You are on page 1of 23

Xa m Linux

Ci t v s dng Fedora Core 2

Bin son: Nguyn c Knh


Phin bn 1.02, ngy 31 thng 07 nm 2004

Trong thi gian bin son ti liu ny, ti tham kho rt nhiu hng dn v Linux ca cc
anh ch em thuc khi Kosen Vietnam ti trang www.vcsj.net v tham kho kin ca mt
s ngi c chuyn mn v Linux trang www.vnlinux.org. Xin cm n nhng ngi sau y:

Bi Minh Trng, L Hong Nam, L Hu Hong Qun, Nguyn V Hng, Trn Trung Thnh, L
Hi on, Hn Th Thnh, Larry Nguyn, Nguyn i Qu, Lai Hoi Trit, Nguyn Tn Khoa, o
Hi Lm, K Anh, Phm Kim Long, H. Okumura, v nhng ngi khc.

y l mt ti liu min ph. Bn hon ton c th phn phi n li cho nhng ngi s dng
khc hoc c th chnh sa cho ph hp nhng phi tun theo nhng yu cu trong giy php bn
quyn GNU (phin bn 2 hay cc phin bn khc).
Ti liu ny c pht hnh vi hy vng rng n s tr nn hu ch, nhng n KHNG KM
THEO BT K S BO M NO, ngay c nhng m bo ngm hiu v vic thng mi
ho hay phi ph hp vi mt ch c th no (vn ny bn c th tham kho giy php GNU
General Public License bit thm chi tit).
Thng thng, bn s nhn c mt bn sao ca giy php GNU General Public License km
theo ti liu ny; nu cha c, bn c th vit th n a ch sau Free Software Foundation, Inc., 675
Mass Ave, Cambridge, MA 02139, USA. c mt bn giy php.

http://www.QuanTriMang.com
Mc lc
1 Gii thiu chung 3
1.1 Mt s phin bn Linux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

2 Ci t Fedora Core 2 5
2.1 Yu cu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2.2 Chun b . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2.3 Ci t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

3 Lm quen 7

4 Ni mng 9

5 Cp nht 10
5.1 RPM Package Manager . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

6 S dng 11
6.1 Ci thm fonts ting Vit v Unicode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
6.2 Nhp ting Vit bng X-Unikey . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
6.3 Duyt web bng Mozilla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
6.4 Lin lc bng Gaim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
6.5 Nghe nhc mp3 bng xmms . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
6.6 Xem video bng xine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
6.7 S dng b Open Office . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
6.8 Son tho vn bn bng Emacs/Vim/gEdit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
6.8.1 Emacs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
6.8.2 Vim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
6.8.3 gEdit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
6.9 ho bng Gimp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
6.10 To nh vector bng tgif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
6.11 V biu bng gnuplot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
6.12 Xem file pdf bng Acrobat Reader . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
6.13 Lp trnh C/C++ bng gcc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
6.13.1 C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
6.13.2 C++ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
6.14 Lp trnh Java bng Sun J2SDK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

2
http://www.QuanTriMang.com
1 Gii thiu chung
Linux l mt h iu hnh. V mt nguyn tc h iu hnh cng l mt ng dng my tnh;
nhng y l mt ng dng c bit c dng qun l, iu phi cc ti nguyn ca
h thng (bao gm c phn cng v cc phn mm khc). Linux c pht trin bi Linus
Torvalds, da trn h iu hnh Minix - mt h iu hnh c cu trc tng t Unix vi cc
chc nng ti thiu c dng trong dy hc.
Linux l mt h iu hnh vi cc kh nng a nhim, a tc v, a ngi dng. Sau hn
mi nm pht trin, Linux chng t l mt h iu hnh uyn chuyn (c th hot ng
trn nhiu loi phn cng), ng tin cy v n nh. Hin nay, Linux tr thnh h iu hnh
vi m ngun m v min ph di bn quyn ca t chc GNU (Gnus Not Unix). Linux ang
l e do ln nht i vi Microsoft Windows khi rt nhiu cc t chc chnh ph v x nghip
trn th gii tuyn b on tuyt vi Windows chuyn sang dng Linux.
H iu hnh Linux c dng trong hu ht h thng my ch ca cc trng i hc,
cao ng Nht Bn. y chng ti ch gii thiu v Linux v nhng thao tc c bn nht
lin quan n h iu hnh ny.
Ti liu ny nm trong khun kh d n Xo m Linux, dnh cho i tng l cc sinh
vin Vit Nam ang hc ting Nht ti Tokyo chun b v trng hc chuyn mn.

1.1 Mt s phin bn Linux


Redhat v Fedora Core Bn Linux c l l thnh hnh nht trn th gii, pht hnh bi
cng ty Redhat. T nm 2003, Redhat Inc. chuyn hng kinh doanh. H u t pht trin
dng sn phm Redhat Interprise Linux (RHEL) vi mc ch thng mi, nhm vo cc cng
ty, x nghip. i vi ngi dng bnh thng, h open mt project tn l Fedora. Redhat b
tin v mt s k s ca mnh h tr cho d n ny ng thi ku gi developers trn khp th
gii qui t li pht trin Fedora Core. Bn Linux ca Redhat cui cng dng phin bn
9.0. Version ca Fedora Core c m t 1. C th ngh i khi l FC1 tng ng Redhat
10, FC2 tng ng Redhat 11. Thc t th khc nhiu, c bit l t FC2.

WhiteBox Linux Bn clone ca Redhat Enterprise Linux 3.0. Build trn source code ca
RHEL bi mt nhm cc k s LA, Hoa K. Hin nay server Nhatban.NET ang dng bn
ny.

