh th c thc s hiu qu khng?" Itamar hi, " ti l, vic la ht, kch
ng nh th c gip cu nh v hiu vn tt hn khng?"

"Thng l c. Ta lun nh tt hn trong trng thi b kch thch."

"ng vy..." Itamar ng . " l l do ti sao Jerome lun nh tn tt c cc

cu th ca i H Lan.

Jerome gt u v nhch n gn Schnederman, "Cu th kim tra ti xem

no, hn v ngc thch thc. "C ni ra mt nm bt k no . Th i.

"Mt nm g c?" Schneiderman bi ri, r rng khng theo nhp ch ca

Jerome.

". C ni mt nm bt k no , ti s k tn ca cu th xut sc nht ca

i H Lan trong nm ."

Schneiderman, trng c v rt t m. Cu rt vai, ht mt hi tht su trc

khi bt ra mt nm theo lch Do Thi, "1456."

Jerome chong vng. "1456 h?" hn hi, ging cc k bi ri trong khi Itamar
ph ln ci.

Schneiderman, ngc nhin trc phn ng ca Jerome v Itamar, ngh rng

mnh chn mt nm hi kh nn xua tay v tip tc, "Vy th 1460 nh... hay 61 i.
Cng chng c g quan trng lm," cu c a ra mt cu hi d hn cho Jerome.

"1460 ?" Jerome nhn sang Itamar.

 "Tht y h," Jerome bt ra. "Nm 1456 l nm qui qu g vy. C th nm
nh tin tri Elijah cng tham gia y nhng i H Lan ch vo th k XX
thi, ch c vo th k XIV u. Ly mt nm no trong th k XX i,"
Jerome th hin s thiu hiu bit v th gii ca Schneiderman.

"c ri, mt nm th k XX nh, m..." Schneiderman ng ln v ngh

mt lc. "c ri, nm 1908 th sao?"

Jerome nhn chm chm vo cu sinh vin, nh mt sc nh dao gm.

"Thi qun i," Jerome th di. R rng, khong cch gia th gii ca hai
ngi qu ln.

"Ti chc chn l anh bit, Schneiderman vn c trn an Jerome, ngay c sau
khi chng ti gii thch rng hi , nu c mn bng , th c l n cng cha
c thnh hnh cho lm.

"D sao, r rng l anh rt am hiu v ch nhng anh khng mun th

hin kin thc ca mnh trc ti," Schneiderman tip tc. "Cng y nh Solomon
vy, cu ch v pha Hevrutah ca mnh.

"Th cc cu lm th no nu gp phi nhng ch khng c th v cho

lm?" ti hi. "Cu bit y... khng phi lc no ta cng c th ho hng vi mi
ch c."

"Nhng lc nh th, chng ti c gng to nn s nhit tnh nhn to, s dng

ging ni ca mnh."

Ging nam trung ca Scheiderman -

Hc bng cch ni tht to

" l s khc bit gia l thuyt v thc hnh," thy Dahari nhanh chng gii
thch. "Cch hiu qu nht hc tp v lm ch mt vn mi l tri nghim
n mt cch ch ng. Ta c th hc c mi th l thuyt ta mun v k thut
li xe, bi li hay y hc, nhng ch mnh l thuyt khng thi th khng th so
snh c vi kinh nghim ngi sau tay li, ln ngp trong mt b bi hay ng
bn bn m. Thc hin mt cng vic gip ngi ta ng ha thng tin v l
thuyt tt hn. l l do v sao hc Torah li khc so vi hc nhng phng
php khc.

" nhng trng hc thng thng, sinh vin chi ngi im lng trong lp v
lng nghe gio vin ging bi, hoc ngi trong th vin v tm ti qua cc sch
bo, cc ti nghin cu. Cn trong mt trng o, sinh vin phi 'phun tro'
v 'bng n' khi nghin cu Torah. H s phi s dng tt c ngun nng lng
ca mnh, mi c quan tham gia vo s hc - v nht l phi ni tht to! C
ngi tng ni vi ti rng bng cch ni to nhng iu ta hc c, ta kch
hot c hai bn cu no v ci thin kh nng nhn thc, s tp trung v tr nh.

''Con ngi ta thng ch dng th gic, tc l ch yu ghi nh mi iu thng

qua vic c. Khi ta ni to ln nhng iu ta hc tc l ta b sung mt gic quan
na vo vic ghi nh - thnh gic. N cng ging nh xem TV c ting hay tt ting
vy. Hc bng cch ni to thc s gip in du kin thc vo tm hn ca mt
ngi kin thc s tn ti trong tr nh lu hn." Thy Dahari kt thc mt
cch y hnh nh.

"Th go tht nh vy khng lm nh hng n vic hc tp ca nhng

ngi khc sao?" Jerome bn khon.

"Khng ch c vy," Thy Dahari tip tc, khng n cu hi ca Jerome.

"Sau , cc sinh vin li quay v cc lp hc theo tui v kh nng ca tng
ngi. Tuy vy, trong cc lp hc, chng ti cng c cch hc khc so vi cc
trng hc bnh thng mt cht. y, khng ai phi gi tay xin pht biu. Ai
mun hi hay hi g th c ng ln v pht biu. Nhng cu hi c th c hi
vo bt c lc no v vi bt c gio vin no, thm ch c hiu trng.''

"Tuyt vi," Jerome thn phc.

"Tuy vy, khng phi ai cng chp nhn vic ," Thy Dahari ni thm. "C
nhng gio vin khng thch b lm phin.

" chnh l iu lc ny ti va mun hi y. Lm th no m nhng m

thanh hn n, s n o li khng lm nh hng n s tp trung ca nhng
sinh vin khc?"

"Cng c ngi c th thy kh chu nhng chc l h quen vi iu ri,"

ti xen vo. "Nhng c mt thc t rt th v l nhiu ngi li tp trung hn
trong mi trng xung quanh ton ting n o. Nh ti chng hn. Ti lun hc
nhng qun c ph. Ti khng th ngi trong phng nh m hc c. S im
lng lm ti thy c ch thn kinh lm."

Jerome ci. "T cng th, nhng ngy xa, t c dy l phi ngi im
bn m hc. Th nn t mi ngh ng l ra l phi nh vy."

"V l!" ti xua tay. "Cc l thuyt v gio dc lun thay i. Mnh phi lm
nhng g mnh thy l hiu qu vi mnh nht ch. trng i hc Hebrew
Jerusalem, ngi ta cn tin hnh nghin cu v nhn thy rng sinh vin tip thu
thng tin tt hn trong nhng lp hc n o."

"Tht khng th tin c, Jerome phn khch. " cu l t c th hc trong

ting nhc AC/DC sao?"

"ng c nhanh nhu th ch. Tt nhin khng th l AC/DC c ri. Ci

nhm nhc kinh d . Tuy nhin, nhm khc th chc vn c," ti a.

"Thay v m nhc, anh c th tm cho mnh mt Hevrutah hc chung v

thc hnh vic ng no," Schneiderman c v kh chu v phng php hc ca
anh ta b em ra bp mo. "D phng ti vn nghe nhc khi hc mt mnh. Billy
Joe."

"Tht h?" Jerome ngc nhin. "Cu c php nghe Billy Joe h?"

"Sao li khng ch? ng y lm g sai sao?"

"Khng phi th. Ti ch ngh rng cc cu khng c php...m... nghe...m

nhc ca chng ti," Jerome p ng.

"Anh ngh bun ci tht y," Schneiderman ngc nhin. "Tuy vy, c mt
Hevrutah vn tt hn nhiu. Nu anh khng c ngi hc cng th c th t hc
mt mnh bng cch ni to ln, ng trong phng, i ln i xung, ni vi chnh
mnh nh kiu ng trn bc din gi y."

"C th tm mt Hevrutah u nh?" Jerome bng qu. "ng qung co trn

bo ?"

"Nu anh mun tm, anh s tm thy," Schneiderman kt lun. "Chng ta ra

ngoi ht th kh tri cht i," cu ta gi .
 Chng ti ra khi hi trng v bc vo hnh lang no nhit nhng tht s
m ni, tht ngc i, l n li t n hn nhiu so vi trong phng hc. Khi i
xung cu thang, Jerome tip tc hi v mt th cht ca vic hc hnh. "Ti thy
ngi theo o lun hc v cu nguyn theo mt nhp iu. Cu bit y, u a
chm ri. Ti sao li th?"

K nng Ben-Gurion - Nng lng ca no b

" chnh l cu hi m nh vua nc Kuzari hi Gio s Yehuda Halevi,"

Thy Dahari tr li.

"Th cu tr li l g?"

"Nhiu nm sau, ng y mi pht hin ra. ng tc u a gip lm m c th

v tng lng mu lu thng. Tuy vy, thi quen ny c mt s khi u khim
tn hn nhiu. Thi , chng ta vn cn thiu nhng vn bn kinh Torah nn
ngi ta phi chia nhau c. Vy nn, mt ngi phi ci xung c v khi
ngi ny ngi thng dy th ngi khc li ci xung v tip tc c, c nh th
cho n khi no xong th thi.

"Ngi ta chng minh c rng c ng ca c th gip ci thin kh

nng suy ngh v hc tp. S tt hn nu ng hc hoc va i va hc."

"Nhng sao li th?" Jerome thc mc.

"C hai l do," Itamar tr li. "C ng u a gip thit lp mt nhp iu

lm cho con ngi tp trung v gia tng lng oxy ln no. Ngun oxy b
sung ny lm tng kh nng suy ngh mt cch r rng."

"Cu ni sao c? Tc l nu t ngi th no t s nhn c t oxy hn ?"

Jerome a.

"Thc t l ng vy. V khng ch lc cu ngi u. Lng oxy trong khng

kh gim ng k trong vng vi trm nm qua do hu qu ca nhim mi
trng. Ngy nay, lng oxy trong khng kh cc khu th gim ng k so
vi thi im u th k XX. l l do ti sao nhiu ngi dn thnh th li b
nhng chng nh au u, d ng, u oi v cc cn bnh khc. Tt c nhng iu
ny u tc ng n kh nng tp trung ch v suy ngh ca con ngi mt
mc nht nh. suy ngh hiu qu hn, con ngi cn n nhiu oxy trn
no hn m mt trong nhng cch rt tt tng lng oxy l vn ng c th
nh i li, ng ln ngi xung, bi li. Mt s ngi cn gi nn trng cy
chui trc khi bt u hc bi."

"Ging bc nh ni ting chp cu Th tng Israel David Ben-Gurion b

bin, ti b sung.

"Chnh xc. V nhn ng y m xem, mt nh lnh o kit xut. Tt c l nh

ng y thng xuyn trng cy chui y."

"Tht t l chng c iu lut no yu cu cc v th tng chnh ph trng

cy chui trc khi bt u ngy lm vic ca mnh," Jerome gi . "t nc c
th khc i rt nhiu nu c iu lut nh th. M thc ra, tt nht l c h
trng cy chui c ngy i. Nh th, h s t gy hi cho t nc hn."

Tt c chng ti u tm ch ngi khi ra n khong sn nh trong khun vin

trng, ch c Jerome vn ng.

"Cu c bit l Einstein ngh ra thuyt tng i trong khi ang i i li li

khng?" Itamar ni.

"Hnh nh c ln cu ni vi bn t ri."

"Th cc cu c bit l Victor Hugo vit Nhng ngi khn kh trong khi
ng khng?"

"Tht ?"

"Cn Mozart son ra nhiu bn nhc trong khi i do. Beethoven th nc

ln u trc khi ngi vo cy n bt u sng tc."

Schneiderman rt t trong ti o ra mt bao thuc l v mi chng ti.

"Ci g c, cc cu c ht thuc na h? Jerome ly mt iu v a ln

mi.

Cu sinh vin gt u, ly bt la v chm thuc. "Ch bn ngoi ny thi,"

cu tr li, khng bit Jerome hi l chung chung, ch khng phi l u.
 "H c th ht thuc, min l khng ht vo, ti a.

"Tht sao?"

"Khng," ti tr li ct ln, mt chng biu l cm xc g. Jerome ti nghip

trng bi ri khng khip. "H c php ht thuc," ti gii thch. "H nghe Billy
Joe. Th y."

"Vy, xin nhn ly li xin li ca ti," Jerome ni, c v kh chu. "Ti khng
bit cu c tin khng nhng cu l ngi theo o chnh thng u tin m ti
tip xc trong sut cuc i mnh."

" chnh l mt trong nhng vn ln nht ca t nc Israel ny,"

Itamar th di. "Nu khng c cuc th nghim nho nh ca chng ta, c khi cu
s sng ht cuc i mnh m khng c ni chuyn vi mt ngi theo o
chnh thng mt. l mt trong nhng vn nghim trng nht ca h thng
gio dc."

Thy Dahari gt u ng . Schneiderman hi ci thp u v th thm,

"Chng ta u cng c chung nhng ti li, mt kha cnh no ." Anh ta ngng
u ln, nheo nheo mt. "Rt nhiu ngi trong cng ng o chnh thng s
nhng nh hng y tnh cm d ca th gii bn ngoi. Nhng cm d c
th d dng p o nhng ngi ngi khng c bn lnh. Mt ngi nhn thc
r rng c nhng li lm ca mnh c th tn hng nhng iu tt p t th
gii ca cc anh trong khi vn trnh xa c nhng iu xu xa." Cu ta p nh
iu thuc, tn ri y xung nn t.

Jerome ht mt hi v khoanh tay li. Mc d chng ti ngi di bng rm

nhng tri vn rt nng bc, mi m hi ngt ngt trong khng kh.

"C ai mun ung g khng?" Jerome ch v pha chic qun nho nh gc

sn.

"Chnh xc l cc anh ang nghin cu v vn g vy?" Schneiderman hi

sau khi Jerome ghi li nhng ung mi ngi mun gi v i v pha qun.
Itamar gii thch r hn. Khi cu ta ni v cuc th nghim ca chng ti, mt suy
ngh bng nhin ny ra trong u cu ta.
 Ngha v phi vui v - Nguyn tc ca c tin

"Nguyn tc ch o ca phong tro Hasidic l g?" Itamar quay sang thy

Dahari.

V gio s lun tay qua b ru trong lc tm nhng t ng tht chnh xc tr

li.

"Hasidic l mt phong tro tn gio c khi xng vo th k XVII bi gio

s Ba'al Shem Toy. ng cho rng c Cha tht s mun lng tn tm, c tin hn
l nhng kin thc su sc v Kinh thnh. Ch bng c tin xut pht t tm hn
con ngi mi thc s n gn Ngi hn.

"Vy, ng ngh, lm sao m phong tro ny thu ht c nhiu ngi n

vy?"

"Ti cho rng n gin l n cho tt c mi ngi Do Thi c hi c tri

nghim Cha qua c tin. Ta khng cn phi l mt hc gi Torah v i mi c
th t n mc tha mn v tinh thn cao nh th."

"Ni cch khc, ta c th ni rng phong tro Hasidic lm tng gi tr bn

thn ca mi ngi Do Thi, nht l nhng ngi khng phi nghin cu chuyn
su nh cc hc gi. M cho n thi k th cch duy nht mt ng c th
tri nghim c Cha l phi c mt kin thc tht su rng v lut l Do Thi.
Vy, n gin, ta c th ni, phong tro Hasidic mang n cho nhng ngi
khng c thi gian, sc lc theo ui vic hc hnh hay nhng ngi khng
c sinh ra vi s sc so ca cc hc gi mt cch n gn Ngi hn."

"Cng c th ni vy," v gio s xc nhn.

"Vy chnh xc l h lm th no t n mc thnh tm nh th?"

"Bng nim say m, hnh phc chn thnh. Cc cu bao gi thy nhng
ngi Do Thi dng Hasidic cu nguyn cha. H go tht, dm chn, v tay, nhy
ma m v no ng. n tn ngy nay, c nhiu ngi vn phn i Hasidic bi
v i khi nhng mn ca phong tro ny i qu xa. Chng thiu g nhng cu
chuyn v mn Hasidic nhy ma, nho ln hay chy nh in ngoi ng
ph. Mc ch ca h l t n trng thi xut thn, nim sung sng mc
nh im."
 "Tht th v," Itamar th hin s hi lng. "Nhng nu mt mn Hasidic tri
qua mt ngy ti t vi tm trng khng tt th sao? Lm sao anh ta c th bt
mnh ho hng c?"

"Ti khng hiu cu hi ca cu lm, v gio s ni.

"Ti va nh li mt cu m Schneiderman ni. Cu ta bo s t t mnh

vo trng thi nhit tnh nhn to," Itamar nh li.

V gio s mm ci v gt u. ''ng vy, nhng iu Schneiderman ni hon

ton chnh xc. n gin l ngi s t t mnh vo mt tm trng... ni th
no nh. C th con ngi nh mt th ng c, ta khi ng s mt v cui
cng v s nm. Nhng c ng nht nh ca c th trong lc nghin cu, hc
tp s t t nng con ngi ln cho n khi t n trng thi hon ton say m.
Khi u tht chm ri dn dn ln n mc cao nht."

"Ngy nay, chng ta bit rng cch suy ngh ca mt ngi c th tc ng n

hnh vi v mc thnh cng ca ngi ," Itamar khoanh tay. "Mt cch tip
cn tch cc s mang li nhng kt qu tch cc trong khi mt cch tip cn tiu
cc s dn n nhng kt qu tiu cc. By gi, chng ta li bit thm rng iu
ngc li cng ng - hnh ng ca ta, tc l nhng c ng ca c th,
cng c tc ng n cch suy ngh ca ta."

"Vy t lm g sai ?" Jerome quay tr li v nghe c cu cui cng ca

Itamar.

"Bn t c ni v cu u, ti trn an hn.

"Sao li khng?" hn c v thy b xc phm khi a ung cho mi ngi.

"Bn t ang ni n mi lin h gia c ng ca c th, trng thi tnh cm

vi cch suy ngh ca mt con ngi, th ny xut pht t th kia, tc ng qua
li ln nhau."

Jerome ng ngay nh tng. "T s mnh c ng sai mt ri. T c nn

a ung li t u khng nh? C l l bt nhit tnh i mt cht..." hn ci
toe tot.

Bn t ang ni n nhng ngi Do Thi Hasidic m," Itamar gt gng. "Khi

cu mun lm ai thy thoi mi, hy ngh ngi thay i t th." Itamar
quay tr li ch ban ny. "u ngng, lng thng, mt nhn thng. Khng phi
khu hiu u, l mt thc t v mt sinh l hc y!"

Itamar ng dy v ra hiu cho Jerome. "y, cu th nh... lm theo li t,"

cu ta bt u. " tay ra hai bn sn."

Jerome b cc nc xung, thng ngi li v tay sang hai bn.

"Tt. By gi, ngng u ln v nhn ln ngn cy."

Jerome lm theo.

"Ci i."

Jerome, c v thch th tr ny, lm ngay.

"Ri, ni to nh, vn ci nguyn nh th, Ti thy tht kinh khng. Tm

trng ti ang rt t hi."

Jerome nut nc bt, ht mt hi tht su gi nguyn n ci trn mi, v

trong lc duy tr ci ming ci, hn c m ming, "Ti thy tht kinh..." ri ph
ln ci.

"Thy cha, Itamar ci. "Cu khng lm c u."

"Khng th lm c, Jerome th trong lc ly tay lau nc mt.

"Tm trng cu khng th ti t c nu cu buc mnh phi gi c th

mt t th vui v v mt phong cch lc quan. Mi s thay i v sinh l u dn
n thay i v tinh thn," Itamar nhp mt ngm nc.

"T khng t ngh ra ci y u, cu ta tip tc. "C mt s hc thuyt ni

v vn ny. Khi trng thi v th cht i xung th mc nng lng v kh
nng suy ngh cng i xung theo. iu ngc li cng ng - khi ta thy vui v,
bay 'trn tng my th chn' nh ngi ta vn ni, th trng thi cng nh
hng n cch suy ngh ca ta."

"Nhng c ng trong khi hc tp hay cu nguyn khng ch gip tp trung v

gia tng lng oxy ln no m cn ci thin tm trng v lm ton b qu trnh
hc tp hiu qu hn. Ni cch khc, hc hnh v suy ngh mt cch hiu qu,
ta phi c tm trng tht tt, cu ta kt lun.
 "Bn phi sng vui v," Jerome ht tong ln, "bn phi sng, phi sng tht
vuiiiii

"Mt bi ht rt hay, ltamar nhn xt. "ng l t cha bao gi ngh n bi

ht . Bn phi sng vui v. Khng phi l 'Bn cn sng vui v' hay 'Bn nn
sng vui v. Bi ht ni r rng 'Bn phi sng vui v.PHI. Tht chnh xc.
Ngi Do Thi phi sng vui v. Chng ta khng c la chn no khc." Cu ta
ngi xung v ngm ngh.

Thy Dahari rt ra mt cun sch mu c trang tr bng nhng hnh v

rt p v bt u lt cc trang sch. ng dng li mt trang v mm ci. "Cn
g n nhng d n nghin cu ln lao ch, khi chng ta c nhng li khuyn
sng sut ca gio s Nahman th k XVI?" ng a cun sch cho Itamar.

"Ci g vy?" Itamar hi.

"Mt cun sch v o c ca gio s Nahman. c trang i."

Itamar hng ging. "Nhng iu nhy v nhng c ng ca c th s nh

thc nim vui trong bn. V khi bn cng vui v th kh nng tr tu ca bn cng
tr nn vng chc."

"Tuyt vi," Itamar xoa trn. "y chnh l im mu cht ca nhng g ti

va ni."

"Ch mt im na," thy Dahari ni trong lc m mt trang khc v a

cho Itamar xem. 'Ni to gip to nn s ho hng v sn sinh ra sc sng trong
tt c cc c quan ca c th. N cng dn ta n iu cn bn ca ton b qu
trinh - ni to. Cuc tho lun ca chng ta bt u chnh im ny."

"Ti xem li cun sch mt cht c khng?" Itamar hi vi bn nng ca

mt ngi va khm ph ra mt iu g tht v i. Cu ta lt lt cc trang
sch.

"Cu c cm i. Ti cn mt bn na nh."

Schneiderman ng dy tm thng rc b v lon soda. Khng tm thy nn

anh ta n ln tng v ly tay lau ming. "iu ngc li cng ng," anh ta
lm bm. "S gin d, ni s hi, ni lo lng v nhng tc nhn tiu cc khc cng
lm hn ch kh nng tr tu ca con ngi."
 "V tm l m ni th c th gii thch cho thc t c khng?" ti thc
mc.

"Chc chn l c ch, v gio s tr li. "S tc gin dn n chng hay qun
bi v n lm ngi ta tri qua ni au v s mt cn bng v tm l."

"Mt cn bng v tm l?"

"Khi mt ngi tc gin thi linh hn ngi ri khi c th v ngun

nng lng bn ngoi chim ch n. S gin d lm hi n linh hn v bin cuc
sng ca mt ngi thnh a ngc trn gian."

"Ta khng th suy ngh mt cch logic hay hiu qu trong khi ang gin d,"
Itamar nhn xt. " ai bo cu ng ni chuyn vi ngi khc trong lc gin d
m hy ch n lc ci u ngui bt cha?" cu ta hng cu hi v pha Jerome.

"Cha," hn tr li, mt t v th . "Chng vic g phi lm th. T chng bao

gi mt bnh tnh vi ai." Jerome chp tay, nhn ln tri, n mt n ci ngy th
v ti.

", phi ri, ti ci. "Thm ch c khi H Lan thm bi trc Argentina." Ti
v vai hn khi hn nh li ni bc dc ca mnh v kt qu trn u m chng ti
cng xem vi nhau.

Jerome ng im v rt mt hi mu thuc l cn li, g khng cn cht

nicotine no na. "Nhng ci tn s mi mi b xa khi lch s."

Ti tip tc k chuyn cu th ngi Argentina Batistota lm Jerome ni

in n mc no. Hn cng ngy cng kch ng theo din bin ca cu chuyn
ti k. Nu c mt iu lm Jerome cu tit nht th l nhng trn thua cay
ng ca i bng m hn yu thch. Sau khi kt thc mn tra tn ca mnh, ti
t tay ln vai hn.

"No, Jerome, by gi ni cho Joseph Hayim Schneiderman bit i hnh ton

sao ca H Lan nm 1977 i no."

"T khng thch, hn lm bm.

"Cu khng thch hay khng th no?"

"Ny... thi i m!" Ging hn thay i, khng cn v tc gin na.

 "c ri, th th ni i."

Jerome ht su v lit k tn cc cu th bng ging rt ngoan ngon. "Hanne

Hagary, Rob Rensenbrink, Van Der Kerkhof... cu va lng ri ch h?"

"Th tn u ca Van Der Kerkhof l g?" ti hi.

"T khng thch ni vi cu," hn mt kin nhn.

"Thi m. Ni i," ti bnh tnh nn n hn.

R rng l hn ang c nh nhng hnh nh ci tn vn khng chu hin ra

trong tm tr hn.

Tt c chng ti ngi im lng. Jerome c nh li nhng cui cng nh chu b

tay. "c ri. Lc ny t khng nh ra. Cu vui ri ch h??

"Cng hi hi ri," Itamar ci. "Tt c mi ngi y u chc chn l cu

bit cu tr li. Chi l cu khng th nh ra c khi cu ang bc mnh thi,
ng khng? chnh l vn y."

"Ni cch khc, khng nn hc khi ang trong tm trng kh chu. u tin,
phi ly li bnh tnh , cho d cu chng bao gi cn i chng na," ti tru hn,
mt chuyn m lc no ti cng rt gii.

Jerome vn np chai, v khi ti va kt thc cu ni tru hn, hn tm ly tay

ti v rt nc xung u ti. "T khng phi l ngi cn lm mt li u, cu
mi cn y!

Mi ngi cng ci.

"T ch nh gip cu tng oxy ln no bng phng php ca Beethoven thi

m," Hn ci khoi tr.

Jerome li ngi xung ch bc tng. Ti lau nc trn mt v vy cho kh

chic o i.

iu ny lm ti nh n ng bc Abraham ca ti. ng l mt trong nhng

ngi bnh tnh nht m ti tng bit. 'Nu bc mnh m tt, ng vn hay ni, 'th
ti sn sng ngy no cng bc mnh. Mi ln c chuyn g khin ti cu, ti
u ngh n cu ni n gin ca bc.
 Itamar, theo thi quen, rt cun s ra, va ghi va ni.

"B quyt hc tp trong cc trng o: hc vi mt Hevrutah, hc bng

cch ni to v hc trong khi c ng mt cch vui v."

"V nghe nhc ca Billy Joe trong lc ht thuc Newport na ch," Jerome b
sung. "Hay c l tt hn l Malboro?"

"Thc ra, tt hn ht l khng nn ht thuc." Thy Dahari ni, mc d ng

tha bit l Jerome ch a thi. "Thuc hn ch hiu qu hc tp."

"Chng ti c mt nguyn tc na m c th anh mun ghi li." Schneiderman

gi , "Theo ti th nguyn tc ny thm ch cn quan trng hn."

Schneiderman ngi chinh phc B quyt ca s sng sut

Hu ht mi ngi u thch th hin hiu bit ca mnh trc mt ngi

khc. Ti cng vy khi ti hc chung vi Hevrutah ca ti. i vi ti, cm gic
cn phi ngt li ngi bn hc v soi sng cu ta bng nhng sng kin ca mnh
l mt iu rt bnh thng, nht l khi ti tin tng rng iu ti cn phi ni c
tm quan trng ln lao, su sc. Ti c nhn vo hc ti trng o ny bi v
ti c coi l ngi c kh nng chia s kin thc vi ngi khc. Mc d vy,
ngy u tin ti trng, thy hiu trng i ko ti ra mt bn v nhc ti nh
iu m cc nh hin trit ni, "Mi s hunh hoang, cho d anh ta tht s
thng minh i na u khin s sng sut ri b anh ta. "

Lc no cng phi nhn nhng.

Thy Dahari gt u xc nhn. R rng l ng rt thch nghe cu sinh vin xut

sc ny pht biu.

"Thy Hanina so snh vic nghin cu Torah vi nc," Schneiderman ni

tip. "Nc lun chy t ni cao xung ni thp. Cng tng t nh th, mt
ngi bit khim tn th s hc c nhiu iu mi m. Nu ta ngh rng mnh
bit mi th th ta s khng hc c nhng iu mi m v khng bao gi xem
xt li nhng ci bit. Trong bt c trng hp no, khi 's sng sut s t
b ta.

"Tuy vy, ngi khim tn v nhn nhng khng quan tm n nhng iu

m ngi khc ngh v minh v cng chng cn phi chng t mnh. Mi quan
tm ln nht ca ngi l lng nghe v hc hi nhng iu mi m."

"Chic khin bo v cho s sng sut chnh l s im lng," Itamar ni.

"Chnh xc!" Schneiderman tht ln.

Itamar li m tp giy v vit.

Chng ti tip tc tr chuyn v cuc sng ti trng o, cc mi quan h tn

gio v nhng vn lin quan khc cho n khi Joseph Hayim Schneiderman
phi quay v trng. Chng ti tm bit, mong s c c hi gp nhau vo mt ln
khc.

"Cc cu gp cu ta khng phi do tnh c u," Thy Dahari ni. "Ti xin
php hiu trng trng cu ta c gp cc cu ln na."

"Cm n thy," Itamar tr li. "Chng ti rt mun gp li cu y, v chng ti

thc s cm kch v s gip ca thy."

"Ti cng mun tham gia cng cc cu vo ln sau." ng gt u.

"Schneiderman khng bit mnh ni ting n mc no u. Cu ta c coi l
mt ngi c u c phi thng. mt kha cnh no , ngi ta cho rng cu
ta c ban cho mt tr nh ng kinh ngc. Mc d ti c bit mt vi phng
php m cu ta s dng, ti vn mun cc cu tm hiu cch cu ta dng nhng
phng php mt cch su hn. Thm na, ti cho rng cu ta cng s hc
c nhiu iu t cc cu."

"S rt th v y," ti ni.

"ng vy," ng gt u. " s l mt bui ng no v cc phng php ghi

nh. Tch hp cc phng php hin i vi nhng phng php truyn thng
ca ngi Do Thi m cc nh hin trit xa s dng. Tt c chng ta u s
hc c nhiu th, v cu, Jerome , cu c th rt ra c nhng iu b ch
cho mc tiu m cu ang theo ui."

"Tuyt vi, Itamar tht ln.

 "Mt sng kin v i," ti ni thm.

"Ti s mang vi chic a CD ca Billy Joe v Mordecai Ben-Davis Verdiger i.

Nh th, chng ta c th kt hp truyn thng vi hin i to ra hiu ng
hon ho," hn a. Ti s mang c a ca Scorpions na."

"L ai th?" v gio s hi.

" l mt ban nhc rock, ti s bt cho thy nghe khi ti mun xua ht mi
ngi i."

"Sao chng ta khng gp nhau Caf Ladino nh?" ti gi .

V gio s lun tay vo b ru. "Ch c chng nhn kosher[19] khng?"

"Thy hi kiu g vy?" Jerome hnh ng nh th cu hi xc phm n

hn ta lm vy. "Fabio l mt tay cung truyn thng. Ti thy nhiu ngi
theo o ngi ri."

"Ai cp chng nhn kosher cho qun ?" v gio s vn khng khng.

" l chng nhn kosher Glatt," Itamar trn an ng.

"ng ri. Ch l siu siu cc kosher lun," Jerome lm nhm. "Ci chng
nhn ging ci m Gio ch ca Israel treo trong bp y."

V gio s ci ph ln v v vai Jerome, "Cu ng l mt anh chng c nht

v nh y Jerome ."
 Chng 11: Hp nhm v s ci thin tr nh ca Jerome

( Cc phng php tng kh nng tp trung v tip thu kin thc)

Schneiderman, i cng vi thy Dahari v Itamar, hn ln chic ba li vo

qun Caf Ladino. Cu gi cht ve chic o vest mu en. Ngi no nhn thy cu
cng c n tng rng c iu g ang lm cu bi ri. S xut hin ca mt
hc gi tr mt ni khc hn khung cnh t nhin, gn gi vi cu khi dy s
t m ca nhng ngi khch trong qun. (Nhng sinh vin trng o rt t khi
vo qun c ph cng vi nhng ngi Do Thi khng m o khc.)

Fabio vui mng n tip nhng v khch ca mnh v dn mi ngi n mt

chic bn g gc sn, ni Jerome v ti ang ngi i. Chng ti ng ln bt
tay nhau.

"Mt ni rt p, Thy Dahari bung li khen trc khi quay sang Fabio v
by t mong mun c xem giy chng nhn kosher ca qun. Fabio chy vo
bp v tr li vi mt t giy c lng khung. V gio s xem xt mt hi v
gt u hi lng.

"Cu thy sao, Joseph Hayim?" Jerome hi cu sinh vin. "Cu tng thy ni
no p hn ni ny cha?"

Schneiderman ci ngng. "Ni tht, ti khng hay n qun c ph lm,

nhng ch ny c v rt d chu."

Chng ti cng ngi xung v chm ch nghin cu thc n.

"Mi ngi c mun ti gii thiu mt cht v cc mn c bit ca qun

khng?" Fabio hi, anh ta vn ng bn bn chng ti.

"Mn c bit h?" Jerome ng ngng. " y c mn c bit t khi no vy?"

Fabio ci, coi nh khng nghe thy cu a ca Jerome.

 "Hm nay chng ti c rau bina cun v bnh filo, m pasta st liu en v ht
tiu, sung nhi kem kaymak, mt ong v h trn. Tt c u c ch bin trong
cn bp thun o ca ti."

"Cu thch th mn g?"

Schneiderman, c v vn hi thiu thoi mi, ch gi mt cc nc m cng

ni lp.

"Mt cc nc! S la chn hon ho!" Jerome ku ln ho hng. "Fabio, anh

bn tt ca ti i, hy mang n cho chng trai tr ny mt cc nc v tnh vo
ha n ca ti nh."

"Anh tt bng qu," Fabio ci.

"Cu c th gi mn g n." V gio s c gi cu sinh vin la chn.

Fabio ghi li nhng th mi ngi gi v quay i. Itamar ni cho

Schneiderman nghe v qun Ladino, v Fabio v nhng iu c bit ca qun.
Schneiderman im lng lng nghe, thnh thong xen vo mt vi cu hi ri li im
lng. Ni ny v c khung cnh ny u l lm vi cu; cu thy kh th gin.

"Vy, nh trng cho php cu ra ngoi vi ting h?" Jerome hi.

"Vng," cu lm bm. "Thy ni y l mt l do chnh ng ra ngoi."

