You are on page 1of 6

Ti liu CIA: Chnh ph Ng nh Dim & CIA,

v v ci cht ca tng TM Th.


Qua ti liu ca CIA mi xut hin trn Th Vin CIA online, vi
tiu " The CIA and the government of Ngo Dinh Diem", bn
vn cho bit v s lin h gia chnh ph Ng nh Dim vi
quan chc Php, i s M, CIA v cc phe phi ti Min Nam
Vit Nam vo thi im 1954-1956, v s lin h gia Chnh
ph N Dim v tng Trnh Minh Th.

Vo thi gian 1955, c t S M Collins n Tng Php Ely


u khng mun ng Dim tn cng Bnh Xuyn, hai pha Php
v M bn tnh vic trut ph ng Dim./ Ely and Collins maintained
their pressure on Diem not to act against the Binh Xuyen, and the Prime Minister was
reduced to asking Lansdale whether this meant that the French and the Americans
were planning to depose him.

Qua ti liu trch dn, hy vng bn c s t a ra nhn nh v


vn nu trn , v phi chng thi im ng TM Th cht l
thi im ng Dim: khng cn ngi dp lon, hay cn ngi
hp tc chng li p lc ca Php, i s M v ca cc gio
phi?( thi gian ng TM Th cht ngy 03.05.1955 l thi gian
ng N Dim cha dp xong Bnh Xuyn ).

Trc khi bn v bn vn CIA mi cng b nu trn, xin mi bn


c lc qua hai bi vit lin quan n ci cht ca Tng Trnh
Minh Th. (trch on)

1 - " Nhng ci cht ca cc v tng:"

"Khong nm 1994, gn 40 nm sau ngy tng Trnh Minh Th


b m st (1955), ng Antoine Savani v hu t lu vi cp i
t v cng gi. Lc gn cht v bnh tim, ng ta trn tri
nhng li sau cng v ci cht ca tng Trnh Minh Th. Nhng
li k ca ng Antoine Savani c phng vn v ghi chp bi
ng Jean Lartguy (ngi sau ny vit cun "Le Mal Jaune",
bn ting Anh l "Yellow Fever").
"...Chnh ti git Trnh Minh Th. D khng t tay cm sng
nhng ti l ngi t chc tt c. Th b git bi mt vin n do
ngi thn tn ca ti np t pha sau bn ti, khng phi t di
tu bn ln. Ngi bn chng c tn tui g, ni ng ra, ch bit
l cp Trung y. S d ti phi git Th l bo th cho tng
Chanson m ti tng th. Trong tt c cc th lnh qun s
trong Nam th Th l ngi nguy him nht, c nhiu tham vng
nht, v cng l ngi khn ngoan nht. Lansdale* qu c mt
tinh i khi chn Th ... " [1]

2- Ci cht ca Tng Trnh Minh Th

( Tc gi trch li cc bi vit lin quan n ci cht ca Tng


TM Th loan ti trn sch bo Vit ng, k c th yu cu ca con
trai Tng TM Th), (Trch on).
- [...]
Ring ng Nh Lang, C Vn Chnh Tr ca Tng Th, cng
kt lun dt khot v ci cht ca Tng Th nh sau:
Vy m khi ti em tt c lng thnh tht din t trng hp
t vong ca ngi ng ch h Trnh, sau bao n o cn nhc
mi gi thuyt, i n kt lun l Tng Th b m st ti
chin trng Tn Thun bui chiu ngy 3/5/55, bi bn ti t
Php, v.v..., th d lun li bt chp mi l, c mt mc dit
cho anh em ng Dim! Gn y hn, ti c cng b trn mt bo
ch mt ti liu bng ting Php, vi li xc nhn ca vin
Thiu T Tnh Bo Php tn l Savani rng chnh ng ta t
chc git Trnh Minh Th, tr th cho thng cp l Tng
Chanson.
Trong cun Vit Nam nin biu 1955 1963, Chnh o
cng ghi v ci cht ca Tng Trnh Minh Th :
Theo Dim, Trnh Minh Th b bn t mt giang thuyn ca
Php do Bnh Xuyn gi. Mt ngun tin khc cho bit Th b bn
t sau lng. (Sau ny c tin SAVANI, mt s quan phng nh
Php cho lnh m st Trnh Minh Th tr th cho Tng
CHANSON). [...]
"Ti liu ca Sergei Blagov cho bit trong cuc phng vn ngy
8.8.1999, T Thnh Long bc b vic ng c lin h n ci cht
ca Tng Th v m ch ng bit ai ng ng sau v h st ny,
nhng t chi khng cho bit chi tit. ng Long t th trong
nm va qua nn vic iu tra cng tr nn kh khn hn. V
khng thit lp c bng chng, nhm chng ng Dim c l
lun lng vng. Nhng vit s khng th da vo quan im
hay kin xc nh c." [...]