SuSE Linux Made in Germany. Bn Linux cc k thnh hnh chu u v Bc M. Nm


2003, cng ty SuSE b ng ln Novell mua. Novell ang dc sc u t cho SuSE nhm vo
enterprise users hng ginh li th phn t tay Redhat. Bn SuSE mi nht hin nay l 9.1

Mandrake Linux Made in France. Cng l mt bn Linux rt thnh hnh chu u, M,


v Vit Nam. y cng l bn c u i nht trong vn Vit ho. Theo thng tin mi nht
ngy 22/7/2004 th qu trnh Vit ho cho Mandrake Linux (MDK) t 85%. Bn MDK
mi nht hin nay l 10.0

Turbo Linux Ni ting Nht, Trung Quc. Cng ty Turbo ang u t mnh nhm thng
tr th trng Linux Trung Quc. Bn Turbo mi nht hin nay l 10F

3
http://www.QuanTriMang.com
Debian Linux Mt ng ln na trong lng Linux. Nhiu ngi c kin cho rng: ngi
khng chuyn nn dng Fedora Core c th lm quen c vi nhng k thut mi nht
ca Linux, cn dn chuyn nghip nn dng Debian v s n nh tuyt vi ca n. Bn mi
nht: 3.0R2

Vine Linux Cc k c a chung ti Nht. c pht trin trn nn Redhat 6.2. c


im ca bn ny l rt nh (duy nht 1 a CD) v h tr ting Nht 100%. Vine Linux cng
c tch hp thm mt s tnh nng ca Debian v d nh apt-get. Bn mi nht hin nay l
2.6R4. Bn 3.0 s c release trong thng 8/2004.

Knoppix Linux Made in Germany. Bn live Linux c a chung nht hin nay. Khi ng
trc tip t CD m khng cn ci t vo cng. Phin bn mi nht l 3.4

Vietkey Linux Made in Vietnam. Hon ton khng c ting tm g ngoi chuyn c gii
trong cuc thi TTVN 2003. Pht trin bi nhm Vietkey trn nn Redhat 7.2. Cng nn th
cho bit sn phm ot gii nht ca TTVN n ra sao.

vnlinuxCD Bn live CD by Larry Nguyn. Nguyn tc ca vnlinuxCD ging Knoppix nhng


c build trn nn Mandrake 9.2. H tr kh tt cc vn v ting Vit.

Cc phin bn khc Cn rt nhiu distributor khc. Cc bn t tm hiu thm. Check:


Slackware, Gentoo, College, Yellow Dog, SGI, Momonga,...

4
http://www.QuanTriMang.com
2 Ci t Fedora Core 2
2.1 Yu cu
c th thc hin ht nhng g ghi trong bn hng dn ny, h thng ca bn cn tho
mn nhng yu cu sau:

My ca bn phi khi ng c t CD/DVD

cng ca bn phi cn d t nht 6GB

t nht 128MB RAM

ng truyn internet tc cao (ADSL hoc cp quang)

2.2 Chun b
Trc khi ci t, cn chun b nhng th sau:

1. Chun b sn 1 a DVD hoc 4 a CD FC2

2. Dng Partition Magic (trn Windows) hay mt chng trnh chia a no to sn


mt partition ln khong 6 n 8 GB, format dng no cng c (fat, fat32, ext3, v.v.).
T y chng ti gi nh trn my ca bn c C ci Windows, D format dng FAT32
cha d liu, E trng chun b ci FC2

3. Chnh sa BIOS sao cho my c th khi ng t CD/DVD

4. Download gi xmlinux.tbz t http://vcsj.net/xmlinux.tbz, D

2.3 Ci t
Phn ny khng trnh by th li bo khng chu o, trnh by k qu th s b ni l ri hi.
Tc l ci t FC2 d nh n kem y, c theo ch dn trn mn hnh l xong! Th ny nh:

1. Nht a CD hoc DVD vo, khi ng li my

2. Khi boot vo CD/DVD ri th Enter mt ci bt u ci, s hin ra mt ci mn hnh


Welcome to Fedora Core. Nhn Next.

3. Language Selection: English

4. Keyboard Configuration: Japanese

5. Monitor Configuration: nguyn nh mc nh

6. Upgrade Examine: Install Fedora Core

7. Installation Type: Custom

8. Disk Partitioning Setup: Manually partition with Disk Druid

5
http://www.QuanTriMang.com
9. Disk Setup: Mc ny phi lm tht thn trng nu khng ton b cng s b format
ht! Phn a tng ng vi C nguyn. Phn a tng ng vi D th nhn chut
vo ri nhn nt Edit, trong hp Mount Point nhp /data. Lm nh vy sau ny
s dng D chung vi Windows c. Cui cng l ti phn a tng ng vi E. Nhn
chut ln . Nhn nt New. Chn Mount Point l /boot, File System Type l ext3,
Size (MB) l 100. Nhn OK. Nhn nt New mt ln na. File System Type: swap,
Size (MB): 512 (khong gp i RAM). OK. Nhn nt New ln cui. Mount Point: /,
File System Type: ext3, Addition Size Options: Fill to maximum allowable size (dng
ht ton b phn a cn li, c 5000 n 7000 MB). Next.

10. Boot Loader Configuration: C th la chn Windows (DOS) hoc FC2 lm h iu hnh
mc nh khi khi ng my. nguyn Fedora Core. Next

11. Network Configuration: Next

12. Firewall Configuration: Next

13. Additional Language Support: Chn English (USA) v Japanese. Select the default lan-
guage for the system: English (USA)

14. Time Zone Selection: Asia/Tokyo (nhn chut vo th Tokyo trn bn )

15. Set Root Password: Nhp password cho root (root l user c bit, c quyn ti cao i
vi h thng). Next

16. Package Installation Defaults: Customize software packages to be installed

17. Package Group Selection: Everything (ci tt c, cng r bo, tic g my GB :)

18. About to Install: Next

19. Cc bc cn li c nh mc nh v nhn Next. (N hi c to a mm khi ng


hay khng, tr li l khng). C th mt 30 ti 60 pht. Trong thi gian ra lm ly c
ph, mt qu ri...

20. Ci xong ri! My t khi ng li. Hon thnh nt cc bc cn li theo ch dn tn mn


hnh. Khi to user mi th nhp tn user v password, ch l tn user ch thng v
khng c du cch. V d: penguin, tuxedo, musketeer,... T nay tr i s login vo my
bng account va to, ch dng account root trong nhng trng hp c bit.