"Jerome bt u vic hc ca mnh, ti ni. "V cu y ang phi i mt

vi mt vn khng bit nn lm th no. Cu y va mun hc thnh ti nhng
li khng mun hc qu nhiu v phi nh i bng thi gian cho nhng ln ngi
qun c ph hay i loanh quanh mi ch mt t."

"ng vy , Jerome xc nhn. "Chng hn, nu ti m ngi y hc c,

Caf Ladino ny, th tht l l tng." Hn ta ngi vo gh v th di thn
tht.

Bn c ph hay bn lm vic -iu kin hc tp l tng

 Schneiderman mm ci v nhn xung sn. Sau , cu ngng u ln nhn
thy Dahari, quay sang Jerome v ni, "Vy anh c lm th i, c sao u." Cu
nhn sang v gio s mt ln na tm kim mt du hiu ca s ng tnh. Mc
d ng thy khng c kin g vi cu sinh vin ca mnh nhng ng ra hiu cho
cu c ni tip.

Schneiderman ngi thng ln nhn ly trch nhim va t ln vai mnh.

"Trong cun Naviot Hochma c on vit, 'Mt ngi khng th hc ti mt ni
m tri tim ngi khng mong mun. Mi ngi u c trch nhim phi t
quyt nh mnh c th hc tp v ghi nh tt nht trong hon cnh no, bng
cch thc no v ti thi im no. chnh l cch hc ca nhng nh hin trit
danh ting." Cu kt thc bi din vn ngn ca mnh ri li im lng ln na.

"Trong cun 'Tr nh v tnh hay qun," thy Dahari ph v s im lng,

"Yehuda Hayman gii thch iu chng ta va bn n, i vi nhng ngi
quen hc gia khung cnh hn lon, no ng v tt c nhng cn a chn trong
cn nh ca mnh th s n o khng cn nh hng n s hc m h ang
theo ui na. Mt khc, li c nhng ngi nht thit phi thit lp s im lng,
tnh mch v m m trong nh. C nhng ngi ngi xung u cng hc c
nhng li c nhng ngi mun hc c nht thit phi c bn, c gh ng
hong.

C ln ti c u v li khuyn ca mt hc gi Do Thi rng nn

ngi hc bn b sng bi v s thanh bnh ca ni c th h tr kh nng ghi
nh ca ta. Chng ta cng ni n vic phi hc vi lng mong mun, hc
trong s vui v. Ni tm li, iu Joseph Hayim ni rt ng bi v ta nn hc
mt ni m c tri tim v tm hn ta u mong mun."

"Sng no y nh?" Jerome hi.

'Ti cng khng r lm. Chc l chu u," ng tr li.

'Ti ngh, khng hc kiu c u... bi v nu mang sch v ra b sng

Amazon m ngi vi mt con c su nhn chm chm vo sch v mt con s t
sm soi xem ta ang c trang no th cng hi hi y," hn a. "Nhng c mt
chuyn ti mun hi cu, Joseph Hayim ," Jerome gi ngn tay ln, nhm mt li
v tp trung t tng. "M tin th, cu c ci tn no ngn gn hn gi
khng? n lc ni xong t 'Joseph Hayim' th ti cng qun khuy mt mnh
nh ni g ri."

"Vy anh c th gi ti l Josik cng c. Bn b ti thnh thong vn gi th."

 "Josik! Tuyt. Th c phi n gin hn bao nhiu khng! M thi, chuyn ti
nh hi lm...ti sao cu khng hc trong qun c ph, chng hn th?"

Mt cu sinh vin m to y ngc nhin. R rng cu cha bao gi c tng

. Cu nhn ln tri, khoanh tay v ngm ngh.

"Ti thch hc trong trng o, cu tr li n gin. " , ti cm thy

thoi mi. Khng kh rt tt cho vic hc v ni tht l ti khng thch hc
mt mnh."

"Cu y ni c l y, v gio s nhn xt. "Khng nn hc mt mnh v tch

bit, nh th khng tt bi v n sinh ra tnh li nhc v ny sinh nhiu cm
d."

"Cm d tc l sao?" Jerome hi.

"Phi ri, chc chn l th, ti ln ting. "Cu khng bit c cu ni 'Ch hai
pht thi' sao?"

"L sao?"

"Cu ngi vo bn hc, mt mnh trong phng vi nhng cun sch v ri...
ngh hai pht thi, chp ly th g trong t lnh b vo ming ch mi pht
thi xem thi s, cp nht tin tc nng bng mt t... ch mt giy thi, gi in
cho c bn xem tnh hnh c nng th no. l nhng cm d m thy Dahari
mun ni ti."

"V nhng cm d thng pht sinh khi ta nh mt mnh," Itamar b

sung. "Chnh v th m c mt 'Hevrutah' l rt tt. Ngoi ng c hc tp chung
v kh nng dng no hiu qu, ta cn c mt th ngha v, nu khng phi vi
chnh mnh th t nht cng l vi ngi bn hc chung. Ta s khng d dng u
hng trc nhng cm d, b cuc hay cho php mnh dng li lm nhng vic
linh tinh khc."

"Vy, hc qun c ph c li g ch?" Jerome thc mc.

"u tin, cu u c mt mnh, ti tr li. "Cu u phi chu ci cm gic

b b chn nh, ru r v au kh trong khi ngi khc tng bng bn ngoi,
chnh cu cng ang vui chi y ch. Cu ngi trong mt qun c ph, xung
quanh y ngi v cu ang mt ni m cu mun, chnh ni m cu m
tng ti khi phi ngi cht d trong phng mnh. Th hai, nh thy Dahari ni
y, cu khng phi i mt vi bt c cm d no... khng c TV cng chng c
t lnh m quyn r cu. Ch c cu v tch c ph m cu s phi thanh ton
trong khi cu li chng mun ng dy, i loanh quanh lm g bi v nu th,
mt g bi bn no s n v dn tch c ph ca cu i ngay. Ni cch khc,
cu phi ngi v nhm nhi c ph ca mnh. Lc ngi , rt c th cu s
mun hc mt cht."

"C mt cu chuyn ci kiu nh th nhng l lin quan n bia," Jerome

nh li. "Mt anh chng vo qun v gi mt vi bia tht to nhng ng lc ngi
phc v t vi bia to uch trc mt anh ta th anh ta li mun i v sinh. Vn
l ch anh ta s c ngi s ung mt vi bia ca mnh trong lc anh ta vo nh
v sinh. Th nn, anh chng vit li mt t giy nhn, 'Cc bia ny thuc v ngi
khe nht hnh tinh. Anh ta yn tm ra nh v sinh v khi quay li th vi bia
khng cn mt git. Bn cnh l mt t giy nhn khc, 'Cm n - ngi nhanh
nht th gii.'"

Trong lc chng ti cn r ra ci th Fabio mang n n.

"Ny, anh th ni xem, Fabio," Jerome quay sang anh chng ch qun, "nu ti,
hay bt c ngi khch no khc, vo qun m ch gi mi mt tch c ph ri
ngi n nm ting lin th anh c thy kh chu khng?"

"Th chng phi anh vn hay lm th cn g?" Fabio ci v tr li. "Nh anh
chng ng kia chng hn nh, anh ta ch mt ngi ang ngi pha bn kia
sn. "Cu y tun no cng n y hai, ba ln, mang sch v theo hc v ln
no cng ngi n hai, ba ting. Nhng ti khng h thy kh chu. Ngc li l
ng khc. Ti mng v qun ca mnh c th gip ngi ta tp trung vo vic hc
hnh. L mt cu gio vin tr ging, ti cm thy mnh c trch nhim gip
cho nhng ngi ham hc hi."

Jerome cng mt nhn ngi m Fabio ni ti. Bng nhin, hn ch vo anh ta

v ku ln mng r, "Nhn ka, cu y mc o phng t thit k y!"

Chng ti ng loi quay li nhn xem c g m Jerome ho hng n vy. T

xa, chng ti cng nhn ra ngay mt trong nhng tc phm ca Jerome. l
hnh Bill Gates ang vt vo lng chng mt ta nh chc tri v h hc lau ca
s. Bn di l dng ch, 'Dch v lau chi Windows v Office 2000.

"T c bit anh chng ny th phi, Jerome lm bm. 'T phi ra ch cu ta

mi c."
 "C mt l do na khin ti thch hc trng o." Schneiderman quay tr
li ch dang d. "Mt iu rt quan trng l ta phi hc mt ni sch s v
linh thing."

"Bi v, cng ging nh mt con ngi v i, mt a im cng c th cho ta

ngun cm hng v gip tng kh nng tip thu kin thc," ti gii thch ca
Schneiderman.

"ng vy, cu gt u. "i vi li, trng o l mt noi linh thing vi mt

mc ch duy nht l em n cho sinh vin s sng sut ca ngi Do Thi. Ti
thc s tm c ngun cm hng, nh anh ni y, mt ni nh th."

"Chng ta nn ng dy, i ra tay ch nh?" v gio s ni v ng dy.

ng thy kh m cng li mi thm quvn r t nhng mn n n tng ang
by trn bn.

"Cc cu khng tin c u," Jerome quay li bn cng lc vi chng ti.

Tn anh chng l Itzik Ben- David, cu ta ang hc chung vi t trng i
hc. T vn cha quen ht mi ngi bi v nhiu ngi theo hc chng trnh
qun tr kinh doanh qu, nhng cu ta c nt rt quen."

"Cu c ni cho cu ta bit ngun gc chic o cu ta mc khng?"

"Tt nhin l c ch. V anh chng thy n tng lm."

V gio s v cu sinh vin trng o ci u v cu nguyn bn chic bnh

m.

"Chc ngon ming," ng ni khi chuyn nhng ming bnh m ti ngon cho
mi ngi.

Chng ti nhm nhp trong khi Itamar k li cho Jerome ni dung cu chuyn
m chng ti ni trong lc hn khng .

"Lc cu ra ng kia, bn t ni v vic nn chn mt ni linh thing hc

tp. Ni cch khc, ni hc phi c tc dng to ngun cm hng."

"Nh sn vn ng Wembley ng khng?" Jerome a.

"Nhn tin," v gio s ni, "cc nh hin trit xa ch ni n vic hc ti gio

ng, ch khng phi trong thnh ng. iu ny rt th v. Thnh ng r
rng l linh thing hn gio ng. Vy, ti sao li khng hc ni linh thing
hn?"

Nguyn nhn ca tnh hay qun v cc yu t gy nhiu khc

"Mt ni c coi l qu linh thing th c th s gy sc p cho ngi hc,"

ng gii thch, "m ta th khng nn hc di sc p mt cht no."

"Ging nh th vin trng i hc vy, c coi l ch l tng hc

hnh, nhng thc ra nhiu lc li phn tc dng, tr thnh mt yu t cn tr vic
hc, ti ni khi nh li nhng kinh nghim tht bi khi hc trong cc th vin.
Nhn ai trong th vin cng c v chm ch, cn mn v thng minh trong khi ti
th chng cho vo u c ly mt trang sch. i vi ti, mi ln hc th vin
u rt cng thng.

"Khng nn hc trong lc gin d, khi ang bi ri, kh chu hoc c mt

iu g ang gy sc p cho ta," v gio s ni tip. "S lo lng lm con ngi
ta mt i cm gic an tm. Ni s hi lm c th con ngi run ln, v ni lo chnh
l mt ci cht dai dng lm tan chy tri tim, lm tiu tan hi m t nhin m
nu thiu hi m , c th v tr nh ca con ngi s yu i rt nhiu. Tt c
nhng iu ny c vit trong cun Tr nh v tnh hay qun' m ti ni n
khi ny."

"Th nn ngi ta mi ni," Schneiderman b sung, "ta cn phi tm cch i

mt, gii quyt nhng th gy xao nhng hng ngy v nhng iu lm ta lo lng.
Nu lc no ta cng lo lng v mi th, u c ta s lun trong tnh trng cng
thng v nh th khng tt cho tm hn cht no. Ta cn phi tch bn thn ra
khi mi lo lng, xo trn v tp trung vo vic hc tp."

"i," Jerome thti ln cay ng, "c ngh n vic hc l ti thy mt mi,
cng thng ri. Nu c c mt bi lun bn trm trang vit bng ngn ng kiu
Shakespeare phi c th khng cng thng mi l ch. Mi ngi c li khuyn
no thc t hn cht khng?"
 "Gii php cho vn ca cu nm ngay trong chnh vic pht trin s t tin
v tm kim cm gic thanh thn, tp trung vo suy ngh," v gio s ni. "Ri cui
cng cu s tm c cch i mt c vi cun sch ."

"Vy thy tc l ch cn ngi thin v lm nhm cu thn ch 'Jerome , my

rt thng minh v thnh t' sao?"

V gio s mm ci v nhn sang Joseph Hayim.

"u tin, qun ht nhng th lm cu khng tp trung vo vic hc i. Trong

cun sch ni v tr nh cn a ra mt li khuyn l nn ra tay trc khi hc
bi v khi ra tay th mi th xu xa cng theo i lun. Cun sch gii thch
rng nu ta i v sinh, ct mng tay hay s tay s chn xong m khng ra tay th
ta s qun mt nhng g mnh ang hc. Ta cn phi cm thy thoi mi v trong
sch trc khi ngi xung hc. Nu ta c cm gic c th mnh cn bn thu, nga
ngy, ta s b phn tm."

"Th v tht," Itamar nhn xt.

"Ni tm li, Jerome , cu cn phi tm ra nhiu hn, mt thng mt ln l

hi t y, ti v vai hn.

"Cu cn thot khi mi yu t gy nhiu bn ngoi" v gio s tip tc. "Rt

dy in thoi ra. Nu nng, hy bt iu ha ln. Pha trc mt tch c ph v n
mt cht g cho m bng, ci ny s rt tt cho vic hc hnh. Sau ..." ng
dng li mt cht nhp mt ngm c ph. Cha kp ni tip th Jerome hi
ngay cu m ti cng ang nh thc mc.

"Thc n gip hc tt hn , c phi th khng?"

Ti sao mt b m Do Thi li lun mun con mnh n tht nhiu?

Khi tri tim mt ngi lo cho dinh dng ca bn thn, ngi s qun mt
vic hc hnh. Ly v d n gin th ny, anh s khng th ngi im c nu ci
bng cn co bi v cn i cng l mt yu t gy nhiu. N lm chuyn hng
s ch ca anh v khin anh khng th tp trung c."
 Nhn xt ca Schneiderman bng nhin lm ti nh n cu chuyn t hi
Th chin th hai m b ti vn thng k. B ti, Paul Katz, mt k s kh thnh
t, sinh ra v ln ln ti Praha. Xen gia nhng ln lang thang, trn chy bn
c quc x, b ti lun c gng dy cho ng nhng kin thc cn bn nht.
Mt ti, b t b ti ngi ln chic bn trong bp v bt u dy ng hc ton.
Sau khong na ting ngi m khng hc c g, b ti bt u khc tong ln,
ku i v khng ngh c g ht ngoi thc n. B ti i ra ngoi mt lt sau
quay tr li vi mt bnh m. 'Sau khi chn ht bnh m,' b ti thng ni,
'b gii quyt c mi vn m khng gp phi tr ngi g ht.

"Ni cch khc, ta khng th hc c vi mt ci bng rng," v gio s ni.

"Nu ta mun ngi Do Thi no cng hc tp v tr nn sng sut, ta phi m
bo rng khng ngi Do Thi no b i."

"V v th, nhng b m Do Thi mi c sinh ra," Jerome ci khng khc.

"Ai cng mun con mnh sau ny tr thnh bc s hoc lut s v ai cng c nhi
nht cho con mnh n cng nhiu cng tt. Mi ngi c bit chuyn v b m Do
Thi v u s khng?"

V gio s, khng r Jerome s dn cu chuyn n u, lc u min cng.

"Thi Trung i, ngi ta thng a ngi Do Thi n u trng xem

nhng u s, h bit chuyn g s xy ra nu h dm lm iu g sai. Ni cch
khc, h phi au n ngi xem nhng n l v bn h qun nhau. Ch c b m
Do Thi l quan tm n s phn ca nhng ch h con bn ngoi u trng,
'Sao my con h con khng bt c ai n?'"

Chng ti mm ci lch s v Itamar ng gp mt kin hp l hn.

"Thy bit y, ngi ta chng minh c mi quan h gia dinh dng v

tr thng minh," cu ta ni vi v gio s.

"Ti cng c nghe ni."

"Dinh dng khng m bo c th lm chm s pht trin tr tu ca tr,

thm ch c th dn n thiu nng tr tu v cc vn lin quan n hnh vi.
Cc nghin cu ch ra rng ph n khi mang thai nu bit b sung ch dinh
dng th con h sinh ra s c ch s IQ cao hn."

"Rt th v, v gio s ni. "o Do Thi chng ta cng dnh u tin cho ph
n mang thai. ng b v nhng a con khc phi gnh trch nhim chu i, tc
l phi vui v n t thc n hn, v b m ang mang thai. Nhng d sao, i vi
ngi Do Thi, lng t thin quan trng n mc him c ngi Do Thi no, d
c ngho kh n u, phi chu i. Ngi c lun mang cho ngi khng c.
Bit u c, c khi nh iu ny m ngi Do Thi thng minh th. ng ci.

"Rt c th," Itamar tr li. "iu khng c ngha l khng c ngi Do Thi
no b i. Trong lch s ghi nhn rt nhiu trng hp. Tuy vy, c th ni l
rt t ngi Do Thi b tn thng no do suy dinh dng v nu c b i chng
na th mc cng nh hn so vi cc dn tc khc. D sao, ngy nay o Do
Thi cng rt ch trng n dinh dng. Tt c cc quy nh v kosher, nhng g
ta c n v khng c n, n lc no v n bao nhiu, u xt n mi quan
h cht ch gia ch n ung v sc khe ca c th, mt yu t c ng gp
kh ln vo s pht trin tr tu con ngi," Itamar trnh dng thut ng 'tr
thng minh.'

"Vy trc khi ngi xung hc, ti nn n ci g?" Jerome nhc li cu hi ca

hn.

V gio s nhn cu sinh vin, "Cu ngh sao?"

Schneiderman bt u, khng mt cht do d, "Trong sch Horavot c a ra

mt danh sch cc loi thc n c th gip ci thin tr nh: bnh m chy (bnh
m nng), trng luc chn cng khng mui, ru pha vi du liu v gia
v. Bn thn liu thng li khng tt cho tr nh."

"Cn cun 'Cc loi tho dc' th li ni rng mt ong, qu, m tt v nhiu
loi tho mc khc rt tt cho tr nh," v gio s b sung.

Chng ti im lng lng nghe v gt g. Ti ang c gng hiu c s logic

ng sau tt c nhng iu ny th Jerome, nh thng l, thi ti mt c.

"C nghin cu khoa hc no chng minh nhng iu ny khng?"

V gio s ngm ngh mt lt trc khi nhn vai.

"Tuy vy, ti c nh l trong cng ng ngi Yeminite, ngi ta thng cho

tr con ung mt tha liu v mt ong trc khi chng ngi xung hc bi."

Jerome nhn mt, "Chc Elvis Presley v Axl Rose[20] phi n nhiu ti, ht tiu
vi da chua lm," hn a.
 "Ti ngh, thc ra cng khng c g kh hiu, Itamar ngt li hn. "Trong
bnh m, lng trng v c c cha cht lecitin, khi vo c th cht ny s
chuyn ha thnh kolin. Mt s nghin cu chng minh c rng nhng cht
ny c th lm tng 25% kh nng tp trung v ghi nh ca con ngi. Trong mt
ong c glucose, cht ny cng vi axit glutamid l nhng cht duy nht m no b
c th chuyn ha thnh nng lng. Trong trng c amino axit, t cht ny no
sn xut ra norphinefrin, mt cht c vai tr quan trng trong vic hc tp v ghi
nh ca no, c tc dng gim stress. Cn du liu th sao nh?" Cu ta ngm ngh
v nhn chng ti. "Mi ngi c mun nghe gii thch v mn ny khng?"

"Chc chn l c ch," v gio s khch l trong khi Jerome v ti vn cn ang

bn khon khng bit Itamar ly nhng thng tin t u.

"Qu trnh lo ha ca no chu tc ng ca cc gc t do, v tr nh l mt

trong nhng th b nh hng bi qu trnh lo ha ca no, cu ta bt u
gii thch. "Trong thc n c cng nhiu cht bo khng bo ha th kh nng loi
b cc gc t do cng ln. Nu n thng tin dinh dng trn bao b cc loi
thc n, mi ngi s pht hin ra rng du liu cha lng cht bo khng bo
ha gp tm ln liu thng! l l do v sao du liu thi tt cho tr nh cn
liu thng li c tc dng ngc li."

V gio s v i. "Tuyt vi!" ng rt tha mn vi bng chng khoa hc m

Itamar va cung cp.

Jerome ci vi Itamar, "Tht khng th tin c. Nh vo mn sung nhi

mt ong cu gi y h. Hay l h v tnh b vo thm cht protin axit
khng bo ha... Tht ng kinh ngc, Itamar !" Hn ct mt ming tht v b vo
ming. "Th m t hi n gi t c ngh cu l mt gio s khoa hc chnh tr
y..."

Itamar chnh li t th ngi.

"V cuc th nghim nho nh ca chng ta nn t nghin cu mt cht," cu

ta nhn. "Ch nu khng thi t cng chng my hng th vi ha hc u." Cu ta
hi ci u.

"Taliban chc cng l mt loi gc t do y, Jerome nhn xt.

"C mt iu ta cn nhn mnh y, v gio s ct l Jerome, "l khng bao

gi c n qu no. Ci g cng va phi thi. ng hc khi bng i, nhng cng
ng hc khi no qu. Mt sinh vin thng minh m ch no cng n th mi
iu hc c s b tri i ht. Sau mt ba n, khi bng vn cn ang cng v
thc n cha c tiu ha ht th rt kh hc nhng iu i hi s tp trung
v ghi nh. Khi , c th ta lun chm chp, u oi v mt mi."

Khi tt c chng ti vn cn ang thong th thng thc mn n ca minh th

Schneiderman xi ht nhng mnh vn cui cng trong a v ang t tn lau
mt. Tc n ca cu ta khin ti nh n cch chng ti vn thng n hi tp
hun c bn trong qun i. Bt c mn g c a ln bn trong ci tin snh
hn n ca Tri 80 u c ngu nghin ht ch trong vng hai pht. C th
sinh vin trng o v qun nhn u c chung mt ni s hi v nhng ngi
bn vi ci bng cn co xung quanh mnh.

Jerome xong ba, t da xung v ngi ta vo gh. "H, ngon gh." Hn v

ci bng cng phng. "C th ni lc ny ti hon ton v lo, v ngh v trong
trng thi th cht hon ton thoi mi. Ti c th bt u hc mt th g ..."
Hn toe tot.

"ng vy y," v gio s ni. "Ch khi c th cu thy th gin, cu mi c th

bt u hc c. Bc tip theo l gt ra khi u c mnh tt c nhng vn
hng ngy v ch tp trung vo vic hc."

"OK, nhng thy ch cho ti phi lm th no u Lm sao c th tp

trung v bt u hc mt th g va kh va chn ch? Nh ci cun
Shakespeare m ti ni lc ny y. Cu ngh sao, Josik?" Hn quay sang cu sinh
vin - ngi sao sng ca trng o. "Cu c cng thc no hiu qu khng?"

Schneiderman ngi thng dy v chnh trang li chic m trn u.

"Tt nht l cu nguyn," cu ni v nhn Jerome y hy vng.

Jerome khng ni g nhng trn mt hn l r v giu ct. "Josik ," hn ni

bng ging hi kch ng, "cu vn khng hiu ? T khng phi l kiu ngi
thch cu nguyn! Cha c th gip cu nhng vi ti th chng c ch li g u.
C i ti mi n gio ng c mt ln. l vo ngy l Sm hi[21]. Ti khng
ngh l tri tim ca Ngi dnh cho mnh u. Hng nghn ngi n gio ng
chm ch hn ti nhiu nn chc chn l cn phi xp hng lu mi n lt ti."

"Khng phi th u," Schneiderman tr li. "Khng bao gi l qu mun c..."

V gio s nh nhng t tay ln cnh tay Schneiderman bo cu ta ng ni na.

"Li cu nguyn ging nh mt cu thn ch, nh cu ni y," ng ni.

"Nu ta tin vo Cha, tc l ta t nim tin vo mt iu g . Ta bit rng minh
khng h n c. Nu cu khng phi l mt ngi m o th nhng li cu
nguyn vn c th gip cu tp trung. Hy cu nguyn cho sc mnh ni ti,
nim tin vo chnh bn thn mnh. Cu nguyn l li tuyn b nh ca mt
ngi. Chng hn, khi cu ni, Cha cho con mt tri tim trong sng v mt tinh
thn mnh m, tc l cu khng nh rng, 'ta tnh to v sn sng cho cuc
chin, - cuc chin vi sch v v vic hc hnh. D cu khng phi l mt ngi
c c tin ln lao i chng na th khi nghe cu ni ny, trong lng cu cng tro
ln mt cm xc rt tch cc, ng khng?"

"c ri, c cho l th i."

"Mc ch ca nhng li cu nguyn l gip ta tp trung vo nhim v pha

trc. Nhng li cu nguyn gip chuyn ton b s ch t nhng vn khc
vo nhim v ta chun b thc hin. Nhng li cu nguyn ni vi ta rng: ng
c ngi m m na! S tp trung ny gip ta tiu ha trong khi n, ci thin
kh nng nhn bit cc s vt xung quanh trong khi li xe, cn lin quan n ch
tho lun ca chng ta th n gip nng cao hiu qu hc tp."

"Cu thng cu nguyn nhng g?" Jerome hi cu sinh vin.

" loi, nh 'Tnh yu vnh hng,' 'Cha ban cho tri tim chng con lng
thng cm' chng hn."

Jerome nhn sang chng ti, c v khng thoi mi.

"Mi ln phi cu nguyn, ti c c cm gic mnh nh mt k o c gi vy.

Ti cha thc hin c mt iu rn no cho y c. Th m, t nhin ti li
dm cu xin Ngi gip mnh hc tt c hay sao? Nh th th hi to gan qu,
mi ngi c ngh vy khng?"

"Cng khng hn th," Itamar tr li. "Tin t i, chc chn cu xng ng c

ng linh thing gip m," cu ta mm ci.

Jerome nm cho cu ta mt ci nhn y ngc nhin.

"Ngh m xem. Cu bao gi git ngi hay trm cp g u," Itamar gii
thch. "Cu lun knh trng cha m, cu cng lm theo nhiu iu rn khc na,
lm nhng vic tt theo ting gi ca tri tim, nhng iu cu cho l ng n.
Vy nn, d cu khng phi l ngi m o i chng na th Cha vn thy cu
v nghe cu ni. t nht, t tin l Cha lm vy vi tt c nhng ngi tn trng
nhng quy tc hnh vi c bn ca con ngi."

"C mt ln t chm scla ca hng."

 "Chng c g to tt."

"V mt ln t khng tr li tin khi ngi ta a nhm tin tha."

"Khng sao."

"Mt ln t li xe cn vo mt con mo."

"Chuyn vn thng xy ra m."

"V mt con ch na."

"Chuyn cng thng m."

"V mt con chim cnh ct."

"Cu cn vo mt con chim cnh ct h?"

"C th l mt con chim o di, t cng khng nh r lm." Hn ci. "Cu

c bit con chim khng, Josik?"

"D sao, Itamar ni tip, pht l Jerome, "cu c th t ngh ra li cu nguyn

hoc cu thn ch ca chnh mnh, mt cu m cu thc s tin rng s mang n
cho cu nim vui, s hng khi v ng c bt u thc hin k hoch cu
vch ra. N s gip cu i ng hng. C th m xem."

Jerome ci mt mnh v nhn ln tri, hnh nh hn ang ngh v iu g ,

"Hay y," hn ni. "T s ngh v iu ny."

"Cn mt chuyn na," v gio s ni thm. "C th cc cu thy rng

nhng ngi Do Thi sng o thng vit hai ch ci 'B"H' u trang."

"B'ezrat Hashem - c ngha l 'vi s gip ca Cha," Jerome chng t hc

vn uyn bc ca hn.

"y cng l mt hnh thc tuyn b nh, v gio s cho chng ti xem
trang giy ca chnh ng,

"Khi ta vit ch B"H ln trang giy, ta thc s chun b tinh thn lm mt

vic tht quan trng, thing ling v lm vic , ta phi dnh ht sc mnh.
cu xin s gip ca Cha, ta khng th lm qua loa, i khi c, ng
khng? Ch B"H u trang giy t ra cho ta mt trch nhim phi tp trung v
t c kt qu tt nht bi v trong nhim v ta t ra cho mnh c s hin din
ca Ngi. Trn mt trang giy nh th, ta s khng th cho php mnh vit
nhng li gian di hay nhng th v vn c. Ch c s tht, nhng iu quan
trng v c mc ch c th."

"Tht th v," Itamar tht ln. Khi ghi chp bi hc, hy vit ln u trang giy
t B"H hoc l mt iu g c trng lng khin ta phi c trch nhim
lm tt hn. Bng cch ny, ta s ghi chp c nhng iu hu ch nht."

" cng l mt tng rt hay," Jerome nhn xt.

"Vy th c th m lm i," v gio s ni. "Cu thy thoi mi, cu cu

nguyn v cu vit B"H ln u trang. By gi cu cn phi bt u ngi c v
hc thi."

"Tuyt! Ti s m cun sch chn ngt ra, c c na trang v ng lun.

Hn t hai tay ln bn, ng u ta vo , nhm mt li v nh ang ng.

Schneiderman ph ln ci trc mn biu din nho nh ca Jerome.

"Khng nhanh th u," v gio s ci. "Cu s khng bt u bng mt cun

sch nhm chn!"

"Sao li khng?"

S khi u tt l s khi u mang n nhng iu th v

"Cu cn phi dn dn a mnh vo mt quy trnh hc tp hp l. Hy bt

u bng mt th g n gin thi nhng phi th v. Sinh vin no cng phi
dnh mt cht quan tm n s thch ca mnh ch. Ni cch khc, ch khi cu tm
thy nim vui thch trong iu mnh hc th cu mi nh c. l l do v sao
cu phi bt u bng s thch th."

"Bt u bng mt bi bo tht th v chng hn," Itamar gi .

 "Nh trang th thao y. Khng nht thit phi l tin tc thi s, ti ni thm.

"Mt tp truyn ngn... hoc

"c ri, t hiu ri m. Bt u bng mt th tht th v."

"B no con ngi, cng ging nh bt c loi c no khc, cn phi bt u

chu trnh hot ng ca n mi cch t t. Cu khng th no chy nc rt khi
va mi ra khi ging c, cng nh ng c mt chic xe cn phi lm nng
trc khi cu phng ra ng," Itamar gii thch.

"Hy dnh khong mi lm, hai mi pht cho vic khi ng ri mi

chuyn sang nhng th cu cn phi hc cho bui hc ngy hm sau."

"By gi ta s bn n chuyn lm sao i mt vi nhng cun sch chn

ngt, kh nhn," v gio s ni tip.

'Ti ra tai nghe ri y," Jerome ho hng.

ng ngi im lng mt lt sp xp li cc suy ngh ca mnh.

"Vic u tin ta phi lm khi c gng gii quyt mt vn kh l ngh v

nhng li ch m ta s nhn c t vic nghin cu ti liu . V cu phi
phn bit c u l li ch tht v u l li ch gi."

Jerome trng c v cc k bi ri.

"Li ch thc s m cu c th nhn c t vic theo hc qun tr kinh doanh

l g? l nhng kin thc v cng c s gip cu thnh cng trong vic kinh
doanh ca mnh, ng khng?"

"ng vy... iu th qu r ri," Jerome tr li, bt u hi kh chu.

"Nhng ti phi lm g khi gp mt ch hoc mt chng c th no m ti
khng h c mt cht hng th no? ti l, nh thy vi ti u hiu, khng
phi bi hc no trn lp cng lin quan n cng vic kinh doanh ca ti. Ti
thc s khng th tm thy ch li trong mi th mnh c c."

"Cu c th c gng tm ra nhng im ph hp," v gio s vn khng khng.

"T s ly mt v d cho cu d hiu," Itamar xung phong. "Nu cu hc v ti

chnh chng hn, i vi cu ng l mt ch chn cht, th cu hy ngh
n li ch thc s cu c th nhn c nu cu nm c s khc nhau gia
'Li sut thc t v 'Li sut danh ngha. C c nhng kin thc nh th,
khng ngn hng no c th li dng s thiu hiu bit ca cu khi cu cn n
mt khon vay na."

Jerome gt u hiu .

"Trong cng ng ngi theo o Do Thi chnh thng cn c mt ng lc

khc n lc thnh cng trong hc tp v tr thnh mt sinh vin xut sc -
l 'sc p t nhng ngi bn hc," v gio s gii thch. "Ngoi s ngng m,
nhng sinh vin c thnh tch ni tri cn c nhiu la chn trong vic tm ngi
ph n ca cuc i mnh hn. Ngy xa, mt sinh vin xut sc ca mt thy o
thm ch cn c th chn mt c con gi ca thy lm v. Ngay c ngy nay cng
th, cc gia nh kh gi trong cng ng lun tm kim nhng chng r l cc
sinh vin thng minh, ni tri. l vinh d cho c sinh vin v gia nh cu ta.
C gng hc tp chnh l mt bn phn v bn phn ha hn mang li mt s
kt i c kh nng m bo cho ngi hc mt tng lai thnh t vi mt v tri
cao trong x hi."

"Vy, thy o m c nhng c con gi xinh p th cng c nhng sinh vin

xut sc, Jerome a.

"Hin nhin l vy ri," v gio s ci ln.

Jerome nhn cu sinh vin, Khng km c, hn but ming hi. "Cu thch
sao hn h Josik, mt c nng xinh p hay mt c nng giu c?"

Schneiderman bng mt. Cu ta gi gi trn. "Quan trng nht l c y phi

l mt ngi v tt v mt ngi m tt i vi con ci chng ti."

"Ni cch khc - xu th sao," Jerome khng dng c.

"Thi, b i." Itamar c lm cho Jerome im lng.

"Th cn chuyn 'Ci vi tnh' th sao? Trong th gii ca thy c khi nim
khng?" Jerome cht vn v gio s.

"Tinh yu s hnh thnh theo thi gian," ng tr li v mm ci. "C mt cu

chuyn th ny. Mt b mi n mt gia nh Do Thi. 'Ti khng cn n s gip
ca b, ngi Do Thi ni. 'Ti s ci ngi no ti yu, ch v tnh thi. 'Th
ti cng nhn danh tnh yu y, b mi khng khng. 'Chng ta ang ni n c
con gi c nht ca mt ngi cc k giu c. ng bc c y khng c con. Tt c
gia sn ca ng ta s thuc v c y. B d ga ca c y cng lm di chc
ton b ti sn cho chu gi mnh. Lm sao li c ngi khng yu c y c c
ch?'"

