Professional Documents
Culture Documents
1. Ph¹m vi
1.1. Ph¬ng ph¸p nµy chØ ra phÐp x¸c ®Þnh ®é t¹o bät cña dÇu b«i tr¬n ë 24 0C vµ 93,50C.
Thùc chÊt ®ã lµ tû sè gi÷a ®é t¹o bät vµ ®é bÖn bät cña dÇu.
1.2. C¸c gi¸ trÞ ®îc c«ng bè trong hÖ thèng ®¬n vÞ SI coi lµ chuÈn. C¸c gi¸ trÞ cho trong
ngoÆc chØ cã tÝnh chÊt th«ng b¸o.
1.3. Tiªu chuÈn nµy kh«ng chØ ra tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò vÒ an toµn liªn quan ®Õn viÖc sö
dông chóng. Tr¸ch nhiÖm cña ngêi dïng ph¬ng ph¸p nµy lµ ph¶i x©y dùng thùc hµnh an toµn
vµ b¶o vÖ søc khoÎ thÝchhîp vµ c¸c h¹n chÕ khi sö dông. VÒ c¶nh b¸o xem ë phÇn 7, 8 vµ
9.1.1.
3.ThuËt ng÷
3.1. §Þnh nghÜa.
3.1.1. ThiÕt bÞ khuyÕch t¸n khÝ – lµ thiÕt bÞ khuyÕch t¸n khÝ vµo trong chÊt láng.
3.1.1.1. Th¶o luËn: Trong ph¬ng ph¸p nµy thiÕt bÞ ph©n t¸n khÝ cã thÓ ®îc lµm b»ng kim
lo¹i hoÆc phi kim lo¹i.
3.1.2.KhÝ ®îc trén: lµ mét hçn hîp hai pha cña kh«ng khÝ vµ chÊt láng trong ®ã thÓ tÝch
chÊt láng lµ thµnh phÇn chñ yÕu.
3.1.2.1 Th¶o luËn: Kh«ng khÝ ®îc h×nh thµnh c¸c bãng khi riªng biÖt cã kÝch thíc ®êng
kÝnh tõ 10 ®Õn 1000 m. C¸c bãng khi nµy thay ®æi trong qu¸ tr×nh ph©n t¸n. Chóng cã
khuynh híng t¨ng kÝch thíc bÒ mÆt vµ tô l¹i thµnh thµnh c¸c bãng khÝ cã kÝch thíc lín h¬n
vµ cã thÓ bÞ vì hoÆc t¹o thµnh bät. Sù tô l¹i díi líp bÒ mÆt cã thÓ x¶y ra khi ®ã kÝch thíc
c¸c bãng khÝ ®îc t¨ng mét c¸ch nhanh h¬n.
3.1.3 Bät khÝ: Lµ tËp hîp c¸c bãng khÝ ®îc h×nh thµnh trong, trªn hoÆc t¹i bÒ mÆt chÊt
láng, trong ®ã khÝ lµ thµnh phÇn chñ yÕu vÒ thÓ tÝch
3.1.4 ChÊt b«i tr¬n: lµ d¹ng vËt liÖu cã t¸c dông lµm gi¶m ma s¸t néi, sù mµi mßn gi÷a hai
bÒ mÆt.
3.1.4.1 Th¶o luËn: Trong ph¬ng ph¸p nµy chÊt b«i tr¬n lµ lo¹i dÇu kho¸ng cã thÓ chøa phô
gia hoÆc kh«ng chøa phô gia chèng t¹o bät.