6
http://www.QuanTriMang.com
3 Lm quen
T y tr i s dng mt account gi nh l penguin, cc bn hy thay th penguin bng
account tht ca mnh.
Nh mc nh, sau khi khi ng vo FC2, bn s gp mn hnh nh di y:

Bn nhn vo ci m (Redhat) v chn cc ng dng t trong . (Ci m tng ng


vi Start Menu ca Windows) FC2 cung cp hn 1,000 ng dng cc loi - tt c u min ph.
T nay bn s phi dng nhiu ti mt chng trnh tn l Terminal, hy to mt icon
link n Terminal theo cch sau: Nhn chut phi ln mt vng trng ca thanh cng c,
chn Add to Panel Launcher from menu System Tools Terminal

Lm quen vi Terminal

Nhn chut tri vo icon Terminal trn thanh cng c hoc chn t Redhat System Tools
Terminal

Thc hin mt s lnh nh:

touch foo.txt : to mt blank file tn l foo.txt

mkdir bin : to th mc tn l bin

ls : hin th danh sch files v th mc

man ls : xem cch dng lnh ls

cd bin : chuyn t th mc hin ti sang th mc bin

pwd : hin th th mc hin hnh, bit l mnh hin ang u

cd .. : chuyn t th mc hin hnh ln th mc cp trn

su : chuyn thnh root (nhp root password)

passwd : thay i password (nhp password c v password mi)

7
http://www.QuanTriMang.com
uname -a : hin th tn v phin bn ca h iu hnh

less foo.txt : hin th ni dung file foo.txt ra mn hnh Terminal

cp foo.txt bar.txt : copy file foo.txt ra bar.txt

mv foo.txt hoge.txt : i tn file foo.txt thnh hoge.txt

mv bin sbin : i tn folder bin thnh sbin

rm foo.txt : xo file foo.txt

rm -r bin : xo th mc bin

rm -rf * : Xo tt c mi th th mc hin hnh m khng cn xc nhn li. Ht sc thn


trng i vi lnh ny!

ln -s foo.txt bar.txt : to bar.txt links n foo.txt

man command_name : c hng dn chi tit v cc lnh, ngha l g man theo sau bi tn
lnh.

Khi nhp tham s l nhng file c tn di, ch vic nhp 1, 2 ch u tin v n phm Tab,
tn file s t ng c hin th. y l tnh nng h tr rt tin li, va trnh c vic
g nhm tn file, va gim c rt nhiu cng g bn phm. V d khi mun copy mt file
c tn l some-file-with-very-long-name.txt thnh file short-file.txt bn ch cn g
cp so v nhn phm Tab, tn file some-file... s t ng c b sung. Bn ch nhp thm
short-file.txt l xong. Th thut ny s pht huy tc dng khi bn thc hin cc phn
hng dn sau.

8
http://www.QuanTriMang.com
4 Ni mng
Khi ci t, bn Lan card (eth0) theo ch Active on Boot v t ng nhn IP do
DHCP server ca ISP (Internet Service Provider) cung cp. Nh vy bn nghim nhin c th
dng c internet m khng cn cu hnh li bt c ci g khc. kim tra xem ni mng
cha, bn dng trnh duyt web Mozilla (nhn vo icon hnh qu a cu trn thanh cng c
hoc chn Redhat Internet Web Browser), m mt trang web no , v d yahoo.com.
Nu m c trang ny ri th bn c th b qua phn Ni mng ny v c tip cc phn
sau.
Phn sau y hng dn cch ni mng qua ng broadband (xDSL) theo giao thc
PPPoE.

1. ng nhp vi account penguin

2. Khi ng Terminal

3. Dng lng su tr thnh root

4. Dng lnh /sbin/adsl-setup

5. Phn LOGIN NAME: nhp tn user do nh ISP cung cp

6. Phn INTERFACE: nh mc nh (default eth0), nhn Enter

7. N hi c mun mnh mun ni mng thng xuyn hay ch ni khi cn thit, chn stay
up continuously bng cch nhp no v Enter

8. Phn DNS: Thng thng ISP DNS l dynamic, nhp server v Enter

9. Phn PASSWORD: Nhp password do ISP cung cp

10. Phn USERCTRL: Nhp yes, Enter

11. Phn FIREWALLING: Nhp 1, Enter

12. Tip theo nhp yes, Enter my t ng ni mng mi ln khi ng

13. Cui cng nhp y save nhng thng tin va nhp

14. Dng lnh /sbin/ifup ppp0 bt u ni mng

15. Dng lnh /sbin/adsl-status /etc/sysconfig/network-scripts/ifcfg-ppp0 kim


tra xem ni mng cha.

9
http://www.QuanTriMang.com
5 Cp nht
Cp nht cc gi (packages) mi nht l vic cn lm ngay. update, cch n gin nht l
dng tin ch yum. Mun bit chi tit v cch dng yum, g man yum.

1. ng nhp vi account penguin, khi ng Terminal

2. Thc hin lnh su tr thnh root

3. Thc hin lnh yum update chng trnh yum t ng download v ci t nhng gi
mi nht. Khi c hi c ng hay khng th nhn y, Enter

4. Bn phi i t 30 ti 45 pht yum cp nht mi th.

Ch : Sau khi cp nht, bn khi ng li h thng. Trong danh sch ca boot loader (grub)
c th tn ti nhiu loi Linux vi cc phin bn khc nhau. y l kt qu update kernel
(nhn ca h iu hnh) bi yum. Bn hy chn kernel mi nht (c s version cao nht). Sau
khi boot xong bn c th xo b nhng kernel c bng tin ch rpm.