"OK, ti thua ri," Jerome ci. "Th cn li ch gi l g?"

" y, chng ta ni n mt lot nhng ng c c th lm ny sinh trong

cu mong mun v thc gic cu hc nhng iu phc tp," v gio s p.
"Cu c hiu iu ta ni khng?" ng quay sang cu sinh vin.

Schneiderman hiu ngay. "Maharal gi l 'Bc ng' - bn cn phi dng

nhng phn thng nho nh d d mt sinh vin hc, v bng nhng phn
thng nho nh , bn li ko tri tim ca cu ta vo vic hc hnh ca mnh."

"Th ngha l sao?" Jerome hi.

"Nh ko chng hn," cu sinh vin tr li. "Ti vn nh thy mnh t mt

phong ko scla cnh bng ch ci Do Thi ngay trc lp hc. Mi ln ti tr
li ng, ti s c thng mt ming."

"Scla cng khng phi l mt ti u, Jerome nhn xt. "Ti c th ni vi

mnh 'Jerome , nu my tht tp trung vo chng ny, c ht v hc c mi
iu trong , my c th t thng cho mnh mt chic bnh scla.

"Mt cch rt hay," v gio s ng .

"V nu c n hai mi chng mt ngy," ti xen vo, "ta c th t chiu

mnh mt bui ti d chng trnh Hi tho v gim bo."

"Nhng cng c nhng ng c mang tnh tiu cc," v gio s ni. "Cu cng
c th ni vi mnh rng nu khng hon thnh mt nhim v c th no th
cu s khng c xem trn bng m cu nh xem." Mt ng cng ln, hnh
vin n.

Jerome h hc ming nhn ng. "Vi tt c lng knh trng, tha thy, ti ngh
th l i hi qu xa . Khng ai ng phi chu mt hnh pht tn nhn n vy
u."

"Ch l gi thi m, ng ci.

"Thy bit khng, c ln ti b trng pht ri y. Ti ang i b trn

ng th t nhin bn tay phi au khng khip. T k cho cc cu nghe cha
nh?" Hn nhn Itamar v ti.
 "Th chuyn g xy ra?" v gio s hi, c v rt quan tm.

"Lc u, ti c ngh l au tim," hn ni m mt tnh b, "nhng sau , ti

nh ra rng bui sng hm c ngi hi ti th ca Israel l g." Hn bng
nhin im bt.

V gio s nhn trn, c hiu ni dung cu chuyn.

'Ti qun mt." Jerome bung hai tay thng sang hai bn. "Chuyn l th y,
rt r rng v n gin. Ti qun mt Jerusalem," Hn ci toe tot.

V gio s gt u chn nn, mm ci v th di. "Cu ng l tn ba lp." ng

ta ngi vo thnh bn.

"Ti c th ly cht g cho mi ngi ung y?" Fabio xut hin tht ng lc.
"C ph ch, tha thy? Hay tr bc h?"

V gio s gt u, sau chng ti tng ngi gi ung. Fabio xem li mt

lt cc th v tr li nh bp.

"Chng ta khi ng bng mt th g d thi," v gio s tip tc, "ri

chuyn n ci thc t ta cn phi hc. Ta bt u c mt chng v nhn ra
rng n cng khng c g kh lm bi v b no i vo trng thi hc tp v
mi iu ang din ra rt sun s."

"OK," Jerome xc nhn. " l chuyn ca khong na ting trc."

"im tip theo kh quan trng. ng dng li v ng ng y cho n

khi nng lng cn kit."

ng ch vo Jerome. "Lc cu mi c gii lao."

Ngh lc no, hc lc no?

"Hu ht cc sinh vin u mc mt sai lm chung," ng ni tip. "Cu bao

gi ngi xung hc v ni trc l n hai gi, v d th, s ngh gii lao cha?"
ng hi Jerome.
 "Ti ton lm th m. Ti t bo mnh l s hc mt ting ri ri ngh gii
lao."

"Lp k hoch thi gian cho mnh nh th l tt nhng cu cng nn tn dng

ti a cm hng, hc tp ca mnh. Nu sau mt ting ri m cu thy l
mnh t n nh im ca kh nng hc, c ngha l lc tp trung v
kh nng hiu bi ca cu i n mc cao nht ri th ti sao li i gii lao ph
hng ci nh cao ch? Cng ging nh l cu dng phanh khn cp khi leo ln
nh i vy."

"Ti rt thch lt sng," ti ni. "Khng ai li i qung mnh khi vn ch bi

v n gi gii lao c. Ngi ta s tip tc cho n khi no con sng tan ra hoc
p vo b."

"Chnh xc!" v gio s mm ci. "Hy tri cng ngn sng."

"Lt cng ngn sng ch," Jerome cha li. "Neu thy m tri cng ngn
sng c ngha l thy b bt ra khi vn ri."

"ng dng li. ng ngh gii lao ch bi v n lc bn nh trc

l s gii lao! ng ng dy. Hy tip tc hc cho n khi no u c bt u
lang thang, min man ni khc. Ch n lc mi nn gii lao."

"ng vy," llamar gt g. "n lc mc tp trung v hiu bi gim i, m

l mt iu hon ton t nhin, th chng c l do g thc bch bn thn
na. Hc hai ting trong trng thi tnh to v tp trung cn tt hn nhiu
vic hc n nm ting nhng trong trng thi mt mi v khng th tp
trung ni!"

"Cu cn phi bit khi no nn bt u v khi no nn kt thc," v gio s tm

li. " l mt trong nhng quan im su sc nht trong Ecclesiastics."

"Thi im gieo trng v thi im gt hi," ti trch dn.

"Thi im tm kim v thi im nh mt; thi im gi li v thi im

qung i; thi im im lng v thi im ln ting..." ng tip li.

"Mi th u phi ng thi im ca n, Jerome lp li.

"Nhng s sng sut thc s li th hin trong vic qua li gia hai thi cc."
Mt ng sng ln. "Nu cu lm g th hy kin tr cho n khi hon thnh.
Khi xong vic, hy qun n i, nh th n cha tng tn ti vy."
 ng dch chic gh xa bn ra v bt cho chn.

"Ti nh my nm trc, ti thy mnh mc trong mt ci vng lun qun,

ng bt u. "Lc ngp u trong cng vic th ti cm thy mnh khng dnh
thi gian cho bn tr, cn khi chi a cng bn tr th ti li lo ngh v nhng
cng vic ng l ra ti phi lm. Ti b dn vt bi nhng ngh v gia nh trong
khi lm vic v nhng lo lng v cng vic khi bn gia nh. Tt c nhng ci
nhiu khi lm ti cu bn. V ci ti nhn c l g. Ch l ni tc gin. Ch c
th."

ng x mt gi ng nh, b vo tch tr ca mnh v chm ri khuy.

"Cch gii quyt, ti khm ph ra, l lm theo Ecclesiastics, ng ni tip.

"Khi lm vic, ti ch tp trung vo nhng th c lin quan n cng vic v thm
ch khng ngh n gia nh. Cn khi bn gia nh, ti gt i mi suy ngh v
cng vic thay v c gng gii quyt chng nh ti vn thng lm trc kia."

"Khi lm vic, ch ngh v cng vic thi, Khi bn gia nh, hy cng hin
trn vn cho gia nh. Khi hc tp, hy tn tm tn lc cho vic hc, cn lc
gii lao, ng ngh, d ch mt cht, v nhng th bn va hc. ng c suy
ngh v nhng th trong u mnh. Hy bn thn th gin hon ton!"

Itamar vit g ln t giy trn bn cnh cu ta.

"Cu c bit mt trong nhng nghi l quan trng nht ca o Do Thi l g

khng?" v gio s hi Itamar.

"Ngy Sabbath[22] phi khng?" Itamar on.

"Chnh xc!" ng ni, "Nhng ti sao n li quan trng n vy? l mt iu

b mt i vi nhng th h tng lai ca ngi Do Thi. Xuyn sut lch s ca
mnh, ngi Do Thi mo him c cuc sng gi nghi l Sabbath, b mt
thp ln ngn nn Sabbath, lm bnh challah, ni li cu nguyn bn ly ru; lm
tt c nhng nghi l ny m nhng k thng tr khng h hay bit. Ngy Sabbath,
t thu s khai n gi, cho mi ngi Do Thi thi gian thot khi nhng cng
vic hng ngy v dnh ra t nht mt ngy mt tun cho c tin Do Thi ca
mnh. c ngh ngi, hc tp, n ti bn chic bn n Sabbath vi c gia nh.
c lm mt ngi Do Thi!

"V ti sao ti li ni n ngy Sabbath? Bi v n th hin r nht s phn

chia hon ton gia cng vic v ngh ngi. Danh sch nhng iu c v khng
c lm trong ngy Sabbath rt di v t m. Trong ngy , c mt iu cm
l cm lm vic. Ch c tr chuyn v nhng iu thing ling. Phi mc nhng
b qun o tht p. Ti sao ? gip ta qun i ht nhng lo toan hng ngy.
Mt ngy np nng lng v ty sch u c. Mt ngy cho tm linh.

"Gi tr cao nht trong o Do Thi, ng quay sang Jerome, "khng phi l
cng vic hay hc hnh. Gi tr cao nht," ng ngng li mt lt, cp mt nhm
nghin, "l ngh ngi." ng nhn hn. "S thanh bnh ca ngy Sabbath. Hy nh
ly iu ny mi khi lng tm cu cn rt v chuyn gii lao."

Jerome gt u tha mn. Ti khng ngh lng tm mnh s cn rt v

chuyn u."

"V chng ta ang ni n vic phn chia thi gian hp l cho hc tp v nghi
ngi, ti cn nhn mnh mt iu rng nn hc tng cht mt trong thi gian
ngn thi."

Hiu ng Brita

"Hc nhiu th chng c bao nhiu, hc t th hc bao nhiu c by

nhiu, cu sinh vin ni.

"Chnh xc," v gio s ng tnh. "Maharal v Gaon, hai trong s nhng nh

hin trit v i nht, cho rng hc tng cht mt s tt hn bi v kh nng, tr
tu ca con ngi l c hn. Do , ta phi tin hnh mt cch t t v n luyn
thng xuyn."

"Mc ch ca hu ht cc trng hc l hc c cng nhiu ti liu tht

nhanh, trong thi gian cng ngn cng tt," ti bc bi. "R rng nh th rt
khng hiu qu v gy ra cho hc sinh s chn nn. Li ny l dnh cho cc v gio
s y." Ti nhn sang Itamar.

Cu ta gi cm v lau m hi hai bn thi dng.

"Ti cng phi tha nhn rng sinh vin ca ti c mt danh sch di nhng
cun sch phi c."
 "Vy n cui hc k, chng thc s cn gi c g khng?" Jerome tham gia
vo mn cng kch.

"Khng nhiu lm, Itamar tha nhn, ci tr v gt u chp nhn thua

cuc.

"Hiu ng Brita. Cu c nh khng?" ti ni vi cu ta. C ln chng ti ni

v ch .

"Hiu ng Brita l g?" Schneiderman hi.

"Cu c bit my lc nc Brita khng?"

C, cu sinh vin tr li, vn ang c tm ra mi lin h gia chng.

"Chic my k cc cng ging nh vic hc hnh," ti bt u. "Mi ln cu

phi mt lng nc nht nh vo v ch cho nc thm dn qua b lc
xung bn di. Nu cu qu nhiu nc, n s b trn v cu mt hn s nc
trn . iu tng t cng xy ra vi vic hc hnh. Mi ln hc mt t v
kin thc thm dn. Khi kin thc thm xong, cu c th hc thm mt cht
na, tng cht mt. Nu cu hc 'qu nhiu, tc l hc lin tc nhiu gi lin, nh
th s khng tt v kin thc khi s b 'trn' khi u cu."

"Hay tht," v gio s tht ln, "Hiu ng Brita, ng nhc li.

"Trong cun Hazchira," ng ni tip, "c vit 'ch mt cht thi nhng c mc
ch cn hn l nhiu m chng c mc ch g c. Tc gi gi rng mi ln hc
ch nn tp trung vo mt cht thi. Chng hn, nu ly 150 bi thnh thi v chia
cho ba mi ngy th mi ngy ta phi hc nm bi thi. Trong trng o,
mi sinh vin ch nn hc hai bi lun mi ngy."

"Ni tm li," ti ln ting, "kh nng tp trung v nm kin thc ca mi

ngi l c hn. Cng ni nhiu th cng nh c t. Kin thc cng c n
gin ha v i vo vn chnh th kh nng nh c kin thc cng cao."

Chng ti ngi im lng. Sau mt lc, Jerome ta vo bn.

"Xin li, khi ny ti nghe khng k lm, hn ni. "Ai c th nhc li ton b
cu chuyn ca chng ta k t lc thc n c mang ra khng?"
 "Ti ngh n lc chng ti phi i thi," v gio s mm ci. "Ti phi v nh
cn Joseph Hayim th phi quay li trng."

Itamar ng vai tr ch nh v ly ha n. Chng ti ng dy v thng nht

my hm na s gp nhau nghe nhng phng php m Sehneiderman s
dng ghi nh cc nguyn tc, bi lun, v - quan trng nht vi Jerome - nhng
ti liu thi c. Chng ti mi ngi i mt ng, ch c Jerome vn ngi li bn
ni chuyn vi Fabio.

Ti lic mt nhn li v thy mt ngi quen quen. L Lisa. C gi ang ro

bc nhanh v bin mt vo trong Caf Ladino. Ti mm ci, Jerome kn tht,
hn gi cho mnh b mt v cuc hn nho nh ny. iu ny khin ti c n tng
rng c l chuyn ny kh nghim tc - mt phm cht him khi thy hn trong
vn lin quan n tri tim.
 Chng 12: Hp nhm v s ci thin tr nh ca Jerome

(Nhng phng php c bit ghi nh mt lng thng tin ln trong

thi gian ngn)

Nhng m my xm ging kn bu tri nhng thi tit vn nng bc. Jerome

ang ngi ngay ti chic bn m tun trc chng ti ngi vi mt ng giy
t trc mt. Trng hn c v hon ton sn sng cho bi hc v nhng b
quyt n thi; mt bi hc c th s cho hn mt vi th thut ghi nh ca Joseph
Hayim Schneidermnan.

Ti ngi xung v ci toe tot vi hn, khng ni mt li.

Hn nhn ti chm chm, c l gii n ci ca ti.

"Ci g th?" hn hi, ging c v bt an.

"Cu c g mun k vi t khng?"

"C g t c th k vi cu ?" hn hi.

"T dm th l nhn thy mt c nng vo y sau khi chng ta chia tay

tun trc y," ti tun ra, khng kim ch c.

Jerome ci bn ln v xu h nhn xung chn.

" l ln th hai bn t gp nhau bn ngoi khun vin trng," hn tit l.

"V..."

Hn ngng u ln v nhn ti u ym. Mt n ci n ra trn khun mt hn.

"V?!!" ti sp n tung n ni.

Hn im lng, nhng vn ci.

 "C th..." hn ni chm. " t l, t ngh l..." hn p ng.

Thy Dahari v Joseph Hayim Schneiderman n bn ngoi qun v vy tay

cho chng ti.

" sau nh," hn th thm khi chng ti ng dy n nhng v khch.

"Xin cho," hn ni.

"Tht tuyt khi c y," v gio s p li v ngi xung ch dnh cho ng.

"Vic hc ca cu sao ri?" ng hi Jerome. "Cu bt u p dng nhng

phng php hc cha?"

Jerome li ngi xung v khoanh tay.

"Ti i siu th," hn bt u. "Thy khng bit h c nhiu loi du

liu v mt ong th no u. Lm sao ti bit c loi no tt nht cho tr nh
ch?" Hn ci khc khch.

V gio s chun b tr li th Jerome a tay ln v lc u.

"Ti a thi. Ti th ri." Hn ly ra mt t giy t ng sch v trc

mt. "Chng hn, ti bt u hc y. Caf Ladino. Fabio bit l mi tun ti
s n y ba ln v cho ti mt chic bn ra qun. Thnh thong, Itzik Ben-
David, anh chng ln trc mi ngi thy y, cng n y v chng ti cng
nhau hc."

"Nghe c v hay y," v gio s mm ci ng tnh.

"V thc s rt c hiu qu," Jerome ho hng ni tip. "Hc trong qun c
ph rt vui, Nh kiu hc ngoi tri y. Ti hc c nhiu hn. Th m sut
tng nm ti bt mnh phi hc mt ni nh b, cht hp v yn tnh.
Chn ngt!"

Itamar, nh thng l, n mun hn mt cht v tm n ch ngi quen

thuc ca cu ta.

"Cu th sao h Josik?" Jerome hi Schneiderman.

 "n Cha," cu ta tr li. "Ti tp hp c vi th cho anh. Mt vi
tng ti ngh c th c ch cho anh."

"Tuyt!" Jerome dui thng ngi.

"Chng ta bt u ch?" Schneiderman ho hng.

"."

Schneiderman lic nhn thy mnh. Khi ng gt u ng , cu ta bt u.

"Chng ta ni n vic bt u bng nhng th d v th v ri sau mi

chuyn sang nhng ch kh nhn hn. Bt u bng nhng lng kin thc
nh thi v t cho mnh thi gian gii lao. Tuy vy, c mt iu rt quan trng m
ti qun khng nhn mnh. Khi gp phi nhng ti liu kh v phc tp, ta
phi hon ton chc chn rng mnh hiu ni dung thc s ca ti liu ."

Jerome trng c v bi ri. "iu th qu r rng ri cn g."

"Khng hn th, Itamar tr li. "C nhng th c v cc k hin nhin, tc l

ta ngh rng ta hon ton bit r v n, nhng thc t c th ta b qua mt ci
g ."

Jerome nhn Itamar chm chm.

"T s cho cu mt v d," Itamar ni nhanh. "T chc l cu nghe thy

nhng cm t nh 'ad hoc, 'modus vivendi, 'tabula rasa, 'bonafied'... ri ng
khng?"

"Chc chn ri. T nghe thy sut," Jerome tr li.

"Th 'ad hoc' c ngha l g?"

Mt Jerome chuyn xm khi hn ci lng tng. "Ngha l... m hn ngng

li ngh. "Kiu nh l 'phng khi, t ngh l vy."

"Th cn 'modus vivendi' th sao?"

"Ci lin quan n mt n v o no ... Jerome ci ngng. "OK, t

chu. T nghe nhng cm t kiu nh th nhiu ln ri nhng cha bao gi
chu b thi gian tra xem ngha chnh xc ca chng l g."
 "Hi trc c mt chng trnh TV," ti nh li, "trong bn tr con c
hi v nhng ch ca ngi ln. C mt hm, ngi dn chng trnh, Art
Linkletter, hi bn tr c bit ai c charisma[23] khng. Bn tr con khng bit
charisma l g nhng vn tr li. Mt cu b ni, 'Bc chu c charisma. ng y
bnh vin hai tun nay ri." Ti gi ging tr con lm tt c ci nghing ng.

"Mt cu b th k chuyn b mnh va trng mt cy charisma trong vn

sau. C mt b gi ni rng hi trc m mnh b charisma nhng cui cng b y
tm c mt loi du gi u m c b khng nh tn l g na."

"V d rt hay. Chnh l iu t mun ni y. Nh Joseph Hayim ni, 'Hy

chc chn rng bn hiu mi iu mnh hc, t u n cui. B no con
ngi rt kh nh nhng th khng c ngha hoc khng r rng."

"ng b cuc d dng," v gio s ni thm. "Dnh thm mt, hai pht na.
u t thm mt cht nng lng na chc chn rng mi th u hon ton
r rng. i khi, nu ta khng hiu phn u tin ca mt th g th mi th
khc ta hc sau u s khng cn r rng na. Cng ging nh mt chic vng
c vy. Nu mt xch u tin b yu th c chui dy s b nh hng."

"Hiu ri. Quan trng l phi hiu!" Jerome ni.

"Sau khi c v hiu ti liu, hy t mnh gii ngha su thm mt cht, cu

sinh vin tip tc. "Mt ngi s rt ho hng nu c th lin h nhng nt mi
n ti liu hc v khi , anh ta s nh tt hn bi v l thnh qu ca
chnh mnh."

"i mi, Jerome nhc li im cui cng.

"Phi... m... v d, khi tm tt mt bi bo, hy b sung thm mt iu cha

c ni n trong , mt iu m ta ngh n khi c bi bo . kin ca
ring ta, mt cch hiu khc lin quan n ch ."

"C th l mt nhn xt hi hc chng hn, Itamar gi .

"Chc chn ri, cu sinh vin xc nhn. "C ln, khi chng ti hc v nhng
ngi Israel lang thang trong sa mc, ti lp ra mt danh sch nhng ni h i
qua v nhng im dng trn hnh trnh . Ri ti hnh dung ra nhng du mc
nh mt cy c, mt chic lu, mt ci ging chng hn. iu ny dn n mt
ngh cc k hi hc l c l ngi Israel lang thang khp sa mc bi v h
chn nhng kho bu b mt nhng khng nh chnh xc l ch no... Vy nn
h phi quay li tm kho bu ca mnh... Th nn h mi phi lang thang
sut bn mi nm. Tm kho bu mt nhiu thi gian m." Joseph Hayim hi
mt v mm ci.

Chng ti lch s ci p li. 'Thc ra cu chuyn cng u c n ni no,

ti ngh thm.

"Mt tng bt ngun t nhng n lc v suy ngh ca chnh mnh bao gi

cng s d nh hn, Itamar nhc li im chng ti ni m khi trng o.

"Th v l ch ci ngh v vn ca ti v kho bu c chn giu

thc s gip ti nh c nhng thng tin lin quan n cu chuyn v hnh
trnh lang thang trn sa mc ca ngi Do Thi. Ti nh c nhiu thng tin
hn bi v ti tp trung ch n vic pht trin tng hi hc ca mnh."
Cu sinh vin dng li mt cht. " l cch ti khm ph ra b n v i v mt
tr nh phi thng.

"Nhng tng mi m l cha kha kch hot u c v tr tng tng, v

tr tng tng chnh l b quyt v nn tng ca mi phng php ghi nh,"
Joseph Hayim li dng v nhn Jerome.

"Khi ta mun nh mt ci g , ta a ra nhng ch dn tr tng tng

ca mnh to nn nhng bc tranh, khung cnh khc su vo tm tr, gi chng
.

"Nu ta mun nh n s huyn diu ca nh Sinai, tt c nhng g ta cn lm

l tng tng ra cnh chnh mnh ang ng . a con ca dn tc Israel
Moses ang nm Mi iu rn trong tay... hay ting sng bin, ting mt ch ong
vo ve. Khi ta nhm mt li v tng tng, ta s thy mnh nh ang thc s c
mt trong khonh khc lch s ." Mt cu ta khp li.

"Tr nh l kh nng thit yu ca tm hn con ngi, kh nng sp xp tt c

nhng bc tranh v triu tp chng ch trong mt ci chp mt, v l l do
ti sao nh c mt th g ta phi chuyn n thnh hnh nh, mt
hnh nh thc s manh m v phi thng."

"Aristotle v Plato chnh l nhng ngi pht trin nn cng c ghi nh bng
hnh nh tng tng," ti nhn xt. Mt vi k nng ghi nh m con ngi ngy
nay vn s dng c pht trin t thi . Theo nh ti bit th y l pht
minh ca ngi Hy Lp, ch khng phi ca ngi Do Thi. Ti rt ngc
nhin.
 "c Cha ban cho dn tc Israel mn qu ," Schneiderman tht ln
p li iu ti ni. "Ngi bit rng nhng thn dn ca Ngi khng c mt tr
nh v i, chnh v vy Ngi dy cho h nhng phng php ghi nh..."
Cu mm ci v nhn tt c chng ti. "Mi ngi c nh khng?"

Jerome v ti nhn li cu ta y thc mc.

"Cha ni vi dn tc Israel," cu sinh vin mnh m vung tay ln khng

kh, Hy tng tng nhng iu ta lm vi Hy Lp v hy iu nhc
nh cc con bit ai l v cha chn chnh v v i nht!" Cu ta kt thc bi din
vn y nh mt nh thuyt gio thc th.

Cng ng, ti ngh thm. Nhng y khng phi l tr tng tng thng
thng, c Cha ni n s tng tng v nhng iu v cng, nhng iu phi
thng. Tr nh ca con ngi lun hot ng hiu qu nht i vi nhng iu
mang tnh cht phi thng.

"K xo c bit," Itamar ni. Tht th v l Jerome cng ang ngh n iu

tng t v nhanh nhu by t kin ca mnh ngay.

"T th khng ngh l nhng k xo ny s gy n tng my Hollywood

u." Hn ci vi Itamar.

"Tng tng cnh Arnold Schwartzenegger ng bt lc gc phng, ln

ting e da mt tn gng-xt to nh tru mng li cn mang sng my ngay
trc mt mnh, i loi nh 'Tao s cho my c hi cui cng ri khi y.
My nn bit l tao c chy rn v m bnh y.' V ri trong nhy mt,
Schwartzenegger di chuyn n gn tn gng-xt v chm ci bm s t ca
mnh vo hn, tn gng-xt run nh cy sy, mt kim sot v cu xin ngi anh
hng tha mng. 'Khng! Lm n i! ng th chy rn!'"

Jerome lc u. "Khng bao gi c chuyn u."

"Phi, nhng dch bnh l chuyn c tht m, Schneiderman phn bc.

"Ti a thi m, Josik," Jerome trn an cu sinh vin. "Cu xem phim ca
Schwartzenegger bao gi cha?"

"Cha, ti khng xem phim."

" nh... Xin li," Itamar ni, hi xu h. "Bn thn Schwartzenegger l mt

k xo in nh ri."
 "Tm li," cu sinh vin ni, quay tr li vi ch ca chng ti, "ta ghi nh
tt nht nhng iu mang tnh l lng, phi thng. Nhng iu rt c hiu qu
i vi tr nh bi v chng c hiu qu i vi tri tim."

"S kch ng," Itamar gii thch, "tc ng n tr nh."

"Chc chn ri. Mc kch ng v hng th m tm hn ta cm nhn c nh

hng n hiu qu ca vic ghi nh. Mc hng th hay au n, tc l quy
m ca n tng, quyt nh liu mt s kin no c ghi du n mi trong tri
tim chng ta hay khng."

Jerome a tay ra hiu bo Schneiderman dng li mt cht. "i mt lt,"

Jerome li ra phn tm tt m trc hn cho v gio s xem. "Bt tru tng
i mt cht nh. Chng hn, lm th no nh c nhng th ny nu dng
phng php cu va ni?"

"Xem no." Schneiderman cm tp giy v chm ch xem xt. "y l nhng g

anh ghi chp c t mt bi lun hay mt cun sch no ng khng?"

"Mt bi vit v vic qun l ti chnh trong nhng cng ty mi," Jerome gii
thch.

"OK. Vy by gi anh phi nhn vo phn tm tt ny v hiu c nhng iu

thit yu: chnh v ch . Ly mt t giy khc, hay dng l ca t giy ny
lun cng c, vit ra mt hoc hai t i din cho ch , mt t anh c th
tng tng ra. T phi tht ni bt, bt mt v khin tm hn anh b kch
ng, ho hng v truyn cho anh mt nim mong mun, mt ni kht khao thc
s ghi nh n.

"Hng th h ngi Do Thi trn khp th gii ny t chc Ba ti ngy l

Qu hi m khng cn n cun kinh cu nguyn Hagadah, anh bit ti sao h
nh c tt c nhng li cu nguyn khng?''

"Bng nhng t ch o," Jerome on.

"Chnh xc," Schneiderman tr li v bt u lit k mt s t chnh. "Li cu

nguyn, ra tay, ng ty, chuyn k, ra tay, bnh khng men, bnh kp... v cn
nhiu nhiu na."

", ti nh c ht nhng ci ," Jerome ni.

 "Nhng t ny c nhn mnh, ni bt u cun Hagadah. Mi t u
c ni ra nhc chng ta nh n nhng phn khc nhau ca bui l: li cu
nguyn - ni li cu nguyn bn ly ru, ra - ra tay trc nghi l, ng ty -
chng ta n rau ngm trong nc mui, bnh khng men - ming bnh gia s
c b lm i... Bng cch ny, chng ta ghi nh c mi lm phn ca bui
l. Nhn tin, thy Samuel ni rng ta nn c gng chn nhng t ch o v
gieo theo vn. Nh th ta s nh tt hn."

"Ni cch khc, hy chn nhng t gy n tng mnh v sp xp nhng

t theo mt cch khin chng tht ni bt v bt mt."

"Ging nh my ci p phch ch cu, Itamar xen vo.

Cu sinh vin nhn Itarnar v khng hiu. "p phch no?"

"Cu cha bao gi n nhng tm p phch qung co c bit dn trn

tng cc khu tn gio ?"

"Cha." Cu sinh vin c nh li.

", i khi chng nh mt m hn n vy," Itamar gii thch. "Gn y ti

thy g nh? , phi ri... c nhng t qung co tm ngi, thay v nhng cu kiu
nh Tm ngi: u bp cho hc vin Torah' chng hn th li l mt t p phch
cc k n tng vi dng ch. 'Khn cp! Hai anh em sinh i b cn i giy v
tm mt tm hn cao c v nhn t sn sng vo bp nu n cho h Nghe c
nh trn th gian ny khng cn g quan trng hn vic tm mt u bp vy."

Schneiderman v v gio s mm ci. H bit chnh xc ci qung co m

Itamar ang ni n.

"Nhiu ln ti cng dn mt vo nhng t qung co nh vy, nhng anh c

thy tc ng mnh m ca chng khng?" Cu sinh vin nhn xt. "Nu
chng khng gy n tng mnh n vy, c khi anh chng n chng lm g
bi v c lin quan g n anh u."

"Nhng t ch o cn phi tht bt mt, nh ta ni," Schneiderman ni

thm. "Nhng t ny c vai tr nh nhng du mc, nhng tm bng ch dn cho
tr nh." Schneiderman c gng ht sc lm r quan im ca mnh. " thc
hin mc ch ca anh, Jerome, chng ta ni n vic n gin ha, tc l c
thng xuyn v tm tt mt cch n gin. Cn gi c ngha l nhng t ch
o, nhng du hiu ghi nh c th gi cho ta nh n nhng tng
khc." Cu ta dng li gii ta cn kht.
 "Du hiu ghi nh l g y?" ti hi.

Schneiderman ngm ngh tm v d minh ha. Bng nhin, c v nh mt

tng rt hay ny ra trong u cu.

"Du hiu ghi nh l nhng cng c h tr m khi ta nhn thy, ta s nh ra

nhng ci khc." Cu dui thng ngi trn gh. Ri bt ng, cu ta lc trong ti
qun, li ra mt qu tzitzit[24] v a cho chng ti xem.

"y l mt v d v du hiu ghi nh," cu tuyn b.

"Qu Tzitzit ?" Jerome hi.

"Trong cun Nhng con s, c Cha ni vi Moses, 'Hy ni vi nhng

a tr Israel v nhc chng phi kt tzitzit nhng gc khn, t th h ny sang
th h khc, v buc mi gc mt si ch mu xanh: chic tzitzit s , cc con
s nhn thy n v nh c tt c nhng iu rn ca Cha v lm theo nhng
iu rn .

Khi mt ngi mang trn mnh tzitzit, ngi s nh mnh l ai, mnh l ci
g, nh n nhng iu rn v bn phn thc hin nhng iu rn . Vy lm th
no nh c l c bao nhiu iu rn tt c?"

"D thi m, C tt c 613 iu rn," Jerome tr li.

"ng ri, 613," Joseph Hayim xc nhn. "Ch chc chn thi m," cu ta li
ch vo chic tzitzit, "nhng cn mt iu gi na. mi cm c nm nt v
tm si dy. Nm cng tm l bao nhiu."

"Mi ba."

"V gi tr s hc ca t tzitzit l bao nhiu?"

Itamar tnh nhm thnh ting, "tz l 90, i l 10, tz l 90, i l 10 v t l 400. Tng
cng l 600. Thm 13 vo na, vy l c 613 iu rn ta cn phi ghi nh."

"Tht ng kinh ngc," ti tht ln.

Schneiderman nht chic tzitzit vo ch ca n v ngi xung.

 "Khi ti mi chuyn n Israel," Jerome bt u, "trc khi bit tzitzit l ci g,
ti thy mi ngi i loanh quanh khp ni vi qu tzitzit treo lng thng v
ti t hi sao ngi ta khng kim c th no kh khm hn," Hn ci
toe tot. "Ti c ngh qun o h b rch."

"Ni tm li, ti nn vit ra nhng t ch o, nhng t ny s ng vai tr

nh nhng tm bin ch dn cho tr nh. Sao chng ta khng th lm mt bi thc
hnh lun nh?" Jerome ch vo phn tm tt ca hn.

"Ti chnh doanh nghip, v gio s c to.

"Vic thc hin mt k hoch kinh doanh i hi phi c cc ngun ti chnh,"

ng c bng ging trm bng nh thi min. "Mt cng ty mi thnh lp c rt
nhiu la chn v vn ti chnh theo nh... Xem no." ng b qua. "y l on
u tin." ng ch vo phn tng ng trn trang giy.

"Tin tit kim c nhn ca doanh nhn l khon ti chnh trc mt, tuy vy
khon ti chnh ny thng rt hn ch... Tm li, t ch o y l g? Ngun
ti chnh tim nng ban u l g?" ng hi Jerome.

Tit kim c nhn," Jerome tr li.

"Tit kim c nhn," v gio s vit ra l.

Jerome quay sang Schneiderman. "Lm th no m ti tng tng ra c

tit kim c nhn?"

"m. Nu l ti th hnh nh hin ln trong u ti l cnh ti ang m mt

bao ti vng."

Jerome nhm mt li. Mt n ci rng ngoc n trn mt hn.

"Vy ti s tng tng mnh ang m mt bc ton tin vng vy."

"OK." V gio s c tip, "Khi mt ngi cn mt khon u t ln... h c th

tm ngun u t t mt i tc chia s nhng ri ro trong kinh doanh. Mt i
tc tt l mt ngi c th ng gp k nng, kinh nghim, kin thc chuyn mn...
Ni tm li l g?" ng nhn mt v pha Jerome.

"Mt i tc."

V gio s vit ra ch i tc.

 'Ti tng tng ra Hevrutah ca mnh, Solomon. Cu y l bn hc ca ti,"
cu sinh vin ni.

"Vy ti s tng tng ra Issac. Cu la l Hevrutah ca ti." Jerome ni theo.