3.1.5: §êng kÝnh lç lín nhÊt – dïng cho thiÕt bÞ ph©n tÊn khÝ: Lµ ®êng kÝnh mao qu¶n
trßn trong trêng hîp nµy nã t¬ng ®¬ng (xÐt vÒ khÝa c¹nh ¶nh hëng cña søc c¨ng bÒ mÆt)
víi lç réng nhÊt xuyªn trong thiÕt bÞ ph©n t¸n khÝ
3.1.5.1: KÝch thíc lç nµy ®îc ®o b»ng m
3.1.6 Lu lîng khÝ: Dßng khÝ ®i qua thiÕt bÞ khuyÕch t¸n khÝ
3.1.6.1 Th¶o luËn: Trong ph¬ng ph¸p nµy ®é khuyÕch t¸n ®îc ®o t¹i ¸p suÊt 2,45 kPa (250
mm Níc) tÝnh b¾ng ml/phót
3.2 Nh÷ng thuËt ng÷ ®Æc trng trong tiªu chuÈn nµy
3.2.1 Bãng khÝ linh ®éng: lµ bãng khÝ ®Çu xuyªn qua vµ tho¸t khái thiÕt bÞ khuyÕch t¸n
khÝ khi tiÕn hµnh kiÓm tra ®êng kÝnh lç lín nhÊt cña thiÕt bÞ ph©n t¸n khÝ ®îc miªu t¶
trong phÇn phô lôc A1 cña b¶n gèc cña tiªu chuÈn nµy
3.2.1.1 Th¶o luËn: Khi thiÕt bÞ khuyÕch t¸n khÝ ®îc ng©m ngËp trong chÊt láng th× kh«ng
khÝ cã thÓ bÞ gi÷ l¹i trong c¸c lç trªn thiÕt bÞ. Nã cã thÓ ®îc tho¸t sau hoÆc ngay khi ¸p
suÊt ®îc ®Æt vµo trong thiÕt bÞ khuyÕch t¸n. Khi tiÕn hµnh kiÓm tra ®êng kÝnh lç lín
nhÊt cña thiÕt bÞ khuyÕch t¸n khi th× c¸c bät nh vËy bÞ lo¹i bá
3.2.2 §é bÒn bät: Lîng bät cßn l¹i sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh khi ngõng cung cÊp kh«ng
khÝ
3.2.2.1 Th¶o luËn: §é bÒn bät ®îc x¸c ®Þnh sau khi ngõng cung cÊp kh«ng khÝ trong thêi
gian 10 phót ±10s
3.2.3: Khuynh híng t¹o bät (§é t¹o bät): lµ lîng bät ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch ®o ngay lËp tøc
khi ngõng cung cÊp kh«ng khÝ
6. ThiÕt bÞ.
6.1. ThiÕt bÞ kiÓm tra bät: thiÕt bÞ phï hîp cã cÊu t¹o nh chØ ra ë h×nh 1 (tµi liÖu gèc cña
tiªu chuÈn). Bao gåm: èng ®ong 1000ml h×nh trô cã chia ®é hoÆc c¸c èng h×nh trô (xem
®Æc tÝnh kü thuËt E1272 cã dung sai cho phÐp lµ ± 6ml vµ kho¶ng chia lµ 10ml), èng
®ong ph¶i cã g¾n ®ai gi÷ g¾n vµo thiÕt bÞ ®Ó kh«ng bÞ næi. Mét èng dÉn khÝ vµo g¾n
nót cao su, ®¸y èng dÉn khÝ cã n¾p ®Çu khuyÕch t¸n khÝ. §Çu khuyÕch t¸n khÝ cã thÓ lµ
hßn ®¸ xèp hi×nh cÇu ®êng kÝnh 25,4 mm ®îc lµm tõ c¸c h¹t nh«m tinh thÓ nung ch¶y
hoÆc lµ ®Çu kim lo¹i h×nh trô lµm tõ c¸c h¹t thÐp kh«ng rØ 5m. èng dÉn khÝ vµo cã ®-
êng kÝnh nh trªn, kho¶ng c¸ch thõa ra khi ®Æt èng dÉn khÝ chajm ®¸y cña èng ®ong tÝnh
tõ v¹ch ®¸nh dÊu 1000ml lµ 360 ±25mm. Nã ®îc lµm trßn ë phÇn ®Çu vµ ®îc gi÷ bëi mét
nót lµm b»ng cao su cã lç ë chÝnh gi÷a ®Ó cho èng dÉn kh«ng khÝ tõ b¬m vµo vµ mét lç
kh¸c ®Ó cho khÝ tho¸t ra. èng dÉn khÝ vµo ®îc ®iÒu chØnh sao cho khi n¾p cao su ®Ëy
chÆt vµo èng ®ong th× ®Çu khuyÕch t¸n khÝ võa ch¹m ®¸y cña èng ®ong ë chÝnh t©m.