5.1 RPM Package Manager


RPM l tin ch rt tin li qun l (build, install, query, verify, update, erase) cc gi. Tnh
d dng ca n cng l mt yu t gip cho Redhat Linux (Fedora) tr nn ph cp v khc
bit so vi cc phin bn Linux khc. Mun bit chi tit v rpm, g man rpm. Sau y l mt
s cch dng rpm c bn.

rpm -ivh foo.rpm : Ci t gi foo (ui file l rpm) vo h thng

rpm -Uvh foo.rpm : Update gi foo

rpm -qa | grep foo : Phi hp gia lnh rpm v lnh grep tm tt c cc gi lin quan
n foo.

rpm -e foo : Xo gi foo khi h thng

10
http://www.QuanTriMang.com
6 S dng
Mun thc hin cc hng dn trong phn ny bn phi c gi XMLinux.tbz, nu cha c,
bn c th download ti http://vcsj.net/xmlinux.tbz. Sau khi download bn gi ny
/home/penguin, tc l ngay di th mc mc nh mi ln khi ng Terminal. Tip n
bn dng lnh tar xvjf xmlinux.tbz gii nn cc files trong gi xmlinux. Gii nn xong bn
cd xmlinux di chuyn vo trong th mc xmlinux. T y cho ti ht phn hng dn s
dng ny, bn thc hin trn /home/penguin/xmlinux

6.1 Ci thm fonts ting Vit v Unicode


i km vi gi XMLinux c th mc vi cha cc font cn thit cho vic nhp v hin th ting
Vit cng nh Unicode, bao gm: MS Arial, MS Tahoma, MS Times New Roman, MS Verdana,
VN Times (TCVN), VNI Times, VPS Cn Sn (VPS), VI Times v UHoi 1.1 (VISCII), cng
vi 3 font th php ca VNI. Bn ch vic copy c th mc vi vo /usr/share/fonts v thc
hin lnh fc-cache cp nht. C th lm nh sau:

[penguin@vcsj penguin]$ cd
[penguin@vcsj penguin]$ cd xmlinux/
[penguin@vcsj xmlinux]$ su
Password:
[root@vcsj xmlinux]# cp -r vi /usr/share/fonts/
[root@vcsj xmlinux]# fc-cache /usr/share/fonts/vi/
[root@vcsj xmlinux]# exit

6.2 Nhp ting Vit bng X-Unikey


Hin nay ph bin hai tin ch nhp ting Vit trn Linux/Unix l xvnkb (Vietnam Keyboard
for X) ca o Hi Lm1 v X-Unikey ca Phm Kim Long2 . Ty thi quen v s thch m
bn c th chn gia xvnkb v x-unikey. C hai u xut sc v hu nh gii quyt trit
cc vn bng m, cch nhp ting Vit. Tc gi bi vit ny vn quen dng xvnkb nhng
y xin c gii thiu x-unikey v rt nhiu ngi dng Windows quen vi Unikey.
ci t X-Unikey, bn c th ci t bng tin ch rpm vi gi rpm cho X-Unikey c
chun b sn bi tc gi Nguyn i Qu. Tuy vy y ti s hng dn bn ci X-Unikey
t m ngun, qua hy vng bn s phn no hiu c th no l m ngun m. Bn c th
download m ngun ca X-Unikey t website trn hoc c th dng lun bn copy i km
trong gi XMLinux. C th hy lm nh sau:

[penguin@vcsj penguin]$ cd
[penguin@vcsj penguin]$ cd xmlinux
[penguin@vcsj xmlinux]$ tar xvjf x-unikey-0.9.1d.tar.bz2
[penguin@vcsj xmlinux]$ cd x-unikey-0.9.1d
[penguin@vcsj x-unikey-0.9.1d]$ ./configure
[penguin@vcsj x-unikey-0.9.1d]$ make
[penguin@vcsj x-unikey-0.9.1d]$ su
Password:
[root@vcsj x-unikey-0.9.1d]# make install
1
http://xvnkb.sourceforge.net
2
http://unikey.sourceforge.net

11
http://www.QuanTriMang.com
[root@vcsj x-unikey-0.9.1d]# exit
exit
[penguin@vcsj x-unikey-0.9.1d]$ cd
[penguin@vcsj penguin]$ cat >> .bashrc
export LANG=en_US.UTF-8
export XMODIFIERS="@im=unikey"
export GTK_IM_MODULE="xim"

[penguin@vcsj penguin]$

Gii thch qua v cc bc trn nh sau: u tin bn cd tr v ~/. Sau bn chuyn


n th mc xmlinux v gii nn gi x-unikey phin bn 0.9.1d. Gii nn xong bn c th
mc x-unikey-0.9.1d, bn cd ti v thc hin lnh ./configure. Lnh ny s configure h
thng chun b cho bc sau. Bn s nhn thy hng lot k t kh hiu c in ra mn hnh
Terminal. Tn vi ba giy configure. Tip theo bn thc hin lnh make bt u dch
chng trnh t m ngun. Sau bn su tr thnh root v thc hin lnh make install
ci t cc file bin dch vo h thng. Xong phn ny bn nm c quy trnh c
bn ci t cc gi t m ngun trn nn Unix/Linux.
Ci t xong, bn c th nhp exit v nhn Enter hoc n gin ch nhn Ctrl-D tr
thnh ngi dng bnh thng. Cui cng bn tr v ~/, sa li file .bashrc t ln khi
ng ti bn c th s dng X-Unikey. Bn dng lnh cat >> .bashrc ghi tt c nhng
g bn s nhp sau vo cui file .bashrc hin hnh (cc file bt u bng du . l file n).
Nhp xong 3 dng export... bn thot ra bng cch nhn Ctrl-C.
Bn logout ra khi h thng v login tr li, khi ng Terminal, nhp dng lnh unikey
khi ng X-Unikey. Ln u tin bn c th gp mt thng bo li l khng thy file
.unikeyrc, bn khng cn phi lo g bi file ny s t ng c to ra nu khng tn ti,
ngha l t ln sau bn s khng gp li ny na.
Cch dng X-Unikey th chng khc g Unikey trn Windows. Ti quen dng ch g
Telex, bng m Unicode (TX: UTF8). Mun kim tra bn c th nhn chut vo icon ca
X-Unikey pha di bn phi mn hnh ti khi hin th ra TX:UTF8 sau hy g ting Vit
vo ngay con tr ca mn hnh Terminal.
Mun m/tt vic nhp ting Vit, bn dng t hp phm Ctrl-Shift. Mun tt hn X-
Unikey bn dng lnh kill pidof unikey hoc logout ra ngoi, login tr li (Thc ra th
khng cn kill unikey lm g, ch cn Ctrl-Shift)