"Cu y c thc rt tt v cng vic kinh doanh... Ai m bit c bit u mt
ngy no chng ti s cng nhau m cng ty th sao," hn m mng ni to.

V gio s vit tn Issac bn cnh ch i tc.

Ngun vn d n l nhng cng ty u t ang lp k hoch u t di hn...

nht l trong cc d n v cng ngh..."

"Ngun vn d n, v gio s vit. " l ngun ti chnh tim nng th ba

ca chng ta."

"Lm sao m tng tng ra ni ngun vn d n c y?" Jerome hi

Schneiderman.

"Ti khng bit ngun vn d n l g," cu sinh vin tr li, ci nh, ging c
cht hi xu h. "Tuy vy, hnh nh u tin hin ln trong u ti l mt con kn
kn[25]... Nghe ging nhau lm, mt con kn kn to b - mt con kn kn c th s
xung ch ti bt c lc no."

Cu ta nhn sang bn phi v a hai tay ln m ly u nh th c ci g

sp ri xung. "Ti ngh l t ch o y phi l kn kn."

"Qu chun!" Jerome ho hng. "Mt con kn kn sut na th p xung u

mnh. Mnh nhy ra trnh c nhng n p p i cnh khng l lm bi bay
m mt quanh mnh." Hn tip tc dng tng tng ca cu sinh vin.

"C nhiu ngun ti tr v h tr khc nhau..."v gio s tip tc.

Jerome nhanh nhu ni lun, "Ngun ti chnh tim nng th t - ti tr."

V gio s ghi ngay ra l trang giy.

"Ti tng tng ra hnh nh tng Ulysses S. Grant i xung ph, chn dm
thnh thch y kiu hnh," Jerome miu t hnh nh tng tng ca mnh."

Ngun ti chnh ch yu thng l vn vay ngn hng, c bo m bng

mt ti sn th chp no ," v gio s c tip.
 ng v Jerome nhn nhau v cng bt ra mt lc. "Vay.

"Anh ngh n hnh nh g?" cu sinh vin hi.

"T 'vay' khin ti ngh n chuyn phi mt mnh[26], Jerome nhn vai.

"Rt tt, Schneiderman nhn xt, hi lng thy r v kh nng ngh ra nhng
tng k cc rt nhanh chng ca Jerome.

"Nu cu khng tr c n cho ngn hng," ti xen vo, "cu c th chc chn
mt iu l cu s mt mnh, hon ton mt mnh, chng c vic lm n no m
ngh n ht. T ny c y."

"Th thi, v gio s kt lun khi lt qua mt lt ht ton b trang giy ng

cm trn tay. "Vy nhng la chn ch yu v ngun vn cho mt cng ty l g
no?"

"Xem no," Schneiderman nhm mt suy ngh mt lt, "tit kim c nhn, i
tc, ngun vn d n, ti tr v vay." Cu ta nhc li ton b danh sch vi tc
kh nhanh so vi mt ngi sng tch bit khi th gii lm n kinh doanh.

"Tc tht!" Itamar thn phc.

"iu ny dn ta n vi cu hi tip theo, quan trng hn nhiu - lm th no

nh c tt c nhng t ch o? Hay chnh xc hn l lm th no nh
c mt danh sch cc t ng."

"Cun Kuzari nhc n mt th gic quan, l gic quan chia s. Gic

quan ny cho php kt ni nhng iu khc nhau trong mt thi gian, khng gian
c th nhm khi phc, kch thch v ti to tr nh. Chng hn, v gic cm nhn
c mi v cn th gic thy c mu sc. Li ta nm c v ngt ca mt
ong nhng khng th thy c mu vng ng ca n. Cn mt ta thy c mu
nhng li khng c nim g v v. Gic quan chia s, ni cch khc; lm cu ni
cho cc gic quan khc nhau. Khi mt ta nhn thy mt ong v b no ta xc nhn
rng v ngt ca mt ong tng t nh khi mt ta nhn thy tuyt th cm gic
lnh s khin ton b c th run ln. V mt gic quan thng a n mt gic
quan khc nn ngi ta ny ra tng v vic to ra mt chui cc tng
hoc t ng c mi lin h vi nhan, ci ny dn n ci kia." Cu ta dng
khn lau ming. "C th l mt cu chuyn lin kt tt c cc t ng."
 "Mt cu chuyn lin kt," ti nhc li vi Jerome. "C phi l cch cu nh
c tt c nhng t ch o trong phn tm tt ca Jerome khng?" Ti hi
Schneiderman.

" nh c tt c nhng kh nng tp hp ngun vn, ti chnh cng ty,

ti thy trc mt mnh mt chic my ATM khng l t cnh xng may ca c
ti Bnai Barak, cu ta ngng li xem chng ti c theo dng suy ngh ca
mnh khng.

"Chic my ATM tng trng cho ngun ti chnh cn xng may tng trng
cho mt cng ty," Jerome mm ci. "Rt hay."

"By gi cu chuyn bt u," Schneiderman ni tip. "Ti tng tng mnh

ang ngi ngoi hnh lang xng, gn chic my ATM, tay cm mt chic bao
ti mu nu may bng mt th vi dy v chc. Chic my b trc trc. Hng ngn
ng tin vng ang tun ra t khe my, chy thng vo chic bao ti m ti ang
nm tht cht."

"Tit kim c nhn," Thy Dahari gii thch, c v cho chnh mnh nhiu hn.

"Ci bao ti kh nng. Solomon, i tc ca ti v l Hevrutah ca ti, n gip

mt tay. Nh s gip ca cu y, ti nhc c chic bao ln v chng ti bt
u i xung ph. Ri bng nhin chng ti b cp." Cu ta gi hai tay ln u.
"T pha bn kia ng, bt ng, mt con kn kn khng l lao v pha chng ti,
qup ly ci bao ti v qung cho ng ch ca n, tng Grant, ng ny nhanh
chng mt ht cng vi bao ti tin. Solomon ui theo nhng mt chic xe t
u lao n v m vo cu y. Vy nn, ti ng , ch cn li mt mnh." Cu
khoanh tay, mm ci v ta vo gh. "Ht ri."

C ba chng ti nhn cu ta, y kinh ngc.

"R rng, cu c b trn ban cho mt tr tng tng phi thng," v gio s
thn phc.

"ng tht y, Josik ," Jerome ni, khng giu s hng khi. "Sao cu li
sut ngy trong trng c ch? ng l ra cu nn vit kch bn cho
Hollywood. Bit u cu li thnh Steven Spielberg ca cng ng Do Thi chnh
thng y ch."

Cu sinh vin hi mt.

 "OK, cu phi tha nhn l phng php ny rt c hiu qu," ti ni vi
Jerome bng ging yu cu nghim tc.

"Cu dnh c ngy ch tng tng thi sao?" Itamar bn khon. "N i
hi mt tr tng tng tch cc v cc k nhiu n lc, mi ln phi ngh ra mt
cu chuyn hon ton mi u phi d, cn cha tnh n thi gian b ra na."

"Tht ra th khng phi th," Schneiderman c trn an Itamar. "Thc t l ti

ngh ra ton b cu chuyn t lc mi ngi ni n ch ny ln u tin
ri."

"Vn y l phi thc hnh phng php ny cho n khi n tr thnh

bn nng th hai ca ta," ti b sung, da trn nhng kinh nghim chuyn mn
ca chnh mnh trong chuyn ny. "C th ngay lc ny, ta thy lm c nh
th, tr c ta s phi hot ng rt nhiu nhng cui cng, chnh iu li gip ta
tit kim thi gian v gip ta hiu c nhiu ti liu hn, trong khong thi gian
ngn hn."

"ng ," Schneiderman tip tc dng suy ngh ca ti, "bi v khi anh
thc s sp xp cc thng tin thu nhn c theo mt h thng c t chc. iu
ny gip anh khng phi mt cng xem i xem li mt ti liu nhiu ln ghi
nh na. Mt cu chuyn lin mch, r rng cc k hiu qu."

Itamar, vn cn ang hoi nghi, nhn sang Jerome nh gi phn ng ca

hn.

Nu cu mun hi t th c v y l mt cch hc rt hay," Jerome ln ting

nh th c c cu hi trong u Itamar. "Chc chn, t s th cch hc ny."
Hn mm ci hi lng.

"Vy l tt ri. T phi ni tht l cu cng c ban cho mt tr tng tng

kh pht trin y," Itamar b sung. "Nhng chic o phng ca cu c th chng
minh iu . T th li khc, t khng c c tr tng tng nh th. B c t
hot ng theo mt cch hon ton khc." Cu ta a ngn tr bn tay phi ln v
mt hnh vung trong khng kh. "Cu c phng php no khc khng?" cu ta
hi nh nhng, gn nh l van ni.

"Logic hn mt cht h?" Joseph Hayim Schneiderman gt u v bt u tm

trong ng giy t ca mnh.
 "Rogachev, mt hc gi rt c trng vng, c nhng khonh khc m ng
gi l b cc.' Nh th ton b tr c ng l mt chui nhng mi lin kt. B
quyt ca ng nm cch ng sp xp mi th trong u mnh.

"Mi th trong t nhin u c xp vo cc nhm khc nhau; cc chng tc,

cc loi, cc loi. T tui rt nh, tr con bt u sp xp mi th thnh cc
nhm v chng bit rng qu chui l th n c trong khi bp b l chi v
khng n c." Schneiderman hi mm ci. "Lch s c chia thnh nhng
nin i. a im th c phn chia thnh cc t nc, khu vc, thnh ph
khc nhau. y chng c g l b mt c.

Chng ta s d nh hn nhiu nu nhng th cn nh l mt b phn ca mt

nhm no , hoc nu tr c ta t tm thy s logic ca ring n. Trong o Do
Thi cng vy thi. V c bn mi ch v tng u c phn chia, sp xp
vo cc nhm mt cch nh lng. C tt c bao nhiu cun sch ca Moses?"

"Nm," Itamar p.

"Th c tt c bao nhiu iu rn?"

"613."

"OK. Vy ta s th lm mt th nghim nho nh xp mi th thnh nhm

nh. Thm ch c 613 iu rn cng c chia thnh cc nhm. C 248 iu rn
tch cc, tc l nhng iu nn lm, v 365 iu rn tiu cc, hay ni cch khc l
nhng iu cm. Kinh thnh Do Thi c chia thnh cc chng, cc on, c
th: 39 cun, 929 chng, 23.214 on v 773.000 t," Joseph Hayim
Schneiderman lit k, lm tt c m ngi u kinh ngc.

"Th ly mt th trong cuc sng hng ngy ca chng ta lm v d, nh danh

sch cn mua khi i siu th chng hn, ta s thy rng nu chia chng thnh
cc nhm, nh tht c, rau, b sa th s d nh hn nhiu, ng khng?" cu
hi v ni tip lun, khng i mt cu tr li. "V d, nu ta bit rng phi mua
nm th b sa v bn loi hoa qu khc nhau, ta s d nh danh sch cn
mua hn, ng khng?"

", chc chn ri," Itamar tn thnh. "Ln no v ti gi in bo ti mua ,

ti cng hi xem c tt c bao nhiu mn phi mua. Nu c y bo l su mn th
ti lun mua su nhng cha bao gi ng su mn cn mua c."

"V t th chng ghi danh sch cc th cn mua bao gi," ti xen vo.
 Ai cng nhn ti ngc nhin.

"C y ch tm ly mt chic xe y hng cn trng v nm vo tt c

nhng th c y thy."

Cu sinh vin mm ci hiu v ni tip. "Khi hc Torah, s logic v d hiu

ca cc s kin v m quan h gia cc ch gip tr nh hot ng hiu qu
hn. Trt t sp xp cc vn thng l t d n kh. Cng nh trong cng
ng tn gio vy, nm tui th hc Kinh thnh, mi tui hc Mishna, n mi
lm tui th hc Gomorrah. Nh kiu xy nh y - mng nh l Kinh thnh ri sau
ta mi xy thm cc bc tng v mi nh."

"Mi th u theo trt t thi gian," Itamar ni.

"ng vy," Schneiderman tr li. "Trong o Do Thi, trt t ca mi th v

mi quan h gia chng u da trn th t ca cc s kin trong Kinh thnh, tc
l theo trt t thi gian," cu gii thch.

"Nh Mishna chng hn, thy Dahari gi .

Ri v gio s v cu sinh vin trng o thay nhau gii thch mt hi di v

cc phn, cc on trong Mishna. Bng nhin, h dng li khi nhn ra rng tm tr
ca Jerome ang lang thang u .

S im lng t ngt a s ch ca Jerome quay tr li bn tho lun. "Lm

n... ng qu ba on, hn khn khon.

"Xin li, g c?"

"Khi mi ngi trch dn Kinh thnh, ti ch c th theo n on th ba thi,"

hn gii thch. "t hoang, trau di, lm lt, thi i... ton nhng th kh tiu
ha thi. Ti khng c gii mn Kinh thnh lm u. M cn na," hn quay
sang v gio s v cu sinh vin. "Trong mt lun vn c vit, 'Mt ngi nn gii
thch cho bn mnh mi th bng mt cch tht ngn gn v r rng, nu khng
h s khng lm bn vi bn na bi v mt ngi bn m khng hiu g rt c
th s kh chu v vic bn mnh thng minh hn mnh hoc c gng t ra thng
minh hn mnh vy nn ngi bn s khng mun hc cng anh ta na m tm
mt nhm khc hc tp vui v hn, mt nhm thch n trng dm mt ong vi
bnh m nng cha bo ha bng dm..." Hn ngi thng ln, t ho thy r v
pha tr lm mi ngi ci.
 "OK," v gio s tn thnh, hon ton thch th trc cn bt pht nho nh ca
Jerome.

"Chng ta ni n vic sp xp mi th theo trt t logic," Itamar bt u,

"ti s sp xp danh sch cc ngun ti chnh cho doanh nghip m chng ta
lit k ra theo trt t thi gian, mt trt t m ti s thc hin nu ti bt u
cng vic kinh doanh. Nh th c th ti s nh c ht cc thut ng." Cu ta
ngc mt ln, th mnh ra v cn mi suy ngh.

"c ri, xem no... trc ht, ti s khi nghip bng ti sn ca ring mnh
v xem tin tit kim c nhn ca mnh c c bao nhiu. Ri, ti s nh bn
b, gia nh gip, ha cho h phn trm vi t cch l cc i tc. Sau , ti s i
vay, ci ny lc trc mi ngi xp cui danh sch. Cui cng, ti s th tm
ngun vn d n hoc ti tr."

"Xut sc," v gio s nhn xt. "Ai cng nn t tm cho mnh phng php hiu
qu nht ghi nh."

Cu sinh vin ra hiu mun b sung thm mt vi chi tit.

"Ti mun dng h thng k hiu. Tht ra c mt vi phng php s dng h

thng ."

"Chng phi chng ta ni n iu ny ri sao?" Jerome ni to suy ngh ca

mnh. "Nhng t ch o y."

"Joseph mun ch nhng ch ci u tin ca t v t vit tt m," v gio s

gii thch.

Tr chi zigzag

"Trong Iruvin c vit, 'Torah ch c th c hiu thng qua cc k hiu,

Scheiderman trch dn.
 "K hiu c th l nhng t ch o nh 'cu nguyn v ra' trong Haggadah
hay nhng ch ci u nh trong mi loi dch bnh i vi ngi Ai Cp. Anh
c nh khng?" bng nhin cu ta hi Jerome.

"m, c ch. l DaTZaCH, ADaSH, Ba Ba g ."

"BaHaV," Schneiderman ni tip h Jerome.

"ng ri, DaTZaCH - Dam (mu), Tzfardeah (ch), Chinim (rn), v.v."

"Th cu c bit t 'tapuz' (qu cam) tht ra c ngha l g khng?" Itamar hi.

"Tapuah Zahav (Tri to vng)," Jerome bt ra.

"Mi ngi c bit tn ca hng hng khng quc gia yu qu ca chng ta, El-
Al, l g khng?" Jerome hi, v trc khi bt c ai kp tr li, hn ni lun. "Every
Landing, Always Late (Ln no h cnh cng mun) hay Every Luggage Always
Lost (Hnh l no no cng mt).

"By gi lm g n ni t th u," Itamar phn bc, "Thc ra, by gi t thy

n cn tt hn ht c my hng t tng i y ch. Ny, th mi ngi c bit
T.W.A l vit tt ca ci g khng?" Itamar mi ngi.

"Try With Another (Th ci khc)," Jerome ni lun.

"Cn Fiat, hng xe ca Italia - Fix It Again Tony (Sa li ln na i Tony)!"

"Nhng y, li ny sinh mt vn khc," Itamar ni v nhu my. "Ti

hon ton hiu phng php m cu gi nhng thnh tht m ni, hu ht cc
t vit tt ch l mt nhm cc ch ci c ghp vi nhau thnh mt dng thc
v ngha. Chng hn, lm sao m cu nh c nhng t nh l DaTZaCH AdaSH
hay GaNBaCH RaKBaSH? V c bn, chng hon ton v ngha."

Thy Dahari thay i t th ngi.

"Hy c gng sp xp t vit tt theo mt trt t khc nghe d hiu hn. Chng
hn, bi hc v ti chnh m Jerome tm tt," v gio s gi . "Theo th t m cu
tm tt trong giy th nhng t personal savings (tit kim c nhn), partners
(i tc), loan (khon vay), venture capital (vn d n) v grants (ti tr) s to
thnh t PeSPL-VCG. Nhng nu cu chuyn v tr ca mt vi ch ci, cu s c
PePSi CaVe LeG, nh th chc chn s d nh hn."
 Itamar gt u cn Jerome th b sung sng to ca ring mnh.

"Ri cu c th tng tng mt ngi Neanderthal mi tm c ngun ti

chnh cho cng ty sm lp ca mnh, ang ngi ung Pepsi n mng trong ci
hang (cave), chn (leg) ung a vui v."

Itamar ci ph ln.

"Cu gii tng tng tht y."

"Cn c t vit tt o ngc v t vit tt song song na," Schneiderman ni

thm.

'T vit tt o ngc... v t vit tt song song," Jerome nhc li.

"Nh th ny nh. Mt mt, mt nhm cc t ng c th rt gn li thnh mt

t vit tt. Mt khc, nh mt t no , ta cng c th chuyn n thnh mt
cu hoc thnh mt t vit tt," Schneiderman gii thch.

"Ti ngh ti c th hiu iu ny," Itamar ngt li. "Ti vn s dng phng
php ny nh nhng m my tnh v mt khu phc tp." Cu ta ly mt t
giy trng ch Schneiderman v rt chic bt ni ting ca Jerome ra khi ti
o hn m khng thm hi mn. Itamar vit ra mt dy cc ch ci v con s -
PMBJ3K5.

"Cu bao gi cn nh mt mt khu kiu nh th ny cha, vo mng

Internet chng hn?" cu ta hi ti.

"Tht khng may l c," ti tr li.

"Vy, cch lm y l hy coi ci dng ln xn ny l ch vit tt ca mt cu

no . Mi ch ci trong mt khu l ch u tin ca mt t no . Chng hn,
m PMBJ3K5 v ngha ny c th c chuyn thnh mt cu nh, 'P-Please M-
Make B-Big J-John 3 shots of K5 (Lm n pha cho John B 3 ly K5) l tn
mt loi cocktail. c ch, phi khng?" cu ta hi. "Bng cch ny, cu
chuyn mt th hon ton v ngha thnh mt th c ngha m cu c th nh
c."

"Mt tng rt hay, Jerome thn phc. "Nhng cn t vit tt song song th
sao?"
 " l cch ngy xa mi ngi vn dng nh cc n v o v tin t c,"
cu sinh vin gii thch. "Cng nh M ngi ta chia cc n v tin t thnh -
la, quarter (ng 25 xu), dime (ng 10 xu), nickel (ng 5 xu) v xu. Thi
Mishna, tin cng c pht hnh di cc dng sela, dinar, me'ah, portdyon,
isair v pruta. Vy lm th no nh c mt sela bng bao nhiu dinar v mt
dinar bng bao nhiu me'ah? H to ra cc t vit tt s dng nhng ch ci
u tin ca mi ng tin - SaDaM PIP - v nhm chng li thnh t DOBeBaH.
Nhn xem nh." Cu ta rt ra mt t biu .

Nh mi ngi thy y, s dng phng php ny, ngi xa c th d dng

bit v nh c l sela c 'D[27] tc l 4 dinar, v 'O' me'ah, c ngha l 6 me'ah,
bng mt dinar, tng t nh vy vi cc n v khc. C d hiu khng?"

"Hon ton d hiu," tt c chng ti ng thanh.

" cng l cch ti nh cc loi ng xu khi ti n New York nm ngoi

thm ng bc. Ti s dng h thng ny." Cu ta rt mt chic bt ra v vit
DYCHaK - DeQDaNCe.

-la =

D (Ch ci Do Thi c gi tr s hc l 4) - 4 ng quarter

V (Ch ci Do Thi c gi tr s hc l 10) - 10 ng dime

CH (Ch ci Do Thi c gi tr s hc l 20) - 20 ng nickel

K (Ch ci Do Thi c gi tr s hc l 100) -100 ng cent

"Th cu mua g New York?" Jerome t m hi.

 "m... Schneiderman c nh li. "Ti khng nh ra mnh c mua th g c
bit khng. Ti tiu gn ht tin vo vic i taxi v n ung," cu gii thch. "
khng, tht ra ti c mua mt chic my nh ."

"Ny, Jerome," ti xen vo, "th tng tng cu bc vo mt ca hng nh,

hi mua mt bnh m: 'Xin li, ng c nhn sela khng hay ng thch ti tr bng
pondyon hn?'"

Jerome ci lch s ri ngay lp tc chuyn sang k cu chuyn ca hn. "Mt

nhm ngi nh thng in tham gia mt tour du lch. Trn ng i, h gh
vo mt qun c ph. Ngi ph trch nhm n ch ch qun v gii thch,
'Nghe ny, ti n y vi mt nhm ngi c xc nh l b in nhng khng
nguy him. Nu ng khng phin, n cui ba n, h s tr ng bng np chai,
lc ti vi ng s thanh ton sau nh. C c khng?' Ch qun c v rt
thch th v chp nhn yu cu l lng . Sau khi tt c ung xong c ph, mi
ngi u n ch thu ngn v ln bn s np chai m theo h l . Khi tt c
ra ngoi ht, ngi qun l tm ly tay ngi ph trch on v nhc ng ta v
tha thun gia h. 'Ny ng, ng ha l by gi chng ta s thanh ton. ',
phi ri, ngi ph trch tr li v bt u lc chic ti ca mnh, 'ng c tin l
tr li cho np thng rc khng?'"

Schneiderman ci toe tot v bt u thu dn tt c ng giy t ca mnh.

"Tt c y," cu ta kt lun trong lc nht chng vo ti. " l nhng th thut
lin quan n k hiu m ti thng p dng ghi nh."

Itamar gi gi u v mang mt b mt kh hiu, hi cu ta vn hay th.

"Vy l cch cu nh nhng quy tc, nhng lut l Do Thi v cc phn

on ca Torah sao?" cu ta hi.

"ng vy," cu sinh vin khim tn tr li ri rt mt iu thuc mng t

chic hp trong ti o khoc.

"Bng nhng t ng ch o lin quan n nhng cu chuyn v nhng k

hiu."

"V cu khng bao gi qun iu g sao?" Itamar tip tc, ging y hoi nghi.

Schneiderman chm la v ci, "Tt nhin, ti c qun ch." Cu ta dng li,

ht vi hi. "Khng c ai hon ho c. Th nn ngi ta mi phi dng n nhng
phng php ci thin tr nh."
 Ghi nh bng cch lp li v ng iu

"Ngi hc Torah m khng tr i tr li vi n thi cng nh mt ngi gieo

ht m khng thu hoch vy. Mi th con ngi hc c u phi c lp li
nhiu ln cho n khi hon ton nhun nhuyn," Schneiderman gii thch.

"ng th," Itamar c chung quan im. "Lp li l mt trong nhng nhn t
quan trng nht gip con ngi ghi nh c lu di."

"Khi hc Torah," cu sinh vin tip tc, "mc tiu l phi lp li bi v ch bng
cch tr i tr li vn th vn mi li trong u ta c. Nu ta khng
xem li ti liu, ta s khng nh c v nu ta khng nh c th chnh l ta
lng ph c thi gian v cng sc ca mnh. C mt cu ni th ny, 'Mt ngi c
th hc Torah trong hai mi nm nhng c th qun ht ch trong hai nm"

"Vy nn," v gio s b sung, "mi nm, u n, chng ti u lp li v hc

li nhng cun sch linh thing. Mi nm chng ti u n li tng phn ca
Torah, Mishna v cc nguyn tc lut Do Thi. Nm no cng vy, ht nm ny
qua nm khc, mi mi s nh th."

"V nhc li cho n khi thuc lng," Schneiderman ni tip, "c ngha l tun
t hi v tr li, t hiu qu tt nht, phi lp i lp li nm ln n khi ngi
hc t mnh nh c tt c. Nu ngi no ch c th hc mt mnh thi th
trong khi hc phi ni tht to v c ng iu."

"C ng iu?" Jerome nhc li. "Th ngha l sao? Phi ht ln ?" Hn khng
tin vo tai mnh.

"V c bn l th," cu sinh vin xc nhn. "Trong Megila c cu, 'Ngi no

dng iu ht hc s ghi nh tt hn."

"Th cu ht trong lc hc tht ?" Jerome hi, ging y hoi nghi.

"D nhin ri. Nhiu th lm... nhng, i ... Anh lm l trng thnh
cha?"
 "Tt nhin l ri ch," Jerome mau l tr li lun.

"Nu th th anh hc phn Haphtarah ca mnh th no?" Scheiderman hi.

", ng ri, cu ni ng y." Jerome nhm mt v nh li. Mt n ci tha

mn n trn ming hn khi hn bt u ung a theo nhp iu v ct ging ht.

"Cha ca co-o-o-o-on, ngi cu ri co-o-o-o-on, ngi bo v co-o-o-o-on

Hn m mt v v tay. "Tht khng th tin c!" hn tha nhn. 'Ti vn cn

nh phn Haphtarah ca mnh y. Mi nm ri cn g!"

V gio s ra hiu mun c kin. "Ti mun ni thm l khng ch c ht mi

hiu qu cho tr nh m chnh bn thn m nhc, nh chng ta ni, cng gip
ta thot khi nhng cm xc tiu cc v h tr vic ghi nh.

"Vn ha Do Thi cng c kh nhiu mi lin h vi m nhc," Itamar ni.

V gio s gt u, "c vua David chi n harpe, Adam chi n harpe v v

cm, Asaf chi n chm

"Hc bng giai iu," Jerome nhc li, lic nhn quyn v ca mnh. Hn bt
u ngm nga giai iu ca bi Ngi l trong m (Strangers in the Night) ca
Frank Sinatra, thnh thong m thm vo mt khc bin tu kiu Trung ng.
"Gnh-nng va-a-ay n... hy hoi vic lm n, nu khng c ti chnh... chng c
c hi thnh cng... la la la..." Hn gp quyn v li v ng ngi ta vo thnh
gh.

Itamar ung a trn gh, c v hi thiu thoi mi. "Ti khng hiu," cu ta
ln ting. "Nu cn s dng tr tng tng, to ra nhng hnh nh tng
trng v nhng mi lin kt v ngh ra nhng cu chuyn m vn phi n li mi
th na Ti thy nh th phi mt n hng nm! Sao khng n gin ch thc
hnh v n li nhng g ghi chp khong ba bn ln g , th thi? Nu dng
nhng phng php ny nh khong hai mi cun sch g th vi ti, qu
thc l mt nhim v cc k nng n, c th s tn c i mt... v ta c g
c ch?"

Schneiderman dng li, tm li gii thch cho ni bn khon ca Itamar.

"C l t gii thch c," ti tnh nguyn. "Ti liu hc hnh cng nh phong
cnh vy. Ln u tin nhn, lun c rt nhiu th p vo mt: mt mi ngi ,
mt hng ro dy leo kn, nhng ci cy, nhng qu i... l nhng du hiu
thu ht i mt v ghi vo trong tr nh ca ta. Khi ta c mt bi bo, hy chn
ra nhng t ng ch o v lin kt chng thnh mt cu chuyn no . Nghe c
v phc tp nhng ri ta s phi ngc nhin khi thy mnh nh c n hng
trm t nh th ch trong mt gi thi! C th by gi cu khng tin u, v cu
cha th bao gi! Vn l hu ht cc sinh vin trn th gii ny u lm chnh
xc iu m cu ni... hc, c v xem li mt ch no khong 10 - 20 ln,
nhng th cn li th ph mc cho may ri. H nh c g th nh, khng nh
c th thi - ' tt ri.., t nht mnh cng nh c phn ln. Nhng iu
hon ton l sai lm. Nu cu hc bng cch s dng phng php ca Hayim, cu
c th to ra mt tnh hung khi lm bi thi cu s khng th qun c. l
bi v cu lm vic mt cch c h thng. Mi t ch o u nhc cu nh n
mt tng c th no m cu c th gii ngha ra n c trang giy C th
xem." Ti kt thc bi gii thch.

Itamar nhn vai. "Cng c th," cu ta th di.

"B no chng ta c sc cha v hn," Schneiderman tip tc. "N ging nh

mt i dng mnh mng c th hp thu hng triu, hng triu tng v khi
nim. Mi iu ta nhn thy, nghe thy hay ngh n trong cuc sng, mi
tng tt c mi th. Mi th i vo b no v tr thnh mt phn vnh vin
ca tr nh. Tt c nhng tng ny c th c rt ra cng vi s tr gip ca
mt chic my bm tr nh m mi ngy ta s dng n hng ngn ln. C lc d,
c lc li rt kh. iu ph thuc vo cch m ban u con ngi np thng tin
vo tr nh: ta n t tm ng vo, tc l kin thc t tm cho mnh mt ngn
ngu nhin no trong b no, hay ta cho n vo mt ngn c th, mt ngn ta
kha li bng mt chic cha kha c bit ch tra c vo kha ca ngn -
chnh l mi quan h hay nhng biu tng m ti ni n. Tt c hon ton
ph thuc vo chnh bn thn ta thi." Cu ta ni xong nhng ri nhanh chng b
sung lun. "Mt ngi hon ton c th ghi nh mt khi lng ln thng tin.
iu , thc t, chng c g phi nghi ng. C chng, nghi ng ch l nghi ng ca
chnh bn thn con ngi. Chnh s nghi ng ca ta lm ta ngh rng l mt
nhim v kh thc hin. V vy, nh anh Eran ni... hy c th xem. Phi thc
hnh th n mi tr thnh bn nng c. Cng ging nh ta hc mt th ting
khc vy thi."

Itamar vn vo ngn tay v lc lc u. "Cu ni ng. S thc l ti cha bao

gi th, v nghe c v s mt nhiu cng sc y. Nhng... c l, ti nn th mt
ln xem sao."

Jerome t tay ln vai Itamar. "Khng, Itamar! Khng cn phi th u,"

Jerome cnh bo. "Cu l gio s, mt ging vin i hc. Nhiu gio s i trc
cu c gng thay i cch ngh ri v kt qu l g, cho n tn by gi h vn
ang b bong no y."

Itamar mm ci.

"y. Th mt cht nh," Schneiderman ni. Cu ta y t giy v chic bt v

pha Itamar. "Hy vit ra danh sch bn mi th v nh s tng th mt, cu
ta hng dn. "Khi vit, hy c to ln. Chng hn, 1. ci cy, 2. ngi nh, 3. cun
sch, v.v..."

Itamar cm bt ln, xoay t giy li cho ng chiu v bt u vit.

"OK, 1. ci cy, 2... khng ly theo cu na... qu bng, 3. n, 4. chi, 5..." Cu

ta nhn xung quanh, tm th vit. "5. bt m, 6. con ch." V c th tip tc cho
n khi ht bn mi th. "Xe t," cu ta kt thc v p t giy xung
Schneiderman khng nhn thy bn danh sch.

"Cu mun ti tin l by gi cu nh c ht danh sch sao?" Itamar hoi

nghi hi li.

"Tt nhin, cu sinh vin tr li, nh th l mt s thc hin nhin vy.

"Anh c ni ra mt con s v ti s cho anh bit con s tng ng vi th g
trong danh sch ca anh."

Itamar nm cho cu sinh vin mt ci nhn kh hiu v t hi khng bit anh

chng c nh 'chi' cu ta khng. "Mi by." Cu ta nhn trang giy ri nhn cu
sinh vin.

"My nh, cu sinh vin ni khng chp mt.

Itamar kim tra li trang giy mt ln na. "Oa! ng ri. S mi by l my

nh. c ri, vy ba mi t th sao?"

"Da chut, Schneiderman ni lun.

"Tht khng th tin c!" Itamar ngc nhin cc .

"Bn?"

"Chi."

"Josik , cu t lm y," Jerome nhn xt.

 "Mi ngi mun ti c li c danh sch nh th no? T trn xung hay t
di ln?"

"T di ln i," Jerome mau ming tr li. Hn dch gh li st Itamar

nhn Schneiderman cho r hn.

Schneiderman c li ton b bn danh sch t s bn mi n s mt, rt

nhanh v khng mc mt li no.

"Tht n tng," Jerome khen.

"Khng, chng c g n tng u, Schneiderman p. " ch l mt phng

php ghi nh m ti hc t thy Akiva v thy Aryeh Modena thi, cu gii
thch. "Ai cng lm c m."

"Thm ch c ti sao?" Jerome ln ging nghi ng.

C anh na." Cu mm ci. "Ln sau, ti s rt vui mng dy anh cch ghi
nh theo phng php ." Cu dui chn v nhn ng h.

Chng ti gi thm mt tun c ph na. Khi nhng chic bng n mu cam

trong sn c bt ln, chng ti nhn ra rng tri bt u t v chng ti
ngi y n gn ba ting ri.

Itamar thanh ton, v gio s vo nh v sinh mt lt, cn Schneiderman ng

dy mc chic o khoc en, di ca mnh. Ngay khi Jerome lic xung nhn
ng h, t thong thy Lisa ng ca qun. C y vy tay v i v pha chng
ti. Schneiderman nhn c y nhng ch mt giy sau, lp tc quay mt i ngay
nh th khng mun b ngi khc thy mnh nhn c gi qu lu, bn nng t
nhin ca mt ngi m o. Tuy vy, tht ngc nhin l hnh nh cu y bit
Lisa.

"Lisa Goldman ?" cu ta hi, na mun khng nh.

Jerome, ang t th sn sng n c gi, quay li ngay v nhn

Schneiderman chm chm.