6.2. BÓ thö nghiÖm: §ñ réng ®Ó lµm ngËp ®îc èng ®ong Ýt nhÊt tíi v¹ch 900ml cã kh¶
n¨ng duy tr× nhiÖt ®é cè ®Þnh cã ®é sai lÖch lµ 0,5 0C t¹i 240C vµ 93,50C. ChÊt æn nhiÖt
trong bÓ ph¶i ®ñ trong cho phÐp quan s¸t ®îc c¸c v¹ch chia cña èng ®ong.
6.3. Nguån cÊp khÝ: Cã kh¶ n¨ng duy tr× tèc ®é dßng khÝ ®i qua thiÕt bÞ khuyÕch t¸n khÝ
lµ 94 ± 5 ml/phót . Dßng khÝ ®îc ®a qua b×nh lµm kh« cã chiÒu cao lµ 300mm vµ qua hÖ
thèng ®iÒu chØnh lu lîng ®Ó cã tèc ®é thæi kh«ng khÝ nh trªn.
6.3.1. Tæng thÓ tÝch cña dßng khÝ ra khái thiÕt bÞ ®îc ®o bëi dông cô ®o thÓ tÝch cã kh¶
n¨ng ®o ®îc thÓ tÝch lîng khÝ lµ 470ml. Kh«ng khÝ ®îc ®a Ýt nhÊt mét lÇn qua vßng cña
èng ®ång ®îc ®Æt xung quanh bªn ngoµi chu vi cña bÓ lµm l¹nh nhiÖt ®é ®o thÓ tÝch
khÝ ra xÊp xØ 240C. §Ò phßng yÕu tè cã thÓ g©y thñng t¹i bÊt cø ®iÓm nµo trong hÖ
thèng.
6.4. ThiÕt bÞ ®o thêi gian: Cã ®é chÝnh x¸c lµ 1s hoÆc tèt h¬n.
6.5. NhiÖt kÕ: Cã ph¹m vi ®o nh chØ ra ë b¶ng díi:
Sè cña nhiÖt kÕ
Ph¹m vi nhiÖt ®é
ASTM IP
-5 215oF 12F 64F
o
-20102 C 12C 64C
9. ChuÈn bÞ thiÕt bÞ
9.1. CÇn lµm s¹ch èng ®ong vµ èng dÉn khÝ vµo ngay sau mçi lÇn sö dông ®Ó lo¹i bá bÊt
cø phô gia nµo cßn ®äng l¹i tõ c¸c kiÓm nghiÖm tríc mµ cã thÓ ¶nh hëng xÊu ®Õn kÕt qu¶
cña c¸c kiÓm nghiÖm sau.
9.1.1. èng ®ong: Röa èng ®ong lÇn lît víi heptan (chó ý: dÔ ch¸y, h¬i ®éc). Röa b»ng chÊt
röa phï hîp. Tr¸ng èng ®ong b»ng níc cÊt, sau ®ã lµ axeton vµ cho dßng kh«ng khÝ kh«,
s¹ch qua èng ®ong.
9.1.2. §Çu khuyÕch t¸n khÝ vµ èng dÉn khÝ: Röa s¹ch ®Çu khuyÕch t¸n khÝ b»ng toluen
vµ heptan. Ng©m ®Çu khuyÕch t¸n khÝ trong 300ml toluen. Röa l¹i Ýt nhÊt 5 lÇn. LÆp l¹i
qu¸ tr×nh víi heptan. Sau khi hoµn thµnh lÇn röa cuèi cïng, lµm kh« c¶ èng dÉn khÝ vµ ®Çu
khuyÕch t¸n khÝ mét c¸ch cÈn thËn b»ng c¸ch Ðp kh«ng khÝ s¹ch qua chóng. Lau bªn ngoµi
èng dÉn khÝ vµo, tríc tiªn b»ng v¶i tÈm heptan sau ®ã b»ng v¶i kh«. Kh«ng ®îc lau ®Çu
khuyÕch t¸n khÝ.
11.
12. B¸o c¸o
12.1. B¸o c¸o c¸c sè liÖu theo c¸ch sau:
Xu híng t¹o bät TÝnh æn ®Þnh bät
ASTM D 892 - IP 146 ASTM D 892 -IP 146
Lîng bät, ml Lîng bät, ml
KiÓm nghiÖm Sau chu kú thæi 5ph Sau chu kú ®Ó l¾ng 10ph
Nh khi nhËn dÇu:
Chu kú 1 ... ...
Chu kú 2 ... ...
Chu kú 3 ... ...