6.3 Duyt web bng Mozilla


i km vi FC2 c Mozilla - trnh duyt Web rt c a chung v l gii php thay th MS
Internet Explorer trong cc vn bo mt. (Tuy nhin gn y Mozilla cng tr thnh
mc tiu tn cng ca my a ri hi sut ngy ngi sn xut virus vi c hack ny n). Ngoi
Mozilla ra bn cn cc la chn khc nh Konqueror i km vi mi trng windows KDE,
hoc Firefox - trnh duyt a chung ca c nhn tc gi bi vit ny. Sau y l cch s dng
Mozilla.
Bn c th nhn chut vo hnh qu cu trn thanh cng c hoc chn Redhat Internet
Web Browser khi ng Mozilla. M mt trang v d nh http://vnexpress.net
... kim tra cht lng. Mun thay i font ch bn c th vo mc Edit trn thanh cng c
ca Mozilla ri t chn Preferences, Appearance, Fonts thay i cc font ch mc nh
thnh cc loi font quen thuc nh Times New Roman, Verdana,... (Cc font ny c ci
t nh hng dn pha trn)

12
http://www.QuanTriMang.com
Tip n bn cn ci plugin duyt cc trang c s dng Java Applet hoc Flash. Plugin
cho Java i km vi bn Java 2 SDK hoc Java 2 JRE ca Sun. Mc d ch cn ci Java 2 JRE
l plugin cho Mozilla nhng y ti hng dn bn ci Java 2 SDK v n cn dng cho
vic lp trnh Java sau ny.
Bn c th vo Website ca Sun download bn j2sdk cho Linux hoc s dng lun bn copy
i km vi XMLinux. (Ti thi im 19/7/2004, phin bn mi nht l j2sdk-1_4_2_05)

[penguin@vcsj xmlinux]$ cd
[penguin@vcsj penguin]$ cd xmlinux/
[penguin@vcsj xmlinux]$ su
Password:
[root@vcsj xmlinux]# mv j2sdk-1_4_2_05-linux-i586.bin /usr/local/
[root@vcsj xmlinux]# cd /usr/local/
[root@vcsj local]# chmod +x j2sdk-1_4_2_05-linux-i586.bin
[root@vcsj local]# ./j2sdk-1_4_2_05-linux-i586.bin

Nhn Enter cho ti khi no cu hi c ng vi license terms hay khng, nhp yes. Sau
J2SDK s c ci vo /usr/local/j2sdk1_4_2_05. Tip theo bn xa j2sdk-1_4_2_05-
linux-i586.bin v to mt ng link ti j2sdk1_4_2_05 bng lnh:

[root@vcsj local]# rm -f j2sdk-1_4_2_05-linux-i586.bin


[root@vcsj local]# ln -s j2sdk1.4.2_05/ java

Cui cng to Java plugin cho Mozilla bng lnh sau:

[root@vcsj]# cd /usr/local/java/jre/plugin/i386/ns610/
[root@vcsj local]#ln -s libjavaplugin_oji.so /usr/lib/mozilla-1.6/plugins/

i vi plugin cho Flash, bn c th download gi rpm cho FC2 ti http://ruslug.


rutgers.edu/macromedia/site_ru.html hoc s dng lun bn copy i km vi XMLinux.

[penguin@vcsj penguin]$ cd
[penguin@vcsj penguin]$ cd xmlinux/
[penguin@vcsj xmlinux]$ su
Password:
[root@vcsj xmlinux]# rpm -ivh flash-plugin-7.0.25-1.i386.rpm

Nh vy bn c th lt web cng Mozilla vi cc chc nng Java Applet v Flash. Bn


cng c th ci t plugin cho Firefox theo cch tng t.

6.4 Lin lc bng Gaim


Gaim l tin ch ging nh Yahoo!Messenger nhng h tr ng thi nhiu giao thc khc
nhau. Bn c th dng Gaim lin lc vi bn b theo cc giao thc nh: AIM, ICQ,
Yahoo!, MSN, Jabber, IRC, Napster, Gadu-Gadu v Zephyr. Bt X-Unikey ln bn c th chat
vi bn b bng ting Vit chun m khng phi cu hnh g.
Bn khi ng Gaim bng cch chn Redhat Internet Gaim Internet Messenger. Cch
dng th xin c lc b, bn s tn khng hn 2 pht c th s dng Gaim.

13
http://www.QuanTriMang.com
6.5 Nghe nhc mp3 bng xmms
Xmms l trnh duyt mp3 kh ni ting trn nn X, c cc tnh nng ging nh Winamp trn
Windows. xmms c km theo FC2 nhng do mt s vn v bn quyn, xmms mc nh
khng chi c cc file mp3. Phi sa li cht nh.
Bn c th vo http://tettnang.freshrpms.net/rpm.html?id=296 download gi xmms
mi hoc dng lun bn copy i km vi XMLinux.
[penguin@vcsj penguin]$ cd
[penguin@vcsj penguin]$ cd xmlinux/
[penguin@vcsj xmlinux]$ su
Password:
[root@vcsj xmlinux]# rpm -ivh xmms-mp3-1.2.10-2.2.p.1.fc2.fr.i386.rpm
Khi ng xmms bng lnh xmms&, sau nhn chut phi vo mt vng no trn ca s
xmms, chn Options Preferences. Trong phn Audio I/O Plugins nhn chut vo MPEG
Layer 1/2/3 Placeholder Plugin [lib_rhmp3.so] v g b la chn Enable Plugin ri Apply
Bn c th dng lnh xmms mp3_file m nghe mp3. Cch dng xmms c th xin c
lc b v n khng khc g Winamp trn Windows c.