"Hai ngi bit nhau ?" hn ku ln.

 ngoi l, ti chng kin ton b cu chuyn, trong bng ngh thm, v ny
tht hay... Cu chuyn nho nh ca chng ti bin thnh mt v kch t t ri
y.
 Chng 13: Lm th no nh c nhng vic cn lm, cc loi danh
sch v cc cu chuyn ci

Ha ra Lisa v Joseph Hayim chng phi hai anh em lc nhau t lu nh ti

tng tng. Thm ch, hai ngi bn h cn chng c h hng g vi nhau.
Schneiderman c thi hc cng vi anh trai ca Lisa l Mordechai, ti trng o
Har Nof. Hi cn Jerusalem v cha chuyn n Efrat, c mt dp cui tun,
Schneiderman chi nh hai anh em h. V th, Lisa nhn ra cu ta ngay.

Chng ti k cho Lisa nghe v tr nh phi thng ca Joseph Hayim, It amar

cn cho c xem t giy ghi bn mi th m Schneiderman nh c ht. "Ch
cn ni bt c s th t no, cu y s ni chnh xc s l g." Itamar ch vo
trang giy.

'Ti cng bit th thut ny," c gi ni, "nhng theo ti nh thi Joseph Hayim
l ngi ghi nh nhanh hn c."

"C bit lm cch no sao?" Jerome hi, c v kh ngc nhin.

Lisa nhn vai. "C ch. Ai cng lm c ht. Ti vn thng dng phng
php ny ghi nh nhng th bt cht xut hin trong u. Anh bit ri y... c
phi lc no cng sn bt vi giy ghi li u."

"C dng phng php g?" Schneiderman xen vo. "H thng bng ch ci
hay h thng s hc?"

'Bng ch ci dng d hon nhiu," c tr li.

Hai ngi c nh hai nh o thut trao i chuyn mn vi nhau vy.

"C l hai ngi nn ch cho chng ti xem phng php ny hot ng nh

th no," Itamar gi , r rng ang cc k t m.

Schneiderman lic nhn ng h. Cu c v hi lo lng. "Ti rt mun th

nhng thc s n lc ti phi i ri. M ngi ang i ti lp," cu xin li.
 "Vy chng ti s i cng vi cu. Trn ng i chng ta c th tr chuyn,"
Jerome ngh, i din cho c nhm, va ni va nhn xung quanh xem mi
ngi c nht tr nh vy khng.

"Sao li khng nh?" Itamar tn thnh. "Ngi lu th ny ri, ng ln th dc

mt t cng c cht ai u."

Chng ti thu xp v ri khi qun. Nhng tia nng cui ngy ang sp m
dn, nhng ch cho bng ti. Thy Dahari xin li v co t. Chng ti thong th
i tip trong khi Schneiderman ging gii ngn gn v phng php cu dng
ghi nh.

Phng php Hnh-s

"Rt kh tng tng ra cc con s," cu bt u. "V c bn, ti dng hnh

nh thay th cho cc con s. Ni cch khc, mi con s s c biu trng bng
mt hnh nh no khin ti lin tng n con s ." Cu ngng li sp
xp nhng suy ngh trong u mnh. "Ln u tin ti c v phng php ny l
trong cun Lev Aryeh (Tri tim s t) ca thy Aryeh. Trong qu trnh vn dng,
ti t sng to ra nhng bin th ca ring mnh. Nh th ny nh..."

"Thay v vt v tng tng ra s 1, thy Aryeh a ra gi l ta nn tng

tng n mt ci gio hay mt ci xin bi v v mt hnh dng, nhng th
trng ging s 1. Mi ngi hiu ti ch? ng l ging s 1 khng?"

Tt c chng ti cng gt u.

"Thay v s 2, Thy Aryeh khuyn ta nn tng tng n chic lim v

trng n ging s 2. Cu ly ngn tr v hnh s 2 ln khng kh.

"i vi ti, hnh dung ra ci lim th hi kh, nn ti thay bng mt ci khc

gip ti nh s 2 d hn. Mi ngi c bit khi ni n s 2, ti ngh ngay n ci
g khng?" Cu ta nhn chng ti. "Thc s ti hnh dung ra con thuyn ca
Noah[28] bi v ti ngh n nhng cp ng vt trn thuyn." Cu li im lng ln
na v quan st chng ti m bo rng nhng iu cu ni r rng.
 "Th cn S 3 th sao?" ti hi.

"Mt ci da, cu tr li. "Ba ci ngnh cha ra ca s 3 chng phi trng rt

ging rng ca ci da sao?"

Jerome nheo mt c tng tng ra mi lin h gia nhng th .

"Anh c tng tng ci tay cm ri pha ui c mt con s vi nhng

canh s vung gc vi nhau." Cu ly tay v mt th ging nh chic da trong
khng kh.

"OK, ti hnh dung ra ri," Jerome ni.

"S 4 l mt ci ca," cu sinh vin tip tc. "Th tng tng anh nm ci
chn ca s 4 v bt u y i ko li. Anh c hnh dung ra khng?"

"Vy, ni cch khc, cu tng tng ra mt vt th c mi lin h vi mt con

s," Itamar tm tt "S 5 l g?", Itamar hi, ri tr li lun. "C th l mt bn tay
chng?"

Schneiderman bc ln pha trc Itamar v quay mt li, ci rt ti.

"Xut sc," cu khen. "Ti cng dng hnh nh . Lng bn tay vi nm ngn
tay."

"Cn s 6?" ti thc mc thnh ting, ti cng ang c gng t tng tng ra
hnh nh ca ring mnh.

"S 6 l mt ci li cu. Anh bit y, ci loi to to m u gp vo hnh cung

trn y."

"OK, nhng lm th no cu nh c c danh sch?" Itamar hi, c gng nm

bt im mu cht ca vn .

Schneiderman gt u. "Nh th ny. u tin, im nhanh li mt lt

nh. S 1 l g?"

Ti bit cu tr li ngay nhung Lisa nhanh hn ti mt bc. "Ci gio."

"ng ri. Ci gio tng trng cho s 1." Schneiderman xc nhn. "S 2 l
g?"
 "Con thuyn ca Noah," Jerome tr li.

"Ci da, ti xen vo.

"4?"

"Ci ca," Jerome v Itamar ng thanh tr li.

"Bn tay," Jerome gi tay ln v ni.

"V s 6 l mt ci li cu, cu sinh vin ni, t cho php mnh tr li cu

ny.

"By gi, tt c nhng g ta cn lm l tng tng ra mi lin h gia con s

v vt. Mi ngi c nh khi Itamar vit ra danh sch th ti yu cu anh
y c to ln con s v vt tng ng vi n khng? Ti lm th l bi v khi
anh y ni s 1, ti tng tng ra mt chic gio. Ri ti i anh y ni ra tn
ca vt. Itamar ni, 'Cy. Ngay lp tc ti hnh dung ra cnh minh phi mt
chic gio v n cm chc vo thn cy. Ri Itamar ni 2, ti tng tng ra con
thuyn ca Noah. Ngay sau t s '2', anh y ni 'qu bng.' Ti ngh ngay n cnh
nhng con vt trn thuyn tung chuyn bng cho nhau."

"S 4 l g?" Schneiderman hi, c tnh b qua mt s.

"m... ci ca," Jerome nh li.

"V trong danh sch ca ti th s 4 l ci chi. Lm sao cu lin tng gia ci

ca v mt ci chi c?"

"D lm," Jerome mm ci. "T ca cn chi lm i, th l t c mt ci chi

mini."

"Chnh xc, Schneiderman xc nhn, c v rt hi lng. " vt th nm trong

danh sch l bt m. Anh c tng no khng?"

" ti ngh nh." Jerome mun t mnh vt qua th thch ny. "OK, s 5
l mt bn tay. Tay v bt. Ti ngh n cnh mnh sc tay vo mt bt bt. Th l
bn tay trng tinh ton bt." Hn ci t ho. "i , ci ny cn hay hn, ti
tng tng mnh cho c bn tay cn ang t m m hi vo bt bt. Nh th
bt s cn dnh chc hn na."
 Tuyt vi," Schneiderman tht ln, thn phc trc kh nng p dng nhanh
chng ca Jerome.

"Vy tip nh," Jerome ho hng. "S 7 l g?"

"7 l mt tun," Itamar on.

"ng, nhng tun th tng tng kh lm. Vy nn, ta s hnh dung ra bn

k hoch lm vic hng tun."

"8 l g nh?" Jerome bn khon.

"Anh ngh n ci g?" cu sinh vin hi, c hng Jerome n cu tr li ng.

"S 8 khin ti ngh n... m... tm -la m Eran n ti." Hn v vo vai ti.
Ri trong khi nhn sang ti v ci ng ngn, bng nhin mt hnh nh hin ln
trong u hn.

"S 8 l ci knh!" hn reo ln v ch vo mt ti.

"9 thng sinh ra mt em b," ti ni.

"Chnh xc," hn thn phc. "S 9 s l mt ph n mang bu."

"10?"

"Mi iu rn."

Mi ngi bng nhin im lng. Ch c ting bc chn chng ti vng ln trn

nn gch.

C cng ni n mt phng php khc, Lisa." Jerome nh li.

"ng vy," Lisa tr li. "Phng php a thch ca ti."

Phng php ch ci
 "V c bn, n cng tng t nh th thi nhng thay v to ra nhng hnh
nh t cc con s th ta s chuyn nhng con s thnh cc ch ci ting Do Thi, 1
l aleph (A) - , 2 l beth (B) - , 3 l gimmel (C) - v c tip theo nh th.
Cu hi t ra y l lm th no tng tng ra cc ch ci? c rt nhiu
ngi vit v iu ny trong c thy Akiva v thy Yehuda Leib Hacohen
Rappaport th k XVIII. H thy rng nhng ch ci trong bng ch ci ting Do
Thi l nhng bc tranh phn nh cuc sng ca t tin chng ta.

"Ch aleph trng ging con tru c sng, " Lisa gii thch. "Mt con tru ch
trn lng n nhng th rt nng. Trong ting Rp, 'alpha' c ngha l mt chic
thuyn ch nhng hng ha rt nng. V vy, ch ci u tin, vi ti, aleph, c
tng trng bng hnh nh mt con thuyn."

"Beth cng d thi," c ni tip, "Beth thc ra c ngha l 'ngi nh. Ch ci

gimmel trng ging mt con lc vi ci bu nh ln . Daleth, ch ci th
t, l mt cnh ca bi v khi vit ra, trng n ging mt v bi v trong ting
Do Thi c, hnh dng ch ci ny trng nh mt chic lu ang m rng ca. Ch
ci tip theo, hay , ti ly t tng ca thy Aryeh, thy ch ra mi lin h
gia ch ci v mt ngi ph n c bu... Mt hay trng nh ch raish thm mt
nt gch. Vy nn hay l mang bu. Tn ca ch ci tip, vav , nh Joseph Hayim
ni, c ngha l ci li cu; vy nn hnh nh i lin vi n c th l mt ci
cn cu hay bt c th g dng 'cu. Zion , ch ci th by, l mt th v
kh, nh mt chic ba chng hn bi v trng n ging ci ba tht. Het, gh
ngi. Tet - gi ng hoa qu. Yud - mt th g nh b.

" l cch ca ti Ti cha bao gi cn n mi ngn khc nhau trong cp

h s b no lu tr cc loi thng tin."

"Lu tr thng tin ?" Itamar c hiu. "N... ci g... n hot ng th no?"

Lisa ng cc o khoc v khoanh tay trc ngc.

"Chng hn, sng nay ti nh l cn phi vo hiu sch trong trng mua
vi th. Nhng th ti cn mua l bt nh du mu xanh v vng, mt ci cp ti
liu v bt xa. Ti ngh n nhng th khi ngi trn xe bus. Ti m 'cp h
s b no' ra," c ch vo u, "ri cho danh sch cc th cn mua vo nhng
'ngn' thch hp: ngn 1, 2 v 3. Cng nh Joseph Hayim lm, ti 'm' ngn u
ra, aleph, c biu tng l mt con thuyn. Mi ngi hiu ti ch?" C dng li
chc chn l tt c u ang theo dng suy ngh ca mnh.

"Ri ti tm mi lin h gia bt nh du v con thuyn. Ti tng tng l

mnh ang t mu cho mt con thuyn, mt con thuyn khng l mu trng c
t mu bng nhng chic bt t hon. Mi ngi tha bit s mt bao nhiu lu
mi xong, ng khng?"

"ng l c mng," Jerome ni, tt c chng ti u c chung suy ngh nh vy.

"C ln, hi cn trong qun i, ti gy mt rc ri nho nh, tay thng s
bt ti sn c ci hng ro m ch dng bn chi nh rng. Tht hi hng. C m
lm th th chc chn l kit sc," Jerome ci khng khc.

"Ti ch t mu vm thuyn thi. Cng khng n ni t lm." C ci li vi

Jerome.

"Sau , ti m ngn beth ra, ngn ny c biu tng l mt ngi nh v ti

phi lin h n vi mt ci cp ng ti liu. Ti tng tng ra nh mnh, vi
hng ngn chic cp giy, vung vi khp ni, khp cc phng. n ni khng cn
ch m bc na. Ngn th ba, gimmel, l mt con lc . Mn th ba ti cn mua
l bt xa. Mi ngi c ngh ra mi lin h no gia mt con lc vi mt ci
bt xa khng?" C dng li xem tr tng tng a chng ti n u.

Jerome nhn c vi v mt kinh hi. "Khng th tin c!" Hn p tay ln

ngc. "C... lm vy vi mt con lc sao?"

Lisa mm ci v gt u. "Ti lm th tht y."

"C ty trng c mt con lc sao?" Itamar nhy vo cuc khu chin.

"Anh in ?" c gi ku ln. "Ch mng chn n thi," c ni thm bng ging
du i mt cht.

"Hay tht y, Itamar lm bm vi chnh mnh.

"ng l ph n," ti tru. "Chng g n ng no li ngh n vic bin nc

ty trng thnh sn mng c."

"Cu y ni cng ng, c bit y," Jerome ng . "Chnh ti cng tng

tng tng ty trng ui lc ."
 "Cn ti tng tng ra hnh nh mt con lc vi ci bu cha y nc
ty trng. N i lang thang khp sa mc, gii cu nhng nh vn lp d ang cht
d di nhng cy c, tay cm nhng trang giy y li chnh t..." Ti miu t
hnh nh tng tng ca mnh.

" l s k diu ca phng php ny," Schneiderman ngt li. "Ai cng t
sng to ra nhng mi lin h ca ring mnh."

Itamar a tay ln m u. "Ti thc s ngng m hai ngi y, cu ta

gin d vi chnh mnh. "Tr tng tng tht phi thng!"

"Sao th? Anh th xem i," Lisa khuyn khch Itamar, r rng c gi cm nhn
c cm xc ca Itamar. "Th xem, bit n hot ng ra sao." C ng li.
Chng ti cng lm theo.

"c ri. Anh bc vo mt ca hng ng hc tp, ng mt lc v

ngh, 'OK, hm nay mnh nh mua ci qui g y nh?' Ri anh m tp h s ca
mnh ra, c li ch vo u, '"cng ging nh m v, m nht k hay giy nh m
anh t ghi ra thi. Anh m mt ngn trong u ra. Ngn u tin, aleph, c biu
tng l mt...?"

"Aleph.. . mt con thuyn," Itamar tr li.

"Chng ta lin h con thuyn vi hnh nh no?"

", m, ci g nh?" Itamar c v hi cng thng mt cht, nhng ri cu ta nh

ra ngay. "Ta t mu cho con thuyn bng nhng chic bt nh du. Cu ta lm
ng tc nh th ang dng chic bt t mu.

"Rt tt!" Lisa ni, cho Itamar mt tia hy vng.

"Th l anh i n ch bt nh, v bi tm th mnh cn. Tin th, anh tm

mu g nh?"

"Hnh nh c ni l mu vng vi xanh th phi."

"NG!" c gi tr li, c v rt vui. "OK, ta cn mua g na nh?" C cho

Itamar phi nh danh sch cc th cn mua.

Cu ta im lng, c nh ra. Ch mt vi giy. "m... beth l... ngi nh, OK, cho ti
mt giy thi. Trong nh c g nh?"
 Khng ai ni mt li no.

"Nhng chic cp ng ti liu," cu ta gt u. "Nhng chic cp giy vung

vi khp nh."

'Tip theo l g?" ti hi.

", ci ny d m, ng khng?" Jerome th th.

Hai chng ti nhn Itamar.

"Cu ni ng," cu ta ci toe tot. Nhng trc khi Itamar kp ni thm li

no, Jerome thi vo sn cu ta.

"Gimmel l con lc . Chng ta lau tai n bng hai chic bt ch, phi khng
no?"

Itamar sng s mt lt nhng ri nh li l mnh ang ni chuyn vi ai. "C

ny c y, nhng t tin l t thy mt con la t nhng chic mng chn t
y nc ty trng. T khng qun nhanh th u."

Itamar m ti ly ra mt cun s v gp n lm i.

"Nu mi ngi khng phin, ti mun ghi vi iu v nhng th chng ta ni

hm nay," cu ta ni.

"Vy anh c nh anh nm ci gio vo u khng?" c gi hi.

"Ci cy."

"Cn s 2 th sao? Con thuyn ca Noah l g? Bn ng vt trn lm g?"

 Itamar khng nh chng lm g.

"Qu bng," Schneiderman gi .

"Anh nn bit l," Lisa gii thch, "nu anh khng nh c mt th g , nh

qu bng chng hn, th c ngha l mi lin h m anh to ra gia hai th
cha mnh. R rng l hnh nh nhng con vt chi a qu bng, vi anh,
hoc l cha r rng hoc cha n tng. Ch th thi! Khng c l do g
c th kt lun l phng php ny khng hiu qu hay tr nh ca anh c vn
," c gi c gng ng vin Itamar. "C ngha l anh cn phi to ra mi lin kt
mnh m hn. Chng hn, c tng tng ra mt i hu cao c v mt i h
m chi bng chuyn vi nhau. Mt chic li rt cao c cng ln, chia i
chic thuyn. Mi i ng mt bn sn. Cc con vt khc ngi ngoi sn.
Tng tng qu bng mu ti. l mt hnh nh rt mnh, ng khng?"

"Th nu qu bng ri ra ngoi mn thuyn th sao?" ti thc mc.

"N mu nn s d tm thi," c gi tr li thch th.

"Nhng c bit y, chi nh th khng cng bng. Bn h m lm sao m c

c hi chi ngang vi bn hu cao nghu c."

Schneiderman ngh chng ti i tip. Chng ti li bc i vi tc nh

trc khi ng li.

"Anh bit khng, bng cch s dng phng php ny, ti nh c ht

nhng chuyn ci anh k y," cu sinh vin ni vi Jerome.

B su tp chuyn ci ca Schneiderman

" nh c nhng cu chuyn ci, ta cn phi xc nh c ch chnh

hoc im mu cht ca chng. Anh c nh cu chuyn v anh chng vo qun n,
gi mt vi bia ri i vo nh v sinh khng? Khi anh ta quay li th cc bia
khng cn git no m bn cnh c mt t giy nhn li, 'Cm n - ngi nhanh
nht th gii' y."
 "Nghe c v quen quen, nhng ti nh hnh nh l qun c ph ch khng
phi qun n u."

"Sao cng c, cu sinh vin khng quan tm n chi tit nh nht . "D
sao, ti ly t bia v cho n vo 'ngn' th nht c biu tng l mt ci gio.
Ti tng tng ra mt anh lnh say ru c phng chic gio v pha k th,
trong khi tay kia vn cm chai bia, c ngi anh ta lc l t bn n sang bn kia."

Jerome ci ln, r rng rt thch tng ca cu sinh vin.

"Mt chuyn na anh k l v on ngi in i chi v nhng chic np

chai... Nh khng, ngi ph trch on tr tin cho ch qun bng c mt chic
np thng rc to ng y? Cu bt ci khi nh li chi tit . "Cu chuyn rt
bun ci... V t ch o, im mu chi ca cu chuyn , l ci np thng rc.
Ti lin h n vi 'ngn' th 2 - chic thuyn ca Noah. Ti tng tng ra ng
trng on p hai ci np thng rc vo nhau, nh kiu hai ci chm che y,
pht ra nhng ting inh tai v nhng con vt trn thuyn nhy nht ph ha theo
m thanh . Ti nh c cu chuyn l nh th."

Cu ta dng li gc ph.

"Thi, cm n mi ngi v mt ngy tht thoi mi." Cu hi kh ci u,

bo chng ti khng cn a cu n hn trng na.

Chng ti nhn ra rng s rt kh x cho cu nu c ngi nhn thy cu i

cng vi mt nhm ngi trong c c mt c gi hin i nh Lisa nn chng
ti tn trng mong mun ca cu.

"Chng ti mi phi cm n cu ch," Jerome p v v vai Schneiderman, th

hin mt tnh bn chn thnh.

Cu sinh vin chia tay chng ti, bt tay Jerome, Itamar v ti nhng n Lisa,
cu li t tay vo ti v nhn v pha trc. "Rt vui c gp li c, Lisa. Cho ti
gi li hi thm n Mordechai nh," cu ni v mm ci hi ngng.

"c ri. i cn thn nh," c gi tr li v cng nhn chm chm vo ch m

khi ny Schneiderman nhn.

Chng ti quay li Caf Ladino. , chng ti tm bit nhau v mi ngi i

mt hng. Trn ng ra bi xe cnh ng Belazel, ti lic nhn qua vai.
Jerome v Lisa ang ngi trn gh ni chuyn. R rng c mt iu g tht c
bit ang h n .

"C gi nhp c v tn lp d mu m c v hp nhau y, ti ngh.

Ti , ti ngi n ti vi v ti, Yael, c y k cho ti nghe nhng vic din ra

trong ngy. "Anh xem ci th em gi hm qua cha?" bng nhin, v ti hi.
"Trong c my chuyn ci hay lm."

"Hai ngy nay anh kim tra hp th u, ti th nhn v c nh xem gn

y ti c c c chuyn no hay hay khng. Ti ch ngh ra ci g tr nhng
chuyn c y nghe c chc ln ri. Tuy vy, Yael, mt ngi ph n tuyt vi,
lun ci nh th ln u c nghe nhng cu chuyn ci ca ti vy.

T nhin ti li ngh n phng php ca Schneiderman.

"Ch mt pht nh... anh sp xp li cho c h thng ," ti gn nh l ni

vi chnh mnh.

'1 - ci gio - anh lnh say ru - bia - qun ru - ngi chy nhanh nht

Ti dng li cu chuyn ci v k cho Yael nghe.

"2 - Noah - trng on - hai ci np thng rc p vo nhau - np chai...

nhng ngi in trong qun caf."

Yael thc s thch cu chuyn ny.

Phng php ca Schneiderman c hiu qu tht.

 Chng 14: Phng php hc ngoi ng v cc thut ng

Fabio ly mt chic khn bng trng lau ly ru. Lau xong, anh ta t p
chic ly xung chic gi g treo bn trn quy bar.

"C chuyn g th?" ti hi trong lc ci o khoc.

Bn kia khong sn, ti thy Jerome ang ta vo mt chic bn trn, khoa tay
rt hng trong khng kh. Ngi cng hn l anh bn hc, Itzik Ben-David. Jerome
ng cao hn anh ta khong hn 30 phn nhng Itzik vi b vai rng, khng th
gi l nh b c. Thc ra m ni, vi ci kiu vy tay ca Jerome th ngi ta s
ngh rng hn ang ku gi ngi ti tr gip mi ng.

"Bn h ang hc y ?" ti hi.

"ng ra phi th," Fabio gii thch km mt n ci. Trc lc anh n, h

cn chi vt tay y."

"Vt tay h?"

"Phi. Lc ti mang cho h tr mt ong... C phi chnh anh bo mt ong gip

ngi ta hc tt khng nh?" Anh ta tho tp d v treo ln mc.

"Cu sinh vin trng o ni th, ti gii thch, "v Itamar cng cho l vy."

"m." Anh ta cho ci lc mi, sch vo my pha espresso. "D sao, ti thy
Jerome ln ting n chuyn gi v ngn sch tin t ca Israel."

"Anh ni nghim tc y ch? Hn m li ni v ngn sch tin t ca Israel

trong lc vt tay sao?"

"Anh ta khng ni m l go tht trong au n c," Fabio gii thch. "Itzik

tm ly cnh tay Jerome v hi ci g nghe nh l... dng tin... chi ph g ...
cn Jerome th go li v vic bo h v cc b trong chnh ph. t nht, l
nhng th ti nghe c. Anh t n m xem i." Anh ta t tch c ph ln khay
v hi h i ra sn.
 Anh ta mang c ph cho mt ngi khch v tin li gn hai k ang trong cn
cung hc.

Khi nhn thy ti, c hai tm dng cuc tho lun bt tay ti. C hai u n
nhng n ci tht m p, thn thin.

"Gp cu vui qu. Bn t cng va nh nghi gii lao," Jerome ni v dui tay.

"Th no ri?" ti hi.

"Ti th tt thi," Itrik tr li nh nhng. "Chng ti ng hn hai ting ri

ri.

Itzik khng ni a. Hai ngi bn h ng chic bn m khng c ci

gh no ht.

"Sao khng ngi xung m hc?" ti thc mc.

Mt Jerome mo xch. "T thy ngc nhin y, hn bt u. "Cu khng nh

mt thng trc chng ta ni g ? Victor Hugo ny... Mozart ny... Phi ng
ln!"

"ng l c hiu qu tht," Itzik khng nh. "Phng php ny gip ti khng
b bun ng khi ni v vn lin quan n thu m."

"Ti li c ngh v s nn cu mi tnh y ch, Jerome a v quay sang ti.

"T ang c thc hin nhng iu hc c t thy Dahari v Schneiderman.
Nhn ny," hn bt u chng minh cho ti.

Hn cho ti xem nhng cun v ghi chp, c b tr gn gng thnh cc ct

trn giy trng.

"T nhn ci ny phi n c chc ln ri, ti tru. "T ci hm u tin

nh thy Dahari n gi, gp ai cu chng cho xem v ghi. T ngh c th t ra
mt hi chng ri lon mi - Hi chng Jerome. Ngi bnh lun b m nh bi
nhng trang ghi chp trng nh nhng trang sch Gemorrah," ti a.

Jerome ci y t ho v l ngi sng to ra mt hi chng ri lon mi.

"Cu thy ngun cm hng ca t cha?" Hn ch hai bc tranh t trn

bn. "Ci ny l ca t." Hn ch vo tm nh Richard Branson[29]. "Cn ci ny ca
Itzik." Hn ch vo bc nh th hai, ca Dudu Fischer - mt ngh s n baritone
ngi Do Thi.

Hoc l mt ti c vn hoc l Itzik c vn . "Dudu Fischer l ngun cm

hng ca cu sao?"

"Ti cm thy thc s thoi mi khi thng thc nhng bn nhc thun khit
ca ng y," cu ta tr li. "Chng khin tm hn ti bay bng."

"Ai l ngi t hn?" ti hi Jerome sau khi d vt qua cn sc ban u.

"Julio Iglesias hay Dudu Fischer?"

Jerome, t ny n gi vn gi nt mt bnh thn, gi tay ln u hng. "Thi

no. Khng nn i qu su vo vn s thch ca mi ngi." Hn mm ci.
"Tt c nhng g t cn l tm nh ca Itzik lun p vo mt cu ta, t s khng
v tnh nhn vo v bng nhin mt tinh thn. T ch mun nhn vo n ci
chin thng ca ngi Richard thi, hn gii thch ngn gn.

"Tt thi," ti ni v v vai hn. "Vy l cc cu ng hc, tm tt cho nhau

nghe, nh li thy Dahari gi . Cc cu c nhng ngun cm hng cho mnh.
Cc cu cn cn g na?"

"ng c qun tr mt ong y!" Fabio ngt li.

"D nhin ri," Jerome khng nh. "Bn t lp ra c mt nghi thc thc
hin y. Trc khi bt u lm Hevrutah ca nhau, bn t vn gi th mi ngi
ngi mt bn ring trong khong mi pht v c thm thi. Ri, Fabio mang
cho bn t tr mt ong. Bn t ung vi nhau v bt u tho lun v vic kinh
doanh." Hn nhn Itzik v g ngn tay ln bn.

"V ri cuc chin bt u!" Itzik tuyn b v vy tay ho hng. " gc tri l
v s hng 80kg, v ch gii Caribe, vua ca nhng chic o phng, Jerome Zomer
Ngi n!" cu ta gii thiu nh kiu dn chng trnh m bc.

"V gc phi," Jerome tip li, "v s hng 300 kg, ton c bp, v ch khu
Tikvah, ng vua ca ngnh vt liu xy dng... b cu y l nh thu xy dng,"
hn th thm vi ti, "Itzik 'Din vin' Ben-David, vua Israel." Hn ch vo anh bn
v v tay.

"Ri bn t bt u hc chung, lun lun tranh ci, lun lun i n nht tr v

lun cht vn v mi th. 'Ti sao th ny?' v 'Ti sao th kia?', 'Nu th ny th
sao?' v 'Nu th kia th sao?', 'Ai bo th?'... T ni cho cu bit nh,
Schneiderman ch cho bn t mt cch hc tuyt vi."

"ng l nh vy, Itzik xc nhn bng ging khin ngi ta hi tng v

Marion Brando trong B gi khi ng ra lnh git ngi ng u gia nh
Gambino.

"Anh bit khng, thc ra gia nh ti cng hi sng o mt cht," Itzik ni

tip. "Ti tng hc theo kiu ny trng o ri nhng t khi hc i hc, ti
cha tng ngh n chuyn s dng nhng phng php ny. Hc kiu ny rt
vui v hiu qu.

"Th cn v vt tay l sao th?" ti hi.

"!" c hai ngi cng ng thanh.

" l mt cch n li ti liu trong nhng lc cng thng," Itzik gii thch.

"Nhng lc cng thng?" Fabio nhc li.

"ng vy, nh trong cc k thi chng hn. Khi , ta trong trng cc k

cng thng nhng li cn phi li thng tin t trong tr nh ra, Itzik ni.

"Khi ta cng thng, ta thng b phn tm. Do , bn t to ra nhng tnh

hung cng thng gi v luyn tp cch nh li thng tin trong nhng tnh hung
nh th, Jerome tip tc gii thch. "Kiu nh vt tay hoc b ngn y."

"B ngn ?" ti lp li, kinh ngc.

". Xem nh."

Itzik bo Jerome dui cnh tay ra. Jerome gi tay ra cho Itzik, v Itzik, khng
phi ngh ngi nhiu, dng bn tay to ln ca mnh tm ly ngn tay ca Jerome
v b qut v pha sau. Jerome cn mi chu au. Khi Itzik cm thy nn nhn
khng th no thot khi c nm ca mnh, cu ta ra lnh bng ging m m nh
sm n, "Cc giai on ca vng i mt sn phm l g?"

Lc u, Jerome c v kh nhc nhng ri Itzik ni lng dn tay nm ra

Jerome go ln, "Map-game-declining! Map-game-declining!"

"Map-game-declining l g?" cu ta ln ging.

 Fabio bt u hi ngi v cuc sc ang thu ht mt vi nh mt t m t
cc bn khc.

" l nhng giai on mt sn phm phi tri qua, Jerome cui cng cng
tr li c. "MaP GaMe... Market Penetration (thm nhp th trng), Growth
(tng trng), Maturity (pht trin), v ri Decline (suy gim)."

Itzik th tay Jerome ra v v vai hn. "Lm tt lm."

"Ti chc l anh cng on trc, cu ta ni tip khi quay sang ti, "ti l
ngi th gy ra cng thng. Jerome phi vt qua c sc p v a ra cu
tr li ng. Cu y thnh cng, v vy trong cc k thi, di sc p r rng l t
hn nhiu, cu y s lm tt," cu ta mm ci.

Ti ngm ming li v nhn sang Fabio.

"Ci v gi v nho nh ca cc cu c v ging hun luyn thnh chuyn gia

thm vn hn, ch khng ging chun b cho thi cui k g c," ti ni.

"Tin ti i, nu c th chu c nhng hon cnh nh th th k thi cui nm

s chng c vn g ht. Anh c mun th khng?" cu ta ni v bt u b khp
ngn tay.

Khng," ti p, li li mt bc. "Ti th trt cn hn."

in thoi ca Jerome reo ln. Hn hi h ly ra nghe ngay. Trong lc hn

nghe in thoi, chng ti thu dn c v chuyn n mt chic bn ngn hn,
c gh xung quanh.

"Si. Si," Jerome lm bm vi ci in thoi. "Puedo... Ecrire una contract para...

um... tres cientos... um... pieces..." hn ni bng th ting Ty Ban Nha lng cng.

Tt c chng ti im lng Jerome tho lun chuyn lm n. Lc hn ni

chuyn xong v gp in thoi li, hn lau m hi trn trn.

"Fabio, anh phi gip ti hc ting Ty Ban Nha," hn th di ngao ngn. 'Ti
n pht in mt, tht xu h, c lp ba lp bp th ny."

"Anh mun hc kiu bnh thng hay hc kiu Do Thi?" Fabio lau bn xong
v hi.

"Th hc kiu Do Thi l th no?"

 "," anh ta ni v gi ngn tay ln. 'Ti mun ni n mt cch c bit ca
ngi Do Thi hc ngoi ng. Anh c mun hc khng?" anh ta d.

"C ch!" Jerome ho hng tr li.

"OK, ch ti mt giy nh," Fabio lic nhn ng h v ri quay li nhn vo

bp. Ti s bo Dorothy trng h mt lt. Mi ngi bit y, c l ta nn i
Itamar. Anh y s n ngay y."

"Nh th ny nh," Fabio bt u v xoa xoa hai bn tay vo nhau. "Cng nh

anh mun hc v nh c hng ngn t ting Ty Ban Nha, ngi Do Thi cng
mun nh c th ting ca t tin mnh, ting Do Thi c."

"Ti khng thy y c vn g c, Itzik bt u. "Nhng cun sch thnh

kinh v nhng li cu nguyn u c vit bng ting Do Thi c. H lc no
chng ni v s dng ting Do Thi."