Trn nguyn tc, v php l cng nh s liu, li khai ca Thiu


T Antoine M. Savani, Trng Phng Nh ca Php, phi c coi
l c gi tr cho n khi c phn chng ". Km ton bi vit
link sau [2]

3- Ti liu CIA: CIA v Chnh ph Ng nh Dim (v/v tng


TM Th cht ) The CIA and the government of Ngo Dinh Diem
(Trch on).
* Ngy 29 thng 3, sau mt tun l din tp, Phng v Th n
gp Lansdale, ln ting rng mt cuc o chnh Ha Ho-Bnh
Xuyn sp xy ra. H nghe Lansdale ni v vic qun i ca
Phng s c kt hp vo Qun i Quc gia, hu trnh vic
h c th b trng pht bi v gio ch Cao i chng li Dim
l c H Php Phm Cng Tc./ On 29 March, after a week of
inconclusive maneuvering, Phuong and The came to Lansdale, claiming that a Hoa
Hao-Binh Xuyen coup de force was imminent. They sounded out Lansdale about
getting Phuong's troops integrated into the national Army to prevent their being
suborned by the anti-Diem Cao Dai pope, Pham Cong Tac,[...]

* Ngy 29 thng 4, B Ngoi giao Hoa K yu cu nhm CIA ti


Sign bo co tnh hnh, v phn ng ca Kidder nh gi
lc quan v c hi ca ng Dim , bn vn c gi n hai
trm CIA ngy hm trc. Trong khi , qun i Vit Nam, c
h tr bi qun Cao i ca Tng Th ngi ng u chin
tuyn. / On 29 April, the State Department asked for the country team estimate
suggested by CIA in Saigon, and Kidder's reply confirmed the optimistic assessment
of Diem's chances sent the day before by the two CIA Stations.' Meanwhile, the
Vietnamese Army, supported by The's Cao Dai troops, seized the initiative. [...]
* Cho n tra ngy 30 thng 4, qun Bnh Xuyn b y lui
khi Si Gn v ch cn trn gi mt s c im Cholon: Bnh
Xuyn v Ha Ho c th vn l lc lng gy phin phc trong
nhiu nm ti, nhng nu khng c s h tr ca Php th h
khng cn l mi e da na./ By noon on 30 April, the rebels had been
driven from Saigon and all but a few isolated strongpoints in Cholon." The Binh
Xuyen and the Hoa Hao retained some nuisance value for another year, but without
serious French support they no longer presented a real threat.

* Dim ni vi Lansdale rng Qun i v Cao i t chi chp


nhn di quyn ch huy ca V v h mun Dim ng h nh
bc b v hong . Dim mun bit liu Hoa K c chp nhn
iu ny hay khng./ Diem told Lansdale that the Army and the loyal Cao Dai
refused to accept Vy's authority and that they wanted Diem to endorse their intended
repudiation of the emperor." Diem wanted to know if the US would accept this.

* Khng chc chn rng nu khng c s h tr ca CIA, Dim s


b buc phi cho ngh vic. ng ta vn nhn c s ng h ca
Quc hi. Thng ngh s Mike Mansfield e da s ct vin
tr cho Vit Nam nu ng Dim b thay th, v n ngh s Edna
Kelly ca New York ni chuyn vi nhiu ngi trong y ban
Ngoi giao H vin v vic b ta phn i vic quc hi rt li s
ng h ca Hoa K dnh cho ng ta./ It is not certain that without CIA
support Diem would have been forced from office. He still had committed backers on
Capitol Hill. Senator Mike Mansfield had threatened to cut aid to Vietnam if Diem
were replaced, and Congresswoman Edna Kelly of New York spoke for many on the
House Foreign Affairs Committee in opposing withdrawal of US support for him.

* Qua cc cuc m phn vi Paris ang c tin hnh, c th


c c mt tha thun no . Trong toan tnh, ngi Php
rt hng hi vn ng nhm h b Dim xung, v i s
Collins ng h h, ngay c sau khi ng ta nh bi Binh
Xuyn./ But negotiations with Paris, once under way, might have acquired
momentum of their own. With a foot in the door, the French would have fought hard
to bring Diem down, and Ambassador Collins would probably have supported them,
even after the defeat of the Binh Xuyen

Qua phn trch dn ti liu ca CIA nu trn cho thy khi v vi


ng Dim, tng TM Th chng li Php, chng li vic t
di s ch huy ca Tng V, chng li Bnh Xuyn - Ha Ho,
chng li c H Php Phm Cng Tc. V mt khi hai ng Ely
v Collins ngn cn ng Dim trong v tn cng Bnh Xuyn
khng c ( Ely and Collins maintained their pressure on Diem
not to act against the Binh Xuyen ), th vic cht vy cnh ca
ng Dim kh trnh khi. Cho nn ngi " ng u chin
tuyn /seized the initiative" l tng TM Th kh thot khi ci
cht? (Tng TM Th cht ngy 03 thng 5 nm 1955 - l cha k
n li ca Thiu T Antoine M. Savani, Trng Phng Nh ca Php xc
nhn ln k hoch git Tng TM Th, theo trch dn trn).

Bn vn ca CIA gm 13 trang k li nhiu s kin, bin c , bn


c mun bit chi tit xin c bn chnh km theo. [3]

DV
Ngun:

[1] - Hn Vit UK - >> Nhng ci cht ca cc v Tng

[2] - Mt Gc Tri - >> Ci cht ca Tng Trnh Minh Th

[3] - Th vin CIA - >> The CIA and the government of Ngo Dinh Diem

You might also like