6.6 Xem video bng xine


Xine l trnh duyt video kh tt vi giao din p (http://xinehq.de). Ci xine rt n gin:
[penguin@vcsj penguin]$ cd
[penguin@vcsj penguin]$ su
Password:
[root@vcsj penguin]# yum install xine xine-skins
Ngoi xine ra bn cn c nhiu la chn khc, v d nh mplayer. C th xem hng dn cch
ci mplayer ca Bi Minh Trng ti http://nhatban.net/modules.php?name=News&file=
article&sid=12

6.7 S dng b Open Office


Open Office l b Office min ph vi cc tnh nng son tho vn bn Writer ging MS Word,
bng tnh Calc ging MS Excel, son phim trnh chiu Impress ging MS PowerPoint. Bn c
th dng Open Office lm vic vi cc cng vic vn phng dng ting Anh, ting Nht,
ting Vit... Open Office cng tng thch vi MS Office. Khi ng Open Office t cc icons
trn thanh cng c hoc chn Redhat Office {Writer, Calc, Impress,...}

6.8 Son tho vn bn bng Emacs/Vim/gEdit


6.8.1 Emacs
Emacs l trnh son tho vn bn ni ting bc nht trong th gii Unix/Linux. Bn c th
tham kho cch dng Emacs qua hng dn ca Bi Minh Trng3 . y ti ch hng dn
mt s cch dng n gin.
Khi ng emacs bng lnh emacs foo.txt. Nu trong th mc hin hnh c file foo.txt
th emacs s m file ny, nu khng c th emacs s to ra file foo.txt mi. Sau khi m
foo.txt, cc lnh sau thng c dng:
3
http://vcsj.net/modules.php?name=News&file=article&sid=8

14
http://www.QuanTriMang.com
Ctrl-h : Hin th tr gip

Ctrl-k : Ct t v tr con tr ti cui dng

Ctrl-w : Ct ton b on vn bn c highlight

Ctrl-p : Dn text trong buffer vo v tr con tr

Ctrl-d : Xa mt k t sau v tr con tr

Ctrl-x u : Undo

Ctrl-x Ctrl-f : To file mi hoc m file c sn

Ctrl-x Ctrl-s : Save file

Ctrl-x Ctrl-c : ng file, ng chng trnh emacs

Ctrl-s : Search pattern trong file

Esc-% : Thay th pattern

Esc Ctrl-s : Thay th kiu biu thc chnh quy

Ctrl-g : Tr li trng thi ch lnh

Bng cch kt hp phm Ctrl v phm Esc (Escape), bn c th lm c mi th trong Emacs.


Ch rng Emacs khng ch n thun l trnh son tho vn bn m cn dng c v gi
email, c tin, pht trin phn mm, v.v.

6.8.2 Vim
VIM (Vi IMproved) l chng trnh son tho vn bn pht trin t VI, cn VI l chng trnh
son tho c in v truyn thng ca ngi dng UNIX. Ci hay ca Vim l tc khi ng
cc nhanh, trong qu trnh son tho li khng to ra cc bn backup ui ging Emacs.
Tc gi bi ny thng dng Vim trong hu ht cc cng vic son tho.
Cng ging nh Emacs, c rt nhiu hng dn chi tit v cch dng VIM. Bn c th tham
kho bi vit ca Bi Minh Trng4 hoc bi vit ca Hn Th Thnh5 . (Trong gi XMLinux
c km theo bn copy ca vim-intro.pdf)

6.8.3 gEdit
gEdit l trnh son tho vn bn rt tin li trn nn X. Khi ng gEdit bng lnh gedit
hoc chn Redhat Accessories Text Editor. Nh mc nh, gEdit s open v save vn bn
theo bng m Unicode (UTF-8). Mun open hoc save vn bn bng m khc bn lm nh
sau:

1. M gEdit

2. Chn File Save As


4
http://vcsj.net/modules.php?name=News&file=article&sid=7
5
http://vinux.sourceforge.net/vim-intro/vim-intro.pdf

15
http://www.QuanTriMang.com
3. Trong ca s Save as..., mc Character Coding chn Add or Remove.... T ca s
Character codings chn loi encode t ca s bn tri v Add vo ca s bn phi. Cui
cng nhn OK. Ti thm Western ISO-8859-1 c th save cc file khi son ting Vit
theo cc bng m nh TCVN, VISCII, VPS.

Khi son vn bn vi bng m khc UTF-8, bn cn chn font thch hp. Thay i font bng
cch chn Edit Preferences. Chn Fonts & Colors v la font thch hp t hp Editor font.
V d, khi dng bng m TCVN ti chn font .VnTime, khi dng VISCII ti chn VI Times
hoc UHoi 1.1, khi dng VPS ti chn VPS Cn Sn...
gEdit cn cung cp nhiu plugin nh kim tra chnh t, chn ngn ng, thng k vn bn,
chy command line,... Bn c th s dng cc tnh nng ny bng cch chn Edit Preferences
ri chn tab Plugins, check nhng tnh nng cn thit ri Close. T ln sau c th dng cc
tnh nng trn trong menu Tools.

6.9 ho bng Gimp


Nu trn Windows c Photoshop th trn Unix/Linux c Gimp. Phin bn mi nht Gimp 2.0
cho php bn lm c tt c nhng g Photoshop c th! Khi ng Gimp bng cch g lnh
gimp hoc chn Redhat Graphics GIMP Image Editor. Cng vic cn li th ph mc
cho sense ngh thut ca bn. Ch l c th s dng ting Vit tt trong Gimp.

6.10 To nh vector bng tgif


to cc nh hnh hc dng vector (tri ngc vi nh raster nh bitmap, jpeg, gif,...) bn
dng Tgif. Ci t Tgif rt n gin. Bn vo http://bourbon.usc.edu:8001/tgif download
gi rpm Tgif hoc c th s dng lun bn copy km theo XMLinux. Ci t theo cch sau:

[penguin@vcsj penguin]$ cd
[penguin@vcsj penguin]$ cd xmlinux/
[penguin@vcsj xmlinux]$ su
Password:
[root@vcsj xmlinux]# rpm -ivh tgif-4.1.43-1.i386.rpm

Khi ng Tgif bng lnh tgif. V hnh xong c th save file dng EPS (Encapsulated
PostScript).

6.11 V biu bng gnuplot


GNUPLOT l trnh v th bng dng lnh c in trn Unix/Linux. Bng GNUPLOT bn
c th to ra cc biu dng vector cht lng cao ( nhng vo cc file tex chng hn).
Rt nhiu k s v nh khoa hc s dng GNUPLOT lm chng trnh chnh thc to biu
cho cc bo co gi hi ngh. Khi ng GNUPLOT bng lnh gnuplot. Sau y l hng
dn cch dng c bn nht.

1. Chun b mt file d liu tn l force.dat vi ni dung nh sau (file ny c i km


XMLinux). Save file ny vo di th mc xmlinux, thc hin cc lnh di y xmlinux.