", khng hn th u," Fabio lc u. "Ting Do Thi c l mt th ting

thing ling, n ch thuc v nhng li cu nguyn v nhng cun sch thi.
Chng ai ni ting nh c. N khng p ng c chc nng cn bn ca
mt ngn ng, chc nng lm phng thc giao tip gia con ngi vi nhau.
bn chuyn lm n, trao i tng hay n gin l i mua rau c, nhng ngi
Do Thi trn khp th gii ny u dng ting a phng, nh ting Rp, ting
Ph, ting Php, v.v... Qua thi gian, qua nhiu th h, cng khng cn nhiu
ngi qu cu n chuyn n gio ng hay c nhng cun sch thnh kinh
na, vy m ting Do Thi c vn tn ti! Hng ngn nm sau khi ngn ng
c sng to ra, hng ngn nm k t khi n bt u c s dng, qua hng
ngn nm c nng niu trong nhng cun sch v nhng li cu nguyn, ngn
ng vn c gn gi. V ngy nay, mt ln na n li tr thnh mt th ngn
ng sng ng, y, trn t nc Israel ny! Hy ngh v iu . Lm th no
m ngi Do Thi duy tr c ngn ng ca mnh?" Anh ta dng li v nhn khp
lt chng ti. "Nh mt phng php c o m nhng ngi Do Thi khp
ni trn th gii s dng. mi cng ng, ngi ta u pht minh ra mt
ngn ng mi l s kt hp gia ting Do Thi thing ling v ting a phng
ni . H ha trn ting a phng vi nhng t ting Do Thi gi ngn la
ca ting Do Thi rc chy mi, th y. H gn gi ting Do Thi ngn la ca
n s khng bao gi tn li."

"Ging nh ting Yiddish[30]," ti on.

 "Chnh xc, anh ta xc nhn. "Nhng trc cn c rt nhiu ngn ng
khc. Sau khi b y n Babylon, ngi Do Thi y ni ting Ba T vi
ngi dn a phng v ting 'Ba T Do Thi' khi ch c ring ngi Do
Thi vi nhau."

"Ting 'Ba T Do Thi' l g?" Itzik hi.

" l ting Ba T ri rc c nhiu t ting Do Thi. Sau , nhiu ngi Do

Thi cn ni ting Do Thi kiu Rp nhng c mt iu chc chn, hai th ting
ni ting nht l Yiddish v Ladino." Anh ta dng li v ch vo nhng bc tranh
treo trn tng qun vi nhng t ting Ladino vit trn .

S say m i vi th ting hin ln r trong mt anh ta. Mt anh ta sng

ln, mt n ci ti n rng trn khun mt. Anh ta nhm mt li chng ti
tp trung vo bi ht ang nh nh vang ln. Tt c chng ti u nhn ra ging
ht m p, du dng ca Yehoram Gaon, mt ca s ni ting ngi Israel.

"ng y ht ting Ty Ban Nha phi khng?" Itzik hi.

"Gn nh th," Fabio tr li. "y l mt bn tnh ca Ladino. Ladino l ting Do

Thi Ty Ban Nha, ting Ty Ban Nha c kt hp vi ting Do Thi. Chnh xc hn
l s pha trn gia ting Catalan v Do Thi." Anh ta m mt v ngi thng dy.

"Ngi Do Thi khp th gii lun thng nht trong mc tiu chung l gn gi
truyn thng. Truyn thng bao gm c vic gn gi ting Do Thi. V vy,
ngi Do Thi Ty Ban Nha pht trin th ting Do Thi - Ty Ban Nha ca
ting mnh - ting Ladino hay Spaniolit."

"Anh c th ly v d mt cu ting Ladino c khng?" Jerome ngt li.

"c ch." Fabio nhn quanh cc bc tng qun v ch vo mt bc tranh

siu thc miu t hng trm ngi ang n nhng n ci tha mn. Bn di
bc tranh l dng ch, 'Kada uno es sadik en sus ojos.

"Mi ngi u c quyn l mt tzadik," anh ta dch.

"H gi li t ting Do Thi tzadik - ngi ngay thng," Jerome ni.

"Chnh xc. Cn mt v d khc na." Anh ta ly bt v mt t giy ri vit,

'Arova pitas y beza mezuzot.' "n cp bnh m pita v hn chic mezuzot," Fabio
dch ra. " l mt cu ni v o c."
 "Hai t pitas v mezuzot r rng l quen thuc," Jerome nhn xt c v rt
hng th.

Fabio li vit mt cu na. "Cu ny ti rt thch y. 'El Yeserara no decha

repoza.' Anh c nhn ra t no trong cu ny khng?"

Jerome nhn chm chm ri lc u. "Ti chng thy t no quen c."

"Nghe Yeserara c ging t g khng?" Fabio c a ra gi .

"Chu."

"C th l yetzer harah - d lm iu xu chng?" Fabio mm ci.

", phi ri!" Jerome thn phc.

"Lm iu xu s khng c thanh thn, Fabio dch ra.

"Ngy nay c bao nhiu ngi ni ting Ladino?" ti thc mc.

" anh l ngoi Yehoram Gaon, Yitzak Navon, cu tng thng Israel, v ti ra?"
anh ta a. "C th l hai mi n ba mi ngn ngi. l mt th ngn ng
ang hp hi. Th h sau ny c th s chng cn ni th ting na. Ti l
ngi duy nht ang c gi ngn la ca n chy mi. Anh ta a tay ch nhng
bc tranh treo trn tng qun Caf Ladino.

"Hay l m mt qun caf na ly tn l Caf Yiddish i!" Itamar gi . "C

ting Yiddish cng ang dn bin mt.

"Anh ni ng," Fabio ci. "Nhng c hai th ting ny u c mc ch

chung. Chng gn gi ting Do Thi c. Chnh Morris Samuel, ngi sng to ra
ting Yiddish ni, 'Yiddish khng phi l mt ngn ng - l mt chin lc.
Yiddish cng c chung mc ch nh Ladino, l bo tn ting Do Thi. C khc
chng ch l Yiddish ph bin hn v c nhiu ngi ni hn thi."

Jerome ra hiu cho c gi bi bn ang ro bc v pha bn chng ti.

"Anh bit khng, c anh ngi y vi chng ti tuyt tht y, Jerome ni vi

Fabio. "Dch v tht hon ho khi c ng ch ngi cng bn." Hn nhy mt.

Chng ti gi ung nh thng l.

 "Vy l Yiddish ra i sau Ladino phi khng?" Itamar t m hi. "V cng l
t tng kt hp ting Do Thi vo ngn ng a phng - nhng ln ny l
ting c."

"ng vy,' Fabio xc nhn. "Nhng, c th anh s rt ngc nhin khi bit
rng Yiddish c tui i lu hn nhiu so vi Ladino."

"Tht sao?" Itamar hon ton sng st. "Ti c ngh l Yiddish c pht trin
vo khong th k XVII."

"Cun sch bng ting Yiddish c nht ngy nay cn gi li c l t th k

XIII," Fabio tit l. "Nhung hu ht cc hc gi tn rng ngi Do Thi bt u ni
ting Yiddish t th k XI, l nhng ngi Do Thi ri khi min nam nc
Php n nh c ti thung lng Rhine."

"Vy ci tn 'Yiddish' chnh xc ngha l g?" Itzik hi.

"u tin, ngn ng ny c gi l 'Ashkenazi- Talk'. Sau ny, ngi ta mi

i thnh 'Yiddish' - 'Yid', hay trong ting Do Thi l 'Jid' c ngha l Do Thi. V
Deutch hay l c. Ni cch khc, n c ngha l ting Do Thi-c. Vn l dn
dn ting Yiddish ngoi l mt ngn ng, n cn tr thnh mt chin lc na."
Anh ta vung tay trong khng kh, c tm ra t tht chnh xc din t mnh.

"Yiddish chng kin qu nhiu bo lc, nc mt ni au, nhng cuc tn

st v bi kch. N tr thnh mt th ngn ng trn y tnh cm v c mt linh
hn ca ring mnh. N phn chiu tm hn v tnh cm ca ngi Do Thi, ni
au v s phin mun, hnh phc v ting ci, bn nng sng ca h... Thm ch
ngy nay, mc d ngn ng ny ang dn dn bin mt, n vn lm thc tnh
nhng cm xc su lng nhng con ngi cn gi ngn ng , v nhiu ngi
cn cho rng c nhng quan im, cm xc v tng nht nh ch c ting
Yiddish mi din t c. Ti mun ni n nhng t c bit bt ngun t tm
hn ca ngn ng ny v khng th tm c t tng ng trong th ting
khc." Anh ta ng ngi ta vo gh v mm ci.

"Trc y, ngi Do Thi no cng ni ting Yiddish. Cho d ngi Nga,

c, New York hay Buenos Aires i chng na, ngi vn c th giao tip
vi nhng ngi Do Thi khc. Trong cng vic lm n, nh, ch, ngi ta ch
ni ting Yiddish thi. Chng bao lu sau, c mt nn vn hc ting Yiddish c
o n r. Ngy nay, ngi ta vn cn c bn dch nhng tc phm ca nhng
tc gi v i nh Shalom Aleichem, Isaac Beshivas Singer, Y. L. Peretz v
Mendele. Nhng v kch c son v trnh din bng ting Yiddish. Hng lot
bo, tp ch vit bng ting Yiddish c xut bn.
 "Ngi ta c tnh rng vo u Th chin th hai, c khong mi mt triu
ngi, tng ng vi khong 60% s ngi Do Thi, ni ting Yiddish." Anh ta
dng li khi thy c gi bi bn ang mang khay ung n. Chng ti gip
c chuyn cho mi ngi ri c li hi h tr v bp.

"Hnh nh c b ny mi th phi," Jerome on. "Nn mi lm vic nhanh

nhn v hiu qu th ch. C b vn cn c ng c c gng."

"Nh ti ni," Fabio tip tc, khng n nhn xt ca Jerome, "nhng

t ting Do Thi c t cc cun sch linh thing cng c a vo ting Yiddish
ngy nay. Yiddish c cu thnh t 15-20% cc t Do Thi, 70% l ting c v
10% l cc ngn ng khc nh ting Hungary, ting Rumani, ting Slavic v cc
ting khc."

"Anh th cho v d xem no?" Jerome xen vo.

"Ch ti mt lt," anh ta ni v nhp mt ngm c ph. "Cn mt im rt th

v m ti mun cho mi ngi bit. Ting Yiddish c vit bng nhng ch ci
Do Thi nhm gn gi h thng ch vit ting Do Thi." Anh ta ly mt t giy
trng trong v ghi ca Itzik v ly bt ca Jerome. "y l v d n gin nht."
Anh ta vit ra giy v a chng ti xem.

"'Mama lashon' ting m ," anh ta dch lun. "Ngi ta gi ting Yiddish
nh th. Mama trong ting c c ngha l 'm, cn 'lashon' trong ting Do Thi
c ngha l 'ngn ng, ng khng?"

Tt c chng ti cng gt u.

"OK. Cn mt v d na," anh ta ni ri li vit g ra giy.

"'Bist ah batuach, uber shik eran mezumanim' - 'ti tin anh, nhng c a tin
y,'" anh ta li dch lun. "C t no mi ngi nhn ra khng?" anh ta hi.

"Batuach - trust' (tin tng) v mezumanim - 'cash' (tin), Jerome tr li.

A gantz yaer shikar, Purim nichter - Say c nm tr ngy Purim[31]," mt v d

na c a ra. "Ln ny c t no nghe quen quen khng?"

"Purim," Jerome tr li.

 "Ti ngh shikar chc c lin quan ti shikor trong ting Do Thi c ngha l
say," Itamar b sung.

"ng ri," Fabio khng nh. "Cu ny ni v mt ngi lun lm nhng vic
vo thi im khng thch hp. Mi ngi bit ngi ta gi v i tu in ngm
Brooklyn l g khng? Ting Yiddish y, khng phi ting Ty Ban Nha nh," anh
ta mm ci.

Jerome cn mi ri but ming ni ba, "Una matbeah de subvay ( 'Matbeah' -

trong ting Do Thi ngha l ng xu)." Hn ci toe tot v ra hiu thc ra hn
khng bit l g.

Xut sc!" Fabio reo ln, r rng l rt ngc nhin.

"Sao c? Ti ni ng h?"

"Gn ng hon ton. Anh cho thm mt t ting Ty Ban Nha vo . Ting
Yiddish thc ra phi l 'De subvay matbeah"

"Oa!" Jerome sung sng reo ln. "Nhng sao chng ta li ni n nhng th
ny? Ti c bao gi bo l mun hc ting Do Thi c u. Ti nh anh dy ting
Ty Ban Nha c m!"

"Khng sao," Fabio tr li. "Anh ch cn lm theo ng cch nh th thi. Lt

na ti s ch cho. Nhng u tin anh ta li cm bt ln v ngm ngh.

"Ngi M v ngi c bit rng nhng t ting Do Thi thm nhp vo

ngn ng ca h, ti y l nhng t rt ph bin nh amen, Sabbath hay
nhng t i loi nh th. Trong ting Do Thi ca chng ta cng vy, c hng
ngn t xut pht t nhng ngn ng khc c a vo nhng cuc tr chuyn
hng ngy."

"Nh nhng t c ui - tziah chng hn, nh conceptziah, coordinatziah,

assotiatziah, optziah, integratziah[32]," Itamar ly v .

"Quay li vi ting Yiddish mt cht," Fabio ngh. "Nhn m xem, chng ta

bit c bao nhiu t ting c ch nh nghe mt vi cu ting Yiddish thi.
Nhng t ny tr thnh nhng cm t mang tnh cht thnh ng trong ting
Do Thi m chng ta tr chuyn hng ngy. Nh cu, 'T hai gi n bn gi
ng gi ti nh. Ti s schlaff shtunda - c ngha l ti s chp mt mt lc.
Schlafen trong ting c c ngha l ng."
 "Tisch ting c l ci bn," Itamar nhn xt. Trong cng ng nhng ngi
Do Thi chnh thng c mt ba n ngy l c tn l tish."

"V khng c qun t bagel (bnh vng) na, Jerome xen vo.

Tt nhin ri. Bnh vng l mt pht minh v m thc ca ngi Do Thi

nhng t ny pht sinh t mt t ting c beugal, c ngha l 'bnh m trn."

"Ny, cc cu c bit cu chuyn v ngi ngoi hnh tinh v chic bnh vng
khng?" Jerome hi.

Khng thy ai tr li nn hn k lun.

"Mt ngi ngoi hnh tinh p xung tri t v t chn xung Brooklyn.
Hn bt u i loanh quanh v thy mt ca hng bnh vng. Hn ng bn
ngoi v nhn chm chm vo trong qua ca knh, t m trc khung cnh ang
din ra trc mt. Khng hiu chuyn g nn hn bc vo trong. 'Hy ni cho ta
bit, hn bo vi ch tim ngi Do Thi, 'nhng ci bnh xe nh nh ta thy t
bn ngoi l ci g th?' 'y khng phi l bnh xe, ngi ch tim gii thch. '
l bnh vng. n. y, th i. ng ta a cho ngi ngoi hnh tinh mt chic
bnh vng. Hn cn mt ming v bt u nhai. Ri hn ni vi ng ch tim, 'ng
bit khng, ta thc s ngh ng lm bnh rt ngon y. Hn nut ming bnh y
ho hng. 'Nhng ta cho ng mt li khuyn nh... s tuyt hn na nu cho
thm pho mt v c hi ln trn y!'"

Fabio ph ln ci. "Hay tht!" Anh ta reo ln v nhp mt ngm c ph na.

"Mi ngi bit khng, phng vin Charles Rappaport c ln ni, 'Ti ni
c mi th ting, tt c u l Yiddish." Fabio mm ci. "Anh ta ni ng.
"Bng cch s dng h thng ting Do Thi, ta c th hc cch ni c n c
mi th ting khc nhau. Trong ting Yiddish c khong 4000 t ting Do Thi
cn Ladino c khong 800 t. Ti sao ti li ni iu ny? L bi v t Thi bo
New York tng thc hin mt iu tra v s t ng lp li trn bo. Ni cch
khc, h dng t bo ca mnh m xem c khong bao nhiu t ting Anh m
ngi c buc phi bit. Kt qu l mt ngi cn n khong 600 t. Vy tt c
nhng g ta phi lm c th hiu c bt c ngn ng no l hc khong 600
t trong ngn ng ."

Fabio li cm bt ln v vit g ra giy.

" hc c 600 t," anh ta tip tc ghi ra nhng con s, "ta phi hc mi
ngy 20 t, ngy no cng th trong vng 30 ngy. Hay ni cch khc, ch trong
vng mt thng, ta c th c bo hng ngy v hiu c nhng ni dung
c bn ca bt c ngn ng no ta mun!" Anh ta ngng u ln v mm ci.
"Vy vn thc cht y l g, lm sao mi ngy hc c hai mi t mt
cch c h thng nhng t ny khc su lu di vo tr nh!"

"Chnh xc," Jerome tn thnh, vui mng v cui cng cng n mc ch chnh
ca cuc tho lun.

"Nu s dng phng php ca ngi Do Thi, iu ta cn lm l gn nhng

t mi ting Ty Ban Nha vo nhng cuc tr chuyn hng ngy bng ting Do
Thi." Fabio xoa xoa hai bn tay. "Chng hn," anh ta gi cm. "Xem t dinero
ting Ty Ban Nha c ngha l tin nh. Hy ngh n mt lot nhng cu ting Do
Thi m ta c th ni n tin, nhng thay t tin bng t dinero.

"Cu c bao nhiu dinero? T mun mn 50 -la. Cu lc no cng ch ngh

n dinero, dinero, dinero. Hn rt giu. Hn c rt nhiu dinero trong ngn
hng...

"OK, gi n mt t khc - hombre. T ny c ngha l 'ngi.'

"ng l mt hombre tt. Anh y gip ti sa xe... Nhn ci hombre ng

kia ka... i m y."

Cu bit khng, ch cn nhn cch anh ta n mc, t dm chc hombre c

rt nhiu dinero, Jerome b sung.

"Chnh xc! Phng php l nh th," Fabio reo ln. "Mi ln hy thm mt
hai t vo cu. Trong ting Ty Ban Nha, rico c ngha l giu."

"ng l mt hombre rico, hi lng vi cuc sng, Jerome th hin kh nng

nm bt nhanh ca mnh.

"Quiero c ngha l 'ti mun.' Quiero ha bnh cho th gii; Quiero sc khe
cho gia nh mnh; Quiero mt chic bnh tht ngon. l th Quiero thc s lc
ny."

Quiero," Jerome bt ra. Quiero tr thnh mt hombre rico."

"By gi, si tu Qieres, nu anh mun, Fabio bt u, "ti s mang cho anh
boyo to nng v mt tasa espresso theo kiu anh thch... No, anh hiu cu ny
th no?"
 "Ti ngh l, theo ng cnh, t boyo to c ngha l bnh to, cn tasa
espresso l mt tch espresso."

Trong lc tm hiu v phng php c bit ca Fabio hc ting nc

ngoi, ti bng nh n c con gi tm tui ca mnh, con b cng hay dng cch
ny ni chuyn vi bn b nh kiu ting lng hng ngy.

"Mi ngi bit khng, c ln ti i nghe con gi ti v bn n ni chuyn

ging kiu nh th ny," ti k cho mi ngi. "'No. Chi ci ny nh, n ni
ting Do Thi, ri kt thc cu bng t 'Please' trong ting Anh. Ngy hm , n
khng ch ni t mt ln u. Lc sau, n bo bn i bp b cho nhau. 'T
mun chi Barbie tc . Cu i vi t nh?' con b ni v li lp li t 'Please,
please.' Ti hm , Gali i ti mua nh Harry Potter. Con b li kt thc bng t
'please' v ko tay ti. Ti hi con b t 'please' mi c trong vn t vng ca n
c ngha l g. Gali ngh mt lc trc khi a ra cu tr li hon ton ng. Thc
ra n khng bit t . Con b ch suy lun ra ngha ca n thi. chnh l
phng php m chng ta ang ni n."

"ng vy. Mt t mi m ta cng dng nhiu th cng d tr thnh mt phn

quen thuc trong c php ta s dng hng ngy. Ting Do Thi c hng t nhng
t ting Anh kiu nh th nh: balloon, promo, rating, brakes, pajama, interest,
curious, legitimate, relevant v nhiu t ca cc ngn ng khc na."

"Nhng, c mt iu," Itamar ngt li, "ti hiu cch xen t mi vo cu nh

th nhng lm vy cng khng ng lm. Chng hn, t rico c ngha l giu c
nhng lm sao ta bit c t ny cn chia theo ging, v khi ni n mt ngi
ph n th n phi l rica mi ng."

"V c bn, anh ni ng. Phng php ny ch tt cho nhng ngi mun
hc ngoi ng thc dng. Cn vi ngi mun hc cch ni ng v chun mt
ngoi ng th cn phi hc nhng nguyn tc c bn ca ngn ng , nh l cch
chia ng t v anh t chng hn.

Khi ta hc c nhiu t mi bng cch ny th hc cc thnh t khc ca

th ting s d hn bi v ta thit lp c mt mc t tin v hiu bit
nht nh v ngn ng ."

"Fabio cng gii thch rng thc ra ta ch cn hc mt s lng t c bn

c th thch nghi c vi mt ni mi thi. n thm Budapest th u cn phi
hc ht nhng nguyn tc c bn ca ting Hungary. Ch khong 50-100 t l
ri, ti gii thch.
 "Nhng ni mc qu nhiu li cng ngi lm," Jerome phn bc.

Ti ci toe tot. Ti nh n v ci nhau gia ti v v ti, Yael, cng v vn

ny.

"Yael s ng vi cu y. C y qu cu ton, c y cho rng nu ni ra mt

cu khng ng c 100% th ngi ta s khng hiu. Hay, t hn, h s ch
giu mnh."

"C y ni ng m," Jerome ni lun.

"T nh c ln Paris, c y t phng khch sn, mua v tu in ngm v

hi gi m ca khu du lch - tt c u bng th ting Php hon ho m c y
hc v thc hnh sut bao nhiu nm. Nhng ri, khi ti dm m ming ni ting
Php, c y bo gn cht v xu h. Nhng d sao, ti cng t c nhng kt
qu tng t m ch cn n th ting Php ch bng mt phn mi ca c y.
Tt c nhng g ti ni vi ngi thu ngn ga tu in ngm l 'deux billet, si'll
vous plais' (lm n, hai v). C thu ngn hiu ngay l ti mun mua hai v tu.
Chng cn phi nhc cng d mt vo tng ni cho y , 'Je voudrais
acheter deux billet pour le Metro, si'll vous plais, - 'Lm n, ti mun mua hai v
i tu in ngm' lm g. Cn lc vo qun caf, ti ch gi mt tch espresso v
bnh sng b s c la bng th ting Php n gin thi. Chc chn l h u c
mang cho ti m spaghetti vi nc to."

"Mt ngi hay ngi th s chng hc c g," Fabio nhn xt. "ng ngi ni
mc nhiu li."

"Nhng, mi ngi bit khng, cn mt cch na nh cc t ting nc

ngoi," ti ni thm. "Ti c nhiu cun sch ni v phng php ny.
Phng php ny da trn vic to ra nhng mi lin h, tng tng. Ta cn tm
c nhng t i cng hoc nghe ging ging t mnh mun hc phi c mt
mi lin kt logic gia nhng t ny. T piedra trong ting Ty Ban Nha c ngha
l . Piedra nghe hi ging powder (bt). Vy, tt c nhng g ta cn lm l tng
tng mnh co cho n khi n chuyn thnh bt. Hnh nh bin thnh bt
s khin ta nh n t piedra. Carta trong ting Ty Ban Nha c ngha l 'th. T
carta c gi cho mi ngi ngh n ci g khng?"

"Bch khoa Encarta," Jerome ni.

"Tuyt. Vy hy tng tng rng ta tt c nhng l th trong cun bch

khoa . Cn t bombero, lnh cu ha trong ting Ty Ban Nha, th sao?"
 "Mt qu bom," Jerome mau l tr li. "Mt qu bom pht n gy ra mt m
chy ln, lnh cu ha phi dp tt," hn miu t.

"iu ny lm ti ngh n mt cu chuyn, Jerome ni thm. "Hai ngi Do

Thi ang n m vi nhau. 'Cu ni xem, ngi th nht ni, 'ti sao ngi ta li
gi th chng ta n l m?' ' cu l sao?' anh bn tr li v tng mt ng m vo
ming, 'Ti chng di nh m, mm nh m v c v ging m. Th th c l do g
m li khng gi l m ch?'"

Fabio ci khinh khch. Ti ch vo Itamar v nhy mt vi cu ta, "Vy, cu s

nh cu chuyn ci ny nh th no?"

Itamar nhn li ti bng i mt trong, m p cho thy cu ta ang suy ngh.

", nu dng phng php ca Lisa, ta s ly 'ngn' aleph, vi biu tng l

ci thuyn, ta s lin h n vi 'm. Thuyn - m." Cu ta nhm mt li v a tay
ln u. "Vi tr tng tng c hn ca t, t thy mt chic thuyn ch m nhp
t Italia v. Trn thuyn c hng trm cng te n cht y m."

"Tt y, Itamar," Jerome nhn xt. T th tng tng ra mt chic thuyn

ang tri trn mt i dng ton m l m. T ngh cu nn tng tng cng ty
Zim ca Israel xut khu m sang Italia th hay hn."

"Cu ng l c tr tng tng l thng tht, ti ni.

"Ci y l trong qung co m," Jerome phn bc. "Cc cu cha xem ? C
mt anh chng ngi Italia tr v qu nh v mang theo mt hp m spaghetti
Israel lm qu. C gia nh anh ta cng ngi thng thc mn pasta c bit m
khng u c, ngay c !"

", t xem ri, ti ci ma mai. "Nh Php nhp khu ru v pho mt

Israel, Na Uy mua trng c hi ca ta vy."

"Sao li phin din th nh? Israel cng xut khu rt nhiu th m," Fabio ch
trch.

ng l ra ngi ta phi trao cho Fabio Gii thng Israel mi ng. Anh ta l
mt ngi Israel Do Thi y lng t ho, mt ngi ch nhn thy nhng iu tt
p m Israel v ngi Do Thi mang n. Nhng cuc xung t chnh tr gia
phe chnh thng v phe phi tn gio, gia cnh t v cnh hu chng lm anh ta
bn tm cht no. Fabio, mt ngi Argentina chuyn n Israel t nhng nm
80, lun mang trong lng nhng iu tch cc ni v t nc Israel khi nhng
ngi xung quanh anh ta bt u phn nn. Anh ta yu t nc Israel nng nn
v s khng bao gi ai lm phai nht tnh yu .

Yehoram Gaon ht thm hai bi na v Fabio k cho chng ti mt cu chuyn

rt hay kt thc chuyn ving thm ca chng ti.

"Nu trc y, ngi ta ni ting Yiddish gn gi ting Do Thi c th ngy

nay mi chuyn li hon ton ngc li. Vi nm sau khi t nc Israel c
sng lp, mt ngi ph n v a con trai nh ngi trn xe bus," anh ta k,
"Ngi ph n ni vi con bng ting Yiddish nhng cu con trai li tr li m
bng ting Do Thi. Hai ngi h c tip tc nh th cho h khi mt hnh khch
trn xe ni vi ngi ph n, 'Xin li ch nhng chng ta ang Israel. Sao ch c
ni ting Yiddish mi th? Ni ting Do Thi y. By gi, mi l ngn ng ca
chng ta!'

'Ch ni ng,' ngi ph n tr li bng th ting Do Thi hon ho. 'Ch l

ti khng mun n qun rng n l mt ngi Do Thi."
 Chng 15: Khun mt thin thn

(Lm sao nh c khun mt v tn ngi)

Ma h n. Jerome va hon thnh nhng bi thi cui cng v i mt

chuyn vng quanh th gii. u tin, hn bay ti Santo Domingo v Havana
gp hai nh sn xut qun o bn v b su tp mi dnh cho ma ng. 'ng
nhit i, hn gi nh th. l nhng chic o phng dy dn 'xua tan bng gi
v si m tri tim, theo ng li hn.

T , hn tip tc bay n New York bn chuyn phn phi hng vi

Count Down v Submarine. Hai chui ca hng ny kt hp li c hn 3.000 ca
hng chuyn dnh cho 'gii tr.

Trn ng i v pha ng, hn dng chn ti Anh, Ty Ban Nha, c v

Italia gp nhng nh phn phi khc nhau v cc cng ty nhp khu ti a
phng. Ti Paris, hn tham gia trin lm 'Mode Jeunesse, mt trin lm quc t
v thi trang cho gii tr t chc ti Porte de Versatile. Ngy th hai y, hn
a ht 200 tm danh thip m hn mang theo. S may mn thc s ang tri
thm di bc chn hn v hn quay tr li Israel trong mt tm trng cc k
hn hoan.

Khi ti ni chuyn vi hn qua in thoi, hn hi xem liu chng ti c th b

tr mt bui t tp nho nh ti Caf Ladino khng. Nhm 'Ba ng gi v hu non'
ca chng ti - Itamar, Jerome v ti - pht trin thm hai thnh vin thng
xuyn l Fabio v Itzik Ben-David. Ln ny, Jerome bo ti mi c Joseph Hayim
Schneiderman v thy Dahari na.

"C mt iu t vn mun c nghe mi ngi gii thch," hn ni. "T

gp rt nhiu ngi mi nhng t khng th nh ni tn ca mt phn t trong
s hay nhng g h ni g vi t, trng h nh th no? Cu ngh c phng
php Do Thi no nh c tn v khun mt khng?"
 V ti khng bit cu tr li cho cu hi ca Jerome, v vn ny ti thy
cng kh quan trng nn ti ng vi hn l cn phi c mt cuc gp na vi
hai 'chuyn gia' ca chng ti...

Cuc gp din ra vo mt chiu th hai, vi ngy sau sinh nht ln th 40 ca

Itamar. S kin ny cho chng ti mi l do na t tp. V gi l ma h nn
Fabio t qut xung quanh qun ci nng ca ma h khng lm ai qu kh
chu. Xung quanh hai chic bn c k lin vo nhau l by ngi chng ti v
mt c gi Lisa, Jerome mi c. Chng ti rt vui v iu ny.

"Ph n thng nh tn v khun mt tt hn n ng, ti chc chn l c y

s c nhiu th chia s vi chng ta," Jerome gi v phn bua v s c mt ca
Lisa. Hn tha bit l tt c chng ti u rt vui v c thm Lisa.

Chng ti nng cc chc mng Itamar v v gio s cu Cha ban cho cu ta

mt cuc sng trng th.

"Cu bit kt qu thi cha?" v gio s hi Jerome.

"Ti ngh kiu g thy cng hi bi v thy mun bit nhng phng php
ca cc nh hin trit liu c hiu qu vi mt ngi nh ti khng, phi vy
ch?" Jerome ci.

"Khng hn th," ng ni. "Ti bit chc chn l nhng phng php c
hiu qu. Ch l ti mun bit cu hc hnh th no thi.

"," Jerome cp mt xung, c v hi xu h. "Rt cm n thy quan tm.

Nhng tht tic l ti cha tr li c ri. H vn cha thng bo kt qu. Hy
vng l tun sau s c. Ti ha khi no c, s cp nht thng tin cho thy ngay."

"Ti cng nghe ni l vic lm n kinh doanh nc ngoi ca cu kh thun

li," v gio s nhc li bng ging y t ho iu ti ni vi ng.

"Cng khng hn." Jerome lc u, c h thp thnh cng ca mnh xung. "Ti
vn cha t c iu g c th. Ti gp nhiu ngi. Ti tin c vi
bc nhng ch c thi gian mi ni c l liu c bc tin no m hoa kt
tri c khng." Hn cn thn la chn t ng, s l ming ni ra iu g xui
xo, "Hng vn cha c bn cc ca hiu. Thc t l n c sn xut u!
S phi mt vi tun, hn gii thch.

"u tin, o s c sn xut Cuba v Cng ha," Jerome ni, hn s dng

ci tn c bit cho Cng ha Dominica. "n thng 9, chng s c chuyn n
cho cc nh phn phi v cc cng ty nhp khu. Chi n thng 10, nhng thit k
ca ti mi xut hin trong cc ca hng. S khng d dng g, v li cn c hng
t nhng nhn hiu cnh tranh na. C hng ngn nh sn xut nh ti ang
ginh git th phn ."

Jerome rt mt tp danh thip ra t trong ti o. Hn o o mt lt v

quay sang v gio s. "D sao i na, mun m bo vic kinh doanh sun s, ti
cn phi kim tra xem cn phng php Do Thi no gip ti ghi nh tn v
khun mt ca mi ngi khng. Ti cn nh c, chng hn, hn rt ra mt
chic danh thip t trong tp v nhn mt lt, "Phillip Vestica, BPL t Gent, B
Ti khng th nh c anh chng ny trng th no na!"

V gio s g nh ngn tay ln bn v nhn Joseph Hayim Schneiderman. Mc

d trn khun mt cu sinh vin hin r s ho hng nhng ng vn quyt nh
s ni trc. "Vua Solomon c mt ngn b v, v ng phi nh ht tn ca h,"
ng mm ci. "Chc chn nhng cun sch linh thing ca chng ta phi truyn
li phng php nh tn v khun mt ch."

"Chng ta s bt u vi gi thuyt rng tn ca mt ngi l ti sn gi tr

nht ca ngi ." V gio s nghing ngi v pha Jerome. "C i mnh, ta lun
mong mun tn mnh s c ni bt. Mt ci tn ni bt c th mang n s bt
t. Vua Solomon thng thi tng ni rng, 'Mt ci tn hay cn tt hn du
qu. Tn ca chng ta cho thy ta l ai v chng ta li danh ting g, tt hay
xu. c Cha ni vi David, 'Ta ban cho con mt ci tn v i, ging nh
tn ca nhng con ngi v i trn th gii ny. Cn vi Abraham, Ngi ni, 'ta
s to nn mt dn tc v i v ban phc tn con tr thnh mt ci tn v
i." ng ni n ri ng ngi ta vo thnh gh, hon thnh li m u m
chc hn ng chun b t trc.

"Chnh v vy, chng ta phi tip cn tn ca mt ngi vi lng tn trng cao

nht! Hu ht chng ta u mc ti v thc t rng chng ta khng ti nhng
iu n gin nht m y chnh l tn ca mt ngi. Con ngi gp g nhau
hng ngy v ch vi pht sau khi chia tay, ta khng cn nh tn ngi mnh
va gp na. Ta ngh, 'i mt lt. Anh chng tn l g y nh?"' ng v v tay
vo trn.

"Chng ta cn phi sp xp li nhng u tin ca mnh, Trc khi gp mt

ngi, ta phi c mong mun bit tn ngi . Ta phi c gng ht sc nh
tn ca h bi v ci tn chnh l ti sn gi tr nht ca mt con ngi!"

Ti rt thch cch tip cn vn ca v gio s nhng c mt cu hi bng

nhin ny ra trong u ti v vic ti sao thc t chng ta li khng hay tn
ngi khc. "Tn chng ta thc ra l do cha m t, ti ln ting. "Nh th c
ngha l mt ngi khng t chn cho mnh ci tn . C th v th nn chng ta
khng my quan tm n nhng ci tn. Ni cch khc, nu ta t chn tn c
cho mnh th iu thy ni s c ngha nhiu hn, v tm l hc m ni th tm
hiu l do mt ngi chn mt ci tn nht nh no rt th v. Chng ta khng
c ng lc c bit ghi nh tn bi v ta bit rng tn mt ngi l do ngu
nhin nhiu hn."

V gio s lch s nghe ti ni ht ri nhanh chng phn bc ngay. " l vn

v nhn thc, ng bt u. "Ti thy thc ra s th v hn nhiu nu tm hiu
xem b m ca 'Grace', chng hn th, c ng khi t tn con nh vy khng.
Liu 'Grace' thc s c du dng, duyn dng nh ci tn khng? Liu 'Harry c
ln ln thnh mt chng trai mnh m, can m khng? Liu 'Pearl' sau ny c
tr thnh mt ph n c v p trong sng v tm hn cao qu khng? c vua
David nhn c mnh lnh phi t tn con trai mnh l Solomon, hay
Shlomo[33] trong ting Do Thi, bi v 'ta s ban cho dn tc Israel cuc sng ha
bnh v m . Cng ging nh vua David, nhiu bc ph huynh i khi cm thy
nhng xc cm thing ling n cha ng sau nhng ci tn m h chn cho con
ci mnh."

ng ngng li mt lt sp xp li nhng ngh trong u.

"Chng ta ni n ngn la en v ngn la trng, nhng con ch mu en

v trang giy trng ri. Mi con ngi khi sinh ra u l mt trang giy trng. Ci
tn chnh l nhng con ch mu en lp y trang giy , n theo sut chiu di
cuc i ca mt con ngi. Nhng con ch c th thng, c th la tha, c
th co cm, chng c th li nhiu khong trng trn trang giy, c th kn c
trang giy. l nhng g m mt ci tn lm. C rt nhiu iu trong mt ci tn,
chnh v vy c th s rt th v, v tm l hc theo nh cu ni, nu i su phn
tch nhng yu t v tm hiu xem s phn ca mt con ngi c ph hp vi
ci tn m b m ngi t cho khng, hay ngi li i theo mt hng
hon ton khc."

ng nhp mt ngm tr Hawayage c bit m Fabio chun b ring cho ng.

"C nhng ngi khi trng thnh i tn bi v h khng hi lng vi ci

tn m cha m h t t tm b vi hy vng rng mt ci tn mi s thay i
c s phn ca h na. l l o ti sao c Cha i tn ca Avram thnh
Abraham v tn ca Jacob thnh Israel."

"D sao, ng ni tip, "hy quan tm n tn mt ngi, trn trng n v

hy nh ly, cho d ci tn c l do cha m t hay khng, th ting gi tn vn l
m thanh d chu nht i vi i tai ca con ngi mang ci tn . Cho d h c
thc s yu tn mnh hay khng th ci tn vn l iu u tin m ta tip xc khi
gp mt ngi."

Itamar ra hiu mun by t kin ca mnh v cu ta cng c thm nhng

iu v gio s ni bng mt vi v d ca ring mnh m cu ta thu thp c
t cc nc khc trn th gii. " M c nhng b lc ngi da coi tn l mt
phn trong s tn ti ca mt con ngi. H tin rng gi nhm hay gi sai tn mt
ngi c th khin tm hn ca con ngi chu mun vn au n. Trung Quc
c tc l t tn trnh con mt ca qu d. Congo, v l do tng t, khng ai
c php ni tn ca mt ngi lnh khi anh ta ang chin u hoc sn ui
cho n khi anh ta quay tr v doanh tri."

"Ngi Do Thi cng ging ngi da , ng khng?" Jerome hi. "Mi ci

tn u mang mt ngha. Khng ai li t nhin t mt ci tn v ngha kiu nh
Gifebritenkar c," hn bt ra. "Mt ci tn phi kiu kiu nh l Or (nh sng),
Guy (thung lng), Maayan (ma xun, nc trong), Shai (mn qu), Mitryah
(chic ). ti l, tn th phi c ngha ng khng?"

V gio s mm ci gt u.

Ti khng ngh l c iu lut no quy nh v iu nhng ti dm khng

nh l hu ht nhng ci tn ca ngi Israel u c t da trn mt l do
no ."

"Vy th chc Itzik c th gi l 'Sp ln to ng. Hn ch vo Itzik Ben-David.

Tn 'Itzik' thc ra l mt bin th ca Issac," v gio s gii thch iu m thc

cht chng ti bit. "Nhiu ci tn c lin quan n Cha bi v ngi t tn
mun t n Ngi ban cho h mn qu ca cuc sng v mi lin kt gia iu
huyn diu trong s ra i ca mt a tr v Ngi. Nhng ci tn nh Joshua
(Cha che ch cho con), Daniel (Cha l v quan ta anh minh), Elijah ( l Cha
ca con)

"Cn c nhiu tn xut pht t thin nhin na, Itzik b sung, "nh Dov
(gu), Zvi (nai), Yael (linh dng), Deborah (ong) chng hn."

"...Nurit (mao lng hoa vng), Lilach (t inh hng), Rekefet (anh tho),
Barak (chp), Zur ()," Lisa xen vo.
 "Ofra (qung), Jerome ng gp thm vo danh sch. "Thc ra t ny xut
pht t vic kt hp t g trong ting Do Thi vi t rah c ngha l h," hn ci.
"G h."

"'Khng phi th u," v gio s ci li. Ofra l bin th dnh cho phi n
ca tn Ofer, cng l tn ca mt thnh ph c Israel. Nhng ng l Kinh thnh
cng c y nhng ci tn c ngha khng c tch cc lm, nh: Caleb (ch),
Kotz (gai), Tahat (mng), Zima (dm), Huidah (chut)..."

"Lm sao li t tn con l Mng c nh?" Itzik tht ln. "Mng!"

"Th cu thy anh chng cha?" Jerome hi, "Bit u tn y li hp y

ch." Hn ci ranh mnh. "Tng tng gp ng Caleb (ch) trn ng, 'Do
ny sao h Ch? Bn tr th no? Mng chc phi ln by ri y nh? Bo Chut l
ti gi li cho nh."

Schneiderman ph ln ci.

"Th cn h th sao?" Ti hi. "Ti c u rng mi sau ny trong tn

mi c h."

Thy Dahari v Itamar cng ln ting nh tr li nhng ri c hai dng li,

ci lng tng. Itamar a tay v pha v gio s mi ng ni trc.

"Ngy trc," ng bt u, " phn bit hai ngi cng tn th ngi ta cho
thm tn ca ngi cha vo. David s c gi l David Ben-Yishai (David, con
trai ca Yishai), Solomon Ben-David (Solomon, con trai ca David) hay Joshua
Ben-Nun (Joshua, con trai ca Nun). chnh l h. Mt cch khc na xc
nh mt c nhn l cho thm qu qun vo tn gi, nh l Aryeh Hittite hay
Elijah Tisbi chng hn. Ngy nay, nhng h i theo tn tr nn ph bin l do
cuc sng thnh th. Ti mt thnh ph ln vi hng triu ngi th rt kh
ngi ta bit v nhau nh lng qu. V th ngi ta cn n mt bit danh b
sung phn bit ngi ny vi ngi kia," ng gii thch. "H xut pht t
nhng ngun khc nhau nh ngh nghip hay a v c nhn. Ly v d v ngh
nghip nh." V gio s ngm ngh mt lt.

"Trong cng ng ngi Do Thi Sephardic, c nhng ci tn nh Abulafya c

ngha l nh vt l hc, Helphon - ngi i tin, Dayan - thm phn, Kimchi - ch
l bt, cn nhiu nhiu na."

"Th cn a v x hi th sao" Itzik hi.

 ", nhng h nh l Katan (b nh) hay Bueno (tt)," ng gii thch. "Khi
ngi Do Thi b y khi nhng ni khc nhau, mt s ngi cng ly tn ca
ni . Th nn chng ta mi c nhng h nh Alkalia - t thnh ph Ecola, Ty
Ban Nha. Spinoza - t Espinosa, Toldeno - t Toledo, Tzan'ani - t Tzan'a
Yemen."

"Th cn nhng h kiu chu u ca ngi Do Thi Ashkenazi nh

Rosenbaum hay Goldsmith th sao?" Itzik li hi.

V gio s ch vo Itamar. "Ti xin chuyn cu hi ny cho mt ngi

Ashkenazi tr li."

"Ti ch ba phn t Ashkenazi thi," Itamar tha nhn, "nhng ti bit cu tr

li cho cu hi .

"Cng tng t nh th thi, nhng n tn th kXVIII ngi Ashkenazi mi

pht trin h. V c bn, ngi ta buc phi thm h vo tn mnh. Trc thi
gian , ch tr mt s trng hp ngoi l cn tn ngi cha vn c dng lm
h, nh ta ni khi ny."

"Ti sao li th?" Jerome ngt li. "Sao h khng mun c mt ci h thc s
ch?"

Itamar x mt gi ng b vo tch c ph, khuy nh.

"H thy thoi mi. l mt cch d dng khng lt vo con mt d xt

ca nhng k thch tn cng h," cu ta gii thch. "Cho n khi c ngi mun h
thng ha mi th. Vic ny bt u t sc lnh ca Joseph II, vua nc o, vo
nm 1787. Mt o lut na vo nm 1809 lp li tng tng t. C hai ch d
ny u bt ngi dn Do Thi Franfurt v Baden phi c h nh Php,
Grusia v Nga.

"Mc ch ca cc nh chc trch l t chc dn s nhm thu thu v thc

hin ch qun dch vi ngi Do Thi. Hay ni cch khc l kim tin t ngi
Do Thi. Ngi c tn c coi l 'hay hn th phi tr nhiu tin hn, cn ngi
c tn 'xu' hn th phi tr t hn!"

"Tn th no th c gi l hay?" ti thc mc.

"Rosenthal, Diamon, Edelstein. Nhng ng ch li l nhng ci tn c coi

l thuc tng lp thp," cu ta ci. " l nhng ci tn c to ra t b no
bin thi, xu xa ca bn quan chc chnh ph theo t tng bi Do Thi.
Eselkopf (u la), Schmaltz (m g), Wormbrandt (t su), Borgenitcht (ng
mn)... ng l khng c gii hn no cho bn bt lng! Hungary chng hn,
ngi Do Thi c chia thnh bn nhm, mi nhm phi mang mt h c nh:
Weiss (trng), Schwartz (en), Klein (nh), Gross (ln). Th y!" Cu ta t r s
gh tm v phn n.

"i mt giy no, Jerome ngt li. "Th Schwartzenegger c ngha l g?"

"Ngi da en," Itamar tr li.

Jerome sng s. "Ngi da en ?!... Tri, th m t c ngh phi t hn y

ch. H c th gi anh ta l 'ngi da en trng' - Weissenager." Hn ci toe
tot.

"D sao, ngi Do Thi Ashkenazi cng c ni v thi gian chn cho
mnh mt h tn t nhiu ngun khc nhau, ging nh ngi Do Thi Sephardic
vy. Chng hn nh, Becker (th lm bnh), Schreiber (nh vn), Fleischer (ngi
bn tht), Frber (ha s), Singer (ca s)..."

"i khi, cng mt h nhng cc nc khc nhau li c s thay i - Itzik c

th l Issac, Ben-Avraham c s l Abramson chng hn. C nhng h
Ashkenazi xut pht t nhng a danh chu u nh Berlinski t Beriin, Pollack
t Phn Lan, Litbeck t Lithuania..."

"V Schwartzenegger t Zimbabwe, Jerome b sung.

"H mang tnh cht miu t ca ngi Ashkenazi th c," Itamar ci v ni

tip, "Kurtz (thp), Langer (di), Weiss (trng), Geller (vng)..."

"V Schwartzenegger..." Jerome nhc li, thch th vi tr a mi ca hn.

"V Schwartzenegger na," Itamar ni bng ging chu thua v nhp mt

ngm nc.

"Nhng cng vi nh nc Israel hin i, ngi Do Thi bt u i tn mnh

tr v ting Do Thi," Itzik ni.

"ng l mt s ngi bt u ch tn mnh ra ting Do Thi," Itamar xc

nhn. "Chng hn, David Greene tr thnh David Ben-Gurion, Vladimir Jaboiinski
tr thnh Zeev Jabotinski (mt trong nhng ngi sng lp ra nh nc Israel),
Eliezar Pearlman tr thnh Eliezar Ben-Yehuda (ngi sng to ra ting Do Thi
hin i). Ch c mt s t cc nh lnh o khng chu thay i tn."
 "Nhn tin, c ai bit h no di nht trong ting Do Thi khng?" Itamar hi
chng ti.

"Schwartzenegger," Jerome nhanh nhu ni lun.

"Khng ng ri, xin li nh. Katzeneilenbogen."

"C ngha l g?" v gio s hi.

"Khuu chn mo," Itamar ci. "H ny xut pht t 'Katimelbochi, mt tnh
ca nc Ph Hes-Nasau."

Fabio thy tch ca mi ngi u sp cn c nn gi c gi bi bn. "Ai

mun dng thm mt tun c ph na no?" anh ta ni to.

Ai cng gi tay, tr v gio s v ng gi mt tch tr Hawayage na.

"Mi ngi bit khng, c mt cu chuyn ci lin quan n nhng ci tn

y," Jerome a chng ti tr li ch tho lun. "C mt gio s ng knh n
thm trng hc. Mt c b c gy s ch v gi to, 'Jacob. . Jacob...' Hiu trng
thy vy bn ni vi c b, 'Rebecca , con khng c gi thy l Jacob. Nh th
l bt knh. Con phi gi thy l Rahbi Cohen. Lc ny th v gio s n c
b. 'Tr gi ta ? Tr c g mun ni vi ta sao, c b ng yu?' C b ng thng
ln, chp hai tay ra sau lng v ni, 'Rabbi Cohen cng l tn em trai con ."

Hai ngi khch du lch m hi m a bc vo qun v ngi xung chic

bn ngay st chic qut. Ngi ph n b knh rm ra v t n xung t bn
va ly trong ti ra.

"Vy, nu ti hiu khng nhm th nu mun ghi nh tn mi ngi, ti cn

phi gn cho ci tn mt ngha no v kt ni ngha n con ngi
trc mt mnh, ng khng?" Jerome kt lun.

S sng sut ca khun mt v tm hn

 V gio s chm ri a tay vut b ru v nhn ra xung quanh. thy mi
con mt ang chm ch nhn mnh ch i mt cu tr li, ng bt u.

"Mi ngi c mt tm hn c bit v c nht. Mi ngi c mt nhn cch

t bc l qua khun mt v c th. C ngi tt, k xu, ngi bnh tnh, k nng
ny, ngi cao, ngi thp, ngi bo, ngi gy, ngi xinh p, ngi khng-
xinh-p-lm..." V gio s cn trng la chn t ng.

"V ng qun nhng c im ca ngi Do Thi," Jerome nhn xt. "Mi to,
tai vnh..."

"Theo khun mu ca nhng k bi Do Thi th ng l vy," v gio s ni v

nhn chm chm vo chng ti. "Ngoi ti ra th ti chng thy ai y c mi to
bt thng c. Ni tht, mt vi ngi cn trng khng ging ngi Do Thi lm."
ng nhn ti ri chuyn sang Fabio.

"Tt nhin, ch l s khi qut thi. D nhng k bi Do Thi c ni g th

cng c rt nhiu ngi Do Thi a nhn. Chng hn, c vua David c i mt rt
p. Thy David Rosen, gio s trng ca Ai-len trong thi gian di, c coi l
kh p. Ni ngn gn, chng ta u c thiu nhng ngi p."

"Xin li mt pht, Jerome lch s ngt li, "nhng mi ngi va lm ti nh

n mt cu chuyn ci m ti rt mun k."

"Vy, cu k i." V gio s ci v ra hiu cho Jerome. "Ti hiu c tm

quan trng ca vic k chuyn ci vi cu ri. Cu mang trong mnh mt s bc
bch phi gii phng khiu hi hc ra bn ngoi."

"Cm n thy."

"Mt ph n ngi trn my bay cnh mt anh chng. B ta c nhn chm chm
anh ny my ln lin cho n khi khng kim ch c na. B ta quay sang v
ni, 'Anh l ngi Do Thi, phi khng?' Anh ta lch s mm ci v lc u, 'Thc
s l khng. Ti khng phi l ngi Do Thi. Ngi ph n quay tr li vi l
tp ch nhng ch nm pht sau li quay sang ngi ngi cnh. 'Anh c chc anh
khng phi l ngi Do Thi khng?" 'Chc ch. Khng y hai pht tri qua,
ngi ph n li hi ln na. 'C tht anh khng phi l ngi Do Thi khng, hay
ch l anh khng mun tha nhn iu ?' Anh ny, d hi bc mnh ri
nhng vn gi bnh tnh. 'Tht, ti khng phi l ngi Do Thi. Ti theo o Tin
lnh. D nhn c cu tr li , trong ba ting tip theo, ngi ph n vn
khng cho anh ta yn, lin tc quy ry anh ta v vic anh ta c phi l ngi
Do Thi khng. Cui cng, anh ta cu. B bit sao khng? B ni ng y. Ti l
ngi Do Thi. Tt ri ch h?' Ngi ph n t t bo xung v dch gn vo
ngi bn cnh. 'D vy, l tht. Trng anh chng Do Thi cht no!"'

T't c chng ti ph ln ci. Ngay c Itamar cng p tay xung bn ci

ngt ngho.

"Ti xin li," Jerome ni vi v gio s. "Xin c tip tc."

"Nh ta bit," v gio s bt u, "c bn l phi to c mi lin kt gia

tn ca mt ngi v din mo ca ngi . Din mo th cht, hay c l quan
trng hn l din mo ca tm hn, l thc v tnh cch v n tng n to ra.
Cc nh hin trit phn thnh bn nhm: nhng ngi c tn p lm nhng
iu tt p; nhng ngi c tn xu lm nhng iu xu xa; nhng ngi tn
p nhng lm nhng iu xu xa; nhng ngi tn xu nhng lm nhng iu
tt p. Ni cch khc, c hai kh nng xy ra: Tn c th hp hoc khng hp
vi ngi mang tn ." ng ng ngi ra pha sau, bt cho chn v suy ngh
xem nn ni g tip.

"Khi ta gp mt ai , iu u tin ta cn ch n chnh l tn ngi .

iu th hai l nhn ngi ta gp v xem n tng ca ta v ngi ra sao. Ln
u tin nhn, trng c ta hay anh ta th no? Ha nh, nng tnh, mt ngi hay
ci hay mt ngi xo quyt... Ta nn lun t hi mnh rng, 'Sao ngi li c
tn nh th? Ci tn c ph hp vi n tng ngi to nn hay khng?' Quan
trng nht l ci tn ph hp, hay khng ph hp, vi bn thn con ngi
kha cnh no?" ng gii thch. "Khun mt ca mt con ngi tr li rt nhiu
cu hi v con ngi , trong c cu hi v vic ci tn c ph hp vi ngi
khng."

"Thy c th ly v d no thc t hn mt cht c khng?" Jerome

ngh.

V gio s ngm ngh mt lt ri tr li. "Gi s cu gp ng Melamed, mt

ngi c khun mt cu knh. Tn 'Melamed' trong ting Do Thi c ngha l gio
vin. Liu mt ngi trng lc no cng kh chu nh th c phi l mt gio vin
tt khng? Ti khng dm chc lm u. Trong tnh hung ny cu c th ni vi
chnh mnh rng c l ng Melamed mang khun mt cu knh nh vy l bi v
ng ta ght ngh gio. Ln sau gp ng ta, cu s nh rng cu gp ngi c
khun mt cau c v cu s t bo mnh, 'Nu ng ta li mt n tng kh
chu nh vy th iu ny c lin h g vi tn ng ta khng nh?"' ng a tay gi
gi trn ri mi tr li cu hi mnh va a ra. "! ng ta cau c bi v ng ta
phi dy bn tr! ng ri... tn ng ta l Melamed!"
 "Th lm sao ti nh c tn Josik, l Joseph Hayim y?" Jerome ci vi cu
sinh vin.

", ty cu thi," v gio s tr li thn trng. "Cu c n tng g v cu y

khng?"

Jerome nhn chm chm vo cu sinh vin lc ny ang hi lng tng v trng
tm ca cuc i thoi chuyn v pha mnh.

"Cu y l mt ngi c mt tri tim p, mt ngi thng minh v th v. Cu

y c tr tng tng phong ph, mt tr tng tng thc s gip ti rt nhiu.
Ngh v iu ny, ti cho rng cu y mang n cho ti mt mn qu cc k
qu gi. Cu y lm cho cuc sng ca ti trong sut nhng ngy thi tt nghip
tr nn d dng v bt cng thng hn bng vic chia s vi ti nhng phng
php ghi nh ca cu y." Hn gt u v pha cu sinh vin. "Cm n nhiu,
Josik."

"Vy, cu c th ni rng cu y c nh hng tch cc n cuc sng ca

cu," v gio s tm tt nhng iu Jerome ni.

"ng vy."

"Thc t, thm ch c th ni rng cu y em n cho cuc sng ca cu

mt iu g , ng khng?"

"Chnh xc!"

"Vy trong ting Do Thi th 'mang n cuc sng' l g? Joseph (mang n

thm) Hayim (cuc sng)!"

Jerome nhu my ngh v li ng. Ri hn p hai bn tay vo nhau. "Joseph

Hayim! Tht ng kinh ngc! Ci tn cn hn c ph hp na. N tht... hon
ho!"

"Thy cng ni rng chng ta nn to ra mi lin kt gia tn ngi v din

mo bn ngoi ca ngi ," Itzik nhc.

". Ti lm th sut m," Fabio ln ting. "Ln u tin thy George Bush trn
TV, ti lp tc ch n mi tc ca ng ta. Ti ngh trng n hi rm rp hn
mc bnh thng.[34]" Anh ta a tay vng vng quanh u din t mnh.
 "Mt v d rt hay," v gio s nhn xt. "Nhng khng cn phi ly ngi ni
ting th. Jerome tng ly mt v d cc k hay v tn cu y." ng ch vo
Itzik.

"Ti ?" Itzik cc k ngc nhin.

"Cu c nh cu gi Itzik l g khng? Itzik 'Din vin' Ben-David."

"Oa!" Ti mm ci. "Itzik Din vin." Ti nhn anh chng. "ng tht."

"Nhng cng khng cn thit phi lin h tn vi v b ngoi ni chung," v

gio s tip tc. "Cu c th tp trung vo nhng c im c th. C cu ni th
ny, 's sng sut ca mt con ngi lm cho khun mt ngi bng sng,' c
ngha l nh sng s pht ra t i mt, phn chiu t ci trn v bng ln trong
n ci. Hy ch n s tng quan gia din mo khun mt v nhng tnh
cch c nhn.

"Ci trn ca mt ngi c th l du hiu biu hin s dng cm, quyt tm

v sc mnh," ng ni thm, "Khun mt mnh m... ci trn mnh m. c vua
David miu t nhng ngi ph hp vi chin trn l nhng ngi c 'khun
mt ging nh mt ca nhng v cha sn lm. y cng vy, n mun m ch
mt khun mt can trng trn y sc mnh. Cu thy mnh c th bit c
nhiu iu t khun mt cha?"

"Ti th tin rng i mt l th phn chiu con ngi r nht, Itamar nhn
xt.

"Anh ni ng," Lisa tn thnh. "i mt c th cho ta bit con ngi c

mt tri tim m p v ho phng hay mt tri tim xu xa, y s khinh b, mit th
v hn hc."

"Ni tm li, v gio s tip li. "Nu Ori c mt i mt p, ta c th thy nh

sng chiu ri trong . Nu Ori c mt i mt u ti, c ngha l nh sng m cha
m anh ta mang n cho anh ta trong ci tn ra khi cuc i anh ta," ng
gii thch.

"Nu Melody c ging ni ngt ngo, d chu, Itzik ni, "c y c th l mt ca

s. C ngha l, Melody lc no cng ngn nga nhng giai iu."

"Rose cao v tc ngn, Itamar bt ra. "Vy lm sao nh ra tn c y."

V gio s nhn Jerome. "C tng no khng?"

 "Ti hnh dung c y mang mt vng hoa hng trn u. Th nht, vng hoa
ny s si m u c y... m c y rt cn hi m bi v nh cu ni, tc c
y ngn m. Th hai, c y cao, lng ly, rc r, nh mt n hong vy," Jerome
miu t. " l l do v sao c y c mang vng hoa hng trn u, nh kiu
mt chic vng min vy."

"Th cn nhng ci tn khng phi Do Thi th sao?" Itamar nu ra mt cu

hi c v cn kh hn.

Peter, Paul v Mary

"!" Cu sinh vin ung a ngn tay. Ti vn hay lm th ny. Nu ti khng

bit ngha ca ci tn , nh trong trng hp tn 'Jerome' chng hn, ti s tm
mt t hoc tng t ci tn nghe c v l hoc c th gip t nh n ci tn
," cu gii thch.

Jerome nhn Schneiderman bi ri, t m khng bit s phn ci tn ca mnh

ra sao.

"Vi ti, tn Jerome khin ti nh n t 'gram," Schneiderman ni. "Jerome -

gram. Anh c thy s ging nhau y khng?" cu ta hi, ch i mt s ng
tnh.

"Ti thy kh hp l, Itzik khng nh.

"Ti sao?" cu sinh vin hi.

"V cu ta qu gy," Itzik ci khc khch. Trng cu ta nh th cn nng ch

tnh bng gram thi y."

"Chnh xc!" cu sinh vin tht ln y phn khch. "Ti cng ngh y nh th."

Jerome nhn c hai ngi, khun mt chng biu l cm xc g ht. Mt lc sau,

hn mm ci v ch vo cu sinh vin.
 "Xem ai ang ni ka!" hn ku ln. "Cu cn thp hn, gy hn c ti. "ng l
ra cu phi i tn thnh 'tng cn' mi ng.

"Khng c g u m, Jerome," ti ni v v vai hn, mc d ti tha bit l hn

chng nghim trng ha vic chi ch u.

"Khng c g h?" hn nhc li. "Th chnh xc th t nn ngh th no h?"

"Ngi ta thng c my khi bit ngi khc nh tn mnh bng cch no

u, cho d cch c l bch n chng no i na. V iu cng u c nh
hng g n mi quan h ca chng ta," ti gii thch. "Cu bit bn t lun yu
qu cu m," ti ni thm, "cho d thc t l cu gy nhom, cao nghu v cu lun
mc o kiu ngi Puerto Rico i na."

Lisa bm ming li khng bt ci thnh ting. R rng c y cng c

ngh tng t v thi trang ca Jerome.

"C g bun ci ch?" hn hi v mm ci bit .

"Nhng cu bit khng, t phi cng nhn l h ca cu rt hp vi cu,"

Itamar ngt li. "Zomer trong ting c c ngha l 'ma h," cu ta gii thch.
"V d nhin, cu l hang ca nhng chic o phng ma h ri.

Jerome gt g hi lng. "Cui cng, cng c ngi ni tt v t.

Lt ung tip theo c mang ra trn mt chic khay ln. C gi bi bn

cn thn phn pht cho tng ngi mt.

Jerome ly mt tp danh thip ra khi ti. Hn nhn ci trn cng. "Jim

Peterson. Lm sao nh mt ci tn nh Jim Peterson c y?"

"Tng tng anh ta ang li mt chic jeep sp ht xng." Ti miu t ngay

hnh nh va cht xut hin trong u mnh. "Jim - jeep, Peterson - ht xng[35]."

Jerome nhn tm danh thip th hai. "Bernard Benedict."

", ci ny d m," ti tr li ngay. "Mt con ch St Bernard treo mt chai

Benedictine lng lng c."

"Hay y," hn nhn xt ri chuyn sang tm danh thip tip theo.

 "Bill Gardener, hn ni v ra hiu rng hn mun t mnh th ci tn ny. 'T
s tng tng ra mt ngi lm vn ang cm ci trong vn cng cu tng
thng Bill Clinton[36]. H c nhiu thi gian, tha h ngoi , nht l Clinton."

"Jose-Leon Margal, Jerome c ci tn in trn tm danh thip v tip tc ra

hiu mun th. "Jose nghe hi ging hose (bt tt). Leon ging s t (lion). Margal
th nghe nh marble ( hoa), hn nu ra mt lot. "ng ta dng mt ci bt tt
hun luyn mt con s t gi thng bng trn hoa."

'Tuyt vi," Itzik tht ln, r rng rt thch th s tng tng ca Jerome.

"Ti s mang bt tt v hoa nh. Cn cu chu trch nhim v con s t,

c ch?" Jerome ni vi Heurutah ca mnh. "Mang hai con voi v mt con t
gic na, nu xe cu cn ch."

"Ny, ti xin li," Itamar ngt li. "Nhng d c gng ht sc, ti cng khng
th to c mi lin h gia tn ca mt ngi v mt vt no . Hon ton
chng c g xut hin trong u ti c," cu ta tha nhn.

Schneiderman nhn vai. "Ti khng bit phi ni g vi anh," cu xin li.

Tht may, v gio s li c cho cu phn ny.

Phng php nickname

"Ta c th ngh ra mt nickname, mt ci tn c th miu t c ngi , v

thm vo tn anh ta," ng gii thch. T thi Talmud, ngi ta bt u lm th,
c nhng ci tn nh Hilled Ga, Zeira Tr, Abba Di, Samuel B

"Thi , thm ch cn c c nhng nickname nh Mt ," Schneiderman b

sung. "Nickname ny c dng cho nhng ngi c ln da hi ... nh ti."

"Ti hiu ri," Itamar ni. "Vy ta c th gi l Itzik To, Fabio Khu, thy
Dahari Thng thi, Jerome..." cu ta dng li, khng bit c nn ni tip hay
khng.
 "Jerome Ngi chin thng," cu ta tip tc, ging rt nghim tc.

Mt Jerome gn nh nhy ra khi trng v ngc nhin, ri mt hn chuyn hi

ng hng nh th li khen y uy lc m hn va nhn c tip thm sc
mnh cho hn vy.

"Jerome Ngi chin thng," ti nhc li v v vai hn. "T s ng th hai

sau cu." Nhn xt ca ti cng lm hn ng ngng. Ti t hi mnh sao khng ni
iu g tch cc v hn mt ln.

Tn v nhng ch ci u

"Cn mt cch na," Schneiderman ln ting. "Biu tng, ging nh nhng

t vit tt y."

'Tn vit tt h?" Itzik hi.

"ng vy. Nh Rambam chng hn. N tng trng cho Rabbi Moses Ben-
Maimon. Hay Rashi - Rabbi Shlomo Itzhaki. Ralbag - Rabbi Levy Ben-Gershon,
Rashal - Rabbi Shlomo Luria

"Ramad," Jerome b sung.

"Ramad ?" cu sinh vin hi li.

"Rabbi Menashe Dahari," hn ch vo v gio s.

'Tt," v gio s gt u, d r rng ng khng thch s ch chuyn sang pha

mnh.

"Cn c Ibad na," ti ni thm. "Itzik Ben-David.

"Jaz," Itamar b sung. "Jerome Zomer."

"T l mt fan nhc Jazz y, Jerome bnh lun.

 "iu ny lm ti nh n mt cu chuyn," ti ni "C ln ti gp mt ngi
Do Thi rt tt bng tn l Jacob Schwartz. Anh y nh tn ngi bng cch bin
tn ngi thnh nhng ch vit tt miu t tnh cch. Nh hi qun i, anh
phc v mt ngi tn l Jack. Jacob miu t Jack l ngi tt, hi lng xng mt
cht v thnh thong cn lm nhng chuyn ng ngn. Th nn, Jacob chuyn tn
ca anh ta thnh Jovial And Crazy Kid (cu b vui v v khng khng). l cch
Jacob nh c tn anh ta. Mt ngi khc tn l Brian, g ny l mt tn ngc
xt, lc no cng vi phm quy nh ri thm ch c vi ln cn y da n php
lut na. V th, g rt thch hp vi ci tn Breaks Rules Intentionally Always
Naughty (c tnh vi phm quy nh, lc no cng ph ri). Cn mt ngi tn Tim
th li tri ngc hon ton vi Brian. Tim l ngi lun lun tch cc, chng t
nng lc lnh o tt, v tnh c li l mt ngi kh cao. Vy nn, Jacob chuyn
tn anh ta thnh Tall Intelligent Motivated (cao thng minh tch cc)."

"Mt phng php rt th v," v gio s nhn xt.

"Th th Itamar s l Intelligent Talker Always Making All Right (din gi

thng minh lun gii quyt c mi chuyn), Jerome a ra kin.

Itamar gt u, hi lng vi t vit tt ca tn mnh. "T chp nhn cu ny."

Mt cp na bc vo sn nhng r li quay i ngay v chn ch ngi bn

trong, ni c iu ha.

"Cu ni hay nht v vic nh tn ngi l trong cun Brachoi. 'Mt ngi
khng bao gi nn t bit bn mnh m khng li mt cu ni sng sut, bi v
l cch m h s nh n bn. Ti ngh n l mt cch rt hiu qu nh
ngi," Schneiderman ni. "Khng c mt ngi c th m i. Khi ngi
i, hy cho ngi mt th g gip h nh v ta v gip ta nh v h. Ni
cch khc, thay v cu ni n gin, 'V nh, i cn thn," hy chia tay bng mt
cch khc - mt cch c o v gy s ch hn."

"Hay, c th ni," Itamar pht trin thm iu va c nghe, "thay v cho

tm bit tt c mi ngi cng mt cch nh nhau, ta cn cho mi ngi bng
mt cch ring... mt cch tht c bit v c trng i vi ngi . Tm bit
nhau bng mt li chc, mt cu cu nguyn, mt iu g c th phn nh c
s tng tc gia hai ngi; mt iu ch lin quan n hai ngi v s nhc c
hai ngi nh v nhau."

"ng vy," v gio s xc nhn. "Ta phi tm ra mt im chung ca hai ngi,

mt iu lin quan n n tng m ngi to nn... ni cch khc, ta phi tm
c mt th g khin ta nh n con ngi , ch con ngi thi ch
khng phi bt c ngi no khc."

Itamar, nh thng l, li ly mt t giy ra v tm tt nhng iu chng ti

tho lun ngy hm :

Ch n nhng ci tn

Quan tm n mt c nhn no v nhn thc c n tng m

ngi li.

Tm ra mi lin h gia tn ngi v ngoi hnh, tnh cch ngi .

Thm nickname vo tn ngi.

Chuyn tn ngi thnh mt t vit tt miu t nhng c trng ca

ngi .

Tm bit mi ngi bng mt cch c o v c bit ring.