# This file is called force.dat


# Force-Deflection data for a beam and a bar
# Deflection Col-Force Beam-Force

16
http://www.QuanTriMang.com
0.000 0 0
0.001 104 51
0.002 202 101
0.003 298 148
0.0031 290 149
0.004 289 201
0.0041 291 209
0.005 310 250
0.010 311 260
0.020 280 240

2. Khi ng gnuplot (g lnh gnuplot)

3. T prompt ca gnuplot (du >), g splot -x**3 -y, tip theo g splot sin(x)*cos(y),
cui cng l plot sin(x) title Sine Function, tan(x) title Tangent. Bn s
thy c s tin li ca GNUPLOT khi v cc th ton hc kiu z = x3 y,
z = sin x cos y,...

4. V th t d liu chun b trc bng lnh

> set title "Force Deflection Data for a Beam and a Column"
> set xlabel "Deflection (meters)"
> set ylabel "Force (kN)"
> set key 0.01,100
> set label "Yield Point" at 0.003,260
> set arrow from 0.0028,250 to 0.003,280
> set xr [0.0:0.022]
> set yr [0:325]
> plot "force.dat" using 1:2 title Column with linespoints , \
"force.dat" using 1:3 title Beam with points
> set terminal postscript eps color
> set output "force.eps"
> replot

Bng cch trn bn c th to ra c file force.eps vi th nh hnh 1


Cch dng GNUPLOT chi tit bn c th tham kho rt nhiu trang web. Ch cn vo
Google v search Gnuplot Tutorial

6.12 Xem file pdf bng Acrobat Reader


Trong FC2 c nhng chng trnh xem PDF rt tt nh ggv hoc xpdf, ti hng dn thm
cch dng Acrobat Reader v du sao n cng quen thuc, nhiu tnh nng, v d dng i vi
nhng bn thng lm vic vi Windows.

[penguin@vcsj penguin]$ cd
[penguin@vcsj penguin]$ cd xmlinux/
[penguin@vcsj xmlinux]$ tar xvzf linux-508.tar.gz
[penguin@vcsj xmlinux]$ su
Password:
[penguin@vcsj xmlinux]# ./INSTALL

17
http://www.QuanTriMang.com
Force Deflection Data for a Beam and a Column

300

Yield Point
250

200

Force (kN) 150

100 Column
Beam

50

0
0 0.005 0.01 0.015 0.02
Deflection (meters)

Hnh 1: V th bng GNUPLOT

Nhn Enter mt hi cho ti khi n hi mnh accept hay decline vi cc iu khon s dng,
nhp accept v Enter. N s hi mnh c ng ci vo /usr/local/Acrobat5 hay khng,
ng bng cch nhn Enter.
Tip theo phi ci thm my font ting Nht.
[root@vcsj xmlinux]# tar xvzf jpnfont5x.tar.gz
[root@vcsj xmlinux]# cd JPNKIT/
[root@vcsj JPNKIT]# ./INSTLANG
Khi c hi l c mun Continue installation hay khng th tr li c bng cch nhn Enter.
Tip n nhp accept, Enter chp nhn iu kin s dng. Li nhn Enter tip khi c
hi v ch ci t.
Vn cha xong.
[root@vcsj JPNKIT]# cd ..
[root@vcsj xmlinux]# tar xvzf jpnfont4x.tar.gz
[root@vcsj xmlinux]# cd JPNKIT/
[root@vcsj JPNKIT]# tar xvf LANGJPN.TAR
[root@vcsj JPNKIT]# mv CIDFont/Heisei* /usr/local/Acrobat5/Resource/Font/
Cui cng l to mt ng link ti acrobat tin vic khi ng.
[root@vcsj JPNKIT]# ln -s /usr/local/Acrobat5/bin/acroread /usr/bin/acroread
T nay c th dng Acrobat Reader bng cch g lnh acroread foo.pdf, ngha l dng
Acrobat Reader xem file foo.pdf

6.13 Lp trnh C/C++ bng gcc


Gcc (GNU Compiler Collection) l mt tp hp cc th vin (glibc, libgcc, ...), preprocessor
(cpp0), assembler (as), compiler (cc1), linker (collect2 or /usr/bin/ld),... dng pht trin
cc chng trnh C/C++. Gcc thm ch cn h tr c Java cng nh mt s ngn ng khc.
y ti ch trnh by cch dng s ng nht bin dch v chy mt chng trnh C/C++
trn Linux.

18
http://www.QuanTriMang.com
6.13.1 C
Dng Emacs, Vim, hoc gEdit son mt file tn l hello.c nh sau, save vo th mc
~/xmlinux:

#include <stdio.h>

main() {
printf("Xin chao C!\n");
}

Tip theo bn bin dch file hello.c v chy th nh sau:

[penguin@vcsj xmlinux]$ cd
[penguin@vcsj penguin]$ cd xmlinux/
[penguin@vcsj xmlinux]$ cc hello.c
[penguin@vcsj xmlinux]$ ./a.out
Xin chao C!
[penguin@vcsj xmlinux]$

Bn c th thay lnh cc bng lnh gcc v thc t th cc ch l mt link ca gcc. Bn dng


gcc (hay cc) bin dch cc file C. Theo mc nh output file s l mt file executable tn l
a.out. Mun to ra file khc bn thm option -o file_name vo nh sau

[penguin@vcsj xmlinux]$ cc -o hello hello.c


[penguin@vcsj xmlinux]$ ./hello
Xin chao C!
[penguin@vcsj xmlinux]$

6.13.2 C++
Dng Emacs, Vim, hoc gEdit son mt file tn l hello.cpp nh sau, save vo th mc
~/xmlinux:

#include <iostream>
using namespace std;

main() {
cout << "Hello C++!\n";
}

Tip theo bn bin dch file hello.cpp v chy th nh sau:

[penguin@vcsj xmlinux]$ cd
[penguin@vcsj penguin]$ cd xmlinux/
[penguin@vcsj xmlinux]$ g++ -o hi hello.cpp
[penguin@vcsj xmlinux]$ ./hi
Hello C++!
[penguin@vcsj xmlinux]$

Bn ch , dng g++ bin dch cc file C++.