Caf Ladino bt u ng khch. i ng nhn vin ca Fabio lm vic di

sc p v s lng khch kh hiu qu. Mc d Fabio chm ch quan st tnh hnh
nhng anh ta khng h ri khi gh gip mt tay.

Thc ra, anh ta c ng dy mt ln nhng khng phi lo vic m bi v c

mt iu ng kinh ngc bt cht xy ra...

Gn cui bui t tp ca chng ti, v gio s ngh Jerome nhc li quy trnh
hng ha ca hn t lc bt u cho n khi xut hin trong cc ca hng.

"Vy thng 9 l nhng chic o sn sng phi khng? Ri n thng 10, cu

s phn phi chng?" ng ni li.

"n thng 11, chng s c bn trong cc ca hiu," Jerome tip li, "ri
thng 12, s c mt chin dch qung co b su tp ma ng. n ma xun,
quy trnh lp li, nhung s l b su tp h. Phi n thng 7 nm sau thnh cng
mi c m bo."

V gio s ngc nhin. "Sao... cu dm ni chc vy?" ng hi.

"Bi v nu mi chuyn sun s, n thng 7 ti s l mt hombre rico," hn

ci ci v tr li.
 "Mt ngi giu c, ti dch.

V gio s c v hi xu h. Tt ri... tht vui khi nghe cu lc quan nh vy."

Jerome nhn ng v n mt n ci kh hiu. Khng phi kiu toe tot m

cng khng phi kiu a ct. N ci tot ln s nghim tc v t tin. "Thy
ng knh , ti khng ni n vic kinh doanh."

V gio s nhu my. "Khng sao? Th cu ni n iu g?"

"Mt iu v i hn nhiu."

Tt c chng ti, c nhng ngi bit Jerome kh r, u ang c hiu xem

hn ni v ci g. mt mt no , c l chng ti phi bit hn l g, nhn thy
nhng iu ang xy ra, nhng chng ti vn gi im lng, hon ton sng st.

Jerome quay sang nhn Lisa. Mt hn du dng v chan cha yu thng. Hn

nh nhng cm bn tay c gi, nm cht v ni, vn khng ri mt khi c, "Ti s
l mt ngi giu c, thy thn mn , cho d doanh thu kinh doanh ca ti c l
bao nhiu i chng na." Hn quay li v nhn chng ti, nhng ngi bn thn
thit, khng ni mt li no.

"Chng ti quyt nh s kt hn," Lisa tuyn b, mt c hi long lanh, mt

git nc mt hnh phc lp lnh trn khe mi.

Chng ti sng s n mc ngi cht lng mt lc na. Fabio l ngi

u tin ln ting ph v s im lng. Anh ta ng dy, m Jerome v hn ln m
hn.

"Mazal Tov!" chng ti ng thanh reo ln, tng ngi ng dy, v sng st
lc trc hon ton tan bin.

Fabio v tay hai ln gi bi bn.

"Nhanh ln," anh ta go ln. "em ngay ra y mt chai ru tht ho hng

di tng hm. Tm chai no trong b su tp t nm 1985 y," anh ta gi.

"i, anh b qu khch ri y, Fabiolto," Jerome tru. "Anh ang ni n chai

ru c gi 8 -la y!"
 Cm gic hn hoan trn ngp ci nhm nho nh ca chng ti. Chng ti chc
mng i bn tr v nng cc mng hnh phc ca h.

Khi chng ti tm bit, mi ngi i mt ng, Jerome, Lisa v ti cng nhau v.

"Cu sp ly v!" ti reo ln v v vai hn. "Ai m tng tng c ch?!"

"Phi, t sp ly v," Jerome p, chnh hn c v cng ngc nhin.

"Nhng c y l dn nhp c m!" ti nhc li ng cu m trc y ti

nghe t ming hn.

", t bit ch, hn ci khc khch v lc u. "Nhng c y l ngi tt,"

hn nhc li cng chnh cu m ai trc y ni, mt ni khng xa nh ga
Gare du Nod Paris l my.

Vi mt tinh thn phn chn, ti thong th bc v pha xe mnh. Ngay trc

khi r tri xung con ng, ti quay li nhn i tnh nhn tr ang chm ri bc
xa dn.

"C gi nhp c v tn lp d mu m lm c ri," ti ngh. "Ai bo l mt

ngi Do Thi phi tn gio v mt ngi sng o th khng th hp nhau ch
 Chng 16: Jerome bc thy ca tr tu Do Thi

Mt nm tri qua k t ngy Jerome v Lisa tuyn b vi chng ti v l

ci ca h, mt nm y p nhng s kin th v v nhng thay i trong cuc
sng ca tt c chng ti.

Fabio, ty bn c tin hay khng, m thm mt qun ru nh ng

Hanaviim, anh ta t tn qun l 'Yiddishkeit. Caf Ladino vn hot ng bnh
thng; thc ra, n dn dn chuyn t mt qun c ph nh thnh mt nh
hng chuyn m thc Do Thi - Ty Ban Nha. Thm ch, cc nh ph bnh m thc
ca bo ch Jerusalem cn tng cho qun hng bn sao.

Him khi m Caf Ladino mi ng ca, trong nhng dp c bit. Tuy nhin,
iu xy ra vo mt ngy th ba nng nc gia thng 7. Caf Ladino c
chn lm ni t chc m ci ca nm, tic ci ca Jerome Zomer v tnh yu
ca cuc i hn, Lisa Goldman.

Ngay t lc cp i quyt nh kt hn, khng c nghi ng g v ni t chc

m ci. Caf Ladino l ngi nh th hai ca Jerome, l ngun cm hng ca
hn. Chnh ni , hn khm ph nhng phng php ghi nh ca
Schneiderman, hc vi Hevrutah ca mnh, Itzik, cu hn Lisa v t tp vi nhng
ngi bn thn nht. Cng chng c g phi nghi ng v chuyn ai s ng ra c
hnh hn l. Thy Dahari rt hn hnh v vui mng c i bn tr mi lm
ngi ch tr thc hin nhng nghi thc ca bui l.

200 khch mi, sc cha ti a ca qun, ti d l ci, Joseph Hayim

Schneiderman khng c mt v ngi mnh s thy khng thoi mi ti mt s kin
c c n ng v ph n. Nhng, cu rt tt bng khi gi ti mt mn qu v
nhng li chc mng nng nhit nht.

Ti rt vui khi c gp li Samuel, ng bc ca Lisa, ngi ct cng bay t

B v d m ci.

Fabio chun b h thng nh sng cc k n tng lm cho qun c ph

trng ging nh mt pho i thi Trung c. Nhng v khch c cho n bi
mt ban nhc n t Tzfat, h mix nhc rt iu ngh. i uyn ng trng p
n ng ngng. Lisa mc mt chic m trng m m c may cn Jerome mc vest
vi o s mi trng v c vt. B vest ca hn, tht may khng tr thnh nn nhn
ca phong cch mu m thi qu thng ngy, nhng vn l mt b khng
ging ai - n c may bng vi mu tm ti, ch mu tm, khng cn mu g
khc ngoi mu tm. Nhn ngy c bit ca cuc i mnh, hn ct ta ci u x
ca hn. Mi tc ngn lm hn trng c v rt nghim tc. Ti th ngh rng phong
cch mi ny rt hp vi hn.

Phng m ci c cng bn ngoi sn. Vic n khch ko di n tn qu

na m. Ai cng thy rt vui v v thoi mi.

Khch kha ln lt ra v ht. Nhng ngi phc v qun bt u dn dp

bn. Ch cn li vi ngi, nhng ngi bn thn nht ca Jerome nn l. No n
sau ba tic, chng ti tp trung thnh mt vng trn, Jerome ngi cnh Lisa,
chic o s mi hn mc t m m hi v nhy nht, khiu v nhiu qu.

Ti qung cnh tay ln vai hn v v v vo u hn. "Th ny mi l m

ci ch!" ti tuyn b. "Vui qu!"

"Cm n cu." Hn th ra nng nhc v lau m hi trn trn.

Trn chic c vt ca Jerome, ngi ta c th nhn thy nhng chnh tr gia

di hnh dng ca nhng con vt: Dick Cheney trong hnh mt ch gu, Ariel
Sharon c thn hnh mt con ra, Clinton trong b dng ca mt con hu cao c
v George Bush Con vi ci thn ca mt con rn. Sau , Jerome b chic m
mu ta trn u ra v cho chng ti thy hnh in trn : hai con th, mt con
mc vest v mt con mc vy ci, ang khiu v vi nhau trong hnh phc.

"T t ci ny ring cho m ci y. Trn th gii ny khng c ci th

hai u," hn khoe. "Mt ngy no , n lc t tr thnh cha ca Tng thng
Israel, t s bn n vi gi mt triu -la." Hn nm ly bn tay ca Lisa.

"Cu ngh ai s mua n ch?" ti hi.

'Ti s mua, Samuel ln ting khi ng gia nhp vng trn ca chng ti.

Jerome ng dy v ko thm mt chic gh na, "Bc ngi i," hn ch vo

chic gh.

Samuel rt chic tu khi ming, cm n Jerome v ngi xung vi chng ti.

" tng cc hay y," ng ni v ch vo b trang phc c o ca Jerome.
 " l mt s ci tin tch cc cho nhng th qun o nhm chn," Jerome
mm ci vi ngi a cu n vi b quyt v s sng to ca ngi Do
Thi.

"Vy sao cu khng tip th chng i?" Samuel gi .

Jerome gt u v ch vo Itzik Ben-David. "Bc Samuel, chu xin gii thiu vi

bc, y l Itzik Ben- David, i tc kinh doanh mi ca chu v l ngi chu
trch nhim v dng sn phm gi-thanh lch mi."

"Gi-thanh lch?" Samuel nhc li.

"Cc ph kin thi trang thanh lch vi nhng nt ph cch vui nhn," Itzik
gii thch. "Dng sn phm ny hng ti i tng l nhng doanh nhn, cng
ng tn gio v nhng ngi c u c ci m vi cch tip cn i sng lnh
mnh v cng c mt v tin kh dy na."

"Samuel, bc bit y," Jerome bt u sau khi ung sch ly ru v t xung

bn, "trong tt c nhng b quyt v kin thc m bc dy, s nh hng ca
bc ti cuc sng ca chu, c mt iu chu s bit n sut i. l, bc nh
chu lm ngi a th."

Samuel gt u hiu .

"Ci khonh khc bc nh chu a chic phong b cho Lisa," Jerome ni tip,
"bc quyt nh cuc i chu. Tht v tnh, tt nhin l vy ri, bc cho
chu mn qu qu gi nht trn th gian ny."

Samuel nhn c chu gi u ym, c v ngc nhin. Lisa, r rng hiu ngha
ca nt mt , lc u. C mt iu b n no ang bao trm khng kh.

Lisa m ti xch v ly ra mt chic thip nh. C nm cht tay Jerome mt

ln na.

"Anh bit khng, ln u tin chng mnh gp nhau th vin trng i hc

y, trong chic phong b m bc Jerome nh anh a cho em l ci ny," c ni vi
chng.

Jerome cm tm thip v nhn chm chm vo , mt m to. Ming hn bng

h ra ri hn quay sang Samuel v Lisa y hoi nghi.
 Lisa ly li tm thip t tay Jerome v c to cho tt c chng ti cng nghe.
"Lisa thn mn. Chu gp Jerome nh. Bc c n tng tt v cu y. Chc chu
may mn!"

Jerome v u bt tai, c gng hiu chuyn va c tit l.

"Trong phong b l ci ny sao?!" Hn ku ln.

"Ci , v 300 -la na," Samuel ci toe tot. "Nhng, ta phi th nhn
rng tm thip mi l mc ch chnh."

Jerome a hai tay ln u. Mt hn sng ln. "Chu cm ng qu, hn

nghn li. "Bc a chu n vi mt trong nhng ngi thn yu nht trong
cuc i bc, v hon ton c ch !" Ti thy nhng git nc long lanh ang
ng ng dng y trong mt hn. "M bc mi chi gp chu c ng mt ln!" Hn
tip tc lc u. "Cha bao gi c ai nhn chu nh vy... nhn nhn chu nh mt
ngi ng gii thiu cho ngi thn ca mnh... mt ngi thc s xng
ng..." Hn lp bp v nc mt bt u chy xung mt.

Mc d c th hnh ng th l tnh cm ca hn mt phn l do hn ung

nhiu nhng chng ti bit y l li khen ng gi nht m hn tng nhn c.

"V hai ngi cn khng h c chung nn tng gio dc hay phong cch sng,"
ti nhn xt.

"i, ci u c quan trng g, Samuel tr li. "Chng c tnh cch ging

nhau," ng gii thch. "Trong ha hc v tnh yu, chng c khong cch no l
khng vt qua c. Phong cch sng, nhu cu, s thch... tt c u chng c
ngha l g v u cn phi l thin ti mi nhn ra c nhng phm cht ca
Jerome."

Jerome ng dy, i v pha Samuel v m ly ng tht cht. Samuel, c v hi

xu h, p li ci m ca Jerome y thu hiu v yu thng.

"C iu rt th v l," ti ni vi Samuel, "sau khi chng ta chia tay nhau

Paris, Jerome hi ti l liu ti c gi lin lc vi ng khng." Ti nhy mt vi
Jerome. "Ti ngh l c."

Khi tt c lng du, Samuel ngi thng ln, rt mt hi thuc v a tay v

pha Jerome. "Ta ngh khng thi im no hon ho hn lc ny chia s vi
chu iu quan trng nht. C l y chnh l b n ln nht v tr thng minh Do
Thi."
 Jerome mm ci v lc u. "Bc khng cn phi ni u. Chu bit ri."

Chng ti nhn Jerome ch i. Hn ni lun, khng do d, "Gia nh."

Ln ny n lt Samuel phi ngc nhin. "Chnh xc lun," ng xc nhn.

"Lm sao chu bit?"

Jerome ng ngi ta vo gh v bt cho chn.

"u tin, bi v n rt ph hp vi hon cnh ny, chu c cm gic l ti

nay bc mun ni g vi chu. V th hai, n gin l mt thc t. T ngy
chu bn Lisa, chu thy mnh tin b rt nhiu. Vic hc tp khng cn l vn
g qu kh khn na, cn trong lm n kinh doanh, chu cm thy t tin hn
vi nhng quyt nh mnh a ra.

"Khi ngh n iu k diu ny, chu rt ra mt kt lun rng l cng ca

Lisa. C y l mt phn trong cuc i chu, c y lun bn cnh chu, ng h
chu, chu khng bao gi n c... tt c nhng iu ny c nh hng rt ln
n chu. Sau khi gp c y, chu thay i cch tip cn mi th. Chu nghim
tc hn, c trch nhim hn. Thm ch, chu cn suy ngh hiu qu hn, chu
cng khng bit gii thch iu ny th no na. Khng phi v c y gip chu
hc hay cho chu nhng li khuyn trong kinh doanh. chu l, c y c khuyn
chu nhng ng gp thc s ca c y chinh l c y lun bn chu, ng h
chu v mt tnh cm. Chu mun c tr v ngi nh trn ngp tnh yu. Trc
y, chu cha bao gi c cm xc no nh th." Hn nhn c du xinh p ca
mnh, mt lp lnh tnh yu. C gi ci u, m ng hng.

Bng nhin, ti ngh n Yael, ngi bn i v gi ca ti trong sut mi

hai nm qua. Sau tng nm ly nhau, ngi ta coi mn qu l ng nhin
cng l iu t nhin, d hiu; c mt ngi lun ng h v sn sng hy sinh v
mnh. l iu m Yael lm cho ti trong sut nhng nm qua. T c nhng
li lm, nhng quyt nh ti a ra, trong c c chuyn b vic trong khi
cha h c cng vic mi, c lp lm vic m khng bit trc tng lai s ra
sao, nhng ngy, nhng gi c y ti ngi qun c ph v vit ra cun sch
ny... Ti cht thy bit n cuc sng, mt cm gic trc y ti cha tng tri
qua. Nhng cp tnh nhn chia tay nhau v nhng gia nh tan v... May mn nht
l nhng ngi c mt gia nh thn yu lun ng h mnh."

"Cm n em rt nhiu, em yu," ti ngh, v ti th l ti s ni vi c y iu

khi v n nh.
 Nhng, ti li cht ngh, v nh m ti ni nh th kiu g c y cng tn dng
c hi bo ti t gi phi ra bt, qut nh, rc, a bn tr i hc cho m
xem...

"C nhng iu chng t gia nh v mi nh gp phn vo s pht trin tr

tu con ngi," Samuel bt u. "Khi ta c s ng h, khch l thnh cng, lng
can m ca ta s bin thnh mt th tn la, ph tan mi nguyn tc v trng lc
v nhng gii hn. Mt ngi sng n c s khng th tr nn thng thi ging
nh mt ngi lun c ngi v bn cnh ng vin, Samuel gii thch v b
sung thm lun, "vi ph n cng vy thi. Mt ngi ph n m mun hc i
hc hay c gng ly mt bng cp, chng ch chuyn mn no s thy kh khn
hn nhiu nu khng c s khch l ca chng mnh." ng kt thc bi pht biu
nho nh v nhn quanh tm ung.

Jerome gt u tn thnh v gi tay ln tri.

"C ai mun ung ru khng?" hn hi.

"Ti," Samuel ni.

Itamar nhy mt vi ti, ra hiu l n lc chng ti trao cho Jerome mn qu

c bit c chun b ring cho dp ny.

"Jerome ," ti ng ln, ly mt gi nh trong ti o ra, "bn t c mt mn

qu nh cho cu." Ti a cho hn.

Jerome m chic phong b ra v thy mt cun sch nh buc ruy bng vng
lp lnh.

"Jerome - Bc thy tr tu Do Thi," hn c to ta trang ngoi cng v

mm ci. Ri hn m lp giy bc v c tip nhng nt ch vit tay rt p,
"Nhng nguyn tc ca tr tu Do Thi." Hn lt qua cc trang v bng nhin tht
ln kinh ngc. Trn mt chic khn giy mu trng nhu nt, vn cn dnh nguyn
vt c ph l nt ch ca ti:
 Nguyn tc ca tr tng tng:

Mt iu tng chng phi l c th tr nn c l vi s tr gip ca tr

tng tng sng to.

Hy tng tng ra mt thc t khc, gt ra ngoi tt c nhng nim

v s logic v tnh kh thi, hy nhn thc nhng iu bt kh thi bng
nhng phng thc kh thi.

"y chnh l ci khn giy nguyn bn h?" hn hi, mt lp lnh.

"Chnh n y," ti xc nhn.

Hn nh nhng vut ve chic khn giy bng i bn tay minh, nh kiu mt

ngi va mi tm thy mt k vt ca qu kh. Trong tm trng ho hc, hn lt
n trang tip theo v pht hin ra mt t giy ca khch sn Saint Paul, hi
rch, vi nhng dng ch:
 Nguyn tc ca ngi sng st

Thi quen v cm gic thoi mi lm mi th bin dng. Hy tip tc

lang thang, c v th xc v tinh thn, tri nghim nhng iu mi m.

ng bao gi mnh cm thy hi lng, tha mn hay t n thoi

mi v m bo v ti chnh!

"Chc chn cu khng th ni l sut hai nm qua, t ch ng yn mt ch

c... c v th xc v tinh thn," hn gt u, hi lng vi im ny v lt qua
trang tip theo.
 Nguyn tc ca s hiu bit

hc tp mi mi, hy a ra nhng cu hi v khng bao gi c coi

bt c iu g l chuyn hin nhin.

"ng vy," hn mm ci. "T nh cuc gp hm , Caf Terrace... ,

Paris..."
 Nguyn tc v vic nng cp

Chng vic g phi pht minh ra mt loi bnh xe khc. Tt hn ht l

dng ci c sn nhng theo cch ph hp nht vi nhng nhu cu ca
ring mnh.
 Nguyn tc v ngun cm hng

Hy t tm cho mnh mt hnh mu bt chc, bc nhng bc ca

ngi (nhng khng phi hon ton m qung) v trn con ng i,
hy thm vo nhng ci tin, sng to ca bn thn.

"Cu vit nhng th ny lc no?" hn bn khon. "T nh l bn mnh ni v

vn ny trong lc i b trn ng m?"

Hn li lt trang tip theo m chng ch cu tr li. Mt trang ta na li

p vo mt hn. Trn c ghi:
B quyt v tr nh k diu ca Jerome -15 gi v phng php ca ngi
Do Thi pht trin mt tri nh siu vit

Hn ci to thnh ting v lt tip. Mi lm im quan trng m Jerome

hc c trong sut hai nm qua c tm tt v lit k trong hai trang giy.

1. Phi c nim tin vo tr nh ca minh v da vo tr nh .

Hn c im u tin. "T c th thy l cu ghi li mi th ri." Hn

mm ci hiu .

2. Hy vit r rng, d c bng mc en trn nn giy trng.

3. Hy hc cng mt Hevrutah, ni to trong khi hc v ni c ng iu.

4. Hy hc trong lc tn b hoc ung a ngi, v hc trong tm

trng vui v.

5. Hy hc mt ni cho bn ngun cm hng, tri tim bn phi

mun c mt ni .

6. Hy trnh xa nhng iu phin toi, chng ch lm phn tn s ch

ca bn m thi.

7. Hy p dng nhng phng php lm tng kh nng tp trung: mt

li cu nguyn, mi bi ht hay bt c iu g cho bn ng c hc tp.

8. Hy bt u bng mt th g d thi nhng phi th v.

9. Th hc hai ting trong khi nng lng di do cn hn l nm

ting m c th mt mi.

10. Khi hc, hy lt cng vi con sng ca ti liu hc tp. Khi nng
lng cn, hy ngh gii lao v cho u c thnh thi hon ton.

11. Hy tm tt nhng khi nim, chnh bng nhng t ch o c th

gip khi ng tr nh ca bn sau ny.
12. Hy to ra mt chui cc t ch o bng mt cu chuyn lin
tng.

13. Hy sp xp cc thng tin mt cch logic - theo nhm v theo th t

thi gian, v.v...

14. Hy s dng nhng t vit tt, nhng biu tng lp v biu

tng song song.

15. Lun lun nhc li v n luyn thng xuyn.

"Wow!" Jerome gp cun sch nho nh li v nh nhng v v vo n. "Mt

mn qu mi tuyt vi lm sao! Tt c nhng chic khn giy v mnh giy
nguyn bn. Tht khng th tin c!"

"Xin li, ti hi t m mt cht, Samuel ln ting. Tnh hnh v c cc ca

cc cu th no ri? Nu ti nh khng nhm th Jerome phi c bng tin s v
kim c 50 triu -la nh nhng phng php ca ngi Do Thi trong vng
ba nm, ng khng?"

Jerome ci v nhn sang Itamar, ngi khi xng v c cc.

"," hn hng ging v ngi thng li. "Th nht, chu mi hc xong chng
trnh c nhn thi, sp ti chu s hc tip cao hc ly bng thc s. S cn lu
na chu mi sn sng c gng vn ti bng tin s. By gi, chu c th
hc c nhiu hn rt nhiu trong thi gian ngn hn rt nhiu. Tt c l nh
nhng phng php hc tp v ghi nh m chu hc c t thy Dahari v
Joseph Hayim Schneiderman. V chu cng rt bit n v c th thc hnh
nhng phng php ny vi s gip ca mt Hevrutah tuyt vi." Hn ch vo
Itzik.

"Ngoi phn Nhp mn Kinh t hc m chu trt mt mt bi thi, cn li

chu qua ht, thm ch c nhng mn im cn cao cht vt na. im trung
bnh ca chu l 3,5." Hn gt u. "Cn Itzik l 3,48."

"Tht h? Gii qu nh!" Samuel tht ln.

"Th hai," Jerome tip tc, "v c cc nho nh mi ch qua c hai nm thi.
C ngha l chu vn cn c mt nm na kim nt 30 triu -la cn li." Hn
im lng v lic nhn chng ti.
 Chng ti cng im lng, sng s.

"i . cu nh ni l cu kim c 20 triu -la trong hai nm qua

sao?" Itamar ln ting thay cho tt c chng ti.

Jerome ngi im vi khun mt rng ngi nim vui chin thng. Mt hn nhn
ln lt t ngi ny sang ngi khc v dng li i tc mi ca mnh, Itzik.
"Cu ngh sao h, Itzik? Ta c nn cho h bit khng?"

Itzik nhn chng ti v sau mt hi im lng c rt kch, cu ta mm ci v

ni, "Mi ngi c thc s ngh rng cu y kim c 20 triu -la ri m
vn mun c i tc khng? Cu y cn i tc lm g nu mi chuyn din ra
sun s n vy ch?"

Con s thc s nghe c v hi phng i qu.

"Vy ," Itzik ni tip. "Cu y ko ti vo bi v cu y mun gia tng sc

mnh cho cng ty. Bi v mi chuyn ang din ra cc k sun s. V bi v ng
l chng ti gn t c n con s ," Itzik tit l khin ai ny u kinh
ngc.

"Cha ang gip bn t," Jerome tht ln. "Doanh thu ti M ang mc rt
cao, nhng bn t vn thn trng v c gng ci tin hn na m bo rng
y s khng ch l s pht trin nht thi

Hn khng chu ni xem cng ty ang giai on no, mt du hiu na cho

thy hn ang rt nghim tc, nhng thc t rng hn tr thnh mt thnh
vin ca hi nhng triu ph khin chng ti kinh ngc, nht l i vi nhng
ngi lm cng n lng trong s chng ti.

Samuel rt vui c nghe v thnh cng ca Jerome, nhng vi t cch l mt

doanh nhn thnh t, ng khng b n tng my bi con s .

"Chu c bit trong tt c nhng iu ny, iu g khin ta n tng nht

khng?" ng hi ngi b con mi ca mnh. "Khng phi doanh thu kinh doanh,
cng khng phi im s trung bnh ca cu." ng nhp mt ngm ru na,
"iu lm ta thy n tng nht l cu th mt cch tip cn mi."
 "Vi nm trc, ti c hn vi mt cng ty," ng k. " tin snh ta nh, trn
tng c vit mt cu m ti rt thch, thch n ni t ti dng n lm
khu hiu ca ring mnh. 'ng con ngi bn trong bn cn tr con ngi
m bn mun tr thnh."

Itamar gt u tn thnh. " l mt cu ni y sc mnh."

"Ni cch khc," Samuel b sung, "chng ta khng c thi ph bnh

ca chng ta lm nh hng n mnh v cn tr chng ta C GNG," ng nhn
mnh.

"Chu, mc d l mt ngi lun th , i lc cn s o Do Thi, cn nhng

mi hoi nghi, nhng chu khng ngi th, khng ngi c gng! V v th, ta rt
ngng m chu!"

Jerome gt u vi Samuel. "Cm n bc," hn ni, ging tht m p.

Mt ln na, s im lng li bao trm chng ti. Jerome l ngi ph tan s im

lng bng mt iu ngc nhin ca chnh hn.

"T phi th nhn l t mua mt bn Talmud v v c lt qua ri,"

hn tit l.

"Lt qua h?" ti nhc li.

"," hn ci toe tot. "T khng c k ch no nhng ch cn c qua cng

t nhn ra mt iu m cha c gio vin no dy cho t... c c s
sng sut, tr thng minh v nhng k nng pht trin mt tr nh phi thng th
vic s dng nhng phng php ca ngi Do Thi ch l th yu. Chng khng
bin mt ngi thnh thng minh hay sng sut. iu quan trng l phi s
dng s sng sut phc v li ch ca nhng ngi xung quanh ta. mi
l iu quan trng! Khng phi ch s IQ ca ta, khng phi sc p ca ta, khng
phi s tin ta c... Khng c g quan trng vi Cha hn kh nng cho i v hy
sinh v ngi khc ca bn!"

Sau hai nm hc hnh, dng nh Jerome tm thy s tht, tm thy l

tng sng ca mnh.

"Chng ta phi kt thc vic hun luyn v tr c cc ny ti y thi," ti

ni vi Itamar. "By gi cu ta thng minh hn ri."
 "Ta t m mt chuyn," Samuel ni khun mt l v hi lng, "sau cuc 'hun
luyn, nh Eran ni, cu c thy mnh gn vi o Do Thi hn cht no khng?"

Jerome ci xung, ngh mt lt ri ngng u ln. "o Do Thi l mt tn gio

rt sng sut v th v, iu khng c gi phi nghi ng... nhng cng cn c
nhng tn gio khc. Quan trng hn vic liu iu ny c a chu n gn o
Do Thi hn khng, l cuc hun luyn ny a chu n gn ngi Do
Thi hn," hn th nhn. "N a chu n gn hn vi nhng con ngi chu
cha tng gp g, thy Dahari v Joseph Hayim Schneiderman. Nu trong nhng
hon cnh khc, c th chu s khng bao gi bit n th gii ca h, cng chng
bao gi bit rng h tuyt vi n nhng no. Chu ngh, iu quan trng
hn nhiu. V quan trng nht l Hn qung tay m ly v. "N a chu n
gn hn vi mt ngi ph n Do Thi c bit!"

Fabio dng chic gh cui cng ln, kim tra xem tt c nhng ca s, ca ra
vo kha ht cha v tt n trong qun.

Jerome v Lisa bt u cuc sng mi ca h, vi t cch l hai v chng.

Tt c mi ngi u ra v, Fabio v ti ngi trc ca qun, mt i mt, mt
mi nhng hi lng. Mt m tuyt diu tri qua.

"By gi th no y?" anh ta hi. "Anh thu thp xong ht cc b n v tr

tu ca ngi Do Thi cha? S c mt cun sch v tt c nhng iu ny ch?"

"... nhng g chng ta khm ph c mi ch l phn ni ca tng bng

thi," ti tr li. "Nhng by gi, ta c lm nhng g ta c trc ."

"Min l sch ng c t qu, anh ta ngh.

"Sao li th?"

"V ti s khng thy thoi mi khi bo ai tng cho mt cun sch t qu

u."

Mt tri nh ln, mt ngy mi bt u Jerusalem. Mt tri ht nhng

tia nng u tin xung thnh ph. Ti quyt nh ra ngoi i b mt cht v tn
hng khng kh mt m ca bui sng khi sng m vn cn vng li. Sng
hm , trong u ti bng vang ln mt khc ht rt ni ting ca ngi Israel.
"Sng sm thc dy, ta bng thy mnh nh mt dn tc, bt u bc i." Ti
lm nhm ht.
 Lc , ti tht s thy mnh nh c mt dn tc vy. C l bi v cun sch
m ti va vit xong. C l bi v nhng con ngi tuyt vi bn ti m qua.
Ti c i tip, nhng bc nh nhng, vng chc, c i, c tin ln, cho n khi
nhng bc chn dn ti tr v ngi nh thn yu ca mnh...

D n 1.000.000 ebook min ph cho di ng

To ebook: T Hi Triu

Pht hnh: http://www.taisachhay.com

[1] Ladino: ting Ty Ban Nha pha Do Thi.

[2] Bon Jovi, Bono: cc ban nhc, ca s nhc rock ni ting th gii.

[3]Khadaffi: ngi lnh o cuc cch mng ca Lybia; Madeinle Albright: cu

Ngoi trng M thi Tng thng Clinton; Abba Eban: nh ngoi giao, nh chnh
tr ngi Isarel; Nelson Mandela: tng thng da mu u tin ca Nam Phi.

[4] m ch khinh mit ngi Ba Lan.

 [5] Torah: Thnh kinh ca ngi Do Thi, cn gi l Ng th, gm nm cun.

[6] Marahal of Prague v Gaon of Vilna: nhng hc gi kinh Talmud ni ting.

[7] SAT: k thi chun ha vo cc trng i hc ca Bc M.

[8] Nhm cu nguyn gm t nht 10 ngi n ng trng thnh tr ln.

Cun giy da ghi mt li cu nguyn t sch Deuteronomy, thng c

[9]

ng ca nh nhng ngi Do Thi.

[10]Ku Klux Klan: ng 3K, cc hi kn vi ch trng cao ngi da trng,

bi Do Thi, bi Cng gio, chng cng sn

[11] Nghi l ct bao quy u, thng thc hin khi a b trai c tm ngy
tui.

[12]Mt tr chi, khi ngi thng cuc tm c dy s hon chnh s ni

Bingo! (tc l Ra ri!)

Nh tm thn, thn kinh hc ngi o, ngi sng lp ra tm l tr liu,

[13]

mt ngi sng st sau ngc t chin tranh.

[14] Ting Php, c ngha l: Xin cho, bn ca ti.

[15]Mt loi ba ca ngi Trung ng c coi l mang li may mn, xua

ui t ma. Ba hnh bn tay vi nhng ngn tay nm cht.

[16] Nh vn, nh hot ng x hi ni ting ngi M b khim th v khim

thnh.

[17]Hm ni su nht th gii hin nay, c to ra bi sng Colorado (M) t

hng triu nm v trc.

[18] Trit gia Hy Lp c i, ngi c mnh danh l bc thy v truy vn.

[19] Thc phm c cp chng nhn kosher l nhng thc phm tun theo
lut l ca ngi Do Thi.

[20] Hai ca s nhc rock ni ting th gii.

 [21]c coi l ngy l linh thing nht trong nm. Trong ngy ny, ngi Do
Thi phi nhn i v cu nguyn c ngy mong nhng ti li ca mnh c
tha th.

[22] Ngy ngh ngi v th phng Cha, ngy th 7 theo o Do Thi.

[23] Uy tn ca mt lnh t i vi qun chng.

[24] Tua hoc qu tua c kt c bit trang tr vo bn gc ca chic khn

tallit (khn chong cu nguyn ca ngi Do Thi.)

[25] Venture (d n) v vulture (con chim kn kn) c hi ging nhau..

[26] A loan (mt khon vay) v alone (mt mnh, c n) c cch pht m ging
nhau.

[27] Tt c u theo bng ch ci Do Thi.

[28]Theo Kinh thnh, con thuyn c Noah ng theo mnh lnh ca Cha
cu sng nhn loi. Trn con thuyn c gia nh ca Noah v cc cp ng vt i
din ca mi loi.

[29] T ph ngi Anh, ng ch ca tp on Virgin.

[30] Ting c c ca ngi Do Thi vng ng v Trung u.

[31]Mt ngy l ca ngi Do Thi, vo ngy ny ngi Do Thi c khuyn

khch thoi mi say sa ung ru.

[32] Tng ng vi cc t trong ting Anh: concept, coordination,

association, option, integration.

[33] Shlomo: c cng gc vi t Shalom, c ngha l ha bnh.

(George) Bush c ngha l bi cy, nguyn bn dng t bushy c ngha l

[34]

rm rp.

[35] Peter out: ht xng.

[36] Gardener: ngi lm vn.