19
http://www.QuanTriMang.com
6.14 Lp trnh Java bng Sun J2SDK
Java l mt thi thng hin nay! Hu ht cc cng ty sn xut phn mm ca Nht u dng
Java nh mt ngn ng chnh. Bn c th xin c vic lm v IT d dng nu s dng c
Java. Phn ny hng dn nhng thao tc c bn bt u tu luyn th ngn ng hin i
v siu mnh ny.
Trong phn ci plugin cho Mozilla bn ci J2SDK vo th mc /usr/local/java. Bn
cn chnh sa mt cht c th bin dch v chy cc file java. Trc ht cn thm vo bin
mi trng PATH ng dn n bin ca java.

[penguin@vcsj penguin]$ cd
[penguin@vcsj penguin]$ su
Password:
[root@vcsj penguin]# cat >> /etc/profile
PATH=/usr/local/java/bin:$PATH
export PATH

[root@vcsj penguin]# exit


[penguin@vcsj penguin]$ source /etc/profile
[penguin@vcsj penguin]$

Nhp xong dng export PATH bn nhn Ctrl-C kt thc vic bin son file /etc/profile,
tip nhn Ctrl-D tr li lm penguin. Bn thc hin lnh source /etc/profile
phn nh nhng thay i i vi file /etc/profile. kim tra xem Java c c ci t
chun hay khng bn g java -version c kt qu tng t nh sau (vi s version mi
hn):

[penguin@vcsj penguin]$ java -version


java version "1.4.2_03"
Java(TM) 2 Runtime Environment, Standard Edition (build 1.4.2_03-b02)
Java HotSpot(TM) Client VM (build 1.4.2_03-b02, mixed mode)
[penguin@vcsj penguin]$

Tip theo bn chun b mt file tn l Hello.java (ch H vit hoa) v save th mc ~/ (tc
l /home/penguin/)

class Hello {
public static void main (String args[]) {
System.out.println("Hello Java!");
}
}

Bin dch v chy th file trn nh sau:

[penguin@vcsj penguin]$ cd
[penguin@vcsj penguin]$ javac Hello.java
[penguin@vcsj penguin]$ java Hello
Hello Java!
[penguin@vcsj penguin]$

20
http://www.QuanTriMang.com
Xem trong th mc hin hnh (bng lnh ls) bn s thy mt file Hello.class c to ra.
chnh l class file ca Java. Bn dng lnh java class_file chy chng trnh (c th
lc b ui .class). Ch thm l tn file (khng c ui .java) phi ging tn class!. V d
nu bn to mt class l Hello th tn file phi l Hello.java.
Khi bin dch, javac (Java Compiler) tham chiu bin mi trng CLASSPATH tm cc
th vin (thc cht l tp hp nhng file *.class c bin dch sn thnh cc gi v c
nn di dng *.jar). v d trn, bn khng tham chiu mt th vin no nn khng cn ch
nh classpath, tuy vy, trong nhng ng dng Java phc tp hn mt cht, CLASSPATH l
khng th thiu. Cch n gin nht l to bin mi trng CLASSPATH tr n cc th vin
(*.jar) i theo J2SDK. Lm nh sau:
[penguin@vcsj penguin]$ cd
[penguin@vcsj penguin]$ su
Password:
[root@vcsj penguin]# cat >> /etc/profile
JAVA_HOME=/usr/local/java
CLASSPATH=./:$JAVA_HOME/lib/tools.jar:$JAVA_HOME/jre/lib/rt.jar
export JAVA_HOME CLASSPATH

[root@vcsj penguin]# exit


[penguin@vcsj penguin]$ source /etc/profile
[penguin@vcsj penguin]$
Bn c th ch nh ng dn n th vin cn tham chiu bng cch thm tham s -classpath
vo dng lnh ca javac. Thc hin lnh man javac bit cch dng javac.

Phn di y hng dn chi tit hn v cch vit package, cch bin dch...
Gi s bn mun vit mt th vin ca ring mnh, tn l mylib.jar trong c 2 lp l
Foo v Bar. Sau bn vit mt ng dng Java tn l Hoge.java tham chiu n th vin
mylib.jar.
Trc tin, ti th mc ~/ to 2 file Foo.java, Bar.java nh sau:

/* List of Foo.java */

package mylib;

public class Foo {


int i = 100;

public void display() {


System.out.println("Foo! i = " + i);
}
}

/* End of Foo.java */

/* List of Bar.java */

package mylib;

21
http://www.QuanTriMang.com
public class Bar {
int i = 10;

public void display() {


System.out.println("Bar! i = " + i);
}
}

/* End of Bar.java */
Bn bin dch c hai nh sau:

javac -d . Foo.java Bar.java

Bn dng tham chiu -d ch ra a im ni package s c to (l th mc hin hnh,


th hin bng du .). Sau lnh ny, ti th mc hin hnh s c th mc mylib c to ra
bn trong cha hai files: Foo.class v Bar.class. Bn dng lnh tip theo nn th mc ny
thnh gi mylib.jar

jar cvf mylib.jar mylib/

Tip theo bn vit mt on chng trnh mi m trong c s dng cc lp ca th vin


mylib. Chun b file Hoge.java nh sau:
/* List of Hoge.java */

import mylib.*;
public class Hoge {
public static void main (String args[]) {
Foo f = new Foo();
f.display();
Bar b = new Bar();
b.display();
}
}

/* End of Hoge.java */
Bn bin dch file Hoge.java ny nh sau:
[penguin@vcsj penguin]$ cd
[penguin@vcsj penguin]$ javac -classpath mylib.jar Hoge.java
[penguin@vcsj penguin]$ java Hoge
Foo! i = 100
Bar! i = 10
[penguin@vcsj penguin]$
Tht d dng ng khng ? Bn bit cch to cc class, cch to package (library), cch
dng library, cch bin dch, cch thc thi. T y bn c th bt u Java. Vo trang web
ca Sun ti http://sun.com c tutorial. Bn thn tc gi bi vit ny cng mi tr thnh
fan ca Java v hin ang cm ng v nhng g Java lm c. C th hc hi cc lp trnh
vin Java ngi Vit ti http://www.javavietnam.org.

22
http://www.QuanTriMang.com
http://www.QuanTriMang.com.vn

You might also like